Sachsen-Anhalt Saksonia- Anhalt
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
KKSSIIĄĄŻŻKKAA KKUUCCHHAARRSSKKAA KKOOCCHHBBUUCCHH Polsko-niemiecka książka kucharska zrealizowana w ramach projektu Socrates Comenius Deutsch – polnisches Kochbuch, das im Rahmen des Projektes Socrates Comenius realisiert wurde 2005/2006 1 2 Vorwort Sokrates ist ein Bildungsprogramm der Europäischen Gemeinschaft. Es dient der Stärkung und Förderung der allgemeinen beruflichen Bildung sowie der europäischen Dimension der Bildung. Als Teil des Programms und Kernstück gilt das Comenius-Fremdsprachen- projekt, dessen Ziel darin besteht, Auszubildende durch Teilnahme an Projekten stärker für die europäische Globalisierung zu sensibilisieren. Die Inhalte der Projekte sollten dazu beitragen, Toleranz gegenüber dem europäischen Gedanken- und Kulturgut und dem Verständnis füreinander sowie ein stärkeres Bewusstsein für die soziale und wirtschaftspolitische europäische Verflechtung zu entwickeln. „Am gemeinsamen europäischen Tisch“ – Ernährungstraditionen in der deutschen und polnischen Küche ist das gemeinsame Projekt, dessen Umsetzung jugendliche Auszubildende der Sonderschule Gliwice und des BAVW Dessau im Rahmen des Sokrates / Comenius-Programms realisierten. Der Projektabschluss soll mit diesem deutsch-polnischen Kochbuch in anschaulicher Form dokumentieren, dass eine systematisch geplante, sprachlich vorbereitete Zusammenarbeit unterschiedlicher Kulturkreise innerhalb Europas der beruflichen Ausbildung neue Inhalte vermittelt und die fremdsprachliche Kompetenz, d.h. das Erlernen und Anwenden der polnischen und deutschen Sprache, erweitert. Die allgemeine Bildung zu intensivieren, sie um eine europäische Komponente zu erweitern, ist ein nicht unwesentlicher Schritt zur beruflichen Integration. Słowo wstępne Sokrates jest programem edukacyjnym Wspólnoty Europejskiej, który służy umacnianiu i wspieraniu kształcenia zawodowego, jak również całego europejskiego poziomu oświaty. Częścią tego programu jest projekt językowy Comenius, którego celem jest uwrażliwianie młodzieży na proces globalizacji. Treści projektu mają skłaniać do szerzenia tolerancji wobec europejskich myśli i dóbr kultury, rozwijać wzajemne zrozumienie oraz świadomość społecznej i gospodarczo-politycznej przynależności do Europy. „Przy wspólnym europejskim stole” – tradycje żywieniowe kuchni polskiej i niemieckiej to projekt realizowany wspólnie przez jednostki kształcenia specjalnego z Gliwic i Dessau, w ramach programu Sokrates-Comenius. Polsko – Niemiecka książka kucharska, będąca efektem końcowym projektu, ukazuje, iż systematycznie zaplanowana i językowo przygotowana współpraca dwóch różnych kręgów kulturowych Europy może wnieść wiele nowych treści do kształcenia zawodowego oraz poszerzyć kompetencje językowe uczniów szkół partnerskich. Z powyższego wynika, iż wkomponowanie treści europejskich do kształcenia ogólnego jest ważnym krokiem procesu integracji zawodowej. 3 4 Śląsk Schlesien Śląsk Śląsk jest jednym z najstarszych i najbardziej uprzemysłowionych regionów południowej Polski. Huty i kopalnie wpisały się na stałe w ten krajobraz. W tym gospodarczo rozwiniętym obszarze można znaleźć jednakże tak piękne miasta jak Gliwice. Schlesien Schlesien gehört zu den ältesten und industriell am stärksten entwickelten Gebieten Südpolens. Hütten und Bergwerke haben sich für immer in die Landschaft eingeschrieben. Auf dem wirtschaftlichen Gebiet lassen sich jedoch so schöne Städte wie Gleiwitz finden. Zabrze – Hindenburg Gliwice - Gleiwitz 5 Gliwice Gleiwitz Miasto średniowieczne Gliwice należą do najstarszych miast Górnego Śląska pierwsza zachowana wzmianka pochodzi z 1276 roku. Die mittelalterliche Stadt Gleiwitz gehört zu den ältesten Städten Oberschlesiens. Die erste nachweisliche Erwähnung von Gleiwitz stammt aus dem Jahre 1276. Miasto przełomu XIX-XX wieku. W 1887 roku utworzono w Gliwicach powiat. Miasto mogło samo decydować o swoich sprawach i potrzebach, miało zabezpieczony postęp gospodarczy i kulturalny, zależny jedynie od swych obywateli. Die Stadt um die Jahrhundertwende (19./20. Jh.) 1887 bildete man in Gleiwitz den Landkreis. Die Stadt konnte von nun an über das eigene Schicksal selbst entscheiden. Der wirtschaftliche und kulturelle Fortschritt war gesichert und nur von eigenen Bürgern abhängig. 6 Szlakiem przemysłu Huta Gliwicka była pod koniec XVIII w. najnowocześniejszym, przodującym zakładem w Europie i jednym z motorów rozwoju miasta. Gleiwitz als Industriestadt Die Gleiwitzer Hütte war gegen Ende des 18. Jahrhunderts das modernste Werk in Europa und zugleich eine der Triebfedern für die Stadtentwicklung. Gliwice miastem nauki Po wojnie Gliwice stały się ważnym ośrodkiem naukowym. Powołano Politechnikę Śląską. Początkowo miała się znajdować w Katowicach, ale o przeniesieniu do Gliwic przesądziła możliwość skupienia całej społeczności akademickiej na stosunkowo niewielkiej powierzchni z uwagi na dużą ilość zachowanych gmachów szkolnych. Gleiwitz als Stadt der Wissenschaften Nach dem Krieg wurde Gleiwitz zum wichtigen Lehr- und Forschungszentrum. Man gründete hier die Schlesische Technische Universität. Ursprünglich sollte sie in Kattowitz entstehen. Doch ihre Verlegung nach Gliwice war dadurch bedingt, dass es in der Stadt eine Vielzahl von freistehenden Schulgebäuden gab. 7 Romantyzm miejsca Gliwice to miasto wyjątkowe. Przepiękną secesyjną architekturą zachwyca wszystkich kochających piękno. Romantik der Stadt Gleiwitz ist eine außerordentliche Stadt. Es ist die Stadt mit wunderbarer Jugendstilarchitektur, die alle Schönheit liebenden entzückt. 8 "Podróż w krainę dzieciństwa" - Gliwice w powieści Horsta Bienka „Wszystko jest tak blisko. Wystarczy, że zrobię kilka kroków. Dawniej wszystko było szerokie, duże, potężne. Kościół był wyższy. Wieża ciśnień szersza. Las o wiele bardziej nieskończony. Drzewa zieleńsze. Ulice dłuższe. Szkoła jeszcze większa. Cmentarz cichszy. Zapach silniejszy. Lato gorętsze, zima mroźniejsza. I czas przemijał wolniej.” "Reise in die Kindheit" - Gleiwitz in Horst Bieneks Roman „Alles ist so nah. Ich brauche überallhin nur ein paar Schritte. Damals war alles weit, groß, gewaltig gewesen. Die Kirche war höher. Der Wasserturm breiter. Der Wald unendlicher. Die Bäume grüner. Die Straßen länger. Die Schule noch größer. Der Friedhof stiller. Der Geruch stärker. Die Sommer heißer und die Winter kälter. Und die Zeit verging langsamer.” 9 Sachsen-Anhalt Saksonia- Anhalt Anhalt Das Land Anhalt entstand etwa im 11./12. Jh. als Besitz des Adelshauses der Askanier. Im Laufe der Zeit zersplitterte es in viele kleinere politische Gebilde (Anhalt Dessau, Anhalt Köthen, Anhalt Zerbst etc.). Erst 1570 wurde das vereinigte Fürstentum Anhalt gegründet. Nur von kurzem Bestand, teilte sich das Land bereits 1603 wieder in verschiedene kleine Fürstentümer, die nach und nach zerfielen. 1806 erhob man die verbliebenen Kleinstaaten Anhalt Dessau, Anhalt Bernburg und Anhalt Köthen zu Herzogtümern. 1863 erfolgte der Zusammenschluss zum Herzogtum Anhalt mit der Hauptstadt Dessau. Nach 1918 erklärte man Anhalt zum Freistaat innerhalb der Weimarer Republik. Anhalt Kraj związkowy Anhalt powstał na przełomie XI/XII w. jako hrabstwo dynastii askańskiej, które w późniejszym okresie kilkakrotnie ulegało podziałom (powstały m.in.: księstwa Anhalt Dessau, Anhalt Koethen, Anhalt Zerbst). Do zjednoczenia księstw Anhaltu doszło dopiero w 1570r. Jednak już w roku 1603 nastąpił kolejny podział. W roku 1806 książęta Anhalt Dessau, Anhalt Bernburg und Anhalt Koethen otrzymali najwyższy tytuł książęcy „Herzog”. W 1863r. książęta z Dessau zjednoczyli księstwo Anhaltu. Od 1918 Anhalt był republiką w granicach Republiki Weimarskiej. 10 Sachsen-Anhalt Nach Ende des Zweiten Weltkrieges kam es in der Sowjetischen Besatzungszone zum Zwangszusammenschluss mit der preußischen Provinz Sachsen zum Land Sachsen-Anhalt. Mit der Gebietsreform der DDR erfolgte 1952 die Aufteilung Sachsen-Anhalts. Den anhaltischen Teil gliederte man fortan in die Bezirke Halle und Magdeburg. Mit der Wiedervereinigung 1990 wurde das Land Sachsen-Anhalt in leicht veränderten Grenzen wieder errichtet. Saksonia-Anhalt Saksonia-Anhalt powstała po drugiej wojnie światowej, w ramach nowego podziału sowieckiej strefy okupacyjnej, przez administracyjne połączenie z pruską prowincją Saksonia. Za czasów NRD, w roku 1952, ponownie rozwiązano kraj, tworząc z niego okręgi Halle i Magdeburg. W nieco zmienionych granicach kraj ten powstał na nowo w momencie zjednoczenia Niemiec w 1990r. 11 Dessau 12.-16. Jh. Im Jahre 1213 fand Dessau erstmals urkundliche Erwähnung. Die Stadt entwickelte sich im Laufe der Jahrhunderte zur festen Residenz der Askanier. Einen ersten Aufschwung erlebte sie im 16. Jahrhundert u. a. mit der Errichtung bedeutender Bauwerke mitteldeutscher Renaissancebaukunst (Marienkirche, Stadtschloss). XII–XVI w. Pierwsza zachowana wzmianka o Dessau pochodzi z 1213r. Miasto przez wieki było rezydencją Askańczyków. Jego rozwój, który nastąpił między innymi pod wpływem wzniesienia ważnych dla architektury renesansu budowli, datuje się na XVI w. (Kościół Najświętszej Marii Panny, rezydencja książęca). 17.-18. Jh. Mit der Herrschaft Johann Georg II., später Leopold I. und Leopold III. (Friedrich Franz), entwickelte sich Dessau zur wirtschaftlichen und kulturellen Metropole, unter Friedrich Franz zu einem Zentrum der deutschen Aufklärung. Freunde und Berater des Fürsten unterstützten ihn bei der Gestaltung des Dessau- Wörlitzer Gartenreiches als Ausdruck der Ideale von Aufklärung und Humanismus. Von weiteren, über die Grenzen Anhalts hinaus wirkenden Reformprojekten ist vor allem der Versuch Basedows bekannt,