De Gierzwaluw VOGELWERKGROEP AMSTERDAM

• Broedvogels in de Brettenzone • Broedvogelinventarisaties in 2009 • Resultaten MUS-project 2008

MAART 2010 NR 4 JAARGANG 47

De Gierzwaluw VOGELWERKGROEP AMSTERDAM

Inhoud

Activiteiten Sanne Hirschler & Jan van Til 4

Een stad vol vogels: de Derde Amsterdamse Stadsvogeldag Hanna Hirsch 7

Verenigingsnieuws Hanna Hirsch 8

Broedvogelinventarisaties in 2009 Frank van Groen 10

Resultaten MUS-project 2008 Ellen de Bruin 21

Broedvogels in de Brettenzone Teun van Dijk 30

Eén, twee,... veel parkieten! Roelant Jonker 35

Opvetten en wegwezen Naturalis & Vogelbescherming Nederland 37

Waarnemingen oktober-december 2009 Auke Jansen 38

Uit de tijdschriften John van der Woude 48

Ledenmutaties 51

Colofon 51

FOTO OMSLAG: Waterral, Middelpolder, 16 december 2009, Marianne Slot Activiteiten Sanne Hirschler & Jan van Til

ezingen: Locatie: Sporthal Wethouder Verheij, Polderweg 300, Amsterdam-Oost. Er is enige L parkeergelegenheid (betaald parkeren tot 21.00u). Tram 9 halte Pretoriusstraat. Tijd: 20.00u-22.30u; bar open 19.30u. Toegankelijk voor leden en niet-leden. Meer informatie bij Jan van Til, 020-6326107, [email protected].

Excursies: Vertrek om 8.00u precies, tenzij anders vermeld. Zorg zelf voor eten, drinken, verrekijker, warme en/of regenkleding. Alleen toegankelijk voor leden van de VWGA. Meld je tijdig aan bij de excursieleider, met name voor auto-excursies. Vragen, suggesties en opmerkingen zijn welkom bij Sanne Hirschler, 06-20378931, [email protected].

Verzamelpunten: Molen De Gooijer hoek Funenkade-Zeeburgerkade. Stadionplein parkeerplaats FRANK VAN GROEN FOTO: tussen de twee FEBO’s. Zorgvlied hoofdingang begraafplaats Amsteldijk 273. Op fietsexcursie in besneeuwd Waterland, 24 januari 2010 Bezoek voor (gewijzigde) activiteiten regelmatig de VWGA-website.

de aërodynamica van de vogelvlucht, met enige nadruk op de vluchtkenmerken die een rol kunnen Zo 28 maart: Holterberg & IJssel auto-excursie spelen bij de determinatie. Paul geeft inleidende beelden van soorten vogelvlucht en variaties in We vertrekken vroeg, zodat we op tijd op de Holterberg aankomen om Korhoenders te zien en te vliegen en vertelt over basisaërodynamica van het klapwieken, de rol van gewicht, vleugeloppervlak horen. We kunnen ook Wulpen, doortrekkende Beflijsters en andere vogels zien. Na de Korhoenders en vleugelvorm, en over soortspecifieke vluchtkenmerken. Aan de orde komen vragen als: is de rijden we door naar de IJssel om daar op zoek te gaan naar watervogels. We zullen vandaag ook vleugelslag diep of oppervlakkig, langzaam of snel? Is de vlucht golvend of recht? Is de vogel aan lopen dus trek wandelschoenen aan. Mocht je je hebben opgegeven en nog geen reactie terug het bidden of aan het thermiekzweven? hebben ontvangen, mail s.v.p. nog een keer naar Mike met in de onderwerpregel “Holterberg”. De lezing is gericht op “de vogelaar”, vereist geen aërodynamische kennis en er is voldoende ruimte Excursieleider: Mike Hirschler, 0570-511146, [email protected] voor vragen en discussie. Verzamelen: Stadionplein. Let op: tijd is gewijzigd: 5.00u. ‘s ochtends Za 8 mei: Big Day VWGA Do 15 april: Algemene Ledenvergadering VWGA In 2010 wordt voor de zevende keer een Big Day georganiseerd. Teams van minimaal twee en De ALV van 2010 begint om 20.00u. in Sporthal Wethouder Verheij. Na de vergadering vertelt Mark maximaal vier personen proberen binnen één etmaal zoveel mogelijk soorten vogels waar te nemen Kuiper over de vogels van Amstelland. in het werkgebied van de Vogelwerkgroep Amsterdam. Elke soort die minimaal door 50% van de teamleden wordt waargenomen telt mee. Ieder vervoermiddel of combinatie ervan is toegestaan. Za 17 april: Vijfhoek & Diemerpark ochtend-fietsexcursie Zullen het uithoudingsvermogen, de vogel- en terreinkennis van de deelnemers en - niet onbe- We fietsen door het Diemerpark richting de Vijfhoek. Hier gaan we te voet verder, op zoek naar langrijk - de weersomstandigheden het mogelijk maken het oude record uit 2007 van maar liefst zang- en watervogels. 128 soorten te breken? Ook mensen die nooit aan een Big Day hebben deelgenomen worden Excursieleider: Frank van Groen, 020-7762160, [email protected] uitgenodigd dit ornithologisch fenomeen eens mee te maken. Een hele dag vogelen in een toptijd Verzamelen: Molen De Gooijer als de eerste helft van mei levert vrijwel gegarandeerd enkele gedenkwaardige waarnemingen op. Verrassend veel soorten verblijven in dit seizoen in en om de stad, zie ook het verslag van de Big Wo 28 april: De aërodynamica van de vogelvlucht lezing Paul Vermeulen Day van 2009 in De Gierzwaluw 47 (2). Schroom dus niet, formeer een team en meld je aan. Paul Vermeulen is aërodynamicus van beroep en daarnaast vogelaar. De lezing heeft als onderwerp Begin mei ontvangt ieder team de spelregels van de Big Day, een checklist van Amsterdam en een

4 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 5 kaart van het werkgebied van de VWGA. Deze laatste staat ook op de VWGA-website, alsmede een Een stad vol vogels: overzicht van alle soorten waargenomen tijdens de vorige Big Days. Na inzameling van de resulta- ten zal de winnaar van de Big Day 2010 bekend worden gemaakt. de Derde Amsterdamse Stadsvogeldag Teams kunnen zich opgeven bij Frank van Groen, 020-7762160, [email protected]. Hanna Hirsch

Zo 16 mei: Rondehoep, Ouderkerkerplas & Landje van Geijsel ochtend-fietsexcursie We fietsen ten zuiden van Amsterdam om een aantal gebieden te bezoeken. Polder de Rondehoep is een oud veengebied waar van alles te zien is. Ook de Ouderkerkerplas en het Landje van Geijsel msterdam heeft vogels veel te bieden. Sommige vogelsoorten zijn in de stad zelfs suc- kunnen leuke soorten opleveren in het voorjaar. cesvoller dan daarbuiten. Ze weten zich vaak goed aan te passen. Zo broeden Meerkoeten Excursieleider: Rutger Rotscheid, 020-6004312, [email protected] A op nesten van plastic afval, touw en takken en gaan reigers na afloop van de markt kijken Verzamelen: Zorgvlied wat er te halen valt aan visafval. Het leven van vogels staat echter ook op gespannen voet met het stadse bestaan: stadsuitbreiding gaat vaak ten koste van natuurgebieden en door de goede isolatie Zo 30 mei: Derde Amsterdamse Stadsvogeldag Park Frankendael van huizen vinden typische stadsvogels als Huismus en Gierzwaluw steeds moeilijker een plek om Zie elders in deze Gierzwaluw. hun nesten te bouwen. Het drukke verkeer veroorzaakt ook veel slachtoffers onder vogels.

Za 26 juni: Oostvaardersplassen auto-/wandelexcursie Om meer mensen met de onverwacht rijke stads- We gaan met een boswachter op pad in de Oostvaardersplassen, het grootste moerasgebied van vogelwereld in contact te brengen, organiseert de Nederland. We brengen een bezoek aan de aalscholverkolonie en tijdens onze wandeling, die Vogelwerkgroep Amsterdam op zondag 30 mei 2010 ongeveer 2,5 uur duurt, kunnen we allerlei andere watervogels, vele soorten eenden en rietvogels voor de derde keer de Amsterdamse Stadsvogeldag. tegenkomen. Zelfs de Zeearend behoort tot de mogelijkheden. Na de begeleide wandeling kunnen De Derde Amsterdamse Stadsvogeldag vindt net als we zelf het gebied in gaan. Opgave voor deze excursie is verplicht; er zijn 25 plaatsen. de Tweede plaats in Park Frankendael, wederom in Informatie en opgave: Sanne Hirschler, 06-20378931, [email protected] samenwerking met Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer. Verzamelen: Stadionplein Het is tevens de landelijke Dag van het Park en we Kosten: afhankelijk van het aantal deelnemers; bij 25 deelnemers € 5 pp., excl. benzinekosten. vormen een onderdeel van het Bloei Feest. Omdat we kunnen meeliften op de grote organisatie van

het stadsdeel hoeven we weinig te doen aan zaken 13-12-2009 HANNA HIRSCH, watergraafsmeer, FOTO: als PR. Huismus

Kijkschermen in het Schinkelbos Het programma staat nog niet vast, maar zal tegen die tijd bekend worden gemaakt via de website vogelwergroepamsterdam.nl, AVN en andere kanalen in Oost-Watergraafsmeer. In het Schinkelbos zijn dit voorjaar twee vogelkijkschermen geplaatst. Eén bevindt zich In elk geval bevat het programma lezingen, vogelexcursies, een gedichtenroute door het park, een langs het fietspad rechts bij de laatste waterpartij voor de brug naar de ecologische informatiemarkt van milieu- en natuurorganisaties, nestkasten schilderen, uilenballen pluizen en verbindingszone. Het tweede scherm staat langs het wandelpad dat vanuit het noorden verkoop van de serie ansichtkaarten en speciale uitgaven van De Gierzwaluw (o.a. ‘Park Franken- gerekend naar links loopt. De schermen zijn, in overleg met de Commissie Bescherming van de Vogelwerkgroep dael Vogelpark’ en ‘Vogelen in Amsterdam’). Er is een extra excursie op zaterdag 29 mei om 7.00 Amsterdam, geplaatst door Beheer Amsterdamse Bos. uur. Vorig jaar hadden we schitterend weer, er kwamen een paar duizend mensen en het was heel Jan van der Ben, 10 maart 2010 genoeglijk. Lees nog eens het verslag in de vorige Gierzwaluw.

Wie mee wil werken, een kraam wil, of een idee heeft, geef het zo snel mogelijk door aan een van ons: Hanna Hirsch: 020-6462240 en Sanne Hirschler: 06-20368931.

6 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 7 Verenigingsnieuws Hanna Hirsch

p donderdag 15 april vindt de Algemene Ledenvergadering plaats. Ronald Pieters zal worden voorgedragen als lid van het bestuur met als specifieke functie het penningmees- O terschap. Inmiddels heeft de kascontrole door Ellen de Bruin en Rob Baars over de jaren 2008 en 2009 plaatsgevonden. Na afloop van de vergadering geeft Mark Kuiper een lezing over de vogels van Amstelland, met nadruk op de weidevogels van Polder de Rondehoep. Aan de hand van fraaie beelden, kaarten en grafieken worden de recente, soms spectaculaire, ontwikkelingen in de vogelstand van deze bijzondere polder besproken door de kenner van dit gebied bij uitstek. De uitnodiging en de agenda voor de ALV en het jaarverslag van 2009 vindt u in de envelop bij deze Gierzwaluw. Ook is een acceptgiro ingesloten voor het overmaken van de contributie voor 2010. U kunt ook een machtigingsformulier invullen. Mocht er iets ontbreken, graag even een berichtje naar Roely Bos of naar mij. De voorjaarsfenologielijst is te downloaden via de website: http://www.vogelwerkgroepamsterdam.nl/waarnemingen/fenologie.html

De nieuwe statuten zijn aangenomen. De statutenwijziging is noodzakelijk om bij beschermings- activiteiten voldoende grondslag te hebben voor eventuele juridische acties. Het bestuur zal ervoor zorgen dat de statuten zo snel mogelijk van kracht worden via een notaris.

Er kunnen nog steeds soorten gesponsord worden in de broedvogelatlas van Noord-Holland, die in december 2010 uitkomt. Kijk op vogelwerkgroepennh.nl/sponsoring.php.

Dit is mijn laatste ‘verenigingsnieuws’. Vanaf de komende Algemene Ledenvergadering zal Roely 28-12-2009 HANNA HIRSCH, middelpolder, FOTO: Bos het secretariaat overnemen en ben ik geen lid meer van het bestuur. Het was leuk en leerzaam Roerdomp om lange tijd spin in het web van de Vogelwerkgroep te zijn. Een paar hoogtepunten wil ik noemen: de bereidwilligheid van velen van jullie om op verschillende manieren mee te werken aan de Stadsvogeldagen (excursieleiders, inleiders, fotografen, standwerkers, etc.), al die bijzondere bel eerst een deskundige (Jip). Dan bel ik die mevrouw: ze heeft twee (!) Roerdompen in de tuin telefoontjes over vogels in nood, mooie uitgaven/boekjes, de vele ontmoetingen en samenwerking langs de waterkant in het riet, eentje kan zich prima redden, maar de ander niet. Ik vertel haar dat met de redactie van De Gierzwaluw. Dank jullie wel daarvoor! ze niet mag proberen hem te pakken in verband met de grote snavel en gevaar voor haar ogen. Of Sinds januari ben ik stadsvogeladviseur bij Vogelbescherming Nederland, uiteraard voor de vogels ze de dierenambulance al heeft gebeld: die komen niet. Ik vertel wat hij eet (muizen, vissen). Haar in Amsterdam. man roept op de achtergrond: eet hij ook garnalen? Ik zeg ja, probeer maar, en ook kippenvleugel- tjes. Heeft ze niet in huis. Dan kijk ik in de ledenlijst en zie dat Rob in dezelfde straat woont. Die Tot slot een voorbeeld van een bijzondere telefoontje: staat binnen de kortste keren op de stoep. Snel nog naar de AH voor de kippenvleugeltjes. Na een Op mijn antwoordapparaat staat een mevrouw, ze heeft een verzwakte Roerdomp in haar tuin. Ik dagje bijvoeding is de Roerdomp weer opgeknapt en weggevlogen.

8 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 9 Broedvogelinventarisaties in 2009 ventariseerd in het kader van het landelijk weidevogelmeetnet van het NEM (Netwerk Ecologische Frank van Groen Monitoring) in opdracht van de provincie Noord-Holland. Er wordt gewerkt volgens de BMP-W methode (Teunissen & Van Kleunen, 2000). Het NEM-weidevogelmeetnet wordt gecoördineerd door SOVON. Omdat slechts een beperkt aantal soorten wordt geïnventariseerd staan de gegevens van deze plots apart vermeld in Tabel 2. Het gaat om gebieden in Waterland (6), het Ilperveld (3), Marken (1), de Middelpolder (1), de Bovenkerkerpolder (1) en de Holendrechter- en Bullewijkerpolder (1). n 2009 werden in de Amsterdamse regio in maar liefst 23 gebieden broedvogels geïnventariseerd. Naast de 21 verplichte soorten (BMP-W) zijn in deze plots ook Grauwe Gans, Kolgans, Brandgans, De resultaten staan vermeld in Tabel 1. Voor overzichten van broedvogelinventarisaties in de Am- Grote Canadese Gans, Nijlgans en Kluut geteld. Alleen de soorten die in 2009 daadwerkelijk zijn Isterdamse regio uit 2005 t/m 2008 wordt verwezen naar eerder verschenen artikelen in dit blad vastgesteld in één van de dertien plots staan vermeld in de tabel. Het gaat om vijftien soorten. Dit (Louwe Kooijmans, 2006 & 2007 en Van Groen, 2008 & 2009). Ten opzichte van 2008 is de Lange betekent dat Kolgans, Brandgans, Kluut, Tafeleend, Wintertaling, Zomertaling, Wulp, Kemphaan, Bretten afgevallen als inventarisatiegebied. De Brettenzone en Ruige Riet zijn nieuw in het overzicht. Watersnip, Kwartelkoning, Kwartel en Patrijs in 2009 niet zijn vastgesteld in deze meetnetplots. Alle gebieden werden geïnventariseerd volgens de BMP-A methode van SOVON (Van Dijk, 2004). In 2009 werden in de dertien meetnetplots in totaal 849 territoria vastgesteld. Gemiddeld werden in een plot negen soorten vastgesteld. De Kievit is de talrijkste broedvogel in de meetnetplots (215 In de 23 telgebieden zijn in 2009 van 98 territoria), op de voet gevolgd door de Grutto (214). Verder komt alleen de Tureluur boven de 100 vogelsoorten 6459 territoria vastgesteld. territoria uit. Krakeend (90) en Scholekster (46) zijn relatief talrijk. Van de vijftien vastgestelde Uit het overzicht blijkt dat de Merel de soorten komen Grote Canadese Gans, Slobeend, Grutto en Graspieper alleen in de weidevogelmeet- talrijkste soort is (478). Op twee staat de netplots voor en niet in de BMP-plots. Winterkoning (436) en op drie de Kleine Karekiet (316). Andere algemene soorten De in het totaal 36 onderzochte gebieden kunnen worden beschouwd als een goede dwarsdoor- die boven de 200 territoria uitkomen zijn snede van de Amsterdamse regio op het gebied van broedvogels. Hierbij moet wel worden bedacht Aalscholver (Botshol), Wilde Eend, Meer- dat relatief veel plots in stadsparken en weinig plots in bebouwd gebied liggen, terwijl het laatste koet, Houtduif, Tjiftjaf, Fitis en Koolmees. juist een groot deel van het oppervlak van de regio beslaat.

Vier soorten komen in alle plots voor als 11-12-2009 middelpolder, MARIANNE SLOT, FOTO: Grote delen van het stedelijk gebied zijn marginaal biotoop voor veel vogels. Hier komen veel broedvogel: Wilde Eend, Meerkoet, Merel en De Wintertaling is een nieuwe broedvogel voor Amsterdam vogelsoorten niet tot broeden en algemene soorten halen hier vaak maar lage dichtheden. Dat van Koolmees. Zes soorten ontbreken slechts in sommige soorten, die elders schaars zijn, daarentegen verassend hoge aantallen kunnen worden één plot: Houtduif, Winterkoning, Tjiftjaf, Zwartkop, Pimpelmees en Vink. vastgesteld in een stedelijk plot bewijzen wel de aantallen van Gierzwaluw (21), Huiszwaluw (45) 24 soorten komen in slechts één plot voor. Gebieden met exclusieve soorten zijn Botshol met twaalf en Huismus (48) in het Oostelijke Havengebied. soorten (Lepelaar, Aalscholver, Kokmeeuw, Heilige Ibis, Krooneend, Bruine Kiekendief, Boomvalk, De cijfers uit beide tabellen geven een redelijk compleet beeld van de broedvogelbevolking in de Zwartkopmeeuw, Kleine Mantelmeeuw, Visdief, Bosuil, Grote Karekiet), Lutkemeerpolder met zes regio Amsterdam in 2009, met als enige kanttekening dat het stedelijk gebied onderbelicht is. soorten (Kleine Plevier, Tureluur, Veldleeuwerik, Boerenzwaluw, Gele Kwikstaart, Ringmus), Oostelijk Dit komt omdat de animo om vrij arbeidsintensieve BMP-inventarisaties in stedelijk gebied uit Havengebied (Gierzwaluw, Huiszwaluw), Westgaarde (Goudhaan, Appelvink), Diemerbos (Winterta- te voeren vrij laag is. Zelfs in een stedelijke regio als Amsterdam ligt het overgrote deel van de ling) en Flevopark (Ransuil). geïnventariseerde plots in parken en in landelijk gebied. Om toch een beter beeld te krijgen van het wel en wee van typische soorten van de stad is SOVON daarom in 2007 met MUS (Meetnet Urbane De enige soort die, sinds 2005, in 2009 voor het eerst in de Amsterdamse regio werd vastgesteld als Soorten) begonnen, een methode die veel minder tijd kost. De resultaten van MUS in de Amster- broedvogel is de Wintertaling (Diemerbos). Soorten die in de jaren 2005 t/m 2008 wel zijn vastge- damse regio zijn eerder besproken in dit blad (De Bruin, 2008). steld als broedvogel maar niet in 2009 zijn Roerdomp (3x Diemerpark), Ooievaar (2006 Frankendael), Zomertaling (2x), Torenvalk (2x), Patrijs (2x Lutkemeer), Zwarte Stern (3x Botshol), Zwarte Roodstaart Grofweg zijn de onderzochte telgebieden uit Tabel 1 onder te verdelen in drie regio’s: de parken, (2x), Grote Lijster (2006 Westgaarde), Zwarte Mees (2007 Flevopark) en Goudvink (2008). Van deze elf het stedelijk gebied en het landelijk gebied. Zoals te verwachten zijn de plots in het stedelijk soorten staan er vier op de Rode Lijst: Roerdomp, Zomertaling, Patrijs en Zwarte Stern. gebied soortenarmer (39 verschillende soorten, gemiddeld 25 soorten) dan de plots in de parken Naast de 23 gebieden uit Tabel 1 worden binnen de regio Amsterdam jaarlijks ook dertien plots geïn- (62 verschillende soorten, gemiddeld 33 soorten) en die het in landelijk gebied (86 verschillende

10 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 11 Tabel 1.Tabel Resultaten 1. Resultaten broedvogelinventarisaties broedvogelinventarisaties Amsterdamse Amsterdamse regio 2009regio (index2009 (index 2006=100) 2006=100)

parkenparken stedelijkstedelijk gebied gebied landelijklandelijk gebied gebied

GebiedGebied Totaal Totaal Botshol Botshol Flevopark Flevopark Ruige Riet Ruige Riet Index 2007 Index 2008 Index 2009 Diemerbos Index 2007 Index 2008 Index 2009 Diemerbos Oosterpark Kleine Poel Oosterpark Kleine Poel Diemerpark Diemerpark Westgaarde Westgaarde Park De Kuil Park De Kuil Bretttenzone Bretttenzone Bloesempark Erasmuspark Bloesempark Erasmuspark Gerbrandypark De Mirandabad Gerbrandypark De Mirandabad Rembrandtpark Rembrandtpark Eendrachtspark Eendrachtspark Lutkemeerpolder Lutkemeerpolder Polderweggebied Park Frankendael Polderweggebied Park Frankendael Oeverlanden Zuid Oeverlanden Zuid Oeverlanden West Oeverlanden West Oostelijk Havengebied Oostelijk Havengebied Hortus & Wertheimpark Hortus & Wertheimpark OppervlakOppervlak (ha) (ha) 10,4 10,432 3210 1035 3514 1417,2 17,24 415 1543 4318,3 18,342 4223 2345 4521 21200 200117 11742 4284 84194 19416 168 820 207 71018 1018 1 Dodaars1 Dodaars 5 5 4 4 9 9125 125175 175113 113 2 Fuut2 Fuut 1 1 7 7 1 1 2 2 7 7 5 5 1 1 2 2 5 5 2 217 171 1 3 3 2 2 2 2 1 1 4 4 63 63 96 9696 9692 92 3 Aalscholver3 Aalscholver 235 235 235 235117 117111 111115 115 4 Blauwe4 Blauwe Reiger Reiger 61 6119 19 2 2 82 82 64 6472 7269 69 5 Heilige5 Heilige Ibis Ibis 3 3 3 3 6 Lepelaar6 Lepelaar 29 29 29 29218 218164 164264 264 7 Knobbelzwaan7 Knobbelzwaan 1 1 1 1 2 2 1 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 15 15143 143214 214200 200 8 Grauwe8 Grauwe Gans Gans 166 1664 4 3 3 8 8 3 3 6 6 8 8198 198129 129121 121149 149 9 Soepgans9 Soepgans 3 3 5 5 8 8 10 10NijlgansNijlgans 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 10 10 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 5 5 36 36100 100129 129143 143 11 Bergeend11 Bergeend 1 1 1 1 2 2 4 4 12 12KrakeendKrakeend 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 3 3 2 2 1 1 2 213 138 8 9 911 114 4 1 1 1 1 66 66 81 81108 108104 104 13 13WintertalingWintertaling * * 1 1 1 1 14 14Wilde WildeEend Eend 11 1115 1511 1129 2911 11 8 8 6 632 3232 32 8 8 12 1214 1413 1313 138 811 1118 189 9 x x 8 8 2 210 109 9290 29090 9093 9386 86 15 15SoepeendSoepeend 1 1 7 7 8 8 2 225 253 3 1 1 3 3 2 2 7 7 2 2 1 1 x x 2 2 64 64118 118112 11294 94 16 16MuskuseendMuskuseend 1 1 1 1 2 2 17 17KrooneendKrooneend 2 2 2 2 18 18TafeleendTafeleend 1 1 1 1 2 2 19 19KuifeendKuifeend 1 1 4 4 1 1 4 4 1 1 1 1 10 10 8 8 6 6 5 5 1 1 1 1 5 5 48 48144 144148 148141 141 20 20BruineBruine Kiekendief Kiekendief 1 1 1 1 21 21Havik Havik 1 1 3 3 1 1 1 1 6 6 22 22SperwerSperwer 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 23 23BuizerdBuizerd 1 1 5 5 1 1 1 1 8 8 111 111111 11189 89 24 24BoomvalkBoomvalk * * 1 1 1 1 25 25FazantFazant 1 1 3 3 1 1 4 414 143 3 6 6 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 40 40100 10088 88106 106 26 26WaterralWaterral 1 1 1 1 1 1 3 3 27 27WaterhoenWaterhoen 6 6 9 9 6 6 9 912 12 5 5 4 413 13 8 8 2 2 1 1 1 1 1 1 5 5 11 11x x 1 1 1 1 95 95113 113103 10397 97 28 28MeerkoetMeerkoet 9 9 22 2212 1216 1612 1214 14 2 2 7 729 2911 1112 127 727 275 517 1727 277 726 26x x 4 4 2 211 116 6285 285102 10295 9599 99 29 29ScholeksterScholekster 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 30 30KleineKleine Plevier Plevier 1 1 1 1 31 31Kievit Kievit 9 9 2 2 1 1 12 12127 127120 12080 80 32 32TureluurTureluur * * 1 1 1 1 33 33ZwartkopmeeuwZwartkopmeeuw 2 2 2 2 34 34KokmeeuwKokmeeuw 195 195 195 19561 6163 6334 34 35 35KleineKleine Mantelmeeuw Mantelmeeuw 1 1 1 1 36 36VisdiefVisdief * * 1 1 1 1 37 37StadsduifStadsduif 5 510 10 10 10 9 9 5 516 16 55 55104 104116 11672 72 38 38HolenduifHolenduif 1 1 3 3 5 5 3 3 2 2 6 6 1 1 1 1 1 1 2 2 25 25 94 94122 122128 128 39 39HoutduifHoutduif 16 1621 2112 1217 1713 1312 12 6 627 2763 6316 1610 1011 119 915 153 310 102 2 4 4 x x 2 2 1 1 3 3 273 273113 113117 117107 107 40 40TurkseTurkse Tortel Tortel 2 2 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 13 13 91 9155 5573 73 41 41HalsbandparkietHalsbandparkiet 2 2 4 4 2 2 9 9 8 8 2 2 4 4 5 5 7 7 5 5 1 1 1 1 2 2 52 52 91 91103 103109 109 42 42Grote GroteAlexanderparkiet Alexanderparkiet 1 1 1 1 2 2 43 43KoekoekKoekoek * * 1 1 1 1 1 1 5 5 6 6 2 2 5 5 1 1 1 1 1 1 24 24100 10096 9692 92 44 44BosuilBosuil 1 1 1 1 45 45RansuilRansuil * * 1 1 1 1 46 46GierzwaluwGierzwaluw 21 21 21 21114 114114 114100 100 47 47IJsvogelIJsvogel 1 1 1 1 2 2 4 4 48 48GroeneGroene Specht Specht * * 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 49 49Grote GroteBonte BonteSpecht Specht 2 2 3 3 1 1 6 6 2 2 1 1 1 1 1 1 7 7 5 5 5 5 2 2 5 5 7 7 2 2 4 4 1 1 1 1 1 1 57 57110 110121 121115 115 Tabel 1.Tabel Resultaten 1. Resultaten broedvogelinventarisaties broedvogelinventarisaties Amsterdamse Amsterdamse regio 2009regio (index2009 (index 2006=100) 2006=100)

parkenparken stedelijkstedelijk gebied gebied landelijklandelijk gebied gebied

GebiedGebied Totaal Totaal Botshol Botshol Flevopark Flevopark Ruige Riet Ruige Riet Index 2007 Index 2008 Index 2009 Index 2007 Index 2008 Index 2009 Diemerbos Diemerbos Oosterpark Oosterpark Kleine Poel Kleine Poel Diemerpark Diemerpark Westgaarde Westgaarde Park De Kuil Park De Kuil Bretttenzone Bretttenzone Bloesempark Bloesempark Erasmuspark Erasmuspark Gerbrandypark De Mirandabad Gerbrandypark De Mirandabad Rembrandtpark Rembrandtpark Eendrachtspark Eendrachtspark Lutkemeerpolder Lutkemeerpolder Polderweggebied Polderweggebied Park Frankendael Park Frankendael Oeverlanden Zuid Oeverlanden Zuid Oeverlanden West Oeverlanden West Oostelijk Havengebied Oostelijk Havengebied Hortus & Wertheimpark Hortus & Wertheimpark 50 50VeldleeuwerikOppervlakVeldleeuwerikOppervlak (ha) * (ha) * 10,4 10,4 32 32 10 10 35 35 14 14 17,2 17,2 4 415 15 43 43 18,3 18,3 42 42 23 23 45 45 21 21 200 200 117 117 42 42 84 84 1941 194116 16 8 820 20 7 710181 10181 511 51BoerenzwaluwDodaars1 BoerenzwaluwDodaars * * 5 5 41 14 91 19125 125175 175113 113 522 52HuiszwaluwFuut2 HuiszwaluwFuut * * 1 1 7 7 1 1 2 2 7 7 5 5 1 1 2 2455 455 2 217 17 1 1 3 3 2 2 2 2 1 1 4 4 6345 4563 9684 849611696 1169614192 14192 533 53BoompieperAalscholver3 BoompieperAalscholver 23515 23515 1 1 23516 23516100117 100117200111 200111267115 267115 544 54GeleBlauwe4 KwikstaartGeleBlauwe Reiger Kwikstaart Reiger * * 61 61 19 19 2 2 2 2 822 822 64 64 72 72 69 69 555 55WitteHeilige5 KwikstaartWitteHeilige Ibis Kwikstaart Ibis 1 1 1 1 31 13 4 4 3 3 103 103 58 58100 100 83 83 566 56WinterkoningLepelaar6 WinterkoningLepelaar 14 14 24 24 10 10 35 35 15 15 10 10 3 3 18 18 42 42 36 36 32 32 9 9 6 6 29x 29x68 68 30 30 43 43 x x10 10 6 6 8 8 17 17 43629 43629218110 218110164116 164116264110 264110 577 57HeggenmusKnobbelzwaan7 HeggenmusKnobbelzwaan 10 10 141 141 5 5 6 6 3 3 7 7 3 3 15 5115 15 22 22 10 10 4 4 12 12111 111 3x 3x411 411131 131251 251 1x 1x 1 1 31 31 1 1 19915 1991514385 14385214115 214115137200 137200 588 58RoodborstGrauwe8 RoodborstGrauwe Gans Gans 6 6 6 6 3 3 9 9 4 4 3 3 1 1 5 5 11 11 8 8 41 41 2 2 166x 166x 4 4 34 43 8 8 x x 31 13 1 1 6 6128 128198121 121198129103 10312912190 1219014981 14981 599 59NachtegaalSoepgans9 NachtegaalSoepgans * * 3 3 3 3 5 5 16 16 5 5 1 1 1 1 268 268 119 119 77 77 74 74 1060 6010NijlgansBlauwborstBlauwborstNijlgans 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 105 10519 19 1 1121 121101 101 2 2 2 2 5 5 3646 4636100132 132100129106 106129143135 135143 6111 61MerelBergeend11 MerelBergeend 18 18 33 33 11 11 42 42 11 11 12 12 5 5 32 32 90 90 28 28 37 37 15 15 12 12 22 22 1x 1x37 37 131 13121 21 2x 2x 7 7 7 7 11 11 14 14 4784 4784 96 96 92 92104 104 1262 6212KrakeendZanglijsterZanglijsterKrakeend 21 12 25 52 21 12 27 72 13 31 2 2 1 1 2 2 5 5 113 113 29 92 2 2 1 1 2 2 25 521324 241385 58 9 911 11 46 64 14 41 12 21 2 2 10866 10866 8198 988110884 1088410497 10497 1363 6313WintertalingSprinkhaanzangerSprinkhaanzangerWintertaling * * 5 5 12 12 15 51 6 6 281 281 97 97 97 97 85 85 1464 6414WildeSnor * SnorWildeEend * Eend 11 11 15 15 11 11 29 29 11 11 8 8 6 632 32 32 32 8 8 12 12 14 14 13 13 13 13 84 4811 11 18 18 19 19 x x 8 8 2 210 10 9 92905 2905 5390 53906893 68932686 2686 1565 6515SoepeendRietzangerRietzangerSoepeend 1 1 71 17 8 8 2 225 25 3 3 1 1 3 3 2 2 7 7 2 276 76 35 35 9 9 211 21112x 12x 2 2 15464 15464118114 114118140112 14011214894 14894 1666 6616MuskuseendBosrietzangerBosrietzangerMuskuseend 1 1 2 2 1 1 1 1 6 6 1 1 3 3 57 57 12 12 24 24 13 13 1 1 1202 1202132 132101 101130 130 1767 6717KrooneendKleineKleineKrooneend Karekiet Karekiet 3 3 5 5 6 6 5 5 1 1 2x 2x121 121 6 6 87 87 46 46 11 11 5 5 11 11 9 9 3162 3162 116 116116 116138 138 1868 6818TafeleendGrote GroteTafeleendKarekiet Karekiet * * 1 1 1 1 1 1 21 12 1969 6919KuifeendSpotvogelSpotvogelKuifeend * * 1 1 4 4 1 1 4 4 1 1 1 1 10 10 82 28 61 16 5 5 1 1 1 1 5 5 483 483 14464 1446414855 1485514127 14127 2070 7020BruineBraamsluiperBraamsluiperBruine Kiekendief Kiekendief 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 14 41 2171 7121HavikGrasmusGrasmusHavik 1 1 2 2 1 1 1 1 3 3461 461 6 6 46 46 8 8 1 1 1136 1136131 131107 107148 148 2272 7222SperwerTuinfluiterTuinfluiterSperwer 2 2 6 6 2 2 1 1 9 9 12 21 1x 1x201 20112 12 28 28 3 3 5 5 4 4 5 5 12 211014 1014140 140131 131122 122 2373 7323BuizerdZwartkopZwartkopBuizerd 6 6 6 6 2 2 11 11 3 3 3 3 1 1 6 6 15 15 14 14 151 151 2 2 1 1 5x 5x171 17118 18 24 24 1 1 4 4 5 5 4 4 15 511638 1638 11195 11195100111 10011110089 10089 2474 7424BoomvalkTjiftjafTjiftjafBoomvalk * * 5 5 7 7 4 4 15 15 5 5 6 6 1 1 7 7 16 16 13 13 16 16 5 5 4 4 1x 1x37 37 19 19 36 36 1 1 4 4 5 5 5 5 10 10 2211 2211 110 110120 120131 131 2575 7525FazantFitis FitisFazant 14 41 6 6 1 1 34 43 12 21 4x 4x1476 7614273 273806 806 26 62121 121 13 31 24 42 27 7223240 23240100116 10011610388 10388106125 125106 2676 7626WaterralGoudhaanGoudhaanWaterral 1 1 1 1 1 1 1 1 31 13 2777 7727WaterhoenGrauweGrauweWaterhoen Vliegenvanger Vliegenvanger * * 6 6 9 9 6 6 9 912 12 5 5 4 413 13 8 8 21 12 1 1 1 1 1 1 5 5 11 11 1x 1x 1 1 1 1 953 953 113 113103 103 97 97 2878 7828MeerkoetBaardmanBaardmanMeerkoet 9 9 22 22 12 12 16 16 12 12 14 14 2 2 7 729 29 11 11 12 12 7 727 27 5 517 17 27 27 7 7261 261 1x 1x 4 4 2 211 11 6 62852 2852 102 102 95 95 99 99 2979 7929ScholeksterStaartmeesStaartmeesScholekster 1 1 1 1 1 1 13 31 1 1 1 1 1 1 14 41 3 3 7 7 2 2 1 1 7 7 4 4 2 2 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 444 444 97 97118 118115 115 3080 8030KleineMatkopMatkopKleine Plevier * Plevier * 1 1 1 1 2 2 3 3 1 1 1 1 1 1 19 91 43 43 57 57 64 64 3181 8131KievitPimpelmeesPimpelmeesKievit 6 6 10 10 x x13 13 5 5 x x 6 6 10 10 22 22 11 11 13 13 8 8 16 16 4 4 9 9 7 7 4 4 12 12 9x 9x 21 12 3 3 1 1 3 3 16312 1631212792 1279212092 120928099 9980 3282 8232TureluurKoolmeesKoolmeesTureluur * * 15 15 24 24 x x17 17 9 9 x x 4 4 13 13 34 34 18 18 21 21 8 8 14 14 10 10 x x19 19 10 10 19 19 1x 1x 5 5 5 5 3 3 10 10 2581 2581107 107118 118113 113 3383 8333ZwartkopmeeuwBoomkleverBoomkleverZwartkopmeeuw 3 3 2 2 1 1 2 2 2 2 28 82 3484 8434KokmeeuwBoomkruiperBoomkruiperKokmeeuw 3 3 7 7 2 2 3 3 2 2 3 3 2 2 7 7 8 8 7 7 6 6 1 1 1953 1953 2 2 1 1 5 5 1 1 2 2 19565 19565 6198 98616385 85633493 9334 3585 8535KleineGaai GaaiKleine Mantelmeeuw Mantelmeeuw 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 5 5 3 3 4 4 1 1 15 51 6 6 2 2 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 411 411 65 65 70 70 80 80 3686 8636VisdiefEksterEksterVisdief * * 4 4 6 6 2 2 12 12 5 5 4 4 6 6 33 33 4 4 6 6 5 5 4 4 3 3 1 1 7 7 7 7 1 1 2 2 1111 1111 99 99 93 93 99 99 3787 8737StadsduifKauw KauwStadsduif 54 45105 105 108 108 4 4 93 39 5 5163 163 1 1 5528 285510496 1049611667 1166710472 10472 3888 8838HolenduifRoek RoekHolenduif 1 1 31 13 5 5 3 3 2 2 6 6 1 1 1 1 1 1 2 2 253 253 94 94122 122128 128 3989 8939HoutduifZwarteZwarteHoutduif Kraai Kraai 162 162 214 214122 1221710 1017134 134 122 122 61 162710 1027634 634 164 164 102 102113 113 95 59152 152 3 3106 106 23 32104 104 x x 21 12 1 1 3 3 27376 27376102113 102113103117 10311710797 10797 4090 9040TurkseSpreeuwSpreeuwTurkse Tortel Tortel 2 2 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 3 3 1 1 2 2 1x 1x 1 1 137 137 9192 929110055 100557354 5473 4191 9141HalsbandparkietHuismusHuismusHalsbandparkiet * * 2 2 4 4 2 2 9 9 8 8 2 2 4 4 5 5 7 7 5 5 1 1481 481 6 6 2 2 6 6 5260 6052 9183 8391103100 100103109111 109111 4292 9242GroteRingmus RingmusGroteAlexanderparkiet * Alexanderparkiet * 1 1 1 1 4 4 24 42 4393 9343KoekoekVink VinkKoekoek * * 4 4 6 6 2 2 14 41 6 6 3 3 2 2 2 2 8 8 1 1 171 171 5 5 1 1 1 1 5x 5x 64 46 29 92 53 35 14 41 1 1 1 1 16 61 2490 902410079 100799689 899611992 11992 4494 9444BosuilGroenlingGroenlingBosuil 1 1 1 1 2 2 1 1 3 3 1 1 6 6 2 2 2 2 12 2122 22 15 15 2 2 3 3 5 5 1 1 691 691 91 91109 109111 111 4595 9545RansuilPutterPutterRansuil * * 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 4 4 9 9 2 2 1 1 1 1 231 231 56 56 70 70 78 78 4696 9646GierzwaluwKneu *KneuGierzwaluw * 21 21 4 4 5 5 1 1 2110 102111489 1148911458 1145810053 10053 4797 9747IJsvogelAppelvinkAppelvinkIJsvogel 1 1 1 1 2 2 41 14 4898 9848GroeneRietgorsRietgorsGroene Specht Specht * * 1 1 1 1 1 1 1 130 30 16 16 3 3 17 17 16 16 1 1 1 1 844 844 84 84120 120112 112 49 49Grote GroteBonteAantal BonteSpechtAantal territoria Specht territoria1612 16122483 2483981 9813906 39061982 19821121 1121 621 6212571 25714897 48972885 28853095 30951252 1252245 245 140 140 9185 91858327 83272642 26426964 6964187 187 1191 1191731 731103 103 1451 1451645957 64595711099 11099101121 101121101115 101115 AantalAantal soorten soorten31 3131 3125 2542 4235 3528 2824 2433 3330 3037 3745 4526 2624 2426 2662 6244 4435 3553 5351 5134 3428 2830 3028 2898 98101 101106 106102 102 * = Rode Lijst-soort x = wel broedvogel, maar niet geteld soorten, gemiddeld 41 soorten). De plots in het landelijk gebied zijn duidelijk het soortenrijkst. Landelijk gebied Maar liefst 33 soorten uit Tabel 1 werden alleen in het landelijk gebied vast- gesteld als broedvogel. Parken Soorten die in 2009 alleen in de parken zijn vastgesteld zijn Muskuseend, Grote Alexander- Leuk is de vestiging van de Boompieper in het Diemerpark. Botshol is nu niet meer het enige plot parkiet, Ransuil (Flevopark), Goudhaan (Westgaarde), Boomklever, Roek en Appelvink (Westgaarde). waar deze soort is vastgesteld in de regio. Met vijftien territoria bereikte de Boompieper in Botshol een recordstand. Stedelijk gebied Soorten die gebonden zijn aan bebouwing worden vooral hier aangetroffen. Het gaat om Stadsduif, Gierzwaluw, Huiszwaluw en Huismus. Alleen Gierzwaluw en Huiszwaluw Exoten Bijna 10% van de vastgestelde soorten kunnen min of meer als exoot worden beschouwd. werden in 2009 exclusief in het stedelijk gebied aangetroffen als broedvogel. Met de Huismus lijkt Het gaat om Heilige Ibis, Soepgans, Nijlgans, Soepeend, Muskuseend, Fazant, Stadsduif, Halsbandpar- het nu beter te gaan (zie index). kiet en Grote Alexanderparkiet. Het jaarlijkse voorkomen van de Heilige Ibis in Botshol als broedvogel is vrij uniek. Deze soort broedt vrijwel niet elders in Nederland.

Tabel Tabel2. Resultaten 2. Resultaten weidevogelmeetnet weidevogelmeetnet Amsterdamse Amsterdamse regio regio2009 2009(index (index 2006=100) 2006=100) Rode Lijst Van de vastgestelde soorten komen er 23 voor op de Rode Lijst, waarvan er drie alleen in de meetnetplots zijn vastgesteld (Slobeend, Grutto en Graspieper). Van de in totaal 102 vastgestelde soorten broedvogels staat dus ruim 22 procent op de Rode Lijst.

Na Grutto (214) en Tureluur (140) is de Huismus met 60 territoria de talrijkste van deze groep, gevolgd door Huiszwaluw (45, Ooste- lijk Havengebied). Ook de Koekoek (24 territoria in tien gebieden) en de Nachtegaal (26 territoria in vijf gebieden waarvan 16 in de GebiedGebied Brettenzone) doen het goed in de Amsterdamse regio. In de wei- Ilperveld, Nieuwe Gouw Ilperveld, Gouwsloot Ilperveld, Dorre Ilp Belmermeer Waterland, Poppendam Waterland, Barnegat Waterland, Rijperweg Waterland, Broekermeer Waterland, Rietbroek Waterland, Marken Holendrechter- en Bullewijkerpolder Amstelveen Middelpolder Bovenkerkerpolder 2009 Totaal Index 2007 Index 2008 Index 2009 Ilperveld, Nieuwe Gouw Ilperveld, Gouwsloot Ilperveld, Dorre Ilp Belmermeer Waterland, Poppendam Waterland, Barnegat Waterland, Rijperweg Waterland, Broekermeer Waterland, Rietbroek Waterland, Marken Holendrechter- en Bullewijkerpolder Amstelveen Middelpolder Bovenkerkerpolder 2009 Totaal Index 2007 Index 2008 Index 2009 devogelmeetnetplots vallen Slobeend (30) en Graspieper (27) op. OppervlakOppervlak (ha) (ha) 34 3444 4440 4048 4855 5541 4147 4764 6459 5940 4052 5265 6559 59648 648 1 Knobbelzwaan1 Knobbelzwaan 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 2 2 8 8 115 115138 13862 62 De meeste Rode Lijstsoorten komen voor in de Lutkemeerpolder, 2 Grauwe2 Grauwe Gans Gans 6 6 1 1 3 3 1 1 11 11 net als in 2007 en 2008. In 2009 ging het om negen soorten 3 Canadese3 Canadese Gans Gans 2 2 1 1 3 3 die in het totaal slechts achttien territoria bezetten (Tureluur, 4 Nijlgans4 Nijlgans 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 5 Veldleeuwerik, Boerenzwaluw, Gele Kwikstaart, Spotvogel, 5 Bergeend5 Bergeend 2 2 2 2 5 5 2 2 2 2 3 3 1 1 3 3 20 20130 130160 160100 100 Grauwe Vliegenvanger, Huismus, Ringmus en Kneu). Ten opzichte 6 Krakeend6 Krakeend 9 9 24 24 6 6 4 4 10 10 5 5 7 7 12 12 6 6 6 6 1 1 90 90 88 8896 9697 97 van 2008 zijn Koekoek en Snor verdwenen als broedvogel in de 8 Slobeend8 Slobeend * * 2 2 4 4 1 1 5 5 2 2 4 4 5 5 1 1 5 5 1 1 30 30 70 7080 8075 75 Lutkemeer. De Spotvogel is terug. Deze soort werd hier voor het 9 Kuifeend9 Kuifeend 6 6 3 3 1 1 4 4 1 1 1 1 5 5 21 21115 115115 115162 162 laatst in 2006 vastgesteld. Verder scoren Botshol en Diemerpark 10 10ScholeksterScholekster 2 2 5 5 3 3 3 3 1 1 4 4 4 4 4 4 2 2 2 2 4 4 7 7 5 5 46 46 79 7992 9261 61 goed met resp. zeven en zes Rode Lijstsoorten; Botshol met 11 11Kievit Kievit 10 1023 23 11 11 9 9 14 1414 1410 1012 12 3 3 38 3818 1827 2726 26215 215 94 9481 8167 67 Boomvalk, Visdief, Koekoek, Snor, Grote Karekiet, Grauwe Vlie- 12 12GruttoGrutto * * 3 3 43 43 6 6 6 6 19 1927 2717 17 3 3 42 4212 1230 30 6 6214 214 85 8592 9274 74 genvanger en Matkop en Diemerpark met Koekoek, Nachtegaal, 13 13TureluurTureluur * * 3 3 16 16 5 5 4 4 11 11 17 17 9 9 2 2 1 1 42 42 9 9 11 11 10 10140 140103 103109 109109 109 Snor, Spotvogel, Matkop en Kneu. In de Brettenzone broedden 14 14VeldleeuwerikVeldleeuwerik * * 1 1 2 2 1 1 3 3 7 7 100 10061 6130 30 vier Rode Lijstsoorten; Koekoek, Nachtegaal, Matkop en Kneu. 15 15GraspieperGraspieper * * 10 10 6 6 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 5 27 27105 10586 86129 129 Het Flevopark (Koekoek, Ransuil en Groene Specht), Diemerbos 16 16Gele KwikstaartGele Kwikstaart * * 2 2 4 4 1 1 5 5 12 12118 118109 109109 109 (Wintertaling, Koekoek en Matkop) en Westgaarde (Koekoek, AantalAantal territoria territoria54 54131 13141 4135 3569 6974 7459 5919 1913 13148 14857 5791 9158 58849 84992,3 92,394,7 94,780 80 Groene Specht en Grauwe Vliegenvanger) herbergen elk drie Rode AantalAantal soorten soorten11 11 13 13 11 11 8 8 11 11 10 1010 10 4 4 8 8 9 9 10 10 7 7 9 9 15 15100 100107 107100 100 Lijstsoorten.

16 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 17 is een indexcijfer berekend. Uit de indexcijfers blijkt dat zowel het totale aantal territoria als het totale aantal vastgestelde soorten stabiel is in de 23 plots. Daarnaast is van twaalf soorten uit de weidevogelmeetnetplots een indexcijfer berekend. De hoogste indexcijfers worden gevonden bij Boompieper (267), Lepelaar (264), Knobbelzwaan (200), Kuifeend (162, weidevogelplots), Grauwe Gans (149), Rietzanger (148) en Grasmus (148). Grootste dalers zijn Snor (26), Spotvogel (27), Veldleeuwerik (30, weidevogelplots)), Kokmeeuw (34, afname kolonie Botshol), Kneu (53) en Spreeuw (54). Vier van deze zes soorten zijn Rode Lijstsoor- ten. Slechts veertien van de 23 in 2009 vastgestelde Rode Lijstsoorten kwamen in voldoende mate voor om op te kunnen nemen in de index. Van deze veertien soorten zijn sinds 2006 vijf soorten toegenomen (Tureluur, Huiszwaluw, Huismus, Graspieper en Gele Kwikstaart).

De meest stabiele soorten over de inventarisatiejaren heen (indexwaarden tussen de 95 en 105)

opperwoud, 09-10-2009 MARIANNE SLOT, FOTO: zijn Meerkoet, Zwartkop en Zwarte Kraai. De Graspieper heeft 27 broedparen in het weidevogelmeetnet Hoewel in de winter van 2008-2009 sprake was van een koudeperiode laat de index van de Winterkoning nauwelijks een afname zien. Naar het zich laat aanzien is de winter van 2009-2010 In de weidevogelmeetnetplots zijn territoria van zes Rode Lijstsoorten vastgesteld; Slobeend (30), nog strenger. Zo lag er meer en langer sneeuw dan de vorige winter. Zou de Winterkoning in 2010 Grutto (214), Tureluur (140), Veldleeuwerik (7), Graspieper (27) en Gele Kwikstaart (12). In vijf van wel een veer moeten laten? de dertien plots werden vijf Rode Lijstsoorten vastgesteld, en in vijf plots vier. Bovenstaand lijstje van stijgers en dalers ziet er anders uit dan het lijstje uit het overzicht van De gebieden met het hoogste aantal territoria van soorten van de Rode Lijst zijn Marken (94), vorig jaar. Naarmate de index over meer jaren berekend wordt, zullen de echte stijgers en dalers vooral dankzij Grutto en Tureluur, en het Oostelijk Havengebied (93), dankzij kolonies van Huiszwa- zich steeds duidelijker aftekenen. Vogelsoorten waarvan de aantallen aan populatieschommelin- luw en Huismus. gen onderhevig zijn, zullen geen duidelijke trend laten zien. Van de 36 onderzochte plots komt in acht plots geen enkele Rode Lijstsoort voor (De Kuil, Een- drachtspark, Erasmuspark, Frankendael, Gerbrandypark, Hortus & Wertheimpark, Rembrandtpark en Uit de index van de weidevogelmeetnetplots blijkt dat het ook in de Amsterdamse regio slecht De Mirandabad). Dit zijn allemaal in de stad gelegen parken of parkachtige gebieden waar zelfs de gaat met de weidevogels. Dit wordt geïllustreerd door de daling van het totale aantal territo- Huismus het laat afweten. ria in de dertien plots met 20% sinds 2006. De grootste afname werd geconstateerd voor de Veldleeuwerik (met 70%). Alleen Kuifeend, Tureluur, Graspieper en Gele Kwikstaart namen toe Amsterdamse index In het broedvogeloverzicht van 2007 (Van Groen, 2008) is de Amsterdamse sinds 2006. index geïntroduceerd. Hiermee is het mogelijk vast te stellen in hoeverre vogels toe- of afnemen. In eerste instantie is op grond van de gegevens van twaalf gebieden een indexwaarde van de Het zou mooi zijn indien broedvogelgegevens van in dit overzicht nog ontbrekende gebieden algemenere soorten berekend. Nu zijn van achttien gebieden de broedvogelgegevens uit de jaren beschikbaar komen. In een volgende versie van dit overzicht kan de index dan wellicht berekend 2006 t/m 2009 bekend. Het gaat om Flevopark, Frankendael, Hortus & Wertheimpark, Oosterpark, worden met gegevens uit meer gebieden. Gebaseerd op meer gegevens zal de Amsterdamse index Rembrandtpark, Westgaarde, De Mirandabad, Oostelijk Havengebied, Polderweggebied, Botshol, aan betrouwbaarheid winnen. Brettenzone, Diemerbos, Diemerpark, Lutkemeerpolder, Oeverlanden West Amstelveense Poel, Bloe- sempark, Kleine Poel en Oeverlanden Zuid Amstelveense Poel. De indexwaarden uit Tabel 1 hebben Tellers die hun gegevens nog niet aan SOVON hebben doorgegeven worden hierbij opgeroepen aldus betrekking op de gegevens uit maar liefst achttien gebieden. Omdat de index nu berekend dat alsnog te doen. De gegevens worden door SOVON gebruikt bij de berekening van landelijke is op basis van gegevens uit meer gebieden kunnen de cijfers verschillen met die in het broedvo- indexen. Voor een aantal (algemenere) soorten is het ook mogelijk regionale indexen of indexen per geloverzicht van 2008. biotoop te berekenen. Vanwege het feit dat in stedelijk gebied relatief weinig proefvlakken liggen zijn deze gegevens van extra belang. Het beschikbaar zijn van gegevens van een paar plots meer De index is alleen opgesteld voor soorten met in één van de onderzochte jaren minimaal tien ter- of minder kan het verschil maken tussen het wel of net niet kunnen berekenen van betrouwbare ritoria in deze achttien gebieden samen. Het jaar 2006 is op 100 gesteld (zie tabel). Van 63 soorten indexen voor de urbane regio.

18 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 19 Hopelijk is dit overzicht een stimulans voor alle tellers om ook in het voorjaar van 2010 er weer Resultaten MUS-project 2008 op uit te trekken en de vaste telgebieden opnieuw te inventariseren. Mensen die ook graag wil- len deelnemen aan broedvogelinventarisaties kunnen een keer met een ervaren teller meelopen Ellen de Bruin of meedoen aan een cursus om hun veldkennis op niveau te brengen. Vooral de kennis van de zang van de relevante vogelsoorten en gestandaardiseerd werken is essentieel om te komen tot betrouwbare inventarisatieresultaten. it artikel beschrijft de telresultaten van 2008 van het MUS-project in de regio Groot-Am- De kaart van het werkgebied van de VWGA is te vinden op vogelwerkgroepamsterdam.nl. sterdam. MUS, in 2007 gestart door SOVON Vogelonderzoek Nederland, staat voor Meetnet DUrbane Soorten en heeft als doel het volgen van de aantalsontwikkeling van alle broedvo- Correctie gegevens 2008 In het artikel Broedvogelinventarisaties in 2008 (Van Groen, 2009) is gelsoorten in stedelijke gebieden, het vastleggen van (veranderingen in) de verspreiding ervan en een storende fout geslopen in Tabel 2. Bij soort nummer 12 dient “Grutto” te staan. het verzamelen van dichtheidscijfers.

Dankwoord De volgende personen, op volgorde van voornaam, hebben in 2009 meegewerkt aan Methode De MUS-methode gebruikt punttellingen en is analoog aan de PTT-methode (Punt de inventarisaties. Transect Tellingen), welke voor wintervogeltellingen wordt gebruikt. De methode, gebaseerd op een Aleid Offerhaus (Oeverlanden West, Bloesempark), Ann van Echtelt (Diemerbos), Auke Jansen (Fran- postcode, een aantal telpunten en drie telrondes, wordt uitgebreid beschreven bij de resultaten van kendael), Ben Daemen (Flevopark, Oosterpark, Oostelijk Havengebied), Bram Heuseveldt (Oeverlan- 2007 (De Bruin, 2008) en is in 2008 niet gewijzigd. den Zuid), Cathy Wiersema (Diemerbos), Edial Dekker (Barnegat, Rijperweg, Rietbroek), Erik de Vries De resultaten in Tabel 1 geven het maximum aantal individuen per soort dat per postcodegebied (Oeverlanden West, Bloesempark), Frank van Groen (Polderweggebied, Diemerbos, Nieuwe Gouw, tijdens één ronde is waargenomen, berekend over alle telpunten. Gouwsloot, Dorre Ilp), Henk Breij (Kleine Poel), Hester Schoute (Oosterpark), Jan van Blanken (West- Het aantal telpunten varieert van acht tot twaalf per postcodegebed. De aantallen in de tabel zijn gaarde, Lutkemeerpolder), Jan Hinloopen (Diemerbos), Jan Timmer (Hortus & Wertheimpark), Jan- omgerekend naar een gelijk aantal telpunten (tien), zodat deze vergelijkbaar worden. Zo ontstaat neke Dijs (Diemerbos), John van der Woude (Botshol), Lammert van der Veen (Diemerpark), Manuel het zgn. ‘relatieve maximum’: het maximum aantal individuen per tien telpunten. Segond von Blanchet (Hortus & Wertheimpark), Mark Kuiper (Bovenkerkerpolder, Middelpolder, Holendrechter- en Bullewijkerpolder), Merijn van Leeuwen (Diemerpark), Peter-Paul Boermans (Oe- Nagekomen gegevens 2007 a publicatie van de gegevens van 2007 is van postcodegebied verlanden West, Bloesempark), Petra Snijder (Diemerbos), Philipp Derks (Park De Kuil, Eendrachts- 1033 de derde telling van 2007 binnengekomen, alsmede de telgegevens van postcodegebieden park, Erasmuspark, Gerbrandypark, Ruige Riet), Rob Baars (Diemerpark), Ruud Brouwer (Marken), 1054, 1066 en 1186. Postcode 1054 is helaas slechts éénmaal geteld. Door toevoeging van deze Silvan Laan (Diemerpark, Broekermeer, Belmermeer, Poppendam), Teun van Dijk (Rembrandtpark, gegevens zijn de volgende opmerkingen te maken over de resultaten van 2007. Brettenzone), Wendy Bach Kolling (Oosterpark) en Zweitse Scheeringa (De Mirandabad). Het totaal aantal waargenomen soorten in 2007 wijzigt niet door deze toevoegingen en blijft 87. Wel is uiteraard het absolute aantal individuen gestegen, van 6871 naar 7829. Dank gaat ook uit naar de Provincie Noord-Holland voor het beschikbaar stellen van de gegevens De top tien in aantal individuen van 2007 wijzigt en is te vinden in Tabel 3. van het Weidevogelmeetnet ten behoeve van dit overzicht. Door toevoeging van de telling van postcode 1054 komt zowel Blauwe Reiger als Meerkoet niet meer voor in alle postcodegebieden. De zin “op één postcode na zijn in alle gebieden Wilde Eend, Soepeend, Kokmeeuw, Stadsduif en Kauw geteld” komt ook te vervallen. Literatuur De toevoeging van de gegevens van de postcodegebieden 1033 en 1186 zorgen ervoor dat de De Bruin E. 2008. MUS-sen in Groot-Amsterdam. De Gierzwaluw jg. 46 (2): 11-17. Grutto minder uniek wordt; deze soort komt niet voor in drie maar in zelfs vijf gebieden. De waar- Van Dijk, A.J. 2004. Handleiding Broedvogel Monitoring Project (broedvogelinventarisaties in proefvlakken). SOVON neming in postcodegebied 1054 zorgt ervoor dat Staartmees in vier gebieden is waargenomen. Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen. Van Groen, F.M. 2008. Broedvogelinventarisaties in 2007. De Gierzwaluw jg. 45 (4): 14-21. In de telling van postcodegebied 1033 staat een Glanskop (9 april 2007); deze waarneming neem Van Groen, F.M. 2009. Broedvogelinventarisaties in 2008. De Gierzwaluw jg. 46 (4): 8-17. ik niet mee. Het is heel goed mogelijk dat dit een Koolmees of een Matkop is geweest; immers het Louwe Kooijmans, J. 2006. Broedvogelinventarisaties in 2005. De Gierzwaluw jg. 44 (1): 12-13. voorkomen van Glanskop is vrijwel uitgesloten in de regio. Louwe Kooijmans, J. 2007. Broedvogelinventarisaties in 2006. De Gierzwaluw jg. 44 (4): 8-13. Teunissen W.A. & van Kleunen A. 2000. Weidevogels inventariseren in cultuurland. Handleiding Nationaal Weidevo- Tot slot: enkele totalen in Tabel 2 van het artikel van 2007 wijken af door afrondingsverschillen na gelmeetnet. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen. het omrekenen naar tien telpunten. In de tabel van 2008 is dit euvel voorkomen.

20 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 21 Tabel 1.Tabel Maximum 1. Maximum aantal peraantal soort per per soort postcode per postcode (omgerekend (omgerekend naar tien naar telpunten) tien telpunten)

postcodepostcode1019 10331019 10591033 10641059 10651064 10661065 10681066 10691068 10721069 10751072 10761075 10781076 10871078 10931087 10951093 10961095 10971096 11071097 11091107 11111109 11811111 11831181 11851183 11861185 11911186 13811191 13821381 totaal1382 totaal

DodaarsDodaars 1 1 1 1 1 1 3 3 Resultaten 2008 Om gegevens van de regio Groot- Fuut Fuut 5 5 3 43 64 6 6 26 12 11 1 6 26 32 43 4 2 2 1 1 2 2 1 31 523 52 Amsterdam te kunnen analyseren zijn die van postcode AalscholverAalscholver 5 5 1 1 4 4 2 62 6 4 4 1 31 23 62 6 3 373 37 1000 tot 1400 opgevraagd. Er zijn 27 MUS-telgebieden Blauwe BlauweReiger Reiger 3 33 3 4 44 44 34 33 13 21 12 41 14 21 32 13 41 14 11 31 23 32 33 13 11 1 58 58 die binnen deze regio vallen (zie Tabel 2). Ten opzichte OoievaarOoievaar 3 3 2 2 5 5 van 2007 zijn er vijf postcodegebieden bijgekomen; negen KnobbelzwaanKnobbelzwaan 6 116 11 2 2 1 1 10 10 8 18 1 4 4 1 11 11 1 46 46 GrauweGrauwe Gans Gans 3 3 1 1 21 21 39 339 3 19 19 86 86 gebieden vielen af, veertien nieuwe kwamen er bij. Dertien SoepgansSoepgans 18 618 6 40 540 5 30 30 6 6 21 21 126 126 gebieden werden zowel in 2007 als in 2008 geteld. BrandgansBrandgans 2 2 2 2 NijlgansNijlgans 2 2 2 52 5 5 25 2 1 1 3 13 1 2 2 2 2 3 33 3 31 31 De postcodegebieden 1033, 1064 en 1066 zijn in 2008 BergeendBergeend 3 3 2 2 5 5 slechts tweemaal geteld. Doordat sommige soorten in de KrakeendKrakeend 1 1 11 11 2 52 15 31 3 2 2 25 25 ene telperiode vaker voorkomen dan in de andere, kan een Wilde EendWilde Eend 14 14 15 1915 2019 520 385 738 187 918 9 31 2131 821 258 825 278 4527 1145 4211 1442 1214 812 58 45 224 42822 428 scheef beeld van deze postcodegebieden ontstaan. SoepeendSoepeend 15 1115 2211 222 62 6 22 1922 19 10 310 3 6 226 22 1 81 78 7 1 81 38 103 510 255 525 2115 211 KrooneendKrooneend 1 1 3 3 4 4 KuifeendKuifeend 4 34 3 30 30 4 4 2 2 43 43 In totaal is er een absoluut aantal van 9369 individuen Bruine KiekendiefBruine Kiekendief 1 1 1 1 geteld, verdeeld over 92 soorten vogels. SperwerSperwer 1 11 11 1 1 1 4 4 De top tien van het aantal individuen in 2008 staat in BuizerdBuizerd 1 1 1 1 1 1 1 41 4 Tabel 3. TorenvalkTorenvalk 1 1 1 1 1 1 4 4 7 7 Van de Kauw zijn net iets meer dan 1000 exemplaren Slechtvalk*Slechtvalk* 1 1 1 1 geteld. Dit hoge aantal komt met name tot stand in post- Fazant Fazant 1 1 2 2 1 1 1 1 1 51 5 1 1 2 12 11 11 1 17 17 WaterhoenWaterhoen 2 52 5 2 32 3 1 31 3 1 61 56 85 8 2 2 2 22 2 1 21 2 45 45 codegebieden 1069 en 1381 in de tweede helft van juni; MeerkoetMeerkoet 23 423 314 931 159 615 396 2139 621 56 175 217 1412 1418 68 146 314 103 410 34 153 1315 613 186 218 122 712 4407 440 het betreft hier waarschijnlijk slaapplaatsen of voorverza- ScholeksterScholekster 1 11 1 3 33 23 22 2 10 10 5 95 9 5 15 1 4 14 21 32 43 24 582 58 melplaatsen. De Halsbandparkiet, vorig jaar nog goed voor Kievit Kievit 6 6 2 2 1 11 1 10 10 917 individuen, heeft in 2008 met een aantal van 357 de Grutto* Grutto* 7 7 7 7 top niet meer kunnen bereiken. Wulp Wulp 1 1 1 1 Nieuw in de top tien is, direct op nummer 2, de Spreeuw. Tureluur*Tureluur* 4 4 4 4 ZwartkopmeeuwZwartkopmeeuw 1 1 2 2 3 3 KokmeeuwKokmeeuw 60 60 8 48 124 1412 414 124 1112 411 184 1418 4414 2144 221 212 2121 3421 234 12 131 3613 10036 50100 8350 58983 589 De top drie postcodegebieden qua aantal soorten: StormmeeuwStormmeeuw 5 5 1 1 1 1 1 1 8 8 1 (1096) Amstel I: & (1107) Holendrecht-zuid: R, S, T- Kleine MantelmeeuwKleine Mantelmeeuw15 215 2 19 19 8 268 26 2 22 12 41 194 1319 913 39 3 2 2 1 11 71 7 134 134 buurt: 57 soorten ZilvermeeuwZilvermeeuw 25 225 12 31 3 34 1234 312 53 165 1116 811 98 69 126 212 62 16 11 61 6 11 11 1 11 1761 176 2 (1095) Indische Buurt-oost, Flevoweg: 53 soorten Grote Mantelmeeuw*Grote Mantelmeeuw* 1 1 2 2 3 3 3 (1087) IJburg Haveneiland: 43 soorten Visdief*Visdief* 1 1 5 5 3 3 1 1 10 10 StadsduifStadsduif 17 17 20 1620 3116 931 19 71 387 2838 3228 6832 68 34 634 416 2241 222 32 83 8 2 2 6 106 810 4098 409 De top drie postcodegebieden qua absoluut aantal indivi- HolenduifHolenduif 1 1 1 1 HoutduifHoutduif 25 1025 810 258 1825 518 295 1929 819 118 2211 1522 1515 1315 1613 1916 2419 1124 611 206 3320 2733 3027 7830 1378 613 126 51812 518 duen (tussen haakjes het relatieve aantal bij omrekening Turkse TortelTurkse Tortel 1 1 4 4 5 25 72 7 1 51 5 2 202 1520 315 43 24 62 66 36 183 818 1128 112 naar tien telpunten): HalsbandparkietHalsbandparkiet 16 116 751 575 85 148 2214 922 19 91 339 633 6 6 36 323 2232 522 45 184 718 87 28 152 215 52 65 3346 334 1 (1069) Osdorp-west: 804 individuen (674) Koekoek*Koekoek* 1 1 1 1 5 15 11 1 1 1 1 11 121 12 2 (1107) Holendrecht-zuid: R, S, T-buurt: 680 individuen GierzwaluwGierzwaluw 11 11 9 9 24 24 34 1334 3713 3037 2530 2825 1928 1419 614 466 5446 2454 624 176 3317 1133 4311 2143 821 178 617 5366 536 (622) IJsvogelIJsvogel 1 1 1 1 2 2 3 (1381) Weesp-centrum en -oost, Naardermeer: 652 Groene GroeneSpecht* Specht* 2 12 1 3 3 individuen (relatief ook 652) Grote BonteGrote Specht Bonte Specht1 11 1 4 4 3 33 3 1 1 1 31 33 33 3 1 1 2 32 3 1 1 30 30 OeverzwaluwOeverzwaluw 89 89 89 89 Boerenzwaluw*Boerenzwaluw* 2 2 37 37 2 2 41 41 Huiszwaluw*Huiszwaluw* 7 7 5 5 11 11 2 12 1 26 26 BoompieperBoompieper22 1 1 1 1 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 23 Witte KwikstaartWitte Kwikstaart 1 1 1 1 15 15 1 11 1 19 19 WinterkoningWinterkoning 3 93 9 13 1113 11 8 38 93 49 4 1 31 183 1018 1410 414 184 218 112 1111 1411 614 106 410 1864 186 HeggenmusHeggenmus 2 12 1 1 11 1 1 31 3 1 21 2 1 31 53 45 4 3 3 2 62 46 14 21 2 43 43 RoodborstRoodborst 1 11 11 91 19 1 3 3 1 1 1 11 61 36 33 13 91 19 21 42 74 27 12 1 58 58 Nachtegaal*Nachtegaal* 1 1 1 1 2 2 BlauwborstBlauwborst 1 1 1 1 Zwarte RoodstaartZwarte Roodstaart 2 2 8 8 1 1 1 1 12 12 Merel Merel 16 2316 1423 3414 1934 1619 2016 2720 1827 2518 2825 2128 21 6 96 289 1928 3619 636 276 2527 2625 2426 3424 2334 4023 840 5728 572 ZanglijsterZanglijster 1 1 5 15 1 3 3 1 11 11 1 1 31 33 53 5 7 17 31 3 5 5 2 2 43 43 SprinkhaanzangerSprinkhaanzanger 1 1 1 1 Snor* Snor* 1 1 1 1 RietzangerRietzanger 1 1 3 3 4 24 2 1 1 11 11 BosrietzangerBosrietzanger 2 2 2 2 4 4 Kleine KarekietKleine Karekiet 3 3 1 1 4 4 2 32 13 71 7 2 32 3 26 26 Spotvogel*Spotvogel* 1 1 1 1 BraamsluiperBraamsluiper 1 1 1 1 GrasmusGrasmus 1 1 2 2 3 3 TuinfluiterTuinfluiter 3 3 1 1 2 12 1 6 6 1 11 1 15 15 ZwartkopZwartkop 3 3 1 31 33 23 12 21 12 31 23 22 12 31 33 303 30 Tjiftjaf Tjiftjaf 2 62 6 8 18 81 78 57 5 3 13 1 1 21 102 410 184 418 74 57 85 98 139 2013 520 65 1536 153 Fitis Fitis 2 2 1 1 5 5 1 71 7 17 317 73 7 1 1 2 82 28 562 56 Grauwe GrauweVliegenvanger Vliegenvanger 2 2 2 2 StaartmeesStaartmees 2 2 4 4 1 41 4 1 1 1 41 34 3 20 20 Matkop*Matkop* 1 1 1 1 PimpelmeesPimpelmees 12 212 32 53 115 111 1 8 78 17 71 117 11 4 24 92 89 158 15 4 34 93 29 252 125 61 6 156 156 KoolmeesKoolmees 12 612 136 1513 1515 1915 1019 1810 1518 1415 1114 1611 516 25 62 136 913 339 1133 2811 1528 1615 1216 5712 1157 1711 1017 40910 409 BoomkleverBoomklever 3 3 3 3 BoomkruiperBoomkruiper 1 1 4 14 11 1 1 31 3 1 1 2 12 1 1 1 1 1 1 11 21 2 21 21 Gaai Gaai 1 1 2 2 4 14 31 3 1 51 25 32 3 2 32 23 82 58 25 2 44 44 Ekster Ekster 17 617 86 108 1310 613 106 1010 210 52 135 913 49 74 137 1713 1217 1812 518 75 127 912 119 3311 833 68 36 2743 274 Kauw Kauw 5 265 1626 316 113 411 304 15330 1532 72 297 1729 17 8 118 1611 2816 5428 1454 2714 3427 1234 7212 1772 2317 30223 47302 96847 968 Roek Roek 17 17 17 17 Zwarte KraaiZwarte Kraai 14 714 57 135 3913 1139 1211 1712 817 58 95 69 116 711 317 1731 2017 2320 823 108 1410 814 128 3112 431 74 37 3523 352 SpreeuwSpreeuw 24 24 1 1 5 15 41 1934 193 2 522 752 1147 7114 337 133 51 365 1936 1419 214 42 14 71 137 4013 740 5927 592 Huismus*Huismus* 27 427 4 6 6 2 32 3 3 3 6 46 4 4 254 2425 624 36 13 11 181 618 186 318 1643 164 RingmusRingmus 2 2 2 2 Vink Vink 1 111 111 31 33 43 4 1 31 23 2 1 31 33 153 315 123 112 41 34 33 23 52 35 873 87 Keep Keep 1 1 1 1 GroenlingGroenling 2 2 1 1 3 3 1 21 2 2 102 210 22 12 41 4 2 2 2 2 3 13 381 38 Putter Putter 4 4 3 3 1 51 5 4 4 1 1 18 18 Kneu* Kneu* 5 5 2 2 7 7 RietgorsRietgors 3 3 1 1 4 4

totaal totaal 406 142406 255142 242255 302242 144302 381144 674381 166674 219166 375219 237375 637237 224637 324224 486324 305486 622305 212622 326212 272326 227272 321227 513321 284513 652284 268652 9216268 9216

aantal soortenaantal soorten 41 2441 2124 3521 2835 2128 3221 3932 1839 3118 3331 2233 4322 2643 5326 5753 3757 5737 2657 3826 2938 3729 3737 4037 3640 4136 2841 9228 92 * = Rode* =Lijstsoort Rode Lijstsoort Tabel 1.Tabel Maximum 1. Maximum aantal peraantal soort per per soort postcode per postcode (omgerekend (omgerekend naar tien naar telpunten) tien telpunten)

1019 1033 1059 1064 1065 1066 1068 1069 1072 1075 1076 1078 1087 1093 1095 1096 1097 1107 1109 1111 1181 1183 1185 1186 1191 1381 1382 postcodepostcode1019 1033 1059 1064 1065 1066 1068 1069 1072 1075 1076 1078 1087 1093 1095 1096 1097 1107 1109 1111 1181 1183 1185 1186 1191 1381 1382 totaal totaal

DodaarsDodaars 1 1 1 1 1 1 3 3 Fuut Fuut 5 5 3 43 64 6 6 26 12 11 1 6 26 32 43 4 2 2 1 1 2 2 1 31 523 52 AalscholverAalscholver 5 5 1 1 4 4 2 62 6 4 4 1 31 23 62 6 3 373 37 Blauwe BlauweReiger Reiger 3 33 3 4 44 44 34 33 13 21 12 41 14 21 32 13 41 14 11 31 23 32 33 13 11 1 58 58 OoievaarOoievaar 3 3 2 2 5 5 KnobbelzwaanKnobbelzwaan 6 116 11 2 2 1 1 10 10 8 18 1 4 4 1 11 11 1 46 46 GrauweGrauwe Gans Gans 3 3 1 1 21 21 39 339 3 19 19 86 86 SoepgansSoepgans 18 618 6 40 540 5 30 30 6 6 21 21 126 126 BrandgansBrandgans 2 2 2 2 NijlgansNijlgans 2 2 2 52 5 5 25 2 1 1 3 13 1 2 2 2 2 3 33 3 31 31 BergeendBergeend 3 3 2 2 5 5 KrakeendKrakeend 1 1 11 11 2 52 15 31 3 2 2 25 25 Wilde EendWilde Eend 14 14 15 1915 2019 520 385 738 187 918 9 31 2131 821 258 825 278 4527 1145 4211 1442 1214 812 58 45 224 42822 428 SoepeendSoepeend 15 1115 2211 222 62 6 22 1922 19 10 310 3 6 226 22 1 81 78 7 1 81 38 103 510 255 525 2115 211 KrooneendKrooneend 1 1 3 3 4 4 KuifeendKuifeend 4 34 3 30 30 4 4 2 2 43 43 Bruine KiekendiefBruine Kiekendief 1 1 1 1 SperwerSperwer 1 11 11 1 1 1 4 4 BuizerdBuizerd 1 1 1 1 1 1 1 41 4 TorenvalkTorenvalk 1 1 1 1 1 1 4 4 7 7 Slechtvalk*Slechtvalk* 1 1 1 1 Fazant Fazant 1 1 2 2 1 1 1 1 1 51 5 1 1 2 12 11 11 1 17 17 WaterhoenWaterhoen 2 52 5 2 32 3 1 31 3 1 61 56 85 8 2 2 2 22 2 1 21 2 45 45 MeerkoetMeerkoet 23 423 314 931 159 615 396 2139 621 56 175 217 1412 1418 68 146 314 103 410 34 153 1315 613 186 218 122 712 4407 440 ScholeksterScholekster 1 11 1 3 33 23 22 2 10 10 5 95 9 5 15 1 4 14 21 32 43 24 582 58 Kievit Kievit 6 6 2 2 1 11 1 10 10 Grutto* Grutto* 7 7 7 7 Wulp Wulp 1 1 1 1 Tureluur*Tureluur* 4 4 4 4 ZwartkopmeeuwZwartkopmeeuw 1 1 2 2 3 3 KokmeeuwKokmeeuw 60 60 8 48 124 1412 414 124 1112 411 184 1418 4414 2144 221 212 2121 3421 234 12 131 3613 10036 50100 8350 58983 589 StormmeeuwStormmeeuw 5 5 1 1 1 1 1 1 8 8 Kleine MantelmeeuwKleine Mantelmeeuw15 215 2 19 19 8 268 26 2 22 12 41 194 1319 913 39 3 2 2 1 11 71 7 134 134 ZilvermeeuwZilvermeeuw 25 225 12 31 3 34 1234 312 53 165 1116 811 98 69 126 212 62 16 11 61 6 11 11 1 11 1761 176 Grote Mantelmeeuw*Grote Mantelmeeuw* 1 1 2 2 3 3 Visdief*Visdief* 1 1 5 5 3 3 1 1 10 10 StadsduifStadsduif 17 17 20 1620 3116 931 19 71 387 2838 3228 6832 68 34 634 416 2241 222 32 83 8 2 2 6 106 810 4098 409 HolenduifHolenduif 1 1 1 1 HoutduifHoutduif 25 1025 810 258 1825 518 295 1929 819 118 2211 1522 1515 1315 1613 1916 2419 1124 611 206 3320 2733 3027 7830 1378 613 126 51812 518 Turkse TortelTurkse Tortel 1 1 4 4 5 25 72 7 1 51 5 2 202 1520 315 43 24 62 66 36 183 818 1128 112 HalsbandparkietHalsbandparkiet 16 116 751 575 85 148 2214 922 19 91 339 633 6 6 36 323 2232 522 45 184 718 87 28 152 215 52 65 3346 334 Koekoek*Koekoek* 1 1 1 1 5 15 11 1 1 1 1 11 121 12 GierzwaluwGierzwaluw 11 11 9 9 24 24 34 1334 3713 3037 2530 2825 1928 1419 614 466 5446 2454 624 176 3317 1133 4311 2143 821 178 617 5366 536 IJsvogelIJsvogel 1 1 1 1 2 2 Groene GroeneSpecht* Specht* 2 12 1 3 3 Tabel 1.Tabel Maximum 1. Maximum aantal peraantal soort per per soort postcode per postcode (omgerekend (omgerekend naar tien naar telpunten) tien telpunten) Grote BonteGrote Specht Bonte Specht1 11 1 4 4 3 33 3 1 1 1 31 33 33 3 1 1 2 32 3 1 1 30 30 OeverzwaluwOeverzwaluw 89 89 89 89 postcode 1019 1033 1059 1064 1065 1066 1068 1069 1072 1075 1076 1078 1087 1093 1095 1096 1097 1107 1109 1111 1181 1183 1185 1186 1191 1381 1382 totaal Boerenzwaluw*Boerenzwaluw*postcode 1019 1033 1059 1064 1065 1066 1068 1069 1072 1075 1076 1078 1087 10932 10952 1096 371097 110737 1109 1111 1181 1183 11852 11862 1191 1381 138241 totaal41 Huiszwaluw* 7 5 11 2 1 26 DodaarsHuiszwaluw*Dodaars 7 1 1 5 1 1 1 1 11 2 1 263 3 Er zijn vijf soorten waargenomen in alle postcodegebieden: Boompieper 1 1 FuutBoompieperFuut 51 5 3 43 64 6 6 26 12 11 1 6 26 32 43 4 2 2 1 1 2 2 1 31 5231 52 Witte Kwikstaart 1 1 15 1 1 19 Meerkoet, Houtduif, Koolmees, Ekster en Zwarte Kraai. Drie AalscholverWitte KwikstaartAalscholver 51 5 1 1 1 154 4 21 612 6 4 4 1 31 23 62 6 3 37193 37 Winterkoning 3 9 13 11 8 3 9 4 1 3 18 10 14 4 18 2 11 11 14 6 10 4 186 soorten halen deze kwalificatie net niet: Halsbandparkiet, BlauweWinterkoning BlauweReiger Reiger 3 393 3 13 114 44 44 384 33 193 241 12 41 14 231 1832 1013 1441 144 1811 321 1123 1132 1433 163 1011 41 18658 58 Heggenmus 2 1 1 1 1 3 1 2 1 3 5 4 3 2 6 4 1 2 43 Merel en Kauw zijn in alle gebieden geteld behalve in OoievaarHeggenmusOoievaar 2 1 1 1 1 3 31 23 1 23 52 4 3 2 6 4 1 2 435 5 Roodborst 1 1 1 9 1 3 1 1 1 6 3 3 1 9 1 2 4 7 2 1 58 postcode 1087. Deze soorten zijn blijkbaar nog schaars op KnobbelzwaanRoodborstKnobbelzwaan 61 1116 111 9 1 23 2 1 1 10 110 81 168 31 43 14 19 11 121 41 7 2 1 4658 46 Nachtegaal* 1 1 2 GrauweNachtegaal*Grauwe Gans Gans 3 13 1 1 21 21 39 339 3 191 19 862 86 IJburg. Blauwborst 1 1 SoepgansBlauwborstSoepgans 18 618 6 40 540 5 30 30 1 6 6 21 21 1261 126 Zwarte Roodstaart 2 8 1 1 12 BrandgansZwarte RoodstaartBrandgans 2 8 1 2 2 1 122 2 Maar liefst 22 soorten zijn eenmalig waargenomen: Merel 16 23 14 34 19 16 20 27 18 25 28 21 6 9 28 19 36 6 27 25 26 24 34 23 40 8 572 NijlgansMerel Nijlgans 162 232 142 3452 195 16 205 2725 182 251 281 21 6 39 2813 191 362 62 272 252 26 243 3433 233 40 8 57231 31 Zanglijster 1 5 1 3 1 1 1 1 3 3 5 7 1 3 5 2 43 Brandgans (2), Bruine Kiekendief, Slechtvalk, Grutto (8), BergeendZanglijsterBergeend 1 5 1 3 1 1 31 3 21 32 3 5 7 1 3 5 2 435 5 Sprinkhaanzanger 1 1 Wulp, Tureluur (3), Holenduif, Oeverzwaluw (71), Boom- KrakeendSprinkhaanzangerKrakeend 1 1 111 11 2 52 15 31 3 2 2 251 25 Snor* 1 1 pieper, Blauwborst, Sprinkhaanzanger, Snor, Spotvogel, WildeSnor* EendWilde Eend 14 14 15 1915 2019 520 385 738 187 918 9 31 2131 821 2518 825 278 4527 1145 4211 1442 1214 812 58 45 224 428221 428 Rietzanger 1 3 4 2 1 11 Braamsluiper, Grauwe Vliegenvanger (2), Matkop, Boom- SoepeendRietzangerSoepeend 15 1115 2211 2122 62 6 22 1922 19 10 310 3 63 226 422 12 81 78 7 1 1 81 38 103 510 255 525 211115 211 Bosrietzanger 2 2 4 KrooneendBosrietzangerKrooneend 1 1 3 3 2 2 4 4 klever (3), Roek (19), Ringmus (2) en Keep. Het getal tussen Kleine Karekiet 3 1 4 2 3 1 7 2 3 26 KuifeendKleine KarekietKuifeend 3 1 4 34 3 304 30 2 3 1 7 4 4 2 32 4326 43 haakjes geeft het absoluut aantal exemplaren aan, indien Spotvogel* 1 1 BruineSpotvogel* KiekendiefBruine Kiekendief 1 1 1 1 1 het gaat het om meer dan één exemplaar. De Keep was Braamsluiper 1 1 SperwerBraamsluiperSperwer 1 1 11 11 1 1 1 41 4 Grasmus 1 2 3 duidelijk een vogel op trek (20 april 2008). BuizerdGrasmusBuizerd 1 1 1 2 1 1 1 1 1 413 4 Tuinfluiter 3 1 2 1 6 1 1 15 Andere niet algemene soorten, die in maximaal drie TorenvalkTuinfluiterTorenvalk 3 1 1 1 12 11 16 1 1 1 4 4 157 7 Zwartkop 3 1 3 3 2 1 2 1 3 2 2 1 3 3 30 postcodegebieden zijn waargenomen, zijn Dodaars, Slechtvalk*ZwartkopSlechtvalk* 3 1 13 31 2 1 2 1 3 2 2 1 3 3 301 1 Tjiftjaf 2 6 8 1 8 7 5 3 1 1 2 10 4 18 4 7 5 8 9 13 20 5 6 153 Ooievaar, Bergeend, Krooneend, Zwartkopmeeuw, Grote TjiftjafFazant Fazant 2 61 1 82 12 8 7 5 3 1 1 1 11 21 1051 45 181 41 7 5 82 912 1311 2011 51 6 15317 17 Fitis 2 1 5 1 7 17 3 7 1 2 8 2 56 FitisWaterhoenWaterhoen 2 52 5 2 32 3 1 31 3 5 1 761 56 1785 38 72 2 12 22 2 21 821 22 5645 45 Mantelmeeuw, IJsvogel, Groene Specht, Boerenzwaluw, Grauwe Vliegenvanger 2 2 GrauweMeerkoet MeerkoetVliegenvanger 23 423 314 931 159 615 396 2139 621 56 175 217 1412 1418 68 146 314 1023 410 34 153 1315 613 186 218 122 712 44027 440 Nachtegaal, Zwarte Roodstaart, Bosrietzanger, Grasmus, Staartmees 2 4 1 4 1 1 4 3 20 StaartmeesScholeksterScholekster 1 11 1 3 33 23 22 2 2 10 410 5 95 19 45 15 11 14 414 321 32 43 24 20582 58 Kneu en Rietgors. Mochten deze broeden in de regio, dan Matkop* 1 1 Matkop*Kievit Kievit 6 6 2 12 1 11 1 101 10 Pimpelmees 12 2 3 5 11 1 8 7 1 7 11 4 2 9 8 15 4 3 9 2 25 1 6 156 kunnen ze gerekend worden tot de zeldzame broedvogels PimpelmeesGrutto* Grutto* 12 2 3 5 11 1 8 7 1 7 11 4 2 9 8 157 7 4 3 9 2 25 1 6 1567 7 Koolmees 12 6 13 15 15 19 10 18 15 14 11 16 5 2 6 13 9 33 11 28 15 16 12 57 11 17 10 409 in het stedelijk gebied. KoolmeesWulp Wulp 12 6 13 15 15 19 10 18 15 14 11 16 5 2 61 131 9 33 11 28 15 16 12 57 11 17 10 4091 1 Boomklever 3 3 BoomkleverTureluur*Tureluur* 4 4 3 34 4 Boomkruiper 1 4 1 1 1 3 1 2 1 1 1 1 1 2 21 Het tellen van 23% aan extra BoomkruiperZwartkopmeeuwZwartkopmeeuw 1 4 1 1 1 3 1 11 2 1 1 1 1 1 2 2 213 3 Vergelijking met 2007 Gaai 1 2 4 1 3 1 5 2 3 2 3 2 8 5 2 44 GaaiKokmeeuwKokmeeuw 601 60 8 48 1224 1412 414 1244 11112 3411 184 1418 44114 21544 221 2132 2121 34221 3234 212 1381 36513 100236 50100 8350 5894483 589 gebieden in 2008 leidde grofweg tot 36% meer individuen Ekster 17 6 8 10 13 6 10 10 2 5 13 9 4 7 13 17 12 18 5 7 12 9 11 33 8 6 3 274 EksterStormmeeuwStormmeeuw 175 65 81 101 13 6 10 10 2 5 131 91 4 7 13 171 121 18 5 7 12 9 11 33 8 6 3 2748 8 en 6% meer soorten ten opzichte van 2007. Kauw 5 26 16 3 11 4 30 153 2 7 29 17 8 11 16 28 54 14 27 34 12 72 17 23 302 47 968 KleineKauw MantelmeeuwKleine Mantelmeeuw155 26215 162 3 1911 419 308 153268 226 27 2922 1712 41 1984 131119 16913 2839 543 14 27 34 122 722 171 2311 30271 477 134968 134 Tien in 2007 getelde soorten werden niet waargenomen in Roek 17 17 ZilvermeeuwRoek Zilvermeeuw 25 225 12 31 3 34 1234 312 53 165 1116 811 98 69 126 212 1762 16 11 61 6 11 11 1 11 176171 176 Zwarte Kraai 14 7 5 13 39 11 12 17 8 5 9 6 11 7 31 17 20 23 8 10 14 8 12 31 4 7 3 352 2008: Lepelaar, (Grote) Canadese Gans, Smient, Winterta- GroteZwarte Mantelmeeuw* KraaiGrote Mantelmeeuw*14 7 5 13 39 11 12 17 8 15 91 6 11 7 31 172 202 23 8 10 14 8 12 31 4 7 3 3523 3 Spreeuw 24 1 5 1 4 193 2 52 7 114 7 33 1 5 36 19 14 2 4 1 7 13 40 7 592 ling, Slobeend, Tafeleend, Blauwe Kiekendief, Graspieper, Visdief*SpreeuwVisdief* 24 1 5 1 41 193 2 52 7 1145 75 333 13 5 361 191 14 2 4 1 7 13 40 7 59210 10 Huismus* 27 4 6 2 3 3 6 4 4 25 24 6 3 1 1 18 6 18 3 164 Tapuit en Kramsvogel. Zonder uitzondering zijn dit soorten StadsduifHuismus*Stadsduif 1727 417 20 1620 31616 931 129 731 387 2838 32328 6832 68 346 6434 416 22441 25222 2432 863 38 1 21 182 6 10186 8310 4091648 409 Ringmus 2 2 die slechts tijdens één telling in één telgebied werden HolenduifRingmusHolenduif 1 1 2 12 1 Vink 1 11 1 3 3 4 1 3 2 1 3 3 15 3 12 1 4 3 3 2 5 3 87 HoutduifVink Houtduif 25 1025 8110 25118 18125 5318 2935 19429 819 1118 22311 15222 1515 1315 16113 19316 24319 111524 6311 20126 33120 27433 30327 78330 13278 6513 1236 5181287 518 gezien. Keep 1 1 TurkseKeep TortelTurkse Tortel 1 1 4 4 5 25 72 7 1 51 5 1 2 202 1520 315 43 24 62 66 36 183 818 11281 112 Daarentegen werden in 2008 veertien nieuwe soorten Groenling 2 1 3 1 2 2 10 2 2 1 4 2 2 3 1 38 HalsbandparkietGroenlingHalsbandparkiet 162 116 751 5175 85 148 2214 9322 19 91 3319 6233 6 6 326 32103 22232 5222 415 1844 718 827 28 1522 215 532 615 334386 334 aan de lijst toegevoegd: Dodaars, Brandgans, Sperwer, Putter 4 3 1 5 4 1 18 Koekoek*Putter Koekoek* 4 13 1 1 51 54 15 11 1 1 1 1 1 11 12181 12 Kneu* 5 2 7 Slechtvalk, Grote Mantelmeeuw, IJsvogel, Boompieper, GierzwaluwKneu* Gierzwaluw 11 11 9 9 24 24 34 1334 3713 3037 2530 2825 19528 1419 6214 466 5446 2454 624 176 3317 1133 4311 2143 821 178 617 53676 536 Rietgors 3 1 4 Blauwborst, Sprinkhaanzanger, Snor, Matkop, Roek, Ring- IJsvogelRietgorsIJsvogel 3 1 1 1 1 1 24 2 mus en Keep. Groene GroenetotaalSpecht* Specht* 406 142 255 242 302 144 381 674 166 219 375 237 637 224 324 486 305 622 212 326 272 2272 32112 5131 284 652 2683 92163 totaal 406 142 255 242 302 144 381 674 166 219 375 237 637 224 324 486 305 622 212 326 272 227 321 513 284 652 268 9216 Dit resulteert in een totaal van vijftien Rode Lijstsoorten Grote BonteGrote Specht Bonte Specht1 11 1 4 4 3 33 3 1 1 1 31 33 33 3 1 1 2 32 3 1 1 30 30 aantal soorten 41 24 21 35 28 21 32 39 18 31 33 22 43 26 53 57 37 57 26 38 29 37 37 40 36 41 28 92 Oeverzwaluwaantal soortenOeverzwaluw 41 24 21 35 28 21 32 39 18 31 33 22 8943 2689 53 57 37 57 26 38 29 37 37 40 36 41 28 9289 89 *Boerenzwaluw* = Rode*Boerenzwaluw* =Lijstsoort Rode Lijstsoort 2 2 37 37 2 2 41 41 Huiszwaluw*Huiszwaluw* 7 7 5 5 11 11 2 12 1 26 26 Boompieper 1 1 Boompieper 1 1 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 25 Witte KwikstaartWitte Kwikstaart 1 1 1 1 15 15 1 11 1 19 19 WinterkoningWinterkoning 3 93 9 13 1113 11 8 38 93 49 4 1 31 183 1018 1410 414 184 218 112 1111 1411 614 106 410 1864 186 HeggenmusHeggenmus 2 12 1 1 11 1 1 31 3 1 21 2 1 31 53 45 4 3 3 2 62 46 14 21 2 43 43 RoodborstRoodborst 1 11 11 91 19 1 3 3 1 1 1 11 61 36 33 13 91 19 21 42 74 27 12 1 58 58 Nachtegaal*Nachtegaal* 1 1 1 1 2 2 BlauwborstBlauwborst 1 1 1 1 Zwarte RoodstaartZwarte Roodstaart 2 2 8 8 1 1 1 1 12 12 Merel Merel 16 2316 1423 3414 1934 1619 2016 2720 1827 2518 2825 2128 21 6 96 289 1928 3619 636 276 2527 2625 2426 3424 2334 4023 840 5728 572 ZanglijsterZanglijster 1 1 5 15 1 3 3 1 11 11 1 1 31 33 53 5 7 17 31 3 5 5 2 2 43 43 SprinkhaanzangerSprinkhaanzanger 1 1 1 1 Snor* Snor* 1 1 1 1 RietzangerRietzanger 1 1 3 3 4 24 2 1 1 11 11 BosrietzangerBosrietzanger 2 2 2 2 4 4 Kleine KarekietKleine Karekiet 3 3 1 1 4 4 2 32 13 71 7 2 32 3 26 26 Spotvogel*Spotvogel* 1 1 1 1 BraamsluiperBraamsluiper 1 1 1 1 GrasmusGrasmus 1 1 2 2 3 3 TuinfluiterTuinfluiter 3 3 1 1 2 12 1 6 6 1 11 1 15 15 ZwartkopZwartkop 3 3 1 31 33 23 12 21 12 31 23 22 12 31 33 303 30 Tjiftjaf Tjiftjaf 2 62 6 8 18 81 78 57 5 3 13 1 1 21 102 410 184 418 74 57 85 98 139 2013 520 65 1536 153 Fitis Fitis 2 2 1 1 5 5 1 71 7 17 317 73 7 1 1 2 82 28 562 56 Grauwe GrauweVliegenvanger Vliegenvanger 2 2 2 2 StaartmeesStaartmees 2 2 4 4 1 41 4 1 1 1 41 34 3 20 20 Matkop*Matkop* 1 1 1 1 PimpelmeesPimpelmees 12 212 32 53 115 111 1 8 78 17 71 117 11 4 24 92 89 158 15 4 34 93 29 252 125 61 6 156 156 KoolmeesKoolmees 12 612 136 1513 1515 1915 1019 1810 1518 1415 1114 1611 516 25 62 136 913 339 1133 2811 1528 1615 1216 5712 1157 1711 1017 40910 409 BoomkleverBoomklever 3 3 3 3 BoomkruiperBoomkruiper 1 1 4 14 11 1 1 31 3 1 1 2 12 1 1 1 1 1 1 11 21 2 21 21 Gaai Gaai 1 1 2 2 4 14 31 3 1 51 25 32 3 2 32 23 82 58 25 2 44 44 Ekster Ekster 17 617 86 108 1310 613 106 1010 210 52 135 913 49 74 137 1713 1217 1812 518 75 127 912 119 3311 833 68 36 2743 274 Kauw Kauw 5 265 1626 316 113 411 304 15330 1532 72 297 1729 17 8 118 1611 2816 5428 1454 2714 3427 1234 7212 1772 2317 30223 47302 96847 968 Roek Roek 17 17 17 17 Zwarte KraaiZwarte Kraai 14 714 57 135 3913 1139 1211 1712 817 58 95 69 116 711 317 1731 2017 2320 823 108 1410 814 128 3112 431 74 37 3523 352 SpreeuwSpreeuw 24 24 1 1 5 15 41 1934 193 2 522 752 1147 7114 337 133 51 365 1936 1419 214 42 14 71 137 4013 740 5927 592 Huismus*Huismus* 27 427 4 6 6 2 32 3 3 3 6 46 4 4 254 2425 624 36 13 11 181 618 186 318 1643 164 RingmusRingmus 2 2 2 2 Vink Vink 1 111 111 31 33 43 4 1 31 23 2 1 31 33 153 315 123 112 41 34 33 23 52 35 873 87 Keep Keep 1 1 1 1 GroenlingGroenling 2 2 1 1 3 3 1 21 2 2 102 210 22 12 41 4 2 2 2 2 3 13 381 38 Putter Putter 4 4 3 3 1 51 5 4 4 1 1 18 18 Kneu* Kneu* 5 5 2 2 7 7 RietgorsRietgors 3 3 1 1 4 4

totaal totaal 406 142406 255142 242255 302242 144302 381144 674381 166674 219166 375219 237375 637237 224637 324224 486324 305486 622305 212622 326212 272326 227272 321227 513321 284513 652284 268652 9216268 9216

aantal soortenaantal soorten 41 2441 2124 3521 2835 2128 3221 3932 1839 3118 3331 2233 4322 2643 5326 5753 3757 5737 2657 3826 2938 3729 3737 4037 3640 4136 2841 9228 92 * = Rode* =Lijstsoort Rode Lijstsoort Tabel 2. Onderzochte postcodegebieden in 2007 en 2008

in 2008: 16% van het totaal aantal postcode 2007 2008 getelde soorten. In 2007 waren deze 1015 Jordaan-noord, Prinsen-, Herenstraat X cijfers resp. zeventien en 20%. 1018 Plantagebuurt, Oostelijke Eilanden X 1019 Zeeburg X X 1031 Van der Pekstraat (Noord) X Van de meer algemene soorten kan 1033 Tuindorp-Oostzaan / Landsmeer X X een eerste, voorzichtige vergelijking 1035 Kadoelen, Oostzanerwerf X 1054 Overtoom X worden gemaakt, in ieder geval van 1059 Aalsmeerweg X de gebieden die tweemaal geteld 1060 De Aker X 1064 Slotermeer-zuid X zijn. Dit wordt gedaan door het 1065 Slotervaart X X hanteren van een index voor deze 1066 Nieuw-Sloten X X gebieden, te vinden in Tabel 4. Deze 1067 Geuzenveld, Osdorperweg X 1068 Osdorp-oost X X index geeft de toe- of afname aan 1069 Osdorp-west X van het aantal in 2008 getelde 1072 Ferdinand Bolstraat (De Pijp) X X 1075 Cornelus Krusemanstraat (Zuid) X X individuen ten opzichte van dat in 1076 Stadionplein X 2007. Zo betekent een index van 1078 Churchilllaan X 114 een toename van 14%. Ter 1087 IJburg Haveneiland X X 1092 Eikenweg, Pretoriusstraat (Oost) X

ROBERT HEEMSKERK, weesperzijde, 2-04-2008 FOTO: vergelijking zijn de indexen uit 2008 1093 Dapperstraat X De IJsvogel is in 2 postcodegebieden waargenomen voor de plots uit het Broedvogel 1095 Indische Buurt-oost, Flevoweg X Monitoring Project (Van Groen, 1096 Amstel I X X 1097 Watergraafsmeer-west: Gooiseweg; Amsteldorp, Wetbuurt X 2009) er naast gezet. 1107 Holendrecht-zuid: R, S, T-buurt X Uit de MUS-gegevens zijn twee indexen te berekenen voor de typische stadssoorten Gierzwaluw 1109 Driemond X X 1111 Oud-Diemen, Diemen-centrum X en Zwarte Roodstaart, welke in de BMP-plots maar mondjesmaat voorkomen. Tevens zijn Kleine 1171 Badhoevedorp, Nieuwe Meer, Schiphol-noord X Mantelmeeuw en Zilvermeeuw soorten waarvoor niet eerder een index werd bepaald. Voor de 1181 Amstelveen noordwest (Elsrijk) X duidelijkheid: de MUS-index zegt meer iets over de aanwezige aantallen in de getelde periodes en 1183 Amstelveen noordoost X 1185 Amstelveen zuidwest (Keizer Karelpark) X minder over het broeden van de soort. 1186 IJburg Steigereiland X X 1191 Waver X 1381 Weesp-centrum en -oost, Naardermeer X X De MUS-indexcijfers van Gierzwaluw en Huiszwaluw zijn zorgwekkend; in 2008 werden veel 1382 Weesp-noord X X minder individuen waargenomen dan in 2007. Het monitoren van Gierzwaluwen gebeurt nog te 22 27 weinig, niet in de laatste plaats vanwege het ontbreken van een eenduidige methode. MUS geeft in ieder geval meer inzicht in de aantallen Gierzwaluwen die aanwezig zijn in de broedtijd. Tabel 3. Top tien van 2008 en 2007; genoemd aantal exemplaren is de sommatie van het maximum (absolute) aantal individuen per postcodegebied, met tussen haakjes het relatief maximum (omgerekend naar tien telpunten) Van Kleine Mantelmeeuw, Zilvermeeuw en Zwarte Roodstaart werden in 2008 circa tweemaal Top tien 2008 Top tien 2007 zoveel individuen waargenomen dan in 2007. Met name van de Zilvermeeuw is deze toename op- 1 Kauw: 1005 ex. (968) 1 Halsbandparkiet: 917 ex. (917) vallend; deze soort neemt landelijk af als broedvogel. Omdat dakbroeden moeilijk is vast te stellen, 2 Spreeuw: 606 ex. (592) 2 Gierzwaluw: 776 ex. (770) is de aantalsontwikkeling van broedparen in de stad echter niet bekend (Kwak & Louwe Kooijmans, 3 Kokmeeuw: 602 ex. (589) 3 Kauw: 488 ex. (491) 4 Merel: 588 ex. (572) 4 Merel: 429 ex. (431) 2009). 5 Gierzwaluw: 558 ex. (536) 5 Houtduif: 421 ex. (421) Grote Bonte Specht nam ook aanzienlijk toe: van 9 naar 30 exemplaren. Dit komt overeen met de 6 Houtduif: 524 ex. (518) 6 Kokmeeuw: 416 ex. (453) landelijke trend; de soort neemt toe in bossen, maar ook in de steden (Kwak & Louwe Kooijmans, 7 Wilde Eend: 430 ex. (428) 7 Wilde Eend: 413 ex. (419) 8 Stadsduif: 428 ex. (409) 8 Meerkoet: 409 ex. (444) 2009). 9 Meerkoet: 425 ex. (440) 9 Stadsduif: 377 ex. (362) 10 Koolmees: 414 ex. (409) 10 Koolmees: 315 ex. (323)

26 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 27 Tabel 4. Index van in 2008 getelde soorten in de postcodegebieden die in beide jaren volgens MUS zijn geteld Grote dalers in 2008 in aantal individuen zijn Aalscholver, Nijlgans en Putter. Nu zijn Aalschol- (zie Tabel 2) ten opzichte van 2007 (2007=100) vers opportunisten die waarschijnlijk alleen en vooral komen foerageren. Nijlgans is opvallend; totaal totaal MUS- BMP- totaal totaal MUS- BMP- deze soort neemt landelijk toe (net als een andere exoot, de Halsbandparkiet). De Putter lijkt het 2007 2008 index index 2007 2008 index index landelijk vooral goed te doen buiten de stad; daar neemt ze sinds 1999 sterk toe (Kwak & Louwe Fuut 29 33 114 98 Roodborst 16 19 119 84 Kooijmans, 2009). Aalscholver 52 25 48 111 Zwarte Roodstaart 5 10 200 De Huismus is opvallend stabiel, ook in het BMP-onderzoek (Van Groen, 2009). Volgens de Stads- Blauwe Reiger 23 31 135 72 Merel 284 258 91 95 Knobbelzwaan 14 26 186 260 Zanglijster 25 13 52 102 vogelbalans is dit landelijk ook min of meer het geval. Na een achteruitgang in de stad lijkt de Grauwe Gans 18 21 117 125 Rietzanger 3 4 133 147 broedpopulatie zich te herstellen (Kwak & Louwe Kooijmans, 2009). Nijlgans 33 12 36 129 Bosrietzanger 1 4 400 115 Krakeend 22 15 68 120 Kleine Karekiet 16 13 81 128 Soorten die ontbreken op de BMP-lijst van 2008 maar wel waargenomen worden in de MUS- Wilde Eend 210 208 99 98 Grasmus 1 3 300 139 gebieden zijn Ooievaar, Brandgans, Wulp, Stormmeeuw, Zilvermeeuw, Grote Mantelmeeuw, Oever- Soepeend 98 111 113 112 Tuinfluiter 5 3 60 127 Fazant 7 9 129 84 Zwartkop 22 13 59 100 zwaluw, Keep en de drie Rode Lijstsoorten Slechtvalk, Grutto en Visdief. Waterhoen 23 16 70 98 Tjiftjaf 57 64 112 129 De resultaten uit de MUS-gebieden kunnen aanvullend zijn aan die van het BMP-project, waarin Meerkoet 292 268 92 92 Fitis 18 25 139 122 het stedelijk gebied behoorlijk ondervertegenwoordigd wordt. Scholekster 21 36 171 140 Pimpelmees 88 76 86 95 Kokmeeuw 329 346 105 63 Koolmees 200 202 101 120 Ten slotte Ondanks de weinig wetenschappelijke methode en de moeilijkheidsgraad van inter- Kl. Mantelmeeuw 31 66 213 Boomkruiper 8 11 138 80 Zilvermeeuw 57 108 189 Gaai 13 18 138 83 pretatie van de gegevens, geeft de MUS-telling toch een indicatief beeld over welke vogelsoorten Stadsduif 205 199 97 116 Ekster 141 126 89 96 er verblijven in de stad ten tijde van de broedtijd en in welke aantallen. Op langere termijn kan Houtduif 286 243 85 118 Kauw 372 485 130 85 wellicht een trend onderkend worden. Turkse Tortel 62 52 84 55 Zwarte Kraai 166 166 100 105 Halsbandparkiet 86 137 159 106 Spreeuw 120 199 166 100 Koekoek 6 4 67 94 Huismus 102 100 98 100 Het derde jaar van het nationale stadsvogelmeetnet is inmiddels alweer achter de rug. Graag roep Gierzwaluw 517 262 51 Vink 25 23 92 86 ik de tellers op hun gegevens alsnog op te voeren, mochten ze dat nog niet gedaan hebben. Gr. Bonte Specht 4 12 300 126 Groenling 20 21 105 129 Er zijn nog veel postcodegebieden waar geteld kan worden. Door de huidige geringe dekking van Huiszwaluw 25 15 60 116 Putter 32 12 38 64 de postcodes in de Amsterdamse regio blijft een groot gebied onderbelicht, met name de bin- Witte Kwikstaart 24 14 58 100 Kneu 3 4 133 56 nenstedelijke gebieden. Terwijl deze gebieden juist de ‘doelgroep’ vormen. Je kunt je opgeven via Winterkoning 84 87 104 112 Rietgors 2 2 100 123 Heggenmus 29 16 55 125 aantal soorten 53 49 de website van SOVON. De eerste telperiode loopt van 1-30 april; dus deelname voor 2010 is nog steeds mogelijk!

Momenteel worden de MUS-gegevens door Vogelbescherming Nederland geanalyseerd in combi- Literatuur natie met de gegevens van het PTT-project (Punt Transect Tellingen). Hieruit wordt een stadsvo- Aarts, B. 2009. PTT-wintervogeltelling 2008 en de verdwenen mezen. SOVON-Nieuws jg. 22 (3): 15-16. gelindicator geconstrueerd, zoals de Stadsvogelbalans 2009, welke beschikbaar gemaakt wordt De Bruin, E. 2008. MUS-sen in Groot-Amsterdam. De Gierzwaluw jg. 46 (2): 11-17. voor bijvoorbeeld gemeenten. Van Dijk A.J. 2004. Handleiding Broedvogel Monitoring Project (Broedvogelinventarisatie in proefvlakken). SOVON Reeds een aantal stadsvogeltellers telt zijn of haar MUS-route in de winter als PTT-route. Deze Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen. telling vindt plaats op één dag in de tweede helft van december. Meer informatie en een beknopte Van Groen, F. 2009. Broedvogelinventarisaties 2008. De Gierzwaluw jg. 46 (4): 8-17. handleiding staan op de website van SOVON, of mail met Jan Schoppers, [email protected]. Kwak, R. & J. Louwe Kooijmans. Stadsvogelbalans 2009. Vogelbescherming Nederland & SOVON Vogelonderzoek Nederland. Dank Met dank aan Bram Aarts en Jan Schoppers van SOVON voor het ter beschikking stellen van SOVON Vogelonderzoek Nederland. 2002. Atlas van de Nederlandse Broedvogels 1998-2000. Nederlandse Fauna 5. de telgegevens, en uiteraard aan alle MUS-tellers. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey-Nederland, Leiden. Van Turnhout C. & Van Diek H. 2007. Handleiding MUS (meetnet Urbane Soorten). SOVON Vogelonderzoek Neder- land, Beek-Ubbergen.

28 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 29 Broedvogels in de Brettenzone weg. Ze dateren uit de zestiger jaren van de vorige eeuw. Het gebied is geïnventariseerd volgens de Broedvogel Monitoring Project methode van SOVON. Teun van Dijk Het gebied ten westen van volkstuincomplex De Bretten tot de Australiëhavenweg wordt gekenmerkt door rietland met losse struiken. Langs de hoogwaterkerende dijk zijn twee grote boombestanden met voornamelijk wilgen. Door het gebied lopen voetpaden en één fietsroute. Op de Brettenburg zijn langs het fietspad indertijd abelen geplant. Voorts is de Brettenburg grotendeels begroeid met wilgen, wat vlieren en veel bramen. Dit deel van De Bretten wordt doorsneden door de spoorlijn Sloterdijk-Haarlem.

Ten zuidwesten van de Brettenburg bevindt zich een klein gemaal dat automatisch water uitslaat op de Haarlemmertrekvaart. Het gebied ten zuiden van de spoorlijn Sloterdijk- Haarlem heeft een lager waterpeil dan het gebied ten noorden van de spoorlijn. Door mid- del van kleine stuwen wordt in het noordelijk deel een hogere waterstand bewerkstelligd. Het gebied ten westen van de Australiëhavenweg kent ook twee waterpeilen. De sloot aan de noordkant van de spoorlijn heeft daar een lagere waterstand dan het overige water in dit gebied, waar die scheiding eveneens bewerkstelligd is door kleine stuwen.

Het gebied tussen Australiëhavenweg en volkstuincomplex De Groote Braak wordt ook wel aangeduid als de Lange Bretten. Het middengebied hiervan is grotendeels begroeid met riet. De randen bestaan vooral uit bomen en boomgroepen. Het betreft hier voorna- melijk wilgen. Alle vegetatie, uitgezonderd die op de taluds van de Australiëhavenweg, heeft zich

20-08-2009 kinselmeer, MAARTEN HOTTING, FOTO: spontaan ontwikkeld. Oorspronkelijk was het een veenweidegebied; toen eenmaal met de De Bosrietzanger stijgt in aantal opspuitingen van industriegebied Sloterdijk was begonnen, diende het gebied als afvloei- gebied voor het opspuitwater. Op het veen heeft zich slib en zand afgezet. Slechts een klein gedeelte ten noordwesten van de Australiëhavenweg is tevens opgespoten, omdat men aanvankelijk de bedoeling had hier ook bedrijven te gaan vestigen. Het gebied valt e Brettenzone is een langgerekt gebied ten noorden van de Haarlemmertrekvaart. onder het stadsdeel Geuzenveld/Slotermeer en dit stadsdeel heeft in 2006 en 2007 flink De inventarisatie heeft betrekking op het gedeelte ten westen van het volkstuin- ingegrepen in het gebied. Volgens het oorspronkelijke verkavelingspatroon zijn een aantal Dcomplex De Bretten, de strook ten noorden daarvan en het gebied ten oosten van rillen opgezet en waterlopen uitgegraven en heeft men de eerder genoemde stuwen aan- volkstuincomplex De Groote Braak. Het geheel wordt aan de noordkant begrensd door gebracht. Voorts zijn er zo’n 3000 bomen gekapt, voornamelijk om een nieuwe dijk langs een hoogwaterkerende dijk en aan de zuidkant door de spoorbaan Amsterdam-Haarlem, de bestaande hoogwaterkerende dijk aan te leggen. Dit alles om een hoger waterregiem c.q. de as van de voormalige spoorbaan uit de tijd dat het oorspronkelijke station Sloter- in het gebied te kunnen realiseren. dijk nog in gebruik was. Het geïnventariseerde gebied is circa 117 ha groot. Dit jaar liepen er voor het eerst Schotse hooglanders in het gebied tijdens het broedsei- zoen. Deze dieren waren in de herfst daarvoor in het gebied uitgezet. Ten behoeve van Beschrijving gebied Het gebied wordt van zuid naar noord doorsneden door een drukke deze runderen is het gebied nu afgezet met een gazen hekwerk en niet meer openbaar verkeersader: de Australiëhavenweg. In het gebied liggen twee voormalige stortplaatsen toegankelijk. Het gebied wordt beheerd door het Landschap Noord-Holland. Inmiddels zijn van de toenmalige Amsterdamse Stadsreiniging. De oostelijke stortbult wordt aangeduid er deze herfst nu ook twaalf Hollandse landgeiten in het gebied uitgezet. Het doel van met de naam Brettenburg. De westelijke stortbult ligt deels onder de Australiëhaven- deze begrazing is het dichtgroeien van het gebied door bomen tegen te gaan.

30 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 31 Van het gebied is in de twee jaren voor de herstructurering ook een inventarisatie Door de uitbreiding van waterloopjes is het aantal Meerkoeten en Waterhoenders duide- gemaakt. De jaren 2006 en 2007 zijn de jaren waarin het gebied door het stadsdeel werd lijk toegenomen. Wellicht kan de toename van Fazanten worden toegeschreven aan de aangepakt, waarbij met de ingrepen rekening gehouden is met het broedseizoen. In 2008 begrazing door Schotse hooglanders. In 2009 heeft de populatie Winterkoningen duidelijk heeft men het gebied met rust gelaten en vanaf 2009 moet rekening worden gehouden een dip opgelopen door de winter die aan het broedseizoen vooraf ging. Verwonderlijk met de invloed van Schotse hooglanders die in het gebied in de herfst van 2008 werden is dat zijn aanverwant de Heggenmus daarentegen een grote sprong voorwaarts heeft uitgezet. gemaakt. De verlopen in broedgevallen van andere soorten vertonen een duidelijke relatie met de landelijke trend. Die hangt vaak samen met de overwinteringsomstandigheden in De vogels In de periode 2004-2009 hebben er 52 soorten vogels in het gebied gebroed, Afrika. Zo stijgen de aantallen van Blauwborst, Rietzanger, Bosrietzanger, Kleine Karekiet, dit is echter geen constant gegeven. Sommige soorten verdwenen en andere kwamen; Grasmus, Groenling, Vink en Rietgors. dat wisselde van jaar tot jaar. Er zijn 37 soorten die jaarlijks in het gebied hebben gebroed. Een dalende lijn geven soorten als Nachtegaal, Staartmees, Ekster en Kneu te zien. Voor De Buidelmees heeft na 2005 landelijk een sterke dalende lijn te zien gegeven. Snor en de afname van de Eksters is een verklaring: zij zochten hun voedsel voornamelijk in het Baardman zijn de laatste jaren niet meer als broedvogel vastgesteld, ze broeden echter gebied ten noorden van de hoogwaterkerende dijk, waar ze vaak in grote groepen waren nog steeds in het nabijgelegen gebied De Kluut (het gedeelte van de Bretten ten westen aan te treffen. Dit gebied is in de betreffende jaren echter steeds meer bebouwd geraakt. van volkstuincomplex De Groote Braak). Het voedselgebied is voor deze soort dus duidelijk afgenomen. Daarnaast is het ook een landelijk trend dat de populatie een dalende lijn vertoont. Uit het zesjarig overzicht kunnen we aflezen dat de werkzaamheden een terugloop in het totale aantal broedparen te zien heeft gegeven in de periode tot en met 2008. Dit is ook Gelukkig is er voor de broedvogels langs de waterlopen nu vanaf 2007 een goede over- logisch, gezien de grote aantallen bomen die het veld hebben moeten ruimen en de stuk- eenkomst met Waternet gemaakt, waarbij buiten het broedseizoen steeds aan één kant ken terrein die ongeschikt waren gemaakt om te broeden door de vegetatie te verwijderen van de waterloop wordt gemaaid. Door het gewijzigde waterpeilregiem heeft Waternet met als doel in het broedseizoen door te kunnen werken. ook de hoofdwatergang uit de Lange Bretten uit het maaibeheer gehaald; onderhoud

32 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 33 Eén, twee,… veel parkieten! Roelant Jonker 23-06-2009 ROBERT HEEMSKERK schinkelbos, FOTO: Juveniele Grasmus

hiervan is nu geheel aan Landschap Noord-Holland overgedragen. Sinds 2007 is het maaiwerk roelant jonker FOTO: in begin juni niet meer aan de orde. Vlak voor terugkeer van rietvogels zoals de Kleine Karekiet maait Waternet nu de waterlopen die noodzakelijk zijn voor een goede afwatering van het ge- OVON en City Parrots organiseerden in januari 2010 een Europese telling van de Halsband- bied aan één zijde, zodat hier geen interessante vegetatie aanwezig is om in te gaan nestelen. parkiet, een veel besproken exoot die sinds een halve eeuw voorkomt in Nederland. Doel is Hierdoor kan dan ook worden ingegrepen als de waterloop voortijdig dreigt dicht te groeien S om de verspreiding en populatiegroei van deze soort goed in kaart te brengen. Door verge- met waterplanten, zonder dat hiervoor broedsels hoeven te worden verstoord. Afgelopen jaar lijkingen met voorgaande tellingen in 2004 en 2006 kan een idee gevormd worden over wat ons deden de Kleine Karekieten het beter dan ooit. voor de Halsbandparkiet in de toekomst valt te verwachten.

Hoe tel je Halsbandparkieten? Deze vogels hebben de gewoonte zich ‘s avonds massaal te verza- melen in zogenaamde slaap- of roestplaatsen waar de hele populatie uit de wijde omgeving de Geraadpleegde literatuur nacht doorbrengt. In Nederland zijn er slaapplaatsen bekend in Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Van Dijk, A.J. 2004. Handleiding Broedvogel Monitoring Project (broedvogelinventarisaties in proefvlakken). Haarlem. In Amsterdam zijn het er twee, één aan de Plesmanlaan in Slotervaart en één aan de SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen. Buiksloterweg in Noord. SOVON Nieuws, jg. 21, 2009 nr. 3 Het toeval wil dat de slaapplaatsen buiten Amsterdam redelijk overzichtelijk zijn. De parkieten vliegen in de schemering groepsgewijs van een beperkt aantal richtingen naar de slaapplaats en laten zich zo makkelijk tellen. De Amsterdamse situatie is anders. Allereerst zijn er twee slaapplaatsen die onderling vogels uitwisselen. Om een goed overzicht van het aantal parkieten te krijgen moeten beide plaatsen te- gelijkertijd worden geteld. Bovendien zijn de slaapplaatsen redelijk uitgestrekt; ze liggen verspreid over meerdere bomen langs de aanwezige waterkant. Bij andere plaatsen in Nederland beperken ze zich tot één of twee bomen.

34 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 35 Deze factoren vereisen dat voor het tellen voldoende bekwame tellers en dito administrateurs be- schikbaar zijn. Geen gemakkelijke taak in Amsterdam. Of dat nu ligt aan de impopulariteit van deze Opvetten en wegwezen exoot of frustratie met eerdere telpogingen die in het honderd liepen kan ik moeilijk beoordelen. Toch lukte het om een aantal mensen enthousiast te krijgen om aan deze Europese actie deel te Naturalis & Vogelbescherming Nederland nemen. Er werd zelfs verschillende malen geteld. Primeur was de ochtendtelling van Sjaak Schil- peroort. Hij kwam in de ochtend van maandag 11 januari op 1582 vogels die vanuit de slaapplaats aan de Buiksloterweg over Het IJ via Nemo en Centraal Station de weg naar de stad vonden. De zondagavond daarvoor werden op de slaapplaats aan de Buiksloterweg 2666 exemplaren geno- teerd door Tim van Nus en Ruud Vlek. Aan de Plesmanlaan kwamen Jan van Blanken en Teun van Dijk samen op 1110 slapers. Totaal van deze avond: 3776 Halsbandparkieten. n museum Naturalis in Leiden is een tentoon- stelling over vogeltrek te bezichtigen: Opvetten en De vogels aan de Buiksloterweg werden echter anders geteld dan elders in het land. Hier werden wegwezen. De tentoonstelling, een samenwerkings- niet de invliegende vogels geteld maar zittende vogels in de bomen. Met maar twee mensen be- schikbaar was een andere manier ook niet haalbaar. Om een betere vergelijking met de resultaten verband met Vogelbescherming Nederland, bevat meer danI 200 trekvogels uit de collectie van Naturalis. Het vertelt elders in het land mogelijk te maken stelde ik voor om het volgende weekend nogmaals te tellen waarvoor enkele vrijwilligers van de Haagse telploeg zich bereid hadden gevonden om te assisteren over de unieke prestatie die vogels op trek leveren en de in Amsterdam. bedreigingen waarmee ze geconfronteerd worden. FOTO: do van dijck Met speciale dank aan Ruud Vlek, Suzanne Lubbe, Willem van Esch, Grace Innemee, Wendy van Rooy, Tim van Nus, Jan van Blanken, Teun van Dijk en Arjen van Krimpen konden op zondagavond Jaarlijks vliegen tientallen miljoenen trekvogels door, naar of uit ons land. Van broedgebied naar 17 januari 4288 invliegende parkieten worden geteld op beide Amsterdamse locaties tezamen. winterverblijf en omgekeerd. Niet om de kou te ontvluchten, maar om op een plek te komen waar Daarbij bevonden zich circa 50 Grote Alexanderparkieten. in de winter voldoende voedsel voorhanden is. Een enorme fysieke prestatie; de vogels vliegen Als controle werd aan de Buiksloterweg ook nog de zittende vogels geteld. Dit bracht een verschil vaak duizenden kilometers. Om energie te hebben voor de lange vluchten eten veel vogelsoorten van zo’n 30 procent aan het licht tussen beide telmethoden. Er werden beduidend minder zittende zich voor een trektocht letterlijk vet, soms met een verdubbeling van hun gewicht tot gevolg; een vogels geteld dan er binnenvlogen. Welke methode de beste resultaten geeft, bleek een punt proces dat opvetten wordt genoemd. van hevige maar gemoedelijke discussie tussen de Haagse en Amsterdamse delegaties. Als altijd In de tentoonstelling ‘Opvetten en wegwezen’ staan de vogels ingedeeld op de afstand die ze ligt ook hier de waarheid vast ergens in het midden. Omdat in Den Haag en elders in Europa het afleggen. Een aantal vogels vertelt het verhaal over de trektocht die ze onderneemt. De Noordse gebruikelijk is de invliegende vogels te tellen, is het van belang ook dat cijfer te verkrijgen voor Amsterdam. Wat het exacte aantal ook mag zijn is dan minder belangrijk dan het gebruik van een Stern bijvoorbeeld is de kampioen onder de trekvogels; hij vliegt in drie maanden tijd van de identieke telmethode. Zo kunnen immers trends tussen de verschillende locaties en tussen jaren Noordpool naar de Zuidpool. De tentoonstelling laat zien wat er allemaal bij komt kijken om de vergeleken worden. trektocht te ondernemen: de verschillende vliegtechnieken die de vogels gebruiken, de timing van vertrek en de oriëntatie tijdens de trek, maar ook de gevaren onderweg; van grote stormen tot Het aantal getelde In de steden Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Haarlem en Utrecht hoogspanningsmasten en van roofdieren tot boortorens. Halsbandparkieten per samen werden op 10 januari bijna 10.000 Halsbandparkieten op hun gezamenlijke slaapplaatsen geteld, zie de tabel. Indien gerekend zou stad op 10 januari 2010 In Nederland wordt veel onderzoek gedaan naar trekvogels. Door wetenschappers, maar ook door worden met het Amsterdamse aantal van 17 januari, zou het totaal vogelliefhebbers die vrijwillig bijdragen leveren door middel van waarnemingen en tellingen. Deze stad aantal maar liefst 10.314 worden. Dit aantal is bijna een verdubbeling van het aantal parkieten dat in informatie is essentieel om de vogeltrek beter te begrijpen en de juiste beschermingsmaatregelen Den Haag 5007 2004 werd geteld. Toen leverde een landelijke telling op slaapplaat- te nemen. In de tentoonstelling is een aantal voorbeelden van dergelijk onderzoek te vinden. sen 5400 parkieten op. Amsterdam 3776 De resultaten van andere tellingen in Europa zijn nog niet compleet. Rotterdam 540 Tentoonstelling: vrijdag 19 februari 2010 t/m zondag 2 januari 2011 Om een beter inzicht te krijgen in de populatieontwikkeling van de Adres: Naturalis, Darwinweg 2, Leiden (10 minuten lopen vanaf station Leiden Centraal; parkeren kost €3,-) Haarlem 410 Halsband- en Grote Alexanderparkieten is er het streven elk kwartaal Openingstijden: di-vr 10-17 uur; za-zo & feestdagen: 10-18 uur; schoolvakanties: dagelijks 10-18 uur Utrecht 69 een telling te doen en een vaste ploeg tellers met ervaring met de Toegangsprijzen: vanaf 18 jaar: €11,-; leden VBN €2,- korting op vertoon ledenpas Amsterdamse parkietenpopulatie op te bouwen. Vrijwilligers kunnen totaal 9802 zich aanmelden via [email protected]. Kijk voor meer informatie op naturalis.nl.

36 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 37 Waarnemingen oktober-december 2009 Westgaarde, Bovenkerkerpolder, Middelpolder, Polder de Rondehoep (7 ex.), Botshol, Diemerpolder, Auke Jansen Vijfhoek (5 ex.), Diemerpark, Leeuwenveld, Muiden, Landje van Geijsel, PEN-bos, Recreatiegebied Spaarnwoude, Schinkelbos, diverse plaatsen Waterland, Aetsveldsche Polder, Bloemendalerpolder en Gemeenschapspolder. Purperreiger 31-10 Ilperveld 1 ex. juv. (JvW). Lepelaar 1-10 Bovenkerkerpolder 4 ex. juv. op (KJ). 4-10, 31-10 Middelpolder 1 ex. (PB, Adri den it najaar werden enkele zomer- Bakker). 15-10 Kinselbaai 1 ex. (NA). gasten, zoals Boomvalk, Grutto en Kleine Zwaan 28-10 Houtrak 2 ex. (PT). 31-10 t/m 18-12 Vijfhoek max. 18 ex. over (FV, GvD, DVisdief nog laat gezien. WvdW, FvG), 20-12 4 ex. t.p. (JFY). 2-11 t/m 30-12 Bovenkerkerpolder max. 142 ex. (velen), hierbij In oktober zag Bob van den Broek een 2 ex. geringd op een schiereiland in de Pechorazee ten zuiden van Nova Zembla (Anton Duijnhou- Steppekiekendief in Waterland. In eerste wer). 6-11 t/m 11-12 Aetsveldsche Polder max. 13 ex. t.p. en 20 ex. over (EdB, MV). 7-11 t/m 30-12 instantie was hij niet zeker van deze Bloemendalerpolder max. 260 ex. (velen). 10-11 Landje van Geijsel 3 ex. over (HB). 16-11 Groot- bijzondere waarneming. Gelukkig wist hij Duivendrechtsche Polder 5 ex. (HB). 21-11 Lutkemeerpolder 4 ex. ZW (JvB). 1-12 Diemen 6 ex. Z een paar overtuigende foto’s te maken. (MZo). 1-12 Durgerdammergouw 7 ex. ZO (FvG). 8-12 Recreatiegebied Spaarnwoude 2 ex. foer. De vogel is ingediend bij de CDNA. Mits (Marc Budding). 18-12 Schiphol 1 ex. N (RR). 13-12 Polder Rietbroek 22 ex. (FV, WvdW). aanvaard is dit de 329e soort vastgesteld Wilde Zwaan 1-12 t/m 19-12 Diemerpark max. 10 ex. over (HB, NZ).

in regio Groot-Amsterdam. BOB v AN DEN BROEK FOTO: rietgans spec. 9-11 Diemerpark 1800 ex. Z (HB). 30-11 Landje van Geijsel 25 ex. Z (HB). 1-12 Vanaf eind oktober werden opvallend veel Steppekiekendief, Bloemendalergouw, 4-10-2009 Diemerpark 100 ex. Z (HB). 18-12 IJburg 50 ex. Z (RB). Houtsnippen waargenomen op de meest Toendrarietgans 8-11 Vijfhoek 2 ex. over (GvD, WvdW). 30-11 Amerikahaven 40 ex. ZW (PM). 21- uiteenlopende locaties. 12 Lutkemeerpolder 13 ex. (JvB). Een Oehoe in Artis en omgeving hield de gemoederen bezig. Het is misschien één van de ontsnapte Kleine Rietgans 25-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. O (EdB). 31-10 Vijfhoek 30 ex. over (FV, GvD, “kweek-oehoes” die in Nederland rondvliegen. De vogel is echter ongeringd dus zou het om een WvdW, FvG). 15-11 Polder de Rondehoep 2 ex. (FvG). 2-12 Diemerpark 590 ex. Z (HB). 13-12 Barne- nieuwe soort voor Amsterdam kunnen gaan. gat 2 ex. (FV, WvdW). 21-12 Frankendael 1 ex. over (HB). De trektelpost op de Vijfhoek wordt steeds meer ingesloten door het uitdijende IJburg. Het lijkt er op dat de vogels iets meer oostelijk doorkomen.

Zorg dat je waarnemingen van het eerste kwartaal 2010 voor 1 april zijn ingevoerd op waarne- ming.nl.

Fuut 12-11 Gouwzee 300 ex. (MH, JH). Kuifduiker 14-10 IJmeer t.h.v. Barnegat 1 ex. (WvdS). 1-11 Gaasp, Driemond 1 ex. (MV). 21-11 t/m 15-12 IJburg 1 ex. (velen). Aalscholver 9-10 Vijfhoek 1630 ex. over (WvdW, GvD, FV). 8-12 Eerste Diem 157 ex. slaapplaats (WvdW). Roerdomp 8-11 A’veense Poel 1 ex. (Job Stierman). 8-11 t/m 28-12 Middelpolder 1 ex. (velen), op 28-12 zelfs 2 ex. (PB). 16-11, 12-12 Botshol, Grote Wije 1 ex. (Marianne Wustenhoff, FvG). 14-12 Eerste Diem 1 ex. op het ijs (WvdW). 20-12 Diemerpark 1 ex. op (JFY). 22-12 t/m 30-12 Lutkemeer- polder 1 ex. (PT, RR, JvdB).

Grote Zilverreiger 21-11 Botshol 103 ex. slaapplaats (JvdW). Verder 152 meldingen uit: Knoop- wim van der schot FOTO: punt Holendrecht, Broekzijdsche Polder, Polder Nellestein, Groot-Duivendrechtsche Polder, IJburg, Kuifduiker, IJmeer, 14-10-2009

38 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 39 Kolgans 21-11 Polder Rietbroek 3500 ex. op (MH). 1-12, 7-12 Bovenkerkerpolder 1500 ex. (AJ, KJ). 13-12 Geheel Waterland-Oost 13.000 ex. (FV, WvdW). 16-12 Aetsveldsche Polder 1200 ex. (Frank Derriks). Brandgans 1-12, 18-12 Diemerpark resp. 5600 ex. t.p. en 1550 Z (HB). 18-12 IJburg 4500 ex. Z (RB). 18-12 Vijfhoek 6000 over (FV). 28-12 Bloemendalergouw 1800 ex. (HB). Roodhalsgans 13-12 Omgeving Ransdorp 1 ex. (FV, WvdW). Rotgans 3-10 t/m 28-10 Vijfhoek max. 45 ex. over (velen); 28-11 t/m 11-12 2 ex. 1kj t.p. (NZ, EdB). 15-10 Polder Opperwoud 1 ex. 1kj (NA). 19-12 Durgerdammergouw 1 ex. 1kj (EdB). Roodhalsgans 13-12 Durgerdammergouw 1 ex. (FV, WvdW). Casarca 19-12 t/m 31-12 Lutkemeerpolder 1 ex. “metalige ring om li-poot” (JvdB, RR, JvB, PT). Pijlstaart 3-10 t/m 2-11 Vijfhoek max. 42 ex. over (velen), 2-11 2 ex. t.p. (FvG). 9-10 Barnegat 1 v.

(FvG). 11-10 t/m 19-12 Kinselbaai max. 8 ex. (EdB, NA, HB, FvG). 9-11 Diemerpark 60 ex. Z (HB). 28- marianne slot FOTO: 11 Ouderkerkerplas 1 m. (EdB). 1-12 IJburg 18 ex. Z (HB). 30-12 Lutkemeerpolder 1 m. ZO (RR). Nonnetjes, Barnegat, 31-12-2009 Slobeend 1-12, 8-12 Kinselmeer resp. 270 en 280 ex. (FvG). Krooneend 1-10 t/m 24-10 Gouwzee max. 257 ex. (velen). 2-10 t/m 31-10 Vijfhoek, Haven Ballast Middelste Zaagbek 3-10 Vijfhoek 6 ex. W (EdB, GvD, WvdW, RivD), 12-10 1 v. (FvG). 11-10, 15-12 max. 2 ex. (FvG, EdB, IA). 5-10 t/m 15-12 Botshol max. 21 ex. (velen). Gouwzee 1 ex. (EdB, NZ). 11-10 Kinselbaai 2 v. (RivD, EdB). 29-11 IJburg 1 v. (RR). 29-11 Muiden, Witoogeend 11-10 Kinselmeer 1 m. (RivD, EdB). 8-11 t/m 13-12 Botshol, Grote Wije max. 3 m. en 1 Pieren 1 v. W (EdB, RivD). v. (velen). 21-11 Vecht, Uitermeer tot Weesp 1 v. (EdB, RivD). Grote Zaagbek 14-10 t/m 16-12 Vijfhoek max. 7 ex. (velen). 11-11 Botshol 2 m. foer. (Ad van den Topper 15-11 Botshol 1 v. (Ferry van der Lans). 30-11, 18-12 Vijfhoek, Haven Ballast 1 m. (FvG, Berge). 26-11, 28-11 Kinselmeer 1 v. (FS, JM). 28-11 Weersloot-Noord 2 v. (NZ). 30-11 Het IJ achter EdB). 10-12 Kinselbaai 1 m. (NA). C.S. 1 ex. W (SS). 1-12 Lutkemeerpolder 1 v. (TK). 5-12, 19-12 Diemerpark 1 v. (FvG, NZ). 8-12 omg. Brilduiker 19-10 Vijfhoek 42 ex. over (WvdW, GvD, FV). 12-11 Gouwzee 100 ex. (JH). Ransdorp 1 v. (FvG). 24-12 Amstel thv. Nes 1 p. (AJ). 26-12 Frankendael 1 m. over (NA). Nonnetje 3-10 Vijfhoek 1 v. W (EdB, GvD, WvdW, RivD). 12-11 t/m 15-12 Botshol max. 3 ex. (velen). Zeearend 15-10 Vliegenbos 1 ex. ad. cirkelend op thermiek en afglijdend naar ZW (NvdG). 20-11 t/m 18-12 Vijfhoek, Haven Ballast max. 2 ex. (MV, EdB, HB). 28-11 t/m 27-12 Kinselmeer Bruine Kiekendief 21-10, 25-10 Schiphol 1 ex. (PT, Joris Mees). max. 25 ex. (velen). 29-11, 15-12 Gouwzee resp. 5 en 2 ex. (NZ). 2-12, 6-12 Lutkemeerpolder 1 v. Blauwe Kiekendief 1-10 t/m 18-12 Schiphol max. 2 ex. (PM, RR, MM). 11-10, 29-12 Houtrakpolder (RR, JvB). 10-12 t/m 31-12 diverse plaatsen Waterland max. 14 ex. (NA, EdB, RP). resp. 1 en 2 ex. jagend (PM). 18-10 t/m 28-12 Lutkemeerpolder 1 v. jagend (JvB, JvdB, RR). 31-10, 20-11, 24-12, 29-12 Vijfhoek 1 ex. over (velen). 12-11 A’damse Bos 1 ex. (JHo). 21-11 Diemerpark 1 v. ZW (PM, RvD). 15-12 Poppendammergouw 1 v. (NZ). 22-12 Artis 1 m. NW (TvN). 24-12 Botshol 1 v. (Arnold Top). 28-12 Kinseldam 1 v. en 1 m. jagend (HB, BvdB). 30-12 Lutkemeerpolder 1 v. ZO (RR, JvdB). Steppekiekendief 4-10 Bloemendalergouw/Nieuwe Gouw 1 ex. juv. jagend, vertrok na 5 min. naar NO; nieuwe soort voor de regio (BvdB). Ruigpootbuizerd 15-10 t/m 22-12 Schiphol 1 ex. (velen). Visarend 21-10 Botshol 1 ex. foer. (RO). Smelleken 1-10 Osdorper Binnenpolder 1 ex. NW (RR). 3-10, 21-10 Vijfhoek resp. 1 en 2 ex. over (EdB, GvD, WvdW). 21-10 Diemerpark 1 m. ZW (WvdW). 26-10 Kinselbaai 1 ex. over (HB). 29-10 t/m 5-11 Schiphol 1 ex. (RR, RN). 26-11 Science Park 1 m. over (Frank Roos). 26-12 Noordzeekanaal t.h.v. Coentunnel 1 ex. O (MZo). Boomvalk 6-10 Watergraafsmeer 1 ex. over (NA). 7-10 Jac.P. Thijssepark 1 ex. over (EB). 7-10

VISBEEK TOM FOTO: Koningsplein 2 ex. ZO “waaronder 1 luidruchtige juv.” (NZ). Kolganzen, Flevopark, 22-12-2009 Slechtvalk Gehele periode 1 of 2 ex. aanwezig omg. Amerikahaven en omg. Hemweg. 2-10 Die-

40 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 41 merpark 1 m. (FvG). 5-10 Schiphol 1 ex. jagend (SS). 10-10 Osdorp 1 ex. ZO (RR). 10-10 Westgaarde 24-11, 15-12 Jac.P. Thijssepark 1 ex. (EB). 1 ex. over (JvB). 10-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. over (EdB). 19-10, 12-12 A’dam Arena 1 ex. (WB, 3-12, 27-12 Watergraafsmeer 1 ex. (FW, PM). 21-10 t/m 28-12 diverse plaatsen Waterland 1 ex. (HB, WL, NZ). 24-10 A’dam-ZO 1 ex. (Jeroen Eveline VBN). 15-12 A’dam-N 1 ex. (Peter de Riemens). 31-10 t/m 8-12 De Omval 1 ex. (AJ, ED, HB). 2-11 Vijfhoek 1 ex. t.p. (FvG), 24-12 1 ex. NO Lange). 18-12 Diemerpark 1 ex. (HB). 18-12 (JFY). 3-11 A’veen 1 ex. over (AS). 14-11 Botshol 1 ex. over (Felix Verschoor). 21-11 Buiten-IJ 1 ex. Leeuwenveld 1 ex. 1kj vondst (Christian Brink- (PM, RvD). 10-12 Nieuwmarktbuurt 1 ex. N (TvN). 12-12 Polder de Rondehoep 1 ex. (FvG). 17-12 man). 19-12 Sarphatistraat 1 ex. (TvN). 19-12 Middelpolder 1 ex. over (PJ). 24-12 Osdorper Binnenpolder 1 ex. Z (TK). Uithoorn 1 ex. (FS). 19-12 Vijfhoek 1 ex. (NZ). Patrijs 1-10 Schiphol 2 ex. (Piet van Vliet). 28-10 Houtrak 2 ex. (PT). 19-12 t/m 26-12 Westgaarde max. 2 ex. (JvB, Waterral 3-10, 28-10 A’damse Bos 1 ex. (PM, JvB). 8-10 Schiphol 1 ex. roepend (MM). 14-10 De RR). 20-12 Aalsmeer 2 ex. (CK). 21-12 Diemen

Kluut 1 ex. roepend (PM). 15-10 t/m 23-12 Vijfhoek max. 2 ex. roepend (RN, EdB, HB). 18-10 t/m VISBEEK TOM FOTO: 1 ex. (Luuk Punt). 21-12 t/m 26-12 Lutke- 29-12 Diemerpark max. 2 ex. roepend (RB, HB, PM, RP, JZo). 18-10 t/m 29-12 Lutkemeerpolder Houtsnip, Flevopark, 22-12-2009 meerpolder 1 ex. (JvB, RR). 22-12 Flevopark 1 1 ex. roepend (JvB, RR, JvdB, PT). 30-10 t/m 29-11 Botshol max. 3 ex. (velen). 9-11 Westgaarde 1 ex. (TV). 22-12 Schiphol 1 ex. (RR). 26-12 VTC ex. (JvB). 21-11 t/m 26-12 Middelpolder max. 3 ex. (velen). 30-11 Gaasperplas 1 ex. roepend (EdB). Amstelglorie 1 ex. (Martin Camphuijsen). 29-12 Osdorp 1 ex. (PT). 30-12 Sloterdijk 1 ex. (ED). 30-11 Oosteinderpoel 1 ex. roepend (CK). 4-12 Frankendael 1 ex. (FvG). 7-12, 29-12 Osdorper Grutto 24-10 t/m 6-11 Kinsel 1 ex. (NZ, HB, FvG). Binnenpolder 1 ex. (PT, Loes van der Feen). 8-12 Eerste Diem 3 ex. roepend (WvdW). 8-12, 28-12 Rosse Grutto 3-10 Polder IJdoorn 1 ex. (FvG). 11-10 Kinseldam 1 ex. (RivD, EdB). Polder IJdoorn 1 ex. roepend (FvG, HB). 18-12 Flevopark 2 ex. (TV). Tureluur 2-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. (EdB). 12-12 Middelpolder 2 ex. op (RP). 27-12 Barnegat 1 Meerkoet 24-10 Gouwzee 10.000 ex. (JM). ex. foer. (Tinok van Hattum). Kraanvogel 9-10 Buitenveldert 20 ex. ZW (AdB). Zwarte Ruiter 13-10 Kinseldam 1 ex. (RBo). Kluut 15-10 Kinselbaai 1 ex. (NA). 18-12 Vijfhoek, Haven Ballast 1 ex. zwemmend (EdB). Witgat 2-10, 5-10 Vijfhoek resp. 3 en 5 ex. over (GvD, WvdW, FvG). 11-10 t/m 26-12 Lutkemeer- Bontbekplevier 3-10 Polder IJdoorn 3 ex. (FvG). polder max. 2 ex. (JvB, JvdB, RR, PT). 12-10 t/m 1-11 Westgaarde 1 ex. (JvB). 15-10 t/m 18-12 Goudplevier 1-10 t/m 17-12 Bovenkerkerpolder max. 650 ex. (KJ, AJ, PB, FS). 2-10 t/m 28-11 Schiphol 1 ex. (RR). 28-10, 4-12 Afrikahaven resp. 3 en 2 ex. (PT, PJ). 10-11 Groot-Duivendrechtsche diverse plaatsen Waterland max. 600 ex. (velen). 10-10 t/m 6-11 Aetsveldsche Polder max. 82 ex. Polder 1 ex. (HB). 12-11 A’damse Bos 1 ex. (JHo). 17-11 Landje van Geijsel 1 ex. (PB). 17-11 t/m (EdB). 8-11 Vijfhoek 2 ex. over (GvD, WvdW). 29-11 Polder Nes 120 ex. (NZ). 12-12 Polder de Ron- 10-12 Bovenkerkerpolder max. 2 ex. (KJ). 29-11 Muiden, Pieren 1 ex. over (EdB). 12-12 Knooppunt dehoep 3000 ex. (FvG). 15-12 Poppendammergouw 1200 ex. (NZ). 15-12 Bloemendalerpolder 1 ex. Holendrecht 1 ex. (FvG). (FvG). 17-12 Middelpolder 90 ex. over (PJ). Kleine Jager 12-10 IJmeer, Muiden tot Muiderberg 1 ex. donker juv. “kort ter plaatse en parasiterend Zilverplevier 3-10, 11-10 Polder IJdoorn 2 ex. (FvG, RBo). 7-10, 11-10 Kinseldam 2 ex. (FvG, RivD, op Kok- en Dwergmeeuwen. Verdween na korte tijd richting west” (JB). EdB). 13-12 Oosterpoel 1 ex. (GvD). Dwergmeeuw 12-10, 16-10 IJmeer, Muiden tot Muiderberg resp. 301 en 50 ex. foer. (JB, HvO, CLW). Kievit 12-12 Polder de Rondehoep 5000 ex. (FvG). 7-11 Oeverlanden-Noord 10 ex. foer. (GvD). Kleine Strandloper 11-10 Kinseldam 1 ex. (RivD, EdB). 31-10 Vijfhoek 1 ex. op (FvG). Kokmeeuw 3-10, 4-10, 17-10 Vijfhoek resp. 2914, 1680 en 2365 ex. over (velen). 12-10 IJmeer, Bonte Strandloper 3-10, 11-10 Polder IJdoorn resp. 6 en 8 ex. (FvG, RBo). 7-10 Lutkemeerpolder 1 Muiden tot Muiderberg 3000 ex. foer. (JB). ex. foer. (RR). 7-10, 11-10 Kinseldam resp. 3 en 4 ex. (FvG, RivD, EdB). 19-10 Kinsel 3 ex. (HB). 19-12 Geelpootmeeuw 5-10 Diemerpark 1 ex. 3kj Kinselmeer 1 ex. rustend «op het ijs» (EdB). (WvdW). 17-10, 31-10 Vijfhoek 1 ex. over (FV, Kemphaan 27-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. (MV). 16-11 Landje van Geijsel 1 m. (HB). GvD, WvdW, FvG). 3-12 Marine-établissement Bokje 7-10 Lutkemeerpolder 2 ex. (RR). 14-10 A’veense Poel 1 ex. op (RN). 18-10, 29-10 Schiphol 1 Kattenburg 1 ex. ad. (Peter Lindeboom). 14-12 ex. (RR). 19-12 Diemerpark 1 ex. op (NZ). Apollohotel 1 ex. ad. (HB). Watersnip 7-11 Kinseldam 35 ex. op (LK). 30-11 Nesciobrug 46 ex. (FvG). Pontische Meeuw 14-12 Eerste Diem 1 ex. Houtsnip 30-10 Heemtuin De Braak 1 ex. (Henri Hennequin). 31-10 Ilperveld 1 ex. (JvW). 1-11 t/m 2kj (WvdW). 28-12 Erasmusgracht 1 v. 1kj 12-11 Schinkelbos 1 ex. (CK). 2-11, 20-12 Vliegenbos 1 ex. (NvdG, Kathelijn de Maeijer). 8-11, 28-12 (Rob van Bemmelen).

Botshol 1 ex. (JvdW, Wouter Kortleve). 9-11 Bloemendalerpolder 1 ex. (RivD). 13-11 Bovenkerker- Visdief 2-10 Zeeburgereiland 1 ex. over (NA). ruud altenburg FOTO: polder 1 ex. (AJ). 15-11, 22-11 ZuiderAmstel 1 ex. (FW). 15-11, 15-12 A’damse Bos 1 ex. (FW, KJ). 3-10 Vijfhoek 1 ex. O (EdB). 16-10 IJmeer, Pontische meeuw, Baarsjes, 8-11-2009

42 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 43 Muiden tot Muiderberg 5 ex. juv. W (HvO, CLW). 17-10 t/m 21-11 IJburg Diemerpark max. 3 ex. (CK). 14-11, 17-12 Bovenkerkerpolder 1 ex. (PM, AJ). 16-11 t/m 8-12 Landje van Geijsel max. 12 ex. juv. foer., ook 1 ex. ad. gezien (RB, HB). 21-11 voor het laatst gezien door Lammert van der Veen; (HB). 30-11, 1-12 A’dam-ZO 4 ex. (EdB). 2-12 t/m 17-12 Lutkemeerpolder max. 4 ex. foer. (RR, JvB). nieuwe uiterste najaarsdatum voor deze soort in de regio. 18-12, 20-12 Schiphol 1 ex. (RR). 27-12 Polder Nes 2 ex. (NZ). Alk 7-12 Amerikahaven 1 ex., “ziek beestje onder steigers BP” (Klaas Vledder). Oeverpieper 7-10, 7-11 Kinseldam 1 ex. (FvG, LK). 11-10 Vijfhoek 1 ex. (RvD). 20-11 IJburg 2 ex. (HB). Holenduif 12-12 Lutkemeerpolder 125 ex. (JvB). Grote Gele Kwikstaart 120 meldingen uit de gehele regio; 11-10 Aetsveldsche Polder 8 ex. Z Houtduif 26-10, 28-10 Het Blauwe Hoofd resp. 1000 en 820 ex. Z (HB). “tijdens telling 7.45-10.30u” (EdB). Grote Alexanderparkiet 3-11 t/m 24-12 Frankendael max. 5 ex. (FvG, HB, RP). 23-11 Bergwijkpark Roodborst 29-10 Diemerpark 62 ex. “onwaarschijnlijk hoog aantal geteld tussen Nesciobrug en de 3 ex. (Bert Schram). 4-12, 24-12 Nieuwe Oosterbegraafplaats resp. 1 en 2 ex. (FvG). 12-12 West- bunkers bij Overdiemen” (HB). gaarde 1 ex. over (JvB). 14-12 Heemtuin De Braak 1 ex. (Rinus Hofs). Zwarte Roodstaart 6-10 t/m 14-12 Westpoort 1 ex. (PM). 8-10, 29-10 Centraal Station 1 m. (ED, Kerkuil 15-11 Schiphol 1 ex. verkeersslachtoffer ongeringd (Bas de Graaf). 26-11 Bovenkerkerpol- SS). 10-10 Diemerpark 1 v. (NZ). 10-10 t/m 6-12 IJburg 1 ex. (RB, KJ). 12-10 t/m 4-12 A’dam-N 1 ex. der 1 ex. over (FS). (NvdG). 18-10 Vijfhoek 1 ex. (RB). 27-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. (MV). 30-10 A’dam-ZO 1 v. (WS). Oehoe 19-12 A’dam-C 1 ex. over (TvN). 21-12, 22-12 Artis 1 ex. t.p. “van onbekende komaf. Werd 3-11 Bovenkerkerpolder 1 ex. (KJ). 3-11 Bloemendalerpolder 1 m. (MV). in de buurt van de gierenkooi door een bende Kraaien, Kauwen en Eksters weggepest en vloog Roodborsttapuit 10-10 Ilperveld 3 ex. (RP). 31-10, 9-11 Lutkemeerpolder 1 ex. (RR, JvB). 12-11 daarna richting de olifantverblijven” (WvdW, HB). Groot-Duivendrechtsche Polder 1 m. (AJ). Bosuil 2-10 Bos en Lommer 1 ex. (M.C. Gorissen). 17-10, 3-11 Aalsmeer 1 ex. roepend (CK). 27-10 Tapuit 2-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. (EdB). 7-10 Kinseldam 1 ex. (FvG). Buitenveldert 1 m. roepend (AdB). 15-11 A’damse Bos 1 ex. roepend (FW). 2-12 Vliegenbos 1 ex. Grote Lijster 7-10 t/m 14-10 Jac.P. Thijssepark max. 3 ex. (EB). 9-10 Vijfhoek 1 ex. over (WvdW, roepend (NZ). 5-12 Beatrixpark 1 ex. (Hanna Hirsch). GvD, FV). 28-10 Westpoort 2 ex. (PT). 30-11 Schiphol 1 ex. (RR). Ransuil 6-10 Science Park 1 ex. over O (RB). 10-10, 13-12 Westgaarde resp. 1 en 2 ex. (JvB). 27-10, Cetti’s Zanger 9-10 t/m 25-11 Vijfhoek 1 ex., onregelmatig zingend (velen). 6-12 Uithoorn 1 ex. (Martijn de Vries, FS). 8-11 Gaasperpark 8 ex. (Anneke van Schaik). 30-11 Rem- Kleine Karekiet 2-10, 14-10 Vijfhoek resp. 1 en 3 ex. (FvG, GvD). brandtpark 1 ex. over (Merijn van Leeuwen). 1-12 Diemerpark 1 ex. (RB). 10-12, 14-12 Bovenkerker- Zwartkop 2-10, 9-10 Brettenzone 1 ex. (PT). 3-10, 28-10 Westgaarde resp. 2 v. en 1 m. (JvB). 13-10 polder 1 ex. (FS). 15-12 Flevopark 1 ex. (FvG). 17-12 Aalsmeer 2 ex. rustend (CK). Velduil 13-10 Polder A’damse Bos 1 v. foer. (PB). 24-10 Groote IJpolder 1 ex. (PT). 6-11, 8-12 Jac.P. Thijssepark resp. 1 p. IJdoorn 1 ex. (RBo). 1-11 Schinkelbos 1 ex. (CK). 11-12 t/m 18-12 Schiphol max. 3 ex. (RR). en 1 m. (EB, AS). 22-11 Schinkelbos 1 v. (EdB). 29-11 Botshol 1 v. (RvdM, FvdM). 16-12 t/m 30-12 Gierzwaluw 26-10 Bloemendalergouw/Nieuwe Gouw 1 ex. (Stan v. Remmerden). De Aker 1 v. (RR). IJsvogel 88 meldingen uit de gehele regio. Bladkoning 28-10 Slotervaart 1 ex. “luid roepend in struiken langs talud A10” (Henk Koffijberg). Groene Specht Meldingen uit: Amstelpark, A’damse Golfclub, Frankendael, Gijsbrecht van Aemstel- Siberische Tjiftjaf 7-11 t/m 20-11 Schinkelbos 1 ex., ontdekt door Robert Heemskerk, “lichte grijzige park, Nieuwe Oosterbegraafplaats, Sloterpark, Westgaarde, A’damse Bos, A’veen, Elsrijk, Heemtuin mantel, lichte onderzijde zonder geel”, het kenmerkende roepje liet de vogel helaas niet vaak horen De Braak, Jac.P. Thijssepark, Vijfhoek, Diemerpark, Lutkemeerpolder, Schinkelbos en Schiphol. (Robert Heemskerk, RR, EdB); niet ingediend bij de CDNA vanwege ontbrekende geluidsopname. Kleine Bonte Specht 2-11, 4-11, 8-11, 21-11 Vijfhoek steeds 1 ex. t.p. en trekkend van boom tot Goudhaan 48 meldingen uit de gehele regio. boom (velen). Vuurgoudhaan 112 meldingen uit de gehele regio. Boomleeuwerik 27-10 Derde Diem 1 ex. ZW (FvG). 10-11 Schinkelbos 1 ex. Z (RR). Baardman 4-10 t/m 8-11 Diemerpark max. 5 ex. (RB, HB, JZo). 4-10 t/m 23-12 Vijfhoek max. 9 ex. Boerenzwaluw 19-10 Schinkelbos 3 ex. over; laatste waarneming (CK). over en 10 ex. t.p. (velen). 11-10 Schinkelbos 1 m. (CK). 14-10 Geuzenbos 2 ex. (PT). 14-10, 22-11 De Grote Pieper 27-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. “kwam luid roepend aanvliegen, ging neer in een Kluut max. 3 ex. roepend (PM, RR). 15-10 Kinselbaai 4 ex. (NA). 18-10 IJburg 1 ex. (Berend van Doo- greppel en was daarna helaas niet meer te vinden” (MV); 6-11 1 ex. ZW “luid roepend overvliegend ren). 23-10 Uitdammer Die 12 ex. (WL). 8-11, 18-12 Overdiemerpolder resp. 5 en 2 ex. (HB, Richard bij groepje van 12 Veldleeuweriken” (EdB). van Rooijen). Graspieper 2-10 Aetsveldsche Polder 305 ex. ZW (EdB). 5-10 Vijfhoek 1836 ex. over (WvdW, FV). Matkop 8-10 De Hoge Dijk 2 ex. roepend (RBe). 30-10, 13-12 Gaasperzoom 1 ex. roepend (WS, Waterpieper 9-10 Uitdammer Die 2 ex. (NA). 17-10 IJburg 2 ex. Z (RB). 21-10 t/m 18-12 Vijfhoek RBe). 31-10 t/m 18-12 Vijfhoek max. 2 ex. (IA, WB, RB, EdB). 2-11 Overdiemen 1 ex. (MV). 22-11 max. 4 ex. over en max. 5 ex. t.p. (velen). 25-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. over (EdB). 28-10 A’damse Recreatiegebied Spaarnwoude 1 ex. (RR). 29-12 Sloterpark 1 ex. (E. Kerssens). Bos 5 ex. t.p. (PM). 29-10 t/m 21-12 Sloterdijk max. 2 ex. op (PM). 30-10 Diemerpark 7 ex. slaap- Zwarte Mees 21-10 Jac.P. Thijssepark 1 ex. (AS). 14-11 Frankendael 2 ex. (RP). 19-11 Flevopark 2 ex. plaats (RB). 31-10 Ilperveld 10 ex. (JvW). 1-11 Schinkelbos 1 ex. (CK). 3-11 t/m 7-12 Kinsel max. 10 (WvdW). ex. (HB). 7-11 Kinseldam 8 ex. (LK). 8-11 De Kluut 1 ex. over (PM). 8-11 Oosteinderpoel 1 ex. over Boomklever Meldingen uit: Amstelpark, Hortus, Flevopark, Frankendael, Nieuwe Oosterbegraaf-

44 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 45 plaats, Rembrandtpark, Slotervaart, Vondelpark, Westgaarde, Zorgvlied, A’damse Bos, Broersepark (LK). 9-11 Heemtuin De Braak 1 ex. (EB). 8-12 A’veen, Middenhoven/Waardhuizen 1 m. (KJ). en Jac.P. Thijssepark. Europese Kanarie 15-10 Knooppunt Sloten 1 ex. ad. “kort rondvliegend en 4x luid roepend, daarna Gaai 8-12 Botshol 12 ex. NW (RO). door naar Z” (Gideon Vreeman). Kauw 9-10 Vijfhoek 52 ex. over (WvdW, GvD, FV). 7-12 AMC 1000 ex. slaapplaats (Philip Laan). Kneu 7-10 Kinseldam 100 ex. (FvG). 1-12 IJburg 80 ex. (HB). Noordse Kauw 6-11 Liergouw 4 ex. (HB). 16-11 Groot-Duivendrechtsche Polder 2 ex. (HB). 19-11 Frater 27-12 IJburg 1 ex. (HB). Frankendael 1 ex. (HB). 19-11 Darwinplantsoen 2 ex. (HB). 26-11 Nieuw Sloten 1 ex. (RR). 30-11 Kleine Barmsijs 14-10 t/m 8-11 Vijfhoek max. 3 ex. over (GvD, WvdW, FV). 28-11 Botshol 5 ex. foer. Amstelpark 1 ex. (HB). 30-11 Ouderkerk aan de Amstel 1 ex. (HB). 30-11 Landje van Geijsel 1 ex. op els (EdB). (HB). Goudvink 3-10 t/m 13-12 Vijfhoek max. 7 ex. over en 2 ex. t.p. (velen). 19-10, 8-11 Schinkelbos 1 Roek 2-10 Aetsveldsche Polder 1 ex. over W (EdB). 7-10 Duivendrecht 3 ex. (FS). 23-10 Bovenker- m. (CK). 28-11, 29-11 Botshol, Grote Wije 1 ex. (EdB, FvdM). 8-12 Jac.P. Thijssepark 3 ex. (AS). 12-12 kerpolder 1 ex. (FS). 28-10 Vijfhoek 7 ex. over (WvdW). 30-10 Broekzijdsche Polder 8 ex. (WS). 31-10 Westgaarde 1 ex. roepend (JvB). 20-12 Amstelpark 1 ex. roepend (Chris Nibbering). Bloemendalerpolder 2 ex. (EdB). 6-11, 12-12 Polder De Nieuwe Bullewijk 5 ex. t.p. en 1 W (FS, EdB). Appelvink 20-10, 18-11 Heemtuin De Braak 1 ex. (AS). 20-10 t/m 8-12 Jac.P. Thijssepark max. 3 ex. 16-11 Groot-Duivendrechtsche Polder 1 ex. (HB). 1-12 A’dam-ZO 1 ex. over (EdB). 3-12 De Broeker- (AS). 31-10 Vijfhoek 1 ex. ZO (FvG, GvD, WvdW, FV). meer 4 ex. (AS). 11-12 Landje van Geijsel 2 ex. (NA). 12-12 Polder de Rondehoep 3 ex. W (FvG). Sneeuwgors 20-11, 1-12 IJburg 1 ex. (HB). 30-12 Frankendael 1 ex. over (HB). Geelgors 28-10 Vijfhoek 1 ex. over (WvdW). 8-11 Uitdam 1 ex. eerste najaar (WvdS). Raaf 9-11 Aetsveldsche Polder 2 ex. “tussen 9.30 en 11.15 o.a. foeragerend op dode Knobbelzwaan, bakkeleiend met Afkortingen Haviken, Buizerden en Zwarte Kraaien, en AdB Arjen de Boer JH Joop Hotting RB Rob Baars wat spectaculaire vliegshows” (MV). AJ Auke Jansen JHo Jan Holtkamp RBe Ron Berkhout Ringmus 11-10 Aetsveldsche Polder 18 AS Arien Slagt JM Jan Meekel RBo Roeland Bom BF Bert Fakkeldij JvB Jan van Blanken RivD Ricardo van Dijk ex. over (EdB). 13-10 Legmeerpolder 30 BvdB Bob van den Broek JvW Jan van der Winden RN Rinus Nieuwstad ex. foer. (PB). 27-10 t/m 29-12 IJburg CK Christian Kooij JvdB Joop van den Brink RO Rafael Oskamp max. 80 ex. (KJ, HB, EdB, ED, FV). 12-12 CLW Conny Leijdekker-Winthorst JvdW John van der Woude RP Ronald Pieters Knooppunt Holendrecht 45 ex. (FvG). 13- EB Eric Brandes JZo Jan Zorgdrager RR Rutger Rotscheid ED Edial Dekker KJ Kees Jonker RvD Ronald van Dijk

12 Schiphol 25 ex. (CK). robert heemskerk FOTO: EdB Ellen de Bruin LK Leon Kelder RvdM Robert van der Meer Vink 21-10 Het Blauwe Hoofd 500 ex. Z Phylloscopus collybita cf tristis, Schinkelbos, 19-11-2009 FS Fred Scholte MH Maarten Hotting SS Sjaak Schilperoort (HB). FV Frank Visbeen MM Marco Meeuwisse TK Trees Kaizer Keep 11-10 Aetsveldsche Polder 2 ex. Z FvG Frank van Groen MV Martijn Voorvelt TV Tom Visbeek (EdB). 11-10, 18-10 Lutkemeerpolder 1 FvdM Frank van der Meer MZo Maarten Zorgdrager TvN Tim van Nus FW Frank Warendorf NA Niels Aagaard WB Wouter Bosgra ex. over (JvB). 14-10 t/m 3-11 Vijfhoek GvD Guus van Duin NZ Nirk Zijlmans WL Wil Leurs max. 10 ex. over en 1 v. t.p. (velen). 18-10 HB Henk Bakkenes NvdG Norbert van de Grint WS Will Schep Schiphol 1 ex. roepend (RR). 19-10 Oos- HvO Hans van Oosterhout PB Peter-Paul Boermans WvdS Wim van der Schot teinderpoel/Molenpoel 2 ex. roepend (CK). IA Ivan Appel PJ Pim Julsing WvdW Willem van der Waal 23-10 VTC Eendracht/Tigeno 1 ex. over JB Jeroen Brandjes PM Paul Marcus JFY Jan Fekke Ybema PT Paul Tak (JvB). 23-10, 27-11 Westgaarde 1 ex. (JvB, PT). 28-10, 28-11 A’damse Bos 1 ex. (JvB, RBe). 31-10 Watergraafsmeer 1 ex. Z (AJ). 1-11, 8-11 Schinkelbos 1 ex. (CK). 1-11 t/m

29-11 Botshol max. 6 ex. foer. (BF, EdB, RICARDO VAN DIJK FOTO: RvdM, FvdM). 7-11 Kinseldam 1 ex. foer. Boomklever, Amstelpark, 12-12-2009

46 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 47 Uit de tijdschriften John van der Woude

ieronder volgt een bloemlezing uit regionale en landelijke vogeltijdschriften, voorzover de Honderwerpen een relatie hebben met de Vogelwerkgroep Amsterdam. Vogelnieuws (Vogelbescherming Nederland) 2009 nrs. 5 en 6

Aalscholverstand stabiel Beroepsvissers en sportvissers klagen over toenemende last van Aalscholvers, maar de aalschol- verstand in Nederland en de rest van Europa blijkt al jarenlang stabiel te zijn (ca. 22.000 paar in Nederland). Bovendien eten Aalscholvers overwegend commercieel oninteressante vis. Momenteel broedt nog maar de helft van de Nederlandse broedpopulatie rond IJsselmeer en Markermeer.

Te weinig spiering voor de visdieven van De Kreupel 05-02-2010 ELLEN DE BRUIN, hoekerpolder, FOTO: Het nieuwe eiland De Kreupel bij Andijk herbergt de grootste kolonie Visdieven van Europa. Maar Enorme toename van Grote Canadese Gans in de Eempolders het broedsucces was in 2009 abominabel slecht, doordat er te weinig spiering was voor de jongen, vermoedelijk door overbevissing door de beroepsvisserij. Overigens eindigt bijna de gehele vangst Van Nature (Natuurmonumenten) jg. 19, 2009 nr. 8 van spiering in de tapasbars in Spanje. Bufferzone rond Naardermeer SOVON Nieuws (SOVON Vogelonderzoek Nederland) jg. 21, 2009 nr. 3 Deze bufferzone is inmiddels bijna geheel in handen van Natuurmonumenten, maar een belangrijk stuk heeft men nog steeds niet te pakken. Daardoor kan de waterhuishouding nog niet echt op Afname Havik nu ook in West-Nederland De Havik heeft een geweldige bloeiperiode meegemaakt maar daar lijkt nu een einde aan te komen. orde gebracht worden. Wel wordt gestart met de aanleg van een ecologische verbindingszone tus- In Oost-Nederland is dat al even aan de gang, maar nu lijkt het ook in West-Nederland te gaan sen het Naardermeer en de Ankeveense Plassen. gebeuren. Niet dat Sperwer en Boomvalk daardoor minder ten prooi vallen aan de Havik, want die De Korhaan (VWG Het Gooi en omstreken) jg. 43, 2009 nr. 5 jaagt juist nog meer op deze soorten vanwege het verminderde aanbod van andere prooidieren. Canadese Gans in Westelijke Eempolders SOVON-nieuws uit de provincie Noord-Holland 2009/2 De toename van (Grote) Canadese Gans gaat in dit gebied heel snel: sinds 1999 jaarlijks met 30%. De teller staat nu op 2500 exemplaren (al meer dan de Nijlgans). De meeste worden buiten de Zeldzame broedvogels in 2009 Purperreiger is spectaculair toegenomen in het Naardermeer: dit jaar werden 86 nesten geteld. broedtijd waargenomen, maar er wordt ook steeds meer gebroed. Op de Kinseldam hebben 220 paar Zwartkopmeeuw gebroed. Op de Kreupel zijn twee nesten van De Groenbewuste Amsterdammer (IVN Amsterdam) jg. 29, winter 2009-2010 Dwergmeeuw gevonden. Op de Hors, de zuidpunt van Texel, zaten maar liefst 202 paartjes Dwerg- stern. In de Schoorlse duinen baltsten vier of vijf mannetjes Nachtzwaluw. In de regio Amsterdam Haring in het IJ zaten twintig paar IJsvogel. In het Zwanenwater zijn zes tot zeven paar Cetti’s Zanger vastgesteld. De Amsterdamse stadsecoloog Martin Melchers heeft afscheid genomen en ter gelegenheid daar- Grauwe Klauwier had dit jaar mogelijk twee broedgevallen in de Kennemerduinen. van is een film (dvd) over de stedelijke natuur van Amsterdam gemaakt. Informatie via [email protected]. Limosa jg. 82, 2009 nr. 2 De Groene Zegge (IVN Amstelveen) jg. 25, 2009 nr. 4 Sterke achteruitgang van Scholekster Onderzoek in 2008 toont aan dat met name het broedsucces steeds kleiner wordt. De oorzaken Hortus VU moet blijven daarvan worden nader onderzocht, zie hierover ook De Skor. Wie de strijd voor het behoud van de unieke hortus van de VU wil steunen, wordt gevraagd een kaart te sturen naar: College van Bestuur Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam.

48 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010 De Gierzwaluw 49 Ledenmutaties Fitis (VWG Zuid-Kennemerland) jg. 45, 2009 nr. 3 en 4

Slechtvalken Waarderpolder Nieuwe leden Het paar Slechtvalken van de KPN-toren bracht in 2008 drie en in 2009 vier jongen groot. Opval- G. Bes, Haarlem lend is dat in de groenstrook onder de toren in beide jaren Sperwers broedden, misschien omdat ze H. Doorenbosch, Amsterdam bij de Slechtvalken bescherming zochten tegen hun eigen predator, de Havik. F. Hellmann, Amsterdam J. de Jong, Amsterdam Gierzwaluwbescherming in IJmuiden E. Smit, Amsterdam In een nieuwbouwwijk die in 2008 werd opgeleverd werden maar liefst elf van de veertien inbouw- neststenen door Gierzwaluwen bezet. De gierzwaluwdakpannen in het zelfde project waren veel B. Visser, Amsterdam minder succesvol. F. H. de Wit, Amsterdam

Oeverzwaluwen Zuid-Kennemerland Verhuisd De VWG heeft een oeverzwaluwwerkgroep opgericht, coördinator is Marcel Schalkwijk. S. de Bie, Amsterdam De Tringiaan (VWG Schagen e.o.) jg. 32, 2009 nr. 4 C. Kleinpaste, Amsterdam S. Laan, Amsterdam Dode zee- en kustvogels Sinds 1998 worden vrijwel dagelijks de aangespoelde zee- en kustvogels geteld langs de 8 km Bedankt tellende kustlijn tussen Sint-Maartenszee en Camperduin. De aantalsgrafiek laat een duidelijk afne- R. van Bemmelen, Amsterdam mende trend zien, van gemiddeld 600 per jaar in de beginjaren, tot ca. 200 in de laatste paar jaar. De A. van der Flier, Castricum grootste aantallen van de laatste twee jaar zien we bij Noordse Stormvogel, Kleine Mantelmeeuw, B. de Knegt, Utrecht Zilvermeeuw en Zeekoet. Opmerkelijk (zie ook Limosa en De Skor) is dat er vrijwel geen dode Schol- D. van Oranje, Amsterdam eksters meer worden aangetroffen, terwijl dat in vroegere jaren om tientallen per jaar ging.

De Kruisbek (Vogelwacht Utrecht) jg. 52, 2009 nr. 5

Roofvogelspecial In dit nummer staan diverse artikelen over roofvogeltrek en broedende roofvogels in de omgeving van Utrecht. De meeste aantalsgrafieken laten een toename zien over de afgelopen decennia. Colofon Redactie: Ellen de Bruin, Vecht en Gein 3, 1393 PX Nigtevecht, 0294-257650, [email protected] (VWG Texel) jg. 28, 2009 nr. 5 De Skor Opmaak: Robert Heemskerk, Karperweg 11-2, 1075 LA, 020-6626163, [email protected] Voorzitter: Frank van Groen, Nic. de Roeverstraat 20, 1093 KK, 020-7762160, [email protected] Tellingen van Scholekster 1980–2008 Secretaris: Hanna Hirsch, Uiterwaardenstraat 308, 1079 DB, 020-6462240, [email protected] Geleidelijk maar onmiskenbaar zijn op Texel de aantallen Scholeksters afgenomen, zowel bij de Penningmeester: Roely Bos, Leidsegracht 52, 1016 CN, 020-6275589, [email protected] broedvogels als de niet-broedvogels. In de broedgebieden zouden vooral het vervroegde maaien en Algemene bestuursleden: Jan van der Ben, Valeriusstraat 238/1, 1075 GL, 020-6622304, [email protected] de toegenomen ontwatering de oorzaak zijn. Sanne Hirschler, Zuiderzeeweg 34G, 1095 KJ, 06-20378931, [email protected] Zweitse Scheeringa, J.W. Brouwersstraat 64, 1071 LK, 020-6793234, [email protected] De Strandloper (Vereniging voor Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk) jg. 41, 2009 nr. 4 Commissie Bescherming: Frank Warendorf, 020-6625018, [email protected] Coördinator broedvogelatlas N-H: Jan van der Ben, 020-6622304, [email protected] Waarnemingensecretaris: Auke Jansen, 020-6933181, [email protected]‎ Boegbeeld Drieteenstrandloper Standwerk: vacature In de eerste helft van 2010 zijn er allerlei activiteiten rond de Drieteenstrandloper, het boegbeeld Excursies: Sanne Hirschler, 06-20378931, [email protected] van deze vereniging. Een ornitholoog doet onderzoek op het strand en er wordt een boek gepre- Lezingen: Jan van Til, 020-6326107, [email protected] senteerd: “Een Groenlander in Afrika”. Website: www.vogelwerkgroepamsterdam.nl AVN: groups.yahoo.com/group/Amsterdams_VogelNet Lidmaatschap leden: e17,50 Stadpas: e15,- Huisgenootleden: e4,50, Betaling via Postbank 5060400, t.n.v. Vogelwerkgroep Amsterdam te Amsterdam

Overname van artikelen: gaarne in overleg met de redactie Deadlines van De Gierzwaluw: 20 januari, 20 april, 20 juli, 20 oktober.

50 De Gierzwaluw JAARGANG 47 NR 4 MAART 2010