<<

IseIseIseꞌdnIse ꞌdn ilbn n ikëikëꞌnꞌn xtiꞌdzn

Aprendamos leer y escribir nuestro idioma Libro 1

Libr 1

Ditsë gun xne minn San Francisco Ozolotepec

Publicado por Instituto Lingüístico Verano, A.C. México, D.F. 2016

Método CÓMELE Combinación de métodos de lectoescritura Libro 1

bel

bel b

be

Autores: Marcelo Reyes Roque, Renato Juárez Pérez Revisión: Celiflora Pérez Gallardo, Luiz Pérez Cruz, José Pérez Cruz b bel

D. Jonatán Córdova Rodríguez y Jennifer Córdova, asesores lingüísticos Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Apartado postal 22067, 14000 Tlalpan, D.F., México B m ët n be Tel. 5-573-2024, www.sil.org/mexico

ë y xlë il

e d T et ll u

© 2016 por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Derechos reservados conforme a la ley. n l c̲h̲ d ib xtën Esta obra puede reproducirse para fines no lucrativos, siempre y cuando no se altere forma alguna. b e l t ë n x l ë d 

bel xtën xlë - d Primera edición Aprendamos a leer y escribir nuestro idioma Libro 1 Zapoteco de San Francisco Ozolotepec xlëd ztg 16-014 1C México, D.F. 2016 Uc̲h̲ë y , n iend n bel. 39 UseUseꞌdꞌd 18

Bel XkuXkuꞌnꞌn nk libr c̲h̲c̲h̲c̲h̲ec̲h̲eeeꞌnꞌnꞌnꞌn Libr c̲h̲eꞌn uyꞌ dzekn xk xnus iseꞌdn x̱iꞌk xkuꞌn nkn minn Sn Frncisco Ozolotepec ilbn n ikëꞌn Tib lëꞌ tib ny uzoꞌl i xtiꞌdz‑zën. ñn uzë nc̲h̲oꞌb bel. Gn ic̲h̲ës uꞌn ziꞌd lën libr c̲h̲eꞌn G konde lëꞌ ny uc̲h̲l uzën lëꞌn ieꞌnnu n iseꞌdu. Gn uyꞌ libr c̲h̲eꞌn dzekn xk iluwn nc̲h̲oꞌbdoꞌ nk bel xpy ny lo nc̲h̲oꞌbdoꞌ bel xtiꞌdz-zën n zk tsꞌ xtiꞌdz-zën. sdzë, uyelo  dzekn lëꞌ ny Ndl mod yu n xkuꞌn iseꞌd minn udziꞌb nis lo bel lëꞌ bel uyuꞌw. izꞌ minn dele b diꞌdz. Nn libr c̲h̲eꞌn uyꞌ uykstsiꞌn método CÓMELE (Combinción de Métodos de Lectoescritur). Libr c̲h̲eꞌn nk libr tib lo ion libr iseꞌdn. 1. ¿Xkuꞌn usuꞌw ny bel?

2. ¿Xkuꞌn uꞌnnl+ dzekn sënd bel ¡Kimbiꞌsnu idzꞌl ldoꞌl+ libr c̲h̲c̲h̲c̲h̲c̲h̲eeeeꞌn!ꞌn!ꞌn!ꞌn! chenl+?

38 UseUseꞌdꞌd 1ꞌd 1 e E YuYuYu mec̲h̲ mec̲h̲ ec̲h̲ ec̲h̲ ec̲h̲ Tib iꞌl lëꞌ tib dd nx lën yu, ñn ti olp lëꞌ ic̲h̲o uyb. ec̲h̲ mec̲h̲ Ñn uc̲h̲ꞌ yꞌ x̱its yu, mer n ꞌdz dd lën yu lo nku iꞌl. x e ded bi me u N E ux ec̲h̲ ne e c̲h̲ l c̲h̲e id ex D i m lë m i m e c̲h̲ n e x m c̲h̲ e i d e d

1. ¿Bekwꞌn c̲h̲uꞌnn dd lën yu? mec̲h̲ nex m - c̲h̲e i - ded mc̲h̲e ided 2. ¿Xkuꞌn uꞌnnl+ diꞌlts luꞌwo? Tib m iy uln tib mec̲h̲. 4 37 UseUseꞌdꞌd 17 y Y Mec̲h̲ u U

yu yu Tib dze lëꞌ mec̲h̲ unbdiꞌdz yu y yu u tib lo m iy c̲h̲ëp: y yu u yu ―¿Xkuꞌn xt xkit xneꞌdzl+ uꞌn c̲h̲own+? Lëꞌ m iy c̲h̲ëp lo mec̲h̲: y u Y Yu uy yu —Wen kwdow, knnl+ u y U u yu Yu is sob idx̱iyl+. Y U y yu u yu G nls uyk ldoꞌ mec̲h̲.

1. ¿Bekwꞌn sob idx̱iy mec̲h̲? y u u y u yu u - yu 2. ¿Bok c̲h̲ow minn mec̲h̲? uyu 36 5 UseUsedd 2d 2 t T GuGuGu 1 tib tib t Tib mdzin sdzꞌl ldoꞌ ow u. Ñn tib dze lëꞌ tib mx̱iꞌdz ti ti udzinn c̲h̲ëp lo mdzin: t tib ―¿Xkuꞌn c̲h̲oꞌwl+ u? Lëꞌ mdzin c̲h̲ëp: ë t il t bë ―Gopche lon+, np nl+ c̲h̲ l b l ib y lëꞌn+ kits kꞌchl+. T x  ut ti c̲h̲ Lëꞌ mx̱iꞌdz ux̱oꞌn si lëꞌ i t u yu ët xi mdzin uyꞌn, nix c̲h̲ow u. t i b b ë t c̲h̲  i l u t

1. ¿Be c̲h̲ëp mdzin lo mx̱iꞌdz? tib bët - c̲h̲ il - ut 2. ¿By luꞌ, xkuꞌn uꞌnnl+ dele wiyl+ bëtc̲h̲ il ut mdzin? Tib ny u ib xun by it. 6 35 UseUsedd 16 G TibTibTib

1 u Tib dze lëꞌ tib dd udzinn u lidz xlꞌnc̲h̲on. G dzekn lëꞌ dd uzën tib it uyow udzꞌl tib u iꞌn. Konde uyelo  lëꞌ dd uyu ñz si uy uyexi tib ln y diꞌt nk lën chen. G u u yu u Konde udzel lyu udzinn y u yu Gu u dd, lëꞌ xiwnꞌ dd ux̱ixkwꞌ tib G U Y u u u in nis dziꞌn uyow dd.

1. ¿Bekwꞌn uyow dd? u u u y u u u - u yu 2. ¿Xkuꞌn useꞌdt+ xlbd+ numero? u u 34 7 UseUsedd 3d 3 b B Y by by b b b Tib tiemb uyek iy uded i. b by Ñn uyek ic̲h̲ës y diꞌt xi ic̲h̲ës minn wiꞌy y . Nn lëꞌ minn c̲h̲uꞌnnstsiꞌn n y B bi i ll s lo iend y iy. u ë y x ub C̲h̲ b l u ib B b I  bn d bë

1. ¿Xkuꞌn uyek ic̲h̲ës y ? b  y i b b  l  l u b  n 2. ¿Bekwꞌn uꞌnn minn diꞌlts iend y by ib b - ll u - bn n s? bll ubn 8 33 UseUsedd 15  A By y y y Tib dze lëꞌ ny xto by uy y y lidz tib ny. Or lëꞌ ny xto by uwiy uyoxl by nbix ny knu, y y lëꞌ c̲h̲ëp: ―Kꞌ tib by. Or lëꞌ ny uyon ñex non by  u G yu u nkꞌd ny by. G y  u y  U A Y y  y

1. ¿Xkuꞌn nkꞌd ny by? y  u y  y u  y u - y yu -  2. ¿B nkiꞌn by? uy yu  32 9 UseUsedd 4d 4 ë Ë Gy më më më Tib bueld lëꞌ tib y noꞌl its ik c̲h̲p ndl n id us. Ñl më më y peluk c̲h̲k selos. Ñn tib dze lëꞌ y peluk c̲h̲ëp: ë C̲h̲ m ën m ë ―Gknnl+ lëꞌn ikilswo y Ë yë u c̲h̲u diꞌlts chu uꞌnn n, lëꞌ iꞌnñ x ë l  në më iz n id us lox lëꞌ uslë “Xkilmbn dios.” u n d lë ix n

1. ¿Xkuꞌn c̲h̲k selos y peluk? m ë n ë y ë n ë l ë n më në - yë n - ë lën 2. ¿Blk lo y yu? nëyë n ë 10 31 UseUsedd 14 MëMëMë y y y   Minn nls ow më ls. y Më ls ow minn nls. Më ls idzꞌl ml ls. Ml ls idzꞌl më ls. u  u Yu y y  G u   Y u u  y

1. ¿Bekwꞌn c̲h̲ow minn nls?  y u   u y u -   - u 2. ¿Bepe lo më x u minn iedz? u   u 30 11 UseUsedd 5d 5 Ly mxil mxil xil Tib dd uyu bok ukë mey m-xil xil ly. Ñn ñuꞌnnd rmedu xt xil m-xil uyb ic̲h̲ës ly dd. Nn xil mxil kd ow dd it, lëꞌ dd c̲h̲ow noꞌnd nis it. y c̲h̲ d c̲h̲u dux m u x u xil d D n C̲h̲ ix m yu l X m mi de c̲h̲

1. ¿Xkuꞌn uyb ly dd? m x i l u d u x c̲h̲  d  m - xil u - dux c̲h̲ - d 2. ¿Bekwꞌn kut+ lyd+? mxil udux c̲h̲d 12 29 UseUsedd 13 l L Mxil ly ly ly ly l l Tib niꞌb win si nzën tib mxil. Ñn lëꞌl tib mxil xkuts l ly uzën niꞌb. Ñn utsuw mn ñ niꞌb,  xkëꞌ niꞌb c̲h̲edz si niꞌb udzinn niꞌb lidz niꞌb. Gt udzeb L  u y u ly niꞌb lo mxil.  l l u lu l y G l yu yl

1. ¿Chu mn utsuw ñ niꞌb? l  y l u u y  l  l ly lu u - yl l 2. ¿Xkuꞌn xn mxil? uyl 28 13 UseUseꞌdꞌd 6ꞌd 6 m M Ny ml ml m m m Bok uyu tib ny nk minn m ml c̲h̲uꞌnn rmed, xneꞌzë minn. Ñn tib dze ukëwlëꞌts minn ny knu, ñn lit nkd ny knu m c̲h̲ i l m ux minn c̲h̲uꞌnn rmed. y M x y xi n D n  iy m yu l u m mi m c̲h̲

1. ¿Bekwꞌn xneꞌzë minn c̲h̲uꞌnn ny? m  l y  n m  m i u x ml yn - m mi - ux 2. ¿Xkuꞌn lo xneꞌ minn c̲h̲uꞌnn ny rmed? ynm miux 14 27 UseUsedd 12 n N Ml ny ny n Bok uyu tib kwend chen n n tib ml nc̲h̲oꞌb. Uc̲h̲ꞌ m iy si n ny oꞌs c̲h̲ow nisdoꞌ, ñn uc̲h̲ꞌ tib ml nc̲h̲oꞌb uyb m iy. G lëꞌ m iy mbn yu lën ldoꞌ ml, N  Y N  y uyuslëdz m iy ney tib nbj uchu ldoꞌ ml. Xk lëꞌ ulꞌ. u n yu L n  n L n nu y

n  y n  n  y u n u y  n 1. ¿Bekwꞌn uyuꞌnn m iy lëꞌ m iy yu lën ldoꞌ ml? ny n - n yu - nu yn nn yunu 2. ¿Xkuꞌn x̱ixkwꞌ ml c̲h̲owm? 26 15 UseUseꞌdꞌd 7ꞌd 7 x X GiyGiyGiy x u x u x x x u Yu tp iy,  lëꞌ tib iy nc̲h̲oꞌb xneꞌ: ―Nꞌ nk minn unnbéy lot+. l n x x  c̲h̲ n Ñn tib dze lëꞌ x̱u uni lëꞌ u d G un ux xu iy knu uyb. Lëꞌ iy win c̲h̲ëp: X  c̲h̲ n x u nu ―¿Go xkilnc̲h̲oꞌbl+n? i x y xi il x

1. ¿Bekwꞌn uzk iy nc̲h̲oꞌb? x u x  n x i n  x u n x u x n xi - n xun 2. ¿Xkuꞌn uꞌnnl+ diꞌlts lëꞌ x̱u ini? xin 16 25 UseUsedd 11 i I X u iy iy i

Tib bueld lëꞌ minn x u pni i i dën. Ñn ñ tib dd kë  x u i iy pni, ñn lo tib kw xwiy dd x u pni, lëꞌ udedkil dd , udobdën si uyb xt ët. G i y l i lu li uc̲h̲ꞌts ic̲h̲ë xix̱ob dd uꞌn x u u I Yu ni l dd. A n i n  iy

1. ¿Xkuꞌn uc̲h̲ꞌts xix̱ob dd? i y l i  n  n i n i y iy li -  n - ni niy 2. ¿Bekwꞌn uꞌnn minn x̱ob? li  nni 24 17 UseUseꞌdꞌd 8ꞌd 8 c̲h̲ Ch Inil c̲h̲ c̲h̲ c̲h̲ c̲h̲ c̲h̲ Lëꞌ inil xkiꞌn or lëꞌ tib nob stsiꞌlñ lën idoꞌ. Or lëꞌ nob x u inil ñ unꞌ n lëꞌ inil xiu ñ nob,  dzekn lëꞌ xneꞌ xtiꞌdz. d c̲h̲ l c̲h̲ di N C̲h̲  u n c̲h̲ c̲h̲ y u c̲h̲i in c̲h̲u

1. ¿B xkiꞌn inil? c̲h̲  l  c̲h̲ c̲h̲  n u c̲h̲ u c̲h̲ lc̲h̲ c̲h̲n u - c̲h̲u 2. ¿Xkuꞌn xiu inil ñ minn? uc̲h̲u 18 23 UseUsedd 10 C̲h̲C̲h̲ inil inil i i-nil i-nil Tib dze lëꞌ tib dd udzinn uy dziꞌn. Ñn lo sdzeꞌy ldoꞌ i inil dd, lëꞌ dd unb nis c̲h̲. Ñn lo xnus c̲h̲ dd nis, ukë nis ik dd, uyepn dd. Gt lëꞌ dd I n  nil u useꞌd dele bekwꞌn c̲h̲ tsëwl N Y i li n ni c̲h̲wu. l  u nn i yu

1. ¿Xkuꞌn uyepn dd? i n i l n  l i u  l i i - nil n - li u -  - li 2. ¿Xkuꞌn uꞌnn minn or knu? inil nli u li 22 19 UseUseꞌdꞌd 9ꞌd 9 d D Di di di d di- di Tib dze uwiyn+ tib wy di di- uc̲h̲u di , nc̲h̲oꞌb c̲h̲en uc̲h̲ꞌ d di di wy knu. Guꞌn uyuꞌnn bixwn wy nk uyuꞌnnwen di wy, dzekn xk ñknëdu.  D l di n ud d n d dil du U i d i  d

1. ¿Xkuꞌn lo uyuꞌnnwen bixwn wy d i  i d i l d  d n u d di wy? di -  i - dil dd n - ud 2. ¿Bekwꞌn c̲h̲uꞌnnl+ or xc̲h̲u l+? di idil n ud 20 21