samorząd mieszkańcy historia Dożynki 45 lat wspomnienia Gminne 2019 bychawskiego Jacka Klubu Seniora Stańczaka - cz. II Głos Ziemi Bychawskiej MIESIĘCZNIK GMINY BYCHAWA październik 2019 nr 6 (302) ISSN 1429-1932

Inwestycje Asfaltowa nawierzchnia w Wincentówku już ukończona spis treści samorząd

„„Informacja o numerach oraz granicach obwodów głosowania SAMORZĄD i wyznaczonych siedzibach obwodowych komisji wyborczych Światłowód w gminie IX Turniej Piłki Nożnej 4 10 OBWIESZCZENIE Bychawa Sołectw o Puchar Burmistrza Bychawy Burmistrza Bychawy 4 Inwestycyjnie w gminie z dnia 13 września 2019 roku Bychawa 10 Pojedyńcze srebro Na podstawie art. 16 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 684 i 1504) Burmistrz Bychawy podaje do wiadomości wyborców i podwójny brąz dla informację o numerach oraz granicach obwodów głosowania, wyznaczonych siedzibach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Mieszkańcy pytają Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 13 października 2019 r.: 5 Gminy Bychawa – Dożynki Sołectwa: Bychawka Druga, Bychawka Druga- Centrum Kultury Wiejskiej, Transport w Gminie Nr obwodu Granice obwodu głosowania Siedziba obwodowej 8 Bychawka Druga 113, 23-100 6 Wojewódzkie 2019 głosowania komisji wyborczej Kolonia, Wincentówek, Zdrapy Bychawa Bychawa Środowiskowy Dom Samopomocy, Szkoła Podstawowa im. K. Koźmiana, Bychawa ulice: Antoniego Budnego, Mikołaja ul. Pileckiego 20, 23-100 Bychawa Bychawka Druga-Kolonia 75, 23-100 Wybrano Pileckiego, Podzamcze, Zamkowa Sołectwa: Bychawa 10 1 Gałęzów-Kolonia Pierwsza, Leśniczówka, Lokal dostosowany do potrzeb Sołectwa: Bychawka Pierwsza, Bychawka Dożynki Gminne 2019 9 Trzecia, Bychawka Trzecia-Kolonia 8 najpiękniejsze ogrody gminy Łęczyca, Podzamcze wyborców niepełnosprawnych Lokal dostosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych Poemat o Wandzinie Bychawa! Bychawa ulice: 11 Listopada, Fryderyka Samorządowe Przedszkole Nr 1, 9 Chopina, Grodzany, Mikołaja Kopernika, ul. Partyzantów 3, 23-100 Bychawa Sołectwa: Osowa, Osowa-Kolonia, Wola Budynek szkolny, Osowa 61, 23-100 2 Tadeusza Kościuszki, Lubelska, Podwale, Lokal dostosowany do potrzeb 10 Duża-Kolonia Bychawa 8 (panegiryk dożynkowy) Wspomnienie z wakacji Mikołaja Reja, Rynek, Sportowa, Stefana wyborców niepełnosprawnych Sołectwa: Kosarzew Dolny-Kolonia, Olszowiec, Centrum Kultury Wiejskiej, 12 Batorego, Stanisława Wyspiańskiego, Polna 11 Olszowiec-Kolonia, Romanów, Wola Duża Olszowiec 10, 23-100 Bychawa Bychawa ulice: 1 Maja, Batalionów Centrum Kultury Wiejskiej, Gałęzów Nowelo, otwórz się! Chłopskich, Marii Dąbrowskiej, Aleksandra Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna 8, 24, 23-100 Bychawa 12 Fredry, Marii Konopnickiej, Kajetana 23-100 Bychawa Koźmiana, Księdza Dominika Maja, 12 Sołectwa: Gałęzów, Gałęzów-Kolonia Druga Lokal dostosowany do potrzeb 3 Księdza Antoniego Kwiatkowskiego, Piotra wyborców niepełnosprawnych Ściegiennego, Kornela Makuszyńskiego, Lokal dostosowany do potrzeb Elizy Orzeszkowej, Partyzantów, Bolesława wyborców niepełnosprawnych Prusa, Juliusza Słowackiego, Szkolna, Stefana Szkoła Podstawowa, Wola Żeromskiego Gałęzowska 116a, 23-100 Bychawa MIESZKAŃCY Sołectwa: Józwów, Wola Gałęzowska, Wola Urząd Miejski (sala konferencyjna), 13 Gałęzowska-Kolonia, Kowersk Lokal dostosowany do potrzeb ul. Marsz. J. Piłsudskiego 22, 23-100 wyborców niepełnosprawnych Nowe twarze w bychawskiej Z dniem 27 września 2019 Bychawa 14 18 4 Bychawa ulice: Marszałka Józefa Piłsudskiego nieparzyste od nr 1 - 55A Sołectwa: Stara Wieś Druga, Stara Wieś Szkoła Podstawowa, Stara Wieś Lokal dostosowany do potrzeb 14 oświacie roku funkcję kierownika wyborców niepełnosprawnych Pierwsza, Stara Wieś Trzecia Druga 55, 23-100 Bychawa Ośrodka Pomocy Społecznej 15 Sołectwa: Skawinek, Urszulin, Zaraszów, Szkoła Podstawowa, Zaraszów 64, Rozmowa z nowym Bychawskie Centrum Kultury, Zaraszów-Kolonia 23-100 Bychawa 14 ul. Marsz. J. Piłsudskiego 34, 23-100 Szpital Powiatowy SP ZOZ, Marsz. w Bychawie przestała pełnić Bychawa ulice: Armii Krajowej, Jarosława Szpital Powiatowy Samodzielnego Publicznego Dąbrowskiego, Piękna, Macieja Rataja, Bychawa 16 J. Piłsudskiego 26/28/30, 23-100 komendantem Komisariatu 5 Zakładu Opieki Zdrowotnej w Bychawie Bychawa Teresa Szopa Ogrodowa, Marszałka Józefa Piłsudskiego Lokal dostosowany do potrzeb Policji w Bychawie nieparzyste od nr 57 do końca wyborców niepełnosprawnych Zaświadczenia o prawie do głosowania wydawane są w Urzędzie Miejskim Gmina Bychawa na XXI Bychawa ulice: Krzysztofa Kamila Ognisko z Pieśnią 18 Baczyńskiego, Generała Władysława Andersa, w Bychawie pokój nr 15, do dnia 11 października 2019 roku (piątek) do godziny 16 Zespół Szkół im. Ks. Antoniego Lubelskim Święcie Chleba Generała Grota-Roweckiego, Generała Kwiatkowskiego, ul. Marsz. J. 18 Patriotyczną 2019 6 Władysława Sikorskiego, Powstańców 15.15. Warszawy, Szarych Szeregów, Marszałka Józefa Piłsudskiego 81, 23-100 Bychawa w Muzeum Wsi Lubelskiej Piłsudskiego parzyste od nr 2 do końca Głosowanie w lokalach wyborczych odbywać się będzie w dniu 13 października Uczniowski Klub Pływacki Bychawa ulice: Adama Mickiewicza, Henryka 16 Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Bychawskie Przedsiębiorstwo 2019 r. od godz. 7.00 do godz. 21.00. 18 45 lat bychawskiego Klubu 7 Spokojna, Wandzin, Marysin, Zadębie Komunalne sp. z o. o., ul. Rataja 6, Bychawa Sołectwa: Marysin, Wandzin, Zadębie 23-100 Bychawa Burmistrz Bychawy Seniora Janusz Urban 16 Festyn Rodzinny „Poznaj smaki naszych ziem” 19 II wojna światowa bolesnym „„Pomoc suszowa – doświadczeniem narodu „„Urząd w remoncie 17 Konferencja z okazji Święta polskiego przyjmowanie wniosków Wojska Polskiego Dbając o komfort mieszkańców, którzy odwiedzając Urząd od 3 października 20 Letnie wspomnienia Miejski w Bychawie zwracali uwagę na zły stan techniczny bychawskiego ŚDS-u schodów rozpoczęty został remont klatki schodowej oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uruchomi po- 20 Pisarka z Bychawy korytarzy. moc dla gospodarstw rolnych poszkodowanych w tym roku w wy- niku suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków Zaproszenie na spektakl – 22 21 wiosennych lub powodzi. Rekompensaty pochodzić będą z budże- Dziady cz. III tu krajowego. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków to 3 października 2019 roku. Wnioski będą przyjmowały biura powia- towe ARiMR. GŁOS REGIONALISTÓW 22 II cz. wspomnień Jacka Stańczaka, syna Kazimierza i Pelagii Ogłoszenie Burmistrza Bychawy (z domu Michalskiej) Stańczaków Działając na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierp- nia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. Nr 2204 z późn. zm.) informuję, iż na tablicy ogłoszeń w budyn- OKŁADKA: www.bychawa.pl Wydawca GMINA BYCHAWA Gmina Bychawa, widok na pola wsi Redaktor naczelna Sylwia Paćkowska (SP) ku Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ulicy Partyzantów 1 został Wincentwek. Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © wywieszony na okres 21 dni wykaz części nieruchomości położonej 2019-10-02 fot. Marek Matysek www.twitter.com/bychawaPL Layout i łamanie tekstu Marek Matysek (MM) © przy ulicy Marszałka Józefa Piłsudskiego w Bychawie przeznaczo- www.youtube.com Nakład 2000 egz. | ISSN 1429-1932 /user/bychawaPL Adres: Redakcja „Głosu Ziemi Bychawskiej” 23-100 Bychawa, ul. Partyzantów 1 W związku z tym przepraszamy za zaistniałe utrudnienia. nej do oddania w najem. tel. 815 660 144, 815 660 004 w. 46 Burmistrz i pracownicy Urzędu Miejskiego w Bychawie www.facebook.com/Bychawa Kontakt [email protected] Strona www.bychawa.pl Dyżury redakcji pełnione są codziennie (pon.-pt.) w godz. 7.30-15.30 www.instagram.com/bychawa.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redakcji tekstów oraz zmiany tytułów. Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 3 SAMORZĄD samorząd samorząd

„„Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Skawinek. Zadanie obejmuje ro- Inwestycyjnie w gminie Bychawa boty rozbiórkowe, wykonanie nowej nawierzchni z betonu asfaltowego, utwar- dzenie poboczy, roboty wykończeniowe i nowe oznakowanie drogowe na odcin- ku o długości 657 mb. Planowana data zakończenia robót to 22 listopada 2019 roku. Szacowana wartość zadania: 406 730,94 zł. Dofinansowanie w wysokości 261 148,00 zł pochodzi ze środków Funduszu Dróg Samorządowych.

< Bychawa – Lublin >

Wola Gałęzowska

„„Wkrótce mieszkańcy będą mieli nową nawierzchnię na drodze w Woli Gałęzowskiej. Zadanie obejmie roboty rozbiórkowe, wykonanie nowej na- Bychawka Trzecia Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © wierzchni z betonu asfaltowego, utwardzenie poboczy, roboty wykończeniowe © < Bychawa – Lublin > i nowe oznakowanie drogowe na odcinku o długości 273 mb. Planowana data „„Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Bychawka Trzecia. Zadanie obej- zakończenia robót to 30 października 2019 roku. Szacowana wartość zadania: muje roboty rozbiórkowe, wykonanie nowej nawierzchni z betonu asfaltowego, Wincentówek 149 195,51 zł. Całość wydatków pokryta zostanie ze środków budżetu Gminy utwardzenie poboczy, roboty wykończeniowe i nowe oznakowanie drogowe na Bychawa. odcinku o długości 605,5 mb. Planowana data zakończenia robót to 8 listopada „„Zakończono przebudowę drogi gminnej w miejscowości Wincentówek. 2019 roku. Szacowana wartość zadania: 327 989,60 zł. Dofinansowanie w wyso- Zadanie obejmowało roboty rozbiórkowe, wykonanie nowej nawierzchni z be- kości: 242 742,00 zł pochodzi ze środków Funduszu Dróg Samorządowych. tonu asfaltowego, utwardzenie poboczy, roboty wykończeniowe i nowe ozna- „„Jeszcze w 2019 roku dokończymy również budowę brakującego od- kowanie drogowe na odcinku długości 1 355 mb tj. od drogi powiatowej Lublin cinka chodnika dla pieszych przy ul. Armii Krajowej w Bychawie. – Bychawa do drogi gminnej ul. Mikołaja Pileckiego w Bychawie. Wartość za- „„Czekamy na rozstrzygnięcie naboru wniosków na budowę drogi do- dania: 819 618,52 zł. Dofinansowanie w wysokości 409 809,00 zł pochodzi ze jazdowej do gruntów rolnych w miejscowości Leśniczówka o długości 120 środków Funduszu Dróg Samorządowych. mb. . Marii Konopnickiej „„Złożony został również wniosek na przebudowę drogi powiatowej ul Wola Gałęzowska – Krasławek o długości 4 549 mb w ramach Programu „„Przebudowa ulicy Marii Konopnickiej w Bychawie. Zadanie obejmuje robo- Rozwoju Obszarów Wiejskich. tyJuż rozbiórkowe, niebawem wykonanie rozpoczną nowej nawierzchni się: z betonu asfaltowego, chodnik „„28 sierpnia 2019 roku w trakcie sesji Rady Miejskiej w Bychawie radni jednostronny i parking, roboty wykończeniowe i nowe oznakowanie drogowe podjęli uchwałę o udzieleniu wsparcia Zarządowi Dróg Wojewódzkich na na odcinku od drogi wojewódzkiej ul. Partyzantów do drogi gminnej ul. Marii budowę chodników dla pieszych w pasach dróg wojewódzkich w Bychawie Dąbrowskiej w Bychawie. Planowana data zakończenia robót to 31 październi- przy ul. Partyzantów oraz w Woli Gałęzowskiej. Pomimo, że środki na tą ka 2019 roku. Szacowana wartość zadania: 469 719,35 zł. Całość wydatków po- inwestycję pochodzić będą w 100% z budżetu Gmina Bychawa za inwe- kryta zostanie ze środków budżetu Gminy Bychawa. Bychawa stycję odpowiedzialny będzie Zarząd Dróg Wojewódzkich. Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © Magdalena Kostruba zastępca Burmistrza Bychawy, w tle droga gminna © przed przebudową w miejscowości Skawinek

„„Światłowód w gminie Bychawa „„Mieszkańcy pytają Już niebawem mieszkańcy gminy Bychawa będą Przedsięwzięcie będzie realizowane przez firmę FIBEE I w ramach Programu „„Co zrobić ze zużytymi oponami do ciągni- Obowiązek zagospodarowania odpadów pocho- odpadami, a więc posiadający zezwolenie na zbiera- mogli korzystać z technologii światłowodowej, Operacyjnego Polska Cyfrowa. Obecnie firma ta prowadzi działania projekto- ków i przyczep oraz plastikiem samocho- dzących z rolnictwa spoczywa na ich wytwórcy. To nie lub przetwarzanie odpadów. która umożliwi dostęp do szybkiego internetu. we w ramach trzeciego etapu Działania 1.1 Programu Operacyjnego Polska dowym i bigboksami po nawozach (w przy- wytwórca tych odpadów na własny koszt przeka- Ponadto zużyte opony rolnicze można oddać Cyfrowa „Wyeliminowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do padku kiedy PSZOK ich nie odbiera)? zuje je podmiotom posiadającym zezwolenia na ich w punktach świadczących wymianę takich opon. Jako pierwsze do światłowodu zostaną podłączone jednostki oświato- szerokopasmowego Internetu o wysokich przepustowościach” współfinanso- Obowiązujący obecnie system gospodarowania od- zbieranie lub przetwarzanie, skoro nie udało się ich Zgodnie z przepisami to na wytwórcy odpadów w ra- we wskazane przez Ministerstwo Cyfryzacji w ramach Ogólnopolskiej Sieci wanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju padami dotyczy odpadów komunalnych, a odpady zagospodarować w miejscu wytworzenia. Zatem mach świadczenia usługi wymiany spoczywa obo- Edukacyjnej. Sieć ta pozwoli szkołom na bezpłatne korzystanie z internetu Regionalnego. z rolnictwa takimi nie są. Gmina nie ma nie ma obowiązku organizowania zbió- wiązek ich prawidłowego zagospodarowania. Folie o wysokiej przepustowości, dzięki czemu nauczyciele otrzymają nowoczesne Jednym z wykonawców prac projektowych w zakresie inwestycji na terenie W ramach systemu gospodarowania odpadami rek opon maszyn rolniczych, folii wykorzystywanych pochodzenia rolniczego można przekazać firmom rozwiązania do wykorzystania w codziennej pracy z dziećmi. gminy Bychawa jest Biuro Projektowe PB PROJEKT z Lublina. Już niebawem komunalnymi Gmina nie może organizować zbiórek w rolnictwie, czy też części samochodowych. świadczącym usługi w zakresie zbierania tego rodza- Jako kolejni ze światłowodu będą mogli skorzystać mieszkańcy gminy pracownicy tejże firmy będą kontaktować się z mieszkańcami celem dokona- odpadów pochodzących z rolnictwa, ani finansować Od 2018 roku pomocnym w tym zakresie jest re- ju odpadów. Bychawa oraz firmy i instytucje znajdujące się na jej terenie. W sumie ma to nia uzgodnień umożliwiających budowę sieci światłowodowej. ich z opłaty za gospodarowanie odpadami komunal- jestr Baza Danych Odpadowych prowadzony przez być 458 punktów na terenie miasta i 1634 na terenie gminy (co daje 90% po- Wszelkie pytania dotyczące powyższej inwestycji można kierować do Biura nymi uiszczanymi na rzecz Gminy przez właścicieli marszałków województw. Muszą w nim być zare- krycia terenu gminy). PB PROJEKT – tel.: 574 001 545; e-mail: [email protected] nieruchomości. jestrowani wszyscy przedsiębiorcy gospodarujący

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 4 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 5 samorząd samorząd Transport w Gminie Bychawa „„Mając świadomość jak istotnym dla niektórych mieszkańców gminy Bychawa jest transport publiczny, który umożliwia im dotarcie do pracy, szkół, placówek zdrowia, czy też instytucji kultury zamieszczamy Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © aktualnie © oraz wójtowie Gmin ościennych – Krzczonowa, »»trasa Bychawa – Bychawa przez Jabłonnę Linia Bychawa – Kowersk – Wola Gałęzowska Linia Bychawa – Wola Gałęzowska – Kowersk obowiązujące rozkłady Wysokiego, Zakrzewa, reprezentanci Gminy obejmująca miejscowości Bychawka Druga- – Bychawa – Bychawa Strzyżewice i radni Rady Miejskiej w Bychawie. Kolonia, Bychawka Trzecia, Wierciszów, Poniedziałek, Poniedziałek, jazdy przewoźników Wtorek, Środa, Wtorek, Środa W trakcie zebrania ustalono, że wnioskodaw- Jabłonna, Tuszów, Bychawka Druga, Zdrapy Przystanki Czwartek Piątek Przystanki Czwartek, (s *) funkcjonujących na (s *) piątek (s *) cą w powyższym przedsięwzięciu będzie Powiat »»trasa Strzyżewice – Bychawa przez Bychawa – ulica Piłsudskiego 7.10 Bychawa ulica Piłsudskiego 12.55 14.35 13.45 terenie naszej gminy. Lubelski będący organizatorem transportu publicz- Piotrowice, Osmolice, Iżyce, Bychawkę Bychawa – ulica Partyzantów 7.12 Bychawa ulica Prusa 12.56 14.36 13.46 Gałęzów 7.16 Bychawa ulica Partyzantów 12.57 14.37 13.47 nego. Gminy z kolei będą partycypować w kosztach Pierwszą, Bychawkę Drugą, Zdrapy. Gałęzów-Kolonia Druga 7.23 Gałęzów 13.00 14.40 13.50 - adekwatnie do długości tras przebiegających przez 25 września 2019 roku w trakcie sesji Rady Kowersk 7.25 Wola Gałęzowska (szkoła) 13.05 14.45 13.55 Gałęzów-Kolonia Druga 7.27 Gałęzów-Kolonia Druga 13.09 14.49 13.59 ich terytorium. Przy składaniu wniosku brane pod Miejskiej w Bychawie radni zdecydowali Gałęzów-Kolonia Druga 7.29 Gałęzów-Kolonia Druga 13.10 14.50 14.00 Już niebawem również gmi uwagę były linie komunikacyjne zgłoszone przez o udzieleniu przez Gminę Bychawa pomocy fi- Gałęzów-Kolonia Druga 7.33 Gałęzów-Kolonia Druga 13.12 14.52 14.02 Kowersk 13.16 14.56 14.06 gminy. Poniżej zamieszczony został wykaz tras nansowej Powiatowi Lubelskiemu. Kwota ni- Wola Gałęzowska (szkoła) 7.37 na Bychawa stanie się częścią Gałęzów 7.40 Gałęzów-Kolonia Druga 13.19 14.59 14.09 przebiegających przez teren gminy Bychawa: niejszej pomocy to 7 247,41 zł i obejmuje okres Bychawa ulica Partyzantów 7.43 Gałęzów 13.25 15.05 14.15 sieci publicznego transportu Bychawa ulica Prusa 7.44 Bychawa ulica Partyzantów 13.29 15/09 14.19 6 sierpnia 2019 roku w sali konferencyjnej »»trasa Strzyżewice – Bychawa przez Gałęzów- od dnia 1.09.2019 r. do 31.12.2019 r. (zosta- Bychawa ulica Piłsudskiego 7.45 Bychawa ulica Prusa 13.30 15.10 14.20 Urzęduzbiorowego Miejskiego w Bychawie miało miejsce spo- Kolonię Pierwszą i Leśniczówkę nie uwzględniona tutaj korekta aktualizująca Bychawa ulica Piłsudskiego 13.31 15.11 14.21 * s – kursuje w dni nauki szkolnej tkanie, które dotyczyło organizacji publicznego »»trasa Bychawa – Zakrzew przez Wolę kwotę i datę faktycznego rozpoczęcia realizacji * s – kursuje w dni nauki szkolnej transportu zbiorowego. Istnieje możliwość uzy- Gałęzowską, Józwów, Starą Wieś Trzecią, przedsięwzięcia). skania dopłaty z budżetowych środków Funduszu Starą Wieś Drugą, Wolę Gałęzowską Ponadto w odpowiedzi na zapotrzebowanie i proś- rozwoju przewozów autobusowych o charakte- (Krasławek) by mieszkańców przedsiębiorca z terenu gmi- rze użyteczności publicznej na linie komunikacyj- »»trasa Bychawa – Biskupie przez ny Bychawa z dniem 3 września 2019 r. rozpoczął ne niefunkcjonujące co najmniej 3 miesiące przed Zaraszów-Kolonię, realizację nowych kursów na liniach Bychawa – dniem wejścia ustawy oraz na linie nowoutworzo- »»trasa Krzczonów – Olszowiec przez Osowa – Bychawa oraz Bychawa – Kowersk – Wola ne. W spotkaniu udział wzięli burmistrz Bychawy, Romanów, Gałęzowska – Bychawa na podstawie zezwolenia wy- przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Lublinie danego przez Burmistrza Bychawy na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transpor- cie drogowym na terenie gminy Bychawa.

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 6 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 7 samorząd samorząd

uplasowało się sołectwo Gałęzów-Kolonia Druga, »»Juella Jerzy Maciąg Dożynki Gminne 2019 a na trzecim (300 zł brutto) Skawinek. »»Krzysztof Batyra Wszystkie pozostałe delegacje biorące udział »»Mar-Jola Mariola Widerlik „„Niedzielne Dożynki w konkursie również zostały uznane – otrzymały wy- »»Pro-Agro Jan Rząd Gminne (25.08.2019) różnienia w wysokości 250 zł brutto. »»Sklep Bazarek Edyta Igras Wieniec wykonany przez mieszkańców sołec- »»Tradycyjne Wędliny od Kuśmierza. w Bychawie z całą twa Bychawka Pierwsza docenili także dożynkowi Burmistrz Bychawy Janusz Urban składa serdecz- pewnością można goście – przyznając mu tytuł Wieńca Publiczności. ne podziękowania wszystkim osobom zaangażowa- uznać za udane. Nagrody finansowe dla sołectwa, które otrzymało nym w organizację tego niezwykle ważnego dla lokal- tytuł Wieńca Publiczności oraz dla zwycięzcy loso- nej społeczności wydarzenia oraz sponsorom, którzy Dopisała zarówno wania wyłonionego wśród publiczności – o łącznej zawsze tak chętnie wspierają bychawskie inicjatywy. pogoda, jak i licznie wysokości 800 zł brutto – ufundowali sponsorzy – Jolanta i Andrzej Bieleccy (PW Biel-Hydra) oraz Jan przybyli goście. Rząd (Pro-Agro). Podziękowanie Tradycyjnie już uroczystości rozpoczęła msza Obok głównego placu dożynkowego, na boisku święta w bychawskim kościele, o której oprawę treningowym trwał IX Turniej Piłki Nożnej Sołectw Składam serdeczne podziękowania mieszkań- muzyczną zadbała Młodzieżowa Orkiestra Dęta o Puchar Burmistrza Bychawy. com Kosarzewa Dolnego-Kolonii oraz sołectw: Starostowie Dożynek Gminnych - Justyna „Henryczki”. Po mszy korowód dożynkowy prze- Malec i Jan Gajur wraz z burmistrzem Artystyczną część tegorocznych Dożynek Skawinek, Wola Duża i Wola Duża-Kolonia za za- Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie Bychawy Januszem Urbanem © maszerował na Stadion Miejski. Na jego czele – © Gminnych rozpoczął występ kapeli Drewutnia. Tuż angażowanie przy wspólnej organizacji Dożynek bryczkami zaprzęgniętymi w dostojne konie pro- Dużej-Kolonii zadbali także o słodki poczęstunek – Seniorów w Bychawie, Bychawskiego Towarzystwa po niej na scenie pojawili się przedstawiciele roz- Gminnych w Bychawie. wadzonymi przez Stanisława Moląga i radnego obdarowując wszystkich pysznym, domowym cia- Regionalnego oraz Lokalnej Grupy Działania „Kraina śpiewanego Klubu Seniora oraz Męskiego Zespołu Mirosław Malec Rady Miejskiej w Bychawie oraz sołtysa Bychawki stem. Następnie przyszedł czas na oficjalne prze- wokół Lublina”. Wokalnego działających przy Bychawskim Centrum sołtys Kosarzewa Dolnego-Kolonii Pierwszej Stanisława Szewczyka – jechali burmistrz mówienia gości. Główną nagrodę w kategorii wieńców tradycyj- Kultury. Gdy słońce chowało się za horyzontem do- Bychawy Janusz Urban wraz ze starostami doży- W Gminnym Konkursie Wieńców Dożynkowych nych (500 zł brutto) zdobyło sołectwo Podzamcze – żynkową zabawę uatrakcyjniły koncerty zespołu nek – Justyną Malec i Janem Gajurem oraz prze- wzięło udział aż 20 wieńców, które zostały przy- jego mieszkańcy wykonali przepiękny wieniec Prezydent oraz gwiazdy wieczoru – zespołu Vegas. wodniczący Rady Miejskiej w Bychawie Grzegorz gotowane przez: sołectwa Bychawka Pierwsza; w kształcie korony uwitej ze zbóż – całość zosta- Organizację tegorocznych Dożynek Gminnych Podziękowanie Szacoń, zastępca burmistrza Bychawy Magdalena Bychawka Druga; Bychawka Trzecia; Gałęzów- ła udekorowana kwiatami i ziołami. Drugie miejsce wsparli: Składam serdeczne podziękowania mieszkań- Kostruba, sekretarz Gminy Bychawa Jolanta Cajzer Kolonia Pierwsza; Gałęzów-Kolonia Druga; (400 zł brutto) zajęli mieszkańcy Wandzina, trzecie »»starostowie dożynek – Justyna Malec i Jan Gajur com sołectwa Wola Gałęzowska za udział w do- i skarbnik Gminy Bychawa Elżbieta Dworak. Za nimi Grodzany; Kosarzew Dolny-Kolonia; Leśniczówka (300 zł brutto) – Woli Gałęzowskiej. »»organizatorzy dożynek – mieszkańcy Kosarzewa żynkach gminnych i kościelnych. podążali liczni mieszkańcy. – Koło Gospodyń Wiejskich; Olszowiec i Olszowiec- W kategorii wieńców współczesnych (500 zł Dolnego-Kolonii, Skawinka, Woli Dużej oraz Woli Dziękuję państwu: Annie i Michałowi Wąsik,

Sołectwo Wola Duża Wszystkich uczestników dożynek do wspólne- Kolonia; Osowa; Podzamcze; Skawinek; Stara brutto) zwyciężyli mieszkańcy sołectwa Bychawka Dużej-Kolonii Monice i Jerzemu Bień, Monice i Mariuszowi go świętowania zapraszała wspaniale udekoro- Wieś Trzecia; Wandzin; Wincentówek; Wola Duża; Pierwsza. Wykonali wieniec przedstawiający Arkę »»Adachip Dorota Dyś Kozioł, Janinie i Andrzejowi Bogdańskim, Dorocie wana brama. Występ bychawskich „Słowianek” Wola Duża-Kolonia; Wola Gałęzowska; Zaraszów, Noego dobijającą do brzegu. Ta ogromnych rozmia- »»Bar u Saszy Agnieszka i Mariusz Sawiccy i Andrzejowi Sadło, Monice i Grzegorzowi Wąsik, rozpoczął część oficjalną. Starostowie przekazali Zaraszów-Kolonia i Urszulin oraz Bychawskie rów łódź (ponad 1,5 m wysokości i 3 m długości) »»Biel-Hydra Jolanta i Andrzej Bieleccy Tomaszowi Florek, Henryce Kasperek, Zofii chleb dożynkowy burmistrzowi, a później wspól- Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych. Jak widać kon- wykonana została ze zbóż, kasz oraz siemienia lnia- »»Car-Gaz I Magdalena Grodzińska-Mazurek Godoś oraz Ochotniczej Straży Pożarnej za trans- nie rozdzielili wśród publiczności. Tegoroczni or- kurencja była duża. Komisja Konkursowa składała nego. Wykończona mchem leśnym, trzciną i przy- »»Ekoland Kraśnik port wieńca dożynkowego. ganizatorzy dożynek tj. mieszkańcy Kosarzewa się z pięciu członków – przedstawicieli: instytucji brana kwiatami. Na drugim miejscu (400 zł brutto) »»Emark Grażyna i Marek Juryccy Jan Florek sołtys sołectwa Wola Gałęzowska Dolnego-Kolonii, Skawinka, Woli Dużej oraz Woli kultury, Rady Miejskiej w Bychawie, Gminnej Rady »»GS Samopomoc Chłopska

Sołectwo Wola Duża-Kolonia Wandzin – moja Ojczyzna „„Poemat o Wandzinie (panegiryk dożynkowy) Tradycyjny wieniec dożynkowy jako sołtys. Głównymi architektami wieńca trady- Ziemio moja, Wandzinie! Nie masz równych sobie! Ale Wandzin to też – przed wszystkim ludzie! Którzy przedsiębiorcy u nas działalność prowadzą, i trzeba z pyszniącym się na środku cyjnego były członkinie Rady Sołeckiej panie Ewa Niech się wszystkie inne, że tak wyznam Tobie, tu mieszkają i pracują w trudzie, powiedzieć – nieźle sobie radzą! Nieściór oraz Hanna Świgno. schowają w mysią dziurę. I się nie pokazują – te, któ- często w pocie czoła i zawsze z ochotą… choć Gdy czegoś ci trzeba – pomoc już gotowa! Firmy: bu- pięknym napisem Wandzin Serdecznie dziękuję za zaangażowanie rodzinom: re – jak być sławnym, dziś mocno główkują. Wandzin niewielki i można piechotą dowlana oraz transportowa, niosła i prezentowała młodzież. »»Jacek Ciężak, Monika Ciężak, Czarek Ciężak W eposie narodowym Mickiewicz Litwę sławił – obejść dookoła w ledwie godzin parę, to jak nie zoba- pan od fotografii i od samochodów, droga do nich Dwóch kawalerów i dwie panny »»Maciej Bukała, Ewa Bukała, Aleksandra Bukała a myślę, że gdyby u nas się kiedyś sam zjawił, czysz, to czy dasz nam wiarę, prosta, i gładka, bez schodów ;) »»Jarosław Myja, Justyna Myja, Malwina Myja, to o Wandzinie by pisał, i o nim wiersze kreślił, któ- jak tu u nas pięknie i jak kwitnie życie? A ziemia za Można jeszcze długo, chwalić i wymieniać, jakie do- ubrane w ludowe spódnice Milena Myja, Marcel Myja rych nikt i w najgrubszej księdze by nie zmieścił. miłość odpłaca obficie. bra niesie ta Wandzińska ziemia… Sołectwo Skawinek uszyte przez Ewę Nieściór »»Monika Pyszniak, Sandra Pyszniak Wandzin – co na północ od Bychawy leży, co wyrasta Mawia się, że pańskie oko konia tuczy, a każdy Ale niech to starczy. Niech Dożynki trwają, muzyka członkinię Rady Sołeckiej. »»Sebastian Ozimek w dolinie – niby ciasto w dzieży z mieszkańców codziennie się uczy niech zagra, ludzie niech się bawią… »»Grzegorz Karmiński, Sylwia Karmińska, Wiktoria Zieleni się trawą, i żółci się zbożem, które – z lotu pta- jak zadbać o ziemię, by plon wydawała, i by swym bo- A gdy czas pozwoli – Wandzin odwiedzajcie, o jego Z wieńca wypływały żółto-niebieskie szarfy. Te Karmińska ka – jak bezkresne morze gactwem podzielić się chciała. uroku siebie przekonajcie. niosły dzieci – najmłodsi mieszkańcy Wandzina. »»Józef Mazurek, Danuta Mazurek aż do widnokręgu rozciąga się pysznie. Trzeba to zo- Ale Wandzin – to jest także dzielnica willowa, przy (a reasumując: dziś powiedzieć trzeba, że Wandzin to Całości doglądali seniorzy oraz dumni rodzice, za- »»Ewa Nieściór baczyć? Czy już widzieliście? której Wilanów też się może schować. dla nas przedsionek jest nieba). angażowanej w celebrę tej uroczystości młodzieży. »»Hanna Świgno Wandzin – to przyroda, bogactwo natury, to Borek To miejsce spacerów oraz odpoczynku, dla tych, co Ideą przyświecającą sołtysowi Wandzina było »»Jadwiga Grzesiak i Losek, górki i pagóry pracują… na bychawskim Rynku. Dorota Szczepańska sołtys Mirosław Grzesiak łączenie pokoleń. Wystąpiły wszystkie pokolenia Wandzin – przebogaty w ptactwo i zwierzęta, któ- A skoro o pracy: specjalistów wielu, mamy na Wandziniaków. Mam już następców – cieszę się

Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie rych aż nie sposób, wszystkich zapamiętać. Wandzinie, drogi przyjacielu: Sołectwo Kosarzew Dolny-Kolonia © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 8 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 9 samorząd samorząd

„„IX Turniej Piłki Nożnej Sołectw Pojedyńcze srebro i podwójny brąz dla Gminy o Puchar Burmistrza Bychawa – Dożynki Wojewódzkie 2019 Bychawy „„8 września 2019 roku goście mieli możliwość skosztowania przepysznych 25 sierpnia 2019 roku, już po raz odbyły się Dożynki ciast oraz domowego soku malinowego przygoto- dziewiąty, podczas Gminnych wanego przez „Kosarzewianki” z Koła Gospodyń Wojewódzkie Wiejskich w Kosarzewie Dolnym-Kolonii. Tuż obok Dożynek w Bychawie odbył się w Radwcu. stoiska Gminy Bychawa swoje produkty promo- Turniej Piłki Nożnej Sołectw wała również Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Uczestniczyła w nich o Puchar Burmistrza Bychawy. w Bychawie. delegacja mieszkańców Udział Gminy Bychawa w Dożynkach Do zawodów zgłosiło się sześć drużyn z następują- Wojewódzkich w Radawcu wsparli: cych sołectw: Stara Wieś Trzecia, Stara Wieś, Wola naszej gminy. »»starostowie Dożynek Gminnych – Justyna Malec Duża-Kolonia, Osowa, Gałęzów-Kolonia Druga, Bychawę reprezentowali laureaci Gminnego i Jan Gajur Wola Duża. Po losowaniu, które zostało przepro- Konkursu Wieńców Dożynkowych – sołectwo »»mieszkańcy Bychawki Pierwszej wadzone przez prowadzącego rozgrywki Gminnego Podzamcze z wieńcem tradycyjnym w formie oka- »»mieszkańcy Kosarzewa Dolnego-Kolonii oraz go- Koordynatora Sportu Andrzeja Miszczaka i kapita- załej korony oraz sołectwo Bychawka Pierwsza spodynie z Koła Gospodyń Wiejskich w Kosarzewie nów wszystkich zgłoszonych drużyn, zostały wy- z wieńcem współczesnym ukazującym Arkę Noego Dolnym-Kolonii „Kosarzewianki” łonione dwie grupy. W pierwszej znalazły się eki- przybijającą do brzegu. Delegację w korowodzie »»mieszkańcy Podzamcza py ze Starej Wsi Trzeciej, Woli Dużej i Osowy, na- dożynkowym prowadzili: zastępca burmistrza »»Bar u Saszy Agnieszka i Mariusz Sawiccy Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © tomiast w drugiej ze Starej Wsi, Woli Dużej-Kolonii Bychawy Magdalena Kostruba, sekretarz Gminy © »»Emark Grażyna i Marek Juryccy. i Gałęzów-Kolonii Drugiej. Mecze w grupach były Bychawa Jolanta Cajzer, wiceprzewodniczący Rady rozstrzygnięcie konkursów. Tym razem z dożynek miejsce trzecie. W konkursie na „Najpiękniejszą Burmistrz Bychawy składa serdeczne podzię- rozgrywane systemem „każdy z każdym” dwa razy Miejskiej w Bychawie Henryk Nowak, jak również wracaliśmy z jednym srebrnym i dwoma brązowy- Posesję Powiatu Lubelskiego” w kategorii zabu- kowania wszystkim osobom zaangażowanym po siedem minut. Następnie zostały rozegrane dwa starostowie Dożynek Gminnych – Justyna Malec mi medalami. dowa jednorodzinna i wielorodzinna trzecie miej- w promowanie Gminy Bychawa podczas Dożynek mecze półfinałowe i spotkanie o trzecie miejsce. i Jan Gajur. Arka Noego wykonana przez mieszkańców so- sce zajęli państwo Ewa Eliasz i Krzysztof Luterek– Wojewódzkich w Radawcu. O godzinie 14.30, przy dopingu bardzo dużej grupy Po uroczystej dziękczynnej mszy świętej – łectwa Bychawka Pierwsza została doceniona przez mieszkańcy Bychawy. Laureatom serdecznie gratu- kibiców, odbył się mecz finałowy między drużyna- podczas której oprawę muzyczną zapewniła członków komisji konkursowych. W Powiatowym lujemy i życzymy kolejnych sukcesów! mi z Woli Dużej i Starej Wsi. Po zaciętym, ale roze- Młodzieżowa Orkiestra Dęta „Henryczki” oraz Konkursie Wieńców Dożynkowych ten okazały wie- W wiosce Lokalnej Grupy Działania prezentują- granym w sportowej atmosferze, meczu zwyciężyła ceremoniale dożynkowym przeplatanymi wy- niec współczesny zajął drugie miejsce, natomiast cej powiaty i gminy województwa lubelskiego pro-

drużyna z Woli Dużej wynikiem 6:1. Około godziny stępami grup artystycznych – przyszedł czas na w Wojewódzkim Konkursie na Wieniec Dożynkowy mowaliśmy nasze małe centrum świata. Dożynkowi Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © 16.30 wszystkie drużyny zostały nagrodzone dyplo- © mami, a trzy najlepsze pucharami, przez burmistrza Bychawy Janusza Urbana. Wyniki poszczególnych meczów: 1. Wola Duża – Osowa 7:0 „„Wybrano najpiękniejsze ogrody gminy 2. Wola Duża-Kolonia – Gałęzów-Kolonia Druga 0:1 Bychawa! 3. Stara Wieś Trzecia – Osowa 1:3 Szczere wyrazy współczucia 4. Stara Wieś – Gałęzów-Kolonia Druga 1:1 14 czerwca 2019 roku mieszkańcy naszej gminy dbają o otaczającą ich Markowi Matyskowi 5. Stara Wieś Trzecia – Wola Duża 0:4 czteroosobowa komisja przestrzeń, a także popularyzują postawy przyja- pracownikowi Urzędu Miejskiego w Bychawie z powodu śmierci 6. Stara Wieś – Wola Duża-Kolonia 2:1 konkursowa już po raz zne środowisku. TATY Mecze półfinałowe: szesnasty dokonała wyboru Pierwsze miejsce w tegorocznej edycji konkur- Wola Duża – Gałęzów-Kolonia Druga 2:0 su organizowanego pod Patronatem Honorowym składają burmistrz wraz z pracownikami Urzędu Osowa – Stara Wieś 1:5 najpiękniejszych ogrodów Burmistrza Bychawy zajął ogród państwa Ewy Miejskiego w Bychawie, radni Rady Miejskiej Mecz o trzecie miejsce: z terenu gminy Bychawa. Eliasz i Krzysztofa Luterka z Bychawy. Ogromny, w Bychawie oraz sołtysi Gałęzów-Kolonia Druga – Osowa 5:2 Oficjalne ogłoszenie wyników z przemyślanym układem i oryginalnymi elemen- Mecz o pierwsze miejsce: tami dekoracyjnymi zapewne wymaga od właści- I miejsce Wola Duża – Stara Wieś 6:1 konkursu „Piękne Miasto cieli dużego zaangażowania jak również czasu po- i Gmina 2019” oraz wręczenie święconego na jego pielęgnację. p. Janiny Niezgody z Gałęzowa-Kolonii Pierwszej nagród miało miejsce Drugie miejsce w konkursie zajął ogród pani oraz p. Heleny i Stanisława Florków z Bychawy. I miejsce – Wola Duża podczas Dożynek Gminnych Teresy Łaszcz ze Starej Wsi Drugiej. Tytuł najpiękniejszego sołectwa tym razem Szczere wyrazy współczucia KlasyfikacjaII miejsce – Stara końcowa: Wieś Komisja konkursowa, która stanęła przed bar- otrzymały ex aequo sołectwa Olszowiec-Kolonia Markowi Matyskowi III miejsce –Gałęzów-Kolonia Druga w Bychawie. dzo trudnym wyborem postanowiła dodatkowo i Gałęzów-Kolonia Druga. z powodu śmierci IV miejsce – Osowa Każdy z szesnastu ogrodów zgłoszonych do kon- wyróżnić siedem ogrodów – p. Marii i Janusza Wszystkim laureatom składamy gratulacje i ży- TATY V miejsce – Stara Wieś Trzecia kursu reprezentował niezwykle wysoki poziom Frączków z Bychawy, p. Magdaleny i Wiesława czymy powodzenia w upiększaniu naszego małe- składa VI miejsce – Wola Duża-Kolonia estetyczny. Właścicielom tworzącym te przydo- Marków z Wandzina, p. Beaty i Piotra Gąbków go centrum świata! zarząd Bychawskiego Towarzystwa Andrzej Miszczak mowe oazy piękna należą się wyrazy uznania oraz z Olszowca, p. Marcina Pawlaka z Olszowca- Regionalnego II miejsce Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie ogromne gratulacje. Niezmiernie cieszy fakt, że Kolonii, p. Anny i Tadeusza Majów z Zaraszowa, © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 10 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 11 samorząd samorząd Wspomnienie z wakacji „„Wakacje za nami. W programie nie zabrakło także wycieczek do O zapewnienie Lublina. Miasto to, pozornie nieciekawe już dla wie- Rewelacyjne wakacje w gminie lu, okazało się przestrzenią pełną nieodkrytych różnorodnych BychawaJuż po raz kolejny dzieci z terenu gminy Bychawa atrakcji i turystycznych tajemnic. Nie każdy dorosły form wypoczynku mogły wziąć udział w półkoloniach – tym razem bychawianin wie, jak ciekawe miejsca można odwie- Wakacje z Bogiem były to dwa turnusy. Pierwszy został zorganizowa- dzić w Lublinie: taras widokowy w Centrum Spotkania zadbały bychawskie ny przez Polski Instytut Rozwoju Dzieci, drugim były Kultur, fontanny na Placu Litewskim, Muzeum stowarzyszenia, Bychawskie Półkolonie Letnie „Profilaktycznie, zdro- Cebularza, Podziemia Lubelskie (gdzie Szczurołap raz wo i sportowo”. w miesiącu opowiada legendy lubelskie), Sky Park, które przy wsparciu Łącznie wzięło w nich udział 181 dzieci – porównu- czy Aqua Park. Odwiedziliśmy też, lepiej wszystkim środków pochodzących jąc lata ubiegłe śmiało można powiedzieć, że jest to znane, lubelskie kina i Słoneczny Wrotków. z budżetu Gminy liczba ogromna. Jak zapewnił wizytator Kuratorium Okazuje się, że w promieniu do 150 kilometrów Oświaty w Lublinie, kontrolujący nasze działania, od Bychawy można spędzić czas aktywnie i wyjąt- Bychawa (ich łączna były to największe półkolonie w województwie kowo. Chociaż trwały wakacje, w trakcie których wysokość to blisko lubelskim. dzieci powinny się dobrze bawić, nie mogło za- 50 tysięcy złotych) Dzięki współpracy wielu osób udało się zorgani- braknąć warsztatów edukacyjnych, sportowych, Wakacje z Bogiem zować siedem wyjazdów dla dzieci z KRUS oraz sie- rozrywkowych, tanecznych i profilaktycznych. Te stworzyły niezwykle dem dla grup starszych i sześć dla grup młodszych. odbyły się w Bychawie. Tu dzielnie wspierały nas bogatą ofertę Łącznie były to 33 wycieczki. wszystkie większe instytucje w naszym mieście Program wyjazdów był urozmaicony i myślę, że oraz m.in. p. Teresa Tracz – opiekun Bychawskiej wakacyjną. Jest bardzo atrakcyjny. Odwiedziliśmy m.in. Jura Park Izby Regionalnej, p. Anna Buczkowska – wykładow- ona przykładem w Bałtowie, Janów Lubelski (gdzie Stowarzyszenie ca Uniwersytetu Dziecięcego UMCS, p. Magdalena „Bagienne Bractwo” dostarczyło nam wielu ekstre- Łyczak i p. Mateusz Wróblewski – instruktorzy

Wakacje z Bogiem zdjęcia udostępnione przez organizatorów © znakomitej współpracy © malnych atrakcji – przejażdżka pendzokami i wo- Bychawskiego Centrum Kultury, p. Andrzej Miszczak samorządu i prężnie w Bychawskim Centrum Kultury. W trakcie zajęć liczba uczestników to 135 – były to dzieci zamieszka- zem terenowym, gra leśna), Podziemia Kredowe – Gminny Koordynator Sportu. Wychowawcy orga- działających uczestnicy poznawali zasady zdrowego stylu ży- łe na terenie gminy Bychawa. w Chełmie i Poleski Park Narodowy. Ponadto dwie nizowali dzieciom czas na boisku „Orlik” przy Szkole cia, wolnego od uzależnień. Ponadto dzieci wzięły >>> O tych dwóch formach wakacyjnego wy- grupy „starszaków” wyjechały do Nasutowa. Tam, Podstawowej w Bychawie, na placu zabaw przed organizacji. udział w wycieczkach na malownicze Roztocze – poczynku można przeczytać poniżej w tekście w gościnnym „Domu w Nasutowie” odbyły się warsz- BCK, podczas zajęć artystycznych i profilaktycznych Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jana Chrzciciela odwiedziły Krasnobród i Zamość. Nad bezpieczeń- „Rewelacyjne wakacje w gminie Bychawa”. taty bębniarskie (podczas których dzieci zaczerpnę- w sali sportowej szkoły. Czuwali nad bezpieczeń- w Bychawie, jak co roku, w dniach 1-12 lipca zor- stwem uczestników czuwało 15 wolontariuszy. Jak co roku nie zabrakło także oferty dla ły nieco umiejętności rytmicznych), pszczelarskie stwem i dobrym samopoczuciem dzieci. ganizowała „Wakacje z Bogiem”. Uczestniczyło Innymi równie atrakcyjnymi propozycjami bychawskich sportowców. BLKS Granit Bychawa (gdzie dowiedzieliśmy się dlaczego wraz z wyginię- W tym miejscu pragnę złożyć serdeczne podzięko- Półkolonie w nich 160 dzieci i młodzieży z terenu gminy okazały się dwa turnusy półkolonijne. Pierwszy zorganizował dwa profilaktyczne obozy sporto- ciem pszczół znikną z naszej planety wszystkie ko- wania wszystkim osobom i instytucjom, które wspie- Bychawa. Przez 10 dni wypoczywały one aktyw- w dniach 15-27 lipca zorganizował Polski Instytut we w Krasnobrodzie – pierwszy w dniach 29 lip- lorowe rośliny), artystyczne (tu dzieci kształtowały rały nasze działania i przyczyniły się do zorganizowa- nie biorąc udział w różnorodnych aktywnościach Rozwoju Dzieci. Wzięło w nim udział 46 dzieci, któ- ca-1 sierpnia, drugi 4-8 sierpnia. Zawodnicy naszej umiejętności artystyczne) i terenowe – survival w pi- nia tak wspaniałego letniego wypoczynku. rekreacyjno-sportowych, które odbywały się na rych co najmniej jeden z rodziców jest ubezpieczo- bychawskiej drużyny doskonalili swoje umiejętności gułce. W Kazimierzu Dolnym maluchy płynęły stat- kierownik półkolonii Elżbieta Korba zespole boisk Orlik 2012, hali sportowej Szkoły ny w KRUS. Drugim były Bychawskie Półkolonie piłkarskie i przygotowywali się do nowego sezonu kiem po Wiśle, a piękne miasteczko zwiedzały m.in. Podstawowej w Bychawie, pływalni Zespołu Szkół Letnie „Profilaktycznie, zdrowo i sportowo”, które rozgrywkowego m.in. w trakcie zajęć treningowych ecobusami. Weszły też na Górę Trzech Krzyży, space- im. ks. Antoniego Kwiatkowskiego w Bychawie oraz trwały od 29 lipca do 9 sierpnia. W tym przypadku i spotkań sparingowych. rowały po rynku i wąwozie lessowym.

„„Nowelo, otwórz się! III BC LO, Oskar Mituła, a taniec dziewcząt, również Półkolonie uczennic klas III LO, występujących w roli złowiesz- Książka nigdy nie otworzy się sama, chyba, że W trakcie niedzielnego popołudnia po raz kolej- czych wron, podkreślił dramaturgię sceny. Zebrani przez przypadek… Potrzebuje ludzkiej dłoni, cie- ny – we współpracy ze Starostwem Powiatowym mieli możliwość uczestniczyć w konkursie interne- kawości, pragnienia wejścia w inną, literacką w Lublinie, Biblioteką Powiatową w Lublinie oraz towym, sprawdzającym wiedzę na temat polskiej rzeczywistość. Miejską Biblioteką Publiczną w Bychawie – włą- nowelistyki. Zwycięzcy otrzymali nagrody książ- 15 września 2019 roku w ogrodzie przy Zespole czyliśmy się w ogólnopolską akcję Narodowego kowe, ufundowane przez Bibliotekę Powiatową Szkół im. ks. A. Kwiatkowskiego otworzyliśmy Czytania. We wspólnej lekturze uczestniczyli w Lublinie. Zgodnie z tradycją, duchowej uczcie Półkolonie i czytaliśmy polskie nowele. Dokładnie osiem – zaproszeni goście: pracownicy instytucji samo- towarzyszył smaczny poczęstunek, przygotowany w jesiennej scenografii wybrzmiały fragmenty rządowych, kulturalnych, dyrektorzy szkół i pla- przez szefową kuchni „Kwiatka” i jej zespół. „Dymu” M. Konopnickiej, „Orki” W. S. Reymonta, cówek oświatowych z powiatu lubelskiego, na- W organizacji kulturalnego przedsięwzię- „Dobrej pani” E. Orzeszkowej, „Katarynki” uczyciele, uczniowie oraz mieszkańcy Bychawy. cia wsparli nas niezawodni sponsorzy: OSM

B. Prusa, „Sachem” H. Sienkiewicza, „Rozdziobią Wyjątkowy charakter miała scenka teatral- w Bychawie, Piekarnia Emark, firma EDBAK Barbara Cywińska Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie © nas kruki, wrony” S. Żeromskiego, „Sawy” na na podstawie opowiadania S. Żeromskiego z Piotrowic, Tradycyjne Wędliny od Kuśmierza, © H. Rzewuskiego oraz utworu B. Schulza „Mój oj- „Rozdziobią nas kruki, wrony”, zaprezentowana Miejska Biblioteka Publiczna w Bychawie, Narodowe Czytanie 2019 za nami. Co będziemy otwiera się sama. Potrzebuje naszych dłoni, oczu, ciec wstępuje do strażaków”. przez uczniów „Kwiatka”. Odważnie i wzruszająco Kwiaciarnia Iwona Pietrzak, pani Barbara Korba czytać za rok? To zagadka, ale wiemy jedno – książ- a my potrzebujemy jej. zagrał w niej powstańca styczniowego uczeń klasy oraz firma TOMIK. ka znowu trafi do naszych rąk. Bo przecież nigdy nie Marta Kloc-Kusy zdjęcia udostępnione przez organizatorów Półkolonie © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 12 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 13 MIESZKAŃCY mieszkańcy mieszkańcy

Nowe twarze w bychawskiej oświacie Zamierzam kontynuować dotychczasowe działania, tj. organizowanie uroczystości o zasięgu gminnym „„Z dniem 1 września Bychawy. Wierzę, że dzięki profesjonalizmowi na- oraz prezentowanie osiągnięć uczniów społeczności uczycieli i pracowników szkoły będziemy szkołą ce- lokalnej. 2019 roku trzy nioną w środowisku lokalnym. W Bychawie mamy Uważam, że dobra szkoła to taka, w której rodzice i Okolic. Każde dziecko, które podejmuje naukę w na- szkoły z terenu gminy dwie szkoły ponadpodstawowe, dlatego zachęcam chętnie przebywają i otwarcie rozmawiają o nurtu- szej placówce jest dla nas nowym wyzwaniem. Do Funkcję przestali pełnić: Bychawa zyskały uczniów klas ósmych do zapoznania się z ofertą tych jących ich problemach. Współpraca z rodzicami po- każdego ucznia podchodzimy indywidualnie – stara- Podziękowania Henryk Dudziak dyrektor szkół i rozważenia kontynuacji nauki w Bychawie. zwala na szybszą diagnozę pojawiających się proble- my się by dzieci odczuwały to codziennie. Zespołu Szkół im. ks. Antoniego nowych dyrektorów. mów i właściwe ich rozwiązanie. Muszę tutaj podkreślić, że obecnie jesteśmy szko- Kwiatkowskiego w Bychawie Zostali nimi: Paweł Będę dbał o to, aby w szkole panowała życzliwa łą stabilną, niebojącą się zmian – wszystko to dzięki atmosfera oparta na kulturze osobistej nauczycieli, poprzedniej pani dyrektor Bożenie Koziej, która swe Dudek w Zespole Szkół uczniów i rodziców, wzajemnym szacunku, pomo- obowiązki pełniła przez 20 lat. im. ks. Antoniego cy i współdziałaniu. Chciałbym, aby nasza placówka Nasze plany są zazwyczaj determinowane przez Bogumiła Rosołowska dyrektor - Kwiatkowskiego była postrzegana jako szkoła środowiskowa, przyja- finanse znajdujące się w budżecie szkoły. Marzymy Szkoły Podstawowej im. Kajetana Paweł Dudek dyrektor Zespołu zna uczniowi, nowoczesna i sprawnie zarządzana. między innymi o wielkiej – adekwatnej do naszych Koźmiana w Bychawce w Bychawie, Bogusław SzkółJako nowy im. dyrektorks. Antoniego chciałbym aby Kwiat „Kwiatek” był warunków i potrzeb – sali gimnastycznej, czy też mo-

szkołą,kowskiego w której w uczniowie Bychawie zdobywają wiedzę na Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie dernizacji i rozbudowie placu zabaw. Przede wszyst- Golewski w Szkole © najwyższym poziomie, mogą realizować swoje pa- © kim jednak najbardziej zależy nam na tym, aby dzieci Bożena Koziej dyrektor Szkoły Podstawowej sje i rozwijać zainteresowania. Chcemy by marką chciały przychodzić do naszej szkoły. Być może uda Podstawowej im. ks. Dominika im. Kajetana Koźmiana „Kwiatka” było liceum z klasycznymi klasami: mate- stworzyć się – obok prężnie działających już grup Maja w Zaraszowie w Bychawce i Marek matyczną, biologiczno-chemiczną, humanistyczną Bogusław Golewski dyrektor harcerzy i wolontariuszy – nowe zespoły uczniów oraz mundurową. Z myślą o młodzieży, która chce pasjonujących się innymi równie istotnymi temata- Trzciński w Szkole Szkoły Podstawowej im. Kajetana zdobyć zawód zamierzamy tworzyć nowe zawody KoźmianaJestem nauczycielem w Bychawce z 20-letnim stażem pra- mi, które podniosłyby stopień zainteresowania na- Dziękujemy za wieloletnią, efektywną współpracę Podstawowej im. ks. w naszym technikum (technik: rachunkowości, gra- cy. Od lutego 2018 roku jestem związany ze Szkołą szą placówką. z Samorządem Gminy Bychawa oraz za pełną zaanga- fiki i poligrafii cyfrowej, turystyki na obszarach wiej- Podstawową im. Kajetana Koźmiana w Bychawce, żowania pracę na rzecz edukacji młodych przedsta- Dominika Maja skich). Naszym celem jest wysoka zdawalność egza- jako nauczyciel fizyki. wicieli naszej lokalnej społeczności. w Zaraszowie. minu maturalnego i zawodowego oraz dobre przygo- Kierując pracą szkoły wspólnie z Gronem Życzymy dalszych sukcesów, zadowolenia i po- towanie uczniów do wymagań obecnego rynku pra- Pedagogicznym pragnę stworzyć każdemu dziecku Marek Trzciński dyrektor Szkoły myślności w życiu osobistym. Dyrektorzy zgodzili się przybliżyć czytelnikom „Głosu cy. Chciałbym aby szkolne obiekty sportowe mogły szanse indywidualnego rozwoju, osiągnięcia sukcesu Podstawowej im. ks. Dominika Janusz Urban burmistrz Bychawy Ziemi Bychawskiej” plany i marzenia, które mają pro- być w dalszym ciągu wykorzystywane zarówno przez na miarę swoich możliwości. Chciałbym, aby szkoła MajaSzkoła w Podstawowa Zaraszowie im. ks. Dominika Maja Grzegorz Szacoń przewodniczący Rady Miejskiej wadzić do dalszego rozwoju szkół. młodzież szkolną jak i pozostałych mieszkańców była otwarta na kontakty ze środowiskiem lokalnym. z Zaraszowie w dalszym ciągu prowadzona jest przez w Bychawie oraz pracownicy Urzędu Miejskiego Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Zaraszów w Bychawie

Rozmowa z nowym komendantem Komisariatu Policji w Bychawie

„„Od niedawna nad W szeregi Policji wstąpiłem w dniu 1 sierpnia mieszkańcom. Kolejnym ważnym priorytetem jest poprzedników, którzy wypracowali w bychawskiej bezpieczeństwem 1993 roku w Komendzie Miejskiej Policji w Lublinie. bardzo dobra współpraca z lokalnym samorządem. policji zdrową atmosferę pracy, a policjantów ukie- mieszkańców gminy W roku 1998 ukończyłem Wyższą Szkołę Policji To dzięki dobrej współpracy Samorządu i Policji moż- runkowywali na pomoc mieszkańcom. Wdrożyli w Szczytnie. Od samego początku służby, związany na rozwiązywać najtrudniejsze problemy. zdrową zasadę, że to policja jest dla społeczeństwa, Bychawa czuwa nowy byłem z pionem prewencji. Na początku jako poli- „„Jakie działania zamierza Pan pod- a nie odwrotnie. Tą zasadę ja również będę podtrzy- komendant Komisariatu cjant służby patrolowej, następnie jako dowódca plu- jąć, by zapewnić, tak ważne, poczucie mywał. Nie można zmarnować tak wysokiego zaufa- tonu Sekcji Patrolowo-Interwencyjnej. W 1999 roku bezpieczeństwa? nia do naszej formacji – zaufania społecznego, które Policji w Bychawie w Komendzie Miejskiej Policji w Lublinie utworzony Poczucie bezpieczeństwa jest bardzo ważnym za- na poziomie kraju kształtuje się w granicach 75%. – podinsp. Mateusz został Sztab Policji gdzie pełniłem obowiązki specjali- gadnieniem. Należy tu przede wszystkim dostoso- „„Jeśli ktoś z mieszkańców chciałby się Szmania. sty odpowiedzialnego za prawidłowe przygotowanie wać aktywność policjantów do zdiagnozowanych z Panem spotkać osobiście – co wtedy? Czy zabezpieczenia wszystkich wydarzeń, zarówno spor- potrzeb mieszkańców poprzez monitorowanie aktu- ma Pan wyznaczone dyżury? „„W związku z objęciem stanowiska towych jak i artystycznych, odbywających się na te- alnie występujących zagrożeń. Zacieśnianie współ- Oczywiście dyżuru w komisariacie są wyznaczo- Komendanta Komisariatu Policji w Bychawie renie działania komendy. W 2002 roku zostałem mia- pracy ze społecznością lokalną poprzez organizację ne – są to poniedziałki w godz. 14.00-17.00. Jednak w imieniu burmistrza Bychawy – Janusza nowany na stanowisko zastępcy naczelnika Wydziału spotkań z mieszkańcami. Zwiększenie skuteczności nie można przecież trzymać się sztywno godzin przy- Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie ©

Urbana oraz radnych Rady Miejskiej Sztab Policji Komendy Miejskiej Policji w Lublinie. © w zapobieganiu przestępstwom i wykroczeniom naj- jęć interesantów. Każda osoba, która czuje potrzebę w Bychawie chcę przekazać Panu najlep- Kolejnym etapem służby było objęcie w 2017 roku „„Jakie wyzwania będzie Pan stawiał przed są mieszkańcy naszego regionu, ich poczu- bardziej uciążliwym dla społeczeństwa. porozmawiania może przyjść do komisariatu każde- sze życzenia i gratulacje. Na wstępie proszę stanowiska naczelnika Wydziału Sztab Policji bychawską policją? Jakie są Pańskie cie bezpieczeństwa i kształtowanie świadomo- „„Planuje Pan jakieś zmiany? go dnia i na pewno, jeśli tylko będę obecny, zostanie o krótkie przedstawienie się mieszkańcom – Komendy Miejskiej Policji w Lublinie. Stanowisko ko- priorytety? ści, że na bychawską policję można zawsze li- Komisariat Policji w Bychawie oceniany jest do- przyjęta. czytelnikom „Głosu Ziemi Bychawskiej”. Jak mendanta Komisariatu Policji w Bychawie objąłem Najpierw stawiać będę na priorytety, które są czyć. Najważniejszym więc wyzwaniem dla brze pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa rozmawiała Sylwia Paćkowska wygląda Pana życiorys zawodowy? 27 sierpnia 2019 roku. chyba bardzo czytelne i oczywiste. Najważniejsi bychawskiej policji jest zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom regionu. Duża zasługa w tym moich

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 14 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 15 mieszkańcy mieszkańcy

„„Ognisko z Pieśnią Patriotyczną 2019 Festyn Rodzinny „Poznaj smaki naszych ziem”

15 sierpnia 2019 r. w Alei „„Koncertem Klubu wspaniałe występy, Głuskowiankom za uświet- Kasztanowej w Zaraszowie Seniora 22 września nienie naszej imprezy, a także druhom i druhnom odbyło się Ognisko z Pieśnią 2019 r. rozpoczął z Ochotniczych Straży Pożarnych za pomoc w orga- Patriotyczną. W programie: nizacji i przeprowadzeniu wydarzenia. Realizacja fe- się Festyn Rodzinny stynu nie byłaby możliwa gdyby nie grant pozyskany Pieśni Legionowe, „Poznaj smaki z Lokalnej Grupy Działania „Kraina wokół Lublina”. Partyzanckie, Powstańców Ochotnicza Straż Pożarna w Zaraszowie-Kolonii Warszawskich, Zakazane naszych ziem”. Piosenki oraz inne. Działająca przy Bychawskim Centrum „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Kultury grupa, Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary swoim śpiewem wiejskie”. Operacja pod nazwą „Imprezy i wydarzenia kul- wprowadziła turalne promujące obszar LSR KwL” mająca na celu popularyzację walorów obszaru LGD „Kraina wo- uczestników festynu Mateusz Wróblewski i Kamil Kotarski

Magdalena Kostruba kół Lublina” poprzez organizację wydarzeń kultu- © w bardzo dobry © ralnych mających na celu promocję walorów histo- nastrój. zjeżdżalnie oraz basen z piłkami. Ogromnym za- Gratulujemy zwycięzcom! Nagrodami były robo- zakończył się potańcówką pod gwiazdami w wyko- rycznych, kulturowych oraz promocję produktów interesowaniem cieszył się prowadzony przez ty planetarne, blendery oraz czajniki bezprzewo- naniu bychawskiego zespołu Heven. Ich bogaty re- regionalnych i tradycyjnych współfinansowana jest www.zaraszow.pl © © Piękna, słoneczna pogoda i mnóstwo atrakcji Kamila Kotarskiego pokaz kulinarny. Znany lu- dowe. Uczestnicy festynu mogli również posłuchać pertuar zachwycił gości. Mamy nadzieję, że wszyscy ze środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania Na scenie gościliśmy utalentowaną młodzież sprawiły, że namioty biesiadne szybko zapeł- belski kucharz przygotował dla naszych uczest- koncertu Męskiego Zespołu Wokalnego – panowie uczestnicy miło spędzili z nami czas! 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach oraz starszych wykonawców. Nie zabrakło też niły się wspaniałymi gośćmi. Najmłodsi uczest- ników aż dwa dania z kuchni tradycyjnej. jak zwykle zachwycili swoim śpiewem. Muzyczną W tym miejscu pragnę podziękować Panu strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez wspólnego śpiewania. Długie owacje, bisy, nicy korzystali z bezpłatnych atrakcji. Do dys- Przeprowadzono również konkurs kulinarny na atrakcją były również gościnne występy wspania- Mateuszowi Wróblewskiemu za poprowadzenie społeczność” wspaniała atmosfera. Wykonane utwory podbi- pozycji naszych milusińskich były dmuchane najlepsze ciasto, danie mięsne oraz bezmięsne. łej grupy „Głuskowianki”. Muzyka cygańska w ich festynu, Panu Marcinowi Mączce wraz z Klubem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ły serca przybyłych. Wspólne śpiewanie zakoń- wykonaniu zachęciła wszystkich do tańca. Festyn Seniora oraz Męskim Zespołem Wokalnym za 2014-2020. czyliśmy Apelem Maryjnym. Wydarzenie dofinansowane z budżetu Gminy Bychawa zostało objęte Patronatem Honorowym Burmistrza Bychawy, w ramach „„Uczniowski Klub Pływacki Bychawa „„Konferencja z okazji Święta Wojska Polskiego którego zapewniony został transport osób chęt- 21 września 2019 roku na »»Klaudia Grzywa – XII miejsce na 100 m stylem 7 sierpnia 2019 r. w Marysinie w Warszawie, Sławomir Kozak – szef kontroli lotów lotniczej. W swojej prelekcji mówił m.in. o serii dziw- nych z Bychawy do Zaraszowa. pływalni Aqua Lublin, po klasycznym odbyła się konferencja z okazji na lotnisku Okęcie w Warszawie, Andrzej Witkowski nych katastrof w polskim lotnictwie wojskowym, Podziękowania: »»Alan Bornus – XIII miejsce na 50 m stylem dowolnym – prokurator, Henryk Pająk – pisarz, przedstawi- a także o atakach terrorystycznych 11 września. Po »»dla wykonawców, szczególnie dla Gabrieli Popek, przerwie wakacyjnej, odbyła »»Filip Klimek – XIII miejsce na 100 m stylem Święta Wojska Polskiego. ciele środowisk patriotycznych – między innymi wykładzie stało się zrozumiałe dlaczego duża część Kazimiery Styżej, Romana Zunia oraz Marka się kolejna runda o Laur klasycznym Panel zorganizowany przez państwa Joannę i Józefa Klub Motocyklowy z Puław. GRH im. płk. Tadeusza społeczeństwa amerykańskiego nie wierzy w oficjal- Trzcińskiego Lubelskiego Koziołka – IV runda. »»Amelia Prącik – XV miejsce na 100 m stylem Stanickich oraz Wojciecha Luterka zbiegł się z pierw- Zieleniewskiego wystawiła delegację z dowódcą ną wersję wypadków na WTC, jak i to w jakim celu »»dla Pań z Urszulina i Zaraszowa-Kolonii za ciasto grzbietowym szą rocznicą tragicznej śmierci motocyklisty Rajdu Mirosławem Wielgusem na czele. powstają niezależne zespoły do badania – zbadanych »»dla organizatorów W zawodach wystartowało »»Alicja Nowicka – XIV miejsce na 100 m stylem Katyńskiego – Emiliana Hutnego z Częstochowy, Po nabożeństwie uczestnicy powrócili do już „katastrof” lotniczych. »»dla niosących pomoc, dobre słowo i życzliwy 371 zawodniczek i zawodników klasycznym przyjaciela organizatorów. W jego intencji, w koście- Marysina, gdzie zwyczajem gospodarzy wszystkich Po zakończeniu wystąpień rozpoczęła się dysku- uśmiech. w tym przedstawiciele UKP »»Patryk Batko – XVI miejsce na 400 m stylem le w Żabiej Woli, została odprawiona koncelebra. gości przyjęto smacznym obiadem i przekąskami. Po sja, jak to w zwyczaju Polaków – o problemach bar- Organizatorzy: dowolnym Ofiarę sprawowali: ks. S. Góra i ks. Z. Kulik oraz brat przywitaniu gości przez gospodarza spotkanie otwo- dzo różnych, wykraczających poza temat konferen- Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Bychawa w 16-osobowym »»Igor Szafran – XX miejsce na 50 m stylem dowolnym Damian i ojciec Iwo – obaj zakonnicy z radecznickie- rzył starosta Z. Antoń. cji. Wspominano również Emiliana Hutnego, któ- Zaraszów i okolic; Koło Gospodyń Wiejskich składzie. »»Dawid Batko – XVI miejsce na 50 m stylem go Klasztoru Ojców Bernardynów. Jako pierwszy głos zabrał prof. T. Panfil. Tematem ry poniósł śmierć „u progu swojego domu”, w dro- w Zaraszowie; Ochotnicza Straż Pożarna »»Szymon Lipiński – VII miejsce na 50 m stylem klasycznym We mszy świętej uczestniczyli motocykliści rajdów wykładu była „Geneza ustanowienia Święta Wojska dze powrotnej z rajdu do Katynia i Tobolska. z Zaraszowa; 40 Drużyna Harcerska „Tropiciele”; dowolnym »»Alan Janik – XVIII miejsce na 100 m stylem Katyńskiego i Monte Cassino. Co warte podkreśle- Polskiego”. W bardzo ciekawy sposób, pięknym ję- W międzyczasie można było nabyć książki i publi- Szkoła Podstawowa im. ks. Dominika Maja »»Łucja Fraczek – dwukrotnie IX miejsce na 100 m sty- zmiennym nia, wielu musiało pokonać znaczne odległości, żeby zykiem zgłębił dlaczego to właśnie 15 sierpnia WP kacje przywiezione przez prelegentów. Ostatni go- w Zaraszowie; radna Rady Powiatu Lubelskiego lem grzbietowym oraz zmiennym »»Adrianna Nowicka – XXII miejsce na 100 m stylem znaleźć się na miejscu; grupy te działają na terenie obchodzi swoje święto. Wyjaśnił zgromadzonym co ście opuścili gościnne progi Stanickich po godzinie Anna Pawlas; sołtysi Zaraszowa, Zaraszowa- »»Maria Pruś – X miejsce na 100 m stylem klasycznym, zmiennym oraz 50 m stylem dowolnym całego kraju. Swoją obecnością zaszczycili również: sprawiło, że spośród kilku innych dat wybrano akurat 21.00. Pan Józef zaplanował już kolejne spotkanie na Kolonii i Urszulina: Joanna Baran, Andrzej XI miejsce na 50 m stylem dowolnym Kolejne zawody już 28-29 września br. – za- Marek Franczak syn „Lalusia”, Urszula Gierszon córka tę i kto o tym decydował. 15 września. Poświęcone będzie 80. rocznicy napaści Poniewozik i Stanisław Ziarkowski; radny Rady »»Mateusz Góźdź – dwukrotnie X miejsce na 50 m sty- wodnicy urodzeni w 2007 roku i młodsi pojadą do „Kima” Mariana Suszka żołnierza Zapory. Kolejnym referentem był mjr D. Fudali. W swym Sowietów na Polskę. Pojawią się ciekawi goście i pre- Miejskiej w Bychawie, administrator strony za- lem dowolnym oraz na 100 m stylem klasycznym Janowa Lubelskiego, natomiast rocznik 2006 i star- Na wydarzeniu pojawili się również przedstawi- konstruktywnym wystąpieniu, przypomniał ponure legenci. Dziękujemy za zaproszenie. raszow.pl Jerzy Jelcow oraz ks. Krzysztof Łaszcz. »»Wiktor Klimek – XI miejsce na 50 m stylem si pojadą do Zamościa. Pomimo długiej przerwy ciele władz samorządowych i instytucji państwo- dzieje aresztu śledczego na Rakowieckiej. O tym cie- Grupa Rekonstrukcyjno Historyczna dowolnym wakacyjnej zawodnicy UKP Bychawa zaprezento- wych: Zdzisław Antoń – starosta Lubelski, Bogna szącym się złą sławą miejscu mówił zarówno w kon- im. płk. Tadeusza Zieleniewskiego »»Zuzanna Salasa – XII miejsce na 50 m stylem wali wysoką formę, co daje nadzieje na jeszcze lep- Bender-Motyka – dyrektor Muzeum Wsi Lubelskiej, tekście okupacji niemieckiej, jak i sowieckiej. Majdan Obleszcze 46 dowolnym szy sezon w ich wykonaniu. prof. Tomasz Panfil z Warszawskiego Oddziału Następnie głosu udzielono Sławomirowi 26-225 Szastarka Konrad Zapalski IPN, mjr Dariusz Fudali – pracownik Muzeum Kozakowi. Człowiekowi o olbrzymiej wiedzy, auto- Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL rowi książek i publikacji o szeroko pojętej tematyce Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 16 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 17 mieszkańcy mieszkańcy

„„Z dniem 27 września 2019 45 lat bychawskiego Klubu Seniora roku funkcję „„15 września 2019 roku Gęba oraz prezes Bychawskiego Stowarzyszenia kierownika w sali widowiskowej Kobiet Aktywnych Ewa Rębecka. Bychawskiego Centrum Burmistrz Bychawy Janusz Urban, w swoim prze- Ośrodka Pomocy mówieniu podkreślił to jak ważne jest funkcjono- Kultury miało miejsce wanie tej organizacji nie tylko dla samej jej człon- Społecznej niezwykłe wydarzenie ków, ale dla ogółu naszej bychawskiej rodziny. w Bychawie Burmistrz zwrócił również uwagę zebranych na sali – jubileusz 45-lecia gości na pewien fakt – Klub Seniora określił mia- przestała pełnić istnienia Klubu Seniora nem Ambasadora Gminy Bychawa – promującego Teresa Szopa działającego przy BCK. nasze małe centrum świata i będącego wzorem dla młodego pokolenia, wzorem tego jak animować ży- Dziękujemy za wieloletnią pracę na rzecz miesz- Uroczystość poprowadziły Cecylia Rachwał cie społeczne. Na koniec jeszcze raz podziękował kańców gminy Bychawa. i Danuta Rybaczek. Rys historyczny funkcjonowania członkom Klubu Seniora za wspaniałą działalność Moment przejścia na emeryturę jest czasem Klubu Seniora, którego początki sięgają roku 1973, oraz życzył kolejnych, równie pięknych jubileuszy, Wydarzenie zostało objęte Patronatem szczególnym. Niech będzie okazją do realizacji przedstawiła Otylia Adamczyk. zdrowia i spełnienia dalszych planów i marzeń. Honorowym Burmistrza Bychawy. wszystkich, odłożonych z powodu braku czasu, W uroczystości wzięli udział m.in. burmistrz Symbolicznym wyrazem wdzięczności stały się planów i marzeń. Niech każdy następny dzień Bychawy Janusz Urban, ks. Przemysław Ruszniak, dyplomy oraz kwiaty wręczone przez burmistrza przynosi Pani okazję do odkrywania nowych uro- dyrektor Bychawskiego Centrum Kultury Piotr Bychawy Janusza Urbana długoletnim członkom Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie ków życia. © Klubu Seniora oraz instruktorowi Marcinowi Mączce. © Janusz Urban burmistrz Bychawy

„„Gmina Bychawa na XXI Lubelskim Święcie Chleba „„II wojna światowa bolesnym doświadczeniem narodu polskiego 1 IX 1939 roku barbarzyński w Muzeum Wsi Lubelskiej bohaterstwa naszych rodaków walczących w obro- 15 września 2019 roku Uroczysty korowód przez rynek prowincjonalnego Nasze bychawskie lokalne produkty promowały nalot niemieckich samolotów na nie granic było wiele: obrona Westerplatte i Poczty w Muzeum Wsi Lubelskiej miasteczka do zabytkowego, drewnianego kościółka także Piekarnia „Emark” państwa Grażyny i Marka bezbronne miasto Wieluń oraz Gdańskiej, boje pod Mokrą i Mławą, obrona Wieży z Matczyna prowadziła Młodzieżowa Orkiestra Dęta Juryckich oraz Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska salwy pancernika Schleswig- Spadochronowej w Katowicach i słynnego odcinka w Lublinie podczas Święta Chleba „Henryczki” z Bychawy. Tam goście wzięli udział w Bychawie. Na scenie, wkomponowanej w malow- umocnionego „Wizna”. Do chwalebnej historii orę- Gmina Bychawa promowała się w mszy świętej. Po niej przyszedł czas na oficjalne nicze otoczenie, wystąpiły nasze liczne bychawskie Holstein skierowane przeciwko ża polskiego przeszły też późniejsze starcia nad rzeką jako region bogaty w tradycje otwarcie jarmarku produktów regionalnych, na któ- gwiazdy, które swoimi popisami wręcz zdomi- polskiej placówce wojskowej Bzurą, w obronie Gdyni i Helu, Warszawy, Modlina, rym nie zabrakło oczywiście pań z Bychawskiego nowały część artystyczną: Henryczki, Słowianki, na Westerplatte, obwieściły Grodna i Lwowa. Ostatnią batalią Wojny Obronnej kulinarne, rękodzielnicze oraz Stowarzyszenia Kobiet Aktywnych – zachwalały Męski Zespół Wokalny działający przy Bychawskim 1939 roku była bitwa pod Kockiem (2-5 X), w której muzyczne. one m.in. pieroga gryczanego gałęzowskiego, któ- Centrum Kultury oraz Kapela „Cyja”. początek hitlerowskiej napaści na oddziały polskie Samodzielnej Grupy Operacyjnej ry został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych. nasz kraj. „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga pokonały napo- „Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje Gdynię Już po trzech dniach konflikt ten przerodził się tkanego wroga, lecz musiały honorowo złożyć broń z portu w Gdańsku (13 września 1939 r.) w II wojnę światową, gdy przystąpiły do niej Wielka po wyczerpaniu amunicji. To tylko niektóre z przy- Brytania i Francja. 17 IX do agresji na Polskę na kładów wielkiego bohaterstwa wojskowych i cy- wzięte. Polityczną konsekwencją wojny dla Polaków mocy złowieszczego paktu Ribbentrop – Mołotow wilów broniących mężnie własnej ojczyzny – w na- był fakt utraty suwerenności, gdyż odbudowywane przystąpił Związek Radziecki wbijając przysłowiowy szej pamięci na zawsze pozostaną takie postaci jak: po wojnie państwo polskie jeszcze przez kilka dzie- nóż w plecy ciężko walczącym z Niemcami oddziałom mjr Henryk Sucharski, pocztowcy gdańscy, harce- sięcioleci znajdowało się w orbicie wpływów Związku naszej armii. Pomimo wielu przykładów wspaniałej rze ze Śląska, kpt. Władysław Raginis, prezydent Radzieckiego. Pomimo tak tragicznych doświadczeń postawy i bohaterstwa żołnierza polskiego w kam- Warszawy Stefan Starzyński, gen. Tadeusz Kutrzeba to właśnie żołnierz polski nigdy nie złożył broni, wal- panii wrześniowej, nie było wtedy szans na skuteczne i wielu, wielu innych. Po pięciu tygodniach krwawych cząc u boku zachodnich i wschodnich sojuszników na przeciwstawienie się wrogowi. Sama tylko armia nie- walk przeciwko hitlerowskim i sowieckim agresorom wszystkich frontach II wojny światowej do ostatnie- miecka posiadał ponad dwukrotną przewagę liczeb- kampania dobiegła końca, kładąc kres istnienia nie- go dnia jej trwania. Stworzyliśmy największą armię ną, a wielokrotną w artylerii, wojskach pancernych podległej II Rzeczpospolitej. Wkrótce płomień woj- podziemną Europy, a pod względem liczebności od- i lotnictwie – nasz zachodni agresor wydawał przed ny ogarnął kolejne kraje Europy i świata, przynosząc działy polskie były czwartą siłą zbrojną koalicji an- wojną na zbrojenia 40 razy więcej pieniędzy niż mło- według różnych szacunków ponad 50 milionów ludz- tyhitlerowskiej. Ten wielki wysiłek militarny, na jaki de, istniejące zaledwie 20 lat państwo polskie. Jeśli kich ofiar i ogromne zniszczenia materialne. Naród zdobył się naród polski, był kolejną manifestacją na- doliczyć do tego setki tysięcy żołnierzy Czerwonej polski ucierpiał w tym kataklizmie w sposób szcze- szych dążeń do wolności, która miała nadejść nieste- Armii wspartych silnym lotnictwem i czołgami, to gólnie tragiczny: zginęło bądź zostało zamordowa- ty dopiero kilkadziesiąt lat później. II wojna światowa oczywistym jest to, że w warunkach samotnej wal- nych ponad 6 milionów obywateli polskich, stracili- stała się wielce bolesnym doświadczeniem dla całej ki z potężnymi sąsiadami Polska skazana była na śmy około 40% majątku narodowego (porównując ludzkości. Pamiętając o ogromie strat ludzkich i ma- przegraną. Żołnierzom wojska polskiego pozostało Francja straciła go 1,5%) – sama tylko stolica Polski terialnych warto robić wszystko, aby taka tragedia zatem stawić mężny opór wrogom, często do ostat- Warszawa straciła więcej mieszkańców niż wynio- nie powtórzyła się ponownie. niego żołnierza i naboju w magazynku. Przykładów sły straty USA, Wielkiej Brytanii i Francji razem Janusz Urban Marek Matysek / Urząd Miejski w Bychawie © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 18 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 19 mieszkańcy mieszkańcy

właściwie nie wie, dlaczego przyszła, bo ona to chy- Pisarka z Bychawy ba nie chce niczego pisać. A jednak… Pani Jadziu! To była bardzo dobra decyzja! „„To była tylko kwestia Malinka na warsztatach pokazywała się po ka- wałeczku. Ale raz na miesiąc, wyjąwszy w dodatku czasu. Wiedzieliśmy, wakacje, to była dla nas stanowczo za mało. Teraz że do tego dojdzie, wreszcie mamy w rękach całość. Czy będzie druga ale mało kto się część? Oczywiście, jak na spotkanie autorskie przystało, spodziewał, że dojdzie były gratulacje, kwiaty, oklaski i prezenty. Było cie- do tego w takim płe słowo od burmistrza Bychawy, było cudne wier- szowane wspomnienie dawnej uczennicy pani Jadzi, tempie – i że będzie a teraz – koleżanki „ze szkolnej ławy”, Alicji Tracz, to przygotowane była laurka i życzenia od koleżanek z „Hubala”, gdzie z takim rozmachem. pani Jadzia przepracowała ponad 30 lat, były piękne słowa pana Marcina Marzęty, syna pani Jadzi „wie- Premiera Pensjonatu działem, że pisze, ale nie wiedziałem, że to jest aż „Pod Malinką” stała się taki talent”. Były wspólne zdjęcia, były autografy i rozmowy w cztery oczy… Było uroczyście, przytul- faktem. nie, sympatycznie, wzruszająco i pięknie. Wszystko Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie ©

21 września 2019 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej © w jednym miejscu i w jednym czasie. Taki doskona- w Bychawie, o godz. 16.00 – spotkaliśmy się w gale- A. Oleksa, upłynęło niepostrzeżenie. Spotkanie peł- pani Jadwigi, to nie chwilowy kaprys losu, ale efekt ły przykład niesamowitego przenikania się rzeczywi- rii. Obrazy, grafiki, szkice, niezwykli goście – i ona, ne wspomnień, wzruszenia i uśmiechów, pełne też sumiennej, trudnej pracy w Bychawskiej Szkole stości. Taka niezwykła galeria w bychawskiej Galerii. Autorka książki. Trzeba było tam być! W niemal ma- ogromnych zaskoczeń i wdzięczności, dobrych słów Pisania. Od niej wszystko się zaczęło przecież… Dwa Pani Jadwidze Grzesiak – Autorce przede wszyst- linowej kreacji, z nieodłącznym notatnikiem w ręku i – naszego, uczestników tego spektaklu – zasłucha- lata temu, we wrześniu, pierwszy raz spotkały się kim, ale i mojej ulubionej Bibliotece – bardzo dzięku- – pani Jadwiga Grzesiak, debiutująca pisarka, pre- nia. Pytania, jakie zadawała pani Jadwidze Monika, Monika A. Oleksa, pisarka, blogerka, eseistka – i kil- ję. I gratuluję. I życzę sobie jeszcze. Częściej i więcej. zentowała się nadzwyczaj uroczo i niebanalnie. wypływały z głębi serca – i trafiały w sedno, doty- kanaście kobiet, które postanowiły pokazać komuś Dorota Szczepańska Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie

Spotkanie, prowadzone przez – całkiem dobrze już kały samej głębi, ale niczego nie naruszały na siłę. to, co pisały do tej pory do szuflady. W tym gronie © © Sylwia Paćkowska / Urząd Miejski w Bychawie

© znaną bychawianom pisarkę z Lublina, Monikę Odpowiedzi – pokazywały nam, że talent pisarski była też pani Jadwiga Grzesiak. Mówiła wtedy, że ©

„„Letnie wspomnienia bychawskiego ŚDS-u „„Zaproszenie na spektakl – Dziady Lato to czas wyjazdów rekreacyjnych, podróży cz. III w różne zakątki, a przede wszystkim czas relaksu. Akademia Młodzieżowa zaprasza mieszkańców Z takich form wypoczynku korzystają także Bychawy i okolic na spektakl teatralny przygotowany uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy na podstawie dzieła Adama Mickiewicza w Bychawie. pt. „Dziady cz. III”. W spektaklu wystąpią Tego lata we współpracy z Bychawskim Stowarzyszeniem „Podkowa”, które po- przedstawiciele Akademii Młodzieżowej zyskało środki finansowe, udało się zorganizować kilka wyjazdów nad zalew do z Bychawy, z Lublina i z Końskowoli. Janowa Lubelskiego oraz do Firleja. Dużą atrakcją była dwudniowa wycieczka do Krakowa i Wadowic. Kraków to piękne miasto, o czym wszyscy przekonali się zwie- Spektakl jest owocem pracy młodzieży podczas Letniej Szkoły Akademii dzając Zamek Królewski na Wawelu, rynek, sukiennice, Kościół Mariacki i oczywi- Młodzieżowej, która odbyła się w lipcu br. w miejscowości Jaśliska w wojewódz- ście smoczą jamę u podnóża wzgórza wawelskiego, gdzie znajduje się symbol twie małopolskim. Podczas wakacyjnego obozu spektakl został zaprezentowany Krakowa – rzeźba smoka wawelskiego. Była także możliwość uczestniczenia we mieszkańcom Jaślisk. Teraz chcemy wystawić mieszkańcom Bychawy to wyjątko- mszy świętej w Bazylice Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. W Wadowicach we dzieło wielkiego polskiego wieszcza Adama Mickiewicza. Spektakl zostanie zaś zwiedzili Dom Rodzinny Jana Pawła II oraz Bazylikę Ofiarowania Najświętszej zagrany na kilka dni przed rozpoczęciem listopada, który jest miesiącem świę- materiały autora

Maryi Panny. Dużą atrakcją dla osób niepełnosprawnych był przejazd ciuchcią © towania rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Ideałami Akademii © wadowicką z przewodnikiem. Był to idealny sposób aby zapoznać się z ważniej- Młodzieżowej są wartości Bóg, Honor i Ojczyzna, dlatego młodzież wystawia szymi miejscami w Wadowicach, które odegrały w życiu Ojca Świętego ogromną Niestety, wszystko co dobre szybko się kończy, lato przemija, ale wspomnienia spektakle o tematyce religijnej, ale także patriotycznej. Młodzi ludzie uczą się rolę, a także upamiętnienie historii życia Jana Pawła II. Oczywiście nie zapomnie- pozostaną w pamięci na długo. Przed nami jesień, a wraz z nią nowe wyzwania. w ten sposób patriotyzmu, ponieważ poznają i przekazują innym polską historię liśmy o papieskich kremówkach, które wszystkim bardzo smakowały. Wyjazdy ta- Kolejne spotkania, warsztaty i obchody Dni Zdrowia Psychicznego, na które już zawartą w tym niezwykłym dziele literackim. Zapraszamy na spektakl dorosłych, kie to połączenie rekreacji, edukacji i przyjemności. dziś serdecznie zapraszamy. ale także dzieci i młodzież. Ponadto uczestnicy podczas codziennego pobytu w ŚDS biorą udział w tera- Renata Krusińska Spektakl Akademii Młodzieżowej zostanie wystawiony 27 październi- materiały autora © pii zajęciowej, a także aktywnie spędzają czas na zajęciach rekreacyjno-sporto- ka 2019 roku (niedziela) o godzinie 17.30 w Bychawskim Centrum Kultury © wych m.in. na miejskim stadionie, jak również uczą się organizacji czasu wolnego w Bychawie. np. podczas wspólnych zabaw i śpiewu przy grillowaniu. Paweł Ozga

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 20 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 21 historia historia

redaguje BYCHAWSKIE TOWARZYSTWO REGIONALNE

Z Bonowa do Bychawki „„II cz. wspomnień Jacka Stańczaka, syna Kazimierza i Pelagii (z domu Michalskiej) Stańczaków

W 1945 r. rodzice z dziećmi po kilku dniach po- w wychodku. Nagle pojawili się ludzie w mundurach. dróży furmankami dotarli do Piskorów. To były po- Najpierw rozpytywanie. Ojciec jakimś sposobem Zdarzało się Ojcu nie raz i nie dwa znaleźć w lesie gajówki. Mięso nasolone pozostawiał w skrytkach nure, mroczne, pełne strachu i grozy czasy. Trwały przekazał mamie, co jest w wychodku. Ta pod pozo- ludzkie szczątki ogryzione i rozwleczone przez leśne zabezpieczonych przed drapieżnikami. bratobójcze walki, mordy i rozboje, pospolity ban- rem obrządku wyniosła pod spódnicą broń i po dra- zwierzęta. Czasami takie fragmenty ciał pod dom Kiedyś, idąc wschodnią groblą, usłyszał watahę dytyzm. Nieprzebyte wokół lasy jakby temu sprzy- binie wniosła ją na strych nad oborą i wsunęła w gro- przywlekał jeden z psów. Ojciec grzebał te szczątki dzików żerujących przy brzegu jeziora. Postanowił jały. Zaraz po osiedleniu zaczęły się najścia niepro- chowiny. Zaczęła się rewizja. Mama przerażona, ką- z należytym szacunkiem. Miał obowiązek meldowa- zajść im drogę, spodziewając się, że będą uciekać na szonych gości. Co kilka, kilkanaście dni albo nocy roz- tem oka obserwowała, jak młody żołnierz wchodzi nia o takich znaleziskach, ale nie robił tego. Chciał drugą stronę grobli. Dziki spłoszyły się wcześniej, niż legało się walenie w drzwi i okna: „Otwierać!”, „Kto z bagnetem w dłoni i na szczycie drabiny pochylony uniknąć bezsensownego ciągania go po urzędach. się spodziewał. Pobiegł i zdyszany strzelił. Był prze- tam?”, „Swoi!”. Nie wiadomo było, kto jest kim. Raz dźga tym bagnetem grochowiny. Po chwili, ale dłu- Trzeba tu wspomnieć o suce wabiącej się Finka. Jej konany, że spudłował. Dochodząc, zauważył krople byli to partyzanci, innym razem „resort” (UB, mili- giej jak wieczność, schodzi na dół. W ręce ma tylko zachowanie było zadziwiające, a opowiadanie o tym krwi. Idąc po śladach, doszedł aż pod Borysów, a tam cja, wojsko), zwykli rabusie, uciekinierzy nie wiado- bagnet. Może nie zauważył, a może nie chciał wi- w późniejszych czasach było przyjmowane przez znalazł upolowane zwierzę. mo skąd albo ktoś, kto zbłądził w leśnych ostępach. dzieć. Tego mama nigdy nie była pewna. młodsze rodzeństwo z niedowierzaniem. Ojciec, co Dużym problemem, od kiedy wprowadzono po- Łudząco podobne umundurowanie, oporządzenie, Gajówkę nachodzili o różnych porach dnia i nocy jakiś czas musiał być w Nadleśnictwie w Puławach na wszechny obowiązek nauczania, było posyłanie a nawet orzełki w koronie lub bez nie dawało do także cywile. Jedni prosili grzecznie o kubek wody szkoleniach, odprawach, po wypłatę dla siebie i ro- najstarszych dzieci do szkoły w Gołębiu. Od wiosny końca pewności, kto jest kim, resort nachodził prze- i kawałek chleba, inni pytali tylko o drogę, ale zdarza- botników leśnych. Najpierw szedł kilka kilometrów do jesieni nastoletnie dzieci, Janina i Jerzy pokony- ważnie w dzień, nocą „leśni”, ale i to nie było regułą. li się i tacy, którzy w środku nocy, prośbą lub groźbą do stacji w Gołębiu i stąd pociągiem jechał do Puław. wali pieszo kilkanaście kilometrów do szkoły. Zimą Jedni i drudzy podejrzewali ojca o sympatyzowanie kazali się prowadzić kilka kilometrów do wskazanej Do stacji odprowadzała go Finka, idąc przy nodze. przygarniała ich stryjenka, zamieszkała w Gołębiu czy wręcz współpracę ze stroną przeciwną. Wśród przez nich wsi. Nie goniła za spłoszonym zającem, nie szczekała. – Ludwika Kopeć, siostra ojca. W 1950 r. rodzina płaczu dzieci rozpoczynały się rozpytywania i prze- W Piskorach rodzice nie zostali nigdy obrabowa- Jeśli coś lub raczej kogoś wyczuła, cichutko skomli- przeprowadziła się do gajówki koło stacji kolejowej słuchania. Czy coś widzieli, słyszeli, czy ktoś i kiedy ni. Może dlatego, że z domu niewiele można było za- ła. Zza torów obserwowała ojca, a kiedy wsiadał do w Gołębiu. Były to już zupełnie inne czasy i miejsce zachodził, nocował? Potem zaczynały się rewizje brać. Może i miał ktoś taki zamiar, ale widząc panu- pociągu, wracała do domu. Ani ojciec, ani nikt z do- jakże inne od poprzednich. Gajówka w Piskorach materiały nadesłane przez autora w domu i obejściu. Szukano broni, skrytek, radiosta- jącą w domu biedę i czworo drobiazgu…? Pewnego © mowników nie wiedzieli, kiedy wróci z Puław. To mo- przez kilkadziesiąt lat stała pusta. W latach 80-tych © cji, dowodów na współpracę z drugą stroną. dnia do domu zaszedł rosły mężczyzna. Rozsiadł ludzi. W środku nocy wracał południową groblą do gło być za dzień, dwa, a może cztery dni. Kiedy Finka wykorzystywali ją myśliwi z Puław i okolic, jako bazę Na początku pobytu w Piskorach ojciec nieopatrz- się przy stole, coś tam zjadł. Zachowywał się dziw- z pistoletem pochodził z Cezaryna. Za jakiś czas ktoś domu. Dochodził, przystając co jakiś czas, do tzw. znikała z obejścia na dłużej, domownicy wiedzieli, że wypadową do polowań. Spłonęła doszczętnie w nie- nie powiedział, że parę dni temu widział grupę „woj- nie, uporczywie przyglądał się mamie. Pytał o męża, go zastrzelił. „przerwy”. Było tam oczko wodne, średnicy kilku- warując w lesie pod stacją, czeka na swojego pana. jasnych okolicznościach. Wieść gminna niesie, że skową” z bronią, z furmankami. Ojca, przy płaczu gdzie jest, kiedy wróci? „Jest na obchodzie, zaraz po- Obchód ojca był rozległy. Chodził pieszo, poko- nastu metrów, bardzo głębokie. Przerwa powstała Uprzedzała, drapiąc łapą w drzwi lub okno o zbliżają- podpaliły ją żony owych myśliwych, podejrzewając, dzieci i mamy, wyprowadzili do lasu i tam strasznie winien być”. Obcemu nie było jednak śpieszno do nując nierzadko kilkanaście kilometrów, często po we wcześniejszych czasach, kiedy wezbrane rozto- cych się gościach. Inaczej drapała, jeśli to byli obcy, słusznie lub nie, że służyła im jako miejsce schadzek pobili. Na odchodne jeden z nich „życzliwie” poradził opuszczenia domu. Wreszcie mama przestraszona zmierzchu albo nocą. Dramatyczne zdarzenie na mo- pami wody, przy zamkniętej śluzie przelały się przez inaczej jeśli ktoś swój, znajomy. Podobno z czasem i alkoholowych libacji. ojcu, żeby na przyszłość był ślepy i głuchy. Z tej rady i zniecierpliwiona powiedziała mu, że jeśli chce coś ście w Niebrzegowie nauczyło go ostrożności i prze- groblę, wymywając ogromny dół. Groblę zasypano, nauczono się rozpoznawać po zachowaniu Finki, czy Lasy były przetrzebione rabunkową gospodarką skorzystał i nawet po latach nam, dzieciom, nie opo- zabrać z domu, to niech bierze, byleby tylko wyszedł, zorności. Starał się chodzić lasem, w pewnej odle- ale od tamtej pory nie biegła w tym miejscu prosto, zbliżają się obcy, resort czy leśni. To, że rozpoznawa- okupanta. Zarzuca się często władzom PRL-u, że kon- wiadał o przeżyciach w Piskorach. Kilka dni po pobi- bo przecież widzi, że dzieci płaczą. Człowiek ten, jak- głości od dróg i leśnych duktów. Wracając z Puław lecz wrzynała się w jezioro. W 1944 r. w „przerwie” ła swoich i obcych, to kwestia zapachu, ale skąd zna- tynuowały politykę Niemców, dokonując wyrębów ciu ponownie zawitali ludzie w mundurach. Widząc by zawstydzony, poszedł sobie. z wypłatą, nie szedł utartą trasą, zmieniał ją często, utonął razem z załogą radziecki czołg. Czołgiści nie ła porę powrotu ojca z Puław? lasów. Ale przecież podnoszący się z ruin i zgliszcz ojca w łóżku i jego sine plecy, pytali, kto go tak pobił. Życie było wtedy niewiele warte. Mordowano za nakładając drogi. Kluczył, przystawał i nasłuchiwał. spodziewali się, że w tym miejscu grobla skręca dość Wynagrodzenie ojca było mizerne. Dla przykła- kraj potrzebował budulca. Równolegle prowadzo- Mama rozpoznała pośród nich jednego ze sprawców poglądy polityczne, dla pieniędzy, a nawet dla swo- Podobnie, zbliżając się do gajówki, obserwował za- ostro w lewo. Podobno czołg leży na dnie do tej pory. du, pod koniec lat 60-tych jego pensja była niższa no na szerszą skalę nowe nasadzenia, organizowano i z rozmysłem odpowiedziała: bandyci. Wydaje się, że iście pojmowanej przyjemności. Miejscem, gdzie budowania i zachowanie psów. Ojciec zbliżał się do „przerwy”. Przystanął, niż wynosiło stypendium socjalne studenta wyższej szkółki leśne, planowano od nowa urządzenie lasów. to byli ludzie „Orlika”. nierzadko dochodziło do rabunków czy zabójstw, W księżycową noc wracał, idąc skrajem lasu. w uszach dzwoniła niczym niezmącona cisza. uczelni. W późniejszych czasach żartowano w domu, Pomiędzy Wieprzem a bocznicami kolejowymi Mama na targu w Irenie, kupiła parę metrów bia- był most na Wieprzu w Niebrzegowie, wtedy jesz- Przystawał i nasłuchiwał. W oddali usłyszał parska- Postąpił krok i rozległo się przeraźliwe, wręcz ogłu- że ministerialni urzędnicy ustalili tak niskie uposaże- Zarzeki rozciągała się, na powierzchni kilkudziesięciu łego materiału na wsypy (poduszki). Ten materiał cze drewniany. Wybór tego miejsca przez spraw- nie konia i skrzypienie furmanki. Wszedł głębiej w las szające, bo zwielokrotnione ciszą, uderzenie o ta- nie dla ogółu leśników, bo zasoby leśne nie pozwolą (kilkuset) hektarów, wydma. Były próby jej zalesie- znaleziono w trakcie rewizji. Tym razem był to z pew- ców nie był przypadkowy. Była to jedyna przepra- i przykucnął. Zobaczył szare sylwetki szpicy, furman- fle wody. Zwolnił krok i znowu głośne plaśnięcie. Po im i ich rodzinom umrzeć z głodu. Było w tym wie- nia, ale wiatr albo zasypywał świeżo posadzone so- nością „resort”. Zaczęło się przesłuchanie: skąd ma- wa przez Wieprz na odcinku kilkudziesięciu kilome- kę i grupkę ludzi. Pośród nich szedł zupełnie nagi trzecim ostrożnym kroku znowu plusk. Przypomniał le prawdy. Dodatkowym źródłem pożywienia, obok senki, albo zupełnie je wywiewał. Wydma przez lata teriał, jak wyglądała przekupka, czym jeszcze han- trów. Most był też dogodny, bo ciało nieszczęśnika mężczyzna z rękoma na karku. Dziwnym zrządze- sobie, że kilka miesięcy wcześniej po wiosennych lasu, było jezioro. Latem podbierano kaczkom jaj- nie dawała się ujarzmić. Pod koniec lat 60-tych wy- dlowała, gdzie miała stragan? Jak się później oka- wrzucano do wody i ślad po nim ginął. Ojciec miał niem losu mężczyzna w tym momencie zdecydował roztopach na powierzchnię „przerwy” wypłynęły ka, a przez okrągły rok łowiono ryby, przeważnie dmę stopniowo dzielono na kwadraty o boku około zało, materiał pochodził z napadu na transport pod sprawę do załatwienia w okolicach Bobrownik, na się na ucieczkę. Posypały się strzały. Ojciec przywarł ciała trzech mężczyzn. Zastrzelono ich w tamtej oko- karpie. Ryby łowiono na płyciznach gołymi rękami, 10 m, wkopując zeschłe jałowce, gałęzie po oczysz- Dęblinem. Skończyło się na groźbach i rekwizycji moście stało trzech młodych ludzi. Nie zawrócił, bo do ziemi. Temu mężczyźnie podobno udało się uciec. licy, a zwłoki wepchnięto do przerębla pod lód. To ościeniem, często wystarczał kawałek sznurka z ha- czonych pniach sosen. Te płoty stanowiły zaporę dla materiału. by było podejrzane. Kiedy ich mijał, jeden z nich wy- Faktem jest, że niedaleko tego miejsca ojciec jakiś ci trzej skaczą kolejno do wody. Ogarnęło go prze- czykiem zrobionym z wygiętej i zaostrzonej szprychy wiatru. Kwadraty zalesiano. Dzisiaj po wydmie nie Ojciec miał broń, oczywiście nielegalnie, która słu- ciągnął zza paska pistolet, przeładował i wymierzył czas później znalazł ubranie, buty i dobry gatunkowo rażenie. Zawrócił, decydując się na powrót do domu z kartoflem na końcu. W późniejszych, „bogatszych” pozostał ślad, szumi tu kilkudziesięcioletni sosnowy żyła mu do polowań albo, jak kto woli, kłusownictwa. w ojca. Drugi z nich krzyknął: „Co ty robisz, dlacze- kożuch. Rzeczy te, w obawie przed ich rozpoznaniem, dłuższą trasą, byleby nie przechodzić obok złowro- czasach ojciec nie jadł ryb, tak mu obrzydły. Żeby las. Ten las sadził mój ojciec. Pewnie był to jakiś rodzaj karabinu ze skróconą lufą go chcesz go zastrzelić?” „Bo się krzywo popatrzył”, wysłał do krewnych w Bychawce. giej „przerwy”. Kiedy nieco ochłonął, pomyślał, że to wyżywić rodzinę (w Piskorach było czworo dzieci), Jacek Stańczak tak, aby można go było ukryć pod kapotą. Nie trzy- „Zostaw go, to porządny człowiek, ma żonę i małe Ojciec wierzył w istnienie duchów, ale twierdził, mogły być spłoszone szczury, wodne piżmaki. Znowu musiał polować. Strzelał z daleko idącą ostrożno- mał jej w domu, ale w lesie w skrytkach. Feralnego dzieci”. Wszystkich trzech ojciec znał z widzenia, ten że nie ukazują się one ludziom, żeby ich straszyć. zawrócił. ścią, tak, żeby nikt nie widział i nie słyszał, z dala od dnia nie wiedzieć dlaczego, pozostawił karabin Mawiał, że nie należy się ich obawiać, bać się trzeba

Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 22 Głos Regionalistów nr 6 (139) 2019 Głos Ziemi Bychawskiej | październik 2019 nr 6 (302) 23 Głos Regionalistów nr 6 (139) 2019 które odbędą się 10 października 2019 r. (czwartek) w Bychawskim Centrum Kultury 11.00o godz. pod hasłem: „Choroba psychiczna niewidzialne piętno?”, Obchody Dni Zdrowia Psychicznego www.bychawa.pl Bychawa Gmina serdecznie zapraszają na Samopomocy w Bychawie W programie: W - Wystąpienie psychiatry dr. Kochańskiego Artura Uczestnicy Środowiskowego Domu - Wystąpienie psychologa - Część artystyczna przygotowana U przez - Część artystyczna Dyrekcja, Pracownicy oraz * przygotowanie słodkiego poczęstunku słodkiego się przygotowanie w prosimy o włączenie czestników ŚDS

©©projekt plakatu: Marek Matysek