Rhifyn 263 - 50c www.clonc.co.uk Enillydd Gwobr Menter Cymunedol Gwobrau Busnes Ceredigion 2007 Mai 2008

Papur Bro ardal plwyfi: Cellan, Llanbedr Pont Steffan, Llanbedr Wledig, Llanfair Clydogau, Llangybi, Llanllwni, Llanwenog, Llanwnnen, Llanybydder, Llanycrwys ac Uwch Gaeo a Phencarreg Pwll, Tudalen 17 Cadwyn Lle Pêl a arall o aeth Phulpud gyfrinachau Tudalen 10 Pawb? Tudalen 8

Lansio Cwrs Cymraeg Newydd

Yr Athro Robert Pearce (Is Ganghellor Prifysgol Cymru Llanbedr Pont Steffan) Gwen Davies (Darlithydd yn yr Adran Gymraeg), Kathryn Jenkins, (Clerc Pwyllgor Menter a Dysgu’r Cynulliad), Melanie Jones, (Rheolwraig Prosiectau Allanol), Gareth Jones AC (Cadeirydd Pwyllgor Menter a Dysgu), Simon Horrocks (Deon Ysgol PCLl) Dr Christine Jones (Pennaeth yr Adran Gymraeg) Owen Thomas, (Darlithydd yn yr Adran Gymraeg), Carol Thomas, (Cyfarwyddydd e-addysg Yr Adran Gymraeg) Athro Ian Roffe, (Cyfarwyddwr y Ganolfan Fenter) a Dr Brinley Jones (Llywydd PCLl). Coleg Llambed yn arloesi - Gareth Jones AC yn lansio Cyrsiau Hyfforddi ar lein newydd Yr Adran Gymraeg, sy’n cynnwys clipiau fideo a sain er mwyn cynorthwyo’r dysgwyr. Gyda dros 3000 o fyfyrwyr mewn 30 o wahanol wledydd ar draws y byd wedi cofrestru, gall yr Adran gynnig ystod eang o gyrsiau Cymraeg - o rai i ddechreuwyr hyd at fodiwlau cyfieithu MA, a hynny 24 awr y dydd. Gweithgareddau lleol

Aelodau CAVO a grŵp Antur Teifi sydd yn barod i ddechrau ras cyfnewid Andrew Jones, Cwmgwyn Pentrebach yn creu ffon gerdded. Mae ei lyfr ar 24awr i godi arian i Ymchwil Liwcimia a Chymorth Cancr MacMillan ar sut i greu ffon newydd cael ei adolygu a’i gyhoeddi eto. stâd Highmead, Llanybydder.

Rhieni a phlant ‘Cylch Ti a Fi’ Cwrtnewydd sydd yn cwrdd yn wythnosol Aelodau o fudiad Meynwod Fferm a Bwyd yn ystod cyfarfod yn Nhafarn ar Ddydd Mawrth o 1.15 hyd 3.30.yn yr ysgol. Mae croeso i plant hyd at Dyffryn Aeron yn cyflwyno siec o £500 o bunnoedd i Awyr Ambiwlans bedair oed i ymuno. Cymru. Codwyd yr arian drwy drefnu arddangosiad coginio yn y Theatr.

Bethan Lewis, Cadeirydd Siambr Fasnach Llambed yn cyflwyno siec o £1000 i Swyddogion Cangen Llanybydder o’r Gymdeithas Diabetes - Betty Jones, Mair Evans a Bet Davies, arian a godwyd yn noson Cinio’r Cadeirydd.

Ffion Jenkins, Ysgol Llanwnnen yn ennill cystadleuaeth Cogurdd yn Rhanbarth Ceredigion.

 Mai 2008 www.clonc.co.uk Pwy yw pwy? Beth yw beth?

Golygydd: Ysgrifenyddes Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 Mai Rhian Jones, Pan-têg, Pentrebach 422546 Trysorydd Nia Davies, Maesglas, Drefach 480015 Mehefin Marian Morgan, Glasfan, Defach 480490 e-bost: [email protected] e-bost: [email protected] Swyddog Dosbarthu Eifion Davies, Afallon, Drefach 480590 Dylunydd: Nia Davies, Maesglas, Drefach 480015 e-bost: [email protected] Teipyddion Nia Wyn, Maesglas 480015 Tîm Golygyddol: Eifion ac Yvonne Davies, Elaine Davies, Joy Lake, Llanbed Rhian Jones, Dylan Lewis a Marian Morgan Ceidwad y Camera Janet Evans, Haulfryn, Llambed 422856 Gohebwyr Lleol: Ffotograffydd Tim Jones, Llainwen 422644 Cellan Meinir Evans, Rhydfechan 421359 Argraffwyr Gwasg Aeron, Aberaeron 01545 570573 Cwmann Gwyneth Morgan, Llety’r Dderwen 422922 Cwmsychbant Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 Gwerthfawrogir gwaith pob gwirfoddolwr a sicrhaodd ymddangosiad y rhifyn hwn o Clonc. Llanwenog/Drefach Mary Davies neu Eifion Davies Os hoffai eraill ymuno â’r tîm, cysylltwch ag aelod o’r bwrdd busnes. Mae cyfraniad pob un Ffaldybrenin/Ffarmers Elfyn Davies, Troed y bryn, Ffarmers 01558 650507 yn bwysig. Gorsgoch Eiddwen Hatcher, Tafarn Cefnhafod 434238 • Dyma gyfeiriad gwefan newydd Clonc: www.clonc.co.uk os am fwy o wybodaeth. Llambed Janet Evans, Haulfryn 422856 • Sicrhewch newyddion eich ardal chi yn Clonc. Peidiwch â meddwl y bydd rhywun arall yn gwneud. Mae’n rhy hwyr i feio neb os nad yw rhywbeth yn ymddangos yn CLONC. Llanfair Dan ac Aerwen Griffiths, Pengarn 493407 • Ewch â’ch newyddion at eich gohebydd lleol. Llangybi a Betws Iorwerth Evans, Greenwell 493484 • Gellir gadael newyddion tu ôl y cownter yn siop bapurau Caxton Hall, Llambed. Llanllwni Dewi Davies, Glanafon 480218 • Gellir e-bostio newyddion at y golygydd yn syth: [email protected] Llanwnnen Meinir Ebbsworth, Brynamlwg 480453 • E-bostiwch eich eitemau ar gyfer y dyddiadur i [email protected] Llanybydder Menna Jones, Ceginau Lifestyle 480257 • Mae croeso i chi ddefnyddio eich camera eich hun. Defnyddiwn luniau o gamera cyffredin Pencarreg Linda Thomas, Dolgwm Uchaf 422270 lliw, a du a gwyn. Ni fyddwn yn dychwelyd lluniau os na fyddwch wedi gwneud cais am hyn ar gefn y llun. Bwrdd Busnes: • Croesawn luniau digidol ar CD, cofbin USB, ac e-bost i [email protected] . Cadeirydd Dylan Lewis, Tŷ Cerrig, Cwmann 422349 • Gofynnwn am dâl o £5.00 am roi “Diolch” yn y papur. • Gellir tanysgrifio i Clonc am £12 yn unig y flwyddyn. e-bost: [email protected] • Nid yw’r golygydd o reidrwydd yn cytuno ag unrhyw farn yn y papur hwn. Is-Gadeirydd Twynog Davies, Frondolau, Llambed 422880

Siprys O’r Cynulliad gan Elin Jones AC Taro’r Post! yn siarad ar y ffôn yr un pryd, Erbyn i chi ddarllen y golofn hon mae’n debyg y bydd holl gyffro’r Rhoi cic dda i’r rhaglen ar yn cael gwers cyn iddo fod yn ymgyrchu ar gyfer etholiadau Cyngor Sir Ceredigion wedi mynd a dod Radio Cymru ddarlledwyd gyfrifol am achosi damwain. ac rwy’n llongyfarch ac yn edrych ymlaen at gydweithio gydag ein ar brynhawn Mercher yn sôn Neges ‘Heddwas y gymdogaeth’ Cynghorwyr newydd yn ystod y blynyddoedd nesaf. am Bapurau Bro sydd eisiau. Rhydian Jones, yw , “Os ydych Yn ychwanegol i’r ymgyrch Cyngor Sir, mae dyfodol ein Swyddfeydd Derbyniais ffôn o’r swyddfa ym yn dal i ddefnyddio eich ffôn Post yng Ngheredigion wedi parhau i hawlio fy sylw yn ystod yr Mangor yn holi hynt ac helynt wrth yrru, mater o amser yn unig wythnosau diwethaf. Rwyf wedi mynychu cyfres o gyfarfodydd cyhoeddus ein papur bro. Dywedais fel yr yw hi cyn y cewch eich dal.” ar hyd a lled Ceredigion i wrthwynebu cynlluniau’r Post Brenhinol i oedd pethau, ein bod yn talu’r Gair i gall! gau’r Swyddfa Bost leol, ac mae’n amlwg iawn bod y trigolion lleol yn ffordd, ac yn nhyb llawer iawn, gwerthfawrogi’r gwasanaeth mae’r postfeistri lleol yn ei gynnig. Rwy’n yn llwyddiant. Gwrandewais Haerllugrwydd llwyr. gobeithio’n fawr fod y cynrychiolwyr o’r Post Brenhinol oedd hefyd yn ar y rhaglen ac o’r fath siom Rwy’n cydfynd a gosodiad o bresennol yn y cyfarfodydd yma wedi talu sylw i’r teimladau cryf yma yn – chwilio am wendidau mewn eiddo yr Athro David Thorne yn y gymuned leol ac fe hoffwn atgoffa trigolion Ceredigion bod ganddynt papurau bro oedd e. Fe gawsom ‘Clonc’ mis diwethaf -“Weithiau tan 19 Mai 2008 i fynegi eu barn yn ysgrifenedig i swyddogion y Post sylw bach fel Papur Bro gan pan fydd tŷ neu fferm yn newid Brenhinol. Megan Jones sydd wedi bod yn dwylo, mae’r enw’n cael ei Wrth i’r nifer o Swyddfeydd Post leihau, dim ond dros y ffôn neu ar y gweithio’n galed yn cynorthwyo newid hefyd”. Efallai fod lle fan we y gellir cael mynediad at rai gwasanaethau mewn nifer o gymunedau Papurau Bro yn ddiweddar, yma i baratoi pecyn i brynwyr gwledig erbyn hyn. Mae’r ffaith nad oes gan rannau o Geredigion modd i ond synhwyrais nad oedd y sy’n symud i Gymru yn cynnwys dderbyn cysylltiad rhyngrwyd fand-eang felly yn fy mhoeni’n fawr. Dros y cyflwynydd eisiau clywed am geirfa syml yn esbonio enw’r lle misoedd diwethaf rwyf wedi bod yn casglu manylion trigolion Ceredigion y gwaith da hyn. Teimlais mae a phwysigrwydd hanesyddol o sy’n wynebu’r drafferth yma ac fe gwrddais â Dirprwy Brif Weinidog y ceisio portreadu methiant oedd gadw’r enw ymlaen. Arwerthwyr Cynulliad, Ieuan Wyn Jones AC, yn ddiweddar i drafod y mater. Roeddwn y cyflwynydd a dim eisiau sôn Tai neu Bwyllgorau Cymuned yn falch iawn i glywed bod Llywodraeth y Cynulliad bellach mewn am lwyddiant. Da oedd deall – oes modd addysgu’r mewn- trafodaethau gyda BT a chwmnïau telathrebu eraill i weld sut y gallant fod ein llywydd wedi cael cyfle fudwyr yma! ddelio â’r broblem hon sy’n effeithio ar nifer o gymunedau ar draws drannoeth i uniawnu’r cam. Da Ceredigion. iawn Dylan! Da iawn Llanybydder! Mae’n hyfryd gweld yr enwau Mwynhau darllen Clonc? Gair mewn pryd. uniaith Gymraeg ar strydoedd y Beth am ddarllen y cyhoeddiadau Cymraeg eraill: Oeddech chi’n gwybod fod pentref. GOLWG – Cylchgrawn Cymraeg Cenedlaethol wythnosol, a yr Heddlu yn ein hardal ni Mae’n dda gweld siop arall gynhyrchir yn Llambed, sydd yn y siopau bob dydd Iau. Ffoniwch: wedi bod yn gwylio gyrrwyr yn agor yn y pentref yn dwyn yr 01570 423529. yn defnyddio ‘ffôn symudol’ enw – “Sglodion y Sgwar”. Y CYMRO – Papur Newydd Cymraeg Cenedlaethol wythnosol tra’n gyrru. Mewn tri diwrnod Diolch am arwyddion uniaith daliwyd 18 yn torri’r gyfraith. dealladwy a phob llwyddiant i’r sydd yn y siopau bob dydd Gwener. Ffoniwch: 01766515514. Dirwy o £60 a 3 pwynt ar eu siop newydd yma. trwydded oedd y canlyniad. Gall eich hen dlysau fod yn drysor i Diabetes UK Nid ceir ‘heddlu’ ddefnyddiwyd Diolch. Mae’r elusen iechyd Diabetes UK yn annog pobl i roi eu hen dlysau a ond ceir cyffredin – felly neb Mae’n hyfryd clywed eich gemwaith i godi arian at ymchwil hollbwysig i diabetes. Os oes gennych yn rhoi rhybudd i chi. Trueni bod yn darllen y golofn, a glustdlws heb ei gymar, oriawr a welodd ddyddiau gwell, mwclis wedi’u na fuasai y gyrrwr lori aeth diolch i chi am eich sylwadau malu, neu fodrwy sy’n rhy fach, gallwch eu danfon at: Old Jewellery drwy sgwâr Llanwnnen ar ac am ambell i sylw bachog i’w Appeal, Diabetes UK, FREEPOST LON12854, London, NW1 2YF. gyflymder afresymmol ac yn gynnwys yn y golofn. I gael gwybod mwy, cysylltwch ag Andrew Misell yn Diabetes UK lliwio’r cerbyd ag un llaw, ac Pob hwyl, CLONCYN. Cymru ar 029 2066 8276 neu 07764 905 954.

www.clonc.co.uk Mai 2008  Dyddiadur Llanybydder

Danfonwch eich digwyddiadau at: [email protected] Pwyllgor Buddiannau Henoed Cerdd Llanybydder O dan nawdd yr Ysgolion Cerdd MAI Cynhelir Noson Goffi yn neuadd Brenhinol llwyddodd Lowri Elen 3 Eisteddfod Capel y Fadfa Talgarreg am 2 o’r gloch. Rhaglenni gan yr Eglwys am 7y.h. ar nos Wener, Jones, Glennydd, Llambed basio Emyr ar 01545 590383 neu Janice ar 01545 598318. Mai 9fed. Eitemau gan Plant Ysgol arholiad Piano gradd 3 gydag 5 Calan Mai Cwrtnewydd. Llywydd: Mrs Valerie Jones, Felinfach. Llanybydder a Chôr Lleisiau’r anrhydedd; Wendy Davies, Isfryn 8 Pwyllgor Apêl Llanwenog a Llanwnnen yn Ysgol Gynradd Werin. Croeso cynnes i bawb. gradd 6 piano a Lowri Haf Davies, Llanwnnen am 7:30y.h. Croeso cynnes i bawb. Llys Enwyn Gradd 8 piano. 9 Pwyllgor Buddiannau Henoed Llanybydder yn cynnal Noson Goffi Cydymdeimlo Llongyfarchiadau mawr i chi eich yn Neuadd yr Eglwys am 7:00y.h. Cydymdeimlwn yn ddwys â tair a phob hwyl i ti Lowri Haf ym 10 Noson Elusen - Bwyd ac Adloniant -gyda Glan Davies a Paul Graham a Dilwen Watkins a’r teulu Mhrifysgol Bangor ym mis Medi. Dazeley ym Mhabell Pantydefaid, Pontsian. Elw’r noson tuag at oll, 3 Heol-y-Gaer ar golli mam, Ymchwil Cystic Fibrosis ac Ymchwil Cancr. Ffoniwch Janet 01545 mam yng nghyfraith, mamgu a hen Diolch 590280 / Wendy 01570 434393 / Elin 01570 480095. famgu. Dymuna, John, y plant a’u 11 Rihyrsal Cymanfa Ganu Bedyddwyr cylch Caio a Llambed yn teuluoedd, Penrhyn, Bro Duar Noddfa am 2.00y.p. Diolch ddiolch i bawb o waelod calon 11 Cymanfa Ganu Annibynwyr Llambed. Hoffai Will a Mair Greenacres am bob arwydd o gydymdeimlad 11-17 Wythnos Cymorth Cristnogol. i ddiolch yn gynnes i’w teulu a a charedigrwydd a estynnwyd 13 Pwyllgor Gwaith Eisteddfod Rhys Thomas James Pantyfedwen yn ffrindiau oll am llu o gardiau, blodau iddynt yn ddiweddar ar farwolaeth Festri Noddfa am 7:30y.h. a galwadau ffôn a dderbyniwyd priod, mam a mamgu annwyl. 16 Dawns ac Adloniant gan Cylch Meithrin Coedmor yng Nghlwb ar achlysur ei priodas aur yn Gwerthfawrogir eich caredigrwydd Rygbi Llambed am 8y.h. Tocynnau £5. ddiweddar. Diolch yn fawr i chwi yn fawr iawn. 18 Cymanfa Ganu Bedyddwyr cylch Caio a Llambed ym Methel Cwm gyd. Pedol am 2.30y.p. a 6.00y.h. Arweinydd – Mrs Carys Lewis, Ysgol Llanybydder Cwmann. Cymdeithas Chwiorydd Aberduar Ymunodd chwech disgybl 19 Pwyllgor Canmlwyddiant Ysgol Llanwnnen yn yr ysgol am 7y.h. Arwerthiant newydd a ni ar ddechrau’r tymor. 20 Pwyllgor Blynyddol CLONC yn y Fishers, Cellan. Cynhaliwyd Arwerthiant flynyddol Croeso cynnes i Tomos, Lucas, 23 Noson Caws a Gwin yn Neuadd Bro Fana, Ffarmers am 8y.h. Aberduar yn y Festri, nos Fercher Ryan, Jessica, Olivia a Natalie. 26 Carnifal Cwmann ar gae’r pentref. Mawrth 19. 2008. Daeth llond y Gobeithio y byddwch yn hapus yn festri ynghyd i gymdeithasu, ac ein plith. MEHEFIN i gefnogir noson, a brofodd i fod Bu llawer o blant yn cystadlu 7 Rali C.Ff.I. Ceredigion Pontsian ar fferm Pantydefaid, Prengwyn. fel arfer yn achlysur llwyddiannus yn nhrawsgwlad yn Llambed yn 8 Cymanfa Ganu Rali yng Nghapel Pantydefaid, Prengwyn. dros ben. Croesawodd y Parchedig ddiweddar. Da iawn i bawb a 14 Ffair Haf yr Annedd am 2y.p. Jill Tomos bawb yn gynnes cyn gymerodd ran a phob lwc i bawb 15 Cyngerdd yng Nghapel Maesyffynnon, Llangybi gan Côr Tŷ Tawe, cyflwyno Emlyn Evans, Caernarfon, sy’n mynd ymlaen i’r rownd nesaf. Abertawe. Unawdydd – Teifryn Rees. Evans Dolydd, Llanybydder a Aeth aelodau’r clwb chwaraeon i 18 Trip Pwyllgor Lles Llanwnnen i Fachynlleth, Drenewydd ac wahoddwyd i agor y noson yn gymeryd rhan yn “Mini Olympics” Aberystwyth. Enwau i Gomer Lewis. sywddogol. Cyfeiriodd yn ei a drefnwyd gan Campau’r Ddraig 24 Pwyllgor Apêl Llambed yn Ysgol Ffynnonbedr am 7:30y.h. anerchiad ddiddorol at ei fagwraeth yn ddiweddar. Cafwyd diwrnod 27 Cyngerdd yng Nghapel y Groes, Llanwnnen am 7:30y.h. gan ym mhentref Llanybydder gan hwylus dros ben. Gôr Lleisiau’r Werin, Parti’r Gannwyll, Plant yr Ysgol Sul, Plant gydnabod ei ddyled i’r fagwriaeth Bu nifer o’r disgyblion yn Ysgol Llanwnnen a Heledd a Gwenllian Llwyd. ysbrydol a gafodd yn Aberduar yn cymeryd rhan yng nghyngerdd i 28 Diwrnod hwyl yn Llanllwni i ddechrau am 1y.p. arbennig yn yr Ysgol Sul. Roedd y godi arian i’r Ambiwlans Awyr. stondinnau wedi ei arlwyo a’r phob Roedd y plant ar eu gorau a phawb GORFFENNAF math o nwyddau amrywiol ac mewn wedi mwynhau. Diolch yn fawr i 5 Cyngerdd Canmlwyddiant Ysgol Llanwnnen yn Theatr Felinfach byr amser fe werthwyd y cyfan er Mrs Elonwy Davies am hyfforddi’r am 7y.h. Tocynnau ar werth o’r Theatr 01570 470697. buddiannau’r eglwys. Gwnaethpwyd plant. 6 Oedfa o Fawl yng Nghapel Shiloh Llambed am 7y.h. Elw tuag at elw sylweddol a gwerthfawrogi Clwb Cefnogwyr Mis Ebrill Apêl Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010. y gefnogaeth a gafwyd ym mhob £10 Mrs Gwyneth Howells 12 Mabolgampau Cwrtnewydd. cyfeiriad i sicrhau noson hyfryd a £5 Mrs Margaret Lucas 19 Cneifio Llambed ar fferm Capeli. Elw’r diwrnod yn mynd i Uned llwyddiannus. Losgiadau Ysbyty Treforys, Abertawe.

AWST 22 – 25 Penwythnos Eisteddfod Rhys Thomas James, Pantyfedwen yn Ysgol Gyfun, Llambed.

MEDI 20 Lansio Llyfr, Dadorchuddio plac ac arddangosfa luniau Canmlwyddiant yn Ysgol Llanwnnen rhwng 2y.p. a 5y.p. a’r Cinio Dathlu yn yr hwyr. Gŵr Gwadd – Mr Picton Jones MBE. 21 Cymanfa Ganu Canmlwyddiant Ysgol Llanwnnen yng Nghapel y Groes, Llanwnnen am 7y.h. Llywydd – Dr Dai Lloyd AC.

HYDREF 10 Ocsiwn Addewidion yn Nhafarn Cefnhafod, Gorsgoch. Elw tuag at Apêl Plwyfi Llanwenog a Llanwnnen. Rhagor o fanylion i ddilyn Bu pedair o ferched yr ysgol, sef Sioned Fflur, Elin Mair, Manon a Miriam yn y misoedd nesaf. yn cymeryd rhan yn sioe clwb drma Felinfach yn ddiweddar. Da iawn chi 18 Cyngerdd Corau Meibion Unedig Ceredigion ym Mhafiliwn ferched – daliwch ati. Pontrhydfendigaid. Elw tuag at Bwyllgor Cerdd Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010.

TACHWEDD 2 Cymanfa Ganu Bedyddwyr Glannau Teifi yng Nghapel Penybont Mae rhannau o’r rhifyn hwn o CLONC ar safwe Cymru’r Byd y BBC: Llandysul am 6y.h. Arweinydd: Sioned James, Caerdydd. www.bbc.co.uk/cymru/canolbarth/papurau_bro/clonc

 Mai 2008 www.clonc.co.uk Cwmann Clwb Clonc Cyngerdd da a dderbyniwyd ar achlysur Nos Wener yr 11eg Ebrill genedigaeth Macsen Llwyd. Diolch Mai 2008 cynhaliwyd cyngerdd talentau lleol i bawb. £25 rhif 28 : yn Neuadd Sant Iago Cwmann Meinir Davies, - cyngerdd i nodi hanner can Cydymdeimlo Caerwenog, Cwmsychbant. mlwyddiant pwyllgor y pentref. Cydymdeimlir yn ddwys a £20 rhif 55 : Arweinydd y noson oedd Arthur Mrs. Gwennie Douch a’r teulu ar Siwan Davies, Roderick. farwolaeth ei brawd Mr. Hughie Llysderi, Llanwenog. Disgyblion Ysgol Carreg Hirfaen Rees yn ystod y dyddiau diwethaf. £15 rhif 389 : a ddechreuodd y noson gydag Olwen Thomas, amrywiaeth o eitemau, a’r prifathro Babi Newydd 27A Wells Street, Riverside, Aled Evans yn cyflwyno. Pob dymuniad da i Dawn ac Caerdydd. Cafwyd sgets gan aelodau Andrew, 35 Heol Hathren ar £10 rhif 2: Sefydliad y Merched Coedmor yn enedigaeth merch fach Seren, wyres Mrs C P Barton, edrych nôl ar anturiaethau arlwyo yn gyntaf Wendy a Terry Mason. Preseli, 40 Heol y Bont, y carnifal dros y blynyddoedd. Llambed. Cafwyd pum cân soniarus gan Gôr Penblwydd Arbennig £10 rhif 111 : Meibion Cwmann dan arweiniad Dathlodd Mrs. Ruthie Williams, Mrs Meinir Douglas, Elonwy Davies, a dilynwyd hwy gan Rhiwlas ei phenblwydd yn 80 oed Llwydfedw, Cwmann. Gôr Merched Côrisma dan arweiniad diwedd mis Ebrill. Llongyfarchiadau £10 rhif 356: Carys Lewis. Ymunodd y ddau gôr mawr a gobeithio i chi gael diwrnod Mrs Ifora Parry, wedyn i ganu ‘Pan fyddo’r nos yn wrth eich bodd gyda’i dathlu. Pantêg, Maesycrugiau. hir’. Cafwyd adroddiad gan Endaf Dyweddio Morgan a pherfformiwyd Hanner Llongyfarchiadau i Gareth James, Awr Adloniant Clwb Ffermwyr Ifanc Maesteg ar achlysur ei ddyweddiad a Cwmann i gloi’r noson. Briget Parkinson o Ddyffryn Nantlle. Mae CLONC ar werth Cyflwynodd Danny Davies Pob dymuniad da i’r dyfodol. yn y siopau canlynol: lywyddion y noson sef Eric Williams a David Morgan - dau o aelodau Gwellhad Buan Caxton, Llambed gwreiddiol Pwyllgor Pentref Dymunwn wellhad buan i Anwen Cwmann. Cafwyd araith bwrpasol James, Maesteg sydd wedi derbyn Compton, Llanybydder gan David, ac ar ddiwedd y noson, llawdriniaeth yn yr ysbyty yn Eryl Jones, Llambed cyflwynodd wobr am y perfformiad ddiweddar. Garej Checkpoint, Harford gorau i ddisgyblion Carreg Hirfaen. Garej LSS, Llandeilo 170 Clwb Ebrill 08 Glennydd, Cwrtnewydd Llongyfarchiadau 1. Mrs Brenda Luker, 17 Tre Gwasg Gomer, Llandysul Llongyfarchiadau i Dawn ac Herbert, Cwmann, 2. Mr. Edwin Andrew, Heol Hathren ar enedigaeth Harries, 8 Nant y Glyn, Cwmann, Inc, Aberystwyth merch fach, Seren. Oddi wrth Chris 3. Mrs. Lorna Edwards, Wernview, J H Williams, Llambed a Rosa. Cwmann, 4. Mrs. Rosa Lloyd, Lomax, Llambed 8 Heol Hathren, Cwmann, 5. Medical Hall, Tregaron Sefydliad y Merched Mrs. E.Lloyd, 14 Heol-Hathren, Siop y Bont, Llanybydder Ar nos Lun 7fed o Ebrill Cwmann, 6. Mrs. C.E. Williams, Aeron Booksellers, Aberaeron croesawodd Gwen ein llywydd Brynmeusydd, Parc-y-Rhos, 7. Mrs. gyfreithwraig arbennig o lwyddianus R.E. Williams, Rhiwlas, Cwmann, Siop Talgarreg in plyth sef Eryl Matthias, Buarth 8. Hybard Andy John, Ficerdy, Siop y Cennen, Rhydaman yr Oen, Ffarmers. Ar ôl mynychu Cwmann, 9. Mrs. Glesni Thomas, Spar, Llanybydder ysgolion Ffarmers a Llanbed 1 Heol-Hathren, Cwmann, 10. Mrs. Swyddfa Bost, Cwmann aeth Eryl ymlaen i’r coleg yng Veronica James, Caeralaw, Cwmann. Swyddfa Bost, Felinfach Nghaerdydd am dair blynedd ac yna Swyddfa Bost, Llanllwni treulio blwyddyn yng Nghaer cyn Clwb 225 Mis Ebrill 08 dychwelyd i weithio a dod yn bartner 1. 131, Mrs. D. Morris, 21 Swyddfa Bost, Llanwnnen gyda Arnold Davies a’i Gwmni yn Heol Hathren, Cwmann, 2. 172, Swyddfa Bost, Pontsian Llanbed. Adroddodd tipyn o’i hanes Chris, Pantybyr, Parcyrnos, 3. Tafarn Cefnhafod, Gorsgoch yn ei swydd fel cyfreithwraig dros 120, Llywelyn James, Angorfa, T-hwnt, Caerfyrddin y blynyddoedd a chafwyd nifer o Llanwnnen Rd, 4. 97, Mr. Lumb, W D Lewis a’i Fab Pumsaint storiau doniol ganddi. Mae hefyd Parc y rhos House, Parc y Rhos, 5. yn ymfalchio ei bod wedi gallu aros 217, Iona Trevor Jones, Ty Nant, yn ei chymuned, gweithio o adre a Cwmann, 6. 117, Mr. Dai Griffiths, magu tri o blant yn y pentref sydd yn Brynhathren, Cwmann, 7. 141, Mr. agos iawn at ei chalon. Diolchodd Sid Mason, Bryndolau, Pumsaint, HYSBYSEBU YN CLONC Avril i Eryl am ddod atom, roedd 8. 206, Mrs. Tracey Edwards, “Mae mwy a mwy yn gweld gwerth y te wedi ei baratoi gan Glesni ac Glynview, Cwmann, 9. 128, Nevill Avril ac ennillydd lwcus y raffl oedd & Elinor, Pleasantview, Llanfair mewn hysbysebu yn y Papur Bro.” Helena. Rd, 10. 101, Mrs. N. Arrowsmith, Amcangyfrifir bod tua 3,000 o bobl Neuadd Fach, Cwmann. yn darllen CLONC. Diolch Dymuna John a June, Maesteg £10.00 am floc bach. ddiolch yn fawr i bawb am y cardiau Os hoffech gynorthwyo’r £25.00 am chwarter tudalen. a’r galwadau ffon a dderbyniwyd gwirfoddolwyr gyda’r £50.00 am flwyddyn o flociau bach. ar enedigaeth ei wyr bach cyntaf. gwaith o gynhyrchu’r papur Cysylltwch ag Ysgrifenyddes CLONC Hefyd hoffai Iona a Phil ddiolch o hwn, croeso i chi gysylltu am ragor o wybodaeth: galon yw perthnasau a’i ffrindiau am ag un o’r bwrdd busnes. 01570 480015 y cardiau, anrhegion a’r dymuniadau [email protected]

www.clonc.co.uk Mai 2008  Llanbedr Pont Steffan Gwellhad Buan Mae lluniau o Hafod i’w gweld ar Da yw clywed bod Nesta Haries, lestri cinio o waith ‘Crown Derby’ 4 Y Deri wedi dod adref o’r ysbyty 1788 ,- lluniau nad oes cofnod arall yn dilyn damwain anffodus yn ei ohonynt ar gael, a bu John Piper, chartref. Gobeithio eich bod yn yn 1939, yn cofnodi adeiladau teimlo’n well Nesta ac y byddwch a safleydd oedd mewn perygl o yn cael gwellhad llwyr yn fuan. ddiflannu yng Nghymru. Mae Jan Harris, 1 Tŷ Hen Uchaf Fel dywedwyd eisioes, mae’r wedi treulio cyfnodau yn ysbyty gwaith o adfer y lle yn mynd yn Glangwili ac yn Ysbyty Treforys. ei flaen. Hyd yn hyn mae tua 9 Dymunir adferiad iechyd buan iddi milltir o rodfeydd, ac 11 pont wedi hithau hefyd. eu hatgyweirio; mae cynlluniau ar waith i adfer rhai o’r gerddi, ac Eisteddfod Rhys Thomas James i glirio llawer o dyfiant er mwyn Pantyfedwen gwella’r golygfeydd. Mae’n rhaid Bu’r pwyllgor gwaith o dan ei fod yn werth talu ymweliad â’r gadairyddiaeth Janet yn cyfarfod Hafod ! yn rheoliadd yn ystod y flwyddyn i Diolchwyd yn gynnes i Jenny baratoi ar gyfer Eisteddfod 2008 a Macve gan Cecilia Barton, yr gynhelir yn ôl yr arfer ar benwythnos ysgrifennydd. Gwyl Banc Awst sef Awst 22 – 25. Bydd y cyfarfod nesaf nos Mae artistiad ifanc o fri wedi derbyn Fawrth, Mai 20fed, ar ffurf fforwm, gwahoddiad i gymryd rhan yn y pryd y bydd rhai o’r aelodau sydd cyngerdd agoriadol – manylion i wedi bod yn cymeryd ambell i ddod. Os oes unrhyw un yn teimlo noswaith yn crynhoi eu gwaith, ac yn ei galon fel cyfrannu at un o’r yn sôn am yr ymateb sydd wedi dod gwobrau mae croeso i chi gysylltu i law. Croeso cynnes i bawb. a Dorian yr ysgrifennydd, Janet y cadeirydd neu un o’r pwyllgor Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd gwaith. Mae dyled yr Eisteddfod 2010 yn fawr iawn i’r unigolion, y Cynhaliwyd cyfarfod o bwyllgor cymdeithasau a’r busnesau sydd apêl Llanbedr Pont Steffan a’r yn barod i’n cefnogi yn flynyddol. cylch nos Fawrth 8 Ebrill yn Ysgol Gwerthfawrogir eu caredigrwydd a’u Ffynnonbedr. Croesawyd pawb diddordeb yn fawr. yn gynnes gan y cadeirydd Dorian Jones. Braf oedd clywed bod £13330 Sam a Mary Davies, Highlands, North Road, yn dathlu 65 o fywyd Cymdeithas Hanes wedi dod i law yn barod tuag at ein priodasol. Llongyfarchiadau calonnog oddi wrth ‘Clonc’. Unwaith eto, croesawyd cynulliad targed. Trafodwyd nifer o syniadau tymor i ben gyda helfa drysor nos Jones, Felinfach da o aelodau i gyfarfod mis Ebrill ar gyfer codi arian a soniwyd bod Fawrth 29 Ebrill sef taith gerdded Merched – Mary Evans, Llanwnnen gan y Cadeirydd, Selwyn Walters, Twynog Davies wedi dechrau hamddenol o amgylch y dref! Pawb i Bwrw Allan – Enillwyr – Eileen cyn iddo gyflwyno’r siaradwraig gwneud trefniadau ar gyfer Cymanfa gofio dod a phensil neu feiro. Colbourn, Ffostrasol a Nanna wadd y noson, sef Mrs Jenny Ganu ar 6 Gorffennaf yng nghapel Davies, Llambed.Ail – Ray Jenkins, Macve. Mae’n hanesydd yn y Shiloh. Penderfynwyd cynnal Sêl Cydymdeimlad Llanybydder a Mair Thomas, maes celfyddydol, yn enwedig yn Cist Car ar 12 Gorffennaf o 8y.b tan Estynnir cydymdeimlad dwysaf Talgarreg Bydd y Gyrfaoedd Chwist nhirlunio, ac mae wedi bod ynghlwm amser cinio ar dir y Clwb Rygbi yn a’r teuluoedd i gyd sydd wedi colli nesaf ar Nos Fercher 14 a 28 o fis â Hafod ers y `90au cynnar. Hi yw y dref. Cytunodd y Cynghorwyr Hag anwyliaid yn ystod y mis. Mai. Croeso cynnes i bawb. Gweithredwr yr Ymddiriedolaeth, Harris ac Ivor Williams drefnu’r ac yn gyfrifol am ddatblygu’r digwyddiad. Da oedd clywed bod Noddfa Diolch cyfleusterau yno. nifer o fudiadau yn barod wedi Mae aelodau’r Ysgol Sul wrthi’n Hoffai Caradog, Coed y Glyn Yn naturiol felly ei phwnc am ymateb yn gadarnhaol i’n cais brysur yn paratoi ar gyfer y Gymanfa ddiolch yn gynnes i’w gymdogion, y noson oedd “Hafod”, - ond o am gymorth ariannol. Cynhelir Ganu a gynhelir ym Methel Cwm ffrindiau a’i berthnasau am y safbwynt y tirlun yn hytrach na’r tŷ. y cyfarfod nesaf nos Fawrth 24 Pedol ar Sul 18 Mai. Yr arweinydd cyfarchion, y cardiau a’r anrhegion Dangosodd nifer o luniau, rhai yn Mehefin yn Ysgol Ffynnonbedr am eleni yw Carys Lewis o Gwmann a a dderbyniodd ar achlysur ei ben- deillio o 1786 gan Thomas Jones, 7.30. Croeso cynnes i bawb. Llinos Evans o Noddfa yn llywyddu blwydd arbennig yn ddiweddar. Pencerrig. Diddorol oedd gweld dau oedfa’r plant yn y prynhawn am 2.30 Diolch o waelod calon i chi gyd. lun o Thomas Johnes gan Thomas Aelwyd yr Urdd o’r gloch. Cynhelir oedfa’r hwyr Stoddard, - y rhain wedi dod i olau Daeth criw niferus o’r aelodau am 6 gydag Eirian Morgan, Bethel Gyrfa Chwist – Cartref Hafan Deg dydd yn ystod y 18 mis diwetha’. ynghyd i Neuadd Ysgol Ffynnonbedr Cwm Pedol yn llywyddu. Darperir Ar nos Fercher yr 2il o Ebrill Soniodd fel yr oedd Thomas yn ddiweddar i fwynhau noson yng lluniaeth rhwng yr oedfaon ac cynhaliwyd Gyrfa Chwist yng Johnes wedi galw Hafod yn ngofal Geinor Medi. Cafwyd llawer estynnir croeso cynnes i bawb. Nghartref Hafan Deg gyda ‘Baradwys’ y tro cyntaf iddo o hwyl yn chwarae gemau amrywiol Mr. Iorwerth Evans, Llangybi ymweld â’r lle, a sut y bu iddo gyda pheli meddal. Diolchodd Sian Chwist yn arwain. Dynion – 1af – fynd ati gyda chynllunwyr i greu Elin i Geinor am noson ddifyr iawn. Ar nos Fercher 16 Ebrill Gwendoline Jones, Llanbydder 2il tirlun oedd yn bictiwr i’r llygad. Cadw’n heini oedd y thema eto cynhaliwyd Gyrfa Chwist yng – Gwendoline Davies, Llanwnnen Disgrifiwyd y gwahanol rodfeydd, nos Fawrth 15 Ebrill pan ddaeth Nghartref Hafan Deg gyda Mr. 3ydd –Anwen Jones, Blaenblodau a’r gwaith sydd yn mynd ymlaen i’w bron i ddeugain o’r aelodau ynghyd Iorwerth Evans, Llangybi yn arwain. Merched – 1af – Sarah Humphreys, hadfer yn awr. Clywyd fel y byddai i’r ganolfan Hamdden. Bu nifer Dynion – 1af – Ray Jenkins, Alltyblaca 2il – Mary Evans, pobl megis George Cumberland ohonynt yn cymryd rhan mewn Llanybydder 2il – Catrina Davies, Llanwnnen 3ydd – Gwenda yn dod i aros yn Hafod, ac yna’n sesiwn hwyliog o bêl-droed yng Aberaeron 3ydd – Gwendoline Davies, Felinfach Sgor Isaf – cyhoeddi dyddiaduron yn sôn am ngofal Emyr Jones, a chriw o’r Davies, Llanwnnen Merched – 1af Dynion – Daniel Jones, Aberaeron ei ymweliad â’r fath le gogidog. merched ac ambell i fachgen yn cael – Nancy Davies, Heol y Goedwig, Merched – Dilwen Roderick, Hynny’n tynnu rhagor o ymwelwyr, sbort a sbri yn chwarae badminton. Llambed 2il – Margaret Jones, Llambed Bwrw Allan – Enillwyr a’r angen am rhoi llety iddynt; Llyr Davies fu’n diolch i Emyr am Pentre Bach, Llambed, 3ydd – Ray – Gwenda Davies a Tom Davies, dyma’r rheswm y codwyd gwesty’r noson grêt ac i Geinor Medi a Helen Thomas, Stryd Newydd, Llambed Llambed Ail – Gwendoline Jones a Hafod Arms ym Mhontarfynach. am gadw trefn. Daw cyfarfodydd y Sgor Isaf – Dynion – Ifan John Beryl Roach, Felinfach.

 Mai 2008 www.clonc.co.uk Llanbedr Pont Steffan Ffarmers Merched Y Wawr Cylch Llanbedr Cyngor Cymuned Cynwyl Gaeo Pont Steffan Dymuna Cyngor Neuadd Bro Fe gyfarfu Cangen Llanbedr Pont Fana ddiolch i’r Cyngor Cymuned Steffan o Ferched Y Wawr yn Festri am rodd o £300 tuag at y Neuadd. Shiloh ar nos Lun 14eg o Ebrill Gwerthfawrogir yn fawr y cyfraniad pan gafwyd y pleser unwaith eto o arbennig yma tuag at y gost o gynnal groesawu aeolodau o gymdeithasau Neuadd Bro Fana at ddefnydd y capeli lleol ynghyd â rhai o aelodau gymuned leol. Clybiau Gwawr yr ardal. Hyfryd hefyd oedd cael cwmni dwy ferch Cwmni Cudyll Coch ifanc o Batagonia sydd ar ymweliad Daeth cyfle unwaith eto eleni i a’r ardal am chwech wythnos ac yn groesawi Cwmni Cudyll Coch o cael llety gan Morfudd Slaymaker Landeilo i berfformio yn Neuadd sydd a chysylltiadau agos a’r Wladfa. Bro Fana. Wrth groesawi’r Cwmni Prin oedd angen i’r Llywydd Eryl Drama a’r gynulleidfa, cyfeiriodd i gyflwyno ein gwraig wadd Bethan Mr Eirian Morgan, Cadeirydd Gwanas sydd yn adnabyddus iawn Cyngor y Neuadd, at farwolaeth i bawb trwy eu gwahanol feusydd. Mr Jack Davies, Glantwrch, Mae Bethan wedi teithio llawer iawn Pumsaint yr wythnos flaenorol. ‘Roedd Mr Davies wedi derbyn ac wedi bod yn athrawes yn Sbaen, Angharad Wyn Morgan Isaac, Modurdy Pontfaen sydd wedi pasio prawf gwahoddiad i lywyddu’r noson, Ffrainc ac Affrica, ac wedi gweithio gyrru bysiau a hi ond newydd gyrraedd ei deunaw oed - Llongyfarchiadau. i’r BBC ar y radio a gwahanol a phawb wedi edrych ymlaen i’w raglenni teledu gan gynnwys y gyfres Ysgol Ffynnonbedr groesawi yn Llywydd, a chael ddiddorol iawn “Ar y Lein”. Mae yn y cyfle i’w longyfarch ar gael ymddiddori hefyd mewn garddio a ei anrhydeddu gyda’r M.B.E ar chwaraeon ac yn wir wedi chwarae ddechrau’r flwyddyn. Bu Jack Rygbi yn Llanbed yn y gorffennol, Davies yn gynghorwr bro am ond efallai trwy ei llyfrau yr ydym flynyddoedd lawer, ac yn gefnogol yn eu hadnabod orau ac y mae wedi i weithgareddau’r gymdogaeth. cyhoeddi 19 ohonynt ers 1997. Fe Fel arwydd o barch, safodd y gawsom amser diddan iawn yn ei gynulleidfa mewn tawelwch cyn chwmni wrth iddi roi braslun o cychwyn a’r dramau. Derbyniwyd hanes llawer iawn o’i llyfrau hynod rhodd garedig oddiwrth deulu boblogaidd. Diolchwyd yn bwrpasol Tremavon tuag at y Neuadd er cof iawn i Bethan gan Janet gan gyfeirio am Jack Davies, a diolchir iddynt ati fel awdures doreuthog Cymru gan am eu haelioni. Eleni, cafwyd ddatgan ei phleser wrth iddi wrando perfformiad o ddwy gomedi yn ddiweddar ar raglen radio “Beti - ‘Iechyd Da’ gan David Jones a a’i phobol” pan oedd Bethan a’i thad ‘Gweld Sêr’ gan Peter Hughes Griffiths – a’r gynulleidfa wedi yr enwog Tom Gwanas, yn westau. Yn y Celf a Chrefft cafodd Carie Collom 1af yn Technoleg Bl 3+4 a mwynhau fel arfer. Diolchodd Janet hefyd i Pat, Verina, Meirion Thomas yn 2il. Daeth Caitlin Page yn 3ydd yn y Technoleg Bl 5+6. Eiry, Dorothy a Mary am baratoi te a lluniaeth ysgafn i bawb. Jonsi Cyn gorffen fe wnaeth Eryl Daeth BBC Radio Cymru ddymuno’n dda i bawb a oedd wedi i’r pentre ar y 18fed o Ebrill i bod yn sâl yn ddiweddar yn enwedig ddarlledu rhaglen ddyddiol ‘Jonsi’ Jan Harris sydd ar hyn o bryd yn – braf oedd cael croesawi’r criw Ysbyty Treforus yn aros am brofion, i’r Neuadd. Yn ystod y rhaglen, braf hefyd mae Jan oedd enillydd cafodd Jonsi sgwrs gyda rhai o ein raffl misol. Hyfryd, meddai blant yr ysgol, a thrigolion yr oedd cael croesawu Mair Lewis yn ardal, ac ‘roedd aelodau Cyngor ôl ar ôl llawdriniaeth yn ddiweddar. y Neuadd wedi paratoi lluniaeth Cafwyd raffl ychwanegol pan fu saith ysgafn i bawb a ymunodd i wrando aelod yn lwcus. Trafodwyd yn fyr a chymeryd rhan yn y rhaglen. y gwahanol weithgareddau fydd yn Diolch i bawb a gyfrannodd tuag cymryd lle yn y dyfodol agos gan at lwyddiant y darllediad. gynnwys ein taith ddirgel ar Nos Lun 12fed o Fai sydd yn cael ei threfnu Penblwydd Hapus gan Ray a Glenys, gan ein hatgoffa Penblwydd Hapus i Mrs Joan y bydd y bws yn gadael y “Rookery” Davies, Troed y bryn ar ddathlu ei Yn y sir daeth y grŵp dawnsio disgo’n ail. rhwng 5.30 a 5.45 gan annog pawb i phenblwydd yn bedwar ugain oed yn ddiweddar. Cafwyd diwrnod o ymgynnull yn brydlon. Dathlu 75 oed ddathlu gyda theulu a chyfeillion Diolchodd Eryl i Sulwen a Daeth tua 40 o ferched o bob cwr o’r wlad ynghyd i oedfa arbennig yn galw heibio i rannu yn y Morfudd am ymweld â thrigolion yn Neuadd y Celfyddydau i ddathlu 75 mlynedd ers cynnal gwasanaeth dathliadau. Hafan Deg. Aeth pawb tuag adref Cymraeg cyntaf Dydd Gweddi Byd-eang y Chwiorydd. Lluniwyd a wedi cael llawer o fwynhad yn chynhyrchwyd y gwasanaeth mewn ffordd hynod broffesiynol yn ôl ei harfer nghwmni direudus ein gwestai gan Nan Lewis, aelod o’r pwyllgor Cymraeg ac roedd y cyfan o’r dechrau arbennig iawn. i’r diwedd yn dangos ôl paratoi trylwyr. Braf oedd gweld chwiorydd dros Rhifyn mis Mehefin Gymru gyfan yn cymryd rhan. Fel ran o‘r oedfa cafwyd datganiad hyfyd Yn y Siopau o’r emyn “O Nefol Addfwyn Oen” gan Alwena Evans a Helen Roberts i Gorsgoch Mehefin 5ed gyfeiliant Verina Roberts. Cafwyd cyfraniad cyfoethog hefyd gan Gwawr Erthyglau i law erbyn Jones, Meysydd ar y delyn a Janet Evans wrth yr organ Llongyfarchiadau Mai 21ain Profiad ysbrydoledig oedd bod yn bresennol mewn gwasanaeth a erys yn y Llongyfarchiadau i Gwawr Newyddion i law erbyn côf am amser hir. Cyn troi tuag adref, hyfryd oedd cymdeithasu o amgylch y Hatcher, Cefn Hafod ar basio Mai 23ain byrddau yn mwynhau paned a danteithion ysgafn. arholiad Obo gradd 3 yn ddiweddar.

www.clonc.co.uk Mai 2008  Lle aeth pawb?

Mae’n siŵr bod llawer ohonoch yn dilyn y gyfres ar S4C ‘Ble aeth Pawb’ - rhaglen sydd yn olrhain hanes unigolion neu bartïon a lle mae pawb bellach ers eu dyddiau cynnar wedi ymgartrefu neu weithio. Dyma lun o Gôr yr Urdd Llambed ar ôl ennill y gystadleuaeth gorawl yn Eisteddfod Rhys Thomas Jones yn 1981. Yn yr un flwyddyn enillodd y Côr Iau’r wobr gyntaf yn Eisteddfod yr Urdd yng Nghastell Newydd Emlyn a phwy all anghofio’r Injan Dân ar y Cwmins yn croesawu’r plant yn ôl i’r dref. Yn eistedd yn gwbl gartrefol yng nghanol y merched naill ochr i’r arweinydd Twynog Davies mae Dylan a Rhidian. Dylan fel y gwyddoch bellach yn Gadeirydd hynod weithgar a diwyd ein papur bro. Ond i ble aeth pawb? Diddorol yw cofnodi bod 14 neu 39% wedi aros, gweithio a magu teuluoedd yn y fro yma ac y mae 44% o’r aelodau wedi medru aros yng Ngheredigion neu ar y ffin. Mae hyn yn anffodus yn profi unwaith yn rhagor ein bod yn colli llawer gormod o’n talentau ifanc o’r bröydd yma a hynny mae’n siŵr oherwydd diffyg cyfle a gwaith addas. Dengys fod 11 o’r aelodau yn y llun wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd - y dynfa fawr i bobol ifanc erbyn hyn. Mae 11 o’r aelodau yn gweithio mewn gwahanol swyddi ym myd addysg ac yn gwneud cyfraniad pwysig at ddyfodol ein plant. Mae yna 5 o’r aelodau yn gweithio ym myd iechyd, 4 gyda’r cyfryngau yng Nghaerdydd a’r gweddill mewn amrywiol swyddi. Diddorol a chalondid yw cofnodi bod 88% o’r côr er hynny wedi medru aros yng Nghymru ond croesi’r ffin i Loegr a wnaeth Delyth Jones (i’r dde yn y rhestr flaen) a’r chwiorydd Julie Emma a Melanie - y ddwy yn dysgu yng nghyffiniau Llundain. Delia Jones (Macmillan bellach) yr ail o’r pen yn y rhes gefn yw’r unig un sydd wedi croesi’r dŵr ac y mae hi bellach yn byw gyda’i theulu bach ger Sudbury yng ngogledd Ontario, Canada. Pwy a feddyliodd ar y pryd y byddai dwy o’n cantorion ifanc wedi derbyn enwogrwydd cenedlaethol? Yn y canol yn y drydedd restr mae Elin Jones Gweinidog dros Faterion Gwledig yn y Cynulliad ac yn ail yn y rhes flaen mae Anwen Butten sydd wedi bowlio ac ennill sawl cap dros Gymru ers yn 14 oed. Yn wir roedd y parti yma yn griw o bobol ifanc hynod dalentog a does dim rhyfedd bod gymaint ohonynt wedi llwyddo yn eithriadol yn eu gyrfaoedd. Ond mi fyddai’n braf cael aduniad o’r côr er mwyn cael morio Brenin Seion unwaith yn rhagor - un o ddarnau o gerddoriaeth a ddaeth a gymaint o lwyddiant i’r côr. Un peth sydd yn sicr y gall plant yr Urdd yn Llambed fod yn ffodus fod yna gymaint o oedolion dros y blynyddoedd wedi rhoi o’u hamser prin mewn canu a llefaru er mwyn cynorthwyo a hyfforddi plant yr Aelwyd a’r Adran a da yw gweld fod y llwyddiant ymysg ein plant yn parhau.

Enwau Lleoedd Lleol gan David Thorne

Sarn Elen Sarn Gining er mwyn hawlio iddo ef ei hun swydd emydd o Geredigion. gaer a Thŷ Mae pawb yn gyfarwydd â’r gair yr Ymherawdr yn Rhufain. Lladdwyd Yn 1696 ceir tystiolaeth gan newydd, ‘sarn’, sef cerrig sydd wedi’u gosod Magnus yn 388 ac er na wyddom deithiwr fod rhyw bum milltir o Llanybydder i hwyluso croesi tir gwlyb neu afon. ddim am dynged ei wraig ar ôl y Sarn Elen yn y golwg i’r byd rhwng yn 1878. Ac fel elfen mewn enwau lleoedd dyddiad hwn, fe’i coffeir yn Ffarmers, Gwarallt ym mhlwyf Llanllwni heibio Ond nid mae ‘sarn’yn gyffredin iawn ar draws Pumsaint Llanybydder a Llanllwni i Fwlch y Gwrdy, ysgubor Aberduar, Elen yw’r Cymru gan yr enw Sarn Elen. Llwyn-crwn, Eglwys Pencarreg, unig berson i gael ei chyplysu â’r elfen Y sarn enwocaf yng Nheredigion ac Mae Pensarn Elen, yn ogystal, trwy goed Cil-y-blaidd a thros rostir ‘sarn’ yn yr ardal hon. Ym mhlwyf yn Sir Gaerfyrddin, heb amheuaeth, yn enw ar annedd yn Llanllwni a Dôl-gwm. Ceir sylw ychwanegol yn y Llanybydder ceir Sarn Gining [Sarn yw Sarn Elen neu Sarn Helen ac mae cheir Esgair Elen yng Nghaeo. Mae ddogfen hefyd yn dweud bod lladron Gynin fach], [Sarn Gynin fawr]. darnau eraill o ffordd, yn ogystal, yn Croes Elen a Llain Croes Elen yn pen-ffordd wedi bod yn bla yn yr ardal Digwydd Cynin neu Cyning fel Sir Feirionnydd, Sir Gaernarfon, Sir Llanfihangel-ar-arth. benodol hon ddeng mlynedd ar hugain enw personol ar gerrig ogam ac fe’i Frycheiniog a Sir Forgannwg yn dwyn Yn 1912 cafwyd hyd i ddarn aur o ynghynt. cysylltir â Llangynin, Llangyning yng yr un enw. Ar sail y dosbarthiad hwn arian Rufeinig yng ngardd Tan-yr-Allt O Dôl-gwm mae’r ffordd Rufeinig ngwaelod Sir Gaerfyrddin. Ar garreg fe honnir bod merch o’r enw Elen wedi ger Eglwys Pencarreg yn perthyn i yn dilyn glan Sir Gaerfyrddin o Afon goffa yn Eglwys Gymun coffeir symbylu adeiladu ffyrdd o’r naill gaer gyfnod Arcadius (395-408AD). Mae Teifi nes cyrraedd y B4343. Mae’r Avitora merch Cynin. Byddai’n llawer Rufeinig i’r llall. cael hyd i arian bath o’r cyfnod hwn Sarn Elen o Bumsaint, trwy Ffarmers, rhy fentrus, wrth gwrs, i gysylltu’r Mae Elen yn cael ei chysylltu â yn anghyffredin iawn yng ngorllewin yn uno â’r B4343 yn Llanfair cyfaill a goffeir yn Sarn Gynin yng chymeriad hanesyddol o’r enw Elen Cymru ac felly rhaid ystyried hwn Clydogau ac yn mynd i gyfeiriad ngogledd Sir Gaerfyrddin â’r llall o Segontium (Caernarfon), merch yn ddarganfyddiad o’r pwys mwyaf. Llanio. a goffeir yn Llangynin yng ngodre i bennaeth Brythonig a ddaeth yn Mae’n awgrymu bod y ffordd Rufeinig Yn anffodus nid oes neb wedi Sir Gaerfyrddin. Yr hyn y mae’n ei wraig i Magnus Maximus, (Macsen hon mewn defnydd ac yn ffordd cloddio wyneb yr un ffordd Rufeinig ddangos yw bod yr enw Cynin neu Wledig). Sbaenwr yng ngwasanaeth swyddogol mor ddiweddar â diwedd yn Sir Gaerfyrddin yn y cyfnod Cyning yn cael ei arddel yn ne a yr ymerodraeth oedd Magnus, y bedwaredd ganrif. Yn ôl yr hanes diweddar, ond ceir dau ddisgrifiad gan gogledd Sir Gaerfyrddin – a hynny arweinydd lluoedd Rhufeinig ym gwerthwyd y darn aur o Bencarreg H Davies Evans, Plas y Dolau, o’r hyn mewn cyfnod cynnar iawn. Mhrydain a adawodd y wlad yn 383, gan y person a gafodd hyd iddo i a welodd wrth gloddio ger Maes-y-

 Mai 2008 www.clonc.co.uk millir ac yn ennill yn ei oedran Vet Rookery. Croeso i aelodau hen a 50. Bu Carys Davies yn cynrychioli newydd. Colegau Prydain yn ‘Loughborough Bydd Sarn Helen yn cynnal y . yn ras trawsgwlad ac yn gorffen yn ras nesaf yn Ysgol Cwrtnewydd ar Ar fore Sul a’r eira wedi ein ras arbenig o dda ac yn gorffen yn safle 39fed. Dydd Llun Mai 5ed Ras y plant yn cyrraedd yn mis Ebrill, aeth pedwar safle 420 ac yn 11fed yn yr oedran Yn adran y plant bu Hefin Davies cychwyn am 12-45 yp a ras oedolion o redwyr y clwb i Abergwaun i ras Dynion o dan 24. Amser Carwyn yn cystadlu yn Ras y Maer yn 1-130yp. 10K. Mark Dunscombe yn cael ras oedd 2 awr 38 munud a 40 eiliad. Nghaerfyrddin ac Alan Davies yn Ar Mai 18 bydd y ras fawr y clwb dda, ac yn gorffen yn safle 11fed, ac ac yn rhedeg yn ei amser gorau. cael ei ddewis i dim trawsgwlad sef ‘Sarn Helen Hill Race’ Bydd yn ail yn ei ddosbarth i ddynion 40 Mark Dunscombe 3 awr 5 munud a Dyfed yn Llandeilo ac yn gorffen rasus y plant yn cychwyn am 10-30 mewn amser 40 munud a 20 eiliad. 43 eiliad, Murray Kisbee 3 awr 25 yn 7fed. yb a’r ras fawr am 11-00 yb., am 23ain Lyn Rees 45 munud 06 eiliad, munud a 59 eiliad, Caroline John 3 Mae y clwb yn cyfarfod bod nos rhagor o fanylion ynglŷn âr ddwy 35ed Caryl Davies 55 munud 16 awr 33 munud a 39 eiliad, a Jamie Iau i blant am 6-30 yh ar y cae tu ol ras cysylltwch a Lyn Rees ar 01570 eiliad, a 41 Allen Watts 1 awr 05 Thomas 3 awr 43 munud a 36 eiliad. i’r canolfan Hamdden Llambed, ac 434244. munud a 12 eiliad. Bu Dawn Kenwright yn i oedolion nos Iau am 6-30yh a nos Aeth blwyddyn arall heibio, ac ‘Chedworth’ yn cystadlu yn y ras 10 Fawrth am 8-00yh o maes parcio

Cafwyd atebion cywir gan: - Bet Davies, Penlôn, Heol Cambian, Llambed - Glenys Davies, Gelli Aur, 7 Rhydybont, Llanybydder - Euronwy Doughty, Highlands, Llanybydder - Dai Thomas, Greystones, Llanwnnen - John Jones, Penrheol, Cwmsychpant - Avril Williams, Y Fedw, Cwmann - Jean Grffiths, Fronddu, Cwrtnewydd - Sheila Jones, Llygad y Ffynnon, Llambed - Carol Evans, Beeches, Llanllwni - Dyfrig Davies, Gwndwn, Llanllwni - Bethan Williams, 7 Heol y Gaer, Llanybydder

Yn dod i’r brig y mis yma: - Catrin James, Castell Du, Llanwnnen

www.clonc.co.uk Mai 2008  Cadwyn Cyfrinachau I blant dan 8 oed

Enw: Aled Thomas Pa wefan wyt ti’n ymweld â hi fwyaf aml? Oed: 24 Autotrader.

Pentref:Cellan - nawr yn byw yng Pa ffilm welaist ti ddiwethaf? Nghaerfyrddin Shaw shank redemption.

Gwaith:Contractwr amaethyddol Beth fyddet ti’n achub petai’r tŷ’n llosgi’n ulw? Gwraig:Lisa Glyn-Thomas X bocs neu Lisa.

Teulu: Pantygwin Oes yna rywbeth na elli di ei wneud y byddet ti’n hoffi ei Unrhyw hoff atgof plentyndod. gyflawni’n dda? Chwarae ar y fferm Teithio’n dda (heb fynd yn sâl).

Hoff raglen Beth sy’n rhoi egni i ti? deledu pan Lucozade. oeddet yn blentyn. Beth sy’n rhoi ysbrydoliaeth i ti? Danger Mouse Team Talk Alan Thomas cyn gêm.

Yr eiliad Pa gerddoriaeth yr hoffet ti yn dy o’r embaras angladd? mwyaf. “Dry your eyes mate” gan The Noson stag, Streets. diolch i Gary Davies! Ar beth y gwnest orwario arno fwyaf? Modrwy ddyweddïo Lisa. Y peth pwysicaf a ddysgest yn blentyn. Pa beth wyt ti’n ei drysori fwyaf? Sut i gerdded. Beth sy’n codi ofn arnat? Beth yw dy hoff adeilad? Lisa. Mynd i’r Pier gyda Berwyn. Tŷ fi. Pan oeddet yn blentyn, beth Pwy sy’n ddylanwad arnat ti? oeddet eisiau bod ar ôl tyfu? Unrhyw ofergoelion? Gyda phwy fyddet ti’n hoffi bod Duncan Bannatyne. Contractwr. Na dim o gwbwl. yn sownd ar ynys anghysbell? Rhywun sydd yn gallu adeiladu Y gwyliau gorau? Pryd a ble wyt ti mwyaf hapus? Beth yw dy gyfrinach i gadw’n gryf? cwch! ... a Lisa. Mis Mel. Gartre’n rhif 10. Bwyta Weetebix i frecwast. Beth yw’r cludfwyd o’th ddewis? Arferion gwael? Beth yw dy lysenw? Beth yw dy gyfrinach i gadw’n heini? Indian. Dim torri gwallt yn ddigon aml.. yn Aled Caled. Gweithio mas ‘da Owain Felindre. ôl Lisa. Beth wyt ti’n ei ddarllen? Y peth gorau am yr ardal hon? Beth yw’r cyngor gorau a Bywgraffiadau. Beth yw’r peth diwethaf wyt ti’n Tîm rygbi Llambed. roddwyd i ti? ‘neud cyn mynd i’r gwely? Paid mynd i’r pier ‘da Berwyn. Beth yw dy hoff arogl? Brwsio dannedd. Y peth gwaethaf am yr ardal hon? WD-40. Dim byd. Disgrifia dy hun mewn tri gair. Ble fyddi di mewn deng mlynedd? Cyfeillgar, cymwynasgar, bishi. Sut wyt ti’n ymlacio? Rhedeg busnes Dad. Sut fyddet ti’n gwario £10,000 Gwylio ffilm. mewn awr? Pa gar wyt ti’n gyrru? Testun Cyfrinachau’r rhifyn nesaf: Prynu Car. Golf GTI. Helen Roberts, Llambed.

Colofn yr Urdd Cwmsychpant

Cogurdd Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd Gorffennaf 12 Sêl Cist Car Diolch. Do, bu Kate Jones a Ffion Jenkins Sir Conwy 2008 Hydref 1 Sioe Ffasiynau Dymuna Olive Davies, Arosfa y ddwy o Ysgol Llanwnnen yn Pob lwc i holl aelodau Cylch gan Cameo yn Theatr Felinfach. Elw ddiolch i bawb am eu dymuniadau cystadlu yng Nghystadleuaeth Llambed a fydd yn cystadlu yn tuag at Apêl Plwyf Troedyraur. da, wedi iddi derbyn llawdriniaeth yn Cogurdd yn ystfaell Coginio Ysgol Llandudno ar ddiwedd mis Mai. Mi Hydref 10fed Ocsiwn ddiweddar. Gwerthfawrogir y cyfan Gyfun Dyffryn Teifi. Beirniad fydd stondin 2010 yno, ac os oes Addewidion a fydd yn cael ei gynnal yn fawr iawn. y gystadleuaeth oedd Gareth unrhyw un ohonoch ar gael i helpu yn Nhafarn Cefnhafod, Gorsgoch. Richards. Ar ôl y paratoi a’r coginio ar y stondin rhywbryd yn ystod yr Elw tuag at Apêl Plwyfi Llanwenog Sicrhewch eich newyddion cyhoeddywd mae Ffion Jenkins wythnos cysylltwch â Nia Davies ar a Llanwnnen. yn y papur hwn. Peidiwch oedd yn fuddugol a Kate Jones yn 01570 480015. Hydref 18 Cyngerdd Corau drydydd. Pob lwc i ti Ffion yn rownd Meibion Unedig Ceredigion ym â disgwyl i rywun arall 3 pan fydd y Cogydd Byd Enwog yn Digwyddiadau i godi arian i 2010 Mhafiliwn Pontrhydfendigaid. Elw ei gynnwys ar eich rhan. beirniadu sef Dudley Newbury!! Gorffennaf 6 Oedfa o Fawl yng tuag at Bwyllgor Cerdd Eisteddfod Mae’n rhy hwyr i achwyn ar Nghapel Shiloh Llambed am 7y.h. yr Urdd Ceredigion 2010. ôl i CLONC ymddangos. Elw tuag at Apêl Llambed. 10 Mai 2008 www.clonc.co.uk Llanwnnen Llanfair Ysgol Llanwnnen eich tocyn yn fuan. Noson o Ddrama Dydd Gwener, 19eg o Fedi – Cafwyd noswaith unigryw o Te Parti i’r plant presennol yn yr ddrama gerdd Wind in the Willows ysgol yn y neuadd ar y 5ed o Ebrill, gyda’r Dydd Sadwrn, 20fed o Fedi – lle yn orlawn o blant ac oedolion. Lansio’r llyfr, dadorchuddio plac Perfformwyd y ddrama gan y ac arddangosfa luniau yn yr ysgol Grwp Theatr Llyfrgell Symudol o rhwng 2y.p. a 5y.p. Leeds, wedi eu cefnogi gan Gyngor y Nos Sadwrn, 20fed o Fedi – Celfyddydau Cymru. Cafwyd fwynhad Cinio’r Dathlu yng Ngwesty’r perffaith wrth ddilyn stori Kenneth Grannell, Llanwnnen. Gŵr Gwadd Grahaame am antur anorchfygol – Mr Picton Jones MBE. anifeiliaid glan yr afon, gyda’r llyffant, Nos Sul, 21ain o Fedi – y llygoden glyfar,y wahadden garedig, Cymanfa Ganu yng Nghapel y a’r mochyn daear doeth. Roedd y Groes, Llanwnnen. Llywydd – Dr cyfan wedi ei drefnu gan Paula Barker Dai Lloyd AC. ar ran Sefydliaad y Merched. Diolch Mae yna fobl wedi eu penodi i fod iddynt am ddod a gem fach i’n sylw, a yn gyfrifol am wahanol degawdau, phrofiad gwych i’r plant. Cyng Haydn Richards yn cyflwyno siec o £5,000 o Arian i Bawb Cymru i felly os ydych chi am fod yn rhan o’r Mrs Alice Jones a Mr John Beaufort Williams awduron llyfr sydd i’w gyngerdd a fyddech mor garedig a Noson Gwis chyhoeddi i ddathlu canmlwyddiant Ysgol Llanwnnen. chysylltu gyda un o’r rhain: Ar nos Sadwrn Ebrill 19 1930/40 – Picton Jones; 1950 cynhaliwyd noswaith cwis yn y I ddechrau hoffwn estyn gwellhad Rydym wedi ail gychwyn – John Jones, 1960 – Megan Jones, neuadd.Daeth digon o bobol lleol llwyr a buan i’n Pennaeth sef Mr Clwb Campau’r Ddraig a Chlwb 1970 – Emyr Lloyd, 1980 – Bethan ynghyd i gynnal 10 tim a pleserus Siôn Mason-Evans a’i fab ar ôl eu Chwaraeon ar brynhawn dydd Evans (Mills) a 1990 – Elin Thomas. iawn oedd cael llawer o rai ifanc yn damwain yn ystod y mis. Treuliodd Llun. Diolch i Lynwen Jenkins a Mae’r Raffl Fawr y troi i fyny.Enillwyr y noson oedd tim Mr Evans rhai diwrnodau yn Ysbyty Caryl Rosser sydd wedi cymryd at Canmlwyddiant newydd ddod allan Lyn a Gareth a’u ffrindiau.Cafwyd Bronglais. Gobeithio y byddwch nôl yr awennau y tymor yma eto ac i’r hefyd. Gwobrau gwerth eu hennill!! noson hwylus iawn. yn yr ysgol yn fuan. gwahanol rhieni sydd yn helpu yn Rydym wedi archebu platiau 8”a Croeso cynnes i Steffan Griffiths eu tro. mwg i nodi’r aclysur hefyd. Os Gwellhad sydd wedi dechrau yn yr ysgol ar Ar ddydd Iau, Ebrill 24ain fe fu’r ydych am archebu plât nwu mwg Da yw gweld fod Jean y Siop yn ôl gwyliau’r Pasg. Gobeithio erbyn Prifardd Ceri Wyn Jones gennym cysylltwch â’r ysgol 480203. Dim para i wella ar ol torri ei garddwn yn hyn dy fod wedi gwneud ffrindiau yn yr ysgol am y diwrnod yn cynnal ond nifer cyfyngedig sydd ar gael!! chwarae tennis bwrdd yn Nhregaron. newydd. gweithdŷ barddoni. Roedd aelodau Cynhelir y pwyllgor nesaf yn yr Fel ysgol hoffem longyfarch Ffion o bwyllgor y Canmlwyddiant wedi ysgol ar nos Lun, Mai 19eg am 7y.h. Cydymdeimlad Jenkins o flwyddyn 4 a Kate Jones o mynd ati i lanw ffurflen grant Antur Croeso cynnes i chi gyd i ddod. Trist oedd clywed am farwolaeth flwyddyn 6 a fu’n cystadlu yn yr ail Teifi i sicrhau fod Ceri Wyn yn dod Mrs Cope gynt o Llwynpiod Heol rownd y Coginio’r Urdd yn Ysgol fewn atom gan alluogi’r disgyblion i Pwyllgor Apêl Eisteddfod yr Llanfair yn 95 oed.Symudodd i fyw Dyffryn Teifi ar fore ddydd Mawrth, ysgrifennu englyn ar y cyd ac i’w roi Urdd 2010 Plwyfi Llanwenog a at ei merch rai blynyddoedd yn ol ac Ebrill 15fed. Daeth llwyddiant yn Llyfr y Canlwyddiant. Rhaid fydd Llanwnnen am y tair blynedd ddiwethaf bu yng mawr i ran Ffion wrth iddi ennill y aros nawr i’r llyfr gael ei gyhoeddi i Cynhelir y pwyllgor nesaf yn Nghartref Blaendyffryn.Estynnwn gystadleuaeth ac i Kate a ddaeth yn weld yr englyn terfynol!! Ysgol Gynradd Llanwnnen ar nos gydymdeimlad a’r teulu oll. drydydd iddi. Pob lwc nawr i Ffion Iau, Mai 8fed am 7:30y.h. Croeso a fydd yn mynd ymlaen i rownd Canmlwyddiant yr ysgol cynnes i chi gyd. Rydym wrthi 3 yng Ngholeg Pibwrlwyd yng Yn ystod yr haf eleni mae yna rai ar hyn o bryd yn paratoi Ocsiwn Nghaerfyrddin ar ddechrau mis Mai. digwyddiadau wedi eu trefnu i nodi’r Addewidion a fydd yn cael ei Cawn weld yn y rhifyn nesaf sut aeth achlysur bod Ysgol Llanwnnen yn gynnal ar Hydref 10fed yn Nhafarn Ffion ymlaen!! dathlu ei Chanmlwyddiant. Dyma’r Cefnhafod, Gorsgoch. Bu’r 3 tim y Cwis Llyfrau yn digwyddiadau: cymryd rhan yn yr ail rownd ar Nos Sadwrn, 5ed o Orffennaf Gwellhad Buan ddiwedd mis Ebrill. Da iawn chi am – Cyngerdd y Dathlu yn Theatr Gwellhad Buan i Gomer Lewis, ddarllen y llyfr mor drwyadl. Cawn Felinfach. Llywydd – Elin Jones Hafan sydd wed bod yn yr ysbyty weld yn ystod mis Mai beth fydd y AC.Tocynnau ar gael NAWR o’r yn ddiweddar. Pob dymuniad da canlyniad!!! Theatr 01570 470697. Archebwch i chi.

Prifardd Ceri Wyn Jones gyda disgyblion Ysgol Llanwnnen

www.clonc.co.uk Mai 2008 11 Lansio cyfieithiad Margaret Ar Sadwrn, 22 Mawrth roedd Canolfan Edward Richard yn Ystrad Meurig yn llawn ar gyfer lansio’r llyfr ‘Travels of a Welsh Preacher in the U.S.A; sef cyfieithiad Saesneg gan Margaret Jones, Penbryn, Llanbedr Pont Steffan o’r gyfrol Gymraeg. ‘Dros Gyfanfor a Chyfandir’ gan hen ewythr iddi sef William Davies Evans. Pregethwr gyda’r Methodistiaid oedd yr awdur ac yn ei lyfr ceir hanes ei deithiau dros Fôr yr Iwerydd ac ar draws yr Amerig yn ystod ail hanes y bedwaredd ganrif ar bymtheg, cyn ymfudo yno gyda’i deulu. Ganwyd a magwyd ei wraig, Jane, fel Margaret Ruth Thomas oedd yn gyfrifol am y cyfieithiad ym Mhenwernhir, Pontrhydfendigaid. Margaret yn llofnodi ei llyfr yng nghwmni disgynyddion awdur y gyfrol a’i Chwmni Cafwyd hwyl arbennig ar y lansio Gymraeg o’r America. Cyfreithwyr dan arweiniad medrus a hynaws a’i hysbrydolodd i fynd ati i’w yr Athro Nancy Lalwes, yr Athro Lyn Ebenezer ac yng nghwmni llu o gyfieithu a diolchodd yn gynnes i Ivor Wilks ynghyd a Beti, Judi a 19 Stryd y Coleg, Llambed gyfeillion Margaret a nifer o’i theulu Paula o’r America. Yna bu pawb yn Ffon: 423300 Ffacs: 423223 gan gynnwys tair Americanes sef bawb am eu cymorth parod. mwynhau paned o de a danteithion [email protected] disgynyddion William Davies Evans. Galwyd teyrngedau uchel iawn i blasus a bu Margaret wrthi’n brysur yn cynnig pob Soniodd Margaret mai diddordeb ymroddiad Margaret a’i gwaith caled yn llofnodi copiau o’r cyfieithiad gwasanaeth cyfreithiol mawr disgynyddion yr awdur, a’u a diflino a esgorodd ar gyfieithiad newydd o gyhoeddwyd gan Wasg methiant i ddeall y llyfr gwreiddiol ardderchog a hynod ddiddorol gan Carreg Gwalch – bargen am £12. Apwyntiadau hwyr neu yn eich cartref Gwefannau Lleol: Capel Bethel Parcyrhos: www.bethel.btik.com Clwb Rygbi Llambed: www.clwbrygbillambed.org Côr Cardi-Gân: www.corcardi-gan.com Côr Merched Côrisma: www.corisma.btik.com GLYN Llanllwni: www.llanllwni.co.uk Llanybydder: www.llanybydder.org.uk PHILLIPS Menter Llambed: www.lampeter.org Saer Coed ac Asiedydd Papur Bro Clonc: www.clonc.co.uk

Plwyf Llanwenog: www.plwyfllanwenog.com Prifysgol Cymru Llanbedr Pont Steffan: www.llambed.ac.uk Ysgol Carreg Hirfaen: www.ysgolccc.org.uk/hirfaen Ysgol Ffynnonbedr: www.ffynnonbedr.ceredigion.sch.uk Ffôn: 01570 470176 Ysgol y Dderi: www.ydderi.ceredigion.sch.uk Symudol: 07775 694243 Os am ychwanegu at y rhestr, anfonwch ddolen at [email protected]

Canolfan Cymraeg i Oedolion y Canolbarth Hyfforddiant i ddarpar diwtoriaid Cellan Cymraeg i Oedolion Ydych chi wedi meddwl bod yn diwtor Cymraeg i Oedolion, Priodas Dda ond ddim yn hollol siwr sut i fynd Dymuniadau gorau i Rhodri o’i chwmpas hi – ydy geiriau fel Thomas, Llaindeg, ar achlysur eu ‘Wlpan’, ‘Cwrs Mynediad’, ‘drilio’ briodas â Lynne yng Nghastell Nedd yn peri dryswch i chi? Rydym yn yn ystod y mis. Dymuniadau gorau i chwilio am bobl brwdfrydig i fod chwi eich dau i’r dyfodol. yn diwtoriaid Cymraeg i Oedolion ac yn cynnig hyfforddiant trylwyr Penblwydd Priodas Arbennig yn rhad ac am ddim dros y misoedd Llongyfarchiadau i Norman nesaf. a Mary Carter ar ddathlu 60 o Os oes gennych ddiddordeb, a flynyddoedd priodasol. Derbyniwyd wnewch chi gysylltu â : neges wrth y frenhines yn ei Elin Williams, Swyddog llongyfarch. Hyfforddi ac Ansawdd, Canolfan CiO y Canolbarth, 10 Maes Lowri, Aberystwyth,SY23 2AX. Ebost: [email protected] Ffôn: 01970 628463 Pentrebach www.clonc.co.uk Gwefan Newydd Gwellhad Buan Papur Bro Clonc, Gobeithio erbyn hyn fod Mrs Mary yn llawn lluniau a Davies, Awel Teifi yn gwella ar ôl gwybodaeth. 07867 945174 derbyn llawdriniaeth yn ddiweddar.

12 Mai 2008 www.clonc.co.uk Ysgol Gyfun Llanbedr Pont Steffan Dymunwn bob llwyddiant i Delor Evans, Siân Elin Williams, penwythnos ola’r trip oedd yn gyfle Aberaeron (ennill 2-1) a Thregaron fyfyrwyr blynyddoedd 11, 12 a Gwawr Hatcher, Jonathan Brayley, da i wario’r arian oedd yn weddill (colli 6-1). Cystadlodd grŵpiau 13 sydd yn wynebu cyfnod yr Yvonne Hughes. Blwyddyn 8 yn siopau’r brifddinas. Rhag ofn i dawnsio disgo yn yr Eisteddfod Sir, arholiadau TGAU, Uwch Gyfrannol - Megan Williams, Rowan Thomas, chi feddwl mai dim ond joio’n unig gan berfformio’n broffesiynol iawn. a Safon Uwch. Mae’r arholiadau Terri Dahl, Amelia Davies, Sersia y buon ni, aethom i weld cwpwl o Fe fydd rhaglen Tymor yr Haf ymarferol eisioes wedi dechrau ac fe Benjamin, Gemma Williams, Siân amgueddfeydd yn Stockholm. Roedd yn un brysur tu hwnt. Bwriedir fydd y prysurdeb yn cynyddu dros yr Lloyd. Blwyddyn 9 - Carwen gweld llong y ‘Vasa’ a suddodd ar cynnal pệl-droed, rygbi merched, wythnosau nesaf. Richards, Nicola Miles, Jemma ei mordaith gynta’ ’nôl yn 1628 ac tenis, ‘dodgeball’, golff a chriced Bu disgyblion blwyddyn 10 yn O’Kane, Libby Jones, Lucy Warr, a fu’n gorwedd ar waelod y môr am yn wythnosol. Fe fydd sesiynau mynychu deuddydd o gynhadledd yn Mark Brook, Bethan Hardy, Sophie 400 mlynedd yn wefreiddiol. Erbyn rhagflas ar gyfer bocsio a phệl- foli, ymwneud â byd gwaith.Treuliwyd Hannaway, Sophie Parry, Tara hyn, mae hi wedi ei hadfer ac roedd a gobeithir trefnu gệmau pệl-droed diwrnod yn yr ysgol yn ymwneud ag Evans, Danielle Jones rhywbeth iasol wrth edrych arni yn erbyn Tregaron ac Aberaeron. amryw weithgareddau ac aethpwyd Yn dilyn clyweliadau yn yr ysgol a meddwl am yr holl hanes oedd Cynhelir diwrnod beicio mynydd allan ar ‘Daith i’r gwaith’ i ymweld yn ddiweddar, dewisiwyd Chris ynghlwm â hi. Ar ein noson olaf, ym Mrechfa yn ystod hanner â nifer o fusnesau a chwmnïau lleol Ashton o flwyddyn 11 (Tenor) ac aeth pawb am bryd gyda’i gilydd, a tymor yn ogystal â gŵyl denis yn ar yr ail ddiwrnod. Diolch i bawb a Elliw Mair o flwyddyn 10 (Soprano) do, mi fuon ni’n dathlu’r ffaith fod Aberystwyth ym mis Gorffennaf. fu ynghlwm â threfnu’r gynhadledd, i fod yn aelodau o Gôr y Tair Sir. Cymru wedi ennill y Gamp Lawn Trefnir taith hefyd i Ganolfan ac yn arbennig i Mrs Siân Taylor ac Fe fydd y ddau nawr yn ymuno â trwy gario baner Cymru a chanu’r gweithgareddau awyr agored Llain. i’r busnesau a chwmnïau lleol am eu Rhydian Watkins, Philip Chrich, anthem genedlaethol lawr strydoedd Fe fydd yna weithgareddau yn cefnogaeth unwaith eto. Hedydd Davies, Elin Jones ac Aled Stockholm! cael eu trefnu yn ystod pythefnos Mynychodd hanner cant Thomas, sydd eisoes yn aelodau Roedd y deg diwrnod a dreulion gyntaf gwyliau’r haf. Os ydych o ddisgyblion blwyddyn 12 o’r côr ar y cwrs blynyddol yn ni yn Sweden yn rhai bythgofiadwy am fwy o wybodaeth cysylltwch Gynhadledd UCAS yng Ngholeg y Llanymddyfri. yn llawn o brofiadau anhygoel ac ag Arwel Jones, Swyddog Drindod, Caerfyrddin yn ddiweddar. Bu’r ddwy chwaer Hedydd yn gyfle i dreulio ychydig o amser 5x60 Llanbed a Thregaron ar Trefnwyd y diwrnod ar y cyd gan Davies ac Elliw Mair ar gwrs mewn diwylliant hollol wahanol a 07787943291 neu ebostiwch UCAS a Gyrfa Cymru. Roedd yn ddiweddar, fel aelodau o Gôr gwneud ffrindiau newydd sbon. [email protected] yna nifer o golegau’n bresennol a Telynau’r Tair Sir. Buont yn gan Luned Mair Bl 12 Ar Fawrth 16eg, fe wnaeth Rhian derbyniwyd gwybodaeth defnyddiol perfformio mewn cyngerdd yn y Prosiect rhwng Cyngor Chwaraeon Jones o flwyddyn 7 gynrychioli i helpu’r myfyrwyr wneud Neuadd Fawr yn Aberystwyth. Da Cymru a Chyngor Sir Ceredigion Cymru ym Mhencampwriaeth Traws penderfyniadau yngly^n â’u dyfodol. iawn chi. yw 5x60 ac fe’i lawnsiwyd ym mis Gwlad Prydain yn Nottingham. Bu Llongyfarchiadau mawr i Aled Llongyfarchiadau i Beth Johns Tachwedd. Bwriad y prosiect yw i Rhian yn llwyddiannus iawn, gan Parry o flwyddyn 12 am ennill a Samara Van Ryswyk o flwyddyn gynnig gweithgareddau a chyfleoedd ddod yn 9fed yn y gystadleuaeth ac Gwobr Arweinyddiaeth Ieuenctid y 10, sydd wedi ennill cystadleuaeth chwaraeon newydd i bobl ifanc yn 3ydd allan o Ferched Cymru dan Roteri. Bu Aled yn llwyddiannus yn ‘Her Cerddoriaeth Ceredigion 2008’. yr ardal. Targedir yn arbennig 13. Llongyfarchiadau gwresog i ti. dilyn cyfweliadau yn yr ysgol gan Cyfansoddodd y ddwy gân ‘atal- aelodau’r Roteri. cyffuriau’ ac fe enillon nhw £200 a Llongyfarchiadau i Kelsey Swan £200 arall i’r ysgol. Mi fyddant yn o flwyddyn 8 ar ennill cystadleuaeth perfformio’r gân yn y rownd nesaf ysgrifennu stori, yn noddedig gan (Dyfed-Powys) ym Mhencadlys ‘Brace’s Bakery’. Enillodd Kelsey yr Heddlu yng Nghaerfyrddin ar docyn llyfr gwerth £25. Fehefin 10fed. Ar Fawrth 17eg, yn dilyn penwythnos o ymarferion dan Taith i Sweden arweiniad ein ymgynghorwr Rhwng y 6ed ar 16eg o fis Mawrth cerdd, Mr Emyr Wynne Jones, bu cwpwl o ddisgyblion blwyddyn perfformiodd Côr Canolradd 12 ar drip i ysgol gyfaill Ysgol Ceredigion mewn cyngerdd yn Llanbed yn Kalix, Sweden. Arhoson Ysgol Aberteifi. Roedd tua 250 ni am wyth noson gyda disgyblion o ddisgyblion yn bresennol o yr ysgol oedd yn brofiad grêt i ddeall ysgolion uwchradd Ceredigion gan a dod i arfer â ffyrdd gwahanol o gynnwys nifer o ddisgyblion o Ysgol fyw a diwylliant pobl Sweden. Gan Llambed. Roedd y perfformiad fod Kalix reit yng ngogledd Sweden disgyblion blwyddyn 7-9, ac y mae’r Llongyfarchiadau mawr i yn wych ac yn llawn egni, a’r roedd eira at ein pengliniau yno, a’r sesiynau i gyd am ddim. Abdullah Izzidien a ddaeth yn 2ail uchafbwynt mae’n siwr oedd ‘Surfin tymheredd yn gostwng i -22 gradd Yn ystod Tymor yr Hydref a’r ym Mhencampwriaeth Gymnasteg USA’. celsiws rai diwrnodau, sy’n eitha’ Gwanwyn, trefnwyd amrywiaeth Cymru o dan 20. Perfformiodd y gerddorfa oer, mae’n rhaid cyfadde’! Ond, er o weithgareddau yn cynnwys tenis Bu tîm rygbi’r merched hŷn yn amrywiaeth o ddarnau dan arweiniad hyn, ni stopiodd y tywydd oer a’r bwrdd, trampolinio, dawnsio ‘hip cystadlu mewn twrnament rygbi athro ffidil yr ysgol, Mr David eira ni rhag mwynhau a chael nifer o hop’, dawnsio disgo, pệl-droed, ‘tag’ yn ddiweddar. Gwnaeth Cooper. Mae Chloe Richardson brofiadau gwych. nofio, polo dŵr, a ‘dodgeball’. y merched yn dda iawn yn y a Llion Thomas yn aelodau o’r Treulion ni ddau ddiwrnod yn Chwaraewyd gệmau pệl-droed gystadleuaeth, gan golli yn y rownd gerddorfa ac y maent wedi bod yr ysgol yn Kalix sydd yn hollol cyfeillgar rhwng Llanbed ac derfynol. Daliwch ati! wrthi’n ddyfal yn ymarfer bob nos wahanol i’n hysgolion ni yng Lun. Nghymru gyda salon trin gwallt, Ar Ebrill 7fed, teithiodd y côr gweithdai gwaith coed a metel i Eglwys Llanbadarn i recordio anferthol a stiwdio ffotograffiaeth eitemau ar gyfer CD o Gôrau i gyd yn rhan o’r ysgol! Cawsom Ceredigion. Fe fydd y CD ar werth y cyfle hefyd i ymweld â chylch yr yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym Arctig, castell iâ lle’r oedd popeth, mis Awst. hyd yn oed y celfi wedi eu gwneud Dyma aelodau’r côr:- Blwyddyn o iâ, ac ymweld â Groto Santa 7 - Stacey Lamport, Amy Roberts, oedd, mae’n rhaid cyfadde’ yn Molly Fretwell, Llion Thomas, uchafbwynt! Hefyd, buom yn treulio Aaron Dafydd, Dewi Uridge, amser gyda’n lletywyr yn slejo, Dominic Dalton, Ben Davies, mynd ar ‘snow mobiles’ a chael Callum Davies, Ianto Jones, Sofia ambell i barti! Morris, Lauren Jones, Sophie Jones, Arhoson ni yn Stockolm yn ystod

www.clonc.co.uk Mai 2008 13 Drefach a Llanwenog Llongyfarchiadau gymuned. Marathon Llundain C.Ff.I. Llanwenog Bu Dylan Davies, Maesglas yn Unwaith yn rhagor, mar Clwb Cymdeithas Henoed rhedeg y marathon yn Llundain yn Ffermwyr Ifanc Llanwenog wedi Trefnwyd taith gynta’ tymor ystod y mis. Llwyddodd i gwblhau’r bod yn brysur dros ben dros y mis 2008 ar gyfer y 9fed o fis Ebrill. ras mewn 4 awr 43 munud a 24 diwethaf, gan ddod â llwyddiant Ymweld â Chanolfan y Barcud eiliad. Cafodd Dylan ei dderbyn i mawr i’r clwb! yn Nhregaron i ddechrau, ac wrth redeg gan Ymchwil Cancr Cymru ac Ar ddydd Sadwrn y 29ain o fwynhau cwpanaid yno, cael tipyn os ydych am ei noddi mae’r gronfa Fawrth, cynhaliwyd cystadleuthau o hanes sefydlu’r ganolfan gan un dal ar agor. Siarad Cyhoeddus Cymraeg Cymru o’r gwirfoddolwyr, ynghyd â hanes y yn Felinfach, a llongyfarchiadau i tapestri sy’n dangos y porthmyn yn Cylch Meithrin Drefach bawb o’r clwb a fu’n cystadlu gan cerdded yr anifeiliaid i’r ffeiriau, a’r Yn ddiweddar cawsom gwmni sicrhau fod Ceredigion yn dod yn ail. murlun o waith plant ysgolion y fro. Mrs Janet Barber a chynorthwywraig Noson y ymarfer barnu stoc oedd Cymerwyd y ffordd fynyddig o Langeler am fore cyfan. Daeth a ar nos Lun y 31ain o Fawrth, i gael Llongyfarchiadau i Rhian Jones, tuag at gapel Soar y Mynydd, ac tylluanod a cwningod i mewn yn eu pawb yn barod i ddiwrnod maes y Cefn Rhuddlan uchaf ar fod y wedi cyrraedd, rhoddodd Eifion tro Cafwyd bore hyfryd a chyffrous sir a gynhaliwyd yn Nhregaron ar drydedd ferch o Gymru i orffen Davies ychydig o gefndir sefydlu’r iawn. Ebrill y 5ed. Ac mae’n rhaid fod yr râs trawsgwlad yn Nottingham yn capel yno,- yn deillio o awgrym Cynhaliwyd noson o Fingo yn holl ymarfer wedi talu ei ffordd gan ddiweddar. Gwnaeth Rhian yn dda gan Ebenezer Richard, gweinidog Nhafarn Cefnhafod, Gorsgoch. fod y timoedd barnu stoc dan 18 a iawn yn rhedeg dros ysgolion Dyfed Bwlchgwynt, a thad Henry Cafwyd noson hwylus iawn. Diolch dan 26 wedi dod yn gyntaf, gyda hefyd. Da iawn ti. Richard;- ac fel y mae pethau nawr, i bawb am eu cefnogaeth ym mhon Helen yn dod yn ail am farnu stoc - y bysiau’n dod â’r addolwyr dros ffordd. dan 26. Hefyd, daeth Luned ac Elin Diolch Suliau’r Haf. Buom ar ymweliad ag Ysgol yn ail yng nghystadleuaeth y sialens Dymuna Rhian Bellamy, Hendy a Symud ymlaen wedyn o amgylch Llanwnnen. Cafwyd sgets gan blant natur, ac mi lwyddodd Menna a James Powell, Gwarcwm, ddiolch o Llyn Brianne, ond bu cawod drom yr ysgol o stori Elen Benfelen a’r Gethin gipio’r wobr gyntaf yn yr her galon am y cardiau a’r anrhegion a yn rwystr i’r teithwyr ymestyn tipyn Tair Arth. Cafwyd amser pleserus ddiogelwch. Ar ôl yr holl lwyddiant dderbyniwyd ganddynt ar achlysur o’u coese !! Felly, cadw i fynd drwy iawn yng nghwmni pawb. yma felly doedd dim syndod fod y eu dyweddiad yn ddiweddar. Yn yr Rhandirmwyn ac i Lanymddyfri. Ar Fawrth y 6ed aeth y plant a’r clwb wedi ennill y diwrnod maes! un modd, dymuna Catrin, Glyn a Ymweld yno ag Eglwys Llanfair athrawon am wybdaith i Bentrebach Wedi pwysau’r cystadlu, mi Lowri ddiolch yn fawr am y cardiau ar y Bryn, a daeth un o aelodau’r yn Blaenpennal i ddathlu Diwrnod wnaeth pawb ymlacio ar Ebrill y a’r rhoddion a dderbyniwyd ar Eglwys i gyfarfod â ni , gan rhoi y Llyfr. Roedd Jac y Jwc yno i 7fed wrth beintio crochenwaith gyda enedigaeth Rhys. Diolch yn fawr. hanes diddorol yr hen Eglwys hon, ddarllen stori i’r plant ynghyd a’i chwmni ‘Crackpots’. Erbyn hyn, a thynnu sylw at nifer o bethau na ffrindiau yn Pentrebach. Cafwyd ry’n ni wedi cael ein crochenwaith Eglwys Santes Gwenog. fyddai’r ymwelydd yn gweld fel amser braf. yn ôl wedi eu tanio, ac, ydyn, maen Yn ystod y mis diwethaf bu y arall. Cyn gadael y llecyn hwn, Hefyd yn ystod mis Mawrth nhw’n bert iawn! Parchedig Ganon Patrick Thomas cerdded o gwmpas yr eglwys i weld aethom am drip i Aberaeron i weld Ar nos Wener, Ebrill 11eg, Caerfyrddin, a’i aelodau ar bedd William Williams, Pantycelyn. yr hwyaid bach a cherddodd ar hyd cynhaliwyd gala nofio’r sir, a mi bererindod i’r Eglwys. Gan fod ein Pryd o fwyd wedyn cyn cychwyn llwybr cyhoeddus i gyrraedd y parc gafodd y clwb lwyddiant yn y rasus ficer y Parch Bill Fillery a’i briod ar am adre, a chafwyd gwledd yng chwarae. Cawsom sglodion cyn cyfnewid. Ymweliad i Bencadlys wyliau ym Mhrague, croesawyd hwy ngwesty’r King’s Head yn y dre. dychwelyd am adref. yr Heddlu yng Nghaerfyrddin oedd gan y wardeniaid, Mary a Pauline ac Diolchodd Dilwen George, y Pob hwyl i Steffan Griffiths sydd nesa’ ar yr agenda, ac mi roedd hi’n hefyd Viria. Cafwyd orig bleserus Cadeirydd i bawb am drefniant y wedi dechrau yn Ysgol Llanwnnen. ddiddorol iawn i weld sut oedd y iawn yn eu cwmni, a diolch iddynt dydd, gan ddweud y bydd y trip Braf yw cael Lleucu yn ôl atom lle’n cael ei redeg. am eu cyfraniad hael i goffrau’r nesa’ yn mynd i Gaer (Chester), i’r cylch ar ôl cyfnod hir o salwch. Rhywle, ymysg yr holl gystadlu a Eglwys. dydd Mercher, Mai 14eg,- y bws yn Llongyafrchiadau i Mrs Delyth gweithgareddau, mi ffeindion ni amser cychwyn o Lambed am 7.30 y b. Jones ar basio lefel 3 NVQ mewn i gymryd rhan yng nghyngerdd yr Golff gofal plant, dysgu a datblygiad. Ambiwlans Awyr a gynhaliwyd yng Braf oedd clywed Rhian Thomas, Penblwydd Arbennig Croeso cynnes i unrhyw blentyn Nghanolfan Ddydd Llanybydder ar Llechwedd yn rhannu ei phrofiadau Dathlodd Gareth Davies, Dôlgader bach sydd newydd ymuno a ni yma nos Wener y 18fed o Ebrill. Diolch yn ym myd golf ar raglen Hywel a Nia ei benblwydd yn 60 oed yn ystod yn y cylch. Rydym yn medru cynnig fawr iawn i Elonwy am ein dysgu ni ar y BBC. mis Ebrill. llefydd ar hyn o bryd. gyd unwaith eto. Ar yr un noson mi Ar Ebrill 17eg cafwyd arolwg yn roedd Cinio’r Cadeirydd yn cael ei C.Ff.I Llanwennog Cydymdeimlo y cylch. Buom yn llwyddiannus i gynnal yn Llambed.Yno, cyhoeddwyd Hyfryd oedd gweld fod Siwan Cydymdeimlir yn ddwys â Gillian gael Cylch Rhagorol. Mae hyn yn taw Manon Richards oedd aelod hŷn y Davies Llysderi yn aelod o dîm a Robert Jones, Ochr y Ffrwd ar glôd mawr i’r Meithrinfa yma yn flwyddyn ac Elin Jones oedd yr aelod llwyddiannus C.Ff.I. Llanwenog farwolaeth ei mham sef Mrs M.V. Nrefach. iau. ‘Clean Sweep’ i Lanwenog felly, mewn cystadleuaeth ‘Beirniadu Watkins o Lanybydder yn ystod y Diolch am bob cefnogaeth gan ein a llongyfarchiadau mawr iawn Manon Stoc’yn ddiweddar. mis. pwyllgor a’r rhieni. ac i Elin! Llongyfarchiadau hefyd i’n Trawsgwlad Cadeiryddes, Rhian Bellamy ar ei Bu Carys Davies, Cartws, yn dyweddïad â James. cynrychioli Coleg Sir Gâr mewn râs trawsgwlad i Golegau Prydain a bu’n Diolch llwyddiannus iawn. Dymuna teulu y diweddar Glasfryn Davies, Neuadd, Prengwyn Gwellhad Buan ddiolch yn fawr iawn i bawb am Dymunwn wellhad buan i Moira bob arwydd o gydymdeimlad a Bone a Jessie Evans o’r pentre sy’n ddangoswyd iddynt yn ystod eu dal i fod yn anhwylus. profedigaeth o golli gŵr, tad a thadcu annwyl yn ddiweddar, diolch am y Cydymdeimlad llu cardiau, ymweliadau a’r rhoddion Cydymdeimlwn â Gwilym Davies, a dderbyniwyd tuag at Cartref Nyrsio Hendre, Drefach yn ei brofedigaeth Allt y Mynydd, Llanybydder. Hefyd hoffwn ddiolch i holl staff y cartref o golli ei frawd Glyn. Roedd y Dyma lun o blant yr Ysgol Feithrin yn cael bore allan yn Ysgol Llanwnnen am eu gofal tyner arbennig. ddau frawd yn weithgar iawn yn y yn chwarae gyda adnoddau’r Cyfnod Sylfaen.

14 Mai 2008 www.clonc.co.uk Yn y Gegin gyda Gareth MiS y PaPUr NeWYDD Colofn Dylan Iorwerth

‘Brecwast Ben Bore’. Mwy nag adeiladau Cael brecwast iachus yn y bore yw’r ffordd orau i roi Dim ond helpu yr ydw i ond dwi’n dysgu lot o ddarllen gwaith pobol eraill. spardyn i’ch system egniol. Byddwch yn fwy effro, ac yn well fyth, byddwch mewn hwyl dda - ac yn barod i fwyta’n iach drwy’r dydd. Fis Medi, mi fydd Ysgol Llanwnnen yn dathlu Anghofiwch am frecwast o’r badell ffrio a’r grawnfwyd llawn siwgwr ei phen-blwydd yn 100 oed. Nid y sefydliad, ond – meddyliwch am ffrwythau ffres, iogwrt, grawn, wyau a chnau – y yr adeilad – yr ysgol gyntaf’ i’w hagor gan hen ffordd ddelfrydol i roi’ch corff mewn gêr am y dydd. Sir Aberteifi. Eisteddwch wrth y bwrdd brecwast a bwytewch bryd o fwyd Yn naturiol, mae llyfr ar y ffordd fel brenin neu frenhines. a dau o’r cyn-brifathrawon, John Bore da !! Beaufort Williams ac Alice Davies, yn gwneud Gareth. gwyrthiau efo cyfrifiaduron wrth grynhoi’r wybodaeth. “Smoothie”. Mae’n siŵr mai’r ysgol a’r tŷ wrth ei ochr oedd un o olygfeydd perta’ Y peth gorau am smoothie yw, os ydych ar frys, mae hwn yn union pentrefi Ceredigion a gyda’r Grannell (y Red Lion gynt) a’r post a Sycamore fel cael brecwast mewn gwydr. Terrace, roedd rhai yn dweud mai hwn oedd pentre’ hardda’r sir. Cynhwysion. ¾ peint o sudd oren Mae wedi newid llawer ers 1908, wrth gwrs, a llawer rhagor o dai wedi 1 banana dod – er gwaeth, weithiau, o ran golwg y lle, er gwell yn sicr o ran y 100gm mafon wedi rhewi gymdeithas a dyfodol yr ysgol ei hun. 1 pot bach o iogwrt ffrwythau Ac, wrth i ragor o dai gasglu yn y pentre’i hun, mae pobol wedi cilio 2 – 3 llond llwy fwrdd o geirch o’r llecynnau mwy anghysbell. Dyna un wers y bydd pawb yn ei dysgu Dull. wrth edrych ar hanes ardal, mae pobol yn mynd a dod, fel llanw a thrai, yn Rhowch y cyfan yn y blender a’i gymysgu. dibynnu ar amgylchiadau a’r ffordd o fyw ar y pryd. Ychwanegwch ychydig fêl i’w felysu. Felly, wrth ddarllen gwaith y bardd Cledlyn, mae’n amlwg fod llawer Arllwyswch i wydrau a mwynhewch. rhagor o fythynnod wedi arfer bod mewn rhannau o’r plwy’ lle mae un neu ddau o dai erbyn hyn. Myffin Oren a Cheirios y Wern* i frecwast. Hyd yn oed yn ei ddyddiau ef, cyn yr Ail Ryfel Byd, roedd y bythynnod *(Cranberries) wedi troi’n furddunnod a fawr ddim o’u hôl ond pentyrrau o gerrig mewn Mae rhain yn llawn o gynhwysion iachusol, peidiwch felly a theimlo’n euog os y bwytewch fwy nac un. Maent yn llawn vitamin caeau. Bellach, mae’n siŵr fod hyd yn oed y rheiny wedi mynd. C, calsiwm a iogwrt. Yn ôl Cledlyn, roedd llawer o enwau’r bythynnod a’r caeau yn ochrau Cynhwysion. Blaencwrt a Chapel Sant Silyn, yn dangos fod adeiladau eraill wedi bod yno 175 gm flawd codi grawn cyfan ganrifoedd ynghynt – Cae Cynghordy a Chae Persondy, er enghraifft. (wholemeal) Dyna pam na ddylen ni wastad ofidio pan fydd hen dai diarffordd yn mynd 2 llond llwy de o bowdwr codi yn wag a hyd yn oed yn dadfeilio – yn aml iawn, arwydd ydyn nhw fod 5 llond llwy fwrdd o uwd bywyd wedi newid ac nad oes gan bobl leol reswm tros fyw yno. 5 llond llwy fwrdd o olew Mae patrymau ffermio wedi newid yn llwyr, fel bod modd i un teulu, yn 75 gm o siwgwr brown meddal ddigon hawdd, edrych ar ôl moroedd o dir a’r rheiny ar wasgar ymhell. Does Sest un oren dim angen cael tai ar bob darn o ddaear bellach. 75 gm o geirios y wern sych Yr hyn sy’n wahanol erbyn hyn ydi fod yna bobl yn symud i mewn i brynu 2 ŵy tai segur – pobol sydd ag anghenion gwahanol, heb orfod poeni am gyfleustra 250 o iogwrt naturiol Dull ysgol, a siop a chapel. Iddyn nhw, y nod ydi bod yn bell o bob man. 1.Trowch y ffwrn i 170° C, 170°F, Nwy 5. Cymysgwch y Yn yr achos hwnnw, efallai ei fod yn gwneud byd o les i’r adeiladau, ond fflwr, powdwr codi, yr uwd, siwgwr, sest a cheirios y wern. ddim wastad yn cryfhau’r gymdeithas. 2. Ychwanegwch yr olew, ŵyau a’r iogwrt a chymysgwch nes bod y cyfan wedi cyfuno. Rhowch mewn casynnau papur mewn tun myffin Petaen ni’n gorfod codi cofgolofn i gofio am yr holl fenywod sy’n aelodau dwfn. Taenwch ychydig uwd dros y cyfan. yn ein capeli ni, dim ond un frawddeg a allen ni ei rhoi: “Gwnaethant De 3.Coginiwch am 25 munud nes bod y myffin wedi codi, yna Cymreig”. gadewch i oeri. Medrwch storio mewn tun am ddiwrnod neu ddau, Lle bydd cenhedloedd eraill yn cael parti medrwch eu rhewi a’u dadleth dros nôs erbyn brecwast. neu garnifal, fe fyddwn ni yn cael bara brith a (Yn lle Ceirios y gors defnyddiwch syltanas, raisins neu geirios sgons a phancws. sych.) Felly yr oedd hi yng Nghapel y Groes ddiwedd Ebrill a’r gweinidog newydd, Cen Llwyd, yn cael ei groesawu’n swyddogol. Y peth braf oedd fod pobol yno o bob rhan o fywyd yr ardal, nid dim ond Undodiaid ond cynrychiolwyr yr eglwys, yr ysgol a’r cyngor bro hefyd. Mae’n bwysig fod adeiladau ar gael i gynnal digwyddiadau o’r fath – i gynnwys y gynulleidfa ac i wneud y te – ond y gamp ydi gweld y tu hwnt i’r waliau. I’r Undodiaid, yn fwy na neb, mi ddylai hynny fod yn bwysig – does dim cyfyngiadau na syniadau sét ond, yn hytrach, bobl sydd wedi dod at ei gilydd i chwilio am atebion iddyn nhw eu hunain. Wrth groesawu Cen, fe adroddodd y Parch Eileen Davies linellau olaf cerdd gan Waldo Williams – “Beth yw’r byd i’r nerthol mawr? Cylch yn treiglo. Beth yw’r byd i blant y llawr? Crud yn siglo.” Fe allai fod wedi ychwanegu’r llinellau sy’n dechrau’r gerdd: “Pa beth yw byw? Cael neuadd fawr rhwng cyfyng furiau.”

www.clonc.co.uk Mai 2008 15 Llanllwni Cwrtnewydd Ysgol Llanllwni Cydymdeimlo Jac y Jwc ddarllen un o’i hoff lyfrau. Cydymdeimlir yn ddwys gyda Mrs Cafwyd diwrnod arbennig wrth Ray Evans a’r teulu, Brynhogfaen yn i ddosbarth Mr Ward deithio i dilyn marwolaeth ei chwaer Marged Abertawe i flasu bywyd yn ystod Williams, Rhiwlug, Tregroes yn yr ail ryfel byd. Dyma rai o’r ystod y mis. disgyblion wedi gwisgo yn nillad y cyfnod. Gwellhad Buan Llongyfarchiadau mawr i Stephen Bu James Davies, Bwlchyberllan, Hyde a David Thomas a cafodd eu Robert Long, Llys Alaw, Griff barnu yn gymwynaswyr y flwyddyn Jenkins, Tanrallt a Mrs Sandra am eu cymorth diflino. Da iawn chi Morgan, Heulwen yn gleifion mewn fechgyn. gwahanol ysbytai yn ystod y mis. Cofiwch am ras a diwrnod hwyl Gobeithio eich bod i gyd lawer yn Ysgol Gynradd Cwrtnewydd . Fe well erbyn hyn. fydd y diwrnod yn cychwyn am 12.30 ar ddiwrnod Calan Mai. Ysgol Cwrtnewydd Eisteddfod yr Dewch i gefnogi y rhedwyr a’r Urdd 2008 Ysgol. Betsan a Sara yn cyflwyno blodau i Mrs. Marna Jones, Maes y Grug, Unawd Bl 2 ac iau: 2il Elin Ar brynhawn Dydd Mawrth, Gwyddgrug. Llywydd y rasus ceffylau. Davies, Unawd Cerdd Dant Bl 2 Ebrill 8fed 2008 bu mamau a phlant ac iau: Cylch 1af, Sir 3ydd Elin ardal Cwrtnewydd sydd rhwng 0-4 Croeso i Megan Evans i ddosbarth Penodiad Davies, Llefaru Bl 2 ac iau: 1af mlwydd oed yn cwrdd yn Ysgol y Babanod. Mae wedi setlo’n dda Llongyfarchiadau i Eileen Davies, Elin Davies, 3ydd Cerys Pollock, Gynradd Cwrtnewydd am y tro ac yn hapus ymysg ei ffrindiau. Gwndwn ar cael ei phenodi yn Alaw Werin Bl 6 ac iau: 3ydd Rhys cyntaf. Rydym yn ddiolchgar iawn i offeiriad gyda Eglwysi Llanerch Davies, Unawd Bl 5 a 6: 3ydd Derbyniwyd grant o £500 oddi Lorraine o’r Swyddfa Bost am Aeron, Ciliau Aeron, Dihewyd a Meinir Davies, Unawd Cerdd Dant wrth CAVO; £250 oddi wrth drefnu raffl Pasg a chodi £64 i’r Mydroilyn. Pob dymuniad da a Bl 5 a 6: 1af Meinir Davies, Parti Cymdeithas Rhieni ag Athrawon ysgol. llwyddiant i’r penodiad. Unsain - 2il, Parti Dawns Cyfrwng Ysgol Cwrtnewydd a £100 oddi wrth Cynhaliwyd rasus parlwr hwylus Cymysg : Cylch – 1af, Sir - 2il, Mudiad Ysgolion Meithrin er mwyn iawn yn nhafarn Talardd nos Llongyfarchiadau Ymgom: Cylch – 1af, Sir – 3ydd.. medru cychwyn a phrynu nwyddau Wener, Ebrill 11eg i godi arian i’r Llongyfarchiadau i Meinir Celf a Chrefft. Gwaith i’r plant. Hoffwn fel Cylch estyn ein ysgol. Diolch i bawb a gyfrannodd Evans, Brynceirch ar ei phenodiad Cyfrifadurol Blwyddyn 2 ac diolch am y rhoddion uchod. mewn unrhyw ffordd er mwyn fel trefnydd yn Neuadd Ysgol Iau: 1af Elin Davies. Gwaith 3D Mae Cylch Ti a Fi Cwrtnewydd yn gwneud y noson yn llwyddiannus. Llanfihangel ar Arth. Y mae Meinir Blwyddyn 5 a 6: 3ydd – Meinir cyfarfod bob Dydd Mawrth rhwng Codwyd dros fil o bunnoedd. wedi gwneud gwaith canmoladwy Davies Luned Jones. Gwaith 3D 1.15 – 3.30yp yn Neuadd Ysgol iawn wrth ei arweiniad a’i gwaith Blwyddyn 2 ac Iau: 2ail – Grŵp Gynradd Cwrtnewydd ac os am Cydymdeimlo gweinyddol i sefydlu y Neuadd Cwrtnewydd, 3ydd – Grŵp ragor o fanylion cysylltwch gyda Cydymdeimlwn â Jane Lloyd, ein Gymunedol yn Llanllwni. Cwrtnewydd. Leah Kersey,Owen Phennaeth yr Ysgol sef Mr. Alwyn cogyddes ar farwolaeth ei rhieni, Schröder ,Hanna Davies, Beca Ward ar 01570 434273.Croeso y ddau o fewn pum wythnos i’w Gwellhad Buan Jenkins,Catrin Schröder a Zachary Cynnes i Bawb. gilydd. Pob dymuniad da i Emrys Evans, Wroe.Pypedau Blwyddyn 2 ac Iau: Llanerch sydd adref ar ôl triniaeth yn 3ydd - Madeleine Smith. Pypedau Clwb Ffrindiau Ysgol Cwtnewydd Clwb Cefnogwyr yr ysgol: Ysbyty Glangwili. Boed y gwellhad Blwyddyn 5 a 6: 3ydd: Daniel Mis Ebrill 2008 Mis Mawrth: £10 – 106 i barhau. Morgans, Arwel Jones, Rhodri £10.00 Rachel Thomas, – Gwenann Lewis, Awel Y Mynydd. Hatcher a David Thomas. Gwych Hengoed, Cwrtnewydd £5 – 64 – Mark & Louise, 2 Bro Diolch iawn! £5.00 Luned Jones, Merau, Rhydcymerau. £2.50 – 39 – Hoffai Iris Evans, Cefncoed Isaf Llongyfarchiadau i bawb a fu yn Blaenwaun, Llanwnnen Arwel Davies, Dolafon, Llanllwni. ddiolch i bawb am bob arwydd o rhedeg yng nghystadleuaeth traws £2.50 Elin Jones, £2.50 – 131 – Daphne Davies, garedigrwydd a chydymdeimlad gwlad yr Urdd yn Llanbedr Pont Cae’r Nant, Cwmann Dolifor, Llanllwni. £2.50 – 105 a ddangoswyd iddi yn dilyn Steffan. Edrychwn ymlaen i’r rownd £2.50 Alan Davies, – Julie Davies, Delfryn, Llanllwni. marwolaeth ei thad yn ddiweddar. nesaf yn Llangrannog. Tyngrug, Cwmsychbant Mis Ebrill: £10 – 20 – Jane Lloyd, Hefyd, dymuna Emma Jones, Bu dosbarth Miss Jones yn dathlu 3 Bryndulais, Llanllwni. £5 – 119- Treetops Garage ddiolch i bawb am diwrnod y llyfr gyda Sali Mali a Jac Nid yw’r golygydd o reidrwydd yn Nicky Davies, Blotweth Fach, y cardiau, anrhegion a galwadau y Jwc ym Mhentref bach. Roedd cytuno â’r farn a adlewyrchir yn mhob un o erthyglau CLONC. Gwernogle. £2.50 – 189 – Meinir a dderbyniwyd ar achlysur ei pawb wedi mwynhau yn fawr wrth i Evans, Brynceirch, Llanllwni. £2.50 phenblwydd yn 18 oed. – 7- Huw Smith, 24 Pantyfedwen, Peniel. £2.50 – 150 – Gillian C.Ff.I. Llanllwni George, Maesderi, Llanllwni. Yn ystod 2008 mae Clwb Llanllwni wedi cael amser prysur Penblwydd Arbennig iawn. Ar Fawrth 1af aeth tri aelod Llongyfarchiadau i Emma Harris o’r clwb berfformio’r Ymgom o’r Jones, Golwg y Mynydd ar ddathlu Eisteddfod Sir yn Llanfihangel ei phenblwydd yn 18 oed yn ar Arth. Ar Ebrill 5ed cymerwyd ddiweddar. rhan yn Niwrnod Maes a chafodd ei chynnal ym Mart Caerfyrddin. Genedigaeth Buom yn llwyddiannus iawn yn Llongyfarchiadau i Llinos a Hefin sawl cystadleuaeth. Cafodd Jenny Harries ar enedigaeth merch fach Davies cryn llwyddiant trwy farnu Mared, chwaer i Iestyn a Ffion ac stoc yn ystod y dydd drwy orffen wyres i Tom a Ray, Castle View. yn bedwerydd. Pob lwc i ti ar Hefyd i Russell a Betty Prydderch, lefel Cymru lle fyddi di’n rhan o’r Tyngrug ar enedigaeth ŵyr Aaron tim fydd yn cynrychioli Sir Gâr. Teilo. Llongyfarchiadau i bawb a fu’n cystadlu a diolch i bawb am ein cefnogi ac yn ein dysgu. 16 Mai 2008 www.clonc.co.uk Cefais brofiad arall tua’r un adeg Pwll, Pêl a Phulpud na wnaf mo’i anghofio byth. Roedd Wrth ddewis llyfr i’w ddarllen, byddwn yn naturiol yn edrych yn Mr Bryant, y rheolwr, Sais o ogledd y lle cyntaf ar y teitl. Tybed a fu yna deitl mwy apelgar a chrafog Lloegr, wedi gofyn i Harry Wardell, na “Pwll, Pêl a Phulpud”. Olrhain hanes bywyd yr awdur yw nod y brawd Jack Wardell y barbwr yn llyfr a hynny wedi ei gyflwyno mewn ffordd gywrain a diddorol wrth Tymbl, fynd i mewn i lefel 5 ar fore iddo dreiddio i mewn i’r gorffennol ac edrych yn wrthrychol ar y dydd Sul i wneud yn siwˆr bod y ffas presennol. Mae ardal Pentwyn ger Crosshands lle magwyd Elwyn lo yn glir o nwy cyn bod y dynion yn un o wyth o blant yn agos iawn at ei galon - yn wir, wrth ddarllen yn dod i mewn fore dydd Llun, ac fe hanes ei fagwraeth cefais fy atgoffa o’r hen ddihareb “Ar hyd ei eos, ofynnodd Harry i mi fynd gydag ef. fe gâr dyn y pridd sydd biau wreiddyn”. Roeddem wedi gofalu bod lamp Davy Ar ôl gadael ysgol yn 16 oed, mynd i weithio yn y lofa oedd bron gyda ni. Roedd y lamp hon yn rhedeg yn unig ddewis ond yn fuan, mi ddaeth yn rhan o deulu unigryw a ar olew a byddai’n dangos bod nwy chlos fel un o lowyr gwaith glo’r mynydd mawr. Cafwyd yn y llyfr yn bresennol pan ymddangosai cap ddisgrifiadau byw o’i brofiadau dan ddaear ac y mae hanes sut y glas uwchben y fflam felen. Wedi i gwnaeth y ‘Davy lamp’ achub ei fywyd ym mherfeddion y pwll glo ni gyrraedd y lle ac agor dau ddrws yn atgoffa’r darllenwr o berygl y gwaith. Does dim rhyfedd fod pawb ffordd aer, dyma agor y trydydd ohonom yn llawn edmygedd o’r glöwr. drws, a dyma dynnu nwy lawr o’r ffas a ddiffoddodd y lamp ar unwaith oherwydd nad oedd ocsigen yn bresennol. Dechreuodd Harry Wardell lefen, ac meddai, ‘Elwyn, this is the end. We will never make it’. Credais innau’n bendant na fyddai modd i ni fynd allan oherwydd roedd tipyn o ffordd gyda ni cyn cyrraedd diogelwch awyr iach. Roeddwn yn bedair ar bymtheg oed ar y pryd. Fflachiodd fy ngorffennol o’m blaen. Fy ymateb cyntaf oedd rhedeg nerth fy nhraed, ond ni allwn adael Harri druan ar ôl. Roedd yn ddyn 64 oed ac yr oedd yn hynod brin o anadl. Cydiais ynddo a hanner ei lusgo, gan feddwl y byddem yn syrthio ar unrhyw eiliad gan ein bod yn symud mor gyflym trwy’r tywyllwch. Trwy ryw ryfedd wyrth cyrhaeddodd y ddau ohonom ddiogelwch ar ein pengliniau; petasai’n rhaid i ni fynd ymhellach byddai wedi bod ar ben arnom. Roeddem mewn cymaint o sioc nes i ni fynd at y rheolwr, Mr Bryant, i ddweud yr hanes wrtho, ac fe agorodd ei lygaid mewn syndod. Roedd un peth da am Bryant; er ei fod yn ddyn garw ei ffordd nid oedd yn un i beryglu bywydau pobl, a dywedodd y diwrnod hwnnw, ‘I don’t care if not a single tram of coal comes up from this place, you see to it that the men are safe’. Mae’r hen lamp Davy yn cael lle Mae’r awdur fel y gwyddwn wedi ei freintio â thaldra o 6’3”. parchus yn fy stydi bellach, ac ni fyddwn yma heddiw oni bai amdani. Sylweddolodd sgowtiaid y gêm rygbi yn yr ardal fod gan y gŵr ifanc o Bentwyn botensial mawr fel blaenwr yn yr ail reng. Bu’n chwarae yn gyson dros y Sgarlets ar Barc y Strade a thîm y Gwynion yn Abertawe a llawn ddod i chwarae gyda rhai o enwogion y gêm sef Roy John, Ress Stephens, W. O. Williams, Bryn Meredith, Clem Thomas a.y.b. Cafodd ei ddewis i’r prawf terfynol ym mharc yr Arfau, chwarae dros ei wlad ond yn anffodus ni lwyddodd i gael Cap er iddo gynrychioli Cymru yn erbyn y Llewod Prydeinig yn 1955. Y Pulpud yw’r trydydd pen ac yma eto cawn hanes ei benderfyniad i fynd am y weinidogaeth ac am y gwmnïaeth a’r hyfforddiant yng Ngholeg Trefecca. Roedd hyn yn dilyn ei fagwraeth ar aelwyd Gristnogol ym Mhentywyn a’r cartref wedi ei leoli yn agos iawn at y Capel sydd bellach yn anffodus wedi cau. Ei alwedigaeth gyntaf oedd i’r gymdeithas glos a chynnes ym Mrynaman a Chwmllynfell. Gadawodd ochrau’r mynydd Du yn 1970 a throi am dref y Brifysgol yn Aberystwyth lle bu yn weinidog yn y Tabernacl am 28 mlynedd. Tua deg mlynedd yn ôl dyma droi ei olygon at ei drydedd ofalaeth yma yn Llambed lle mae Elwyn Jenkins wedi bod yn weinidog hynod barchus a gweithgar ac yn gyfaill i Y Parch Elwyn Jenkins a’r teulu y mwau te prynhawn gyda’i gilydd. bawb. Y diweddar Ray Gravell gafodd berswâd ar Elwyn i ysgrifennu ei hunangofiant a hynny yn dilyn cyfweliad Mae gweinidogaeth bro wedi gweithio’n dda radio. Diolch iddo am ymateb mor gadarnhaol. O yn Llanbed, er bod llawer o bentrefi wedi adnabod Elwyn, does dim rhyfedd ei fod wedi bod yn araf iawn i fabwysiadu’r cynllun. penderfynu fod holl elw’r llyfr yn mynd at waith Pan fyddaf yn pregethu gartref yn Shiloh, y Cymorth Cristnogol - elusen sydd yn agos at ei mae’r Presbyteriaid a’r Annibynwyr yn ymuno galon. Pennod 25, adnod 40 o Efengyl Mathew sydd yn yr un oedfa. Rwyf yn dilyn cyfarfodydd yr yn ein hatgoffa o’r geiriau “ Yn wir, rwy’n dweud Henaduriaeth gan y Presbyteriaid, a’r Cwrdd wrthych; yn gymaint ag i chwi ei wneud i un o’r Chwarter gan yr Annibynwyr, a’r gwir yw ein lleiaf o’r rhain, fy nghymrodyr, i mi y gwnaethoch”. bod yn trafod yr un pethau’n gyffredinol yn y Cefais flas rhyfeddol ar ddarllen y llyfr yma gan cyfarfodydd hyn. Y fath wastraff ar adnoddau ac fod yr awdur wedi llwyddo i gyplysi’r gwaith amser yw ein ffordd o grefydda ac mor drist, yn fy glo, rygbi ac Anghydffurfiaeth mam iaith marn i, yw bod y cynllun i uno’r eglwysi rhyddion Gymraeg naturiol sydd yn hawdd ei ddarllen. wedi methu rai blynyddoedd yn ôl. Does ond gobeithio Mae’r ffaith fod y llyfr eisoes wedi gwerthu nad â hi’n rhy hwyr i wasanaethu’r Un Arglwydd ryw allan mewn nifer o’r siopau Cymraeg cyn ddydd. Y mae’n hwyr bryd i ni dyfu ac aeddfedu. Onid noson swyddogol y lansio ar y nos Wener Awstin Sant a ddywedodd un tro, ‘Undeb yn y pethau Ebrill 25 yn Shiloh yn dweud cyfrolau am pwysicaf, rhyddid yn y pethau dibwys ac ym mhob peth, boblogrwydd y llyfr a’r awdur. Ewch ati i’w cariad’? brynu ac rwy’n siŵr y cewch flas arbennig o ddarllen am dri chyfnod pwysig ac amrywiol ym mywyd cyfoethog y Parch Elwyn Jenkins. Pwll, Pêl a Phulpud, Gwasg Gomer £7.99 gan Twynog Davies

www.clonc.co.uk Mai 2008 17 Cornel y Plant II blant blant dan dan 8 8 oed oed

Dôl-Mebyd, Pencarreg, Llanybydder.

Annwyl blant,

Sut ydych chi? Gobeithio eich bod chi gyd yn go lew ac yn barod i liwio llun y mis hwn. Cafodd nifer go dda ohonoch flas ar y lliwio y mis hwn gyda chlod mawr yn mynd i’r hen ffyddloniaid, Miriam Butcher o Gaerdydd, Nia Haf Thomas o Lanybydder a Catrin Rosser o Frynteg. Braf oedd gweld ambell un newydd yn ymuno rhoi cynnig arni hefyd, yn enwedig Rhodri Jac Gregson o Tŷ Mawr, Llanybydder a Carwyn Rosser o Frynteg. Ond yn dod i’r brig y mis hwn mae Manon Dafydd Jones, Erwlon, Cynwyl Elfed, Caerfyrddin. Da iawn a llongyfarchiadau mawr i chi gyd.

Wel, mae’r hen Lincyn Loncyn bach yn paratoi ar gyfer ei wyliau, wythnos yn Cei amdani!Ymarfer da ar gyfer gwersylla yn eisteddfod yr Urdd.

Hwyl i chi gyd am nawr – cofiwch fynd ati i liwio llun y mis hwn a’i ddanfon ataf erbyn dydd Llun, Mai 26ain.

Enw: Cyfeiriad: Enillydd Manon Jones y mis!

Mae Toriad Taclus Wedi newid siop Mae ar Heol Caerfyrddin Ger y Sgwâr Top

18 Mai 2008 www.clonc.co.uk Cyngerdd Pen-blwydd Pwyllgor Pentref Cwmann

Disgyblon Ysgol Carreg Hirfaen Llywyddion y Noson

Côr Meibion Cwmann Sefydliad y Merched Coedmor

Côr Merched Côrisma Sefydliad y Merched Coedmor

Clwb Ffermwyr Ifanc Cwmann Y perfformwyr gorau ar y noson

www.clonc.co.uk Mai 2008 19 Llwyddiant y Clybiau Ffermwyr Ifanc lleol ....

Aelod Hŷn y flwyddyn – Manon Richards, C.Ff.I. Llanwenog Clwb C.Ff.I. Llanwnenog yn ennill Cwpan am y clwb uchaf ei marciau yn Aelod Iau y flwyddyn – Elin Jones C.FF.I. Llanwenog Niwrnod Maes y Sir yn Nhregaron. Enillwyd cwpan barnu stoc iau a chwpan barnu stoc hŷn. Nhw hefyd ennillodd cystadleuaeth Diogelwch Iau.

Cynhaliwyd cystadleuthau Cwis Cymraeg CFFI Cymru yn Theatr Cystadleuaeth Arwydd i Hyrwyddo’r Rali. Gillian Carpenter, Cadeirydd y Felinfach yn ddiweddar. Enillwyd cystadleuaeth y cwis gan Dîm Ceredigion. Sir efo aelodau C.Ff.I. Llanllwni. O’r chwith -Lowri Jones, Sioned Green, Catrin Jones a Manon Richards.

Aelodau C.Ff.I. Llanllwni yn edrych yn smart iawn yn gwisgo eu crysau Llongyfarchiadau i Nerys Thomas, Catrin Evans, Meryl Davies ac newydd. Yn sefyll gyda’r aelodau mae Mr & Mrs Tommy Davies, Tegfan Angharad Lloyd o glwb Llanllwni am gipio’r ail wobr yn y gystadleuaeth Garage. Maent wedi bod yn ddigon caredig i noddi’r clwb. ‘Famous Land Marks’ ac hefyd i Carwyn Lewis a Meryl Davies am ddod yn ail yn y gystadleuaeth ‘Junior Safety Competition’.

Meryl Davies, Rhian Davies, Catrin Evans, Elin Evans a Helen Duffty o Owain Jones, CFfI Cwmann ac aelodau tîm Sir Gâr a fu yn fuddugol yng glwb Llanllwni efo’i arddangosfa ar y thema ‘Year of food and Farming’ a Nghystadeluaeth Adran Hŷn Siarad Cyhoeddus Cymraeg Cymru gyda Hefin wnaeth cipio’r wobr gyntaf. Pob lwc iddynt ar lefel Cymru. Jones yn ennill y wobr am yr unigolyn gorau yn yr adran.

20 Mai 2008 www.clonc.co.uk