Bij formeren gaat het erom Kijk als je formeert eerst mensen te vinden die goed bij Carola�Schoor elkaar passen. Draai het dus is�politiek om: eerst de ministers dan de filosoof�en co�n�s�u�l�t�a�n�t naar de persoonlijkheid inhoud, zegt Carola Schoor. politieke�stijl.

nformateur Hamer hoopt de formatie raden, en in de VVD en het CDA zitten traditio- vlot te trekken door zich te concentreren neel juist bestuurders, zoals Wopke Hoekstra en op ‘de inhoud’. Ik raad haar een radicaal Ferd Grapperhaus. andere insteek aan: concentreer je niet Echter, het type van de activist vinden we mo- op de inhoud, maar op de mensen. Want menteel meer bij de SP en de Partij voor de Die- politiek is geen abstracte ideeënstrijd. ren dan bij de PvdA en GroenLinks. Zo is Jesse Politiek is mensenwerk en het is hoog Klaver meer een samenwerker dan een activist. tijd dat te erkennen. Lilianne Ploumen is weliswaar een probleemop- IEr wordt vaak denigrerend over ‘de poppetjes’ losser-activist, maar zij heeft al aangekondigd gesproken. Maar die poppetjes zorgen er wel om in de Kamer te blijven mocht de PvdA gaan voor dat ‘de inhoud’werkelijkheid wordt. Papier re ge re n . is immers geduldig. Daarbij, kiezers stemmen Als de (in)formateur nu zorgt voor PvdA- en steeds meer op personen dan op partijen. Het GL-ministers met een duidelijke probleemoplos- verkiezingsprogramma van de VVD draaide he- sersstijl of samenwerkersstijl dan zouden de be- lemaal om Mark Rutte. Ook bij de tweede partij, zwaren van rechts zomaar kunnen wegebben. D66, gaven veel mensen aan vooral op Sigrid Denk bijvoorbeeld aan burgemeesters als Femke Kaag gestemd te hebben. En de derde partij, de Halsema (GroenLinks), Ahmed Aboutaleb PVV, heeft zelfs maar één lid: Geert Wilders. (PvdA), of Sharon Dijksma (PvdA). Personen doen er dus toe. Het gaat erom nu een groep mensen bij elkaar te krijgen die goed an Pieter Omtzigt: inmiddels is duidelijk bij elkaar passen. Die er zin in hebben om samen dat hij geen plaats in het kabinet krijgt. te regeren. Als die zin er is, dan worden ze het DHoe ongelukkig de gebeurtenissen ook daarna ook wel eens over de inhoud. Met hun zijn, dit past wel beter bij zijn politieke stijl van eigen partij spreken ze een bandbreedte af waar- burger (gemengd met activist). Dat is een echte binnen ze kunnen opereren. Voordeel van deze oppositiestijl. Zoals gezegd gaan activisten aanpak is duidelijk: als je eerst de ministers slecht samen met bestuurders zoals Hoekstra – kiest en daarna pas de inhoud, hoeven ministers reden waarom het samengaan van deze twee niet te tekenen bij het kruisje; zij onderhandelen stijlen binnen één partij voor problemen zorgt. zelf mee aan het beleid dat zij uitvoeren. Dualis- Daarbij komt nog dat de burgerstijl slecht wordt me met de Kamer is daarbij meteen in ere her- begrepen door politici met de –in Nederland s te ld . veel voorkomende –samenwerkersstijl: Hugo de Jonge is een echte samenwerker, Kaag is een be- oe stel je een kabinet samen dat de rit stuurder-samenwerker, en Rutte mengt zijn pro- met elkaar gaat uitzitten? Daarvoor is bleemoplossersstijl met die van een samenwer- Hhet belangrijk te letten op politieke stijl. ke r. Met behulp van een analysemethode is deze re- Van Rutte is bekend dat hij met veel verschil- delijk gemakkelijk vast te stellen op basis van lende typen mensen door een deur kan. Dat het optreden van politici. De methode onder- komt omdat hij bovenal het politieke stijltype scheidt zes stijltypes: bestuurders, samenwer- van een probleemoplosser heeft: pragmatisch, kers, probleemoplossers, activisten, burgers en gericht op het hier en nu. Samenwerking kan redders. Niet alle types kunnen even goed met met veel types op links en op rechts, maar een elkaar samenwerken. Zo kan een bestuurder probleemoplosser gedijt absoluut niet met het niet goed overweg met een activist, een pro- politieke stijltype van de redder: een alleswe- bleemoplosser gaat niet samen met een redder, tende politicus die niet in het hier en nu is geïn- en een burger en een samenwerker snappen el- teresseerd maar in de lange termijn, zoals bij- kaar niet. Deze combinaties moet je dus zien te voorbeeld Thierry Baudet. Maar ook politici van vermijden. Wat leren we hiervan voor de forma- JA21 neigen naar deze stijl waardoor er in een t i e? kabinet met Rutte en JA21 waarschijnlijk snel De huidige ‘i m p a s s e’gaat vooral om de aversie onderlinge irritaties ontstaan. Geen aanrader van het CDA (en VVD) om met twee linkse partij- dus. en samen te werken. Het klassieke stijltype van Een radicaal persoonlijke aanpak van de for- links is de activist, en die gaat niet samen met matie biedt dus perspectief. Misschien te radi- een bestuurder. Een kabinet samenstellen met caal? Ach, wie ervoor openstaat heeft wellicht ILLUSTRATIE�HAJO zowel activisten en bestuurders is daarom af te meteen een nieuwe bestuurscultuur te pakken.