2(220) 2011-03-02 egzemplarz bezpłatny GŁOSZIEMI BYCHAWSKIEJ

SOŁTYSI nowa kadencja > 4 str. 2 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 W numerze Mamy zastępcę Mamy zastępcę burmistrza 2 burmistrza

INFORMACJE Z URZĘDU 3 Pani Marta Wołoszyn została zastępcą burmistrza Bychawy. Pracę Sołtysi - nowa kadencja 4 w Urzędzie Miejskim rozpoczęła 1 marca. NARCIARSKA 6 Absolwentka kierunku zarządzanie Przepis na francuskie pierogi 8 i marketing na Wydziale Ekonomicz- Nostalgia, wino i jazz w Bychawskim nym UMCS w Lublinie. Przez dziesięć lat Centrum Kultury 8 związana z Ośrodkiem Pomocy Społecz- nej w Bychawie (w latach 2001-2007 kie- Co z „Pierogami”? 9 rownik tej instytucji). W ostatnich latach przebywała za granicami kraju. Nowości BCK 9 kontakt e-mail:

Kilka słów o szpitalu [email protected] atysek

i bychawskiej służbie zdrowia 9 M arek

Tradycje amatorskiej aktywności M kulturalnej w Bychawie 10 Nad czym pracował Zarząd BTR w 2010 r. 11 Wyniki wyborów sołtysów i rad sołeckich (1-25 II 2011) Sołectwo Sołtys Rada Sołecka Batorz – nie tylko narty! 12 Przewodniczący osiedla Zarząd Osiedla Stanisław Szewczyk Zbigniew Błasik, Zbigniew Słowiński, Bogusław Zemszał Beata Kurant Krzysztof Ładoszek, Stanisław Grabczyński, Stanisław Moląg „Wszystko dla Polski” (cz. 5. Teresa Dziadosz Witold Baran, Tomasz Szwałek, Paweł Michalczak, Marta Pietrzak ostatnia) - sprostowanie 15 Bychawka Druga Kolonia Monika Krasucka Andrzej Flis, Henryk Kostrzewa, Wojciech Krasucki Bychawka Trzecia Kolonia Agnieszka Marzec Dariusz Kłos, Paweł Wiejak, Jadwiga Psujek, Ewa Klimek, Andrzej Korpysa Wystarczy dobre słowo, miły gest 16 Gałęzów Andrzej Okal Ryszard Kowalczyk, Teresa Mizerska, Leszek Salasa, Michał Różycki, Tadeusz Ozimek Gałęzów Kolonia Pierw- Andrzej Mikulski Stanisław Żak, Tadeusz Niezgoda, Magdalena Młynarska Apel prymusa 16 sza Gałęzów Kolonia Druga Aleksander Spust Stanisław Różycki, Jerzy Zarzycki, Andrzej Gryta Barbara Gęba Cezary Kowalski, Dariusz Buczek, Maria Kusiak, Sylwester Krusiński, Tradycyjne jasełka 16 Piotr Gęba Józwów Alicja Florek Kazimierz Siurek, Teresa Gołąb, Zygmunt Kulpa Dzień Bezpiecznego Internetu 17 Kosarzew Dolny Kolonia Witold Matysek Mirosław Malec, Dariusz Małecki, Mirosław Sprawka, Ewa Kostrzewa, Zenon Wójtowicz Łęczyca Jerzy Popławski Urszula Mazik, Piotr Murak, Artur Kozioł Każda babcia była dziewczynką, Leśniczówka Jerzy Rybaczek Artur Wolski, Mieczysław Smutek, Dariusz Flis, Bogdan Kasperek każdy dziadek biegał za piłką 17 Kowersk Marek Jackowski Jerzy Charchoł, Stefan Strumiński, Tomasz Mróz, Tomasz Babiarz Marysin Wojciech Flis Małgorzata Urban, Eugeniusz Łoński, Marzena Mularczyk-Dolecka Osowa Mariola Sobiegraj Ewa Dyjak, Anna Korba, Małgorzata Borowska Zakończył się nabór do nowego Osowa Kolonia Stanisław Klimek Bożena Klimek, Monika Kruk, Stanisław Pawelec projektu 17 Olszowiec Gustaw Szorek Joanna Mucha, Zbigniew Frączek, Edward Dulbas Olszowiec Kolonia Maria Kostruba Ireneusz Nowak, Mirosław Klimek, Franciszek Stefański, Henryka Kostruba, Krystyna Gajur „Już nadchodzi dzika banda!” Podzamcze Czesław Górniak Walerian Kowalik, Józefa Skoczylas, Tadeusz Gryta - bychawskie podziemie kulturowe Romanów Andrzej Gozdal Anna Grzesiak, Eugeniusz Wójcik, Łukasz Gozdal Joanna Gołąb Anna Jaskowiak, Elżbieta Krzysiak, Katarzyna Kasperek, Zbigniew 18 Wierzbicki, Wanda Korba Stara Wieś Pierwsza Piotr Wiśniewski Wiesław Ląd, Tomasz Rozwałka, Urszula Wielgus Stara Wieś Druga Małgorzata Pawełczak Henryk Kowalczyk, Henryk Chrzanowski, Teresa Sadło, Podsumowanie projektu 19 Mirosław Terecha Stara Wieś Trzecia Leszek Boksa Czesław Pochwatka, Andrzej Madej, Krzysztof Tylec, Andrzej Hejno Nowe lokalne strony www 19 Urszulin Stanisław Ziarkowski Stanisław Frączek, Maria Dubielis, Eugeniusz Winiarczyk Wandzin Mirosław Grzesiak Marek Nieściór, Piotr Kamiński, Robert Dyjak, Tomasz Dyś Wincentówek Mariusz Mazurkiewicz Józef Smutek, Ryszard Kryska, Wojciech Kałużny, Stanisław Z kulturą za pan brat 20 Dutkiewicz Wola Duża Stanisław Dyś Zygmunt Makuła, Kazimierz Korba, Mirosław Korba Wola Duża Kolonia Stanisław Gajur Waldemar Kostrzewa, Piotr Kostrzewa, Jerzy Niedźwiedź Czym jest Ośrodek Interwencji Wola Gałęzowska Jan Florek Zbigniew Nawrocki, Robert Mazur, Katarzyna Lipiec, Antoni Ziętek Kryzysowej 20 Wola Gałęzowska Kolonia ------Zaraszów Jacek Łyś Józef Dulbas, Paweł Furgał Zaraszów Kolonia Henryk Kowalczyk Henryk Klapeć, Jacek Łukomski, Józef Dudziński, Leszek Rachwał, W Starej Wsi się działo 21 Ryszard Kwietniewski Zdrapy Krzysztof Mazurkiewicz Grzegorczyk Władysław, Maria Siwek, Sylwia Słowińska, Dariusz USC informuje 22 Korpysa Zadębie Teresa Michalewska Zofia Mazur, Ryszard Gutek, Grzegorz Duda Osiedle nr 1 Zofia Popławska Jan Kasperek, Urszula Ignatowska, Julita Głąb, Tomasz Januszek Osiedle nr 2 Artur Płaza Anna Dulbas, Robert Bielak, Jarosław Bartoszek, Kazimierz Dudkiewicz

Wydawca | Redaktor naczelna Monika Głazik |Łamanie Marek Matysek| Nakład 1200 egz. ISSN 1429-1932 Adres: Redakcja „Głosu Ziemi Bychawskiej” 23-100 Bychawa, ul. Marsz. J. Piłsudskiego 22 tel. (0-81) 56-60-144, 56-60-004 w. 46 Kontakt [email protected] Strona www.bychawa.pl | Dyżury redakcji pełnione są codziennie (pon.-pt.) w godz. 730-1530 Druk STANDRUK, ul. Stefczyka 32, 20-151 www.standruk.com Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych ogłoszeń. str. 3 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 INFORMACJE Z URZĘDU Burmistrz o budżecie Szanowni Państwo! go samorządu, kierując jednocześnie działania inwe- jest mówienie prawdy, a nie tylko składanie obietnic 22 lutego Rada Miejska w Bychawie uchwaliła budżet stycyjne tam, gdzie otrzymaliśmy wsparcie finansowe bez pokrycia, których niespełnienie podważyć może gminy na rok 2011. Powstawał on w szczególnego ro- ze strony budżetu państwa bądź Unii Europejskiej. Do- zaufanie do burmistrza i rady miejskiej. Przedstawiam dzaju okolicznościach. Jego podstawę stanowił projekt skonale zdaję sobie sprawę z oczekiwań mieszkańców Państwu przyjęte wspólnie najważniejsze rozwiązania, przedstawiony przez mojego poprzednika 15 listopa- i ogromnej skali potrzeb, których zaspokojenie nie składające się na kształt budżetu w roku 2011 r. Jedno- da 2010 r., do którego to wniosłem po konsultacjach tylko wykracza poza ramy tegorocznego budżetu, ale cześnie zapowiadam, że w najbliższym numerze „GZB” z radnymi szereg bardziej lub mniej znaczących popra- również całej rozpoczętej niedawno nowej kadencji omówię stan naszej gminy na początku nowej kaden- wek i uzupełnień. Ostateczny kształt przyjętych roz- samorządu bychawskiego. Licząc na zrozumienie nie- cji, wskazując jej blaski i cienie. Będzie to podstawą do wiązań był szeroko omawiany podczas blisko 40 spo- łatwej sytuacji finansowej gminy starałem się bardzo planowania dalszych działań inwestycyjnych, o czym tkań z mieszkańcami w ubiegłym miesiącu (zebrania rzetelnie informować wszystkich zainteresowanych informacji również nie zabraknie. zarządów osiedli oraz sołeckie). Staraliśmy się – na o realiach ekonomicznych i inwestycyjnych związa- Burmistrz Bychawy miarę skromnych możliwości – zabezpieczyć funkcjo- nych z naszą działalnością. Nie zawsze były to treści Janusz Urban nowanie wszystkich jednostek organizacyjnych nasze- przyjemne dla ucha... Myślę, że tym bardziej istotne Budżet Gminy Bychawa 2011 (zł) DOCHODY 26 442 677,50 WYDATKI 27 672 640,50 Wydatki bieżące (zadania własne i zlecone) 22 649 467,34 WYDATKI BIEŻĄCE Wydatki majątkowe 5 023 173,06 KULTURA I OCHRO- Zadania własne gminy 18 558 894,34 zł zł NA DZIEDZICTWA 633 826,00 OŚWIATA I WYCHO- NARODOWEGO WANIE 10 239 899,05

Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby 422 218,72 INFORMACJE Z URZĘDU MIEJSKIEGO W BYCHAWIE Szkoły podstawowe 5 873 958,00 Biblioteki 191 086,00 Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych 460 088,00 Pozostałe zadania w zakresie kultury 20 521,65 Przedszkola 931 454,00 KULTURA FIZYCZNA Zadania w zakresie kultury fizycznej 88 900,00 Gimnazja 1 917 838,00 ADMINISTRACJA Dowożenie uczniów do szkół 603 718,00 PUBLICZNA 2 957 035,00 Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli 51 429,00 Urzędy wojewódzki 108 583,00 Stołówki szkolne i przedszkolne 264 808,00 Rady gmin 126 200,00 Pozostała działalność 136 609,05 Urzędy gmin 2 653 752,00 Promocja jednostek samorządu terytorialnego 36 000,00 OCHRONA Zwalczanie narkomanii i przeciwdziałanie 145 000,00 ZDROWIA alkoholizmowi Pozostała działalność 32 500,00 POMOC SPOŁECZNA 1 344 601,00 BEZPIECZEŃSTWO Ośrodki pomocy społecznej 336 000,00 PUBLICZNE O 252 310,69 Dodatki mieszkaniowe 235 305,00 OCHRONA PRZE- Zasiłki stałe 220 000,00 CIWPOŻAROWA Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na Ochotnicze straże pożarne 194 350,69 ubezpieczenia emerytalne i rentowe 287 000,00 Zarządzanie kryzysowe 56 960,00 Usługi opiekuńcze 89 193,00 Pozostała działalność 1000,00 Pozostała działalność 150 000,00 OBSŁUGA DŁUGU PUBLICZNEGO 362 629,00 EDUKACYJNA OPIE- Świetlice szkolne, doskonalenie nauczycieli 46 904,00 KA WYCHOWAWCZA TRANSPORT 1 061 965,04 GOSPODARKA I ŁĄCZNOŚĆ KOMUNALNA Drogi publiczne powiatowe 30 000,00 I OCHRONA 1 013 197,00 Drogi publiczne gminne 476 965,04 ŚRODOWISKA GOSPODARKA 93 124,00 Oczyszczanie miast i wsi 471 400,06 MIESZKANIOWA Utrzymanie zieleni w miastach i gminach 14 276,00 DZIAŁANOŚĆ Plany zagospodarowania przestrzennego 104 934,92 Schroniska dla zwierząt 16 600,00 USŁUGOWA Opracowania geodezyjne i kartograficzne Oświetlenie ulic, placów i dróg 487 000,00 ROLNICTWO Izby rolnicze, pozostała działalność 63 878,00 Gospodarka odpadami 1 830,00 I ŁOWIECTWO Pozostała działalność 22 091,06 Zadania zlecone ustawami (obrona narodowa, pomoc społeczna) 4 021 375,00 W tabeli zostały ujęte główne wydatki bieżące gminy. Cały Projekt budżetu gminy na rok 2011 jest dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy Bychawa/ Rada Miejska/Uchwały. Wydatki majątkowe

Zadania własne gminy 4 894 699,41 zł OŚWIATA I WYCHOWANIE Szkoły podstawowe 96 000,00 TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ 4 257 099,00 OCHRONA ZDROWIA Szpitale 50 000,00 GOSPODARKA Drogi publiczne wojewódzkie 70 000,00 KOMUNALNA I OCHRONA Gospodarka ściekowa, gospodarka odpada- 487 204,14 Drogi publiczne powiatowe 29 000,00 ŚRODOWISKA mi, oświetlenie ulic, placów, dróg Drogi publiczne gminne 3 932 099,00 Zadania realizowane w drodze umów i porozumień między jst (informaty- Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 226 000,00 ka, administracja publiczna) 128 473,75 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA Ochotnicze straże pożarne 4 396,27 PRZECIWPOŻAROWA Bezpłatne porady prawne INWESTYCJE 2011 9 marca 2011 r. w Urzędzie Miejskim w Bycha- wie, ul. Partyzantów 1, II p. w godz. 10-14 będzie Zadanie inwestycyjne Plan wydatków w 2011 /zł/ pełniony dyżur prawnika Biura Porad Obywatel- skich i Prawnych, podczas którego mieszkańcy Przebudowa drogi Zadębie – Wandzin wraz z ulicą Rataja 3 782 000,00 gminy Bychawa będą mogli uzyskać bezpłatną Przebudowa drogi w Woli Gałęzowskiej 133 000,00 poradę prawną. Budowa chodnika ul. G. Roweckiego 4000,00 Dokumentacja przebudowy drogi w Starej Wsi Drugiej – środki funduszu sołeckiego 7899,00 Zakup wiaty przystankowej w Gałęzowie – środki funduszu sołeckiego 4396,27 Zabezpieczenie dna wąwozu lessowego wraz z odbudową drogi Gałęzów – Gałęzów Kolonia Pierwsza 226 000,00 Pracownik Urzędu Dokumentacja i wykonanie oświetlenia wiaty – garażu OSP w Zaraszowie – środki funduszu sołeckiego 4396,00 Skarbowego pomoże Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Woli Gałęzowskiej (zadanie realizowane w latach 2011-2015) 96 000,00 wypełnić PIT Budowa kanalizacji sanitarnej przy ul. Armii Krajowej w Bychawie 56 000,00 Burmistrz Bychawy w porozumieniu z Naczelni- kiem II Urzędu Skarbowego w Lublinie, pragnąc Modernizacja oczyszczalni ścieków 15 000,00 ułatwić mieszkańcom gminy Bychawa wywiąza- Dokumentacja oświetlenia drogi w Starej Wsi Trzeciej – środki funduszu sołeckiego 9639,00 nie się z obowiązku złożenia zeznań podatko- RAZEM 4 339 134,00 wych od osób fizycznych za 2010 rok informuje, że: w dniu 9.03.2010 r. w godzinach 9:00 - 13:00 w sali konferencyjnej Urzędu Miejskiego w By- opr. mg chawie będzie pełnił dyżur pracownik Urzędu Skarbowego w Lublinie. str. 4 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Sołtysi - nowa kadencja

Mieszkańcy naszej gminy wybrali już władze sołeckie. Wybory sołtysa odbyły się w 36 miejscowo- ściach i w obu osiedlach. Nowych sołtysów wybrano w Gałęzowie, Romanowie, Zadębiu, Bychaw- ce Drugiej Kolonii, Bychawce Pierwszej, Bychawce Trzeciej, Józwowie, Marysinie. Zmienili się też przewodniczący zarządów osiedli (nr 1 i 2) w Bychawie. W pozostałych miejscowościach miesz- kańcy wybrali na kolejną kadencję te same osoby. Jedynie w Woli Gałęzowskiej Kolonii wybory nie przyniosły rozstrzygnięcia – nie było chętnych. Kolejne wybory w tej miejscowości odbędą się w marcu, w terminie wskazanym przez burmistrza. Ciekawe liczby z wyborów sołtysów Największa frekwencja mieszkańców była na zebraniu Osiedla nr 1 – 120 mieszkańców oraz w so- łectwach: Gałęzowie – 84, Woli Gałęzowskiej – 81, Starej Wsi Pierwszej – 65, Wandzinie – 58; najmniejsza w Urszulinie – na zebranie przybyło 13 osób. 4 kandydatów na przewodniczącego zarządu zgłosili mieszkańcy Osiedla nr 2. 0 głosami wygrał wybory sołtys Józwowa: po dwukrotnym tajnym głosowaniu, które przyniosło równoważny wynik, odbyło się losowanie. Bychawka Pierwsza Bychawka Druga 0 kandydatów na sołtysa było w Woli Gałęzowskiej Kolonii.

Stanisław Szewczyk atysek Mamy teraz więcej kobiet we władzach sołeckich i osiedlowych: sołtysami jest 11 kobiet. W po- Beata Kurant przedniej kadencji było 8 kobiet. 54 lata. 1. kadencja. Rolnik, M opr. MG wiceprezes Zarządu Gminnego 41 lat. 3. kadencja. Prowadzi OSP w Bychawie, gospodarz OSP działalność gospodarczą. arek w Bychawce Pierwszej. M

Bychawka Trzecia Kolonia Gałęzów Gałęzów Kolonia Pierwsza Agnieszka Marzec Bychawka Trzecia Bychawka Druga Kolonia Andrzej Okal Andrzej Mikulski 31 lat. 2. kadencja. Wybrana Monika Krasucka 50 lat. 1. kadencja. Technik Teresa Dziadosz sołtysem w wyborach uzupeł- 52 lata. 3. kadencja. Rolnik. budowlany. Rolnik. Prezes OSP 27 lat. 1. kadencja. Rolnik, niających w 2009 r. Wyższe Masarz – kucharz. Prezes OSP 53 lata. 1. kadencja. Pracuje Gałęzów. dwie córki. wykształcenie agroturystycz- Gałęzów Kolonia Pierwsza. w Lublinie, w służbie zdro- ne. Zajmuje się domem, w wol- wia. nych chwilach szyje.

Gałęzów Kolonia Druga Grodzany Józwów Kosarzew Dolny Kolonia Leśniczówka Aleksander Spust Barbara Gęba Alicja Florek Witold Matysek Jerzy Rybaczek 4. kadencja. Technik budowla- 59 lat. 3. kadencja. Rolnik. 67 lat, 4. kadencja. Od 50 59 lat. 3. kadencja. Renci- ny, emerytka. 1. kadencja. Rolnik. lat strażak OSP Gałęzów Kolo- sta. nia Druga, od 20 lat prezes tej straży.

Kowersk Marysin Osowa Kolonia Łęczyca Wojciech Flis Osowa Stanisław Klimek Marek Jackowski Mariola Sobiegraj Jerzy Popławski 23 lata. 1. kadencja. Stu- 47 lat. 4. kadencja. Wybra- 3. kadencja. Radny Rady Miej- dent. 37 lat. Z zawodu krawcowa. ny w wyborach uzupełniających skiej w Bychawie (kadencja 51 lat. 5 kadencja. Rolnik. Pracuje zawodowo, udziela się w 2001 r. 2010-2014), prezes OSP w Ko- społecznie i dokształca się. wersku. INFORMACJE Z URZĘDU MIEJSKIEGO W BYCHAWIE str. 5 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011

Bychawka Pierwsza BychawkaOlszowiec PierwszaKolonia BychawkaPodzamcze Pierwsza Bychawka Pierwsza Bychawka Pierwsza Romanów Skawinek Stanisław Szewczyk StanisławMaria Kostruba Szewczyk StanisławCzesław Górniak Szewczyk Stanisław Szewczyk Stanisław Szewczyk Olszowiec Andrzej Gozdal Joanna Gołąb Gustaw54 lata. Szorek 1. kadencja. Rolnik, 54 lata. 1.5. kadencja. Rolnik,Rolnik. 54 lata. lata. 1. 4. kadencja. kadencja. Rolnik, Z wy- 54 lata. 1. kadencja. Rolnik, 54 lata. 1. kadencja. Rolnik, wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezesMatka dwóch Zarządu synów i Gminnego córki, wiceprezeskształcenia Zarządu technik Gminnego - me- wiceprezes30 lat. 1. kadencja. Zarządu Gminnego wiceprezes49 lat. 6. Zarządu kadencja. Gminnego Sołtys 72OSP lata.w Bychawie, 2. kadencja. gospodarz Renci OSP- OSPdziała w Bychawie, w Komitecie gospodarz Rodziciel OSP- OSPchanik. w Bychawie, Rolnik. gospodarz Pracuje OSP ko- OSP w Bychawie, gospodarz OSP OSPSkawinka w Bychawie, od 1990 gospodarz r. Prowadzi OSP sta.w Bychawce Pierwszej. wskim. Bychawce Pierwszej. wmisjach Bychawce LubelskiejPierwszej. Izby w Bychawce Pierwszej. wdziałalność Bychawce Pierwszej. gospodarczą – Rolniczej. branża ubezpieczeniowa. INFORMACJE Z URZĘDU MIEJSKIEGO W BYCHAWIE

Bychawka Pierwsza Bychawka Pierwsza BychawkaStara Wieś PierwszaTrzecia BychawkaUrszulin Pierwsza BychawkaWandzin Pierwsza Stara Wieś Pierwsza Stanisław Szewczyk StaraStanisław Wieś Szewczyk Druga StanisławLeszek Boksa Szewczyk Stanisław Szewczyk Ziarkowski StanisławMirosław GrzesiakSzewczyk Piotr Wiśniewski 54 lata. 1. kadencja. Rolnik, 54Małgorzata lata. 1. Pawełczak kadencja. Rolnik, 5452 lata. 3.1. kadencja,kadencja. wybranyRolnik, 5455 lata.lat. 3.1. kadencja.kadencja. Rolnik.Rolnik, 5463 lata. 2.1. kadencja. Emeryt.Rolnik, 54wiceprezes lata. 5. kadencja. Zarządu GminnegoTechnik wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezesw wyborach uzupełniających Zarządu Gminnego w wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezesCzłonek zarządu Zarządu Bychawskiego Gminnego pszczelarstwa.OSP w Bychawie, gospodarz OSP OSP44 lata.w Bychawie, 2. kadencja, gospodarz wybra OSP- OSP2005 w r.Bychawie, Rolnik. gospodarz OSP OSP w Bychawie, gospodarz OSP OSPTowarzystwa w Bychawie, Regionalnego. gospodarz OSP w Bychawce Pierwszej. wna Bychawce w wyborach Pierwszej. uzupełniających w Bychawce Pierwszej. w Bychawce Pierwszej. w Bychawce Pierwszej. w 2010 r. Rolnik.

BychawkaWincentówek Pierwsza BychawkaWola Duża Pierwsza Bychawka Pierwsza BychawkaWola Gałęzowska Pierwsza ZaraszówBychawka Pierwsza StanisławMariusz Mazurkiewicz Szewczyk Stanisław Szewczyk Dyś WolaStanisław Duża Szewczyk Kolonia StanisławJan Florek Szewczyk ...... JacekStanisław Łyś Szewczyk Stanisław Gajur 5439 lat.lata. 2. 1. kadencja. kadencja. Funkcjo Rolnik,- 54... lata. lat. 1.6. kadencja.kadencja. Rolnik, 54 lata. 1. kadencja. Rolnik, 5954 lata. lat. 1. 6. kadencja. kadencja.Zatrud Rolnik,- 3554 lata.lat. 3.1. kadencja.kadencja. Rolnik, nariuszwiceprezes Straży Zarządu Ochrony Gminnego Kolei wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezes Zarządu Gminnego nionywiceprezes w szkole Zarządu w Woli Gminnego Gałę- wiceprezes Zarządu Gminnego OSP w Bychawie, gospodarz OSP OSP w Bychawie, gospodarz OSP OSP52 lata.w Bychawie, 3. kadencja. gospodarz Rolnik OSP zowskiejOSP w Bychawie, gospodarz OSP OSP w Bychawie, gospodarz OSP w Bychawce Pierwszej. w Bychawce Pierwszej. whodowca Bychawce gołębi Pierwszej. pocztowych. w Bychawce Pierwszej. w Bychawce Pierwszej.

Osiedle nr 2 BychawkaZaraszów KoloniaPierwsza BychawkaZdrapy Pierwsza Bychawka Pierwsza BychawkaOsiedle nr 1Pierwsza Bychawka Pierwsza Artur Płaza StanisławHenryk Kowalczyk Szewczyk StanisławKrzysztof SzewczykMazurkiewicz StanisławZadębie Szewczyk StanisławPopławska Szewczyk Zofia Stanisław Szewczyk Lat 44. Z wykształcenia na- atysek 5459 lata. lat. 1. 4.kadencja. kadencja. Rolnik, Od 5462 lata.lata, 1.2. kadencja. kadencja, Rolnik, ren- 54Teresa lata. Michalewska 1. kadencja. Rolnik, 5452 lata. 1. kadencja. Rolnik,Z zawo- 54uczyciel. lata. 1. Wiceprezeskadencja. Rolnik, Lokal- du technolog żywności. 25 lat nej Grupy Działania „Kraina

M wiceprezes1994 r. inkasent Zarządu Gminnegopodatku. wiceprezescista, członek Zarządu OSP Gminnego Zdrapy, wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezes Zarządu Gminnego wiceprezes Zarządu Gminnego OSPRolnik, w Bychawie, konserwator gospodarz wodocią OSP- OSPrady w parafialnejBychawie, gospodarz i kołek OSProl- OSP59 lat.w Bychawie, 1. kadencja. gospodarz OSP OSPpracy w Bychawie,w Okręgowej gospodarz Spółdzielni OSP OSPwokół w Bychawie, Lublina”. gospodarz Przewodni OSP- guw Bychawcegminnego. Pierwszej. wniczych. Bychawce Pierwszej. w Bychawce Pierwszej. wMleczarskiej Bychawce Pierwszej. w Bychawie, wczący Bychawce Komitetu Pierwszej. Współpracy arek z La Chapelle sur Erdre. M str. 6 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 NARCIARSKA BYCHAWA w Batorzu atysek M arek M Monika Głazik rencje w dwóch dyscyplinach (narciarstwo alpejskie i snowboard) trwały do południa. Jacnia koło Adamowa, Tomaszów Lu- W zawodach wzięło udział 107 zawodników belski. Miejscowości te łączy fakt orga- w różnym wieku. nizowania u siebie Family Cup – amator- Najlepszy wynik turnieju – 19,15 s, osią- skich mistrzostw w narciarstwie alpej- gnął Bogdan Mazur, bychawianin miesz- skim, biegowym i snowboardzie. W lu- kający w Warszawie, startujący w kategorii „Narciarska Bychawa” udała się zna- tym, dołączyło do nich również nasze open do lat 45. W tej kategorii toczyła się komicie. Rangę imprezy podniosła obec- miasto: turniej „Narciarska Bychawa” najbardziej zaciekła rywalizacja, zmierzyło ność przedstawicieli władz samorządowych, wszedł do kalendarza imprez organizo- się ze sobą aż 24 zawodników, a wyniki róż- m.in. Pawła Pikuli, starosty lubelskiego, Ja- wanych dla amatorów narciarstwa. Stało niły się tylko setnymi sekundy (różnica wy- nusza Urbana, burmistrza Bychawy, Henry- się to dzięki zaangażowaniu kilku miesz- niku między II a III miejscem w tej kategorii ka Romanka, burmistrza Batorza, Henryka kańców Bychawy, uprawiających te zimo- wyniosła 0,06 s!). Nie inaczej było w kate- Dudziaka, radnego Sejmiku Województwa we dyscypliny sportu. Patronat nad im- gorii open od 46 lat, którą wygrał Andrzej Lubelskiego, Grzegorza Szaconia, przewod- prezą objął Burmistrz Bychawy. Migryt z Bychawy (wynik 21,06 s); drugie niczącego Rady Miejskiej w Bychawie, Pio- i trzecie miejsca zajęli Ryszard Grudzień tra Gęby, dyrektora Bychawskiego Centrum Przedsiębiorcy z Bychawy, Marta i Ma- (24,56 s) i Roman Rusinek (24,97 s). Wyni- Kultury. Co prawda goście na nartach, nie rek Krzyżakowie oraz nauczyciel, Andrzej ki kolejnych w tabeli (IV i V miejsce) – Marka jeździli, ale za to wręczyli 40 pucharów! Miszczak, uwielbiają jazdę na nartach. Żaka i Waldemara Kota – różniły się rów- Impreza udała się dzięki zaangażowa- Czas po pracy i weekendy spędzają aktyw- nież o wspomniane 0,06 s. Z pań najlepsze niu wielu osób. Organizatorzy i sponsorzy nie na okolicznych stokach. Pasją zarazili okazały się Anna Mazurek i Marzena Żak. zadbali o ciepłe napoje i gorący poczęstu- swoje rodziny i znajomych, Pan Andrzej rów- Młodzi wypadli równie dobrze. Czterna- nek oraz o nagrody i upominki. Za pośred- nież uczniów w szkole. Próbują sił również stoletni Jakub Gryta wygrał zawody w ka- nictwem naszej gazety serdecznie dziękują w amatorskich mistrzostwach narciarskich, tegorii gimnazjum z wynikiem 20,58 s, Ma- sponsorom oraz wszystkim osobom zaanga- organizowanych między innymi we wspo- teusz Daśko w kategorii kl. I-III (25,53 s), żowanym za pomoc w organizacji imprezy. mnianych we wstępie miejscowościach. To Wojciech Mazur w kategorii kl. IV-VI (23,67 oni wpadli na pomysł zorganizowania nowej s). Z dziewcząt najlepsze okazały się: Julia Film z „Narciarskiej Bychawy” do obej- bychawskiej imprezy - turnieju „Narciarska Biedroń (27,16 s), Alicja Krzyżak (33,96 s) rzenia na bychawa.pl. Bychawa”. i Wiktoria Kryska (25,67 s). - Od dłuższego czasu kiełkował nam Nieco mniejsze było zainteresowanie snow- w głowie pomysł zorganizowania turnieju, boardem. Najlepsze wyniki w tej dyscypli- który wypromowałby nasze miasto i zgro- nie uzyskali: Hubert Szymański (27,44 s), madził narciarzy z naszej miejscowości Patryk Kot (28,64 s) i Tomasz Rusinek i okolic. Jako, że w Bychawie stoku narciar- (29,14 s). skiego nie ma i na razie chyba nie będzie, wybór padł na Roztocze, bo na Roztocze jest od nas przysłowiowy rzut beretem. Mijasz Starą Wieś i już witają nas „góry” – mówi Andrzej Miszczak. Najbliższy stok narciarski jest w Batorzu, pół godziny jazdy samochodem. Bardzo go- ścinny okazał się właściciel stoku, Wojciech Gąska, który udostępnił wyciąg w niedzielne przedpołudnie, jak również wójt tej gminy, Henryk Michałek, który zaprosił do siebie narciarzy. Imprezę opieką medialną objęło Radio Lublin. Tak na marginesie, w przy- szłym roku „Narciarska Bychawa” wejdzie do kalendarza imprez organizowanych przez tę lubelską rozgłośnię. Radio obejmie nad nią patronat, i będzie jej głównym organiza- torem i... sponsorem. Cieszymy się bardzo! 20 lutego o godzinie 8.30 na stoku w Ba- torzu zgromadziła się ponad setka uczestni- atysek

ków oraz spora publiczność. Rozmiar przed- M sięwzięcia zaskoczył wszystkich. Konku- arek M str. 7 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011

Wyniki turnieju w narciarstwie alpejskim i snowboardzie „NARCIARSKA BYCHAWA” 20 luty 2011 r. stok w Batorzu

NARCIARSTWO ALPEJSKIE Wynik Kategoria wiekowa Imię i nazwisko (w sekundach) Miejsce kl. I-III dziewczęta szkoła podstawowa Alicja Krzyżak 29,41 I Alicja Ścibura 34,56 II Magdalena Mazur 39,35 III Wiktoria Zarzeczna 68 IV Alicja Rolek 91 V kl. IV-VI szkoła podstawowa Wiktoria Kryska 25,67 I Karolina Grodzińska 26,08 II Wiktoria Maciejczyk 27,78 III Paulina Sawicka 29,81 IV Maria Rząd 29,81 V gimnazjum Julia Biedroń 27,16 I

Alerksandra Płaza 27,55 II atysek Magdalena Wilczek 28,78 III Karolina Pikul 36,84 IV M Saba Jolanta 38,25 V Ryszard Grudzień, Andrzej Migryt, Roman Rusinek - zwycięzcy turnieju w kategorii szkoła OPEN 45 + arek ponadgimnazjalna Jagoda Żak 34,39 I M kobiety Open do lat 45 Anna Mazurek 26,06 I Edyta Ścibura 28,56 II Anita Chorąży 29,15 III Beata Kot 29,24 IV Irena Mazur 29,54 V Open powyżej lat 45 Marzena Żak 31,12 I Jolanta Pomorska 32,85 II Za ufundowanie Za sponsoring kl. I-III chłopcy szkoła podstawowa Mateusz Daśko 25,53 I Damian Daśko 27,75 II pucharów dla: i pomoc Dawid Rapa 29,69 III Krystian Daśko 29,81 IV • Marszałka Województwa Lubelskiego, w organizacji dla: Oskar Mituła 29,94 V Piotr Dworak 30,74 VI Pana Krzysztofa Hetmana Mateusz Malec 32,09 VII • S t a r o s t y Lubelskiego, P a n a P a w ł a Pana Wojciecha Gąski Igor Krystyniak 33,77 VIII Pana Piotra Wojtasia Maciej Paszkiewicz 38,52 IX Pikuli kl. IV-VI • Wójta Gminy Batorz, Pana Henryka Pana Mariusza Grodzińskiego szkoła podstawowa Wojciech Mazur 23,67 I Pana Sławomira Mazurka Arkadiusz Nieściur 24,28 II Michałka Karol Sosnówka 26,15 III • Przewodniczącego Komisji Edukacji, Pana Andrzeja Rapy Patryk Saba 28,10 IV Pana Janusza Rząda Artur Wilczek 28,64 V Kultury, Sportu, Turystyki Sej- Jakub Szacoń 32,79 VI miku Województwa Lubelskiego, Pana Romana Rusinka Aleksander Duda 35,59 VII Pana Krzysztofa Szafranka Michał Król 35,67 VIII pana Henryka Dudziaka Michał Rząd 36,64 IX • Dyrektora Departamentu Kultury, Pana Andrzeja Grzywy Michał Rzucidło 47,25 X Pana Sylwestra Szwajkowskiego gimnazjum Jakub Gryta 20,58 I Edukacji i Sportu, Pana Mirosława Rajmund Gryta 22,60 II Korbuta Pana Grzegorza Kryski Michał Miszczak 24,90 III Pani Ilony Holweg Bartłomiej Kamiński 27,14 IV • Przewodniczącego Rady Miejskiej Patryk Michaluch 29,44 V w Bychawie, P a n a G r z e g o r z a Pana Tomasza Kołodyńskiego Dawid Misc 39,34 VI Szaconia Pana Andrzeja Migryta szkoła Przemysław Bobrowicz 23,10 I ponadgimnazjalna • Dyrektora Bychawskiego Centrum Pana Marcina Juryckiego Wojciech Migryt 23,69 II Pana Andrzeja Gryty Piotr Sykuła 24,34 III Kultury, Pana Piotra Gęby Marcin Smyl 25,67 IV • Komendanta Komisariatu Policji Pana Ireneusza Jamroza Grzegorz Gnat 26,34 V Pana Piotra Skórki Cezary Mierzwa 26,69 VI w Bychawie, k o m i s a r z a M a r i u s z a Adrian Nowogrocki 26,87 VII Kołtuna Pana Marcina Regmunta Łukasz Winiarczyk 27,29 VIII Pani Zofii Popławskiej Hubert Wójcicki 32,47 IX • Księdza Tomasza Gapa, wikariusza Wojciech Wieleba 32,54 X w parafii pw. Jana Chrzciciela w By- Pana Mateusza Wróblewskiego Dominik Tudrujek 33,50 XI Pana Bogdana Mazura Konrad Wójcicki 38,45 XII chawie • Pana Wojciecha Gąski, właściciela sto- Pana Artura Płazy mężczyźni Open do lat 45 Bogdan Mazur 19,15 I Grzegorz Wojdaszka 20,69 II ku w Batorzu Mirosław Biedroń 20,76 III Janusz Krawczyk 20,96 IV dziękują: Piotr Olejarski 21,25 V Burmistrz Bychawy, Janusz Urban Łukasz Zyśko 22,44 VI Robert Rogala 22,78 VII oraz organizatorzy: Marta i Marek Bartosz Kołtusz 22,82 VIII Krzyżakowie oraz Andrzej Miszczak Robert Bielak 24,12 IX Marcin Flis 24,39 X Grzegorz Gryta 24,45 XI Marcin Dyś 24,74 XII Marcin Mazurkiewicz 24,90 XIII Maciek Mazur 25,28 XIV Mariusz Grudziński 25,64 XV Janusz Kośka 25,76 XVI Andrzej Rapa 26,00 XVII Grzegorz Kryska 26,18 XVIII Janusz Rząd 26,90 XIX Mariusz Król 27,14 XX Michał Krawczyk 29,33 XXI Jarosław Pietrek 31,26 XXII Mateusz Wróblewski 41,91 XXIII Open powyżej 45 Andrzej Migryt 21,06 I Ryszard Grudzień 24,56 II Roman Rusinek 24,97 III Marek Żak 25,02 IV Waldemar Kot 25,08 V Mieczysław Tracz 26,24 VI Sylwester Krusiński 26,51 VII Tomasz Żak 27,55 VIII Jerzy Pociej 33,53 IX SNOWBOARD dziewczęta do lat 15 Alicja Krzyżak 33,96 I Monika Łoś 38,96 II chłopcy do 15 lat Maciej Kułak 34,33 I Dominik Łoś 40,09 II powyżej 15 lat Hubert Szymański 27,44 I Patryk Kot 28,64 II Tomasz Rusinek 29,14 III Marek Gąbka 30,68 IV Michał Bielak 30,68 V atysek M arek M str. 8 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011

Współpraca międzynarodowa Przepis na francuskie pierogi

Artur Płaza nerskiego dla Gimnazjum nr 1 w Bychawie „Śladami Igi”, powstało po tym jak kilkana- im. Obrońców Ojczyzny Collège Le Grand ścioro Francuzów przebyło bryczką i zaku- Znane nam są gałęzowskie, ruskie, le- Beauregarde. pionym w naszej gminie koniem (Igą wła- niwe, z kaszą... Ale, jeśli nie liczyć piero- śnie) drogę z Bychawy do La Chapelle. gów z ciasta francuskiego, to „francuskie Kwiecień Cel wyprawy to promowanie międzyna- pierogi” tak naprawdę jeszcze nie istnie- Do Bychawy zawita grupa uczniów z Ly- rodowej współpracy wśród mieszkańców ją. Być może na jednak pojawią się na fe- ceum Monge – La Chauviniere. W ramach Europy. Ten kilkudniowy pobyt w Bycha- stiwalu pierogów w Bychawie, gdyż rok wymiany z Zespołem Szkół Zawodowych w wie kończy survivalowy rajd francuskich 2011 zapowiada się w naszej gminie bar- Bychawie, w dniach od 5 do 14 kwietnia bę- śmiałków. dzo interesująco, jeśli chodzi o współpra- dzie u nas 23 uczniów i 4 profesorów. cę międzynarodową. Ale po kolei, co się Bychawskie Stowarzyszenie Współpra- zdarzy w 2011 r.? Maj cy Międzynarodowej zaprasza wszystkich W dniach 11-20 maja do Gimnazjum chętnych do pracy nad tymi projektami. Luty nr 1 w Bychawie zawita grupa uczniów W bogactwie planowanych spotkań każdy W Regionie Pays de Loire (region La Cha- z Collège Bouregarde. Towarzyszyć im bę- znajdzie coś dla siebie. Mieszkańców gmi- pelle sur Erdre) Europejskie Centrum Kul- dzie Pani Helena Bocher, prezydent stowa- ny, którzy zechcą się wpisać w międzyna- tury zorganizowało w dniach 1-21 lute- rzyszenia miast bliźniaczych La Chapelle rodową promocję naszego miasta przyjmie- go cykl imprez kulturalnych związanych i Bychawy. W programie dyskusja z władza- my z radością. Ucieszy nas też każdy pomysł z obecnością Polski w tym regionie, pod mi gminy o dalszych relacjach partnerów. na dalszą współpracę z partnerskim mia- wspólnym tytułem „Od Koguta do Orła”. stem La Chapelle sur Erdre. Pomysły i swój Kogut to oczywiście symbol Francji, Orzeł Czerwiec udział w projektach prosimy zgłaszać człon- zaś związany jest od wieków z Polską. Do Grupa podopiecznych i pracowników Śro- kom naszego stowarzyszenia oraz redakcji udziału w tych wydarzeniach kulturalnych dowiskowego Domu Samopomocy w By- „Głosu Ziemi Bychawskiej”. zostały zaproszone organizacje mające kon- chawie, będzie goszczona przez partnerów takty z Polską, w tym z Polonią we Francji. z Francji wraz z delegacjami Rwandy i Pa- Poszukujemy chętnych rodzin do W programie spotkań z naszą kulturą domi- lestyny. W programie przewidziano spar- goszczenia Francuzów w dniach 23- nują filmy i muzyka oraz debaty na ich te- takiadę pensjonariuszy zaprzyjaźnionych 26 lipca. Oprócz udziału w ciekawym mat. Stowarzyszenia miast bliźniaczych La ośrodków. projekcie i okazji do zaprezentowania Chapelle i Bychawy (nasz partner w La Cha- staropolskiej gościnności, osoby goszczące pelle) bierze w nich czynny udział. Był już Lipiec będą miały szansę udania się z rewizytą do wieczór z filmem „Katyń”, (projekcja, kola- W dniach 23-26 lipca około 16 mieszkań- La Chapelle w przyszłych latach. cja z polskimi potrawami i debata o filmie), ców La Chapelle przyjedzie do nas na rowe- w którym wzięła udział młodzież z part- rach. Organizator wyprawy, Stowarzyszenie Nostalgia, wino i jazz w Bychawskim Centrum Kultury

Aleksandra Hanaj koncert przedłużył się o blisko pół godziny. Muzycy, w późniejszej rozmowie wspomina- Weekend poprzedzający Dzień Zakocha- li, że nie czuli upływającego czasu. Agata, nych w Bychawskim Centrum Kultury ob- wokalistka, wspomina, że bardzo dobrze fitował w wydarzenia nawiązujące do tego śpiewało jej się dla bychawskiej publiczno- święta. W sobotę odbył się maraton filmów ści, ponieważ czuła energię od widowni. Wy- romantycznych w Blue Orange Gallery. Wy- powiedzi artystów wskazują na to, że war- świetlono „Listy do Julii”, „Twój na zawsze” to dla mieszkańców gminy organizować tego oraz „Noce w Rodanthe”. Każdy, kto przy- rodzaju koncerty. szedł (nie tylko zakochany) mógł obejrzeć te Dyrektor i pracownicy Bychawskiego Cen- wspaniałe obrazy pokazujące różne oblicza trum Kultury zadbali nie tylko o cudowną miłości, w bardzo dobrej jakości i do tego za muzykę na żywo. Panujący nastrój podczas darmo. koncertu, podkreślały palące się świece na Bychawskie Centrum Kultury W niedzielę w sali widowiskowej wystąpi- stolikach, przy których siedziała widownia. ła grupa „Kształty Słów”, która zaprezento- Każdy mógł poczęstować się przygotowany- wała swój repertuar do tekstów krakowskiej mi ciastkami, ciepłymi napojami i wznieść poetki Beaty Korybko. Podkład muzyczny toast szampanem. Czas spędzony w takiej skomponował Dariusz Kwiatkowski, któ- atmosferze, był chwilą ucieczki od zgiełku ry także gra w zespole na fortepianie, utwo- codziennych zajęć, zwłaszcza że po koncer- ry śpiewała Agata Klimczak – studentka cie można było siedzieć do późnych godzin PWST w Krakowie. W skład zespołu wcho- w towarzystwie przyjaciół. dzą także skrzypaczka Paulina Grzechuła Ci, którzy byli na koncercie i ci, którzy ża- oraz klarnecistka Marta Suproniuk. łują swojej nieobecności, a chcieliby posłu-

Występ zrobił tak ogromne wrażenie, że chać muzyki zespołu „Kształty Słów”, za- anaj

publiczność zgromadzona w Bychawskim praszamy do odwiedzenia strony interneto- H Centrum Kultury domagała się bisów. Dla- wej: http://www.myspace.com/ksztaltyslow. o m asz

tego, planowany sześćdziesięciominutowy T str. 9 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Co z „Pierogami”?

Krótki wywiad z nowym dyrektorem By- stać podjęte wcześniej. Gwiazdą wieczoru chawskiego Centrum Kultury o najwięk- będzie zespół IRA, z którym mamy już pod- szym bychawskim festynie. To pierwsza pisaną umowę. Zawarliśmy też umowy z fi- rozmowa w „Głosie Ziemi Bychawskiej” nalistami programu telewizyjnego „Mam ta- z Panem Piotrem Gębą. lent”. Wystąpi „dziewczynka o wielkim gło- Piotr Gęba jest już od 16 lat związany sie” Magda Welc z Niedrzwicy, laureatka III z bychawską kulturą. Zatrudniony najpierw edycji, i Filipińczyk, Alexander Martinez, fi- w Bychawskim Domu Kultury, potem By- nalista II. Tradycyjnie, po południu zagra chawskim Centrum Kultury. Do momentu również zespół discopolowy, ale jaki, to jesz- objęcia stanowiska dyrektora (18.11.2010 r.) cze nie wiemy. Czekamy na propozycje od odpowiedzialny za organizację imprez kul- czytelników „GZB”. turalnych, pozyskiwanie sponsorów, nego- „GZB”: Co będzie oprócz zespołów? cjowanie umów z zespołami i kontrahen- PG: Planujemy zorganizowanie Mistrzostw atysek M tami, logistykę oraz operacje gotówkowe w Motocrossie pod patronatem Burmistrza

instytucji. Bychawy. Wiemy, że zainteresowanie będzie arek M ogromne, zarówno publiczności, jak i sa- „Głos Ziemi Bychawskiej”: Panie Dy- mych crossowców. Będzie to impreza bardzo rektorze, zainteresowanie mieszkańców fe- medialna dla naszego miasta. mi serwowanymi przez gospodynie, szkoły stynem „W Krainie Pierogów” nie słabnie, Nie będzie, niestety, Mistrzostw Pierogo- i restauratorów. W sumie prawie 50 tysięcy. a wprost przeciwnie. I bardzo dobrze. Za dwa wych Kucharzy, za to odbędą się Mistrzo- Wystarczyło. miesiące maj, proszę powiedzieć więcej o im- stwa w Lepieniu Pierogów i jak zawsze „GZB”: Co z ceną biletu? prezie, na którą czekamy. Czy już coś wiado- „W Zjadaniu Pierogów”. No i będą wybory PG: Cena biletu, mimo podwyżek wo- mo na temat zespołów, które wystąpią? Miss Festynu. kół, nie ulegnie zmianie, bilet będzie kosz- Piotr Gęba: Oczywiście. Festyn odbędzie „GZB”: Ile będzie pierogów? tował 10 zł. Dzieci do lat 13 nadal wejdą się w ostatnią niedzielę maja, tj. 29. To już PG: Na pewno nie mniej niż w ubiegłym bezpłatnie. niedługo, więc wszelkie decyzje musiały zo- roku. Wtedy mieliśmy 11 stoisk z pieroga- Dziękuję za rozmowę. Nowości

Tomasz Hanaj niach, jakie maja miejsce w Bychawskim niki pracy grafika i malarza, poszerzyć swo- Centrum Kultury. ją wiedzę z historii sztuki, korzystać z peł- O nas na facebooku i ebck.pl ni profesjonalnych narzędzi i materiałów W związku z wydarzeniami, jakie mają Ping-pong i „Bajkowe Środy” plastycznych, wykonać pod kierunkiem in- miejsce w Bychawskim Centrum Kultury Dzieci spragnione filmowych przygód za- struktora ciekawe prace, brać udział w kon- zapraszamy do odwiedzania strony www. praszamy na Bajkowe Środy o 17.00, po fi- kursach plastycznych i wystawach. Prace ebck.pl oraz profilu facebook.pl. Zachęcamy zycznych zmaganiach z piłeczką pingpongo- z różnych technik uczestników można po- również do czytania plakatów na tablicach wą (środy 15.00-17.00 – tenis stołowy). dziwiać w holu BCK. ogłoszeniowych. Techniki plastyczne jakich Rozładuj energię z hip-hop Piątkowe seanse i newsletter BCK nie znacie i breakdance Tytuły filmów, które są wyświetlane Zachęcamy dzieci w wieku 5-12 lat do Dla młodzieży Bychawskie Centrum Kul- w piątki w „Blue Orange Gallery” nie mogą uczęszczania na warsztaty plastyczne, tury proponuje rozładowanie tkwiącej ener-

Bychawskie Centrum Kultury być reklamowane, ponieważ zabrania tego w każdy czwartek o godz.16.30 (grupa gii oraz ukazanie swoich wewnętrznych umowa licencyjna. Osoby zainteresowa- do 12 lat), o godz. 17.30 (grupa starsza). talentów przy tańcu na czasie. We wtor- ne piątkowymi seansami prosimy o zamó- Techniki jakich nie znacie, m.in. monoty- ki o 18.00 spotykamy się na hip-hop’ie, wienie newslettera Bychawskiego Centrum pia, gipsoryt, linoryt, sucha igła, akwafor- zaś w środę o 18.00 oderwiemy się trochę Kultury, co można uczynić na stronie insty- ta, cliché-verre, malarstwo akwarelowe, od podłoża przy breakdance. Serdecznie tucji www.ebck.pl. Dzięki temu otrzymają gwaszowe, malarstwo temperowe i techniki zapraszamy! Państwo wiadomości, nie tylko o tytułach pozłotnicze! A dodatkowo każdy uczestnik wyświetlanych filmów, a także o wydarze- warsztatów będzie miał okazję: poznać taj- Kilka słów o szpitalu i bychawskiej służbie zdrowia

Jestem dość częstą pacjentką pierwsze- ści. Wiem, że pracownicy bychawskiej służ- się wielkie brawa za pomoc pacjentom. go piętra wewnętrznego oddziału szpitalne- by zdrowia są na właściwych stanowiskach. Wszystkim pracującym w bychawskiej go w Bychawie. Kiedy pierwszy raz w kry- Podziwiam Szanowne Panie Pielęgniarki, służbie zdrowia dałabym nie sto, a dwie- tycznym stanie tam trafiłam, moim pierw- które na każde wezwanie chorego przycho- ście procent wynagrodzenia, bo Ich praca szym aniołem była przemiła Pani Doktor dzą uśmiechnięte i skore do pomocy. to wielka odpowiedzialność. Jako pacjent- Szymanek. To ona otoczyła mnie troskliwą Nie mogę pominąć przemiłych Pań Salo- ka bychawskiej służby zdrowia, chcę po- opieką. W następnych dniach mojego po- wych, które mimo niewdzięcznej i źle opła- wiedzieć im serdeczne dziękuję i szczęść im bytu opiekowali się mną inni lekarze, z Pa- canej pracy, cierpliwie znoszą gderanie Boże na dalsze dni ich ciężkiej pracy. nem Ordynatorem Jackiem Michalskim. Nie chorych. Mieszkanka Kiełczewic Górnych znam wszystkich lekarzy z nazwisk, jed- Należy wspomnieć również o pracowni- (Imię i nazwisko do wiadomości redakcji) nak wszystkich znam z ich obowiązkowo- kach przyszpitalnej przychodni. Należą im str. 10 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011

dodatek do Głosu Ziemi Bychawskiej nr 2 (220)

redaguje BYCHAWSKIE (61) TOWARZYSTWO REGIONALNE2 2 0 11 Tradycje amatorskiej aktywności kulturalnej w Bychawie Maria Dębowczyk sami wykształceni muzycznie i wokalnie, Lata tużpowojenne pielęgnowali również kulturę muzyczną Podejmując powyższy temat należałoby, włościan. Centralną część ludowych wesel od r. 1946 co oczywiste, cofnąć się w odległą prze- z obrzędowymi oczepinami włącznie, śpie- Dom Ludowy – nazywany tak jeszcze szłość, choć jak odległą – trudne do okre- wem i tańcami odbywano właśnie w dwor- nadal przez mieszkańców spełniał rolę lo- ślenia. Ponad 120 lat zniewolenia Polski ku wolańskim. Istniały, naturalnie, również kalnego ośrodka kultury, zanim wybudo- w okresie zaborów wprawdzie nie rugowało kapele włościańskie, najczęściej z repertu- wano Dom Kultury. Budowe ukończono w przestrzeni społecznej kultury narodu, arem okolicznościowym, głównie weselnym. w 1962 r. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności i tej wysokich lotów, jak teatr czy opera, i tej w 1946 r. w Bychawie zamieszkała rodzina prowincjonalnej, ale znacznie ją zahamo- Wraz z niepodległością Jędruszaków. Pani Anastazja Jędruszak od wało i ograniczyło. Knebel cenzury sprawił, O zorganizowanym i instytucjonalnym ru- przyjazdu tutaj do początku lat 60. stała się że wszelką aktywność w tej dziedzinie, mu- chu amatorskim można mówić zdecydowa- animatorką życia kulturalnego Bychawy, zyczną, wokalną, teatralną podtrzymywały nie w okresie międzywojennym, z akcentem jeszcze wówczas osady, gdyż prawa miejskie głównie wielkopańskie siedziby położone na lata po odzyskaniu bytu narodowego. Ale utracone w 1869 r. przywrócono jej w 1958 z dala od wielkich centrów. Podlubelskie już w 1914 r. istniało w Bychawie miejsce, r. Zasługuje w tym miejscu na nieco dłuższe Puławy Czartoryskich, Kozłówka Zamoy- wktórym środowiskowa działalność kultu- wspomnienie, oparte na informacji jej córki skich, inne dwory, z których wbrew sytuacji ralna mogła się koncentrować. Ponieważ promieniowała polskość. W odniesieniu do konkretne przejawy tej aktywności omówio- rejonu Lubelszczyzny znalazło to rzetelne no w publikacji – monografii o ks. A. Kwiat- udokumentowanie w opracowaniu Mieczy- kowskim, ograniczmy się więc tylko do ogól- sławy Demskiej - Trębacz „Muzyczny pejzaż nego przypomnienia. Tym miejscem był Dom Lubelszczyzny. Dwory i dworki”, łączącym Ludowy (wybudowany 1913 - 1914), mogący naukową sumienność badawczą z pasją mu- pomieścić ok. 500 - osobową publiczność, zyczną Autorki. Co jednak działo się w skraj- gdzie obchodzono święta narodowe, rocz- nych obrzeżach kultury prowincjonalnej, na nice państwowe i patriotyczne, wygłasza- polskiej wsi i w miasteczkach, w większości no prelekcje, i co niezwykle cenne – było to wśród ludzi prostych, a jednak wychowa- miejsce nie tylko biernego odbioru kultury, nych przez swoich przodków w miłości do ale stwarzające możliwość kreatywności. Tu polskiej pieśni i muzyki? Często przejawia- trwały próby orkiestry przyparafialnej i ka- jących samorodne talenty muzyczne i wo- peli strażackiej, działały zespoły śpiewacze kalne. Na przykładzie okołobychawskiego i teatralne, prowadzone przez bychawskich subregionu ostoją dla ludu rozmiłowanego organistów i nauczycieli szkoły, istniejącej w śpiewie i tańcu były ziemiańskie gniazda od 1926 roku. Repertuar teatrzyków ama- Przewłockich-Goniewskich z Woli Gałęzow- torskich w wykonaniu uczniów pod kierun- skiej, Koźmianów w Gałęzowie, Kowerskich kiem nauczycieli, trzeba przyznać, ambitny, w Józwowie i inne. Ich właściciele, często o czym pisano w „Nowej Jutrzence”.

Pani Teresy, obecnie mieszkanki Lublina. Anastazja Jędruszak urodziła się w 1905 r. w Marynowie k. Milejowa, gdzie również uczęszczała do szkoły podstawo- wej. Już wtedy, podobnie jak w szkole śred- niej w Lublinie, wykazywała wszechstronne uzdolnienia artystyczne, dostrzegane przez nauczycieli, którzy często angażowali ją do szkolnych występów artystycznych. Ta rezo- lutna i śmiała uczennica odznaczała się ład- nym głosem, należała do zespołu taneczne- go, chóru, recytowała. Nieco później, już jako osoba dorosła odkryła w sobie chęci do ma- lowania. Tworzyła więc farbą olejną pejzaże i kwiaty. Choć nie pobierała lekcji muzyki, Rok 1948, uczestnicy spektaklu „Grube ryby”. Od strony prawej rząd dolny: S. Kwiatkowski, A. Jędruszak reż., nieźle sama nauczyła się grać na pianinie, Z. Gomułka, M. Ciesielska, W. Luterek, S. Hanaj. W rzędzie górnym od strony prawej S. Dwojak, J. Hanaj, M. Regmunt, organkach (harmonijce ustnej), a nawet – ku Z. Wiński, S. Milanowska, J. Wyganowski, NN, J. Mazur, T. Regmunt. rozbawieniu rodziny – na grzebieniu. A przy str. 11 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011 tym miała złote ręce do haftu, wyszywania, zakres zajęć dla uczniów, w formie różnych pani Anastazja. Niektóre spektakle tak się szycia ubranek na maszynie, wypiekała zespołów artystycznych, pani Anastazja, za- podobały, że powtarzano inscenizacje kilka- smaczne i wymyślnie dekorowanie ciasta. trudniona przez władze gminne, ale również krotnie. Zapamiętane z tego okresu niektóre Chętnie dzieliła się tymi umiejętnościami ze społecznie, pracowała teraz z młodzieżą po- tytuły sztuk to „Gwałtu, co sie dzieje” A.Fre- swoimi rówieśnicami, oczywiście bezintere- zaszkolną i z dorosłymi. dry, rok 1947, „Grube ryby” M. Bałuckiego, sownie. Ciężkie czasy wojny i okupacji jej nie rok 1948, „Moralność pani Dulskiej” G. Za- załamały. Zmuszona koniecznością ukoń- Teatr po bychawsku polskiej, rok 1950, „Ożenek” N. Gogola, rok czyła kurs robienia damskich drewniaków, Pod jej okiem i kierunkiem wystawio- 1953-1954. butów, której to pracy nauczyła inne kobiety. no kilkanaście sztuk w wykonaniu akto- „Gwałtu, co się dzieje” Fredry – z tą sztu- Był to wówczas sposób na przetrwanie cięż- rów amatorów. Niewielu z tych wykonaw- ką cały zespół, wraz ze współpracującymi kich czasów. ców jeszcze dziś żyje, ale z rozrzewnieniem z nimi nauczycielami szkoły w Bychawie Minął koszmar wojny. Zgłosiła się na or- wspominają te swoje występy i zapał, z ja- (m.in. Lulek – polonista, Janina Żelezikowa, ganizowane przez władze kursy dla działa- kim garnęli się do „robienia” teatru. Pan Wanda Kotlińska) oraz grupą uczniów, też czy kultury z zakresu plastyki, teatru i tań- Zdzisław Gomułka, również uczestnik tych grających swoje role, udał się konną komu- ca ludowego. Dzięki temu w Bychawie mo- zespołów, choć raczej jako muzyk i woka- nikacją, a więc furmankami, z gościnnym gła podjąć pracę w miejscowym gimnazjum lista (był też pierwszym przewodniczącym występem do Krzczonowa, gdzie oklaskiwa- i szkole zawodowej jako nauczycielka szy- Miejskiej Rady, pierwszym wójtem był Ro- no ich długo i obdarowano kwiatami. A by- cia i robót ręcznych dla dziewcząt. Kiedy w man Wojtuszkiewicz) z nostalgią wspomina wały też wyjazdy na eliminacje powiatowe, Domu Ludowym powstało stałe kino została atmosferę przygotowań do występów. Wyko- gdzie zespół był wyróżniany (niestety brak jego kierowniczką, prowadziła także świetli- nawcy sami szyli kostiumy, przygotowywali dokumentów). Po wybudowaniu i otwarciu cę gminną dla młodzieży i dorosłych. Gdy z rekwizyty, przepisywali ręcznie role, a nad Domu Kultury działalność kulturalna w po- czasem miejscowe szkoły bardziej rozwinęły wszystkim czuwała i wszystko projektowała lowie lat 60. przeniosła się do tej instytucji. Ale o tym już w następnym odcinku. Wracając do osoby Pani Anasta zji: po prze- niesieniu się do Lublina po roku 1962 była w Domu Żołnierza instruktorką teatrzyku dziecięcego oraz pracowała jako nauczyciel- ka w Szkole Podstawowej nr 4, gdzie także, wierna swojej pasji prowadziła teatrzyk i ze- spół taneczny. W dzielnicy zamieszkania, Ponikwodzie, znali ją wszyscy mieszkańcy, jako tzw. opiekunkę społeczną, kierownicz- kę biblioteki i organizatorkę dziecięcego pla- cu zabaw. Wszyscy, którzy się z nią zetknęli, zapamiętali jako osobę o radosnym, towa- rzyskim usposobieniu, otwartą i serdecz- ną wobec ludzi, jako człowieka życzliwego i wrażliwego na potrzeby innych. Dlatego darzono ją ogólnie szczerą sympatią. Zmarła w Lublinie 1.10.1972 r. w wieku 67 lat. Była odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi i wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Rok 1953 lub 1954. Wykonawcy inscenizacji „Ożenek” Gogola w reż. A. Jedruszak. Para Młodych: Stanisława Kultury. Milanowska, Wacław Luterek, pozostali jak na fotografii obok oraz A. Milanowski, S. Wiński, J. Zemszał. Redakcja zwraca się z prośbą do osób posiadających fotografie lub informacje na temat rozpoczęty powyższym artykułem o kontakt. Nad czym pracował Zarząd BTR w 2010 r. Zarząd Bychawskiego Towarzystwa cerskiego w Polsce i historii walk niepod- w sposób żywy i ciekawy” T. Tracz pod- Regionalnego ległej partyzantki na podstawie wspo- sumowujący XIII Spotkania Regionalne. mnień Jerzego Chmielewskiego, urodzo- • „U Zająców 80 lat temu…” M. Dębow- nego w Bychawie w roku 1924, obecnie czyk o widowisku ukazującym zwycza- Każdego roku Zarząd BTR na walnym ze- mieszkańca Gdańska. je dotyczące narodzin dziecka, opie- braniu przedstawia sprawozdanie mery- • „Bychawa ma swoich piewców” ki nad niemowlęciem i przygotowaniem toryczne ze swojej działalności. Nie jest to M. Głazik. do chrztu. może lektura frapująca dla czytelnika na- • „Rodem warszawianin, sercem Po- • „Wspomnienia Jana Kulika z lat woj- szej lokalnej gazety, ale godzi się zapoznać lak”(2 części) M. Demskiej-Trębacz ny” M. Głazik na podstawie tekstu by- zacne i liczne grono członków regularnie o Fryderyku Chopinie. chawianina, partyzanta z oddziału „Ci- opłacających składki z zakresem i realizacją • „Wakacje u dziadka Jana”(5 części) chego” i „Spartanina”. podjętych na dany rok zamierzeń. Wiodący- wspomnienia Jadwigi Luterek-Cholew- W „Głosie Ziemi Bychawskiej” ukazały się mi obszarami zainteresowań Towarzystwa skiej z Bydgoszczy dotyczące historii ro- też trzy artykuły autorstwa członków Za- jest działalność publicystyczno - wydawni- dziny Jana Luterka, bliskiego współpra- rządu BTR zamieszczone poza „Głosem Re- cza i oczywiście edukacyjna. cownika ks. A. Kwiatkowskiego, ilustro- gionalistów”: „Bitwa Warszawska 1920” W zakresie działalności publicystyczno- wane zdjęciami archiwalnymi. M. Dębowczyk, „Mamy szlak” M. Grzesiaka -wydawniczej pojawiło się od poprzedniego • „Śladami pana architekta” E. Błot- o otwarciu szlaku rowerowego „Doliną Ko- walnego zebrania 8 numerów „Głosu Regio- nickiej-Mazur o Bohdanie Kelles-Krau- sarzewki”, „Cmentarz wojenny w Bychaw- nalistów”, zawierających 19 artykułów: ze i jego projektach architektonicznych ce” M. Kuny. • „Z prac Zarządu Bychawskiego Towa- związanych z Bychawą. Ponadto członkom BTR w składzie: rzystwa Regionalnego” T. Tracz. • „Zasłużył na naszą wdzięczną pamięć” M. Kuna – pomysłodawca i autor, M. Maty- • „Wszystko dla Polski” (5 części) M. Dę- M. Dębowczyk o Jerzym Frączku. sek – grafik i fotograf oraz M. Głazik – redak- bowczyk o historii ruchu zuchowo-har- • „O dawnych wierzeniach i zabobonach tor, udało się wydać przewodnik turystycz- >>> str. 12 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011 >>> ny „Doliną Kosarzewki”, który trafił w ręce torzy, kontynuując temat tradycji ludowych, wie podczas finału projektu „Co było, a nie bychawian 18 lipca 2010 r. podczas oficjal- skupili się na ukazaniu w humorystyczny jest”, zrealizowanego przez stowarzyszenie nego otwarcia szlaku rowerowego. Przewod- sposób dawnych zabobonów, guseł i przesą- Liber Liber w dniu 3 maja 2010 r. BTR było nik wydała Gmina Bychawa przy wsparciu dów dotyczących życia na wsi (wybór part- instytucją wspierającą to przedsięwzięcie. finansowym BCK, BTR, Miejskiej Biblioteki nera życiowego, oczekiwanie na potomstwo, Z inicjatywy M. Dębowczyk członkowie Publicznej i innym sponsorom. Poza tym M. opieka nad niemowlęciem, przygotowanie do Zarządu wzięli udział w akcji oczyszcza- Kuna opracował napis na tablicę informują- chrztu, wywód, chrzest dziecka). Za zorga- nia starych, opuszczonych grobów na by- cy o istnieniu cmentarza wojennego, poło- nizowanie tej cyklicznej imprezy wielkie sło- chawskim cmentarzu i wystosowali apel do żonego w okolicach Bychawki i wsi Pawłów. wa podziękowania należą się całemu Zarzą- mieszkańców, aby dołączyli do tej akcji. Jesteśmy wdzięczni osobom, które dostar- dowi i pracownikom biblioteki. Z przyjemnością informujemy, że Zarząd czyły materiałów do publikacji lub same za- Członkowie Zarządu przygotowali Izbę BTR zgłosił również p. M. Kunę i napisał mieściły swoje wspomnienia w „Głosie Re- Regionalną do zwiedzania przez mieszkań- do władz miasta wniosek o przyznanie mu gionalistów”. Mamy nadzieję, że źródło cen- ców miasta w miesiącach letnich i pełni- nagrody Gminy Bychawa za upowszech- nych informacji o dawnej Bychawie i jej li dyżury w wybrane niedziele w godzinach nianie kultury. Za swoją społeczną dzia- mieszkańcach jeszcze długo nie wyschnie. popołudniowych. łalność M. Kuna został tym wyróżnieniem W zakresie edukacji regionalnej Zarząd W ramach obchodzonego w kwietniu uhonorowany. zrealizował następujące zadania: Światowego Dnia Ziemi Zarząd BTR prze- Na zakończenie Zarząd BTR gorąco dzię- Zorganizował 9 grudnia 2010 r. przy prowadził akcję sprzątania rezerwatu „Pod- kuje wszystkim darczyńcom, którzy mate- współpracy Bychawskiego Centrum Kul- zamcze”, w której wzięły udział dzieci ze rialnie wspierali BTR. Są to: Jadwiga Lute- tury, Miejskiej Biblioteki Publicznej i przy szkoły podstawowej i młodzież zrzeszona w rek-Cholewska, Jerzy Chmielewski, Mie- wsparciu finansowym Gminy Bychawa XIII MIK. Funkcję koordynatora i przewodnika czysław Kuna, Elwira Bartoszek, Romana Spotkania Regionalne, które w tym roku po rezerwacie pełnił M. Kuna. Baran, Zofia Grudzień i Zofia Sak. przebiegały pod hasłem W atmosferze M. Kuna przygotował i wygłosił wykład do- dawnych wierzeń i przesądów. Organiza- tyczący życia kulturalnego w dawnej Bycha- Batorz – nie tylko narty! część 1. Po lewej, nieco od szosy cmentarz wojenny Marek Kuna lentu potrafili utrwalić je i przekazać. Sło- z lat 1914-1915 z charakterystycznymi trze- wem, piosenką, obrazem, fotografią. ma kurhanami. Nieco trudniej dostrzec 51. Był staropolski obyczaj, że gość powró- równoleżnik prostopadle przecinający szo- ciwszy z wojażów posyłał swoim gospoda- Pójdę na Roztocze, na zielony szlak sę na południe od cmentarza. Ale wierzcie rzom listy dziękczynne. Była w nich zwy- Pójdę na Roztocze kochać las – on tam jest! Podążamy wąską doliną Gałę- kle informacja, że zdrowo i cało do domu Pójdę na Roztocze, gdzie twe oczy zówki, zabudowania wiejskie wznoszą się na powrócił, że dobrze się miewa, że podróż Poprowadzą nas! stromych zboczach. Na niewielkim pagór- niezapomniane pozostawiła wrażenia, że ku po prawej, rekonstrukcja drewnianego, gospodarzy o zdrowie obecne zapytuje, *** XVIII-wiecznego dworu. Wieś od średniowie- a na zawsze we wdzięcznej pamięci za- cza należała do rycerskiego rodu Gałęzow- chowa etc... etc... Jak trafić do Batorza? Zwykły użytkow- skich h. Tarnawa, później przeszła w ręce Do tego rodzaju epistolarium zaliczmy nik dróg publicznych, samochodu i GPS- Koźmianów i ich następców. Tu urodził się niniejszy artykuł przedstawiający na ła- -a odpowie krótko ”Na Janów – Panie – na w 1771 r. Kajetan Koźmian; prawnik, dzia- mach GZB nieodległe okolice Batorza, a Janów”. Geografowi „z urzędu” taka odpo- łacz polityczny, poeta polskiego klasycyzmu. pozostający w związku z naszą imprezą wiedź nie wystarczy. Zatem – z Bychawy wy- Zasłynął jako tłumacz poezji łacińskiej i au- „Narciarska Bychawa” odbywającą się ruszamy wprost na południe. Podjazd pod tor świetnych pamiętników, a także zacie- w gościnnym Batorzu. Białą Górę i malowniczy zjazd do Gałęzowa. kłego sporu literacko-ideologicznego, jaki toczył z romantykami, a Mickiewiczem w Do Batorza po raz pierwszy zawitałem szczególności. Dwór Koźmianów ma pięk- dobre parę dziesiątków lat temu na zakoń- ną oprawę w postaci parku naturalne- czenie kolejnego rajdu studenckiego „Roz- go, obfitującego w stare dęby, modrzewie, tocze jesienią”. sosny, klony, kasztanowce. Po lewej sta- Wędrówka dzikimi wąwozami, ognisko u wy, dziś zarośnięte, dawniej zasilały młyn stóp pomnika Powstańców Styczniowych, wodny istniejący w XIX w. Dalej park prze- nocleg w szkolnym schronisku młodzieżo- chodzi w niewielki las porastający skarpę, wym, powrót z Szastarki do Lublina „śpie- niezwykle bogaty gatunkowo, z pięknymi wającym pociągiem”. Nostalgiczne pejzaże, okazami starych drzew. Las łączył kiedyś tradycyjne chaty pod strzechą i gontem, park gałęzowski z sąsiednim majątkiem w cudowne źródła, przydrożni święci drze- Woli Gałęzowskiej, będącym również wła- miący w kapliczkach. Dym z jesiennych snością potomków rodu Koźmianów. Nie- kartoflisk. A nade wszystko twarze napo- co dalej po lewej na zboczu, drewniany ko- tkanych ludzi szczerze witających mło- ściółek w stylu zakopiańskim wzniesiony w dych wędrowców. Mądre oczy które widzia- 1928 r., a pozostający pod wezwaniem św. ły wiele, często zbyt wiele. „Tędy panie szli, Antoniego. Po prawej staw dający począ- przechodzili... ech ile to lat”. W prostych tek Gałęzówce, w głębi w otoczeniu parku słowach chcieli ująć doświadczenie własne, dwór. Obecnie pełni funkcję państwowego warte by podzielić się z innymi. Pogodzeni domu dziecka. Staropolski dwór stojący w ze swoim życiem, innego nie oczekiwali, ot tym miejscu rozebrano w latach międzywo- byle zdrowie było, Bóg pracy błogosławił, a jennych, a na jego miejscu wzniesiono mo- od nieszczęścia zachował.... łazik dernistyczną willę w stylu włoskim, za to Zobaczyliśmy wiele! Dosyć by obdarzyć G z bieżącą wodą i centralnym ogrzewaniem.

tę piękną krainę nieprzemijającym uczu- onika Powojenne przeróbki sprawiły, że obecny Tajemniczy krzyż na skraju Starej Wsi ciem. Niektórzy z nas obdarzeni iskrą ta- M budynek niewiele zachował z pierwotnej str. 13 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011 elegancji projektu. W otoczeniu zachowały uważne oko do- się: zabytkowa rządcówka i położone trochę strzeże stary dalej budynki gorzelni. Podobno produko- drewniany krzyż wany tu przed wojną destylat był znakomitej prawosławny. jakości. Zwiedzanie Gałęzowa i Woli gorąco Skąd się tutaj polecam miłośnikom ziemiańskiej tradycji, wziął? najlepiej po uprzedniej lekturze książek: Osadnictwo Marii Dębowczyk i Urszuli Pytlak „Ślada- ruskie nie się- mi Koźmianów, Przewłockich, Kowerskich”, gało tak daleko. Mieczysławy Demskiej-Trębacz „Muzycz- Może mieszkał ny pejzaż Lubelszczyzny. Dwory i dworki”, tu ktoś związa- a nade wszystko Konstantego Rostworow- ny z carską ad- skiego „Zmierzch Gałęzowa”. ministracją kró- łazik My tymczasem kontynuujemy podróż po- lestwa? A może G

nownie wspinając się na wierzchowinę. Stąd to pamiątka ja- onika Na Roztocze rozległy widok we wszystkich kierunkach. kichś wyda- M W krajobrazie przeważają pola uprawne, rzeń związa- wiosną i latem tworzące barwną mozaikę. nych z I wojną światową? Nie wiadomo. Sta- nego znawcy zagadnienia, prof. Jana Bura- Dominują nad nimi niewielkie lasy, raczej ra Wieś była kiedyś miejscowością ludną i czyńskiego, a ściślej do jego opus magnum zagajniki porastające kulminacje wierzcho- gwarną, oprócz wspominanego zaścianka „Roztocze” (cz. I ). winy. Wsie i przysiółki schowane w dolinach tworzyło ją pięć folwarków i liczne przysiółki Podobnie do niedawna rzecz się miała wśród zarośli i sadów. Niestety, aleje drzew włościańskie. Był młyn, karczma, kuźnia, z administracją. Nieodległy Karolin (wieś podkreślające przebieg dróg zniknęły już olejarnia; toczyło się życie społeczne i kul- urocza, lecz nieduża) składał się z trzech prawie zupełnie. Horyzont zamyka od połu- turalne. Tak ją pamięta wybitna muzykolog sołectw, położonych w trzech różnych gmi- dnia ciemna linia lasów. Mieczysława Demska-Trębacz, która spędzi- nach, należących do trzech różnych woje- Znów stromy zjazd w dolinę z wysokiej na ła w Starej Wsi, u dziadków kilka lat swoje- wództw: lubelskiego, tarnobrzeskiego i za- kilkadziesiąt metrów krawędzi. Równoleżni- go dzieciństwa. mojskiego. Żeby było śmieszniej, jedyny au- kowa dolina przed oczami to górny bieg zna- Dziś Stara Wieś przycichła, wyludniła się tobus PKS, jaki tam dojeżdżał należał do nej nam już Gałęzówki. – z braku dzieci trzeba było zamknąć jedna oddziału w (sic!)... Chełmie. Nasza droga Właściwie dawny bieg, obecnie martwy. z dwu szkół podstawowych. Enklawą nowo- również przecinała dwukrotnie granice wo- Może być szkolną ilustracją zmian hydro- czesności są zakłady przetwórstwa zbożo- jewództw, a poszczególne odcinki różniły się logicznych, jakie nastąpiły w przyrodzie wego „Emark” obejmujące nowoczesny młyn stopniem zniszczenia nawierzchni. Najgo- w ciągu XX wieku. Jeszcze w XIX w. jeden i piekarnię produkującą pieczywo i wyroby rzej było chyba w zamojskim. z przysiółków położonych w dolinie nosił na- cukiernicze. Przysiółek położony przy drodze nosi za- zwę „Jezioro”, a las nieopodal rosnący zwa- Mijany przez nas fragment Wyżyny Lubel- gadkową nazwę Szklarnia. Czyżby istniała no Zajezierskim. Dziś w górnym biegu daw- skiej przyprawia o ból głowy specjalistów tu niegdyś huta szkła, jedna z licznych w nej rzeki pozostało kilka źródełek zasilają- od regionalizacji geograficznej. Elementy Ordynacji Zamojskiej? cych małe oczka – stawki i wątły ciek, zaś regionów niższego rzędu przenikają się tu- Drogą w prawo (ku Bożej Woli) dojechać „jezioro” napełnia się wodą wyłącznie po taj i nakładają, trudno wyznaczyć wyraź- możemy do gospodarstwa agroturystyczne- gwałtownych roztopach. ne granice. Opuściliśmy już „schodkowatą” go w Dębinie, zlokalizowanego w pięknym Rozciągająca się w dolinie Stara Wieś Wyniosłość Giełczewską, doliny wydają się dworku na skraju lasu. Tymczasem jeszcze zgodnie z nazwą ma bogate tradycje. Po- przedłużać ku zachodowi płaski Padół Za- skrzyżowanie z lokalną szosą do Zakrzewa, czątek dał jej zaścianek o nazwie Piczko- mojski, a nad falistymi Wzniesieniami Urzę- jeszcze pagórek i wjeżdżamy do gminy Ba- wice zasiedlony przez drobną szlachtę. Po- dowskimi dominują coraz bliższe kulmina- torz i na Roztocze. winnościami „panów braci” była obrona nie- cje Roztocza Zachodniego. Spory galimatias. Tym razem administracja nieomal zgadza odległej wówczas granicy polsko-ruskiej i Żądnych bliższej wiedzy odsyłam do wybit- się z naturą. Inny – inny krajobraz. ochrona szlaków handlowych. Odpędza- >>> li czambuły tatarskie, tworzyli zbrojne poczty możniejszych rycerzy. Cóż pozo- stało po chlubnej przeszłości? Trochę na- zwisk znanych z herbarzy szlacheckich, wysokie poczucie własnej godności, sza- cunek dla munduru i powszechna jeszcze u minionego pokolenia miłość do koni. W późniejszych czasach Stara Wieś sły- nęła ze znakomitej orkiestry, słynnych na okolice zabaw, pierwszej w gminie (poza Bychawą) Ochotniczej Straży Pożarnej, heroicznej budowy kościoła parafialne- go w latach 30. XX w. Świątynia pw. Św. Stanisława, utrzymana w stylu moderni- stycznym wg projektu Jerzego Siennic- kiego zawiera cenny skarb – barokowy oł- tarz główny pochodzący z rozebranej fary lubelskiej. Kościół wznosi się opodal na- szej trasy w głębi wsi. Przecinamy szosę Krasnystaw – Kraśnik (droga nr 842), by skręcić znów na południe. Jadąc wzdłuż rozproszonych zabudowań Starej Wsi łazik

Trzeciej mijamy wyschnięte stawy. W po- G bliżu był budynek dawnego młyna. Nie- co wyżej na skraju lasu piękna kaplicz- onika Dwór w Stawcach M ka domkowa, w głębi przy polnej drodze str. 14 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011 >>> Ale nic nie jest takie, jak wyglądało z da- bloki LSM i komin elektrociepłowni „Wrot- stawiecki pełnił funkcję lokalnej szkoły. leka. Ogromna puszcza okazuje się płata- ków”. „Nie może być, to chyba ze 40 km”. W ostatnich latach opuszczony i zrujnowa- mi lasów, zagajników i zarośli rozrzucony- Gość pochodził z Żuław i dalekich perspek- ny, znalazł nabywcę, który mozolnie przy- mi pośród pól. Majestatyczne wzgórze na tyw nie był zwyczajny. „Nawet z 50, a tam w wraca budynek do użytku. horyzoncie, to z bliska poczciwe pagórki. prawo masz Boży Dar, a za nim uważne oko Stawce ciągną się wzdłuż wąskiej doli- To nie koniec rozczarowań, ale spokojnie – dostrzeże maszt przekaźnika w Piaskach”. ny o równoleżnikowym przebiegu. Nazwa oczarowania też będą. Ogromna puszcza, Tego słonecznego, lecz wietrznego dnia do- wsi sugeruje obfitość zbiorników wodnych, owszem kiedyś była. Na mapach z począt- cierało na Roztocze przezroczyste powietrze tymczasem zachowały się resztki jednego, ku XIX w. knieja batorska łączy się z dą- arktyczne. wysychające latem. Nawet w dolinie studnie browami i borami dochodzącymi niemal Dojeżdżając do wsi Stawce zatrzymujemy mają głębokość po kilkadziesiąt metrów. się nad krawędzią głębokiej doliny. Z prawej Zjeżdżamy z wierzchowiny w dół... dobiega z droga z Kraśnika przez Studzian- i wszystko wraca na swoje miejsce! „Góry” ki. Tędy dojechać można do Woli Studzień- rosną, zbocza stają się strome, pocięte za- skiej, gdzie znajdziemy gospodarstwa agro- rośniętymi wąwozami. Gdzieniegdzie frag- turystyczne i szkółkę jeździecką. menty dawnego lasu albo pojedyncze, do- Po lewej widoczny już z dala kościół z rodne okazy starych jesionów, klonów, dę- czerwonej cegły. Budynek na wskroś nowo- bów, lip, wiązów – słowem łęgu i grądu. czesny, ale jego bryła i usytuowanie budzi Gdzie indziej trawy i zarośla tworzą forma- odległe asocjacje historyczne,. Przypomi- cje stepu kwitnącego wiosną i latem. Podą- na nieco prawosławne monastyry obronne żamy wzdłuż Stawiec na wschód. Jak pisze z pogranicza Bukowiny i Moładawi, gdzie inny badacz regionu prof. Henryk Marusz- wpływy późnego gotyku krzyżują się z ele- czak „Pod względem komunikacyjnym tere- mentami architektury bizantyjskiej. Podob- ny te były dostępne, ale stwarzały wyraźne nych świątyń widziałem na Roztoczu jesz- predyspozycje dla ukierunkowywania dróg cze parę. Czy jest to świadome nawiąza- wzdłuż znaczniejszych dolin”. Tak też i jest. nie do obecności na Roztoczu pasterskiego Dolina jest dalekim przedłużeniem Padołu osadnictwa wołoskiego? Zamoyskiego biegnącym wzdłuż linii spę- Przy drodze stoi piękna kapliczka słupo- kań tektonicznych powstałych skutkiem wa. W głębi zdziczałego parku dwór z XIX w. ruchów górotwórczych. Deniwelacje tere- „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego” nu w okolicy Batorza sięgają 80-100 m (ok. odnotowuje, że wieś należała do Ordyna- 220-320 m n.p.m.). Nasza dolina spotyka cji Zamojskiej. W I poł. XIX w. Liczyła 32 się z inną biegnącą z południowego zacho- domy i 227 mieszkańców. Zbigniew Włodzi- du. Skręcamy w prawo, w tę właśnie dolinę. mierz Fronczek: dziennikarz i poeta – tro- Na rozstaju dróg drewniana kapliczka typu piciel lubelskich legend – w zbiorze opowie- domkowego, jedna z licznych w tej okolicy. ści „Poprawki do portretu” przywołuje za- W wielu zachowały się oryginalne drew- pomnianą postać Bolesława Dolańskiego, niane figury świętych. Niestety, coraz czę- uczestnika rewolucji 1848, obieżyświata i ściej zastępuje je gipsowa tandeta. Podob- łazik poszukiwacza przygód. Urodzony w Staw- nie z otoczeniem. Niegdyś małym obiektom G cach, które dzierżawił jego ojciec, Dolań- sakralnym towarzyszyły dorodne drzewa, onika Stawce. Kapliczka słupowa ski dotarł m.in. do Australii, gdzie trudnił dziś wiele z nich padło ofiarą pazerności M się poszukiwaniem złota. Powiadano, że na lub „nowoczesnych” gustów. Dawniej wokół starość powrócił do rodzinnej wsi, a złoto tu figur pielęgnowano ogródki kwiatowe, dziś do Lublina. Nie brak w nich było wilków i gdzieś zakopał. Do opowieści o złocie sam powszechnie kwitnie plastik. niedźwiedzi (zobacz „Pamiętniki” Koźmia- autor odnosi się sceptycznie, ale za to w Bi- Dawniej, odprawiane tu nabożeństwa na). A góry? Odwołajmy się znów do dzieła bliotece Czartoryskich odnaleziono pamięt- majowe ujmowały, nawet niewierzących, prof. Buraczyńskiego. W tej części Wyżyny nik Dolańskiego zatytułowany „Trzy epoki prostotą formy i szczerością modlitwy har- Lubelskiej struktury geologiczne Roztocza mego życia czyli wyjazd do Australii, tamże monizując z otoczeniem. Dziś? Zachodniego są jakby czapą nałożoną na mój pobyt i powrót do Europy”. Pamiętnik Bywają dni, gdy nawet sztuczne kwiaty zrąb Wzniesień Urzędowskich i wznoszą się ukazał się nakładem Wydawnictwa Literac- niosą jakieś piękno. Dziś jaskrawą barwą ponad nie ledwo jakieś 20-30 m. Ale wesp- kiego w 1980 r. Zdaniem Fronczka pamięt- przełamują jednostajność zimowego pej- nijmy się na któreś ze wzgórz w okolicy Sta- nik Dolańskiego nie ma może wybitnych zażu. Bo właśnie w taki dzień wybraliśmy wiec lub Ponikw, a oczom ukaże się rozległy wartości literackich ani reportażowych, jest się by wykonać zdjęcia do niniejszego ar- widok. Co to? – spytał kiedyś kolega pod- za to ciekawym przyczynkiem do dziejów tykułu. O urokach Roztocza, trudnej hi- czas wycieczki. – chyba nie Lublin?” „Lu- polskiej emigracji. storii i niełatwej współczesności, o Batorzu blin, a jakże!” Na północy widniały wysokie Jeszcze przed II wojną światową dwór oczami turysty widzianym, w następnym odcinku!

Problem „Toto”

Rzekła POsłanka, a pfuj! z Lublina Że każdy dziadek i starowina Co jęczy, kwęczy, doktorów trudzi To najzwyczajniej „toto” się nudzi!

No i w dodatku „toto”, niestety, Wstyd – moherowe nosi berety!

Po co te renty, emerytury Gdy w skarbie RP przepastne dziury! łazik Ta oczywistość od lat powraca G Że leczyć „toto” się nie opłaca!

onika Stawce

M /dyżurna(-y)satyryk GZB/ str. 15 Głos Regionalistów nr 2 (61) 2011

Sprostowanie W poprzednim numerze „GR” pomyłkowo opublikowaliśmy artykuł autorstwa M. Dębowczyk bez naniesionej korekty. Za pomyłkę Autor- kę i Czytelników serdecznie przepraszamy. Poniżej publikujemy właściwy tekst artykułu. Z historii walk niepodległościowej partyzantki na Lubelszczyźnie – okolice Kraśnika i Bychawy. „Wszystko dla Polski” (cz. 5. ostatnia) wodzone przez legendarnego por. AK, „Zaporę” tracji terenu natknięto się na „cieniowców” nocą Maria Dębowczyk Hieronima Dekutowskiego (w okresie „Burzy” li- z 12 na 13 maja w okolicy wsi Boża Wola. Od- czyły 200 członków) oraz por. AK „Małego” Sta- dział „Cienia” Kowalskiego był już powiększony Na wstępie kilka informacji ogólnych, wprowa- nisława Łokuciewskiego (60 członków). Połą- o aelowską placówkę z okolic Rudnik – Zakrzó- dzających. Niepodległościowcy z AK, NSZ, WiN- czyli siły przeciwko oddziałom GL/AL „Cienia” wek, do liczby 80 członków. Bez uprzedzenia -u i in. (Niemcy w zasadzie stawiali między nimi Bolesława Kowalskiego vel Kaźmierczaka, ma- zaatakował on konny zwiad akowski na grani- znak równości, nie widząc różnic politycznych), jąc z nim wcześniejsze porachunki. Głównie za cy wsi Majdan Starowiejski – Rudnik – Dębina. zwalczali oddziały proradzieckie, widząc w ich rabunki i zabójstwa uznawanych za ideologicz- Akowscy „Małego” podjęli szybką walkę, w wyni- akcjach dużą szkodliwość dla ludności cywilnej. nych wrogów ziemian oraz zarządców ich folwar- ku czego aelowcy porzucili swój tabor oraz wcze- To ludność, zazwyczaj uboga, musiała tym od- ków, a także podstępne, niezgodne z honorowym śniej zrabowany w Józwowie sprzęt, w starciu działom zapewniać schronienie i środki do ży- kodeksem wojennym egzekucje, wykonywane z oddziałem „Ostrogi” por. Makarewicza [patrz. cia, narażając się przy tym na krwawy odwet na „pańskich parobkach”. „Cieniowcy” zgodnie cz. 2. cyklu w „Głosie Regionalistów”] i wycofa- Niemców. Akowcy i eneszetowcy mogli bardziej z propagandą PPR-u nazywały podziemne od- li się. Ponownie jednak postanowili zgrupować liczyć na pomoc aprowizacyjną ze strony dwo- działy Wojska Polskiego „pańskim wojskiem”. się w Bożej Woli, trwało to jednak krótko, gdyż rów ziemiańskich i bogatszych chłopów. Z tej Oto fragment odezwy z września 1943 r. jedne- mieszkańcy nie odnieśli się do nich przychyl- przyczyny dwory i dworki padały ofiarą rabun- go z oficerów GL, nazwisko nieznane, przytoczo- nie, dlatego „Cień” wycofał się, planując w Dę- kowych rekwizycji przez oddziały prokomuni- ny w cytowanej już pracy M. J. Chodakiewicza binie czy Rudniku dopaść „Małego”. Miał pecha, styczne. Najbliższy przykład to pobliski Józwów str.117. gdyż w czasie przemieszczania się wypatrzył go i śmierć właściciela, o czym była już mowa. Na Bandy reakcyjne rozpoczęły wojnę z GL: (...) w 45-osobowy oddział „Zęba”. Major wraz z czo- Lubelszczyźnie z wyroku lub dowództwa GL/ takich warunkach nie można być elastycznym, łową szpicą, uzbrojoną w dwa ręczne karabiny AL zginęło na skutek donosicielstwa co naj- ale bezwzględnym i stanowczo zająć stanowisko maszynowe, przesadził płot ogrodu i rzucił w mniej 20 osób. Inny przykład: odwet Niemców likwidacji tych band (...) nasz sojusznik (ZSRR) stronę swoich rozkaz: „Ognia!” Wsparło go kilku na mieszkańcach wsi Franciszków za wcześniej- nam pomoże (...) aby ścierwo to (AK, NSZ) wytępić członków sympatyzujących z podziemiem nie- szy atak GL-owców w dniu 25 grudnia 1943 r. równocześnie z okupantem. podległościowym z Dębiny. Oddział „Cienia” w Niemcy w zemście zbombardowali wieś, paląc ją Co stało się bezpośrednim impulsem despe- popłochu rozproszył się, co wykorzystał „Mały”, prawie całkowicie. rackiego pościgu za „cieniowcami”? Otóż 4 maja atakując od południowej strony Majdanu Staro- W pierwszym okresie okupacji, po 17 września 1944 r. w Owczarni oddział szturmowy AL, przy wiejskiego, w Rudniku zaś podjął walkę z grupą 1939 r. w zasadzie nie dochodziło jeszcze do bar- wsparciu radzieckiej grupy partyzanckiej Gru- „cieniowców” „Emir” (NN). W akcji zgrupowań dzo ostrych starć między podziemiem niepodle- zina „Wani”, łącznie w liczbie 100 osób, zaata- przeciwko „cieniowcom” niezwykłą odwagą po- głościowym, a wspierającymi Sowietów oddzia- kował ogniem z trzech stron 47 osobowy oddział pisał się „Ostroga” (Makarewicz). Wycofując się, łami. Istniała poniekąd cicha ugoda niewcho- piechoty AK dowodzony przez por. Mieczysława ludzie Kowalskiego podpalili kilka domów w Dę- dzenia sobie w drogę. Jeśli okoliczności sprzy- Zielińskiego ps. „Krych”. Mimo przewagi ataku- binie, a następnie, z zemsty, 11 zagród w Bo- jały, podejmowano wspólną walkę z oddziałami jących akowcy nie dali się zaskoczyć i też otwo- żej Woli (wg peerelowskiego przekazu był to sku- niemieckimi. Różnice polityczne nie były tak rzyli ogień. Było kilku zabitych i rannych. Kiedy tek gęstego ostrzału). Za swoje zwycięstwo nie- akcentowane. Tu dygresja mogąca zaciekawić jednak „Krych” zorientował się, że zaskoczył ich podległościowcy zapłacili więc wysoką cenę. Bo czytelnika lokalnego „GZB”: ze źródeł AL ra- oddział proradziecki, a nie, jak najpierw mnie- oprócz pożaru we wsi komuniści zastrzelili czte- port OK5 wynika, że oddział AK Tadeusza Sowy mano, niemiecki, rozkazał przerwać ogień, po rech cywili (dwóch w Majdanie Starowiejskim i z Bychawy, „Spartanina”, stanowiący IV pluton czym oba oddziały zgodnie weszły do wsi, gdzie, dwóch w Dębinie). Zginęło też dwóch żołnierzy OP8 lubelskiego AK, rozwiązany w maju 1944, jak się okazało, oczekiwał dobrze znany akow- NSZ, dwóch raniono. Po stronie „Cienia” było o czym już tu wspomniano, był „ugodowy” wo- com „Cień”. Ustawiono się w dwa szeregi dla od- kilku zabitych i dwóch rannych, dwóch innych bec ugrupowań lewicowych [za: Caban J., Mań- dania sobie honorów wojskowych. Zamiast tego „Znicz” powiesił publicznie w Bożej Woli. kowski Z. „Armia Krajowa w okręgu lubelskim „Cień” błyskawicznie wypalił z bliska wprost w 14 maja w majątku Henrykowej Wysockiej 1939-1941”, Lublin 1971]. głowę „Krycha”, co aelowcy uznali za sygnał do z domu Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej odby- Znany z poprzednich odcinków cyklu Zub- ataku na zdezorientowanych akowców. Zastrze- ła się odprawa oficerska z udziałem komendan- -Zdanowicz „Ząb” wyznawał zasadę pomagać lono 18 członków AK, a 13 raniono. O tym, co ta lubelskich władz AK w osobie ppłk. Edwarda każdemu oddziałowi niepodległościowemu (tj. działo się potem, są dwie oddzielne relacje, choć, Tumidajskiego („Marcin”), mjr. Zub-Zdanowicza walczącemu z Niemcami bądź z komunistami – być może, niezupełnie wykluczające się. Według („Ząb”), por. Dekutowskiego i por. Łokuciewskie- przyp. M.D.), bez względu na przynależność par- pierwszej relacji „cieniowcy” z AL przystąpi- go, podczas której wyniknęła różnica zdań co do tyjną [za M.J Chodakiewicz, dz. cyt., str. 113]. li do łupienia z zabitych wszystkiego co cenne, celowości i sposobu walki z aelowskimi oddzia- Taki układ przeważał w pierwszej fazie okupacji, ubrań, biżuterii, według innej dobijali własnych łami spod znaku PPR-u. Tumidajski był prze- a zakończył się na szczeblu dowódczym w 1. poł. rannych, aby nie opóźnić szybkiego odwrotu ciwny radykalnym, krwawym akcjom przeciw 1944 r. współpracą z Armią Czerwoną w opera- z Owczarni. Wieść o masakrze w Owczarni do- AL. Oponowali „Zapora” i „Mały”. Wspierał ich cji „Burza” w dniach 22-24 lipca 1944. Pluton tarła do innych zgrupowań partyzanckich i lu- „Ząb”, który jednakże miał własne, wynikające pod dowództwem „Opala”, wchodzący w skład belskiej Delegatury Sztabu NSZ. Por. „Zapora”, z doświadczenia podejście do problemu: zwal- oddziału NSZ mjr. „Zapory” atakował wówczas pewny wsparcia swoich ludzi zwrócił się o po- czać bezpardonowo wyraźne wspieranie komu- oddziały niemieckie na drogach polnych w oko- moc w ściganiu „Cienia” do mjr. „Zęba”. Ten zare- nistów, a zwłaszcza wszelką kolaborację z So- licy Pawłowa – Bychawy przy wsparciu innych agował przemieszczając się ze swoją Legią znad wietami. Tu dodajmy, że również wśród wyż- sił partyzanckich [za: Caban J., Mańkowski Z. Wisły i wysyłając do komendanta placówki NSZ szych oficerów BCH (Batalionów Chłopskich) str. 181]. por. Zbigniewa Rojowskiego („Krzyżak”) rozkaz byli dowódcy np. Bronisław Pietryka „Dąb”, któ- mobilizacji i gotowości niepodległościowców z ry twierdził, że musimy się z komunistami roz- Zakrzówka i okolic. Oprócz oddziałów „Zęba”, prawić orężnie. Inni niepodległościowcy z BCH W obławie za „cieniowcami” „Zapory”, „Małego” mieli dołączyć eneszetowcy oskarżali PPR o chęć uczynienia z Polski 17 re- Wzięły w niej udział oprócz ludzi „Zęba” Zub- „Znicza” (Leon Cybulski) i „Cichego” (Wacław publiki [za: M. J. Chodakiewicz str. 149]. -Zdanowicza (300-400 członków) oddziały do- Piotrowski). Po tygodniu bezskutecznej pene- str. 16 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Wystarczy dobre słowo, miły gest

Magdalena Rugała Zaczynamy występ: przygotowane wier- Często wystarczy po prostu dobre słowo, sze, krótkie inscenizacje, piosenki. Powoli miły gest, zwyczajne traktowanie. Chwila Najbardziej niecierpliwi wyszli na ze- pękają lody. Widownia klaszcze w rytm mu- refleksji zanim wytknie palcem, wyśmieje. wnątrz. Witają nas bardzo ciepło. Zapra- zyki. Śmieją się, kiwają głowami. Już w po- Zanim się skrzywdzi... szają do środka. Niektórzy tłoczą się na łowie przedstawienia dostajemy oklaski! Nasze zwiedzanie to nie tylko wędrówka korytarzu, inni zerkają zza drzwi, ze scho- Po występie zostajemy zaproszeni do obej- po pomieszczeniach. To też wędrówka w głąb dów. Musimy chwilę poczekać, aż wszyscy rzenia całego domu. Na górze mieszczą się siebie, do naszych lęków i uprzedzeń, które się zbiorą. Krzątanina. Szuranie krzeseł. pracownie, w których podopieczni ŚDS-u – okazuje się – nijak nie przystają do rze- Nawoływania. rozwijają swoje talenty. Ściany korytarzy czywistości. To także wędrówka do drugiego Ustawiamy się w sali rehabilitacyjnej, ozdabiają ich prace: malownicze pejzaże, człowieka, który tak jak my: czuje, boi się, miejscu codziennych zmagań z chorobą. urocze patchworki. Na półkach, szafkach marzy. Nie jest przybyszem z Marsa. Czę- Przyjechaliśmy na zaproszenie Środowi- pracowni maleńkie naczynia, bukiety, ozdo- sto mieszka obok i nie chce być sam. Przy- SP WOLA GAŁĘZOWSKA WOLA SP skowego Domu Samopomocy w Bycha- by – zaskakują nas starannością wykona- chodzi do Domu, bo tutaj jego czas wy- wie, aby wziąć udział w obchodach Świato- nia i pomysłowością twórców. Zdziwienie, pełniony jest znaczeniem. Można z kimś wego Dnia Chorego. Większość z przybyłych zachwyt, podziw. Piękno jest lekarstwem, porozmawiać, zrobić coś pożytecznego, uczniów Szkoły Podstawowej w Woli Gałę- uniwersalnym językiem, w którym odnajdu- gdzieś wyjechać, coś zobaczyć. Wracać zowskiej po raz pierwszy zetknęła się z oso- jemy porozumienie. do normalnego życia, w którym jest się bami cierpiącymi na choroby psychiczne czy Na zakończenie słodki poczęstunek, pysz- potrzebnym. Powoli zdrowieć. upośledzenie umysłowe. Myślę, że wszyscy na szarlotka upieczona przez naszych go- czujemy to samo. Widać to po minach. Życz- spodarzy i gorąca herbata. Rozmawiamy, liwość. Ciekawość. Niepewność. Oni i my. poznajemy się lepiej i zaczynamy rozumieć. Apel prymusa

Marzena Pasztaleniec-Serafińska Wereński, Krystian Mysłowski, Krystian Mirosław Stoczkowski Sprawka, Kamil Florek. W klasach IV-VI wyróżnienia otrzyma- W dniu 9 lutego 2011 r. w Szkole Podsta- li uczniowie mogący pochwalić się śred- wowej w Woli Gałęzowskiej odbył się Apel nią ocen powyżej 4,75. Są to: Agnieszka Prymusa. Dyrektor Szkoły Mirosław Stocz- Chmiel, Grzegorz Wrona z klasy czwartej, kowski podsumował wyniki nauczania Piotr Duda z klasy piątej oraz szóstoklasiści i osiągnięcia sportowe za I półrocze roku - Agata Jamróz, Emilia Popławska, Franci- szkolnego 2010/2011. szek Wąsik. W oddziale przedszkolnym wyróżnienia Najwyższą średnią ze wszystkich przed- otrzymali: Rafał Nowakowski, Alicja Pie- miotów nauczania uzyskała klasa IV (4,09), trzak, Izabela Rozdzialik, Aleksandra Dwo- i tym samym zdobyła tytuł „Super klasy”. go Kuratora Oświaty. Emilia Popławska i

SP WOLA GAŁĘZOWSKA WOLA SP rak, Karolina Kozioł, Weronika Duda, Wik- Ci, którzy utrzymali 100% frekwencję ode- Franciszek Wąsik brali udział w etapach toria Wiśniewska. brali od dyrektora nagrody rzeczowe. okręgowych konkursu matematycznego W klasach I-III wyróżniono uczniów, któ- Stypendium ufundowane przez Burmi- oraz historycznego. Do etapu wojewódzkie- rzy otrzymali wzorowe zachowanie i naj- strza Bychawy dla uczniów z najwyższą go konkursu historycznego zakwalifikował lepsze wyniki w nauce: klasa pierwsza: średnią otrzymało 3 uczniów: Emilia Po- się Franciszek Wąsik. Gratulujemy i trzy- Daniel Juchna, Julia Liwak, Hubert No- pławska, Franciszek Wąsik, Piotr Duda. mamy kciuki. wakowski, Damian Mączka, klasa druga: Uzyskali oni średnią powyżej 5,0. Na zakończenie apelu zostały podsumo- Natalia Duda, Agata Borowicz, Aleksan- Wyróżnieni zostali także uczniowie, któ- wane osiągnięcia sportowe uczniów. Apel dra Małek, Szczepan Wąsik, Michał Wro- rzy brali udział w konkursach przedmio- uatrakcyjniły występy taneczne i wokalne na, klasa trzecia: Jakub Borowicz, Daniel towych organizowanych przez Lubelskie- uczennic klas IV-VI. Tradycyjne jasełka

Corocznym zwyczajem uczniowie Szko- tzn. pokazują problemy odnoszące się nie nad Króle mógł przyjść na świat w nędznej ły Podstawowej w Zaraszowie przygoto- tylko do czasów historycznych, ale również szopie? wali inscenizację jasełek. W tym roku dotyczące współczesnego człowieka. Z jednej Przygotowując inscenizację, przekona- był to spektakl „Gore gwiazda Jezuso- strony przedstawiają cud przyjścia na świat liśmy się, że teatr to sztuka wymagająca wi”, który zaprezentowali na Spotkaniu Zbawiciela, z drugiej zaś skłaniają do chwili umiejętności z różnych dziedzin: muzyki, Opłatkowym w szkole. refleksji: kim jesteśmy, my – ludzie XXI wie- plastyki, a nawet tańca. Nie wystarczy tyl- ku – wobec faktu narodzenia Jezusa? Czy ko wyrecytować tekst, trzeba wyrazić emo- „Gore gwiazda Jezusowi” to tradycyj- potrafimy przyjąć postawę pasterzy sponta- cje głosem, mimiką, gestem... Zamierzali- ne, dobrze wszystkim znane sceny: witanie nicznie i radośnie biegnących do Betlejem? A śmy zaprezentować naszą inscenizację na SP ZARASZÓW SP przez pasterzy nowonarodzonego Jezusa, może jesteśmy mędrcami życiowymi, którzy Przeglądzie Jasełek w BCK, ale nie udało się oddanie hołdu i złożenie darów przez Trzech świadomi swoich wartości życiowych potra- nam to: „ Króli, podły spisek Heroda, walka Diabła ze fią odsunąć na drugi plan władzę oraz bo- Śmierć o mało nie umarła ;-), na domiar Śmiercią o jego duszę. Mniej popularnym gactwo i pójść za głosem serca, aby odkryć złego pociągnęła za sobą poczciwego Paste- motywem była scena kłótni poczciwego pa- to, co w życiu najważniejsze? Czy wśród nas rza. Diabła i Żyda również dopadła choroba. sterza i niewiernego Żyda podążającego na nie ma Herodów – zdolnych w swoim zaśle- Anioł i inni pozytywni bohaterowie uchro- jarmark z kozą. pieniu i żądzy władzy – odrzucić Jezusa, ani nili się sami przed grypą. Czyżby to znak Jasełka te mają uniwersalny charakter, też Żyda, który nie może uwierzyć, że Król sprawiedliwości? str. 17 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Dzień Bezpiecznego Internetu

Krystyna Kostrzewska, samej akcji i najważniejszych jej przesła- szkolny koordynator akcji nek. W większości klas odbyły się pogadan- ki, a wisząca na korytarzu kolorowa gazet- 8 luty to Międzynarodowy Dzień Bez- ka przyciągała uwagę nie tylko uczniów, ale piecznego Internetu. W tym roku obchodzo- i rodziców. Jeszcze w styczniu, podczas spo- ny był pod hasłem „Internet to więcej niż za- tkań z rodzicami, wychowawcy klas przeka- bawa. To Twoje życie”. Z tej okazji w naszej zali praktyczne rady dotyczące bezpieczne-

SP BYCHAWA SP szkole została zorganizowana akcja, mająca go korzystania z Internetu przez dzieci. na celu przypomnienie wszystkim uczniom Ważne jest byśmy wszyscy, w szczególno- podstawowych zasad dotyczących bez- ści dorośli, włączali się w akcję, nie tylko piecznego korzystania z Internetu. Ucznio- w Dniu Bezpiecznego Internetu, ale każde- wie klas I-IV otrzymali kolorowe ulotki, a go dnia, gdy nasze dzieci serfują w sieci. By dziewczęta z klasy IV c Aleksandra, Gabry- zapewnić im bezpieczeństwo sami musimy mat. Zachęcam do odwiedzenia stron: www. sia i Olga przekazały informacje dotyczące mieć pewną świadomość i wiedzę na ten te- dzieckowsieci.pl i www.dbi.pl. Każda babcia była dziewczynką, każdy dziadek biegał za piłką

Beata Stelmach A czas leci, leci, leci... Dzisiaj na pociechę mają Wnuki, które kochają. Wszyscy kochamy swoje Babcie i Dziadków i darzymy ich wielkim sza- Była to impreza z wieloma atrakcja- cunkiem, dlatego nie zapominamy mi, bo oprócz obejrzenia inscenizacji o nich także w czasie karnawału. Z goście bawili się przy wspaniałej mu- przedszkolakami ze Szkoły Podsta- zyce w karnawałowej scenerii. Na za- wowej w Zaraszowie przygotowałam kończenie wszyscy zostali obdarowa-

SP ZARASZÓW SP Karnawałowe Spotkanie z Babcia- ni słodkimi serduszkami wcześniej mi i Dziadkami, na którym zosta- upieczonymi przez juniorów wspól- ły zaprezentowane humorystyczne nie z rodzicami. Spotkanie zakończy- scenki, wierszyki i piosenki połączo- ło się rozmowami przy ciastku, kawie ne z ruchem scenicznym. Insceniza- i herbacie. Uroczystość przedszkolna cja, mimo że wywoływała uśmiech na była ważnym wydarzeniem i przeży- twarzy, skłaniała również do refleksji: ciem dla dzieci i przybyłych gości. Wi- Chodzili do szkoły, potem dorastali. działam na twarzach podziw dla swo- Karnawałowe spotkanie przedszkolaków z SP w Zaraszowie łączy pokolenia... Mieli piękne marzenia, ciężko pracowali. ich wnuków i wielkie wzruszenie. Wychowali swoje dzieci...

Projekt „Pomagamy sobie” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zakończył się nabór do nowego projektu

Marta Nakielska, specjalista pracy socjalnej Ośrodek w bieżącym roku planuje realiza- Cel 1 Aktywizacja społeczno-zawodowa cję szkoleń zawodowych oraz podnoszących 14 osób z Gminy Bychawa objętych projek- Ośrodek Pomocy Społecznej w Bychawie kwalifikacje, a także realizację Programu tem poprzez kontralty socjalne (łącznie z informuje, że zakończył rekrutację uczest- Aktywności Lokalnej w miejscowości Oso- PAL) do końca 2011 r. ników do projektu „Pomagamy sobie” na wa, gdzie przy współudziale mieszkańców Cel 2 Aktywizacja społeczno-zawodowa 2011 r. W wyniku naboru zakwalifikowa- bloku socjalnego zostanie utworzony plac 14 osób z Gminy Bychawa objętych projek- no 14 osób oraz 3 osoby na listę rezerwową. zabaw dla dzieci oraz teren zielony przed tem poprzez aktywną integrację do końca Grupę docelową projektu stanowi 5 męż- blokiem. 2011 r. czyzn i 9 kobiet z terenu gminy Bychawa ko- Okres realizacji Projektu: Realizacja Cel 3 Aktywizacja społeczno-zawodowa rzystających z pomocy społecznej, bezrobot- projektu systemowego trwa od 01.01.2011 14 osób z Gminy Bychawa objętych projek- nych, niepełnosprawnych, zagrożonych wy- do 31.12.2011 roku. tem poprzez wsparcie finansowe do końca kluczeniem społecznym i niepracujących, Budżet Projektu: Wnioskowane dofinan- 2011 r. rolników w wieku aktywności zawodowej o sowanie – 254 501,00 zł, wkład własny – Cel 4 Aktywizacja społeczno-zawodowa

Ośrodek Pomocy Społecznej Ośrodek Pomocy niskich lub zdezaktualizowanych kwalifika- 26 696,60 zł 7BO objętych projektem poprzez prace spo- cjach zawodowych. Cele Projektu: łecznie użyteczne do końca 2011 r. Wniosek o dofinansowanie projektu zo- Cel główny: Głównym celem projektu sys- Cel 5 Upowszechnianie informacji o reali- stał złożony w Wojewódzkim Urzędzie Pra- temowego jest aktywizacja społeczna i za- zowanym Projekcie. cy w Lublinie 27 stycznia 2011 r. i został wodowa 14 osób zamieszkujących w Gminie Więcej informacji o realizowanym projek- już pozytywnie zaopiniowany pod względem Bychawa, zagrożonych wykluczeniem spo- cie można uzyskać w Ośrodku Pomocy Spo- formalnym. W chwili obecnej poddawany łecznym i zawodowym do końca 2011 r. łecznej w Bychawie przy ul. Piłsudskiego jest ocenie merytorycznej. Cele szczegółowe: 22, tel. 81 5 660 127 www.opsbychawa.pl str. 18 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 „Już nadchodzi dzika banda!” - bychawskie podziemie kulturowe

Ewelina Chylińska Daniel Cajzer – również w tym roku będzie ku, już po zamknięciu Buraque’a. Wystąpił zdawał maturę, od dwóch lat gra na gita- wtedy zespół z Finlandii, „FUN”: Bychawa - miasteczko białych krawęż- rze basowej, a od sierpnia w lubelskiej ka- - Byli zszokowani samym miejscem – ników, festynu „W krainie pierogów” oraz peli „The Crows”, gdzie jest najmłodszy z ca- piec kaflowy itp. Właściciel baru przyszedł osławionej orkiestry prowadzonej przez łego składu. On także organizuje koncerty, w garniturze, a żona w sukni balowej – my- Henryka Dudziaka. Mało kto wie, że po- ale głównie dla swojego zespołu. Najbliższy śleli, że goście z zagranicy będą grać na nad 10 lat temu, przyjeżdżały tutaj kape- w BCK, 5 marca. Chłopaki grają rocka alter- skrzypcach i fortepianie. Do dziś na stronie le z całej Europy, a Festiwal Total Noise natywnego z elementami progresu i orientu. kapeli jest opis koncertu w Bychawie, jako Fest (lata 1999 – 2001) był wydarzeniem - Mogę przez to, co gram, pokazać odrobi- najbardziej klimatycznego w ich historii. muzycznym o klimacie, jakiego dziś już nę siebie i to, co siedzi mi w głowie. Pomimo na próżno szukać na Lubelszczyźnie. tego, że niektórym wydaje się że bas jest tak Po czterech bez tego typu muzyki latach, Mimo wszechobecnego disco, bychaw- zawsze z tyłu i brzęczy gdzieś w tle – przy- w 2008 r. powstało stowarzyszenie „Liber skie podziemie muzyczne istnieje i żyje, znaje Daniel. Liber”, które oprócz organizacji koncertów po swojemu. rockowych, zajmuje się także działalnością Oprócz Pauliny i Daniela, którzy aktyw- kulturalną – jest np. inicjatorem pokazu ba- Rockowe, metalowe lub punkowe imprezy nie uczestniczą w rockowych imprezach, na jek dla dzieci w BCK. Jak informuje wpis – bo o nich jest mowa – letnią porą w Bycha- koncertach pojawia się młodzież z Lublina na blogu (www.liberliber.blox.pl): „Jesteśmy wie wciąż się urządza. Rzadziej i nie z takim i okolic – publiczność jeżdżąca na występy grupą przyjaciół/znajomych, w różny spo- rozmachem, jak kiedyś – minęły już czasy swoich ulubionych kapel. sób powiązanych z małym miasteczkiem we organizowanego na stadionie Total Noise Fe- - Wokaliści w tekstach poruszają często wschodniej Polsce - Bychawą... Spotykali- stu – ale dla fanów „ostrego grania” z Lubli- naprawdę ważne tematy, także dla świata – śmy się towarzysko od wielu już lat... Jakiś na i okolic liczy się każda okazja do spotka- przekonuje Paulina. czas temu okazało się, że to nam nie wystar- nia i posłuchania na żywo ulubionej muzy- - Nasz pierwszy koncert w Bychawie był cza, pojawiła się myśl: zróbmy COŚ. Nie cze- ki. Muzyki, której starsza część społeczno- podczas akcji „Pomóż dzieciom przetrwać kajmy na gotowe rozwiązania, sami kreujmy ści po prostu się boi. zimę”. Nikt tam nie nastawiał się na roc- lokalną rzeczywistość, obudźmy uśpionych ka – część osób wyszła z BCK już na próbie od lat sąsiadów – mieszkańców Bychawy.” Metal, thrash metal, heavy metal, punk dźwięku. Mimo to była bardzo dobra atmos- Głównymi inicjatorami powstania stowarzy- rock, hard rock – dla większości mieszkań- fera i przyjęli nas owacjami. Co niektórym, szenia byli Paweł Graboś, Agata Gumien- ców gminy to czarna magia – w przenośni, kiedy graliśmy, już się głowy kiwały - opo- niak, Tomasz Chęć i Dominika Jezierska. bo nie znają i nie rozumieją tej muzyki, ale wiada Daniel. Na pierwszym zorganizowanym przez nich i dosłownie – często bowiem kojarzą ją z sa- Problemem nie jest brak publiczności czy evencie zagrały dwie kapele z Warszawy – tanistami i okultyzmem. Strach rodzi się chętnych do występu zespołów – kapele gra- Hulk Hogan i Drip Of Lies. z niewiedzy. Warto więc informować: treści ją rzadko, ponieważ w mieście nie ma od- związane z satanizmem to cecha jednego powiedniego miejsca, gdzie gigi (występy na Nadchodzi nowe z podgatunków heavy metalu – black me- żywo) mogłyby się odbywać. Skargi podejrz- Do Bychawy nie przyjeżdżają już tak zna- talu, ale istnieje także white metal, które- liwych mieszkańców także nie ułatwiają ne zespoły, jak kiedyś. W Lublinie działa go wykonawcy podejmują chrześcijańskie sprawy. A tymczasem do wokalistki „Rive- klub Tektura, w którym koncerty odbywają tematy. Przedstawiciele black metalu w na- r’s noise” już teraz odzywają się zaintereso- się co najmniej raz w tygodniu. Przed człon- szym mieście nie bywają, a skrót S.A.T.A.N. wane występem grupy – nawet te regularnie kami Liber Liber trudny problem do roz- (pojawił się na jednym z plakatów z 2009 r.) wydające płyty. wiązania – po zamknięciu Euphorii, to tylko nazwa zespołu. Po rozwinięciu nie ma lokalu, do którego mogliby za- – SCREAMING ART TERRORIZING APA- Koncertowo prosić kapele lub spotkać się w swo- THETIC NOTHINGNESS. Jeszcze kilka- im gronie (stowarzyszenie liczy teraz naście lat temu w ponad 20 osób). Dawniej był Buraque Młodzi rockmani naszym mieście lub klub No Name (potem Euphoria), - Plakaty na koncert wywiesza się w By- działo się napraw- teraz - jak na razie nic: chawie najwcześniej tydzień przed imprezą, dę dużo. Najwięcej - A możliwości były i do dziś śnią mi a i tak trzeba przynajmniej trzy razy w tygo- podczas festiwa- się kapele, które chciały tu grać, ale dniu przejść po mieście i wywiesić kolejne. li Total Noise Fest nie było nas na nie stać. Najbardziej Czasem znikają już następnego dnia. Zda- (na drugim w 2000 szkoda mi Zielonych Żabek – legenda rza się, że to jakaś babcia wraca z kościoła r. wystąpił zespół przez duże „l”! – pisze Paweł. i zedrze go, bo myśli, że to sataniści powie- „Forest In Blood” Koszt imprezy organizowanej przez sili – skarży się Paulina Duda. z Francji), organi- Liber Liber nie przekraczał z reguły To tegoroczna maturzystka i była wokalist- zowanych głównie 400-500 zł, a były i takie za 100 zł. Na ka bychawskiej grupy „Reptilion”, następnie przez Pawła Nie- nich także ludzie bawili się świetnie. „Okna” z Poniatowej, obecnie „River’s Noise” winnego (związa- z Lublina. Rocka słucha od dziecka, teraz nego obecnie z ka- Alternatywna scena muzyczna na głównie metalu i podgatunków, śpiewa he- pelą „The Fight”). Gigi odbywały się także pewno nie zniknie. Tym razem nie Liber Li- avy metalowe kawałki. „Świeża krew” wśród w innych miejscach – w latach 2000 - 2002 ber, ale BCK we współpracy z Danielem gminnego undergroundu, jeszcze w czerw- w klubie Buraque (obecny magazyn sklepu Cajzerem, organizują rockowy koncert – cu tamtego roku zorganizowała z koleżan- chemicznego), potem w Pink Pubie, Matrixie, 5 marca wystąpią The Crows, Adhezja i ką koncert dla fanów „ciężkiego brzmienia” Michałku. Zajmował się nimi przede wszyst- Dwudziestu Siedmiu Bezimiennych. Kto w nieistniejącym już klubie Euphoria, na kim Paweł Niewinny. Wynajmował od spół- wie, być może to nowy rozdział w historii którym zagrały aż trzy znane w całym re- dzielni pomieszczenia (Buraque), do których Centrum Kultury? Wiadomo, czym występ gionie kapele. Swój sceniczny debiut miała zapraszał rodzime kapele. Gdy koncerty za- trzech kapel jest na pewno – niepowtarzal- z kapelą „Reptilion”, na „Pierogach”. częły odbywać się w Pink Pubie, do Bychawy ną okazją, by przestać się bać „ciężkiego znów przyjeżdżały grupy z zagranicy. Paweł brzmienia”. Przecież nie taki diabeł (satan) Graboś opisuje pamiętny koncert w Michał- straszny, jak go malują :-) str. 19 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Podsumowanie projektu „Twój sukces w Twoich rękach”

Andrzej Pietrzak, koordynator projektu praktyki zawodowe w serwisach: Forda, Ci- dziękowania do uczestników w/w projektu. troena. Kia, Subaru, Skody, Volvo. Chciałbym zachęcić młodzież do udziału 31.01.2011 r. zakończył się w Zespo- 20 uczniów z klas technikum mechanicz- w projektach, bo na prawdę warto. le Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. H. nego i zasadniczej szkoły zawodowej odby- Od lutego rusza w naszej szkole kolej- Dobrzańskiego kolejny projekt unij- ło dziesięciodniową praktykę. Uczniowie ny projekt pt. „Moje ambicje – moja przy- ny pt. „Twój sukces w Twoich rękach” otrzymali zaświadczenie o jej odbyciu. szłość”, który będzie realizowany przez Priorytet IX, Działanie 9.2; Podniesie- Podsumowując działania, jakie zostały okres dwóch lat i pozwoli kolejnym gru- nie atrakcyjności i jakości szkolnictwa podjęte w projekcie unijnym pt. „Twój suk- pom uczniów zdobyć nowe uprawnienia zawodowego. ces w Twoich rękach” można stwierdzić, że oraz pogłębić swoją wiedzę. Głównym celem projektu był rozwój kom- uczniowie naszej szkoły dzięki uczestnic- ZSZ „HUBAL” petencji kluczowych i umocnienie praktycz- twu w nim nieodpłatnie zdobyli dodatko- nych umiejętności zawodowych uczniów we uprawnienia spawa- szkół zawodowych zgodnych z potrzebami cza, operatora wózków rynku pracy, podniesienie kwalifikacji za- widłowych, obsługi kasy wodowych, poziomu wiedzy i umiejętności fiskalnej. Nabyli umiejęt- matematycznych, językowych, zwiększenie ności wykorzystywania umiejętności zawodowych i przedsiębior- grafiki komputerowej w czych w praktycznych sytuacjach zawodo- technologii informacyj- wych, podniesienie jakości kształcenia. nej, zdobyli nowe umie- W projekcie wzięło 70 uczniów w tym: jętności w czasie praktyk 55 uczniów i 15 uczennic. Przez okres w serwisach. Mieli także 12 miesięcy uczniowie brali udział w atrak- możliwość usystematyzo- cyjnych działaniach, dzięki którym podwyż- wania i pogłębienia swo- szyli swoje umiejętności. Otrzymali wszelkie jej wiedzy na zajęciach niezbędne materiały szkoleniowe, pomoce przygotowujących do eg- dydaktyczne, nagrody i upominki. zaminu maturalnego. W projekcie przewidziane były następują- Uczestnictwo w pro- ce działania: jektach unijnych to tak- 1. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze że wymierne korzyści z matematyki – 5 uczniów, 5 uczennic, języ- dla szkoły. Nasza szkoła ka niemieckiego – 10 uczniów. otrzymała tablicę inte- Uczestnikami byli uczniowie z klas ma- raktywną z projektorem i turalnych. Celem zajęć było przygotowa- laptop. Prowadzenie tego nie uczniów do egzaminu maturalnego (po typu zajęć wymaga wiele 24 godziny w okresie marzec - kwiecień). wysiłku od prowadzącego 2. Warsztaty grafiki komputerowej – ale także od uczniów po- 10 uczniów z wszystkich klas technikum nieważ zajęcia często od- informatycznego. Na te zajęcia przeznaczo- bywają się po lekcjach. no 80 godzin w okresie marzec – czerwiec. Chciałbym serdecznie 3. ABC małego biznesu – 10 uczennic podziękować pracowni- z technikum informatycznego pogłębiało kom biura unijnego przy swoją wiedzę ekonomiczną związaną z za- Starostwie Lubelskim, łożeniem własnej firmy w czasie 40 godzin dyrekcji i nauczycielom zajęć w okresie kwiecień – czerwiec. Zespołu Szkół Zawodo- 4. Dodatkowe zajęcia specjalistyczne: wych Nr 1 w Bychawie Kurs kategorii B +E laweta – 10 uczniów za miłą i owocną współ- z klas technikum mechanicznego i zasadni- pracę. Kieruję także po- czej szkoły zawodowej - warunkiem uczest- nictwa było posiadanie prawa jazdy kat. B. Kurs obejmował 20 godzin teorii, 15 go- dzin praktyki i zakończył się egzaminem Nowe lokalne strony www państwowym. Kurs operatora wózka widłowego – 10 uczniów z klas technikum mecha- nicznego i zasadniczej szkoły zawodo- wej. Zajęcia obejmowały 47 godzin teorii i 20 godzin zajęć praktycznych w okresie czerwiec – sierpień. Uczniowie otrzymali certyfikaty. Kurs spawalniczy – 10 uczniów z klas technikum mechanicznego i zasadni- czej szkoły zawodowej. 30 godzin teorii i 70 godzin zajęć praktycznych w okre- sie czerwiec – sierpień. Uczniowie zdoby- www.zaraszow.pl li uprawnienia spawacza – świadectwo www.fachrem.pl w j. polskim i j. angielskim, książeczka spawacza. Prosimy o zgłaszanie nowych stron z naszej gminy do redakcji Współpraca szkół z pracodawcami – e-mail: [email protected] str. 20 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 Z kulturą za pan brat

Elżbieta Sobaszek, Opiekun SU w Szkole (Jak się okazuje w dobie XXI w., również w zjeżdżalniach i innych atrakcjach znajdują- Podstawowej im. K. Koźmiana w Bychawce teatrze, można oglądać bajki z komputera, cych się na placu dla dzieci, wszyscy zasie- nie do końca może jednak tak jak w domu.) dli do wspólnej pizzy. Uczniowie Szkoły Podstawowej im. Wszyscy uczniowie zamiast kurtyny uj- Gdy pier wsz a z g r up sp ęd z a ła cz as w lubel- K. Koźmiana w Bychawce mają wiele rzeli przeźroczysty ekran, a na nim widocz- skiej Plazie, szóstoklasiści zwiedzali Biblio- możliwości na spotkanie się z kulturą ny był pulpit komputera. Za pomocą klik- tekę im. H. Łopacińskiego, a następnie udali i poszerzania swoich horyzontów, nie tyl- nięcia zniknęła „komputerowa” scenografia się na przedstawienie pt. „O dwóch krasno- ko za pośrednictwem książek, ale dzięki i pojawili się najprawdziwsi aktorzy. Wszyst- ludkach i jednym końcu świata” do Teatru możliwościom zobaczenia w rzeczywisto- ko było jak w prawdziwym teatrze i w baj- im. J. Osterwy. Tam, wspólnie z głównymi SP BYCHAWKA SP ści tego, o czym uczą się na lekcjach. ce: Kopciuszek, Siostry, Macocha, Książę, bohaterami (krasnalami) – Lenką i Lenkiem bal, pantofelek, szczęśliwe zakończenia. Ale (rodzeństwem), zastanawiali się gdzie jest W dzisiejszej czasach bardzo trudno jest jak to w bajkach wyświetlanych w kompu- koniec świata. Wyruszyli z nimi w podróż zachęcić młode pokolenie do bezpośrednich terze bywa, tak i tu nie obyło się bez wiru- przez wieś i miasto (jak można się domyślać kontaktów z kulturą. W czasach tzw. wieku sów komputerowych, które, pojawiając się nie obyło się bez przygód), aby dojść do koń- ekranu dzieci mają niewiele szans na roz- co pewien czas, zatrzymywały akcję baj- ca świata. I wiecie co… odnaleźli go. Gdzie? wój swojej wrażliwość poprzez bezpośredni, ki i nawiązując, do jej przebiegu wydarzeń, – w tym miejscu, z którego wyszli. żywy kontakt z instytucjami kultury. Ogra- ostrzegały najmłodszych widzów przed złem Wyjazd nasz nie był długi, ale pozwolił niczają się do tego, co znajduje się po drugiej otaczającego świata np. w momencie, gdy dzieciom na „oderwanie” się od codzienno- stronie telewizora, komputera czy telefonu. Kopciuszek wybierał się na bal, wirusy in- ści i przeniesienie się w zupełnie inne baj- Nie jeżdżą z rodzinami po teatrach, muze- formowały dzieci, aby nie wsiadać z obcymi kowe światy. ach, galeriach itp., bo za daleko, brak czasu, do samochodu i nie pić napojów, do których Jak widać uczniowie Szkoły Podstawowej brak pieniędzy. mogło nam zostać coś dosypane. im. K. Koźmiana w Bychawce mają wiele Samorząd Uczniowski Szkoły Podstawo- Jak widać, wszystkim znana bajka, zosta- możliwości na spotkanie się z kulturą i po- wej im. K. Koźmiana w Bychawce postano- ła unowocześniona i wzbogacona o współ- szerzania swoich horyzontów, nie tylko za wił wziąć „sprawę kultury” w swoje ręce i za- czesne problemy. pośrednictwem książek, ale dzięki możliwo- dbać o to, aby każdy z uczniów tej Szkoły Grudniowy wyjazd do teatru stał się dla ściom zobaczenia w praktyce tego, o czym mógł choć raz w życiu poczuć magię teatru. większości uczestników miłym wspomnie- uczą się na lekcjach. Pierwszy taki wyjazd został zorganizowa- niem. Dzieci połknęły teatralnego bakcy- Nasz Samorząd ma wiele niekonwencjo- ny z okazji Mikołaja w dn. 5 grudnia 2010 r. la i już podczas ferii zimowych Samorząd nalnych pomysłów, które stopniowo stara- do Teatru Muzycznego do Lublina, na spek- Uczniowski stworzył okazję do kolejnej moż- my się realizować. Jakie…? Będziemy o nich takl „Kopciuszek”. Grupa 34 osób, wspólnie liwości obcowania z kulturą. pisali na łamach naszej prasy lokalnej. ze swoimi opiekunami – p. Beatą Chmie- Pod hasłem „Bo w grupie weselej” podczas A co do teatrów, będziemy się starali stwo- lowiec, p. Martą Mamcarz – Rychlicką i p. ferii zimowych odbył się wyjazd uczniów na- rzyć możliwości poznania innych ich rodza- Elżbietą Sobaszek wyjechała do stolicy wo- szej Szkoły do kina i teatru. Drugi z wyjaz- jów. Może kolejnym będzie Teatr Robotów jewództwa. Około godziny 12.00 uczniowie dów był planowany wyłącznie do kina, ale w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie? przekroczyli próg teatru. Dla niektórych ponieważ głosy uczniów podzieliły się, część Ale to już chyba niestety w przyszłym roku (zwłaszcza tych najmłodszych) sam widok z nich była w kinie, a inni w teatrze. szkolnym. sali teatralnej był dużym przeżyciem, ponie- Uczniowie klas I – V mieli możliwość obej- PS. W tym miejscu pragnę bardzo serdecz- waż byli tam pierwszy raz. rzenia – 20 stycznia 2011 r. – w Ciemna nie podziękować wszystkim Paniom, które Kiedy wszyscy zasiedli, na sali zgasło City, bajkę animowaną pt. „Zaplątani”. W to wspólnie ze mną pełniły opiekę na dziećmi światło, a na scenie pojawiła się babcia, któ- czwartkowe przedpołudnie mogli się prze- podczas wyjazdu w ferie – p. Anna Bartnik, ra poinformowała, że dawniej dzieciom czy- nieść w bajkowy świat pełen różnorodnych p. Beata Chmielowiec, p. Krystyna Jagiełło, tano bajki, a dziś wszystko wyświetla się w perypetii. Po seansie filmowym przyszedł p. Marta Mamcarz - Rychlicka. komputerze, więc i ona rozpoczęła odtwa- czas na ruch i zabawę w Fantasy Parku. rzanie „Kopciuszka” w tej właśnie formie. Zmęczenia, ale zadowoleni, po zabawie na Czym jest Ośrodek Interwencji Kryzysowej

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Bycha- wie ul. P ileckiego 12 (Podzamcze), tel. 81 566 - 11-51 oferuje bezpłatną pomoc w zakresie: • poradnictwa socjalnego • poradnictwa psychologicznego • poradnictwa pedagogicznego • poradnictwa prawnego. Z wymienionych porad można skorzy- stać nieodpłatnie od poniedziałku do piątku w godzinach od 9-17. W strukturach Ośrodka Interwencji Kry- zysowej funkcjonuje całodobowy hostel dla ofiar przemocy w rodzinie. W związku z po- wyższym serdecznie zapraszamy osoby do- świadczające różnego rodzaju przemocy lub będące w sytuacji kryzysowej do korzystania z naszej pomocy. hm ielowie c

C Serdecznie zapraszamy osoby potrze- bujące pomocy i wsparcia. eata B str. 21 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011 W Starej Wsi się działo

Dyrektor i Rada Pedagogiczna Szkoły Pokaz prowadziła Pani Dyrektor, pomaga- Podstawowej w Starej Wsi Drugiej ły też panie z obsługi. Pod ich kierunkiem, z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeń- Początek drugiego półrocza to dobry stwa, uczennice obierały kapuściane głowy, czas na garść wspomnień o tym, co dzia- wycinały głąby, a chłopcy próbowali szatko- ło się w naszej szkole w pierwszym seme- wać i ubijać rozdrobniony surowiec w becz- strze. Nasi uczniowie, obok zajęć dydak- ce. Wszyscy chrupali głąby (niektórzy pierw- tycznych, uczestniczyli w różnorodnych szy raz). Dzięki temu możemy teraz spoży- imprezach i uroczystościach. Jak każda wać w stołówce szkolnej pyszny kapuśnia- szkoła organizowaliśmy akademie i ape- czek i smakowite surówki z własnej kapu- SP STARA WIEŚ STARA SP le okolicznościowe związane ze świętami sty. Była to piękna lekcja zdrowego żywienia rodzinnymi i kościelnymi oraz rocznica- i realizacja tematyki regionalnej. mi państwowymi. Bal Owoców i Warzyw Święto owoców Punkiem kulminacyjnym projektu stał się Tegoroczny kalendarz imprez i uroczy- „Bal Owoców i Warzyw”, w którym uczestni- stości szkolnych wzbogaciliśmy o działania czyły dzieci z zerówki i klas III, ucharakte- związane z realizacją programu „Owoce w ryzowane na jabłuszka, pomidorki, ogórki… szkole” (jesteśmy w programie już drugi rok) Mamy naszych uczniów i ich wychowawczy- i promocją zdrowego sposobu odżywiania nie kolejny raz stanęły na wysokości zada- się. Wszystkie klasy przygotowały na Świę- nia. Kostiumy były bajeczne. O tematyce to Owoców i Warzyw prezentacje i występy zdrowotnej nie zapomnieliśmy, bo obecnie promujące wartości odżywcze i zdrowotne w szkole realizowany jest program „Aktyw- owoców i warzyw. Pomysły były różne: in- nie po zdrowie”. scenizacje, zagadki, konkursy, zajęcia prak- tyczne (wykonanie surówek i figurek z owo- W naszej szkole działo się dużo nie tyl- ców i warzyw). Miło było na zakończenie im- ko w sferze dydaktycznej i wychowawczej. prezy degustować sałatki wykonane przez Kiedy w czasie ferii uczniowie odpoczywa- uczniów klasy IV. li, ich rodzice, a nawet dziadkowie poma- lowali społecznie wszystkie pomieszczenia Pokaz kiszenia kapusty szkolne: klasy, korytarze, łazienki, odciąża- Następnym elementem naszego projektu jąc budżet szkoły, a co za tym idzie i gmi- był niezapomniany pokaz kiszenia kapusty, ny. Równocześnie z malowaniem odbywał w którym aktywnie uczestniczyli uczniowie. się remont kuchni szkolnej: przebudowa Rodzice dostarczyli ekologiczną przez sie- stanowisk pracy, położenie nowej glazury i bie wyhodowaną kapustę i marchewkę. Za terakoty. Przedsięwzięcie finansowane było pośrednictwem dzieci dotarliśmy do posia- z budżetu szkoły, przy wsparciu gminy, za daczy tradycyjnych urządzeń: szatkownicy co bardzo dziękujemy. dzili parami i pracowali po dwa, trzy dni. skrzynkowej, ubijaka, głazu. Nie zdobyliśmy Podziękowania kierujemy do 52 osób, Widać, że czują się współgospodarzami tylko drewnianej beczki z klepek, zastąpił ją które w czasie ferii malowały i sprzątały odpowiedzialnymi za naszą placówkę. Za plastik. naszą szkołę. Niektórzy rodzice przycho- co im serdecznie dziękujemy.

Leszek Asyngier Jr Serdecznie witam wszystkich, którzy śledzą Za co serdecznie mu podziękował. losy naszego bajkowego bohatera na łamach I chciał już dalej w swej sprawie pełzać, GZB! W dzisiejszej odsłonie Wijuś „zmierzy Lecz Dzięcioł zaraz po pierwszym wierszu, się” z talentem Dzięcioła Poety, który uwielbia być słuchanym… Co wyniknie z tego spotka- Zaczął rymować, coś opowiadać- XXXX nia, przekonajcie się sami. O swych przygodach w słońcu i w deszczu; PS. Uwaga! Zaleca się głośne czytanie z po- Gdzie to on nie był..., i co wypada... działem na role najlepiej w towarzystwie Mówił o wszystkim, chwalił swe czyny, dzieci. (Zdawał się przy tym być w swym żywiole)- Czego dokonał, z jakiej przyczyny, Że kocha latać..., sypiać w stodole.... Że to..., że tamto..., ktoś coś powinien..., Zawiłe przygody Węża Wijusia (cz. V) Że to jest dobre..., złe co innego... Że ten niewinny..., ten znowu winien... Dzięcioł Poeta: Trwa samotny, w smutku dumnym, Już się Wężowi wszystko mieszało. Dymem mdłym się dusi, By nie urazić artysty ducha, Wiersz I: Komin Kuzyn słupka i kolumny; Wijuś przeprosił, jak grzecznie można. Stoi komin przy kotłowni- Wiernie stoi, bo tak musi. Prosząc Poetę, by go wysłuchał, Tu się zdaje na coś, Rozpoczął zdaniem tym oto, z wolna: Nie na łące, nie na hali Niesie niższym sferom pomoc- Pokazuje swoją smukłość. To jego zadanie. W. Wijuś: -Wybacz, Poeto, pewnie ciekawe Gdy z dymem uleci zeń moc, Są twe przygody, lecz pełznąć muszę. Taki cichy, sztywny cały, Skarzą go na rozebranie. W sadzy, siwiuteńki. Narrator: A on znów swoje-...że drzewa Choć tak wielki, jednak mały- Narrator: Wijuś docenił występ Dzięcioła, dziobem Nikt nie poda mu swej ręki. Kiedy ten skończył wiersz prezentować, Leczy, a wierszem uzdrawia dusze. str. 22 27. 26. 25. 24. 23. 22. 21. 20. 19. 18. 17. 16. 15. 14. 13. 12. 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. 2. 1. w okresie od 28.01.2011 od w okresie sokie. optiner.pl. klienta. Firma Sprzedam DROBNE OGŁOSZENIA Powiatowym Szpitalu w w Bychawie pobytu jego nad opiekę za moim Tatą, Stanisławem Salowych Lekarzy,Frączkiem podczas i dla Pielęgniarek podziękowania Serdeczne Podziękowanie dla służby Śp. StanisławaFrączka, i ceremoniipogrzebowejmojego Taty, w oraz ze się Sąsiadom łącząc którzy pracy, tym, wszystkim z Koleżankom Kolegom i Przyjaciołom, Rodzinie, mojej Serdecznie dziękuję cę Tel. iuprzężą. dłem 781569497

USC informuje Milanowska Janina Poleszak Władysława Kozieł Stanisław Potapczuk Tadeusz Krawczyk Kazimierz Wosiak Zbysław Sitańska Karolina Stępniak Zofia Kania Andrzej Dolecka Danuta Kołacz Stanisław Winiarczyk Leon Wiedro Jerzy Cioczek Jan Karaś Aleksandra Kaczor Władysława Łopucka Zofia Frączek Stanisław Smit Genowefa Harasim Julianna Dubaj Teodozja Kawczyński Czesław Romanek Adela Jasielski Mirosław Saganowska Janina Kochaniec Stanisława Wajrak Stanisław Szwałek Paweł i Boczek Ewa Krzysiak Rafał i Kula Anna stałą óu uzsncyi e sy św. Mszy we uczestniczyli bólu, opracowała Skoczylas -kierownik Regina UrzęduStanuCywilnego CV Optiner na Miejsce prosimy klacz stanowisku:

Konia zrzędem

zarejestrowano: zarejestrowano:

zdrowia (www.optiner.pl) szlachetną

pracy:

przesyłać Praca

składa synStanisław Akty małżeństw Akty

Akty zgonów Akty Baraki Piotrków Pierwszy Kiełczewice Maryjskie Włodawa Annów Lublin Teklin Lublin Bychawka Druga - Kolonia Stara Wieś Pierwsza Wincentówek Ponikwy Lublin Walentynów Giełczew Druga Jabłonna Pierwsza Gałęzów Olszowiec Bychawa Guzówka Wólka Ponikiewska Chmiel Drugi Kosarzew Dolny Gałęzów - Kolonia Druga Ponikwy Nowiny Żukowskie Czerniejów Kolonia specjalista Dragany, z

na kowbojskim synStanisław adres r. do 28.02.2011 r. r. 28.02.2011 do oferuje gmina

ds. biuro@ obsługi składa

mną Wy pra sio - - - w Bychawie lat 82 lat 87 lat 66 lat 60 lat 67 lat 57 lat 80 lat 68 lat 47 lat 68 lat 60 lat 76 lat 81 lat 74 lat 82 lat 79 lat 62 lat 89 lat 82 lat 86 lat 78 lat 88 lat 89 lat 58 lat 98 lat 87 lat 64 Stanisława Frączka G Sołtysi zgminy Bychawa i wyrazywspółczucia łos Szczere kondolencje z powoduśmierci Z Publiczna w Bychawie. Zapraszamy! wBychawie. Publiczna Biblioteka Miejska WsiPierwszej; rej Sta w Biblioteczna Filia „Lazur”; ka ganizatorzy: Starowiejska Galeryj 17.00Or bibliotece. starowiejskiej w Filipowicz. o 2011 r.(wtorek) marca 8 Wernisaż Ewy obrazów wystawy galerii w starowiejskiej Wernisaż dla PanaStanisława iemi

z UrzęduMiejskiego to tytuł tytuł to kobieta!” - imię „Twe Koleżanki iKoledzy OJCA Wyrazy głębokiego Śp. Stanisława składają dla Pana B z powoduśmierci współczucia ychawskiej OJCA w Bychawie i całejRodziny Frączka Frączka

składają REKLAMA

- - - Śp. ZofiiŁopuckiej Panu StanisławowiFrączkowi z powoduśmierci OJCA Pani IwonyPłazy zatk, y rzm o ha słem pod razem tym Czwartek”, kich smaczków...kich Zapraszamy! literac poszukamy darmo za nie 17.00. Zupeł godz. o (BCK) Lira” ca w mar 3 Finał Bychawie. w bliczną Bibliotekę Pu Miejską nego przez organizowa literacko-kuli konkursu narnego edycja 8. już To słodkości iinne faworki pączki, Będą Śp. Stanisława Mieszkańcy Olszowca ia „Mola” Finał z UrzęduMiejskiego Koleżanki iKoledzy Wyrazy głębokiego i Olszowca Kolonii

Szczere wyrazy kawiarni artystycznej „Złota „Złota artystycznej kawiarni „Desery i napitki dla Mola”. dla napitki i „Desery z powoduśmierci MATKI współczucia współczucia Frączka i całejRodziny w Bychawie składają składają dla nr 2(220)2011 już w „Tłusty „Tłusty w już

------str. 23 Głos Ziemi Bychawskiej nr 2 (220) 2011

www.barusaszy.bychawa.pl LAMA REKLAMA • REK LAMA marcaDzień Kobiet

19.00 8godz.

KONCERT ZŁOTA LIRA W Kawiarni Artystycznej Bernadetta „BENYA” Bandosz & Tomasz Momot w repertuarze NAJPIĘKNIEJSZE BALLADY ŚWIATA

wstep wolny ^

Bychawskie Centrum Kultury 81 5660124 | www.ebck.pl