İÇİNDEKİLER | Contents

DOSYA FILE 16 l Balkanlarda Osmanlı Mirası 56 Ottoman Legacy In The Balkans

l Sonsuzluğa Açılan Hayal Âlemi Satranç An Imaginary Realm Opening To Eternity: Chess

l Anadolu Sikke Medeniyeti Anatolia Coin Civilization

l Paranın Bulunduğu Yer: Sardes Money Was Invented Here: GÜNDEM AGENDA Sardis SANAT ART l İstanbul’un Kayıp Adası l Görünenin Ardında Ne Var? Lost Island of Istanbul What Lies Beneath? l Suat Köçer Nokta’nın 30 l İstanbul’u Kayıt Altına Alan Hikâyesi’ni Çekti Adam: Reşad Ekrem Koçu Suat Köçer Filmed 'The Story The Man Who Kept The of Nokta' Record Of Istanbul: Reşad Ekrem Koçu l 13 Yılda 4 Bin Restorasyon 4 Thousand Restorations in 13 Years l Çöpten Kurtarılan Osmanlı Levhası 70 Ottoman Sign Rescued From Garbage

RÖPORTAJ INTERVIEW

l Resmin Şairi: Devrim Erbil Poet of Painting: Devrim Erbil

l

l l l

EDEBİYAT LITERATURE My Maras Benim Maraş’ım Permanency InLovePermanency Aşkta Devamlılık Polisiye Edebiyatın Başkenti A Guardian ofCivilization Bir Medeniyet Bekçisi CapItal ofCrImeFIctIon: İstanbul Istanbul SEYAHAT TRAVEL 126 84 Neither text, photographs nor illustrations from '.tr' magazine may be reproduced either in full or summary or full in either reproduced be may magazine '.tr' from illustrations nor photographs text, Neither Yunus EmreInstituteChairman Yunus Emre Vakfı Adına Sahibi Yunus Emre EnstitüsüBaşkanı without acknowledging the source and without prior permission from the publisher. publisher. the from permission prior without and source the acknowledging without .tr .tr Publisher onBehalfofthe YEI dergisinde yayımlanan yazı, fotoğraf ve çizimlerden yayıncının iznialınmadanve Sorumlu Sorumlu Yazı Müdürü İşleri Jonuary-February 2016SayıOcak-Şubat 2016Jonuary-February Issue6 Publications Coordinator Bi-monthly MagazineofLanguage, Culture andLiterature Counselor ofPublication 34192 Bahçelievler, İstanbul. Telefon/Phone: +902126564997 Genel Yayın Yönetmeni Yayınlar Koordinatörü Ukraynalı fotoğraf sanatçısıGuillaumeVaval’ın kaynak belirtilmeden tamyakaynak belirtilmeden daparça alıntıyapılamaz. İKİ AYLIK DİL, KÜLTÜR VE EDEBİYAT DERGİSİ Dr. ŞabanÇobanoğlu Prof. Dr. Hayati Develi Merkez Mah, Atatürk Cad, GölSok, No: 1 Yenibosna Genel Koordinatör Responsible Editor Yayın Danışmanı Organizasyon Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Dr. MelikeGünyüz Ukrainian photographer GuillaumeVaval’s 'Nightinİstanbul'. Grup Direktörü Grup Editor inChief Selçuk Karakılıç Cube Medya YayıncılıkCube Tanıtım Mustafa Özkan Coordinator Ömer Arıcı Melih Uslu Manager Global, Süreli/Periodical Type ofPublicationType ISSN 2149-3170 Production İMAK OFSET İMAK OFSET Yayın Türü Baskı, Cilt Printing Yapım Faks/Fax: +903123091615 E-mail: [email protected] İletişim Ulus, Ankara Atatürk Bulvarı No: 11 Yunus Emre Enstitüsü Management Location Yönetim Yeri Hüseyin Su Nazife Şişman Doç. Dr. MustafaBalcı Prof. Dr. Turan Karataş Prof. Dr. M. Fatih Andı Publication Committee Yayın Kurulu Tel./Phone: +902163252552 [email protected] Kadıköy/İstanbul Koşuyolu Mah, KâtipSalihSok, No: 48/1 Yönetim Yeri Zeynep Yeğiner Editör Atmış Serpil Sanat Yönetmeni İstanbul’da Gece İstanbul’da Editor Contact

Management Location Art Director Art isimli görseli. isimligörseli.

5 .tr dergi .tr magazine

Lefkoşe Yunus EmreEnstitüsünün açılışınakatılan BaşbakanSa Derviş EfendizâdeMustafaVakfı Konağı’ndahizmetverecek olan Daha güzelsayılarda buluşmak üzere, muhabbetle… aldığı yayınlaradayer veriyoruz. canlı bağlantılarınyapıldığıve bu ülkeler hakkındabilgilerindeyer güncel ve doğruhaberlerin,yurtdışındakikültürmerkezlerimizle lık, sporgibipekçokkonuda programyayınlanıyor. Bununla birlikte Radyomuzda Türk müziği, Türk mutfağı, eğitim,kültür-sanat, sağ tım toplantısınıdaAnkaraPalas’ta 23Aralık 2015’tegerçekleştirdik. Henüz yayınhayatına başlayan Türkçenin Sesi Radyosu’nun tanı oldu. rı kurslarıİstanbul’da düzenleneneğitim programıylatamamlanmış sene boyuncaBalkanlar’dadevamedenGelenekselTürk ElSanatla iki senedenberidevamettirdiğimiz“UstadanÇırağaProjesi”ydi.İki nışını dagerçekleştirdik.OnlardanbirideHalkbank'ındesteğiyle 2015 yılısonaererken pekçokaçılışlabirliktebazıprojelerinkapa neksel usulleüretilmişeserlerdenörneklerdesergilendi. kadar serüveninin uygulamalıolarak gösterildiğiprogramda,gele tanıtıldı. Birkitabınmürekkebinden hattına, süslemesindencildine larımız, alanındaustasanatkârların icrasıylacanlıbirperformansla fetleri ve atmosferinin yansıtıldığıdekorda, gelenekselkitapsanat isimli birprogramlaiştiraketti.Programdadöneminmüziği, kıya Enstitümüz, “Nakkaşhane: Osmanlı Sarayında Kitabın Serüveni” Konuk ülke olarakkatıldığımız DohaUluslararasıKitapFuarı’na, anlaşmanın yeni işbirliklerinidoğuracağını düşünüyoruz. diğini belirtmişti.HiçşüphesizKatar Üniversitesiyle imzaladığımız ye-Katar üniversiteleri arasındakiişbirliklerinigüçlendirmekiste dim edilenCumhurbaşkanımızSayınRecep Tayyip Erdoğan,Türki bir anlaşmadaimzaladık.Anlaşmaöncesifahridoktoraunvanı tak Katar Üniversitesi arasındaTürkoloji Bölümünün açılmasınadair Türkiye-Katar KültürYılıçerçevesinde Yunus EmreEnstitüsüile hayatına hizmet edecektir. giren DohaYunus EmreEnstitüsü,Türkiye ve Katar’ın ortakkültürel şılıklı olarakTürkiye-Katar yılıilanedildiğibirzamandahizmete tar ilişkilerinekatkıda bulunacağına inanıyorum. 2015yılınınkar 2015’te Katar’ın başkenti Doha’daaçılanmerkezimizin deTürk-Ka Kültür ve Turizm BakanıSayınMahirÜnal’ınkatılımıyla 2Aralık öğretmek ve Türk kültüratlasının renklerinitanıtmayıamaçlıyoruz. Enstitüsü olarakKıbrıs’taeğitimgörenyabancıöğrencilereTürkçeyi Türkçe, çokahenklive renklikonuşuluyor. Biz,Lefkoşe Yunus Emre ağzını öğrenmekiçinkuruyoruz.” demişti.Kıbrıs’tahiçkuşkusuz için bu merkezi kurmuyoruz. Kıbrıslılardan güzeldilimizinKıbrıs bir sebebi olduğunu vurgulamış ve “Kıbrıslılara Türkçe öğretmek yın AhmetDavutoğlu, Lefkoşe YEE’nin Kıbrıs’ta açılmasınınözel A Değerli Yunus EmreEnstitüsüve Lefkoşe Yunus EmreEnstitüsü. iki yeni Yunus EmreEnstitüsü (YEE)hizmetegirdi:Doha Kuzey KıbrısTürk Cumhuriyeti’nin başkenti Lefkoşa’da ralık ayınınbaşındabiriKatar’ın başkenti Doha’da,diğeri MERHABA .tr dergisiokuyucuları, |

Greetings ------Hope to meet with you in the coming issues, with love... information on these countries. and accurate news, live connections with our culture centers abroad and give culture-arts, health and sports are aired. In addition, we broadcast current on numerous topics such asTurkish Turkish music, cuisine, education, started to broadcast, on 23December 2015in Ankara Palas. shows Radio We held the publicity meeting ofSound ofTurkish which Radio recently program held in Istanbul. organized in the Balkans for the last years two ended with the training with support from Halkbank ended. Traditional Turkish Handicraft courses “From Master to Apprentice” project we carried out for the last years two year 2015ends, openingsAs took place assome projects were completed. sample works produced with traditional methods were also displayed. a book from ink to calligraphy, from vignette to binding was demonstrated, master artists through live demonstrations. Program in which the journey of and atmosphere ofthe period, our traditional book were arts introduced by of Book in the Ottoman Palace”. With a background reflecting theattire music, Institute participated in the fair with aprogram titled “Nakkaşhane: Journey Turkey was the country guest in Doha International Book Fair and our signed with Qatar University willlead to new collaborations. between universities in Turkey and Qatar. There is no doubt that the agreement agreement was and signed, expressed his desire for stronger collaborations President Tayyip Recep Erdoğan received an honorary PhD title before the agreement with Qatar University to open aTurcology Department. Our ofTurkey-Qatar part As Culture Year, Yunus Emre Enstitüsü signed an common cultural life ofTurkey and Qatar. Qatar year and Doha Yunus Emre Enstitüsü opened in 2015will serve contribute in Turkey-Qatar relations. 2015was mutually declared asTurkey- 2015 with attendance of Minister of Culture and Tourism Mahir Ünal,will I believe that our center opened in Qatar capital of Doha on 2 December of Turkish cultural atlas. teach Turkish to foreign students who study in and Cyprus introduce the colors and colorful Turkish isspoken in Cyprus. However aim we, to Nicosia YEE, beautiful language from Cypriots.” There is no doubt that aharmonious very Turkish to Cypriots. We open this center to learn the dialect Cyprus ofour “We areNicosia in saying, Cyprus not establishing YEE this center to teach Foundation Mansion, and underlined the particular motive behind opening Yunus Emre Enstitüsü Efendizâde to provide Derviş Mustafa services Prime Minister Ahmet Davutoğlu attended the opening ceremony of Nicosia Enstitüsü. capital ofNicosia: Doha Yunus Emre Enstitüsü and Nicosia Yunus Emre in Qatar capital ofDoha and other in Turkish Republic ofNorthern Cyprus' Two new Yunus Emre were Institutes opened in early (YEE) December, one Dearest '.tr'readers, Başkan /President Prof.Dr.Hayati Develi 7 .tr dergi .tr magazine

T Daha güzelsayılarda buluşmak üzere, saygılarımla... mektupların diliyleanlatıyor. manlığı seçen Mevlana hayranı Diyamandi’nin ilginç hayatını lar, 1844’teKayseriTalas’ta dünyayagelenve sonradanMüslü- zuçanlar yazdı:“BirTürkçe SevdalısıDiyamandi”.Yalsızuçan - Bu sayımızındikkat çekiciyazılarındanbirinideSadıkYalsı - katkıda bulundular. Maraş’ım”, HalitKaratay “Köroğluve RobinHood”yazılarıyla “Gölgeler ve HayallerŞehrinde”,Rasim Özdenören “Benim zuçanlar “Bir Türkçe Sevdalısı Diyamandi”, Murat Gülsoy lılık”, MarioLevi“Edebiyat SormakDemektir”,SadıkYalsı- ranın Bulunduğu Yer Sardes”, İskender Pala “Aşkta Devam- Kemal Karpat “Balkanlar’daOsmanlıMirası”,MelihUslu“Pa- şünüyorum. olarak bilinen Devrim Erbil’in röportajı ilginizi çekeceğini dü - arkadaşımız Merve Ay’ınsorularınıcevapladı. “ResminŞairi” Bu sayımızda da birröportajımızbulunuyor: DevrimErbil, ile ayrıbirniteliğebürünüyor.” geçerken, insanınözünenoktasaldokunuş yapmanınbaşarısı Sergideki videonun geçişidesoyutunkendi estetik alanından izleyicinin özgürlükalanınasarkmadanduyurmayaçalışıyor. nın elindenalınmış, yer, yurt ve yaşamahakkını,kendince ve naatleri şöyle:“GörüneninArdındaki sergisi;sıkışmayı,insa- dem’in Ömer Erdemsergideğerlendirmelerinedevamediyor. Er- Reşad EkremKoçu”başlıklıyazısındauzunuzadıyaanlatıyor. dan EminNedretİşli,“İstanbul’u KayıtAltınaAlanAdam: yın hayatının uzunhikâyesini İstanbul’un önemlisahafların- kapsamlı biryayınabaşlamıştı.İstanbul Ansiklopedisi’ninya- yılının sonlarınadoğruİstanbul Ansiklopedisiadınıvereceği turmak gibibüyük biridealesahipolanReşadEkrem,1944 Ekrem Koçu’dan başkası değildir. İstanbul’un kütüğünü oluş- dan bu uğurdaçalışanbirdiğerisimdehiçkuşkusuzReşad İstanbul’u hücrelerinevarıncayadekkayıtaltınaalan,enazın- yapmak istedi.” zı kayıtaltınaalmayaçalıştı.Yazdıklarıyla onlarınbekçiliğini maktan vazgeçmedi.Eserlerindebirbakımakültürmirasımı- Türkiye’sine denkgelenkısımlarındadaomedeniyeti yaşa- rayabilen, yaşayabilensonnesildendir. Hayatının Cumhuriyet “İstanbul’u ve oradayaşananmedeniyeti birbütün olarakkav- zin sonbekçilerindenbiriydi.”diyor ve şöyledevam ediyor: lerini anlatıyor. Aslan,AbdülhakŞinasiiçin“Medeniyetimi- yazısında AbdülhakŞinasi’ningözüyleeskiİstanbul ve köşk- mek istedik. Bahtiyar Aslan, “Bir Medeniyet Bekçisi” isimli den hareketle eskiİstanbul’u ve Türk evlerinideğerlendir- anlatan AbdülhakŞinasiHisar’ınGeçmişZamanKöşkleri’n- la anlatır. Odevrinevhayatı ve köşklerini renklibirüslupla “Görünenin ArdındaNe hayatı daGeçmişZamanKöşkleri'ndenefisbirüslup- lerini yalnızdışgörünüşleriyle değil,içlerindegeçen sar, eskiİstanbul’un başlıbaşınabirâlemolanköşk- ürkçenin parlakkalemlerindenAbdülhakŞinasiHi- “Old Time MansionsandtheTurkish Houses” “Geçmiş ZamanKöşkleri ve Türk Evleri” Var?” sergisihakkındakika- Genel Yayın Yönetmeni/EditorinChief Selçuk Karakılıç

continues asfollows: saysAslan “He was one ofthe last guardians ofour civilization,” and article titled “Guardian ofaCivilization”. to Abdülhak Referring Şinasi, Istanbul and itsmansions through the ofAbdülhak eyes Şinasi in his to review old Istanbul and Turkish houses. Bahtiyar explains Aslan old the households and mansions ofthe era with acolorful we wished style, Mansions ofthe Past Abdülhak by Şinasi Hisar in which he narrated world on their in own, his book Mansions ofthe Past. Setting off from the exteriors of but also the life in the mansions of old Istanbul, each a A brilliant Turkish writer, Abdülhak Şinasi Hisar depicted not only We wish to meet in coming issues, sincerely... Islam afterwards. admirer Diamandi who was born in 1844in Kayseri and converted into of Turkısh language Diamandi”. Yalsızuçanlar about writes Mevlana Another article that stands out Sadık is by Yalsızuçanlar: “An adorer “Köroğlu and Hood”. Robin Dreams”, Özdenören Rasim with “My Maraş”, and Halit Karatay with Language: Diamandi”, “Murat Gülsoy with “In ofShadows the city and means Questioning”, Sadık Yalsızuçanlar with “An Adorer ofTurkish İskender Pala with “Permanency in Love”, Mario with “Literature Levi in Balkans”, Melih Uslu with “Sardis where Money was Invented”, Kemal Karpat contributed with an article titled “Ottoman Legacy Erbil interview will appeal to you. of our colleague Ay. Merve Alsoknown asthe “Poet ofPainting”, Devrim This issue also features an interview: Devrim Erbil answered the questions the abstract. “ human's essenceprecisely while passing through the aesthetic space of in the exhibition becomes something else with itssuccess in touching crossing over to audience's area of freedom. The transition in the video land, home and life which are taken away, in itsown way and without Beneath, efforts to proclaim the state of being stranded, man'sright to exhibition Lies Beneath?” “What are as follows: “Exhibition What Lies Ömer Erdem continues his exhibition critiques. Erdem's opinions on titled “The RegisteredMan who Istanbul:Reşad Ekrem Koçu”. Encyclopedia's publication life with unpublished documents in his essay bibliopole in Istanbul, Emin Nedret İşli narrates the long story ofIstanbul he named Istanbul Encyclopedia towards the end of 1944. A leading forming ofIstanbul, aregistry began publishing the comprehensive work towards this goal: Ekrem Reşad Ekrem Koçu. Reşad with a great ideal as There was another figure who recorded Istanbul, even its cells, and worked the desire to preserve itin his writings.” Republic. He paid effort to record our cultural legacy in asense. He had in that civilization in his lifetime which also coincided with Turkish the civilization asawhole and He it. experience never abandoned living “He was a member ofthe last generation to comprehend Istanbul and 9 .tr dergi .tr magazine 10 .tr dergi .tr magazine İNCESAZ KONSER/Concert AJANDA |Daily SALON IKSV, ISTANBUL 14, J Teknesi”. shows suchas“İkinciBahar”and“Ekmek songs topopularTV traditional Turkish They composedthetheme musicrepertoire. Aydemir’s originalcompositions,aswell asworks fromthe Aydemir, Türkan, Derya andCengizOnural, İncesazplayed perform atSalonİKSV 14.Formed onJanuary in1996by Murat İncesaz, abandof“İstanbul music”by theirown definition,will 14 OCAK, 21.30/SALON İKSV, İSTANBUL müziklerini hazırladılar. Bahar” ve “EkmekTeknesi” dizilerinin gibisevilen TV eserlerideyorumladılar.müziği repertuvarından “İkinci İncesaz, Aydemir’in bestelerinin yanı sıra gelenekselTürk Aydemir, Türkan Derya ve CengizOnural tarafından kurulan 14 Ocak’taSalonİKSV’de… SalonİKSV’de 1996’da Murat Grubun tanımıyla“İstanbul müziği”topluluğuolanİncesaz, anuary 9.30PM SHINING STARS IN MİLLÎ REASÜRANS (NATIONAL REASSURANCE) serisinde sahneyi bukez gençyıldızlaralıyor. Kemanda 1994doğumlu Ezgi Sarıkçıoğlu ve piyanoda 1998doğumluBaşakMerev Beethoven, Chopinve Turkey’s themtothestages young promisingtalentsunderspotlightandcarry they deserve to be on. Ezgi Sarıkçıoğlu born in 1994 on violin and Başak Merev tobeon.EzgiSarıkçıoğluthey deserve bornin1994onviolinandBaşakMerev onları hakettikleri sahneleretaşımaya devam eden"Parlayan Yıldızlar" born in1998onpianowillperformpiecesby most notablenamesinclassical Bach gibiklasikmüziğinenönemliisimlerinineserlerinisergileyecek. MİLLÎ REASÜREANS’TA Young stars take thestage inShiningStars seriesthatcontinuetobring MİLLÎ RESÜREANS KONSER SALONU, İSTANBUL PARLAYAN YILDIZLAR Ülkemizin gelecekvadeden sıra dışıyeteneklerine ışıktutmaya ve MİLLÎ RESÜREANS CONCERT HALL,ISTANBUL TAKSİM TRIO music suchasBeethoven, ChopinandBach. 25 JANUARY, 8.15PM DEMIREL CULTURAL CENTER, KOCAELI 12, J international professional market ofworld music. standing ovation atWOMEX 2007, themost important released by Doublemoonin2007. They received along Theband’sJanuary eponymousfirst albumwas at İzmitSüleyman DemirelCultural Centeron12 Tunçbilek, andAytaç Doğanwilltake thestage passionate musiciansHüsnüŞenlendirici,İsmail Taksim Trio, theprojectthatbringstogetherthree KOCAELİ SÜLEYMAN DEMİRELKÜLTÜR MERKEZİ, 12 OCAK, 20.00 ayakta alkışlandılar. dünya müziğininenönemlifuarıWomex’te dakikalarca 2007’de Doublemoonetiketiyle yayımlandı. 2007’de Kültür Merkezi’nde… Grubunadınıtaşıyan ilkalbümleri Taksim Trio, 12OcakakşamıİzmitSüleyman Demirel Tunçbilek ve Aytaç Doğan’ıbiraraya getirenproje Enstrümanlarına tutkunHüsnüŞenlendirici,İsmail 25 OCAK, 20.15 anuary 8.00PM/SÜLEYMAN

Helene GrImaud Helene Grimaud, uluslararası orkestra sahnesinin en heyecan uyandıran topluluklarından Basel Oda Orkestrası’nın eşliğinde İş Sanat Kültür Merkezi’nde sahne alacak. Piyanistik yeteneğinin yanında şiirsel ifadesi ve benzersiz tekniğiyle dünya çapında üne kavuşan Fransız sanatçı Choc du Monde de la musique, Diapason d’Or ve Grand Prix du disque gibi pek çok ödülün de sahibi. 19 Ocak, 20:30 İŞ SANAT KÜLTÜR MERKEZİ, İSTANBUL

Helene Grimaud will take the stage in İş Art Culture Center accompanied by Basel Chamber Orchestra, a most sensational orchestra in international orchestra scene. French artist with her poetic expression and unique technique as well as her talent as a pianist, has won numerous awards including Choc du Monde de la musique, Diapason d’Or and Grand Prix du disque. 19 January, 8.30 PM İŞ ART CULTURE CENTER, ISTANBUL İSTANBUL RESİTALLERİ Dünyaca ünlü Kanadalı Piyanist Angela, Hewitt İstanbul’da resital rüzgârı estirmeye geliyor. “İstanbul Resitalleri” kapsamında Türkiye’ye gelecek olan başarılı piyanist, dünyanın en önemli salonlarında verdiği konserler, aldığı sayısız ödül, birincilik ve unvan ile pek çok başarıya ulaştı. 1978 yılında İtalya’da kazandığı ilk birinciliğini, Avrupa ve Kanada’da aldığı pek çok ödül takip etti. 12 ŞUBAT, 20.00 SAKIP SABANCI MÜZESİ THE SEED, İSTANBUL

ISTANBUL RECITALS World-famous Canadian Pianist Angela Hewitt is visiting Istanbul for a series of recitals. Accomplished pianist to visit Turkey as part of “Istanbul Recitals” achieved success with performances in world’s major halls, countless awards, first places and titles she won. She won first place in Italy in 1978 followed by numerous awards she received in Europe and Canada. 12 JANUARY- 2016, 20.00 PM ISTANBUL MODERN Oscar Guzman Ensemble Müzik kariyerine solo çalışmalarıyla başlayan gitar ustası Oscar Guzman beş kıtada verdiği konserlerle genç yaşında adından sıkça söz ettirmeye başladı. Geçtiğimiz günlerde Calle De Las Memorias – Hatıralar Sokağı adlı albümünü çıkaran İspanyol gitarist yepyeni parçalarını 9. Uluslararası Ankara Flamenko Festivali kapsamında MEB Şûra Salonu’nda Flamenko sevenlere sunacak. 23 Ocak, 20.00 MEB ŞûRA SALONU, ANKARA

Began his music career with solo efforts, guitar master Oscar Guzman made a name for himself at a young age with his performances on five continents. Spanish guitarist who recently released an album titled ‘Calle De Las Memorias - Street of Memories’ will perform his brand new songs for Flamenco lovers in MEB Council Hall as part of 9th International Ankara Flamenco Festival. .tr magazine 23 January, 8 PM MEB COUNCIL HALL, ANKARA 11 .tr dergi 12 .tr dergi .tr magazine Anatolian regionanditsstrongest reflection,willmeetwithmusic-lovers Türk müziğindenseçkilerinyer alacağı ve bununengüçlüyansımasını teşkiledenTürk müziğinin,asırlara buluşuyor. Anadolucoğrafyasındaki gelenekselmüzikyapılarının 'Legacy ofaMillennium-OurMusicWorld From Tradition totheFuture' featuring selectTurkish tunes,willmeetwiththeaudienceinÜsküdar illuminating centuries and featuring traditional musical structures in illuminating centuriesandfeaturingtraditional musicalstructures in Geleceğe Musiki Dünyamız Musiki Geleceğe ışık tutankadimmirasından örnekeserlerDoç.Dr. Murat Salim Tekel Stage. Selectworks fromtheancientlegacy ofTurkish music, Tokaç’ın sanatyönetmenliğinde müzikseverlerle buluşuyor. AJANDA |Daily DT USKUDAR TEKELSTAGE, ISTANBUL ÜSKÜDAR TEKELSAHNESİ, İSTANBUL BİN YILINMİRASI with art directionofAss. Prof.with art Murat SalimTokaç. LEGACY OFAMILLENNIUM 17 JANUARY, 8PM 17 OCAK, 20.00 , ÜsküdarTekel Sahnesi’ndesizlerle Bin Yılın Mirası - Gelenekten Gelenekten - Mirası Yılın Bin ChrIs Bott HAZAR’DAN ANAOLU’YATÜRKÜLER ISTANBUL ZORLU PSMTURKCELL STAGE, 16 JANUARY, 9PM wonders withhistrumpet. was nominatedforvarious Grammys, continuestowork who received aGrammy in“Best Instrumental Pop” and inclassicalcombines hismastery jazzwithpopmusic.Botti Sinatra, ArethaFranklin andNatalieCole,ChrisBotti Made collaborations withworld-famous namesasFrank İSTANBUL ZORLU PSMTURKCELL SAHNESİ, 16 OCAK, 21.00 ,trompetiyle harikalaryaratmaya devam ediyor. yanı sıra farklı dallarda Grammy’de aday gösterilen Botti Enstrümental Pop” dalındaaldığıGrammy ödülünün cazdaki ustalığıyla popmüziğiniharmanlıyor. “Enİyi dünyaca ünlüisimlerlebirlikte çalışanChrisBotti, klasik Frank Sinatra, ArethaFranklin ve NatalieColegibi 7 JANUARY, 20.302016İŞSANAT KONCERT HALL Folk Musicwiththeirdistinctive zithertechnique. Istanbul Radio Voices bringsa diverse approachtoTurkish Among thenotablenamesofTurkish folkmusic,TRT FROM KHAZARTO CASPIAN FOLK SONGS İŞ SANAT KONSER SALONU 7 OCAK 2016, 20.30 Turgay CoşkunİşSanat'tasahnealıyor. Münevver Özdemirilekendine özgübirkanuntekniğiyle İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Korosu SesSanatçısı Türk halkmüziğininönemlisanatçılarından TRT

HABİTAT B SERGİ/EXHI getiren yapıyor. Yaşam alanıüzerinefarklıtahayyülleri biraraya tarafından seçilmiş13sanatçınınüretimlerineev sahipliği süren sergi,İstanbul ModernFotoğraf DanışmaKurulu Her geçengünyeniden tanımlananmekânkavramının izini alanları üzerinefarklıbakışaçılarınıbiraraya getiriyor. arayışları etrafında şekilleniyor. konusunda sözsahibieşitlerarasındaki çatışmave denge spaces. Exhibitiontracing theconceptspaceredefined 'Habitat', bringstogetherdistinct perspectives onliving Istanbul Modern’s photography exhibition contemporary 22 MAYIS’A KADAR İSTANBUL MODERN İstanbul Modern’ingüncelfotoğraf sergisi Habitat ITION sergisi,yaşanan mekânışekillendirme living spaces. who arearbiters on balance ofequals and searchfor conflicts between takes shapearound of livingspace, envisagements gathering different Habitat exhibition Committee. Advisory Photography Istanbul Modern selected by works by 13artists each day, features MODERN ISTANBUL UNTIL 22MAY Habitat , yaşam ŞİNASİ GÖKTÜRK LER - GARANTİSİZLER çevresel farkındalığıgündemegetirenbirsergiyle sanatçıların sürdürülebilirlikkavramına bakışını yaşadığımız dünyaya ve ekolojik meseleleredair JUNO, ISTANBUL UNTIL 15JANUARY his latest works canbevisited inJuno. answers tothesequestions. Theexhibition alsofeaturing alternatives by reproducingthese,while lookingfor whole”? ŞinasiGöktürkler divides imagesandcreates the whole?Iswhatwe callhalf areiteration of“the If half isinfactthewhole,whatitthatwe call THE WARRANTLESS JUNO, İSTANBUL 15 OCAK’A KADAR işlerinin degörülebileceğisergiJuno’da. atlernatifler yaratan ŞinasiGöktürkler’in yeni ararken, işlerindeimgeleribölenve tekrar çoğaltarak dediğimiz “tam”ıntekrarı mı?Busorulara cevap Yarım aslındatamisedediğimiznedir?Yarım and regions and their relations with nature. Artists’ and regionstheirrelationswithnature.Artists’ Istanbul Modernwelcomes 2016withanexhibition İstanbul Modern,2016yılınıdoğayı yücelten ve attitudes and approaches regarding the world we attitudes andapproachesregardingtheworld we YOK OLMADAN that promotes nature and brings environmental that promotesnatureandbringsenvironmental sustainability views of artists of different period viewssustainability ofartists ofdifferentperiod awareness intoquestion. Exhibitionreflectsthe ve doğayla ilişkisiniyansıtan sergide,içinde karşılıyor. Farklı coğrafya ve dönemlerden live inandecologicalissues areinvestigated. sanatsal tavır ve yaklaşımlar araştırılıyor. 13 OCAK -5Haziran 13 JANUARY- 5June İSTANBUL MODERN ISTANBUL MODERN BEFORE ITISEXTINCT 13 .tr dergi .tr magazine 14 .tr dergi .tr magazine BİM BAMOMÇARPINCAKALP SEJLA KAMERIC – AJANDA |Daily gözler önüneserer. doğasının azimlive karmaşıkpsikocoğrafi manzarasını ve yüceolanıdaiçerisindebarındırdığınıvurgularve insan Kameric’in işleri,felaket veya zorlukzamanlarınınkırılgan sanatçının işlerindenkapsamlıbirseçkiyer alacak. UNTIL 28FEBRUARY ARTER, ISTANBUL complex psychogeographical landscapeofhumannature. what isfragile andtranscendent, andreveals thezealousand underline thattimesofdistress ordifficulty invariably contain GoesBingBamBoom'.Kameric’stitled 'WhentheHeart works Kameric willbefeaturedinherfirst soloexhibition inTurkey An extensive selectionfromworks ofBosnianartistSejla BOOM SEJLA KAMERIC–WHENTHEHEART GOES BINGBAM 28 ŞUBAT’A KADAR ARTER, İSTANBUL Sejla Kameric’in Türkiye’de gerçekleşecek Bom Çarpınca Kalp Çarpınca Bom başlıklı ilk kişisel sergisinde, Bosnalı başlıklıilkkişiselsergisinde,Bosnalı Bim Bam Bam Bim CerModern’de sergilenecek büyük ölçekli 43 fotoğraf çalışmasının yanı sıra, sergi alanı Kiarostami. Exhibition to take place in CerModern between 9 January and 10 April, features Kiarostami. and10April,features Exhibitiontotake 9January placeinCerModernbetween sergisini Ankaralı sanatseverlerle buluşturuyor. 9Ocakve 10Nisantarihleriarasında 43 photographs aswell asartist’s videoworks tobescreenedinthecinemahallcreated içerisinde oluşturulan sinemasalonundasanatçınınvideoişlerideizlenebilecektir. CerModern bringstogetherart-lovers inAnkara withAbbasKiarostami’s most extensive yönetmen AbbasKiarostami’nin Türkiye’de bugünekadaraçılmışenkapsamlı CerModern, İran sinemasınıngünümüzdekipopülerliğiniençokborçluolduğu exhibition inTurkey tothisday. Iran mainly cinemaowes to itscurrentpopularity ABBAS KİAROSTAMİ HABİP AYDOĞDURETROSPEKTİF ABBAS KIAROSTAMI EXHIBITION CERMODERN, ANKARA CERMODERN, ANKARA 9 JANUARY– 10APRIL 9 OCAK –10NİSAN SERGİSİ the exhibition space. the exhibition space. KİBELE ART GALLERY, ISTANBUL Until 23J language. the existential problemsofmanandcreatesagenuine and socialevents, stands outasanartistwho addresses of theseason.HabipAydoğdu always intouchwithlife exhibitions, hosts HabipAydoğdu inthesecondexhibition Turkish together withart-lovers art inretrospective whichbringsartiststhatmarked İş SanatKibeleGallery HABİP AYDOĞDU RETROSPECTIVE KİBELE SANAT GALERİSİ, İSTANBUL 23 OCAK’A KADAR çekiyor. kendi özgündiliniyaratan birsanatçıolarak dikkat eserlerinde insanınvaroluş sorunlarınaeğilenve olan ilişkisiniherzamancanlıtutanHabipAydoğdu, Aydoğdu’yu ağırlıyor. Yaşamla ve toplumsalolaylarla Galerisi, sezonunikincisergisinderessam Habip sergilerde sanatseverlerle buluşturan İşSanatKibele Türk resminedamgavurmuşsanatçılarıretrospektif anuary 2016 MARKO PAŞAMÜZİKALİ TİYATRO/THEATER eden operetlerindenbirörnekolarak sahnelenecek. geleneksel Türk tiyatrosu ekolünde önemlibiryer teşkil yorumuyla Süheyl ve BehzatUygur tiyatrosu tarafından ISTANBUL CADDEBOSTAN CULTURE CENTER, 31 JANUARY has aplaceintraditional Turkish theater. theater withamoderninterpretation,asanoperetta which 'Marko Paşa' willbestaged by Süheyl andBehzat Uygur of Turkish theater, NejatUygur forlongyears, theplay titled Successfully staged by oneofthegreatest comedymasters MARKO PAŞA MUSICAL İSTANBUL CADDEBOSTAN KÜLTÜR MERKEZİ, 31 OCAK başarıyla sahnelenen ustalarından NejatUygur tarafından uzunyıllar Türk tiyatrosunun komedi dalındakienbüyük Marko Paşa Marko isimlioyun, günümüz BEN ORHANVELİ Kenter’in anısınaOrhanVeli’nin 100.DoğumYılıeşlikedecek. Veli’yi oynayan ve âdetaonunlaözdeşleşen,unutulmazusta oyunca Müşfik şaşkınlıkla şahitolacaksınız.“BirGaripOrhanVeli” adıylayıllarcaOrhan yanlarını ortaya çıkarırken fikirlerininbugününasılkucakladığına çile doluhayatına birağıniteliğinde.Oyunda,OrhanVeli’nin hiçbilinmeyen şiirlere, dünya görüşüne,yazılarına, öykülerine, aşklarına,dostluklarına ve ORTAK 17 JANUARY, 6.30PM identified withthepoet. who played theroleofOrhanVeli formanyyears in“BirGaripOrhanVeli” and ofunforgettable actorMüşfikKenter willaccompanythememory year ofbirth play andbesurprisedtoseehow hisideasembraced today. OrhanVeli’s 100th his lifefullofordeals.You willfindouttheunknowns aboutOrhanVeli inthe life,hisworld-view,his short hiswritings,stories, love affairs, friendshipsand 'I amOrhanVeli' isarequiemtoVeli’s unforgettable poemshemanagedtofitin I AMORHANVELİ ORTAKÖY AFİFEJALE SAHNESİ, İSTANBUL 17 OCAK, 18.30 Veli Orhan Ben season and continues to meet with audience in Zorlu PSM for this season. season andcontinuestomeetwithaudience inZorlu PSMforthisseason. Directed by MelisTezkan andOkanUrun,sologameby French playwright Çağdaş tiyatronun yönünü değiştiren Fransız yazar Bernard-Mare performed by RızaKocaoğlu. Play received numerousawards inthelast HEMEN ÖNCEKİGECE Koltés’in tekkişilikoyunu MelisTezkan ve OkanUrun’dan oluşan rejide RızaKocaoğlu işesahneye taşınıyor. Geçtiğimizsezonu Bernard-Mare Koltés whochangedthecourse ofmoderntheater, is ödüllerle kapatanoyun busezonZorlu PSM’de seyirciyle o Y AFİFEJALE STAGE, ISTANBUL ORMANLARDAN , OrhanVeli Kanık’ın kısıtlıyaşamına sığdırdığıunutulmaz THE NIGHTJUST BEFORE THEFORESTS ZORLU PSM,ISTANBUL ZORLU PSM, İSTANBUL UNTIL 29JANUARY 29 OCAK’A KADAR devam ediyor.

15 .tr dergi .tr magazine GÜNDEM | Agenda

BAŞLIKLAR Titles Kutluğ Ataman’a Bir Ödül de Roma’dan Another Award To Ataman From Rome İstanbul’un Kayıp Adası Lost Island of Istanbul Suat Köçer Nokta’nın Hikâyesi’ni çekti Suat Köçer Filmed 'The Story of Nokta' .tr magazine 13 Yılda 4 Bin Restorasyon 4 Thousand Restorations in 13 years 16 Çöpten Kurtarılan Osmanlı Levhası Ottoman Sign Rescued From Garbage .tr dergi EXPO 2016 ANTALYA’DA GERİ SAYIM COUNTDOWN FOR EXPO 2016 ANTALYA Türkiye’de ilk kez düzenlenecek olan dünya fuarı EXPO 2016 Antalya, Nisan – Ekim ayları arasında yaklaşık sekiz milyon yerli ve yabancı ziyaretçiye kapılarını açacak. World fair EXPO 2016 Antalya to be organized for the first time in Turkey, will host around eight million local and foreign visitors between April and October.

851’den bu yana her yıl farklı bir World fair EXPO, organized in a ülkede düzenlenen dünya fuarı different country each year since 1851, EXPO, Türkiye’de ilk kez 2016’da will be organized in Turkey for the first düzenlenecek. Nisan ayında açılı- time in 2016. EXPO 2016 Antalya will 1şı yapılacak EXPO 2016 Antalya, ekim begin in April and will be open for visit ayına dek ziyaretçilere açık olacak. “Ge- until October. The fair is based on the lecek Nesiller için Yeşil Bir Dünya” fel- philosophy “A Green World for Future sefesiyle ele alınacak fuarın ana teması Generations”, and fair’s main theme “Çiçek ve Çocuk” olarak belirlendi. “Ge- was identified as “Flower and Child”. leceği Yeşertmek” sloganıyla tasarımı ya- Envisioned with the slogan “Making pılan fuarın alt başlıkları arasında tarih, Future Green”, fair focuses on concepts biyoçeşitlilik, sürdürülebilirlik ve yeşil such as biodiversity, sustainability, and şehirler konseptleri yer almakta. Fuar green cities. National and international süresince ulusal ve uluslararası kong- congresses, panels, seminars and reler, paneller, seminerler ve toplantılar meetings will be organized throughout gerçekleştirilirken kültürel ve sanatsal the fair as well as culture and art etkinlikler de ziyaretçilerle buluşacak. events. EXPO 2016 Antalya to be 2016 yılı boyunca altı ay açık kalacak open half of year 2016, is expected to EXPO 2016 Antalya’nın yerli ve yaban- host eight million local and foreign cı sekiz milyon ziyaretçiye ev sahipliği visitors. EXPO 2016 Antalya Fair to yapması bekleniyor. Fuar bitimin ar- become a permanent fair, will greatly

dından da sürekli ziyarete açık kalacak contribute in Turkey’s tourism and .tr magazine EXPO 2016 Antalya turizm ve tanıtım promotional activities. 100,7 meters faaliyetleri açısından Türkiye’ye büyük high EXPO Tower was selected as the 17 .tr dergi 18 .tr dergi .tr magazine Antalya. Antalya.

Hadrianus Gate, Hadrianus Gate, Hadrian Kapısı, GÜNDEM |Agenda resini ziyaret edebilirsiniz. bilgi almakiçin www.expo2016.org.tr ad EXPO 2015Antalyaileilgili dahadetaylı mı’nda görkemli birtörenledüzenlenecek. san Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayra EXPO 2016Antalya’nınaçılışı ise23Ni tıda maskotları tanıttı. katılımcıyla beraberdüzenlenen toplan yönetim kurulu üyeleri ve çoksayıdaki rım ve HayvancılıkBakanı MehdiEker, EXPO Yönetim KuruluBaşkanıGıdaTa sına özellikledikkat edildiğini belirten dillerde dekolaylıkla söylenebilirolma olması ve Türkçe olan isimlerinindiğer ter olarakbelirlendi.Maskotların çocuk Ece ve Efe ismindeki iki çocuk karak EXPO 2016Antalya’nınmaskotları ise 1121 dekarlıkalanıkaplıyor. su mevkisindekurulantümbu tesisler alanına yedi kilometreuzaklıktakiAk Sanat Sokağıbulunuyor. Antalyahava Ormanı, EXPOMeydanıileKültürve şeklinde birteras, EXPOTepesi, EXPO EXPO Gölü,fuarınsembolçiçeğişakayık telerin gerçekleşeceğiKırAktiviteAlanı, Merkezi, ailelerve çocuklariçinaktivi Adası, ÇocuklariçinBilimve Teknoloji ar kapsamındatemalıbahçeler, Çocuk lımcı ülke ve kuruluşunyer alacağıfu EXPO Kulesiseçildi.100’denfazlakatı simgeleyen 100,7metreyüksekliğindeki lerinden olan tarihî Hadrianus Kapısı’nı ya’nın yapısıiseşehrinönemlisembol bir katkı sağlayacak.EXPO2016Antal ------selected childrenmascotsandTurkish Eker statedthattheyparticularly Food, AgricultureandLivestockMehdi Chairman oftheBoardandMinister children namedEceandEfe. EXPO EXPO 2016 Antalya’s mascots are two extend overanareaof1121decares. seven kilometerstoAntalyaairport, facilities established in Aksu district countries andorganizations. Allthe be hostingmorethan100participant Square andCultureArtsStreetwill flower, EXPOHill, Forest, EXPO shaped terrace which is fair’s symbol for children,EXPOLake, apeony- Green ActivityFieldofferingactivities and Technology CenterforChildren, gardens, Children’sIsland,Science Gate. Fairground featuringtheme symbolizing historicalHadrianus a mostimportantsymbolofthecity monument forEXPO2016Antalya, for EXPO 2016 Antalya on 23 A grandopeningceremonywillbeheld attended bynumerous guests. introduced the mascots in a meeting in otherlanguagesaswell,and names whichareeasytopronounce website www.expo2016.org.tr. EXPO 2016Antalya,visittheofficial Day. For moredetailedinformationon National SovereigntyandChildren’s rd April Kutluğ Ataman’a BİR ÖDÜL DE ROMA’DAN ANOTHER AWARD TO ATAMAN FROM ROME

Kutluğ Ataman’ın nlü sinema yönetmeni Kutluğ Ata- Acclaimed film director Kutluğ Ataman addresses February 28 Process (1997 yeni filmi Hilal, man’ın 28 Şubat sürecini ele alaca- Üğı yeni filmi Hilal, Feza ve Diğer Ge- Military Memorandum) in his new Feza ve Diğer zegenler, henüz çekim aşamasındayken al- film which made an impact as it won Gezegenler, Roma dığı ödülle büyük ses getirdi. Senaryo, stra- awards before its release. Film with teji ve planlama kategorilerinde üç ödülü three awards in screenplay, strategy and Film Festivali’nde bulunan filmin çekimlerine hâlen devam planning categories is currently being Eurimages Özel ediliyor. Başarılı yönetmen ödül töreninde shot. Accomplished director expressed Ödülü’ne layık yaptığı konuşmada, “Bu ödül sayesinde, the following in his award ceremony bu çok önemli hikâyenin anlatılmasına bir speech: “Thanks to this award, we are görüldü. adım daha yaklaşmış olduk. 28 Şubat’ta a step closer to narrating this story of mağdur olmuş bütün Türkiyeliler adına, major significance. On behalf of all Eurimages gave Avrupalı dostlarımıza teşekkür ederim.” Turkish citizens mistreated in February special mention to ifadelerini kullandı. Daha önce 33. İstanbul 28 Process, I thank all our friends Kutluğ Ataman’s Film Festivali’nin “Köprüde Buluşmalar” in Europe.” Film achieved a great new film 'Hilal', bölümünde aldığı Türkiye - Almanya Or- success and already received numerous tak Yapım Geliştirme Fonu Ödülü ve Avru- awards including Turkey-Germany Co- 'Feza' ve 'Diğer pa’nın en önemli festivallerinden biri olan production Development Fund Award Gezegenler' Saraybosna Film Festivali’nde aldığı ARTE in “Meetings on the Bridge” section in (Crescent, Space Ödülü’yle büyük bir başarı yakalayan film, 33rd Istanbul Film Festival and ARTE şimdiden birçok ödülün sahibi oldu. Ya- Award in Sarajevo Film Festival, a major and Other Planets) pımcılığını Tacım Açık’ın yürüttüğü Hi- European Festival. 'Crescent, Space and in Rome Film lal, Feza ve Diğer Gezegenler, Cannes Film Other Planets' produced by Tacım Açık, Festival. Festivali’nde L’Atelier kategorisine seçildi. was selected for L'Atelier category in Cannes Film Festival. Kutluğ Ataman Kutluğ Ataman geçen yıl Kuzu filmiyle An- made his mark on Antalya Film Festival

talya Film Festivali’nde “En İyi Film” Ödü- last year with his film 'Kuzu' (Lamb) .tr magazine lü de dâhil olmak üzere toplam altı dalda which received awards in six categories ödül kazanarak festivale damga vurmuştu. including “Best Film”. 19 .tr dergi GÜNDEM | Agenda

İstanbul’un Kayıp Adası Lost Island of Istanbul İstanbul’un kayıp adası olarak bilinen Maltepe sahiline 700 metre uzaklıktaki Vordonisi Adası gün yüzüne çıkarılıyor. Known as the lost island of Istanbul, Vordonisi Island 700 meters off Maltepe shore may come to light.

stanbul’un kayıp adası olarak efsane- Vordonisi Island which became a legend leşen ve Bizanslıların “Küçük Ada”, as the lost island of Istanbul and referred Osmanlıların “Batık Manastır Kaya- to as “Little Island” by Byzantines,

.tr magazine lıkları” ve denizcilerin “Bostancı Ka- “Sunken Monastery Reef” by the Ottomans İyalıkları” adını verdiği Vordonisi Adası and “Bostancı Reef” by sailors, was 20 ilk kez görüntülendi. photographed for the first time. .tr dergi Maltepe Belediyesinin özverili çalışma- larıyla yeniden gün yüzüne çıkarılması hedeflenen adanın ilginç detaylarıyla keşfedilerek deniz turizmine açılma- sı hedefleniyor. Profesyonel keşif ekibi tarafından görüntülenen ada kalıntı- larının hem arkeolojik hem de sismik açıdan çok değerli veriler sunduğu be- lirtildi. Maltepe Municipality pay efforts to bring the island back to light and to open it to İstanbul’un doğal ve tarihî güzellikleri- water tourism after it is explored with nin keşfedilerek gelecek kuşaklara ak- its interesting details. Island remnants tarılması noktasında üzerlerine düşeni photographed by a professional discovery yapacaklarını belirten yetkililer, çalış- team, provide very valuable archeological maların devam edeceği bilgisini verdi- and seismic data. ler. Su altı dalış ekibi, yapılan dalış son- rasında karşılaştığı kayalıkların insan Officials remarked that they will do their elinden çıkma özelliği taşıdığını ancak parts in discovering natural and historic üzerinden geçen bin yıl içerisinde de- beauties of Istanbul and passing these down nizde kalan kısımların aşınmaya maruz to future generations, and informed that kalmasından dolayı manastırın tanım- they will continue their efforts. Following lanmasının zor olduğunu ifade etti. Da- the dive, underwater team stated that the lış sırasında bulgu elde etmeye çalışan reef appeared as man-made however it ekip, kesin bir bilgiye ulaşabilmek için is difficult to identify the monastery for daha kapsamlı bilimsel bir araştırma ya- sections under the water were exposed pılması gerektiğini açıkladı. to thousands of years of erosion. Team working on making new discoveries, Tarihi yaklaşık bin yıl öncesine dayanan explained that a more comprehensive Vordonisi Adası’nın, Büyükada, Heybe- scientific research is due. Vordonisi Island liada, Burgazada, Kınalıada, Sedef Ada- dating back to almost a thousand years sı, Tavşan Adası, Kaşık Adası, Sivriada ago, is the tenth of Prince Islands comprised ve Yassıada’yı içinde barındıran Prens of Büyükada, Heybeliada, Burgazada, Adaları’nın onuncusu olduğu belirlen- Kınalıada, Sedef Island, Tavşan Island, di. 1010 yılında meydana gelen büyük Kaşık Island, Sivriada and Yassıada. It İstanbul depremiyle adanın üzerinde is known that the island sank with the bulunan manastırın rahipleriyle birlikte monastery on it and the priests got lost in battığı biliniyor. Aradan geçen yaklaşık the Big Istanbul Earthquake of 1010. Sea bin yıl içinde ada kalıntıları üzerinde urchins, mussels and other sea creatures kestane, midye ve diğer deniz canlıları- covered the remains of the island in the nın biriktiği, bu nedenle de ana manas- thousand years that have passed, and this tırı görebilmenin şu anda pek mümkün is why it is not possible to see the great olmadığı belirtilenler arasında. Sular monastery. The monastery underwater is altında kalan manastırın Küçükyalı’da thought to be either an identical copy of or keşfedilen manastırın birebir kopyası an extension of the monastery discovered veya devamı olduğu sanılıyor. in Küçükyalı.

İLK AĞIZDAN FIRST HAND

Mert Gökalp (Su altı fotoğrafçısı) Mert Gökalp (Underwater photographer) “Vordonisi Adası olduğunu düşündüğümüz kayalıklar, yüzeyden 4-5 metre derinliğe “The reef we assume to be Vordonisi Island, extends over a large area around inen geniş bir alanı kaplıyor. Dalış ekibimizdeki arkadaşlarımız bazı noktaları 4-5 meters under the sea. Our friends in the diving team scraped some spots

kazıyarak çıkmış yapılara ulaşmaya çalıştılar. Ancak bilim adamları tarafından örnek to discover man-made structures. However before scientists take samples, .tr magazine alınarak, karbon 14 tayini içeren testlere sokmadan ve analizler yapılmadan bu carbon 14 dating tests and necessary analyses are made, it would not be kayaların Vordonisi Manastırı’na ait olduğunu söylemek doğru olmaz.” right to declare this reef as Vordonisi Monastery.” 21 .tr dergi GÜNDEM | Agenda

Suat Köçer Nokta’nın Hikâyesi’ni çekti Suat Köçer filmed 'The Story of Nokta' Suat Köçer Dokuz 4 dört yılı aşkın süredir sine- A screen writer for over 14 years, Suat ma yazarlığı yapan Suat Köçer Köçer completed his first short movie. Canlı Hikâye ilk kısa filminin çekimlerini ta- The film produced in two days depicts the adlı kitabından mamladı. İki gün içinde tamam- tragicomic story of an idealist publisher. 1 Film featuring experienced actor Bülent uyarladığı lanan filmde, idealist bir yayıncının Polat and Seçkin Sevim, Tolga Kortunay, Nokta’nın trajikomik hikâyesi anlatılıyor. Dene- yimli oyuncu Bülent Polat ile Seçkin Abdullah Çubuk and Rıdvan Meral, Hikâyesi adlı ilk Sevim, Tolga Kortunay, Abdullah Çu- narrates an idealist magazine director's kısa filmini çekti. buk ve Rıdvan Meral’in rol aldığı film, tragicomic experience. idealist bir dergi yöneticisinin yaşadı- Adapted from Suat Köçer's book 'Story Suat Köçer made ğı trajikomik bir olayı konu ediniyor. With Nine Lives' published in 2012,

his first short 'The Story of Nokta' depicts the conflict movie titled ‘The Suat Köçer’in 2012 yılında yayım- between the ideals of individuals who Story of Nokta’, he lanan Dokuz Canlı Hikâye adlı kita- try to sustain their magazine 'Ay Vakti' bından uyarlanan Nokta’nın Hikâye- adapted from his (Moon Time) with idealistic feelings and si, Ay Vakti isimli dergilerini idealist the economic hardships they face. Ahmet

.tr magazine novel ‘Story with duygularla ayakta tutmaya çalışan Toklu is the Assistant Director and Halil Nine Lives’. kişilerin idealleri ve yaşadıkları eko- Aslan is the Director of Photography of 22 nomik sıkıntılar arasındaki çatışmayı the film completed with the fund received .tr dergi olacağı mesajınıveriyor kurtarmak isteyecek insanlarındavar insanlar, bizedünyadöndükçe, onu men, nasibingelipbulduğu bu idealist Ticari çarkınacımasızdişlilerinerağ- yanağı yinekendi ideallerindenalıyor. temsil edendergiekibi,enbüyük da- aç gözlülüğünkarşısındakanaatkârlığı kalırlar. Gösterişinkarşısındatevazu, kar ilişkilerinkiyleyüzleşmekzorunda leri bu kapıda,birkez dahaparave çı- yaşatabilmek adınaistemeyerek gittik- lam talebindebulunurlar. Dergilerini bir işadamınınkapısınagiderekrek- baskı maliyetini karşılayabilmekiçin netmeni MümtazHocave öğrencileri, karar veren HİKÂYESİ Mustafa Kutlu“özelsayısı”çıkarmaya NOKTANIN sinemaseverlerin beğenisine sundu. ilk kısafilmiNokta’nınHikâyesi’ni yazarlığından setleretaşıyanKöçer, anlatılıyor. Sinematutkusunu sinema dokuz kedinin yaşadıklarıserüvenler eserde KızılcıkMahallesi’ndeyaşayan adlı kitabınıyayınladı.Builgiçekici ne hayat veren DokuzCanlıHikâye Gelir çim Cumartesive Sepya Yayıncılık’tan çıkanBuNeBi- kültür sanat yazılarıyladevametti. çeşitli ulusaldergilerdesürdürdüğü yazarak başladığıyazmaserüvenine Köçer, ortaokulyıllarında hikâyeler Çiçeği burnunda sinemayönetmeni menliğinde iseHalilAslanyer alıyor. Toklu üstlenirken, görüntüyönet- min yardımcıyönetmenliğini Ahmet fonla çekimleritamamlanankısafil- tür ve Turizm Bakanlığından alınan ele alıyor. Türkiye Cumhuriyeti Kül- desteği olmayan özelliklekültür-sanatdergilerini büyükimkânsızlıklara itiyor. Bu süreçte idealistsüreçte duygularla ekonomik parametrelerin sıklıklaçatıştığınaşahitolur, “Dergiler, Türkiye’nin pekçokfarklı coğrafyasında, muhtelif fikirvefraksiyonların olageldi. Zaman geçtikçe hayatı kuşatan ekonomik dengeler, holdingvekitlesel neşvünema buldukları, kendilerini kitle ve hatta kuşaklara tanıttıkları mecralar neşvünema buldukları,kendilerini kitlevehatta kuşaklara tanıttıkları mecralar kitaplarının ardından kısa filmi- bu çatışmadandoğantrajikomik olaylara tanık oluruz. Ay Vakti dergisi Yayın Yö- BelkiŞehreBirFilm . bunları anlatmakistedim.” Suat Köçer(Yönetmen) Nokta’nın Hikâyesi Nokta’nın İLK AĞIZDAN ’nde ’nde which occur as a result. ThisiswhatIaimedto narrate ofNokta'.” in'TheStory which occurasaresult. idealisticbetween emotions andeconomic parameters, andthetragicomic events by massesto great difficulties. frequently witness inthis We process theclash magazines pushculture-arts notfundedbyholdings orsupported particularly throughout generations. As timepasses,theeconomic balances surrounding life differentregions of Turkey, andtheseintroduce themselves to masses, even “Magazines various havebeenthe mediawhere ideas andfractions develop in Suat Köçer(Director) FIRST HAND taste ofcinemalovers. first shortfilm'TheStoryofNokta'tothe from screenwritingto sets, presentedhis Köçer transferringhispassionforcinema are depictedinthisinterestingwork. of ninecatslivinginKızılcıNeighborhood brought hisshortfilmtolife. Theadventures he released 'Story with Nine Lives' which City' publishedbySepyaPublications, is this'and'MaybeaMoviewillVisitthe After hisbooks'WhatKindofaSaturday pieces forvariousnationalmagazines. in middle school,andwroteculture-arts his writingjourneyshortstories and Tourism. Young directorKöçerbegan from TurkishRepublicMinistryofCulture wish tosavetheworldaslongitturns. us themessagethattherewillbepeoplewho idealistic peoplewhogettheirshares, give relentless cogsofthewheeltrade, these support oftheirown ideals. Despitethe and austerityagainstgreed,primarilyget team representinghumilityagainstvanity to sustaintheirmagazine. Thismagazine self-interest here, theyunwillinglyvisited with relationshipsbasedonmoneyand costs. Theyareoncemoreforcedtoface magazine so they can cover theprinting businessman to ask him to place ads in the Mustafa Kutlu “special issue”, andvisit a and hisstudentsdecidetoreleasea 'Ay Vakti' MagazineEditorMümtazHoca 'THE STORY OFNOKTA' 23 .tr dergi .tr magazine GÜNDEM | Agenda

Abdullah Doğan Esat Kaplıca 13 Yılda 4 Bin Restorasyon 4 Thousand Restorations in 13 years

Vakıflar Genel ürkiye’de kültürel mekânların There are significant developments regarding the restoration of cultural Müdürlüğü, restorasyonu konusunda çok Tönemli gelişmeler yaşanıyor. Bu monuments. More than 4 thousand 2002 - 2015 alanda son 13 yılda 4 binden fazla ese- monuments have undergone restoration yılları arasında rin restorasyonu gerçekleştirildi. in the past 13 years.

Türkiye genelinde Selçuklu ve Osmanlı döneminden ka- Countless inns, Turkish baths, mosques, yaklaşık 4 bin lan sayısız han, hamam, cami, mescit, masjids, fountains, bridges and arches kültürel varlığın çeşme, köprü ve kemer 2002 yılından dating back to Seljuk and Ottoman periods bu yana yapılan restorasyon çalışmala- are revived thanks to the restorations restorasyonunun rıyla yeniden hayat buluyor. carried out since 2002. gerçekleştirildiğini Yapılan bu önemli çalışmalar ile ilgili bildirdi. görüşlerini bildiren Vakıflar Genel Mü- Head of General Directorate for dürü Adnan Ertem, son 13 yılda özel- Foundations Adnan Ertem expressed General Directorate likle restorasyonlar konusunda önemli his opinions on the significant efforts, aşamalar kaydedildiğini belirtti. remarking that they have made for Foundations substantial progress in the past 13 years announced Kurum olarak proje bazlı pek çok particularly with regard to restoration. that around 4 önemli işe imza attıklarını ifade eden Ertem, Türkiye’deki kültürel varlık- Ertem stated that as an organization they thousand cultural lara önem verdiklerini ve özellikle İs- have accomplished numerous project- monuments tanbul’da Sultanahmet Camii dışında based assignments and Directorate places across Turkey restorasyonu yapılmayan hiçbir eserin importance on cultural monuments in kalmadığını aktardı. Bosna Hersek’te- Turkey and all monuments in Istanbul have undergone ki Hisarbey Hamamı’nın yurt dışında except Sultanahmet Mosque are restored. restoration gerçekleştirdikleri ilk restorasyon oldu- Ertem marked that Hisarbey Bath in

.tr magazine between years ğunu belirten Ertem, özellikle Balkan- Bosnia-Herzegovina is the first monument lardaki eserlere ağırlık verdikleri ifade they restored abroad and they particularly 24 2002 and 2015. etti. focus on monuments in the Balkans. .tr dergi Çöpten garbage in 1974 is garbage in1974 is Zeynep Şafak Bankası Lefkoşa Bankası Lefkoşa rescued from the rescued fromthe Şubesi’nin 1974 Şubesi’nin 1974 on viewatSALT Nicosia Branch Nicosia Branch The sign of the The signofthe Ottoman Bank Ottoman Bank yılında çöpten yılında çöpten kurşunlanmış kurşunlanmış levhası SALT sergileniyor. kurtarılan kurtarılan Galata’da Galata’da Osmanlı Osmanlı Galata. Mustafa Hazneci Kurtarılan Ottoman 1 gın olmasınedeniyle tercihedilmiş. diği DoğuAkdeniz ülkelerinde deyay- aynı zamanda bankanın faaliyet göster- ve uyumun sembolüolanzeytin ağacı, Üretkenlik, koruma, barış, dayanıklılık gesi” zeytin ağacı olarak belirlenmiş. logonun hareket noktası, “barışın sim- cılık anlayışıçerçevesinde tasarlanan İçinde bulunduğu döneminreklam- LOGONUN TARİHİ cek. yıl boyuncaSALT Galata’da sergilene- levha, Ekim2016’yakadaryaklaşıkbir bu dükkândasaklanankurşunlanmış fından çöptenkurtarıldı.2014’ekadar kanın karşındaçalışanbiresnaftara- dan sonra geride kalan levha, eski ban- kapatılıp şehringüneyinetaşınmasın- belerinde kullanıldı.Lefkoşa şubesinin başladığı 1963yılınakadarKıbrısşu- ve Rumlararasındakianlaşmazlıkların rına asılançifttaraflılevhalar, Türkler turu sırasındabulundu. Şubekapıla- Kıbrıs’ta gerçekleştirilenbirfotoğraf şubesi levhası, Şubat 2014’te Kuzey sarlanan OsmanlıBankasıLefkoşa nı Edmund Dulactarafındanta- 947 yılındaDoğuBilimleriUzma- Sign Rescued

Osmanlı Levhası From Garbage countries. bank “territory”inEasternMediterranean it isaplantnativetoallcountries ofthe tenacity andadaptabilitywas preferredas symbol ofproductivity, protection,peace, sign ofpeace”.Theolivetree whichisthe in theday, theolivetreewaschosenas“the Designed forthemarketingstrategiesback THE HISTORY OFTHEEMBLEM year. SALT GalatafromOctober2016forone bullet-riddled signwillnow beonview at in 1974.Storedtheshopuntil2014, tradesman ontheoppositesideofbank sign wasrescuedfromthegarbagebya southern region of the city. The discarded and the opening of a new venue in the to cause the closure of theNicosiabranch Greeks affectedthebank’sbusiness enough 1963 whenconflictsbetweenTurksand branches inCypruswereplaceuntil 1947. Thedoublesidedsignsofthecity an orientalistartistEdmund Dulacin Bank NicosiaBranchwasdesignedby in February 2014,thesignofOttoman Re-discovered in Nicosia (North Cyprus) 25 .tr dergi .tr magazine GÜNDEM | Agenda

Türk Tasarımcıya EMMY Ödülü EMMY Award to Turkish Designer

Televizyon u yılki EMMY Ödülleri’nde dün- Ayhan Cebe who received graphics and design award in Motion Design field in dünyasının ya barışı için düzenlenen bir pro- Bjeyle Motion Design / Hareketli this year's EMMY Awards with a project Oscar’ı olarak Tasarım alanında grafik ve tasarım ka- designed for world peace, became a nitelendirilen tegorisinde ödül kazanan Ayhan Cebe, source of pride for Turkey. Cebe received Türkiye’nin gururu oldu. Dünya barışı the award with an animation project Emmy için düzenlenen bir orkestra dinletisi designed for an orchestra performance Ödülleri’nde grafik için hazırlanan animasyon projesiyle for world peace, and American media ve animasyon ödül kazanan Cebe, ödülünü almaya be- widely covered the incident where he beğiyle birlikte çıkarak Amerikan bası- stepped on the stage with his baby to ödülü Türk nında geniş yer edindi. receive the award. tasarımcı Ayhan Cebe’ye verildi. Çalışmalarındaki ilham kaynağının din- Young designer expresses that he gets lediği müzik, okuduğu bir kitap veya inspiration for his works from the music Referred as the gördüğü rüyalardan edindiğini belirten he listens to, a book he reads or the dreams genç tasarımcı, yaptığı işlerle bir kez he has. Cebe won great recognition with Oscar of the TV daha adını dünyaya duyurdu. Ödül al- his work, and he received the award for world, Turkish dığı çalışmanın sosyal içerikli bir proje- his work which was a part of a social designer Ayhan nin parçası olması Cebe’nin başarısına project, taking his achievement to a Cebe won the farklı bir boyuta taşıyor. Dünyanın pek higher level. Work designed in a way çok yerinden bir araya gelen sanatçıla- to reflect the soul of the performance of Emmy Award rın oluşturduğu orkestranın performan- orchestra, comprised of artists from all in graphic and sının ruhunu yansıtacak şekilde hazırla- corners of the world, was completed in animation. nan çalışma, New York’ta tamamlandı. New York.

Ödül töreninde yaptığı konuşmasında Cebe with a tremendous achievement,

.tr magazine ödülünü Türkiye ve Türk milleti için al- said in his award ceremony speech that maktan onur duyduğunu belirten Cebe, he was honored to receive the award on 26 ses getiren bir başarıya imza attı. behalf of Turkey and Turkish nation. .tr dergi Morgan Freeman Konya’da Morgan Freeman in Konya

Amerikalı ünlü 937 doğumlu başarılı oyuncu, ya- Born in 1937, accomplished actor visited Konya for the new season of the film yıldızı pımcılığını ve sunuculuğunu üst- 1lendiği Evrenin Sırları adlı belge- documentary titled 'Mysteries of the Morgan Freeman selin yeni sezonu için Konya’ya geldi. Universe' he produces and hosts. Sufism Evrenin Sırları Dünya inanç tarihini konu alan ve dün- will be covered in the new season of the yanın birçok yerindeki farklı inançla- documentary in which history of world adlı belgeselini rı anlatan belgeselin yeni sezonunda religions and different faiths around the çekmek için Mevlevilik konusuna değiniliyor. world are narrated. Konya’ya geldi. Bugüne dek toplam altı sezonu yayın- With a total of six seasons released until World-famous lanan belgeselin çekimleri, insanın ilk now, document was filmed in Çatalhöyük in yerleşim yerlerinden biri olarak kabul Karatay district of Konya, regarded as one of American film edilen Konya’nın Karatay ilçesine bağlı the first settlements in history of humanity. star Morgan Çatalhöyük’te yapıldı. Tarihi Neolitik Morgan Freeman was accompanied Freeman visited Çağ’a dayanan ören yerinde gerçekleş- by prominent tourism officials and dig Konya to shoot his tirilen çekimlerde Morgan Freeman’a, research experts throughout the filming Konya turizminin önde gelen yetkilileri held in archaeological site dating back documentary titled ve kazı araştırma uzmanları da katıldı. to Neolithic Age. Provincial Director of ‘Mysteries of the Çekimler sırasında Freeman ve ekibine Culture and Tourism Mustafa Çıpan who Universe’. eşlik eden İl Kültür ve Turizm Müdürü accompanied Freeman and his team for Mustafa Çıpan “Medeniyetin başlangı- filming of the document, said, “Filming cı, tarım, hayvancılık, insanın çevrey- which focused on onset of civilization, le etkileşimi, doğal yaşamla mücadele agriculture, animal breeding, human ve ekonomik hayata geçiş gibi konular interaction with the environment, struggle üzerinde durulan çekim, yayınlanacağı with nature and transition to economic life, dizinin dünyadaki tanınırlığı ve etkisi will greatly contribute in promoting Konya

dikkate alındığında Konya’nın ulusla- on an international level considering .tr magazine rarası tanıtımına önemli katkılar sağla- that series’ are known and influential yacaktır” dedi. worldwide.” 27 .tr dergi GÜNDEM | Agenda

NASA’nın Tanıdığı Osmanlı Kadını An Ottoman Lady known by the NASA

5. yüzyıla damgasını vuran Mihri Meryem Aybike Sinan who explained Hatun’u yeni kitabı Kelimelerin Sul- Lady Mihri, who made her mark on the 1tanı Mihri Hatun’da anlatan Meryem 15th century in her new book 'Sultan of Aybike Sinan, şairin maalesef ülkemizde the Words Lady Mihri' said that the poet is tanınmadığını belirtti. Mihri Hatun’un di- unfortunately not well known in Turkey. vanını Rus bir Türkoloğun ortaya çıkardı- Author remarking that Lady Mihri's ğını belirten yazar, “Mihri Hatun’u dünya divan was discovered by a Russian tanıyor ama biz tanımıyoruz.” dedi. 1461 Turcologist, said “Whole world knows yılında Amasya kadısının kızı olarak dün- Lady Mihri but we don't.” Lady Mihri, Türkolog Yazar yaya gelen Mihri Hatun, iyi eğitim görmüş born in 1461 as the daughter of Amasya Meryem Aybike ve kendini pek çok alanda yetiştirmiş bir judge, was a well-educated woman kadındı. Yaşadığı dönemin önemli şairleri- who improved herself in various fields. Sinan, Osmanlı ni ve düşünürlerini okuyan ve yorumlayan Lady Mihri, a knowledgeable lady who döneminin önemli bir müktesebata sahip olan Mihri Hatun, read and interpreted prominent writers kadın şairlerinden Avrupa ülkelerinde millî eğitim müfreda- and thinkers of the period she lived in, tında yer alıyor. Kitabında ünlü şairin şi- is included in national curriculum of Mihri Hatun’u yeni irlerinden seçkilerin bulunduğunu ifade European countries. Meryem Aybike kitabında anlattı. eden Meryem Aybike Sinan, “NASA, Mihri Sinan expressing that her book features Hatun’un adını Venüs’teki bir kratere verdi. select poems by famous poets, said, Turcologist author Venüs genellikle kadınlarla ilgili bir geze- “NASA named a crater on Venus after Meryem Aybike gen olarak tanınıyor. Türkiye’den iki kadı- Lady Mihri. Venus is a planet linked to nın ismi verilmiş. Biri Halide Edip, diğeri women. Two Turkish women gave their Sinan explained ise Mihri Hatun’dur” diye ekledi. Türk Ede- names: one is Halide Edip and the other the prominent biyatının en önemli isimlerinden olan Mih- is Lady Mihri.”A prominent name in female poet of the ri Hatun’un, Sultan Yıldırım Beyazıd’ın an- Turkish literature, Lady Mihri was called Ottoman Era, Lady nesi Gülbahar Sultan’a nedimelik yapması to the palace when she was 14 to be a .tr magazine için 14 yaşındayken saraya alındığı, karak- maid to Sultan Bayezid First's mother Mihri in her new ter açısından dönemin güçlü isimlerinden Gülbahar Sultan, and known as an 28 book. biri olduğu biliniyor. influential figure of the period. .tr dergi tortulaşmış peynir peynir tortulaşmış sırasında bulunan sırasında bulunan yaklaşık üç asırlık yaklaşık üçasırlık archeological digs digs archeological discovered in the discovered inthe kazı çalışmaları kazı çalışmaları dört ayrı küpte, ayrıküpte, dört Van’da yapılan is found in four is found infour deposit cheese deposit cheese centuries old centuries old separate jars separate jars Nearly three Nearly three held inVan. bulundu. V Hoşap 250 Yıllık Peynir Mahmudi Beyleri tarafından inşaedi ait kalenintemelleriüzerine16.yüzyılda gede hâkimiyet sürenUrartuKrallığı’na yor. M.Ö. 8.ile7.yüzyıllarıarasındaböl çalışmaları HoşapKalesi’ndedevamedi öncülüğünde yapılankazıve restorasyon tim Üyesi Yrd.Doç. Dr. MehmetTop’un laboratuvara gönderildiğini ifadeetti. belirten Top, peynirlerinincelenmesi için ganik madde kalıntılarıtespitedildiğini palı gömülen küplerdekipeynirlerdeor çalışmalarla kanıtlanmışoldu. Ağzıka nılıyor olması,HoşapKalesi’ndeyapılan gömülmesinin yüzyıllaröncedekulla den biriolanküpleredolduruptoprağa sel otlupeynirinisaklamayöntemlerin sağlam olduğubelirtildi.Van’ın gelenek du. Küplerden birinin kırık, diğerlerinin bölümünde dörtadet küptepeynirbulun kazı çalışmalarısırasındakaleninmutfak kullanılmış. 30 kişilikekiplesürdürülen len HoşapKalesioyıllardasarayolarak Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğre peynir kalıntılarıbulundu. Van 100.Yıl 250 yıllıkolduğudüşünülen tortulaşmış ortaya çıkarılanküpleriçerisinde200- restorasyon çalışmalarısırasında Hoşap Kalesi’ndeyapılankazıve an’ın Gürpınarilçesindebulunan 250 Years old Cheese in Kalesi’nde

------analysis. university's chemistry laboratoryfor lids closed,andthecheese wassentto in thecheesejarsburied withtheir traces oforganicmaterial wasfound of yearsago. MehmetTop specifiedthat was usedintheregioneven hundreds jars and burying these in the ground, filling traditional Van herbycheeseinto proved thatthepreservationmethodof were intact.DigsheldinHoşapCastle of thejarswasbrokenasthreeothers by a team of 30. It was informed that one of the castle during the digs conducted found infourjarsthekitchensection a palacebackinthatperiod.Cheesewas between 8and7B.C., isknown toserveas Urartu Empirewhichruledintheregion foundations of the castle dating back to Governors inthe16 Castle. HoşapCastlebuilt by Mahmudi Prof. Dr. MehmetTop, continue inHoşap Department ofArtHistoryProfessorAss. works ledbyVan YüzüncüYılUniversity 200-250 yearsago. Digandrestoration district ofVan arethoughttodateback works held in Hoşap Castle in Gürpınar unearthed during dig and restoration Deposited cheeseremainsinthejars Hoşap Castle th centuryoverthe 29 .tr dergi .tr magazine 30 .tr dergi .tr magazine BAŞLIKLAR Anadolu Sikke Medeniyeti AnatoliaCoin Civilization Paranın BulunduğuYer: Sardes MoneyWas Invented Here:Sardis Sonsuzluğa AçılanHayal ÂlemiSatranç AnImaginaryRealmOpening To Eternity:Chess DOSYA | File

Titles Balkanlarda O olduğu kadargerekİttihat ve Terakki’ye gerekseCumhuriyet’e bir gerçekleştirmesiyle başlamıştır. Makedonya bu hareketin merkezi açılması, yineBalkanlardaİttihat ve Terakki’nin İkinciMeşrutiyet’i Cumhuriyeti şeklini alarak yeni bir kimlik ve felsefe ile dünyaya kısmı Balkanlardagerçekleşmiştir. OsmanlıDevleti’ninTürkiye si 1299-1448 sürecinde başlamış, 150 yıl kadar sürmüş ve büyük diliğinden ortaya çıkar. Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve kökleşme- underlying all theseeventsisofprimeimportance. and Progress, andRepublic. Balkannationalism,apoliticalmovement of this movement, and generated many leaders for both the Party of Union declared SecondConstitutionalist Periodhere. Macedoniawasthecenter again haditsoriginsinthe BalkansforPartyofUnionandProgress up totheworldwithanew identityandphilosophy asTurkishRepublic, years, andalargeparttookplaceintheBalkans. OttomanState opening and rootingbeganintheperiodbetween1299-1448,lasted around150 1444 andtheconquestofIstanbul in1453.OttomanState’sestablishment gained power andexpandedthroughconquestsinBalkansbetween1360- becomes evidentgiventhefactthatOttomanbecameastate inrealterms, The significanceofBalkansforOttomanandTurkishhistory automatically si birakımolanBalkanmilliyetçiliği birinciderecede önemtaşır. çok liderkazandırmıştır. Bütünbu olaylarınarkasındayatan, siya- Balkans, and conquest of Anatolia was completed with the Balkans, andconquest ofAnatoliawas completed withthe Theses arguing that Ottoman State was established in the Theses arguingthatOttomanStatewas establishedinthe Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda kurulduğu ve buradan Osmanlı Devleti’nin Balkanlardakurulduğuveburadan encouragement from the region, are largely accurate. encouragement fromtheregion,arelargelyaccurate. se, BalkanlarınOsmanlıve Türk tarihindekiönemiken 1453’te de İstanbul’un fethi ile gerçekleştiği düşünülür güçlenmesi ve büyümesinin, 1360-1444’teBalkanların, smanlı’nın gerçek anlamda birdevlet hâline gelmesi, aldığı güçle Anadolu’nun fethinin tamamlandığı aldığı güçleAnadolu’nun fethinin tamamlandığı Ottoman Prof. Dr. Kemal H.Karpat Osmanlı yönündeki tezlergenişçaptadoğrudur. Legacy

in Ahmet Apaydın Arşivi/Archive

Mirası the Balkans - - -

31 .tr dergi .tr magazine 32 .tr dergi .tr magazine rule for longyears. remained underOttoman which used inMostar biçimde kullanılıyor. TürkçeMostar’da yaygın idaresinde kalan

Turkish iscommonly Uzun yıllarOsmanlı DOSYA | File kim çoğunlukta olanetnikdinîgrubun getiren bu mübadeleler, herülkede hâ- Müslümanlarını Trakyave Anadolu’ya Hristiyanlarını Balkanlara, Balkan nan mübadelesi izlemiştir. Anadolu iki milyon kişiyikapsayanTürk -Yu kısıtlı sayıdamübadeleyi, 1923-26’da açmıştır. Rumve Bulgarlarlayapılan kan Savaşı göçmenmübadelesine yol savunma olduğuaşikârdır. YineBal liyetçiliğine birtepki ve aynızamanda yetçiliğinin, Sırp, Rumve Bulgarmil orada faaliyet göstermiştir. Türk milli adamı Ziya Gökalp (1876-1924) ilk Türk milliyetçisi yazar, şairve siyaset ler gibidergileroradayayınlanmıştır. merkezi Selanikolmuş ve GençKalem- Türk milliyetçiliğinin Balkanlardaki ilk yetçiline dönüşmesini hızlandırmıştır. Müslüman milliyetçiliğinin Türk milli- rını tazelemişhemdegittikçebüyüyen larak Osmanlıhalkınınhemeskiacıla- Kafkas ve Balkanlardan gelenlere katı- Bu göçmenler, 1856-78arasındaKırım, dolu’da sığınmayamecbur edilmiştir. rinden zorlaçıkarılarakTrakyave Ana- katledilmiş ve aynısayıdakişiyerle man; Sırp, Bulgar ve Rum tarafından Savaşı’nda yarımmilyon kadarMüslü- dan etkilemeye devametmiştir. Balkan men Türkiye’nin hayatını herbakım Balkanlar 1912’dekaybedilmesinerağ------

Balkan Muslims toThraceandAnatolia, Anatolian Christians toBalkansand people. These exchanges which brought between 1923-26andaffected twomillion population exchangewhich tookplace was followed bytheTurkish-Greek Limited exchangeheldwith Bulgarians War resultedinapopulationexchange. Bulgarian nationalism.Again,Balkan a defense against Serbian, Greek and was bothareactionandatthesametime It isapparentthatTurkishnationalism (1876-1924) wasinitiallyactivehere. writer, poet and politicianZiyaGökalp published there. Turkishnationalist as ‘GençKalemler’(Young Pens)were Balkans wasThessaloniki,andmagazines First center ofTurkishnationalism in nationalism intoTurkishnationalism. transformation ofeverrisingMuslim of Ottoman people and accelerating the Balkans, bothrevivingpast sufferings 1856-78 fromCrimea,Caucasusand joined thosewhohadarrivedbetween in Thrace and Anatolia. These migrants were expelledandforcedtoseekasylum Balkan War, and another half million Serbs, BulgariansandGreeksduringthe million Muslimswereslaughteredby Turkey ineveryrespect.Aroundhalfa 1912, Balkanscontinued toinfluence Although Balkanlandswerelostin maya devametmişlerdir. 1940yılında Türk, vatan bildikleritopraklardayaşa- müşlerse deyükseksayıdaMüslüman- lümanların birkısmıTürkiye’ye göç yüzyıllardan beriçoğunluktaolanMüs- Ulahları iskânetmiştir. Böyleceorada larda, bilhassaMakedonya’da yaşayan mükâfat olarakalıncaburaya Balkan ca’nın (Silistre, Pazarcık) ikivilayetini savaşa katılan Romanya,GüneyDobru- müşlerdir. 1913’te Bulgaristan’akarşı şamış olanlardâhil-Yunanistan’a göç- sene Karadenizsahilkasabalarındaya- garistan’da yaşayanRumlar-binlerce Bulgar) Bulgaristan’agönderilmiş, Bul- lıştır. Makedonya Slavları (çoğunluk sında oluştuğunu düşünmek çok yan sadece Müslüman ve Hristiyanlar ara liğin nüfus değişimiileortayaçıkışını, Balkan Savaşı’nın tetiklediğimilliyetçi- atını birdereceye kadardüşürmüştür. Mücadele yıllarındaoluşaninsanzayi- tırmış, BirinciDünyaSavaşı ve Millî lu’nun Türk -Müslümannüfusunu art- kiye’ye göçler tek yönlü olup Anado Ancak 1930’larda Balkanlardan Tür saflaşmaları dahadaderinleştirmiştir. larda yapılangöçanlaşmalarıbu etnik kan hükümetleriarasında1930’luyıl arttırmıştır. Türkiye hükümetiileBal sayısını ve dolayısıyla siyasi gücünü ------

the 19 in Bosnia-Herzegovina in attire (above). Prayer time period alsoreflectsonthe Athens duringOttoman (altta). Hersek’te ezanvakti 19. yüzyıldaBosna yansıyor. kültürlülük kıyafetlere de Atina çarşısındakiçok

Multiculturalism in Multiculturalism in Osmanlı döneminde th century (below). (below). century

they deemedhomeland. Wallachs settled Muslim-Turks continued tolivewhere emigrated toTurkey, alargenumber of majority on those lands for centuries although Muslimswhichhad beenthe and particularlyMacedonia. Asaresult, districts withWallachs livinginBalkans (Silistra, Pazarcik),andpopulatedthese with two districts of Southern Dobruja against Bulgariain1913wasrewarded Greece. Romaniawhojoinedthewar for thousandsofyears-migratedto been livingonBlackSeacoastaltowns in Bulgaria-includingthosewhohad were senttoBulgaria,andGreeksliving Macedonian Slavs(majorityBulgarians) was limited to Muslims and Christians. a resultofpopulationexchange, and triggered byBalkanWar emergedas It isfaultytothinkthatnationalism Independence. in the First World War and War of an extent compensated human casualties Muslim population in Anatolia, and to took placewhichincreasedtheTurkish- way migrationfromBalkanstoTurkey polarization. However in1930s, aone- governments in1930sdeepenedethnic between TurkishgovernmentandBalkan powerful. Migrationagreementssigned consequently madethesegroupsmore majorities inrespectivecountries, and increased populationsofethnic-religious 33 .tr dergi .tr magazine 34 .tr dergi .tr magazine and Progress. center ofParty ofUnion in Turkish asthe history significance particular öneme sahip. Türk ayrıbir tarihinde merkezi olmasınedeniyle Terakki Cemiyeti’nin

Thessaloniki hasa Selanik, İttihatve DOSYA | File nüfus vardır. Böylece BalkanSavaşla- ve Karadağ’da25binkadar Müslüman yon, Romanya’da100bin,Hırvatistan tan’da 150bin,BosnaHersek’te ikimil- kadar, Sırbistan’da300bin,Yunanis- ta olupBulgaristan’dahâlen birmilyon Kosova’da Müslüman nüfus çoğunluk - lüman yaşamaktadır. Arnavutluk ve cuklarından oluşan 11-13 milyon Müs- Müslümanlarından veya onlarınço- Ulahlardan meydanagelmişOsmanlı dan, Boşnaklardan,Pomaklardan ve Balkanlarda Türklerden, Arnavutlar- savaş açmaktangeridurmamışlardır. manlara karşı1992-95’teamansızbir paylaştıkları Bosnalılara,yaniMüslü- celenmiştir. Ama her iki ülke aynı dili yaşayan Sırplarınkovulmasıyla neti- kip, Hırvatistan’ın Kraynabölgesinde şehrinde Katoliklerin katlini mütea - kanlı çatışmaya dönüşerek Vakovar - Ortodoks)gerginlikleri1990’larda de ortayaçıkanHırvat -Sırp(Katolik Savaşları sonunda dahaaçıkbirşekil- lar arasındadageçerliydi.1912Balkan arasında değil,çeşitliHristiyangrup- yalnız Müslümanlarlagayrimüslimler evvel belirttiğimiz gibi bu hoşgörü türel hoşgörüye son vermiştir. Daha birliğin temelindeyatan dinsel,kül- sında kurulanBalkanBirliği’neve bu Balkan Savaşları, Osmanlıidaresisıra- Bulgar nüfus ilemübadele edilmiştir. tence ve Tulca vilayetlerinde yaşayan tinde kalan Kuzey Dobruca’nın Kös edilen UlahlariseRomanyahâkimiye- iade edilmiştir. Bu iki vilayette iskân ca’nın iki vilayeti, tekrar Bulgaristan’a Almanya’nın baskısıyla Güney Dobru - -

against Muslimsbetween1992-95,the not refrainfromwagingadeadlywar expelled. However bothcountries did living inKrajinaregionCroatiawere Catholic massacreinVukovar, Serbs battle in 1990s, and following the 1912 Balkan Wars turned into a bloody became moreapparentattheendof (Catholic-Orthodox) tensionwhich Christian sectariangroups. Croat-Serb non-Muslims but alsobetweenvarious not only mutual between Muslims and As mentioned earlier, tolerance was on which Union had been based on. and religiousculturaltolerance Union establishedduringOttomanrule, Balkan Wars put an end to the Balkan under Romanianrule. and TulcadistrictsofNorthernDobruja with BulgarianpopulationinConstanza in those two districts were exchanged Italy had more influence on the region, world wars, England,Germanyand In theperiodbetweenfirst andsecond a smallpartofthecountry toBulgaria. (with Skopjeascenter)to Serbia,and over toGreece, NorthernMacedonia Thessaloniki ascenter)was handed of the war, Southern Macedonia (with fluctuations after1912-13.Attheend Balkans wentthroughmajorpolitical Serbs andBulgariansinTurkey. there arearound15thousandGreeks, origin whomigratedtoTurkey. Inreturn, with several millionpeopleof Balkan patriotism theystillmaintaintheirbonds Romania), andduetokinship population ofnearly50millions(except still comprise 8-14 percent of Balkan former OttomansorpreferablyTurks, agreed migrationsduringBalkanWars, This means, despitemassacres, forcedor Montenegro.and Croatia thousand in 100 thousandinRomania,and25 150 thousand in Bosnia-Herzegovina, in Bulgaria,300thousandSerbia, are aroundonemillionMuslimsliving Albania and Kosovo, and today there lineage. Muslimsarethemajorityin Bosnians, PomaksandWallachs ortheir Muslims comprisedofTurks, Albanians, In Balkanslive11-13millionOttoman same language. Bosnians withwhomtheysharedthe larak hazırlanmıştır. ve Milliyetçilik adlıkitaptan- yararlanı dan çıkanBalkanlardaOsmanlıMirası Yazarın özelizniyleTimaş Yayınları’n- şimini dahadasağlamabağlayacaktır. gibi kendi güvenini ve ekonomik geli- de bu bölgedebüyük itibarkazanacağı gerçekleştirebilirse hemdünyada beklemek yerindedir. Türkiye bu amacı hoşgörü ve kardeşlik içinde geçmesini idaresi zamanındaolduğugibibarış, lerden sonra gelecek asırların Osmanlı dan sonrageçenyüzyıllıkacıtecrübe- bakması gerekir. SonBalkanSavaşı’n- ceğe yeni, insanive barışçıbirgözle duygularını biryanabırakarakgele- acılarını, küskünlüklerinive intikam ne olursaolsunBalkanların,tarihinin demografik birçokunsurasahiptir. Her için, stratejik, ekonomik, kültürelve Türkiye, Balkanlardaetkisahibiolmak en büyük ülkesi şüphesizTürkiye’dir. Sonuç olarakBalkanlarınengüçlüve Almanya’nın müttefiki olmuşlardır. muştur. Bulgaristan ve Romanya ise Arnavutluk’u işgaletmesiylebozul- Yugoslavya’yı, Yunanistan’ı; İtalya’nın kurduğu dengeAlmanya’nın(1941-42) ve İtalya’nınrekabetidir. Burekabetin etkilerini geliştirenİngiltere, Almanya birbirine düşmelerineengel,bölgede aşırı milliyetçi rejimlerindahafazla nemde Balkanülkelerinde hâkimolan İkinci Dünya Savaşları arasındaki dö- ise Bulgaristan’averilmiştir. Birincive Sırbistan’a, ülkenin küçükbirbölümü Kuzey Makedonya (Üsküpmerkezli) neyi (Selanikmerkezli) Yunanistan’a, savaşın sonunda Makedonya’nın gü- siyasi dalgalanmalargeçirmiştir. Bu Balkanlar, 1912-13’ten sonra büyük garların sayısı15bincivarlarındadır. Türkiye’de Yunan (Rum),Sırpve Bul- devam ettirmektedirler. Bunakarşılık hemşehrilik gibinedenlerlebağlarını Balkan kökenli nüfus ile akrabalık, vel Türkiye’ye göçmüş birkaçmilyon oluşturmaktadır. Ve bunlar dahaev- hen kullanılanyerli terimileTürkler) 8-14’ünü eskiOsmanlılar(veya terci- nüfusunun (Romanyahariç)yüzde kan ülkelerinin takriben50milyon anlaşmalı göçlererağmenhâlenBal- rı’nın tetiklediğikıyımlara,zorluveya

the traces of Ottoman. the tracesofOttoman. 500 years, Skopje bears Turkish rulefor morethan izleriyle dolu. Üsküp, Osmanlı’nın Türk hâkimiyetinde kalan

Remained under Remained under 500 yıldanuzunsüre centuries willbepeacefulwithtolerance War, itissoundto expectthatcoming bitter experiencessincethelastBalkan peaceful perspective. Aftercentury-long to futurefromanovel,humanisticand history and vengeance aside, and look set thesufferings, resentmentsofthe over Balkans. Afterall,Balkansshould elements forTurkeytohaveinfluence economical, culturalanddemographic country. There are numerous strategic, the strongestandgreatestBalkan In conclusion, Turkey is undoubtedly made alliancewithGermany. Albania. BothBulgariaandRomania Greece in 1941-42, and Italy invaded Germany invaded Yugoslaviaand this competitionwasdisruptedwhen The balanceemergedasaresultof ruling inBalkancountriesfromclashing. prevented radical nationalist regimes and thecompetitionbetweenthem special permissionoftheauthor. published byTimaşPublications, with Legacy intheBalkansandNationalism’ Article isbasedonthebook‘Ottoman further ensured. confidence andeconomicgrowth willbe both in the region and the world, and goal, itwillearnagreatreputation Ottoman rule. IfTurkeyachievesthis and fellowship aswasthecaseunder 35 .tr dergi .tr magazine 36 .tr dergi .tr magazine Satranç Türk-İslam toplumlarında zaman içinde halka inen satranç; Türk, Fars ve Arap edebiyatına da Türk-İslam toplumlarındazamaniçinde halkainensatranç; Türk, Fars veArap edebiyatınada In Turkish Turkish, Islamicsocieties,chessbecamepopular intimeandentered Farsi andArabic H. Hümeyra Şahin DOSYA literatures as well. Its etiquette has taken shape in a refined literary language. language. literatures as well.Itsetiquettehas taken literary shapeinarefined | AN IMAGINARY REALM OPENING TO ETERNITY: CHESS File giriyor. Rafineleşmiş edebîdildeadabışekilleniyor. SONSUZLUĞA AÇILAN HAYAL ÂLEMİ 6 hesaplama sonunda ortayaçıkanmiktar Şah, başlangıçtabu talebiküçümsesede, karede aldığıbuğdayın ikimisliniistiyor. Bilge, oyunun herkaresiiçinbirönceki ederken, “dilebendennedilersen”diyor. Hintli bilge, oyunu çokseven Şah’aarz yor tarihî kaynaklarda; satrancı bulan ya çıkışıylailgilişöylebirrivayet geçi dair yaygınbirkabul var. Hatta ilkorta leniyor. Kökeninin Hindistanolduğuna savaş arabasıve piyadelerolduğusöy olarak geçiyor. Dörtunsurun;atlar, filler, “çet-reng” ve oradan Arapçaya “satranc” ga”dan (dörtunsur)geliyor. Farsçaya var. KelimeolarakSanskritçe“çatur-an Satrancın kökeniyle ilgilisayısızrivayet natılmasıyla mahirbirduyubileyicisi... ise, 32figürünsağasola ve önearkayaoy lara ait,hatta tümhalklara...Oyuncusu ların bir defalık birleşimi... Tüm zaman ışıldayan birzihin.Birbilimse, karşıtlık geçit. Satranç birsanatsa eğer, eserihep peş peşehamlelerisıralayanbirzihinsel Zihni tekbirnoktayaodaklarken aslında Sabitlik üzerinde bitmeyen bir hareket. yon. Cazibesi deiştetamda bu nedenle... Sabit biralanüzerindesınırsızkombinas âlemi... Satranç! de, kapılarısonsuzluğaaçılanbirhayal sa bir mimari... Mekanik gibi görünse lan birdüzen.Temeli olmasadadeva Her seferindeyeni baştankuru at. Hemçokeski,hemyeni. Hem oyunhembilimdesan 4 siyahve beyazalan...32figür... ------(altta). (altta). satranç oynarken… Mısır KraliçesiNefertiti, çay keyfiyle betimlenmiş. usulü eğlence,satrançve imzalı birgravürdeTürk (below). Nefertiti playingchess... Egyptian tea party. Queen illustrated asachessand is entertainment Turkish-style by engrving Bruyn,

In an18 18. yüzyılaaitdeBruyn th century century Both a game, a science and an art. Both 64 blackandwhitesquares…32pieces… at first, the amount calculated at the end at first,theamount calculatedattheend board. AlthoughShahdeprecated theidea the previoussquareforeach square onthe Wise manasksdoublethewheat hewonin Shah toldthewisemantomake hiswish. Shah with chess. Enchanted bythe game, a wisemanfromIndiaandhe presentedthe historical documents:Inventor ofchess was is arumorsurroundingitsinvention in believed tohaveoriginatedinIndia.There elephants andchariotry. Chessiswidely divisions are thought to be infantry, cavalry, Sanskrit “çatur-anga”(fourdivisions).Four later “satranc”inArabic, isderivedfrom (chess inTurkish),“çet-reng”Farsi and the origin of chess. The word “Satranç” There arecountlessrumorsregarding and forthsideways.... sharpener skilledinmoving32piecesback ages, evenallpeople… Its player is a sense of contrasts… It belongs to people of all If itisascience, aone-timecombination is anart,theartworkabrilliantmind. mind isfocusedonasinglething.Ifchess in which moves follow oneanotherwhen ending motiononstability. Amentalparade is exactlywhyitfascinating…Never- Infinite combinationsonafinitefield.This mechanical… Chess! realm openingtoeternitydespiteappearing there arenofoundations…Animaginary up eachtime. Agiantstructurealthough ancient and contemporary. An order set 37 .tr dergi .tr magazine 38 .tr dergi .tr magazine in the19 1879 (below).Designed chess-themed cover from ‘Frank Leslie’s Illustrated’ in St.Petersburg in1913. Championship organized Şampiyonası. 3. Dünya Satranç Petersburg’ta düzenlenen sağda). sağda). oynama robotu(altta, Osmanlı’ya karşı satranç Viyana’da tasarlanan 19.yüzyılda kapağı (altta). satrançtemalı tarihli Leslie’s Illustrated Leslie’s Ottoman (below, right). Ottoman (below,right). play chessagainstthe Vienna, achessrobotto

3 1913 yılındaSt. rd World Chess DOSYA th century in in century Frank Frank | ’in 1879 ’in 1879 File ri’nin mevlit kutlamalarında musiki ya Atabeklerinden Muzafferuddin Gökbö satranç ustalığınıdazikrediyor. Selçuklu likleri arasındaokçuluk,avcılık yanında vurgulanıyor. Cahiz, iyibirnediminnite nanırken dahadikkatli olmakgerektiği üst düzeyyöneticilerin huzurunda oy ve kurallargetiriliyor. Özellikle halife ve yanında satrancı kurumsallaştıran kaide ranç gibimüstakil eserlerin yazılması bî dildeadabışekilleniyor. Edebü’ş-sat edebiyatına dagiriyor. Rafineleşmiş ede halka inen satranç, Türk, Fars ve Arap Türk-İslam toplumlarındazaman içinde daları dahatırlatılıyor. yalleşme imkânısağladığıyönünde fay geliştirdiği, kendine güveni artırıp, sos liyor. Hatta zihnikuvvetlendirip, mizacı yol açmadığısürecesatranca cevazveri rini aksatmadığı, önemliişlerinihmaline Allah’a, aileye ve toplumaolangörevle ber, kumaradönüştürülmediği, insanın ulemasının farklı görüşleri olmakla bera Arap toplumunda dayaygınlaşıyor. İslam rak kabul ediliyor. Hz. Ömer’den itibaren hinde ilk önemli duraklardanbirisiola rupa’ya intikalediyor. İran,satranç tari Araplara ve oradanEndülüsyoluyla Av zaman içindePerslere, 7.yüzyıldada Hindistan’dan dünyayayayılansatranç, TÜRK KÜLTÜRÜNDEKİ İZLERİ gınlaşıyor. ulema ve hükemanın oyunu olarakyay taktiklerini öğretmek.Böylece, kralların, gelecek olanlara iyice belletmek. Savaş ticilik sanatının mahiyetini bu makama Satrancın icadındakitemelamaç, yöne denk geliyor. dünyanın 1500yıllıkbuğday üretimine ------who wouldruleinthefuture. Teach them essence of artleadership properly to those Chess wasprimarilyinvented toteachthe in 1500years. equaled totheamountofwheatproduced as thegameofkings, scholarsand pundits. the wartactics. Anditbecamewidespread Rules formalizingchesswereestablished took shapeinarefinedliterarylanguage. Arabic literaturesaswell.Itsetiquette societies, enteredTurkish,Farsi and Chess popularizedinTurkishIslamic confidence andenablessocialization. mind, develops character, improves self- were reminded because it strengthens the family andthesociety. Moreover, itsbenefits neglect fundamentaldutiesortoGod, involve gambling, and not cause one to chess, it was allowed as long as it did not scholars helddifferentopinionsregarding in ArabsocietyafterOmar. AlthoughIslam in thehistoryofchess. Itbecamepopular Andalusia. Iranisconsideredamajorstop among Arabsinthe7 became popular among Persians, later Chess spreadtotheworldfromIndia, eventually arrivedinEuropethrough TRACES ON TURKISH CULTURE th century, and ve aynızamandakendi beceriksizliğine ben de, diğeri hata yaptığında seviniyor ğını sabırsızlıklabekliyordum. Heriki hamleden sonrabeyazbenin neyapaca Zweig; “Siyahbenolarakyaptığım her kendine karşıoyununu şöyletanımlıyor siyah, hem beyaz olarak rekabeti, insanın diklerini ortayakoyuyor. Tek kişininhem kişi olarak deneyimlendiğindehissettir muhteşem edebîanlatı, bizesatrancın tek de, StefanZweig’ın Satranç oyun tahtası, taşlar ve iki aktör gerektirse jisinden doğanbiroyunolaraktemelde dele olaraktanımlanıyor. Savaş strate İki beyinarasındapsikolojik birmüca zihninin jimnastiksalonuna benzetiliyor. Pascal’ın tarifiilesatranç tahtası,insan ayırmadığı biliniyor. uzun denizseyahatlerinde yanındanhiç çası hâlinegetiriliyor. KristofKolomb’un nüştürülerek Avrupa kültürünün birpar rulu birsatranç düzeniyaygınlaşıyor. Dö ne papaz,atlar yerine şövalyelerden ku gelindiğinde vezir yerine kraliçe, fil yeri birtakım değişimlereuğruyor. 15.yüzyıla niyle aforozedilenleroluyor. Ve satranç lam kültürünün parçasısaymasınede yüzyıldan itibarenkilisenin,satrancı İs üzerinden gerçekleşiyor. Busüreçte, 11. Endülüs Emevilerivasıtasıyla yı’na dagiriyor. Fakat Avrupa’ya intikali, gınlaşırken, biryandandaBizansSara Satranç, Persler ve Araplararasındayay ya şahitolduğunu anlatıyor. camide müsabaka sırasında çıkan kavga satranç oynadığını,hatta Bitlis’tekibir lı şehirlerindekikimicamilerdecemaatin dığı biliniyor. EvliyaÇelebi,bazıOsman nında satranç gibieğlencelerindeyer al kitabındaki kitabındaki ------‘Chess Story’ (below). ‘Chess Story’ worktitled the literary Stefan Zweig, authorof in asquareMontreal. açık birmeydan satrancı. (altta). yazarı Stefan Zweig Satranç

A public chess game A publicchessgame Montreal’de halka adlı edebî eserin adlıedebîeserin culture. Andchesswentthroughsome regarded chessanelementofIslamic after the 11 Meanwhile manyfacedexcommunication Andalusian Umayyads through Andalusia. However chesswasbroughttoEuropeby and Arabs, itenteredtheByzantinePalace. As chessbecamepopularamongPersians mosque inBitlisduringagame. he evenwitnessedafightbrokeoutin a some Ottomancitieswouldplaychess, and narrates thatcommunities ofmosquesin alongside music performances.Evliya Çelebi Gökböri, chessgameswould be organized ceremonies ofSeljukAtabegMuzafferuddin hunting. Itisknown thatinmemorial be as skillful in chess as in archery and that agoodnedim(Sultan’sfriend)must Khalifa and high officials. Cahiz mentions attention whileplayinginthepresenceof Author urged the players to pay extra as 'Edebü’ş-satranç'(EtiquetteofChess). in addition tobookswrittenindependently 'A Chess Story' by Stefan Zweig manifests 'A ChessStory'byStefanZweigmanifests spectacular literarynarrativeinthenovella as chessisagamebasedoncombat,the board, piecesandtwoplayersarerequired battle betweentwominds. Althoughachess human mind. It is defined as a psychological Pascal describeschessboardasagymfor known tobringhischesssetlongcruises. European culture. ChristopherColumbus is prevailed. Itwastransformedtointegratein replaced cavalry, andthisgamesystem vizier, priestreplacedelephant,andknights changes. Inthe15 th century because Church th year, queenreplaced 39 .tr dergi .tr magazine 40 .tr dergi .tr magazine

L’llustration (left). prodigy Paul Morphy (solda). dâhisi Paul Morphy

American chess American chess Amerikan satranç DOSYA | File rivayet ediliyor. yapılan satranç müsabakasını kazandığı bir kölenin yardımıileikiâlimarasında dereceleriyle övünen Maverdi’nin kadın önde gelenlerinden,satranç konusunda dikkat çekici. Yine İslam tarihçilerinin yan başkabirkadıngörmedim.” rivayeti satranç ve tavlayı ondandahaiyioyna kili konuşmak ve hazırcevaptaonadenk, likte, kıvrakzekâda,nükteli olmakta, et döneminde köle birkadınaatıfla “güzel yeti bunlardan birisi.YineHalifeMemun birinin özgürbırakılmasınıistediğiriva da ödül olarak kendisi için çok değerli kere kadın bir köleye yenildiği, kadının basi HalifesiHarunReşid’inartardaüç lığının yer yer izlerinerastlıyoruz. Ab arasında bu strateji oyununda kadınvar özel biratıf yapmasadatarihîrivayetler konusuna baktığımızda,kadınvarlığına Tarihî kaynaklarda“kadınve satranç” VESATRANÇKADIN farklı şekillerdegelişmesindeyatıyor. çekiciliği, stratejisinin ikifarklıbeyinde ig’in dediğigibi,realitedesatrancın asıl gibi birparadokstu...”Fakat elbetteZwe gölgesinin üzerindenatlamaya çalışması ne karşıoynamakaslındainsanınkendi durum ortaya çıkıyordu. Satrançta kendi bilmesi, hemdebilmemesigibituhafbir ki, aynıbeyninandahembirşeyler yanıyordu. Üstelikbu öylebirdeneyimdi ------lost threeconsecutivegamestoafemale has it,AbbasidCaliphHarunal-Rashid presence inthisstrategygame. Rumor documents, therearerumorsoffemale of “womenandchess”inhistorical Although thereisnospecialmention two differentbrainsdevelopingstrategies. as Zweigsaid,therealcharmofchessisin jump overhisown shadow.” Butofcourse things. Itisasparadoxical,attemptingto the brainwasbothawareandunawareof that anabsurdsituationemergedwhere inaptitude. Thiswassuchanexperience and concurrently felt sorry for their own be glad when the other made a mistake also bemaking.Bothplayersinmewould wait forwhite’snextmovewhichIwould as follows: “Asblack,Iwouldimpatiently one’s selfbothasblackandwhiteplayers Zweig expresses how one competes against the emotionswhenoneplayschesssolo. another womanwithsuchbeauty, such female slaveasfollows: “Ihavenevermet Caliph, Memun isthoughttorefera of someonegreatvalueforher. Another slave, andthewomanwishedforfreedom WOMAN AND CHESS lim, birsanat olarakvarlığınısürdürecek. san varoldukçamodasıgeçmeyen birbi- Mısır piramitlerinderastlanansatranç, in- rünüyor ki,ilkkayıtlarınaM.Ö. 4binlerde kadar hayatın heralanınagirmiş. Öylegö- dil kutlamalarınahatta dokumasanatına kerî raporlardan şiire, hat sanatından kan- sadece biroyunolarakelealınmamış, as- ğerlendirilebilir. Satranç, tarihboyunca destani yönünü temsiletmesiolarakde- İran’a karşısiyasetinintoplumayansımış gerçeklerle bağdaşmasada,Yavuz’un ile yarışıp, onu yenmiş. Burivayet, tarihî burada iyibirsatranç oyuncusuolanŞah iken, kendini gizleyerek Tebriz’e gitmiş, göre, Yavuz Trabzon’dahenüz şehzade İsmail arasındaoynananoyun.Rivayete tı, kuşkusuzYavuz SultanSelimileŞah arasında anlatılan enyaygıntarihîanla- cinsten konular. Satranç konusunda halk rın varlığıiseherdönemderastlanacak öne sürerekboşanmakisteyen kadınla- ilgilenmeyecek kadar satranca daldığını görülüyor. Kocasınınbaşkahiçbirşeyle yan erkekl gibidir” diyerek, kızlarınısatranç oyna rında Medinelilerin “satranç ikincibir eş Fakat öteyandanİslamtarihkaynakla ere vermekten kaçındıklarıda - - (altta). Müzesi’nde görülebilir Raczyńskich przy Poznan’dakitablosu, (below). (below). Museum inPoznan in Raczyńskichprzy Anguissola canbeseen (1555) by Sofonisba artist 'Women Playing Chess' Berlin Gemäldegalerie. (1508), isdisplayed in work titled'ChessGame' Leyden’in 1508tarihli 1555 tarihli 1555 tarihli Sofonisba Anguissola’nın sergileniyor. Ressam Gemäldegalerie’de eseri, Berlin’deki Oynayan Kadınlar Oynayan Satranç Oyunu Satranç

Lucas van Leyden’s Lucas van Satranç Satranç isimli isimli

of fashionaslong ashumanityexists. a scienceandanartwill neverbeout Egyptian Pyramids, willcontinue toliveas back to4thousandB.C. withfirstrecordsin even intextiles. Itappearsthatchessdating calligraphy toholynightcelebrations, and of lifefrommilitaryreportsto poetry, from just agameandtookitspartinallspheres Throughout thehistory, chesshasnotbeen Iran policieswhichechoedamongpeople. be representingtheepicaspectofYavuz’s rumor is not historically accurate, it may a goodchessplayer, andwon.Althoughthis disguise. HeplayedagainstShahwhowas a princeinTrabzon,hevisitedTabriz in Ismail. RumorhasitwhenYavuz was still the chess game between Selim I and Shah historical story about chess is undoubtedly care ofsomethingelse. Themostpopular they are too occupied with chess to take women divorce their husbands claiming However ithasalwaysbeencommonwhere chess for“chessislikeasecondwife”. their daughters to marry men whoplayed suggest thatMadinahlocalsdidnotallow On theotherhand,Islamichistorysources help fromafemaleslave. won achessgameagainstscholarwith took prideinhischessskillsissaidtohave prominent IslamhistorianMaverdiwho this goodatchessandbackgammon”.A humor, such eloquence and quick-wit, 41 .tr dergi .tr magazine 42 .tr dergi .tr magazine PARANIN BULUNDUĞU YER: Melih Uslu DOSYA | Valery Shanin File İ dice mind game was invented. dice mindgamewas invented. was usedfor thefirsttime,touristichotel wasopened,andfirst Manisa’s ancientmasterpiece Sardisisknownasthesitewheremoney biliniyor. otelin veilkzarlızekâoyununkullanılmayabaşlandığı yer olarak Manisa’nın antikbaşyapıtıSardes,tarihtekiilkparanın, ilkturistik yer olarakbiliniyor. Tarihin babasıun- mış. Sardes’tefarklırenklerde dokuma- Çağ’ın güzellik merkezi olaraknamsal- şehir” olaraktanımladığı kent, Antik vanına sahipİzmirliHerodot’un “altın MONEY WAS INVENTED HERE: SARDIS Sardes, tarihteilksikkenin basıldığı Manisa’ya bağlı antik Lidya başkenti ki Spil Dağı’nın eteklerine kurulan zmir Körfezi’ninkuzeydoğusunda Sardes - as thebeauty centerofancientage. Smyrnian Herodotus, becamefamous the “goldencity”byfather ofhistory history wasmade. City, referredtoas as thecitywherefirst coininthe within Manisacitylimits, isknown Bay, ancientLydiacapital Sardisnow Mountain on the northeast of Izmir Established onthefoothillsofSpil Uşak Kültür ve Turizm Müdürlüğü/ Uşak Directorate of Culture and Tourism değişim amacıylaçeşitlimetalçubuklar materyale ihtiyaç duyulmuş. Önceleri nedeniyle alımsatımda kullanılacakbir şöyle olmuş: Bölgedekiyoğun ticaret onlar ağırlamış. Paranın ortayaçıkışıise niz yoluyla Sardes’egelenilkturistleri Bu nedenleilkparayıonlarbasmış, de- kontrol etmesinden kaynaklanıyormuş. Akdeniz’e bağlayanbu ticaretyolunu Lidya’nın bütün zenginliği, Anadolu’yu des topraklarınagiriyor. İşte geçmişte ve Mezopotamya’danbaşlayarakSar gâhlarından biriolanKralYolu daİran Antik döneminencanlıticaretgüzer nın enzengininsanıdiye tanımlanıyor. run (Krezos) antik kaynaklarda dünya- İhtişamlı LidyaUygarlığı’nınKralıKa- geri aldığıKarunHazinesibulunmuştu. tiğimiz yıllarda Türkiye’nin ABD’den edilen bu anıtmezarlarınbirindegeç dolu’ya özgübirtürpiramitolarakkabul lüs” adıverilen mezarlarımevcut.Ana- Bintepeler’de Lidya krallarının “tümü Sardes örenyerinin yakınçevresindeki KRALLARIN YOL Sardes’te kullanılmayabaşlanmış. oyunun olmazsa olmazı zar da ilk kez la baştaolmaküzerebirçokgeleneksel birçok zekâ oyununu keşfetmişler. Tav- günümüzde bile kullanımı sürdürülen gelen misafirlerinieğlendirmekiçin Lidyalılar dünyanın dörtbir yanından dar eğlencemerkezi olarakdatanınmış. bir güzellikve bakımşehriolduğuka- bulunan SardesAntikKenti,geçmişte çesindeki Sartkasabasıyakınlarında olarak üretilipkullanılmış. Salihliil parfümler ve şifalımerhemleryaygın lar, minikşişeleredoldurulan çeşit

UNDA - - - - - were employedintrade. However later, At firstvariousmetalbarsandrings for amaterialtouseintradearose. trade activity in the region, the need took place as follows: Due to intense Sardis bysea.Theinvention ofmoney and hosted the first touriststhatvisited This iswhytheymadethefirstcoin, connecting AnatoliatoMediterranean. wealth tocontrollingthistraderoute Sardis lands. Lydians owed alltheir in IranandMesopotamiawouldenter of ancientage, RoyalRoadbeginning documents. A most dynamic trade route as world’s wealthiest man in ancient Lydian CivilizationCroesusisdefined Anatolian pyramids. King of great mausoleums regardedasauthentic years, was discovered in one of these retrieved from the USA in recent situated. TheCroesusTreasure, Turkey king tombsnamed“tumulus” are of Sardisarchaeologicalsite, Lydian In Bintepelerintheimmediatevicinity the firsttimeinSardis. primarily backgammon,wasusedfor of varioustraditionalgamesand world. Dice, an essential instrument guests visitingfromallcornersofthe played eventodayto entertain their invented numerous mindgames well asabeautyandcarecity. Lydians the pastasanentertainmentcenter in Salihlidistrict,wasacknowledged in here. SardisAncientCitynearSarttown salves werewidelyproducedandused perfumes intiny bottles and curative Textiles invarious colors, assorted ON ROYAL ROAD the USA. and wassmuggled to near GüretownofUşak atthe tumuli unearthed back to6B.C.was ABD’ye kaçırılmıştı. tümülüslerden çıkarılarak yakınlarındaki Uşak’ın Gürekasabası ait KarunHazinesi,

Karun Treasure dating M.Ö. 6.yüzyıla

43 .tr dergi .tr magazine 44 .tr dergi .tr magazine architectural wonders. outwithits Sardis stands stone inAncientAge, used asaprecious çekiyor. harikalarıyla dikkat Sardes,mimari ana vatanı turuncu kuvars taşının olarakkullanılan taş

Land oforangequartz Antik Çağ’dadeğerli DOSYA | File ologlar, şehrinkadimsırlarınıçözmek izlerinin biryumağıdurumunda. Arke- Sardes günümüzde pek çok uygarlığın ANADOLU’NUN ENDÜLÜS’Ü birer azizmertebesineyükseltilmiş. mişti ki Sardes’in ileri gelenleri âdeta rin güzelliğiinsanlarıöylesinebüyüle- layı şehregelenlerledoluymuş. Buşeh- ticaret amacıylaveya sırfmeraktando- polit bir şehir olarak biliniyor. Sardes, Başkent Sardes, AntikÇağ’dakozmo mış sikkeler kullanılmayabaşlanmış. altına alınmışdeğerlimadendenyapıl- ğı ve saflığıdevletdamgasıylagüvence ve halkalarkullanırmış. Sonralarıağırlı- -

considered saints. that notables of the citywerealmost this city enchanted people so much or outofcuriosity. Thebeautyof those visiting either for trade purposes ancient age. Citywaspopulated with is known as a cosmopolitan city of the their weightsandpurity. CapitalSardis used, stampedbythestatetoguarantee coins made of precious metals were their original forms. Visitors of the synagogue havealreadyreclaimed to RomaneraandAnatolia’soldest of theproject.Gymnasiondatingback in Turkeyhasbeenconductedaspart the mostextensiverestorationworks ancient mysteriesofthecity. Oneof working since 1958 to unravel the Archaeologists have ceaselessly been traces of numerous civilizations. Today Sardisresemblesacoilof and anamphitheaternearby. Acropolis is aByzantinemonastery, astadium numerous sacredbronzeworks. There thought to belong to ahighpriestdue Bronze HouseacrossGymnasionis geometrical seriesandanimalfigures. form meaningfulshapesasvineleaves, small rockswereassembledinawayto rich varietyofpatterns. Thousandsof Synagogue’s floorstandoutwiththe Gymnasion. Giantmosaicscovering the uniquelyfineentrancegateof archaeological sitearewelcomedby ANDALUSIA OF ANATOLIA

tan insanların asırlarcahuzuriçinde şitliliğine bakınca bölgedefarklıinanç- sahip. Civardakidinîmekânların çe Sardes, dinîaçıdandaayrıbiröneme ki yedi kiliseden biriolarakanılan önemli roloynayanBatı Anadolu’da- de, Hıristiyanlığın batıya yayılmasında inşa edilmiş. İncil ’in “vahiy”bölümün- başladığı yıllarda buraya bir de kilise nuyormuş. Hristiyanlığın yükselmeye önce burada birArtemissunağıbulu bir örneğinioluşturuyor. Tapınaktan rin geçirdiği değişimlerin karakteristik 300’lü yıllardainşaedilenmabet,şeh- diğer yapıiseArtemisTapınağı. M.Ö. rinde. Sardes’te görülmeye değer bir bulunuyor. Akropolsarpbirtepe üze - Bizans manastırı,stadyumve tiyatro be olduğusanılıyor. Yakın çevredebir eserden dolayıyüksekrütbelibirrahi- kutsal niteliktekiçoksayıdakibronz nasion’un karşısındakiBronzluEv’in ve hayvanfigürlerioluşturmuş. Gym ler, asma yaprakları, geometrik diziler kilde birarayagelinceanlamlışekil Binlerce küçüktaşparçası,doğruşe ise motifzenginliğiiledikkat çekiyor. gog’un tabanınıkaplayandevmozaikler teki girişkapısıilekarşılanıyor. Sina retçiler, Gymnasion’uneşsizgüzellik turulmuş bile. Ören yerine gelen ziya sinagogu orijinalgörünümüne kavuş Gymnasion ileAnadolu’nun eneski biri yürütülüyor. Romadönemineait en büyük restorasyon çalışmalarından lışıyor. ProjekapsamındaTürkiye’nin için 1958yılındanbu yanaaralıksız ça------ziyarete açık. ve mozaiklerkral tahtları kütüphane, kalan tarihî büyük ölçüdesağlam open for visit. and mosaicsinSardisare libraries, royal thrones

Sardes’te günümüze Well-preserved historic structure worth seeing in Sardis is the is locatedonasteephill.Another variety ofsacredspacesintheregion is ofgreatsignificanceforreligion.The “revelation” sectionofthe'HolyBible', to Western world as mentioned in important role in Christianity spreading in westAnatoliawhichplayedan referred toasoneofthesevenchurches Christianity wasontherise. Sardis was built hereaswellinyearswhen there beforethetemple. Achurch went through. An Artemis Alter was which demonstratesthechangescity B.C. templeisacharacteristicexample Temple of Artemis. Built around 300 45 .tr dergi .tr magazine 46 .tr dergi .tr magazine Mahmut Gediz between years 1583-85. Mimar Sinanwasbuilt inşa edilmiş. 1583-85 yıllarıarasında olan Muradiye Camii,

Muradiye Mosqueby Bir MimarSinaneseri DOSYA | File ve Osmanlılarınhâkimiyetinde kalmış. malılar, Bizanslılar, Saruhanoğulları Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Ro olarak bilinenManisa,tarih boyunca te Ege’nin en büyük iki şehrinden biri bulunuyor. Günümüzde İzmir ile birlik- hemen yanındamedreseve imarethane Göz alıcıçinilerlesüslenenmabedin pı, kesme taş kullanılarak inşa edilmiş. lı mimarisi stilindeki çift minareli ya yıl içindetamamlanmış. Klasik Osman- yapımına 1583 tarihinde başlanıp iki bir külliye olarak tasarlanan caminin inşa edilmiş. MimarSinantarafından bet, SultanÜçüncüMurat döneminde niye semtindebulunan bu tarihîma ise kuşkusuzMuradiye Camii.Sulta değer. Bunlardanendikkat çekiciolanı nin zariförneklerinedeniylegörülmeye ev sahipliğiyaptığıOsmanlımimarisi- “şehzadeler şehri”diye anılanManisa, yetiştiren eğitim kurumları nedeniyle eksiklik olur. Birzamanlarpadişahlar Sardes’e gelipManisa’yıgezmemek ŞEHZADELER ŞEHRİ tanımlanıyor. olarak Endülüs’ü lu’nun Sardes bu özelliğindendolayıAnado bir aradayaşadığıanlamakzordeğil. - - - - -

the AndalusiaofAnatolia. for centuries. Sardis is thus referred to as managed topeacefullylivesideby i Byzantines, Saruhanoğulları and Hittites, Phrygians, Lydians, Romans, Izmir, Manisafellundertheruleof largest citiesinAegeanregion alongside and hospice. Today, oneof thetwo with eye-catching tiles, are madrasah Right nexttothesanctuary decorated minarets wasbuilt withashlarstones. Ottoman architectural stylewithtwo in twoyears. The structureinclassical was commenced in 1583 and completed Sinan, theconstructionofMosque Designed asasocialcomplexbyMimar was built inSultanMuradIII period. historic sanctuaryinSultaniyedistrict is undoubtedlyMuradiyeMosque. This architecture. Themostremarkableone hosts elegantexamples ofOttomanit were once raised in, is worth seeing as educational institutionswheresultans to as“cityofprinces”becausethe when visitingSardis. Manisareferred It wouldbeapitynottovisitManisa CITY OF PRINCES ndicates that people of different faiths Sardes’e ulaşabilirsiniz. dan araçkiralayarakManisaüzerinden kalkan otobüslerle ya da havalimanın uzaklıkta bulunuyor. İzmirotogarından İzmir, Manisa’ya sadece 39 kilometre düzenli uçakseferleriyleulaşılabilen uçmak. İstanbul, Ankarave Antalya’dan Sardes’e gitmenin en pratik yolu İzmir’e NASIL GİDİLİR? için geldiğibu alanısizidebekliyor. toğrafçıların ve at tutkunlarınıngözlem nan Atalanıiseyılkıatlarıyla ünlü.Fo- sadece biri. Zirve yolu üzerinde bulu nuyor. MeşhurManisalalesibunlardan leri açısındanzenginbirçeşitliliksu yaylalar, endemik bitki ve hayvan tür efsanevi SpilDağı’nıneteklerindeki gelince… Manisa’nın sırtını yasladığı sağlamış. Şehrindoğalgüzelliklerine Türk -İslamşehrikimliği kazanmasını ve kütüphaneleryaptırarakManisa’nın düzeltip cami, medrese, zaviye, tekke ettiği ganimetlerleekonomik durumu faklar kurmuş, donanma sayesinde elde Çevresindeki beylik ve devletlerleitti Trakya içlerinedoğruseferleryapmış. nanma kurarakYunanistan sahillerive raklarını genişletenSaruhanBey, do nisa’yı başkent ilanetmiş. Şehrintop runu olaraktanınanSaruhanBey, Ma- Harzemşahlara mensup bir emirin to ------

terminal or by renting a car at the airport. terminal orbyrentingacarattheairport. Manisa either by taking a bus at Izmir bus to Sardis. You mayreachSardisover and Antalya,isonly39kilometers by regularflightsfromIstanbul, Ankara is to fly to Izmir. Izmir can be reached The mostpracticalwaytovisitSardis observation, awaitsyou. people withapassionforhorsesvisit jades. Thisgrounds, photographersand on theroadto the summit is famous with Manisa tulip. Atalanı(HorseGrounds) and animalspeciesincludinginfamous offers arichvarietyofendemicplant Spil MountainManisaleansbackon, ranges onfoothillsofthelegendary beauties ofthecity... Thesummer lodges andlibrariesbuilt. Andnatural mosques, madrasahs, monasteries, a Turkish-Islamicidentitywiththe was recovered and Manisa developed thanks to Navy’s spoils, the economy with beylics and states in the region, and coasts andCentralThrace. Heallied and launchedexpeditions to Greek the landsofcity, establishedanavy the capital.SaruhanBeywhoexpanded Khwarizmian khan,declaredManisaas Bey, known tobethegrandsonofa Ottoman throughoutthehistory. Saruhan HOW TO GO? Ahmed IIIperiod (above). Al-i Osman’from Sultan and ‘CityinŞehname-i every year. ManisaPalace March-April months Festival organized in in ManisaMesirPaste döneminden kalma ÜçüncüAhmet Sultan Şenlikleri’nde gençefeler. Manisa MesirMacunu aylarında yapılan (üstte). (üstte). Manisa Sarayıve şehri Şehname-i Al-i Osman Al-i Şehname-i

Young swashbucklers -nisan Her yılmart ’da ’da 47 .tr dergi .tr magazine 48 .tr dergi .tr magazine Sikke Medeniyeti Byzantine coins werereplaced byArabic andIslamiccoins intime.Inthe9 Zaman ilerledikçe Bizanssikkeleri yerini Arap veİslamsikkelerine bırakmaya başladı.9. yüzyıla Dr. Atom Damalı gelindiğinde artık Anadolu’dagelindiğinde artık sürekliBizanssikkesi darbedentekdarphaneİstanbuloldu. DOSYA Anadolu | the only mint in Anatolia that invariably manufactured Byzantine coins. the onlymintinAnatoliathatinvariably manufactured Byzantinecoins. File D M.Ö. 600yıllarındaManisaSart’tayer- la bir birim değere sahip ilk sikkeler ise lanılmıştır. Standartağırlığa, dolayısıy- sikkeler, dünyanın ilkmadenisikkeleri müş karışımı birmadendenüretilen bu Elektrum adıverilen, safaltın ve gü- leşik Lidyalılar tarafından üretilmiştir. Anatolia üretilmiş kopyaları olarakkul- deniz kabuklarının madenden Çin’de M.Ö. 900’lü yıllarda ünyada ilkmadenipara, Coin C ivilization using currency becamemorecommon. coins endedbarter eraandpurchases and silverworld’s first metal produced from analloyofpuregold B.C. These coinscalledelectrumwere settled inSardis, Manisaaround600 value, were manufactured by Lydians a standardweightandthereforeunit replicas ofseashells. Firstcoinswith China around900sB.C., asmetal First coinsintheworldwasused th century, Istanbul was century, Istanbulwas

Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi Koleksiyonu/ Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Museum Collection Lidya ve Pers sikkelerinde kullanılan sikkelerinde dekendisini göstermiştir. yan inancısembollerinindönemlerinin rılı inançve sonrasındayayılanHristi- bin yılıaşkınsüreçteyaşanançoktan- Anadolu’da ilk sikke darbından sonra darphane Konstantinopolis’tir. sürekli Bizanssikkesi darbedentek yüzyıla gelindiğinde artık Anadolu’da İslam sikkelerine bırakmaya başlar. 9. dikçe Bizanssikkeleri yerini Arapve devam etmiştir. Ancakyüzyıllarilerle- medeniyeti yoluna Bizans sikkeleriyle sonra, 5.yüzyılsonunda Anadolusikke ma İmparatorluğu’nun bölünmesinden bronz sikkelerin darbı başlamıştır. Ro imparatorunun portresinindeyer aldığı yetkisi verilmesiyle önyüzündeRoma şehirlere kendi sikkelerini darpetme rafından elegeçirilmesindensonra,bu çok şehrininRomaİmparatorluğu ta 2. yüzyıl içerisinde Anadolu’nun bir sikkelerin darbı gerçekleştirildi. M.Ö. üç asırboyuncaaltın,gümüş ve bronz nistik çağda kurulan darphanelerde, Anadolu’ya geçerekbaşlattığı Hele M.Ö. 334yılındaBüyükİskender’in ettirilmiştir. kim olanPersler tarafındandadevam ticari düzendahasonraAnadolu’yahâ- alımında sikke kullanımı,işteyarattığı sağlamıştır. Lidyalılarınmalve hizmet yöntemlerinin yaygınlaşmasınaortam olarak ticarettetakasyerine satın alma - - - - and RomanEmpireeras, emperor deities oftheperiod.InHellenistic Persian coinswereaccompaniedby and plantmotifsusedinLydian on coinsoftheperiod.Animal,human these religionsmanifestedthemselves spread in the region and symbols of polytheistic faithandthenChristianity first coinwas mintedinAnatolia, Within thenextmillenniumafter Byzantine coins. mint thatinvariably manufactured mint inAnatoliawasConstantinople in centuries. Inthe9 replaced withArabicandIslamiccoins coins. However Byzantinecoinswere civilization proceeded with Byzantine of the5 Empire wasdividedintotwoattheend portraits of Roman Emperors. Roman bronze coinswithobservesdepicting authorized tomintRomancoinsand 2nd centuryB.C., andthesecitieswere conquered mostAnatoliancitiesinthe Anatolian lands. Roman Empire Alexander theGreatfirstreached period thatbeganin334B.C when the mintsestablishedinHellenistic manufactured forthreecenturiesin Gold, silverandbronzecoinswere Persians wholaterruledAnatolia. system emergedwascontinued by goods andservices, andcommercial Lydians usedcurrencyinpurchaseof th century, andAnatolia coin th century, theonly the next. each moreelegantthan B.C.: twoLydian coins world datingbackto6 iki Lidya sikkesi. paraları: Birbirindenzarif dünyanın tarihlenen ilk

The firstcoinsofthe M.Ö. 6.yüzyıla 49 .tr dergi .tr magazine Dr. Atom Damalı Koleksiyonu/Dr. Atom Damalı Collection DOSYA | File

bbgg

bbgg

hayvan, insan ve bitki motifleri yerle- Çoğunluğu Osmanlı ve portraits and symbols of Christianity rini zaman zaman tanrı ve tanrıçalarla Türkiye Cumhuriyeti’ne in Late Roman and Byzantine Empires paylaşır. Helenistik ve Roma İmpara- ait çeşitli ülkelerden were included in these motifs. madeni paralar. Mardin torluğu dönemlerinde ise bu desenlere Artukoğulları’ndan imparator portreleri, Geç Roma ve Bi- Necmeddin Timurtaş 1071 is a significant year with regard to zans dönemlerinde de Hristiyan dini- dönemine ait resimli bakır transformation of Anatolia. Malazgirt nin sembolleri de ilave olur. dirhem (altta). War creates an opportunity to establish Metal coins from tens of Turkish beyliks in Anatolia 1071 tarihi Anadolu’nun değişimiyle various countries, most alongside a strong Seljuk Empire. ilgili önemli bir tarihtir. Malazgirt Sa- from Ottoman State Some pioneering beyliks, particularly and Republic of Turkey. Artukoğulları used diverse coins vaşı, güçlü bir Selçuklu Devleti yanın- Illustrated copper da Anadolu’da onlarca Türk beyliğinin dirham from period of instead of ordinary Islamic coins. There kurulması için fırsat yaratır. Bu beylik- Necmeddin Timurtaş were Islamic inscriptions in Arabic on lerin öncülerinden başta Artukoğulla- of Mardin Artukoğulları the coins as well as designs similar to (below). rı olmak üzere bir kısmının sikkeleri Jesus depictions on Byzantine coins alışılmış İslami sikkelerden çok fark- or pictures of warriors on horses or lıdır. Sikkelerin üzerinde Arapça dini animals. Most coins resembled art yazıların yanında Bizans sikkelerinde objects and are thought to signify the yer almış olan Hz. İsa’nın tasvirlerine religious toleration of the Islamic faith benzer tasarımların veya atlı savaşçı- in Anatolia. From early 12th century, ların ve hayvan resimlerinin olduğu Ilkhanids lost power over Anatolia and görülmektedir. Çoğu birer sanat eseri görünümündeki bu sikkelerin, Anado- lu’nun ilk İslami inanç düzenindeki toleransın bir göstergesi olduğu düşü- nülmektedir. 12. yüzyıl başlarından itibaren İlhanlıların Anadolu’da kur- dukları baskının azalması neticesinde ortaya çıkan Anadolu Beylikleri sikke- .tr magazine .tr magazine leri ve hatta ilk Osmanlı sikkeleri ise geleneksel İlhanlı sikkelerini hatırla- Dr. Atom Damalı Koleksiyonu/Dr. Atom Damalı Collection Atom Damalı Koleksiyonu/Dr. Atom Dr. 50 tan tasarımlar kullandılar. Ancak ku- .tr dergi İslami devletlerinsikkelerinin üzerin si bu konuda önemlibirörnektir. arması olanbakırdirheminsonverme edilmiş olanve üzerindekayıboyunun Sultan İkinciMurat dönemindedarp gisi olduğunadairfarklıgörüşlerine, Osmanlıların geldikleri boyun han ulaşılabilmektedir. Tarihçilerimizin larında yer almayanönemlibilgilere sikkeleri incelendiğindetarihkitap belgeler arasındadır. NitekimOsmanlı lişimini bugüne taşıyabilenenönemli misini, sosyalyaşamını,teknolojikge Sikkeler, birtoplumun tarihini,ekono etmişlerdir. adı olan“Bid”ismiyazılısikke darp üzerinde odönemlerde Söğüt’ün resmi yerleşim yerleri olanSöğüt’tesikkenin darbıyla ilgiliolmuştur. Osmanlılarilk tirilen idarireformlardanbiridesikke tir. OrhanGazidönemindegerçekleş tek bir cins sikke bugüne ulaşabilmiş Gazi dönemindedarpedilmişsadece Osmanlı Devleti’ninkurucusuOsman kurduğunu dünyayakabul ettirebildi. tasarımlarla gerçekbirimparatorluk de kendine özgüoluşturduğumodel ve sonra Osmanlı Devleti, sikke üretimin ruluş dönemizorluklarınıatlattıktan ------(below, right). (below, right). Istanbul’s oldestcoins serves asamoney. Empire in1300s,today of OrhantheOttoman printed by thecommand was Ottoman State where firstcoinof sikkeleri sağda). (altta, eneski İstanbul’un olarak hizmetveriyor. günümüzde paramüzesi Bursa DarphaneBinası, parasının bastırıldığı Osmanlı Devleti’nin ilk Orhan Gazitarafından

Bursa Mint Building Bursa MintBuilding 1300’lü yıllarda world accepted Ottoman Empire as hardships ofestablishmentperiod,the once OttomanEmpireovercamethe traditional Ilkhanidcoins. However coins weredesignedinawaytoevoke beyliks andeventhefirstOttoman coins ofthenewly foundedAnatolian an emblemoftheKayıclanended minted in Sultan Murad II’s period with books. For instance, acopperdirham information notincludedinthehistory historians comeacrosssubstantial when Ottomancoinsareexamined, society toourday. Asamatteroffact, social, technologicalprogressofa which carry the historical, economical, Coins areamong the key documents Ottomans. a depictionofthefirstsettlement of Söğüt district at that period, with a coinnamed“Bid”,theofficialname concerned minting. Ottomans minted period ofOrhanthe Ottoman Empire Another administrativereformin Ottoman State, survivedtoourday. the period of Osman I, the founder of Only asingletypeofcoinmintedin models anddesigns. a realEmpirewithitsauthentic coin 51 .tr dergi .tr magazine DOSYA | File

de her zaman Kuran’dan alıntılara yer verilmişken, Osmanlı sikkelerinde ku- ruluş döneminden itibaren hiçbir dinî referans kullanılmamış olması önem- lidir. Sadece sikkeler üzerinde yer alan sultan unvanlarının incelenmesi, devletin gücü hakkında önemli ipuç- ları vermektedir. İlk dönemlerde basit bir şekilde sikkelerin üzerinde sadece sultan ve babasının ismi yer alırken Fatih Sultan Mehmet imparatorluk güçlendikçe “iki karanın devrinde basılmış bir altın sultanı, iki denizin hakanı, sultanoğlu para. Osmanlı Devleti’nde sultan” veya “Rum, İran ve Arap ülke- o döneme kadar altın kullanılarak para darp lerinin sultanı” gibi unvanlar kullan- edilmemişti. Yapı dıkları görülmektedir. Ancak yüzyılla- Kredi Vedat Nedim Tör rın yıprattığı imparatorluk, ekonomik Müzesi’nde sikke tasnifi (altta). olarak zorluklar yaşamaya başlayınca unvanların yeniden sadeleşmeye baş- A gold coin minted in ladığı görülmektedir. Mehmed the Conqueror period. No gold coins had been minted in the Sikkeler, bizlere Osmanlı Devleti’nin Ottoman State until that mali yapısı hakkında gerçek bilgileri period (above). Coin sunmaktadırlar. Devletin ilk 150 yılın- classification in Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Museum da gümüş para birimi akçenin ağırlık (below). ve ayar bakımından hiç değer kaybet- mediği,dolayısıyla enflasyon gibi bir sorun yaşamadığı görülürken; Sultan discussion among historians on origins İkinci Mahmud döneminde savaş gi- of the Ottomans. derlerini dahi karşılayamayan Os- manlı hükümetinin her üç beş yılda Islamic states invariably printed bir gümüş sikkelerinin ağırlık ve ayar- excerpts from the Holy Koran on the larını düşürerek defalarca yeni para coins, however it is significant that birimleri yaratmak zorunda kaldıkları Ottoman coins bore no religious ortadadır. references from the establishment period. Even examining the sultan titles on the coins provide important clues on power of the state. In the early periods, coins would simply feature names of the sultans and their fathers. As Empire grew stronger, titles such as “Sultan of two lands, Khan of Two Seas Sultan’s Son Sultan” or “Sultan of Greek, Persian and Arabic lands” are observed on the coins. However when the Empire worn by the centuries faced economic hardships, titles were once more simplified.

Coins provide us with accurate information on the fiscal structure of Ottoman State. In the first 150 years of the State, silver currency “Akçe” did not lose any value with regard to weight and carat, and therefore there

.tr magazine was no inflation. However in Sultan Mahmud II period, Ottoman state could 52 not even cover war expenditures and .tr dergi düşmektedir. koleksiyonerlerimize önemligörevler lendirilebilmesi için müzelerimiz ve ler taşımaktaolup, sikkelerimiz değer mizin hafızasıolarakçok önemli bilgi sikke darpedilmiştir. Bunlargeçmişi gümüş ve bakırolarak15binfarklı 36 OsmanlıSultanıdönemindealtın, gelemediğinin enbelirginişaretidir. çıkması, savaşlarda hiçbirtarafıngalip güzel gümüş ve altınsikkelerin ortaya sürecinden hemensonrabirbirinden vaşların sonaermesiyleyaşananbarış namayacak kadarkötüleşmişken sa ve sikkelerin üzerindekiyazılaroku artık kullanılamayacakkadarufalmış Osmanlı sikkeleri olmuştur. Akçeler ği zararınenönemlihabercisi,yine olduğu savaşların ekonomiye verdi girerken OsmanlıDevleti’nin içinde başladığının habercisiydi.17.yüzyıla paratorluk bütçesinin alarm vermeye rin buna karşıisyanbaşlatması, im ilk olarak düşürülmesi ve yeniçerile- aynı yıllardaOsmanlıakçeağırlığının verildiği kabul edilmektedir. Ancak den sonrailkaltınsikkesinin darbıyla Sultan Mehmet’inİstanbul’u fethin viyesine yükseldiğinin işareti, Fatih Osmanlı Devleti’ninİmparatorluk se ------collectioners. duty that falls to Turkish museums and and benefitingfromthoseisamajor information as reminders of our past, which provideuswith substantial were mintedingold,silverandcopper sultans, 15 thousand distinct coins Throughout therules of36Ottoman triumphed. clearly demonstratesthatneitherparty than thenextwerereleasedandthis wars, silverandgoldcoinseachfiner entering apeaceperiodafterthe coins weretoofadedtoberead.Upon too small to use and inscriptions on as coinsindicate. Silvercoinswere waged seriously damaged the economy 17 budget crisisintheEmpire. Inearly uprising. This pointed to an alarming the firsttimewhichledtoajanissary Ottoman silvercoinswerereducedfor within thesameyears, theweightof State becominganEmpire. However minted is regarded thesignof Ottoman conquest ofIstanbul, firstgoldcoin Following Mehmed the Conqueror’s forced tocreatenew currencies. coins everythreetofiveyears, andwas reduced theweightandcaratofsilver th century, warsOttomanState Throughout 13 ediyordu. bir devlet onayınıifade (gerçek) anlamınagelen gerekiyordu. Sah,sahi “sah” damgasıbulunması olabilmesi içinüzerinde coğrafyasında geçerli Bu paralarınOsmanlı ticarette kullanılıyordu. değerli paraolarak olan Venedik dükaları, doları eşdeğerinde o döneminavrosuve 14. yüzyıllardaBoğazlarda 14 means 'sahi'. authorizationwhich state lands. Sah,indicated across theOttoman for thecoinstobevalid wasrequired “sah” stamp as valuable.A currency for tradeinBosphorus currencies wereused today's EuroandDollar ducats equivalent to

Umayyed coins. Umayyed coins. Emevî sikkeleri. 13.ve th centuries,Venetian th and and 53 .tr dergi .tr magazine PARANIN 1924 Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk parası 1924 yılında basılmıştır. First money of Republic of Turkey 2BIN700Yıllık was printed in 1924. YOLCULUĞU 2700 YEARS LONG JOURNEY OF MONEY 19. Yüzyıl İllüstrasyon Illustration by: Merve Aktaş İlk Türk nümismatı Abdüllatif Suphi Paşa 1818 - 1886 yılları arasında yaşamıştır. 19th Century First Turkish numismatist Abdüllatif Suphi Pasha lived between years 1818 and 1886.

17. Yüzyıl M.Ö. 7. Yüzyıl Çin’den sonra ilk kağıt para Avrupa’da 1660’ta, Amerika’da Tarihte ilk para Lidyalılar tarafından Manisa 1690’ta basılmış ve kullanılmıştır. Türkiye’deki ilk kağıt yakınlarındaki Sardes’te keşfedilmiş ve para ise Sultan Abdülmecit döneminde 1840 yılında kullanılmaya başlanmıştır. “kaime” adıyla basılarak kullanılmaya başlanmıştır. 7th Century B.C. 17th Century Money was invented and used by Lydians for Following China, the first bill was printed and used in Europe in the first time in history in Sardes near Manisa. 1660, and in 1690 in USA. First bill in Turkey was printed and used in 1840 during Sultan Abdulmecid period with the name “kaime”.

M.Ö. 2. Yüzyıl İnsanlık tarihindeki ilk yazılı ticari anlaşma 1472 Anadolu’da Asurlular tarafından yapılmıştır. Dünyanın ilk bankası İtalya’da 2th Century B.C. kurulan Banca Monte dei Paschi di The first written commercial treaty in the Siena’dır. history of humanity was made by Assyrians in The first bank in the history was Anatolia. M.S. 301 Banca Monte dei Paschi di Siena established in Italy. Dünyanın ilk borsası Frigyalılar tarafından Kütahya sınırları içerisindeki Çavdarhisar yakınlarındaki Aizonai’de kurulmuştur. 301 A.C. First stock market of the world was established by the Phrygians in Aizonai near 15. Yüzyıl Çavdarhisar within Kütahya city limits Dünyanın ilk darphanesi İstanbul Simkeşhane’de Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulmuş, bunun 7. Yüzyıl üzerine Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk altın parasını Tarihte ilk kağıt para Çin’de basılmıştır. Bu 1327 bastırmıştır. SARDES tarihten önce yine Çin’de deri üzerine basılmış th Osmanlı Devleti’nin ilk parası, 15 Century paraların kullanıldığı bilinmektedir. Orhan Gazi tarafından Bursa’da First mint in the world was established by Mehmed the th gümüş olarak bastırılmıştır. Conqueror in Istanbul Simkeşhane, and the first gold coin 7 Century of the Ottoman Empire was issued. First money bill in the history was printed in China. It Orhan of the Ottoman Empire had is known that money printed on leather were used in the first money of the Ottoman China before this date. printed on silver in Bursa. PARANIN 1924 Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk parası 1924 yılında basılmıştır. First money of Republic of Turkey 2BIN700Yıllık was printed in 1924. YOLCULUĞU 2700 YEARS LONG JOURNEY OF MONEY 19. Yüzyıl İllüstrasyon Illustration by: Merve Aktaş İlk Türk nümismatı Abdüllatif Suphi Paşa 1818 - 1886 yılları arasında yaşamıştır. 19th Century First Turkish numismatist Abdüllatif Suphi Pasha lived between years 1818 and 1886.

17. Yüzyıl M.Ö. 7. Yüzyıl Çin’den sonra ilk kağıt para Avrupa’da 1660’ta, Amerika’da Tarihte ilk para Lidyalılar tarafından Manisa 1690’ta basılmış ve kullanılmıştır. Türkiye’deki ilk kağıt yakınlarındaki Sardes’te keşfedilmiş ve para ise Sultan Abdülmecit döneminde 1840 yılında kullanılmaya başlanmıştır. “kaime” adıyla basılarak kullanılmaya başlanmıştır. 7th Century B.C. 17th Century Money was invented and used by Lydians for Following China, the first bill was printed and used in Europe in the first time in history in Sardes near Manisa. 1660, and in 1690 in USA. First bill in Turkey was printed and used in 1840 during Sultan Abdulmecid period with the name “kaime”.

M.Ö. 2. Yüzyıl İnsanlık tarihindeki ilk yazılı ticari anlaşma 1472 Anadolu’da Asurlular tarafından yapılmıştır. Dünyanın ilk bankası İtalya’da 2th Century B.C. kurulan Banca Monte dei Paschi di The first written commercial treaty in the Siena’dır. history of humanity was made by Assyrians in The first bank in the history was Anatolia. M.S. 301 Banca Monte dei Paschi di Siena established in Italy. Dünyanın ilk borsası Frigyalılar tarafından Kütahya sınırları içerisindeki Çavdarhisar yakınlarındaki Aizonai’de kurulmuştur. 301 A.C. First stock market of the world was established by the Phrygians in Aizonai near 15. Yüzyıl Çavdarhisar within Kütahya city limits Dünyanın ilk darphanesi İstanbul Simkeşhane’de Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulmuş, bunun 7. Yüzyıl üzerine Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk altın parasını Tarihte ilk kağıt para Çin’de basılmıştır. Bu 1327 bastırmıştır. SARDES tarihten önce yine Çin’de deri üzerine basılmış th Osmanlı Devleti’nin ilk parası, 15 Century paraların kullanıldığı bilinmektedir. Orhan Gazi tarafından Bursa’da First mint in the world was established by Mehmed the th gümüş olarak bastırılmıştır. Conqueror in Istanbul Simkeşhane, and the first gold coin 7 Century of the Ottoman Empire was issued. First money bill in the history was printed in China. It Orhan of the Ottoman Empire had is known that money printed on leather were used in the first money of the Ottoman China before this date. printed on silver in Bursa. SANAT | Art

BAŞLIKLAR Titles Reşad Ekrem Koçu .tr magazine Türk Sinemasının Unutulmaz Kadınları Unforgettable Women of Turkish Cinema 56 Resmin Şairi: Devrim Erbil Poet of Painting Devrim Erbil .tr dergi M sarkmadan duyurmaya çalışıyor.sarkmadan duyurmaya yer, veyaşamahakkını,kendince yurt özgürlükalanına veizleyicinin gezmenin şansını yakalarsınız.Geç şahit olurhemdeçarpıcı birsergiyi sından yaklaştıkça,hem bu oyunlara Köprüsü’ne, boğazın Anadolu yaka nazlanıp duruyor. Fatih Sultan Mehmet vesine pervasız, kendi yakamozlarında denize salmış balık tutkunlarının he vapurlarının, her iki kıyıda oltalarını ran boğaz, balıkçı motorlarının, yolcu sine göre zevk ve sürprizleri barındı zevkine varmalı.Hermevsimdekendi- dan şehrin,boğazboyuncayürümenin and withoutcrossingover to audience’s offreedom. area people’s rightto land,homeandlife taken whichare away, initsownway 'What LiesBeneath' efforts to proclaimthestateofbeingstranded, ofBorusanContemporary, aspart Open until21February theexhibition olan kadar devam edecek kapsamında21Şubat’a Borusan Contemporary Görünenin Ardındaki Görünenin ve poyraz aklınıkarıştırma met bilmeli.Kışkapıda,lodos hâlâ cilveleşiyor bunu gani ademki çapkınsonbahar Görünenin Ardında N sergisi; sıkışmayı, insanın elinden alınmış sergisi;sıkışmayı,insanınelindenalınmış ------e var Ömer Erdem It may emotionally be holding on to its It mayemotionally beholdingontoits past mayhavealreadybecome nostalgic. exhibition. 'BosphorusCivilization' ofthe games andgetthechanceto visit astriking from Anatolian side, you both witness these you approachFatih SultanMehmetBridge reluctance initsown phosphorescence. As lines intothe seaonbothshores, and feigns ferries, fishingenthusiastscastingtheir the zealoffishingboats, passenger season, Bosphorusremainsindifferentto pleasures andsurprisesauthentictoeach along theBosphorus. Constantly offering perplex the city, one must take a walk before northeastandsouthwestwinds the opportunity. Winterisatourdoor, and Since fallisstillflirting,one must seize What Lies Beneath? Borusan Arşivi/Borusan Archive ? 57 .tr dergi .tr magazine 58 .tr dergi .tr magazine SANAT |Art kendi yosunlarına sarılmıştır. Buna gün çoktannostaljidir. Duyguolarak mişin “BoğaziçiMedeniyeti” belkibu letsizlikler ve çaresizliklerin sürükle tayım. Savaşların, yoksullukların, ada- konusuna çoközelbirmerakduymak- demini dolduran,göçve göçmenlik orada. Ve ben,nicedirdünyanıngün tığı Christiane Paul’ün küratörlüğünü yap- rulan Perili Köşk’evarmakistiyorum. hakkında türlüefsaneleruydu başka. Yavaş yavaş hisarıgeridebırakıp na atacak değilim.Fakat gönlümşimdi fik Fikret’i, onun “Aşiyan’ını”dayaba- var. Bilmezmiyim?HemSis Hatta birgaripOrhanVeli heykeli bile Yahya Kemal ve Tanpınar yanyanalar. zel mezarlıklarındanbirisivar. Orada Biliyorum az ilerde İstanbul’un en gü şımları ileanınhükmüne tabioldum. Serazat, birbaşıma,geçmişinçağrı kadar giden otobüsten Bebek’te indim. öyle yaptım.Beşiktaş’tantaSarıyer’e zünüzde hissetmekgibisiyok. Bende rardır. Yürümek, şehir ve zamanı yü Hisarı’na kadar yürümek en doğru ka Biraz vaktinizvarsaBebek’tenRumeli tutan bu bitmeyen yaşamatutkusudur. rağında çiçeklenir. İstanbul’u ayakta atılımı ilegüncellenir, şimdinintop Ne var ki her nostalji yeni bir hayat diyecek birsözşimdilikbulamazsınız. Görünenin Ardındakisergisivar Şairi Tev------

The exhibition 'What Lies Beneath' curated The exhibition'WhatLiesBeneath'curated of made-uplegends. (Haunted Mansion) surrounded byallsorts the fortressbehindmetoreachPeriliKöşk something else. Stepbystep, Iamleaving and his“Aşiyan”.Butmyheartisseton disregard the poet of 'Mist' ,Tevfik Fikret Orhan Veli. Tell meaboutit!AndIwillnot side. There isevenastatueofthestrange Yahya Kemal and Tanpınar rest side by cemeteries inIstanbul isahead.There, I know that one of the most beautiful of thepastandinfluencemoment. myself, Ibecameasubjecttoassociations all thewaytoSarıyeratBebek.Freeandby I did.gotofffromthebus fromBeşiktaşto and timeonyourface. Andthatwaswhat feeling likewalkingandthecity Bebek toRumeliFortress. Thereisno If youhavelittletime, bestistowalkfrom urge tolivethatkeepsIstanbul alive. blossoms intoday’ssoil.Itisthisendless is updatedwithanew leapinlife, and say about that. However each nostalgia own seaweeds. There is nothing you can just yesterday, thosestarvingandfreezing expectations. Thosewhogotlostinthesea despair gotoothercountrieswithgreat drifted duetowars, poverty, injusticeand international issueforsometime. People migration which has been a current take specialinterestinsubjectsregarding by ChristianePaulisheldthere. AndI le bütünlüklü bir etki oluşturacaktır. natın kışkırtıcı enerjisi, hayatın ritmiy- tığınıza içeriyle tekrar yoğrulacak, sa şesinde uykuyaçekilmiştir. Dışarı çık efsanevi köşk, şimdilikbelleğinbirkö- ğünüz boğaz, bu içinde bulunduğunuz bul ettirmesindeyatar. Azönceyürüdü- girdiğiniz zamansizekendi uzayını ka- Bir sergininbaşarısı,dışarıdaniçeriye temanın ruhunagiydirmeye çalışıyor. Nesne özne, imgeninhareketliliğini, varmak için ana toplanma noktaları. yor. Pano, kutularve videobu hedefe göçmenlik dipteanatemaolarakakı meyi hedefliyor. Aidiyet duygusu ve çok çağrışımlaenyüksekmesajıver hedefine varmakiçinazparçadan durumlarını seyirciilebuluşturmak.” nı ve insanlığınyüzeyaltındakalmış sergisi bu. “Sistemlerin karmaşıklığı nın derdinde. Bubağlamdabiruyarı çimlere dönüştürerek insanıuyarma sine hasduyarlıklarıçarpıcıdilve bi net değil. Sanat, çağdaşsanat, kendi- yerde dupduruakmaz.Dünyadacen Biliyorum zaman; hiçbir zaman hiçbir olandan kopararak güncele taşıyorlar. nın bu çıkmazınıbelkideenarkaik Wodiczko ve Zimoun‘iş’leriileinsa duruyorlar. MichalRovner, Krzysztof yerde insanolmayanımızaseslenip umudun umutsuzlukla düğümlendiği resiz gözler, isyanadurmuş bakışlar, rında açlıkve soğuktankırılanlar, ça nizlerde telefolanlar, Avrupa sınırla umutlarla yol alıyorlar. Dahadünde diği niceinsan,başkaülkelere, büyük ------

(below). ‘Crossroad’, 2012 Daniel Canoger, Zoderer’s ‘Patch Ball’. accompanied by Beat on Rumelihisarıhills Köşk (HauntedMansion) from terraceofPerili Zoderer’in Köşk’ün terasındanBeat Perilisırtlarındaki 2012 (altta). Daniel Canogar, eşliğinde Boğaz’abakış.

A view of Bosphorus A viewofBosphorus Rumelihisarı Yamalı Top Yamalı Kavşak ’u ’u , video are main gathering points to achieve video are main gathering points to achieve flow inthebackground.Board,boxesand themes senseofbelongingandmigration through asfew piecesaspossible. Main message with plenty ofassociations the surface”,itaimstogiveultimate the humanconditionthatremainbeneath together withcomplexityofsystemsand achieve thegoalof“bringingaudience context, thisisawarningexhibition.To into strikinglanguageandforms. Inthis through transforming its own sensitivities art isoccupiedwithwarningtheman nowhere. World is no heaven.Art,modern I know thattimeneverflows clearly, current issue. is maybethemostarchaic, andmakeita Zimoun breakoffthisdilemmafromwhat by MichalRovner, KrzysztofWodiczko and with despaircalltoourhumanside. ‘Works’ revolting lookswherehopeisentangled on bordersofEurope, desperateeyes, evokes somethings still with traces in your evokes somethingsstillwithtracesinyour is mostancientupdatedwiththedivision, there toimagination,justlikearock.What wing totheeyeandheartfrom The rock,roundrockbyM.Rovnertakes life. influence asawholewiththerhythmof provocative energyofartwillcreatean with allyouwitnessedinthere, andthe exhibition, youwilloncemorefeeltaken corner ofyourmemory. Uponexitingthe mansion youarein,now asleepata were walking along just now, this legendary the exhibitionspace. TheBosphorusyou establishing itsown spacewhenyouenter Success ofanexhibitionliesinit theme’s spiritinimage’sdynamism. this goal.Subject-object,triestodress 59 .tr dergi .tr magazine 60 .tr dergi .tr magazine exhibition. a workfeatured inthe ‘Hallucigenia’ (2009)is 2009 yılındayaptığı sergide yer alanişlerden. Hallucigenia

Martin Walde’sMartin Walde’ninMartin SANAT |Art adlı çalışma, adlıçalışma, insan silüetleri nefeslerinihavaya bı tedir. Sanki bu insanizleri,sankibu cek, tıpkıgeçmişgibikayıp gözükmek- Önü ve arkasıyoktur bu uzayın.Gele öyküsü kolayca kabarır, içinizedolar. rin merhametinibekleyen sessizlerin Orta Avrupa soğuklarında medenile alabildiğine duyurmaktadır. Böylece duygusu vermekte, sertkışkendisini varır. Anabeyazzeminkarlıbiruzay hissizleşme videoçalışmasındazirveye de imler. Butuhafbelirsizleşme hatta dar şimdininacımasızsürekliliğini zındaki kırılmalar, geçmişinizlerika Yuvarlak taşınortadançatlaması, ağ vasfı taşımak bu hâlin en uç hâlidir. ları öğütücüdür. Ötekiolmak,göçmen Modern dünya,onun kanun ve kural çıkar! Hayır, hayırbu sadece bir istektir. doğru ilerler, sonradakâinatın dışına lıdır. İnsan kendisinden çıkar, insana döngüsellik sert,etkileyicive anlam son sınırakadarhalkaçoğalan şünü mü simgeler? İçinde, noktadan gibi, değirmentaşıgibiinsanıöğütü- taşı mıdırbu? Dünyanınbirdeğirmen memiş birşeyleriçağrıştırır. Değirmen laklarınızdan, göz izlerinizden silin hamlesi ilegüncellenir, sizedahaku- En kadimolan,şuortadanbölünmenin dan daimgesel düşünceye kanatlanır. tam dataşgibigözeve duyguyaora M. Rovner imzalı; taş, yuvarlak taş, ------

fills youup. Thisspace hasnofaceor cold ofCentralEurope, easilyrisesand waiting for mercy of the civilized in the as itcan.Thiswaythestoryofsilent field, harshwinterdeclaresitselfas much Main whitebackgroundevokesasnowy desensitization peaksatthevideowork. of now. Thisodd uncertainty, even of thepastaswellcruelcontinuity fractures onitsedges, hintatthemarks Round rockcrackedinthemiddle, the an immigrantistheultimatepoint. and rulesgrindman.Beingtheother, being is merely a desire. Modern world, its laws then goesbeyondtheuniverse! No, no, this comes fromitself, movestowards men, strong, impressive and meaningful. Man circles fromfocustotheoutermostedgeis like amillstone?Thecyclical, surgingin symbolize worldgrindingmenlikeamill, ears and eyes. Is it a millstone? Does it touching the glass, the membrane, the up fromhighertosmaller. Thewoman of fiction,agonicovalwindows arelined and deathontheother. Fragmentedflow background, evokescharmononehand curtain. Desirousblueexplodingonblack revealing the dilemma behind a membrane K. Wodicko ismoreabstractandnaivein judgment daythatsurroundsus?Work by or themigration of tribes?Or isitthe witnessing thereturnoftensthousands became bloodandevaporated.Arewe these silhouettesexhaledandtheirbreaths the past. It is as if these human traces, back. Future appears asmissing just like olacaktır? Çıkınca ilkduyacağı,derin duygune hangi heves ve yüzleçıkacaktır izleyici? İşte şimdi,asıl mesele başlıyor. Dışarıya başarısı ileayrıbirniteliğe bürünüyor. nın özünenoktasaldokunuş yapmanın kendi estetikalanındangeçerken, insa- Sergideki videonun geçişi de soyutun nına sarkmadanduyurmayaçalışıyor. kendince ve izleyicinin özgürlük ala alınmış, yer, yurtve yaşamahakkını, ki sergisi;sıkışmayı,insanınelinden ması meselesidir. GörüneninArdında özgürlük fikrinindehep ayaktakal Sanat sonuçta bir biçim olduğu kadar çağrısı.Yüzleşmenin sessizmüziği. şey? Belirsiz.Belirsizolanınçaresiz bir canavara dönüşmüş olmasınher cesaret ister?İnsankaldımı?Başka raya fırlatılmış paketler. İçini açmaya autiful filminibirÇingemisinden bu- Zimon’un kartonkutularıysabanaBe olan kendi saçakçizgileriyleçırpınıyor. Suç mu bu? Varoluşun karaltısımı?Gri ha yaklaşsak, parmak izibilesayılacak. yoksa yokluğun mu eşiğinde?Birazda- kası var mı yok mu? İnsan varlığın mı büzülmeye mahkûmdur. Bu zeminin ar Ne varkibu arzudonmaya,geriçekilip dörtgenin birleşmearzusuyladoludur. çerçeveden koparılmış sekiz adet dik İsimsiz adlıçalışmaisetekbirkare bir merhametçağrısıilebelirginleşir. sinden, boşluktan,parçalana kadın sonçerçevede yok olur. Ya dater- cama, zara, perdeye umutla dokunan ten küçüğedoğrusıralanır. İlkplanda köşesiz, oval pencereler, dahayüksek hissettirir. Kurgunun parçalanmış akışı, yandan cazibeyibirdaölümü yah zeminin patlattığı iştahlımavi, bir arkasından duyururcasınanaiftir. Si da soyut ve çıkmazı birzarperdenin K. Wodiczko imzalı çalışma ise daha tiğimiz? Yoksa mahşerin içinde miyiz? mü, kavimler göçümüdür şahitliket buharlaşmıştır. On binlerin dönüşü rakmışlar ve onlarınnefeslerikanolup ------

Aydınlatma dated 2011. Lighting’ by Zeynep Beler Zeynep Beler’eait. www.borusancomtempoprary.com (With Discount:5TL) Ticket: 10TL Sacrifice Eidsand1January. first days ofRamadanand PM Openallweek,closedon Saturday-Sunday: 10AM-8 Köşk No:5 HisarCad,PeriliBaltalimanı Address: Perili Köşk, www.borusancomtempoprary.com Bilet: 10TL(indirimli:5TL) kapalıdır. günü ile1Ocak’ta Kurban Bayramları’nın birinci içisürekli,Ramazanve Hafta pazar: 10.00-20.00 Cumartesi- Hisar Cad,Perili Köşk No:5 Adres:

Work titled‘Correct 2011 tarihli TO VISIT ZİYARET İÇİN Perili Köşk, Baltalimanı isimli çalışma isimliçalışma

Doğru Doğru

uncertain. Silentmusic ofconfrontation. monster? Uncertain.Thedesperatecallof everything was transformed into another courage tounpack.Anymanleft?Whatif from aChineseshipfaraway. Ittakes object. Thesearelikepackageslaunched This isaction,movementflutteringinthe the tiresomeanddeadeyesofimmigrants. the movie'Beautiful',eyesofJ. Bardem, Zimon’s cardboardboxesremindedmeof flutters withitseavelines. Is itasmudge ofexistence?Thegrayone seen if we get a little closer. Is that a crime? or extinction? Even fingerprints can be or not? Is human on the verge of existence Does thisbackgroundhavea is destinedtofreeze, recedeanddwindle. a singlesquareframe. However thisdesire rectangles’ desireforunity, brokenofffrom The work“Untitled”isfilledwitheight breaking down piecebypiece. evident fromthevoidcallingoutformercy, the lastone. Oronthecontrary, becomes curtain inthefirstframedisappears exhibition? emotion willbefeltfirstuponexitingthe and withwhichexpression?Whichdeep audience stepout,withwhichenthusiasm Here comestherealissue. How willthe the aestheticspaceofabstract. essence preciselywhilepassingthrough with itssuccessintouchingtohuman’s in the exhibition becomessomethingelse of freedom. The transition in the video without crossingovertoaudience’sarea are takenaway, initsown wayand man’s righttoland,homeandlifewhich to proclaimthestateofbeingstranded, Exhibition 'What Lies Beneath', efforts keeping ideaoffreedomalivetilleternity. Art isaformaswelltheissueof 61 .tr dergi .tr magazine SANAT | Art

İstanbul’u Kayıt Altına Alan Adam: Reşad Ekrem Koçu The Man who kept the record of Istanbul

Emin Nedret İşli

İstanbul’da yaşananları tarih kuralları çerçevesinde, herkesin anlayacağı bir üslup içinde renkli, güçlü, doğru bir şekilde kaleme alan Reşad Ekrem Koçu’nun derinlikli kültür mirasını “yayınlanmamış belgeler” eşliğinde sunuyoruz.

We present you with the profound cultural legacy of Reşad Ekrem Koçu who accurately .tr magazine chronicled the events in Istanbul in the scope of history writing in a simple understandable 62 manner which is yet colorful and powerful, along with “unpublished documents”. .tr dergi stanbul Ansiklopedisi adıyla “İs- Reşat Ekrem Koçu. tanbul şehrinin kütüğü”nü topla- Koçu’nun Vefa Lisesi’nde maya ve yazmaya ömrünü adayan tarih öğretmenliği yaptığı yıllarda eserinin basım ve Reşad Ekrem Koçu (1905, İstanbul satım haklarını yayınevine İ- 6 Temmuz 1975, İstanbul), Cum- devrettiğine dair huriyet dönemi tarihçileri içinde en imzaladığı belge (altta). renkli simalardan biridir. 1933 yı- lındaki üniversite reformu sırasında Reşat Ekrem Koçu. görevine son verilen hocası Ahmet Document Koçu signed Refik Altınay’ın peşinden tarih bölü- to transfer publishing and sales rights of his work mü asistanlığından istifa eden Reşat to the publication house Ekrem Bey, hayatını liselerde tarih in the years he taught öğretmenliği, Babıâli’de gazetecilik history in Vefa Lycee ve yazarlık yaparak sürdürmüştür. (below).

İstanbul’un canlı hafızası kabul edile- cek Reşad Ekrem Bey, Gazeteci Ekrem Reşad Bey ve Hacı Fatma Hanım’ın oğ- ludur. 1905’te İstanbul’da doğar. Ço- cukluğunun ilk yıllarını Boğaziçi’n- de bir yalıda geçirir. Daha sonraları Reşad Ekrem Koçu (1905, Istanbul - 6 Göztepe’de babasının satın aldığı bwir July 1975, Istanbul) is a colorful figure köşkte yaşar. Konya Anadolu İntibah among the Republic period historians Mektebi’nde (1918), Bursa Erkek Li- who devoted his life to compiling and sesinde (1927) okur. İstanbul Üniver- writing the “registry of Istanbul city” sitesi Tarih Bölümünden mezun olur. under the title 'Istanbul Encyclopedia'. (1931) Aynı bölümde asistan olması- Reşad Ekrem resigned from his position na rağmen 1933 üniversite reformu sı- as teaching assistant in department of rasında buradan ayrılır. Kuleli, Vefa ve history following his professor Ahmet Pertevniyal Liselerinde uzun yıllar ta- Refik Altınay who was removed from his rih öğretmenliği yapar. Ömrü boyunca office after the 1933 University Reform, sürdürdüğü araştırmalarını gazeteler- and worked as a history teacher in de tefrika, dergilerde makale, muhtelif colleges and a journalist and columnist yayınevlerinde kitap olarak yayımlar. in Babıâli.

İstanbul’un kütüğünü oluşturmak gibi Reşad Ekrem can be regarded as living büyük bir ideal ve sevdanın peşinde memory of Istanbul. Born in Istanbul koşan Reşad Ekrem Bey bu fikrini fii- in 1905, he was the son of Journalist liyata dökmek için 1940’lı yıllarda ça- Ekrem Reşad and Lady Hacı Fatma. lışmalarına başlar. Arşivlerden, Vak’a- He spent his childhood in a seaside .tr magazine 63 .tr dergi 64 .tr dergi .tr magazine çalışmaları Şüphesiz kiReşadEkrem Koçu’nun tarihindeki vefatı ile son bulacaktır. bir sonla,ReşadEkrem Bey’in 1975 birincisine nazaran daha da hazin 11. cildeve “G”harfinegeldiğinde, lanan bu ikinciyayındaansiklopedi ancak çok kapsamlı ve detaylı plan ci dönemyayınfaaliyeti başlayacak, 1958’te Koçu’nun fikritakibi ve ısrarısonucu cü ciltte(34fasikül)sonbulacaktır. sayılan bu girişim 1949 yılında üçün ansiklopedi çalışmasınınilkdönemi ayında yayımlamaya başlar. Koçu’nun eserini 1944yılıikinciteşrin(Kasım) pedisi adını verdiği büyük ve kapsamlı birikimin sonucunda İstanbul Ansiklo parlar ve ciddi birarşivoluşturur. Bu kadaşlarının bilgileriniderleyipto kendi alanlarındamütehassıs olanar İstanbul’u gerçektenbilen,özellikle nüvis tarihlerinden yaptığı taramaları, SANAT |Art İstanbul Ansiklopedisi’niikin İstanbul Ansiklopedisi’yle ------

ilk fasikülü. birinci cildininıslakimzalı completing thework. deceased in1974before November 1944butwas Koçu beganwritingin Encyclopedia', of 'Istanbul fascicle ofthefirst volume tamamlayamadığı ölümü nedeniyle başlayıp 1974’teki 1944 tarihinde İstanbul Ansiklopedisi İstanbul

Original signed first Original signedfirst Koçu’nun Kasım ’nin ’nin and areexpertsintheirfieldstoput his friendswhoknow Istanbul well histories, andknowledge providedby his collectionsfromHistoriographer starts workingin1940s. Hegathers and to put his ideas into action he passion: to compile records of Istanbul, Reşad Ekrempursuesagreatidealand various publishinghouses. serials, magazinearticlesandbooksby studies werepublishedasnewspaper Pertevniyal collegesformanyyears. His He taught history in Kuleli, Vefa and resigned during 1933 University Reform. in thesamedepartmenthowever he (1931). He became a teaching assistant University Department; of History his undergraduatedegreeinIstanbul School for Boys (1927). He completed İntibah School(1918)andBursaHigh in Göztepe. HeattendedKonyaAnadolu moved toanestatehisfatherpurchased mansion nearBosphorus. Laterthey third volume(34fascicules).Thanks venture whichendedin1949withthe early period ofKoçu’s encyclopedia 1944. This attempt is regarded as the and first volume is published in November and extensive'Istanbul Encyclopedia' accumulation leadstothevoluminous together acomprehensivearchive. This

Doğan Kitap Arşivi/Dogan Books Archive matbuatında ve sanat âlemindeİstan Çoğunuz benitanımaz…Fakat, Türk vatandaş; 1949 İstanbul Sergisi’ninziyareteden “Aziz İstanbullu, lulara şöylehitapeder: broşür dağıtır. Bubroşürde İstanbul katılan Koçu,sergiziyaretçilerinebir li krizi aşmak için İstanbul sergisine da ansiklopedininiçinedüştüğüma İstanbul Ansiklopedisi’dir. 1949yılın rem Koçu’nun gözbebeği şüphesiz ki Bütün bu kitaplarıniçindeReşadEk anlayacağı kitaplar da yayımladı. lı tarihinisevdiren,halkınokuyup eser çalışmalarınınyanısıraOsman ra sadık kalınarak hazırlanmış kaynak tarafından kabul edilen,tarihîolayla yonlar” gibiakademikağırlığıherkes “Osmanlı Muahedelerive Kapitülas yazdığı ve kalıncabirciltteşkileden tevniyal Lisesi tarih muallimi iken bir yelpazede kalemoynatmıştı. Per çalışmasına, folklorakadarçokgeniş mandan, şiire, tarihmetnindensözlük hayatını hikâyeler, tercümeler, tefrikalarile lardandı ve romanlar, tarih kitapları, da hayatını kalemiylekazananyazar sınırlı değildir. O öğretmenlik dışın sürdürüyordu. Buyüzdenro ------

(above). that inspiredKoçu districtÜsküdar Istanbul Mosqueinhistoric Sultan leading toMihrimah Koçu’s archive… Stairs viewing ReşadEkrem merdivenler (üstte). Camii’ne doğruuzanan Mihrimah Sultan ilçesiÜsküdar’da tarihi ilham veren İstanbul’un incelerken… Koçu’ya Ekrem Koçu’nun arşivini

Emin Nedret İşli Emin Nedretİşli Emin Nedretİşli,Reşad history teacher inPertevniyalCollege, and Capitulations”while hewasa the thickvolumeof“Ottoman Contracts dictionary andfolktales. heauthored to ahaltatletter“G”inthe11 planned secondpublicationsadlycame 1958. Thisextensivelyandthoroughly second publishingperiodbeganin persistence, 'Istanbul Encyclopedia'’s to Koçu’s intellectual pursuit and novels topoetry, fromhistory articlesto versatile authorwithworks ranging from made translations. Thisiswhy hewasa novels, historybooks, stories, seriesand who madealivingwithhispenwrote Aside fromteaching,hewasanauthor are not limited to 'Istanbul Encyclopedia'. Undoubtedly Reşad Ekrem Koçu’s works after passingofReşadEkremin1957. th volume

Aydın Sert 65 .tr dergi .tr magazine 66 .tr dergi .tr magazine lanmadan yarım kalanİstanbul An zünden 6Temmuz 1974’tetamam Reşad EkremKoçu’nun ölümü yü rılmıştır.” mıyla tek başıma ve yüzakımlabaşa daşı, ressamve mimardostunyardı yapabileceği bu işiki-üçkalemarka cildi bitmişbulunuyor ki,birheyetin olan parak, 24ciltüzerinetertipedilmiş tim gelmeküzereherfedakârlığıya cadele içinde, uğrunda,baştasıhha Dört buçuk yıldanberiçetinbir mü olduğunu tahmin edersiniz. hasının nekadarağırmasraflaramal ve kadar ağırolduğunu takdiredersiniz ğünü yazanbirisıfatıyla, işiminne şehrin alfabetikmuazzam birkütü hakkak kiİstanbul denilenbüyük Çoğunuz beni tanımaz… Fakat mu bul ederler… rim kisözve kalemsalahiyetimi ka bul üzerine konuşulurken, zannede İstanbul Ansiklopedisi’ninhernüs İstanbul Ansiklopedisi’ninilküç SANAT |Art ------sayfada). sözden birbölüm(karşı baskısında yer alanön Ansiklopedinin tarihi Anadolu Hisarıyer alıyor. Gabriel’in çizimiyle üzerinde Prof. Albert bir mektup.Belgenin antetli kağıda yazılmış page). page). of Encyclopedia(next foreword inhistoricprint Gabriel. Asectionofthe Fortress by Prof. Albert a sketch ofAnatolian Document features a letteronletterhead.

'Istanbul Encyclopedia', Encyclopedia', 'Istanbul Ansiklopedisi İstanbul

Most ofyoudonotknow me…However and myskillwithwords... acknowledge mycompetenceinwriting press andartcircles, Ibelievethey when Istanbul is mentioned in Turkish Most ofyoudonotknow me…However Citizen visiting1949Istanbul Exhibition; “Dear Istanbul local, pamphlet asfollows: He addressed theIstanbul localsinthis and distributed pamphletstoguests. the financialcrisisencyclopediafaced, Istanbul exhibitionin1949toovercome all hisbooks. Koçu participated in the favorite of Reşad Ekrem Koçu among 'Istanbul Encyclopedia'wasundoubtedly History. to read,learnaboutandenjoyOttoman addition he released books for the public book trueto historical events, and in an academicallyacknowledged source Encyclopedia' is. how costlyeacheditionof'Istanbul named Istanbul, andmayestimate alphabetical registryofthismetropolitan heavy taskofwritingacomprehensive you willcertainlyappreciatemy ları muhteşem birbilgikaynağıydı. arkadaşlarının bir ömür toparladık cek bu büyük arşiv, üstadınve kalem tanbul’un Kütüğü”olarakkabul edile lüyordu,” şeklindebelirttiğigibi“İs çük düzlüğeyığıpyaktıracağınısöy oturduğu apartmanınönündeki kü düşen Reşad EkremKoçu,bunları toplanmıştı. Sonyıllardaümitsizliğe notları, resimlerive çeşitlimalzemesi ansiklopedide çıkacakmaddelerin vi Eyice’nin“Evindeyüzlercezarfta, disi yazarları arasında yer alan Sema minde tanışan ve İstanbul Ansiklope Reşad EkremKoçuilegençlikdöne Arşivi stanbul İ liklerine sırlanmıştır. Ekrem Koçuilebirliktetarihinderin rayıcedit mezarlığınagömülen Reşad Ansiklopedisi, 7Temmuz 1974’teSah nasip olmamışbireser”olanİstanbul ifadesiyle “yeryüzünde hiçbir şehre bir örneğidir. ReşadEkremBey’in gösterdikleri vefasızlığın müşahhas İstanbul’un tarihve kültürünekarşı basılamayışı, bu kentte yaşayanların, siklopedisi macerası, yani tamamının ’ nin nsiklopedisi A Hikâyesi

------Reşad Ekrem Koçuinhisyouthsays, Encyclopedia whobecamefriendswith Semavi Eyice, a co-author of Istanbul the mistsoftime. July 1974,andencyclopediagotlostin buried inSahra-yıCeditcemeteryon7 Encyclopedia'. ReşadEkremKoçuwas “no city had a chance” like 'Istanbul and culture. InReşadEkrem’swords live inIstanbul are tocity’shistory demonstrate how ungratefulthosewho volumes aretangibleexamplesthat completed. Remainingunpublished 'Istanbul Encyclopedia'was never Koçu passedawayon6July 1974and architect friendsofmine.”ReşadEkrem with helpfromafew writer, artistand a committee, on my own honorably this taskwhichwouldnormallyrequire arranged as24volumes. Iachieved first volumesof'Istanbul Encyclopedia' and evenmyhealthtocompletethe struggling hard,sacrificingallIcan For fourandahalfyears, Ihavebeen Encyclopedia The story of 'Istanbul ' Archive

67 .tr dergi .tr magazine 68 .tr dergi .tr magazine da duranfasiküllerini tasfiye etti. met Koçu,ansiklopedinin birdepo- madde de“Ölümünden sonraMeh- müze fının çıkardığı“Geçmişten Günü- arşivin akıbetihakkında Tarih Vak - gileri ulaştıranSemavi EyiceHoca lara dayananve enmükemmel bil- siklopedisi hakkındayaşanmışlık- Reşad Ekrem Koçu ve ne birgözatmak yeterli olacaktır. ler” başlığıylayer alanisimlistesi- yardım edensalahiyetli kalem- siklopedide Reşad Ekrem Koçu’ya birinci cildininkapağında“Buan- ğunu anlamakiçin ansiklopedinin li ve eşsizarşivininnasıloluştu- İstanbul Ansiklopedisi’ninbu- önem mış, biriktirilmiştir. yıllarca titizlikletoplanmış, saklan- lakları ReşadEkremBeytarafından metinler, planlar, çizimlermadde tas Yazışmalar, notlar, araştırmayadayalı SANAT |Art İstanbul Ansiklopedisi ”ndeki İstanbul An- -

Past toPresent Istanbul Encyclopedia” published byHistorical Society, Professor writing this encyclopedia”. who assistedReşadEkrem Koçuin volume titled“Competent authors list onthecoverofencyclopedia’s first created, onemust browse thename archive of'Istanbul Encyclopedia'was this outstandingandunmatched Reşad Ekrem.To comprehendhow collected, kept and accumulated by sketches, itemdraftsweremeticulously notes, researchdocuments, plans, worked alltheirlives. Correspondences, source onwhichmasterandhisfriends of Istanbul” wasagreatinformation that can be considered as the“Registry these onfire,”. Thismassivearchive opening infrontofhisbuilding andset would pilealloftheseuponthesmall despair inhislateyearstoldthathe house. ReşadEkremKoçuwhosankinto items inhundredsofenvelopes inhis documents regardingencyclopedia “He keptnotes, picturesand various In “From büyük temennimizdir. ansiklopedinin tamamlanmasıen delerin oluşturulması ve bu nadir ronik ortamaaktırılarak yeni mad- diyebileceğimiz bu hazineninelekt- zinedir. İstanbul Ansiklopedisi Arşivi İstanbul Kütüğü adıverilen - bir ha olarak korunan bu kıymetliarşiv, hafaza edilen,kabacatasnifedilmiş ailenin müstakil bir mülkünde mu- müze kadarulaştırılmıştır. Bugünbu tarafından muhafaza edilmiş, günü- İstanbul’un köklü ve soylu bir ailesi rağmen buki münferit birtakım kayıplara şeklinde birifadedebulunur. Hâl- tığı herşeykaranlıklardakayboldu.” lece “ReşadEkremKoçu’nun bırak- Koçu’nun daöldüğüduyuldu.Böy- bilinmez. Zaten azsonraMehmet lıp satıldığına görebugün neolduğu tesi arşivinesattı. Buarşivdedağıtı- lu’nun aracılığıileTercüman Gaze- dokümanları NiyaziAhmet Banoğ- Arkasından da evde toplanan not ve İstanbul AnsiklopedisiArşivi

completed with addition ofnew items. media andthe rareencyclopediawillbe Archive willbetransferred toelectronic wish thistreasure, Istanbul Encyclopedia treasure namedIstanbul Registry. We in the private estate of thefamily, isa archive, roughly arranged and preserved reached toourday. Today thisprecious by awell-establishednoblefamilyand Encyclopedia Archivehasbeenpreserved despite severalitemswerelost,Istanbul left behind was lost forever.” However away. SoeverythingReşadEkremKoçu fate. Andsoonafter, MehmetKoçupassed scattered andsoldsowedonotknow its of Niyazi Ahmet Banoğlu. Archive was to 'Tercüman' Newspaper archivebyway the notesanddocumentsinKoçu’shouse following Koçu’sdecease. Helatersold encyclopedia fascicules in astorehouse following: “Mehmet Koçu cleared off the based on his experiences, expresses the Koçu and'Istanbul Encyclopedia' accurate informationonReşadEkrem Semavi Eyice whoprovidedthemost 69 .tr dergi .tr magazine RÖPORTAJ | Interview

Resmin Şairi: Devrim Erbil Poet of Painting Merve Ay Mahmut Gediz

İstanbul’da gerçekleştirilen “Akademi’de 50 Yıl” adlı sergisinde ziyaret ettiğimiz çok yönlü “özgün” sanatçı Devrim Erbil’le keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. .tr magazine We had an enjoyable interview with versatile “authentic” artist Devrim Erbil we visited in his 70 exhibition titled “50 Years in Academy” in Istanbul. .tr dergi ürk resim sanatının önemli isim- A prominent figure in Turkish painting, lerinden Devrim Erbil, 1955 Devrim Erbil attended Mimar Sinan Fine yılında öğrenci olarak girdiği Arts University in 1955 as a student and Mimar Sinan Güzel Sanatlar retired in 2004 with “professor” title. He TÜniversitesinden 2004 yılında profesör became the first Turkish artist to present unvanıyla ayrıldı. Bu yarım asırlık za- the works he produced throughout man diliminde ortaya koyduğu eserle- half century to the taste of art-lovers rini, Tophane-i Amire Kültür ve Sanat in his exhibition titled “50 Years in the Merkezi’nde açtığı Akademide 50 Yıl Academy” opened in Tophane-i Amire adlı sergisinde sanatseverlerin beğeni- Culture and Arts Center. In his opinion, it sine sunan ilk Türk ressam oldu. Ona is impossible to fit art on a single canvas. göre sanatı sadece bir tuvale sığdırmak Therefore the artist does not only paint mümkün değil. Bu bağlamda sanatçı sa- but also produces prints, marquetries, dece resim değil, baskı, marküteri, mo- mosaics, ceramics, leaded glasses and zaik, seramik, vitray ve halı resimler de carpet paintings. Known as the “Poet of yapıyor. “Resmin Şairi” olarak tanınan Painting”, the artist first came in contact sanatçının, sanatla yolu ilkokul yılların- with art in his primary school years with da şiir yazmaya başlamasıyla kesişmiş. writing poetry. Erbil acquainted with Ortaokul döneminde resimle tanışan Er- painting in his secondary school years bil, “Nefesim tükeninceye kadar sanatçı says, “I will work as an artist until my olarak çalışacağım.” diyor. last breath.”

■ What would you say if we asked you to ■ Yarım asrı geride bıraktığınız sanat explain your half a century of art life? hayatınızdan bahsetmenizi istesek We know you took interest in literature neler söylersiniz? İlkokul yıllarınızda in your primary school years. How and edebiyatla ilgilendiğinizi biliyoruz. Res- when did you realize your interest in me olan ilginizi ne zaman ve nasıl fark painting? ettiniz? I am 79 years old and considering that, 79 yaşında olduğumu göz önüne alırsak, it would not suffice to go back to 50 years sanat yaşamımın başlangıcı için 50 yıl ago to comprehend how my art life began. geriye gitmek yeterli olmuyor. Sanırım ne I think the further we go back, the better. kadar geriye gidersek o kadar iyi olacak. Of course I painted like every other child Ben de her çocuk gibi ilkokula başlama- before primary school. Naturally it did dan önce resim yapardım. Tabi ki o yıl- not occur to me that painting is a special

.tr dergisi olarak Devrim Erbil ile Tophane-i Amire’de yaptığımız röportaj samimi bir atmosferde geçti. As '.tr' magazine, our .tr magazine interview with Devrim Erbil in Tophane-i Amire was cordial. 71 .tr dergi RÖPORTAJ | Interview

Yıl 1959. Devrim field in those years. Because there were Erbil, Mimar Sinan Güzel no means for me to comprehend what Sanatlar Üniversitesinde painting or art were. I went to primary öğrenciyken. Erbil’i school in Balıkesir. Books intensified my 1973 yılında atölyesinde çalışırken gösteren bir interest towards literature. My sensitivity fotoğraf (altta). to art manifested itself in form of poetry. I started writing poems and short stories. I Year 1959. Devrim Erbil is still a student in even entered an essay contest in primary Mimar Sinan Fine Arts school and achieved a place. I was painting University. Photo from at the same time however I was not aware 1973 showing Erbil that I was good at it. My secondary school working in his studio (below). teachers discovered my talent and I am a passionate art enthusiast since then. I ceaselessly paint and work on literature. Writing has always been a part of my life but poetry is a thing of those days.

■ What would you like to say about your years in academy and your dreams?

Ozan Sağdıç Ozan The name of Mimar Sinan Fine Arts University was Istanbul State Academy of larda resmin özel bir alan olduğu aklıma Fine Arts back then. When I entered the gelmiyordu. Çünkü resim ya da sanat Academy, my only dream was to work on nedir? Bilme imkânım yoktu. İlkokulu what I loved, and that was painting. Even Balıkesir’de okudum. Kitaplar, edebiyata the concept of “State Artist” was not known olan ilgimi yoğunlaştırdı. İçimdeki sana- in Turkey then. At the same time, selling ta olan hassasiyet, şiir olarak ortaya çıktı. paintings was out of question. I could not Şiir ve öyküler yazmaya başladım. Hatta imagine having my works exhibited in ilkokulda kompozisyon yarışmasına ka- museums in Turkey or abroad. In time tıldım ve derece aldım. Bir yandan resim many things have changed in Turkey and de yapıyordum; ama iyi resim yaptığımın I reached a level I could not even dream farkında değildim. Ortaokul yıllarımda of. When I entered the Academy, I faced hocalarım benim yeteneğimi keşfettiler some hardships as earning a living, and ve ben o günden sonra tutkulu bir sanat at the same time being a student and delisi oldum. Sürekli resim yapıyorum; improving my career. I made sacrifices edebiyatla uğraşıyorum. Yazı hep haya- during that period. My late father would tımda; ama şiir o yıllarda kaldı. always tell me “Your body will complain about you in the afterlife.” I would wake up early in the morning and go to school. ■ Akademi yıllarınıza ve hayallerinize de- ğinmenizi istesek neler söylersiniz?

Bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinin o dönemdeki adı İstan- bul Devlet Güzel Sanatlar Akademisiydi. Akademiye girdiğimde tek hayalim sev- diğim işle uğraşmaktı, o da resimdi. O dönemde Türkiye’de devlet sanatçısı ol- mak gibi bir kavram dahi yoktu. Aynı za- manda resimlerin satılması da söz konu- su değildi. Yurt içinde ve yurt dışındaki müzelerde eserlerimin yer alması aklım- da gelmezdi. Zamanla Türkiye’de çok şey

.tr magazine değişti ve ben hayallerimde bile ulaşama- yacağım bir konuma geldim. Akademiye 72 geldiğimde hem hayatımı kazanmak hem .tr dergi öğrencilik yapmak hem de mesleğimde gelişmek gibi gerekliliklerle karşı karşıya kaldım. O dönem kendimden fedakârlık ettim. Rahmetli babam bana hep “Öbür dünyada bedenin senden şikâyetçi ola- cak.” derdi. Sabah erkenden kalkıp okula gidiyordum. Ondan sonra da gece yarı- sına kadar çalışıyordum. Fuarlarda ça- lıştım, demiryolunda işçilik yaptım. Bir yandan da ödevlerim oluyordu ve onları yapmaya gayret ediyordum. Yurda gece 03.00’te dönebiliyordum. Kısacası haya- tım hep çalışmakla geçti.

■ Devrim Erbil, sanat hayatı boyunca ne- ler yaptı?

“Şu hedefime ulaşayım sakin bir hayat yaşayacağım.” diyorum. Sonra bir bakıyo- rum, başka bir sorumluluk daha almışım. Emekli olduğumda daha rahat edeceğimi düşünüyordum; ama işlerim iki-üç kat And then I would work until midnight. I Erbil’in Tophane-i daha arttı. Üniversitelerde ders veriyo- worked at fairs, and as a railway man. I Amire’de sanatseverlerin rum, yurt içinde ve yurt dışında sergiler also had assignments and would work to karşısına çıkan çalışmaları yapıyorum, konferanslar veriyorum. Bir yoğun ilgi görmüştü. complete those. I could return to dormitory Prestijli mekânlarda dönem İstanbul Resim Heykel Müzesi at 3 in the morning. In short, I spent my sergilenen Devrim Müdürlüğü de yaptım. Akademide oldu- life working. Erbil eserleri, Türkiye’yi ğum sürede de sanat dergileri çıkardım ve dünyaya tanıtmaya devam ediyor (altta). “sanat bayramları” denen kültürel etkin- ■ What has Devrim Erbil achieved liklerin başında hep ben vardım. Çok şü- throughout his art life? Erbil’s works exhibited kür ki buna enerjim yetti. Nefesim tüke- at Tophane-i Amire ninceye kadar sanatçı olarak çalışacağım. met with great interest. I tell myself “Once I achieve this goal, I Exhibited at the most Bir sergim devam ederken bile bir başka will lead a quiet life.” Then I find myself prestigious venues, yerde sergim açılabiliyor. Kentler için de burdened with another responsibility. I Devrim Erbil’s works projeler yapmayı istiyorum. Bu bağlam- thought I would feel more relaxed upon continue to represent da Gaziantep’le ilgili belediye başkanıyla Turkey throughout the retirement, now I see I am busier than ever. world (below). paylaşacağım önerilerim var. Çocuklar I teach at several universities; organize üzerine ve Balıkesir’de bulunan Devrim exhibitions both home and abroad; I give Erbil Çağdaş Sanat Müzesi ile ilgili proje- conferences. I worked as the Director of Istanbul Art and Sculpture Museum for some time. I published art magazines throughout my Academy years and I was always in charge of cultural events called “Art Festival”. Thank God I had enough energy. I will work as an artist until my last breath. I have an exhibition here, and I might have another exhibition somewhere else. I would like to carry out projects for cities as well. In this context, I have suggestions regarding Gaziantep and I will share with the respective mayor. I also have projects for children and Devrim Erbil Modern Arts Museum

located in Balıkesir. The museum in .tr magazine Balıkesir features around 200 works; not only my works but works by my friends as 73 .tr dergi RÖPORTAJ | Interview

well as paintings donated by numerous known artists. I also set up a foundation. This was my biggest dream. I am the artist who has opened the highest number of exhibitions in Turkey. I have confidence abroad as well, each year I have three to five exhibitions in various countries. I have exhibitions all around the world. I particularly attach importance to opening exhibitions abroad for being acknowledged and for promotion. I explain Turkish art in the countries I visit. Sometimes I get a full page coverage in foreign press. This makes me happy both as an artist and a person serving Turkish culture. Art can never fit in a single canvas. Some might be contented with it but I desire art to become popular.

■ Have you had style changes from the time you began your art life to this day?

lerim de bulunuyor. Balıkesir’deki müze- Ertan - Oya Akıncı There is a common denominator in my de sadece benim resimlerim değil, yakın koleksiyonundan paintings with regard to style but of course arkadaşlarımın ve birçok ünlü Türk res- Devrim Erbil’in İstanbul they have differences in themselves.The Süleymaniye kentsel work I produced when I was studying samın bağışladığı yaklaşık 200 eser ser- yorumu. gileniyor. Bir de vakıf kurdum. Bu benim cannot be at the same level with my last en büyük hayalimdi. Ayrıca Türkiye’de Devrim Erbil’s urban painting. Because both the artist and the interpretation of İstanbul, time change. New elements enter art with en çok sergi açan sanatçıyım. Bu konuda Süleymaniye; from yurt dışında da iddialıyım, her yıl farklı the Ertan-Oya Akıncı each new period. There is such a thing ülkelerde üç-beş tane sergi hazırlıyorum. collection. in art: Being loyal to one’s own essence. Dünyanın her yerinde sergilerim açılıyor. This is what I do, this is me respecting my Özellikle yurt dışında sergi açmayı, ta- essence. If someone looks at a painting nınmak ve tanıtmak bakımından önemsi- from a distance and says “It is a Devrim yorum. Gittiğim ülkelerde Türk sanatını Erbil painting,” that’s it. anlatıyorum. Yabancı basında tam sayfa yer aldığım oluyor. Bunlar beni hem sa- ■ How did Bedri Rahmi school influence natçı olarak hem de Türk kültürüne hiz- your art? You say “I cannot turn down met eden biri olarak mutlu ediyor. Sanat, the exhibition proposals from Anatolia.” hiçbir zaman bir tuvalin boyutları içine “I collect my art from Anatolia.” Could sığmaz. Bazıları bununla yetinebilirler; you address the place of Anatolia in ama ben sanat yaygınlaşsın istiyorum. your art life?

One is naturally influenced by the ■ Sanat hayatınıza başladığınız zaman- cultural structure and values of these dan gününe kadar üslubunuzda farklı- lands. It is impossible to live here and not lıklar oldu mu? be inspired by Anatolia. However as an artist, Bedri Rahmi played a major role Üslup olarak eserlerimde ortak bir payda in Anatolia inspiring me by choice. Even var; ama kendi içinde farklılıklar tabi ki our professors imposed Western culture oluyor. Öğrencilik yıllarımda yaptığım upon us throughout art education, Bedri eserle son resmimin bir olması beklene- Rahmi led us to observe Anatolia and mez. Çünkü sanatçı da çağ da değişiyor. other cultures. Bedri Rahmi both taught Resme her dönemde farklı unsurlar giri- us to learn about and adore Anatolia

.tr magazine yor. Sanatta şöyle bir şey var: Kendi özü- and focus on carpet art. We took it a step ne sadık kalmak. Ben bunu yapıyorum, further and produced art setting off from 74 bu da benim özüme olan saygım. Bir ese- cultural values of Anatolia. We accepted .tr dergi re uzaktan bakıldığında “Bu bir Devrim the sum of Anatolian values and values Erbil resmi” deniliyorsa tamamdır. of other cultures as our own and focused on those as their inheritors.

■ Bedri Rahmi ekolü, sizin sanatınız ■ In parallel with this, can we say that you üzerinde nasıl bir etki yarattı? “Ana- are focused on carpet paintings? dolu’dan gelen sergi tekliflerine hayır diyemiyorum.” “Sanatımı Anadolu’dan I attach importance to carpet paintings. topluyorum.” diyorsunuz. Sanat hayatı- Because carpeting is a technique Turks nızda Anadolu’nun yerine değinir misi- presented to humanity; it is a part of niz? Anatolian culture. If Western artists employ various techniques and make İnsan, doğal olarak bu toprakların kültü- carpet paintings, why can’t we? I have a rel yapısından ve değerlerinden etkileni- carpet workshop in Balıkesir. In addition yor. Burada yaşayıp da Anadolu’dan et- I have a project that will feature 25 kilenmemek mümkün değil. Ama sanatçı silk carpets. Each corner of Anatolia olarak Anadolu’dan bilinçli olarak etki- where carpet is made, is the center of lenmemde Bedri Rahmi’nin payı büyük- carpet-making. Uşak is one of these. My tür. Sanat eğitimim içerisinde hocaları- father’s family is from Uşak. I suggested mız bize Batı kültürünü empoze ederken, Uşak Municipality to open a carpet-rug Bedri Rahmi bizleri Anadolu’ya ve farklı painting museum titled “From Tradition kültürlere bakmaya yönlendirdi. Bed- to Modern”. The idea found support and ri Rahmi bize hem Anadolu’yu tanıyıp now my works are featured there as well. sevmemizi hem de halı sanatı üzerinde Art of carpet-making should be revived. durmamızı öğretti. Biz bunu biraz daha I plan to organize major exhibitions and ileri götürdük ve Anadolu’nun kültür de- tour all over the world. I believe that these ğerlerinden yola çıkarak sanat yaptık. Biz are as interesting as my paintings. Anadolu’nun ve farklı kültürlerden gelen değerlerin toplamını kendimizden saydık ■ The color blue, Istanbul and birds have ve onların mirasçısı olarak onlar üzerine an important place in your works. What yoğunlaştık. are the significance of these concepts for you? .tr dergisini son derece kaliteli bulduğunu ■ Bu duruma paralel olarak da halı re- Color blue with psychological effects is söyleyen Devrim Erbil, simlerine yoğunlaştığınızı söyleyebilir identified with Istanbul for once. Blue “Akademide 50 Yıl” Mosque is located in Istanbul. Besides its isimli sergisi nedeniyle miyiz? objektiflerimize poz verdi. sky is blue, tiles are blue… Particularly Halı resimlere çok önem veriyorum. Çün- turquoise blue suits Istanbul well. Devrim Erbil praised '.tr' Turquoise is a green blue. I add a bit magazine as high quality, kü halı, insanlığa Türklerin armağan and posed to our cameras ettiği bir tekniktir; Anadolu kültürünün of ultramel to it and that color is called for his exhibition “50 bir parçasıdır. Batılı sanatçılar, çeşitli “Devrim Erbil blue”. It is impossible to Years at the Academy”. tekniklerle halı resimleri yaparken biz niye yapmayalım? Benim Balıkesir’de bir halı atölyem var. Ayrıca 25 eserlik bir ipek halı projem de var. Anadolu’da halı yapılan her yer, halının merkezi- dir. Uşak da bunlar biri. Baba tarafım Uşaklı. Bu nedenle Uşak Belediyesine “Gelenekten Çağdaşa” adlı halı-kilim resim müzesi açılması ile ilgili önerim olmuştu. Kabul edildi ve şimdi orada benim de eserlerim yer alıyor. Halı sa- natı artık canlandırılmalı. Büyük sergi- ler yapmayı, onu bütün dünyada dolaş- tırmayı planlıyorum. En az resimlerim .tr magazine kadar onların da ilgi çekici olduklarına inanıyorum. 75 .tr dergi RÖPORTAJ | Interview

live in Istanbul and not paint it. Birds are the rhythm of life. Their flutters create a rhythm; and that demonstrates the flow of life. It is in the rhythm of life. Life as a whole is the rhythm of flutters; what these bring along is sound, music.

■ Can you share the secrets to your success to set an example to young artists? What are your suggestions for young artists?

It is important to use the opportunities and pay efforts to get somewhere. I set an example: what can the child of an ordinary civil servant achieve if he loves art? I worked while I was studying in the academy. Then I worked as a teacher, artist, museologist and at the same time carried out cultural activities, I managed to overcome all and I am here now. Besides Erbil, sanat anlayışında ■ Eserlerinizde mavi, İstanbul ve kuşlar I feel lucky to be an Academy graduate and İstanbul’un önemli bir önemli bir yer kaplıyor. Bu kavramlar am thankful for my professors. It sounds yer tuttuğunu belirtiyor. sizin için neden önemli? ordinary but success is based on work. Sanatçının tuval üzerine You must madly, passionately devote yaptığı Meyve Toplayanlar isimli yağlıboya tablosu Bir kere psikolojik etkileri olan mavi- yourself to your work consuming yourself. (altta). nin İstanbul’dan kopamayan bir yanı I tell my students “Art is not an ungrateful lover. Give yourself to it, your sleep, your Erbil states that var. İstanbul’da Mavi Cami bulunu- İstanbul occupies an yor. Ayrıca göğü mavi, çinileri mavi… holidays, your good memories. And it will important place in his Özellikle de turkuaz mavi İstanbul’a provide you with what you want.” art. Artist’s oil on canvas, çok yakışıyor. Turkuaz, yeşil bir ma- 'Fruit Gatherers' (below). vidir. Ben ona biraz da ultramel katı- ■ We know you have a project for yorum ve adına “Devrim Erbil mavisi” Bodrum which you wish to transform diyorlar. Zaten İstanbul’da yaşayıp da into a city of art. Why Bodrum? onu çizmemek mümkün değil. Kuşlar ise hayatın ritmidir. Onların kanat çır- Bodrum is a global brand. Besides it is an pışları, bir ritim geliştirir; o da hayatın extraordinary city with its weather and akışını gösterir. Hayat ritimdedir. Yaşa- mın tümü, kanat seslerindeki ritimdir; kanat çırpmaların getirdiği sestir, mü- ziktir.

■ Genç sanatçılara örnek olması mak- sadıyla başarı sırlarınızı paylaşır mısı- nız? Onlara neler öneriyorsunuz?

İmkânları kullanmak ve bir yerlere ge- lebilmek için çabalamak önemli. Ben, ufak bir memur çocuğunun sanatı sevdiği zaman nerelere gelebileceğine bir örneğim. Akademide okurken bir yandan çalıştım. Daha sonra hocalık, sanatçılık, müzecilik yaptım bir yan-

.tr magazine dan da kültür etkinlikleri yürüttüm, hepsinin de altından kalktım ve bu 76 noktaya geldim. Ayrıca Akademili ol- .tr dergi mam ve hocalarımdan dolayı kendimi nature where artists can produce. The şanslı görüyorum. Sıradan bir sözcük city’s population reach to 1,5-2 million in gibi oluyor; ama başarının temelinde summer; the winter population is around çalışmak yatıyor. Yaptığınız işe çılgın 140 thousand and there are serious gibi, tutkuyla kendini yok edercesine investments. These investments and bir aşkla bağlanmak gerekiyor. Ben öğ- organization should reach larger masses. rencilerime şunu söylüyorum. “Sanat, In this context, we have a museum project nankör bir sevgili değildir. Siz ona ken- for Bodrum. This museum project to be dinizi, uykunuzu, tatilinizi, güzel anı- located in Ortakent Bodrum means a lot larınızı verin. O da size ne istiyorsanız to me. This was not originally my idea, onu versin.” but an idea of Bodrum Mayor Mehmet Kocadon and businessman Yüksel Çağlar. They are important figures in forming ■ Sanat kenti yapmak istediğiniz Bod- Bodrum’s identity and determining its rum’la ilgili bir projeniz olduğunu destiny. This dynamism that brought me biliyoruz. Neden Bodrum? to Bodrum, will also accelerate the efforts to make it an art city. I am utterly glad Bodrum dünyada bir marka. Ayrıca to be a part of these efforts. I really wish havasıyla ve doğasıyla da sanatçılar to open a modern museum carrying my için eser verebilecekleri olağanüstü bir name in my place and exhibit exclusive kent. Kent, yazın 1,5-2 milyon kişiye paintings there. ulaşıyor; yazın ise 140 bin kişilik bir nüfusa sahip ve buraya ciddi yatırım- SOME MUSEUMS FEATURING WORKS lar yapılıyor. Bu yatırımlar ve yapılan- BY DEVRİM ERBİL: malar daha geniş kitleleri kucaklamalı. Istanbul Modern Art Museum, Anadolu Bu bağlamda burada bir müze projemiz University Museum (Eskişehir), Trakya var. Bodrum Ortakent’te yapacağımız University Museum (Edirne), Ben and Abby Grey Foundation (Minnesota, USA), bu müze projesi benim için çok önem- Museum of Contemporary Art (Skopje), li. Bu proje aslında doğrudan doğruya Banja Luka Umneticka Galeriya (Bosnia- benim fikrim değil. Bodrum Belediye Herzegovina), Alexandria Museum of Fine Başkanı Mehmet Kocadon ve iş ada- Arts (Egypt), Museum of Contemporary Devrim Erbil’in mı Yüksel Çağlar’ın fikriydi. Kendileri resimleri, sanatçının Arts (Bucharest), National Museum Bodrum’un kimliğinin oluşturulmasın- seyahat tutkusundan izler of History (Taiwan), Palacio National taşıyor. da ve kaderinde önemli isimler. Beni de Ajuda (Lisboa), Georgian National Bodrum’a getiren bu hareket, orayı Devrim Erbil’s pieces Museum (Tbilisi), Tirana National sanat kenti yapma çabalarına bir ivme reflect his passion of Museum (Tirana). travel. getirecek. Böyle bir çabanın parçası ol- maktan dolayı çok mutluyum. Kendi yerimde, adıma çağdaş bir müze olma- sını ve orada çok özel resimleri sergile- meyi çok istiyorum.

DEVRİM ERBİL ESERLERİNE YER VEREN BAZI MÜZELER: İstanbul Modern Sanat Müzesi, Ana- dolu Üniversitesi Müzesi (Eskişehir), Trakya Üniversitesi Müzesi (Edirne), Ben and Abby Grey Foundation (Min- nesota, ABD), Museum of Contempo- rary Art (Üsküp), Benja Luka Umnetic- ka Galeriya (Bosna Hersek), Alexandria Museum of Fine Arts (Mısır), Museum of Contemporary Arts (Bükreş), Natio- nal Museum of History (Tayvan), Pala- cio National de Ajuda (Lizbon), Geor- .tr magazine gian National Museum (Tiflis), Tirana National Museum (Tiran). 77 .tr dergi SANAT | Art

Agâh Özgüç Türk Sinemasının Unutulmaz Kadınları Unforgettable Women of Turkish cinema

İlk dönemin tiyatrocu - oyuncularından From theater players - actresses of early years Yeşilçam ünlülerine, 1980 sonrası değişen to Yeşilçam celebrities, from the changing beyaz perde imajından günümüz yıldızlarına image of silver screen after 1980s to today’s Türk sinemasının dinamik yüzü. stars, dynamic face of Turkish cinema.

u yazıda bahsi geçen kadın None of the female actresses mentioned oyuncuların hiçbiri birbir- in this article resembles one another. They ine benzemiyor. Birbirleri- are not each others’ copies with regard to nin kopyası değiller, ne tipo- typology or stand in cinema. But where Blojileriyle ne de sinema duruşlarıyla. are they now? Famous brunettes and Peki onlar şimdi neredeler? 1950’li blondes of 1950s who influenced masses, yılların kitleleri etkileyen ünlü es- Pola Morelli, Gönül Bayhan, Melahat

.tr magazine merleri ve sarışınları, bugün çok kişi- İçli and others not well-known today. Or nin tanımadığı Pola Morelli, Gönül Heyecan Başaran, Mualla Kaynak, Ayla 78 Bayhan, Melahat İçli ve diğerleri. Karaca, Mesiha Yelda… Does anybody .tr dergi Ya da Heyecan Başaran, Mualla Kay- nak, Ayla Karaca, Mesiha Yelda… Bir dönemin reklamlarının gözdesi Ayten Çankaya’yı, sincap lakaplı Peri Han’ı ve Cavidan Dora’yı anımsayan var mı?

GEÇİŞ DÖNEMİ 50’ye yakın filmde izlediğimiz Ajda Pekkan ya da tabiri caizse “Bin yıllık kadın.” O herkese inat hâlâ ayakta ve şimdi başka bir kulvarda. Çolpan İl- han, Sema Özcan, Selda Alkor ve Türk sinemasının öteki büyülü kadınları. Sahi Türk sinemasında “yıldız” kav- ramı nasıl oluştu ve kadın oyuncular tipolojisi nerelerden nerelere geldi? Türk sinemasına ilk kadın oyuncuların giriş yaptığı 1923’ten 1948’e kadar uza- nan süreçte Cahide Sonku’yu saymaz- sak, gerçek anlamda yıldız oyuncular göremeyiz. Türk sinemasının tiyatro egemenliğindeki bu “geçiş” döneminde aktrisler, tipoloji ve karakter yaratma açısından ün yapmış belli başlı oyun- cularıdır. İçlerinde bazı isimler öne Türkan Şoray, 2012 remember advertisement star of a period çıksa da Türkiye sınırları dışına pek yılında yayınlanan Ayten Çankaya, Peri Han “the squirrel” or Sinemam ve Ben isimli Cavidan Dora? çıkılmaz. Ne var ki 1949 - 1961 yılla- otobiyografik kitabının rı arasında sinemaya adımlarını atan tanıtımında. 2004 kadın oyuncular arasında Sezer Sezin, Antalya Altın Portakal TRANSITION PERIOD Film Festivali'nde Yaşam Neriman Köksal, Muhterem Nur, Fat- Ajda Pekkan we have seen in around 50 Boyu Onur Ödülü’ne layık films or “Millennial Woman” so to speak. ma Girik, Leyla Sayar ve Türkan Şo- görülen Hale Soygazi ray’ın, özellikle de yönetmen sineması (altta). She is still standing just to spite all and now ağırlıklı filmleriyle diğerlerinden ayrı in a different field. Çolpan İlhan, Sema Türkan Şoray, on the Özcan, Selda Alkor and other magical tutulması gerekir. Çünkü Türk sinema promotion gala of her tarihinin yıldız çıkarma konusunda 2012 autobiography 'My women of Turkish cinema. But how did the en verimli olduğu dönem bu yıllardır. Cinema and Me'. Hale “star” notion develop in Turkish cinema Soygazi, recipient of the and how has female actress typology Birkaç yıl daha ileriye gidersek 1961’de 2004 Antalya Golden Orange Film Festival changed? In the period from 1923 to 1948 Lifetime Honorary Award first female actresses made their debuts in (below). Turkish cinema, and there are not complete star actresses to speak of except for Cahide Sonku. In this “transition” period when theater dominated Turkish cinema, there were certain actresses famous for building typologies and characters. Although some names shined out, they remained within Turkish borders. However among female actresses entering Turkish cinema between years 1949-1961, Sezer Sezin, Neriman Köksal, Muhterem Nur, Fatma Girik, Leyla Sayar and Türkan Şoray should be kept separate, particularly for acting in director films. Because these are the prime years in Turkish cinema history for producing stars.

A few years later, Nilüfer Aydan in 1961, .tr magazine Filiz Akın in 1962 and Hülya Koçyiğit in 1963 made their appearances in Turkish 79 .tr dergi SANAT | Art

cinema. The period between 1950 – 1965 contributed greatly in giving a direction to Turkish cinema and building a Yeşilçam mythology for domestic cinema audience.

GOLDEN AGE FOR COMPETITIONS Fashion takes shape in accordance with political and social conditions a country is in, and each genre produces its stars. This applies to popular magazines that organized actor competitions in the period from early 1950s to late 1960s. Those were the golden years for magazines that held actor competitions. In this period virtually marked by the competitions, Belgin Doruk and Sibel Göksel was introduced to Yeşilçam by 'Yıldız' magazine, Leyla Sayar by 'Yeni Yıldız' magazine, Semra Sar by 'Sinema' magazine, Filiz Akın and Figen Say by 'Artist' magazine, Mine Kutlu by 'Perde' magazine, and Zeynep Aksu by 'Pazar' magazine. 'Ses' magazine issued for 20 years, is a medium that discovered most actresses. Chronologically Gülgün Ok, Ajda Pekkan, Hülya Koçyiğit, Selda Alkor, Sezer Güvenirgil, Hülya Darcan, Nil Kutval, Müjgân Agralı, Alev Uğur, Fatma Belgen, Necla Nazır and Gülşen Bubikoğlu appeared in cinema thanks to competitions organized by 'Ses'. In addition to weekly magazines, daily 'Saklanbaç' newspaper introduced Hale Soygazi in 1972 and Meral Orhonsoy in 1973 to Turkish cinema, with competitions it held with the title “cinema

Nilüfer Aydan, 1962’de Filiz Akın ve Filiz Akın, geçtiğimiz 1963 ise Hülya Koçyiğit, Türk sinema- yıl 15. Frankfurt Türk sına arzıendam ederler. 1950 - 1965 Film Festivali’nde “Onur Ödülü” kazandı. Türk yılları arasındaki sürecin Türk sinema- sinemasında 1950-1999 sını yönlendirme ve yerli film izleyicisi yılları arasında etkin rol üzerinde bir Yeşilçam mitolojisi oluş- oynayan Neriman Köksal, turma açısından büyük katkıları vardır. dönemin prestijli dergisi Artist’in kapağında (sağda). YARIŞMALARIN ALTIN ÇAĞI Moda, ülkenin içinde bulunduğu siya- Last year, Filiz Akın received an honorary sal ve toplumsal koşullara göre biçim- award at the 15th lenir ve de her tür, kendi dünyasının Frankfurt Turkish Films yıldızlarını doğurur. 1950’li yılların Festival. Neriman Köksal, başlarından 1960’lı yılların sonuna famous actress of Turkish cinema active between kadar uzanan dönem içinde artist ya- 1950-1999, featured on rışmaları düzenleyen popüler dergiler the cover of a prestigious için de bu durum geçerlidir. O yıllarda magazine of the era, bu artist yarışmaları düzenleyen dergi- 'Artist' (on right). ler altın çağını yaşar. Yarışmaların âde- ta damgasını vurduğu bu dönemde Bel-

.tr magazine gin Doruk ve Sibel Göksel Yıldız dergi- sinin, Leyla Sayar Yeni Yıldız dergisi- 80 nin, Semra Sar Sinema dergisinin Filiz .tr dergi Hülya Koçyiğit, Türk sinemasına uluslararası başarı getiren Susuz Yaz filminde Erol Taş ile birlikte görülüyor. Selma Güneri, Ses dergisinin Aralık 1974 sayısında kapakta (altta). Hülya Koçyiğit with Erol Taş in the internationally acclaimed Turkish movie 'Dry Summer'. Selma Güneri featured on the cover of 'Ses' magazine in December 1974 (below).

Akın ile Figen Say Artist dergisinin, beauty”. Another exceptional star with a Mine Kutlu Perde dergisinin, Zeynep theater background is Sema Özcan. Aksu Pazar dergisinin Yeşilçam’a ka- zandırdığı yıldızlardır. 20 yıl boyunca BLACK EYES FROM CAMEL SKIN yayınlanan Ses dergisi ise en çok kadın A new genre emerged in Turkish cinema oyuncu çıkaran mecralardan biridir. after 1974. At first these were cheap Zaman sırasıyla ifade edersek Gülgün comedies produced for box-office returns. Ok, Ajda Pekkan, Hülya Koçyiğit, Selda These transitory films failed to produce Alkor, Sezer Güvenirgil, Hülya Darcan, new female stars. Director Metin Erksan Nil Kutval, Müjgân Agralı, Alev Uğur, who won Golden Bear Award in 1964 Fatma Belgen, Necla Nazır ve Gülşen Berlin Film Festival with his film 'Dry Bubikoğlu Ses’in düzenlediği yarış- Summer', considered the first significant malar sonucu sinemaya girer. Haftalık achievement of Turkish cinema, describes dergilerin dışında günlük Saklanbaç the female stars of the period as follows: gazetesi de “sinema güzeli” adıyla dü- “Black eyes made up of either camel skin .tr magazine 81 .tr dergi SANAT | Art

Fakir Baykurt’un romanından uyarlanan Yılanların Öcü filminin yıldızı Fatma Girik. 6. Malatya Uluslararası Film Festivali’nde ödül alan yazarımız Agâh Özgüç’ü tebrik ediyoruz. Fatma Girik, the star of 'Revenge of the Snakes', based on a novel by Fakir Baykurt. We congratulate writer Agâh Özgüç for his zenlediği yarışmalarla 1972’de Hale or paper.” However both these black eyes award at the 6th Malatya Soygazi’yi, 1973’te Meral Orhonsoy’u and cheap comedies were immediately International Film Festival. yeni yüzler olarak Türk sinemasına forgotten. Later arabesque movies with kazandırır. Tiyatro çıkışlı kural dışı singers as lead actors began to rise while yıldızlardan biri de Sema Özcan’dır. Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit and Fatma Girik, three superstars of the period started DEVE DERİSİNDEN KARA GÖZLER to descend... Şoray, featured in an average 1974 yılından sonra Türk sinemasında of 10 films yearly before 1974, appeared yeni bir tür oluşur. Bu, önce gişe hasıla- only in three productions during cheap tını hedefleyen ucuz komedilerdir. Ka- comedies period that lasted for six years. But lıcı nitelikleri olmayan bu filmler yeni what happened after 1980s? Actually a lot... kadın yıldızlar da çıkaramaz. Susuz Yaz First, the economical relations of producers, adlı filmiyle 1964 Berlin Film Festiva- who made movies with cash advances from li’nde Altın Ayı Ödülü’ne layık görüle- rek Türk sinemasına ilk önemli başarısı- nı kazandıran Yönetmen Metin Erksan, dönemin kadın yıldızlarını şu sözlerle tasvir eder: “Deve derisinden veya ka- ğıttan yapılmış kara gözler.” Ancak kara gözler de bu ucuz komediler de çabuk unutulur. Peşinden oyuncuları şarkıcı - türkücü olan arabesk türü filmler tır- manışa geçer. Dönemin üç büyük yıl- dızından Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit ve Fatma Girik ise inişe… 1974 öncesi yılda ortalama 10 filmde rol alan Şoray, altı yıl süren ucuz komediler dönemin- de sadece üç yapımda boy gösterir. Peki 1980’li yıllardan sonra neler olur? As- lında çok şey… Önce yıllardır Anadolu bölge işletmelerinden aldıkları peşin

.tr magazine avanslarla film çeken yapımcıların eko- nomik ilişkileri bozulur. Ardından Tür- 82 kiye’nin dört bir köşesindeki aileye dö- .tr dergi nük yazlık bahçe sinemaları birer ikişer Hülya Koçyiğit’in Türk Anatolia regional establishments for years kapanır. Sinemada eski ilişkilerin yerini sinemasındaki kariyeri began to deteriorate. Then, summer garden yeni bir üretim sistemi alır. Bu değişim başarılarla dolu. cinemas for families all across Turkey sürecinde yıldız oyuncu yerini doğru se- Hülya Koçyiğit’s career started to close down one by one. A new naryo - iyi oyuncu birlikteliğine bırakır. in Turkish cinema is full of production system replaced the old ways of Türk sinemasında olgunluk çağını ya- achievements. cinema. In this period of change, star actor şayan aktrislerin oyunculuklarıyla ko- was replaced by coupling of right screenplay nuşulmaya başladığı bir döneme girilir. and good actor. A period began in Turkish cinema where actresses in their mature 41 FİLMLİK REKOR years were spoken of for their acting. 1980’li yılların yıldızları arasında en çok film çeviren Serpil Çakmaklı, tam 41 A RECORD WITH 41 FILMS filmde oynayıp bir anlamda rekor kırar. Among 1980s stars, Serpil Çakmaklı who Önceleri Yeşilçam filmlerinden boy gös- was featured in highest number of films teren Çakmaklı, sonraları giderek ara- broke a record in a sense by appearing in besk yapımlarda rol aldıktan sonra öz- a total of 41 movies. Çakmaklı who initially gün konulara doğru yelken açar. 1982’de appeared in Yeşilçam films, later performed Kadir İnanır’la oynadığı Tomruk, 1985’te more in arabesque films and finally sailed Yönetmen Şerif Gören’in çektiği Kan, Ya- for authentic subjects. 'Tomruk' (Log) zar Fakir Baykurt uyarlaması Yılanların Çakmaklı appeared in alongside Kadir Öcü, Çakmaklı’nın tutarlılık açısından İnanır in 1982, Kan (Blood) directed by Şerif en iddialı filmleridir. Çakmaklı, Yönet- Gören in 1985, adaptation from the novel men Sinan Çetin’e ait Prenses filminden of Fakir Baykurt 'Yılanların Öcü' (Revenge sonra daha çok film yapmanın hırsıyla of Snakes) are consistent films in this inişe geçer. Gelelim günümüze… Süreç- respect. After Sinan Çetin’s film 'Princess', ler, değişimler, gerilemeler ve çöküşler- Çakmaklı was ambitious to make more den sonra sinemanın yeni koşulları yeni and more movies and her decline began. yıldızlar çıkaracak mı? Ne demiştik? Today... Following phases, changes, declines Türler, modalar, furyalar geçerli oldu- and decadence, will the new state of cinema ğu sürece, bu yapılanmanın doğasına produce new stars? What have we said? As uygun biçimde kendi takımının yıldız- long as genres, trends prevail, new stars will larını meydana çıkaracaktır. Çağımızın emerge in respective genres in line with the .tr magazine medya organlarının kendi yıldızlarını nature of this construct. Media organs of our yaratması kaçınılmazdır. age will inevitably produce own stars. 83 .tr dergi EDEBİYAT | Literature Yapı Kredi Yayınları/Yapı Kredi Publishing Kredi Yayınları/Yapı Yapı

BAŞLIKLAR Titles Polisiye Edebiyatın Başkenti İstanbul CapItal of CrIme FIctIon: Istanbul Aşkta Devamlılık Permanency In Love .tr magazine Edebiyat Sormak Demektir Literature means Questioning 84 Bir Türkçe Sevdalısı: Diyamandi An Adorer Of Turkish Language: Diamandi Gölgeler ve Hayaller Şehrinde In the City of Shadows and Dreams .tr dergi Geçmiş Zaman Köşkleri’nin yazarından İstanbul üzerine edebî anektotlar… Literary anecdotes on İstanbul from the author of ‘Mansions of Olden Times.’

Bahtiyar Aslan Bir Medeniyet Bekçisi A Guardian of Civilization

Abdülhak Şinasi Hisar’ın adını anınca hemen “nostalji” kavramı gelir aklımıza. Ondan daha çok ve onunla iç içe İstanbul… We think of the concept “nostalgia” when Abdülhak Şinasi Hisar is mentioned. More than and within it, Istanbul...

azine-i Evrak ve İnsaniyet dergilerini çıkaran Mah- mud Celalettin Bey’in oğlu Abdülhak Şinasi… Adı, edebiyatımızın iki devinden; Abdülhak Hamid ve İb- rahim Şinasi’den, babasının bu iki isme duyduğu Hhayranlıktan gelir. Hazine-i Evrak ilk edebî dergimizdir. Dev- rin meşhurlarının birçoğu yazılarını, şiirlerini, tenkitlerini bu dergide yayımlar. Nâmık Kemal, Abdülhak Hamid, Ziya Pa- şa, Recaizâde Mahmud Ekrem, Halid Ziya, Nâbizâde Nâzım ve Menemenlizâde Mehmed Tahir bu isimlerden bazılarıdır.

Abdülhak Şinasi, son of Mister Mahmud Celalettin who published ‘Hazine-i Evrak’ and ‘İnsaniyet’ magazines... His name is given after two giants of Turkish literature, Abdülhak Hamid and İbrahim Şinasi, and his father’s admiration to both these figures. ‘Hazine-i Evrak’ is the first Turkish literary magazine. Most reputed names of the period published their pieces, poems, reviews in this magazine.

Among these names are Nâmık Kemal, Abdülhak Hamid, Ziya .tr magazine Paşa, Recaizade Mahmud Ekrem, Halid Ziya, Nâbizâde Nâzım and Menemenlizâde Mehmed Tahir. 85 .tr dergi 86 .tr dergi .tr magazine nostaljisi” ya da“eskiİstanbul” yazılır içe İstanbul… Adının yanına“İstanbul aklımıza. Ondandahaçok ve onunla iç anınca hemen“nostalji”kavramı gelir rükleyen nadiryazarlardan biridir. Adını raber başkakavramları dapeşisırasü niteliğindedir. Buyüzdeno, ismiylebe mesut günlere, devirlere veda ve ağıt Yazdığı eserlerdenbazılarıbirbakıma şeyin göçüp gidişine tanıklık etmiştir. dir. İmparatorluğun ve ifadeettiğiher yük mirasın son temsilcilerinden biri lara aktarıldığımekânlardır. O, bu bü ve terbiyesinin, zevkinin sonraki kuşak natının yaşatıldığı, nezaketinin, görgü imparatorluk dilinin konuşulduğu, sa kültürünün hayat bulduğu yer. Yalılar, Boğaziçi… Osmanlıaristokrasisininve ve Büyükada’daki köşklerde geçmiştir. rak Rumelihisarı’ndakiyalıda,Çamlıca ekonomik ve sosyaldurumuna bağlıola gelmektedir Hisar’ın.Çocukluğu,ailenin aydın… Annesidearistokrat biraileden dınlarından biridir. Hemaristokrat hem şeydir- görmüş, devrininilerigelenay mek son derece önemli ve ayrıcalıklı bir eğitim -kiodevirdeParis’te eğitimgör bir hâl alıyor. Babası, bir süre Paris’te tı, hatıraları ve yazdıklarıdahaanlamlı işaret eder. Böyle bakılıncaonun haya sisinin yavaş yavaş sahnedençekilişine na bağlıolarakimparatorluk aristokra doğduğu tarih,bir imparatorluğun ve bu aristokrat birailedengeliyordu. Ancak ailenin çocuğuydu. Üstelikanneside yalısında dünyayageldi.Aristokrat bir si MuhtarBey’inRumelihisarı’ndaki Abdülhak ŞinasiHisar, 1888’dedede EDEBİYAT |Literature ------

(altta). (altta). Boğaziçi manzarası 1905yılının kartpostalda imzalı eskibir Max Freuchtermann Rumelihisarı’na bakış. Kandilli sırtlarından Freuchtermann (below). an oldpostcardby Max view ofBosphoruson from early1900s.A1905 Fortress fromKandillihills

1900’lü yılların başında 1900’lü yıllarınbaşında A view of Rumeli A viewofRumeli Bosphorus... WhereOttomanaristocracy and socialstatusofhisfamily. Büyükada inparallelwiththeeconomic Rumelihisarı, in villas in Çamlıca and his childhood inthe seaside mansionin from anaristocraticfamily. Hespent intellectual... Hisar’s mother was also his time. Bothanaristocratand and also a prominent intellectual of important andaprivilegeatthatperiod, Paris forsometimewhichwasvery His fatherhadreceivededucationin more meaningfulfromthisperspective. life, memoriesandhisworksbecome consequently Empire’saristocracy. His fading ofanempirefromthescene, and he wasbornin,remarksthegradual just likehismother. However theperiod was thesonofanaristocraticfamily mansion atRumelihisarıin1888.He grandfather Mister Muhtar’s seaside Abdülhak ŞinasiHisarwasborninhis is mentioned.Morethanandwithin We thinkof“nostalgia” when his name trail other concepts alongside his name. is an exceptionalwriterwho achieved to elegy tohappy days, eras. This iswhy he works areinasensefarewell andan everything it represented. Some of his the passingawayofEmpireand agents of this grand legacy. He witnessed following generations. He is one of the last and manners, tastes were conveyed to art wassurvived,courtesy, etiquette language oftheEmpirewasspoken, mansions wereenvironments where and culturematerialize. Seaside niktir. Gerçektenöyle mi?Tereddütlü bir latır. Olaylarıve insanlarıanlatırken iro titizlikle ve inanılmaz bir ayrıntıyla an üslupçudur. Eşyayıve zamanıbüyük bir Abdülhak ŞinasiHisarşüphesiz büyük bir satsız birnostaljideğildirbu yüzden. gizlidir. Onun nostaljisihedefsiz,mak geçmiş dediğimizşey“şimdi”niniçinde da budur. Zamansüreklidirve aslında dır. MarcelProustileonu buluşturan eden birsüreçolduğunu fısıldamakta sanat onazamanınkesintisiz devam katlanabileceğinin farkındadır. Çünkü dır. Gerçeğinağıryüküneancaksanatla çeğinin acısınıhafifletmeye çalışmakta Belki deböyleceogünlerinyok oluşger hatta sürekliogünlerdenbahsedecektir. ğı eserlerdesıkogünleredönecek, geçer çocukluğu.İleridekalemealaca- meyecekmiş gibi bir masal atmosferinde ların ellerindebüyür. Sürekli,hiçbit köşkte dadıların, mürebbiyelerin, kalfa da, gerekseÇamlıcave Büyükada’daki tanışır. GerekRumelihisarı’ndakiyalı rıştırdığı inceduygularlaçocukyaşta Edebiyatla, sanatla, şiirle ve şiirin çağ manın, kaybedişin,çöküşünhüznüdür. kelime dahavar; hüzün.İştebu vedalaş kün. Fakat bütün bunları kuşatan bir miş zaman”tamlamasınıeklemekmüm melerini ayrıayrı;yadabirarada“geç gelir. Bunlara“geçmiş”ve “zaman”keli “hatıra” kelimesi bütün çağrışımlarıyla genellikle ve hiç yadırganmaz. Sonra ------

Abdülhak Şinasi(below). eve postcardwrittenby and style.Anewyear’s regard totheirlanguage Constitutional Period with genre, memoirbelongto (altta). bir yılbaşıkartpostalı Şinasi’nin kaleme aldığı yakındır. Abdülhak edebî türlerdenhatırata olan Hisar’ıneserleri Meşrutiyet kuşağınabağlı

Hisar’s worksinliterary Dil ve üslupaçısından help ofart.Becauseartwhisperedhim bear theheavyweightofrealitywith gone. Hewasawarethathecouldonly the painofrealitythatthosedayswere Perhaps thiswayhewastryingtoease works, evencontinuously mentionsthem. often returnstothesedaysinhisfuture atmosphere as if it wouldlastforever. He childhood passesinaconstantfairytale villas in Çamlıca and Büyükada. His seaside mansioninRumelihisarıand nannies, tutors, foremenbothinthe poetry at young age. He is raised by poetry andfineemotionsinspiredby He getsacquaintedwithliterature, art, goodbye, losing,downfall. these: blues. Thisisthebluesofsaying But thereisanotherwordencirclingall “time” toit;orthephrase“pasttime”. to separatelyadd thewords“past”and with allitsassociations. Itispossible at all.Thentheterm“memory”follows Istanbul” andthisisnotregardedodd writes “Istanbul nostalgia”or“old it, Istanbul... Nexttohisnameusually narrating eventsandpeople. Isthat in amazingdetail.Heisironicwhen object andtimewithagreatrigor Hisar isagreatstylist.Henarrates There is no doubtthat Abdülhak Şinasi not anaimless, purposelessnostalgia. “now”. For thisreason hisnostalgia is what wecallpastisactuallyhidden in Marcel Proust. Time is constantand This iswhatbringshimtogetherwith that timeisanuninterruptedprocess.

Taha Toros Arşivi/Taha Toros Archive 87 .tr dergi .tr magazine 88 .tr dergi .tr magazine

hut temiz’de veya SamihBeyveBiz ’de ya Üç romanındada;Çamlıca’dakiEniş mih Bey’inhâlinegülemeyiz bu yüzden. drama hatta trajediye dönüştürür. Sa deneme üslubu ve içeriğibu komediyi Şinasi’nin anlatımında hükmünü süren tek başınakomiktir de. Fakat Abdülhak dır. Aslındaonların yaşadıklarıolaylar sanın içinedokunan,acıtanbiryanıvar kıp daimagülmekmümkün değildir. İn karikatürleştirir. Fakat bu karikatüre ba sağlamakta güçlük çekerler. Bu, onları düştükleri yeni hayat anlayışına uyum lamıyla birdüşüştüryaşadıkları.İçine değiştirmek zorundakalırlar. Tam an da hayat şartlarınıolumsuzanlamda Osmanlı’nın çöküşüylebirlikteonlar resinden, Osmanlı aristokrasisindendir. romanlarında. Kahramanlarıkendi çev birinden ayırtedilmesiçokzorduronun İroniyle dramın hatta melankolinin bir li acımaolduğunu dainkâredemeyiz. başvurmu yazar, kahramanınıanlatırken ironiye ironidir bu. MeselaSamihBeyveBiz’de Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve EDEBİYAT |Literature ş gibidir. Fakat bunun bir iç ------

Samih andUs’ or‘Europeanismand Brother-in-Law atÇamlıca’ or‘Mister In allhisthreenovels, eitherin‘Our situation. we cannot laugh at Mister Samih’s into drama,eventragedy. Thisis why and hiscontent,transforms comedy dominating AbdülhakŞinasi’snarration by themselves. But theessaystyle fact whattheyexperiencedarefunny is asideofitthatsaddens, hurts. In caricature isnotalwaysamusing. There makes themcaricatures. However this time adaptingtothenew lifestyle. This entirely adownfall. Theyhaveahard the Ottoman.Whattheyexperienceis negatively affectedwiththedeclineof aristocracy. Theirlivingconditionsare characters arefromhiscircle, Ottoman novels.even melancholyinhis His difficult todistinguishironyanddrama, this is a sentimental mercy. It is very to irony. However we cannot denythat and Us’,itisasifthewriterappeals irony. For instancein‘MisterSamih really the case? This is a hesitant çilerinden biriydi o. mak istedi.Medeniyetimizin son bek Yazdıklarıyla onların bekçiliğini yap mirasımızı kayıtaltına almaya çalıştı. medi. Eserlerindebirbakıma kültür da omedeniyeti yaşamaktanvazgeç Türkiye’sine denkgelen kısımlarında son nesildendir. Hayatının Cumhuriyet bütün olarakkavrayabilen, yaşayabilen bul’u ve oradayaşananmedeniyeti bir ye gönlürazıolmayanlardanbiri.İstan- Abdülhak ŞinasiHisar, bu fakirleşme sıradanlaştığını duyuranmetinlerdir. ze hayatımızın nekadarfakirleştiğini, aktarmak için uğraşır. Bu metinler bi Daha doğrusu o izleri sonraki nesillere giden birmedeniyetin izlerinisürer. da eşyanınbütün ayrıntılarındagöçüp olarak okumakmümkündür. Buralar üç romanıdabaştansonabirdeneme da. Okısacıkolaylarıçıkarırsanızbu geçenler çok kısayer tutar romanların- istemez. Kahramanlarının başından dan kurtulamaz,belkidekurtulmak O, romanlarındadadenemeüslubun Boğaziçi Y Şeyhliği’nde alıları’nın üslubunu buluruz. Boğaziçi Mehtapları’nın, ------guardians of our civilization. with hisworks. He wasoneofthelast in his works. He wanted to guard these he triedtorecordourcultural heritage Republic ofTurkeyperiod. Inasense, civilization inhislifethroughout the He neverabandonedliving inthat and thecivilizationthere, asawhole. to perceive andexperienceIstanbul He isfromthelastgenerationwhogot of thosewhodidnotfinditinhisheart. ordinary. Abdülhak Şinasi Hisar isone how ourliveshavegrown poor, and next generations. These texts proclaim he effortstoconvey thesetracesto all detailsofobjects. Morecorrectly, a civilizationwhichhaspassedwith three novelsasessays. Herehetraces incidents, itispossibletoreadallthese his novels. Ifyouremovetheshort go through have limited place in does notdesireto. Whathischaracters essay form in his novels, perhaps he Mansions’. Hecannotescapefrom Moonlights andBosphorusSeaside come acrossthestyleof‘Bosphorus Sheikhdom ofMisterAliNizami’,we 89 .tr dergi .tr magazine İSTANBUL KARA HAFTA BLACK WEEK 90 .tr dergi .tr magazine Edebiyat âlemindefenomene dönüşenKara Hafta,ilkkez Türkiye’de düzenlendi.Dünyaca Zeynep Yeğiner Black Week whichhasbecome worldwas aphenomenon intheliterature organizedinTurkey ünlü polisiye yazarlarını buluşturan etkinlik, Agatha Christie’ye ilham veren İstanbul’un ilham verenİstanbul’un ünlü polisiye yazarlarınıbuluşturan etkinlik,Agatha Christie’ye for thefirst time.Eventwhichbringsworld-famous crimewriters together, suited well to the EDEBİYAT |Literature mysterious atmosphere ofIstanbul whichwasmysterious atmosphere aninspiration for Agatha Christie. stanbul İ İSTANBUL KARA HAFTA BLACK WEEK Mahmut Gediz

CapItal of CrIme FIctIon: Istanbul

e y olisi P

gizemli atmosferine çok yakıştı. gizemli atmosferine çokyakıştı.

y debi E

İSTANBUL KARA HAFTA BLACK WEEK

ti n aşke B n atı

İSTANBUL KARA HAFTA BLACK WEEK İSTANBUL KARA İ Roberto Constantiniyer alırken Türk po Klinger, İsveç’ten Arne Dahl, İtalya’dan der McCallSmith,Amerika’danLeslieS. yazarlar arasındaİskoçya’dan Alexan yatseverler keyifli anlaryaşadı.Davetli Türk polisiye romanyazarlarıve edebi rupa ve Amerika’dangelenmisafirler, bul’da düzenlenenKaraHafta’da,Av 125. doğumgününün şerefineİstan atmosfere kavuştu. Agatha Christie’nin lü havasıyla buluşarak unutulmaz bir hâline gelen etkinlik, İstanbul’un büyü Polisiye okurlarının buluşma noktası ve GüneyAmerika’yadakonuk oluyor. her seneAvrupa’nın farklışehirlerine Astruias şehirlerindebaşlayanfestival, panya’nın kuzey bölgesindeki Gijon ve li, ilkkez Türkiye’ye geldi.1988’deİs düzenlenen polisiye edebiyat festiva Dünya çapında ‘‘Kara Hafta’’ adıyla önde gelenisimlerideboygösterdi. kinlikte iş, sanat ve edebiyat dünyasının ard’ın onur konuğu olarakkatıldığı et- atha Christie’nintorunu Mathew Prich meşhur romanını İstanbul’da yazan Ag katıldı. bin 500’eyakınpolisiye edebiyat okuru Kara Hafta(BlackWeek) etkinliğine2 günü şerefine Pera Palas’ta düzenlenen yazar Agatha Christie’nin125.doğum İLK KEZ TÜRKİYE’DE yaptı: BlackWeek Turkey. İngiliz muhteşem biretkinliğeevsahipliği edebiyat kokan sonbahar akşamları stanbul’un yağmurlu, serinve isimli Doğu Ekspresi’ndeCinayetisimli ------(above). dated1888 İstanbul, between Paris and Orient Expresstravelling Prichard. Poster for the her grandsonMathew and interest inİstanbul, known for herspecial English crimewriter bir afiş(üstte). Ekpresi’ne ait1888tarihli yapan efsanevi Şark -Paris- İstanbul seferleri Prichard ilebirlikte.Paris Christie, torunuMathew İngiliz Yazar Agatha önem atfettiği bilinen

Agatha Christie, Agatha Christie, özelİstanbul’a bir Sweden, and Roberto Constantinifrom S. KlingerfromUSA,ArneDahl McCall SmithfromScotland, Leslie Among guestwriterswere Alexander had enjoyablemomentsin BlackWeek. crime novelwritersandliterature fans from EuropeandAmerica, Turkish 125 Organized inIstanbul tohonorthe with themagicalweatherofIstanbul. a memorableatmospheremeeting crime fictionenthusiasts, attained which becamethemeetingpointof and SouthAfricaeveryyear. Event visits variouscountriesinEurope in NorthernSpain1988,festival Launched in Gijon and Astruias cities visited Turkeyforthefirsttime. worldwide withthetitleBlackWeek Crime Literaturefestivalorganized business, artandliterarycircles. event attendedbyprominentnamesin Prichard was the guest of honor in the Istanbul, andhergrandsonMathew ‘Murder ontheOrientExpress’in Christie wroteherinfamousnovel by nearly2500crimereaders. Agatha writer AgathaChristiewasattended Palas tohonor125 Black Week Event organized in Pera a marvelousevent:BlackWeek Turkey. Istanbul evocativeofliterature, hosted Rainy, coolautumneveningsof FIRST TIME IN TURKEY th birthdayofAgathaChristie, guests th birthdayofBritish 91 .tr dergi .tr magazine İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL 92 .tr dergi .tr magazine varsayılıyor. rakamına ulaştığı adede ulaşanbirsatış bugüne dekikimilyar çevrilen kitaplarının Christie’nin 138dile biri olanAgatha önde gelenisimlerinden copies in138languages. have soldover 2billion Agatha Christie’s works

Polisiye edebiyatın Prominent crimewriter BLACK WEEK BLACK

EDEBİYAT |Literature

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK

rın romanlarında kurbanlarını genelde rın romanlarındakurbanlarınıgenelde bilinmeyenlerden bahsetti.Ünlüyaza hew Prichard, Agatha Christie hakkında kütüphaneye evsahipliğiyapanMat filer hazırlayan ve ondanmiraskalan Büyükannesi hakkındaönemlibiyogra etkinlikleri defestivalerenkkattı. seçkin kitabevlerindedüzenlenenimza tif” söyleşileriişlenirken, Beyoğlu’ndaki ye” ve “RomanKahramanıOlanDetek ve Ceza”,“Popüler BirTür OlanPolisi “Katilin Peşinde”, “Agatha Christie:Suç len konularından “KadınDetektifler”, kinlikte polisiye edebiyatının baştage ve SevilAtasoydaetkinliğekatıldı. Et Oker, ErolÜyepazarcı, EsmahanAykol Ahmet Ümit,AlganSezgintüredi,Celil lisiye edebiyatının başlıcayazarlarından

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK ------

novels, andthatsheputemphasison usually poisonsthevictimsinher mentioned thatacclaimedwriter surrounding AgathaChristie. Prichard Prichard spokeofthemysteries passed down fromher, Mathew grandmother andhostingthelibrary Having writtenbiographiesofhis the festival. select bookstoresinBeyoğlucoloredup event, autographsessionsorganizedin discussed in bull sessions held in the “Detective asaNovelCharacter”were “Crime as aPopularGenre”and Christie: CrimeandPunishment”, “In PursuitoftheKiller”,“Agatha literature such as “Female Detectives”, the event.Asleading subjects of crime Aykol andSevil Atasoy alsoattended Celil Oker, ErolÜyepazarcı,Esmahan Ahmet Ümit,AlganSezgintüredi, Italy. ProminentTurkishcrimewriters best-selling novelsallaroundthe fiction lovers. Acclaimedwriterwith illuminated the fantasy world of crime session moderated by Çiğdem Öztekin, Sevil AtasoyonAgathaChristieinthe information givenbyPrichardand treat thepoisoningtheme. The toxicology, andcouldprofessionally hence shehadin-depthknowledge on was anurse duringtheFirstWorld War, session, and expressed that Christie Sevil Atasoy attended the same concepts ofcrimeandpunishment. İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL

BLACK WEEK BLACK İSTANBUL KARA İSTANBUL Romanları tümdünyadabüyük biril severlerin hayaldünyasınıaydınlattı. kında verdikleri bilgiler, polisiye roman Sevil Atasoy’unAgatha Christiehak yaptığı oturumdasözalanPrichardve ledi. Moderatörlüğü ÇiğdemÖztekin’in denli profesyonelce işleyebildiğini söy ve romanlarındazehirlemetemasınıbu koloji bilgisinin çok gelişmiş olduğunu hemşirelik yaptığını, bu nedenle toksi tie’nin BirinciDünyaSavaşı sırasında oturumda yer alanSevilAtasoy, Chris rına çokönemverdiğini ifadeetti.Aynı hard, kendisinin suçve cezakavramla zehirleyerek öldürdüğünü belirtenPric ------düzenlendi. konakladığı Pera Palas’ta Christie’nin İstanbul’da edebiyat etkinliği, guest. Christie wasaregular in Pera Palace, where fiction festival organized

Black Week polisiye Black Week crime

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK

world startedwritingduringthewar Hercule Poirot,AgathaChristiewas literature and the creator of Detective The preeminentfigureinworldcrime step intotheworldofwriting. published in 1920, andtookher first novel ‘The Mysterious Affair At Styles’ her request,Christiehadfirst her sistertowriteacrimenovel.Upon one day. Inher letter, Madge requests World War, receivesaletter from her with hersisterMadgeduringtheFirst by Atasoy, Christiewhocorresponded years. Accordingtothestoryrelayed

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK 93 .tr dergi .tr magazine 94 .tr dergi .tr magazine writer Sevil Atasoy. Çiğdem Öztekin,crime Prichard, Moderator from lefttorightMathew in BlackWeek İstanbul, Atasoy. Yazartanınan Sevil Öztekin ve suçöyküleriyle Moderatör Çiğdem sıra ileMathewPrichard, anı. Soldanbaşlayarak Günleri’nde birsöyleşi

Photo fromapanel KaraHafta İstanbul EDEBİYAT |Literature lerine hayat veren Agatha Christieaynı Beş Cesetgibi simiz Cinayet,SessizTanık, İskemlede On KüçükZenci,GeceGelen Ölüm,Der çok yazaradailhamkaynağı olmuştur. kazandıran Christie, dünyaçapındapek Marble karakterinidepolisiye edebiyata rak tarihegeçmiştir. Poirot dışındaMiss sonra kitapları en çok satılan kişi ola seçilmiş, bu unvanla Shakespeare’den ci Yüzyılın Gizemli Romanlar Yazarı” yaratıcısı olanAgatha Christie, “Yirmin ismi olanve DedektifHerculePoirot’un Dünya polisiye edebiyatının enönemli adımını atar. layan Christie, yazarlıkdünyasına ilk kitabı olan nı ister. Buisteküzerine1920yılındailk kardeşinden birdetektifkitabıyazması bir mektupalır. Madge, mektubunda kız mektuplaşan Christie, kızkardeşinden Savaşı sırasındakızkardeşiMadgeile anlattığı hikâyeye göre, BirinciDünya yıllara dayandığınıbelirtenAtasoy’un man yazmayabaşlamasınıniseyinebu giyle takipedilenbaşarılıyazarınro Ölüm Sessiz Geldi Sessiz Ölüm önemli dedektiflikhikâye ’yi yayım ------up herwritingcareer. the aliasMaryWestmacott andcolored ‘One’, ‘Two’,‘BuckleMyShoe’,used Monogram Murders’, ‘Dumb Witness’, None’, ‘MurderinMesopotamia’,‘The detective storieslike‘AndThereWere Agatha Christie, whogavelifetomajor inspired numerous writersworldwide. character to the crime literature and introduced theinfamousMissMarble In addition toPoirot,Christiealso all times, following Shakespeare. history asthebest-sellingwriterof of 20thCentury”andmadeittothe selected “TheMysteryNovelWriter special forher. Christielodged inPera Express’ inIstanbul, makesthis city known books‘Murderonthe Orient times. Havingwrittenoneofher best- making herthebest-selling writerofall far, soldatotaloftwobillioncopies translated into138languages so which earnedherthistitlehavebeen all times, AgathaChristie’snovels One of the foremost crime writers of ROOM 411 rine ilhamolmasıyönünden farklıbir hipliği yapanİstanbul, dünyaklasikle ünlü birçokkişiye ilhamvererek evsa Hari ve SarahBernhardtgibidünyaca Ernest Hemingway, Greta Garbo, Mata le olmuştur. Agatha Christie’nin dışında vermiş ve bu başyapıtındoğmasınavesi Palas’ın büyülü havası Christie’ye ilham en lükstarihîoteliolarakseçilenPera romanını bu odadayazmıştır. Dünyanın da kalmışve DoğuEkspresi’ndeCinayet bu ziyaretlerindenbirinde411noluoda kez Pera Palas’ta konaklayan Christie, 1926 ve 1932yıllarıarasındapekçok için İstanbul’u çokfarklıbiryere taşıyor. romanını İstanbul’da yazması,onun rından kazandırmıştır. En çok bilinen kitapla dünyanın ençoksatan yazarıunvanını toplamda 2milyaradetsatılmış ve ona manları bugüne dek138dileçevrilerek ha Christie’ye bu ünü kazandıranro lisiye yazarlarınınbaşındagelenAgat Dünyanın gelmişgeçmişenönemlipo 411 NOLU ODA renkler eklemiştir. ni kullanarakyazarlıkkariyerine farklı zamanda MaryWestmacott takmaismi adlı Doğu Ekspresi’ndeCinayetadlı ------

İstanbul’dan (altta). İstanbul’dan solda).BlackWeek(altta, canlandırılıyor tarafından Aktör DavidSuchet Poirot karakteri, İngiliz ünlü DedektifHercule kıyısında. Christie’nin yakınlarında nehir Wallingford’taki evinin (below). Black Week İstanbul Suchet (below,left).From English actorDavid Poirot portrayed by famous detective Hercule in Wallingford. Christie’s river behindherhouse

Agatha Christie, Agatha Christie, Agatha Christie,by the Palas many times between 1926 and Istanbul passingthroughthemost Agatha Christie, threw herselfto the inspirationbehindworldclassics. has adifferentimportancebybeing Bernhardt besidesAgathaChristie, Greta Garbo, MataHariandSarah famous figureslikeErnestHemingway, hosted and inspired numerous world the birthofthismasterpiece. Istanbul, Pera PalasinspiredChristieandledto in the world, magical atmosphere of as themostluxurioushistoricalhotel Orient Express’inthisroom.Elected her visits, andpenned‘Murderonthe 1932, stayedinroom411duringoneof 95 .tr dergi .tr magazine 96 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT |Literature ederek… bul’u polisiye edebiyatın başkenti ilan imzalamasıyla sonaerdi.Hem deİstan Beyoğlu’ndaki kitabevlerindekitaplarını etkinlikleri, ünlüpolisiye yazarlarının bir şölenyaşatan KaraHaftaİstanbul boyunca edebiyat tutkunlarınabüyülü inanılır. Açılışetkinliğidedâhilüçgün içinde kendisinin İstanbul’da kaldığına sır olarakdurmaktadır. Ancakbu süre günlerde neredeolduğuhâlâbüyük bir dan kaybolduğusöylenenChristie’nino kocasının sevgilisini öldürmek için orta kı bulmuştu. Hafızasını kaybettiğiyada namaması İngilizbasınındabüyük yan denbire sırrakadembasanyazarınbulu gündür. 1926yılınınAralıkayındabir ise ünlüyazarın ortadan kaybolduğu11 ancak gizemihâlâçözülemeyen olay bul’u tekrarortaknoktadabuluşturan hep ayrıydı.Agatha Christieileİstan başlayan Christieiçinİstanbul’un yeri Mallowan ilemutlu günlerineburada arkeolog olarakçalışanikincieşiMax ma fırsatı bulmuştur. Irakve Suriye’de me sürecinegirmişve kendini toparla bul’a atan Agatha Christieburada iyileş dönemlerini geçirirken kendini İstan önem taşımaktadır. Hayatının enzorlu ------crime literature... Istanbul was declared the capital of in bookstoresBeyoğlu. Andafter sessions ofcrimewriters organized event, andendedwith autograph for threedaysincluding the opening fans withamagicalfeast thatlasted Istanbul activitiespresentedliterature during thatperiod.BlackWeek believed thatshestayedinIstanbul still remain amystery. However it is whereabouts duringthoseelevendays kill the lover of her husband, and her lost hermemoryordisappearedto Rumors haditthatChristieeither was widelycoveredinBritishmedia. could not be found, and the incident suddenly vanishedinDecember1926 disappearing for11days. Writerwho Istanbul togetheroncemoreisher which broughtAgathaChristieand and Syria. The mysterious incident an archeologistwhoworkedinIraq second husbandMaxMallowan, began ahappylifeherewithher a specialplaceforChristiewho to getbetter. Istanbul alwayshad recovering hereandgotachance difficult phase of her life, started Vakfı’nın Başkanı) Mathew Prichard (AgathaChristie belirtmeliyim. ten dolayıbüyük mutluluk duyduğumu ve özellikleonun kaldığıodayıgörmek kannem içinçokönemliolanİstanbul’da yatımda büyük biryer kaplıyordu. Büyü Belki debu sebeple aramızdakiilişkiha Ayrıca aile kurumuna önem veriyordu. şadım. Agatha, müziğe çokdüşkündü. geldiğimde onu kaybetmeninacısınıya önemi göstermekteydi. 30’lu yaşlarıma olgusu kendisinin bu değerlere verdiği ci romanlarındaişlediğisuçve adalet On KüçükZen Ekspresi’nde Cinayetve ilk sırada gelmekteydi. Özellikle Doğu Onun için“suçve ceza”kavramları hep sinde dünyaçapındabaşarıyakaladı. yonelliğe olanbağlılığıve zekâsısaye olduğu içinyazmayadevametti.Profes Ancak savaş sonrasındaparayaihtiyacı nın başarılıolduğunu düşünmüyordu. zarlığa başladığıilkyıllarda,yazdıkları Poirot karakteridoğdu.Büyükannem ya kalı meşhur bir dedektifi olan Hercule Böylece edebiyatta ve sinemadaBelçi Belçikalı birmülteciden ilhamalmıştı. murta kafalıve çoktuhafsakallarıolan hemşire olarakçalışanbüyükannem, yu yazmıştı. Odönemdebirhastanede Dünya Savaşı’nın en zorlu günlerinde di adınıtaşıyordu. O, bu kitabıBirinci Agatha’nın ilkromanıÖlümSessizGel ristie için İstanbul’un yeri bambaşkaydı. en mutlu günlerineburada başlayanCh bir köprü görevigörüyordu. Hayatının mesinin ardından bu şehir, ikisi arasında riye’de arkeolog olanikincieşiyleevlen Christie içinçokönemliydi.ÇünküSu İstanbul ve Pera, büyükannem Agatha PERA, AGATHA İÇİN BAMBAŞKAYDI!

------

Christie Foundation) Mathew Prichard (President ofAgatha especially the room she stayed in. especially theroomshestayedin. very importantformygrandmotherand I amveryhappytoseeIstanbul whichwas a majorplaceinmylife. Imust expressthat This is why the relationship between us had music. Besidesshecaredmuch forfamily. her atmythirties. Agathawasveryfondof concepts. Iexperiencedthepainoflosing the importancesheattachedtothese ‘And ThenThereWere None’demonstrated novels ‘MurderintheOrientExpress’and and justiceconcepts, particularlyinher punishment” invariably came first. Crime and herwits. For her, conceptsof“crimeand thanks toherdevotionprofessionalism a living. She achieved worldwide success write afterthewarbecauseshehadtomake to besuccessful.However shecontinued to started writing, she did not believe her work In theearlyyearswhenmygrandmother cinema, HerculePoirotcharacterwasborn. infamous Belgiandetectiveofliteratureand head andaveryodd beard.Thisishow the a Belgianimmigrantwithanegg-shaped in ahospitalbackthen,wasinspiredby My grandmother who workedasanurse most difficultphaseoftheFirst World War. at Styles’.Shewrotethisbookduringthe first novelwastitled‘TheMysteriousAffair here, Istanbul wassomethingelse. Agatha’s who beganthehappiestdaysofherlife archeologist working in Syria. For Christie between herandhusbandwhowasan husband, thiscityfunctionedasabridge Because aftershegotmarriedtohersecond for mygrandmotherAgathaChristie. Istanbul andPerahadmajorsignificance FOR AGATHA! PERA WAS OF MAJOR SIGNIFICANCE

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK grandmother in Istanbul. traces thesteps ofhis sürüyor. Agatha Christie’ninizini büyükannesi İstanbul’da

Mathew Prichard Mathew Prichard,

İSTANBUL KARA HAFTA HAFTA KARA İSTANBUL BLACK WEEK BLACK 97 .tr dergi .tr magazine 98 .tr dergi .tr magazine literature. literature. popular nameinTurkish isimlerinden. edebiyatının sevilen

Ahmet Ümit is a Ahmet Ümitisa Ahmet Ümit,Türk EDEBİYAT |Literature sahiplerinden biriolarak,bu organizas Öncelikle Kara Hafta İstanbul’un fikir Ahmet Ümit(Yazar) hakkında pek çokfikireldeedilebilir. edebiyat sayesinde otoplumun yapısı lerden biri.Buradanhareketle polisiye lojik yapısınıyansıtanenönemli faktör liyim. Suçolgusu,birtoplumun sosyo karakterlerime yansıttığımı itirafetme çası ben de kendi hayal dünyamı roman şeyler kattıklarını düşünüyorum. Açık manlarına kendilerinden mutlaka bir yazarlarının romanyadaöykükahra inmiş oluyor. Özelliklepolisiye edebiyat bu sayede insanruhunun derinliklerine Suç kavramını işleyen polisiye yazarları le polisiye romanhep devamedecektir. herkes içinbu ihtimalvardır. Buneden insanın içindeolduğuiçinherzaman, sürece herinsancinayet işleyebilir. Suç, biliriz. Aslındadoğruşartlaroluştuğu ya dabilimkurguylasuçuilişkilendire temellere dayandırabiliriz.Belkiadlitıp tarihî zeminlerekatmışsa bizlerdefarklı yeti matematik, ekonomik, psikolojik ve Tarih boyuncapolisiye yazarlarıcina de polisiye edebiyatının sonu gelmez. tike hâlegeliyor. Teknoloji geliştiğiiçin noloji geliştikçedebu kurgudahasofis insan ruhunu anlatmak amaçlanır. Tek romanlarında damaskeler düşürülerek tüğü anlar, cinayet anlarıdır. Cinayet anında düşer. Herkesin maskesinin düş rinin maskesi vardır. Bunlarsadecekriz kendini yansıtamaz. İnsanların her bi nedenledir kihiçkimsetamanlamıyla maz, gösteremezyadabelirleyemez. Bu dir. Hiçkimseinsanruhunu tanımlaya latmaktır. İnsan ruhusoyutve değişken edebiyatının misyonu, insanruhunu an bilinmezliğe açıklamagetirmez.Polisiye rinde “suçu” işler. Suç, matematikteki suçu anlatır. Polisiye yazarları eserle ve Kral Oedipus’u,Shakespeare’in Hamlet yor. Edebî eserlerde geçen Sofokles’in Habil ileKabilhikâyesine kadardayanı gue SokağıCinayeti’nedeğil,Tevrat’taki gar AllanPoe’nun 1841’deyazdığıMor Polisiye edebiyatın geçmişiaslındaEd türünün kökenine uzanmakistiyorum. filmi biraz daha geriye sarıp bu edebiyat Kahramanı Olan Dedektif”. Ama ben mın songününde konumuz, “Roman Yoğun birkatılıma sahneolanprogra yı çokmutlu olduğumu belirtmeliyim. yonu Türkiye’de görüyor olmaktandola HABİL İLE KABİL’E UZANIYOR ’i öldürmesi, temel olarak Macbeth’i öldürmesi,temelolarak ------Ahmet Ümit(Writer) human soul. Human soul is abstract mission ofcrimeliteratureistodepict the uncertaintyinmathematics. The their works. Crimedoesnotaccountfor Crime writersdealwith“crime”in ‘Macbeth’ principallyillustrate crime. and Shakespearekilling‘Hamlet’ works, Sophocleskilling‘KingOedipus’ story depictedinTorah. Intheirliterary all the way back to ‘theAbleandCain’ written by Edgar Allan Poe in 1841, but go backto‘MurderonMorgueStreet’ The past of crime literature does not reach theoriginsofthisliterarygenre. like to rewind the film a bit more and as a NovelCharacter”.However I would participation, oursubjectis“Detective On thelastdayofeventwithintense this organizationtakingplaceinIstanbul. Week Istanbul, Iamverypleasedtosee First of all, as an originator behind Black their own crimeliterature. society, and therefore all cultures invent society. Fromthispointofview each that reflectsthesocialstructure of a Crime phenomenonisamajor element world tothecharactersin mynovels. I must admit that I reflect my fantasy characters fromthemselves. Frankly crime writersadd totheirstoryornovel human soulthisway. Ithinkparticularly concept ofcrime, plumbthedepthsof written. Crimewriters who dealwith the reason why crime novels will always be to anyindividualattime. Thisisthe inside humanbeings, thiscanhappen right circumstances. Because crime is individuals cancommitamurder under science orscience-fiction.Infactall Maybe wecanlinkcrimewithforensic can base these on different foundations. backgrounds throughoutthehistory, we economic, psychological andhistorical incorporated crimewithmathematical, cease toend.Althoughcrimewriters This iswhycrimeliteraturewillnever sophisticated astechnologyadvances. soul. These constructs become more pull down themasksanddepicthuman murder. Theaimofcrimenovelsisto where allmasksslipisthemomentof slip inthemomentofcrisis. Themoment individual wearsamask.Andtheseonly one canreflectone’sselfentirely. Each or identifyhumansoul.Thisiswhyno and volatile. Nopersoncandefine, show TRACES BACK TO ABEL AND CAIN Alexander McCallSmith(Yazar) dönemle ilgiliçokfazlabilgiverirler. yansıttıkları içingeleceknesillereo dönemin sosyalve politikdurumunu şeyler katarlar. Aynızamandayaşadıkları mutlaka karakterlerinekendilerinden bir rden geliştirilmişolur. Polisiye yazarları siye; siyasi,sosyalve ekonomik yönle da karmaşıklaştırır. Busayede depoli romanlarını zenginleştirir, kurguyu daha kişi gibitesadüfiolaylar, polisiye kurgu olay yerine geç kalması, oradan geçen bir Özellikle karakterfarklılıkları,kurbanın geliştiren önemlifaktörlerarasındadır. tesadüfi sosyalolaylardakurguyu romanlar içinmekânınyanında,işlenen kici olduğunu söylememgerek.Polisiye severler içininanılmazderecedeilgiçe kentin sahipolduğuatmosferin edebiyat ka birşehirolduğunu düşünüyorum. Bu da İstanbul’un polisiye edebiyat içinhari havanın etkisinebağlıyorum. Buanlam masının sebebinisahipolduklarıgizemli polisiye romanlardabu denlikullanıl ukça popülerdir. İskandinav şehirlerinin nav edebiyatı İngiltereve İskoçya’da old ha çokseverler. Bunedenledeİskandi işlenen olaylarıokumayıve çözmeyida okurlar, alışıkolmadıklarımekânlarda ülkemden örnekverecek olursakİskoç daha zenginve ilgiçekicidir. Kendi polisiye kurguromanlarındabetimleme Ölümün kurgusu ve tanımı açısından suç romanlarındaçokdahafarklıdır. ha klasiktemelleredayanır. Budurum, ölümün kurgusuve tanımıaçısındanda ha zengindir. Klasikpolisiye romanları klasik polisiye romanlarınagöreda Polisiye kurgu romanları,çağdaşve HARİKA BİR ŞEHİR!HARİKA İSTANBUL POLİSİYE EDEBİYAT İÇİN ------

Alexander McCallSmith(Writer) period. readers withmuch knowledge onthe of the period they live in, they provide Reflecting the social and political state from themselves to their characters. writers make sure to add something aspects of crime are improved. Crime way political,socialandeconomic fiction morecomplex.Andinthis enrich crimefictionnovelsandmake late tothecrimescene, andapasserby as characterdifferences, victimbeing location. Especially random incidents enrich crimefictionnovelsalongside social eventsareelementswhich fans. Incrimeliterature, random city isutterlyintriguingforliterature must stressthattheatmosphereofthis city forcrimeliteratureinthissense. I I think that Istanbul is a wonderful due totheirmysteriousatmosphere. cities arewidelyusedincrimenovels and Scotland.IthinkScandinavian literature isverypopularinBritain familiar with.ThisiswhyScandinavian committed in destinations they are not readers like reading and solving crimes example frommycountry, Scottish and definitionof murder. To givean fiction novelswithregardtoconstruct richer and more gripping in crime in crime novels. Illustration is both However the case is much distinctive to constructanddefinitionof murder. conventional foundationswithregard crime novels. Classiccrimehasmore compared tomodernandclassic Crime fictionnovelsarericher CRIME FICTION! ISTANBUL IS A WONDERFUL CITY FOR Turkish (above). Blues’, alsoavailable in ‘Smith’s Plays Bertie the Acopy of is inİstanbul. contribution toliterature, British Empirefor his Commander ofthe Smith, appointeda Türkçe baskısıdabulunan Smith’in İstanbul’da. Alexander McCallSmith, Şövalyelik Nişanıalan katkılarından dolayıİngiliz kitabı (üstte). kitabı Bertie Blues Çalıyor Blues Bertie

Alexander McCall Edebiyata olan isimli isimli 99 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature Aşkta DEVAMLILIK PERMANENCY IN LOVE İskender Pala

Türk Dil Kurumu, Türkiye Yazarlar Birliği Dil ve İnceleme ödüllerinin sahibi olan; Babil’de Ölüm İstanbul’da Aşk, Katre-i Matem, Şah ve Sultan adlı romanların yazarı Profesör İskender Pala, .tr dergisi için yazdı. Author of books ‘Death in Babylon’, ‘Romance in Istanbul’, ‘Grief Drop’, ‘Shah and Sultan’ with Turkish .tr magazine Language Society and Writers Union of Turkey Language and Research awards, Professor Iskender Pala 100 wrote for ‘.tr’ magazine. .tr dergi Ş “Ben zannediyorum kiaşk,birruhuniki Diğerine kulakverdim: bunları Allah’ınlütfuolarakgörüyorum.” dair hissettiğimherşeye şükrediyor ve yasaklamamış. Onun içinkalbimdeeşime giyi kalbime koyan O. Kitab’ında sevmeyi “Kalbim” dedi,“Allah’ınelinde. Busev Anlattırdım: kocadan dahayetkin kimibulabilirdim. liğini, niceliğiniaçıklamak için bu karı bunu değiştirmez!” diyordu. Aşkın nite seviyorum, onun benisevipsevmediği ikisi de birbirinin ardından “Ben eşimi madan yekdiğerini seviyordu. Sankiher eşinin onu sevipsevmediğinisorgula sız amabirbirineyönelikti. Her ikiside İkisinin deduygularıbirbirindenbağım ne ermekten kaynaklandığını fark ettim. Görücü usulündendeğil,aşkınhakikati bir ziyaretimde bunun sırrını araştırdım. bir karıkoca dahatanımadım.Yıllarsonra du. Benseoikisikadarbirbirlerinetutkun likten boşanacaklarızamanıbekleyipdur ağabeyiydi ve insanlar onların geçimsiz- dı. Evlenendelikanlıokularkadaşımın mı” gibi eleştirilerle söylenip durmuşlar “gençlere yazık edecekler, bu çağda hâlâ hatırlıyorum, şehirde olay olmuş, herkes larına yetiştim. Hele bir tanesini melen bilmiyorlardır. Benson usulü”nün neolduğunu muhte imdiki gençlerevlilikte“görücü ------“I suppose love is the reunion of pieces of “I supposeloveisthereunionofpieces I gavemyeartotheother: blessing.” for myhusbandandconsidertheseasa I amgratefulforallthefeelingshave is notforbidden inhisbook.Thisiswhy “God putthisloveinmyheart.Loving “My heartisinGod’shands,” shesaid. So Iaskedthemtodisclosetheirsecret: explaining thequalityandamountoflove. me back!”.Thiscouplewasidealfor it doesnotmatterwhetherhe/sheloves as ifbothwouldsay“Ilovemyspouse, questioning theloveofother. Itwas at eachother. Bothlovedtheotherwithout Both hadindependentemotionsdirected marriage; theyattainedthetruthoflove. this was not an outcome of arranged their secretduringavisit.Irealizedthat each other. Years later, I investigated husband andwifethatinfatuatedwith incompatibility. ButIhaveneverseena for yearsthecoupletodivorcedue classmate’s brotherandpeoplewaited lives. Theboygettingmarriedwasmy possibly ruintheseyoungpeople’s for thisoutdatedpracticewhichwould by storm.Families werewidelycriticized a particularinstancewhichtookthecity the lastperiodofthispractice. Iremember an “arrangedmarriage”is. Iwitnessed Today’s youthprobablydonotknow what 101 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

ayrı kişi arasında bölüştürülen parçaları- soul divided between two separate people. nın birleşmesidir. Eğer ruhlarımız bölüş- If our souls were not divided, no one would türülmeseydi insan mükemmel olmanın pursue perfection. As all pieces search for peşinde koşup durmazdı. Her parça bü- a whole, souls continue to seek for other tününü arar ya, ruhlar da kendilerini bü- pieces to be whole. If you look at the right tünleyecek öteki parçalarını arayıp durur. place and complete with right pieces, the Eğer doğru yerde arar, doğru birleşmeyi soul will have achieved perfection. As yapabilirse kemale ermiş olur. Her şeklin, each shape seeks for a compatible, similar kendine uygun ve benzeyen şekli araması shape… All things you can think of in the gibi… Kâinatta ne varsa, aklın alabildiği universe, all beings have a compatible her şey, her varlık hep misli mislinedir.” counterpart.”

“Karşıtların birbirini itmesi” diye ilave “Opposites repel each other,” continued etti kocası, nazikçe elini eşinin elinin üs- the husband, gently touching his wife’s tüne dokunup izin isteyerek, “yahut ben- hand to ask for permission, “or similars zerlerin birbirini çekmesi, hemcinslerin attract. Don’t you think this is a sign that de birbiriyle uyum sağladığını göstermez fellow creatures are compatible with each mi zaten? Ruhlar birbiri içinde eriyecek other? When souls are so compatible that kadar uyum gösterdiğinde (bu arada par- one dissolves in the other (pointing his mağı, eşiyle kendisini işaret ediyordu) wife and himself) love manifests itself. As aşk kendini gösterir. Âşıklar arasında there are more affinities between lovers, benzeşmeler ne derece fazlalaştırılabi- love grows as well; as there are less lirse aşk o derece yükselir, benzeşmeler affinities and these disappear, love walks küçüldükçe ve kayboldukça aşk da alıp away.” başını gider.” “You,” I said, “frequently appeal to Pigeon “Sizler” dedim, “İbn Hazm’ın Güvercin Collar by İbn Hazm, don’t you?” Gerdanlığı’nı sık okuyorsunuz galiba?” “Who?” he said. “Kim?” dedi. “İbn Hazm! The scholar who lived in “İbn Hazm! Hani bin yıl önce Endülüs’te Andalusia a thousand years ago with the yaşayan allame. Aşk üzerine en zengin most extensive knowledge and research

.tr magazine bilgilerin ve incelemelerin sahibi.” on love.”

102 “Adını duymadım! O ne diyor ki?!” “I have never heard of him. What does .tr dergi kadar böylecesürüpgidecek!..” eksilecek, cennette tekrar buluşuncaya sin kisanaolanşusevgimneartacak, raya bırakmasın…Amaöyleolursabile “Allah şu fani dünyada beni senden son “Sen böylebirşeyyapmazsınyabey?!” Kadın, kocasının gözlerininiçinebaktı: den. “Juliet’ten sonraRomeogibi”dedimiçim “Aslı’dan sonraKeremgibiheee?” Kadın ilave etti: sonra Mecnun’un canvermesi gibihani. yip yanınagideceğinisöylüyor. Leyla’dan ise sevgilininarkasındanfazlabekleme “O dabunu soruyor ve eğeraşkındasadık ları nereye koyacağız?” sonra diğerini sevmeye devam eden âşık “Bu mantıkladüşünürsek biriöldükten lik, zenginlik,bilgivs.” masıyla da sığlaşacağını söylüyor. Güzel artmasıyla aşkınyoğunlaşacağını, azal bir sebepten dolayı seviyorsa, o sebebin ğini söylüyor. Birinsandiğeriniherhangi ama dışarıdanbirsebeple meydanageldi “O, tıpkısizingibiaşkınruhtaoluştuğunu ------till wemeetagaininHeaven!...” grow norfade, anditwillremainthesame know thatmyloveforyouwillneither in thismortalworld…Butifthathappens, “May Godnotletmewitnessyourdemise “You willnotdothat,youhusband?” Woman lookedinherhusband’seyes: “Like RomeoafterJuliet,” Isaidtomyself. “As Keremfollowed Aslı?” Woman added: Mecnun passedawayafter Leyla.” will follow theother before long.Just as if oneiscommittedtolove, heorshe “He asks the same question and says in thisperspective?” someone evenafterhisorherdemisefit “Where dopeoplewhocontinue tolove knowledge etc.” that reasonfadesaway. Beauty, wealth, that reasongrows andfadesawayas another forareason,lovegrows as cause, just like you. If a person loves although it occurs dueto an external “He saysthatlovearisesfromsouls he say?!” work onDivan literature. Award, isknownfor his Patent InstituteBrand recipient ofaTurkish çalışmalarıyla tanınıyor. edebiyatı alanındaki İskender Pala, Divan Marka ÖdülüsahibiYazar

Writer İskender Pala, Türk Patent Enstitüsü 103 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Sormak Demektir Literature means Questioning

Mario Levi

Kitaplar… İyi edebiyat zaten gereken soruları da sordurtur sonuçta. Ben hayatın bu tarafını düşündüğümde, her geçen gün biraz daha çok alan kaybeden edebiyata daha çok ihtiyaç duyduğumuz kanaatine varıyorum. Books… Good literature prompts one ask the necessary questions anyway. Considering this aspect of life, I come to the conclusion that we need literature more and more each day which influences people less and less.

rtık herkes bir yerlere ye- Today everybody is in a hurry! We have tişmeye çalışıyor! Çağımız to catch up with those who calls this an hız çağı diyenlerin hızına age of speed. Is this a reproach? Maybe. yetişmek zorundayız. Bir My generation had no concept of computer Asitem mi var bu sözlerde? Belki. Öyle growing up, but we knew of typewriters. ya, bizim kuşak çocukluk yıllarında We also knew of fixed rotary telephones,

.tr magazine bilgisayarı bilmedi, daktiloyu gördü. accustomed to waiting for hours just Çevirmeli sabit telefonları, bu telefon- to make a long-distance call on these 104 larla şehir dışıyla görüşebilmek için telephones, homes without TV sets and .tr dergi sahip dedim,geçtim.Sorusormahak Herkes istediğigibiyaşamahakkına rışmayı dakendime yakıştırmadım. Hem benbaşkalarınınhayatlarına ka larda benidinleyecek hâliyoktu ki… ama başaramadım.Hiçkimseninoan mu? Ya çevrenizdekilere?Benistedim de aradasıradakendinize sordunuz meye çalışıyorum diye. Busoruyusiz rum kendime. Aslında nereye yetiş- duklarına takılıyorum. Bazensoruyo günümüzün hızınave bu hızındoğur doğrusunu söylememgerekirsehıza, ğim bu farkınhatırlattıkları değil.Ben yaptık. Zaten üzerindedurmakistedi bile edemedenyapabileceklerimizi bile getiremeden, daha doğrusu hayal yorduk, bugünkü kolaylıkları aklımıza Neyi, nasılyaşadıysakyaşadık.Bilmi ra kesinlikle dönmekistememderim. diye sorsalar, bu gördüklerimden son zamana tekrardönmekistermisin re dair bir şiir bulabilirim. Ama “O” lik bir özlemim yok. İstesem o günle paylaşmaya çalıştığım geçmişeyöne Olabilir. Şurasıkesin: Anlatmaya ve Sitemin kaynağındabu farkmıvar? göstermeye yetebilir. kadarı bilehayatların nasıldeğiştiğini ayrıntılara girmemmümkün. Ama bu bir İstanbul’da yaşamayıda…Başka sını birleştiren köprülerin olmadığı yazmayı dagördü.Boğaz’ınikiyaka radyoları, haberleşmekiçinmektup evleri, buna mukabil lambalıbüyük saatlerce beklemeyi,televizyonsuz ------speed, speedofourdayanditsoutcomes. I evokes. To behonest,Iamoccupiedwith like toemphasizeisnotwhatthischange were unabletoimaginethese. WhatIwould today’s conveniences; morepreciselywe did whatwecouldwithoutthinkingabout lived how we lived. We had no idea, and what Ihaveseen.”We havelivedwhatwe my answerwouldbe“definitelynotafter me ifIwouldliketogobackthosedays, on those days if I desired. But if they asked those feelings. I might come upwith apoem nostalgic andtryingtoexpressorshare change? Maybe. Iamcertainlynotfeeling Am Ireproachfulbecauseofthisdrastic changed. much sufficestodemonstratehow lifehas … Imightgivemoredetails. However this without bridgestoconnectthetwosides to keep in touch… And living inIstanbul with giantlampradios, andwritingletters Pandispanya Yaptım Pandispanya Fairy Tale’. Waswinner ‘Istanbul a of hisYunus NadiPrize read, follows thestyle gripping andemotional Baked You aCake’, a duygu yüklübirroman. izinden giden,akıcıve Yunus NadiRomanÖdüllü İstanbul Bir Masaldı Bir İstanbul

Levi’s latestbook‘I’ve Levi’nin sonkitabı ’nın ’nın , Size Size 105 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Levi’nin “iskelesine yanaştığınızda önünüzde martılarla dolu bir rıhtım ve hemen peşinde hareketli caddeler açılır” dediği Kadıköy’de akşam. Yazarın 20’den fazla dilde yayınlanan kitaplarından biri de İspanyolca (karşı sayfada). “As you approach the quay, a wharf full of gulls, and immediately after, bustling streets open up before you” writes Levi of Kadıköy. The writer is translated into more than 20 languages, including Spanish (next page).

kımı her zaman sakladım ama. sometimes ask myself: where am I rushing to? Have you ever asked yourself this Buradan nereye varabiliriz? question? Or those around you? I tried Hayattan kopmaktan söz etmeyece- but failed. No one would be in a state to ğim. Bu hayatı reddetmekten de söz pay attention to me in those moments… etmeyeceğim. Kimi vakitlerde aklıma And I am not someone to meddle in other takılanı soracağım sadece. Yavaşlığın people’s lives. I thought people are entitled da bazen bir erdemi yok mu? Mesela to live as they please and put it behind me, yavaş yavaş, tane tane konuşmanın… reserving my right to ask the question. Daha iyi anlatabilmek için. Duyu- lanlara hemen karşılık vermemenin, Where does this lead us? biraz beklemeyi bilmenin… Daha iyi I will not speak of isolation. Or denying dinleyebilmek için. Hemen değil, ağır the way life is. I will just ask the question ağır pişen bir yemeğin. İçindekilerin that bothers me at times. Is slowness not tadına daha çok varabilmek için. Bir a virtue as well? For instance speaking slowly, and clearly… To express better. Not immediately responding to what we hear, and knowing to wait a little… To listen better. A meal cooked slowly, not rushed. To savor the ingredients more. Walking instead of using a car to get from one point to another. To observe our environment better… How does this sound? You might say that you will make time for it in the future. What if you will not be able to?

.tr magazine So Everyone has a journey of their own. As 106 I said, it is not my intention to meddle. .tr dergi tir belkinedersiniz? soruları sormakve sadecesorabilmek asıl mühimi bu hızdakaybettiğimiz sormak ve sordurtmak var. Belkide Ayrıca edebiyatın varlık sebebinde bir umut veriyor, gizleyemem. nıyorum. Ama ihtimaleinanmakbana mü? Sorunun cevabınıvermekte zorla yeni birbakışaçısıgetirmesimümkün lenin, tekbircümleninbilehayatımıza ğumuz kanaatine varıyorum. Bircüm den edebiyata dahaçokihtiyaç duydu geçen günbirazdahaçokalankaybe yatın bu tarafını düşündüğümde, her soruları dasordurtursonuçta. Benha Kitaplar… İyi edebiyat zaten gereken ihtimal çıkıyor karşımıza:Edebiyat… istiyorum. Bakıntamdaburada bir sorduğum sorularısizinlepaylaşmak bir niyetim yok. Bensadecekendime Dediğim gibi,kimseye karışmak gibi Herkes kendi yolunun yolcusudur. niz. Ya ayıramazsanız? buna davakitayıracağımdiyebilirsi rebilmek için…Nasılgeliyor? Birgün yürümenin. Etraftakileridahaiyigö araçla biryerden biryere gitmektense Ö yleyse ------being ableto ask, whatdoyouthink? forgotten inthis ageofspeedandsimply is askingthesequestionswe havelong to questionthat.Maybewhat matters d’etre ofliteratureandprompting people And thenthereisquestioning the raison this possibilitygivesmehope. question but Icannothide:believingin perspective? Itisdifficulttoanswerthis a singlesentencetoprovideuswith and less. Isitpossibleforasentence, for and morewhichinfluencespeopleless conclusion thatweneedliteraturemore consider thisaspectoflife, Icome tothe necessary questionsanyway. WhenI literature always prompts one to ask the emerges here: Literature… Books… Good ask tomyselfaswell.Andanopportunity I justwould like to share the questions I 107 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Sadık Yalsızuçanlar BİR TÜRKÇE SEVDALISI: Diyamandi AN ADORER OF TURKISH LANGUAGE: DIAMANDI 19. yüzyılda Kayseri Talas’ta dünyaya gelmiş, Rum iken Müslümanlığı seçmiş bir avukat. Öğrencilerine Türkçe öğreten, Mevlânâ okutan bu âşığın hayatından pasajlar... A lawyer born in the 19th century in Kayseri Talas, a Rum (Greek of Turkish nationality) who later adopted Islam. Excerpts from the life of this poet who taught Turkish and Mevlânâ to his students...

aman Dede adını, bir kitapta, I heard the name Yaman Dede when I yakıcı bir mektubuna rastla- came across a poignant letter of his in a dığımda duymuştum. 1884 book. A poet born in Kayseri Talas in 1884, yılında Kayseri, Talas’ta dün- whose family migrated to Kastamonu when Yyaya gelmiş, ailesiyle bebek iken Kas- he was a baby, a lawyer who graduated tamonu’ya göçmüş, İstanbul Hukuk from Istanbul Faculty of Law, and a Turkish

.tr magazine Fakültesinden mezun olup avukatlık Greek who later adopted Islam. Famous yapmış, Rum iken Müslümanlığı seç- poem praising the Prophet Muhammad 108 miş bir âşık. “Gönül hûn oldu şevkin- beginning with the verse “The heart is .tr dergi veriyor, vaftizanneve babasıdaonlara efendinin önüne doğruyürüyor, yüzüğü Gelinle damat, saygılıbirşekildepapaz rin içieziliyor. Hüzünlegururkarışmış. Herkesin gözleri ışıldıyor. Ebeveynle netice. Beyazlariçinde…Melekgibi. lerce düşünülen, saatlerce uğraşılan bir Gelin nasıldaözenlesüslenmiş. Gün defa düğünedegittiğimihatırlıyorum. siyah, uzunbirelbisegiyerdi. Birkaç renkte birbaşlıktakardı. Kendisi daima Bize yarımkollu cüppegiydirir, aynı rirdi. Günlerin en kutsalı cumartesiydi. Cumartesi günlerinidahakeyifli geçi Bir günöncemutlaka oruçluolurdu. şamba ve cumagünleriçokönemliydi. sadece paskalyadanönceyerdi. Çar kez perhizyapar, etve balıkyemezdi, nına uydurmayaçalışırdı.Yıldadört hatırlıyorum, bizi,ısrarladinininerkâ- lımın erdiğigünlerekadarindiğimde men sıktoplantılarınagiderdi.Ak- üyesiydi. Babamınsöylenmelerinerağ- Anneciğim Kastamonu’da birderneğin man, yakındayayımlanacak. Size kısabirbölümünü sunuyorum. Ro- Kendi mektuplarındandayararlandım. yazdım. Mektupformatını tercihettim. de’nin bu yakıcıyaşamınıromanolarak öğretir. Mevlânâ’yı okutur. Yaman De da hocalıkyapar. ÖğrencilerineTürkçe nar Dedederler. Birçokazınlıkokulun- olur. SonraHakaşkıylayandığıiçinYa- de, “Yaman” adını verir. Yaman Dede güzel insana,üstadıAhmedRemziDe- radan Müslümanolanbu Mevlânââşığı “Yamandi” olarak telaffuzediliyor. Son- Diyamandi, elmasdemek.Anadolu’da den…” diye başlayan ünlü naat ona ait. Gönlü güzel çocuğum , - - - - - as ababy. moved towithhisfamily cityDiamandi Kastamonu panoramik bakış. şehrine Kastamonu götürüldüğü tarafından bebekken ailesi

A panoramic view of A panoramicviewof Diyamandi’nin the days I first became able to understand, complaints. WhenIgoallthewaybackto foundation meetingsdespitemyfather’s in Kastamonu. Shewouldfrequentlygoto My motherwasamemberoffoundation “My soon tobereleased. present youwithashortpassage. Novelis format. Ialsobenefitedfromhisletters. I life storyasanovel,andpreferredletter Mevlânâ. IwroteYaman Dede’spoignant schools. HetaughthisstudentsTurkishand the God. He taught in numerous minority because hewasburning withhislovefor Then he is called Yanar (Burning) Dede a titlebestowed tospiritual,wisemen. adopted Islam.Yaman becomesaDede, soul whoadoredMevlânâandlater name “Yaman” (Strong)tothisbeautiful His masterAhmedRemziDedegavethe It ispronouncedas“Yamandi” inAnatolia. belongs tohim.Diamandimeansdiamond. covered inbloodbecauseofyourdesire...” sink. Sadness is mixed with pride. Bride All eyesaresparkling.Heartsofparents of effort.Inpurewhite... Likeanangel. outcome ofdaysthinking,andhours How thebridedressedupmeticulously. An remember goingtoweddings severaltimes. She invariably wore along,blackrobe. I half sleeves, andacapinthesamecolor. of days. Shemadeusweargowns with Saturdays more. Saturday was the holiest to observefastthedaybefore. Sheenjoyed were ofutmostimportance. Shemadesure before the Easter. Wednesdays and Fridays year, wouldnoteatmeatandfish, but only religion. She would observe fast four times a in accordancewiththepracticesofher I rememberherprompting us tobehave chIld with a beautIful heart , 109 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

and groom walk reverently to the Priest, accompanied by their godparents, hand the Priest the ring, and wait together. As the Priest prays, a crown interlaced with a leaf in golden color is held over bride and groom’s heads. After the prayer, couple makes several tours hand in hand, followed by their godparents. A glass of wine is served. First the groom drinks it and offers it to the bride, and after she takes a sip, they repeat it for a second time, then glass is given to the Priest and after he drinks the rest, he breaks the glass. This is the part I enjoyed the most, breaking of the glass... I would look forward to it.

My beautiful child, You ask me how I am doing. I, too, do eşlik ediyor, birlikte bekliyorlar. Papaz Yaman Dede’nin not know. Now I do not have as many mezun olduğu İstanbul dua ederken, altın sarısı bir yaprakla denials as I used to. I listen to my heart. Üniversitesi’nin anıtsal birbirine geçmiş tacı gelinle damadın kapısı. Diyamandi’nin There is almost no denials left. Now başının üzerine tutuyorlar. Duadan dünyaya geldiği that I think, us emigrating from Talas to sonra çiftler, el ele, arkada vaftiz anne Kayseri’nin Talas Kastamonu was just another stop for my ilçesinden mimari bir babaları birkaç tur atıyorlar. Bir kadeh soul... We had no other capital but love. detay (altta). şarap getiriliyor. Önce damat içiyor, ge- Now I understand better why I often told line veriyor, o da içtikten sonra ikinci Monumental gate of my students “ Becoming an imam or a Istanbul University Yaman kez sırayla tekrarlanıyor, kadeh papaza priest does not matter, my child. Can Dede is a graduate of. An uzatılıyor, kalanı da o içtikten sonra ka- architectural detail from rocks begin to talk when imam preaches dehi kırıyor. En çok bu hoşuma gider- Talas district of Kayseri in the mosque or priest in the church? This di, kadehin kırılması… Heyecanla onu where Diamandis was is what matters. Work and give such a born (below). beklerdim. sermon, and I will proudly come and kiss your hand.” Kastamonu was the first word Güzel evladım, on a new page in my life. It was a part of Hâlimi soruyorsun. Ben de bilmiyorum. Bolu sanjak once. Sheik Şaban-ı Veli came Artık eskisi kadar itirazlarım kalmadı. to Kastamonu from Bolu range. Nothing is Gönlümü dinliyorum. Neredeyse hiç coincidental. And there is nothing new my itiraz kalmamış. Düşünüyorum da, Ta- daughter, everything happened in eternity. las’tan Kastamonu’ya göçmemiz, canı- Now the image is reflected on the curtain mın ulaştığı yeni bir durakmış meğer… and we see it. What happened happened, Aşktan başka bir sermayemiz yokmuş. and what will happen took place too... We Şimdi neden öğrencilerime sık sık “me- are comprehending now. Today I received sele imam ya da papaz olmakta değil sad news. My uncle-in-law is hopelessly evladım, imam camide, papaz kilise- sick with pneumonia, the doctor gave up de vaaz verirken taşlar dile gelebiliyor on him. I went and begged my Saint, asked mu? Mesele bu. Çalışın böyle bir va- for his benevolence. I returned to find the az verin, ben de övünçle gelir, elinizi patient a hundred percent different, doctor öperim.” dediğimi daha iyi anlıyorum. Kastamonu, hayatımda yeni bir sayfa- nın ilk kelimesiydi. Bir zamanlar Bolu sancağına bağlıymış. Şeyh Şaban-ı Ve- li Kastamonu’ya Bolu ocağından geldi. Hiçbir şey tesadüf değil. Hiçbir şey yeni de değil kızım, her şey ezelde olmuş- tur. Şimdi görüntü perdeye yansıyor ve biz onu yeni görüyoruz. Olan olmuş,

.tr magazine olacak olan da olmuş… Biz yeni idrak ediyoruz. Bugün üzücü bir haber geldi. 110 Eniştem zatürreden umutsuz bir hâlde .tr dergi ta mısınız?” diye sordu. Gözyaşlarıma dı: “Hocamhayırdır, neyinizvar, has öğrencim belirdi,hâlimigörünce şaşır Mecalsizdim. Başımıtutamıyordum. Bir varına yaslandım.Soluklarım sıklaştı. zorlanıyordum. Biraramescidindu kıldım. Çıktığımda ayakta durmakta leyince fenalaştım, namazı güçlükle nındaki mescideuğradım.Ezanıdin gittim. Dönüşte Alman sefaretinin ya Bugün Taksim’de bir dostumu ziyarete hiç durmadancanveren kurbandır. ğim osultanınayaklarıve kılıcıaltında kızım, çünküasılkonuşan o. Asılkişili dir... Nekadaranlatsam da boş canım ruhumdur, ocanlardansadecebirisi yücesinin eşiğindekalıbındanayrılmış düğünüz, osultanınkılıcıileyüceler o sultanasunuyorum. Karşınızdagör- gönderiyor, ocanlargeldikçebirer can veriyorum. Allahbanayeni bircan saadetlerle canveriyorum. Heranbir kanlı boynumda işledikçedayanılmaz akacak… Ulubirsultanınkutsalkılıcı beni boğazlayacaklar, kanımhaşrekadar sürecek, yeniden dirileceğimanakadar layıştan eserkalırmı?Buhaşrekadar boğazlanmakta olanbirkurbanda,an yacak hâldedeğilim.Sultanıneşiğinde kim anlaracaba?Benyazdıklarımıanla Öğrencilerim içinde bu satırları en çok rı şimdikalbiminkanıylayazıyorum. nu nağmelerlebestelediler. Busatırla saadetime gıptaettiler, güvercinler bu mutlulukla kendimden geçtim. Taşlar manlar sankibeniçiğneyipgeçtiler. O sanki hayalenyaşadım.BütünMüslü çiğnemeden geçmesin!” Bu mutluluğu minler, Allah’ıve sevgilisini seven beni fırlatayım, şöyleferyat edeyim:“Eymü den çıkayım,kendimi kaldırıpmermere “Namazdan sonraherkesten öncecami sürdü. Kendikendime şöyledemiştim: emel yanmayabaşlamıştı,geceboyubu dan önce Kuran okunurken içimde şu O geceEyüpSultan’dacumanamazın Zaman zamanziyaretedeceğinisöyledi. te ziyaretinegeldi,şükranlarınısundu. ğuna inandı. Cuma günü benimle birlik birlikte hazretin himmetine nail oldu da şaşırdı.KendisiHristiyanolmakla de yüz farklı buldum, o akşam doktor istedim. Döndüğümzamanhastayıyüz Gidip Aziz’imeyalvardım,himmetini yatıyormuş, doktor da ümidi kesmiş. C anım kızım , ------friends. andvisit his Galata, between Taksim and stride throughstreets dostlarını ziyarete giderdi. sokakları arşınlayıp arasındaki ile Galata

Diamandis used to Diamandis usedto Diyamandi’nin Taksim A sacrificethatisabouttobeslaughtered state tocomprehendwhatIamwriting. these sentencesthebest.Iamnotina one ofmystudentswouldunderstand with thebloodofmyheart.Iwonderwhich melodies. Iamnow writingthesesentences bliss, pigeonscomposedmyjoywiththeir broke down withthatjoy. Stonesenvied my It was as if all Muslims trampled me. I if Iexperiencedthisjoyinmyimagination. God andhislover, trampleme!”Itwasas marble andcry:Obelievers, thosewholove mosque beforeeveryone, tossmyselftothe to myself:“Aftertheprayer, Iwillleavethe and continued throughout thenight.Isaid the Koran,thatdesirestartedtoburn inme in EyüpSultan,whentheywerereading to time. That nightbeforetheFridayprayer gratitude, andpromisedtovisitfromtime with meonFridaytovisitandexpressedhis benevolence oftheSaint.Hecamealong Christian but hebelievedthatgainedthe was alsosurprisedthatevening.Heis every oneofthemtothesultan.Whatyou God sendsmeanew life, Ioffereachand with overwhelmingjoy. Idieeachmoment. mighty sultanstrikesmybloodyneck,Idie until resurrection...Astheholyswordofa born again, my blood will continue to flow will slaughterme until themomentIam This willgoonuntiltheresurrection,they have even a tiny bit of understanding? on the doorstep ofthe Sultan, does he 111 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

hâkim olamıyordum. “Hayır, evladım hayır” dedim, “İyiyim. Bir şeyim yok. Az önce ezan-ı Muhammedî okundu. Onun ismini duyunca kendimi kaybe- diyorum. Ayakta duracak gücüm kal- mıyor. Ya bir yere dayanmam ya da oturmam gerekiyor.” Zavallı çocuğun gönlüne de ateş düşürdüm. İnsan kim- seyi üzmemeli. Ben de eşimi ve çocu- ğumu incitmemek için çok uğraştım. Onlara acı vermemek için ibadetlerimi gizli yapmaya çalıştım. Evde rahat ya- pamayınca herkesin uğramadığı cami- lere giderdim, namaz kılmak için. İs- tanbul’un sapa yerlerindeki mescitleri benim kadar bilen yoktur. Bazen bu camilerde de bir tanıdığı görerek, na- maz kılmadan boynum bükük geri dön- see before you is my soul separated from düğüm çok olurdu. Gerçi Müslüman Mevlânâ’nın türbesinin bulunduğu Konya’daki its mold by sultan’s sword at the doorstep olduğunu açıklamadan da namaz kıl- Yeşil Türbe. Fuzuli’nin of the holy of the holiest, just one of those makta bir sakınca yok, ama bunu nasıl heykelinin yükseldiği lives... No matter how much I explain, it is anlatmalı… İnsanın başkasının gönlü- İstanbul’daki Bebek Parkı in vain my daughter, because it is him who nü görecek gözü olmayınca ne yapmalı? (altta). is speaking. My real identity is that of the

Green Mausoleum in sacrifice who continually dies under the Canım kızım, ne yazayım bilmiyorum Konya where Mevlânâ’s feet and sword of that sultan. ki! Kelimeler giderek tükeniyor. Sessiz- tomb is located. Fuzuli’s statue rises in Bebek Park lik daha manalı hâle geliyor. Anlatacak in Istanbul (below). My dear daughter, çok şey var ama sessiz kalmak hâlimi Today I went to Taksim to visit a friend. daha güzel anlatıyor. Bugün derste I stopped by at the small mosque next to Mevlânâ ve Fuzuli’den okudum. Zil German Embassy on my way back. When çalınca öğrencileri seyrettim… Bazıları I listened to the prayer, I felt faint and hançer darbesine uğramış gibi inliyor- performed my prayer with difficulty. It was du. Mesnevî’nin ilk on sekiz beytini ya- hard for me to stand when I went out. So I narak okuyanlardı... leaned on mosque’s wall. I was breathing excessively. I was enfeebled. I could not hold my head up. One of my students came out of nowhere, and he was shocked to see me like that: “Are you okay, Sir? Are you sick?” he asked. I could not control the tears from my eyes. “No, son, no,” I said, “I am fine. There is nothing wrong. They said Prayer of Muhammad a moment ago. I lose myself when I hear his name. I do not have enough strength to stand on my feet. I must either lean on somewhere or sit down.” The fire fell on poor kid’s heart too. We should not upset one another. I tried really hard not to hurt my wife and child. I tried to worship in secrecy to not to hurt them. When I was not comfortable at home, I would go to the mosques not visited by many to perform my prayers. There is no other like me who knows the small mosques at remote corners of Istanbul. Many times I

.tr magazine ran into an acquaintance in these mosques and sadly returned before I could perform 112 my prayer. There is no harm in performing .tr dergi gibi olanyüzünü göreyim… Fesleğen türküsünü çoksevdim.Simit bisküvi, şerbetve sigaraikramediliyor. kaldı. Konuklara sık sık kahve, lokum, Düğünün enhararetligünü. İkigün kumaşla yapıyorlar. Bugün,çarşamba. liyorlar. İstanbul yemenisi denilenbir işi. Sonradiğerhanımlaryardımage nikâh geçmişolanbirkadınbaşlatıyor Başı bütün, yani başından sadece bir nıyor, yorgan iğnesiyleeldekaplıyorlar. dim, yorganlar çalgılareşliğindekapla gün olmuş? Birara çeyizodasınagir günü başlamış düğün, hâlâ sürüyor, kaç Birkaç kez neşeylesöylediler. Pazartesi gel ki simit gibi olan yüzünü göreyim.” ufak tefeğim cilvelim, camlı pencereye zel kuşumsenibiröpeyim,fesleğenim da benimyanağımdabenvar. Gelgü beni seven demesin.Senindudakların ve hemengidiver. Senibirigörmesin, raf edersem,sendeet!Gelseniöpeyim bir öpeyim, sen de beni öp ve ben iti bamdan ayıracak olan sensin.Gelseni ufak tefeğimkaranfilim benim.Beniba dan ayıracakolansensin.Fesleğenim, zuranam benim.Benianamdanbabam sevdim: “Fesleğenim, ufaktefeğimman biliyorum...” Ençokfesleğentürküsünü gelin olursamnasılkurumlanacağımı so nifi,kseronagamaroso…”“Birdaha yor, gelin tekrar ediyor: “An ksanagat silerken imaylatekraretmesinisöylü eğilip gelininyüzünebakıyor, terini gatso nifi,kseronagamaroso”diyor, gelinin terinisiliyor. Sonra,“an ksana yorum. Sağdıcı elindeki küçük mendille mi ikieliminarasınaalmışgelinebakı türdü bizi,içerdebağdaşkurmuş, çene annem birRumdüğününde kınayagö sulanırsa büyürmüş. Gelinevindeyiz, Saadetin Ölmez çiçekleri gözyaşlarıyla Ciğerparem , ------Eminönü (below). (New Mother)Mosquein mosques isYeni Valide frequently. Oneofthese mosques visit Istanbul liked. Diamandisusedto delight topeoplehe Dede wouldoffer Turkish Valide Camii(altta). Eminönü’ndeki Yeni İşte onlardanbiri: sık ziyaret ederdi. camilerini İstanbul biliniyor. Diyamandi, etmekten hoşlandığı sevdiklerine lokumikram

It isknownthatYaman Yaman Dede’nin but how toexplainthat...Whatdowhen a prayerbeforecomingoutasMuslim, me away from my father. Come and let me my carnation.You aretheonewhowilltake mother andfather. Mybasil,mytinyone, are theonewhowilltakeme away frommy basil, mypetiteone, mymanzurana*. You again...” Ilikedthebasilsong themost:“My to swanknexttime, ifIbecomeabride nifi, kseronagamaroso...” “Iknow how her sweat,briderepeats:“anksanagatso face, she implies her to repeat when wiping gamaroso”, bends over to look at bride’s she says“anksanagatsonifi,kserona the smallhandkerchiefinherhand.Then Her bridesmaid wipes bride’s sweat with crossed andmychinbetweenhands. am watchingthebride, sittingwithmylegs henna ceremony in a Greek wedding, I house ofbride, mymothertookustoa when wateredwithtears. We areinthe The immortalflowers ofhappinessgrow burning... who readthefirst18versesofMasnavi, blow from a dagger. Those were theones Some were wailing like they received a the bellrang,Iobservedmystudents... Mevlânâ and Fuzuli in the lesson. When explains thestateIamin.Today Iread is a lot toexplain but keeping quite better Silence becomesmoremeaningful.There write! Words are increasingly running short. My dear daughter, I don’t know what to heart? one does not have the eye to see another My darling , 113 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

kiss you, you kiss me too, and if I confess, you confess too! Come and let me kiss you and leave immediately. Let no one see you, and tell that you are their lover. There is a mole on your lips and one on my cheek. Come my beautiful bird, let me kiss you, my basil, my petite one, my coy one, come to the glazed window so I can see your face which resembles a bagel.” They cheerfully sang it several times. The wedding began on Monday and still continues, how many days have passed? At one stage, I went into the dowry room, quilts are covered as people played instruments, they do it with their hands using a quilting needle. The woman who married just one time starts the process. Later other ladies come to help. They cover it with a fabric called Istanbul cotton kerchief. Today is Wednesday. The most lively day of the wedding. Two more days to go. Guests are frequently offered coffee, Turkish delight, biscuit, sherbet and Kıymetli evladım, cigarettes. I loved the basil song. Let me see Bu sabah Divân’dan senin için bir sayfa your face which resembles a bagel. açtım. “Sen gönlümün çevresinde dö- nüp duruyorsun. Ben de senin kapının önünde dönüp dolaşıyorum. Elinde bir My precious child, This morning I opened a page for you from pergel gibiyim. Çevrende dönüp duru- Divan. “You circle around my heart. And I yorum. Başım dönüyor. Sudayım, top- raktayım, ateşler içindeyim. Rüzgârlarla walk around in front of your door. I am like üzülüyorum. Dört unsurum çevrende. a divider in your hand. I circle around you. Fakat ben bu dördünden de değilim. I feel dizzy. I am in water, in earth, in fire. I Ben, sendenim…’ get upset with the winds. My four elements around you. But I am not from any of these four. I am from you...” Canım evladım, Yine zor sorular sormuşsun. Haklısın. İnsan geleceğini merak ediyor. Bazen My dear child, istediğimiz olmuyor. Bazen istemedi- You again asked difficult questions. You ğimiz oluyor. Bazen hiç düşünmedi- are right. One wonders one’s own future. ğimiz karşımıza çıkıyor. Nasip nedir Sometimes what we desire does not diyorsun? Kısmet nedir? Takdir, kader, kaza… Bunlar benim boyumu aşıyor evladım. Nasip ve kısmet varsa her şey kendiliğinden ortaya çıkıyor, yollar açılıyor. İnsan o yola çağrılıyor. Çağ- rılmadan gelen gerek derler ama nasip insanı çağırıyor. Sonunda içime güneş Üsküdar’da doğdu, sultanıma orada eriştim. Doğancılar Caddesi’ndeki Mev- levihane’de. Ruhaniyetine selam olsun Yaman Dede’nin Numan Halil Dedemizin… Diğer aziz- “güneş içime orada doğdu” dediği lerin… Çelebilik makamı zamanında, Üsküdar’dan zaviye olarak burayı uyandırmış. Ana- enstantaneler (karşı dolu’dan gelen dervişler burada konak- sayfada). larmış. İki katlı, ahşap bir bina… Türbe, Snapshots from mescit, yanında zaviye. Doğancılar Cad- .tr magazine Üsküdar. Yaman Dede desi’ne açılan kapısından giriyorum, o said that “the sun rose in geniş güzel bahçeye… Sanki cennete 114 him there” (page across). .tr dergi yorum.” hortum salıyor, hakikati kanaiçi vamı daldırıyorum, sankiokyanusa bir nunca baştan aşağı akıl oluyorum. Ko Akıldan soyunuyorum akıldan soyu zanlardan, vehimlerden kurtuluyorum. dalıyorum. Niçinlerden,nasıllardan, Kapıyı açıyorum. Sankibirokyanusa gibi ikisinibirleştirmişsultaniçerde. şıdığı birçıkmabulunuyor, celalcemal orada. Kapınınüstünde iki sütunun ta karşısında ikikatlı şeyhevi.Sultanım kabrin yer aldığıhazire. Semahanenin Soldaki bahçedebirkuyu,sağda,on nüşüyor. Taş merdivenden çıkıyorum. içerisi birrenkve ışıkcümbüşüne dö Mescidin camlarındandüşenışıkla ahşap birnişminaregöreviyapıyor. giriyorum. Bahçetarafındakiduvarda - - - - - destiny, allhappensbyitself, pathsopen. light coming through the mosque’s garden, servesasaminaret.Withthe A woodennicheonthewallnear garden... ItisasifIstepintotheheaven. Doğancılar Avenue, tothatwidebeautiful I enterthroughthedooropeningto mosque andthe monastery nextto it. storey wooden building... Mausoleum, from Anatoliawouldlodgehere. Atwo- place asasmallmonastery. Dervishes peri Numan HalilDede... Othersaints... Inthe Avenue. Hailtothespiritualityofour there. Inthe MevleviLodgeonDoğancılar in me in Üsküdar, I reached my Sultan but destinycallsone. Finallysuncameup one whocomeswithoutthecallisrequired One iscalledtothatpath.Theysay are beyondme, Predestination, destiny, incident...These ask yourself, whatisdestiny?Whatfate? something wehaveneverthoughtof. You come true. Sometimeswe come across to theocean,Iquafftruth. plunge mybucket, likereleasingahose I becomethereasonfromheadtotoe. I my reason.WhenIpeeloffreason, why’s, how’s, doubts, anxieties. I peel off if Iamdivingintotheocean.getridoff glory andbeauty. Iopenthedoor. Itisas the door, sultancombinedbothinsidelike is anorielcarriedbytwocolumnsover whirling house. My sultan is there. There tombs. Thehouseofsheikacrossthe forbidden areaontheright witheleven stairs. Awellatthegardenonleft,a a colorandlightfestivity. Iclimbtherock windows, the interioristransformedinto od ofgentlemenoffice, herevivedthis my child.Ifitisinfateand 115 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Gölgeler ve Hayaller Şehrinde In the City of Shadows and Dreams Kitapları İngilizceden Arapçaya, Almancadan Çinceye birçok dile çevrilen Yazar Murat Gülsoy, Sedat Simavi Edebiyat Ödüllü son romanı Gölgeler ve Hayaller Şehrinde’den yansıyan 1908’li yılların İstanbul’unu anlattı. With books translated into numerous languages as English, Arabic, German and Chinese, author Murat .tr magazine Gülsoy illustrated Istanbul of 1908s, echoed in his latest novel ‘In the City of Shadows and Dreams’ with 116 Sedat Simavi Literary Prize. .tr dergi 1 sedebileceği şaşkınlıkeşliğindeverdim. den geçiş anlarını ise bir Batılının his kullandım. Tekkedeki zikirve kendin oturuyor, bendebu ayrıntılarımutlaka duruyor, duvaraneasılı,şeyhnerede lardı” diye yazılmışsayadapostnerede la, “ayakkabılarıduvarındibinediziyor yahların anılarındanyararlandım.Mese Gerçekliği bozmamakiçinyabancısey kelerden birinde yaşananları anlattım. yerlerinden başladım.Üsküdar’dakitek dirmem gerekliydi.İşedönemingözde larımı 1908yılınınİstanbul’unda gez olmasını istedim. Bunun için kahraman açıdan dageçtiğidöneminrehberigibi de yer verdim. Çünkühikâyemin bir göze çarpıyor. Kitapta bu konulara ben olarak yabancı seyyahların anılarında bul’un köpekleri de belirgin birtema birkaçını buralara bırakırlarmış. İstan tirdikleri kuruköftelerden, sarmalardan delikler bulunur, insan lırmış. Hatta bazımezartaşlarında küçük İstanbul’daki mezarlıklardapiknikyapı Bunlardan birimezarlıklar. Birzamanlar arasında belirgin temalar dikkat çekiyor. şıp okumayaçalıştım.Bütünbu anılar insanların yazdığıhemenherşeye ula rinde adlı romanımı yazmadan önce bu da bulunuyor. GölgelerveHayallerŞeh da öğretmenlikyapıpanılarınıyazanlar miş insanlar. İçlerindebüyükelçilik ya kısmı isebaşkaamaçlarlaburaya gel bir kısmıoryantalistgezginler. Bir yıda yabancıseyyahvar. Bunların gördüklerini yazmışolançoksa 9. yüzyıldaİstanbul’a gelmişve lar yanlarındage ------

examined alargenumber ofoldIstanbul Throughout novel’sresearchprocess, I a Westerner mayexperience. lodge, accompanied by the bewilderment depicted dhikrortrancemomentsinthe decorates thewalls, orwheresheiksits. I details suchaswherepeltislaid,what their shoes by the wall” was written or sure touseifthesentence“theylinedup foreign travelers. For instance, Imade the reality, Ibenefitedfrommemoirsof in alodgeÜsküdar. Nottodistort I narrated the events which took place with populardestinationsoftheperiod. on atourtoIstanbul of1908.Istartedoff This iswhyIhadtotakemycharacters guide fortheperiodittakesplacein. In asense, Idesiredmystorytobea also includedthesethemesinmybook. theme inmemoirsofforeigntravelers. I Istanbul’s dogsstandoutasadistinct little holes carved on sometombstones. meatballs, stuffingtheybroughtalongin graveyards. Infact,peoplewouldleave people wouldhavepicnicsinIstanbul these memoirs. One isgraveyards. Once, those people. Somethemesstandoutin access andreadeverythingwrittenby City of Shadows and Dreams’, I tried to memoirs. BeforeIwrotemynovel‘Inthe and teachers who later wrote their different purposes such as ambassadors travelers assomevisitedTurkeywith the 19 who visitedandnarratedIstanbul in There werenumerous foreigntravelers th century. Somewereorientalist Old Galata Bridge. Old Galata Murat Gülsoy describes: which İstanbul, century Köprüsü. fotoğraf: EskiGalata bir İstanbul’undan ettiği19.yüzyıl tasvir

A photograph from19 Murat Gülsoy’un th

117 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Boğaz’a açılan dar bir vadiye kurulmuş Kuzguncuk’ta restore edilmiş eski İstanbul evleri. Renovated old İstanbul houses in Kuzguncuk, located on a narrow valley opening up to the Bosphorus. Yavuz Sarıyıldız Yavuz

Romanın araştırma sürecinde çok sayıda photographs. I viewed all the postcards eski İstanbul fotoğrafı inceledim. Bula- I could find, watched films. Visual bildiğim tüm kartpostallara baktım, film- material did not necessarily date back ler izledim. Bu görsel malzemelerin ille to 1908s. I took these into consideration de 1908’li yıllardan olması gerekmedi. even if they were from 1940s, 1950s, 1940’lardan, 1950’lerden, hatta 1960 ve even from Istanbul of 1960s and 1970s. 1970’lerin İstanbul’una ait olsalar bile I watched old documentaries when I dikkate aldım. Bazen eski bir belgeselle chanced upon one. I eventually realized karşılaşmışsam onu da izledim. Çocuk- that changes Istanbul went through luğumun geçtiği 1970’li yılların İstanbul gained remarkable speed after a period. fotoğraflarına bakarken anılarıma dair Especially after 1980s. Today’s Istanbul birçok detayı hatırladım. Sonuç olarak is another city! Now there are new gördüm ki İstanbul’un değişimi belli bir districts which have recently emerged. zamandan sonra çok hızlanmış. Özellikle However the traces of old districts do de 1980’li yıllardan sonra. Bugünkü İs- not disappear easily. Especially on the tanbul ise bambaşka! Geçmişte olmayan Anatolian side of the city. With this semtler var artık. Ama yine de eski semt- perspective, I chose Kandilli as the lerde geçmişe dair izler kolay kolay yok background of the novel. In the years olmuyor. Özellikle de şehrin Anadolu ya- I worked there, I felt like time stopped kasında. Romanda geçen Kandilli’yi biraz in Kandilli. As skyscrapers were built da bu bakış açısıyla seçtim. Orada çalış- one after the other on the other side, tığım yıllarda Kandilli’de zamanın âdeta everything persistently remained the durduğunu fark etmiştim. Karşı kıyıda same in Kandilli. Fountain was the gökdelenler alıp başını giderken, Kandil- same, pier was the same, buildings li’de her şey ısrarla aynı kalıyordu. Çeş- the same. So was the atmosphere of me aynı, iskele aynı, binalar hep aynıydı. the district... Just like the slowness and Semtin havası da öyle… Tıpkı insanların rhythm of people... There are still times yavaşlığı ve ritim gibi… Kandilli’de hâlen not even a single car passes from the otomobilin geçmediği zamanlar oluyor. streets of Kandilli. Those fishing on the Rıhtımda balık tutanlar ve her daim telaş- pier and a continuous state of calm. sızlık. Bunlar tabi eski İstanbul’un Kan- Of course, this is about old Istanbul dilli’ye sızması ve tekrar dönüşüp baş- infiltrating Kandilli and transforming

.tr magazine ka bir şey hâline gelmesiyle ilgili şeyler. into an utterly different thing.

118 Bu anlamda yaşadığım yerler, romanıma In this sense, the district I resided in .tr dergi Küçük Asya’nıntatlı suyuderler. Herhâl güyle bahsederler. MeselaGöksuderesine tanbul’u anlatırken şehrinsularındanöv ları, dereler… Eski zaman gezginleri İs suları, evlerin bahçelerindeki sukuyu famda hep bir su meselesi vardı. Boğaz’ın Romanda İstanbul üzerineyazarken ka Kuzguncuk’un özelbiryeri vardırbende. nedenlerle birçokkez geldim.Oyüzden gelişimle oldu. Ondan sonra semte çeşitli Can Yücel’i ziyaretetmekamacıylasemte nışmam, 1980’liyıllarınortalarındaŞair iddia edilebilir. BenimKuzguncuk’lata Hatta bugün bileyer yer bunun doğruluğu semtin gerçektenböylebirgörünümü var. gerçekçi birbenzetme, çünküodönemde guncuk’u Paris’in taşrasınabenzetiyor. Bu bir yerinde kahramanlarımdanbiriKuz sıyla tasvirettiğibirİstanbul var. Kitabın bahsediyor ve herkesin dekendi bakış açı çünkü. Herkes İstanbul’dan birbiçimde ne çokfazlaşeyyazılıpçizilmişbirşehir yandan da zorluklar oluşturuyor. Üzeri İçinde okadargenişimkânlarvarki…Bir için yazarlarazenginbirdokusağlıyor. oraya yerleşmesi de. İstanbul tabiroman cuk’taki çok kültürlü ortamı tercih edip yatkındı. Yabancı bir kadının Kuzgun bancının Galata çevresindekalmasıakla 1900’lerin başındaİstanbul’a gelenbirya da zorunluluktangittidiyebilirim. Çünkü larım İstanbul’un diğer semtlerine biraz dilli buna eklendi.Romandaki kahraman ve Aşiyan.DiğertaraftaişegittiğimKan kasında oturduğumRumelihisarı,Bebek sirayet etmişoldu.BirtaraftaAvrupa ya

------

wells ingardens ofhouses, creeks... Old water. ThewaterofBosphorus, water novel, Iwasconstantlyoccupied with When IwroteaboutIstanbul inmy has aspecialplaceforme. various reasons. ThisiswhyKuzguncuk visited thedistrictnumerous timesfor I visitedtoseePoetCanYücel.later with Kuzguncukinmid-1980s, when Paris in that period. I got acquainted because districttrulyresembledrural Paris. This is a realistic comparison characters likensKuzguncuktorural view. Somewhere inthebook,oneofmy depicted througheach’sown point of the other, andthere isadifferentIstanbul Everyone talksaboutIstanbul onewayor has been a subject to numerous texts. emerge too. Becauseitisacitywhich well asvastopportunities... Hardships texture toauthorsfortheirnovelsas there. Istanbul ofcourseoffersarich atmosphere in Kuzguncuk and to live foreigner ladytopreferthemulticultural to resideinGalataarea.Orfora who movedtoIstanbul inearly1900s Because itwassensibleforaforeigner other districtsalittleduetonecessity. characters inmynovelhadtomove was added tothislist.Icansaythatthe Kandilli myworkplacewaslocatedin, on Europeanside. Ontheotherside, Rumelihisarı, BebekandAşiyanIlived permeated intomynovel.Ononeside (below). Archeology Museum exhibited attheİstanbul is of Constantinople Column ofHippodrome heads oftheSerpent of thethreesevered with live music.One is hometoboattours months, GöksuCreek sergileniyor (altta). Arkeoloji Müzesi’nde başından biriİstanbul Sütun’un kopan üç Meydanı’ndaki Yılanlı At Sultanahmet turları düzenleniyor. üzerinde fasıllı sandal aylarında Göksuderesi

In spring and summer In springandsummer İlkbahar ve yaz

119 Melih Uslu .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

6. yüzyılda inşa edilen Yerebatan Sarnıcı, çapraz tonozlu tuğla tavana sahip bir sütun ormanını andırıyor. The Basilica Cistern, built in 6th century, resembles a forest of columns with a cross vault of brick.

de bu su ne kadar güzeldi ki o zamanlar time travelers invariably praised the böyle bir şey söylemişler. Bir açıdan da city waters in depicting Istanbul. For şuna dikkat çekmek istiyorlar: Onlar tat- instance, they refer to Göksu creek as the lı su. Ama şehrin ortasından akan su ise freshwater of Asia Minor. This water was tuzlu. Birçok yabancı İstanbul’a geldiğin- probably so nice that they found it worth de Boğaz’a “river”, yani nehir derler biz mentioning then. And they also want to de rahatsız oluruz. Hayır o denizdir deriz. point out the following: it is freshwater. Ama onlar için aslında o nehirdir, çünkü However the water flowing across the Berlin, Londra, Paris gibi bütün büyük şe- city is salty. Numerous foreigners refer hirler, nehirlerin üzerinde kurulmuştur. to Bosphorus as a “river” when they visit İstanbul da sanki nehir üzerine kurulmuş Istanbul, which bothers us. We correct gibi ama değil. Bu bir tuzlu su şehridir as- them saying it is the sea. But for them lında. Balığıyla, balıkçılığıyla, her şeyiy- it is a river for all large cities as Berlin, le… O yüzden son İstanbul Bienali “Tuzlu London, Paris are established on rivers. Su” başlığı altında düzenlenince hem çok Istanbul appears that way too however şaşırdım hem de bu tercih hoşuma gitti. it is a city of salt water. With its fish, its Neyse sonuçta romanda basit bir kuyudan fishing, everything... This is why I felt both yola çıkarak meseleyi İstanbul efsanele- surprised and pleased when latest Istanbul rine, şeytan akıntılarına ve Hazar Deni- Biennial’s title was selected as “Saltwater”. zi’ne uzanan bağlantılara varmak istedim. Anyway, in the novel I set off from a simple well and connect the subject to Istanbul Bir de romanda geçen Yerebatan Sarnı- myths, devil currents and Khazar Sea. cı var tabi. Çok ilginç bir yerdir. Sonuç- ta yerin altına inersiniz ve orada kayıkla And there is the Basilica Cistern in the gezinebilirsiniz. Sınırları müphem bir book which is an extraordinary place. yerdir. 1908’de bu sarnıcın büyüklüğü You go underground and tour with a little hakkında kimsenin bir fikri yoktu. Sar- boat there. Its boundaries are dubious. nıcın uzak bir köşesinde ters bir Medusa Back in 1908, no one had an idea on the Başı vardır. Bunu büyük bir keyifle roma- area cistern extends over. An upside-down nıma yerleştirdim. Sonra artık romanın Medusa head is situated in a far corner baskı aşamasına geldiğimizde bir yerde of the cistern. I mentioned it in my novel Yerebatan Sarnıcı ile ilgili bir kitaba rast- with pleasure. But later, when novel was ladım. Kitabı bir açtım, Medusa Başı’n- about to be published, I came across a

.tr magazine dan bahsediyor. Meğer bu baş, 1970’lerde book on Basilica Cistern. I opened the keşfedilmiş. Romanım 1908-1909 İstan- book to find information of Medusa head. 120 bul’unda geçtiği için kitaptan Medusa To my surprise, this head was discovered .tr dergi söyleşisinden derlenmiştir. * Yazarın Kuzguncuk NailKitabevi’ndeki debilirsiniz.” Nekadardoğrudeğilmi? da sonmodaoperetlerdenbiriniseyre- ayine şahitlikettik,akşamaTepebaşı’n- yüzlerce seneevvel tatbik edilenbir içinde yaşayabilirsiniz.Misal,bugün bütün aşamalarıbu şehirde, birgün enteresan yerdir. İnsanlığıngeçirdiği bu şehir şu anda dünya üzerindeki en yor. Şöyle söylüyor: “İnanın dostlarım, bul ile ilgiliduygularınıaçığaçıkarı yüz yılkadarönceyabancılarınİstan kahramanlarından Charles’ınsözleri ve Hayaller Şehrinde adlı romanımın uyandırıcı birzenginliğesahip. Gölgeler ları ve renklikarakterleriylehayranlık Özetle İstanbul efsaneleri,anıtsalyapı- bul Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. günümüze kalabilmiş. Buluntu,İstan varmış. Bugünbunlardan sadecebiri Bu sütunun geçmişteüçtaneyılanbaşı lunan YılanlıSütunilginçbirörnektir. Sultanahmet’teki AtMeydanı’ndabu anıt taşlarından bahsetmek gerekir. nebiliyor musunuz? Birdeİstanbul’un yıllardaki d köşesine kimsegitmemiş. İstanbul’un o var. Demekki1970’lerekadarsarıcıno zorunda kaldım.Buradailginçbirdetay Başı ile ilgili olan bölümleri çıkarmak okunulmamışlığını düşü - - - - -

Kuzguncuk NailBookstore. *Edited from author’s interview held in Tepebaşı.” Isn’titaccurate? catch oneofthehitoperaperformancesin of yearsago, intheeveningwemight witnessed ariteperformedevenhundreds city, inasingleday. For instancetoday, we all phaseshumanitywentthroughinthis the worldrightnow. You mayexperience this cityisthemostextraordinaryplaceon a centuryago:“Believememyfriends, reveal theforeigners’ feelings onIstanbul words byoneofthecharacters, Charles of Shadows andDreams’thefollowing characters. Inmynoveltitled‘IntheCity with monumental structuresandcolorful myths of Istanbul are admirably rich in Istanbul ArcheologyMuseum.Short stands tothisday. Thefindisexhibited serpent headsonthiscolumn.Onlyone curious example. There used to be three Constantinople in Sultanahmet, is a The SerpentColumnonHippodrome of monumental rocksareworth mentioning. Istanbul wasbackthen?AndIstanbul’s 1970s. Can you imagine how untouched went overtothatpartofthecisternuntil is aninterestingdetail.Thismeansnobody took placeinIstanbul of1908-1909.Here parts on Medusa head because my novel in 1970s. ThisiswhyIhadtoremovethe discovered inthe70’s. column baseswere down. These strange sideways andoneupside the BasilicaCistern,one lay inthefar cornerof keşfedilmiş. kaideleri 1970’li yıllarda yatıyor. Builginçsütun biri yan diğeriters Medusa başından uzak köşesindeki iki Shadows and Dreams’. Shadows andDreams’. last novel ‘IntheCityof Literature Prize withhis received theSedatSimavi son romanı kazanmıştı. Ödülü’nü almaya hak Sedat SimaviEdebiyat Hayaller Şehrinde Hayaller

Writer MuratGülsoy Yazar MuratGülsoy, Two Medusa heads Yerebatan Sarnıcı’nın Gölgeler ve ve Gölgeler ile ile 121 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Hanife Çelik Ravza Apaydın HUZURUN ADRESİ Tanpınar Müzesi ADDRESS FOR TRANQUILITY TANPINAR MUSEUM Tarihinin tüm görkem ve güzelliğini taşıyan Alay Köşkü, Türk edebiyatının en değerli yazarlarından Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ismiyle “Edebiyat Müze Kütüphanesi” olarak hizmet veriyor. Bearing all the glory and beauty of history, Alay Mansion (Procession Kiosk) serves as “Literature Museum Library” named after Ahmet Hamdi Tanpınar, a most notable writer of Turkish literature.

n eski yerleşim birimlerinden bi- One of the oldest settlements, City of ri olan şehr-i İstanbul, her köşe- Istanbul harbors historical monuments, sinde tarihî eser, kültür ve sanat cultural and artistic elements around öğeleri barındırıyor. Fatih Sultan every corner. Procession Kiosk located EMehmet’in yaptırdığı Sur-i Sultani du- at the Sur-i Sultani (Sultan City Wall) varı üzerinde bulunan Alay Köşkü de built by the command of Mehmet the bunlardan bir tanesi. Bu zarif köşk, 19. Conqueror, is one of those. This elegant yüzyılın başlarında Batı Avrupa mimari mansion was built in Western Europe anlayışıyla yapılmış. Topkapı Sarayı’nın architectural style in the early 19th pencereleri İstanbul sokaklarına bakan century. The only structure within Topkapı tek yapısı olan Alay Köşkü, padişahların Palace with windows looking over streets geçit yapan alayları izlemeleri için kul- of Istanbul, was for Sultans to watch and

.tr magazine lanılmış. 1928 yılında Edebiyat Şûrası receive the salute of processing Janissary. toplantıları da burada gerçekleştirilmiş. In 1928, Council Literature meetings were 122 Tarihinin tüm görkem ve güzelliğini taşı- held here as well. Bearing all the glory .tr dergi Necip Fazıl Kısakürekve NazımHikmet’e Hamdi Tanpınar, Yahya KemalBeyatlı, edebiyatı kitaplarınınyanısıraAhmet Müzenin girişsalonunda bulunan Türk 700’ü aşkın ödüllü kitabaulaşılabiliyor. bulunduğu 60ayrıkurumdanalınmış man gibiprestijliödüllerindearalarında mavi Edebiyat, TRT Sanat ve TDKRo Öykü, DuyguAsenaRoman,Sedat Si de BehçetNecatigil Şiir, HaldunTaner oda, ödüllüeserlereayrılmış. Bubölüm Köşke ilkgiriştehemensoldabulunan olmak üzere, 8bin325kitapbulunuyor. yazara ait,1000tanesiİstanbul konulu sunuluyor. Kütüphanede1000’denfazla ise zengin bir arşivle edebiyatseverlere da bulunuyor. Müzeninkütüphanekısmı şapka dakoleksiyonun parçalarıarasın sahip gözlüğüve mebus iken kullandığı yor. Ayrıca Tanpınar’ın ilginç bir tasarıma meraklılarına tarihîbiryolculuk yaşatı fotoğrafların duvarlarınısüslediği müze, hocalık zamanlarınave özelyaşamınaait ruyor. Tanpınar’ın öğrencilik yıllarından el yazmalarıve ilkkitapbaskılarıoluştu kısmını edebiyatçılara aitşahsieşyalar, 2011 yılındaaçılankütüphaneninmüze liklerinden biriolduğunu hissettiriyor. daha içine girmeden şehrin saklı güzel kı’nın girişindesoltaraftabulunan müze, nesi olarakhizmetveriyor. GülhanePar pınar’ın ismiyleEdebiyat MüzeKütüpha değerli yazarlarındanAhmetHamdiTan yan köşk, günümüzde edebiyatımızın en TANPINAR’IN GÖZLÜĞÜ ------

letters andmanuscripts byAhmetHamdi literature in museum’s entrance hall, Novel. Inaddition tobooksfromTurkish Simavi Literature, TRT Art and TDK Taner Story, Duygu Asena Novel, Sedat such asBehçetNecatigilPoetry, Haldun institutions including prestigious prizes books with awards from 60 different books. Inthissection,thereareover700 the kioskisallocatedtoaward-winning The roomontheleftrightafteryouenter 1000 writers, 1000beingon Istanbul. 8325 booksinthelibrarybymorethan archive toliteraturelovers. Thereare Museum’s librarysectionoffersarich parliament areamongcollectionitems. he wore when he was a member of the with aninterestingdesignandthehat journey. In addition, Tanpınar’s glasses the enthusiasts through a historical teaching yearsandpersonallife, takes photographs from his student life, decorated withAhmetHamdiTanpınar’s editions ofvariousbooks. Withwalls of literary figures, manuscripts and first the libraryfeaturespersonalbelongings Opened in2011,themuseum sectionof gem ofthecity, evenbeforeentering. Park’s entrancehintsthatitisahidden Museum locatedattheleftofGülhane most notablewriterofTurkishliterature. named afterAhmetHamdiTanpınar, a serves asLiteratureMuseumLibrary and beauty ofhistory, mansion today TANPINAR’S GLASSES service buildings. service round royal salon and museum, consistsofa Pavillion, nowaliterature binalarından oluşuyor. hünkâr salonuilehizmet Köşkü, yuvarlak bir Alay dönüştürülen tarihî

The historicalAlay Edebiyat müzesine 123 .tr dergi .tr magazine EDEBİYAT | Literature

Tanpınar, Yahya Kemal Beyatlı, Necip Fazıl Kısakürek and Nazım Hikmet are displayed in sections particular to these writers. Besides, you can see the letters by foreign ambassadors and writers who lived in Istanbul.

EXTENSIVE ARCHIVE Each room of this historical museum smacking of literature, is arranged as a separate section. You may select a book by Nobel prize winner Turkish author Orhan Pamuk or Şair (Poet) Nedim or another award-winning book in the room allocated to Nobel books, and sit at the divan by the window and read in peace. In ait özel bölümlerde yazarların mektup ve the room, overlooking Gülhane Park and elyazmaları bulunuyor. Ayrıca İstanbul’da featuring books on aesthetic or literary yaşamış olan büyükelçi ve yabancı yazar- theories, peaceful sounds of water and ların mektuplarını da görmek mümkün. people from the park may accompany

you. There are around 100 modern art- ZENGİN ARŞİV literature magazines in the library. If you Edebiyat kokan bu tarihî müzenin her bir are a follower of these magazines, you odası ayrı bir bölüm olarak düzenlenmiş. may access the current issues of tens of Nobel ödüllü kitaplara ayrılan odada bu- periodicals. Moreover, you may see the lunan Nobel Ödüllü Türk Yazar Orhan covers of 1932 ‘İçtihat’ magazine, 1936 Pamuk ve Şair Nedim’in kitaplarından ya ‘Ağaç’ magazine, 1938 ‘İnsan’ magazine, da diğer ödüllü kitaplardan tercih yapa- 1957 ‘Yenilik’ magazine and many more, rak pencere önündeki divanda sessizlik and take a colorful journey in the history ve huzur içinde okuyabilirsiniz. Estetik of Turkish press. Domed Hall in the Kiosk, ve edebiyat kuramlarının bulunduğu ki- once used by the Sultan, is allocated for taplara ayrılan Gülhane Parkı’na bakan world literature. This is also the section odada ise huzurunuza parktan gelen su which features books published as ve insan sesleri size eşlik edebilir. Kütüp- part of TEDA project. Fundamentally a hanede 100’e yakın güncel sanat edebiyat dergisi de bulunuyor. Bir dergi takipçisi iseniz, onlarca süreli yayının güncel sayı- larına ulaşabilirsiniz. Dahası 1932 tarihli İçtihat dergisi, 1936 tarihli Ağaç dergisi, 1938 tarihli İnsan dergisi, 1957 tarihli Ye- nilik dergisi ve daha birçok derginin ka- paklarını görebilir, Türk basın tarihinde renkli bir yolculuğa çıkabilirsiniz. Köşkte padişahın kullandığı bölüm olan Kubbe- li Salon ise dünya edebiyatına ayrılmış. Aynı zamanda TEDA projesi kapsamın- Köşkün bugünkü da basılan kitapların da yer aldığı bölüm binası, Sultan İkinci de burası. TEDA, Türk kültür - sanat ve Mahmut tarafından edebiyatına ait klasik ve çağdaş eserlerin, Topkapı Sarayı’nın dış suru üzerine ilgili ülkelerin tanınmış yayınevlerince, padişahların geçit yapan Türkçe dışındaki dillere çevrilmesi, o di- alayları seyretmesi için lin konuşulduğu ülke veya ülkelerde ya- yaptırılmış. yınlanması esasına dayalı, özünde bir “çe- The current building of viri ve yayım” destek projesi olarak bilini- the pavilion was ordered yor. Müze yetkililerinden Tuncay Bey’den by Sultan Mahmud II to be built on the outer walls .tr magazine aldığımız bilgiye göre, müzeyi ziyarete of the Topkapı Palace for gelip kendi dillerinde birçok eser gören sultans to watch military 124 turistler, bu kitaplar hakkında bilgi almak parades. .tr dergi tanbul. Tel: 02125202081. Gülhane Parkı İçi, AlayKöşkü,Fatih -İs ziyaret edilebilir. Adres: Alemdar Mah, tı günü 10.00-19.00saatleri arasında Mekân, pazar günleri hariç, haftanın al hem tarihî açıdan keşfedilmeyi bekliyor. sizinle ilgilendiğibu müze hemedebî olduğu, personelin misafir anlayışıyla biliyorlar. Giriş ve etkinliklerinücretsiz ziyaretçiler performanslarınısergileye içerisinde yer alanpiyanodadileyen likler ve sergileriçinkullanılırken, oda amaçlıyor. Altkattaki genişsalonetkin müze yetkilileri etkinlikleriarttırmayı edebiyatçılarla buluşturma amacındaki gruplarının ağırlandığımekânda,halkı sı etkinlikler de düzenleniyor. Okuma söyleşileri, şiirdinletilerive uluslarara ortamı sunan kütüphanede, edebiyat cereleri ileaydınlıkve ferahbirokuma İşlemeli yüksektavanları ve genişpen biyatı ileilgilikitaplarsatın alıyorlarmış. ise enyakınkitapçıyagiderekTürk ede istiyorlarmış. Turistler, ziyaret sonrasında ZİYARET İÇİN ------

reading groupsarehosted,museum are organizedaswell.Inthevenue where performances andinternationalevents windows, literaturebull sessions, poem high wallswithengravingsandwide spacious readingenvironment withits In thelibrary, offeringabrightand on Turkishliteraturefollowing theirvisits. the nearestbookstoretopurchasebooks informed on these books, and they go to works intheirlanguageswishtoget who visit the museum and see various from museum officialMr. Tuncay, tourists According totheinformationwereceived countries inwhichalanguageisspoken. having thesepublishedinthecountryor houses inrespectivecountries, and other thanTurkishbyreputedpublishing culture, artsandliteratureintolanguages classical andmodernworksofTurkish project, TEDAconcernstranslationof “translation and publishing” support Kiosk), Fatih -İstanbul. Tel: 02125202081. Gülhane Park,AlayKöşkü(Procession and 7p.m. Address: AlemdarMah.Inside week except Sundays, between 10 a.m. Museum canbevisitedsixdaysofthe literature andhistory. waiting tobediscoveredbothintermsof where personneltreatyouasguests, is entrance oractivities, and this museum room iftheywish.Therearenofeesfor visitors mayperformonthepianoin used foractivitiesandexhibitions, the As thelargehallongroundflooris bring peopletogetherwithliteraryfigures. officials aim to increase the activities to TO Visit

125 Ahmet Apaydın .tr dergi .tr magazine SEYAHAT | Travel Benim

Maraş’ımMY MARAS Rasim Özdenören Ahmet Apaydın .tr magazine 126 .tr dergi Bir Maraşlı olarak zaman zaman karşılaştığımız bir soru var: Nasıl oluyor da diyorlar, Maraş gibi küçücük bir kentten bu kadar çok edebiyatçı bir anda ortaya çıkabiliyor? There is a question we encounter as people from Maras: How come, they ask, so many literary figures simultaneously emerge from such a small city? .tr magazine 127 .tr dergi 128 .tr dergi .tr magazine surrounding minarets. meter domeandfour Mosque witha46 kubbesi. 46 metreyüksekliğindeki Abdülhamid HanCamii,

Abdülhamid Han Abdülhamid Han minareli Dört SEYAHAT |Travel İ benim çocukluğumun Maraş’ından... ben, benimMaraş’ımdanbahsediyorum, böyle olmayazorlamıştır: Tekrar edeyim, Daha doğrusu,kentin tabiatı belkideonu hep kendi yağıylakavrulmayı istemiştir. Maraş insanı,hep kendine yeter olmayı, lık yoğurmuş, oluşturmuştur. Buitibarla ların karakterinikendine özgübu kapalı ne uzunyıllarkapalıkalmışlardırve on nık olanMaraş’ıninsanlarıdaçevreleri Coğrafya olarakçevreye böylesinekapa ve Maraştrenistasyonu kördür. kalır. Oradanöteye demiryolu dagitmez Maraş tren istasyonunu bulur ve orada Narlı’da kuzeybatıya birdirsekyaparak Batıdan gelipdoğuyagidendemiryolu, nın da dışına düşerdi (hâlen de öyledir). zergâhının değil,demiryolu güzergâhı Benim Maraş’ım sadece karayolları gü dar biralaniçindekiMaraş… iki kilometrekadarkuzeyiçlerinedüşen) uzanmayan (şimdikitrenistasyonunun dan güneydeKahramanmaraş’akadar kuzeyi Arkbaşı kırlarının başladığı sınır dan, batısında Batı Park’a kadaruzanan, merkezi olarakdoğusundaPınarbaşı’n yılların Maraş’ını...35binnüfuslu, kent ve 50’li yılları hatırımda tutuyorum. Ve o ve ilkgençlikyıllarımıngeçtiği,1940’lı Benim Maraş’ımderken, çocukluğumun dünyayla ilgisinikoparmış olan kentti. Benim Maraş’ım,doğduğumkent, iştebu konum sergilemekteydi. ki ilişkikurmaya“tenezzületmemiş”bir söyleyişle dünyaylailişkikurmamış, bel olduğu söylenemeyecek; daha açık bir kadar dünyayla,çevresiylepekilişiği de kurulmuş, sonbirkaç on yılöncesine malıdır. Maraş, Ahır Dağı’nın eteklerin- rinde bulunmayışı ilginçbirolaysayıl olan Maraş’ın kendisinin güzergâh üze yollarının tam orta yerinde konumlanmış Gaziantep yer almaktadır. Bütünbu geçiş ve Adana, kuzeyindeSivas, güneyinde Malatya ve Adıyaman, batısında Kayseri taya bakıldığındaMaraş’ındoğusunda görünüş aldatıcıdır. Gerçektendehari nın üzerinde imiş gibi görünürse de bu Haritada her ne kadar ana geçiş yolları coğrafya olaraközgünbirkonumu var. Çünkü Maraş, geçişyolları üzerinde mez. İnsan,Maraş’aazmederekgider. nsanın yolu Maraş’tantesadüfengeç kurulmuş bir kent değildir. Onun, ------around twokilometers northofthetrain up toKahramanmaras onsouth(todayat Arkbası wildernessonnorth, notreaching east to Batı Park on west, from border of a citycenterspanningfrom Pınarbasıon With apopulationof35thousand, and early youth. And Maras of those years... and 1950s, yearsofmychildhood and I say my Maras I bear in mind 1940s that citydetachedfromtheworld.When My Maras, thecityIwasbornin, contact withtheworld. not getincontactor“disdained”to a few decades ago, more precisely did from theworldanditsperipheryupuntil Maras was regarded a city fairly isolated Established atthefootofAhırMountain, being ontherouteisaninterestingfact. of allthesemajortransitroutes, Marasnot Despite beingsituatedrightatthecenter due north,andGaziantepsouth. east, Kayseri and Adana due west, Sivas is neighbortoMalatyaandAdıyamandue In factwhenyoulookatthemap, Maras on majortransitroutes, thisismisleading. geographically. Althoughitappearstobe routes. It has an authentic location it isnotacityestablishedonmajortransit must bedeterminedtovisitMarasbecause One doesnotvisitMarasbychance. One mamıştır. Ve Maraşlılar, ticarete lüzum (coğrafyası) uzun yıllarbuna müsait ol tirmeyi gerektirir. OysaMaraş’ınkonumu oralardan malalmayı, malge ülkelerle ilişkikurmayı,oralaragitmeyi, rektirir. Ticaret komşu kentlerle, komşu şarılı değildir. Ticaret dışa açılmayı ge öğeleridir. Buinsanticarettefazlaba kula kullukyapmamakbu kişiliğinasal muhtaç olmamak,kimseye elaçmamak, miştir: Kendine yeterli olmak. Başkasına temel ırasıbeniminsanımınruhunasin rım kentidir. Tarımla uğraşaninsanların Benim Maraş’ım genelde ve esasta bir ta ruğuna uymakiçinyapılmıştır, okadar. yapılmamıştır bu savaş, sadecedininbuy zamanlara yeni birdestaneklemekiçin da bunu sadecekendisi bilir. Modern almaz. İşgalcileritoprağındankovduğun den yararlanır. Dışardanhiçbiryardım çetesinden, sadece kendi yerel örgütün sadece kendi insanından,sadecekendi laşmasını ortayakoyar. Maraş, osavaşta kendi kendine yetme ruhunun somut 21 kerlerini kurşunlamasıyla başlayıp, tam 20 Ocak’ında,Sütçüİmam’ınFransız as yılının Şubat ayındaulaşmıştı:Oyılın yetme ruhunun doruk noktasına 1920 Benim sözünü açtığım Maraş, kendine günsürenMaraşKurtuluşSavaşı, bu ------considering the harshandlongwintersof Maras was an isolatedcity, and and neverwentbeyondthat. that wasamanifestationofself-sufficiency exchanges tookplaceinthe city; but even deem trade necessary. Of course small long years. AndpeopleofMarasdidnot geographical locationdidnotallow itfor goods fromthoseplaces. However Maras’s those places, purchasingandbringing neighboring citiesandcountries, visiting world. Itrequiresgettingincontactwith trade. Trade requires opening tothe outside These peoplearenotverysuccessfulin begging orservingsomeoneslavishly. this charactertypeareself-helping,never Self-sufficiency. Theprimaryelementsof permeates tomyfellow people’ssouls: The character of people who farm, also My Maras is basically a farming city. of thereligion,that’sall. of modern times but to obey the command battle was not fought to add to the myths did not get any help from the outside. This gangs, and own local organization. City fought thatbattlewithitsown locals, own self-sufficiency becameconcrete. Maras 21 days, demonstrates how this spirit of shot Sütçüİmamandlastedforatotalof January 20thatyearwhenFrenchsoldiers Independence, which broke out on in February of1920:MarasBattle to, reachedtheapexofself-sufficiency of mychildhood...MarasIamreferring I amtalkingaboutmyMaras, theMaras the city prompted it: Let me repeat that own feet. More precisely, the nature of be self-sufficient,andtostandontheir Maras havealwayshadthedesireto character. In this respect, people of state ofisolationformed,shapedtheir isolated forlongyears, andthisauthentic periphery, peopleofMarasalsoremained A city geographically so isolated from its station. and Maras train station is the terminal There isnorailwaybeyondthatpoint and arrivesatMarastrainstation,tostay. axis, divertsatNarlıtowards northwest Railway stretchingalongthewest-east nor onrailways(anditisstillthecase). My Maraswasneitherontransitroutes station) onalimitedarea... 129 .tr dergi .tr magazine 130 .tr dergi .tr magazine bir yazıyakonu teşkiledecek kadaruzun nanın nasılyapıldığının anlatılması ayrı zahmete herkes keyifle katılır. Bu tarha meşakkatli biryapılışşeklivardıramabu sadece kendine mahsustur. Zahmetli, raş’ın dondurması gibi, bu tarhanası da nın başkahiçbiryerinde yapılmaz. Ma tarhana Türkiye’nin, dolayısıyladünya Maraş’ın kendine özgütarhanasıdır. Bu yapılır. Ve enönemlisi,evet enönemlisi et sucuğu(buna Maraş’tairişkitdenir) meden geçirmelerini sağlar. Aynı şekilde neldeyse bütün bir yılı rızık kaygısı çek şıraları onlara,özeldekışmevsimini,ge gibi özelprosestengeçirilerekhazırlanan yemişler, yemiş kuruları, samsa, sucuk kaysılarını kurutupsaklarlar. Bütünbu saklarlar. Dut, incir gibi yemişlerini, keza bi meyvelerini özelyöntemlerle kışiçin şıralarını yaparlar. Kışarmudu, nargi- gibi, kendilerine yılboyuncayetecek tişir. Maraşlılarüzümdensamsa,sucuk badem, fıstık gibikabuklu yemişler ye çeşitli türlerdeüzümyetişir. Kezaceviz, küçük yaylacıklardır. Bubağlardabolve birkaç yüzmetredahayüksekteolan uzanan, rakımlarıkent merkezine göre ğı’nın etekleriboyuncabatıdan doğuya medin 20kilometremesafede, AhırDa merkezine 8-10kilometre, enuzağıbile yazın bağlaragöçerler. Bubağlar, kent ne içtiğisorusuaklagelebilir. Maraşlılar, ları düşünülürse, omevsimlerdeneyiyip o benimMaraş’ımınsertve uzuncakış Maraş, dışarıyakapalıolduğuiçin,hele olarak ve okadarlakalmıştır. ama bu bilekendine yetmenin tecellisi tefek bakkaliye işleri elbette yapılmıştır, hissetmemişlerdir. Kentiçindekiufak SEYAHAT |Travel ------countryside. the Kahramanmaras the Toros from Mountains bakış. dağlarına panoramik kırsalından Toros

A panoramic look at A panoramiclookat Kahramanmaraş the wholeyearwithouthavingtoworryfor to spendparticularlywinterandalmost pastry, churchkhela,andşıraallow them fruits, speciallyprocessedfoodsassweet as wellapricots. Allthesenuts, dried for winter. Theydrymulberries andfigs fruits likewinterpearandpomegranate year. Usingspecialmethods, theypreserve (fermented grapejuice),enoughtolastall sweet pastryandchurchkhela,şıra and pistachio... PeopleofMarasmake And alsonuts suchaswalnut, almond, grow abundantly inthesevineyards. city center. Numerous grapevarieties several hundredmetershigherthanthe from westtoeast,ataltitudesaround stretching alongthefootofAhırMountain kilometers distance to the city center, tiny flat-lands, at8-10,maximum 20 cold seasonended.Thesevineyardsare Maras moved tosummer pastries once lived on during those seasons. People of my Maras, onemightwonderwhatpeople a littlewhiter andsofter. Thenamesof şıra; juicepreparedwithwhite grapeis instance, bubble andazeziare used for ripening season, and different uses. For of courseazezi...Eachhave adifferent yıldız (star), kabarcık (bubble)... And grape), marhabaşı,bandırma,külefi, are somegrapevarieties:Ağüzüm(white fruit leather, churchkhelaandşıra.Here grapes ripen, so time to prepare bastık, self-sufficient. Autumnistheseasonwhen desire and moreover character of being provisions are expressions ofMaras’s Maras’s driednuts, şıraandother winter çığ todry. over şapta,andfreshtarhanaislaid of matwovenfinereeds. Çığisspread pole made of poplar tree, and çığ is a type and nowhere else in Turkey: şapta is a two instrumentsusedintarhana-making article. For example‘şapta’and‘çığ’are and interestingthatitdeservesaseparate preparation processoftarhanaissolong participates inthistaskwithpleasure. The difficult andtedioustaskhowever everyone a uniqueproduct.Tarhana-making isa world. Just likeMaras’sicecream,thisis in Turkey, thereforenowhere elseinthe This tarhanaispreparednowhere else Maras’s originaltarhanaisprepared. most importantly, yes, mostimportantly as ‘iriskit’’ in Maras) is made as well. And their dailyfood.Meatsujuk(alsoknown rekli kalmadığım Maraş’ı her yıl, kısa sü Kırk küsuryıldır(1958’den bu yana) sü Maraş’ımı tanımaktaacze düşüyorum. ilgilendiren yanışu:Ben, şimdi benim şünüyorum. O, ayrı bir konu. Olayınbeni bu yazınınkonusu dışınadüştüğünü dü yedeğinde taşıdığısorunlarıaktarmanın, binlik kenti nerede? Bukentleşmenin rin 35binlikkenti nerede, bugünün 350 bir patlama gerçekleştirmiştir. 1950’le yıllarda, kentleşme yönünden inanılmaz Maraş, coğrafi konumuna rağmen,son veya mevkiadları. gelişigüzel aklımagelensemt,mahalle Arkbaşı, Pınarbaşı,Abarabaşı...Bunlar, Atoluğu, Seriyaltı (Sarayaltı’dan bozma), lıdere, Kaladibi,Aladan,Küçükçavuşlu, Ekmekçi, Uzunoluk,Boğazkesen, Kan li, Kuyucak,Divanlı,Kümbet,Şekerli, ğaralı, Nahırönü, Tekke, Kayabaşı,Çiçek 3081 m.Ve mahallelerimiz:Devecili, Ma ğı, rakım:3027m.,NurhakDağı, Armut Dağı,rakım:2450m.,BeritDa dağlar: Engizek Dağı,rakım:2814m., ama havasıyla Maraş’ı besleyen öteki Dağı’ndan başka, kentin uzaklarında, değil: Maraş’ın eteklerine yayıldığı Ahır ve benzeri…Dağlarımızdahaazşairane (Sarıkız’dan bozma),Kozludere, Tekerek Güzlek, Gafarlı,Ağyar(Akyar),Sarız Kazma, Üngüt,Ayakçıloluk,Kerhan, merkez köylerimizin adlarışairanedir: muşak düşer. Yazın, yaylakolarakçıkılan den yapılanşırabirazdahabeyaz ve yu için kabarcıklaazezikullanılır; ağüzüm kullanılma yeri ayrıdır. Sözgelimişıra ların herbirininolgunlaşmamevsimi, yıldız, kabarcık...Ha,tabiazezi...Bun (aküzüm), marhabaşı, bandırma, külefi, İşte bazıüzümçeşitlerimiz:Ağüzüm gibi kışlıkşıranınyapılmamevsimidir. üzümden bastık,pestil,sucuk,samsa har, üzümlerin olgunlaştığı, dolayısıyla yetme ırasınındışavurumlarıdır. Sonba dine yetme arzusunun, dahası kendine nası ve ötekikışlıkzahiresi,onun ken Maraş’ın kuruyemişleri, şırası,tarha üzerine serilerekkurutulur. üzerine yayılır, tazetarhanadaçığların tür hasıra verilen addır. Çığlar, şaptaların ra, çığdaincekamışlardanörülmüş bir Şapta kavak ağacındanyapılmış sırıkla tarhananın ikidışmalzemesininadıdır: kiye’nin başka yerlerinde kullanılmayan, ve ilgi çekicidir. Meselaşaptave çığ,Tür ------living inMarassince1958,formorethan Maras today. AlthoughIhavenotbeen me is me being unable to recognizemy different issue. Theaspectthatconcerns subject of this article. It is a completely as a result of urbanization are not the think thattheproblemswhichhavearisen with a population of 350 thousand. I thousand isnothinglikethecitytoday The cityof1950swithapopulation35 years’ urbanizationboomisincredible. Despite itsgeographicallocation,recent randomly cometomymind. neighborhood orlocalitynamesthat Pınarbaşı, Abarabaşı...Thesearedistrict, Seriyaltı (from Sarayaltı), Arkbaşı, Aladan, Küçükçavuşlu,Atoluğu, Boğazkesen, Kanlıdere, Kaladibi, Kümbet, Şekerli,Ekmekçi,Uzunoluk, Kayabaşı, Çiçekli, Kuyucak, Divanlı, Devecili, Mağaralı, Nahırönü, Tekke, altitude: 3081m.Andourneighborhoods: altitude: 3027m.,NurhakMountain, altitude: 2450 m., Berit Mountain, altitude: 2814m.,Armut Mountain, Maras withfreshair:EngizekMountain, mountains farfromthecitybut whichfeed than Ahır Mountain with Maras at its foot, alike… Mountains are just as poetic: other (from Sarıkız), Kozludere, Tekerek and Güzlek, Gafarlı, Ağyar (Akyar), Sarız Kazma, Üngüt,Ayakçıloluk,Kerhan, people movetoinsummers, arepoetic: central villages around summer pastures

and archedwindows. feature highgardenwalls dikkat çekiyor. ve kemerli pencereleriyle yüksek bahçeduvarları

Vernacular houses Yöreye özgü evler, 131 .tr dergi .tr magazine 132 .tr dergi .tr magazine düşünüyorum. el sanatlarının ihyaedilmesigerektiğini sırma işlemeciliği, ağaç oymacılık gibi çok pehlivanlarınyurdudur. Bakırcılık, muştur. AmaMaraşbencegüreşçiden yarışmalarına şampiyon güreşçilersun dir. Maraş, dünyave Avrupa’ya olimpiyat cak güreşleridehâlensürdürülmekte aşı ilekabaklıhâlenrağbettedir. Karaku rel düğünlerinbaşyemeği olarakkeşkek (simit, inceöğütülmüş bulgurdur) ve ye ğurtlu köfte, sulu yağlı köfte, simit köftesi (yavan köfte dedenir),ekşiliköfte, yo İçli köfte, çiğköfte, kısır, mercimekköfte sürdürüyor. Sözgelimiköfte çeşitlerimiz: raş kendine özgüözelliklerinikorumayı Bu olağanüstü kentleşmeye rağmen Ma hayli rutubetlihissettim. Bu yılkiziyaretimdekentin havasını havasını oldukçadeğiştirmiş diyeceğim. göletleri oluşmuş durumda. Bu, Maraş’ın kuruluyor. Kentimizinçevresindebaraj kente yeterdi; şimdiyetmiyor, barajlar Eskiden birPınarbaşı’nınsuyu35binlik rı sökülmüş, çeşmeler, pınarlar kurumuş. köşe başındarastladığımızsutulumbala mahallesi hâlinedönüşüyor. Eskidenher lüyor, bu yeni Maraş’ınnerdeyseeskibir olan Kahramanmaraş’ın yanında küçü biraz dahakayboluyor; yeni kurulmakta görüyorum. Benim Maraş’ımsa, her yıl bir yeni semtinkurulmaktaolduğunu fasında, tanımadığımbiryeni caddenin, relerle deolsa,ziyaretediyorum. Herde SEYAHAT |Travel ------by ofMaras. artisans called yemeni, iscrafted değer kazanıyor. zanaatkârların elinde olan yemeniler, Maraşlı

A local leather shoe, A localleathershoe, Bir türderiayakkabı tartar alaturca,bulgur salad,lentil meatballs: stuffedmeatballs, steak characteristics. For instance Maras continues topreserveitsauthentic Despite extremeurbanization,Maras when Ivisited. I felt city’sairto be highlyhumidthis year these have fairlychangedthe air ofMaras. are formed around our city. I can say that so dams are being built. Dam reservoirs the cityof35thousandbut notanymore; Pınarbaşı wasoncesufficientbyitselffor and springs have dried up. Water from in thepasthavebeenremoved,fountains pumps wecameacrossateverycorner neighborhood ofthe new Maras. Water construction, almostturningintoanold next toKahramanmarascurrentlyunder more andeachyear;itisdwindling construction. AndmyMarasisvanishing I findanew avenue, anew districtunder for shortperiods. AndeverytimeIvisit, forty years, I still visit every year even poets andwriters withaplaceintoday’s who immediately cometomind.Andour Âşık Memmet (Mehmet) are folk poets Vasfi, Mustafa Zülkadiroğlu,Derdiçok, are notlimitedtothesetwonames. Hayati However poets, storywritersandauthors other in contemporary Turkish literature. literature inRepublicanperiodandthe One isaprominentfigureofTurkish center isnamedafterCahitZarifoğlu. another wide, new avenue in the city named afterNecipFazıl Kısakürek;and built whereMarasopenstoKayseriwas would beingratitude:theboulevard operations byourmunicipality here, And notmentioningtwoappreciative revived. brocading andxylography should be that handcraftssuchascopperwork, (traditional Turkishwrestlers).Ithink opinion, Marasisthelandofpehlivans and Olympicgames. However, inmy origin have competed in world, European organized. ChampionwrestlersofMaras Karakucak wrestlinggames are still and courgettedisharestillindemand. dish (meat andcoarsely ground wheat) main courseoflocalweddings, keşkek is finelyground bulgur). And asthe oily meatballstew, simitmeatball(simit sour meatballs, meatballs withyoghurt, meatballs (alsoknown asdrymeatball), olabilir. şairlerinadlarıdamevcut yazarların, diğini gördüm.Belkigörmediğim başka Necip Fazıl Kısakürekadlarının veril Özdenören Sokağıve KültürMerkezine mevi civarındabirsokağa Alaeddin Erdem BayazıtAnadoluLisesi, Doğu leye M. Akif İnan Mahallesi, bir liseye * Buyazıyazıldıktansonrabirmahal- istiyorum, görüyorum. Kahramanmaraş’ın doğduğunu görmek benim Maraş’ımınkültüründenyeni bir iletme çabasıolarakyorumluyorum. Ve da kendi kültürünü Türkiye bütününe Türkiye ilebütünleşirken, biryanıyla lenme hareketini, biryanıylakendisi de atılımlar sağladı. Maraş’ın bu yeni istiyor. Kentleşmeyle birlikte sanayide versitesiyle dekendine yeterli olmak safeler kat etmiştir. Maraş, şimdi üni içe ve kendine doğruderinleşmedeme- ve genişlemeyidüşünmeyen Maraşlı, söylemiştim. Dışarıya doğru açılmayı kapalı bir coğrafyada konumlandığını kabiliyor? Maraş’ınesasitibariyledışa ten bu kadarçokadbirandaortayaçı- diyorlar, Maraş gibi küçücük bir kent laştığımız birsoruvar: Nasıloluyor da Bir Maraşlıolarakzamankarşı- besleyen damarlardankabul ediyorum. yamadığım adları,günümüz edebiyatını ca ad...Bütünbu saydığımve şimdisa- zai Uğurlu,BünyaminK.ve dahaonlar- cel, KamilAydoğan,Adnan Tekşen, Se- Şevket Yücel, Şevket Bulut,Tahsin Yü- hattin Karakoç, AbdurrahimKarakoç, Kıllıoğlu, OsmanSarı,KadirTanır, Ba- Alaeddin Özdenören,Akif İnan, İsmail Pakdil, ŞerefTurhan, ErdemBayazıt, yerleri olanşairve yazarlarımız:Nuri rimizdir. Ayrıcagünümüz edebiyatında (Mehmet) hemenaklagelenhalkşairle- Zülkadiroğlu, Derdiçok,ÂşıkMemmet ret değilelbette. Hayati Vasfi, Mustafa hikâyeci ve yazarlarbu ikisindeniba gelen adlarındandır. AmaMaraşlışair, zın, öbürü günümüz edebiyatının önde biri Cumhuriyet dönemiedebiyatımı Zarifoğlu Caddesi denilmiş.* Bunlardan açılan geniş, yeni bircaddeye deCahit zıl Kısakürekadıverilmiş; kent içinde Maraş’a girişteaçılanbulvara NecipFa- körlük olacaktır: Kayseriyönünden nışını burada anmadan geçmek nan Ve belediyemizin ikideğerbilirdavra ------not comeacross yet. names ofother poetsandauthorsIhave Necip Fazıl Kısakürek.Theremaybe Özdenören andtheculture centerafter (Maternity Hospital)after Alaeddin Erdem Bayazıt, a street near Doğumevi Akif İnan,anAnatolianhigh schoolafter that aneighborhoodwasnamedafterM. *After Iwrotethisarticle, Idiscovered of myMaras’sculture, andIseethat. witness anew Kahramanmarasbornout Turkey ontheother. AndIwouldliketo an efforttoconvey own culturetowhole with therestofTurkeyinonehandand of Maras as the intention of integrating urbanization. Iconstruethisrenewal act Leaps in industry were an outcome of more self-sufficientwithitsuniversity. depths. Marasnow wishestobecomeeven towards outside world, dove to their own not consideropeningtoandextending geography. Locals of Maras, who do said, Maras is situated in an isolated emerge fromsuchasmallcity?AsI ask, so many figures simultaneously people ofMarasorigin:How come, they There isaquestionweencounteras literature. opinion theveinsthatnourishtoday’s have ornotmentioned, areinmy tens ofmorenames... AllthesenamesI Tekşen, SezaiUğurlu,BünyaminK.and Tahsin Yücel,KamilAydoğan,Adnan Karakoç, ŞevketYücel,Bulut, Tanır, BahattinKarakoç, Abdurrahim İnan, İsmailKıllıoğlu,OsmanSarı,Kadir Erdem Bayazıt,Alaeddin Özdenören,Akif literature: NuriPakdil,ŞerefTurhan, kazanmıştı (altta). Kültür ve SanatÖdülü Cumhurbaşkanlığı yıl edebiyat alanında Özdenören, geçtiğimiz Yazartanınan Rasim Yetiştiren Adam”olarak işçiliği ilebezeli. “Gül kapısı, göz alıcıbirtaş literature (below). GrandAwardin and Arts year’s Presidential Culture was therecipientoflast writer RasimÖzdenören “Man whoGrowsRoses”, Knownasthe masonry. adorned withspectacular Kahramanmaras is Grand Mosqueof

Ulu Camii’nin Ulu Camii’nin The gateofthe 133 .tr dergi .tr magazine 134 .tr dergi .tr magazine T coğrafyasındaki inanışagöreannesi Köroğlu olarak bilinir. Türkistan için Köroğlu olarak bilinir. Doğumu ile basının gözüne milçekilipkör edildiği yaşadığı ve Bolu Beyitarafından ba bilinir. Anadolu’daise16.yüzyılda oğlu anlamına gelen Goroğlu adıyla nesini emerekbüyüdüğü içinmezarın sinin mezarında doğduğu ve ölen an diri gömülerek öldürülür. Anne Cembil Hatun ışıktanhamilekalırve Köroğlu ve Robin Hood history of humanity, and both protect people, women and blameless children against repressive ofhumanity,history andbothprotectpeople,womenblamelesschildrenagainstrepressive eski olmaları ve baskıcı otoriteye, haksız kazanç elde eden baronlara ve beylere karşı halkı, karşıhalkı, eski olmalarıvebaskıcıotoriteye,haksızkazançeldeedenbaronlara vebeylere Hem Köroğlu’nun hem de Robin Hood’un en önemli ve ortak özelliği insanlık tarihi kadar Hem Köroğlu’nun özelliğiinsanlıktarihikadar hemdeRobin Hood’unenönemli veortak The foremost common characteristic of Köroğlu and Robin Hood is that they are as old as The foremost common characteristic ofKöroğluandRobin areasold Hoodisthatthey Mit |Myth da Goroğlu,Anadolu’daise ve Türkistan coğrafyasın manı Köroğlu; Azerbaycan ürk dünyasınınortakkahra kadınları vemasumçocuklarıkorumalarıdır. authority, corrupt baronsandgovernors. KÖROĞLU AND ROBIN HOOD - - - - - Doç. Dr. (Assoc.Prof.) HalitKaratay He isknown asKöroğlu,sonofthe blind regarding Köroğlu’s birthresemblethose Bolu Governor. Thesymbolsin themyth because his father had been blinded by believed tohadlivedinthe 16 son ofgrave. InAnatolia,Köroğlu is thus named Goroğlu which means the mother’s gravefedonherbreasts, and Legend hasitKöroğluwasborninhis impregnated bylight,andburied alive. region, hismotherCembilKhatunwas According tothebeliefinTurkestan Turkistan andKöroğluinAnatolia. is known asGoroğlu inAzerbaijanand A sharedheroinTurkicworld,Köroğlu th century. kızı ve Köroğlu’nun sevgilisi,BoluBe- Köroğlu hikâyesinde, sazustasının rinde lirizmisağlayankadınlar vardır. 3. Köroğluve Robin Hoodhikâyele- eşkıyadır. her ikisi de değerleri olan birer soylu cuk ve kadınlarıkorurlar. Buyönüyle bütün savaşlarında halkı,masumço- tur. Fakat KöroğludaRobinHood aynı nedenlerdenötürüeşkıyaolmuş - cadeleyi verir. Herikikahramanda Nottingham Baronu’na karşıaynımü- savunur, Robin Hood da İngiltere’de Bolu Beyi’nekarşı,halkınçıkarlarını haksız kazançeldeetmeye çalışan 2. Köroğlu,16.yüzyıldaAnadolu’da lar. üzerine onunla mücadele etmeye baş- sonra babası ve dayısını öldürmesi ham Baronunun önceannesinidaha meye başlar. RobinHooddaNotting- yapması üzerineonunla mücadele et - gözlerini kör etmesive halkazülüm 1. Köroğlu,BoluBeyi’ninbabasının dır: kahramanın benzerözelliklerişunlar- lediği deki kahramanileHoward Pyle’inder- den derlediği,KoçyiğitKöroğlueserin- Ahmet KutsiTecer’in halkhikâyelerin- tan birkişiolarakkabul edilir. bir kişi;Köroğluhemulvidehalk- Robin Hoodhemsoylu karşı savaşan birçiftçidir. Buyönüyle lanarak halkı vergilere boğan Baronlara ortaya çıkanotoriteboşluğundanyarar- Haçlı Seferlerinedeniyleİngiltere’de Bir başkarivayete göredeRobinHood, 1216) karşıçıktığıiçin eşkıya olmuştur. vergi koyan İngilizKralıJohn’a (1199- isimli bir Norman soylusudur ve aşırı Bir rivayete göredeFulkFitzwWaryn Kutsal Kitap’ta geçen“Samson”dur. yanında HaçlıSeferleri’nedekatılmış, vayete göredeAslanYürekli Richard’ın min edilmektedir. Robin Hoodbirri lerinde 10.yüzyıldaortayaçıktığıtah- Robin Hood’uniseİngilizhalkhikâye- adını taşıyan kahramanla aynıkişidir. bilinen ve 16.yüzyıldaRuşenAli dayanır. Anadolu’da Köroğlu olarak bolleri taşırve kökeni dahaeskilere Kağan destanındakimitolojiksem ilgili inanışa bakılırsa Köroğlu, Oğuz Robin Hoodadlıeserindegeçen hem dehalktan - -

first timeinthehistory10 Robin Hoodisthoughttoappearforthe live withhimin thewoods. but hethinks cannotconvince herto sible. Robin HoodfallsinlovewithAnna woods withoutahousewould beimpos wants tomarryherhowever living inthe love withthedaughterofsaz virtuosoand interest ofRobinHood.Köroğlu fallsin lover. Anna (Maid Marian)isthelove Benli NigarandKöroğlu’ssonArslan’s Köroğlu’s lover, daughterofBolugovernor ries, there isthedaughterofsazvirtuoso, 3. with values. battles whichmakesthem noble bandits blameless childrenandwomeninalltheir Robin Hoodprotectthecommonpeople, come outlaws. However bothKöroğluand in the16 inst thecorruptBoluGovernorinAnatolia 2. and uncle. first killedhismother, andthenhisfather defies NottinghamBaronbecause father andoppressedpeople. RobinHood Governor because Governor blinded his 1. compilation ‘RobinHood’areasfollows: ‘Koçyiğit Köroğlu’ and Howard Pyle’s Ahmet KutsiTecer’s folktalecompilation Similar characteristicsofprotagonistsin both asdivineandacommoner. aristocrat andacommonerKöroğlu people. RobinHoodisconsideredbothan Barons whoimposedheavytaxesonthe the Crusadesandwagedwaragainst of the authority gap in England during Hood is afarmer who took advantage an outlaw. Inadifferentstory, Robin King John (1119-1216)and became Waryn and defied the overtaxing British is aNormanaristocratnamedFulkFitz Book. Accordingtoanotherlegend,he the Lionheart; heis “Samson” intheHoly joined theCrusadesalongsideRichard known asRuşenAliinthe16 Köroğlu in Anatolia is the same character that Köroğludatesbacktooldertimes. in OghuzKhanMythandthissuggests Baron inEngland.Hencebothheroesbe same reasonstofightagainstNottingham Hood storiesarewomen.InKöroğlu’ssto British folktales. RumorhasitRobinHood The lyric aspect in Köroğlu and Robin ThelyricaspectinKöroğluandRobin Köroğlu revolts against the Bolu Köroğlu defendspeople’sinterestaga th century; Robin Hood has the century;RobinHoodhasthe th th centuryin century. - - - - 135 .tr dergi .tr magazine 136 .tr dergi .tr magazine Mit |Myth Ayvaz’a karşılık kır atı almak için babası 10. BoluBeyi,Köroğlu’ndanarkadaşı bir alandaRobinHood,NottinghamBa için ÇamlıBel’deyüksekve ormanlık 8. KöroğluBoluBeyinekarşısavaşmak araçları ve çalgılarıgeyikboynuzudur. Hood ve arkadaşlarının da haberleşme haberleşme çalgılarımehterdir. Robin düşmanı korkutma ve kendi aralarında 7. Köroğluve ark de savaşları bunlar sayesinde kazanır. vuran kutsalbir‘ok’uvardır. Herikisi attır’. RobinHood’uniseherattığını van değildir, Burakdölündenbir‘kır sağlayan atıdır. Buat sıradanbirhay- 6. Köroğlu’nun savaşları kazanmasını lık sözüverme vardır. savaş aletleriüstüneyemin edipbağlı- edilir. RobinHoodhikâyesinde deaynı kılıç, topuz,okve yayüstüne yemin sında bağlılıkve dayanışmasözüiçin 5. Köroğluhikâyesinde, yoldaşlar ara- lerden oluşanyoldaşları vardır. hn’dur. David, Willy ve Saksongenç- Hood’un enyakınarkadaşıKüçükJo- mez gibi 40 yoldaşı daha vardır. Robin lu, Dağdeviren,Yarımese, Tabutagir- Ayvaz’dır. Bununla birlikteDemircioğ- vardır. Köroğlu’unun enyakın arkadaşı likte mücadele verdikleri yoldaşları 4. Herikihikâyede kahramanlarınbir- yaşamaya razıedemeyeceğini düşünür. da Anna’yaâşıktırfakat onu ormanda olamayacağını düşünür. RobinHood ormanda evli barklı olmanın mümkün âşıktır, onunla evlenmekister. Fakat vardır. Köroğlu,sazustasınınkızına Hood’un daAnnaisimlibirsevgilisi oğlu Arslan’ın sevgilisi vardır. Robin yinin kızıBenliNigarve Köroğlu’nun Tenekeci’yi gönderirler. Bunun içinçok ma emrinibildirip onu tutuklamakiçin lenme sözüverir. RobinHood’atutukla şılığında Arslan’akızıBenli Nigar’laev gönderir. BoluBeyi,kıratı getirmesikar nı tanımayanKöroğlu’nun oğluArslan’ı, ne bin Hood’unzorzamanlarındakendisi değerler içinmücadele etmeye adar; Ro adalet ve güçsüzlerikorumak gibiulvi kişinin yönlendirmesi ilekendini hak, 9. Köroğlu,KamanAtaadındaruhanibir gizlenir. özelliklere sahipSherwood Ormanı’nda ronuna karşısavaşmak içindebenzer Rahip Gilles rehberlik ve yardım eder. adaşlarının savaşta ------Çamlı Beltofightagainst BoluGover gham Baron. gham Baron. Sherwood Forest torevoltagainst Nottin nor; andsimilarlyRobinHood hidesin 8. purposes. his comradeshaveanantlerforthesame the enemyinbattle. RobinHoodand rument tocommunicate andtointimidate 7. 6. over sameweapons. Robin Hoodstory, theypledgeallegiance solidarity overmace, arrow andbow. In legiance tothebandandtakeanoathof 5. Saxon boys. companions asDavid,Willyandyoung best friendiscalledLittleJohn andhas Yarımese, Tabutagirmez. RobinHood’s comrades asDemircioğlu,Dağdeviren, best friendisAyvazandhas40more ons fightingalongsidethem.Köroğlu’s 4. Both triumphwithhelpofthose. has aholy‘Arrow’ thathitsalltargets. Muhammad’s steedBuraq.RobinHood a ‘DappleGray’descendedfromProphet horse. Thisisnotanordinaryanimal,but Köroğlu and his band use Mehter inst Köroğluwinswarswiththehelpofhis InKöroğlustory, comradespledgeal In bothstories, heroeshavecompani Köroğlu hides in high forestlands in Köroğlu hidesinhighforestlands in - - - - - lara karışır. daha ulvigörevlere adadığındankayıp- Kaman Ata’danaldığıöğütle kendini dan birhayat sürmekyerine, dahaönce yönüyle Köroğlu,RobinHoodgibisıra- luğuna getirilir, Annaileevlenir. Bu Hood ise Londra’da Hundington kont- ve kıratına binerek kaybolur. Robin kın arkadaşıAyvaz’agörevinidevreder 13. Köroğlu,hikâyenin sonunda enya - doğrudan biröğütverilir. rek bir ders almaları sağlanır veya onlara kurdukları tuzaklarakendileri düşürüle veya uyanıktüccarlarherolaydansonra od’da haksızmaledinenzalimBaron ters bindirilipteşhiredilir; Robin Ho yerine herkese ibretolsundiye eşeğe 12. Köroğlu’ndaBoluBeyiöldürülmek arasındaki mücadelelerdir. konusu iseSaksonve Norman Baronları lerden alır; RobinHoodhikâyelerinin Dış OğuzBeyleriarasındakimücadele 11. Köroğluhikâyeleri konusunu İçve mesi benzerözelliklerdir. mesi ve bu işiçindeğerliödüllerveril tanımayan başkakahramanlargönderil ana kahramanları tutuklamak için onları altın ödülsözüverilir. Herikianlatıda güçlü birkahramanolanTenekeci’ye 80 - - - - - 13. advice. own trapsandlearntheirlessonsorgiven corrupt trickstertradesmenfallintotheir example. InRobinHoodcruelBaronor key backwardsandexposedtomakean 12. 11. sed valuableprizesinreturn. protagonists are sent for arrest and promi ves, heroicfiguresnotacquaintedwiththe ner ispromised80golds. Inbothnarrati seize RobinHood.Astrongpaladin,Tin sent todeliverthewarrantofarrestand vernor’s daughterBenliNigar. Tinneris is hisfather. ArslanispromisedBoluGo ds ArslanwhowasunawarethatKöroğlu 10. difficult times. guides and assists Robin Hoodthrough wiseman namedKamanAta;PriestGilles the weak with direction from a spiritual lofty aimsasequity, justiceandprotecting 9. executed but forcedtomountonadon and NormanBarons. Hood tales are the wars between Saxon subjects ofKöroğlutales;subjectRobin in exchangeforhisfriendAyvaz,andsen purposes directedbyKamanAta. and insteadhevanishestopursuehigher lead anordinarylifelikeRobinHood, London, marriesAnna.Köroğludoesnot appointed as the Earl of Huntingdon in and disappearsonhishorse. RobinHood, over hismissiontobestfriendAyvaz Köroğlu devotes himself to fighting for Köroğludevoteshimselftofightingfor In Köroğlu, Bolu Governor is not InKöroğlu,BoluGovernorisnot DisputebetweenOghuzGovernorsare BoluGovernorasksforKöroğlu’shorse Attheendofstory, Köroğluhands ------live (below). where Köroğlu wassaidto Yorkshire. Bolumountains, Hood’s BayinNorth (altta). rivayet edilenBoludağları plajı. Köroğlu’nun yaşadığı Robin HoodKörfezi’nin

Beach on the Robin Beach ontheRobin Kuzey Yorkshire’da 137 .tr dergi .tr magazine 138 .tr dergi .tr magazine Yusuf Meriç KİTAP+ |Book+ 1 Albüm 3Kitap THE BRIDGE/ANADOLU QUARTET &SAKINA KÖPRÜ -THEBRIDGE /ANADOLUQUARTET&SAKINA bridge built between classical and East modern, and West, and differenttunes and geographies. formed to exclusively perform classical Western and music, reinterprets the local tunes.a This album is form with strings ofclassical Western music. Quartet aims to cast doubt on the belief that they are aband survived to this day people by who have sung these over the years, and adopts an extraordinary musical Began itsmusical journey in 2008,Anadolu Quartet interprets tunes ofAnatolia, the roof ofcultures, köprü niteliğinde. albüm, klasikilemodern,DoğuBatı,farklıezgilervecoğrafyalararasındakurulanbir seslendirmek üzereoluşturulanbirtoplulukolduğunadairinancıyıkmayıhedefliyor. Bu Yerel ezgileriyenidenyorumlamayıesas alandörtlü,sadeceklasikBatımüziğitürlerini Batı müziğininyaylıenstrümanlarıylasıradışıbirmüzikalformbenimseyerekelealıyor. Anadolu’da, halklarınyıllarcadildendilesöylenerekbugüneulaşmışezgilerini,klasik Müzikal yolculuğuna2008yılındabaşlayan Anadolu Quartet,kültürlerinçatısıolagelmiş 1 Album,3Books HERO OFSIEGE OFKUT-AL-AMARA KUTÜ’L-AMARE KAHRAMANI/HALİL KUT ESKİ HAYATLARESKİHATIRALAR /YAVUZ SELİMKARAKIŞLA OLD LIVESMEMORIES TURKISH THOUGHTWORLD ANDWORLD VIEW TÜRK ZİHNİYET DÜNYASI VEHAYAT FELSEFESİ /FATİHM.ŞEKER of many figures from Enver Pasha to Mustafa Kemal, Karabekir Kazım from British to spy Lawrence. which captured 13thousand British soldiers in 1916,Khalil Kut Pasha explains in his memoirs the unknown sides major figure to emphasize however there were to efforts remove his traces. The commander of the Ottoman army man-Turkish military history. Khalil Pasha, alead actor in asthe the Commander victory isa ofSixth Region, Siege ofKut Battle,greatest the defeat of the British Empire in World I, Warhas aconsiderable place in the Otto- İngilizcasusLawrence’akadarbirçokkişihakkındakibilinmeyenlerianlatıyor.Karabekir’den manlı ordusununkomutanıHalilKutPaşa,hatıralarındaEnverPaşa’danMustafaKemal’e,Kazım silinmeye çalışılmışönemlibirşahsiyet.1916yılındaiçlerinde13binİngilizaskeriniesiralanOs- Ordu KomutanısıfatıylabaşroloynayanHalilPaşaiseüzerindedurulmasıgereken,fakatizleri mare Muharebesi,Osmanlı- Türk askerîtarihindeçokönemlibiryeresahip.Zaferde Altıncı Birinci DünyaSavaşı’ndaBritanyaİmparatorluğu’nunyaşadığıenbüyükhezimetolanKutü’l-A- twins, fromtwins, dreams to postcards, from license plates to the ban on being outside without flashlights at night. rest to the historian, brings up various subjects from eclipse of the sun to earthquake, from rain prayer to Siamese life in Ottoman Empire through documents. Work which aims to prove that everything about daily life isof inte - knowledge on the daily life in Ottoman archive documents. 462 pages long book illuminates the history of daily It isawork that demonstrates itispossible to come across interesting stories ofordinary people, even unexpected gündeme getiriyor. araba plakalarındangecelerifenersizsokaktadolaşmayasağınakadarpekçokfarklıkonuyu güneş tutulmasındandepreme,yağmurduasındanyapışıkikizlere, rüyalardankartpostallara, Gündelik hayatadairherşeyintarihçininilgialanınagirdiğiniortayakoymaamacıtaşıyaneser, 462 sayfalıkkitap,Osmanlıİmparatorluğu’ndagündelikhayatıntarihinibelgeleriyleanlatıyor. hayata ilişkinbeklenmedikbilgilererastlamanınmümkünolduğunugösterenbirçalışma. Osmanlı arşivibelgelerindesıradaninsanlarınilginçhikâyeleriniduymanın,hattagündelik tomorrow. Book narrates that future cannot be envisioned without the past. worships the past, states that aperson looking for one’s self in the past in fact relays the yesterday to today and mystery,”. 410pages long claiming book, itisofno significance when someone who does not believe in the future accompanied an by accumulation,” says “Since our weakest side ishere, the vein to make usthe strongest isnot a Book setting off from the idea “Everyone knows that a nation consists primarily of its history. Thought progresses miş olmadangelecektasavvurununimkânsızolduğunuifadeediyor. mazide arayan bir kimsenin aslında dünü bugüne ve geleceğe aktardığını anlatıyor. Kitap, geç- perestiş etmesininbirkıymet-iharbiyesiolamayacağınısöyleyen410sayfalıkeser, kendisini kılacak damarınneresiolduğumeçhuldeğildir.” diyor. Geleceğeinanmayan biriningeçmişe yol alır.” fikrindenyolaçıkankitap,“enzayıfyanımızburadatoplandığınagörebiziengüçlü “Herkes bilirkibirmilletherşeydenevveltarihindenibarettir. Düşüncebirbirikimeşliğinde 139 .tr dergi .tr magazine 140 .tr dergi .tr magazine O veti ile geldiğini dile getirerek; “Yunus Kahire’ye Yunus EmreEnstitüsünün da Konferansın ardındankonuşan Armağan, yıda davetli katıldı. Cumhuriyet” konulu konferansa çoksa Enstitüsü’ndeki “GaziMustafa Kemalve bir konferans verdi. KahireYunus Emre Araştırmacı Yazar Mustafa Armağan Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti yakın tarihi konusunda verdiği eserlerle bilinen araştırmacı Osmanlı veTürkiye Cumhuriyeti yakıntarihikonusunda verdiğieserlerlebilinenaraştırmacı Researc Turkey, to several alecture delivered guests atCairo Yunus Enstitüsütitled“Gazi Emre Mustafa Researcher Mustafa Armağan, known for his work on the history of the Ottoman Empire and Researcher Mustafa and oftheOttoman Empire Armağan,knownfor hisworkonthehistory yazar Mustafa Armağanbirkonferans verdi.Kahire Yunus EmreEnstitüsü’ndeki “Gazi YUNUS EMREENSTİTÜSÜ Mustafa Kemal konulu veCumhuriyet” konferansa çoksayıdadavetlikatıldı. macı yazar Mustafa Armağan macı yazarMustafaArmağan diği eserlerlebilinenaraştır ti yakıntarihikonusunda ver smanlı ve Türkiye Cumhuriye her Must Kahire’de af - - - - - Kemal andtheRepublic”. a Armağan Konferas Gives Lectur e Verdi Cairo evening.” ability, toanswerthesequestion onthisfine and seekanswers. We tried,tothebestofour with thistopic. Peoplehavemanyquestion numerous booksandothersources thatdeal a topicofgreatinterest.InEgypt, thereare students at theYunus Emre Enstitüsü. It is of EgyptiansstudyingTurkishand on GaziMustafaKemaltoamixedcrowd “I wasinvited toCairodeliveralecture on thenatureofhisvisittoCairo, and said, Following thelecture, Armağan commented in

Cairo diği gözlendi. Türkçe öğrencilerininbüyük ilgigöster pılan konferansa, Yunus EmreEnstitüsü Mustafa Armağan tarafından Türkçe ya eksiklik olduğunu biliyoruz.” dedi. haline getirmeyi istiyoruz. Bu konuda bir bir fotoğrafçıilefotoğraflayıpkatalog mayı hedefliyoruz. Eserleriprofesyonel eserleri ile ilgili bir katalog çalışması yap zı sergilerimiz olacak. Mısır’daki Osmanlı bat ve mart aylarında konserlerimiz ve ba Dr. MehmetAkayBeygelecek.Ocak,şu çerçevede Mehmet Akif ErsoyiçinProf. etkinliklerimize dedevamediyoruz. Bu dışında kültür, sanat ve ilimalanlarındaki ifade etti. Çelebi; “Eğitim çalışmalarımız ha fazla faaliyet yapmayı hedeflediklerini Selahattin EmreÇelebiise, Mısır’dada Kahire Yunus Emre Enstitüsü Müdürü şeklinde konuştu. kadar ilgiyibeklemiyordum doğrusu.” bir kitlevar. Bençokmemnun oldumbu rum. Buradabu türbilgilereaççokgeniş tür konferansların devametmesiniistiyo hakkında çokşeyöğrenmekistiyorlar. Bu dikkatle dinlediler. KesinlikleTürkiye bileceği birşekildeanlattım. Büyükbir Armağan; “Olabildiğince onların anlaya dedi. hoş mekândacevap vermeye gayretettik” geldiğince bu güzelKahireakşamındabu dikleri birçok soru var. Bunlaraelimizden liyor. Kafalarındacevabınıöğrenmekiste ve çeşitli kaynaklardan bu konu takip edi edilen bir konu. Mısır’da da kitaplardan üzere davet edildim.Çünküçokmerak rencilere GaziMustafaKemal’ianlatmak renciler ve Türkçe öğrenen Mısırlı öğ Emre Enstitüsünedevam eden Türk öğ ------Enstitüsü studentsofTurkish. was widelyattendedbytheYunus Emre Mustafa Armağan’slectureisTurkish such documentation.” catalogue. We areawareoftheshortage of Ottoman workstobepublishedina a professionalphotographertodocument for Ottoman works in Egypt. We will hire We areplanningtopublishacatalogue concerts inJanuary, February, andMarch. Akif Ersoy. We willhave exhibitionsand Akay willbevisitingtotalkaboutMehmet science. In this context, Prof. Dr. Mehmet events concentratingonculture, art,and “Beyond oureducationalactivities, wehave wish tobemoreactiveinEgypt.Çelebisaid, Selahattin EmreÇelebistatedtheinstitute’s Cairo Yunus EmreEnstitüsüDirector frankly Iwassurprisedbytheinterest.” by a wide audience here. I am thrilled; lecture tocontinue. Thereisgreatdemand to learn a lot about Turkey. I’d love these undivided attention.Theycertainlywant would understand.Theylistenedwith I mademypresentationinawaytheguests Armağan added, “To thebestofmyability, 141 .tr dergi .tr magazine 142 .tr dergi .tr magazine E faaliyetlerinin temel noktasının kardeş tığı konuşmada kurumunun Bakü’deki Enstitüsü BaşkanıProf. Dr. Develi, yap- Hikmet Tülen deizledi.Yunus Emre Türkiye İnsanHakları Kurumu Başkanı Kamu Deneticisi Mehmet Elkatmış ve lığı MüsteşarVekili Ebubekir Şahin, nan Aileve SosyalPolitikalar Bakan toplantılar vesilesiyle Bakü’debulu Tiyatrosu’nda yapılanetkinliği,çeşitli katıldı. ReşitBehbudov DevletMahnı lı milletvekilleri ve pek çok davetli büyükelçilik çalışanları,Azerbaycan Bakü Temsilcisi SadettinTopukçu, “Karbala Mourning inOttoman Culture” event organizedbyBakuYunus Enstitüsü,metwith Emre Bakü Yunus EmreEnstitüsününorganizeettiği“Osmanlı KültüründeKerbelâ Mâtemi” programı 13Kasım 2015 tarihindeBaküReşit Behbudov DevletMahnı Tiyatrosu’nda YUNUS EMREENSTİTÜSÜ Prof. Dr. Hayati Develi, KKTC Yunus EmreEnstitüsüBaşkanı yükelçisi İsmailAlperCoşkun, tkinliğe Türkiye’nin BaküBü the audience on13November 2015inBakuRashid Behbudov State SongTheater. Karbala Martyrs commemorated Kerbela Şehitleri - - - - Bakü’de izleyiciyle buluştu. izleyiciyle Anıldı

Baku asadvancing theculturalbridges major goal of Institute’s operations in Enstitüsü Prof. Dr. Develi described the Song Theater. HeadofYunus Emre the eventheldinRashidBehbudov State Organization HikmetTülen alsoviewed and President of Turkey Human Rights meetings, Ombudsman MehmetElkatmış Şahin visitingBakuonoccasionof Acting DeputyUndersecretaryEbubekir Ministry ofFamily and SocialPolicies members andnumerous guests. Turkish Embassy staff, Azerbaijaniparliament Representative Sadettin Topukçu, Prof. Dr. HayatiDeveli,TRNC Baku Coşkun, Head of Yunus Emre Enstitüsü Ambassador to Baku İsmail Alper Event was attended by Turkish in Baku arzu ediyoruz.” sözlerinikaydetti. esseseleriyle ortakprojelergeliştirmeyi tanıtmak içinAzerbaycankültürmü değerlerimizi üçüncüülkelerde birlikte türüyle ortak birçok noktamız var. Bu tırmayı hedefliyoruz. Azerbaycan kül rımızı bütün Azerbaycan halkına ulaş- merkez haline getirmeyi ve çalışmala müzdeki dönemdeburayı müstakil bir bünyesinde faaliyet gösteriyor. Önü ofisimiz BaküDevletÜniversitesinin mak olduğunu belirten Develi: “Bakü mek ve Türk kültürünü dünyayatanıt- merkezlerde öncelikleTürkçeyi öğret- merkezlerinin olduğunu söyledi.Bu aliyet gösterdiğinive 45’eyakın kültür titüsünün dünyanınbirçokyerinde fa- yaptığı açıklamada,Yunus EmreEns Prof. Dr. Develi, basınmensuplarına hat ve minyatürler sergilendi. sergide iseKerbelaolayınınyansıtıldığı tında Ehl-i Beyt ve Kerbela İzleri” isimli kapsamında düzenlenen“Türk Sana vuf müziği konseriyle devametti.Gece etkinlik, AyanMusikiTopluluğu tasav - ratörlüğünü Murat Özer’inüstlendiği Proje GenelSanat Yönetmenliği ve Kü- kaydetti. layışla biraradaolmasınıümitettiğini sillerin bugün olduğugibiortakbiran- duğunu, gelecek yüzyıllarda yeni ne ülke arasındayüzlerceortakdeğerol için toplandıklarınısöyleyen Develi, iki rak birlikte yaşadığı birhadiseyi anmak Azerbaycan ve Türkiye’nin kültürel ola için yeni yollar aramak olarak açıkladı. vi birlikteliği gelecek yüzyıllara taşımak genişletmek, aslaeksikolmayanmane- Azerbaycan halkıilekültürelköprüleri ------countries.” promote thesevaluesalsoinother establishments inordertocollectively joint projectswithAzerbaijanicultural a lot in common. We desire to develop Turkish andAzerbaijanicultureshave of Azerbaijaninthecomingterm. and bringouroperationstoallpeople center intoanindependentcenter, University. We aimtotransformthis Baku officeoperatesunderState world, andcontinued asfollows: “Our promoting Turkishcultureacrossthe they prioritizeinstructingTurkishand centers sofar. Develiremarkedthat and theyhaveopenednearly45culture is activeinmanycornersoftheworld briefing thatYunus EmreEnstitüsü Prof. Dr. Develistatedinhispress part oftheevent. Karbala inTurkishArt”organizedas titled “Traces of People of the House and incident weredisplayedin the exhibition and miniatures depicting Karbala by Ayan Musiki Ensemble. Calligraphy continued withSufi music performance and Curator of the project which Murat ÖzerwastheGeneralArtDirector centuries tocomeastheydotoday. coexist withasharedunderstandingin and hehopesforfuturegenerationswill have hundredsofvaluesincommon Turkey, mentionedthatthetwocountries cultural eventbetweenAzerbaijanand gathered tocommemorateashared his speech.Develimarkingthatthey spiritual unity to centuriescomein seeking new waystocarrythestanding with thefellow peopleofAzerbaijanand 143 .tr dergi .tr magazine 144 .tr dergi .tr magazine S gulandırdı.” ifadelerini kullandı. bir sanatla yansıtanbu sergihepimizi duy- tarihimizi ve ortakkültürümüzü çokgüzel Üsküp Büyükelçisi Ömür Şölendil,“Ortak reninde yapmışolduğukonuşmasında T.C. yıda sanatsever katıldı. Serginin açılıştö- si RektörüİsmailKocayusufoğlu ve çoksa- Samsakçı, UluslararasıBalkanÜniversite- Enstitüsü MüdürüYard. Doç. Dr. Mehmet Behicuddin Şehabi,Üsküp Yunus Emre Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Müsteşarı kemesi Üyesi Salih Murat, Makedonya Makedonya Cumhuriyeti AnayasaMah Yunus Emre Enstitüsü, met with art lovers in an opening at Skopje Chifte Hamam Art Gallery on Yunus on lovers inanopeningatSkopjeGallery Enstitüsü,metwithart Emre ChifteHamamArt An exhibition oftheworkspainterİsmailAcarAn exhibition titled“Sultans inSkopje”, organizedbySkopje Üsküp Yunus Emre Enstitüsünün organizasyonunda ressam İsmail Acar’ın “Sultanlar Üsküp Yunus “Sultanlar ressamİsmailAcar’ın EmreEnstitüsününorganizasyonunda Üsküp’te” temalı resim sergisi, 16 Kasım 2015 tarihinde Üsküp Çifte Hamam Sanat temalıresimsergisi,16Kasım 2015 tarihindeÜsküp ÇifteHamamSanat Üsküp’te” YUNUS EMREENSTİTÜSÜ Kültür Müşaviri HakanÖzçelik, lendil, T.C. ÜsküpBüyükelçiliği yeti ÜsküpBüyükelçisi Ömür Şö- ergi açılışınaTürkiye Cumhuri “Sultanlar Üsküp’te“ydi Galerisi’nde sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Galerisi’nde sanatseverlerinbeğenisinesunuldu. “Sultans in Skopje” - - November 16,2015. all.” in these beautiful artworks moved us history and the shared culture reflected Ömür Şölendilsaid,“The shared speech, TurkishAmbassador inSkopje and numerous art lovers. In hisopening University RectorİsmailKocayusufoğlu Samsakçı, InternationalBalkan Director Asst.Prof. Dr. Mehmet Şehabi, SkopjeYunus EmreEnstitüsü of CultureUndersecretaryBehicuddin Murat, RepublicofMacedoniaMinistry of RepublicMacedoniaMemberSalih Affairs HakanÖzçelik,SupremeCourt Skopje EmbassyCounsellorforCultural Ambassador inSkopjeÖmürŞölendil, Present intheopeningnightwereTurkish

146 .tr dergi .tr magazine S İlköğretim Okulundagerçekleştirdi. Zenica şehrine bağlıNemilaĆ Emre Enstitüsü,programların ikincisini la dağıtmaya başlayan Saraybosna Yunus şitli bölgelerindedüzenlediği programlar dağıtılmaya başlandı.Bosna Hersek’inçe okul çantalarıTürkçe öğrenenöğrencilere ciye içlerikırtasiye malzemeleriyledolu okullarında Türkçe öğrenen 6.000 öğren si sponsorluğundaBosnaHersekdevlet Yunus Emre Enstitüsü,ÇorumBelediye oluşan hediye paketi oldu. Saraybosna biri dekırtasiye seti ve sırtçantasından desteği veriliyor. Bueğitimdesteklerinden renen öğrencilereyönelik çeşitlieğitim sürdürüyor. Proje kapsamında Türkçe öğ yıldan beri“Tercihim Türkçe” projesini Hediyeler Bosna Hersekli Çocuklarla Buluştu Bosna-Hersek’teki devlet okullarında Türkçe öğrenen öğrencilere yönelik Çorum Belediyesinin devletokullarındaTürkçe öğrenenöğrencilereyönelikÇorumBelediyesinin Bosna-Hersek’teki prepared bySarajevoprepared Yunus fromÇorumMunicipality, Enstitüsüwithsupport Emre beganon17 The distributionofgiftsfor studentswholearn Turkish inBosnia-Herzegovina stateschools destekleriyle Saraybosna Yunus EmreEnstitüsütarafından hazırlananhediyeler, Türkçe YUNUS EMREENSTİTÜSÜ okutulmasıyla ilgili olarak beş da Türkçenin yabancıdilolarak Bosna-Hersek’te devletokulların araybosna Yunus EmreEnstitüsü, öğrenen öğrencilere 17 Kasımöğrenen öğrencilere17 2015 tarihindenitibarenulaştırılmaya başlandı. Bosnia -Herzegovinan amil Sijarić ------November 2015. November 2015.

Children

received School inZenica. at NemilaĆ Herzegovina, andsecondevent washeld organized in various regions of Bosnia- Enstitüsü distributed gifts in events Municipality. SarajevoYunus Emre schools, with sponsorship of Çorum Turkish inBosnia-Herzegovinastate equipment to6000studentswholearn backpacks completewithstationary Enstitüsü launched the distribution of educational aid.SarajevoYunus Emre set andbackpackweredeliveredas A giftpackagefeaturingastationary educational assistanceaspartofproject. Students who learn Turkish receive in Bosnia-Herzegovinastateschools. teaching Turkishasaforeignlanguage project for the last five years concerning carried out“MyPreferenceTurkish” Sarajevo Yunus Emre Enstitüsü has amil Sijarić Gifts Elementary

148 .tr dergi .tr magazine İ rini sundu. ve SemaBicik’etakdir ve teşekkürle vaş konulu çalışmaolduğunu aktardı nun şimdiye kadargördüğüeniyisa- ma Bicik’in“Gelibolu”koleksiyonu yaptığı selamlama konuşmasında Se lerisi Müdürü Zymer Mulluqi açılışta Kendisi deressamolanİpekSanat Ga- leri hakkında bilgi alma şansı buldular. Sema Bicik’iyakındantanımave eser- ler ve öğrencilerkatılım sağlayarak lar, resmikurumyetkilileri, öğretmen- dan ilgigördü.Sergiye İpeklisanatçı- rada yaşayandeğişikkesimler tarafın- İpek Sanat Galerisi’ndeaçılansergibu - nu İpeklisanatseverlerle buluşturdu. cik’in “Gelibolu”isimlikoleksiyonu lı anısınaünlüressamSemaBi Çanakkale Savaşları’nın 100.yı tür-sanat faaliyetleri kapsamında pek Yunus EmreEnstitüsükül “Gelibolu” Sema Bicik Resim Sergisi YUNUS EMREENSTİTÜSÜ “Gallipoli” Sema Bic ------

ik

İpek’te Solo

Painting Aç ıldı

Exhibition Bicik’s pieces first-hand and got informed Bicik’s piecesfirst-handandgotinformed student gotthechancetoexperienceSema lovers. Peć In theirlatestartandculture event, Peć he haseverseenandthankedSemaBicik. collection isthefinestwar-themedproject her opening speech that the “Gallipoli” Zymer Mulluqi,alsoanartist,statedin about herwork.Peć Gallery drew amixedcrowd ofPeć I centennial.TheexhibitionatthePeć Bicik titled “Gallipoli” for the World War exhibition bythefamousartistSema Yunus EmreEnstitüsüorganizesan Opens n artists, officials, teachers, and Art Gallery Director ArtGalleryDirector in

Peć n art n art Art Art

150 .tr dergi .tr magazine B ilgili SaraybosnaYunus EmreEnstitüsüile imza töreninin ardındansonbuldu. larıyla başladı. Programarkasındanyapılan kanı Adis Muharemoviç’in açışkonuşma Dilberoviç, Una-SanaKantonu EğitimBa Hersek Federasyonu EğitimBakanıElvira Program, Büyükelçi CihadErginay, Bosna Akif Yaman ve çoksayıdadavetliler katıldı. na Türk KültürMerkezi Müdürü Mehmet Şeref Ateş, Yunus EmreEnstitüsüSaraybos- Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Belediye Başkanı Muzaffer Külcü,Yunus tim Bakanı Adis Muharemoviç, Çorum Elvira Dilberoviç, Una-Sana Kantonu Eği Bosna HersekFederasyonu EğitimBakanı leştirilen töreneBüyükelçi CihadErginay, riyeti SaraybosnaBüyükelçiliğinde gerçek- sında protokol imzalandı.Türkiye Cumhu- Una-Sana Kantonu Eğitim Bakanlığıara Bosna Hersek’te Türkçe öğrenimiyaygınlaşırken; imzalananprotokoleBosna Hersek’te göreTürkçe, Una-Sana Based ontheprotocol Turkish signedto expand education inBosnia-Herzegovina, Turkish electives YUNUS EMREENSTİTÜSÜ seçmeli ders olarak okutulmasıyla seçmeli dersolarakokutulmasıyla orta dereceli okullardaTürkçenin Una-Sana Kantonundaki ilk ve osna Hersek Federasyonu’ndaki Kantonundaki dereceli okullardaseçmelidersolarak okutulacak. ilkveorta will beoffered duringUna-Sana level education. andsecondary Canton primary Saraybosna Yunus Emre Enstitüsü ve Sarajevo Yunus Eğitim Baka nlığı Emre Una-Sana Kantonu Signs Protocol on Turkish Enstitüsü - - - - and Protokol Una - Sana Education

Canton Anlaşması ended following thesigning ceremony. Education Adis Muharemovic. Theprogram Dilberoviç, and Una-Sana Minister of Herzegovina MinisterofEducation Elvira by AmbassadorCihadErginay, Bosnia- program started withopening speeches Akif Yaman, and severalguests. The Turkish CulturalCenterDirectorMehmet Şeref Ateş, SarajevoYunus Emre Enstitüsü Emre EnstitüsüVicePresidentProf. Dr. Çorum MayorMuzafferKülcü,Yunus Minister of Education Adis Muharemovic, Education Elvira Dilberoviç, Una-Sana Erginay, Bosnia-HerzegovinaMinister of attended byTurkishAmbassadorCihad at the Turkish Embassy in Sarajevo was of Bosnia-Herzegovina. The ceremony in theUna-SanaCantonofFederation secondary level educationalinstitutions offer Turkish electives in primary and and Sarajevo Yunus Emre Enstitüsü to Sana Canton Ministry of Education A protocolwassignedbetweenUna- Ministry

of Educa tion