Jilid IV Hari Selasa Bit. 16 12hb Jun, 1990

PENYATA RASMI PARLIMEN PARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN RAKYAT House of Representatives

PARLIMEN KETUJUH Seventh Parliament

PENGGAL KEEMPAT Fourth Session

KANDUNGANNYA

PENGUMUMAN TUAN YANG DI-PERTUA: Cuti kepada Ahli—Kebenaran: Y.B. Tuan Kalakau Untol (Tuaran) [Ruangan 3161J JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN (Ruangan 3161) RANG UNDANG-UNDANG: Rang Undang-undang Berita Nasional Malaysia (Pindaan) [Ruangan 3273J Rang Undang-undang Ubat (IkJan dan Jualan) (Pindaan) [Ruangan 3339] USUL: Penangguhan Mesyuarat [Ruangan 3350] UCAPAN PENANGGUHAN: Rumah Pangsa Majlis Perbandaran Melaka—Jualan, YJB. Tuan Lim Guan Eng (Kota Melaka) [Ruangan 3350] Pajakan Tanah—Lanjutan Tempoh dan Premium, Y.B. Dr Tan Seng Giaw (Kepong) [(Ruangan 3353]

DICETAK OLEH JAB AT AN PERCETAKAN NEGARA, KUALA LUMPUR GHAZALI BIN JANI, K.M.N., A.M.P., P.P.T., PEMANGKU KETUA PENGARAH PERCETAKAN NEGARA, MALAYSIA 1990 MALAYSIA

DEWAN RAKYAT YANG KETUJUH Penyata Rasmi Parlimen PENGGAL YANG KEEMPAT

AHLI-AHLI DEWAN RAKYAT

Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua, TAN SRI DATO' MOHAMED ZAHIR BIN HAJI ISMAIL, P.M.N., S.P.M.K., D.S.D.K., J.M.N.

Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan Menteri Dalam Negeri, DATO' SHRI DR MAHATHIR BIN MOHAMAD, D.K.I., D.U.K., S.S.D.K., S.S.A.P., S.P.M.S., S.P.M.J., D.P., D.U.P.N., S.P.N.S., S.P.D.K., S.P.C.M., S.S.M.T., D.U.N.M., P.l.S. (Kubang Pasu). Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Pembangunan Negara dan Luar Bandar, TUAN ABDUL GHAFAR BIN BABA (Jasin).

Yang Berhormat Menteri Pengangkutan, DATO' SHRI DR LING LIONG SIK, S.P.M.P., D.P.M.P. (Labis).

Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, DATO' SERI S. SAMY VELLU, S.P.M.P., S.P.M.J., D.P.M.S., P.C.M., A.M.N. (Sungai Siput).

Menteri Perusahaan Utama, DATO' SERI DR LIM KENG YAIK, S.P.M.P., D.P.C.M. (Beruas).

Menteri Pertahanan, Y.B.M. TENGKU DATO' AHMAD RITHAUDDEEN AL- HAJ BIN TENGKU ISMAIL, S.P.M.P., S.S.A.P., P.M.K. (Kota Bharu).

Menteri Kerjaraya, DATUK LEO MOGGIE ANAK IROK, P.N.B.S. (Kanowit).

Menteri Perdagangan dan Perindustrian, DATO' SERI RAFIDAH AZIZ, S.P.M.P., D.P.M.S., A.M.N. (Kuala Kangsar). Menteri di Jabatan Perdana Menteri dan Menteri Kehakiman, DATO, DR HAJI SULAIMAN BIN HAJI DAUD, S.I.M.P., P.N.B.S., J.B.S. (Santubong).

Menteri Pertanian, DATUK SERI SANUSI BIN JUNID, D.S.D.K., D.G.S.M., S.M.K. (Jerlun-Langkawi). Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, DATUK AMAR STEPHEN YONG KUET TZE, D.A., P.N.B.S. (Padawan).

Menteri Pendidikan, TUAN ANWAR BIN IBRAHIM (Permatang Pauh).

Menteri Luar Negeri, DATO' HAJI ABU HASSAN BIN HAJI OMAR, S.P.M.S., S.M.T., P.I.S. (Kuala Selangor).

Menteri Kewangan, DATO' PADUKA DAIM ZAINUDDIN, D.H.M.S., S.S.A.P. (Merbok). Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, DATUK LEE KIM SAL, D.S.S.A., P.P.N. (Hulu Langat). 3147 12 JUN 1990 3148

Yang Berhormat Menteri Belia dan Sukan, DATO' SERI HAJI MOHD. NAJIB BIN TUN HAJI ABDUL RAZAK (Orang Kaya Indera Shahbandar), S.S.A.P., S.I.M.P., D.S.A.P. (Pekan). Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, DATUK KASITAH BIN GADDAM, P.G.D.K. (Kinabalu). Menteri Kesihatan, TUAN NG CHENG KIAT (Klang). Menteri Penerangan, DATO' MOHAMED BIN RAHMAT, S.P.M.J., S.I.M.P., S.S.I.J., P.N.B.S., D.P.M.S., K.M.N. (Pulai). Menteri Kebudayaan dan Pelancongan, DATO' HAJI SABBARUDDIN CHIK, S.I.M.P., D.S.A.P., S.M.S. (Temerluh). Menteri Perusahaan Awam, DATO NAPSIAH BINTI OMAR, D.S.N.S. (Kuala Pilah). Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' DR MOHAMAD YUSOE BIN HAJI MOHAMED NOR, D.P.M.T., J.M.N., S.M.T., P.P.T. (Setiu). Menteri Kebajikan Masyarakat, DATO MUSTAEFA BIN MOHAMMAD, D.P.M.J., K.M.N., P.I.S., B.S.I. (Sri Gading). Menteri Sumber Manusia, DATO' LIM AH LEK, D.S.A.P., S.M.T., J.P. (Bentung).

Timbalan Yang di-Pertua, DATO HAJI MOHAMED AMIN BIN HAJI DAUD, D.I.M.P., J.M.N., A.M.N., A.M.P. (Rompin). Timbalan Yang di-Pertua TUAN ONG TEE KEAT (Ampang Jaya). Timbalan Menteri Sumber Manusia, DATO' K. PATHMANABAN, D.S.N.S., K.M.N. (Telok Kemang).

Timbalan Menteri Pertahanan, DATO' ABANG ABU BAKAR BIN DATU BANDAR ABANG HAJI MUSTAPHA, D.S.A.P., P.N.B.S., J.M.N. (Paloh). Timbalan Menteri Kerjaraya, TUAN LUHAT WAN (Baram).

Timbalan Menteri Perianian, TUAN MOHD. KASSIM BIN AHMED (Machang).

Timbalan Menteri Pertanian, DATO' S. SUBRAMANIAM, D.S.N.S., D.P.M.J., S.M.J. (Segamat).

Timbalan Menteri Dalam Negeri, DATO' MEGAT JUNID BIN MEGAT AYOB, D.P.C.M., A.M.P., A.M.K. (Pasir Salak).

Timbalan Menteri Perusahaan Awam, TUAN HAJI DAUD BIN DATO' HAJI TAHA, S.M.J. (Batu Pahat). Timbalan Menteri Kebudayaan dan Pelancongan, DATO, NG CHENG KUAI, D.P.M.P., A.M.P. (Lumut).

„ Timbalan Menteri Pembangunan Negara dan Luar Bandar, DATO' MOHD. TAJOL ROSLI BIN MOHD. GHAZALI, D.P.M.P., A.M.P. (Gerik).

Timbalan Menteri Kerjaraya, DATO' ALEXANDER YU LUNG LEE, D.P.M.P. (Batu). Timbalan Menteri Kewangan, DATO' WAN ABU BAKAR BIN WAN MOHAMED, D.I.M.P. (Jerantut). 3149 12 JUN 1990 3150

Yang Berhormat Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' DR SITI ZAHARAH BINTI HAJI SULAIMAN, D.I.M.P. (Mentakab).

Timbalan Menteri Perdagangan dan Perindustrian, DATO' KOK WEE KIAT, A.M.N. (Selandar).

Timbalan Menteri Pendidikan, TUAN WOON SEE CHIN, S.MJ., A.M.N., P.I.S. (Senai).

Timbalan Menteri Sumber Manusia, TUAN KALAKAU UNTOL (Tuaran).

Timbalan Menteri Kewangan, DATO' LOKE YUEN YOW, D.P.M.P., A.M.P. (Tanjong Malim). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, TUAN OSL BIN HAJI SUKAM (Papar).

Timbalan Menieri Penerangan, TUAN RAILEY BIN HAJI JAFFREY (Silam). Timbalan Menieri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, TUAN LAW HIENG DING, K.M.N., P.B.S. (Sarikei).

Timbalan Menteri Pengangkutan, DATIN PADUKA HAJJAH ZALEHA BINTI ISMAIL, D.P.M.S., S.M.S., K.M.N. (Selayang).

Timbalan Menteri Perusahaan Utama, DATO' ALIAS BIN MD. ALI, D.P.M.T., S.M.T., K.M.N., PJ.K. (Hulu Terengganu).

Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menieri, RAJA DATO* ARIFFIN BIN RAJA SULAIMAN, D.S.D.K., S.M.S. (Baling). Timbalan Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, DATO HAJI MOHD. KHALID BIN MOHD. YUNUS, D.S.N.S. (Jempol).

Timbalan Menteri Pendidikan, DR LEO MICHAEL TOYAD (Mukah).

Timbalan Menieri Luar Negeri, DATO* DR ABDULLAH FADZIL BIN CHE WAN, D.P.C.M., P.C.M. (Bukil Gantang).

Timbalan Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, TUAN ABDUL GHANI BIN OTHMAN, S.M.J. (Ledang).

Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DRS SULEIMAN BIN MOHAMED (Titiwangsa).

Timbalan Menteri Belia dan Sukan, CIK TENG GAIK KWAN, A.M.N., P.P.N. (Raub).

Timbalan Menieri di Jabatan Perdana Menieri, DR TING CHEW PI-II (Gopeng).

Setiausaha Parlimen Kementerian Belia dan Sukan, TUAN HAJI AWANG BIN JABAR, S.M.T., A.M.N., PJ.K. (Dungun).

Setiausaha Parlimen Kementerian Penerangan, DATO' HAJI DUSUKI BIN HAJI AHMAD, D.I.M.P. (Tumpat). Setiausaha Parlimen Kementerian Kebajikan Masyarakal, TUAN PETER CHIN FAH KUI (Lambir). 3151 12 J UN 1990 3152

Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Kementerian Pertanian, TLAN ONG TIN KIM (Teluk Intan). Setiausaha Parlimen Kementerian Kebudayaan dan Pelancongan, DATUK ABDUL RAMAN BIN SULIMAN, D.P.M.P., P.M.P., A.M.P. (Parit Buntar). Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, TUAN OTHMAN BIN ABDUL, A.M.P., P.P.T. (Pendang). Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar, DATUK MOHAMED BIN JAMRAH, D.P.M.P., A.M.P., P.P.T., J.P. (Bagan Datok). Setiausaha Parlimen Kementerian Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, TUAN ADAM BIN ABDUL KADIR (Kuantan).

Setiausaha Parlimen Kementerian Kesihatan, TUAN CHUA JUI MENG, P.I.S. (Bakri).

TUAN ABDOL MULOK BIN AWANG DAMIT (Labuan).

DATO' ABDUL AJIB BIN AHMAD, D.G.S.M., D.P.M.J., B.S.I. (Mersing).

DR ABDUL HADI BIN DERANI, K.M.N., A.M.K., (Kota Setar).

DATO' ABDUL KADIR BIN HAJI SHEIKH FADZIR, D.S.D.K. A.M.K. (Kulim Bandar Baharu).

TUAN HAJI ABDUL MANAF BIN HAJI AHMAD, A.M.N., A.M.P., PJ.K. (Sungai Petani).

TUAN HAJI ABDUL RAHMAN BIN BAKAR (Marang).

TUAN HAJI ABDUL RAZAK BIN HAJI ABU SAMAH, D.S.M., A.M.N., P.J.K. (Lembah Pantai).

DATUK PATINGGI TAN SRI HAJI ABDUL TAIB MAHMUD, D.P., D.A., S.P.M.J., P.G.D.K. (Samarahan).

DATO' ABDULLAH AHMAD, S.J.M.K., D.P.M.K., P.N.B.S., A.D.K. (Kok Lanas).

DATUK ABDULLAH BIN HAJI AHMAD BADAWI, D.M.P.N., DJ.N., K.M.N. (Kepala Batas).

TUAN HAJI NIK ABDULLAH BIN HAJI ARSHAD, S.M.K. (Pengkalan Chepa).

DATO' DR AFFIEUDIN BIN HAJI OMAR, D.S.D.K., J.S.M., K.M.N. B.C.K. (Padang Terap).

TUAN AHMAD BIN OMAR, P.P.N. (Pagoh).

TUAN HAJI BASRI BIN BAJURI, K.M.N., S.M.S., P.J.K. (Kuala Langat).

DATUK BERNARD GILUK DOMPOK, P.G.D.K. (Penampang).

TUAN HAJI BUJANG BIN HAJI ULIS (Simunjan).

DR CHEN MAN HIN (Seremban).

TUAN CHEW KAM HOY, A.M.K., J.P. (Padang Serai).

TUAN CHIAN HENG KAI (Bukit Mertajam). 3153 12 JUN 1990 3154

Yang Berhormat TUAN SAMSON CHIN CHEE TSU (Tawau).

DR V. DAVID (Puchung).

TUAN DOUGLAS UGGAH EMBAS, A.B.S., P.B.S. (Betong).

DR ENG SENG CHAI (Petaling Jaya).

TUAN FUNG KET WING (Sandakan).

TUAN GERARD MATH LEE MIN, A.S.D.K. (Gaya).

TUAN HAJI GHAZAU BIN AHMAD, A.M.N., P.C.K. (Jerai).

DR GOH CHENG TEIK (Nibong Tebal).

TUAN GOOI HOCK SENG (Bukil Bendera).

TUAN HASHIM BIN SAFIN @ SHAFAIN, A.M.N. (Tanah Merah).

TUAN HSING YIN SHEAN (Tanjong Aru).

TUAN HAJI HUSSEIN BIN HAJI TAIB, P.P.N., P.J.K. (Sabak Bernam).

TUAN HI; SEPANG (Rasah).

TUAN HAJI IBRAHIM BIN ALI (Pasir Mas).

TUAN HAJI IBRAHIM AZMI BIN HASSAN (Kuala Nerus).

DATO' ISMAIL @ MANSOR BIN SAID, D.P.M.T., S.M.T., A.M.N. (Kemaman).

TUAN JAWAH ANAK GERANG (Lubok Antu).

TUAN JAMES JIMBUN ANAK PUNGGA, P.B.S. (Kapit).

TUAN JUSTINE ANAK TEMENGGONG JINGGUT (Ulu Rajang).

DATUK KADOH AGUNDONG, P.G.D.K. (Padas).

DATO' HAJI KAMARUZAMAN BIN HAJI AHMAD, D.P.M.S., J.M.N., A.M.N., J.P. (Tanjung Karang).

TUAN R. KARPAL SINGH (Jelutong).

TUAN LAINUS ANAK ANDREW LUWAK (Serian). TUAN LAU DAK KEE (Pasir Pinji).

TUAN LAW LAI HENG @ GOH LAI HENG, P.I.S., B.S.I., K.M.N., A.M.N. (Pontian).

TUAN LEE LAM THYE (Bukit Bintang).

DATO' PAUL LEONG KHEE SEONG, D.P.C.M. (Taiping).

TUAN LIEW AH KIM (Seputeh).

TUAN LIM GUAN ENG (Kola Melaka).

TUAN LIM KIT SIANG (Tanjong).

PUAN LING CHOOI SIENG (Kluang).

TUAN MADATANG BIN MOREJAL (Bandau).

TUAN MAIDOM P. PANSAI (Kota Belud).

TUAN MICHAEL ASANG, B.S.K. (Jambongan). 3155 12 JUN 1990 3156

Yang Berhormat TUAN HAJI MOHAMAD BIN ABDULLAH, P.J.K. (Maran).

DATO' HAJI MOHAMED BIN HAJI ALI, D.J.M.K., K.M.N., A.M.N., P.B. (Nilam Puri).

TUAN HAJI MOHAMED BIN HAJI ISA, A.M.N., P.S. (Kuala Kerai).

TUAN HAJI MOHAMED SAM BIN HAJI SAILAN, A.M.N., P.LS., B.S.L (Muar).

TUAN MOHAMED TAWEIK BIN TUN DR ISMAIL (Sungai Benut).

TUAN HAJI MOHAMED BIN YAAKOB (Rantau Panjang).

,, DATO' HAJI MOHAMMAD ABU BAKAR BIN RAUTIN IBRAHIM, D.S.D.K., K.M.N. (Kuala Kedah).

TUAN MOHAMMAD SUBKY BIN HAJI ABDUL RAOE, A.M.N., P.J.M. (Balik Pulau).

TUAN HAJI MOHAMMED YUSOEE BIN HAJI ABDUL LATIEE, J.P. (Tasek Gelugor).

DATUK SERI HAJI MOHD. ADIB BIN HAJI MOHD. ADAM, D.G.S.M. (Alor Gajah).

TUAN MOHD. NOH BIN RAJAB (Tampin).

TUAN HAJI MOHD. SHARIE BIN JAJANG, A.M.N., P.J.K. (Sepang).

TUAN MOHD. TAMRIN BIN ABDUL GHAEAR (Batu Berendam).

TUAN HAJI MOHD. ZAIN BIN ABDULLAH, S.M.K. (Bachok).

TUAN HAJI MOHD. ZIHIN BIN HAJI MOHD. HASSAN (Larut).

DATO' MUSA BIN HITAM, S.P.M.J., S.S.I.J., S.P.M.S., D.U.N.M., S.P.N.S. (Kota Tinggi).

TUN DATU HAJI MUSTAPHA BIN DATU HARUN, S.M.N., S.P.D.K., S.I.M.P., P.N.B.S., S.P.M.J., S.P.M.P., S.P.C.M., K.c.R.L., K.ST.J. (Limbawang).

TUAN MUTANG TAGAL (Bukit Mas).

TUAN NASRUDDIN BIN HAJI ALANG SAIDIN, A.M.P. (Parit).

TUAN NGOI THIAM Won (Kampar).

DR NICHOLAS MUNONG ANAK IBAU (Rajang).

TUAN NURNIKMAN BIN ABDULLAH (Kimanis).

TUAN JOE OJIHI SUPIRING (Marudu).

DATO' OO GIN SUN, D.S.D.K., S.D.K., A.M.K., J.P. (Alor Setar).

DATUK JOSEPH PAIRIN KITINGAN (Keningau).

TUAN M. G. PANDITHAN, K.M.N. (Tapah).

DR PATAU RUBIS, P.B.S. (Mas Gading).

TUAN P. PATTO (Ipoh).

TUAN PETER PAUL DASON (Bayan Baru). 3157 12 JUN 1990 3158

Yang Berhormat DATUK PETER TINGGOM ANAK KAMARAU, P.N.B.S., P.C, K.M.N., A.M.N. (Saratok).

TUAN PITTING BIN HAJI MOHD. ALI (Kinabatangan).

DATO' RADZI BIN SHEIKH AHMAD, D.P.M.P. (Kangar).

DATIN PADUKA HAJJAH RAHMAH BINTI OTHMAN, D.P.M.S., J.S.M., S.M.S., A.M.P., P.J.K. (Shah Alam).

DATO* RAIS YATIM, D.S.N.S. (Jelebu).

Y.B.M. TENGKU TAN SRI RAZALEIGH HAMZAH, D.K., P.S.M., S.P.M.K., S.S.A.P., S.P.M.S. (Gua Musang).

DATO' HAJI SAIDIN BIN HAJI MAT PIAH, D.P.M.P., P.M.P., A.M.N., P.J.K. (Tasik Chenderoh).

TAN SRI HAJI SAKARAN BIN DANDAI, P.S.M., S.P.D.K., J.P. (Semporna).

TUAN SHAIUDAN BIN KASSIM, A.M.P. (Arau).

DATO SHAHRIR BIN ABDUL SAMAD, D.P.M.J., P.I.S. (Johor Bahru).

PUAN HAJJAH SHARIFFAH DORAH BINTI DATO' SYED MOHAMMED, S.M.J., A.M.N., P.I.S., B.S.I. (Parit Sulong).

TUAN SIM KWANG YANG (Bandar Kuching).

PUAN SITI ZAINABON BINTI ABU BAKAR (Tebrau).

TUAN S. S. SUBRAMANIAM, P.J.K., A.M.S. (Hulu Selangor).

TUAN TAIMAN BIN LUMAING (Pensiangan).

DATUK DANIEL TAJEM ANAK MIRI, P.N.B.S., J.M.N. (Batang Lupar). TUAN TAN KOK WAI (Sungai Besi).

DR TAN SENG GIAW (Kepong).

TUAN TEOH TEIK HUAT (Bagan).

TUAN THOMAS SALANG SIDEN (Julau).

TUAN TIEU SUNG SENG @ Tiu SUNG SENG (Sibu).

TUAN TING CHEK MING (Batu Gajah).

TUAN TING LING KIEW (Bintulu). Tuan D. P. VIJANDRAN (Kapar).

TUAN HAJI WAN OMAR BIN WAN MAJID, S.M.K., P.P.N. (Pasir Puteh).

TUAN WANG CHOON WING, A.M.N. (Lipis).

DATUK HAJI YAHAYA BIN MOHD. SHAFIE, P.S.D., P.M.P., A.M.P., A.M.N., J.P. (Tambun).

DATO' ZAINAL ABIDIN BIN JOHARI, D.S.D.K., K.M.N., P.P.N., B.K.M., P.J.K. J.P. (Sik).

DATO' ZAINAL ABIDIN BIN ZIN, D.P.M.P., P.M.P. (Bagan Serai).

DATO' HAJI ZAKARIA BIN HAJI ABDUL RAHMAN, D.P.M.T., K.M.N., PJ.K. (Besut).

TUAN ZUBIR BIN EMBONG (Kuala Terengganu). 3159 12 JUN 1990 3160

DEWAN RAKYAT

PEGAWA1-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Rakyat: Dato' Haji Wan Zahir bin Sheikh Abdul Rahman, D.P.M.P., J.S.M. Penolong Setiausaha: Abdullah bin Abdul Wahab.

Penolong Setiausaha: Ghazali bin Haji Abdul Hamid, A.M.N.

BAHAGJAN PENYA'i A RASMJ PARL1MEN Ketua Penyunting: Hj. Yahya bin Manap. Penyunting Kanan: Haji Osman bin Sidik. Penolong Penyunting: Ramaswamy. Penolong Penyunting: Shamsiah binti Md. Yusop

Pelapor Perbahasan Parlimen: Suhor bin Husin. Mohd. Saleh bin Mohd. Yusof. Supiah binti Dewak. Ismail bin Haji Hassan. Hajjah Kalsom binti Ghazali. Mohamed bin Osman. Norishah binti Mohd. Thani. Zaharah binti Nairn. Su Soon Chuan. Norwahidah binti Azizi. Rozita binti Abdul Samad. Jainah binti Sakimin.

BENTARA MESYUARAT Mejar (B) Mohd. Kassim bin Hashim 3161 12 J UN 1990 3162

MALAYSIA DEWAN RAKYAT

Selasa, 12hb Jun, 1990

Mesyuarai dimuiakan pada pukul 2.30 peiang

DOA (b) langkah-langkah yang diambil oleh Kerajaan supaya orang (Tuan Yang di-Pertua mem- ramai tidak lagi melabur dalam pengerusikan Mesyuarai) Syarikat tersebut.

PENGUMUMAN TUAN 37. Dr. Abdul Hadi bin Derani minta YANG DI-PERTUA Menteri Kewangan menyatakan bilangan serta nama syarikat-syarikat piramid yang mengambil deposit secara CUTI KEPADA AHLI— haram dari orang ramai dan apakah KEBENARAN: tindakan yang boleh diambil terhadap tuanpunya, pengurus dan agen-agen Y.B. Tuan Kalakau Untol (Tuaran) syarikat-syarikat tersebut untuk membasmi operasi mereka. Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya suka hendak Timbalan Menteri Kewangan memberitahu Dewan ini iaitu pada men- (Dato' Wan Abu Bakar bin Wan jalan kuasa-kuasa yang telah diberikan Mohamed): Tuan Yang di-Pertua, oleh kepada saya mengikut ketetapan yang kerana pertanyaan berkaitan dengan dibuat oleh Dewan ini pada 25hb April, perkara yang sama telah juga 1961, saya telah membenarkan daripada dibangkitkan oleh Ahli Yang Berhormat menghadiri Mesyuarat di bawah Perkara dari Kota Setar yang juga dijadualkan 52 Perlembagaan Persekutuan kepada dijawab pada hari ini, saya mohon untuk Yang Berhormat Tuan Kalakau Untol, menjawab kedua-dua pertanyaan itu Ahli bagi kawasan Tuaran dari 1 Ihb Jun serentak. hingga 22hb Jun, 1990. TuanYang di-Pertua: Baiklah. JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI Dato' Wan Abu Bakar bin Wan Mohamed: PERTANYAAN- PERTANYAAN (a) Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, mengikut maklumat SYARIKAT PYRAMID yang diperolehi daripada Pejabat Pendaftar Syarikat, Kementerian 1. Tuan Jawah Anak Gerang minta Perdagangan dan Perindustrian, Menteri Kewangan menyatakan: bilangan syarikat piramid yang telah dapat dikesan oleh pihaknya (a) bilangan Syarikat Pelaburan setakat ini adalah 10 buah. Nama Pyramid yang sudah dikenal- syarikat-syarikat itu dirasakan pasti di seluruh negara; dan tidak wajar dihebahkan kerana 3163 12 JUN 1990 3164 ada di antaranya masih lagi dalam berulang lagi. Bolehkah dinyatakan peringkat siasatan. Mereka yang dalam Dewan yang mulia ini, apakah terlibat dalam kegiatan syarikai bentuk langkah-langkah perancangan itu boleh diambil tindakan mahupun persediaan yang diambil bagi undang-undang kerana me- memastikan hal-hal yang seumpama ini langgar peruntukan Akta atau dalam kata bidalan 'pisang tidak Syarikat 1965. Sehingga ini berbuah dua kali' tidak berulang lagi? tindakan undang-undang telah diambil ke atas 7 buah syarikat Dato' Wan Abu Bakar bin Wan di mana 4 daripadanya telah Mohamed:Tuan Yang di-Pertua, jumlah didakwa di mahkamah. kewangan yang terlibat tidak dapat dinyatakan di sini kerana siasatan masih (b) Pengawasan dan siasatan akan berjalan dan syarikat-syarikat yang terus dijalankan dari masa ke terlibat ini kesemuanya yang telah semasa bagi memastikan diambil tindakan sebanyak 7 buah. Yang syarikat-syarikat seumpama ini kita tidak ambil tindakan langsung, kita tidak lagi wujud. Tindakan tidak ada maklumat. Kementerian pasti undang-undang akan diambil ke tidak akan mengganti wang-wang yang atas mereka yang terlibat. terlibat ini kerana tidak ada kena Kerjasama orang ramai juga mengena dengan kita. Kita hanya adalah penting dalam pem- mengambil tindakan sebagai banterasan kegiatan syarikat- menguatkuasa undang-undang dan syarikat seumpama itu kerana peraturan. Mereka yang terlibat mereka biasanya beroperasi menanggung risiko sendiri. Sebab itulah secara senyap. Orang ramai juga kita minta orang ramai ambil perhatian diingatkan supaya jangan kepada perkara ini. terpedaya dengan syarikat- syarikat itu kerana kegiatan Yang kedua, Tuan Yang di-Pertua, mereka adalah menyalahi kita mempunyai terlalu banyak syarikai undang-undang dan mereka juga pelaburan untuk kita melabur. mungkin menghadapi risiko Umpamanya kalau berminat Pasaran kehilangan modal. Saham Kuala Lumpur, di syarikat yang lain dan berbagai-bagai pelaburan yang Untuk makluman Ahli-ahli boleh kita laburkan, tidak dengan sya­ Yang Berhormat, kenyataan- rikat yang tidak mempunyai lesen ini. kenyataan akhbar telahpun dibuat berkaitan dengan kegiatan Berkenaan bahagian yang dua, syarikat-syarikat seumpama itu langkah yang Kementerian ambil, dan orang ramai adalah diminta seperii saya sebut yang terutamanya memberi perhatian sewajarnya ke ialah memaklum kepada orang ramai atas perkara itu. melalui kenyataan akhbar supaya tidak melabur dalam syarikai yang seumpama Tuan Haji Abdul Rahman bin ini. Oleh kerana perkara ini susah Bakar:Terima kasih, Tuan Yang di- dibanteras, pelaburan persendirian itu Pertua. Soalan tambahan. Bolehkah adalah hak individu. Kita tidak boleh dinyatakan jumlah wang ataupun duil melarang mereka melabur dan kita tidak yang diambil oleh syarikat-syarikat dapat meyakinkan mereka kalau piramid ini kepada orang ramai dan sekiranya mereka ingin keuntungan yang adakah Kementerian bercadang untuk berlebihan seperti yang ditawarkan oleh mengganti ataupun membayar balik syarikat yang berkenaan. wang orang ramai yang hilang ini? Soalan yang kedua, tadi dinyatakan Tuan Shahidan bin KassimiTuan langkah-langkah yang akan diambil Yang di-Pertua, soalan tambahan. Saya supaya perkara ini tidak berlaku ataupun ingin bertanya kepada Yang Berhormat 3165 12 JUN 1990 3166

Timbalan Menteri cara tindakan yang AIDS - PESAKIT diambil. Contohnya, saya sebut nama di sini, sebab Yang Berhormal tidak sebut, 2. Dr. Eng Seng Chai minta Menteri saya sebut. Contohnya Syarikat Pak Man Kesihatan menyatakan butir-butir angka Telo yang cukup popular di Utara pesakit AIDS dan pembawa kuman tanahair dan juga Bahagian Tengah. penyakit AIDS pada 31hb Mac, 1990 di Pegawai-pegawai Kerajaan banyak yang negeri-negeri Malaysia. Berapakah masuk dengan Pak Man Telo. Jadi, Tuan orang pesakit AIDS dan orang pembawa Yang di-Pertua, Kerajaan hanya ambil kuman penyakit AIDS yang juga adalah tindakan kepada Pak Man Telo, tetapi terdiri dari orang Islam atau bukan tidak kepada Syarikat Pak Man Telo. Islam? Apakah langkah-langkah yang Jadi, sekarang ini Syarikat Pak Man Telo Kementerian Kesihatan sudah, sedang berjalan terus. Maksud saya di sini ialah dan akan mengambil supaya penyakit terdapat pula piramid-piramid kecil AIDS boieh dikawal dan dicegah dengan yang mengakui dia wakil kepada Pak lebih berkesan dalam masyarakat orang Man Telo. Jadi, sekarang ini walaupun Islam yang mengamalkan poligami? kita hapuskan satu pyramid besar tetapi Adakah benar pegawai-pegawai kanan pyramid-pyramid kecil yang menjadi Kementerian Kesihatan telah wakil Pak Man Telo yang mengatakan, memberitahu doktor-doktor Kerajaan macam-macamlah berita angin dibuat, dan juga pegawai-pegawai Persatuan Menteri Kewangan masuk, sampai Doktor-doktor Perubatan Malaysia Perdana Menteri masuk, macam-macam supaya jangan menasihatkan orang- dibuat khabar angin yang membolehkan orang lelaki Islam memakai kondom? pelabur-pelabur yang tidak tahu Sila berikan alasan-alasan dan sebab- menahu, yang tertarik dengan sistem sebab nasihat sebegini. 12%-20% Proton Saga ini tertarik. Setiausaha Parlimen Kementerian Jadi, saya minta bolehkah pihak Kesihatan (Tuan Chua Jui Meng): Kementerian Kewangan meminta orang Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman yang terlibat itu membuat kenyataan Ahli Yang Berhormat, sehingga 31 lib akhbar bahawa dia tidak terlibat lagi di Mac, 1990 bilangan pesakit AIDS dan atas nama Pak Man Telo itu. Dengan itu, pembawa AIDS dikesan mengikut saya ingat syarikat pyramid-pyramid negeri adalah seperti berikut: kecil ini dengan sendirinya akan mati. 7. Negeri A:^ Pembawa AIDS AIDS Dato' Wan Abu Bakar bin Wan Mohamed:Tuan Yang di-Pertua, Kera­ 1. Perlis 9 jaan ataupun Kementerian hanya akan 2. Kedah 64 mengambil tindakan jika sekiranya 3. Pulau Pinang 1 17 syarikat yang berkenaan ini melanggar 4. Perak 16 mana-mana peruntukan undang-undang 5. Selangor 1 25 yang ada. Jadi, jika sekiranya syarikat 6. Wilayah Persekuiuan 9 12 yang berkenaan itu tidak melanggar 7. Negeri Sembilan 14 peraturan dan undang-undang, kita tidak 8. Melaka 4 dapat ambil tindakan. Dan seperti saya 9. Johor 1 68 sebutkan tadi, Kerajaan sedang 10. Pahang 18 menyiasat 7 syarikat-syarikat yang 11. Terengganu 42 berkenaan ini. Penyiasatan sedang ber­ 12. Kelantan 1 73 jalan dan saya percaya jika terdapat 13. Sabah bukti-bukti yang nyata, Kerajaan akan 14. Sarawak 4 membawa syarikat-syarikat yang berke­ naan ini ke mahkamah. Jumlah 13 366 3167 12 JUN 1990 3168

Sepuluh kes AIDS dan 179 pem- Dr. Eng Seng Chai: Tuan Yang di- bawa AIDS adalah terdiri daripada Pertua, ingin saya bertanya kepada orang beragama Islam dan bakinya (3 Setiausaha Parlimen adakah dia kes AIDS dan 87 pembawa AIDS) mempunyai pecahan pembawa AIDS adalah orang bukan Islam. orang Muslim yang ada lebih daripada satu isteri dan adakah dia juga Tidak adalangkah-langkah khas perlu mempunyai pecahan antara mereka yang diwujudkan bagi mengawal penyakit membawa kuman AIDS, butiran-butiran AIDS dikalangan orang beragama Islam yang jadi penagih dadah. Dan lagi, saya yang mengamalkan poligami kerana suka bertanya kepada Yang Berhormat, tidak ada bukti yang menunjukkan adakah dia sudah buat siasatan antara poligami menyebabkan merebaknya pegawai-pegawai kanan Kemen- AIDS di negara ini. Di Malaysia, punca teriannya mengenai soalan pecahan utama merebaknya penyakit AIDS ialah akhir dalam soalan saya iaiiu adalah melalui perkongsian jarum suntikan di pegawai-pegawai kanan Kemen- kalangan penagih dadah, iaitu 76, dan teriannya yang sudah beri nasihat kepada juga di kalangan mereka yang doktor-doktor Persatuan Perubatan mengamalkan hubungan seks dengan Malaysia dan juga doktor-doktor berbilang pasangan yang latarbelakang Hospital Besar Kuala Lumpur mengenai tidak diketahui atau promiscuous sex, kegunaan kondom antara orang-orang dengan izin. yang beragama Islam. Adakah dia buat Adalah tidak benar pegawai-pegawai siasatan? Jika jawapannya akan jadi kanan Kementerian Kesihatan pernah tidak, saya minta dia tarik balik jawapan memberitahu doktor-doktor Kerajaan yang diberi tadi sebab saya ada nama- ataupun pegawai-pegawai Persatuan nama. Perubatan Malaysia supaya jangan menasihati orang-orang lelaki Islam Tuan Chua Jui Meng: Tuan Yang di- memakai kondom. Pertua, saya ingin menjawab kepada soalan yang akhir dahulu iaitu saya su­ Tuan Haji Abdul Manaf bin Haji dah minta pegawai-pegawai tertinggi di Ahmad: Tuan Yang di-Pertua, saya Kementerian Kesihatan mengenai apa nampak tadi Setiausaha Parlimen yang disentuhkan oleh Yang Berhormat menyebutkan 10 orang yang beragama tadi. Dan jawapan yang telah diberikan Islam adalah pembawa AIDS. Saya ingin kepada saya ialah tidak melarang orang- mendapat penjelasan adakah di kalangan orang Islam menggunakan sarung kon­ orang Islam itu, yang dijangkiti itu, dom. Tetapi kalau Yang Berhormat ada terdiri daripada mereka yang nama-nama yang disebutkan oleh Yang berpoligami kerana itu menyentuh Berhormat tadi, silalah kemukakan sistemnya. Adakah mereka terdiri kepada saya. Saya akan mengkaji daripada orang-orang yang berpoligami perkara ini tetapi pada dasarny a jawapan sepertimana yang disentuh oleh soalan terang dan jelas iaitu kita tidak menga­ ini? malkan praktis yang dikatakan oleh Yang Berhormat. Tuan Chua Jui Meng: Tuan Yang di- Pertua, kita tidak ada pecahan yang Mengenai pecahan orang Islam yang menunjukkan 1 orang yang menghidapi dijangkiti oleh AIDS ini yang terdiri dari penyakit AIDS ini ada mengamalkan mereka yang mempunyai lebih daripada poligami atau tidak, kita tidak ada satu isteri, saya telah jawab tadi kita pecahan. Tetapi sukalah saya katakan tidak ada pecahan. Akhirnya mengenai seperkara lagi iaitu daripada maklum- soalan pengedar dadah, saya tidak begitu balas kepada saya, kebanyakan ini jelas. Bolehkah sentuh semula? adalah berkaitan dengan pengedar dadah Dr. Eng Seng Chai: Dia minta yang berkongsi jarum suntikan. penjelasan. 3169 12 JUN 1990 3170

Tuan Yang di-Pertua: Sila. rancangan seperti Muqaddam, Fitrah, Asuhan Budi, Ehwal Islam, Pelita Hati, Dr. Eng Seng Chai: Katanya tadi Sembahyang Jumaat, Pedoman, Seruan kebanyakan orang yang membawa Haji dan Iain-lain lagi. Selain itu, kuman AIDS adalah terdiri daripada Bahagian Agama dan Dakwah Radio orang yang jadi penagih dadah dan pakai juga menyiarkan rancangan-rancangan jarum berkongsi. seperti Kursus Membaca Al-Quran, Muqaddam, Menuju Kesempurnaan Tuan Yang di-Pertua: Ya, dia telah Fardu 'Ain, Soal Jawab Agama, terangkan .... Renungan Sepintas Lalu, Ke Arah Dr. Eng Seng Chai: Tetapi adakah Kesejahteraan dan Iain-lain lagi. Pada dia mempunyai pecahannya, setiap malam Radio Satu rangkaian butirannya? Mana boleh kata kebangsaan ada menyiarkan rancangan kebanyakannya - kebanyakan berapa? Nida Ul-Islam yang disiarkan secara Saya boleh kata kebanyakannya mereka langsung dari Makkah Al-Mukaramah yang beragama Islam dan berpoligami. dan siaran ini mendapat sambutan tinggi daripada pendengar bukan sahaja Tuan Yang di-Pertua: Yang daripada Malaysia tetapi juga dari Berhormat, jangan beri alasan-alasan, negara-negara jiran. tanya sahajalah. RTM memang dari semasa ke semasa Tuan Chua Jui Meng: Tuan Yang di- mengkaji semula rancangan- rancangan Pertua, sebenarnya saya telah menjawab terbitan untuk meningkatkan mutu soalan itu yang telah dikemukakan tadi persembahan dan keberkesanan demi oleh Yang Berhormat dari Sungai Petani. kepentingan masyarakat Islam. Sejak merdeka hingga sekarang RTM telahpun RTM - PROGRAM PENDIDIKAN berjaya dalam usahanya untuk AGAMA meningkatkan mutu persembahan dan memperbanyakkan rancangan- 3. Tuan Haji Abdul Manaf bin Haji rancangan agama selaras dengan usaha Ahmad minta Menteri Penerangan Kerajaan untuk membangunkan menjelaskan adakah RTM bercadang masyarakat dalam semua aspek hendak menumpukan program kehidupan manusia. pendidikan agama dalam bentuk pe- Rancangan-rancangan agama seme­ ngajian fardu ain asas ilmu-ilmu Islam mangnya mendapat sambutan yang baik yang diperlukan oleh masyarakat Islam daripada penonton. Selain daripada pro­ masa kini. Jika tidak, mengapa. Dan gram Muqaddam dan Nida Ul-Islam, sejauhmana kejayaan RTM memberi promo tentang Asma-ulHusna, Sifat 20 pendidikan agama kepada umat Islam di Allah dan Syukur Alhamdulillah juga negara ini, jika ada kejayaan apakah mendapat sambutan dari masyarakat peningkatannya program-program itu dalam dan luar negeri. Sebanyak lebih 30 dari semenjak merdeka hingga sekarang negara telah memohon salinan video ini ini. melalui PERKIM.

Setiausaha Parlimen Kementerian Tuan Haji Abdul Rahman bin Penerangan (Dato' Haji Dusuki bin Bakar:Tuan Yang di-Pertua, soalan Haji Ahmad): Tuan Yang di-Pertua, tambahan. Memandangkan banyaknya RTM sememangnya sentiasa mem- program-program agama sebagaimana berikan tumpuan dalam menyiarkan yang telah dinyatakan oleh Yang Berhor­ rancangan-rancangan pendidikan agama mat tadi dan menyedari banyaknya dalam bentuk pengajian fardu 'ain dan rangkaian-rangkaian TV yang masih asas-asas ilmu Islam.Contohnyamelalui belum dipakai kecuali RTM 1, RTM 2 TV, RTM menyediakan rancangan- dan juga TV 3 apakah pihak Kementerian 3171 12 JUN 1990 3172 mempunyai cadangan ataupun rancan- agama pada mulanya sesudah mengikuti gan untuk mengadakan satu saluran khas pula siaran berikul iaitu seperti lagu- yang dikenali sebagai Saluran Radio/TV lagu rock dan Iain-lain perkara yang Agama? Kalau tidak, cuba minta alasan. boleh menghilangkan penghayatan yang dibuat pada mula tadi. Adakah ini suatu Yang kedua, menyedari golongan peningkatan ataupun suatu kemunduran sasar sebenarnya iaitu orang-orang Islam di dalam penyampaian kita menerusi TV dan menyedari bahawa golongan muda kita itu? yang suka hiburan merupakan target yang utama, apakah rancangan- Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: rancangan baru pihak Kementerian dari Tuan Yang di-Pertua, sebenarnya agak segi pendidikan agama bagi menarik sulit untuk menyusun program-program golongan-golongan yang suka berhibur dan rancangan-rancangan TV dan Radio ini - rock, ronggeng atau apa sahaja ini dan setiap penyusunan yang kita supaya cinta dan kasihkan agama. lakukan, kita mengambil kira semua perkara khususnya dari segi hendak Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: menarik penonton dan pendengar supaya Tuan Yang di-Pertua, buat masa ini pihak mereka dapat memberi tumpuan kepada RTM tidak dapat mengadakan saluran program-program yang kita susunkan agama yang berasingan kerana ia meli- itu. Program-program agama ini kita batkan banyak perkara. Antara lain ia Ietak scbcgitu rupa di tempat yang melibatkan penonton, program, sebagaimana yang ada hari ini dapat kepakaran, kewangan juga alat-alat yang membantu ke arah memperbanyakkan berhubung dengan pemancaran radio lagi penonton-penonton rancangan- dan studio. Sebagaimana yang kita rancangan yang berkenaan. maklum, Tuan Yang di-Pertua, bahawa kotak TV dan Radio itu sebenarnya BEKALAN ELEKTRIK- adalah bukan milik Kerajaan tetapi GANGGUAN adalah milik peribadi dan ia boleh buka dan boleh tutup sesuka had pemilik 4. Tuan Lau Dak Kee minta Menteri berkenaan. Jadi, apa ertinya ada Tenaga, Telekom dan Pos menyatakan rangkaian sekiranya tidak ada penonton apakah sebabnya sentiasa tergendala dan tidak ada pendengar. Buat sementara bekalan elektrik dilakukan baru-baru ini. ini program-program agama banyak kita Apakah langkah-langkah yang telah dan selitkan di antara dua program yang sedang diambil sehingga setakat ini dan mendapat sambutan ramai dan melalui program itulah kita dapat menarik lebih (a) terangkan projek-projek yang ramai penonton-penonton. Dari segi sedang dan akan diambil untuk membuat program ini sendiri khususnya mendapatkan bekalan elektrik di kalangan ahli-ahli agama kita tidak yang mencukupi dari sekarang mencukupi pakar di dalam bidang yang hingga menjelang tahun 2001, berkenaan. dan (b) sebutkan anggaran perbelanjaan Tuan Haji Ghazali bin Ahmad: Tuan dan sumber kewangan diperolehi Yang di-Pertua, soalan tambahan. Kita bagi projek-projek tersebut. sungguh berterima kasih kepada RTM yang telah menyiarkan siaran agama Menteri Tenaga, Telekom dan Pos tetapi di dalam peningkatan program - (Dato' Seri S. Samy Vellu): Tuan Yang program ini, saya juga ingin tahu di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang mengapa tiap-tiap kali selepas ceramah- Berhormat gangguan elektrik berlaku ceramah agama siaran berikutnya selalu kerana: akan menghilangkan penghayatan (i) beberapa bahagian sistem sesiapa yang telah mengikuli siaran penghantaran telah terpelantik, 3173 12 JUN 1990 3174

dengan izin, tripping, yang Bandaraya Kuala Lumpur telah mengakibatkan bekalan elektrik mengeluarkan peraturan yang terputus untuk sementara waktu; ketat untuk mengawal penggalian dan jalan dan bahu jalan bagi mengurangkan kerosakan (ii) gangguan yang disebabkan oleh terhadap kabel-kabel elektrik. kerosakan pada kabel yang sedia ada. Tuan Yang di-Pertua, sebanyak 249 projek utama di tahap voltan tinggi iaitu Kerosakan-kerosakan tersebutdi atas 33kv, 22kv dan 1 lkv akan dilaksanakan berlaku kerana talian membawa bebanan dari sekarang hingga 1995 untuk mem- berlebihan, cuaca buruk, dahan pokok perkukuhkan rangkaian elektrik dan yang menimpa sesalur bekalan elektrik, dengan demikian dapat menampung sambungan haram dan Iain-lain. beban elektrik Semenanjung Malaysia Langkah-langkah yang telah dan hingga menjelang tahun 2001. Anggaran sedang diambil oleh Lembaga Letrik kos untuk membangunkan projek terse- Negara untuk mengatasi masalah ini but adalah S992 juta dan pecahan ialah: mengikut tahun adalah seperti berikut: (1) usaha-usaha untuk mengawasi Tahun $ Juta dan menjaga kawasan rentis 1991 265 talian penghantaran LLN diper- 1992 168 giatkan lagi. Tuan-tuan punya 1993 241 tanah dan penduduk-penduduk 1994 88 yang berhampiran tanah dina- 1995 82 sihatkan supaya jangan melakukan apa-apa pembakaran Semua projek pembahagian bagi di dalam atau di luar kawasan memperkukuhkan rangkaian elektrik yang berhampiran dengan talian 1990 sehingga 1995 dibiayai dari sum- penghantaran; ber kewangan dalaman LLN sendiri. (2) LLN juga sedang berusaha untuk Tuan Lee Lam Thye: Tuan Yang di- membina talian-talian tambahan Pertua, saya ingin bertanya Yang yang akan menggunakan laluan Berhormal Menteri yang berkenaan yang berasingan supaya kero­ sama ada beliau sedar bahawa baru-baru sakan terhadap sesuatu talian ini di Bandaraya Kuala Lumpur kerap akan dapat dikawal untuk menge- kali kawasan-kawasan tertentu termasuk lakkan kerosakan sistem sc- pusat perdagangan dan kawasan lanjutnya; kediaman menghadapi masalah gangguan bekalan elektrik dan saya ingin (3) LLN juga sedang berusaha untuk mendapat tahu sama ada pihak Lembaga membaiki alat-alat dan cara Letrik Negara telah mengadakan satu hidup di stesen-stesen janakuasa kajian menyeluruh mengenai masalah utara supaya pemulihan di ini di Kuala Lumpur dan juga saya ingin kawasan-kawasan dapat di- mendapat tahu apakah rancangan jangka lakukan dengan segera; dan panjang dan juga jangka pendek yang akan dilaksanakan oleh pihak berkuasa (4) bagi mengatasi masalah yang berkenaan bagi tujuan untuk kerosakan ke atas kabel yang memenuhi keperluan bekalan elektrik sedia ada akibat dari kerja-kerja untuk penduduk-penduduk di Kuala pembangunan seperti kerja-kerja Lumpur? cerucuk dan menggali tanah di merata-rata tempal LLN dan Dato' Seri S. Samy Vellu: Tuan Yang pihak lain seperti Dewan di-Pertua, saya ucapkan terima kasih 3175 12 JUN 1990 3176 kepada Ahli Yang Berhormat oleh mereka itu, apakah imbangan akan kerana soalan yang sama telahpun diberi oleh LLN untuk memberikan dibangkitkan oleh Ahli Yang Berhormat bekalan elektrik kepada bandaraya besar pada 3hb Disember, 1985 yang mana sebab ianya menguntungkan, ketika Menteri telah menjawab iaitu LLN telah menimbangkan tanggungjawab sosial mengambil beberapa tindakan untuk kepada pendudukpenduduk luar bandar mengadakan telecontrol.Walaupun kita seperti kampung-kampung di kawasan telah membina telcontroi dan ada juga pendalaman?Apakah imbangan akan beberapa masalah di kawasan Kuala dicapai, khasnya memandangkan Lumpur khasnya kawasan di mana bahawa cadangan sudah ada untuk perkara yang disebutkan oleh Ahli Yang menswastakan LLN.Bolehkah Yang Berhormat telah berlaku iaitu di kawasan Berhormat Menteri memberikan sedikit Pudu, kawasan Golden Triangle dan juga sebanyak pendahuluan terhadap di kawasan Parlimen sendiri.Dalam rancangan menswastakan LLN, adakah masa enam bulan perkara itu telah ianya memberi faedah kepada berlaku beberapa kali dan saya telah penduduk-penduduk luar bandar meminta perhatian LLN dan pada pagi sementara ianya juga menolong ini kita bernasib baik kerana telah dapat pembangunan industri-industri di mengadakan mesyuarat khas berkenaan bandar ini.Macam mana prospek dengan beberapa aduan yang saya terima rancangan besar ini? mengenai gangguan elektrik di kawasan Kuala Lumpur. LLN telah mengambil Dato' Seri S. Samy Veliu: Tuan Yang beberapa tindakan untuk memperbaiki di-Pertua, soalan tambahan dari Ahli keadaan ini oleh kerana banyak di antara Yang Berhormat telah menjadi satu kabel-kabel yang sedia ada di Kuala soalan yang lebih besar daripada soalan Lumpur adalah kabel lama di bawah asal. (Ketawa) Walau bagaimanapun, tanah yang telah dirosakkan oleh saya suka menjeiaskan sedikit kepada perkara-perkara yang telah saya Ahli Yang Berhormat bahawa perkara- timbulkan tadi. perkara dan masalah-masalah di Sabah telah diselesaikan oleh kerana kita telah Saya percaya hal ini boleh diambil menjalankan beberapa projek dan juga kira dan kita akan mengambil tindakan rancangan-rancangan baru. Kita telah yang lebih cepat untuk memperbaiki dapat siapkan satu rancangan baru keadaan. daripada Labuan, kita mengambil kuasa Tuan Sim Kwang Yang: Tuan Yang bekalan elektrik daripada Labuan ke di-Pertua, soalan tambahan mengenai Sabah. Ada juga satu rancangan baru lebih 200 projek yang sudah diran- iaitu satu cadangan daripada syarikat cangkan untuk 10 tahun yang akan swasta ke Kementerian saya yang masih datang yang memakan perbelanjaan belum ditimbangkan lagi. Jikalau kita sebanyak lebih $900 juta. Soalan pertimbangkan perkara itu, saya percaya tambahan saya ialah apakah faedah yang bekalan elektrik ke Sabah boleh dapat akan diberikan kepada penduduk­ diselesaikan. penduduk di Sabah dan Sarawak yang mana kadar peratusan penduduk­ Tetapi berkenaan dengan bekalan penduduk yang dapat menikmati elektrik ke negeri Sarawak, Ahli Yang kemudahan-kemudahan asas ini adalah Berhormat sedia maklum bahawa kurang jika dibandingkan dengan lembaga, syarikat atau agensi yang Semenanjung Malaysia sebab Yang membekal elektrik di negeri Sarawak itu Berhormat Menteri tadi sebutkan 200 bukanlah di dalam kuasa Kementerian projek ini untuk Semenanjung Malaysia saya. Oleh kerana Kerajaan Sarawak sahaja? belum memberi kuasa atau kita belum Soalan yang kedua, Tuan Yang di- mengambilalih agensi pembekal elektrik Pertua, di dalam menjalankan tugas itu oleh kerana masih ada banyak 3177 12 JUN 1990 3178 masalah di antara Kerajaan Pusat dengan saya dan boleh juga saya terangkan Sarawak berkenaan dengan gantirugi masalah-masalah yang sedia ada. dan Iain-lain. Gantirugi yang mereka minta dan juga hutang yang besar yang Tuan P. Patto: Minta penjelasan, mereka hadapi sekarang adalah menjadi Tuan Yang di-Pertua. satu masalah yang besar sebelum kita Tuan Yang di-Pertua: Tak boleh, mengambilalih agensi pembekal elektrik Yang Berhormat. di Sarawak. Tuan P. Patto: Bekalan elektrik Berkenaan dengan perbezaan di belum sampai lagi, itu hanya janji. antara bekalan elektrik kepada kawasan Tuan Yang di-Pertua: Yang bandar dan luar bandar, saya suka Berhormat Dr. Chen Man Hin. menjelaskan sedikit kepada Ahli Yang Berhormat bahawa LLN telah menukar (Soalan No. 5 Y.B. Dr. Chen Man Hin syarat mereka sekarang. Pada masa tidak nadir) dahulu bagi tiap-tiap rancangan luar bandar Kerajaan mestilah memberikan KAD PENGENALAN BARU-KOS bantuan penuh untuk menjalankan kerja- kerja di luar bandar, tetapi sekarang LLN 6. Tuan Haji Ghazali bin Ahmad hanya akan membayar 5 peratus minta Menteri Dalam Negeri daripada kos projek itu, separuhnya lagi menyatakan: kita dapatkan daripada Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar. (a) bilakah kad-kad pengenalan lama Jadi, inilah satu tindakan unluk akan digantikan dengan kad-kad meluaskan kawasan-kawasan di- pengenalan baru; dan bekalkan dengan lampu elektrik. (b) berapakah kos atas persediaan bagi pengurus penggantian Seperti Ahli Yang Berhormat dari tersebul. Ipoh, di kawasan beliau sendiri, walaupun beliau bukanlah begitu kawan Timbalan Menteri Dalam Negeri rapat saya, (Ketawa) saya telah berikan (Dato' Megat Junid bin Megat Ayob): 400 keluarga kemudahan lampu elektrik Tuan Yang di-Pertua, proses dalam tempoh tiga bulan iaitu satu penggantian kad pengenalan lama tempat yang mana tidak ada kemudahan kepada kad pengenalan berbentuk baru lampu elektrik lebih dari 12 tahun. Saya sudahpun bermula. Sungguhpun tak kira sama ada kawasan itu di luar demikian, keutamaan masa kini diberi atau dalam bandar. Walau kepada permohonan bagi: bagaimanapun, saya tahu Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar (i) kanak-kanak yang berusia 12 sedang merancangkan beberapa projek tahun; untuk memberikan bekalan elektrik ke (ii) permohonan membaharui kad kawasan luar bandar dan saya telah pengenalan bagi mereka yang mengarahkan Lembaga Letrik Negara berusia 18-21 tahun; dan sama ada bolehkah kita menimbangkan satu tarif yang khas kepada penduduk- (iii) permohonan ganti kerana rosak penduduk di luar bandar. Semuanya ada atau hilang. di dalam pertimbangan. Orang ramai diberi masa selama enam tahun untuk menukar kepada kad penge­ Mengenai perkara berkenaan dengan nalan baru. Sarawak, saya akan memberikan keter- angan yang lebih ianjut kepada Ahli Kos penukaran sistem manual sekar­ Yang Berhormat jika sekiranya Ahli ang kepada sistem berkomputer di- Yang Berhormat menulis surat kepada anggarkan sebanyak S64 juta. 3179 12 JUN 1990 3180

Tuan Madatang bin Morejal: Tuan Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: Yang di-Pertua, soalan tambahan. Tuan Yang di-Pertua, atas permohonan Apakah ciri-ciri baru yang lerdapal di wakil daripada Arau itu termasuk juga- dalam kad pengenalan yang akan lah Wakil-wakil Rakyat dari DAP, saya dikeluarkan beberapa ketika nanti dan akan memohon pegawai-pegawai memandangkan terjadinya pemalsuan- Jabatan Pendaftaran Negara untuk da- pemalsuan kad pengenalan khususnya di tang ke Bangunan Parlimen ini pada negeri Sabah. Adakah ciri-ciri mencegah minggu hadapan untuk memberi kemu- pemalsuan kad pengenalan itu diambil dahan kepada semua Wakil-wakil kira dalam bentuk baru kad pengenalan Rakyat untuk menukar kad pengenalan yang disebutkan oleh Timbalan Menteri? baru. (Tepuk)

Dato' Megat Junid bin Megat A yob: PERDAGANGAN SECARA Tuan Yang di-Pertua, selain daripada 'COUNTER-TRADE' DENGAN mengemaskinikan bentuk, saiz dan ciri- MALAYSIA ciri fizikal kad pengenalan baru ini 7. Tuan Ahmad bin Omar minta ataupun kad pengenalan berbentuk KPT Menteri Perdagangan dan Perindustrian (kad pengenalan berbentuk tinggi) kita menyatakan:- akan meningkatkan ciri-ciri kesela- matan di mana adalah sukar untuk (a) negara-negara yang menga- dipalsukan.Di mana gambar dan cap jari malkan perdagangan secara adalah diserapkan kepada kad tersebut 'Counter-Trade' dengan mempunyai lambang Persekutuan yang Malaysia; tidak nampak kecuali jikalau sckiranya digunakan ultra-violet. Dan begitu juga (b) apakah komoditi atau barang- barang pembuatan yang terlibat ada bar code dan nombor ataupun angka dalam 'Counter-Trade'; bilangan kad itu sendiri ada mempunyai ciri-ciri keperibadian yang tidak boleh (c) berapakah jumlah nilai berfungsi dengan orang lain. Jadi, perdagangan secara 'Counter- dengan keadaan yang sedemikian, Trade' yang diperolehi oleh pemalsuan tentu sekali dapat kita negara setiap tahun mulai dari elakkan. tahun 1987; dan (d) apakah kcsan positif dari Tuan Shahidan bin Kassim: Tuan perdagangan bentuk ini. Yang di-Pertua, soalan tambahan. Saya tertarik hati dengan penerangan Yang Timbalan Menteri Perdagangan Berhormat tadi walaupun diberi tempoh dan Perindustrian (Dato' Kok Wee enam tahun untuk menarik perhatian Kiat): Tuan Yang di-Pertua, rakyat supaya menyegerakan (a) Terdapat21 buah negara-negara pembaharuan kad, apakah boleh yang mengadakan perdagangan keutamaan itu diberi kepada pemimpin- secara 'counter-trade' dengan pemimpin rakyat.Macam saya Malaysia.Negara-negara yang contohnya saya ada 41,000 orang yang berkenaan adalah Australia, taat setia kepada saya. Sebab itu Austria, Belgium, Brazil, pembangkang tidak boleh lawan dengan Canada, German Democratic of saya atau di kawasan saya. Jadi saya Republic, Finland, France, The boleh pastikan yang mereka akan Netherlands, Hungary, Indo­ menyegerakan pembaharuan kad. nesia, Italy, Negeri Jepun, Korea Apakah boleh kita beri keutamaan Selatan, Sweden, Switzerland, sebagai pemimpin melalui teladan Taiwan, United Kingdom, kepada pemimpin-pemimpin rakyat Amerika Syarikat, Jerman Barat seperti Wakil Rakyat dan sebagainya. dan Yugoslavia. 3181 12 JUN 1990 3182

(b) Komoditi dan barang-barang dagangan tempatan ini pembuatan yang terlibat dalam dalam bidang perdagangan perdagangan secara 'counter­ antarabangsa; trade' termasuklah barang- barang makanan laut yang (iii) dapat menggalak dan mem- disediakan; bijian koko dan bantu syarikat-syarikat barang-barang yang diperbuat perdagangan atau syarikat dari koko iaitu cocoa butter, 'counter-trade' tempatan cocoa cake, cocoa powder, cocoa ini mempelbagaikan ba­ sugar dan chocolate; lada hitam rang-barang pasaran dan lada putih; makanan mereka dan menerokai ternakan; shortening; getah pasaran-pasaran baru; SMR; barang-barang dari getah (iv) dapat menggalakkan peng- iaitu kondom, sarong tangan dari cksportan terus kepada getah, tayar, tiub, permainan pengimport di seberang kanak-kanak dan bola golf; kayu laut. gergaji dan barang-barang yang diperbuat dari kayu iaitu veneer, Tuan Yang di-Pertua: Yang papan lapis, pintu, tool handles Berhormat Tuan Maidom P. Pansai. dan mouldings; barang-barang ceramic; ilmenite;minyak sawit; Tuan Maidom P. Pansai: Tuan Yang palm fatty acid; methanol, urea, di-Pertua, sebelum saya mengambil cement bonded board; wire rods; soalan ini, saya mohon keizinan untuk timah; metal containers; membuat satu pembetulan iaitu angka penghawa dingin; valve brass yang terdapal dalam soalan ini iaitu tube; mechanical handling $2,000.00; angka sebenarnya ialah equipment; rubber processing $200,000.00. Tuan Yang di-Pertua, machinery; sanitary-wares; soalan No.8. bantal dan tilam; kain baju dan kasut. PROJEK MINI-HIDRO KIAU, (c) Jumlah nilai perdagangan secara SABAH 'counter-trade' yang diperolehi dari tahun 1987 hingga 1989 8. Tuan Maidom P. Pansai minta adalah seperti berikut:- Mentcri Tenaga, Telekom dan Pos 1987—$210.49 juta; menyatakan bahawa mengikul jawapan 1988—$471.18 juta; Menteri berkenaan kepada soalan saya di 1989—$1,576.55 juta. persidangan Parlimen tahun lalu bertarikh 8.11.1989, sebanyak $300,000 (d) Kesan-kesan positif hasil dari tahun 1989 telah diperuntukkan kepada Kerajaan mengamaikan per­ Lembaga Letrik Sabah untuk dagangan secara 'counter-trade' menjalankan kajian rekabentuk dan ini adalah seperti berikut:- penyediaan spesifikasi dokumen lender (i) dapat membentuksyarikat- untuk mini hidro Kiau, Sabah.Telah syarikat perdagangan dinyatakan juga bahawa sejumlah 'counter-trade' tempatan $200,000 telah diminta daripada yang mahir di dalam selok Kerajaan bagi membolehkan belok perdagangan antara- perlaksanaan pembinaan projek tersebut bangsa; dimulakan: (ii) dapat meluas dan mc- (a) adakah permohonan peruntukan meninggikan lagi kepa- tersebut kepada Kerajaan itu karan dan pengalaman telah diluluskan. Kalau tidak, syarikat-syarikat per­ apakah sebabnya; dan 3183 12 JUN 1990 3184

(b) kalau ia, bilakah kerja per- JET PEJUANG TORNADO— laksanaan pembinaan projek itu PEMBELIAN dimulakan. Dato' SeriS. Samy Vellu: Tuan Yang 9. Tuan Haji Hussein bin Haji Taib di-Pertua, jawapan kepada soalan dari minta Perdana Menteri rnenyatakan hasil Ahli Yang Berhormat dari Kota Belud rundingan dan perbincangan beliau ialah seperti berikut:- dengan Perdana Menteri British, Puan Margaret Thatcher dalam kunjungan (a) Peruntukkan projek mini hidro Yang Amat Berhormai Perdana Menteri Kiau, Sabah telah pun diluluskan semasa bercuti baru-baru ini.Selain berjumlah $3000,000 pada tahun daripada masaiah poiitik aiuarabangsa, 1989dan$2jutapadatahun 1990. kerjasama dan persahabatan bagi kedua- (b) Kerja perlaksanaan pembinaan dua buah negara, apakah masaiah projek ini belum lagi pembelian alat-alat kelengkapan perang dilaksanakan disebabkan oleh seperti Tornado dibicangkan sama. Dan pengalaman LLS (Lembaga adakah benar bahawa Kerajaan belum Letrik Sabah) melaksanakan lagi membuat keputusan untuk membeli projek-projek mini hidro yang ala-alat kelengkapan perang tersebut. terdahulu adalah sangat tidak memuaskan. Di masa yang lalu Menteri Luar Negeri (Dato' Abu LLS melaksanakan projek- Hassan bin Haji Omar): Tuan Yang projek mini hidro tanpa membual di-Pertua, sewaktu bercuti di London kajian mendalam mengenai baru-baru ini Yang Amat Berhormat keadaan tanah-tanah (soil Perdana Menteri telah sempat bertemu structure) di tapak projek.Dan dengan Perdana Menteri Britain, Puan perlantikan Juruperunding Margaret Thatcher. Kcdua-dua Perdana kerana beranggapan skop kerja Menieri telah membincangkan secara adalah kecil dan boleh umum perkembangan-perkembangan dilaksanakan sendiri (in-house) yang berlaku di dunia sekarang untuk mengurangkan kos termasuklah perubahan-perubahan di projek.Sebaliknya, pengalaman Eropah Timur dan penyatuan kedua-dua lalu menunjukkan bahawa LLS negara Jerman. Isu-isu ekonomi terpaksa menanggung kenaikan antarabangsa juga telah dibin- kos dan tempoh perlaksanaan cangkan.Soal pembelian jet pejuang dari projek yang sangat panjang. Oleh Britain masih dirundingkan dan itu LLS telah memutuskan ketetapan belum lagi dibuat oleh supaya semua projek hidro yang Kerajaan. akan dilaksanakan melalui proses kajian kemungkinan dan ter- perinci dari segi kesesuaian SKRIP HILANG tapak, dengan izin, detail design dan sebagainya oleh Juru­ 10. Tuan Lim Kit Siang minta Menieri perunding yang berkelayakan. Kewangan rnenyatakan mengapa tiada sebarang siasatan dilakukan ke atas Tuan Yang di-Pertua, pada masa ini skandal 'skrip yang hilang' dan khasnya Lembaga Letrik Sabah sedang dalam untuk memastikan sama ada benar sebab proses melantik Juruperunding utamanya ialah kerana pemisahan secara berkelayakan untuk mengkaji pe- terburu-buru dan tidak dirancang rapi laksanaan projek mini hidro Kiau. Bursa Saham Kuala Lumpur (KLSE) Pelaksanaan projek ini akan dimulakan daripada Bursa Saham Singapura (SES), setelah Juruperunding mengemukakan dan sama ada scgala masaiah yang hasil kajiannya. tertimbul akibat skandal 'skrip yang 3185 12 JUN 1990 3186 hilang' itu telahpun diselesaikan dan 18.6.90 sama ada pelabur- pelabur kecil akan diberi layanan yang lebih adil sekiranya 12. Tuan Fung Ket Wing minta KLSE memakai semula kaedah Menteri Kewangan menyatakan: pembayaran dan penerimaan yang lama dan juga perdagangan konira. (a) apakah sebab-sebab utama berlakunya kehilangan skrip di 13.6.90 BSKL dalam tempoh Disember 1989hingga Mac, 1990; 28. Dato'DrAffifudin bin Haji Omar minta Menteri Kewangan menyatakan (b) jumlah bilangan skrip yang apakah sebab-sebab 8000 lebih skrip 'hilang'dan amaun yang terlibat; saham hilang, sepertimana dilaporkan (c) sama ada masalah 'skrip hilang' oleh pengerusi BSKL baru-baru ini. ini telahpun diselesaikan dengan Apakah tindakan yang akan diambil kc sepenuhnya, jika tidak, atas firma-firma yang ber­ berapakah banyak kes 'skrip tanggungjawab. Apakah implikasi kehi- hilang' yang masih belum langan skrip yang sebegitu banyak ter- diselesaikan; hadap kepercayaan pelabor terhadap BSKL. (d) adakah langkah-iangkah yang telah diambil untuk mengatasi 15.6.90 masalah ini;

54. Tuan Lim Guan Eng minta (e) siapakah yang bertanggungjawab Menteri Kewangan menyatakan: membayar gantirugi atas kerugian yang ditanggung oleh (a) mengapakah 8,474 skrip saham pelabur-pelabur; dan Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) bernilai $18 juta yang (f) apakah langkah yang telah disahkan masih hilang tidak diambil untuk mengelakkan diganti seperti yang dijanjikan berulangnya kejadian seumpama oleh Pengerusi Bursa Saham ini pada masa depan. Kuala Lumpur, Encik Nik Din Nik Yusofpada 15-3-1990. 19.6.90 (b) apakah kelemahan yang 58. Tuan Lim Kit Siang minta Menteri menyebabkan skandal ini berlaku Kewangan menyatakan sama ada seba- dan langkah-langkah yang rang siasatan diadakan untuk menyiasat diambil untuk mengatasinya; mengapa satu arahan Bank Negara kepada Bursa Saham Kuala Lumpur (c) apakah tuduhan yang telah mengenai syarat perdagangan margin diambil terhadap mereka yang baru bertarikh 16hb Mac ditahan dan bertanggungjawab; dan tidak diedarkan arahan ini kepada broker (d) sama ada satu siasatan ufaum saham selama tiga minggu walaupun yang bebas akan diadakan untuk Bank Negara telah meminta supaya ara­ menyiasat penyelewe\ngan- han itu diedarkan kepada broker saham penyelewengan dalam Bu\rsa dengan kadar segera, dan sama ada Kera- Saham Kuala Lumpur jaan akan menimbang untuk menyusun terutamanya kegagalan Bursa semula KLSE demi memperolehi Saham Kuala Lumpur keyakinan orang ramai. memberitahu syarikat broker dengan serta-merta arahan ibaru Dato' Wan Abu Bakar bin Wan tentang 'margin trading' yang Mohamed: Tuan Yang di-Pertua, oleh baru. kerana soalan yang dibangkitkan oleh 3187 12 JUN 1990 3188

Ahli Yang Berhormat dari Tanjong diragui. Ini terbukti apabila ianya telah adalah hampir serupa dengan dapat dikurangkan lagi kepada 7,581 pertanyaan-pertanyaan oleh Ahli-ahli skrip pada 7hb Jun, 1990 bernilai kira- Yang Berhormat dari Padang Terap, kira $18 juta pada harga pasaran masa Kota Melaka dan Sandakan yang kini. Pihak BSKL tidak pernah masing-masing dijadualkan untuk mengisytiharkan bahawa skrip tersebui dijawab pada 13hb, 15hb dan 18hbJun telah hilang. 1990, maka saya memohon menjawab keempat-empat pertanyaan tersebut Kelewatan BSKL membuat gantian secara serentak pada hari ini. terhadap tuntutan skrip belum diterima seperti yang dijanjikan adalah Saya juga memohon menjawab ber- disebabkan terdapatnya keraguan sama satu lagi soalan oleh Ahli Yang terhadap kesahihan tuntutan-tuntutan Berhormat dari Tanjong yang dijaduai­ tersebui. Proses membuat penyelarasan kan untuk dijawab pada 19hb Jun, 1990. dan pengesahan tuntutan adalah satu proses yang memakan masa dan di Tuan Yang di-Pertua: Baiklah. samping itu apa-apa penyelesaian hanya dapat dibuat selcpas bebcrapa isu Dato' Wan Abu Bakar bin Wan teknikal dan undang-undang diatasi dan Mohamed: Tuan Yang di-Pertua, untuk seterusnya gantian akan dibuat sebaik- makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, baik sahaja perkara ini diselesaikan. isu kehilangan skrip ini bukanlah satu Sekiranya terdapat bukti-bukti yang skandal. Masalah ini timbul berpunca seseorang boleh dipersalahkan, tindakan daripada jumlah dagangan yang di luar sewajarnya akan diambil oleh BSKL. jangkaan terutama pada awal tahun ini Tetapi buat masa ini soal tindakan dan bukannya kerana pemisahan secara tersebut tidak timbul. terburu-buru dan tidak dirancang rapi Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) Langkah-langkah sedang giat daripada Bursa Saham Singapura (BSS). diusahakan oleh BSKL untuk Peningkatan jumlah dagangan yang luar- mempastikan masalah yang sama tidak biasa tingginya di BSKL telah menim- timbul lagi di masa-masa hadapan. bulkan satu tekanan yang amat besar Usaha-usaha sedang dibuat untuk terhadap tugas-tugas penyimpanan menggunakan komputer di dalam urusan rekod-rekod, penyelesaian dan penyera- penyerahan dan penyelesaian. Di han sijil-sijil saham. Di dalam usaha samping itu satu sistem Simpanan Pusat untuk memenuhi masa yang ditetapkan Sijil akan diperkenalkan yang bertujuan bagi penyelesaian dagangan di dalam menghapuskan penyerahan skrip dan keadaan urusniaga yang begitu tinggi, untuk mempcrcepatkan penyelesaian kesilapan rekod dan hantaran telah ber- urus-niaga saham. laku, baik di pihak broker-broker saham mahupun di pihak rumah penjelasan, Untuk makluman Ahli-ahli Yang iaitu Securities Clearing Automated Berhormat, berhubung dengan arahan Services (SCANS), dengan izin. tentang Maju Trading, dengan izin, adalah dimaklumkan bahawa ianya telah Jumlah skrip sebanyak 8,474 seperti dikcluarkan oleh Bank Negarapada 16hb yang diumumkan oleh BSKL pada Mac, 1990. BSKL mempunyai satu llhb Mei, 1990 adalah merupakan jawatankuasa yang dianggotai oleh 9 jumlah tuntutan bersih skrip belum orang ahli dan mengikut amalan biasa diterima yang dibuat oleh broker-broker BSKL, apa juga arahan-arahan dasar saham, iaitu setelah ditolak tuntutan yang diterima akan dibentangkan di tidak sahih dan juga jumlah skrip lebihan mesyuarat biasa bulanan Ahli yang terdapat di BSKL. Sungguhpun Jawatankuasa BSKL terlebih dahulu demikian, kesahihan angka ini masih lagi sebelum ianya disebarkan kepada 3189 12 J UN 1990 3190 syarikat anggota. Oleh yang demikian, muncul dan oleh kerana sekarang jumlah arahan tersebut hanya dibentangkan di dagangan sudah balik kepada sebelum mesyuarat Ahli Jawatankuasa BSKL krisis itu berlaku, bahawa ada tuntutan- pada bulan Mac, yang diadakan pada tuntutan daripada pihak pelabur-pelabur 31hb Mac, 1990. Penyebaran arahan kecil bahawa kembali kepada kaedah tersebut telah dibuat pada 3hb April, yang lama oleh kerana kaedah baru ini 1990. akan memberi faedah dan untung broker- broker sahaja. Di dalam hal yang demikian, satu siasatan umum yang bebas tidaklah perlu Akhirnya, bukankah Bursa Saham kerana walaupun penyebaran arahan Kuala Lumpur, keanggotaan KLSE telah dibuat pada 3hb April, 1990, tarikh adalah satu keanggotaan yang tidak adil, penguatkuasaan arahan tersebut iaiah yang tidak sihat, yang tidak dapat men- pada 15hb April, 1990 dan tempoh tiga jaga kepentingan pelabur-pelabur kecil bulan telah diberi kepada syarikat oleh kerana KLSE adalah satu gang-up anggota untuk melaksanakan arahan broker-broker besar menentang broker- baru tersebut. broker kecil dan keduanya pun adalah satu gang-up broker-broker menentang Berhubung dengan sama ada pelabur- pelabur-pelabur kecil. pelabur kecil akan diberi layanan yang lebih adil sekiranya BSKL mcmakai Dato' Wan Abu Bakar bin Wan semula kaedah pembayaran dan Mohamed: Tuan Yang di-Pertua, penerimaan yang lama dan juga berkenaan dengan soalan Yang perdagangan kontra tidak limbul. Berhormat yang pertama itu, adakah Kaedah baru yang diperkenalkan oleh sehingga sekarang ini masalah itu masih BSKL pada bulan Februari, 1990 adalah berlaku, sebenarnya seperti saya untuk melicinkan lagi urusniaga saham scbutkan dalam pcnjelasan yang panjang dan untuk kebaikan industri sekuriti tadi, bahawa segala tindakan telah keseluruhannya. diambil untuk menyelesaikan masalah ini. Tuan Lim Kit Siang: Soalan tambahan. Bukankah benar bahawa Tcntang menuntut kesahihan tuntutan, sampai kini masih ada skrip-skrip yang untuk makluman Dewan ini, ada dibeli dalam bulan Februari yang belum setengah syarikat broker yang menuniut diterimaoleh pelabur-pelabur kecil yang kadang-kadang sijil saham itu menunjukkan bahawa masalah ini sebenarnya tidak ada di dalam peredaran sampai sekarang masih menjadi satu tetapi sebaliknya dicagarkan kepada masalah yang mengakibatkan kerugian bank-bank yang berkenaan-ada juga kepada pelabur-pelabur kecil? tuntutan yang begini. Jadi, bila kita sesuaikan dengan senarai tuntutan Kedua, adakah Bursa Saham Kuala dengan sijil-sijil saham, ada yang kita Lumpur dalam keadaan untuk memikul dapati sijil saham ini barada di bank, semua tanggungjawab dan membayar dicagarkan oleh yang berkenaan-itupun semua kerugian yang dihadapi oleh juga dituntut, dan hari demi hari kita pelabur-pelabur kecil akibat daripada mendapati sijil-sijil ini ada, cuma skandai skrip yang hiiang ini? kadang-kadang dalam urusan ini mungkin ada di pihak bank dan Ketiga, bukankah kaedah baru untuk setengah-setcngahnya ada di tempat- pembayaran dan penerimaan yang ter- tempal yang lain. masuk mengenai kaedah perdagangan kontra diadakan untuk menghadapi satu Yang kedua berkenaan dengan adakah krisis masa itu oleh kerana jumlah BSKL akan menanggung, ini pastilah dagangan luar biasa yang tinggi yang bahawa BSKL akan bertanggungjawab 3191 12 JUN 1990 3192 pada semua sekali jika terdapai kehilan- biasa di dalam penjagaan ulat gan. Satu sistem pembayaran akan di- koko. buat di antara BSKL dengan broker yang mana tentu akan ada orang yang ber- Menteri Perusahaan Utama (Dato' tanggungjawab kalau sekiranya ada Seri Dr. Lim Keng Yaik): Pada masa kehilangan tersebut. ini, Kerajaan tidak mempunyai program untuk memberi subsidi baja kepada Yang ketiga berkenaan dengan mar­ penanam koko. Pengusaha-pengusaha ginal trading, marginal trading ini bukan kecil adalah digalak mengamalkan diadakan kerana masalah yang disebui pengurusan kebun yang etisien dalam oleh Yang Berhormat tadi. Ianya dibuat proses pengeluaran koko, supaya mereka untuk melicinkan pasaran saham kita. boleh berdayasaing dalam keadaan Oleh sebabitu buat pada masa ini kita kejatuhan harga pasaran, manakala tidak akan melayan tuntutan untuk FAMA terus membantu meningkatkan menghapuskan sistem ini sebaliknya mutu dan pemasaran koko pekebun mengekalkan sistem yang kita telah kecil. perkenalkan. Selain daripada menggunakan Berkenaan dengan yang keempat, itu 'pesticide' dalam penjagaan ulat koko, adalah pandangan Yang Berhormat dan Kerajaan juga sedang mengkaji potensi Yang Berhormat bebas untuk membuat menggunakan 'naturalenemies', dengan pandangan apa Yang Berhormat suka izin, atau serangga yang boleh mengatasi tentang Kuala Lumpur Slock Exchange, makhluk perosak itu sendiri, sebagai dengan izin. agen dalam kawalan biologi. Kawasan secara biologi ini, setelah ianya didapati Tuan Yang di-Pertua: Yang berkesan dan kos efektif akan digalakkan Berhormat Puan Siti Zainabon binti Abu penggunaannya kepada pengusaha- Bakar. pengusaha kebun koko. (Soalan No. 11 Y.B. Puan Siii Zainabon binti Abu Bakar tidak hadir) BIASISWA KEPADA PENUNTUT MALAYSIA DI LUAR NEGERI - KOKO—SUBSIDI BAJA KAJIAN

12. Tuan Samson Chin Chee Tsu 13. Tuan Mutang Tagal minta Menteri minta Menteri Perusahaan Utama Pcndidikan menyatakan biasiswa yang menyatakan:- diberikan kepada penuntut kita luar negeri seperti di Amerika Syarikat (a) sama ada selain daripada adalah tidak mencukupi sehingga mengurangkan kos pengeluaran mereka terpaksa berkongsi tempat yang tinggi bagi koko Malaysia tinggal yang sempit dan makan makanan dan meningkatkan hasil dan yang tidak berzat. Masalah ini akan kualiti biji koko, Kerajaan menjatuhkan semangat dan konsentrasi mempunyai apa-apa tujuan untuk mereka dalam pelajaran mereka. Apakah memberikan subsidi baja kepada tindakan Kementerian supaya masalah pengusaha-pengusaha kecil bila ini dapat diperbaiki bukan sahaja di terdapat kejatuhan harga baru- Amerika Syarikai tetapi di negara-ne- baru ini; dan gara lain juga. (b) sama ada Kerajaan akan menggalakkan pengusaha- 1 9.6.90 pengusaha kecil untuk meng- gunakan penjagaan secara 34. Tuan Ahmad bin Omar minta biologi selain daripada Menteri Pendidikan menyatakan apakah menggunakan cara 'pesticide' langkah-langkah scgera Kementerian 3193 12 JUN 1990 3194 untuk mengatasi beban pembiayaan Dr. Leo Michael Toyad: Tuan Yang pelajaran penuntut-penuntut kita di luar di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang negeri sama ada yang di bawah tajaan Berhormat, kajian inipun telah JPA, MARA, PETRONAS, LLN atau dijalankan dan selepas kita telah selesai Iain-lain lagi. dengan pengajian untuk pelajar-pelajar kita di Britain di mana kita telah Timbalan Menteri Pendidikan [Dr. menambahkan kadar pemberian Leo Michael Toyad]: Tuan Yang di- biasiswa di Britain dan di kawasan Pertua, saya mohon izin untuk menjawab Australia semenjak tahun 1988 dan sekali gus soalan yang serupa juga oleh tahun dahulu iaitu tahun 1989. Sekarang Yang Berhormat dari kawasan Pagoh kajian untuk pelajar kita di Amerika yang dijadualkan pada 19 Jun mengenai Syarikat pun telah dibuat dan cuma kita kos sara hidup yang tinggi yang dialami mengkaji dari segi formula-formula oleh pelajar-pelajar kita di luar negeri supaya ia tidak memerlukan kita untuk dan langkah-langkah yang diambil oleh menambahkan kadar ini tiap-tiap tahun, Kerajaan. misalnya kalau kita mengambilkira kadar kenaikan dalam tiga hingga lima Tuan Yang di-Pertua: Baiklah. tahun kita tidak perlu membuat kajian Dr. Leo Michael Toyad: Untuk tiap-tiap tahun untuk mengemaskinikan makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, kadar-kadar pemberian biasiswa. elaun sara hidup bagi pelajar-pelajar tajaan Kerajaan di luar negeri memang Tuan Yang di-Pertua:Masa sudah kita kajikan dari masa ke semasa cukup. mengikut keperluan. Ini termasuk lagi (Masa untuk Pertanyaan bagi Jawab bagi pelajar-pelajar tajaan kita di Mulut telah cukup dan Jawapan bagl Amerika Syarikat. Jadi, berkaitan Pertanyaan No. 5,11 dan 14 hingga 67 dengan ini dimaklumkan Kerajaan adalah diberi di bawah ini) sedang menimbangkan untuk tujuan menaikkan elaun sara hidup kepada TAUN DAN KEPIALU— pelajar-pelajar tajaan di Amerika PENCEGAHAN Syarikat hasil daripada kajian yang telah dijalankan oleh satu Jawatankuasa yang 5. Dr. Chen Man Hin minta Menteri ahli-ahlinya terdiri dari pihak Kesihatan menyatakan mengapa Kementerian Kewangan, Jabatan perkhidmatan kesihatan awam gagal Perkhidmatan Awam (JPA) dan mencegah wabak penyakit Taun dan Bahagian Biasiswa, Kementerian Kepialu yang berlaku baru-baru ini di Pendidikan. seluruh negara dan sama ada langkah- Tuan Mutang Tagal: Saya langkah serius sedang diambil untuk rnengucapkan syabas kepada mengawal wabak tersebut untuk me- Kementerian Pendidikan atas Jawatan­ lindurlgf-kesihatan rakyat serta men- kuasa yang telah ditubuhkan untuk gadakan Kempen Tahun Melawat Ma­ membuat satu kajian mengenai dengan laysia daripada diiemahkan. masalah sara hidup penuntut kita di luar negeri dan saya ingin tahu daripada Yang 11. Puan Siti Zainabon binti Abu Berhormat Timbalan Menteri sama ada Bakar minta Menteri Kesihatan mc- siasatan itu sudah siap ataupun dalam nyatakan:- proses dan kalau sudah siap apakah ciri- (a) dari manakah dat^ngnya punca ciri penting yang telah diambil kira oleh penyakit demam kepialu yang Jawatankuasa ini supaya satu keputusan telah merebak di Negeri Johor. dapat dibuat untuk membantu penuntut kita yang menghadapi masalah yang (b) bilakah ianya dilaporkan berlaku besar ini di luar negeri. dan bilakah Kementerian 3195 12 JUN 1990 3196

Kesihatan mengambil tindakan; yang dijalankan oleh Kerajaan untuk dan mengawal penyakit tersebut. (c) bagaimanakah penyakit ini boleh 15-6-90 merebak dan apakah langkah- langkah yang telah diambil untuk 64. Tuan M. G. Pandithan minta mengelak wabak penyakit ini dari Menteri Kesihatan menyatakan sejauh merebak. manakah penyakit demam kepialu telah merebak di negara kita. Namakan 13-6-90 kawasan-kawasan yang telah di- isytiharkan sebagai kawasan bahaya 61. Tuan Hsing Yin Shean minta bagi penyakit tersebut. Apakah langkah- Menteri Kesihatan menyatakan langkah yang telah diambil oleh berapakah kes kolera dan tifoid yang Kerajaan bagi memerangi penyakit itu. telah dilaporkan bagi tahun 1989 dan hingga 31.5.1990. Dan berapakah kes 18-6-90 tersebut telah membawa main dalam tempoh yang sama. Apakah langkah- 39. Dato' Haji Mohd. Abu Bakar bin langkah yang telah diambil oleh Rautin Ibrahim minta Menteri Ke­ Kementerian beliau supaya penyakit- sihatan menyatakan sama ada penyakit- penyakit tersebut tidak merebak. penyakit Taun dan Kepialu sudah men­ jadi satu wabak kepada negara. Apakah 14-6-90 sebab-sebab wabak tersebut terjadi dan apakah langkah-langkah pencegahan 31. Tuan Chew Kam Hoy Menteri berterusan yang dijalankan oleh Kemen­ Kesihatan menyatakan :- terian Kesihatan bagi mengelak wabak (a) jumlah kes demam kepialu dan tersebut dari berulang. taun yang telah dikesani serta 19-6-90 jumlah mereka yang menjadi mangsa kedua-dua penyakit 56.Tuan Haji Bujang bin Haji Ulis tersebut semenjak bulan Januari minta Menteri Kesihatan menyatakan hingga hari ini mengikut negeri; apakah langkah-langkah Kerajaan untuk (b) apakah langkah-langkah dan mengawal penyakit taun dan kepialu tindakan yang telah dan akan dengan lebih berkesan. diambil oleh pihak berkuasa untuk mencegah merebaknya 20-6-90 kedua-dua penyakit itu; dan 41.Tuan Haji Mohamed bin Yaacob (c) memandangkan kedua-dua minta Menteri Kesihatan menyatakan: penyakit ini adalah merbahaya, adakah Kerajaan akan membuat (a) kadar penyakit AIDS di negara kita sekarang; dan kajian atau penyelidikan yang mendalam mengenainya untuk (b) berapa ramai yang terlibat mengetahui punca penyakit dengan penyakit Taun dan tersebut serta cara-cara untuk Kepialu di seluruh negara menghapuskan kuman penyakit. sekarang.

35. Tuan Abdol Mulok bin Awang 51. Tuan Fung Ket Wing minta Damit minta Menteri Kesihatan men­ Menteri Kesihatan menyatakan bilangan yatakan jumlah kes penyakit demam kes dan kcmatian yang berlaku akibat kepialudi seluruh negara setakM hari ini. penyakit taun di (i) Semenanjung Apakah yang menyebabkan penyakit ini Malaysia, (ii) Sarawak dan (iii) Sabah, berleluasa dan apakah langkah-langkah apakah sebab-sebabnya berjangkitnya 3197 12 JUN 1990 3198 penyakit ini yang lidak dapat dikawal Tuan Yang di-Pertua, penyakit Taun pada peringkat awal dan dibiarkan dan Kepialu adalah endemic (sentiasa merebak begitu sahaja; sila jelaskan berlaku) di negara kiia.Baru-baru ini langkah-langkah yang akan diambil wabak penyakit Taun berlaku hanya di untuk mengawal wabak ini daripada dua buah negeri sahaja iaitu di Kelantan merebak lagi. dan di Sabah. Di kedua-dua negeri terse­ but wabak berlaku di beberapa kawasan Setiausaha Parlimen Kementerian tertentu sahaja dan bukan melibati Kesihatan (Tuan Chua Jui Meng): seluruh negeri atau negara.Kawasan- Pada sidang mesyuarat Dewan Rakyat kawasan yang tcrlibat dengan Taun di kali ini terdapat beberapa orang Ahli Sabah ialah kawasan pantai dan pendala- Yang Berhormat telah mengemukakan man di timur negeri tersebut iaitu di pertanyaan yang hampir-hampir sama Sandakan, Lahad Datu, Semporna dan dan berkaitan dengan penyakit Kolera Tawau.Wabak Taun di Kelantan pula dan Kepialu seperti yang dikemuka- terhad kepada tiga daerah sahaja di delta kan oleh Ahli Yang Berhormat dari Sungai Kelantan iaitu di Tumpat, Kola Seremban. Mereka ialah:- Bahru dan Pasir Mas. (1) Yang Berhormat Puan Siti Zainabon binti Abu Bakar Untuk makluman Yang Berhormat, pada 12.6.1990. wabak demam Kepialu di negeri Johor berlaku di mukim Plentong sahaja dan (2) Yang Berhormat Tuan Hsing terhad dan terkawal di kawasan asal yang Yin Shean pada 13.6.1990. tcrlibat iaitu di FELDA Cahaya Baru, (3) Yang Berhormat Tuan Abdol Masai, Pasir Gudang dan Pandan.Wabak Mulok bin Awang Damit pada Kepialu di Kedah pula terhad kepada 14.6.1990; beberapa buah kampung di sekitar pekan (4) Yang Berhormat Tuan Chew Kuala Nerang.Di negeri Selangor wabak Kam Hoy pada 14.6.1990; Kepialu yang terjadi di Pekan Subang di daerah Petaling adalah lebih kecil dari­ (5) Yang Berhormat Tuan M. G. pada yang terjadi di Johor dan Kedah. Pandithan pada 15.6.1990; Ketiga-tiga wabak penyakit Kepialu (6) Yang Berhormat Dato' Haji tersebut adalah berasing dan lidak ada Mohd. Abu Bakar bin Rautin kaitan di aniara salu dengan lain. Ibrahim pada 18.6.1990; (7) Yang Berhormat Tuan Haji Wabak Taun dan Kepialu di Seme- Bujang bin Haji Ulis pada nanjung Malaysia mula berlaku pada 19.6.1990; bulan April 1990.Dengan tindakan- tindakan cepat dan proaktif yang telah (8) Yang Berhormat Tuan Haji diambil oleh kakitangan kesihatan dan Mohamed bin Yaacob pada kerjasama orangramai, Kerajaan Negeri 20.6.1990; dan agensi-agensi lain, wabak telah pun (9) Yang Berhormat Tuan Fung Ket berakhir.Di Sabah, wabak Taun bermula Wing pada 20.6.1990. pada awal tahun ini dan telah pun dapat Oleh yang demikian izinkan saya dikawal.Untuk makluman Ahli-ahli menjawab pertanyaan-pertanyaan Yang Berhormat juga Kementerian Ke­ tersebut sekali gus pada petang ini. sihatan telah mengambil langkah- langkah kawalan dan pencegahan sebaik Tuan Yang di-Pertua, adalah lidak sahaja wabak dikenal pasti. benar bahawa wabak penyakit-penyakit Taun dan Kepialu telah berlaku di Sclain daripada wabak-wabak terse- seluruh negara atau Perkhidmaian but kes-kes Kepialu dan Taun juga telah Kesihatan Awam telah gagal menccgah dilaporkan dari kawasan-kawasan lam kejadian tersebut. yang menunjukkan keadaan endemic 3199 12 JUN 1990 3200 penyakit-penyakit tersebut di Malaysia. Negeri Kes 1D embawa Bagi setiap kes yang dikesan langkah- Terengganu 18 0 langkah kawalan serta-merta telah di­ ambil dan sehingga sekarang ini tidak Perlis 10 0 ada perebakan berlaku di dalam daerah- Pulau Pinan 7 0 Wilayah Persekutuan 5 0 daerah tersebut. Negeri Sembiian 5 0 Jelas sekali wabak-wabak ini adalah Melaka 3 0 kejadian tempatan dan terbendung Sabah 16 0 kepada beberapa kawasan sahaja dan Sarawak 102 0 dengan itu tidak benar bahawa ianya telah merebak ke seluruh negara. Jumlah 917 15 Jumlah kes Taun yang dilaporkan sejak awak tahun ini hingga 31.5.90 Bilangan kematian akibai taun lalah: mengikut riegeri adalah seperti berikut:- K EM ATI AN Negeri Kes Pembawa Negeri Yang Yang Kelantan 300 232 disahkan disyaki Sabah - akibai laun akibai laun (i) Sabahan 478 625 (ii) Pendatang dari Kelantan 1 0 negara asing 832 969 Sabah Pahang 46 75 (a) Sabahan 6 4 Kedah 28 25 (b) Pendaiang dari 23 0 Pulau Pinang 8 13 negara asing Terengganu 6 8 Semua negeri lain 0 0 Perak 3 8 Selangor . 2 0 Empat kematian yang disyaki taun Wilayah Persekutuan 1 0 ialah bagi mereka yang dibawa mati ke Perlis hospital dan sebab kematian tidak dapat Negeri Sembilan 0 0 dipastikan aiau diselidik dengan jelas. Melaka 0 0 Johor 0 0 Bagi penyakit Kepialu pula, terdapat Sarawak 0 0 4 kematian di Johor dan 2 kematian di Kedah. Hampir kesemua kemaiian yang JUMLAH 1,704* 1,955 dilaporkan bagi taun dan demam kepialu adalah kerana pesakit-pesakil telah di­ bawa lambat ke hospital dan dalam * Termasuk 832 kes dikalangan pendalang dari negara asmg keadaan teruk sungguhpun doktor- yang dilaporkan oleh Sabah. doktor telah bertungkus-lumus untuk menyelamatkan mereka, tetapi mereka Bagi penyakit Kepialu pula, jumiah tidak dapat diselamatkan. kes yang dilaporkan sejak awal tahun ini mengikut negeri adalah seperti berikut:- Berkenaan dengan pengisytiharan secara gazetting bagi kawasan yang Negeri Kes Pembawa terlibat dengan wabak kepialu, saya suka Johor 546 5 menerangkan bahawa gazetting adalah Kedah 86 4 tidak perlu kerana langkah yang telah Selangor 34 6 diambil adalah mencukupi dan dapat Kelantan 41 0 mengawal dengan berkesannya wabak Perak 30 0 tersebut. Saya juga suka memaklumkan Pahang 14 0 bahawa kedua-dua penyakit taun dan 3201 12 JUN 1990 3202 demam kepialu adalah disebabkan oleh (v) Disinicksi premis-premis untuk makanan dan minuman yang telah membunuh kuman dan mencegah dicemari oleh kuman penyakit tersebut. orang lain daripada mendapal Faktor-faktor yang memudahkan jangkitan. Sebanyak 3,071 buah merebaknya penyakit-penyakit ini rumah dan 4,525 buah tandas termasuklah pembuangan najis yang telah disembur pembunuh tidak sempurna seperti melalui saluran kuman. Juga 32,172 buah perigi air, tidak mengamali kebersihan diri, telah dibubuh ubat klorin; pengendalian makanan yang tidak bersih dan kekurangan bekalan air yang (vi) Pendidikan kesihatan kepada selamat. Semasa wabak baru-baru ini, orang awam serta kumpulan- faktor-faktor lain seperti musim kumpulan sasaran tertentu kemarau, pergerakan orang ramai mengenai cara-cara pencegahan semasa bercuti, dan amalan memakan dan kawalan penyakit tersebut. makanan yang dibeli daripada penjaja- Sebanyak 98,1 17 sessi penjaja dan gerai-gerai yang lidak Pendidikan Kesihatan telah mengamalkan kebersihan turul dijalankan kepada lebih daripada memainkan peranan. 195,000 penduduk di tempat- tempat yang terlibat; Kementerian Kesihatan memandang (vii) Bekerjasama dengan agensi- serius tentang kejadian wabak penyakit- agensi dan jabatan-jabatan penyakit ini. Untuk mengawal dan berkaitan termasuk media-massa mencegah kedua-dua penyakit ini, untuk memastikan pengambilan Kementerian Kesihatan telah mengam- makanan dan minuman yang bil beberapa langkah dan tindakan selamat dan untuk mendidik tertentu. Langkah-langkah dan masyarakat; tindakan-tindakan tersebut ialah: (viii) Kakitangan-kakitangan di (i) Mengesan kes secara aktif di peringkat negeri dan daerah yang kalangan masyarakat untuk tidak terjejas dengan wabak taun diagnosis dan rawatan awal kes- dan kepialu telah dihantar untuk kes yang disyaki. Untuk maksud membantu mengawal wabak di ini, beberapa pasukan mencari kawasan-kawasan yang terlibat. kes telah diwujudkan di tempat- Pegawai-pegawai kanan daripada tempat yang terlibat; Kementerian Kesihatan juga (ii) Penyiasatan kes yang segera telah melawat kawasan-kawasan untuk mengenalpasti punca yang terlibat untuk meninjau jangkitan dan cara penularan. keadaan dan untuk mempastikan Kaedah siasatan ini merupakan scgala usaha dijalankan untuk kajian-kajian atau penyelidikan mengawal wabak-wabak dan beberapa pasukan siasatan tersebut; dan telah diwujudkan; (ix) Jabatan Kesihatan di peringkat (iii) Pengasingan dan rawatan kes negeri dan daerah yang terlibat untuk mencegah perebakan dan dan juga Kementerian Kesihatan menghalang pencemaran; telah membeku cuti kakitangan- kakitangan tertentu semasa hari (iv) Pengesanan kontek untuk raya supaya kerja-kerja kawalan mengenalpasti serta memeriksa wabak tidak terjejas. orang-orang lain yang mungkin telah terdedah kepada jangkitan. Untuk makluman Ahli Yang Seramai 105,511 orang kontek Berhormat, kerjasama dan sumbangan telah diperiksa untuk mengesan daripada pihak Kcrajaan-kerajaan tanda-tanda jangkitan; Negeri yang terlibat, jabatan-jabatan 3203 12 J UN 1990 3204 lain, dan juga komuniti sendiri telah 1955, ataupun dengan perjanjian memainkan peranan penting di dalam bersama yang lama di antara dua pihak kejayaan kami mengawal dan itu. membendung wabak-wabak ini. Antara faedah-faedah baru yang dapat dinikmati oleh para pekerja ialah SYARIKAT HARRIS ADVANCED kenaikan gaji harian sebanyak lebih TECHNOLOGY SDN. BHD. PENUBUHAN KESATUAN kurang 7%, serta bayaran galakan pengeluaran yang lain, tambahan kepada 14. Tuan Chew Kam Hoy minta bilangan hari cuti am serta cuti sakit lanjutan dan kanaikan kadar faedah Menteri Sumber Manusia menyatakan:- persaraan. Pelaksanaan gaji terjamin (a) setakat manakah perjanjian yang bagi 24 hari setiap bulan juga telah diadakan antara NUPW dan disetujukan, walaupun pelaksanaan MAPA itu berkesan melindungi faedah ini telah menimbulkan pelbagai kebajikan para pekerja ladang; interpretasi dan sedang ditafsirkan sepenuhnya di Mahkamah Perusahaan. (b) bagaimanakah pula dengan usaha-usaha para pekerja Adalah diharapkan bahawa faedah- syarikat Harris Advanced faedah ini akan dapat dinikmati oleh Technology Sdn. Bhd. (HAT) lebih kurang 250,000 pekerja ladang, dalam penubuhan kesatuan in iaitu lebih luas daripada pekerja-pekerja house mereka; yang sekarang ini dalam pekerjaan estet- estet di bawah MAPA yang mengikai (c) sejauh manakah dakwaan- janji dengan NUPW. dakwaan yang dikemukakan bahawa HAT enggan Mengenai soalan (b) dan (c), perkara memperakui kesatuan sekerja ini sebenarnya adalah perkara lain dan Harris Solid State Workers Union tidak berkait dengan soalan (a). Walau itu benar. bagaimanapun saya memohon untuk menjawabnya bersekali dengan 15-6-90 pertanyaan dari Yang Berhormat Ahli Kota Melaka pada 15hb Jun, 1990 29. Tuan Lim Guan Eng minta mengenai perkara yang sama, iaitu Menteri Sumber Manusia menyatakan: berkaitan dengan penubuhan kesatuan (a) pendirian Kerajaan terhadap sekerja oleh pekerja-pekerja Syarikai percubaan Harris Solid State dan Harris Advanced Technology Sdn. Bhd. Harris Advanced Technology Setakat ini pekerja-pekerja Harris Sdn. Bhd. untuk menggagalkan Advanced Technology Sdn. Bhd. belum usaha mendirikan sebuah mengemukakan sebarang permohonan kesatuan sekerja; dan untuk menubuhkan kesatuan di tempat (b) tindakan yang akan diambil kerja. Bagi pekerja-pekerja Harris Solid- terhadap kedua-dua syarikat ini. State (M) Sdn. Bhd. pula, kesatuan dala- man mereka telah didaftarkan. Seperti Menteri Sumber Manusia (Dato' skop perlembagaan kesatuan tersebut, Lim Ah Lek): Perjanjian Bersama keahlian kesatuan itu hanya terhad yang baru ditandatangani di antara kepada pekcrja-pekerja Syarikai Harris NUPW dan MAPA pada 6hb April, Solid-Statc (M) Sdn. Bhd. sahaja. 1990 mengandungi syarat-syarat per- Oleh yang demikian soal pengiktira- khidmatan yang lebih baik bagi fan kesatuan pekerja-pekerja Harris pekerja-pekerja ladang jika diban- Solid-State (M) Sdn. Bhd. oleh Harris dingkan dengan syarat-syarat yang Advanced Technology Bhd. tidak timbul diperuntukkan di bawah Akta Kerja sama sekali. 3205 12 JUN 1990 3206

MPEN—LAPORAN dan Magnum 4-D, dikurangkan JAWATANKUASA kepada sekali seminggu; atau adakah kemungkinan Kerajaan 15. Tuan Chian Heng Kai minta membatalkan semua Lesen Perdana Menteri menyaiakan apakah Perjudian. perkembangan terbaru berhubung dengan Majlis Perunding Ekonomi 14-6-90 Negara (MPEN) dan nyatakan samada MPEN telah menghantar sebarang 40. Tuan Javvah anak Gerang minta laporan kepada pihak Kerajaan. Jika ya, Menteri Kewangan menyatakan: beritahu apakah laporan yang (a) jenis lesen dan bilangan lesen judi dihantarkan. Jika tidak, apakah yang diluluskan oleh Kerajaan; sebabnya dan bilakah MPEN dijangkakan nnenyerahkan laporan (b) samada sedar atau tidak pada hari kepada pihak Kerajaan. ini hampir tiap-tiap hari ada sahaja cabutan diadakan oleh Timbalan Menteri di Jabatan syarikat-syarikat judi; dan Perdana Menteri (Dato' Dr. Siti (c) kesan terlampau banyak judi di Zaharah binti Haji Sulaiman): kalangan masyarakal kita dan Sehingga kini, MPEN telah bersidang samada Kerajaan akan sebanyak 13 kali dan telah selesai mengurangkan bilangan lesen membahaskan kesemua laporan yang judi diberikan kepada syarikat disediakan oleh 6 buah jawatankuasa atau seseorang individu. yang ditubuhkan oleh Majlis. Setakat ini, MPEN telah menyediakan draf Dato' Wan Abu Bakar bin Wan laporan yang mengambil kira semua isu Mohamed: Izinkan saya menjawab dan pandangan ahli MPEN, termasuk soalan ini bersama-sama dengan soalan perkara-perkara yang terkandung di yang dikemukakan oleh Yang Berhormat dalam laporan Jawatankuasa- Tuan Jawah anak Gerang pada 14hbJun, jawatankuasa dan isu-isu yang 1990 kerana perkara yang dipersoalkan dibahaskan dalam sidang plcno Majlis. adalah berkaitan dengan perkara yang Draf laporan tersebul sedang sama. dibincangkan di peringkat Jawatankuasa Pemandu sebelum ianya dikemukakan (a) Untuk makluman Ahli Yang untuk kelulusan Majlis. Saya tidak dapat Berhormai, jawapan kepada menyatakan bilakah pihak MPEN akan soalan ini telahpun saya berikan menyerahkan laporan akhirnya kepada dalam Mesyuarat Dewan ini pada Kerajaan. Walau bagaimanapun, saya 14hbMac, 1990. yakin pihak MPEN sedang giat menyiapkan laporannya dan kita (b) Kerajaan memang sedar pada berharap laporan tersebut akan diterima masa ini terdapat cabutan BIG-4 dalam sedikit masa lagi. anjuran Sarawak Turf Club, yang dijalankan tiap-tiap hari kecuali pada hari Rabu. Ahli Yang LESEN JUDI—BILANGAN Berhormat sedia maklum bahawa 16. Tuan Ting Ling Kiew minta jenis pertaruhan, ini adalah Menteri Kewangan menyatakan: dilesenkan oleh Kerajaan Negeri Sarawak. Oleh yang demikian (a) berapakah Lesen Berjudi telah terserahlah kepada Kerajaan dikeluarkan hingga sekarang; Negeri untuk membuat dan pertimbangan yang sewajarnya. (b) dapatkah cabutan untuk Lesen Bagi pertaruhan 4-D anjuran seperti Sarawak Turf Club BIG-4 Magnum Corporation Sendirian 3207 12 Jl 1990 3208

Berhad, Kerajaan Persekutuan buah negara projek ini dijangka akan telah menghadkan cabutannya dapat mengurangkan kos mengimport kepada 3 kali sahaja dalam beras kerana sebahagian daripada beras seminggu. untuk keperluan negara boleh diimport daripada projek ini dengan harga yang (c) Kerajaan Persekutuan juga telah lebih rendah disebabkan kos membuat keputusan untuk pengeluaran terutama kos buruh dan mengawal dengan lebih ketatlagi sewa tanah di negara China adalah lebih dan mengurangkan aktiviti- murah. Melalui projek ini negara boleh aktiviti perjudian. Walau menghasilkan padi dari jenis berkualiti bagaimanapun adalah tidak tinggi dengan kos yang lebih rendah sesuai bagi Kerajaan tanpa penambahan perbelanjaan untuk membatalkan semua lesen subsidi baja dan harga padi serta tidak perjudian memandangkan perlu membuka tanah lebih banyak un­ kepada penduduk ncgara kita tuk pengeluaran padi. Selain daripada yang terdiri daripada berbilang itu, dengan adanya projek ini, sumber kaum dan menganuti agama yang bekalan beras import negara akan lebih berlainan. Sebaliknya jika semua terjamin dan harganya juga stabil jika jenis perjudian tidak dibenarkan dibandingkan dengan sumber bekalan maka ianya akan menggalakkan import sekarang. perkembangan judi bawah tanah (illegal gambling). Ini akan Idea cadangan projek ini masih di menimbulkan beberapa masalah peringkat awal perbincangan dan perla- keselamatan kelak. ksanaan projek ini adalah tcrtakluk kepada perundingan formal dengan PADI - PENANAMAN DI CHINA pihak Kerajaan China. Beberapa orang pegawai dari China akan mclawat negara 17. Dato'Dr.Affifudin bin HajiOmar ini sedikit masa lagi. Dari segi compara­ minta Menteri Pertanian menyatakan tive advantage, kajian yang mendalam berapakah nilai comparative advantage masih belum dibuat. Selain dari pertim­ yang boleh didapati melalui usaha bangan ekonomi pihak Kerajaan juga penaman padi di Republik Rakyat China perlu menimbangkan implikasi politik yang diura-urakan oleh LPN. Bilakah dan aspek-aspek teknikal, kesesuaian rancangan ini hendak dilaksanakan. tanah, tenaga kerja, kepakaran dan ke- wangan. Menteri Pertanian (Datuk Seri Sanusi bin Junid): Idea menanam padi PENGIRAAN UNDI— di negara China telah timbul dalam PENYELEWENGAN perbincangan Menteri Pertanian dengan pegawai-pegawai semasa lawatannya ke 18. Tuan Ting Chek Ming minta negeri China kerana menghadiri Perdana Menteri menyatakan apakah Persidangan Wilayah bagi Pertubuhan langkah-langkah yang telah dan/atau Makanan Sedunia. Keluasan tanah yang akan diambil oleh Pesuruhjaya dibincangkan untuk dipajak ialah sekitar Pilihanraya untuk menjaminkan bahawa 70,000 ekar untuk jangkamasa 70 tahun. sesiapa tidak boleh menyalahgunakan sistem kiraan yang baru di setiap polling Kementerian Pertanian mendapati station pada masa yang akan datang. idea sebegini menarik dan wajar diberi pertimbangan memandangkan secara Menteri di Jabatan Perdana perbanding ianya memberi beberapa Menteri dan Menteri Kehakiman faedah ekonomi kepada negara. Malaysia (Date' Dr. Ha ji Suiaiman bin Selain daripada boleh menggalakkan Haji Daud): Tidak mungkin berlaku pertukaran perdagangan di antara kedua penyalahgunaan atau penyelewengan 3209 12 JUN 1990 3210 oleh mana-mana pihak dalam seluruh Semenanjung serta Sabah dan melaksanakan sistem pengiraan undi di Sarawak dan cara manakah tempat mengundi. Calon-calon yang pengawasannya tcrhadap hutan ini. bertanding boleh melantik agen-agen mengira undi untuk ditempatkan di Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: tempat-tempat pengiraan bagi Jumlah hutan-hutan simpanan Kayu mengawasi proses pengiraan undi. Bakau adalah seperii berikut: Dalam masa yang sama pengiraan undi juga dijalankan secara terbuka dalam Kawasan Luas (hekiarj mana agen-agen mengira undi boleh mengambil bahagian sama dalam Semenanjung Malaysia 110,000 pengiraan tersebut dengan Sabah 320,000 menggunakan helaian kira (tally sheet) Sarawak 170,000 yang dibekalkan. Begitu juga agen-agen mengira undi juga akan menandatangani Malaysia 600,000 borang-borang iaitu Borang Penyata Kertas Undi dan Borang Penyaia Pengiraan Undi. Hutan-hutan simpanan Kayu Bakau ini diawasi melalui cara-cara seperti bcrikut:- PROTON SAGA - LIMOUSINE (i) Program pengurusan dan 19. Tuan Haji Mohd. Zihin bin Haji pemeliharaan kawasan hutan Mohd. Hassan minta Perdana Menieri semulajadi menyatakan sama ada kereta limousine Progon Saga untuk dipasarkan kepada Di bawah program ini orang ramai di dalam dan di luar negeri, tumpuan diberikan ke arah bagaimana sambutan orang ramai mengekalkan produktiviti terhadapnya. hutan menerusi sistem tebangan memilih (iaitu Dato' Dr. Haji Sulaiman bin Haji memilih hanya pokok-pokok Daud: Pada masa ini Edaran Otomobil yang telah matang sahaja Nasional (EON) bercadang untuk ditebang, dan meninggalkan memasarkan kereta 'limousine' di dalam bilangan pokok yang cukup negeri sahaja. Reaksi awal pasaran untuk proses pertumbuhan adalah menggalakkan di mana EON semulajadi). Menjalankan banyak menerima pertanyaan- rawatan hutan selepas pertanyaan khususnya daripada 'fleet tebangan dengan memastikan operators', pengusaha-pengusaha teksi pokok-pokok pilihan boleh dan 'limousine', syarikat-syarikat membesar dengan cepat dan korporat dan pegawai-pegawai tidak ternaung beriebihan dan Kerajaan. menjalankan tanaman pengayaan terutama bagi kawasan yang tidak HUTAN SIMPANAN KAYU mempunyai cukup bekalan BAKAU benih semula jadi. Bagi memelihara sumber hutan 20. Tuan Haji Abdul Razak bin Haji bakau untuk kegunaan Abu Samah meminta Menteri tempatan, Semenanjung Perusahaan Utama ataupun Menteri Malaysia tidak lagi yang ada kaitannya menyatakan jumlah membenarkan eksport kayu hutan-hutan simpanan Kayu Bakau di bakau keluar negeri sejak seluruh pantai dan perairan paniai di tahun 1985. 3211 12 JUN 1990 3212

(ii) Penyelidikan dan pembangunan berbanding 1,5 juta pelancong bagi tempoh yang sama pada tahun 1989, iaitu Pihak Kerajaan akan terus pertambahan sebanyak 67%. mengawas dan meningkatkan khidmat penyelidikan, Jumlah pelancong yang melawat pembangunan dan pengurusan Sarawak bagi tempoh empat bulan bagi meneniukan bekalan pertama 1990 pula adalah dianggarkan sumber hutan (kayu bakau) berjumlah 140,300 orang berbanding terus terjamin dan dengan 97,200 orang bagi tempoh yang berkembang di masa hadapan sama pada tahun 1989 iaitu pertambahan bagi memberi sumbangan sebanyak 44%. Bagi Negeri Sabah pula kepada pembangunan negara. jumlah pelancong yang melawat negeri tersebut antara bulan Januari-Februari, 1990 ialah 9,538 iaitu pertambahan TAHUN MELAWAT MALAYSIA— sebanyak 15% jika dibandingkan dengan BILANGAN PELANCONGAN tempoh yang sama bagi tahun 1989 iaitu berjumlah 8,295 orang. 21. Tuan Hsing Yin Shean minta Menteri Kebudayaan dan Pelancongan Bilangan pelancong mengikut negara menyatakan berapakah jumlah asal paling ramai sekali melawat pelancong-pelancong yang dicatatkan Semenanjung Malaysia adalah seperti telah melawat Malaysia sejak bulan berikut;: Januari hingga bulan Mei selepas pelancaran Tahun Melawat Malaysia Singapura 1,583,816 1990; dalam tempoh tersebut, berapa Negeri Thai 167,313 pelancong-pelancong telah melawat Jepun 165,442 Sabah dan Sarawak dan dalam jumlah Taiwan 69,575 tersebut pelancong-pelancong dari United Kingdom dan Ireland 67,744 negara manakah yang paling ramai Amcrika Syarikai 53,232 melawat Malaysia. Golongan apa yang Dari segi kadar pertambahan ber­ mendapat manfaat dari industri banding dengan tahun 1989, kadar yang pelancongan ini. tinggi adalah dari Negara Jepun, Tai­ Menteri Kebudayaan dan wan, Australia, United Kingdom, Ger­ Pelancongan (Dato' Haji man Barat, Amerika Syarikat dan Ne- Sabbaruddin Chik): Berdasarkan gara-negara Scandinavia, kepada maklumat yang diberikan oleh Bilangan pelancong mengikut negara Jabatan Imigresen, jumlah pelawat asing asal yang paling ramai melawat Negeri yang melawat Semenanjung Malaysia Sarawak ialah:- sehingga bulan April, 1990 adalah seramai 5,548,094 orang (termasuk Brunei 67,359 4,363,130 pelawat yang masuk melalui Indonesia 22,266 Tambak Johor) jika dibandingkan Eropah Barai 6,426 dengan 3,472,347 orang pada tahun United Kingdom/Ireland 6,321 1989. Mengikut anggaran Kementerian, Jepun 2,184 bilangan pelancong adalah dikira Ausiralia/New Zealand 2,733 berdasarkan kepada nisbah 36% pelawat Bilangan pelancong mengikut negara Singapura dan 74% pelawat negara- asal yang paling ramai melawat Negeri negara lain adalah pelancong. Oleh yang Sabah ialah: demikian, berdasarkan kepada perkiraan di atas, bilangan pelancong yang Korea Seialan: 1,302 melawat Semenanjung Malaysia bagi Jepun: 1,252 tempoh empat bulan pertama tahun Singapura: 1,006 1990 ialah lebih kurang 2.5 juta orang Hong Kong: 923 3213 12 JUN 1990 3214

Pihak-pihak yang mcndapat manfaat 22-6-90 secara langsung dari industri pelancon- gan ini ialah mereka yang menjalankan 29. Tuan Abdol Mulok bin Awang perniagaan dalam bidang pelancongan Damit minta Menteri Perdagangan dan seperti syarikat pengembara, pen- Perindustrian menyatakan: gusaha-pengusaha hotel, chalet, tempat- (a) apakah perkembangan dan tempat peranginan, kraftangan, pen- prestasi sektor industri kecil dan gangkutan pelancongan dan restoran/ sederhana (SMI) dalam gerai makanan. Disamping iiu dengan mempercepatkan proses berkembangnya perniagaan-perniagaan pertumbuhan industri di negara tersebut diatas, akan memberi peluang ini; dan pekerjaan yang luas kepada rakyat tern- patan. (b) apakah langkah-langkah yang telah diambil bagi mewujudkan integrasi syarikat gergasi PUSAT KESIHATAN/KL1NIK aniarabangsa dengan sekior DESA— PKMBINAAN perusahaan, industri kecil dan sederhana (SMI) tempatan. 22. Tan Sri Haji Sakaran bin Dandai minta Menteri Kesihatan menyatakan Dato' Kok Wee Kiat: Saya pohon adakah pihak Kementerian bercadang izin untuk menjawab soalan ini bersama- untuk membina banyak lagi pusat-pusat sama dengan soalan-soalan yang telah kesihatan dan kakitangan perubaian dikemukakan oleh Yang Berhormat dari khususnya di luar-luar bandar di dalam Labuan yang dijadualkan pada 22.6.1990 Rancangan Malaysia Keenam. kerana semua soalan ini adalah berkaitan dengan perkembangan industri kecil dan Tuan Chua Jui Meng: Kementerian sederhana. Kesihatan memang ada cadangan untuk Bilangan industri kecil dan sederhana membina pusat kesihatan dan klinik desa adalah dianggarkan berjumlah 20,571 di luar bandar dalam Rancangan buah dan 17,083 buah darinya adalah Malaysia Keenam. Cadangan ini telah industri kecil. Dari 17,083 ini pihak disediakan dan menunggu kelulusan Kementerian telah mengenalpasti Kerajaan. 13,992 buah industri kecil yang modal Kementerian Kesihatan juga sedang berbayar antara $5,000 hingga meningkatkan keupayaannya untuk $5,000,000 pada tahun 1988/89. melatih kakitangan yang sesuai bagi Mengikut kajian PelanTindakan IKS, menampung keperluan tenaga manusia. sekior ini menunjukkan prestasi yang baik dari segi nilai tambah yang mana telah meningkal dari 29% pada tahun 1987 kiepada 32% di tahun 1990 dan INDUSTRI KECIL DAN dijangka aka,n terus meningkal kepada SEDERHANA 35% p;ada lahun 1995. Dari segi peluang pekerjaan, sekior ini lelah menyediakan 23. Tuan Haji Mohamed bin Yaakob 40% daripada peluang pekerjaan di minta Menteri Perdagangan dan sektor pcrkilangan pada tahun 1987 dan Perindustrian Malaysia menyatakan: dijangka meningkal kepada 42% pada (a) berapa banyak industri kecil yang lahun T990 dan seierusnya kepada paras sudah didirikan di seluruh 45% pada tahun 1995. Dari segi modal, negara? jumlah pelaburan modal di sekior ini dijangka akan meningkal dari 38% di (b) apakah hasil yang telah tahun 1987 kepada 40% pada tahun 1990 diperolehi daripada industri dan seterusnya dijangka meningkal tersebut? kepada 42% pada tahun 1995. 3215 12 JUN 1990 3216

Perkembangan yang pesat di sektor dan kebanyakannya terletak ini telah membawa kepada hasil-hasil berhampiran dengan industri yang positif, yang mana antara lain besar. adalah:- FILEM DAN SARIKATA DI TV— (a) Sektor ini boleh dijadikan asas GARISPANDUAN untuk dikembangkan sebagai industri yang lebih besar dan 24. Tuan Hu Sepang minta Menteri memberi 'industrial inputs' dan Penerangan menyatakan garis—gans perkhidmatan kepada sektor panduan yang sedia ada bagi penapisan industri besar. filem-filem untuk tayangan di TV dan juga nyatakan garis-garis panduan untuk (b) Membantu dalam mewujudkan sarikata bagi program-program atau industri di luar bandar dan secara filem-filem bukan Melayu yang langsung telah dapat ditayangkan di TV. meningkatkan kualiti hidup masyarakat luar bandar dari segi Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: sosio-ekonomi. Suka saya maklumkan di sini sebeium (c) Perkembangan sektor industri ini sesuatu filem tersebut ditayangkan juga telah dapat membantu melalui TV ianya akan ditapis terlebih meningkatkan keusahawanan di dahuiu oleh Lembaga Penapisan Filem kalangan pengusaha-pengusaha untuk menentukan kcscsuaiannya bagi melalui pengalaman dan latihan tontonan rakyat negara sclaras dengan yang mana penting untuk garis panduan yang telah ditetapkan. perkembangan ekonomi negara Pada masa ini Ahli-ahli Lembaga selanjutnya. Penapis Filem yang dikhaskan untuk tugas tersebul ditempatkan di RTM. Untuk mewujudkan integrasi diantara Penapisan rancangan-rancangan dibuat syarikat industri besar (asing ataupun berdasarkan kepada garis-garis panduan tempatan) dengan syarikat industri kecil yang ditetapkan oleh Lembaga tersebut. tempatan Kerajaan telah mengambil langkah-langkah berikut:- Mengenai sarikata filem-filem bukan Melayu pula sama ada bagi filem-filem (a) Menubuhkan Pusat 'Sub­ cereka, mini siri, rencana mahupun contracting Exchange' di dokumentari ianya dibuat berpandu Kementerian Perdagangan dan kepada skrip bagi filem-filem yang Perindustrian. mempunyai skrip. Bagi filem-filem yang tidak mempunyai skrip ianya dibuat (b) Memberi Galakan Pengurangan melalui 2 cara, pertama suara daripada Pendapatan Larasan sebanyak filem-filem tersebut dirakamkan ke pita 5% bagi pembelian dari industri audio dan penterjemah mendengar kecil. rakaman tersebut sambil membuat terjemahan atau kedua ianya dibuat (c) Menjalankan R&D bagi secara transkripsi iaitu penterjemah meningkatkan mutu dan daya menonton filem-filem tersebut sambil pengeluaran industri kecil dan menterjemahkannya. Penterjemahan ini sederhana. dibuat secara ringkas berdasarkan (d) Menempatkan industri kecil kepada dialog-dialog yang disiarkan dan berhampiran dengan industri bukan diterjemah perkataan demi besar. Pada masa ini terdapat perkataan supaya para penonton dapat sebanyak 98 kawasan per­ mengikuti jalan cerita. Terjemahan ini industrian industri kecil dan akan disemak terlebih dahulu sebelum sederhana yang telah dimajukan, disiarkan melalui TV. 3217 12 J UN 1990 3218

CUKAIPENDAPATAN setiap tahun adalah tertakluk PERSENDIRIAN DAN SYARIKAT kepada keadaan ekonomi, sistem pentadbiran cukai yang 25. Dr. Nicholas Munong anak Ibau bertambah baik dan minta Menteri Kewangan menyatakan: penguatkuasaan yang dijalankan oleh Jabatan Hasil Dalam Negeri. (a) berapakah jumlah cukai Diantara fakta-fakta ini, keadaan persendirian dan cukai syarikat- ekonomi merupakan fakta utama syarikat tahunan yang lelah yang menyebabkan kutipan cukai dikutip oleh Jabatan Cukai di bertambah atau berkurang dari negara ini dalam tempoh tahun satu tahun ke tahun yang lain. 1986, 1987, 1988 sejak ianya melancarkan gerakan mcngutip (c) Di dalam menjalankan tugas cukai tahunan yang bermula biasa, pegawai di Jabatan Hasil beberapa tahun yang lalu; Dalam Negeri tidak membawa apa-apa senjata. Pegawai- (b) dari jumlah cukai yang dikutip pegawai kanan di Jabatan itu adakah ianya jauh lebih berkenaan hanya akan membawa bertambah jika dibanding dengan senjata apabila kes yang disiasat tahun-tahun sebelumnya; itu disyaki akan membahayakan (c) untuk menjalankan tugas nyawa. mengutip cukai dari perseorangan atau syarikat TAHUN MELAWAT MALAYSIA— adakah ianya benar kakitangan PERUNTUKAN Jabatan Cukai membawa senjata perlindungan diri dan sebutkan 26. Tuan Hashim bin Safin minta senjata yang mereka pernah Menteri Kebudayaan dan Pclancongan bawa. menyatakan berapakan perbelanjaan Kerajaan yang terlibat sama ada secara Dato' Wan Abu Bakar bin Wan langsung atau tidak langsung di dalam Mohamed: usaha kempen Tahun Melawat Malaysia (a) Untuk makluman Ahli Yang 1990. Secara anggaran berapa lamakah Berhormat, jumlah cukai dapat Kerajaan mendapat balik jumlah pendapatan persendirian dan wang yang telah dibelanjakan cukai pendapatan Syarikat yang berdasarkan pendapatan negara seiiap telah dikutip oleh Jabatan Hasil pelancong untuk setiap hari mereka Dalam Negeri bagi tahun-tahun berada di Malaysia. 1986, 1987 dan 1988 adalah seperti berikut: Dato' Haji Sabbaruddin Chik: Peruntukan yang diiuluskan oleh Cukai Cukai Perbendaharaan Malaysia bagi program Pendapatan Pendapatan' Tahun Melawat Malaysia 1990 adalah Persendirian Syarikat berjumlah $92 juta bagi jangkamasa 3 1986 $1,796.5 juta $3,464.4 juta tahun (1989, 1990 dan 1991). 1987 $1,812.7 juta $2,796.5 juta 1988 $1,802.2 juia $3,166.3 juia Mengikut maktumat yang didapati daripada Jabatan Imigresen, jumlah kemasukan pelancong asing ke Malaysia *tidak termasuk Cukai Pendapatan petroleum bagi jangkamasa 4 bulan pertama tahun ini dianggarkan berjumlah 2.6 juta orang (b) Ingin saya maklumkan di Dewan iaitu pertambahan sebanyak 66% ber- yang mulia ini bahawa jumlah banding dengan tahun 1989 bagi jangka­ cukai pendapatan yang dipungut masa yang sama. 3219 12 JUN 1990 3220

Dengan anggaran bahawa purata saiu tuduhan bahawa parti Perdana setiap pelancong akan berbelanja Menteri, iaitu UMNO Baru, akan sebanyak $585.00 jumlah hasil dari segi menerima wang komisyen atau pertukaran wang asing yang didapati 'kickback' berjumlah lebih $300 juta dianggarkan berjumlah $1.5 billion. daripada pembelian senjata 'TORNADO' dari United Kingdom, jika PROTON SAGA—PENGELUARAN tidak, mengapa mernandangkan apa DAN KEUNTUNGAN yang ditulis itu membawa kesan yang buruk ke atas nama Perdana Menteri dan 27. Tuan Nurnikman bin Abdullah juga partinya sekiranya UMNO Baru minta Perdana Menicri menyatakan tidak dijadual akan menerima komisyen berapakah jumlah kereta Proton Saga atau 'kickback' itu. yang mampu dikeluarkan dalam sehari oleh Perusahaan Otomobil Nasional Menteri di Jabatan Perdana (PROTON). Adakah beliau sedar Menteri (Dato' Dr Mohamad Yusof bahawa ramai pembeli di Sabah terpaksa bin Haji Mohamed Nor): Perkara yang menunggu sehingga 4 bulan untuk dibangkitkan oleh Ahli Yang Berhormat mendapatkan kereta mereka. Sudahkan dari Ipoh itu adalah suatu yang mustahil syarikat berkenaan mencatat keuntungan dan tidak timbul.sama sekali kerana ataupun masih lagi mengalami kerugian. cadangan pembelian TORNADO telahpun dibatalkan oleh Kcrajaan. Dato' Dr Haji Sulaiman bin Haji Daud: Pada masa ini PROTON mengeluarkan sebanyak 330 unit kereta GURU MENGIDAP SAKIT JIWA Proton Saga sehari atau 20.7 unit sejam. Kapisiti kilang PROTON adalah 80,000 29. Tuan R. Karpal Singh minta unit setahun berdasarkan 2 syif kerja. Menteri Pendidikan menyatakan bilangan guru yang dihantar untuk Berhubung dengan jangkamasa rawatan sakit jiwa dalam tempoh tiga tempahan kereta Proton Saga, pada tahun yang lepas. Nyatakan bilangan amnya masa menungu untuk yang dapat dirawat serta bilangan yang mendapatkan Proton Saga di Sabah bersara dari perkhidmatan demi adalah tidak melebihi dua bulan kepentingan orang ramai. bergantung kepada tempat tempahan dibuat, model kereta dan warna yang Dr. Leo Michael Toyad: Untuk dipilih. makluman Ahli Yang Berhormat,jumlah guru yang dilaporkan menghadapi Untuk makluman Yang Berhormat, masalah sakit jiwa ialah scramai 164 PROTON lelah mula mencatat orang dan guru yang bersara dalam keuntungan kira-kira $32 juta dalam tempoh 3 tahun atas sebab-sebab sakit tahun kewangan 1989/90 PROTON jiwa ialah scramai 38 orang (1987-1989). dijangka akan mendapat keuntungan Guru-guru yang menghidap penyakit yang lebih besar. sakit jiwa ini mendapat rawatan sakit AKHBAR "THE OBSERVER"— jiwa secara persendirian sama seperti TINDAKAN MAHKAMAH sakit-sakit biasa. 28.Tuan P. Patto minta Perdana Menteri URUSNIAGA WANG ASING menyatakan sama ada beliau selaku Presiden Parti UMNO mahupun selaku 30. Dr Tan Seng Giaw minta Menteri Perdana Menteri akan membawa Kewangan menyatakan: tindakan mahkamah ke atas akhbar The Observer' di England kerana (a) kriteria-kriteria yang diguna mengeluarkan satu rencana khas dalam untuk menentukan institusi- akhbarnya keluaran 7 Mei 1989 di mana institusi kewangan yang baru- 3221 12 JUN 1990 3222

baru ini terpilih untuk urusan jual beli wang asing untuk berurusniaga dalam pertukaran keperiuan sendiri sahaja dan asing. Dengan 'perlantikan' bukan untuk menyediakan terbaru ini, apakah jumlah perkhidmatan urusniaga wang institusi kewangan yang asing kepada orang awam. berurusniagakan pertukaran Dengan demikian, bilangan asing di dalam negara; peniaga wang asing yang ada sekarang ini masih kekal kepada (b) apakah faktor-faktor yang 38 buah bank perdagangan dan biasanya mendorong Kerajaan Bank Islam. sama ada menambah atau mengurangkan bilangan institusi (b) Buat masa ini Kerajaan kewangan yang dibenarkan berpendapat bahawa semua bank berurusniaga dalam pertukaran perdagangan termasuk Bank asing. Apakah pula faktor-faktor Islam adalah sesuai dan layak utama bagi 'perlantikan' baru- menjadi peniaga-peniaga wang baru ini; asing di negara ini. Mereka dirasakan bcrkemampuan dan (c) apakah bentuk kajian semula berkeupayaan untuk menampung yang dilaksanakan oleh Kerajaan keperiuan orang awam ke atas ke atas institusi-institusi ini bagi wang asing. Dengan demikian, menentukan sama ada ianya soal untuk menambah dan harus terus diberi kebenaran mengurang bilangan peniaga berurusniaga pertukaran asing wang asing adalah tidak atau tidak. Pernahkah dalam berbangkit. Mengenai Bank sejarah kewangan negara Industri Malaysia Berhad, kebenaran ditarik balik daripada keiulusan terhad untuk sesebuah institusi kewangan. menjalankan urusniaga wang Jika ada, apakah bulir-butir asing yang diberikan baru-baru mengenai kejadian berkenaan; ini adalah memandangkan dan bahawa bank itu terlibat secara (d) bagaimana pula dengan pilihan langsung dengan pelaksanaan institusi kewangan bagi skim-skim yang berkaitan dengan memperdagangkan bil-bil Per- eksport dan import termasuk bendaharaan. Skim Pembiayaan Semula Kredit Eksport dan Skim Pembiayaan Dato' Wan Abu Bakar bin Wan Perdagangan Import. Mohamed: (c) Peranan sebagai peniaga wang (a) sebenarnya tidak ada institusi- asing adalah sesuai dengan institusi kewangan yang baru aktiviti bank-bank perdagangan diberi kebenaran untuk dan Bank Islam. Mereka telah mengadakan perkhidmatan menunjukkan kcupayaan dan urusniaga wang asing kepada kemampuan yang baik untuk orang awam. Apa yang telah menampung kehendak orang diluluskan kepada sebuah ramai kc atas wang asing. Dengan institusi kewangan baru-baru ini, demikian, kajian semula bagi adalah merupakan keiulusan menentukan sama ada mereka untuk menjalankan urusniaga harus terus diberikan kebenaran wang asing secara terhad sahaja. untuk berurusniaga wang asing Keiulusan ini hanya adalah tidak berbangkit. membenarkan bank berkenaan iaitu Bank Industri Malaysia (d) Mengenai urusniaga bil-bil Berhad untuk menjalankan Perbendaharaan pemilihan 3223 12 JUN 1990 3224

institusi-institusi kcwangan kepada Perlembagaan itu ialah terlalu sebagai peniaga-peniaga ulama acap, tetapi sama ada dalam perkem- adalah dibuat berasaskan kepada bangan negara demi kcadaan yang be- prestasi dan kekukuhan rubah, pindaan itu adalah perlu untuk kedudukan kewangan mereka. Ini menjaga kepentingan negara dan rakyat adalah untuk menggalakkan Malaysia. pasaran yang aktif dalam bil-bil perbendaharaan keranapeniaga- KONTRAK BEKALAN AYAM KE peniaga utama adalah terlibat SEKOLAH BERASRAMA dalam penentuan sebut harga dua hala dalam pasaran bil-bil 32. Tuan Sim Kwang Yang minta perbendaharaan dan juga Menteri Kcwangan menyatakan kenapa menjamin keluaran bil-bil kontrak mcmbekalkan ayam kepada perbendaharaan dalam tender semua sekolah-sekolah asrama di negeri mingguan. Sarawak telah diberi kepada sebuah syarikat yang didaftarkan di Semenanjung Malaysia TANPA PERLEMBAGAAN TENDER TERBUKA, apakah syarat- - PERSEKUTUAN syarat telah dikenakan untuk kontrak untuk bekalan dan anggaran harga 31. Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji kontrak tersebut bagi setiap tahun. Arshad minta Perdana Menteri Adakah pihak Kerajaan merumuskan menyatakan tentang kekerapan dasar tertentu untuk memastikan supaya Perlembagaan Negara dipinda:- kontraktor-kontraktor berasal dari (a) berapa kalikah pindaan di buat Negeri Sarawak dapat keupayaan untuk sejak beliau mengambil alih projek-projek yang dijalankan di Negeri pentadbiran negara; Sarawak bagi semua Jabatan-jabatan Persekutuan. (b) jika dibandingkan dengan Perdana Menteri-Perdana Dato' Wan Abu Bakar bin Wan Menteri sebelum ini adakah Mohamed: Sukacita saya menyatakan pindaan-pindaan itu seimbang, di sini bahawa makluman di dalam keterlaluan atau tidak sebanyak soaian Ahli Yang Berhormat itu adalah mana yang berlaku di bawah tiap- tidak benar. Sebenarnya, kontrak tiap Perdana Menteri; membekal ayam ke sekolah-sekolah (c) apakah yang mendorongkan berasrama di Negeri Sarawak telah pindaan-pindaan itu terlalu acap; diberikan kepada syarikal yang berdaftar dan dengan Kementerian Kewangan dan Pejabat Kewangan Persekutuan (d) bersetujukah Perdana Menteri Sarawak. Peraturan dan Syarat ini bahawa acapnya pindaan dibuat telahpun dikuatkuasakan sejak beberapa telah menjadikan perundangan tahun lepas. Kontrak-kontrak seperti ini utama negara itu ibarat secebis adalah diberi keutamaan kepada kertas usang. kontraktor-kontraktor di Sarawak. Berhubung dengan pemberian kontrak, Dato' Dr. Haji Sulaiman bin Haji ingin juga dijelaskan di sini bahawa pada Daud: Sejak bukan Julai tahun 1981, dasarnya sesuatu kontrak Persekutuan Perlembagaan Persekutuan telah dipinda itu boleh ditandingi oleh manamana sebanyak enam kali.Kesemua pindaan- kontraktor di dalam Malaysia. Walau pindaan itu telah dibuat selepas keper- bagaiamanpun, dalam negeri-ncgeri luannya dikaji dengan telili dan men- tcrientu, khususnya bagi kontrak kecil dalam. Soal utama dalam perkara ini seperti pcmbekalan makanan dan bukanlah sama ada pindaan-pindaan sebagainya, keutamaan diberi kepada 3225 12 JUN 1990 3226 penender-penender tempatan. Ini ada- tujuan Kerajaan memberhentikan lah untuk menggalakkan penubuhan operasi Loteri Perkhidmatan Masyarakat pengusaha-pengusaha daripada dan Kebajikan adalah selaras dengan kawasan-kawasan di mana lender dasar Kerajaan untuk tidak terlibat dilaksanakan. Polisi seperii ini telah juga secara langsung dengan aktiviti diamalkan oleh Kerajaan sejak beberapa perjudian. Ini adalah juga selaras dengan tahun yang lalu. hasrat Kerajaan untuk mengawal dan mengurangkan kegiatan perjudian. Pada Syarat-syarat yang telah dikenakan masa ini Loteri Perkhidmatan untuk kontrak bekalan ayam adalah Masyarakat dan Kebajikan adalah satu- seperti berikut:- satunya kegiatan perjudian yang mana (i) Bekalan hendaklah dikcluarkan Kerajaan mempunyai kepentingan dari ladang ternakan sendiri. secara langsung. Dengan pemberhentian Syarikat berkenaan diberi operasi loteri tersebut Kerajaan tidak lagi tempoh selama enam (6) bulan terlibat secara langsung dalam untuk memulakan pengeluaran. menganjurkan loteri. Dengan Jika syarikat gagal berbuat pemberhentian loteri ini Kerajaan akan demikian, maka keluiusan ini kehilangan hasil kira-kira S50 juta adalah terbatal. setahun dan bukannya $150 juta sebagaimana yang dinyatakan oleh Ahli (ii) Syarikat hendaklah melantik Yang Bcrhormat. agensi/anak payung dikalangan Syarikat Bumiputera. Kerajaan masih membenarkan (iii) Syarikat/agen dilarang meng- operasi syarikat-syarikat loteri yang lain alibabakan kontrak tersebut. kerana Kerajaan tidak terlibat secara langsung dalam menganjurkan loteri- Anggaran kontrak setahun ialah $4.6 loteri tersebut. Sebagai sebuah negara yang penduduknya terdiri daripada ber- juta. bilang bangsa dan agama, adalah tidak sesuai bagi pihak Kerajaan untuk mem­ berhentikan semua operasi perjudian. LOTERI PERKHIDMATAN KE- Tambahan pula, jika semua jenis perju­ BAJIKAN MASYARAKAT— dian tidak dibenarkan maka ianya akan PEMBERHENTIAN OPERASI menggalakkan perkembangan judi bawah tanah (illegal gambling). Ini akan 33. Tuan Haji Mohamed Sam bin menimbulkan beberapa masalah kesela- Haji Sailan rninta Menteri Kebajikan matan kelak. Masyarakat menerangkan kebi- jaksanaan tindakan Kerajaan menamatkan perkhidmatan Loteri PENUNTUT MALAYSIA DI Kebajikan Masyarakat dan dengannya SEBERANG LAUT—PEBIAYAAN juga Kerajaan kehilangan $150 juta sumber kewangan untuk usaha-usaha 34. Tuan M.G. Pandithan minta kebajikan dan sukan. Terangkan juga Menteri Pendidikan menyatakan berapa kebijaksanaan Kerajaan membenarkan ramai penuntut-penuntut Malaysia yang syarikat-syarikat Loteri yang lain pada dibiayai oleh Kerajaan masih berada di masa yang sama mcneruskan seberang laut dan berapakah jumlah operasinya. wang yang dibelanjakan oleh Kerajaan dalam satu tahun bagi mereka. Dari Menteri Kebajikan Masyarakat jumlah itu berapa ramai yang kembali ke (Dato Mustaffa bin Mohammad): tanahair dan berkhidmat dengan Sebagaimana diterangkan dalam Kerajaan. Apa yang berlaku kepada kenyataan akhbar pada 4hb April, 199JV^ selebihnya. 3227 12 JUN 1990 3228

Dr. Leo Michael Toyad: Untuk pentadbiran Sekolah-sekolah Agama makluman Ahli Yang Berhormat, Rakyat di seluruh negara. Sehingga kini, salu beniuk kurikulum letahpun (i) Bilangan penuniui-pcnunlut dibeniangkan dalam bengkel yang tajaan Kementerian Pendidikan dihadiri oleh wakil negeri-negeri. yang masih berada di seberang Perbincangan di anlara negeri-negeri laut seperti pada Mei, 1990 akan diadakan dari semasa ke semasa. adalah seramai 665 orang; (ii) Jumlah peruntukan yang Pihak Berkuasa Agama Islam Negeri dikeluarkan oleh Kemenierian lelah memberi sambutan yang Pendidikan untuk membiayai menggalakkan dalam usaha ke arah pelajar-pelajar ini pada tahun penyelarasan ini. 1989 adalah sebanyak SI6.64 juta. Pada masa ini, belum ada lagi mana- mana negeri yang mclaksanakan (iii) Pelajar-pelajar ini akan kcmbali urikulum yangdiselaraskan oleh LEPA1. ke tanahair berperingkat- peringkat apabila mereka menamatkan pengajian. Kesemua mereka yang kembali LOTERI ASING—MENCEGAH akan diambil untuk berkhidmat KEMASUKAN dengan Kemenierian Pendidikan.

36. Tuan Peter Paul Dason minia Menteri Kewangan menyatakan LEPA1—PENYELARASAN tindakan-tindakan yang diambil oleh KURIKULUM Kerajaan uniuk mencegah kemasukan loteri-loteri asing Australia, Loteri 35. Tuan Haji Mohamed Yusoff bin 6/49 dari Canada dan Suddentbohe Haji Abdul Latiff minia Perdana Klassen Lotteries dari German Barat ke Menteri menyatakan: dalam negara ini. (a) sejauhmanakah kejayaan Dato' Wan Abu Bakar bin Wan langkah dan usaha yang telah Mohamed: Menurut siasatan dicapai oleh LEPAI bagi Kementerian Kewangan loteri-loteri menyelaraskan kurikulum dan asing telah di bawa masuk ke negara ini pentadbiran Sekolah-sekolah melalui dua cara, pertama, yang melalui Agama Rakyai di seluruh terbitan luar negeri yang dipasarkan di Malaysia; Malaysia; dan kedua, melalui 'mailing services' yang berpusai di Malaysia. (b) bagaimanakah sambutan yang Kerajaan akan mengetatkan lagi kawalan telah diberi oleh pihak berkuasa kc alas penerbitan-pcnerbitan yang agama negeri-negeri di Malaysia; mengandungi promosi lerhadap loteri- dan loteri asing di Malaysia. Di samping itu (c) adakah mana-mana negeri lelah Kerajaan akan menjalankan siasatan melaksanakan keputusan yang yang rapi untuk mengesan syarikat telah dibuat. 'mailing services' yang lerlibat membantu promosi loteri-loteri asing untuk diambil lindakan mcngikui Setiausaha Parlimen di Jabatan undang-undang. Perdana Menteri (Tuan Othman bin Abdul): Pihak LEPAI sentiasa berusaha (Soalan No. 37—Sila Lihai Jawapan untuk menyelaras kurikulum dan No. I) 3229 12 JUN 1990 3230

INFRASTRUKTUR LUAR negara. Usaha-usaha untuk BANDAR meningkatkan ekonomi akan torus diperiingkatkan. Pada masa 38. Tuan Haji Bujang bin Haji Ulis ini pengusaha kecil yang telah minta Menteri Pembangunan Negara dan terlibat dengan projek Luar Bandar menyatakan: penambahan pendapatan telah digalakkan untuk berdikari. (a) berapa peratuskah kemudahan asas telah tercapai bagi penduduk Disamping itu, langkah yang luar bandar; dan lebih berkesan ke arah peningkatan taraf ekonomi (b) adakah peranan Kemas penduduk luar bandar ialah bersungguh untuk menaikkan proses pendidikan seumur hidup. taraf ekonomi penduduk luar Pendidikan non-formal dan bandar dan apakah langkah yang pendidikan informal boleh lebih berkesan ke arah itu. menjadi 'instrument' yangcukup berkesan kepada penduduk luar Timbalan Menteri Pembangunan bandar yang sudah terkeluar dari Negara dan Luar Bandar (Dato' bangku sekolah. Kurikulum Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. pendidikan sosio-ekonomi yang Ghazali): digcmbclingkan dengan kema­ (a) Pencapaian pelaksanaan bagi hiran ekonomi pertanian dan program infrasiruktur luar industri boleh mcnolong bandar seluruh negara sejak penduduk luar bandar keluar dan ianya mula dilaksanakan ccngkaman kemiskinan. sehingga tahun 1989 adalah Pada masa sekarang pihak seperti berikut: Kemas sedang merancang projek (i) bekalan air luar 63% dan aktiviti seperti ini dalam bandar usaha membantu Kerajaan untuk (ii) bekalan elektrik membangun sumber manusia di negara ini. luar bandar 81% (iii) jalan luar bandar 65% TADIKA—PERUNTUKAN (iv) menaikkan taraf KERAJAAN jalan kampung 38.4% 39. Tuan S.S. Subramaniam minta- Pihak Kementerian sedang memper- Menteri Pendidikan menyatakan: giatkan usaha bagi melaksanakan (a) berapakah jumlah peruntukan program-program berkenaan agar pen­ tambahan yang akan duduk luar bandar di negara ini dapat dibelanjakan oleh Kerajaan untuk menikmati kemudahan asas sepenuhnya. mengadakan kelas-kelas Tadika (b) Kemas akan terus berusaha dalam sekolah-sekolah luar sedaya upaya untuk menaikkan bandar kita.Jika sekolah-sekolah taraf ekonomi penduduk luar Tadika diadakan dalam semua bandar menerusi aktiviti sekolah di negara kita berapakah pendidikan dan kemahiran. jumlah peruntukan yang harus Program seperti ini telah ditambah Kementerian.Untuk diperluaskan dari semasa kc mengurangkan beban Kerajaan semasa merangkumi penerapan adakah cadangan untuk mengutip budaya niaga selaras dengan sedikit sebanyak peruntukan dari kehendak-kehendak pem­ ibu-bapa untuk mengadakan bangunan ekonomi tempatan dan kelas-kelas Tadika tersebut; 3231 12 JUN 1990 3232

(b) berapakah jumlah peruntukan Sebenarnya Kementerian Pendidikan yang hams dibelanja oleh bercadang untuk mengadakan Kementerian jika umur kemudahan prasekolah bagi kanak- permulaan persekoiahan oleh kanak berumur 5 tahun lebih di tempat- anak-anak kita diturunkan tempat yang tidak ada kemudahan kepada umur 5+ ataupun 4+. seumpamanya. Keutamaan akan Adakah Menteri sedar banyak diberikan kepada kawasan luar bandar negara-negara lain memulakan dan kawasan scsak di.bandar.ini adalah persekoiahan pada umur 5+ dan untuk memberi semua kanak-kanak, oleh yang demikian, apakah terutama yang miskin di bancar dan luar sebabnya negara kita tidak bandar menikmati peluang pcmpelajaran menggunakan umur kurang ini; yang sama.Dalam masa yang sama juga, dan Kementerian Pendidikan akan bekerjasama dengan badan-badan atau (c) apakah kelebihannya untuk agensi-agensi lain yang mengadakan mengadakan sistem pelajaran pusat-pusat prasekolah untuk Tadika yang akan dilaksanakan menyelaraskan hal-hal yang berkaitan dalam semua sekolah kita jika supaya program prasekolah ini dapat dibandingkan dengan permulaan diadakan dengan jayanya. persekoiahan oleh murid-murid pada umur 5+ iaitu satu cara yang AIDS DI KALANGAN PENAGIH lebih baik untuk meningkatkan DADAH intelectual level bagi semua anak-anak kita. 40. Tuan Hsing Yin Shean minta Menteri Dalam Negeri menyatakan oleh Dr. Leo Michael Toyad: Untuk kerana terdapat lebih kurang 110 orang makluman Ahli Yang Berhormat, penagih dadah disahkan mengidapi Kementerian Pendidikan memang sedar penyakit AIDS, sama ada Kementerian tentang adanya beberapa negara yang beliau mempunyai rancangan untuk telah mengamalkan umur kemasukan mengasingkan pengidap-pengidap sekolah yang lebih rendah daripada yang tersebutJika tidak, mengapa dan jika la, diamalkan sekarang (6 tahun+), tetapi sama ada kawasan yang sesuai telah buat masa ini dasar untuk menurunkan diperolehi untuk mendirikan sebuah umur permulaan persekoiahan di negara Pusat kuarantin untuk mangsa-mangsa ini dari 6+ ke 5-+- belum diputuskan dan tersebut. masih di peringkat perbincangan oleh Jawatankuasa Kabinet. Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: Untuk makluman Yang Berhormat, 110 Untuk makluman Yang Berhormat, orang penagih yang telah dikesan itu menjelang tahun 1991 bilangan kanak- kanak dalam lingkungan umur 5+ adalah adalah pembawa kuman AIDS (Carrier) seramai 490,800 orang dan sekiranya dan bukan pengidap penyakit AIDS. dilaksanakan umur permulaan Kerajaan mempunyai rancangan un­ persekoiahan ini sekali gus akan tuk mengasingkan mcrcka dan tindakan memerlukan pertambahan kira-kira susulan untuk mewujudkan sebuah Pusat 14,000 bilik darjah atau 779 buah Khas scdang diuruskan. sekolah pada tahun pertama persekoiahan di sekolah rendah. Pembangunan fizikal ini akan HOSPITAL DESA DI BUKIT melibatkan anggaran kos hampir 1 SERAMPANG, MUAR billion ringgit tidak termasuk kos pengurusan seperti perkhidmatan dan 41. Tuan Ahmad bin Omar minta latihan guru, buku teks dan Iain-lain Menteri Kesihatan jnenyatakan bilakah khidmat sokongan. Kementerian akan membina sebuah 3233 12 JUN 1990 3234

Hospital Desa di kawasan Durian kempen 'Anti Cigarette Smuggling' Condong/Bukil Serampang Muar yang telah dijalankan baru-baru ini di sebagaimana yang telah dipersetujukan Sabah terutamanya di Tawau. dan dirancangkan dalam RMS. Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: Tuan Chua Jui Meng: Kementerian Adalah sukar untuk menyatakan kesan Kesihatan sedang dalam proses segera mengenai kempen 'Ami Cigarette pengambilan tanah bagi pembinaan satu Smuggling' yang telah dijalankan baru- pusat kesihatan di Bukit Serampang, baru ini di Sabah terutamanya di Tawau. Muar. Setelah tanah ini diperolehi Walau bagaimanapun mengikut Kementerian akan memohon peruntukan kenyataan Gabungan Pengilang- untuk pembinaan pusat kesihatan Pengilang Tembakau Malaysia (GPTM) tersebut. penjualan rokok-rokok keluaran nricreka telah meningkat sejak kempen itu PKM—PERJANJIAN DAMAI dilancarkan pada 20-24 Mae 1990. Bcgitu juga penjualan rokok-rokok 42. Tuan Lim Kit SiangmintaMcntcri seludup di tempat-tempat awam telah Dalam Negeri menyatakan bilangan berkurangan. pemimpin-pemimpin dan ahli-ahli Paru Komunis Malaya (PKM) yang KEMALANGAN JALANRAVA DI dibenarkan pulang ke Malaysia ekofan MUSIM PERAYAAN Perjanjian Damai yang dimeteraikan 44. Tuan Chew Kam Hoy minta oleh Kerajaan Malaysia dengan PKM di Menteri Pengangkutan menyatakan:- Haadyai pada bulan Disember lalu, dan sama ada Iain-lain perjanjian dan (a) jumlah kemalangan jalan raya persediaan dibuat untuk membenarkan yang telah berlaku semenjak baki pemimpin-pemimpin dan ahli-ahli musim perayaan Hari Raya baru- PKM yang lain untuk pulang ke baru ini mengikut pecahan Malaysia. negeri; Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: (b) adakah Kerajaan pernah Setakat ini kita masih belum menerima menjalankan kajian mengenai sebarang permohonan dari mana-mana sebab-sebab kenapa keeen- bekas pemimpin dan ahli-ahli Parti derungan berlakunya kema­ Komunis Malaya (PKM) yang ingin langan jalan raya ketika di musim memohon untuk kembali ke negara ini. perayaan; dan Dengan demikian kita tidak dapat (c) setakat manakah segala langkah- memastikan bilangan mereka seperti langkah dan tindakan yang telah yang dimaksudkan oleh Ahli Yang diambil untuk mencegah Berhormat. Sepertimana yang telah kemalangan jalan raya itu benar- dimaklumkan dalam sidang lalu Dewan benar berkesan. ini, semua permohonan-permohonan sedemikian adalah tertakluk kcpada Timbalan Menteri Pengangkutan saluran undang-undang dan peraturan (Datin Paduka Hajjah Zaleha binti negara dan proses tapisan dari segi Ismail): keperluan keselamatan. (a) Tempoh yang diambilkira se- KEMPEN '-ANTI CIGARETTE bagai musim perayaan Hari Raya SMUGGLING' DI SABAH bagi tahun 1990 adalah di aniara 19.4.1990 hingga 3.6.1990. 43. Tuan Samson Chin Chee Ts-u Jumlah kemalangan yang telah minta Menteri Dalam Negeri bcrlaku bagi tempoh tersebui menyatakan kesan segera mengenai adalah 4,881. Jumlah kematian 3235 12 JUN 1990 3236

adalah 195 sedangkan 57 orang pendidikan Kerajaan Barisan Nasional. telah cedera parah dan 1,114 Jika tidak, nyatakan: orang telah cedera ringan. (a) kenapa jawapan 'tidak' kepada (b) Daripada kajian yang telah soalan tersebut yang diberikan dijalankan oleh Kerajaan punca oleh guru-guru yang menghadiri pertama berlakunya kemalangan suatu temuduga bagi menge- semasa musim perayaan adalah sahkanjawatan guru-guru CI dan seperti berikut: DI yang diadakan di Kolej Pcrguruan Sri Pahang pada bulan (i) Jumlah kenderaan di atas Mac lalu dianggapkan salah oleh jalan raya bertambah pegawai temuduga dari sehingga semua jalan-jalan Kementerian Pendidikan; dan lebuhraya sesak. (b) apakah langkah yang akan (ii) Dengan bertambahnyaken­ diambil oleh Kerajaan untuk deraan begitu banyak di memastikan supaya guru-guru jalan raya, pemandunya yang menghadiri temuduga tidak sabar dan hanya ingat tersebut yang memberi jawapan untuk tiba di destinasi 'tidak,' tidak akan tcrjejas sahaja dengan tidak pcluang mengcsahkan jawatan menghiraukan mereka oleh Kementerian; dan keselamatan. (c) scnaraikan pegawai-pegawai (c) Sungguhpun kadar kemalangan, yang mengendalikan temuduga kematian dan kecederaan telah tersebut dengan mem ben nama meningkat pada tahun 1989 dan pangkai jawatan mereka. berbanding dengan angka pada tahun 1988, akan tetapi ini tidak semestinya merupakan langkah- Dr Leo Michael Toyad: Untuk iangkah yang telah diambil tidak makluman Ahli Yang Berhormat, berkesan.Majlis Keselamatan sebenarnya temuduga yang diadakan Jalan Raya berhasrat untuk pada bulan Mac 1990 di Makiab menjalankan lebih banyak lagi Pcrguruan Sri Pahang, Pulau Pinang penyelidikan pada masa depan dijalankan bukan untuk tujuan untuk mengenalpasti apa-apa Pcngesahan Dalam Jawatan guru-guru faktor lain selain daripada faktor- tertentu, tetapi tujuannya ialah untuk faktor yang telah diketahui agar memilih calon-calon yang layak dilantik langkah-langkah ke dalam Perkhidmatan Pendidikan (countermeasures) yang lebih mengikut syarat-syarat kelayakan yang sesuai dapat dilaksanakan. ditentukan dalam Skim Perkhidmatan Pendidikan yang telah ditetapkan oleh Kerajaan.

BAHASA MANDARIN DAN Untuk makluman Ahli Yang Berhor- TAMIL SEBAGAI BAHASA mat, pengesahan dalam jawatan meru­ PENGANTAR pakan proses peringkat kedua dalam urusan perkhidmatan kakitangan awam. 45. Tuan Chian Heng Kai minta Urusan untuk pcngesahan dalam jawatan Menteri Pendidikan menyatakan sama bagi guru-guru tidak memerlukan ada kedudukan bahasa Mandarin dan mereka menjalani ujian temuduga. bahasa Tamil sebagai bahasa pengantar Menurut skim perkhidmatan Pegawai di SRJK(C) dan SRJK(T) masing- Perkhidmatan Pendidikan yang diamal- masing boleh dianggap melanggari dasar kan sekarang seorang guru itu setelah 3237 12 JUN 1990 3238 dilantik boleh disahkan dalam jawatan- berbanding dengan nilai matawang nya setelah ianya: Singapura. Sebenarnya soalan-soalan ini telahpun dibangkitkan sebelum ini dan (i) menjalani tempoh percubaan jawapan telah diberi dalam sidang selama satu hingga tiga tahun, Parlimen yang lepas. Oleh kerana tidak dari tarikh ianya mula dilantik ada apa-apa perkembangan yang baru, oleh Suruhanjaya Perkhidmatan saya tidak ada apa-apa hendak Pendidikan mengikut pcrkara menambah kcpada jawapan-jawapan 144 (1) Perlembagaan; yang dibcrikan sebelum ini. (ii) telah lulus pcpcnksaan yang disyaratkan; PEMISAHAN BSKL DENGAN BSS (iii) telah berkhidmat dengan me- muaskan; dan 47. Tuan Haji Mohd. Zihin bin Haji Mohd. Hassan minta Menteri Kewa­ (iv) diperakukan oleh Kelua ngan menyatakan prcstasi KLSE setelah Jabatannya. dipisahkan dengan KLSE Singapura. Oleh yang demikian lidak ada Dato' Wan Abu Bakar bin Wan temuduga untuk mengesahkan dalam Mohamed: Pada Ihb Januari, 1990, 53 jawatan, mengikut sebagaimana yang buah syarikat Singapura telah menarik dibangkitkan oleh Yang Berhormat diri daripada senarai Bursa Saham Kuala berkenaan, pada bulan Mac 1990 di Lumpur (BSKL) berikutan penarikan Maktab Perguruan Sri Pahang. balik kesemua 182 buah syarikat Malaysia yang disenaraikan di Bursa Saham Singapura (BSS). Berikutan NILAI RINGGIT MALAYSIA— daripada pemisahan ini, syarikat- KEJATUHAN syarikat yang disenaraikan di BSKL berjumlah 254 pada lhb Januari, 1990 46. Tuan Ting Chek Ming minta berbanding dengan 307 buah syarikat Menteri Kewangan menyatakan apakah pada hujung tahun 1989. Modal pasaran sebab utama nilai Ringgit jatuh (market Capitalisation) juga telah jatuh berbanding dengan matawang sebanyak S46.1 ribu juta kepada SI 10 Singapura. Apakah langkah-langkah ribu juta pada 2hb Januari, 1990. Walau diambil untuk mcncguhkan nilai bagaimanapun, indeks komposit BSKl matawang Malaysia. telah meningkat kcpada 571.88 mala pada 2hb Januari, 1990 atau 1.7% lebih tinggi daripada paras pada akhir tahun 18-6-90 1989, iaitu 562 mata.

19. Tuan Peter Paul Dason minta Dalam tempoh empat bulan pertama Menteri Kewangan menyatakan sebab- tahun 1990 selcpas pemisahan dengan sebab mengapa nilai Ringgit Malaysia BSSJumlah urusniaga saham yang telah masih merosot berbanding dengan nilai dicatat oleh BSKL adalah 6.3 ribu juta wang Singapura walaupun Kerajaan unit bernilai SI3.2 ribu juta. Sekiranya telah mendakwa bahawa pelaburan- dibandingkan dengan tempoh masa yang pelaburan asing berjumlah berbilion- sama pada tahun 1989, iaitu sebelum bilion ringgit telah dilaburkan di negara pemisahan dengan BSS di mana urusni­ ini dalam setahun kebelakangan ini. aga saham berjumlah 2.3 ribu juta unit bernilai $4.2 ribu juta, nyata bahawa Dato' Wan Abu Bakar bin Wan urusniaga dalam tahun 1990 adalah lebih Mohamed: Di dalam persidangan baik, dengan peningkatan jumlah urus­ Dewan Rakyat ini, saya menerima niaga sebanyak 174% dan nilaian urus­ beberapa soalan berkenaan nilai ringgit niaga sebanyak 214%. 3239 12 JUN 1990 3240

Pada akhir bulan Mei 1990, jumlah kurangan sebanyak Sl.l bilion syarikat yang disenaraikan di BSKL tahun 1988. Ini terutamanya telahpun meningkat kepada 262 buah disebabkan oleh kedudukan syarikat, akibat penyenaraian baru lapan akaun modal yang bertambah (8) buah syarikat. Tambahan, modal baik hasil daripada kemasukan pasaran berjumlah $123.8 ribu juta yang pesat pelabur-pelabur asing. mencerminkan peningkatan $13.8 ribu Kedudukan keseluruhan juta ataupun 12.5% berbanding dengan imbangan pembayaran telah modal pasaran pada 2hb Januari, 1990, mengambil kira kedudukan iaitu selepas pemisahan dengan BSS. kedua-dua akaun semasa dan Indeks komposit BSKL juga telah naik akaun modal. kepada 586.50 mata pada 5hb Jun, 1990. Pada tahun 1989 akaun semasa imbangan pembayaran telah Pada kesimpulannya, berdasarkan mencatat kurangan sebanyak pada penyenaraian baru di BSKL, modal S0.4 bilion berbanding dengan pasaran, indeks komposit BSKL dan Iebihan sebanyak S4.9 bilion jumlah urusniaga saham selepas pe­ pada tahun 1988. Ini adalah hasil misahan BSKL dengan BSS, prestasi dari kurangan Iebihan akaun BSKL adalah sungguh membanggakan. dagangan dan pertambahan dalam defisit akaun per- IMBANGAN PEMBAYARAN __ khidmatan ataupun perdagangan NEGARA tak ketara. Penurunan dalam Iebihan akaun dagangan adalah 48. Tuan Jawah anak Gerang minia disebabkan oleh'pertumbuhan Menteri Kewangan menyatakan: pesat import barang-barang (a) Imbangan Bayaran negara modal dan perantaraan oleh setakat Jun tahun ini; pelabur-pelabur asing dan tempatan berbanding dengan (b) sama ada benar atau tidak pertumbuhan pendapatan eksport Imbangan Bayaran tersebut tidak negara. menguntungkan Kerajaan (b) Memang benar kedudukan akaun (unfavourable) jika Imbangan perkhidmatan negara adalah Bayaran Tak Ketara diambilkira; tidak begitu menggalakkan. dan Keadaan ini merupakan perkara (c) usaha-usaha Kerajaan untuk asas yang bcrlaku kepada memperbaiki Imbangan Bayaran sesebuah ekonomi terbuka Tak Ketara ini. disebabkan aliran masuk dan keluar barang-barang dan Dato' Wan Abu Bakar bin Wan perkhidmatan yang begitu Mohamed: mudah. Dalam tahun 1989, negara terus mencatat aliran (a) Sehingga kini kedudukan rasmi keluar bersih akaun per­ mengenai imbangan pembayaran khidmatan sebanyak $10.8 bilion negara yang paling kemaskini berbanding dengan S10 bilion ialah sehingga akhir tahun 1989. pada tahun 1988. Ini adalah Untuk makluman Ahli Yang terutamanya disebabkan oleh Berhormat, kedudukan kese- bayaran perkhidmatan kapal dan luruhan imbangan pembayaran insuran, bayaran kcluar negara pada akhir tahun 1989 kcuntungan dan dividen oleh adalah sungguh menggalakkan pelabur-pelabur asing yang dengan mencatat iebihan sebnyak beroperasi di Malaysia dan juga $3.3 bilion berbanding dengan bayaran perjalanan luar negeri 3241 12 J UN 1990 3242

Malaysia. Antara laktor-taktor (ii) menggalakkan penggunaan tersebut, pendapatan pelaburan perkhidmatan perkapalan bersih yang meliputi bayaran dan insuran tempatan di faedah pinjaman dan bayaran kalangan pengeksport dan keluar keuntungan serta dividen pengimport; adalah merangkumi hampir sebanyak 45 peratus daripada (iii) menambahkan peluang- kurangan dalam akaun peluang pendidikan dalam perkhidmatan. Bayaran keluar negeri dengan mem- keuntungan dan dividen yang perkenalkan konsep banyak adalah kesan biasa 'universiti-kcmbar' (twin- daripada dasar pengawalan university); dan pertukaran wang asing yang (iv) mengurangkan jumlah longgar dan usaha-usaha hutang negara melalui menggalakkan aliran masuk pembayaran awal hutang pelaburan asing. Di samping itu, luar negeri dan bayaran tambang dan insuran mengurangkan jumlah yang merangkumi sebanyak 26 pinjaman luar negeri. peratus daripada kurangan akaun perkhidmatan dalam tahun 1989 PENDATANG HARAM adalah merupakan faktor kedua INDONESIA DAN FILIPINA terbesar yang menycbabkan kurangan akaun perkhidmatan. 49. Tuan Lim Guan Eng minta Peningkatan bayaran tambang Perdana Mcntcri menyatakan: dan insuran adalah selari dengan pertambahan jumlah urusan (a) bilangan pendatang-pendatang perdagangan. haram Indonesia dan Filipina di Malaysia dan berikan pecahan (c) Kerajaan memang menyedari dari segi negeri; masalah kurangan yang besar (b) bilangan pendatang-pendatang dalam akaun perkhidmatan. Kita haram Indonesia dan Filipina telah mengkaji dengan begitu yang telah didaftarkan oleh teliti dan melaksanakan langkah- Petugas Khas Majlis langkah bagi mengurangkan Keselamatan Negara; masalah kurangan dalam akaun perkhidmatan. Jika sekiranya (c) mengapakah gerakan sedemikian Kerajaan tidak melaksanakan tidak dilakukan untuk pendatang- langkah-langkah tersebut, pendatang haram di masalah defisit akaun Semenanjung Malaysia; dan perkhidmatan akan menjadi lebih besar lagi. Sehingga kini (d) sama ada benar bahawa 60,000 Kerajaan telah dan sedang pendatang haram di Sabah telah melaksanakan langkah-langkah diberikan kad pengenalan berikut bagi memperbaiki berwarna biru seperti yang kedudukan akaun perkhidmatan didakwa oleh Kerajaan Negeri atau perdagangan tak ketara: Sabah.

(i) menggalakkan per- Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: kembangan industri (a) Pada masa ini bilangan pendatang pelancongan dalam negeri tanpa izin Indonesia dan Filipina dengan menyediakan di Sabah tidak dapat ditentukan berbagai-bagai insentif dengan tepat, kerana tidak ada percukaian; kajian yang menyeluruh dibuat di 3243 12 JUN 1990 3244

masa ialu. Walau bagaimanapun, semasa. Lembaga juga telah menambah tindakan bancian dan pen- jumlah pegawai dan kakiiangan dan daftaran sedang berjalan untuk meningkatkan lagi kecekapan dan sekarang. daya pengeluaran, operasi dan penyelenggaran loji air Greater Ipoh (b) Setakat ini Pasukan PetugasKhas telah diswastakan. Untuk jangkamasa telah mendaftar seramai 14,800 sederhana dan panjang, program- pendatang asing daripada program mengesan dan mengawal Indonesia dan Filipina. Kerja- kebocoran, membaikpulih sistem agihan kerja bancian masih lagi bekalan air, membaikpulih dan diteruskan. meningkat taraf loji-loji air dan juga (c) Tindakan mendaftar pendatang program meningkatkan bekalan air ke tanpa izin di Semenanjung kawasan industri telah dirancang untuk sedang dijalankan demi dilaksanakan dalam RM6. Hasil dari memenuhi kehendak sckior langkah-langkah yang diambil oleh perladangan yang memerlukan Lembaga Air Perak saya difahamkan tenaga buruh. keadaan bekalan air terganggu ataupun tergendala secara besar-besaran tidak (d) Untuk makluman Ahli Yang lagi berlaku di negeri itu pada masa ini. Berhormat, dakwaan bahawa Walau bagaimanapun saya diberitahu pendatang tanpa izin di Sabah bahawa pada suatu ketika dahulu diberi kad pengenalan biru adalah kawasan bandar Taiping telah tidak benar. mengalami sedikit kekurangan bekalan air tetapi masalah ini telahpun diatasi. AIR—BEKALAN TERGENDALA (a) untuk makluman Ahli Yang 50. Tuan Lau Dak Kee minta Menteri Berhormat, matlamai Kerajaan Kerjaraya menyatakan apakah tindakan ialah supaya bekalan air yang akan diambil untuk menjamin bekalan bersih kepada semua rakyat di air tidak diganggu atau terganggu scluruh negara akan dapai dicapai khasnya di negeri Perak, dan menjelang tahun2015. (a) bilakah bekalan air bersih dapat (b) Mengenai kawasan-kawasan di dibekalkan dengan sepenuhnya; tepi pantai yang dikenakan (b) apakah langkah-langkah akan bayaran bil air walaupun tidak dibekaklan air, keadaan diambil bagi kawasan- kawasan sebenarnya adalah kawasan- di tepi pantai di mana air tidak kawasan tersebut sememangnya dibekalkan tetapi bil air dibekalkan air. Kawasan- dikenakan tiap-tiap bulan. kawasan yang icrlibai ialah Bagan Datoh (Hilir Perak) Pantai Menteri Kerjaraya (Datuk Leo Rem is (Lumut), Krian dan Larut Moggie anak Irok): Kementerian Kerjaraya sentiasa menyelaraskan di mana masalah yang dihadapi pelaksanaan projek-projek pemba- adalah kekurangan air dan ngunan bekalan air di peringkat negeri tekanan rendah. Walaupun utnuk menjamin bekalan air tidak bekalan air tidak dapat terganggu atau tergendala. Di negeri dibekalkan sepenuhnya secara Perak tindakan-tindakan yang telah berterusan, bil air tetap diambil oleh Lembaga Air Perak untuk dikenakan terhadap kuantiti air mempastikan loji-loji air di dalam yang digunakan. Sekiranya keadaan baik di samping mengadakan penggunaannya kurang daripada 'standby gang' untuk membaiki paip 10 meter padu sebulan, maka pecah dan kerosakan-kerosakan bayaran minima sebanyak S3.00 kecemasan yang berlaku dari semasa ke dikenakan. Bayaran ini adalah 3245 12 J UN 1990 3246

untuk menampung kos pen- implikasi yang luas dalam penggubalan tadbiran membaca meter air dan strategi Kerajaan untuk menghadapi kos penyelenggaraan. perkembangan ekonomi serantau dan ekonomi dunia. Untuk mengatasi masalah keku- rangan air dan tekanan rendah tersebut Mengenai perkara yang pertama iaitu beberapa langkah telahpun diambil. Di peningkatan dasar perlindungan, saya kawasan Bagan Datoh (Hilir Perak) ingin memaklumkan bahawa Kerajaan tekanan rendah di siang hari disebabkan Malaysia mengambil peranan akiif oleh paip lama buatan jenis simen dalam Rundingan Perdagangan Pelbagai asbestos dan berlakunya kebocoran. Hala di GATT untuk mengukuhkan Tindakan sedang diambil untuk sistem perdagangan pelbagai hala membaikpulih paip-paip tersebut secara dengan cara memperkctatkan peraturan- berperingkat di bawah pcruniukan pcraturan dan disiplin di GATT bagi negeri dan program ini dijangka siap mcnjamin pcrdagangan bcbas scria pada tahun 1991. Juga skim bekalan air mcngclakkan daripada tindakan Hilir Selatan yang bcrkeupayaan pcrdagangan (trade sanctions) dua hala sebanyak 26 juta gelen sehari (JGH) yang akan memburukkan keadaan. telah siap dilaksanakan pada tahun 1988. Dalam masa yang sama juga rundingan Di kawasan pantai Remis (Lumut) bagi menyelesaikan masalah dua hala tindakan telah diambil di bawah dilakukan bagi mencntukan pasaran peruntukan negeri juga untuk memasang tcrbuka bagi cksport barang-barang paip di bawah skim Bruas. Di kawasan utama dan barang-barang perkilangan Krian dan Damar Laut tindakan telah Malaysia. diambil di bawah projek bekalan air luar bandar melalui skim Krian dan skim Dalam mcnghadapi masalah ber- Damar Laut. Sebanyak 7.6 JGH akan kaitan dengan jurang perbezaan di antara dibekalkan ke kawasan Krian dan skim negara-negara maju dan negara tersebut dijangka siap pada tahun 1991. membangun, pendekatan yang diambil Di Damar Laut satu pump penggalam ialah bagi menyedarkan negara-negara (booster pump) dan tangki sedutan membangun terhadap pentingnya (suction tank) telahpun dibina untuk digubal dan dihayati dasar ekonomi yang memperbaiki penekanan air. boleh mencntukan kecckapan sektor- sektor tertentu bagi mencapai EKONOMI SERANTAU DAN pertumbuhan ekonomi dan menarik EKONOMI DUNIA— pelabur dari dalam dan dari luar untuk PERKEMBANGAN mempertingkatkan pembangunan in- dustri, daya saingan barangan penge- 51. Tuan Hashim bin Safin minia luaran dan pendapatan cksport. Dalam Menteri Perdagangan dan Perindus- masa yang sama negara-negara trian menyatakan apakah straicgi membangun digalakkan untuk mem­ Kerajaan untuk mcnghadapi bcr- pertingkatkan hubungan perdagangan kembangan ekonomi regional dan dan ekonomi di kalangan mereka di ekonomi global di tengah-tengah arus samping usaha mempertingkatkan perkembangan dunia akhir-akhir ini. urusan perdagangan dengan negara- Dato' Kok Wee Kiat: Secara amnya, negara maju. Sebagaimana Ahli-ahli empat perkara utama iaitu peningkatan Yang Berhormat sedia maklum, Sidang dasar perlindungan, jurang Kemuncak Kumpulan 15 yang diadakan pembangunan di antara negara maju dan baru-baru ini di Kuala Lumpur telahpun negara membangun, kemunculan memberi pcrhatian utama kepada kumpulan ekonomi di kalangan negara- perkara-perkara ini. negara tertentu dan pembangunan ekonomi Eropah Timur selepas Malaysia sentiasa peka terhadap runtuhnya regim haluan kiri mempunyai cabaran-cabaran yang periu dilalui 3247 12 J UN 1990 3248 dalam menghadapi kemuncuian Kementerian beliau bercadang untuk ekonomi di kalangan negara-negara membcrsihkan ANGKASA supaya tertentu terutama negara-negara maju penyelewengan tidak berlaku demi yang menjadi pasaran utama barangan menjaga kepentingan peminjam- eksport negara. Selain daripada projek peminjam yang terdiri daripada dan aktiviti galakan eksport dan galakan kakitangan Kerajaan. pelaburan yang dilakukan secara berterusan, saya ingin memaklumkan Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ahli-ahli Yang Berhormat bahawa Ghazali: Angkatan Koperasi rundingan-rundingan dasar di peringkat Kebangsaan Malaysia atau ANGKASA pegawai dan peringkat Menteri diadakan adalah berfungsi sebagai badan yang secara dua hala dan secara berkumpulan menguruskan potongan gaji kakitangan bersama negara-negara ASEAN dengan Kerajaan bagi pihak koperasi dengan kumpulan seperti Kesatuan Ekonomi Jabatan-jabatan Kerajaan. Potongan gaji Eropah bertujuan mengukuhkan adalah satu kemudahan yang diberikan hubungan ekonomi dan oleh ANGKASA kepada kakitangan mempertingkatkan perdagangan. Kerajaan yang menjadi ahli koperasi untuk membolehkan ahli-ahli membayar Projek dan aktiviti galakan eksport balik pinjaman, bayaran yuran, saham akan juga dipergiatkan untuk menerokai dan sebagainya. Dalam urusan potongan pasaran Eropah Timor dan menghadapi gaji ini, ANGKASA iclah dapai era pembangunan baru. Di samping itu membantu Kerajaan serta meringan dan juga, Kerajaan sentiasa waspada ter- memudahkan kerja-kerja pemotongan hadap kemungkinan pertumbuhan pela­ dari lcmbaran-lcmbaran gaji di Jabatan- buran asing mendapat saingan dengan jabatan Kerajaan dengan cara peralihan tumpuan Negara-negara menyatukan semua potongan koperasi Kesatuan Ekonomi Eropah ke Eropah ke dalam satu bil sebelum dihantar ke Timur. Jabatan Kerajaan setiap bulan. ANGKASA bukanlah merupakan orang ANGKATAN KOPERASI tengah yang mencari keuntungan seperti KEBANGSAAN MALAYSIA dakwaan Yang Berhormat tctapi semata- (ANGKASA) mata bertujuan memberi perkhidmatan kepada ahli-ahli koperasi. Untuk 52. Tuan P. Patto minta Menteri makluman Yang Berhormat, tiap-tiap Pembangunan Negara dan Luar Bandar potongan yang dibuat akan dikenakan menyatakan sama ada beliau sedar kos perkhidmatan 1% ke atas amaun bahawa terdapat sungutan-sungutan di yang dipotong bagi bukan ahli kalangan kakitangan Kerajaan terhadap ANGKASA dan 0.8% kepada ahli- ANGKASA (National Co-operative ahlinya. Sehirigga kini semua koperasi Organisation of Malaysia) yang bersetuju dengan kadar yang ditetapkan mengutip lebih daripada $600 juta itu. melalui Biro Perkhidmatan ANGKASA sebagai potongan daripada gaji mereka BALASUNDRAM A/L untuk membayar balik pinjaman mereka BALAKRISHNAN—S1ASATAN atas pembelian barang-barang melalui PEMBUNUHAN kedai-kedai koperasi yang menjadi anggota ANGKASA kerana ANGKASA 53. Tuan R. Karpat Singh minta menjadi orang tengah untuk mengutip Menteri Dalam Ncgcri menyatakan ansuran bagi syarikat-syarikat swasta perkembangan dalam penyiasatan yang memperalatkan koperasi untuk mengenai pembunuhan seorang bayi menjual barang-barang mereka yang bcrnama Balasundram a/1 Balakrishnan tidak termasuk pinjaman untuk kereta yang meninggal dunia pada 15.5.1990. dan rumah, jika ya, bagaimanakah Nyatakan langkah-langkah berkesan 3249 12 JUN 1990 3250 yang diambil bagi membanieras majikan-majikan mengenai syarat- penyiksaan kanak-kanak di dalam syarat pekerjaan dan masalah-masalah negara. yang mungkin timbul di antara majikan dan pekerja. Scjak awal itu lagi, Kerajaan Dato' Megat Junid bin Megat Ayob: telah mewujudkan sistem tripartism Penyiasatan mengenai pembunuhan dalam membincangkan perkara-perkara seorang bayi bernama Balasundram a/1 buruh yang berkepentingan bersama. Balakrishnan yang meninggal dunia Sckatan-sekatan dan penyeliaan yang pada 15.5.1990 yang lalu telahpun diadakan hanyalah untuk menjamin selesai dijalankan. Pada 31-5-1990, bahawa pergerakan kesatuan sekerja ini 6.8.1990 hingga 10.8.1990. Manakala tidak diperalatkan oleh orang luar yang seorang lagi yang disyaki telah tidak terlibat dalam industri-industri dibebaskan kerana tiada keterangan yang berkenaan, scrta menentukan yang boleh melibatkan bcliau di dalam sebcrapa yang bolch, kegiatan yang kes ini dan dijadikan sebagai saksi pihak bertanggungjawab dan demokratik polis. dalam pergerakan itu. Beberapa langkah-langkah yang Tidak ada dasar atau perundangan berkesan untuk membasmi pen- yang mencegah pekerja-pekerja dari­ ganiayaan kanak-kanak telahpun diam­ pada menubuhkan ataupun mengang- bil antaranya mengadakan berbagai- gotai kesatuan-kesatuan yang sesuai. bagai seminar/woksyop dengan tujuan Perlindungan penuh juga diberi dalam menyedarkan masyarakat dan Kerajaan Akta Perhubungan Perusahaan 1967 supaya memandang berat terhadap kes- kepada pekerja-pekcrja dari tindakan- kes penganiayaan kanak-kanak dan tindakan penindasan oleh majikan dalam menggubal undang-undang baru iaitu menubuhkan atau menjalankan kesatuan Bill Perlindungan Kanak-kanak yang sekerja. bertujuan memberikan lebih kuasa kepada pihak berkuasa uniuk benindak Sejajar dengan dasar dan undang- terhadap sipenganiaya. undang tcrscbut, pergerakan kesatuan sekerja kita telah berkembang dengan baik, sehingga ada pemimpin-pemimpin KESATUAN SEKERJA— kesatuan sekerja kita dapat menjadi PERGERAKAN Presiden Sedunia ICFTU dan orang- orang yang dihormati di dalam 54. Tuan Fung Ket Wing minta masyarakat kita dan forum-forum Menteri Sumber Manusia menyatakan antarabangsa. sebab-sebab mengapapekerja-pekerja di Malaysia kurang dipersatuankan, sama Tidak ada apa-apa tanda bahawa dasar ada benar ini adalah hasil dari buruh buruh kita telah mcnjclaskan perkem- yang menahan mereka daripada bangan pergerakan kesatuan sekerja di dipersatukan. Sila menyatakan langkah- Malaysia. Sebaliknya pcraturan pekerja- langkah yang akan diambil oleh pekerja kita yang menjadi ahli kesatuan Kerajaan untuk menggalakkan gerakan sekerja iaitu lebih kurang 20% adalah di- bebas pertubuhan-pertubuhan sekerja di tahap yang agak sama dengan setengah- Malaysia, jika tidak, mengapa? setengah negara yang maju, walaupun peraturan pekerja kita dalam perusahaan Dato' Lim Ah Lek: Dasar buruh di kecil adalah tinggi. negara kita sejak merdeka dahulu jelas Kerajaan akan terus memberi apa-apa memberi tempat yang utama kepada bantuan dan galakan yang perlu kepada penggalakan pergerakan kesatuan pergerakan kesatuan sekerja dalam sekerja dan kegiatan bebas mereka untuk konteks dasar buruh yang saya nyatakan merunding dan menyelesaikan dengan itu 3251 12 J UN 1990 3252

RANCANGAN MALAYSIA di antara lain, adalah seperti KEENAM—PERUNTUKAN berikut: PEMBANGUNAN (i) kesediaan projek untuk 55. Dr Tan Seng Giaw minta Perdana dilaksanakan; Menteri menyatakan: (ii) kemampuan agensi ber- (a) Menjelang bulan Mei 1990, kenaan melaksanakan bilangan Kerajaan Negeri, Pihak program/projek tersebut; Berkuasa Tempatan serta (iii) skop program/projek yang Kementerian yang telah diluluskan; memohon untuk mcndapai peruntukan pembangunan (iv) jadual pelaksanaan daripada Kerajaan Persekutuan program/projek; dan di bawah Rancangan Malaysia (v) kos program/projek kese- Keenam. Apakah jumlah wang luruhannya. yang diminta oleh setiap satu; dan (b) Apakah kriteria yang diguna SEKOLAH MENENGAH untuk menentukan sama ada KERAJAAN PADAWAN— jumlah yang diminta itu akan TENDER diperuntukkan atau nilai asal dikurangkan. Bagaimanakah 56. Tuan Sim Kwang Yang minta penilaian dibuat. Menteri Pendidikan menyatakan:- (a) adakah Kementeriannya Dato' Dr Siti Zaharah binti Haji memanggil semula tender untuk Sulaiman: siap membina semula sekolah Menengah Kerajaan Padawan (a) Setakat ini Kerajaan telah yang sudah terbengkalai akibat menerima permohonan dari kegagalan Jabatan Kerjaraya peruntukan pembangunan melaksanakan projek asal berjumlah lebih kurang S94.73 tersebut; ribu juta daripada agensi-agensi (b) jika tender tersebut sudah diberi, Kerajaan untuk melaksanakan sila beritahu nama kontraktor berbagai program/projek baru itu dan harga kontrak pembangunan di bawah berkenaan, serta tarikh sasaran Rancangan Malaysia Keenam. untuk projek ini disiapkan; dan Permohonan-permohonan ini sedang dikaji dan ditapis oleh (c) langkah-langkah yang diambil Unit Perancang Ekonomi, untuk murid-murid sekolah ini Jabatan Perdana Menteri dan terus dengan pendidikan mereka perbincangan-perbincangan masa sementara ini sebelum sedang diadakan di antara Unit bangunan sekolah baru siap tersebut dan agensi-agensi dibina. Kerajaan yang berkaitan. Dr. Leo Michael Toyad: Untuk (b) Semasa menentukan sama ada makluman Ahli Yang Berhormat, jumlah peruntukan yang diminta untuk melaksanakan sesuatu (a) Tender semula projek pembinaan program/projek itu boleh Sekolah Menengah Kerajaan diluluskan atau perlu dikurang/ Padawan Sarawak yang telah ditambah, beberapa kriteria akan terbengkalai akibat daripada diambilkira. Kriteria-kriteria ini, kegagalan Jabatan Kerjaraya 3253 12 J UN 1990 3254

Sarawak melaksanakan projek kemudahan tambahan bagi Pendidikan asal tersebut telah dipanggil pada Teknik dan Vokasional bagi tahun-tahun 2hb Disember, 1989. yang akan datang. Sebanyak 24 buah SMV yang sedang beroperasi sekarang (b) Nama kontraktor yang baru iiu akan dipertingkatkan kcmudahannya ialah Syarikat Sim Liang Eang uniuk memastikan mulu pendidikan dengan harga kontrak sebanyak yang lebih tinggi. Proses peningkatan $4.3 juta. Tarikh mula kerja ialah tersebut sedang berjalan dan dijangka April, 1990 dan tarikh dijangka selesai pada pertengahan tahun hadapan siap ialah 6hb Januari, 1991. (1991). Antara peningkatan kemudahan (c) Langkah yang telah diambil tersebut termasuklah membesarkan dan untuk membolehkan murid- menambah bilangan dan keluasan murid sekolah ini meneruskan bengkel-bengkel latihan termasuk pelajaran mereka ialah dengan penggantian dan penambahan peralatan. menempatkan mereka di bangunan sementara dalam Insliiusi-insiitusi Pendidikan Teknik kawasan Sekolah Rcndah dan Vokasional di negara ini mempunyai Bantuan Si. Michael. kelengkapan terkini bagi memastikan tenaga mahir dan separuh mahir yang PENDIDIKAN TEKNIK DAN bermutu dihasilkan. Di samping VOKASIONAL kelengkapan peralatan, tenaga pengajar menjadi penggcrak utama. Program- 57. Tuan Haji Mohamed Sam bin program peningkatan kualiti tenaga pen­ gajar sedang berjalan di dalam dan di Haji Sailan minta Menteri Pendidikan luar ncgeri. menerangkan perkembangan Sistem Pendidikan Vokasional dan Teknik hingga kini. Adakah Kerajaan puas hati Kementerian Pendidikan sedang dengan perkembangannya. Apakah merancang lebih banyak lagi Sekolah rancangan-rancangan Kementerian Menengah Vokasional di dalam untuk mempertingkatkan pengeluaran Rancangan Malaysia Keenam. Dengan pelajar-pelajar dari jurusan ini sebagai ini pengeluaran tenaga mahir dan usaha mempertingkatkan pengeluaran separuh mahir dapat ditambah dan tenaga buruh mahir dan semi mahir ditingkatkan. dalam negara.

Dr. Leo Michael Toyad: Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, ANGGOTA TENTERA Pendidikan Teknik dan Vokasional DINAFIKAN HAK MENGUNDI sedang berkembang pesai. Sebanyak 58 buah Sekolah Menengah Vokasional dan 9 buah Sekolah Menengah Teknik 58. Tuan M.G. Pandithan minta sedang beroperasi. Manakala 12 buah Perdana Menteri menyatakan adakah SMV sedang dalam pembinaan dan benar dakwaan setengah pihak kononnya dijangka siap pada penghujung lahun anggota tentera tidak diberikan hak 1990 dan 1991. Di samping itu, mengundi, tetapi dilakukan oleh pegawai penambahan kemudahan-kemudahan aiasan bagi pihak mereka. Adakah Pendidikan Teknik dan Vokasional Kerajaan bercadang untuk sedang diatur untuk sekolah-sekolah membenarkan wakil-wakil Pesuruhjaya menengah akademik biasa dan dijangka Pilihanraya untuk memasuki kem-kem dapat dipergunakan pada awal 1991. tentera untuk menjalankan tugas semasa Sebanyak 56 buah sekolah akademik lagi pilihanraya supaya penyelewengan tidak sedang dirancang untuk mendapatkan berlaku. 3255 12 JUN 1990 3256

Dato' Dr. Haji Sulaiman bin Haji Dengan terlaksana program tersebut Daud: Dakwaan kononnya pengundian berasas kepada prestasi yang diper- bagi anggota-anggota tentera lidak lihatkan, Kerajaan berpuashati dengan berjalan secara bebas dan bersih adalah program tersebut. Walau bagaimanapun, dakwaan yang liar yang tidak berasas mana-mana keiemahan dan kekurangan sama sekali. Tuduhan-tuduhan yang masih bolch diperbaiki, Kerajaan seumpama ini telah dibual berulangkali sentiasa peka dan mengambil tindakan untuk tujuan politik tanpa sebarang bukti sewajarnya dari semasa ke semasa. yang konkrit. Kerajaan lidak ada halangan untuk membenarkan ahli-ahli Pada masa ini tidak terdapat mana- dan pegawai-pegawai Suruhanjaya mana unsur negatif atau pihak yang cuba Pilihanraya memasuki kem-kem tentera mengeksploitasi perlaksanaan rancan- untuk menyaksikan pembahagian undi gan tersebut bagi kepentingan mereka. pos kepada anggota-anggota tentera.

PROGRAM TAKMIR MASJID AIDS DI KALANGAN PELANCONG 59. Tuan Haji Mohd. Zain bin Abdullah minta Perdana Menteri 60. Tuan Haji Bujang bin Haji Ulis menyatakan apakah Dasar Kerajaan minta Menteri Kesihatan menyatakan:- daiam merancang dan melaksanakan (a) apakah langkah-langkah untuk program Takmir di masjid-masjid di memastikan pelancong- seluruh negara. Adakah Kerajaan pelancong yang datang bebas dari berpuashati bahawa niat dan hasrat AIDS; dan Kerajaan terlaksana dengan memuaskan. Tidakkah terdapat unsur-unsur negatif (b) adakah Kementerian ini yang mengeksploitasi pelaksanaan bcrcadang untuk menempatkan Takmir itu untuk kepentingan mcreka. doktor-doktor pakar di klinik- klinik Kerajan di luar bandar. Dasar Kerajaan dalam merancang dan melaksanakan Program Takmir Masjid Tuan Chua Jui Meng: di seluruh negara adalah bertujuan seperti berikut:- (a) Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, Kementerian (i) untuk memberikan ilmu Kesihatan tidak mewujudkan pengetahuan dan ajaran Islam langkah-langkah khas bagi kepada masyarakat dalam usaha memastikan pelancong- untuk melahirkan anggota pelancong yang datang bebas dari masyarakat Islam yang bertaqwa AIDS. Ini adalah kerana langkah- dan mengamalkan ajaran Islam langkah yang boleh diambil yang sebenar; seperti ujian darah didapati tidak (ii) untuk membanteras penyebaran praktik dan berkesan jika ajaran-ajaran agama Islam yang dikenakan kepada pelancong- menyeleweng dan ajaran sesat; pelancong. Tindakan serupa ini tidak diperakukan oleh (iii) untuk menghidupkan masjid- Pertubuhan Kesihatan Sedunia masjid dan surau-surau sebagai (WHO) oleh sebab ianya tidak pusat ilmu pengetahuan Islam; dapat mencegah kemasukan dan penyakit AIDS ke satu-satu (iv) untuk mengetengahkan tokoh- negara. WHO telah menekankan tokoh agama Islam yang bahawa cara-cara yang paling berwibawa sebagai benteng berkesan sekali untuk mencegah perpaduan dan ketahanan umat. kemasukan penyakit AIDS ke 3257 12 JUN 1990 3258

satu-satu negara itu ialah melalui Dato' Haji Abu Hassan bin Haji pendidikan kesihatan tentang Omar: Langkah Malaysia me­ cara-cara jangkitan penyakit nganjurkan persidangan-persidangan AIDS dan juga menentukan antarabangsa seperti yang dinyatakan darah yang digunakan dalam oleh Ahli Yang Berhormat bukanlah negeri atau hasil darah yang kerana semata-mata hen dak menjadi diimport daripada luar negeri tuanrumah kepada persidangan- adalah bebas daripada kuman persidangan berkenaan. Kita hanya AIDS. Kedua-dua strategi yang memilih persidangan-persidangan disyorkan oleh WHO ini telah tertentu dalam konteks dasar luar negeri dan terus dilaksanakan oleh maupun dari segi politik atau Kementerian. ekonominya, yang mana kita dapat membuat sumbangan yang berkesan dan (b) Pada masa sekarang ini bermakna. Kementerian Kesihatan hanya menempatkan doktor-doktor pakar di Hospital-hospital Besar Kejayaan kita untuk dapat menjadi dan di Hospital-hospital Daerah tuanrumah persidangan- persidangan yang tertentu sahaja. Walau tersebut juga menunjukkan kepercayaan bagaimanapun, buat masa kini, masyarakat antarabangsa ke atas dengan adanya sistem rujukan kemampuan kita mengelolakan yang baik di antara klinik-klinik persidangan-persidangan besar seperti Kerajaan di kawasan luar bandar ini. Ini dengan sendirinya telah dengan hospital, maka menonjolkan nama Malaysia di kalangan penduduk-penduduk luar bandar masyarakat antarabangsa. Malahan, boleh mendapatkan kemudahan masyarakat antarabangsa telah perkhidmatan doktor-doktor menerima hakikat bahawa melalui pakar yang tertentu. pengelolaan persidangan-persidangan antarabangsa seperti ini negara-negara seperti kita bukan sahaja dapat menampil MALAYSIA SEBAGAI TUAN diri ke hadapan tetapi dapat RUMAH PERSIDANGAN menyuarakan pendirian-pendiriannya ANTARABANGSA dengan lebih berkesan.

61. Dato' Haji Mohammad Abu Beberapa tahun yang lalu, Malaysia Bakar bin Rautin Ibrahim minta tidak begitu dikenali. Alhamdulillah, Menteri Luar Negeri menyatakan sejauh keupayaan yang kita tunjukkan dalam manakah faedah-faedah yang diperolehi mengelolakan persidangan-persidangan daripada persidangan-persidangan antarabangsa seperti yang disebutkan antarabangsa dari sudut imej 'negara- oleh Ahli Yang Berhormat di dalam negara di kacamata dunia, untuk soalannya, telah membuat Malaysia mempengaruhi negara-negara lain lebih dikenali di merata ceruk rantau berkenaan pendirian kita dalam dunia ini. berbagai-bagai isu dan menggal^kkan pelaburan asing di negara kita dan Sebagai contoh, di Persidangan memperkenalkan barangan Malaysia di Antarabangsa mengenai Palestin dalam luar negeri memandangkan Kerajaan tahun 1983 dan juga di Seminar Malaysia telah menganjurkan per­ mengenai isu yang sama pada tahun lalu, sidangan-persidangan antarabangsa kedua-duanya diadakan di Kuala seperti CHOGM, Persidangan Palestin Lumpur, kita telah dapat menghasilkan dan Iain-lain serta akan menganjurkan satu Rancangan Tindakan mengenai persidangan Group 15 tidak lama lagi penyelesaian isu Palestin, termasukiah dengan menelan belanja yang besar. mengenai Persidangan Antarabangsa 3259 12 JUN 1990 3260 mengenai Asia Barat. Sungguhpun memberi sumbangan yang berkesan penyelesaian yang diharapkan masih dalam perkembangan-perkembangan belum tercapai, unsur-unsur Rancangan antarabangsa. Tindakan yang dihasilkan di Kuala Lumpur itu, pasti akan menjadi satu asas kepada penyelesaian isu ini kemudian PIHAK BERKUASA BERSAMA kelak. MALAYSIA-THAILAND— PENUBUHAN Pengisytiharan Langkawi yang dihasilkan semasa CHOGM, atas 62. Tuan Lee Lam Thye minta Perdana inisiatif negara kita juga merupakan satu Menteri menyatakan kemajuan terakhir lagi contoh bagaimana kita dapat operasi Lembaga Pembangunan mempengaruhi pemikiran dunia Bersama (JDA) yang ditubuhkan oleh mengenai isu yang penting kepada Malaysia dan Thailand untuk manusiasejagat. Pengisytiharan tersebut pembangunan sumber semula jadi hari ini telah diakui sebagai satu seperti minyak dan gas dalam kawasan dokumen yang berkesan yang bertindih dalam Teluk Siam. Apakah mengambil kira kepentingan kesemua masalah-masalah yang wujud berkaitan pihak sama ada negara-negara operasi JDA yang perlu dibincangkan membangun ataupun negara-negara dan diselesaikan secara damai bagi maju. faedah kedua-dua negara. Dato' Haji Abu Hassan bin Haji Dari segi faedah-faedah ekonominya Omar: Seperti Yang Berhormat pula, pengiktirafan yang telah kita capai termaklum Malaysia dan Thailand menerusi pengelolaan persidangan telahpun menandatangani perjanjian antarabangsa telah membawa kepada Mengenai Perlembagaan dan Iain-lain peningkatan jumlah perdagangan. Saya perkara berhubung dengan penubuhan ingin mengambil hubungan dagangan Pihak Berkuasa Bersama Malaysia- kita dengan negara-negara anggota G-15 Thailand (PBBMT) pada 30hb Mei baru- sebagai contoh. Pada tahun lalu, jumlah baru ini. Perjanjian yang telah dagangan Malaysia dengan negara- ditandatangai oleh kedua-dua Menteri negara berkenaan berjumlah $4.3 billion Luar Malaysia dan Thailand merupakan ($4,323.7 juta). Jumlah eksport persetujuan kedua-dua negara terhadap Malaysia ke negara-negara tersebut ialah penubuhan PBBMT, struktur $2.3 billion ($2,253.6 juta) berbanding pentadbiran dan operasinya di kawasan dengan jumlah import sebanyak $2.1 2,700 batu persegi yang dipertikaikan billion ($2,070.1 juta) yang memberi kita bersama oleh kedua-dua negara di luar lebihan dagangan sebanyak $184 juta). pantai Kelantan dan Selatan Thailand. Ini merupakan peningkatan perdagangan sebanyak hampir tiga kali ganda Untuk makluman Yang Berhormat berbanding dengan tahun 1980 yang semasa perundingan-perundingan serta hanya mencatatkan jumlah dagang mesyuarat-mesyuarat bagi mencapai sebanyak $1.4 billion sahaja, iaitu satu persetujuan seperti di perjanjian di atas, peningkatan dagangan sebanyak 300% masalah-masalah telah timbul dari segi dalam masa 9 tahun. bidang pengagihan kuasa jenayah dan sivil serta tuntutan kedaulatan kedua- Akhir kata, memang jelas sekali dua negara di kawasan berkenaan serta langkah kita mengelolakan persidangan- isu sumber hidup/tidak hidup untuk persidangan utama seperti ini amat ber- dieksploitasi oleh PBBMT. Ini telah faedah dan penuh bermakna kepada imej diselesaikan apabila kedua-dua negara dan kepentingan-kepentingan ekonomi bersetuju untuk membahagikan bidang negara di samping membolehkan kita kuasa jenayah dan sivil mengikut suatu 3261 12 JUN 1990 3262 garis tengah (median line) di mana Dato' Seri S. Samy Vellu: Saya telah Malaysia akan menguatkuasakan memaklumkan di Dewan yang mulia ini undang-undang di Selatan garis pada 15.3.90 semasa menjawab soalan berkenaan dan Thailand di Utara garis Yang Berhormat Ahli dari Kluang yang sama, kecuali dalam perkara bahawa Kerajaan akan memperbadankan Kastam dan Eksais dan Percukaian di Lembaga Letrik Negara (LLN) dalam mana kedua negara mempunyai bidang tahun 1990. Berhubung dengan ini dua kuasa bertindih (overlapping Rang Undang-undang berikut iaitu: jurisdiction). Dari segi tuntutan kedaulatan, kedua-dua negara telah (a) Akta Perbekalan Elektrik 1990; bersetuju supaya tuntutan- tuntutan ini (b) Akta Syarikat Pengganti 1990, tidak diketepikan walaupun persetujuan telah dicapai mengenai kerjasama bagi akan dibentangkan di Dewan yang mulia mengeksploitasikan sumber-sumber ini dalam sessi ini juga. Ahli Yang hidrokarbon terutamanya minyak dan Berhormat sedia maklum bahawa gas di kawasan berkenaan. Perjanjian Bacaan Kali Yang Pertama kedua-dua PBBMT tidak meliputi sumber hidup di Rang Undang-undang tersebut telahpun kawasan itu yang masih tertakluk kepada dibuat pada 11.6.90. persefahaman dan peraturan sedia ada. Selain daripada itu kedua negara akan Mengikut keputusan Kerajaan pada terus berbincang bagi mendapat kata- mulanya 100% saham Syarikat sepakat mengenai organisasi untuk Pengganti LLN akan dimiliki oleh mengendalikan usahasama ini. Kerajaan. Sebahagian dari saham ini Perbincangan juga akan diadakan akan diuntukkan kepada staf LLN dengan kontraktor-kontraktor yang akan sekarang yang memilih untuk menerima dilantik di kawasan berkenaan mengenai opsyen yang ditetapkan. Oleh itu setakat syart-syarat terperinci Sistem ini hanya Kerajaan dan staf sahaja yang Perkongsian Pengeluaran yang akan terlibat dalam proses ini. diamalkan di kawasan berkenaan. Penswastaan LLN tidak akan Adalah dijangka perkara-perkara ini menyusahkan pengguna kerana melalui akan dapat diselesaikan dalam semangat Akta Perbekalan Elektrik 1990 Kerajaan kerjasama Malaysia-Thailand. akan seterusnya memainkan peranan kawalselia industri elektrik bagi menjaga kepentingan pengguna- LEMBAGA LETRIK NEGARA— pengguna. Akta tersebut mengandungi PENSWASTAAN peruntukan tertentu untuk menjaminkan perbekalan elektrik yang bermutu dan (3. Tuan Law Lai Heng minta Menteri dibekalkan dengan harga yang Tenaga, Telekom dan Pos menyatakan: berpatutan, pengawasan ke atas pepasangan, penjanaan kuasa dan (a) sejauh manakah usaha peralatn elektrik. Oleh itu Kerajaan penswastaan Lembaga Letrik mempunyai kuasa-kuasa yang cukyp Negara telah dilaksanakan untuk mempastikan kepentingan sehingga hari ini; pengguna-pengguna tenaga elektrik (b) siapakah pihak yang terlibat tidak diabaikan. dalam usaha penswastaan tersebut serta bahagian kepentingan masing-masing; JET PEJUANG TORNADO (c) adakah penswastaan LLN itu 64. Tuan Muhamad bin Abdullah akan menyusahkan para minta Menteri Pertahanan menyatakan: pengguna dari segi kos elektrik (a) adakah Kementerian akan yang lebih tinggi. membatalkan rancangan untuk 3263 12 JUN 1990 3264

membeli jet-jet Pejuang Tornado yang diimport ke negara kita tanpa dan akan membeli jet-jet pejuang permit (AP) yang sah atau permit palsu yang lain; dan bagi tahun 1989 dan hingga 31.5.90. Berapa buah kereka tersebut telah dijual. (b) apakah jenis jet-jet pejuang yang Sama ada Kementerian beliau akan lain akan dibeli itu. mengambil tindakan terhadap 19-6-90 penyeludupan yang terbabit. Apakah langkah-langkah yang akan diambil oleh 16. Tuan Karpal Singh minta Menteri Kementerian beliau untuk men- Pertahanan menyatakan Kerajaan telah cergaskan kegiatan ini. membatalkan rancangannya untuk 21-6-90 membeli dua-belas (12) jet pejuang Tornado berharga $2 billion dari Britain. 11. Tuan Haji Mohamed Sam bin Haji Jika betul, nyatakan sebab-sebab. Sailan minta Menteri Perdagangan dan Perindustrian menyatakan jumlah Dato' Abang Abu Bakar bin Datu peniaga Bumiputera yang terlibat di Bandar Abang Haji Mustapha: Saya dalam perniagaaan jualan kereta sama mohon izin untuk menjawab soalan ini ada baru atau terpakai di seluruh negara. bersama dengan soalan Ahli Yang Adakah Kerajaan puashati kemajuannya Berhormat dari Jelutong yang dibandingkan dengan pengusaha- dijadualkan pada 19.6.1990 kerana pengusaha bukan Bumiputera yang kedua-dua soalan ini bertanyakan menjalankan perniagaan yang serupa. perkara yang lebih kurang sama. Daripada jumlah tersebut berapa ramai (a) Kerajaan telah memutuskan yang dilantik menjadi pengedar bagi untuk membatalkan pembelian kereta Troton Saga', dan berapa pula jet-jet pejuang Tornado. yang mendapat permit mengimport kereta terpakai dari Kementerian. (b) Perkara ini masih lagi di dalam Adakah Kerajaan puashati dengan kajian Kerajaan. kemajuan ini dan nyatakan perancangan Kerajaan untuk membantu pengusaha Bumiputera dalam lapangan ini. LESEN IMPORT/EKSPORT (AP) 65. Tuan S.S. Subramaniam minta 41. Tuan Haji Mohd. Zihin bin Haji Menteri Perdagangan dan Perindustrian Mohd. Hassan minta Menteri menyatakan berapakah permit jenis AP- Perdagangan dan Perindustrian me­ AP yang sedang digunakan oleh nyatakan apakah sebab-sebabnya Kementeriannya untuk menguruskan penggusaha-pengusaha motor kereta perdagangan negara kita dengan Iain- sukar untuk mendapat permit-permit lain negera. Apakah sebabnya untuk untuk membawa masuk kereta-kereta mengadakan berbagai jenis AP ini dan dari luar negeri dan berapa permitkah apa kesan oleh AP-AP seperti ini dan diberi pada tiap-tiap pengusaha dan berapa lamakah masa yang diambil oleh bagaimana pula prestasi-prestasi Kementerian untuk meluluskan AP ini. mereka. Berapakah kakitangan yang terlibat dalam dasar AP ini dan apakah kos bagi Dato' Kok Wee Kiat: Izinkan saya Kerajaan untuk menguruskan melalui menjawab soalan ini bersama-sama sistem AP-AP tersebut. soalan daripada Yang Berhormat Tuan Hsing Yin Shean yang dijadualkan 18-6-90 dijawab pada 18.6.90, Tuan Haji 40. Tuan Hsing Yin Shean minta Mohamed Sam bin Haji Sailan dan Tuan Menteri Perdagangan dan Perindustrian Haji Mohd. Zihin bin Haji Mohd. Hassan menyatakan berapakah jumlah kereta yang dijadual di jawab pada 21.6.90. 3265 12 JUN 1990 3266

Untuk makluman Yang Berhormat (c) atas sebab-sebab keselamatan, adalah dimaklumkan bahawa contohnya syarat lesen import Kementerian ini tidak mengeluarkan dikenakan bagi pengimportan apa-apa permit berhubung dengan peluru dan senjata api. perdagangan dengan negara lain. Walau bagaimanapun, ketika ini Kementerian Sekiranya permohonan lesen import/ ini sememangnya ada mengeluarkan eksport yang dikemukakan adalah lesen-lesen import dan eksport yang lengkap, dan lesen bagi item tersebut biasanya dikatakan AP. Kementerian ini boleh dikeluarkan secara bebas, bertanggungjawab mengeluarkan lesen kelulusan untuk mendapat lesen boleh import bagi 39 jenis item dan lesen diberi pada hari permohonan dibuat. eksport bagi 19 jenis item yang Bagi item-item tertentu; yang dikenakan disenaraikan di bawah Perintah Kastam syarat tambahan, misalnya perlu (Larangan Mengenai Import) 1988 dan mendapatkan surat pengesahan tiada Perintah Kastam (Larangan Mengenai halangan daripada pengeluar tempatan, Eksport) 1988. kelulusan lesen adalah bergantung kepada surat pengesahan berkenaan. Lesen-lesen yang bergantung kepada tujuan kawalan boleh dikeluarkan secara bebas atau tertakluk kepada Kementerian berpendapat, lesen syarat-syarat tertentu. Antara lesen import/eksport adalah cara yang import yang penting adalah bagi item- berkesan untuk mengawal pengimportan item seperti kenderaan bermotor, billets, dan pengeksportan sesuatu barangan gula dan clinker. Sementara bagi lesen bagi tujuan tertentu seperti yang telah eksport pula item-item adalah scrap, bar dimaklumkan. dan rods of iron or steel dan cement clinker. Berhubung dengan bilangan kaki- Tujuan dikenakan lesen import/ tangan yang bertanggungjawab pada eksport bagi barangan berkenaan adalah ketika ini, terdapat seramai 79 orang seperti berikut: pegawai dan kakitangan yang terlibat di (a) untuk memberi perlindungan dalam pemerosesan dan memberi kepada industri-industri kelulusan lesen import/eksport. tempatan. Contohnya, Perbelanjaan kakitangan dan pen- pengimportan kereta dikenakan tadbiran yang terlibat adalah lebih syarat lesen import bagi kurang $1.6 juta setahun. memperlindungi industri pembuatan dan pemasangan Mengenai jumlah kereta yang kereta Malaysia; diimport ke negara ini dengan (b) untuk mempastikan bekalan menggunakan lesen AP palsu, adalah tempatan bagi sesuatu barangan dimaklumkan mengikut laporan Jabatan adalah mencukupi. Contohnya Kastam dan Eksais, sebanyak 638 unit gula bertapis dikenakan syarat kereta telah diimport tanpaAP yangsah. lesen import dan eksport untuk Kepada syarikat-syarikat pengimport membolehkan Kementerian dan pengedar kereta yang telah disyaki mengawal bekalan dalam negeri. terlibat, Jabatan Kastam dan Eksais Di Pengeksportan boleh dibenarkan Raja telahpun mengambil tindakan untuk sekiranya bekalan dalam negeri menghadapkan mereka ke mahkamah berlebihan dengan mengeluarkan dan perbicaraan ke atas mereka akan lesen import/eksport dan diadakan tidak lama lagi. Untuk sekiranya terdapat gangguan mencegah kegiatan ini berterusan, bekalan, lesen tidak dikeluarkan; Kementerian telah mengambil langkah- dan langkah tertentu untuk memperketatkan 3267 12 JUN 1990 3268 peraturan pengeluaran AP kereta. Kerajaan mengawal paras kuota pada Langkah ini sebenarnya dijalankan tahap 10% dari jumlah pengeluaran serentak dengan tindakbalas yang kuota yang dipasang dalam negeri. dijalankan oleh Jabatan Kastam dan Eksais Di Raja dan Jabatan FIJI—BANTU AN LATIHAN Pengangkutan Jalan. TENTERA Untuk makluman Yang Berhormat, 66.Tuan R. Karpal Singh minta pada masa ini jumlah syarikat Bumi- Menteri Pertahanan menyatakan sama putera yang bergiat cergas dalam ada Malaysia telah bersetuju untuk perniagaan pengimportan kereta-kereta memberi kemudahan latihan tentera baru dan terpakai adalah 45 buah di kepada TenteraFiji. Jikabenar, nyatakan Semenanjung Malaysia, 12 buah butir-butirnya. syarikat di Sabah dan 31 buah di Sarawak. Dalam usaha untuk Dato' Abang Abu Bakar bin Datu memastikan syarikat-syarikat peme- Bandar Abang Haji Mustapha: Pada gang kuota ini berjaya dalam perniagaan masa ini Kementerian Pertahanan telah mereka, tindakan yang sewajarnya telah menawarkan bantuan kepada Fiji di diambil untuk mengulangkaji kuota mana Maktab Turus Angkatan Tentera syarikat-syarikat berkenaan dari masa menawarkan seorang pegawai tiap-tiap ke semasa. Bagi syarikat-syarikat yang tahun mulai tahun 1988 untuk mengikuti gagal mematuhi syarat-syarat yang Kursus Turus di Maktab tersebut. ditetapkan oleh Kementerian tindakan Manakala 2 orang pegawai telah menark balik kuota syarikat telah dan menghadiri Kursus Ketua Kompeni di akan diambil seterusnya. Dari jumlah 65 PULADA, Johor Bahru pada tahun wakil pengedar Bumiputera EON yang 1988. telah diluluskan, terdapat seramai 19 Untuk makluman Ahli Yang buah syarikat yang merupakan syarikat Berhormat dan Dewan yang mulia ini, pemegang kuota import kenderaan Kerajaan Fiji juga memohon untuk bermotor. Setakat ini kemajuan yang meluaskan lagi bidang kerjasama dicapai oleh syarikat pemegang kuota ketenteraan Malaysia-Fiji yang meliputi dan syarikat wakil pengedar Bumiputea kursus, latihan dan tumpangan. Butir- EON adalah menggalakkan dan butir yang dipohon ialah seperti berikut: memandangkan segala peluang dan kemudahan telahpun disediakan oleh (1) Menambah lagi tempat kursus Kerajaan, maka usaha seterusnya kepada pegawai tentera Fiji di hendaklah diambil oleh syarikat sendiri Maktab Turus Angkatan Tentera untuk memastikan mereka terus berjaya untuk tiga tahun berturut-turut dalam bidang ini. mulai 1991. (2) Kursus Kerjaya/Naik Pangkat. Mengenai pengusaha-pengusaha (3) Kursus Ketua Platun. motor kereta yang mendapati sukar untuk mengimport kereta dari luar (4) Latihan Kadet untuk ketiga-tiga negeri, keadaan yang berlaku adalah perkhidmatan. disebabkan oleh dasar sekatan kuota (5) Kursus menyelam dan kemahiran yang dilaksanakan oleh Kerajaan bagi pelaut. melindungi industri kereta pemasangan (6) Latihan Juruterbang. tempatan. Pada ketika ini, Kementerian telah membekukan pengeluaran kereta (7) Tumpangan anggota tentera Fiji import kepada syarikat-syarikat baru di pasukan-pasukan tentera dengan tujuan mengurangkan jumlah Malaysia. permit (AP) dikeluarkan dari tahun ke (8) Tumpangan 'consultant' ATM di tahun selaras dengan keputusan Fiji. 3269 12 JUN 1990 3270

Semua butir-butir permohonan ini Seperti Ahli Yang Berhormat sedia masih dalam kajian Kerajaan. maklum, perubahan-perubahan politik yang berlaku di negara-negara Eropah Timur dan USSR masih lagi dalam PASARAN TUNGGAL EROPAH— proses perubahan dan perkembangan. PENUBUHAN Namun demikian, Malaysia akan terus 67. Tuan Ong Tee Keat minta merapatkan hubungan perdagangan Menteri Perdagangan dan Perindustrian duahala dengan negara-negara tersebut, menyatakan strategi-strategi Kemen- selaras dengan dasar perdagangan teriannya untuk meningkatkan lagi daya Malaysia untuk meningkatkan persaingan barangan buat kita di pasaran perdagangan dengan pasaran bukan Eropah, khususnya ekoran perubahan tradisional. politik yang pesat di Eropah Timur tahun lepas. Apakah pula langkah-langkah kita Adalah diharapkan perubahan politik untuk menghadapi penubuhan pasar di Eropah Timur akan mendorong tunggal EC menjelang tahun 1992. perubahan Sistem Ekonomi Pusat mereka kepada Sistem Ekonomi Pasaran 19-6-90 Bebas, sealiran dengan Sistem Ekonomi Eropah Barat. Ini akan menjadikan 48. Tuan Hashim bin Safin minta keseluruhan kawasan Eropah satu Menteri Perdagangan dan Perindustrian pasaran yang besar dan berpotensi bagi menyatakan apakah strategi untuk mula barangan eksport negara. Dalam hal ini, bertapak di bidang perdagangan dan Kerajaan sentiasa menggalakkan perindustrian di negara-negara Eropah pengusaha-pengusaha tempatan untuk Timur dan negara-negara komunis lain meningkatkan lagi produktiviti dan mutu yang mula mengubah dasar dan ideologi barangan ktluaran mereka, bukan sahaja mereka. untuk pasaran Eropah tetapi bagi keseluruhan pasaran antarabangsa. Dato' Kok Wee Kiat: Saya memohon Walau bagaimanapun, ini terpulang izin untuk menjawab soalan ini bersama- kepada pihak swasta untuk bertindak ke sama soalan yang dikemukakan oleh atas cabaran ini, kerana mereka adalah Ahli Yang Berhormat Tuan Hashim pihak yang bertanggungjawab di dalam pengeluaran barangan untuk pasaran Safin pada 19 Jun 1990 kerana kedua- tertentu. Dari segi pasaran eksport, dua soalan ini adalah mengenai isu yang Kerajaan sentiasa menggalakkan pihak sama. swasta untuk menyertai missi perdagangan dan pameran perdagangan Untuk makluman Ahli Yang ke negara-negara Eropah Timur yang Berhormat, Kerajaan sedar bahawa dikelolakan oleh Kementerian perkembangan yang berlaku di Eropah Perdagangan dan Perindustrian. Barat dan di Eropah Timur, bukan sahaja memberi cabaran, tetapi juga peluang- Selain dari itu, Pejabat-pejabat peluang perdagangan dan pelaburan Perdagangan Malaysia di negara-negara kepada Malaysia dalam tahun 90an dan Eropah Timur dan USSR juga seterusnya. Dengan hakikat ini Malaysia menjalankan aktiviti-aktiviti galakan menyertai dengan secara aktif eksport barangan Malaysia di sana. perbincangan-perbincangan antara- bangsa bukan sahaja mengenai Pasaran Bagi menghadapi penubuhan Pasaran Tunggal Eropah 1992 tetapi juga Tunggal Eropah (EC Single Market) mengenai kemasukan barangan eksport 1992, Malaysia sentiasa mengadakan Malaysia ke pasaran antarabangsa, pertukaran maklumat melalui rangka umpamanya dalam mesyuarat- kerjasama ASEAN-EC dan Malaysia- mesyuarat Uruguay Round. EC di mana keutamaan adalah diberi 3271 12 JUN 1990 3272 kepada isu-isu dan masalah berkaitan RANG UNDANG-UNDANG dengan pasaran, kerjasama perindustrian SYARIKAT AMANAH LABUAN dan usaha meningkatkan pelaburan EC ke Malaysia. Seminar-seminar dan Rang Undang-undang bernama Suatu bengkel-bengkel yang bertujuan Akta bagi mengadakan peruntukan meningkatkan kemahiran usahawan mengenai pendaftaran syarikat sebagai tempatan mengenai implikasi Pasaran syarikat amanah di Labuan, mengenai Tunggal Eropah akan terus diadakan dari penetapan kuasa-kuasa dan tugas-tugas masa ke semasa. Adalah diharapkan syarikat amanah itu dan mengenai dengan maklumat-maklumat yang perkara-perkara yang berkaitan atau diperolehi, usahawan-usahawan bersampingan dengannya; dibawa ke tempatan akan lebih peka dan dapat dalam Mesyuarat oleh Timbalan Menteri mengambil langkah yang sesuai Kewangan; dibaca kali yang pertama; mengikut arus perubahan agar akan dibacakan kali yang kedua pada kepentingan Malaysia di EC tidak Mesyuarat ini. terjejas dengan penubuhan Pasaran Tunggal Eropah, 1992 itu. Di samping itu, pasaran EC juga boleh dijadikan sebagai pintu masuk ke pasaran Eropah RANG UNDANG-UNDANG Timur dan USSR. URUSAN BANK LUAR PESISIR Rang Undang-undang bernama Suatu RANG UNDANG-UNDANG Akta bagi mengadakan peruntukan DIBAWA KE DALAM mengenai pelesenan, pengawalseliaan MESYUARAT orang-orang yang menjalankan perniagaan bank luar pesisir dan RANG UNDANG-UNDANG mengenai perkara-perkara yang LEMBAGA PELABUHAN bersampingan atau berkaitan (PINDAAN) dengannya; dibawa ke dalam Mesyuarat oleh Timbalan Menteri Kewangan; Rang Undang-undang bernama Suatu dibaca kali yang pertama; akan Akta untuk meminda Akta Lembaga dibacakan kali yang kedua pada Pelabuhan 1963; dibawa ke dalam Mesyuarat ini. Mesyuarat oleh Timbalan Menteri Pengangkutan; dibaca kali yang pertama; akan dibacakan kali yang kedua pada Mesyuarat ini. RANG UNDANG-UNDANG INSURANS LUAR PESISIR RANG UNDANG-UNDANG Rang Undang-undang bernama Suatu SYARIKAT LUAR PESISIR Akta untuk mengadakan undang-undang baru bagi pelesenan dan Rang Undang-undang bernama Suatu pengawalseliaan orang-orang yang Akta bagi mengadakan peruntukan menjalankan perniagaan insurans luar mengenai pemebadanan, pendaftaran pesisir dan aktiviti-aktiviti berhubungan dan pentadbiran Syarikat Luar Pesisir dengan insurans luar pesisir dan untuk dan Syarikat Luar Pesisir Asing dan mengadakan peruntukan bagi perkara mengenai perkara-perkara yang yang bersampingan dengannya atau berkaitan dengannya; dibawa ke dalam berkaitan dengannya; dibawa ke dalam Mesyuarat oleh Timbalan Menteri Mesyuarat oleh Timbalan Menteri Kewangan; dibaca kali yang pertama; Kewangan; dibaca kali yang pertama; akan dibacakan kali yang kedua pada akan dibacakan kali yang kedua pada Mesyuarat ini. Mesyuarat ini. 3273 12 JUN 1990 3274 RANG UNDANG-UNDANG Memang saya nampak ada berita mengenai durian daripada Thailand semalam di dalam RTM kerana durian CUKAI AKTIVITI PERNIAGAAN daripada Thailand ini telah menguasai LUAR PESISIR LABUAN pasaraya Malaysia. Mungkin berpunca Rang Undang-undang bernama Suatu daripada sinilah mereka buat penyia- Akta bagi membuat peruntukan satan dan kemudian keluarkan berita mengenai pengenaan, pentaksiran dan seperti itu. pemungutan cukai ke atas aktiviti- Tuan Yang di-Pertua, selain daripada aktiviti perniagaan luar pesisir yang kekurangan akauntabiliti-akauntabiliti dijalankan oleh suatu syarikat luar memang perlu diwujudkan, perlu di- pesisir di atau dari Labuan dan mengenai galakkan, perlu diadakan dengan perkara-perkara yang berkaitan BERNAMA kerana sumbangan daripada dengannya; dibawa ke dalam Mesyuarat Kerajaan Persekutuan yang banyak, oleh Timbalan Menteri Kewangan; misalnya pada tahun 1985, sumbangan dibaca kali yang pertama; akan daripada Kerajaan Persekutuan $6.64 dibacakan kali yang kedua pada juta dan 1986 pun lebih kurang begitu Mesyuarat ini. juga. RANG UNDANG-UNDANG Yuran daripada perkhidmatan berita dalam negeri, Tuan Yang di-Pertua, pada RANG UNDANG-UNDANG 1985—$1.18 juta dan 1986—$1.2 juta. BERITA NASIONAL MALAYSIA Jadi tidak banyaklah pendapatannya (PINDAAN) sendiri dan yuran dari tele-rates misalnya lebih kurang $1.08 juta sahaja dan Bacaan Kali Yang Kedua dan Ketiga dengan keadaan kewangan yang sedemikian, memang sumbangan dan Aturan Urusan Mesyuarat dibacakan subsidi masih diperlukan untuk bagi menyambung semula perbahasan menjalankan agensi berita tersebut. yang ditangguhkan atas masalah, "Bahawa Rang Undang-undang ini Tuan Yang di-Pertua, ini dibacakan kali yang kedua sekarang." menunjukkan betapa pentingnya (llhb.Jun, 1990). pertubuhan seperti BERNAMA bertanggungjawab kepada rakyat kerana Perbahasan disambung semula. memerlukan bantuan daripada rakyat. Ada satu kekurangan lagi, Tuan Yang Tuan Yang di-Pertua: Yang di-Pertua, iaitu kekurangan pro- Berhormat dari Kepong, sila sambung. fesionalisme. Profesionalisme bukan sahaja dengan sistem perlantikan 3.38 ptg. BERNAMA yang tidak begitu kemas, tidak begitu teratur, saya pun tidak Dr. Tan Seng Giaw (Kepong): Tuan tahulah sama ada perlantikan itu Yang di-Pertua, semalam saya telah berdasarkan kepada merit ataupun menyentuh mengenai kekurangan faktor-faktor yang lain. kredibiliti dan kekurangan akauntabiliti BERNAMA dan saya pun telah meneliti Tuan Yang di-Pertua, kalau tidak ada radio dan televisyen dan akhbar profesionalisme yang merupakan satu tempatan hari ini dan liputan mengenai perkara yang penting bagi BERNAMA pihak Pembangkang mengenai apa yang dan juga media massa yang lain, kita disebutkan di sini kurang, sangat kurang, hendak menekankan di sini apakah yang menunjukkan pihak BERNAMA peranan dan fungsi BERNAMA sejak masih memerlukan masa untuk tertubuhnya tahun 1967. Kita perlulah mengubah sikap dan dasarnya. kaji semula apakah fungsi dan peranan 3275 12 JUN 1990 3276 ini kerana pihak Kerajaan sentiasa wujudkan satu sistem penerangan umum tekankan, ia hendak BERNAMA ini yang membolehkan maklumat melaporkan berita dan cerita kerajaan diperolehi dengan mudah. Kalau tidak, sahaja kerana hendak mementingkan jadi apa yang disebutkan oleh kebebasan pembangunan, jadi hendak berita akhbar dan kebebasan maklumat oleh pembangunan sahaja, tidak kiralah pihak Kerajaan itu tidak bermakna- berita itu sama ada mengikut dan langsung tidak bermakna dan akhirnya berdasarkan kepada fakta-fakta ataupun Tuan Yang di-Pertua, institusi rasmi tidak, asalkan berita pembangunan, seperti BERNAMA mempunyai satu cukup sudah. Apakah yang dimaksudkan fungsi untuk mewujudkan kebudayaan oleh berita pembangunan ini? bagi menginsafi dan mentafsirkan nilai maklumat di negara ini. Memang saya setuju hak kebebasan akhbar, kebebasan media massa, Setakat ini kebudayaan ini sangat kebebasan maklumat yang sentiasa kurang, tetapi kalau kita tidak menge- ditekankan oleh pihak Kerajaan maskinikan, mengkaji semula fungsi dan termasuk Yang Berhormat Menteri peranan BERNAMA, kita tidak dapat Pendidikan yang baru-baru ini sahaja menyebutkan bahawa di dalam negara mewujudkan kebudayaan yang telah ini ada kebebasan akhbar, ada kebebasan saya sebutkan tadi. Jadi, marilah kita maklumat dan sebagainya, tetapi dari hari ini mengkaji semula keadaan yang pihak kami, kebebasan itu memang tidak terdapat sekarang supaya pada masa wujud-memang tidak wujud. Saya setuju akan datang kita dapat mewujudkan satu bukan sahaja kita hendak tekankan kebudayaan di mana rakyat Malaysia kebebasan akhbar dan kebebasan dapat menginsafi dan mentafsir serta maklumat dan sebagainya, kita perlu menilai nilai-nilai maklumat yang meneliti di kawasan-kawasan bukan diwujudkan di negara ini. Sekian, terima sahaja bandar, kawasan-kawasan kasih. pendalaman, perlu kita menyiasat, mengadakan berita-berita mengenai Tuan Yang di-Pertua: Yang kawasan-kawasan ini, tetapi ini tidak Berhormat dari Marang. bermakna kita boleh menjejaskan kebebasan akhbar. Hanya kita 4.48 ptg. menekankan satu keseimbangan yang perlu diwujudkan di dalam masyarakat Tuan Haji Abdul Rahman bin majmuk ini. Bakar (Marang): Tuan Yang di-Pertua, saya berdiri di dalam Dewan yang mulia Tuan Yang di-Pertua, ada satu perkara ini adalah untuk turut membahaskan lagi, iaitu dengan adanya BERNAMA, suatu Akta bagi meminda Akta Pertu- dengan adanya pindaan yang buhan Berita Nasional Malaysia 1967 dibentangkan pada semalam dan hari ini, bagi bacaan kali yang kedua. kita perlu menekankan negara ini hendaklah wujudkan satu sistem Tuan Yang di-Pertua, sebagaimana penerangan umum yang membolehkan yang telah dinyatakan semalam, tujuan maklumat diperolehi dengan mudah. Akta Pertubuhan Berita Nasional ini Setakat ini, daripada Yang Amat dicadangkan adalan antara lain untuk Berhormat Perdana Menteri sampai ke memperkemaskan lagi beberapa bawah sentiasa menggunakan Akta peruntukan di dalam Akta, terutamanya Rahsia Rasmi untuk melindungi, untuk tafsiran kepada berita dan bahan-bahan menyekat dari disebarkan penerangan berita. Ianya juga untuk mengelakkan dan maklumat. kesamaran dalam pemakaian istilah tersebut. Di samping itu juga dicadangan Saya berharap keadaan seperti ini bertujuan untuk tidak membataskan boleh berubah sehingga kita dapat kegiatan agensi berita yang tunggal di 3277 12 JUN 1990 3278 negara ini daripada mencari keuntungan saya bacakan tadi. Kita lihat hari ini perniagaan dan juga untuk berita-berita luar negeri banyak diterima menggugurkan perisytiharan Per- oleh BERNAMA, bukan suratkhabar sidangan Bangsa-bangsa Bersatu tahun kecil-kecil seperti HARAKAH atau 1948 dan mengubah komposisi majlis sebagainya—tidak ada. Jadi berita- penyeliaan BERNAMA. berita luar negeri ini saya mengharapkan akan mendapat suatu jaminan supaya Sebelum pada itu, kita telah dengar berita-berita ini perlulah diambil, macam-macam pandangan, khususnya dikutip, disalin dan ditafsirkan, pandangan-pandangan yang bersikap kemudian dimasukkan dalam berita- negatif daripada Pembangkang seperti berita tempatan sesuai dengan falsafah contohnya Ahli dari Kepong tadi. serta tuntutan negara, cita-cita dan Sukalah saya menyatakan di sini aspirasi rakyat. Berita-berita ini tidak sebelum kita pergi dengan lebih lanjut seharusnya dalam bentuk yang sangat mengenai dengan pandangan- sembrono, dalam bentuk yang lebih pandangan tersebut, kita sedari bahawa kurang sahaja. Tetpi bila saya menyebut BERNAMA merupakan satu badan ianya perlu diselaras dan disesuaikan ataupun Pertubuhan Berita Nasional dengan falsafah dan cita-cita Malaysia yang besar, yang tunggal dan kebangsaan, cita-cita negara hendaknya telah ditubuhkan semenjak tahun ianya menjurusi semua bidang sama ada 1967,yang hari ini kalau ditolak telahpun politik, sosio-ekonomi atau apa juga. berusia lebih daripada 20 tahun, iaitu Sebagai contoh kalau dewasa ini kita kira-kira 23 tahun. Persoalannya sejauh banyak menekankan soal pembangunan, manakah peranan ataupun fungsi ini soal kemiskinan, soal penderitaan, soal dapat dimainkan supaya menjadi suatu kedaifan rakyat negara ini dan juga soal Pertubuhan yang dapat mempelbagaikan menyusun semula masyarakat, soal aktiviti berita dan juga maklumat dalam perang membasmi buta huruf dan negara ini. Apa yang telah dinyatakan seumpamanya, maka berita-berita dari oleh pihak Kementerian dalam BERNAMA sehendaknya, seharusnya mencadangkan Rang Undang-undang mestilah diasaskan kepada falsafah, ini untuk dipindakan, jelas sekali bukan terikut-ikut, terbawa-bawa oleh memperlihatkan satu sikap yang citarasa Pembangkang khususnya, yang bertanggungjawab bagi membesarkan sentiasa dan mahu melihat negara ini aktiviti berita dan maklumat supaya dalam keadaan yang susah, yang boleh BERNAMA ini akan betul-betul memening, menambahtokok lagi para menjadi suatu Pertubuhan yang dapat pemimpin kita yang sentiasa berusaha merangkumi citarasa negara, citarasa supaya negara ini terarah dan terbawa rakyat yang diselaraskan, berita-berita kepada suatu juzuk yang itu daripada luar negeri mahupun dalam menghendakkan negara ini sentiasa negeri. dalam aman, bahagia dan sejahtera.

Pada Fasal 4 seksyen 3 Akta ibu Perkara yang kedua saya melihat iaitu dinyatakan bahawa BERNAMA pembahagian tugas, pembahagian kuasa, hendaklah mempunyai hak eksklusif membahagi-bahagikan berita atau bahan untuk menerima masuk ke dalam berita yang diterima menurut sub­ Persatuan berita atau bahan berita seksyen 3 kepada pelanggan-pelanggan daripada agensi berita luar negeri dan di Persekutuan. Dalam aspek ini saya pertubuhan-pertubuhan lain yang mencadangkan supaya pembahagian berurusan dengan berita atau bahan berita itu juga diwajibkan pada seluruh berita. akhbar-akhbar termasuklah akhbar- akhbar nyamuk yang mempunyai Saya sangat setuju pemindaan (KDN), keluaran dalam negeri subseksyen 3 ini dengan apa yang telah iaitu termasuklah WATANkah, 3279 12 JUN 1990 3280

HARAKAHkah iaitu wajib sekurang- bersifat tempatan, yang mempunyai kurangnya memakai berita-berita berita-berita yang boleh dijadikan garis daripada BERNAMA ini sekurang- dan panduan. Umpamanya, berita-berita kurangnya 1/3, kerana saya melihat dan mengenai dengan pembangunan yang sedar dewasa ini terlalu luas dan bebas boleh dimainkan oleh wartawan, yang berita-berita yang dimainkan oleh boleh kita fikir dan istilahkan kepada akhbar-akhbar ini, sehingga begitu baik kewartawanan pembangunan, sikap kita, maka banyaklah kenyataan- kenyataan diputarbelit, kenyataan- Saya juga mengesyorkan berita-berita kenyataan daripada pemerintah, biarlah banyak yang bersifat daripada Kerajaan dipusingkan. Maka investigative, dengan izin, ataupun saya percaya dan yakin dengan penyelidikan. Janganlah berita-berita ini pembahagian berita-berita yang banyak yang bercorak yang rasmi, yang diwajibkan pada akhbar-akhbar ini berstatus quo, yang mementingkan mendapat KDN sekurang-kurangnya kebesaran, yang mementingkan pingat- 1/3, maka rakyat tidak akan mudah pingat, yang mementingkan lebel-lebel terikut-ikut dan tertawan dengan dakyah dan simbol-simbol sahaja. Biarlah dan fitnah yang dipakai hari ini. pemikiran rakyat diarahkan ke arah pembangunan, ke arah menggunakan Tuan Yang di-Pertua, saya juga ingin mental, ke arah menggunakan menyentuh mengenai dengan point yang pemikiran, bukan ke arah mengagung- ketiga, iaitu yang disebut sebagai agungkan sesuatu. pindaan ini dibuat untuk menggugurkan perisytiharan Persidangan Bangsa- Kita sering melihat berita-berita bangsa Bersatu tahun 1948 dan memaparkan hiburan, berita-berita yang mengubah komposisi Majlis Penyeliaan memaparkan keghairahan, berita-berita BERNAMA. yang memaparkan pemujaan kepada sesuatu golongan sering dijadikan satu Saya sangat setuju kerana pemakaian bahan yang utama. Kalaulah ini yang ini adalah pemakaian yang telah lapuk, sering disogokkan kepada rakyat, yang dipakai semenjak sebelum merdeka kalaulah sering dihantui kepada rakyat 1957, iaitu dipakai pada tahun 1948 dan maka saya kira otak rakyat, pemikiran khabarnya dalam pembentangan yang rakyat tidak akan menjadi suatu telah dibentangkan oleh pihak pemikiran yang kreatif. Kita tidak mahu Kementerian semalam menyatakan suatu hari nanti bila Kerajaan mungkin bahawa ada negara-negara yang tidak tidak berfungsi, bila segala-galanya hadir kerana perisytiharan Persidangan diserahkan kepada rakyat, maka rakyat Bangsa-bangsa Bersatu itu mungkin tidak tahu hendak buat apa akibat lembek, lemah dan tidak bermaya. Maka daripada sogokan-sogokan ataupun seharusnyalah pindaan Rang Undang- berita-berita yang bersifat sensasi, yang undangini disokong kerana yang penting dipenuhi dan dicitarasakan kepada bagi kita bukanlah mendasarkan seluruh emosi semata-mata maka jadilah rakyat berita, kehendak dan aspirasi negara ini ini berfikiran pasif dan juga berfikiran kepada kehadiran beberapa kerat ahli- beku. ahli di Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu itu, tetapi mestilah didasarkan Tuan Yang di~Pertua, saya juga sedar kepada citarasa, falsafah, kehendak, bahawa BERNAMA ini mempunyai tuntutan dan juga matlamat negara ini pelanggan yang agak terhad. Setahu saya sendiri. hanya beberapa buah negeri sahaja yang menggunapakai berita-berita nasional Tuan Yang di-Pertua, saya ataupun BERNAMA ini, antaranya mengesyorkan dalam hal ini biarlah kita Singapura, Indonesia dan juga Amerika, membanyakkan berita-berita yang manakala BERNAMA yang dibuka di 3281 12 JUN 1990 3282

Thailand telah ditutup, di Manila penerbangan Vietnam datang ke negara khabarnya tidak buka lagi. kita dan pihak Pengurusan MAS telah bersetuju untuk menambah bilangan Saya mencadangkan kalau berita- penerbangan ke negara komunis, maka berita seperti Reuter, AP, UPI mendapat saya kira ideologi kita, demokrasi kita, tempat yang begitu hebat dan juga boleh juga disalin dan disampaikan mempunyai pengaruh yang besar bukan kepada mereka sugaya komunis di sahaja di tempatnya sendiri, di negara itu janganlah terlalu subur, pejabatnya sendiri tetapi dapat supaya teori 'Domino' mereka janganlah menguasai secara global dunia ini, maka mengalir tumpah ke negara ini sendiri. apa salah sekiranya BERNAMA ini juga dikisar dan diperhibatkan berita- Tuan Yang di-Pertua, saya juga sedar beritanya ke luar negeri. Banyak berita- bahawa dalam BERNAMA ada negeri- berita Malaysia yang menarik, yang negeri yang mempunyai biro dan juga boleh orang Amerika, yang boleh orang pewarta, tetapi bukanlah semua negeri- Eropah, yang boleh orang Afrika negeri itu mempunyai biro. Yang saya mahupun orang Timur Tengah melihat tahu di Kuala Terengganu ada bironya, serta menghayati berita ini. Contohnya, di Johor Bahru pun ada bironya, di berita bagaimana Yang Berhormat Kelantan pun ada bironya, di Kuching Jelutong lempar buku Standing Order pun ada bironya, dan saya juga sedar ada kepada Speaker Pulau Pinang. beberapa biro tidak ada di negeri-negeri lain, maka kalau boleh janganlah hanya Jadi, berita-berita yang seumpama ini negeri-negeri tertentu sahaja yang boleh dijadikan panduan bagaimana mempunyai biro-biro tetapi di negeri- biadapnya seorang tokoh yang dianggap negeri yang lain juga diadakan biro ini. tokoh oleh rakyat telah menggunakan Tujuan saya menyebutkan ini supaya budi bicara yang dangkal dan tidak baik pemberita-pemberita kita di BERNAMA untuk memuaskan hawa nafsu dan itu, kalau naik biarlah sama, kalau tindakannya ini. Berita-berita ini akan mendaki gunung, biarlah sama, berdiri menjadi satu panduan, satu renungan sama tinggi, duduk sama rendah, tidak kepada orang lain.Begitu jugalah ada satu bentuk diskriminasi ataupun bagaimana citarasa sebuah pertubuhan ketidak-samaan di dalam soal-soal politik yang bernama APU—ataupun kenaikan pangkat, pembahagian dan Yang Amat Berhormat Dr. Mahathir juga kecemerlangan masa depan. gelar BT (Barisan Tiruan), dapat kita kemundangkan berita-berita ini disibar Tuan Yang di-Pertua, pada Fasal 5, dengan secara meluas ke negara-negara Akta Ibu adalah dipinda dengan lain seperti negara-negara yang telah memasukkan selepas sahaja seksyen saya sebutkan tadi. baru 3A yang berbunyi:

(Timbalan Yang di-Pertua mem- "3A. BERNAMA, dengan kelulusan pengerusikan Mesyuarat) Menteri dan persetujuan Menteri Kewangan boleh: Tuan Yang di-Pertua yang baru, tahniah. Saya juga ingin menarik (a) membuat apa-apa perkiraan perhatian supaya berita-berita ini juga untuk berkongsi keuntungan dikirimkan dari Malaysia ini ke negara- menyatukan kepentingan- negara komunis, termasuklah negara kepentingan, bekerjasama atau Vietnam. Kalau Vietnam telahpun berusahasama dengan mana- memulakan dagangan dengan kita, mana orang atau kumpulan orang; telahpun bekerjasama dari segi atau pengangkutan udara, minggu lepas kita (b) menubuhkan atau menggalakkan lihat serombongan ahli-ahli penubuhan dan pengembangan 3283 12 JUN 1990 3284 syarikat-syarikat di bawah Akta grant atau berilah apa-apa geran sahaja Syarikat 1965." supaya BERNAMA ini akan jadi satu badan yang tidak semata-mata Saya rasa kalau inilah satu hasrat bergantung kepada Kerajaan. murni, kenapa Akta ini dipinda?. Kalau kita lihat selama ini, bila disebut Saya begitu bersimpati dengan BERNAMA, tidak lain kerjanya hanya hujjah-hujjah yang dikemukakan oleh setakat buat berita, tulis berita, buat Setiausaha Parlimen Kementerian berita, tulis berita digelarkan pemberita. Penerangan yakni sudah sampai Tetapi tujuannya jelas, Akta ini dipinda masanya pihak BERNAMA tidak lagi iaitu untuk mencari laba, mencari bergantung kepada Kerajaan. Setelah 23 keuntungan, untuk berniaga dan tahun iaitu semenjak tahun 1967, mengambil peluang-peluang yang pergantungannya sangat hebat. Kita didedahkan oleh Kerajaan pada hari ini. tidak mahu kalau orang ramai sudah jadi Ini satu hal yang sungguh baik, maka subsidi, akhbar juga jadi subsidi. saya kira adalah sangat elok, sangat BERNAMA juga hendak bergantung sesuai kiranya peluang ini digunakan kepada yang ada, maka peluang-peluang sebaik mungkin. Saya mencadangkan saingan perniagaan ini adalah terdedah supaya BERNAMA akan tubuh satu di depan kita, maka jadikan Akta 3A di Jawatankuasa. Ini bukan kerja bawah Fasal 5 ini sebagai suatu yang pemberita, nanti kalau pemberita hendak boleh dimanfaatkan oleh BERNAMA jadi peniaga, jadi hancur. Kalau sendiri. pemberita sama hendak buat berita, lepas itu hendak berniaga balik, hendak berita, Tuan Yang di-Pertua, saya juga hendak berniaga, berita, berniaga—itu melihat dan juga sedar bahawa ANEX, tidak boleh. Macam orang politik iaitu sebuah agensi pertukaran berita- jugalah, tidak boleh - hendak berniaga, berita ASEAN tidak begitu berkesan. hendak politik, hendak berniaga, hendak Hari ini kerjasama dalam bentuk politik, hancur. Politik, politik; ekonomi, di bawah konsep ASEAN berniaga, berniaga; pemberita, adalah agak sederhana, kalau tidak pemberita; berniaga, berniaga. lemah ataupun membanggakan. Tetapi dari segi ANEX, ataupun agensi Apa yang saya hendak maksudkan pertukaran berita-berita ASEAN ini, kita ialah dalam BERNAMA itu ada satu lihat ianya tidak boleh dikatakan pada Jawatankuasa, atau ada satu badan, suatu tahap yang memuaskan, kecuali di mana BERNAMA boleh me- dalam bentuk berita. Tetapi dalam fokuskan, boleh melibatkan diri dalam bentuk salinan fotografi, dalam bentuk soal-soal perniagaan, misalnya membeli salinan data ekonomi, komoditi dan saham-saham, melibatkan diri dalam kewangan, bahan-bahan ini masih lagi di Bursa Saham Besar di Kuala Lumpur tahap yang agak rendah, iaitu kurang ataupun apa-apa contoh yang lain, tetapi daripada apa yang diharapkan. Ini boleh jangan biarkan BERNAMA ini secara ditingkatkan, kerana kita dalam konteks totalnya, secara induknya melibatkan kerjasama ASEAN, saya kira peranan diri keseluruhannya dalam berniaga, akhbar begitu penting. Peranan akhbar nanti dia lupa hendak buat berita, dia dok bagi mempengaruhi masyarakat kejar keuntungan, kalau untung, lupa setempat dan juga serantau begitu berniaga, kalau bankrap lupa juga berita penting. Malahan saya turut menge­ -habis. Jadi, biarlah peluang-peluang ini syorkan supaya data ekonomi, komoditi diambil sokongan, diambil perhatian dan dan kewangan, sebagaimana yang di samping itu saya mengesyorkan disarankan di bawah Fasal 3, Seksyen 2 kepada pihak Menteri Kewangan, ini biarlah disentuh betul-betul. turutlah, berilah modal-modal, bantuan- Kita hari ini tidak perlu lagilah banyak bantuan yang tertentu seperti launching berita sahaja, tetapi kita kekurangan 3285 12 JUN 1990 3286 data-data ataupun sumber-sumber penjelasan daripada Ahli Yang rencana yang boleh menyokong bahan- Berhormat dari Marang. Saya dengar tadi bahan ilmiah yang boleh dijadikan skrip- beliau mengatakan beliau kurang skrip intelektualisme ataupun skrip- bersetuju kalau Naib Canselor Universiti skrip yang intelek untuk diberikan Malaya dipilih menganggotai Majlis kepada rakyat kita yang dahagakan yang bakal ditubuhkan mengenai dengan pemikiran-pemikiran yang tinggi Pertubuhan Berita Nasional ini. Saya tahapnya. hendak tanya Ahli Yang Berhormat dari Marang apakah beliau bersetuju kalau Tuan Yang di-Pertua, begitu juga Profesor Dr. Syed Hussein Alatas yang pada Fasal 7, Seksyen 7 Akta ibu adalah menjadi Na;b Canselor Universiti dipinda dengan menggantikan Malaya itu dipilih dan kalau tidak perenggan (d) subseksyen (1) dengan bersetuju, kenapa, sebagaimana yang yang berikut: disebutkan tadi kerana Profesor ini sekarang ini menjadi Naib Canselor "(d) Naib Canselor mana-mana satu sebuah Universiti yang besar dan Universiti dalam Persekutuan;" BERNAMA ini saya kira lebih kecil kalau hendak dibandingkan dengan Masa Akta ini digubal ketika itu Universiti Malaya. Kalau dia layak di dinyatakan bahawa hanya satu sahaja Universiti Malaya bagaimana pula dia Universiti yang ada iaitu Universiti tidak layak di BERNAMA. Bagaimana Malaya. Maka di bawah Universiti pendirian Ahli Yang Berhormat dari Malaya inilah digunapakai seorang yang Marang, apakah beliau bersetuju kalau tarafnya duduk pada taraf Naib Canselor saya katakan bahawa Naib Canselor dilantik menjadi anggota Majlis Universiti Malaya itu perlu meletak Penyeliaan BERNAMA. Hari ini bukan jawatan, sebab kalau tidak dia layak satu Universiti. Kita ada 8 Universiti menganggotai BERNAMA, sebab kalau campur dengan ITM, dia telah jadi BERNAMA lebih kecil daripada 9. Orang pandai ini bukan seorang— Universiti Malaya. Sekian, terima kasih. ramai, Naib Canselor bukan seorang— ramai. Tambah-tambah kalau hendak harapkan kepada Naib Canselor Tuan Haji Abdul Rahman bin Universiti Malaya sekarang ini, saya Bakar: Tuan Yang di-Pertua, saya persoalkan kredibilitinya. Jadi, saya menyebutkan tadi supaya Naib-Naib menyokong penuh agar seluruh Naib Canselor daripada Universiti yang lain Canselor-Naib Canselor yang ada turut ditambah dan ditokokkan. Kepada seperti daripada UTM, UKM, USM, Naib Canselor yang ada, saya ingat orang UUM, ITM, UIA turut ditokok-tambah telah faham sikap dan pendirian saya, menjadi sebahagian anggota Majlis jadi jawapan itu berada kepada sikap dan Penyeliaan BERNAMA. Hendaknya pendirian saya. Majlis ini bukan berfungsi untuk menjadi rubber stamp semata-mata Tuan Yang di-Pertua, saya juga ingin ataupun bahan "stamp pad", tempelan menyentuh iaitu sepanjang perbahasan semata-mata. Tetapi disyor dan yang telah dikemukakan oleh digalakkan supaya turut Pembangkang, kita melihat hujah- hujahnya adalah hujah-hujah yang Tuan Haji Ibrahim bin Ali: ketandusan dan juga tidak berakar umbi (Bangun) kepada keadaan yang sebenar. Tuan Haji Abdul Rahman bin Ahli Yang. Berhormat daripada Kota Bakar: Ya, sila. Melaka, dia 'dok' menyebut bahawa Kerajaan cuba sekat kebebasan kepada Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Tuan akhbar-akhbar. Diceritanya soal-soal Yang di-Pertua, saya hendak minta penyelewengan dalam CCB, soal-soal 3287 12 JUN 1990 3288 bijih timah, soal-soal MAMINCO, soal- Selangor; bagaimana anggota DAP soal UMBC termasuklah juga kepada lempar buku kena Speaker; Speaker PERNAS dan seumpamanya. Maka Ahli tidak saman kepada Polis pun; dari Kota Melaka ini telah melihat dan bagaimana isu-isu yang dibuat mengenai juga cuba meracuni Dewan ini konon- dengan pakaian di UTM; bagaimana isu- kononnya BERNAMA ini adalah tidak isu kerjasama dengan Semangat 46 adil. Kenapa tidak dijelaskan tentang hendak menumbangkan Kerajaan, ketua soal-soal lain yang diberitakan. Kenapa dia termenung sahaja pada petang ini; tidak dinyatakan soal pembangunan dan macam-macam berita-berita yang ekonomi, politik, sosio, pendidikan, lain. Maka saya kira biarlah cakap kita agama malah soal-soal berita itu berjalan atas dasar yang logik dan Pembangkang pun turut dimasukkan juga munasabah. dalam soal-soal ini.Tetapi kerana kita sifat sebagai Pembangkang, maka kita Kemudian dinyatakan pula bahawa tidak bersikap rasional.Malah saya perlulah negara ini mempunyai suatu sangat sedih bila melihat daripada Yang bentuk sistem penerangan umum untuk Berhormat Kepong sendiri daripada mendapatkan maklumat yang mudah dan hujahnya pada petang ini tidak ada dinyatakan bahawa Perdana Menteri cerita-cerita lain, hanya menceritakan sampailah kepada orang bawah ini bahawa BERNAMA tidak mempunyai sentiasa menggunakan Akta Rahsia kredibiliti, BERNAMA tidak Rasmi kerana hendak cegah, hendak mempunyai akauntabiliti, tidak sekat dan sebagainya. Saya kira ini mempunyai tanggungjawab dan adalah merupakan suatu hujah yang tidak diletakkannya bahawa BERNAMA juga berasas. Kalaulah Kerajaan hendak sekat tidak mempunyai profesionalisme dan kegiatan-kegiatan akhbar, maka tidak sebagainya. Inilah merupakan soal-soal akan lahirnya Rocket, tidak akan yang kita kira tidak patut diberitakan lahirya Harakah, dan juga tidak akan ataupun dinyatakan di dalam Dewan lahirnya aktiviti- aktiviti Pembangkang. yang mulia ini. Saya kira kerana mendedahkan hal- Kami merakamkan setinggi hal yang sebenar, maka ada sebilangan penghargaan dan terima kasih kepada orang khususnya parti PAS yang tidak BERNAMA terutama anggota- senang dengan keadaan ini, sanggup dia anggotanya yang ada, yang berjumlah himpun berita-berita, mungkin berita- kira-kira 30 orang ini, yang bekerja siang berita itu yang dimasukkan oleh malam bertungkus-lumus untuk BERNAMA, dihimpunnya sampai menyibarkan berita dan maklumat. Maka suratkhabar pun dibakar dua kali. Baru- saya kira suatu bentuk tanggungjawab baru ini dibakar pula, apa nama ketua itu, sudahpun diberikan kepada masyarakat Mat Sabu—bakar pula lagi sekali. Jadi, dan negara. Cuma yang saya fikir tindakan yang kebudak-budakan, anggota-anggota yang ada dalam kira- tindakan-tindakan yang tidak rasional kira 30 orang ini perlulah ditambah, ini seharusnya tidak berlaku dalam arus ditingkatkan lagi, diambil dan pemodenan pemikiran, dalam arus ditokokkan lagi mana-mana yang perkembangan persuratkhabaran di kurang. Tanah Melayu. Kita tidak lihat lagilah orang bakar surat khabar semenjak Begitu juga pihak Yang Berhormat zaman Mastika dahulu, sejak zaman Kepong mempersoalkan tentang Majalah Filem sampailah hari ini— kononnya tidak ada kebebasan yang Majalah Filem itu lama—sampailah wujud. Kalau tidak ada kebebasan yang akhbar-akhbar yang lain kecuali apa wujud, maka saya kira berita-berita tidak yang dibuat oleh parti PAS. Saya minta disiarkan mengenai dengan cerita-cerita parti PAS yang bakar suratkhabar, yang DAP bagaimana DAP saman Sultan bermakna juga bakar berita BERNAMA 3289 12 JUN 1990 3290

ini tidak payahlah baca suratkhabar— lagakan, satu bentuk kebudayaan yang Utusan Malaysia jangan baca, Berita tidak bertunjangkan kepada roh serta Harian jangan baca, The New Straits akar umbi semangat dan citarasa Times jangan baca. penduduk tempatan, satu bentuk kebudayaan yang saya lihatberkiblatkan Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji bukan kepadasatu akar umbinya di Kuala Arshad: (Bangun) Lumpur ataupun kiblatnya di dunia nusantara sebelah sini, Kuala Lumpur Timbalan Yang di-Pertua (Tuan sendiri, tetapi adalah satu bentuk Ong Tee Keat): Ya, Ahli dari Pengkalan kebudayaan rojak, satu bentuk Chepa berdiri hendak apa? kebudayaan yang tidak betul, yang ikut suka pakai hati sahaja. Tuan Haji Abdul Rahman bin Bakar: Silakan. Jadi, saya minta BERNAMA jangan terpengaruh dengan soal-soal ini. Saya Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji minta BERNAMA mempunyai satu Arshad: Yang Berhormat dari Marang bentuk kebudayaan yang mana itu mengatakan sekejap tadi beliau tidak kebudayaannya juga mempunyai asas pernah dengar dan tidak pernah tahu dan citarasa kepada negara ini sendiri di orang bakar akhbar. Saya ingin tahu mana bentuk budaya pribumi seharusnya beliau pernah tahukah orang bakar tidak ada tolak ansur, menjadi satu video? (Ketawa) bentuk budaya yang kekal abadi dengan tidak lupa mengambil roh-roh Tuan Haji Abdul Rahman bin kebudayaan, cara-cara hidup, sistem Bakar: Orang cerita berkenaan surat hidup budaya-budaya yang lain untuk khabar, dia pergi video. Kenapa tidak disaring, diubahsuai dan dipakai dalam tanya macam ini, "Tidak pernahkah budaya negara ini sendiri. Jadi, kalau dengar cerita orang bakar Rahman kita ikut bentuk cara dan ajakan DAP Bakar." Ada minat video, nantilah saya daripada Kepong tadi maka hancurlah tunjuk. Saya ingat bagus juga bakar budaya, akan hancurlah negara. video ini, kalau tidak bakar video, tidak Sehingga hari ini kita sedar bukan sahaja ada Speaker kita yang baru itu, hand­ bentuk budaya yang dilihat caca-murba, some itu di atas itu. (Ketawa) sistem politik apa yang hendak direncanakan hari ini pun kita melihat Tuan Yang di-Pertua, soal yang caca-murba dan sebagainya. kebudak-budakan, tindakan yang tidak munasabah ini seharusnya tidak berlaku Tuan Yang di-Pertua, akhirnya dan kita merakamkan rasa kesal yang sebagai kesimpulan saya sangat-sangat amat sangat. menyokong kepada Akta ini kerana Akta ini antara kesimpulannya adalah untuk Tuan Yang di-Pertua, saya juga tidak mempelbagaikan aktivitinya dalam faham apa yang disarankan oleh Yang industri berita dan maklumat untuk Berhormat dari Kepong supaya kepentingan negara dan BERNAMA BERNAMA ini ada ataupun wujud satu sendiri. Maka adalah diharapkan bentuk kebudayaan nilai maklumat. pindaan-pindaan yang dibuat ini bukan Setakat ini dia kata nilai kebudayaan sahaja diluluskan tetapi seharusnya yang kurang, saya tidak fahamlah apa disambut baik, dilaksana dan bentuk kebudayaan yang dikehendaki dipraktikkan oleh pembawa-pembawa, tetapi yang saya faham bentuk pemimpin-pemimpin, pengarah- kebudayaan yang dikehendaki oleh DAP pengarah khususnya dalam BERNAMA ini khususnya adalah satu bentuk sendiri dan kita mengharapkan juga kebudayaan yang caca-murba, satu Kementerian Kewangan akan tidak bentuk kebudayaan yang ingin melaga- segan-silu, tidak ragu-ragu untuk 3291 12 JUN 1990 3292 memberikan bantuan dalam bentuk sendiri. Saya kira dari segi niat memang moral ataupun dalam bentuk yang lain baik dan kita menyokong dan kita kepada menjayakan Akta yang dipinda berharap dengan niat seperti ini ini. BERNAMA tidak akan lagi bergantung kewangan yang banyak dengan pihak Sekian, Tuan Yang di-Pertua, terima Kerajaan. kasih. Untuk mengatasi masalah ini saya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan dapati Fasal 5 diberi peruntukan di mana Ong Tee Keat): Pasir Mas. dengan kelulusan Menteri Penerangan dan persetujuan Menteri Kewangan, 4.23 ptg. membuat apa-apa perkiraan untuk berkongsi keuntungan dengan mana- Tuan Haji Ibrahim bin Ali (Pasir mana orang atau untuk menubuh atau Mas): Tuan Yang di-Pertua, saya menggalakkan penubuhan dan merujuk kepada Rang Undang-undang pengembangan syarikat. Ini kaitannya untuk meminda Akta Pertubuhan Berita yang saya harap pihak BERNAMA, baik Nasional Malaysia 1967 yang telah pihak Menteri yang bertanggungjawab, dibentangkan di Dewan yang mulia ini. mestilah berhati-hati. Jangan kita Pertama saya, insya Allah, tidak akan menyebut di sini hendak biiat meleret-leret dan akan tumpukan kepada keuntungan yang selama ini kita dengar apa yang saya ingin sampaikan mengenai hendak buat untung, akhirnya rugi dan dengan pindaan Rang Undang-undang memang banyak faedahnya nanti. ini.

Tuan Yang di-Pertua, maksud dan Saya percaya ada lagi orang yang akan cadangan untuk meminda Rang Undang- dapat peluang seperti durian runtuh undang ini terkandung, pertama dalam kerana banyak perniagaan sekarang ini Fasal Kedua iaitu bertujuan untuk sudah pun dikorporatkan, seperti meminda mukadimah Akta bagi bagaimana permit teksi dikorporatkan membolehkan BERNAMA berhenti kepada satu syarikat besar dan orang daripada berfungsi sebagai satu hendak mesti minta dengan syarikat itu. pertubuhan yang bukannya untuk Contoh, mungkin satu hari lagi orang mendapat keuntungan. Itu pertama, hendak buka gerai-gerai diberi lesen walaupun ada sambungan dalam Fasal kepada satu orang dan orang ini hendak yang kedua yang saya akan sebut sekejap buka gerai kecil-kecil mesti minta lagi. Kalau inilah niat kita menyambut dengan syarikat itu, samalah juga dengan baik sebab selama ini BERNAMA BERNAMA ini nanti hendak kutip iklan memang bergantung kepada sokongan mestilah kutip dengan satu iklan yang kewangan daripada pihak Kerajaan dipersetujui oleh BERNAMA dan orang sehingga perbelanjaan setiap tahun lain menagihlah di tempat itu. Ini trend hampir $15 juta, manakala BERNAMA yang ada sekarang di mana sebenarnya sendiri terpaksa meminjam sebanyak dari segi peluang-peluang di mana $ 16.5 juta daripada Bumiputra Merchant terutamanya di kalangan orang-orang Banking bagi menampung kegiatannya. bumiputera Melayu yang ada $2,000, Maka mungkin kerana masalah inilah $3,000 boleh berniaga pun kadang- BERNAMA sekarang ini dicadangkan kadang kita nampak dihalang begitu rupa bukan lagi sebagai satu pertubuhan yang dengan trend dan aliran yang baru ini. semata-mata membelanja tetapi juga memikirkan bagaimana boleh Yang saya ingin tekankan ialah pertubuhan dan agensi yang selama ini supaya apabila mendapat kelulusan ditanggung oleh Kerajaan berdikari dan untuk mengadakan perniagaan dan mampu menampung perbelanjaannya sebagainya, berhati-hatilah dan 3293 12 JUN 1990 3294 janganlah pilih kasih, go on merit, tetapi pertubuhan-pertubuhan agensi berita memang dalam Dasar Ekonomi Baru kita yang lain yang pernah kita dengar, yang lemah mesti ditolong tetapi jangan macam mana, iaitu membaiki dari segi pula tolong atas semata-mata tolong fungsi dan peranannya. kerana tidak mengira dari segi kemampuan dan sebagainya dan kalau Soal kebebasan akhbar ini memang hendak tolong mesti bantu, bukan sudah lama pernah dibahas. Tadi kita setakat tolong, lepas itu lepas tangan, dengar beberapa wakil pun sudah yang akhirnya banyak perkara yang kita dibahas. Saya percaya sebelum saya lahir lihat selama ini gagal dan sebagainya.ini tahun 1951 pun kebebasan akhbar ini hasrat BERNAMA. Memang baik kita pun sudah dibahas, bukan baru, sudah mengalu-alukan tetapi janganlah pula beribu, bertimbun kertas kerja dibuat selepas ini dapat peluang nanti orang itu mengenai dengan kebebasan akhbar ini, juga yang kita dengar, orang yang sama memang sudah beribu. Sampai sekarang juga yang kita dengar, kumpulan itu juga pun kita bercakap soal kebebasan akhbar yang dapat. Biarlah apa pun kita buat dalam konteks dan pandangan masing- merujuk kepada perbahasan Akta ini masing. Saya hendak pergi kepada jalan supaya rezeki yang diturunkan oleh yang tengah mengikut takrif dan Allah ta'ala di muka bumi ini dinikmati fahaman saya. Bila bercakap soal oleh semua makhluk yang ada ini. kebebasan akhbar, soal kredibiliti dan sebagainya ada orang menganggap Tuan Yang di-Pertua, mengikut Fasal seolah-olah macam saya yang mewakili 2 yang dimaksudkan dalam Huraian di Semangat 46, baik daripada Parti PAS, atas cadangan pindaan Rang Undang- baik daripada Parti DAP ataupun undang ini iaitu pindaan ini juga Pembangkang yang lain, sekarang ini bertujuan untuk memotong peruntukan tidak senang dengan akhbar-akhbar yang memperuntukkan bahawa harian yang ada. BERNAMA hendaklah berpandukan kepada Perisytiharan-perisytiharan Manakala seolah-olah diberi Persidangan Bangsa-bangsa Bersatu gambaran bahawa akhbar mingguan kita mengenai Kebebasan Penerangan tahun tidak ada apa-apa. Sehingga ada 1948. Saya ingin mendapat penjelasan, cadangan tadi supaya Kerajaan apakah motif dan tujuannya pihak menyemak akhbar-akhbar mingguan Kerajaan ataupun pihak Kementerian harian, tabloid harian. Saya hendak yang berkenaan bercadang untuk jelaskan di sini bukan sahaja akhbar memotong peruntukan ini, Perisytiharan harian, malah akhbar-akhbar mingguan Bangsa-bangsa Bersatu ini, apakah yang juga memberi tempat dan berita rasionalnya, apakah kerana Perisytiharan-perisytiharan Bangsa- sedikit—sebanyak kepada parti bangsa Bersatu yang bercakap soal Pembangkang pun kita tidak senang hati. kebebasan akhbar, kebebasan Bukan bererti berita-berita yang kewartawanan, kebebasan penerangan dikeluarkan dalam akhbar-akhbar ataupun sebagainya, apakah maksud, mingguan ini pun berketetapan dengan apakah cita-cita dan hasrat BERNAMA. apa yang kita kata, apa yang kita ucap. Saya bukan hendak mengungkit soal Cuma tinggal lagi ada berita bagi pihak kredibiliti, cuma saya ingin mencadang parti pemerintah, ada sedikit untuk parti bagaimana BERNAMA boleh menjadi Pembangkang. Kerana itu sahaja. Tetapi sebuah agensi berita yang dihormati di dalam akhbar harian langsung tidak ada. peringkat kebangsaan dan antarabangsa. Dan kita bukan menageh berita ini. Tidak Macam mana kita hendak jadikan masuk suratkhabar pun tidak mengapa, BERNAMA ini sebuah agensi yang tidak masuk berita pun tidak mengapa. dihormati seperti ANTARA, seperti Sebab kalau muka handsome, pergi ke Philippine News Agency ataupun seperti mana-manapun handsome situlah. Tidak 3295 12 JUN 1990 3296 ada masalah kita tidak masuk Macam mana Semangat 46 dengan PAS. suratkhabar. Yang menjadi masalahnya Kenyatan beberapa orang pemimpin ialah berita itu diputarbelitkan. telah dikelirukan, akhirnya Kenyataan Yang Berhormat dari Gua menyebabkan naik kemarahan. Ada Musang, tidak masuk tidak mengapa, seorang dua pekik rasa protes itu, Wah! tidak menjadi masalah tidak masuk, ini dia Parti PAS, ini dia parti tetapi tinggal lagi jangan putarbelit. Pembangkang hendak bakar orang Berita yang baik tidak masuk, berita suratkhabar. Suratkhabar Utusan yang dia tidak kata, masuk. Malaysia pula lukis gambar buat barbecue. Saya percaya ini timbul lagi Saya hendak beri contoh. Kalau orang kemarahan rakyat. Kalau kita arahkan lain boleh beri contoh, saya hendak suratkhabar untuk memainkan peranan berita contoh hanya sekadar untuk menjaga ketenteraman, menjaga renungan kita bersama. Kenyataan Yang perpaduan, sepatutnya kita tidak Teramat Mulia Tunku Abdul Rahman menggalakkan perkara itu keluar. Putra Al-Haj mengenai dengan Sebenarnya begitu! Kita pun tidak pertolongan kepada orang-orang senang. Sama juga suratkhabar. ... Melayu, dikecam begitu rupa, manakala teks yang dikeluarkan kita baca tidak Tuan Zubir bin Embong: (Bangun) begitu. Tetapi jawapannya tidak sebegitu besar sebagaimana kecaman. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Waktu Yang Teramat Mulia Tunku pergi Ong Tee Keat): Ahli Yang Berhormat ke Perhimpunan Agung UMNO (Baru), dari Kuala Terengganu bangun. wah! besar suratkhabar. TV pun besar, hendak keluar tandas pun masuk TV. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Ini bila Bila Tunku pergi ke Perhimpunan nak bercakap mulalah. Semangat 46, ini sudah tidak betul. Itu maksudnya. Tidak mengapalah tidak ada Timbalan Yang di-Pertua (Tuan masalah, jangan putarbelit. Sama juga Ong Tee Keat): Hendak beri jalan? kenyataan yang dikeluarkan, ada Yang Berhormat dari Gua Musang bercakap Tuan Shahidan bin Kassim: Berilah. soal manifesto Barisan Nasional dalam Pilihanraya yang lalu dan tujuan untuk Tuan Zubir bin Embong: Saya menghakis kewibawaan seorang hendak minta penjelasan dari Yang pemimpin, cuba hendak diperkecilkan Berhormat dari Gua Musang. Saya tidak dibesarkan dalam suratkhabar. berhajat ganggu dia. Penjelasan dibuat tidak masuk. Mana dia keadilan? Sebab itu timbul sikap protes, Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Pasir bukan hendak bakar. Sekarang ini bukan Mas. bakar suratkhabar. Kalau kita tidak erti jaga perasaan rakyat, bukan suratkhabar Tuan Zubir bin Embong: Pasir Mas. yang dibicarakan. Kecil sangat bab Fasal Ahli dari Gua Musang dengan Ahli suratkhabar ini. Pada pandangan saya dari Pasir Mas itu lebih kurang sahaja kecil sangat. Bukan isu, tetapi inilah (Ketawa). Saya sebenarnya tidak ber­ yang menyebab titik bengek, yang hajat hendak ganggu dia. Saya ucap menyebab rakyat naik marah. Saya tahniah kepada Tuan Yang di-Pertua hendak peringatkan. kerana perlantikan sebagai Timbalan Yang di-Pertua. Saya hendak dapat Contohnya di Muktamar PAS, penjelasan apakah Yang Berhormat dari memanglah ada di kalangan bila waktu Pasir Mas ini address, dengan izin, berlangsung dicerita macam mana soal kepada Utusan Malaysia, kepada Berita pakatan Semangat 46 dengan DAP, lepas Harian, kepada New Straits Times dan itu DAP pula dengan Semangat 46. sebagainya. Apakah Yang Berhormat 3297 12 JUN 1990 3298 tidak pernah membuat juga satu begitu juga, suratkhabar mingguan pun penilaian terhadap apa yang dilaporkan begitu juga. Dan saya hendak oleh akhbar-akhbar lain, misalnya menyebutkan Watan bukan lidah rasmi Watan, misalnya yang menjadi lidah Parti Semangat 46, dan kita tidak pernah rasmi Semangat 46 ataupun Harakah? menagih untuk masuk berita dalam Sepatutnya perkataan Ahli Yang Watan. Tetapi kita tahu kenapa Watan Berhormat itu bukanlah hanya menyiar berita Semangat 46 melaporkan ditumpukan kepada Berita Harian, sedikit-sebanyak. Dan banyak juga kepada Utusan Malaysia, tetapi biarlah berita-berita pemimpin-pemimpin tumpu bersama kepada akhbar-akhbar politik yang mewakili Kerajaan penuh ini. Biarlah ada pertimbangan yang baik, dalam suratkhabar Watan. Macam yang wajar sesuai dengan semangat Harakah itu lidah rasmi Parti PAS. Tetapi untuk memperbincangkan keadilan. Watan yang diberi KDN oleh Jadi, nampaknya serang Utusan Kementerian Dalam Negeri, bukan Malaysia sahaja. Jadi seolah-olah apa bererti lidah rasmi Parti Semangat 46, yang ditulis oleh pemberita-pemberita tidak. Ini saya hendak buat penjelasan. itu sudah dirancang semacam remote control. Saya kata tadi ada keluar berita dalam akhbar ataupun mingguan yang Kalau Ahli Yang Berhormat itu mengenal dengan Parti Semangat 46 mengatakan bahawa Utusan Malaysia ataupun dengan kenyataan pemimpin- itu adalah remote control oleh pemimpin nampak sahaja keluar pemimpin-pemimpin politik, kita juga headline. Apabila kita baca isinya kita boleh menuduh bahawa Watankah, pun tidak senang hati. Kita mengakui ada Harakahkah adalah remote control. Jadi, juga apa yang kita tidak kata pun dia soalnya sekarang ialah yang kita tulis. Ini kita kena akui. Dan sama juga bentangkan hari ini, yang dibahaskan kalau kita tuju kepada akhbar mingguan untuk meningkatkan etika kredibiliti. sama juga dengan akhbar harian. Yang Jadi, kalau hendak serang, janganlah kita tekankan ialah kalau timbul masalah serang satu, kena seranglah dua-dua. pergolakan dalam masalah politik Mentang-mentang Watan itu jaga sekarang ini biarlah di kalangan Semangat 46, saya nampak tidak sentuh masyarakat pemimpin politik dan sedikit pun. akhbar-akhbar ini kalau ia bercakap menyebar fikiran rakyat ke arah Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya sudah dengar permintaan dan penjelasan perpaduan, mereka tolong memainkan daripada Yang Berhormat dari Kuala peranan merapatkan jurang perpaduan Terengganu. Kalau dia dengar apa yang ini mengurangkan sensitiviti, tetapi ada saya bercakap tadi tentu dia tidak akan lagi yang membesarkan. bangkit soal tadi. Sebab itu, kalau saya interview beliau, Yang Berhormat dari Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Kuala Terengganu menjadi wartawan, (Bangun) sah tidak lulus. Sebab saya sudah menyebut awal-awal lagi tadi. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Setia- usaha Parlimen bangun—patutnya dia Tuan Zubir bin Embong: Saya pun boleh jawab selepas ini. tidak berhajat hendak menjadi warta­ wan, Tuan Yang di-Pertua. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Sebab Setiausaha Parlimen bangun hendak Yang Berhormat dari Kuala Terengganu minta apa? Ahli Yang Berhormat. Saya hanya menyebut dari segi perbandingan. Saya Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: sudah sebut daripada awal tadi. Saya Ini masalah Tertib Mesyuarat Perkara kata suratkhabar harian, mingguan pun 36(1). Sekarang kita bincangkan 3299 12 JUN 1990 3300 masalah Akta, perubahan Berita tidak usah habiskan filem, tidak usah Nasional Malaysia 1967, kita habis telex, kita bawa masuk berita bincangkan perkara yang tertentu, tidak pertandingan ratu cantik dunia. kita bincang soal akhbar-akhbar dan sebagainya. Saya ingin menarik Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. perhatian Yang Berhormat Tuan Ghazali: (Bangun) Pengerusi membuat ruling Perkara 36(1), 'seorang ahli hendaklah Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya menghadkan percakapannya.... hendak habis.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ong Tee Keat): Ahli Yang Berhormat Ghazali: Tuan Yang di-Pertua, saya dari Pasir Mas tolong tumpukan kepada ingin mendapat penjelasan sedikit Rang Undang-undang yang kita ben- daripada Yang Berhormat dari Pasir tangkan. Mas. Perkara yang kita bincangkan hari ini berkenaan dengan Rang Undang- Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Yang undang ataupun Bill yang hendak Berhormat Setiausaha Parlimen dikemukakan. Jadi, saya hendak tanya Kementerian Penerangan membantu Yang Berhormat dari Pasir Mas sama Tuan Yang di-Pertua, sebab dia kira ada yang silap ini Bill ataupun yang silap Tuan Yang di-Pertua baru dilantik, dia ini laporan daripada akhbar-akhbar menegur saya. Jadi, terima kasihlah ataupun yang sekarang ini sudah (Ketawa). bertukar pemikiran pembaca akhbar itu sendiri? Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Teruskan. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Ini saya boleh jawab, Tuan Yang di-Pertua, tetapi Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Tuan bolehkah benarkan saya berucap sampai Yang di-Pertua, memang saya jam 6.30 petang.Bolehkah dibenarkan? berbincang mengenai dengan Rang Undang-undang ini. Maksudnya sedikit Timbalan Yang di-Pertua (Tuan pandangan dan perbahasan tadi kerana Ong Tee Keat): Tolong singkatkan. sebagai contoh, kerana BERNAMA ini ialah Pertubuhan Berita Nasional yang Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Kalau membabitkan kerja-kerja di sini, berita, singkat, boleh saya jawab semua. Boleh fotograf, rencana dan sebagainya, jadi dijawab. Soalnya yang mengenai bab kita kemukakanlah pandangan seperti ini Bill ini saya sentuh. Maksud pandangan supaya benar-benar BERNAMA boleh tadi dari segi penjelasan untuk berfungsi sebagai sebuah agensi yang menyokong ataupun memberikan berwibawa, yang dihormati yang boleh pandangan bersabit dengan Rang memainkan peranan mewujudkan Undang-undang ini. Saya hendak jawab suasana yang lebih sihat dalam negara bab itu sahaja. Jadi, saya katakan tadi tak kita ini. Dan apabila kita sebut tadi soal usahlah dibanyakkan, sebab saya tak kebebasan, kebebasan yang saya tahu mungkin akhbar harian dapat berita- maksudkan ini berasaskan kepada berita bergambar bersabit dengan prinsip moral, prinsip akhlak, adil dan pertandingan ratu cantik ataupun sebagainya. Sebab kalau kita kata bebas, kegiatan-kegiatan yang kita rasa tak ada kalau hendak keluar berita bogel pun memberi manfaat. Mungkin diambil boleh, ini bebas orang kata, saya tidak daripada akhbar-akhbar lain.Tetapi setuju saya tarik balik perkataan tadi. banyak juga daripada BERNAMA, Cuma maksudnya, saya tidak setuju, mungkin. Jadi, saya rasa tak usahlah saya hendak cadang kepada BERNAMA membazir dalam bab-bab seperti ini. 3301 12 JUN 1990 3302

Saya tidak hendak tengok, Tuan Yang Yang Berhormat mengatakan bahawa di-Pertua, seperti baru-baru ini sewaktu beliau akan memboikot akhbar-akhbar kita bersedih atas kematian Allahyarham harian. Jadi, saya hendak tanya akhbar Tun Hussein Onn—31hb Mei, jenazah harian yang mana yang dia boikot, sebab tiba, dikebumikan pada hari Jumaat. kita pun tahu juga, boikot banya perkara boikot, tetapi baca tetap baca. Pada malam 3 lhb, bukan main siaran dengan Miss All Nations. TV3—lebih Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Soal kurang pukul 8.30 malam saya di- boikot ini, saya hendak sebutkan akhbar fahamkan menunjukkan tayangan Miss yang kita boikot ialah Straits Times and All Nations, entah apa pakaiannya, Tuan Groups, Utusan and Groups, kerana ini Yang di-Pertua, kalau pakaian mandi itu akhbar-akhbar harian. Apabila kita sebut bikini, tetapi ini mandi pun tidak, sebab boikot, ertinya bagi kita, kita sudah diperut itu tidak ada. Saya pun tak erti mengarahkan ahli-ahli penyokong kita hendak sebut apa bahasa, pakaian apa supaya tidak lagi membeli akhbar ini, ini. Bukankah ini memalukan apabila tetapi tak apalah, bolehlah, kerana kita menghormati seorang tokoh seperti penyokong UMNO banyak dan yang Tun Hussein Onn? Ini contohnya, sebab kedua.... kita bercakap soal kebebasan, tetapi bebas dalam erti kata yang berasaskan Tuan Haji Abdul Rahman bin pada prinsip moral, prinsip keadilan. Ini Bakar: Minta jalan sedikit, bolehkah? yang dimaksudkan. Itu saya beri contoh. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Banyak gangguan, saya tak beri jalanlah. Jadi, saya kira cukup sekadar itu pandangan saya yang ikhlas bersabit Timbalan Yang di-Pertua (Tuan dengan Rang Undang-undang Berita Ong Tee Keat): Dia tak beri jalan, sila Nasional Malaysia dan sukalah saya duduk! maklumkan di sini dalam rumusan apa yang saya huraikan tadi. Oleh kerana Tuan Haji Abdul Rahman bin sikap kita yang berasa tidak senang Bakar: Saya hendak bertanya, akhbar dengan berita-berita yang dilakukan STAR, selamat tak? oleh akhbar harian. Memang kita sudah buat keputusan bagi pihak Parti Semangat 46, PAS dan mungkin parti Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Akhbar- DAP, parti Pembangkang, memang kita akhbar lain, walaupun kita tak senang akan teruskan boikot akhbar harian. hati, tetapi bolehlah, okaylah.Tetapi Boikot ertinya, saya hendak maklumkan cuma akhbar harian ini, kita tegaskan, kepada pemberita-pemberita, kita bukan kita boikot. Boikot ertinya kita bukan salahkan kepada pemberita. marah dan bermusuh dengan wartawan. Cuma saya hendak nasihatkan, wartawan-wartawan supaya tidak Tuan Haji Abdul Rahman bin menghabiskan masa. Di mana sahaja Bakar: Sedikit, Yang Berhormat. Presiden Parti Semangat 46 berucap di mana-mana, tak usahlah lari cari berita Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Cukup- untuk dapatkan komen. Mulai daripada lah, saya hendak habiskan ucapan saya. sekarang, kita tidak akan bercakap dengan akhbar-akhbar ini. Sekian, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Ong Tee Keat): Dia tak beri jalan. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ong Tee Kiat): Yang Berhormat Setia- Ghazali: Tuan Yang di-Pertua, tadi usaha Parlimen, sila jawab. 3303 12 JUN 1990 3304

Tuan Lim Kit Siang: (Bangun) Sebab kita ada lagi beberapa Bill yang akan dibentangkan dan dibahaskan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan kemudian. Oiig Tee Keat): Hendak berucap? Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- Tuan Lim Kit Siang: Semenjak awal Pertua, kalau mahu hadkan masa, patut lagi saya sudah berdiri untuk berucap. diberitahu dahulu, bukan dengan serta merta berhenti. Ini tidak adil dan saya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan harap bahawa Tuan Yang di-Pertua yang baru memulakan tugasnya dengan adil. Ong Tee Keat): Yang Berhormat Kita setuju, mungkin ada masa yang Setiausaha Parlimen, sila jawab. perlu untuk menghadkan perbahasan, tetapi saya minta bahawa sebelum satu Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- sekatan dibuat bahawa notis diberi Pertua, tak benarkan saya berucap? secara awal. Dengan sebab notis itu tidak dibuat, saya minta supaya saya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan dibenarkan untuk berucap dalam perkara Ong Tee Keat): Masa tidak ini. mengizinkan, Yang Berhormat. i Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tuan Lim Kit Siang: Tadi tak ada Ong Tee Keat): Yang Berhormat, sila disebut, adakah ini menunjukkan duduk! Yang Berhormat, saya rasa ada ketidakadilan yang mana terus naik, masa dan peluang lagi untuk Ahli Yang sudah tidak adil. (Ketawa) Tadi saya Berhormat dari Tanjong untuk sudah berdiri. mengambil bahagian dalam perbahasan dan tuduhan ataupun dakwaan Ahli Yang Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Berhormat itu, saya rasa tidak patut, oleh Ong Tee Keat): Yang Berhormat, sila kerana keputusan yang saya buat itu tadi duduk! adalah keputusan yang muktamad. Saya mempersilakan Yang Berhormat Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Setiausaha Parlimen untuk menjawab. Tuan Yang di-Pertua Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- Tuan Lim Kit Siang: Tidak, saya Pertua, itu tidak adil kerana mana ada mahu tanya, kenapa saya tidak peluang yang lain lagi selain daripada dibenarkan berucap kerana tak ada Rang Undang-undang BERNAMA. pengumuman. Saya harap untuk kali yang terakhir bahawa satu kajian boleh dibuat Timbalan Yang di-Pertua (Tuan memandangkan oleh kerana tidak diberi Ong Tee Keat): Yang Berhormat, sila notis sebelum itu bahawa saya boleh duduk semua! dibenarkan membahaskan dalam Rang Undang-undang ini. Tuan Lim Kit Siang: Baik. Tuan Haji Abdul Rahman bin Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Bakar: Tuan Yang di-Pertua, DAP Ong Tee Keat): Sebenarnya masa kecewa kerana dia kalah bertanding. telahpun diberi untuk Ahli-ahli Yang Berhormat dari Pembangkang dan juga Tuan Lim Kit Siang: Sekarang saya dari parti Kerajaan untuk membahaskan buat satu permintaan yang adil. Rang Undang-undang ini dan selepas kita berbahas, saya rasa sudah sampai Tuan Haji Abdul Rahman bin masanya untuk Yang Berhormat Bakar: Tuan Yang di-Pertua, point or Setiausaha Parlimen untuk menjawab. order 44 (1). 3305 12 JUN 1990 3306

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Satu demi satu ya. Ong Tee Keat): Sila duduk!Ahli-ahli Yang Berhormat, saya selaku Yang di- Tuan Haji Abdul Rahman bin Pertua, mengikut Peraturan 43, Bakar: Tuan Yang di-Pertua, point of keputusan saya adalah keputusan order 44 (1). Pengerusi setelah menarik muktamad dan untuk menjimatkan masa, perhatian Majlis Mesyuarat atau saya rasa Yang Berhormat Setiausaha Jawatankuasa kepada kelakuan Parlimen, sila menjawab. Dipersilakan. seseorang Ahli yang berdegil-degil menyebutkan perkara yang tidak ada Tuan Lim Kit Siang: Muktamad kena mengena dengan perkara bukan bererti tidak ada masa. Ini sebab mesyuarat atau berulang-ulang kita tidak setuju, oleh sebab kita tidak menyebutkan hujahnya sendiri atau tahu keputusan tidak adil yang akan hujah-hujah Ahli lain dalam sesuatu timbul apabila masa diberhentikan tanpa perbahasan, boleh memerintahkan Ahli notis. Itulah tidak adil Tuan Yang di- itu suruh berhenti bercakap. Pertua yang baru. Kita mahu tengok kelakuan Yang di-Pertua.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Ong Tee Keat): Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua, saya mengucapkan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Tuan Lim Kit Siang: Saya minta satu Berhormat yang telah mengambil peluang untuk bercakap (Disampuk)... bahagian

Tuan Haji Abdul Rahman bin Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Bakar: Dia kalah bertanding semalam. Ong Tee Keat): Yang Berhormat, sila duduk! Tuan Lim Kit Siang: Ini kalah kerana kehadiran sahaja. Tuan Lim Kit Siang: Itu tunjuk kelakuan Yang di-Pertua. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat dari Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tanjung dan dari Marang, sila duduk! Ong Tee Keat): Dipersilakan. dan pandangan Ahli Yang Berhormat dari Tanjong itu tadi, saya tetap akan Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: mengambil perhatian. Tuan Yang di-Pertua, saya mengucapkan berbanyak terima kasih kepada Ahli-ahli Tuan Lim Kit Siang: Perhatian, Yang Berhormat.... benarkan saya terus bercakap. Kalau ambil perhatian, benarkan saya terus Tuan Lim Kit Siang: Ha, itulah bercakap. Kalau ambil perhatian tetapi tunjuk keputusan Tuan Yang di-Pertua tak mahu benarkan saya bercakap, itu tidak berubah. Baiklah, tak apa, rakyat hal yang lain. Kalau mahu adil, start faham seorang Yang di-Pertua yang dengan adil. Kalau tak mahu adil, start begitu adil. dengan tidak adil. Itu lain hal. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Sila duduk! Jangan buat Ong Tee Keat): Yang Berhormat, sila dakwaan yang terpesong. duduk! Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Tuan Lim Kit Siang: Boleh duduk. Saya ucapkan terima kasih kepada Ahli- Ini sikap Tuan Yang di-Pertua yang baru, ahli Yang Berhormat yang telah boleh, kita faham. Kita ambil perhatian. mengambil bahagian dalam membahas- 3307 12 JUN 1990 3308 kan cadangan pindaan Akta ini. Saya kenapa mereka menentang cadangan mengucapkan terima kasih khususnya pindaan ini sedangkan dalam nada yang kepada saudara saya Yang Berhormat sama mereka mahukan supaya dari Marang, yang telahpun membantu BERNAMA ini terus menjadi satu saya menjawab beberapa isu yang telah agensi yang bebas. dibangkitkan oleh wakil-wakil daripada DAP, Kota Melaka, Kepong dan Kuala Sesungguhnya BERNAMA telahpun Lumpur Bandar. mengambil langkah untuk me- ngurangkan pergantungan terhadap Saya tidak berhajat untuk menjawab Kerajaan sejak tahun 1984 lagi dengan kesemua tuduhan, ataupun kesemua menjalankan kegiatan perniagaan perkara yang ditimbulkan secara satu maklumat disamping perniagaan berita persatu. Saya rasa memadailah kalau yang semua Ahli-ahli Yang Berhormat saya sentuh kemusykilan yang sedia tahu. Kegiatan ini dijalankan ditimbulkan secara umum. secara sah mengikut Akta yang sedia ada walaupun tidak membuat keuntungan Tuan Yang di-Pertua, pada tetapi hasil daripada perniagaan tersebut keseluruhannya Ahli-ahli Yang telah berjaya mengurangkan per­ Berhormat yang berucap nampaknya gantungan agensi ini terhadap Kerajaan. bimbang tentang kemungkinan berlaku Misalnya tahun lalu sahaja agensi ini dua perkara. Pertama, dengan kelulusan hanya memperolehi kira-kira $5 juta pindaan Akta ini nanti, BERNAMA atau kira-kira 26% perbelanjaan mungkin akan bertukar corak yang ada mengurusnya, yang Iain-lain sekarang sebagai sebuah agensi berita BERNAMA perolehi sendiri daripada yang bertanggungjawab dan berwibawa. hasil perniagaan sendiri. Walau bagaimanapun BERNAMA tidak dapat Kedua, dengan memberi hak ekslusif mengaut keuntungan daripada bagi BERNAMA mengedarkan berita- perniagaan itu kerana Akta yang ada berita luar negeri, BERNAMA akan sekarang mencegah daripada berbuat mengawal kemasukanberita-beritayang demikian. tidak baik dalam negara. Tuan Yang di-Pertua, sebenarnya tidak ada sebarang niat yang tersirat di Sekali lagi, saya ingin menegaskan sebalik cadangan pindaan ini. Sebelum bahawa Kerajaan Barisan Nasional tidak ia dibawa ke Kabinet untuk langsung bermaksud demikian. Seperti dibincangkan dan kemudiannya yang saya katakan kelmarin, pindaan ini dikemukakan ke Parlimen, Akta ini cuma bermaksud untuk membolehkan telahpun dibincangkan selama kira-kira BERNAMA menjalankan pemiagaan 2 tahun oleh Lembaga Pengelola dalam bidang informasi yang BERNAMA yang juga diwakili oleh membolehkannya mendapat keuntungan pertubuhan-pertubuhan akhbar di negara dan dengan demikian BERNAMA dapat ini. Jadi, dakwaan Ahli Yang Berhormat berdiri di atas kaki sendiri tanpa terpaksa dari kawasan Bukit Bintang bahawa bergantung kepada man a-man a pihak pindaan ini dibuat secara tergesa-gesa untuk mendapat sumber kewangan tanpa merujuk kepada pihak-pihak yang termasuk Kerajaan. terlibat adalah tidak benar sama sekali. Dengan demikian Kerajaan tidak dapat Dari segi lojik pengurangan menerima cadangan Ahli Yang pergantungan terhadap Kerajaan dengan Berhormat supaya cadangan pindaan ini sendirinya memberi jaminan kepada dirujuk kepada Suruhanjaya DiRaja. BERNAMA untuk meningkatkan kredibilitinya. Seharusnya usaha ini Ahli Yang Berhormat dari Kota dialu-alukan oleh semua pihak terutama Melaka nampaknya begitu sentimental pihak Pembangkang. Saya tidak faham terhadap pengisytiharan Bangsa-bangsa 3309 12 JUN 1990 3310

Bersatu Mengenai Kebebasan Pene- BERNAMA perkhidmatan yang penuh, rangan 1948. Rujukan terhadapnya yang diberikan kepada BERNAMA oleh digugurkan daripada mukadimah Akta mana-mana pertubuhan atau pertubuhan pindaan ini. berita antarabangsa. Jadi, jelaslah ba­ hawa tuduhan Yang Berhormat dari Kota Saya suka menjelaskan di sini sekali Melaka itu tidak berasas sama sekali. lagi bahawa persidangan itu hanyalah satu persidangan anjuran Bangsa-bangsa Beliau juga menuduh bahawa pindaan Bersatu yang dilangsungkan di Geneva ini merupakan satu langkah mengundur dan dihadiri oleh hanya 60 negara yang ke belakang. Saya suka jelaskan bahawa keseluruhannya pula terdiri daripada langkah ini adalah langkah dinamik dan negara-negara blok Soviet Union dan berpandangan jauh. Semua agensi berita Barat. Sebahagian besar anggota- di seluruh dunia tahu bahawa sekiranya anggota Bangsa-bangsa Bersatu seka- mereka ingin terus wujud, mereka harus rang termasuk Malaysia yang ketika itu bergiat dalam perniagaan maklumat masih merupakan sebuah negara jajahan yang berkaitan dan bukan menghadkan British tidaklah diwakili. Selepas kegiatan mereka kepada kegiatan tra- persidangan itu, banyak lagi disional iaitu membekalkan berita se- persidangan lain seumpamanya mata-mata. diadakan. Bagaimanapun peng- isytiharan yang diluluskan pada tahun Ahli Yang Berhormat dari Kepong 1948 itu tidak pemah disahkan atau menimbulkan soal credibility dan deficit diratify oleh Perhimpunan Agung yang dihadapi oleh BERNAMA pada Bangsa-bangsa Bersatu. Jadi kita tidak tahun 1986 dan hutang kepada Malayan nampak apa-apa keistimewaan terhadap Banking sebanyak $16.5 juta dan hal ini pengisytiharan ini. Bagaimanapun juga telah pun ditimbul oleh wakil dari Kerajaan tidak berniat untuk Pasir Mas. Sebenarnya soal credibility mengecualikan diri daripada semangat merupakan satu yang subjective. Sebagai yang tersemai disebalik pengisytiharan sebuah agensi berita, BERNAMA itu. Hasrat ini termaktub dengan sejelas- hanyalah mengedarkan berita itu kepada jelasnya pada beberapa peruntukan yang para pelanggan.Terpulangkah kepada terdapat dalam Akta asal BERNAMA para pelanggan yang mengeluarkan atau yang terus dikekalkan. Ini termasuklah sebaliknya. BERNAMA sendiri tidak seperti di perenggan 2 mukadimah itu pernah menganak-tirikan mana-mana memperuntukkan supaya BERNAMA pihak dalam liputan. Ahli-ahli Yang hendaklah sentiasa menurut dan Berhormat boleh semak kepada sesiapa menghormati prinsip yang ada sahaja mengenai perkara ini. Saya rasa terkandung dalam Perlembagaan Ahli Yang Berhormat dari Bukit Bintang Persekutuan berkenaan kebolehan bersetuju dengan saya mengenai perkara bercakap dan mengeluarkan fikiran ini kerana saya dapat tahu oleh pegawai- dalam mana-mana undang-undang yang pegawai BERNAMA bahawa beliau dibuat di bawah ini. tidak pernah gagal menghubungi BERNAMA untuk membuat sebarang Seksyen 4 (1) (c) yang menyebut kenyataan sekiranya terdapat apa-apa bahawa antara tujuan-tujuan perkembangan. BERNAMA ialah melapor dengan benarnya dengan tidak menyentuh Mengenai pinjaman sebanyak $16.5 kepentingan umum dan penuh pendapat juta itu, sukacita saya menjelaskan segala golongan penduduk Persekutuan. bahawa ini adalah merupakan pinjaman untuk membiayai sebahagian daripada Seksyen 21 (i) dalam Akta induk yang kos pembinaan bangunan BERNAMA di langsung tidak disentuh dalam cadangan Jalan Tun Razak. BERNAMA terpaksa ini memperuntukkan bahawa para mendapatkan sumber kewangannya pelanggan berhak menerima melalui daripada bank kerana Kerajaan tidak 3311 12 JUN 1990 3312 dapat meneruskan pembayaran semasa Yang Berhormat dari Kota Melaka negara menghadapi kemelesetan eko- hendak apa? nomi walaupun pada awalnya Kerajaan telah memutuskan membiayai kos Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: sepenuhnya projek itu di bawah Saya sudah habis. Rancangan Malaysia Keempat. Memang seperti yang disebutkan oleh Tuan Lim Guan Eng: Penjelasan. Ahli Yang Berhormat, BERNAMA Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: menghadapi deficit di dalam perbelanjaannya. Kos mengurus mana- Sudah habis. mana agensi berita sentiasa tinggi kerana Tuan Lim Guan Eng: Belum habis sebahagian besarnya disebabkan oleh lagi, penjelasan. Saya hendak bertanya kos komunikasi yang sentiasa meningkat Yang Berhormat Setiausaha Parlimen, sedangkan pendapatan daripada para sama ada kuasa yang diberikan kepada pelanggan terutamanya di Malaysia yang BERNAMA untuk menyebarkan atau cuma mempunyai lebih kurang 40 buah membahagikan berita-berita kepada akhbar adalah terlalu kecil. Pendapatan akhbar-akhbar tempatan, adakah ia daripada pelanggan di Sabah dan dilaksanakan dalam tahun 1984 kerana Sarawak misalnya tidak dapat Yang Berhormat tadi masih belum menampung kos komunikasi ke negeri- menjawab pertanyaan saya dalam negeri tersebut. Bagaimanapun ucapan saya semalam sama ada kuasa ini BERNAMA terpaksa membekalkan dilaksanakan dalam tahun tersebut? perkhidmatannya kepada negeri-negeri Kalau begitu, bukankah Rang Undang- itu sebagai salah satu usahanya untuk undang hari ini merupakan satu Rang mewujudkan integrasi nasional. Undang-undang retrospective. Akta ini sebagaimana saya katakan Apa yang kita membantah bukan dari tadi bertujuan membolehkan segi memberikan peluang kepada BERNAMA mengaut keuntungan dari BERNAMA mencari keuntungan tetapi bidang lain untuk subsidise memberikan kuasa khusus atau kuasa perkhidmatan beritanya. Jadi saya tidak mutlak untuk membahagikan berita- nampak usaha ini ditentang kecuali kalau berita dari luar negeri, kerana seperti Ahli-ahli Yang Berhormat dari yang saya sentuh semalam, bahawa Pembangkang tidak ingin melihat berita-berita yang tidak baik, yang tidak BERNAMA terus maju dan berkembang menyebelahi Kerajaan, terutamanya sebagai sebuah agensi berita yang skandal-skandal seperti skandal mantap dan berwibawa. MAMINCO, skandal CCB, skandal BMF dan juga skandal pembelian Tentang mewajibkan akhbar-akhbar senjata, yang disiarkan di London kecil menggunakan perkhidmatan Observer, semua ini tidak akan tersiar di BERNAMA, sebagaimana yang suratkbahar tempatan kerana ditimbulkan oleh Yang Berhormat dari BERNAMA dengan kuasa khusus dan Marang, sebenarnya perkara seumpama mutlak ini tidak akan membahagikan ini tidak dapat dilakukan kerana ini kepada suratkhabar dan ini menafikan bertentangan dengan konsep demokrasi hak kepada rakyat Malaysia untuk yang kita amalkan. mengetahui perkara yang sebenarnya, Tuan Yang di-Pertua, itulah beberapa dan ini yang kita mahu menentang secara perkara yang dibangkitkan dan mana- habis-habisan. mana perkara yang tidak.... Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tuan Yang di-Pertua, sebagaimana yang Ong Tee Keat): Yang Berhormat kita semua maklum bahawa BERNAMA Setiausaha Parlimen, nanti sekejap. menjadi agensi berita, menerima berita- 3313 12 JUN 1990 3314 berita itu dari dalam dan luar negeri, bangsa Bersatu Mengenai Kebebasan kemudian membahagi berita-berita itu Penerangan tahun 1948". kepada syarikat akhbar dan bergantunglah kepada akhbar-akhbar Dalam era di mana keadilan sudah yang berkenaan untuk menyiarkannya nampak begitu ketara, seorang Naib ataupun tidak dan kita tidak ada satu Pengerusi yang baru pun mahu tidak adil peraturan untuk memaksa syarikat- dan beliau lari dari Dewan sekarang. syarikat akhbar untuk hendak (Ketawa) menyiarkan semua berita-berita yang kita agih-agihkan kepada mereka. Itulah, (Timbalan Yang di-Pertua mem- Tuan Yang di-Pertua, dan akhir sekali, pengerusikan Jawatankuasa) sekali lagi saya mengucapkan terima kasih dan saya harap perkara inipun Dengan pindaan ini saya mahu tahu sudah panjang dan terbawa-bawa ke bukankah ini bererti bahawa ketidak merata-rata, jadi mana-mana perkara adilan dalam sebaran am, dalam yang tidak disentuh saya akan ambil BERNAMA, dalam suratkhabar akan maklum perkara ini, dan saya ucapkan lebih menjadi masalah yang lebih besar. terima kasih. Kita boleh lihat dalam dunia Tuan Lim Kit Siang: Tidak tahu, suratkhabar di mana suratkhabar- cakap tidak tahulah. suratkhabar sebaran am dikongkong oleh parti-parti politik yangmemerintah dan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan begitu banyak berita-berita yang tidak Ong Tee Keat): Ahli-ahli Yang adil yang berlaku, termasuk berita-berita Berhormat, sekarang saya kemukakan Yang Berhormat dari Bruas mengenai masalah kepada Majlis bagi diputuskan. bohong-bohongnya mengenai mesyuarat Masalahny a ialah bahawa Rang Undang- sulit di Jakarta. Mana ada mesyuarat sulit undang ini dibacakan kali yang kedua itu di Jakarta? (Ketawa) Apabila beliau sekarang. mencabar saya untuk sue dia mengata saya seorang pembohong, berita itu Masalah dikemuka bagi diputuskan, dikeluarkan di TV3, RTM2 melalui dan disetujukan. BERNAMA. Tetapi apabila saya mengambil tindakan untuk saman Yang Rang Undang-undang dibacakan kali Berhormat Menteri, nampaknya tidak yang kedua dan diserahkan kepada ada keluar dalam TV3, RTM2 pun berita Dewan sebagai Jawatankuasa. 11.30 sahaja keluar. Apa ada keadilan ini? Adakah ini.... Dewan bersidang sebagai Jawatankuasa. Tuan Zubir bin Emhong: (Bangun) (Timbalan Yang di-Pertua mem- Tuan Pengerusi (Dato Haji Mo- pengerusikan Jawatankuasa) named Amin bin Haji Daud): Yang Berhormat dari Tanjong, nanti sekejap. Fasal 1 hingga 7— Tuan Zubir bin Embong: Point of Tuan Pengerusi (Tuan Ong Tee order. Keat): Yang Berhormat dari Tanjong. Tuan Lim Kit Siang: Point of order, Tuan Lim Kit Siang:Tuan Pengerusi, baik. Fasal 2 di mana satu cadangan untuk memotong perkataan-perkataan Tuan Zubir bin Embong: Dalam "mengecualikan perisytiharan- Majlis sepatutnya tidak boleh perisytiharan Persidangan Bangsa- dibincangkan dasar am. (Disampuk) 3315 12 JUN 1990 3316

Tuan Lim Kit Siang: Ini mengenai Tuan Lim Kit Siang: Ya. apa erti makna apabila pengecualian perisytiharan-perisytiharan Bangsa- Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: bangsa Bersatu mengenai kebebasan Penjelasan. maklumat berlaku. Tuan Lim Kit Siang: Nanti, nanti. Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: (Bangun) Tuan Pengeruai (Dato Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Dia Tuan Lim Kit Siang: Saya belum tidak bagi lagi, Yang Berhormat. habis, dengar dahulu. Tuan Lim Kit Siang: Saya mahu Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: seorang pembohong dengar dahulu. Ini Penjelasan. mustahak, apa tujuan sekarang, selepas 23 tahun Akta BERNAMA 1967 Tuan Lim Kit Siang: Penjelasan— Kerajaan boleh menerima prinsip- selepas saya habis ucapan saya mengenai prinsip perisytiharan- perisytiharan perkara ini. Persidangan Bangsa-bangsa Bersatu mengenai Kebebasan Penerangan tahun Dato5 Seri Dr. Lim Keng Yaik: 1948—sekarang tidak boleh. Adakah ini Penjelasan, penjelasan. ada tujuan main-main politik supaya banyak berita yang palsu semacam berita Tuan Lim Kit Siang: Nanti, nanti! "Jakarta Talks" dan sekarang Saya akan beri peluang untuk penjelasan. "Kemunting Talks" yang berlaku semalam di Pulau Pinang boleh Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Takut disebarkan. Inilah kita mahu mengambil saya akan bawakan.... perhatian. Apa tujuan, apa motif dalam perkara ini? Oleh kerana kita nampak Tuan Lim Kit Siang: Saya tidak baru-baru ini begitu banyak berita-berita takut—saya tidak takut seorang.... bohong oleh tokoh-tokoh pemimpin- pemimpin besar dalam Barisan Nasional Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: yang semacam di hadapan saya. Penjelasan. Mahu penjelasan, sekarang saya Tuan Lim Kit Siang: Siapa takut boleh beri. siapa? Saya cabar Yang Berhormat pergi mahkamah.. .. Tuan Shahidan bin Kassim: Point of order. Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Siapa takut. Saya tidak takut! Penjelasan, Tuan Tuan Lim Kit Siang: Mahu Yang di-Pertua. penjelasan?

Tuan Lim Kit Siang: Apa Tuan Shahidan bin Kassim: Point of penjelasan? Penjelasan daripada saya order. bukan daripada Yang di-Pertua. Itupun tidak tahu? Jadi Minister pun tidak tahu. Tuan Lim Kit Siang: Penjelasan, Peraturan-peraturan Mesyuarat pun saya boleh beri—berdiri, berdiri. tidak tahu. Tuan Pengeruai (Dato Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Okay, Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: point of order dahulu. Peraturan 31(b), untuk penjelasan daripada Yang Berhormat. Tuan Lim Kit Siang: Baik. 3317 12 JUN 1990 3318

Tuan Shahidan bin Kassim: Tuan judice dan 35(7) beliau ada, dengan izin, Pengerusi, saya memang seronok dengar direct personal pecuniary interest. Jika ucapan tetapi dalam Jawatankuasa kita beliau menang, beliau akan dapat hanya boleh mencadangkan pindaan pecuniary interest. Jadi, dengan itu (Disampuk)—Hei! Hei! Tengok sini! jangan gunakan isu ini dalam Dewan bila dalam sub judice. Sila ambil keputusan. Tuan Pengerusi (Dato Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Tuan Lim Kit Siang: Boleh saya Berhormat.... tanya bagaimana saya ada pecuniary interest? Tuan Shahidan bin Kassim: Tuan Pengerusi dahulu kata saya cuma boleh Tuan Pengerusi (Dato Haji cadangkan pindaan apa-apa perkataan. Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Kalau benarkan saya sendiri pun hendak Berhormat, nanti sekejap. bercakap tadi, tetapi Tuan Pengerusi yang lepas telah.... Tuan Lim Kit Siang: Bukan, saya mahu tanya bagaimana saya boleh dapat Seorang Ahli: Ini bukan soal dasar. pecuniary interest?

Tuan Shahidan bin Kassim: Ini Tuan Pengerusi (Dato Haji bukan soal dasar, ini Jawatankuasa. Kita Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang cuma cadangkan. Berhormat Tanjong, sekejap.

Tuan Pengerusi (Dato Haji Tuan Lim Kit Siang: Adakah dia akui Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang dia akan kalah? Dia akan compensate Berhormat saya?

Tuan Lim Kit Siang: Yang Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Berhormat, itu mengenai specific dalam Ambil samsing politik di dalam Dewan peruntukan ini. yang mulia ini.

Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Point Tuan Lim Kit Siang: Tidak ada! You of order. samsing, saya tidak samsing. Tuan Lim Kit Siang: Penjelasan Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: You samsing! Seorang Ahli: Pembohong.

Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: On a Tuan Pengerusi (Dato Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Saya point of order. minta Yang Berhormat dari Tanjong jangan sebut perkara yang di dalam Seorang Ahli: Order berapa? perbincangan mahkamah di sini. Jadi, teruskan di atas tajuk untuk Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: perbincangan sekiranya ada. Yang dua itu sahaja, ya? Order 35(7) dan order 36(2) di mana... Tuan Lim Kit Siang: 35(6)? Tuan Lim Kit Siang: Saya tahu saya Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: tidak akan membangkitkan atau sentuh ....Yang Berhormat dari Tanjong tahu apa-apa hal yang ada dalam mahkamah. perkara berkenaan 'pembohong' atau Itu saya tidak sentuh - tetapi saya mana 'siapa pembohong' adalah dalam ada pecuniary interest? Saya belum mahkamah dan dalam 36(2) adalah sub habis! 3319 12 JUN 1990 3320

Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: On a Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Tarik point of order, on a point of order! balik. Tuan Lim Kit Siang: On a point of Tuan Lim Kit Siang: Apa tarik balik? order. Wah! panggil suara tinggi, boleh Saya tidak akan menyentuh kes-kes saya ada point of order. terhadap dia, bukan dia kepada saya, Saya sue dia, bukan dia sue saya. Kes itu Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: saya tidak akan sebut. Dalam kes itu dia Boleh, you boleh kuat bercakap sahaja, kata saya 'pembohong', saya sue dia. 31(a). Tuan Pengerusi (Dato Haji Tuan Lim Kit Siang: Dia rasa ini Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang samsing, suara samsing. Berhormat, Yang Berhormat teruskan Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: yang lain. 37(a), on a point of order. Tuan Lim Kit Siang: Itu sahaja. Saya tidak mahu sentuh perkara ini, belum Tuan Lim Kit Siang: 37(a)? habis. Saya jelaskan itu. Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Sebab Yang Berhormat dari Tanjong Penjelasan. telah membangkitkan perkara yang memanggil saya sebagai 'pembohong' Tuan Lim Kit Siang: Belum habis. yang mana berkenaan dengan kes-kes Duduk samsing, apa itu? yang ada di dalam mahkamah. (Tepuk) Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Dengan itu 36(2), beliau tidak boleh- saya panggil dia 'beliau' sebab saya Takutkah? respect dia walaupun dia praktikkan Tuan Lim Kit Siang: Nanti! Itu atas politik samsing - tetapi minta 36(2), apa yang saya cakap mengenai satu diam, jangan bawa perkara ini kepada perkara dan hal yang lain tidak Dewan yang mulia lagi (Disampuk). bersangkut-paut. Itu hal Jakarta Talks, Tuan Lim Kit Siang: Ini Menteri itu saya tidak mahu sebut. Tetapi tadi dia samsinglah - Menteri samsinglah. kata 35(7), saya ada pecuniary interest. Saya mana ada pecuniary interest- Tuan Pengerusi (Dato Haji 35(7)? Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Berhormat dari Tanjong, saya sudah buat Tuan Pengerusi (Dato Haji keputusan supaya jangan membawa Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang perkara yang di dalam pertimbangan Berhormat. .. . mahkamah. Tuan Lim Kit Siang: Saya mana ada Tuan Lim Kit Siang: Saya patuh. pecuniary interest, selain daripada dia Saya kata saya patuh bahawa saya tidak akui dia akan kalah. Dia akan akan menyentuh... . compensate saya, gantirugi saya oleh kerana dia sudah salah. Kalau saya kalah, Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: saya mahu compensate dia, saya (Bangun) pecuniary disinterest (Ketawa). Ini dia Tuan Lim Kit Siang: Mahu lagi sudah akui dia akan kalah kerana dia berdiri? tahu dia kalah dan perkara itu ialah Jakarta Talks. Tuan Pengerusi (Dato Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Berhormat, sudahlah. Saya sudah buat Biarlah mahkamah tentukan. Jangan ruling. gunakan mahkamah untuk main politik. 3321 12 JUN 1990 3322

Tuan Lim Kit Siang: Jakarta Talks sivil. Kita tidak mahu rectify hak-hak saya tidak mahu sebut, tetapi Kamunting asasi dunia, ekonomi, kebudayaan, Talks, dia bohong lagi. Itu hal yang lain, sosial. Baru-baru ini Kerajaan dia bohong lagi. mengisytiharkan bahawa tarik balik pengiktirafan ILO Convention 105 Dato' Seri Dr. Lim Keng Yaik: Tarik mengenai force labour. Sekarang kita balik. mahu keluar lagi daripada mengakui, mengiktirafkan Perisytiharan- Tuan Pengerusi (Dato Haji perisytiharan Persidangan Bangsa- Mohamed Amin bin Haji Daud): Ahli- bangsa Bersatu Mengenai Kebebasan ahli Yang Berhormat, nanti Yang Penerangan tahun 1948. Nampaknya ini, Berhormat. Saya minta Ahli dari dengan izin, satu retreat. Malaysia Tanjong tumpukan ucapan kepada tajuk. daripada masa negara kita dalam zaman Jangan sentuh yang lai-lain. awal merdeka di mana kita ada satu masyarakat lebih demokratik, lebih Tuan Lim Kit Siang: Supaya dia terbuka, tetapi sekarang retreat, tidak ganggu saya. kemunduran hak-hak asasi oleh kerana ada kawan saya di hadapan, semua retreat Tuan Pengerusi (Dato Haji (Tepuk) . Sangat tragik. Sebab itu saya Mohamed Amin bin Haji Daud): mahu tanya apa tujuan sebenarnya sudah Teruskan Yang Berhormat. 23 tahun kita ada itu perisytiharan, adakah ia menjadi satu gangguan kepada Tuan Lim Kit Siang: Baik. Saya kata BERNAMA untuk menjalankan tugas- pengecualian prinsip-prinsip peri- tugas BERNAMA sehingga sekarang sytiharan Persidangan Bangsa-bangsa mahu mengecualikan prinsip-prinsip Bersatu Mengenai Kebebasan itu? Penerangan tahun 1948 yang berlaku pada saat ini sangat membimbangkan. Saya mahu tanya, mahu dengar Khasnya apa yang berlaku tadi, kita jawapan sebelum saya mahu bangkitkan tengoklah. Saya tidak mahu sentuh lagi. hal-hal yang lain dalam perenggan- Semua tahu kita faham apa yang berlaku, perenggan yang lain yang dalam hak berita-berita yang palsu, berita-berita saya. Dalam Jawatankuasa saya boleh yang tidak adil dan kalau ini berleluasa bercakap berapa kali yang saya mahu. tentulah kita akan ada satu keadaan di Terima kas mana kebebasan bersuara, kebebasan akhbar, malahan hak-hak demokrasi Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: ditiadakan dan saya mahu tanya ialah Tuan Pengerusi, terima kasih kepada adakah tujuan sekarang dalam saat ini Yang Berhormat. Sebenarnya, untuk kecualikan Pensytiharan- pengecualian yang dibuat sebagaimana perisytiharan Persidangan Bangsa- yang saya sebutkan dalam jawapan saya bangsa Bersatu Mengenai Kebebasan baru sekejap tadi, ia bukanlah bererti Penerangan tahun 1948 ialah untuk menolak dasar nmum tentang kebebasan mewujudkan suasana ini? Itu yang akhbar, tetapi sebagaimana yang kita pertama. semua maklum bahawa perisytiharan yang diluluskan pada tahun 1948 itu Kedua, saya lihat dengan rasa sesungguhnya tidak pernah disahkan bimbang lagi oleh kerana nampaknya oleh Perhimpunan Agung PBB dan kita dalam satu keadaan, satu kedudukan Persidangan itu pula hanya dihadiri oleh di mana negara kita, Kerajaan kita, satu 60 negara sahaja. Itupun terdiri daripada demi satu undur daripada perisytiharan- blok Soviet dan Barat dan pada waktu itu perisytiharan, komitmen-komitmen Malaysia masih dijajah dan selain antarabangsa. Kita tidak mahu bersetuju daripada itu banyak daripada negara- rectify covenant hak-hak asasi, politik, negara anggota yag tidak terikat kepada 3323 12 JUN 1990 3324 perisytiharan-perisytiharan yang semacam ini sudah ada dikuatkuasakan tersebut. Jadi, pada hemat kita semenjak 1984 dan kalau begitu, per­ mengikatkan diri pada perisytiharan itu aturan itu tidak sah, tidak mengikut un- rasanya tidak memberi apa-apa faedah dang-undang sehingga perlunya seka­ kerana ia tidak bertentangan dengan rang satu peruntukan baru, seksyen baru dasar umum tentang kebebasan- untuk menghalalkan apa yang haram. kebebasan akhbar yang berkenaan. Yang kedua, bukankah benar bahawa Sebagaimana yang saya sebutkan juga dalam amalan sekarang, mengikut tadi bahawa di dalam Akta asal masih amalan pentadbiran atau arahan beberapa perenggan-perenggan yang pentadbiran semenjak tahun 1984 tertentu yang kekal memberi jaminan mengenai berita-berita luar negeri yang tentang kebebasan sebagaimana yang masuk kepada negara ini melalui dikehendaki umum. BERNAMA, suratkhabar-suratkhabar atau pertubuhan-pertubuhan yang mahu Tuan Lim Kit Siang: Adakah ini mendapat berita luar negeri sepenuhnya bererti oleh kerana satu sebab ialah ia boleh dapat satu option lagi, selain diluluskan pada tahun 1948 tidak begitu daripada menerima berita-berita tersebut banyak negara-negara dunia ketiga yang melalui BERNAMA, iaitu selepas dapat mengambil bahagian. Adakah ini bererti diedit, apa yang dikeluarkan daripada bahawa Malaysia atau Kerajaan BERNAMA bukanlah laporan atau Malaysia pun sampai satu saat di mana ia berita luar negeri yang sepenuhnya. akan menarik balik pengiktirafan Tetapi sampai sekarang suratkhabar- Universal Declaration of Human Rights suratkhabar boleh mendapat berita 1948 oleh kerana sebab-sebab yang sepenuhnya daripada agensi-agensi serupa, logik yang sama boleh antarabangsa, sebab selain daripada dikemukakan? Sebab itu ini tidak boleh subscribing to BERNAMA, mereka pun diterima. subscribe kepada agensi-agensi antarabangsa. Adakah ini bererti dengan Tetapi sekarang saya mahu alih Rang Undang-undang ini apabila kepada Fasal 4 iaitu mengenai Seksyen 3 dikuatkuasakan, suratkhabar- yang akan dipinda dengan mengganti- suratkhabar dan pertubuhan-pertubuhan kan subseksyen (3) dengan yang berikut: lain yang berminat mendapat berita- "(3) Bernama hendaklah berita sepenuhnya daripada agensi- mempunyai hak eksklusif untuk agensi antarabangsa, tidak ada lagi menerima masuk ke dalam pilihan? Pilihan mereka ialah mendapat Persekutuan berita atau bahan apa-apa bahan yang diedit oleh berita daripada agensi berita luar BERNAMA. Saya harap satu penjelasan negeri dan pertubuhan-pertubuhan boleh dibuat oleh Yang Berhormat lain yang berurusan dengan berita Setiausaha Parlimen. atau bahan berita melalui apa-apa Dr. Tan Seng Giaw: (Bangun) perkiraan seperti langganan, pembayaran, pertukaran berita Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: atau Iain-lain cara:"—satu (Bangun) eksklusif, satu monopoli Tuan Pengerusi (Dato Haji mengenai semua berita-berita yang Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang masuk daripada luar negeri. Berhormat dari Kepong hendak bercakap. Tadi Yang Berhormat Setiausaha Parlimen tidak mahu menjawab soalan 5.26 ptg yang dikemukakan oleh Yang Berhor­ mat dari Kota Melaka bahawa bukankah Dr. Tan Seng Giaw (Kepong): Tuan benar bahawa yang pertama, peraturan Pengerusi, Fasal 2, walaupun Yang 3325 12 JUN 1990 3326

Berhormat telah menyebutkan bahawa patutlah menyekatkan takrif ini, jangan jaminan kebebasan akhbar itu tidak kita adakan takrif baru yang begitu luas. terjejas dengan membatalkan Fasal ini.di Apakah yang dibimbangkan Kerajaan? Ibu Akta itu, bagaimana kita dapat Saya tidak tahulah apa yang dibim- mengesyorkan BERNAMA akan bangkannya kecuali kalau hendak menepati garis-garis panduan yang telah melakukan apa yang tidak manis, tidak termaktub di dalam perisytiharan betul, tidak patut dilakukan. Bangsa-bangsa Bersatu itu, jika dalam Fasal-fasal berikut, misalnya mengikut Tuan Pengerusi, Fasal 4. Dengan Fasal 4, agensi ini mempunyai hak BERNAMA menjadi satu agensi berita eksklusif menerima berita dan membuat nasional yang tunggal dan dengan perkiraan bagi membahagi-bahagikan tersedia ada monopoli ke atas berita- berita dan bahan berita, kerana kita tahu berita dan bahan berita, terma-terma dan kalau ada satu agensi berita nasional syarat-syarat yang ditetapkannya, yang tunggal itu memang mereka tidak apakah garis panduan pengesyoran yang dapat daripada punca yang lain, cuma mana terma-terma dan syarat-syarat ini daripada BERNAMA sahaja. Kalau tidak keterlaluan sehingga menjejaskan BERNAMA tidak mengikut garis-garis perolehan matlamat oleh orang ramai? panduan yang telah terjamin ataupun telah dijaminkan oleh Yang Berhormat Yang Berhormat perlulah menjelas- tadi mengenai kebebasan akhbar dan kan dari segi ini kerana kalau ada terma- kebebasan maklumat, bagaimana kita terma dan syarat-syarat seperti yang dapat menjaminkannya atau garis-garis ditetapkan di dalam Rang Undang-un- panduan mana kita akan berdasarkan dang ini, maka susahlah pihak orang dengan sibaran berita-berita. ramai untuk mendapatkan maklumat dengan tersediakala negara kita meng- Tuan Pengerusi (Dato Haji hadapi kesukaran mendapat maklumat Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang yang tepat dan secukupnya. Memang Berhormat dari Kepong, ini Fasal berapa Yang Berhormat tidak setuju maklumat- yang bercakap ini? maklumat yang disibarkan sekarang ini mungkin dianggapkan seratus peratus Dr. Tan Seng Giaw: Fasal 2. tepat itu dan secukupnya, tetapi pada hakikatnya keadaan sekarang ini bukan Tuan Pengerusi (Dato Haji sedemikian. Mohamed Amin bin Haji Daud): Fasal 2 tadi sudah habis. Ini bukan sahaja berlaku di bidang politik, bahkan juga di kalangan pihak Dr. Tan Seng Giaw: Tidak putus lagi, swasta, kononnya Kerajaan mempunyai yang itu tidak putus lagi, Tuan vision daripada Yang Amat Berhormat Pengerusi. Tidak putus lagi kerana ini Perdana Menteri dan bersedia dalam Jawatankuasa. menubuhkan satu sistem berbentuk den­ gan izin, Tuan Pengerusi, decision sup­ Tuan Pengerusi (Dato Haji Mo­ port daripada sistem data processing atau hamed Amin bin Haji Daud): Yang management information di bidang Berhormat, teruskan. teknologi maklumat ataupun informa­ tion technology. Namun begitu jika be- Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Pengerusi, ginilah terbukanya sikap Kerajaan ter- dalam Fasal 3 takrif istilah 'berita' atau hadap maklumat mengapa pula tidak "bahan berita'' terlalu luas. Apa pun membebaskan sahaja kawalan dan lap- boleh dimasukkan di dalam takrif dan ini isan ataupun sieving of information, boleh diubah-ubahkan mengikut dengan izin, Tuan Pengerusi kepentingan Kerajaan semasa. Kalau diperketatkan lebih-lebih lagi dengan kita hendak buat pentakrifan, jadi kita definasi yang dipinda. Jadi Tuan 3327 12 JUN 1990 3328

Pengerusi, yang penting sekali pelapisan Persidangan Buruh Antarabangsa di maklumat yang dilakukan sekarang yang mana satu kenyataan baru dikeluarkan akan dilakukan selepas pindaan ke atas kepada Ahli Parlimen hari ini di mana Rang Undang-undang ini, maka kita Persidangan ini ditubuhkan dalam tahun perlulah menyoal pihak Yang Berhor­ 1919. mat bagaimana kawalan dan penapisan ini akan dilakukan kelak, dan adakah Mengenai Fasal 4, Tuan Pengerusi, kawalan dan penapisan ini akan tadi saya telah menanya sama ada kuasa menjejaskan lagi kebebasan penyebaran eksklusif ini telah digunakan oleh maklumat dan kebebasan akhbar. BERNAMA dalam tahun 1994 seperti yang telah disebutkan oleh Yang Tuan Pengerusi, Fasal 5.... Berhormat Menteri Penerangan. Kalau ini berlaku, ini bermakna bahawa Tuan Pengerusi (Dato Haji BERNAMA telah menggunakan kuasa Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang yang mereka tiada langsung dan ini Berhormat kita belum pergi ke Fasal 5. bukan sahaja penyalahgunaan kuasa, ini sudah ultra vires, menggunakan kuasa Dr Tan Seng Giaw: Belum lagi? yang tidak ada dalam kuasa BERNAMA. Kalau begitu, adakah undang-undang ini Tuan Pengerusi (Dato Haji merupakan satu undang-undang Mohamed Amin bin Haji Daud): retrospective, dan ini yang saya minta Belum. Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Dr Tan Seng Giaw: Saya tunggulah. memberikan penjelasan kerana ini bermakna bahawa semua tindakan yang Tuan Pengerusi (Dato Haji dilakukan sebelum ini adalah haram. Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Apakah tindakan akan diambil untuk Berhormat dari Kota Melaka. membetulkannya? Kenyataan ini telah digunakan oleh Yang Berhormat Tuan Lim Guan Eng: Tuan Menteri Penerangan pada 2hb Mac, 1990 Pengerusi... . dalam suratkhabar The Star bahawa Fasal 4 hanya menghalalkan apa yang Tuan Pengerusi (Dato Haji telah dilakukan oleh BERNAMA sejak Mohamed Amin bin Haji Daud): Fasal tahun 1984, dan ini bukan satu perkara berapa? yang kecil, kerana ini menunjukkan Tuan Lim Guan Eng: Fasal 2. Kerajaan telah melanggar undang- undang. Kalau begitu, sekurang- Tuan Pengerusi, mengenai penjelasan kurangnya pihak Kerajaan mestilah yang diberikan oleh Yang Berhormat meminta maaf kepada perkara sebegini. Setiausaha Parlimen tadi, bahawa pada Bukanlah tidak mahu jawab langsung, ketika mengadakan Persidangan kalau cakap tidak tahu, kita semua adalah Bangsa-bangsa Bersatu Mengenai manusia, kita boleh saling memaaf sama Kebebasan Penerangan dalam tahun sendiri. Cakaplah tidak tahu, tetapi 1948, Malaysia merupakan sebuah janganlah lari daripada memberikan negara jajahan British, ini adalah satu sebarang jawapan. Terima kasih. penjelasan yang tidak masuk akal sama sekali kerana kalau kita berpandukan Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: kriteria yang dijelaskan oleh Yang Terima kasih. Tuan Pengerusi, Berhormat Setiausaha Parlimen, ini sebenarnya Yang Berhormat-Yang bermakna bahawa Malaysia juga tidak Berhormat daripada DAP (Pem- patut mengikuti sebarang perisytiharan bangkang) tidak perlu ragu tentang atau sebarang persidangan yang kebebasan yang diberi ini kerana Akta diadakan sebelum Malaysia mencapai asal BERNAMA masih kekal memberi kemerdekaan seperti Konvensyen jaminan yang berkenaan. 3329 12 JUN 1990 3330

Tadi dalam jawapan saya, saya ini, maka perkara ini dapat dilaksanakan telahpun membaca Akta asal ini di mana dengan penuh baik, dengan penuh Akta asal ini tetap memberi jaminan mantap dan penuh sempurna bagi tujuan kerana tujuan-tujuan BERNAMA ialah ini. melapor dengan benarnya, dengan tidak menyentuh kepentingan umum dan Tuan Lim Guan Eng: (Bangun) penuh pendapat segala golongan penduduk Persekutuan dan kita dapat Tuan Pengerusi (Date Haji lihat seksyen 21 (i) dalam Akta induk, Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang dan cadangan ini memperuntukkan Berhormat, ada yang minta penjelasan. bahawa para pelanggan berhak menerima melalui BERNAMA Tuan Lim Guan Eng: Tadi Yang perkhidmatan yang penuh, yang Berhormat Setiausaha Parlimen diberikan kepada BERNAMA oleh mengatakan bahawa peiaksanaao hanya mana-mana pertubuhan ataupun dari segi pentadbiran. Adakah ini pertubuhan-pertubuhan antarabangsa. bermakna bahawa BERNAMA telah Jadi, soal kebebasan itu rasanya tidaklah mula membahagi-bahagikan berita perlu ragu, kita akan terus mengekalkan daripada luar negeri sejak tahun 1984 kenikmatan, kebebasan sebagaimana seperti yang diperuntukkan dalam Fasal yang sedang dinikmati oleh akhbar- 4 ini? akhbar hari ini. Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Yang kedua, tentang takrif berita, hal Tuan Pengerusi, sebenarnya sebelum ini kita terpaksa baiki kerana dahulu inipun kita menerima berita-berita dari­ takrif berita hanya dalam bentuk terbitan pada luar negeri dan kita agihkan berita sahaja, tetapi dalam kemajuan teknologi itu kepada agensi-agensi akhbar yang ini, kita hendaklah luaskan pentakrifan ada di negara kita dan yang berlanggan berita itu termasuk gambar, maklumat- dengan kita, dan pengagihan yang kita maklumat saham, data-data ekonomi dan buat itu kita laksanakan dengan sem­ sebagainya, dan semunya ditakrifkan purna. Cuma sekarang pembentangan sebagai berita sebagaimana yang tercatat Akta ini, dan kita minta supaya di- dalam Akta yang ada ini. luluskan Akta ini, bagi tujuan untuk memantapkan lagi pembahagian berita Berhubung dengan perisytiharan itu dan penerimaan berita itu dan untuk PBB itu, sudah saya ulang beberapa kali mempastikan pengawalan berita itu di dalam perkara ini, sebenarnya dapat dilaksanakan dengan penuh sem­ perisytiharan yang dibuat oleh purna, kerana kita bercadang, untuk akan Jawatankuasa itu belum lagi disahkan datang ini, kita akan jadikan Kuala oleh PBB sendiri dan pada waktu itu Lumpur sebagai Pusat Industri tidak banyak negara yang terlibat, dan Maklumat yang berwibawa di kawasan negara-negara yang terlibat sendiri pun Asia ini. telah menarik din daripada hal ini. Maka apa yang ditimbulkan oleh Yang Berhormat dari Kota Melaka tentang Tuan Pengerusi (Date Haji kuasa eksklusif sejak tahun 1984, hal ini Mohamed Amin bin Haji Daud): Ya, sebenarnya memang kuasa eksklusif Yang Berhormat dari Kota Melaka sejak tahun 1984 lagi, tetapi hendak apa? perlaksanaan itu dilakukan dalam bentuk pentadbiran dan budibicara Tuan Lim Guan Eng: Tuan sahaja, belum dalam bentuk Akta yang Pengerusi, minta penjelasan. Menurut mantap dan yang kemas. Jadi kita Yang Berhormat Menteri Penerangan mengharapkan dengan kelulusan Akta bahawa hak eksklusif ini sudah berada yang dibentangkan di Dewan pada hari dalam kuasa BERNAMA sejak tahun 3331 12 JUN 1990 3332

1984 dan saya hendak tanya sama ada ini jelas bahawa ini merupakan satu hak ekslusif ini sudah digunakan oleh 'retrospective registration'. Itu yang BERNAMA sejak tahun itu. Kalau ada, saya tanya, terima kasih. kata ada, kalau tidak ada, kata tidak ada. Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: Tuan Pengerusi, saya telahpun jawab Saya jelas menyatakan tadi bahawa kita beberapa kali perkara ini. Saya tidak gunakan dalam bentuk pentadbiran dan tahulah sama ada Ahli dari Kota Melaka dalam bentuk budi bicara. Langsung ini tidak tahu bahasa Melayu. tidak ada hak eksklusif. Sebenarnya hak eksklusif menerima Tuan Lim Guan Eng: Itu secara dan membahagikan berita-berita ini, komersial sahaja. menerima berita-berita daripada luar dan membahagikan kepada agensi-agensi Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: akhbar yang ada di negara kita ini Apa yang disebutkan itu? telahpun digunakan sejak tahun 1984 lagi. Ini tidaklah boleh dianggap sebagai Tuan Lim Guan Eng: Secara penyalahgunaan kuasa kerana komersial sahaja, bukan dari segi hak penggunaan pada waktu itu dilakukan eksklusif, tetapi itu secara komersial dalam bentuk apa yang saya katakan tadi, sahaja, membahagi-bahagikan dan bentuk budi-bicara dan bentuk mengagih-agihkan berita itu secara pentadbiran. Kemudian, apabila kita komersial sahaja. merasai bahawa ini adalah merupakan satu kelemahan yang perlu Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: diperkukuhkan, yang perlu diperbaiki Terlalu berbelit-belit Ahli dari Kota dan perlu diperindahkan, maka hari ini Melaka, saya tidak tahu apa yang kita bentanglah Akta ini bagi tujuan untuk penyempurnaan. Saya ingat itulah Tuan Pengerusi (Dato Haji jawapan yang dapat diterima. Mohamed Amin bin Haji Daud): Yang Berhormat, cuba terangkan sedikit Tuan Pengerusi (Dato Haji soalan itu supaya senang dijawab. Mohamed Amin bin Haji Daud): Sungai Petani. Tuan Lim Guan Eng: Tuan Pengerusi, saya telah menimbulkan Tuan Haji Abdul Manaf bin Haji pertanyaan ini banyak kali, iaitu menurut Ahmad: Nampak ramai sangat hendak Yang Berhormat Menteri Penerangan bangun, saya bangun juga. Saya ingin semasa menjawab pertanyaan mengenai mendapat penjelasan daripada Yang Rang Undang-undang ini, dia Berhormat Setiausaha Parlimen, adakah menyatakan bahawa peruntukan untuk Yang Berhormat bermaksud bahawa memberikan hak eksklusif kepada pada tahun 1984 dan seterusnya BERNAMA iaitu membahagikan berita- BERNAMA mendapat hak eksklusif, berita daripada luar negeri kepada tetapi suratkhabar-suratkhabar di negara akhbar-akhbar tempatan bukanlah satu kita boleh mendapat berita-berita perkara yang baru, kerana hak eksklusif daripada luar negeri dan mereka tidak ini sudah berada atau sudah digunakan ada membuat apa-apa kesalahan di atas oleh BERNAMA sejak tahun 1984. langkah yang mereka lakukan. Cuma Kalau begitu, apa yang berlaku apabila Akta ini diluluskan nanti, sebenamya bahawa BERNAMA telah mungkinlah perkara itu berlaku. menggunakan satu kuasa yang mereka tidak ada sejak tahun 1984, Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: memandangkan bahawa peruntukan ini Terima kasih. Saya terpaksa tekankan hanya dibentang pada tahun ini. Dengan sedikit di sini bahawa apa yang kita 3333 12 JUN 1990 3334 laksanakan sejak tahun 1984 itu, sebahagian daripada Rang Undang-un­ walaupun Akta belum diluluskan lagi, dang. apa yang kita buat ini bukanlah bererti kita merampas hak agensi-agensi asing. Fasal 5 hingga 7 - Tetapi ia adalah dibuat, yang saya sebut tadi, dalam bentuk budi bicara, ertinya Dr. Tan Seng Giaw: Tadi Tuan Pengerusi kata saya terpaksa tunggu dibuat dengan persetujuan bersama oleh kerana hendak bincangkan. ... agensi-agensi berita asing yang berkenaan. Tetapi pihak agensi-agensi Tuan Pengerusi (Dato Haji berita asing tidak mempersetujui perkara Mohamed Amin bin Haji Daud): Nanti yang kita laksanakan ini, dan apa yang Yang Behormat dari Kepong. Saya sebut disebutkan oleh Saudara dari Sungai "Fasal-fasal 1 hingga 4 jadi sebahagian Petani sekejap tadi itu memang daripada Rang Undang-undang". Jika begitulah. tidak silap saya, tadi saya ada sebut Fasal 1 hingga 7, jadi saya benar dibincangkan, Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Pengerusi, lepas saya sebutkan "Fasal 1 hingga 4 satu penjelasan lagi. Tadi Yang jadi sebahagian daripada Rang Undang- Berhormat menyebutkan hasrat undang", tidak ada siapa yang bangun, Kerajaan untuk menjadikan Kuala jadi saya teruskan Fasal 5 hingga 7. Yang Lumpur ini sebagai Pusat Maklumat. Berhormat hendak berucap? Kalau begitu dengan adanya hak-hak eksklusif yang bermula daripada tahun Dr. Tan Seng Giaw: Ya. 1967 lagi, bagaimana kita dapat mempertingkatkan, memodenkan, Tuan Pengerusi (Dato Haji kualiti berita dan maklumat di negara ini Mohamed Amin bin Haji Daud): Fasal dengan tidak ada persaingan, dengan 5 hingga 7 jadi sebahagian daripada Rang adanya monopoli ke atas berita-berita Undang-undang. ini. Bagaimana kita dapat mem­ Tuan Pengerusi (Dato Haji pertingkatkan mutu—itu penting. Kalau Mohamed Amin bin Haji Daud): Saya mutu tidak tinggi, bagaimana Kuala tarik balik "Fasal 5 hingga 7 jadi Lumpur boleh menjadi Pusat Maklumat sebahagian daripada Rang Undang- di rantau ini. undang." Saya benarkan Yang Berhormat dari Kepong untuk Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: membangkitkan perkara daripada Fasal Tuan Pengerusi, kalau soalan timbul 5 hingga 7. bagaimana, sebenarnya untuk menjawab "bagaimana" itu, ini adalah soal-soal 5.49 pig. pentadbiran dan hal ini sudah tentu kita akan laksanakan sebaik mungkin agar Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Pengerusi, matlamat yang kita tujui tercapai dan Fasal 5 ini yang bertujuan pada hemat kita ia tidak mengganggu, memperuntukkan kuasa kepada saya ingin mengulangi dan menegaskan BERNAMA dengan kelulusan Menteri lagi, ia bukan mengganggu masalah Penerangan dan persetujuan Menteri kebebasan dan juga ia bukan menjejas- Kewangan, membuat apa-apa perkiraan kan perhubungan baik kita dengan untuk berkongsi keuntungan dan agensi-agensi berita-berita asing. sebagainya dengan mana-mana orang; atau untuk menubuhkan atau Tuan Pengerusi (Dato Haji menggalakkan penubuhan dan Mohamed Amin bin Haji Daud): Fasal pengembangan syarikat. 1 hingga 4 jadi sebahagian daripada Rang Undang-undang. Pada tafsiran saya ini memang satu usaha untuk menswastakan BERNAMA. Fasal 1 hingga 4 diperintahkan jadi Kalau begitu, dengan terus teranglah 3335 12 JUN 1990 3336 masukkan di dalamnya kita hendak pindaan Rang Undang-undang ini. Dari menswastakan BERNAMA, jangan kita apa yang saya lihat.... samar-samar seperti yang wujud sekarang. Saya tidak boleh terima kalau Tuan Pengerusi (Dato Haji buat begitu. Ini bermakna Kerajaan Mohamed Amin bin Haji Daud): Fasal hendak menswastakan BERNAMA berapa Yang Berhormat? termasuk Fasal 2 juga. Saya hendak Yang Berhormat itu jelaskan bagaimana Dato' Zainal Abidin bin Zin: Saya Kerajaan akan menafsirkan, menilaikan minta izin untuk bercakap daripada Fasal Fasal 5 ini kalau bukan satu usaha untuk 5 dan kalau boleh dikaitkan dengan Fasal menswastakan BERNAMA. yang kebelakangan.

Tuan Pengerusi, Fasal 7, ini satu Tuan Pengerusi (Dato Haji perkara yang penting kerana yang wujud Mohamed Amin bin Haji Daud): Tidak keadaan sekarang ini Majlis Penyeliaan boleh Yang Berhormat, yang itu telah BERNAMA kurang sempurna.Anggota- diluluskan. anggota yang dipilih, yang dilantik untuk Majlis Penyeliaan ini bukan daripada Dato' Zainal Abidin bin Zin: Terima orang-orang yang bebas.Kalau anggota- kasih, saya bercakap Fasal 5, Tuan anggota yang terdiri daripada orang- Pengerusi. orang yang bukan bebas, bagaimana kita dapat satu Majlis Penyeliaan yang Fasal 5 secara terangnya adalah sempurna, yang dapat menjalankan menjadi tujuan pokok kepada pindaan. tugas dengan betul, yang dapat Pindaan Rang Undang-undang ini yang memastikan kebebasan yang telah berbunyi dalam Fasal 2 iaitu dengan dijaminkan oleh Yang Berhormat tadi dibuang "yang bukan-nya untok dapat dilaksanakan di dalam erti kata mendapat keuntongan" bermakna yang sebenarnya. Setakat itu saya bertujuan untuk mendapat keuntungan. berpendapat mengadakan peruntukan Fasal 5 3 A (b) ini dimasukkan. supaya seorang Naib Canselor mana- mana Universiti di Malaysia dilantik Dengan ini bererti bahawa badan ini menjadi anggota tersebut, tidak akan menjadi satu badan profit oriented memadai. Patut kita ada satu peruntukan dan daripada segi pandangan komersial, untuk memilih, untuk melantik orang- ianya boleh mengurangkan beban dan orang yang lebih bebas untuk menjadi tanggungan terhadap Kerajaan dan ahli Majlis Penyeliaan supaya matlamat- memberi peluang kepada badan ini untuk matlamat yang disebutkan oleh Yang lebih berjaya dan membesar dengan Berhormat untuk menjadikan berdiri di atas kaki sendiri. Tetapi BERNAMA satu agensi Berita Nasional sebaliknya badan ini pula telah diberi yang lebih sempurna, lebih baik, kita kepentingan apabila ia mendapat kuasa perlulah mengadakan Majlis Penyeliaan eksklusif untuk mendapat berita-berita yang lebih sempurna. Sekian, terima yang baik daripada luar negeri. Daripada kasih. segi falsafah berita, berita-berita yang berbentuk eksklusif inilah yang menjadi Tuan Pengerusi (Dato Haji bahan-bahan permintaan mana-mana Mohamed Amin bin Haji Daud): badan berita yang boleh menarik minat Bagan Serai. para pembaca dan para pen- dengar.Dengan hak yang kita berikan 5.54 ptg. kepada badan ini, maka badan ini akan mendapat berita yang baik dan dapat Dato' Zainal Abidin bin Zin (Bagan pula menjual berita ini kepada badan- Serai): Tuan Pengerusi, saya tertarik badan lain. Oleh sebab itu walaupun kita hati untuk turut sama bercakap mengenai mengatakan bahawa kita tidak 3337 12 JUN 1990 3338 melonggarkan kuasa, control kuasa kata yang lain BERNAMA sama sekali monopoli tetapi dengan adanya hak tidak akan diswastakan.Tetapi eksklusif ini, kita telah memonopoli kemungkinan perkhidmatan-per- dalam berita-berita yang tertentu bagi khidmatan tertentu seperti perkhidmatan rakyat dan pengguna-pengguna ataupun teletrade, knight rider, newscan dan pendengar-pendengar di dalam negara sebagainya.Perkhidmatan- kita. perkhidmatan ini mungkin akan diswastakan. Dan ini pun bergantung Tuan Pengerusi, kepada dua perkara kepada persetujuan Menteri yang telah saya sebutkan tadi, maka sebagaimana yang tercatat dalam Akta sampailah kepada Fasal 5 yang menjadi yang berkenaan. induk dan tujuan besar kepada pindaan Rang Undang-undang ini iaitu dengan Dan soal orang-orang yang akan memberi kuasa kepada Yang Berhormat mengambil peluang itu, rasanya tidak Menteri untuk memberi kepada mana- timbul dan tidak perlu dibangkitkan di mana orang ataupun agensi-agensi sini, kerana itu bergantunglah kepada ataupun syarikat-syarikat yang tertentu. kemampuan, keahlian dan kepakaran Inilah hidden interest, dengan izin, Tuan golongan-golongan yang tertentu dalam Pengerusi.Yang menjadi tanda tanya melaksanakan bidang-bidang ini apabila kepada masyarakat di dalam negara ini, tiba masanya. ada sahaja pindaan, kalau diizinkan Tuan Pengerusi kepada saya untuk menarik Berhubung dengan Majlis Penyeliaan satu pindaan mengenai Kanun Tanah ini, Majlis Penyeliaan ini tetap Negara dahulu kepada Kerajaan Negeri, merupakan satu Majlis yang bebas, cuma kepada Kerajaan Pusat dan memberi perubahan yang kita minta dipersetujui kuasa kepada Kerajaan Pusat untuk di sini ialah kalaulah dahulu ditetapkan memberi tanah ini kepada individu bahawa salah seorang daripada anggota ataupun mana-mana syarikat yang Majlis Penyeliaan itu yang terdiri tertentu dan tidak lama selepas pindaan daripada seorang Hakim Mahkamah itu kita telah mendengar ada tanah-tanah Tinggi yang akan menjadi Yang di- yang baik, yang telah dipindah milik Pertua Majlis, seorang wakil Kerajaan daripada Kerajaan Negeri, kepada Persekutuan, seorang wakil surat-surat Kerajaan Pusat dan kepada individu khabar dalam Persekutuan, seorang Naib ataupun syarikat-syarikat yang kita tahu Canselor Universiti Malaya dan seorang rapat dengan orang-orang yang tertentu. lagi yang lain. Jadi, wakil Naib Canselor Saya ingin bertanya, siapakah individu, Universiti Malaya itu disebabkan syarikat agensi-agensi yang telah pun sekarang ini pusat pengajian tinggi dipandang oleh Menteri ataupun dalam negara kita hari ini sudah pun Kerajaan pada hari ini untuk mencapai angka 7 buah universiti yang menyerahkan peluang menjadi kaya telah ada, waktu Akta asal ini dibuat melalui kuasa eksklusif yang akan hanya Universiti Malaya sahaja yang mereka dapat apabila Dewan adanya, maka wakil daripada Naib meluluskan ini. Terima kasih, Tuan Canselor Universiti-universiti itu kita Pengerusi. tidak khususkan kepada Universiti Malaya dan boleh dipilih di antara pusat- 5.58 ptg. pusat pengajian yang ada di negara kita ini. Dan perubahan ini bukanlah bererti Dato' Haji Dusuki bin Haji Ahmad: boleh menghakiskan tentang Tuan Pengerusi, sebenarnya saya ingin kewibawaan Majlis Penyeliaan yang menegaskan di sini bahawa Rang berkenaan. Undang-undang ini tidak menunjukkan bahawa pihak Kerajaan hendak Soal kepentingan tersembunyi menswastakan BERNAMA. Dengan erti rasanya tidak timbullah di sini, rasa tidak 3339 12 JUN 1990 3340 ada kepentingan-kepentingan yang mendapatkan nasihat pengiklan. tertentu selain daripada bagi kemantapan Sehubungan ini, Kementerian Kesihatan perjalanan akhbar dan maklumat dalam telah menerima permintaan dari negara kita ini. institusi-institusi perubatan swasta untuk membenarkan mereka Fasal 5 hingga 7 diperintahkan jadi menyebarkan maklumat kepada orang sebahagian daripada Rang Undang- ramai terhadap perkhidmatan dan undang. kemudahan perubatan yang boleh didapati di institusi-institusi itu. Rang Undang-undang dilaporkan Kementerian Kesihatan telah dengan tidak ada pindaan: dibacakan menimbang dan membincangkan kali yang ketiga dan diluluskan. perkara ini dengan badan-badan berkenaan termasuk Majlis Perubatan Malaysia, iaitu badan yang mentadbir RANG UNDANG-UNDANG UBAT hal-hal berkaitan dengan profesion (IKLAN DAN JUALAN) perubatan. Kementerian Kesihatan (PINDAAN) masih mempunyai pendirian bahawa pengiklanan perkhidmatan dan Bacaan Kali Yang Kedua dan Ketiga kemahiran seseorang pengamal perubatan adalah bertentangan dengan 6.02 ptg. kepentingan orang ramai. Walau bagaimanapun, Kementerian Kesihatan Setiausaha Parlimen Kementerian juga mengaku bahawa orang ramai pada Kesihatan (Tuan Chua Jui Meng): masa ini mungkin tidak sedar Tuan Yang di-Pertua, saya mohon untuk sepenuhnya tentang perkhidmatan dan membentangkan satu Rang Undang- kemudahan perubatan yang boleh undang bertajuk suatu Akta untuk didapati di sektor swasta. Bagi pesakit- meminda Akta Ubat (Iklan dan pesakit, maklumat terhadap Penjualan) 1956 dibaca kali yang kedua perkhidmatan dan kemudahan perubatan sekarang. mungkin berfaedah apabila mereka ingin mendapat rawatan, manakala bagi Tuan Yang di-Pertua, Akta Ubat pengamal-pengamal perubatan pula (Iklan dan Penjualan) adalah satu Akta maklumat itu akan membolehkan untuk mencegah iklan-iklan tertentu mereka menasihatkan pesakit-pesakit yang berhubung dengan perkara-perkara terhadap pemilihan institusi-institusi perubatan untuk mengawal penjualan perubatan yang mempunyai bahan-bahan yang disyorkan sebagai perkhidmatan dan kemudahan yang ubat. Tujuan utama Rang Undang- memenuhi kehendak pesakit. undang ini ialah untuk meminda Akta bagi membolehkan badan-badan dan Tuan Yang di-Pertua, berasaskan institusi-institusi perubatan di sektor faktor-faktor ini Kementerian Kesihatan swasta menyebarkan maklumat kepada bersetuju bahawa orang ramai boleh orang ramai terhadap perkhidmatan dan dimaklumkan tentang perkhidmatan dan kemudahan perubatan yang boleh kemudahan perubatan yang boleh didapati di badan-badan dan institusi- didapati di institusi-institusi perubatan institusi itu. di sektor swasta. Walaupun begitu, maklumat yang disebarkan itu mestilah Tuan Yang di-Pertua, pada masa ini benar dan tepat dan tidak harus Akta tidak membenarkan penyiaran menyerupai satu iklan yang bertujuan iklan-iklan yang merujuk kepada untuk menarik orang ramai. Ini akan kemahiran atau perkhidmatan yang ditentukan oleh sebuah Lembaga Iklan berhubung dengan rawatan penyakit Ubat yang ditubuhkan di bawah Akta ini supaya mendorong seseorang dan Lembaga ini akan mengikut 3341 12 JUN 1990 3342 garispanduan-garispanduan tertentu masalah semasa pendakwaan kes yang akan dirangkakan.Tambahan di bawah Akta. Untuk mengatasi kepada perkara ini, Kementerian masalah ini Kementerian Kesihatan juga telah mengenal pastikan Kesihatan mencadangkan satu beberapa peruntukan di bawah Akta pindaan dengan memasukkan yang tidak begitu jelas atau mempunyai perkataan-perkataan "laporan" kelemahan atau yang tidak begitu dan "ulasan" ke dalam takrif berkesan. Dengan demikiannya, Rang istilah iklan untuk menjelaskan Undang-undang ini juga bertujuan untuk bahawa laporan dan ulasan memperbaiki dan memperkukuhkan termasuk dalam bidang takrif itu. Akta ini. (3) Mengikut peruntukan yang sedia Tuan Yang di-Pertua, Rang Undang- ada di bawah Akta, Pegawai undang yang dibentangkan hari ini Berkuasa yang menguatkuasakan adalah berkaitan dengan pindaan- undang-undang ini adalah pindaan seperti berikut:- ditakrifkan sebagai seorang ahli farmasi berdaftar. Istilah ahli (1) Berasaskan perakuan bahawa farmasi berdaftar sekarang ini orang ramai boleh diberi bererti seseorang ahli farmasi maklumat yang benar dan tepat yang berdaftar di bawah Akta tentang perkhidmatan dan Pendaftaran Ahli Farmasi 1951 kemudahan perubatan yang sedia yang terpakai hanya di Malaysia ada di sektor swasta, maka Barat sahaja. Oleh itu, walaupun Kementerian Kesihatan men- Akta Ubat (Iklan dan Penjualan) cadangkan satu pindaan kepada berkuatkuasa di negeri Sabah dan Akta di mana hospital-hospital Sarawak, akan tetapi seseorang persendirian, klinik-klinik ahli farmasi dalam perkhidmatan perubatan swasta, klinik-klinik awam di negeri itu tidak boleh radiologi swasta dan makmal- dilantik sebagai Pegawai makmal perubatan swasta yang Berkuasa.Untuk memper- dikendalikan oleh seseorang betulkan keadaan ini, pengamal perubatan berdaftar Kementerian Kesihatan men­ boleh menyebarkan maklumat cadangkan satu pindaan kepada mengenai perkhidmatan dan Akta supaya membolehkan kemudahan perubatan yang mana-mana ahli farmasi dalam boleh didapati daripada perkhidmatan awam dilantik mereka.Walau bagaimanapun, sebagai Pegawai Berkuasa. pindaan ini akan mem- peruntukkan bahawa sebarang (4) Beberapa suratkhabar dan maklumat yang disiarkan ini majalah tempatan telah seringkali perlu diluluskan terlebih dahulu menyiarkan iklan-iklan atau oleh Lembaga Iklan Ubat yang laporan-laporan yang mendorong ditubuhkan di bawah Akta. penggunaan alat-alat seperti keris, kacip, pahat dan (2) Buat masa ini terdapat satu sebagainya untuk mencegah, kekaburan (ambiguity) terhadap merawat atau mendignosis tafsiran istilah iklan dalam Akta. penyakit-penyakit. Iklan-iklan Takrif istilah iklan yang wujud dan laporan-laporan seperti ini sekarang tidak begitu jelas sama yang mungkin bertujuan menipu ada ianya meliputi laporan orang ramai tidak dapat dikawal wartawan atau rencana di dalam dengan peruntukan yang sedia suratkhabar atau majalah ada, sebabnya ialah peruntukan Perkara ini telah menimbulkan hanya melarang iklan-iklan yang 3343 12 JUN 1990 3344

mendorong penggunaan ubat dan Yang ketujuh, mengikut prosedur bukan alat untuk mencegah atau mengenai pendakwaan yang merawat penyakit. diperuntukkan di bawah Akta, seorang ahli farmasi berdaftar dalam Untuk melindungi kepentingan orang Perkhidmatan Awam dikehendaki diberi ramai, Kementerian Kesihatan kuasa untuk mendakwa secara bertulis mencadangkan satu pindaan supaya oleh Pendakwa Raya terlebih dahulu. melarang iklan-iklan yang mendorong Selepas itu beliau juga dikehendaki penggunaan ubat serta alat dan mendapat izin secara bertulis daripada penyembuh atau remedy untuk Pendakwa Raya. Hanya dengan dua izin mencegah, merawat dan termasuk ini, ahli farmasi boleh menjalankan mendaignosis penyakit-penyakit. pendakwaan. Kementerian Kesihatan berpendapat prosedur yang mempunyai Yang kelima, pada masa ini, larangan dua langkah ini tidaklah begitu perlu. di bawah Akta terhadap iklan-iklan yang Oleh sebab itu, Kementerian Kesihatan merujuk kepada kemahiran dan mencadangkan suatu pindaan bahawa perkhidmatan hanya berhubung dengan hanya pegawai berkuasa boleh rawatan penyakit-penyakit sahaja. Maka menjalankan pendakwaan dan beliau iklan-iklan yang berhubung dengan hanya perlu mendapati izin secara pencegahan dan daignosis penyakit bertulis daripada Pendakwa Raya sahaja. masih disiarkan dan tindakan undang- undang tidak dapat diambil. Untuk Tuan Yang di-Pertua, ketujuh memperbetulkan kelemahari ini, Kemen­ pindaan-pindaan ini adalah merupakan terian Kesihatan mencadangkan suatu pindaan-pindaan utama dalam Rang pindaan bahawa larangan terhadap Undang-undang. Terdapat juga pindaan- iklan-iklan ini diperluaskan dan dijelas- pindaan lain, akan tetapi ianya adalah kan supaya meliputi iklan-iklan yang pindaan-pindaan yang kecil atau yang berhubung dengan pencegahan dan diag­ bersampingan sahaja. Kesemua nosis penyakit-penyakit. Pindaan ini cadangan pindaan-pindaan yang juga akan membolehkan iklan-iklan terdapat di dalam Rang Undang-undang yang disiarkan oleh klinik radiologi ini adalah amat penting untuk swasta dan makmal perubatan swasta melindungi kepentingan orang ramai. dikawal seperti yang telah dicadangkan dalam pindaan pertama. Tuan Yang di-Pertua, dengan ini saya memohon supaya Rang Undang-undang Yang keenam, buat masa ini pegawai Akta Ubat (Iklan dan Penjualan) berkuasa yang dilantik di bawah Akta (Pindaan) 1990 diluluskan. menghadapi masalah dalam penyiasatan kerana orang yang didapati tahu tentang Tuan Yang di-Pertua, saya mohon hal-ahl keadaan kes selalunya mencadangkan. menjauhkan diri daripada pemeriksaan oleh pegawai berkuasa. Perkara ini Timbalan Menteri Perusahaan menyebabkan kehilangan tenaga Awam (Tuan Haji Daud bin Dato' Haji manusia dan masa. Oleh sebab itu, Taha): Tuan Yang di-Pertua, saya Kementerian Kesihatan mencadangkan mohon menyokong. suatu pindaan untuk memberi kuasa kepada seseorang pegawai berkuasa Timbalan Yang di-Pertua (Dato memerintahkan mana-mana orang yang Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): tahu tentang kes itu hadir di hadapan Ahli-ahli Yang Berhormat, masalah di pegawai itu bagi maksud pemeriksaan. hadapan Majlis ialah bahawa Rang Tujuan pindaan ini ialah untuk Undang-undang bernama satu Akta mempermudahkan penyiasatan untuk meminda Akta Ubat (Iklan dan sedemikian. Penjualan) 1956 dibacakan kali yang 3345 12 JUN 1990 3346 kedua sekarang dan terbuka untuk successful in achieving publicity may dibahas. Ahli Yang Berhormat dari not be most appropriate doctor for a Seremban. patient to consult. In extreme cases, advertising may raise illusory hopes of a 6.14 ptg. cure." Dr. Chen Man Hin (Seremban): Sungguhpun sebuah hospital swasta Tuan Yang di-Pertua, saya ingin boleh menyibarkan advertisement memberi sedikit pandangan berkenaan ataupun kemudahannya (services), tetapi dengan Akta Ubat (Iklan dan siapa yang benefit? Doktor juga yang Penjualan)(Pindaan) ini. Tadi kita sudah benefit, bukan hospital swasta tetapi dengar daripada Timbalan Menteri doktor yang berkhidmat atau specialist Kesihatan di mana beliau kata hospital- itu juga. It is the same. What is the hospital swasta atau perbadanan- difference? Saya teruskan petikan: perbadanan perubatan boleh advertise "4.1 Advertising and canvassing. perkhidmatan atau kemudahannya. Ini saya rasa satu tindakan atau cara yang Advertising whether directly or mana ramai doktor di bidang perubatan indirectly for the purpose of obtaining amat khuatir akan implikasi yang sangat patients or promoting his own luas dan dahsyat kepada profesionalisme professional advantage or the hospital's di bidang perubatan. Sungguhpun dia advantage, or for any such purpose of sebut doktor-doktor persendirian itu procuring or sanctioning by acquiescing tidak boleh menyiarkan iklan-iklan (or agree in) in the publication of notices, tetapi sebuah badan hospital atau commanding or directing attention to the pertubuhan boleh menyiarkannya. Ini practitioner's professional skill, saya rasa satu cara yang sofistikated, knowledge, services or qualifications or tetapi tidak jujur, untuk menipu rakyat. practising or others, or being associated Sama ada iklan itu dibuat oleh sebuah with or employed by those who procure pertubuhan atau hospital atau doktor or sanction such advertising or persendirian ianya adalah sama. Cara ini publications or being associated with or untuk menipu rakyat, bukan bertujuan employed by those who procure or untuk melindungi rakyat. Saya ingin sanction such advertisements or quote di sini daripada sebuah buku publications and canvassing, or "Code of Professional Conduct" yang employing any agent or canvasser for the diterbitkan oleh Majlis Perubatan purpose of obtaining patients, or Malaysia, mukasurat 25, dalam bahasa sanctioning or being associated with or Inggeris. employed by those who sanction such employment, for example, by private (Dengan izin) hospitals or other medical institutions are in the opinion of the Council contrary "4. Advertising, canvassing and to the public interest and discreditable to related professional offences. the profession of medicine, and any The medical profession in this country registered medical practitioner who has long accepted the convention that resorts to any such practice renderes doctors should refrain from self- himself liable to prove the facts to the advertisements - doktor, pertubuhan satisfaction of the Council and to atau hospital swasta adalah serupa juga. disciplinary action." In the Council's opinion, self- advertisement is not only incompatible Inilah Code of Professional Conduct. with the principle that it should govern Saya tidak faham apa sebab Kementerian relations between members of a Kesihatan hendak membentangkan satu profession but could be a source of pindaan di sini untuk memberi kebenaran danger to the public. A practitioner kepada perbadanan misalnya hospital 3347 12 JUN 1990 3348 swasta atau klinik-klinik untuk Okay, boleh advertise. Itu sahaja. Bukan advertise. Siapa kita mahu jaga? untuk rakyat tetapi untuk large Hospital sendiri atau doktor-doktor corporations, Sime Darby, PKEN Negeri dalam hospital itu atau rakyat? Kalau Johor. Ini tujuannya. Jadi, ini "tipu ada advertisement macam ini seperti orang". Hospital Assunta boleh survive, pasar awam atau market place, mana ada Pantai Medical Centre boleh survive, tak etiquette profesionalisme? Kalau doktor perlulah Kementerian mengemukakan lawan doktor untuk mencari patient dan satu Bill seperti ini untuk membenarkan hospital lawan hospital untuk mendapat advertisement. Sebab itu, saya patient, akhirnya patient's interest berharaplah, jangan putar belit. dilupakan. Yang mustahak, doktor mesti menjaga kesihatan rakyat. Dia sudah Tadi saya hendak cakap lebih atas dapat pelajaran, dapat skill untuk Akta ini tetapi hanya menumpu khasnya memberi perkhidmatan kepada patient, atas hal ini sahaja. Perkara lain itu bukan untuk mendapat wang bagi diri "dressing"—hanya advertisement. sendiri. Kalau dia menumpu tenaga Kalau Kementerian Kesihatan ingin untuk untung wang, habis kesihatan mengikut lain negara semacam Jepun rakyat. Bukan sahaja Code of Ethics atau Amerika, boleh, tetapi pergilah ke habis tetapi kesihatan rakyat yang habis. sana. Profession dan perkhidmatan kesihatan sudah tidak ada "soul", tidak Pada zaman dahulu sebelum ada "spirit" lagi. Semua hanya kira wang. Kementerian Kesihatan ada cadangan Seseorang yang sakit, masuk hospital, privatisation of hospitals or medical kalau dia tidak ada ambil insurance, services, penswastaan perkhidmatan doktor hospital itu mengatakan: kesihatan, pada masa itu hospital- sorrylah, pergi ke lain hospital. Ini sudah hospital boleh survive. Tidak ada berlaku di sana. Kalau dalam hospital masalah. Hospital Assunta boleh privatisation di Malaysia tidak ada survive, Pantai Medical Centre boleh "soul", perkara itu akan terjadi. Patient survive, tak ada apa masalah. Apa masuk hospital, kalau tidak ada wang, sebabnya Iain-lain hospital sudah tidak ada insurance, "please go to sampai, Kerajaan mahu tolong sama dia. another hospital". Tetapi di sini ada Apa sebab? Hospital Assunta pada masa hospital besar, ada "abang", ada dahulu, sejak 20 tahun dahulu, tidak ada kebaikan dan itu adalah baik, ada satu Bill ini untuk Kerajaan lindunginya, back-up. mereka boleh survive. Banyak orang Saya berharap pihak Kementerian pergi ke sana. Apa sebab? Sebab Kesihatan dapat mempertimbangkan perkhidmatannya baik. Dia tahu tak semula. Jangan mempermainkan soal payah ada advertisement. Patient yang kepentingan kesihatan yang sangat mus­ rasa perkhidmatan baik, dia beri tahu dia tahak. Kita mestilah mengikut Code punya kawan, kawan demi kawan. Itu yang sudah diikuti sejak beberapa dekad tak perlu advertisement. Apakah atau beberapa abad since the time of sebabnya sekarang walaupun ada modern medicine. Setakat itulah yang hospital yang lebih besar, Subang Jaya saya ingin bercakap sedikit. Terima Medical Centre sudah sampai, di kasih. belakangnya siapa—Sime Darby, big corporation. Ada banyak kuasa, banyak Timbalan Yang di-Pertua (Dato pressure and influence. Lain contoh lagi, Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): Tawakal Hospital, siapakah di Yang Berhormat dari Kepong. belakangnya? Tidakkah Johore Development Corporation, Johore State 6.27 ptg. Government di belakangnya? Dia tekan Dr. Tan Seng Giaw (Kepong): Tuan Kementerian Kesihatan dan Yang di-Pertua, dengan adanya Rang Kementerian Kesihatan tak boleh tahan. Undang-undang seperti ini bermakna 3349 12 JUN 1990 3350 masyarakat umum dan masyarakat mengalami kekurangan bilangan doktor akan terbahagi kepada pihak yang jururawat lebih daripada 1,200 orang. menyokong dan pihak yang Itu pun mengikut tafsiran Kerajaan membangkang Rang Undang-undang sahaja. seperti ini. Begitu juga dengan keadaan di Apa yang disebutkan oleh Ahli Yang hospital-hospital swasta di mana Berhormat dari Seremban memang terdapat kekurangan jururawat dan membayangkan perasaan doktor-doktor kakitangan perubatan yang lain. Dalam mengenai pengiklanan di dalam keadaan sedemikian, pembentangan perkhidmatan perubatan. Rang Undang-undang tersebut mewujudkan kebimbangan-kebim- Saya hendak menekankan di sini apa bangan ini termasuklah rakyat apabila sahaja yang dilakukan, apa sahaja Rang menengok iklan ini.... Undang-undang yang digubal untuk maksud pengiklanan memang menwujudkan kontroversi dan apa Timbalan Yang di-Pertua (Dato sahaja yang dilakukan untuk Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): perkhidmatan perubatan sama ada Yang Berhormat, masa sudah cukup. swasta ataupun umum, kita hendaklah Boleh sambung esok. mengikuti Code dan Ethics yang sedia ada. USUL Saya dapati di sini ada beberapa kelemahan yang'wujud di dalam usaha PENANGGUHAN MESYUARAT pihak Kementerian untuk meminda Akta Ubat (Iklan dan Penjualan) dengan Timbalan Menteri di Jabatan tergopoh-gapah, dengan tergesa-gesa. Perdana Menteri (Raja Dato' Ariffin bin Raja Sulaiman): Tuan Yang di- Tuan Yang di-Pertua, sebelum saya Pertua, saya mohon mencadangkan: mendalami kelemahan-kelemahan yang tersebut, saya hendak menekankan di Bahawa mengikut peruntukan sini bahawa wujudnya kekurangan yang Peraturan Mesyuarat 16(3), Majlis serius kakitangan perubatan sama ada di Mesyuarat ini ditangguhkan sekarang. hospital-hospital awam ataupun hospital-hospital swasta dan juga klinik- Setiausaha Parlimen di Jabatan klinik. Kekurangan kakitangan Perdana Menteri (Tuan Othman bin perubatan ini telahpun diakui oleh pihak Abdul): Tuan Yang di-Pertua, saya Kementerian Kesihatan dan Tuan Yang mohon menyokong. di-Pertua, mengikut Rancangan Malaysia Kelima di mana nisbah untuk UCAPAN PENANGGUHAN orang ramai mendapat rawatan perubatan ialah 1:2,200 (satu doktor Rumah Pangsa Majlis Perbandaran untuk 2,200 orang di Malaysia). Melaka - Jualan Kerana faktor-faktor yang tertentu 6.30 ptg. termasuk kelemahan dan kelalaian Kerajaan, kekurangan doktor di Tuan Lim Guan Eng (Kota Melaka): Malaysia sekarang lebih kurang 1,000 Tuan Yang di-Pertua, saya ingin orang. Ini mengikut angka yang mendesak Yang Berhormat Menteri ditetapkan oleh pihak Kerajaan di dalam Perumahan dan Kerajaan Tempatan Rancangan Malaysia Kelima, dan juga menggunakan kuasanya untuk mengarah untuk jururawat memang di hospital- Majlis Perbandaran Melaka Bandaraya hospital besar dan hospital awam sahaja Bersejarah (MPMBB):- 3351 12 JUN 1990 3352

(1) Mengarah MPMBB menjual mereka gagal mendapat pinjaman bank. rumah pangsa 9 tingkat di Jalan Sungguhpun pihak MPMBB telah ber- Bendahara, Melaka kepada janji akan menyediakan kewangan untuk penghuni-penghuni dengan mereka, harga jualan unit rumah pangsa harga rumah kos rendah yakni 9 tingkat tersebut patut ditetapkan pada $25,000 seunit. harga $25,000 kerana:- (2) Membenarkan penghuni- (i) ia tidak ada mempunyai penghuni yang tidak mampu kemudahan-kemudahan seperti membeli unit membuat bayaran tapak letak kereta, padang secara ansuran terus kepada permainan, sistem lift dan MPMBB. elektrik yang moden yang kini diwajibkan kepada semua rumah pangsa termasuk rumah pangsa Tuan Yang di-Pertua, MPMBB telah kos rendah; menawar menjual rumah pangsa 9 tingkat kepada 200 keluarga penghuni- (ii) keluasannya hanya 530 kaki penghuni dengan harga yang sangat persegi yang menepati takrifan tinggi di antara $31,500 hingga $30,000 rumah kos rendah; dan pada tahun 1987. Tujuan mereka adalah untuk membuat keuntungan lebih dari- (iii) rumah pangksa MPMBB diBukit pada $2 juta hasil dari jualan tersebut. Baru, Melaka yang mempunyai Alasan harga ialah kerana semua keluasan yang lebih besar penghuni-penghuni terdiri dari golongan mempunyai padang permainan, yang kaya-raya terutamanya kenyataan tapak letak kereta dan sistem litar televisyen ditawarkan dengan Ahli EXCO Negeri Melaka Yang Ber- harga yang sama. hormat Datuk Gan Boon Leong bahawa mereka semua adalah jutawan Pihak Kementerian mestilah sedar bahawa penghuni-penghuni telah tinggal Alasan MPMBB ini tidak boleh di sana sejak lebih dari 25 tahun. Amalan diterima langsung. Rumah pangsa 9 biasa yang berperikemanusiaan ke atas tingkat ini siap dibina pada tahun 1965 rakyat miskin adalah menolak bayaran khasnya untuk memberikan tempat sewa yang lepas daripada harga jualan tinggal kepada rakyat miskin. Ini seperti yang dilaksanakan oleh Dewan dibayangkan dengan pembayaran sewa Bandaraya Kuala Lumpur. Penghuni- bulanan sebanyak $80. Tambahan pula, penghuni tersebut tidak meminta amalan terdapat setengah-setengah penghuni- yang sama diadakan tetapi hanya ta- penghuni yang tidak mampu membeli waran harga dikurangkan ke $25,000 sungguhpun harga jualan $25,000 dan pinjaman kewangan disediakan oleh ditawarkan. MPMBB sebagai sebuah MPMBB serta mereka yang tidak Kerajaan Tempatan bertanggungjawab mampu membeli dibenarkan membuat menyediakan kemudahan perlindungan bayaran ansuran terus kepada MPMBB kepada rakyat miskin. Adalah amat menyedihkan bahawa MPMBB bukan Keengganan Yang Berhormat Men- sahaja gagal membela nasib dan teri Perumahan dan Kerajaan Tempatan kepentingan rakyat miskin malah berbuat demikian telah memberikan satu mengambil tindakan memaksa mereka anggapan bahawa beliau seakan-akan yang tidak mampu membeli berpindah. takut kepada Timbalan Yang di-Pertua MPMBB, Mohamad Zuri ini. Justeru itu, MPMBB, terutamanya Timbalan saya menggesa Yang Berhormat Menteri Yang di-Pertuanya, Encik Mohamad Perumahan dan Kerajaan Tempatan Zuri langsung tidak peduli apa yang akan menggunakan kuasanya memaksa terjadi kepada mereka yang dipaksa MPMBB berbuat demikian, kalau tidak pindah. Ini boleh dibuktikan lagi apabila beliau mestilah menjelaskan mengapa. 3353 12 JUN 1990 3354

Permintaan penghuni-penghuni sudah atau akan tamat tempohnya rumah pangsa 9 tingkat adalah adil dan menjelang akhir tahun 1990. Menurut tidak keterlaluan tetapi malangnya tidak jawapan Yang Berhormat dari Titi- dilayan oleh pihak MPMBB yang wangsadi Parlimen pada 14hb Mac, 1990 menggila-gilakan keuntungan. keputusan Mesyuarat Jawatankuasa Kerja Tanah Wilayah (JKTW) sama ada Kita semua tahu bahawa MPMBB untuk melanjutkan tempoh pajakan atau ingin mengurangkan defisit Mengurus tidak akan diketahui sedikit masa ini. sebanyak $4 juta tetapi cara yang sewajarnya bukanlah dengan menindas Beberapa hari kemudian iaitu pada rakyat miskin tetapi mengurangkan 18hb Mac, 1990 pihak MCA, khasnya pembaziran seperti membatalkan Yang Berhormat Menteri Perumahan dan lawatan Ahli-ahli Majlis Perbandaran Kerajaan Tempatan, mengumumkan Melaka Bandaraya Bersejarah yang bahawa JKTW telah memutuskan untuk makan angin di negara Thailand. DAP melanjutkan tempoh pajakan di Jinjang mengecam sikap dan dasar yang tidak Utara dan Jinjang Selatan tanpa berlaku adil, tidak bertanggungjawab menyebutkan Air Panas. Keputusan ini dan tidak berperikemanusiaan ini ke atas didakwa dibuat seawal-awalnya bulan rakyat miskin. DAP juga kesal dengan Mac, 1990 seolah-olah Menteri tindakan MPMBB dan pihak berkuasa Perumahan dan Kerajaan Tempatan itu mengancam penghuni-penghuni dan mempunyai Jabatan Tanah sendiri atau pemimpin-pemimpin DAP Melaka yang JKTW sendiri. Kononnya lanjutan memperjuangkan keadilan bersama tempoh pajakan tanah adalah 99 tahun. mereka. Pihak Kementerian haruslah Premium yang akan dikenakan ialah menasihatkan MPMBB member- $1.50 sen sekaki persegi dan bayaran hentikan tindakan sebegini yang tidak dibuat secara ansuran meliputi jangka sihat. Terima kasih. masa 10 tahun. Akan tetapi apabila saya menghubungi pihak Pejabat Tanah 6.36 ptg. Wilayah Persekutuan pada 20hb Mac, 1990 pegawai berkenaan berdolak-dalik Menteri Perumahan dan Kerajaan enggan memastikan dengan tegasnya Tempatan (Datuk Lee Kim Sai): Tuan keputusan melanjutkan tempoh pajakan Yang di-Pertua, Kementerian tanah di Jinjang, malah difahamkan Perumahan dan Kerajaan Tempatan bahawa tempoh pajakan tanah di Air tidak mempunyai kuasa untuk memaksa Panas juga belum diketahui. Mengapa Majlis Perbandaran Melaka Bandaraya pula pajakan tanah daerah ini belum Bersejarah menjual rumah pangsanya diberi pertimbangan, pihak Pejabat dengan harga $25,000 kerana perkara ini Tanah juga enggan menerangkan. Oleh adalah dalam bidang kuasa Majlis itu, Tuan Yang di-Pertua, kami hendak tersebut.Yang Berhormat berkenaan Kerajaan menerangkan perkara-perkara dinasihatkan supaya membangkitkan berikut:- perkara ini dengan Majlis itu sendiri ataupun di Dewan Undangan Negeri (a) Apakah sebenarnya keputusan Melaka.Sekian, terima kasih. yang dibuat oleh JKTW mengenai pembaharuan pajakan PAJAKAN TANAH - LANJUTAN tanah di Jinjang Utara, Jinjang TEMPOH DAN PREMIUM Selatan dan Air Panas dan bilakah keputusan ini dibuat. 6.37 ptg. (b) Adakah ianya benar bahawa Dr. Tan Seng Giaw (Kepong): Tuan lanjutan pajakan tanah di Jinjang Yang di-Pertua, sepertimana Kerajaan akan berdasarkan formula Salak menyedari pajakan tanah di Jinjang Selatan iaitu tempoh 99 tahun Utara, Jinjang Selatan dan Air Panas pada kadar premium $1.50 sekaki 3355 12 JUN 1990 3356

persegi dan bayaran secara (I) Siapakah yang menjadi ahli ansuran meliputi jangkamasa 10 LJKTW? Pada puratanya berapa tahun. kalikah mereka bermesyuarat (c) Apakah faktor-faktor yang setiap tahun? Berapa kalikah menentukan sama ada pajakan JKTW telah bermesyuarat pada akan diperbaharui atau tidak, tahun yang lepas dan dalam tempoh lanjutan pajakan serta tempoh masa lima bulan ini? kadar premium yang akan (j) Kesemuanya berapa kalikah dikenakan. JKTW telah bermesyuarat untuk (d) Setakat ini apakah kemajuan membincangkan perkara kajian yang tercapai dalam pemerosesan serta membuat keputusan permohonan serta penentuan melanjutkan tempoh pajakan tatacara pembaharuan terutama tanah di kawasan-kawasan sekali cara hakmilik tanah akan tersebut di atas? Sejak bilakah diedarkan kepada rakyat iaitu mesyuarat sedemikian dimula- sama ada cara ke semuanya kan? sekaligus atau satu persatu. (k) Apakah pendirian JKTW (e) Adakah tarikh tamatnya tempoh mengenai Lesen Tumpangan pajakan akan diseragamkan atau Sementara di Jinjang dan seluruh lanjutan bermula secara Wilayah Persekutuan? Di bawah retrograsif mengikut tarikh keadaan-keadaan manakah pajakan lama tamat. mereka mempunyai Lesen Tumpangan Sementara boleh (f) Bilakah keputusan JKTW akan menerima hakmilik tanah diumumkan dengan rasminya sepenuhnya daripada Kerajaan? kepada orang ramai? Pihak manakah yang mempunyai (I) Apakah langkah-langkah yang kekuasaan untuk membuat akan diambil oleh pihak Pejabat pengumuman sebegini, sama ada Tanah untuk mengesyorkan hak ini diberi kepada Pejabat Tanah Kedua atau Ketiga Kementerian Kerajaan Tempatan atau Pejabat Tanah MCA, ataupun tidak, saya hendak GERAKAN, MIC atau keempat mengetahui. dan sebagainya tidak wujud khas untuk mengeluarkan hakmilik- (g) Seandainya benar bahawa hakmilik baru kepada penduduk pajakan tanah di Air Panas belum di Jinjang dan di seluruh Wilayah dipertimbangkan, apakah sebab- Persekutuan dan seluruh negara. sebabnya? Apakah alternatif yang akan diberi oleh Kerajaan Sekian, terima kasih. kepada rakyat di kawasan ini? Mengapakah mereka ditawarkan 6.43 ptg. alternatif ini berbanding dengan Setiausaha Parlimen di Jabatan perlanjutan tempoh pajakan di Perdana Menteri (Tuan Othman bin kawasan Jinjang? Abdul): Tuan Yang di-Pertua, saya (h) Sekiranya keputusan masih ucapkan terima kasih kepada Yang belum dibuat, apakah masalah- Berhormat dari Kepong yang telah masalah yang timbul dalam menyuarakan pendapat ini. pertimbangan LJKTW dan akibat itu menghalang keputusan Saya tidaklah bercadang untuk muktamad dibuat dengan secepat menjawab semua sekali soalan-soalan mungkin. yang telah dibangkitkan itu kerana soalan yang dibangkitkan oleh Ahli 3357 12 JUN 1990 3358

Yang Berhormat dari Kepong berhubung menetapkan bahawa $1.50 adalah dengan permohonan daripada penduduk premium bagi satu kaki persegi dan Kampung Baru Jinjang Utara dan memang bayaran itu dibenarkan pada 10 Jinjang Selatan di mana tempoh pajakan tahun bayaran ansuran sekiranya tanah-tanah mereka telah dan akan luput. ditetapkan oleh Kerajaan. Ini adalah oleh kerana soalan ini Saya juga hendak menjelaskan tentang telahpun banyak kali dibangkitkan kedudukan Jawatankuasa Tanah dalam Dewan yang mulia ini mengenai Wilayah Persekutuan yang dipohon, perkara yang sama dan telahpun dijawab ianya termasuklah: oleh pihak Kerajaan dalam Persidangan Dewan Rakyat pada masa-masa yang Ketua Setiausaha Negara sebagai lalu. Pengerusi;

Untuk makluman Ahli Yang Datuk Bandar Kuala Lumpur; Berhormat dari Kepong, pihak Kera­ jaan telahpun menimbangkan Timbalan Ketua Setiausaha II, permohonan-permohonan tersebut dan Kementerian Kewangan; pada dasarnya telah bersetuju supaya tanah-tanah milik di kawasan Kampung Ketua Pengarah Tanah dan Galian, Baru itu dilanjutkan tempoh pajakan Persekutuan; mereka. Pejabat Tanah Wilayah Persekutuan sedang mengambil Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor; tindakan yang aktif untuk melaksanakan keputusan tersebut bagi menyelesaikan Setiausaha Bahagian Wilayah masalah ini dengan seberapa segera. Persekutuan, Jabatan Perdana Menteri.

Bagi kawasan Kampung Baru Air Setakat ini sehingga bulan Mei, 1990 Panas pula, tindakan sedang diambil sebanyak 5 kali mesyuarat telahpun di- oleh pihak Pejabat Tanah Wilayah adakan mengenai penjelasan tanah ini. Persekutuan untuk meneliti dan mengkaji permohonan-permohonan Timbalan Yang di-Pertua (Dato yang telah dikemukakan bagi tujuan Haji Mohamed Amin bin Haji Daud): yang sama iaitu untuk melanjutkan Ahli-ahli Yang Berhormat, sekarang tempoh pajakan. Oleh kerana saya kemukakan masalah bagi permohonan untuk melanjutkan tempoh diputuskan. Masalahnya bahawa di pajakan ini melibatkan jumlah lot yang bawah peruntukan Peraturan Mesyuarat banyak, keutamaan sedang diberi untuk 16(3) Majlis Mesyuarat ini ditangguhkan menyelesaikan permohonan per­ sekarang. mohonan di Jinjang Utara dan Jinjang Selatan terlebih dahulu sebelum Usul dikemuka bagi diputuskan, dan menimbangkan permohonan-per­ disetujukan. mohonan daripada Kampung Baru Air Panas. Ahli-ahli Yang Berhormat, Dewan ditangguhkan sehingga 2.30 petang esok. Untuk makluman Yang Berhormat, tentang premium, sukalah saya Dewan ditangguhkan pada pukul 6.45 menegaskan bahawa Kerajaan telah petang.

L—A10932.