15 16 17 18 19 20 21 22

KRIJTMOLEN D’ADMIRAAL, SCHELLINGWOUDERKERK EN DE OUDE TAVEERNE, VOORMALIGE KAPEL EN RAADHUIS, STOMPE TOREN EN KERK, VOORMALIG RAADHUIS, MEERPADKERK, CAFE ’T SLUISJE, NIEUWENDAM MUZIEKKOEPEL, DURGERDAM RANSDORP

Noordhollandschkanaaldijk 21 Meerpad 9 Nieuwendammerdijk 297 Wijkergouw 6 Durgerdammerdijk 73 Durgerdammerdijk 101 Dorpsweg Ransdorp 55 Dorpsweg Ransdorp 59

Krijt uit Noordwest-Frankrijk werd Het kleinste kerkje van Al sinds 1516 is er een sluis op Sinds het begin van de 14e eeuw Durgerdam werd bij een grote Al in 1499 stond hier een katholie- De stompe toren uit de 16e eeuw Dit pand in renaissancestijl, een veel door schilders gebruikt om is in 1843 gebouwd door de tim- deze locatie. In 1792 was in het hebben op deze terp verschillen- brand in 1687 vrijwel volledig in de ke kapel, die er vrijwel net zo uit- is in de wijde omtrek te zien. De ontwerp van Pieter Pieterse van verf mee te maken. Vulkanische merman Pieter Kater. Het eenvou- grote houten huis aan de westzijde de kerken gestaan. De huidige uit as gelegd. Dit houten huis moet zag als het huidige gebouw. Later hervormde kerk van Ransdorp Saerdam, dateert uit 1652. De tufsteen uit de Duitse Eiffel werd dige, volledig houten gebouwtje daarvan de herberg Het Hof van 1866 is niet meer als zodanig in van kort na de herbouw dateren, werd dit een hervormde kerk en is het hart van het beschermde pilasters en de hoge stoep met vermalen tot tras, een hoofdbe- was oorspronkelijk nóg kleiner dan Holland gevestigd, die ook als gebruik. De houten muziekkoe- want het heeft nog een 17e-eeuws vervolgens raadhuis. Na de brand dorpsgezicht. Het ambitieuze dubbele trap geven het een standdeel van een waterdichte nu, want het achterste deel is er veerhuis fungeerde. Later werd dit pel ernaast heeft een achthoekig houtskelet. Het voorste gedeelte is van 1687 die vrijwel alle houten ontwerp van bouwmeester Jan voorname aanblik. Hier vergaderde metselspecie die vooral voor pas in 1969 aangezet. De voor- een koffiehuis en in 1904 Café ‘t grondplan en is in de jaren 1920 in de 19e-eeuw met een verdieping huizen aan de dijk verwoeste, is het Poyt is onvoltooid gebleven, maar de Waterlandse Unie, een verbond kelders en putten werd gebruikt. gevel van deze vermaning, zoals Sluisje. Niet lang geleden hebben gebouwd door werkloze scheeps- verhoogd en heeft toen zijn punt- pand in zes weken tijd in dezelfde laat goed zien hoe welvarend en van zes belangrijke dorpen. De tekst Beide materialen werden sinds doopsgezinde kerken heten, heeft buurtbewoners door crowdfunding bouwers in het kader van werkver- vormige voorschot gekregen. Al in vorm herbouwd. Na een periode machtig het Waterlandse dorp in van de gevelsteen luidt: “ 1792 geleverd door D’Admiraal, een driehoekige bekroning die het voortbestaan van het met slui- schaffing. Ook Durgerdam en Rans- de 18e eeuw zou hier een herberg als politiebureau, school en visaf- die periode was. De kerkzaal uit doet cleyne saeken bloeyen in de laatste op windkracht draaiende heel in de verte herinnert aan een ting bedreigde café verzekerd. dorp hebben nog zulke koepels. hebben gezeten. slag dient het nu als woonhuis. 1719 is in 1936 volledig herbouwd macht en oock in welstant groeyen”. krijtmolen ter wereld. klassieke tempel. door J.C. Hoogendorp. There has already been a lock in Several churches have stood on Following a large fire in 1687, Already in 1499 a Catholic chapel This building, designed in the Many painters used chalk from The smallest church in Amsterdam this location since 1516. In the this mound since the start of the Durgerdam was almost completely was located here, which looked This Stompe toren (obtuse tower) renaissance style by Pieter Pieterse North-West France to create their was built in 1843 by carpenter large wooden house west of the 14th century. The current one from reduced to ashes. This wooden almost exactly the same as the from the 16th century is visible van Saerdam, dates back to 1652. paints with. Volcanic tuff from the Pieter Kater. The simple, small lock was an inn named the “Court 1866 is not in use anymore. The building must date from the rebuild current-day building. It later from miles around. The Reformed The pilasters and the high doorstep German Eiffel was grounded to building – completely made of of Holland” (Hof van Holland), wooden music dome, or band after this incident, as it still has a became a Reformed church and church of Ransdorp is at the core with its double staircases give it a trass, a main component of wa- wood – was originally even smaller which also functioned as a ferry stand, adjacent to the church, seventeenth-century frame. The subsequently a town hall. After the of the village’s protected urban distinguished appearance. This was terproof mortar, which was mainly than it is now, as the rear part was house in 1792. It was turned into has an octagonal ground plan front part has been extended with fire of 1687, which nearly destroyed form. The ambitious design by the meeting place of the “Union of used for cellars and wells. only added in 1969. The facade of a coffee house and became Café and was built in the 1920s by an extra floor in the 19th century, all wooden buildings on the dyke, master builder Jan Poyt had never Waterland” (Waterlandse Unie), an EDITIE 02 D’Admiraal has been preparing this “vermaning” (a Dutch name for ’t Sluisje in 1904. Not long ago, unemployed shipbuilders, as part when it also got its point-shaped it took six weeks to rebuild the been completed, but clearly shows alliance of six important villages. both materials since 1792, and is Mennonite Churches in the Nether- local residents saved the café of a government work programme. gable. The building would have building to its former shape. Since how prosperous and powerful this The text on the gable stone reads BUIKSLOOT the last surviving chalk mill on earth lands), has a triangular gable, which from closing down through a Similar domes can also be found in already hosted a tavern in the 18th then it has served as a police office, village was. The church hall from “Through Unity Small Business that is powered by wind. faintly reminds us of a classical crowdfunding campaign. Durgerdam and Randsdorp. century. school, and fish auction house, and 1719 was completely rebuilt by Flourish in Power and Grow in NIEUWENDAM temple. it is now a residential dwelling. J.C. Hoogendorp in 1936. Prosperity”. RANSDORP De Poel Nauerna ZAANDAM Ae Oostzaan Broek in Waterland ter Zuideinde Watergang Oos

Landsmeer Ooster- Zuiderwoude poel Noordzeekanaal

Kerk Ae

Afrikahaven

Het Schouw

Noordzeekanaal Uitdam Amerika

Westhaven mer Die Uit dam haven ROUTE 13 14 Open Monumentendag Amsterdam Buiten Buurten NOORD BUIKSLOOT, NIEUWENDAM Tijdens de 35e Open Monumentendag Amsterdam, op 11 & 12 september, staan de Al ver voordat Amsterdam een wereldstad werd, beleefden dorpen ‘Buiten Buurten’ van de stad centraal. Honderd jaar geleden werden 5 buurtgemeentes als , Nieuwendam, Schellingwoude, Buiksloot en Ransdorp EN RANSDORP (13 KM) ingelijfd bij Amsterdam: Sloten, Ransdorp, Nieuwendam, Buiksloot en en daarbij ook delen van Nieuwer-Amstel. De stad werd in één klap 4 keer zo groot. een economische en culturele bloeiperiode. Vanaf omstreeks 1300 Vanaf mei t/m augustus zetten we iedere maand een Buitenbuurt in het zonnetje. beschermde de Waterlandse Zeedijk het gebied tegen het getij en de Nieuwer-Amstel is editie 01, de gemeentes Ransdorp, Nieuwendam en Buiksloot vor- grillen van de , die zich ook in de zeearm van het IJ deden 15 men editie 02, Sloten krijgt alle aandacht in editie 03 en Watergraafsmeer tot slot is gelden. Voor de Tachtigjarige Oorlog brachten melkveehouderij, BUIKSLOTERKERK, BUIKSLOOT KAPITEINSHEMEL, BUIKSLOOT editie 04. Deze Buurtroutes zijn een mooie opstap naar het monumentenweekend in visserij en de lucratieve Oostzeehandel hier grote welvaart. De voor 13 september. Nu buurten we vooral buiten, in onze eigen buurt of fietsend en lopend in een zo’n klein dorp buitengewoon imposante kerktoren van Ransdorp Buiksloterkerkpad 10 Buiksloterdijk 280-284 andere, wellicht nog onbekende, buurten. Bij iedere route wordt vooral aandacht be- steed aan de bijzonderheden van de oude gemeentes en aan met name de buitenzijde Haarlemmerliede is daar nog het bewijs van. Amsterdam bezat boven het IJ al vanaf van de monumenten. Op 11 & 12 september vieren we echt Open Monumentendag Het IJ 14 en Spaarnwoude 1409 een klein stukje buitendijkse grond, de landtong Volewijk, waar Amsterdam, waarbij we alle Buurtroutes overdoen, maar dan met monumenten waar je de stadsgalgen stonden. De watersnoodramp van 16 januari 1916 Nieuwe Leeuwarderweg Oorspronkelijk stond hier een Al in de 17e eeuw was Buiksloot naar binnen kan. in Waterland en de Spaanse Griep van 1918 dreven de economisch kapel gewijd aan Cornelius, een een geliefde vestigingsplaats voor zwaar getroffen dorpen en hun verarmde bevolking in de armen van Tuindorp beschermheilige van boeren en hun welvarende schippers in ruste. In Kijk voor meer informatie, alle updates, mogelijk reserveringen en activiteiten op: www.amsterdam.nl/openmonumentendag de grote buur. Uitbreiding van de havens en de vestiging van in de Buiksloot Tuindorp 22 rundvee. Het later door de gerefor- de volksmond heet het hier sinds- stad ongewenste zware industrie waren voor Amsterdam voorname 21 meerden overgenomen kerkje werd dien De Kapiteinshemel. De houten 16 Nieuwendam Ransdorp The city’s hinterlands are the centre of the 35th edition of Amsterdam Heritage Days on drijfveren. De diverse na de annexatie van 1921 gestichte tuindorpen 17 in 1609 verbouwd, maar de huidige gevels van sommige panden ver- 11 and 12 September. A hundred years ago, Amsterdam annexed five of its surrounding voor de huisvesting van arbeiders getuigen hiervan. gedaante kreeg het een eeuw later. wijzen bewust naar de voorname areas: Sloten, Ransdorp, Nieuwendam, Buiksloot, Watergraafsmeer, and parts of Vinkebrug De fraaie preekstoel dateert uit grachtenpanden in Amsterdam. Zo Nieuwer-Amstel. Thereby the city increased its size by four times. Each month from May Halfweg to August each of these areas receive special attention. Nieuwer-Amstel forms the first Villages such as Zunderdorp, Nieuwendam, Schellingwoude, Buik- 1659. Het houten klokkentorentje heeft Buiksloterdijk 280 bij voor- Volkstuinpark bevat een klok van de beroemde beeld een rijk gesneden gevel uit edition, the Municipalities of Ransdorp, Nieuwendam and Buiksloot take part in edition sloot, and Randsdorp experienced a period of economic and cultural two, Sloten is at the centre of edition three, and we conclude with Watergraafsmeer zeventiende-eeuwse klokkengieters 1635 en deuromlijsting uit de 18e growth long before Amsterdam became the world city it is today. in edition four. This year we head outside, exploring our own neighbourhood by foot Since around 1300 the Waterlandse Zeedijk protected the area Pieter en François Hemony. eeuw. or bike, or discover new and still unknown neighbourhoods further away. With each against the tides and whims of the Zuiderzee, which also reached Schellingwoude 18 route we pay special attention to the peculiarities of the old municipalities and focus the estuary of the IJ. Prior to the Eighty Years’ War, its dairy farms, Originally located here was a In the 17th century Buiksloot was on the exteriors and facades of their listed buildings. On 11 and 12 September we will A10 chapel dedicated to Cornelius, already a beloved resting stop celebrate the weekend of Amsterdam Heritage Days, bringing all the routes together fisheries and lucrative Baltic Sea trade brought great prosperity to and opening up the monuments to welcome everyone inside. West a patron saint of farmers and for prosperous seamen in search Osdorper- the area. The exceptionally imposing church tower in the otherwise Het IJ small village of Ransdorp is a remnant of this time. Amsterdam Durgerdam their cattle. The chapel was later of respite. It has been popularly For more information, updates, possible bookings and activities, visit our website: binnenpolder already owned a small piece of land outside the dykes north of the IJ adopted by the Reformed church called the “Captains Dream” (De www.amsterdam.nl/openmonumentendag Zwanenburg 20 since 1409: the foreland of Volewijk, where the city’s gallows stood. BUITEN 19 and rebuilt in 1609, but it only Kapiteinshemel) since. The wooden The flood of 16 January 1916 in Waterland, in combination with reached its current shape a century facades of some of the buildings later. The fine pulpit dates from knowingly refer to the grand canal the Spanish flu of 1918, led the economically affected villages and Oosterdok their impoverished citizens into the arms of their larger neighbour. 1659. The wooden bell tower houses in Amsterdam. Buiksloter- For Amsterdam, it was a possibility to expand its ports and to move BUURTEN hosts a bell from the famous dijk 280 has a richly carved facade seventeenth-century bell founders from 1635 and eighteenth-century its unwanted heavy industry away from the city. The many garden villagesvaart that were built to house the industrial labourers after the Pieter and François Hemony. door frame, for example. Sloterpark Centrum annexation in 1921 testify to this.

Rem-

Lutkemeer- verloren Artis Pampus Sloterplas polder brandt-

Kost Nieuwe Boesingheliede park Diep Vondelpark 11 Nieuw-West IJMEER 2 Oost Amsterdam-Rijnkanaal Schinkel 12 1

Amstel Ringvaart 10 Lijnden 9 Zuid

3 Olympisch Sloten stadion Diem 8 RAI

Over-Diemen Badhoevedorp 4 5 Diemen Nieuwe meer Muidertrekvaart Noordpolder We Muiden beoosten 6 Duivendrecht esper Muiden Muiderberg Haarlemmermeerpolder trek va

Nieuwe Meer art

Gemeen- Bloemendaler- Bosbaan 7 schaps- Schiphol- polder Amsterdam-Rijnkanaal Gemeente Muiden Noord Amstel polder

Hakkelaarsbrug

Vecht Luchthaven Middelpolder ArenA Schiphol Gaasp

Amsterdamse onder

Driemond Weesp Nieuwe Schiphol- Amstelveen Gaasperplas Oost Keverdijksche Bos polder

Ouderkerk a/d Amstel AMSTELVEEN Gemeente Weesp Naarder-

Schiphol- Zuidoost Gein Vecht De Hoek Zuid Schinkelpolder Academisch De Horn Medisch Centrum

Bovenkerk Ouderkerkerplas Veertig- morgen Aets- veldsche polder Oude Meer

Rozenburg Schiphol- Rijk Hinderdam Amstel Ho le Abcoude nd t Abcouder- r e c h in Nigtevecht

meer Ge

r

ve

a W Polder Waardassacker Ankeveense en Holendrecht Polder