samorząd mieszkańcy historia Inwestycyjnie 28 lat wspomnienia w Gminie minęło... Jacka Bychawa Stańczaka - cz. I Głos Ziemi Bychawskiej MIESIĘCZNIK GMINY BYCHAWA sierpień 2019 nr 5 (301) ISSN 1429-1932

Dożynki Gminne 25 sierpnia Organizują mieszkańcy Kosarzewa Dolnego-Kolonii, Skawinka, Woli Dużej i Woli Dużej-Kolonii spis treści samorząd SAMORZĄD Dożynki 2019 5 Kilka słów o sołectwach 14 Przypominamy: do 2 organizujących Dożynki września 2019 roku trwa przedstawiamy starostów Gminne w Bychawie nabór wniosków o zwrot naszych Dożynek Gminnych akcyzy 8 Inwestycyjnie w gminie Bychawa 15 Gminna Rada Seniorów w Bychawie drugiej 10 Susza i grad niestety nie ominęły także naszych kadencji już pracuje okolic 15 Pomoc Żywnościowa Podprogram 2019 10 Czas na stypendia szkolne Bychawska Drużyna 10 Burmistrz Bychawy o... 15 8 Harcerska – Szczep „Baszta” 10 Fotowoltaika w gminie przeszła do historii Bychawa coraz bliżej 16 Gmina Bychawa pomoże 12 Ponad pół miliona złotych w opiece nad osobami z funduszu sołeckiego niepełnosprawnymi dla mieszkańców wsi 16 „Aktywny Senior” w gminie 12 Znamy termin wyborów Bychawa Parlamentarnych 17 O profilaktycznym, zdrowym 14 Komunikat Państwowego i sportowym spędzeniu Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © Powiatowego Inspektora lipcowej niedzieli © Sanitarnego w Lublinie 18 dla osób prowadzących 17 Niższe ceny Justyna Malec (42 lata) Jan Gajur (58 lat) pochodzi gospodarstwo rolne lub zagospodarowania pochodzi z Tarnawki, z Godziszowa, od 52 lat punkty skupu nieczystości płynnych od 15 lat mieszka mieszka w Woli Dużej-Kolonii. w Kosarzewie Dolnym-Kolonii. Państwo Gajurowie zajmują się uprawą 20 ha Państwo Malcowie posiadają 30 ha ziemi. ziemi, na której zasiewają głównie zboża, rze- MIESZKAŃCY Zajmują się uprawą zbóż, kukurydzy i buraków. pak i buraki. Ponadto pan Jan prowadzi jedno- 18 28 lat minęło... 20 Koło Gospodyń Wiejskich Ponadto hodują około 60 sztuk bydła mięsne- osobową działalność gospodarczą powiązaną w Gałęzów-Kolonii go. Pani Justyna jest żoną Mirosława, mamą z rolnictwem. 19 Biblioteczny maraton Mateusza i Natalii. Pan Jan jest mężem Barbary i ojcem czwórki kulturalny! Pierwszej wystartowało dzieci: Dominika, Joanny, Łukasza i Eweliny oraz Turniej Siatkówki Plażowej dziadkiem trójki wnuków: Filipa, Franka i Zosi. 20 Festyn Zaraszowski „Wieś 22 23 bez prądu, ale z energią” 22 Znany lubelski historyk i młody bard gościli 20 O działaniach Akademii Młodzieżowej w Marysinie „„Burmistrz Bychawy zaprasza mieszkańców gminy Bychawa na gminne obchody GŁOS REGIONALISTÓW 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej 23 I cz. wspomnień Jacka Stańczaka, syna Kazimierza i Pelagii W programie: (z domu Michalskiej) Stańczaków »»11.30 – msza święta w intencji ofiar II wojny Biorąc udział w uroczystości światowej »»12.30 – przemarsz główną ulicą Bychawy pod po- wspólnie oddajmy cześć mnik Marszałka Józefa Piłsudskiego ofiarom II wojny światowej. OKŁADKA: www.bychawa.pl Wydawca GMINA BYCHAWA Gmina Bychawa, widok na pola wsi Wola Redaktor naczelna Sylwia Paćkowska (SP) »»13.00 – wspomnienie ofiar II wojny światowej Duża. - okolicznościowe przemówienie Burmistrza 2019-08-07 fot. Marek Matysek www.twitter.com/bychawaPL Layout i łamanie tekstu Marek Matysek (MM) Bychawy Janusza Urbana, złożenie wieńców www.youtube.com Nakład 2000 egz. | ISSN 1429-1932 /user/bychawaPL Adres: Redakcja „Głosu Ziemi Bychawskiej” 23-100 Bychawa, ul. Partyzantów 1 przez delegacje ze szkół, organizacji i zakładów „Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje Gdynię tel. 815 660 144, 815 660 004 w. 46 pracy. z portu w Gdańsku (13 września 1939 r.) www.facebook.com/Bychawa Kontakt [email protected] Strona www.bychawa.pl Dyżury redakcji pełnione są codziennie (pon.-pt.) w godz. 7.30-15.30 www.instagram.com/bychawa.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redakcji tekstów oraz zmiany tytułów. Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 3 SAMORZĄD samorząd samorząd Kilka słów o sołectwach organizujących Dożynki Gminne w Bychawie

Sołectwo Kosarzew Dolny-Kolonia Sołectwo Skawinek

Liczba mieszkańców: 167 Liczba mieszkańców: 87 Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © ©

„„Kosarzew Dolny-Kolonia „„Skawinek Kosarzew, dawniej Kozarzów, to wieś o metryce średniowiecznej, zloka- lasu. Część tamtej drogi zachowała się do dziś. Nie ma wtedy jeszcze kolonii Na mapie kwatermistrzostwa w miejscu dzisiejszego Skawinka jest pole. Na W zachodnim narożniku Skawinka, na granicy z Wolą Dużą, biją silne źródła, lizowana w dolinie rzeczki biorącej od niej nazwę. Dawniej zwano ja Kozą, Kosarzew Dolny. Z fragmentarycznych informacji nasuwa się wniosek, że wła- mapie z końca XIX w. we wschodniej części u ujścia potoku romanowskiego jest uważane niekiedy mylnie za początek Kosarzewki. Po stronie Skawinka rze- Kozarzem. Nazwę wsi wywodzić należy od słowa „kosarz”, „koszar”, co oznacza ściciele majątku Kosarzew Dolny przeżywali trudności ekonomiczne i stopnio- osada lub uroczysko o nazwie Jeziorki. Czyżby jeszcze jeden zbiornik wodny? kę zasilają źródła napełniające staw, oraz mokradła porośnięte wikliną, u ujścia zagrodę dla owiec lub bydła. Określenie przynieśli ze sobą pasterze wołoscy. wo parcelowali ziemie. Kolonia Kosarzew była bodaj ostatnim jego elementem Wieś ciągnie się wzdłuż doliny Kosarzewki. Rzeki, której nie ma. Bo rzeczka, Kobylego Dołu. Średniowieczny Kosarzew zasiedlony był przez szlachtę zagrodową mieszka- sprzedanym tuż przed I wojną światową. po przyjęciu dopływu – potoku z Romanowa – przepływa jeszcze kilkadziesiąt Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska właścicieli, Skawińskich h. Rawicz, do któ- jącą w części Kosarzew Stróża a dawniej Struża (od strugi) albo też Straża, oraz Dzisiejsze sołectwo Kosarzew Dolny-Kolonia rozciąga się na południe od metrów i znika. Pojawia się dopiero jakieś dwa kilometry dalej. Tylko po śnieżnej rych pod koniec XIX i do połowy XX w. należał majątek Wola Bychawska wraz kilku właścicieli cząstkowych Kosarzewskich h. Kościesza. Później sprawy wła- Kosarzewki i drogi do Bychawy w kierunku do Władysławowa i Urszulina. Pola zimie lub wyjątkowych ulewach rzeka ożywa. Stały ciek nie płynie tędy już od z folwarkiem, któremu nadali nazwę. snościowe komplikują się i rejestr podatkowy z XVII w. wymienia już kilkuna- podnoszą się łagodnie ku wierzchowinie. Kosarzewka jest tu maleńkim stru- dawna, od jakichś 40, może 50 lat. Ale wiosną w dolinie były podmokłe łąki, na Trzeci najmłodszy folwark Skawińskich, nazwany od nich Skawinkiem, powstał stu właścicieli wsi. W XIX w. w Kosarzewie są cztery majątki i dwory. Kosarzew mykiem. W czasach historycznych była młynówką. Na odcinku od drogi do których gniazdowały całe stada czajek, latem trawy koszono, a później wypasano w 1916 roku, kiedy wybudowano tu drewniany dom na podmurówce, w którym Dolny należał do rodziny Kozarynów. Skawinka tworzy niewielki przełom, pomiędzy terasą, na której wznosi się wieś, stada krów. Rzeczkę zasilał potok płynący z Olszowca, po obfitych opadach oży- zamieszkało w tym roku małżeństwo Józefa i Walerii Skawińskich… [Waleria – Kosarzew miał dzieje równie bogate jak dobra Gałęzowskie, Bychawa czy a wyższym prawym zboczem, na którym rośnie las. Las zwany „Kosarzewskim” wały źródełka spod zboczy. M.K.] owdowiała po siedmiu latach bezdzietnego małżeństwa, i odtąd aż do 1962 Stara Wieś. Nie miał tyle co one szczęścia do skrupulatnych kronikarzy pro- albo „Romanowskim” jest ładnym grądem grabowo-dębowym lub grabowo-li- Pola Skawinka biegną ku północy, w kierunku Olszowca od wąwozu – głę- roku, to jest – całkowitej sprzedaży Skawinka – mieszkała tu wraz z niezamężną wadzących zapiski przez pokolenia, ani do badaczy, pracowicie śledzących do- powym z domieszką sosny, osiki, brzozy. bocznicy przy rozstaju dróg koło Woli Dużej po potok romanowski. Granica pół- siostrą Anną. kumenty, przeszukujących archiwa, podążających tropem minionych zdarzeń. Wieś zachowała wiele elementów tradycyjnej zabudowy, przywołując za- nocna z Olszowcem przecina wznoszącą się wierzchowinę równolegle do rzeki. Opowiada p. Stanisław Skawiński w rozmowie z p. Marią Dębowczyk przepro- Już krótka wizyta na bychawskim cmentarzu przypomni nazwiska zasłużonych pomniany element swojskości. Obok murowanych domów dużo tu drewnia- Południowa część sołectwa rozciąga się pomiędzy uroczyskiem Kobyli Dół, skra- wadzonej w 2004 r. mieszkańców Kosarzewa. Takich jak: Cyprian Turowski lekarz i społecznik, nych chat, spichlerzy i stodół; obejścia otoczone płotem ze sztachet, przytulne jem lasu porastającego strome zbocze, dalej na wschód wzdłuż drogi Bychawa Tuż przed wojną w 1939 roku sprzedała 10 ha w Skawinku, graniczące z Wolą Antoni Urbański zapomniany dziś pisarz albo nauczyciel, kierownik kosarzew- ogródki i stare sady. – Krzczonów, aż do wschodniego krańca kolejnego lasu z opisaną już kapliczką. Dużą. Transakcji, mimo wypłaty pieniędzy, nie zdążono potwierdzić notarialnie, skiej szkoły Zygmunt Sadkowski. Również dzieje rodu Okulicz-Kozarynów obfi- Przy drodze Bychawa – Krzczonów, pośród starych lip, bogato urządzona ka- Stąd skrajem lasu i polną drogą do Kolonii Kosarzew. Osią wsi jest droga wzdłuż a to spowodowało, że w wyniku reformy rolnej w 1944 roku rozparcelowano tują w barwne postaci. pliczka – właściwie prawdziwe barokowe theatrum z figurami Jezusa, Maryi, koryta rzeki. Prawe zbocze, bardziej strome, porastają sady i drzewa oraz nie- i tę ziemię. Strata nabywców była oczywista, co burzyło spokój sumienia ciotki Jak wynika z najstarszych map topograficznych tego obszaru, na terenie aniołów, dzieło ludowej artystki p. Teodozji Matysek. Przy drodze głównej znaj- wielka kseroterma. Lewe, łagodniejsze, skupia większość zabudowań ciągnących Walerii, żyjącej skromnie z siostrą już tylko z kawałka wydzierżawionego komuś gminy Bychawa znajdował się Dwór Kosarzew Dolny położony nad zbiornikiem duje się remiza OSP i przystanek autobusowy. Przez lata funkcjonował sklep. się wzdłuż dawnej drogi. Dalej teren podnosi się ku wzgórzom. Część zajmuje las, pola. wodnym. XVIII-wieczne lustracje majątków wymieniają dwory w Kosarzewie Fragment przewodnika „Gmina Bychawa – moje małe centrum świata” część pola na rozległej wysoczyźnie. Najwyższy punkt oznacza przydrożny krzyż W 1962 roku sprzedała „resztówkę” Skawinka, a pieniądze tak uzyskane odda- jako drewniane, kryte strzechą. Jaki był dwór z końca XIX w.? Opisu ani ilu- pośród drzew, przy rozwidleniu dróg do Krzczonowa i Wysokiego. Stąd rozległy ła państwu Janiszewskim, wyrównując im po latach stratę za zabrane w wyniku stracji nie mamy. Nie istnieje też staw zasilany nurtem rzeczki i strumieniami widok na okolicę. Nieopodal zaczyna się piękna droga w dół do Skawinka i dalej reformy hektary. Obydwie z siostrą pozostały bez środków do życia… płynącymi z wyżyn. Inny przebieg miał gościniec z Krzczonowa do Bychawy. do Olszowca lub Woli Dużej. Fragment przewodnika „Gmina Bychawa – moje małe centrum świata” Biegł przez Stróżę i Kosarzew Dolny na południe od Kosarzewki do narożnika

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 4 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 5 samorząd samorząd Kilka słów o sołectwach organizujących Dożynki Gminne w Bychawie

Sołectwo Wola Duża Sołectwo Wola Duża-Kolonia Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie

Liczba mieszkańców: 267 Liczba mieszkańców: 111 © ©

„„Wola Duża Badania archeologiczne stwierdzają na terenie Woli nagromadzenie stanowisk dobra powierzył dzierżawcom i zarządcom, a żyjąc ponad stan stopniowo wy- patrona, na którego wybór największy wpływ miała sama młodzież. Został nim Osią wsi i najbardziej malowniczą jej częścią jest dolina Kosarzewki. Zachowało dokumentujących osadnictwo począwszy od neolitu aż do średniowiecza. Nazwa przedawał majętności. To za rządów Zygmunta Sarneckiego dobra podzielono legendarny „Hubal”, mjr Henryk Dobrzański – dowódca oddziału partyzanckiego. się tu jeszcze sporo starych drzew nadrzecznych, głównie topoli i wierzb, i trady- wsi Wola Bychawska występuje w dokumentach już w pocz. XV w. i wiąże się ostatecznie, m.in. wydzielając Wolę Bychawską. Sarnecki sprzedał zadłużone ma- Jeszcze rzut oka na współczesną Wolę Dużą. W skład sołectwa wchodzi nie- cyjna zabudowa wiejska, zapewne przed – i tuż powojenna. Można tu spotkać z osadnictwem na prawie magdeburskim. jętności w 1866 r. Notarialne wydzielenie Woli nastąpiło podczas kolejnej trans- wielki obszar na południe od Kosarzewki, pomiędzy dawną drogą folwarczną, domy drewniane oszalowane lub z „zagatą”. Niektóre adaptowano do współcze- Gospodarstwa były duże, łanowe (ok. 25 ha). Jak wynika z tekstu Długosza, cała akcji w 1886 przy sprzedaży Woli przez Marię Duniewską. Nową nabywczynią obecnie ulicą Reymonta, a Kobylim Dołem, oraz większą część lasu porastającego snych potrzeb, np. ustawiając je na wysokiej podmurówce. Zachowały się jeszcze ziemia w okolicy Bychawy z Wolą i Zdrapami była zajęta pod uprawę. Zachował stała się Wanda Micińska – matka Tadeusza Micińskiego, późniejszego pisarza strome zbocza tzw. Kobylej Góry wzdłuż drogi do Krzczonowa. Sam teren dawne- stare sady i tradycyjne ogrody. Cudownym uroczyskiem są źródła-stoki, tworzące się częściowo średniowieczny układ niw, oczywiście rozdrobniony późniejszymi okresu Młodej Polski. Owdowiała Micińska, nie radząc sobie z gospodarstwem, go dworu, obecnie szkoły, przynależy administracyjnie do Bychawy. Na północ stawek zwany dawniej Mokre. W zaroślach usłyszeć można śpiew słowika, wilgi podziałami. po trzech latach wyzbyła się majątku. od rzeki zabudowania wsi ciągną się wzdłuż jej biegu wysoko na skarpie, dojazd albo drozdów, zobaczyć kolorowego zimorodka lub szczygła. Przy lokalnym skrzy- Z zachowanych dokumentów z XV i XVI w. wynika, że okoliczni kmiecie byli za- Kolejnymi i ostatnimi już dziedzicami Woli Bychawskiej zostali Skawińscy. do nich zapewnia droga „zatylna”, obecnie zwana powodziową. Drugą linię zabu- żowaniu dróg znajdziemy murowaną kapliczkę Matki Boskiej obok odnowionej możni, prowadzili własne interesy, składali hojne ofiary na kościół, a nawet po- Posiadłość obejmującą 67 włók – ok. 2000 morgów – kupił Wincenty Skawiński, dowy stanowi Kotułówka (od nazwiska mieszkańców) wzdłuż drogi do Olszowca remizy OSP. Doliną biegnie szlak rowerowy. Okoliczne drogi na wierzchowinie za- życzali pieniądze panom. Późniejsze czasy nie były dla włościan tak pomyślne: właściciel dóbr w powiecie krasnostawskim. Na stałe w okolicach Bychawy za- i Piotrkowa. Granicą zachodnią sołectwa jest skraj wąwozu Borek alias Głazikowe pewniają ładne widoki na rolniczo-leśny krajobraz. Południowymi zboczami doli- wzrastały powinności pańszczyźniane, gospodarstwa ulegały rozdrobnieniu, wo- mieszkał Klemens Skawiński, syn Wincentego. Doły do drogi Bychawa – Osowa. Stąd łamaną linią przez wierzchowinę ku grani- ny Kosarzewki obejmując część wierzchowin należących do Kosarzewa, Skawinka jenne zawieruchy pustoszyły wsie. Dobra bychawskie począwszy od XVII w. by- (…) postawiono w latach 1904–1905 własny, murowany, dość obszerny dwo- cy z Kolonią Osowa na północy i z powrotem do drogi Bychawa – Olszowiec. Od i Woli przebiega granica Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. wały to łączone, to znów dzielone skutkiem spadków, sprzedaży, zastawów; by- rek i zabudowania gospodarskie, z czasem na terenie majątku działać zaczęły go- skraju zabudowań Olszowca polną drogą do Skawinka i wzdłuż Kosarzewki do Fragment przewodnika „Gmina Bychawa – moje małe centrum świata” wały przedmiotem sporów i spraw sądowych, nawet zbrojnych zajazdów. Wola rzelnia i młyn… Dom stał na wzgórzu powyżej rzeki Kosarzewki, tworzącej zwłasz- wylotu Kobylego Dołu. Bychawska od XV w. stanowiła odrębny folwark ze względu na wielkość zajmo- cza wiosną zakola i wielkie rozlewiska, miejsce kąpieli mieszkańców w dni upalne wanej przestrzeni. – wspomina Stanisław Skawiński wnuk Klemensa. „„Wola Duża-Kolonia Ostatnim właścicielem, któremu udało się „zebrać” włości bychawskie, był hr. Młyn w 1907 r. zakupiła spółka Dutkiewicz – Lipiński. Istniał jeszcze po II woj- Karol Scipio del Campo, generał insurekcji kościuszkowskiej. Fakt ten miał miej- nie światowej. Niepowetowanych strat przyczyniła I wojna światowa. Spłonęła Wieś rozciąga się wzdłuż drogi lokalnej Wola Duża – Osowa, od odnogi wą- Giełczewskiej jest szczególnie ważny dla ochrony zasobów wodnych w skali kraju, sce na początku XIX w. Jak wyglądała wtedy Wola Bychawska? Zobaczmy na ów- podczas walk frontowych świeżo wybudowana gorzelnia, zbombardowany został wozu Borek, obok pagórka – ostańca (Świżowa Góra), dalej opadając na płn.-za- objęty zasięgiem Głównego Zbiornika Wód Podziemnych. Rolnicy miejscowi zaj- czesnej mapie: wieś rozciągała się na prawym, wysokim brzegu Kosarzewki. Niwy dwór. Gorzelni już nie odtworzono, odbudowa domu pochłonęła znaczne sumy. chód ku kotlinie Osowy. Wieś jest niewielka i historię ma krótką. Powstała w la- mują się głównie produkcją zbóż i roślin okopowych oraz hodowlą świń. Uprawia chłopskie biegły ku północnemu wschodowi i zajmowały niewielki areał. Borkiem Kryzys ekonomiczny lat 30. spowodował konieczność wyprzedaży ziemi, tak, że tach 30. XX w. w rezultacie parcelacji majątku Skawińskich. W latach 80. przy- się też maliny, porzeczki i aronię. W Woli Dużej-Kolonii znajduje się duży skup płynęły strumienie pośród zarośli. Na zachód od wąwozu widnieją pojedyncze za- do końca II wojny światowej majątek stopniał poniżej 50 ha. Nie uchroniło to było tu wielu kolonistów, głównie z okolic Janowa Lubelskiego – z Chrzanowa, owoców. budowania. Dolina Kosarzewki jest przegrodzona tamą na całej szerokości, two- Skawińskich od przejęcia ziemi dekretem PKWN z naruszeniem nawet ówczesne- z Godziszowa – upatrując tu warunki do lepszego życia. Dawna nazwa tego miej- We wsi są dwa krzyże przydrożne i kapliczka, przy których odbywają się nabo- rząc duży zbiornik wodny. Cofka sięga kilkaset metrów, aż za połowę wsi. Ślady go prawa. Jako wrogowie klasowi trafili do komunistycznych więzień. Skawińscy sca brzmi „Wypychów”. Być może stąd, że ciężkie wozy na błotnistej drodze grzę- żeństwa majowe i doroczne poświęcenie pól. osadów jeziornych widać do dziś na zboczach. Zabudowania dworskie wznoszą nie zamykali się w kręgu spraw gospodarczych i towarzyskich. Byli ludźmi spo- zły i trzeba je było wypychać. Kolonia ma układ pól inny niż otaczające ją wsie. Oprócz miejsc sakralnych miejscem spotkań mieszkańców jest wąwóz się na lewym brzegu, tu gdzie dziś szkoła. łecznie wrażliwymi, brali udział w procesie przemian cywilizacyjnych i ekonomicz- Prostopadłe do drogi niwy są szersze, a zabudowania rzadsze niż we wsiach hi- Głazikowe Doły. Nowoczesny, ekologiczny plac zabaw dla dzieci powstał ze środ- Późniejsi właściciele wspominają o starym drewnianym dworze usytuowanym nych, jakim był fenomenem Bychawy na przełomie XIX i XX w. Obok ks. Antoniego storycznie starszych. ków unijnych w pobliżu ujęcia wody. Mieszkańcy cenią sobie wspólne śpiewanie, poniżej. Może zbudowano go wtedy. Prawdopodobnie powstał później. Na mapie Kwiatkowskiego, obok Koźmianów i Przewłockich byli liderami tych działań. Pola Woli Dużej-Kolonii są wierzchowiną zwieńczoną pagórkami-ostańca- czy to nabożne, czy też biesiadne na weselach. Są bardzo zżyci i zgodni. kwatermistrzostwa późniejszej o jakieś 40 lat pojawia się Wola Mała. Zadłużone Można powiedzieć, że dorobek właścicieli Woli Bychawskiej, przemianowa- mi sięgającymi powyżej 270 m n.p.m. Wierzchowiny w okolicy Woli Dużej, Osobliwe hobby ma sołtys p. Stanisław Gajur. Hoduje gołębie pocztowe, któ- dobra bychawskie wraz z Wolą nabył Karol Wołk-Łaniewski gospodarujący zarad- nej po wojnie na Wolę Dużą, nie poszedł na marne. Już w 1946 roku powstała Wypychowa, Osowy były niegdyś miejscem wydobycia opoki, margla i piasku. Na rych ma ok. 150, wśród nich laureaci zawodów sportowych lokalnych, krajowych nie i z powodzeniem. Po jego śmierci majątek odkupił w 1852 r. Wincenty Korwin- tu Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształcąca krawcowe i elektryków. Po krótkiej mapie sprzed półwiecza widnieją liczne kamieniołomy i piaskownie, do dziś pozo- i międzynarodowych. Sarnecki, zięć Scypiona, dawny oficer napoleoński. Posiadłości odziedziczył po przerwie w latach 1957–1960 szkołę zreorganizowano, dodając trzyletnie techni- stało jedno duże wyrobisko na wschód od wsi. Fragment przewodnika „Gmina Bychawa – moje małe centrum świata” nim syn Zygmunt Sarnecki (w 1857 r.). Pisarz, dziennikarz, tłumacz, dramaturg, kum mechaniczne. W 1974 r. zbudowano nowy gmach. W 1980 powstało pięcio- Obiektem bardzo istotnym dla wsi jest ujęcie wody zasilające system gmin- aktor i reżyser, znawca sztuki. Ale nie gospodarz. Prowadząc życie światowe, letnie technikum mechaniczne o specjalności samochodowej. Szkoła otrzymała nych wodociągów, zbudowane w latach 90. Cały ten fragment Wyniosłości

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 6 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 7 samorząd samorząd

Inwestycyjnie w gminie Bychawa Wyremontowaliśmy kolejne bychawskie ulice – - ks. Dominika Maja i 1 Maja Tu będzie rozkwitał lokalny handel – modernizuje my bychawskie targowisko

 Trwają prace nad realizacją inwestycji „Przebudowa istniejącego targowiska Plac targowy przy ul. Lubelskiej – w trakcie prac (2019-08-12) miejskiego w Bychawie przeznaczonego na promocję lokalnych produktów”. Plac targowy przy ul. Lubelskiej oraz ul. Stefana Batorego zostanie utwardzony i otrzyma nowe, częściowe zadaszenie. Powstanie budynek sanitarno-higie- niczny, elementy małej architektury, zadaszenie schodów. Parking przy ul. Podwale również zostanie utwardzony. Planowany termin zakończenia ro- bót budowlanych to październik 2019 roku. Wartość zadania: 2 152 377,00 zł brutto; z czego 999 999,00 zł zostanie dofi- nansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego – Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach poddziałania „Wsparcie inwe- stycji w tworzenie, ulepszanie i rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji, kultury i powiązanej infrastruktury”. W związku z powyższą inwestycją informujemy, że targowisko przy Wincentówek. Fragment drogi z pierwszą warstwą asfaltu (2019-08-09) ul. Lubelskiej oraz ul. Fryderyka Chopina będzie nieczynne. Do czasu zakończe- nia prac wszystkich handlujących prosimy o zajmowanie miejsc na placu targo-  Trwają prace nad przebudową drogi gminnej w miejscowości Wincentówek. wym (płycie asfaltowej) przy ul. Sportowej. Zmodernizowane zostanie kolejne 1355 mb jezdni – od oczyszczalni ścieków, gdzie kończy się nawierzchnia wyremontowana w roku ubiegłym, do drogi po- wiatowej relacji Bychawa-Lublin. Planowany termin zakończenia przedsięwzię- Parking przy ul. Podwale – w trakcie prac (2019-08-12) cia to koniec września 2019 roku. Jesienią mieszkańcy pojadą nową drogą przez Koszt zadania to 805 696,40 zł, w tym dofinansowanie z Funduszu Dróg Wincentówek Samorządowych w kwocie 409 809,00 zł.

Trwają prace nad remontem starej sieci wodociągowej przy ul. Marii KonopnickiejModernizujemy (przewidywane sieć zakończenie wodociągową prac w sierpniu br.) oraz ul. Szarych Szeregów (przewidywane zakończenie prac we wrześniu br.) w Bychawie. Niebawem rozpocznie się budowa nowego odcinka wodociągu w miejscowo- ściach Wola Duża i Marysin.

TrzymamyCzekamy na końcowe kciuki wyniki za otrzymanie postępowania, które dofinansowania dotyczy wniosków zło- Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © żonychna remonty do Funduszu kolejnych Dróg Samorządowych dróg na dofinansowanie przebudowy © dróg w miejscowościach: 1) Wola Gałęzowska – Wola Gałęzowska-Kolonia, 2)  Zakończono modernizację bychawskich ulic ks. Dominika Maja i 1 Maja Olszowiec – Olszowiec-Kolonia – Romanów, 3) Bychawka Trzecia, 4) Skawinek. o łącznej długości 194 mb. Prace objęły wymianę nawierzchni, krawężników, Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © © Z informacji uzyskanej z Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego wynika, że zadania chodnika dla pieszych oraz udrożnienie studzienek kanalizacji deszczowej. pn. „Przebudowa drogi gminnej 107239L w miejscowości Bychawka Trzecia” i Inwestycja została zrealizowana ze środków własnych Gminy Bychawa w kwo- „Przebudowa drogi gminnej 107229L w miejscowości Skawinek” zostały ujęte cie 313 847,42 zł. na liście zadań przeznaczonych do realizacji i dofinansowania. Czekamy na za- twierdzenie listy zadań przez premiera.

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 8 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 9 samorząd samorząd

urzeczywistnić. Mamy świadomość, że paliwo to jest Do tej pory drugim istotnym problemem z zakre- „„Susza i grad niestety Burmistrz Bychawy o... bardzo ważnym elementem rozwoju miasta. Gaz jest su ciągów komunikacyjnych na terenie naszej gminy, ostatnim medium, którego nam brakuje. Budowę który ku mojej wielkiej radości niebawem zostanie nie ominęły także sieci gazyfikacyjnej traktujemy nie tylko jako dostęp rozwiązany, była droga relacji Bychawa – Zaraszów naszych okolic do cennej usługi, czy walkę o ekologię w naszym mie- – Wysokie. Znajduje się ona w bardzo złym stanie ście, ale również jako element rozwoju infrastruktu- technicznym. W głównej mierze jest to spowodo- W lipcu i sierpniu 2019 roku ralnego i przyciągnięcie ewentualnych inwestorów. wane tym, że trasa ta stanowiła swoistego rodzaju ponad 250 wniosków rolników Bez wątpienia fakt, że Bychawa będzie miała gaz jest obwodnicę w czasie remontu drogi 835 w kierunku jednym z podstawowych czynników przemawiają- na Lublin. Ze względu na pilną potrzebę remontu wpłynęło do Urzędu Miejskiego cych za ulokowaniem tu swych przedsięwzięć przez wspólnie z Radą Miejską w Bychawie – we współdzia- Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © w Bychawie o szacowanie © ewentualnych inwestorów. Brak tego medium może łaniu z Gminą Wysokie i Starostwem Powiatowym szkód w gospodarstwach powodować, że niektórzy przedstawiciele firm mogą w Lublinie – postanowiliśmy wyasygnować na reali- rolnych spowodowanych rezygnować z Bychawy jako potencjalnego rejonu in- zację tej inwestycji kwotę prawie 1 450 000, 00 zł. Umowa na współpracę przy rozpoczęciu proce- westycyjnego. A przecież zależy nam na zdobyciu in- W połączeniu ze środkami na modernizację wymie- przez niekorzystne zjawiska su…gazyfikacji gazyfikacji gminy i…Bychawa została podpisana już westorów. Oczywiście o postępach w kwestii gazyfi- nionej wcześniej drogi relacji Bychawa – Grodzany atmosferyczne tj. przymrozki wiele lat temu. W owym czasie doszło do porozu- kacji będziemy informować mieszkańców na bieżąco. – Leśniczówka – Gałęzów-Kolonia Pierwsza stano- wiosenne, grad, deszcz, mienia na mocy którego wytypowana przez spółkę W tej chwili trwają prace studyjne. Składane są de- wi to wręcz ogromy wysiłek finansowy dla Gminy gazową firma z Rzeszowa wykonała dokumentację klaracje. Pierwszym etapem gazyfikacji staramy się Bychawa. Niemniej jednak mamy świadomość zna- nawałnice i susze. rurociągu z Lublina do miejscowości Wandzin, skąd objąć możliwie jak największą liczbę firm oraz miesz- czenia tego ciągu komunikacyjnego i uważamy, że Obecnie trwają prace komisji, które przedłuża- gaz miał być rozprowadzany siecią po terenie mia- kańców indywidualnych. warto wyasygnować tę kwotę nawet ze świadomo- ją się ze względu na nowe wytyczne Instytutu sta ustalonymi wcześniej trasami. Dawało to szan- Więcej informacji na temat gazyfikacji można uzy- ścią, że remonty innych odcinków drogowych, za- Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. sę na dość szybkie powodzenie tego przedsięwzię- skać w Urzędzie miejskim w Bychawie pok. nr 3. równo gminnych i powiatowych, czy też wojewódz- Uzależniają one oszacowanie szkody od kategorii cia, ale oczywiście zależało to również od środków mapa planowanych modernizacji dróg kich będą musiały poczekać. Potrzeba dofinansowań glebowej, na której znajduje się uprawa. zewnętrznych – dlatego, że koszt inwestycji plano- obecnie działki inwestycyjnej. Takową propozy- inwestycji w tak wysokich kwotach spowoduje po wany była na około 30 milionów złotych. Niestety gazową. Najprawdopodobniej to spowodowało re- cję złożyliśmy już. W ten sposób gaz popłynąłby do prostu znaczne obciążenie możliwości inwestycyj- do realizacji tego zadania zgodnie z założonym pro- akcję dotychczasowego partnera tj. spółki gazow- mieszkańców do czasu ewentualnego powrotu do …dalszejKontynuujemy modernizacji nasze prace nad modernizacjąsieci dróg sie - nych budżetu Gminy Bychawa w ciągu najbliższych jektem nie doszło. Zmieniły się władze spółki gazo- niczej, która do tej pory nie wykazywała większe- koncepcji rurociągu. Niemniej jednak na tę chwi- cina dróg terenie – zarówno gminy tych powiatowych Bychawa jak i gminnych. dwóch, trzech lat. Myślę, że oczekiwania miesz- „„Czas na stypendia wej, które odrzuciły tę drogę gazyfikacji miasta, co go zainteresowania tym projektem, a teraz wyra- lę gazyfikacja miasta opierać się będzie o zbiorniki W poprzedniej kadencji na ten cel zostało przezna- kańców Zaraszowa i miejscowości okolicznych zo- za tym idzie również znacznej części gminy. A nowe ziła chęć przyspieszenia tego procesu. Doszło do z dowożonym gazem. Pod koniec sierpnia lub na po- czone dużo pieniędzy, wiele tych dróg zrobiliśmy. staną tym samym zaspokojone i wszyscy będziemy szkolne władze spółki na spotkaniu zakomunikowały mi, że szeregu rozmów pod moją egidą, również do spo- czątku września bieżącego roku będzie miało miej- Można powiedzieć, że znaczna część tego podsta- mogli cieszyć się z wyremontowanej drogi, będącej Stypendium szkolne ma obecnie preferowany jest model ustawiania zbior- tkania gdzie porównywaliśmy oferty złożone przez sce spotkanie koordynacyjne dotyczące gazyfikacji wowego systemu komunikacyjnego jest wykonana. istotnym połączeniem w kierunku na południowy- ników na gaz płynny stężony, a więc mamy tu do obydwa podmioty. W rezultacie tego swoistego ro- Bychawy. Wezmą w nim udział przedstawiciele spół- W tej chwili kontynuujemy prace we współpracy ze -wschód. Droga ta, obok zmodernizowanej wcześniej charakter socjalny i zależy czynienia już z technologią LNG. Tak widzą władze dzaju wyścigu o to kto dokona gazyfikacji miasta ki gazowej oraz najbardziej zainteresowanych pod- Starostwem Powiatowym w Lublinie. trasy na Krzczonów stanowi ważny element całego od dochodu. Miesięczna spółki ewentualną gazyfikację. No niestety deklara- Bychawa powróciliśmy do koncepcji współpracy miotów z terenu miasta – mowa tu przede wszyst- Mamy zapewnienie, że droga relacji Bychawa – systemu komunikacji. wysokość dochodu na osobę cja ta początkowo do niczego konkretnego nie pro- z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem. kim o przedstawicielach: Spółdzielni Mieszkaniowej, Grodzany – Leśniczówka – Gałęzów-Kolonia Pierwsza Tak naprawdę niewiele już tych dróg powiato- wadziła – w związku z tym ja jako burmistrz zaczą- Założenia tych wspólnych działań są takie, że na ga- bychawskich instytucji edukacyjnych, Bychawskiego w kierunku Kiełczewic będzie realizowana wspólnie wych znajdujących się na naszym terenie pozosta- w rodzinie ucznia uprawniająca łem poszukiwać alternatywnej drogi do szybszego zyfikację kilku sołectw, tj. Leśniczówki, Gałęzowa- Przedsiębiorstwa Komunalnego, Samodzielnego przez Gminę i Powiat. Gmina Bychawa przeznaczy na nie do zmodernizowania. Po realizacji dwóch powyż- do ubiegania się o stypendium doprowadzenia gazu do Bychawy. Skontaktowałem Kolonii Pierwszej, Zdrap i Bychawki Drugiej czę- Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej. W trakcie realizację tej inwestycji ponad 1 600 000,00 zł. Jak szych inwestycji będziemy rozmawiać o remoncie szkolne nie może być wyższa się z przedstawicielami firmy Blue Gaz, która zaofe- ściowo wykorzystana zostanie istniejąca już sieć spotkania wspólnie zastanowimy się jak najszybciej widać będzie to dla nas znacznym wysiłkiem finanso- drogi relacji Olszowiec – Lewandowszczyzna i drogi rowała możliwość postawienia zbiorników w ciągu gazowa z gminy Strzyżewice, ale na tym kończą się zrealizować gazyfikacji Bychawy, tak by gaz mógł wym. Jednak nie mamy wątpliwości co do ważności Olszowiec w kierunku na Piotrków oraz drogi Stara niż kwota 528 zł. Ustalana półtora roku od momentu podpisania porozumie- jej możliwości technologiczne. Natomiast projekt być wykorzystany już od przyszłego sezonu grzew- tejże drogi i rozumiemy konieczność wykonania prac Wieś Pierwsza – Spławy. Jest szansa, że prace na jest na zasadach określonych nia. Poziom rozmów był już zaawansowany, co wię- gazyfikacji miasta będzie realizowany w oparciu czego. Jak widać prace trwają i zrobimy wszystko modernizacyjnych na niej. tych odcinkach rozpoczniemy jeszcze pod koniec tej w ustawie o pomocy cej na Mazowszu zobaczyliśmy podobną instalację o zbiorniki, dla których posadowienia poszukujemy by tą zapowiedź o kontynuacji procesu gazyfikacji kadencji. społecznej. Termin składania wniosków: do 15 września 2019 roku. Szczegółowych „„Fotowoltaika w gminie Bychawa coraz bliżej instalacji w obrębie budynku mieszkalnego. W przypadku montażu poza budyn- informacji o zasadach uzyskania Zakończono nabór chętnych do ponad 250 osób. Aktualnie kiem mieszkalnym kwota udziału z należnym 23% VAT może wynieść 46% całej projektu montażu odnawialnych wniosek o dofinansowanie wartości montażu urządzenia. i pobierania stypendium Orientacyjne kwoty udziału własnego: socjalnego udzielają pracownicy źródeł energii pn.: „Eko-Energia powyższego projektu jest »»dla instalacji ok. 3,5 kW o wartości 23 800,00 zł – wkład własny wyniesie wydziału Oświaty, Spraw w gminie Bychawa”. Bardzo przygotowywany do złożenia ok. 9 500,00 zł z 8% VAT lub 10 900,00 zł z 23% VAT cieszy nas, że mieszkańcy w Urzędzie Marszałkowskim »»dla montażu kotła na biomasę ok. 15 kW o wartości 13 000,00 zł – wkład własny Społecznych i Organizacyjnych wyniesie ok. 5 400,00 zł z 8% VAT lub 6 200,00 zł z 23% VAT Urzędu Miejskiego w Bychawie gminy Bychawa wykazali Województwa Lubelskiego Dodatkowe koszty dla instalacji indywidualnych (poza projektem) będą zwią- (II piętro pok. 28, tel. 81 566 00 wysokie zainteresowanie tym w Lublinie. zane z dostosowaniem posiadanych instalacji do wymogów montażu urządzeń 87 wew. 53 i 13). zadaniem. Chęć montażu paneli Przewidywana kwota udziału w projekcie dla nie- i należy je wykonać indywidualnie. fotowoltaicznych oraz kotłów ruchomości indywidualnej wyniesie 40% całej war- Projekt będzie realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju tości montażu urządzenia z należnym podatkiem Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa zasilanych biomasą wykazało 8% VAT od dotacji w przypadku montażu całości Lubelskiego na lata 2014-2020 Działania 4.1. Wsparcie wykorzystania OZE.

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 10 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 11 samorząd samorząd Ponad pół miliona złotych z funduszu sołeckiego dla mieszkańców wsi W ramach funduszu sołeckiego tyle mogą wydać mieszkańcy „„Decyzją radnych Rady gminy, na które mogą być przeznaczone te środki są re- Miejskiej w Bychawie monty dróg, ale również mogą zostać przeznaczone na poszczególnych sołectw: Liczba mieszkańców Wysokość środków w 2020 roku place zabaw (jeżeli w danym sołectwie znajduje się dział- Nazwa sołectwa sołectwa przypadających na sołectwo ka Gminy Bychawa, na jakiej powinien zostać usytu- Bychawka Druga 327 19 069,50 zł przywrócony zostanie owany taki plac zabaw), doposażenie świetlic szkolnych, Bychawka Druga-Kolonia 272 17 079,32 zł Bychawka Pierwsza 173 13 497,01 zł fundusz sołecki. Kwota szkół, czy Centrów Kultury Wiejskiej, zakup umunduro- Bychawka Trzecia 278 17 296,43 zł wania i wyposażenia dla Ochotniczych Straży Pożarnych Bychawka Trzecia-Kolonia 157 12 918,05 zł funduszu sołeckiego działających w danym sołectwie, czy remonty strażnic do Gałęzów 455 23 701,18 zł których Gmina Bychawa ma prawo własności. Zadania Gałęzów-Kolonia Druga 250 16 283,25 zł na 2020 rok w Gminie Gałęzów-Kolonia Pierwsza 132 12 013,42 zł Bychawa wyniesie aż realizowane w ramach funduszu sołeckiego powinny być Grodzany 403 21 819,56 zł zgodne ze Strategią Rozwoju Gminy Bychawa – wszystkie Józwów 84 10 276,54 zł 543 354,06 zł. Jest to wymienione powyżej zadania są z nią zgodne. Kosarzew Dolny-Kolonia 167 13 279,90 zł Kowersk 102 10 927,87 zł Bardzo ważne jest także by we wniosku składanym suma znacząco wyższa Leśniczówka 242 15 993,77 zł do Burmistrza Bychawy napisać uzasadnienie realiza- Łęczyca 86 10 348,91 zł niż jeszcze kilka cji zadania. Bez należytego umotywowania wniosek nie Marysin 99 10 819,32 zł lat temu. Wysokość spełnia wymogów formalnych i podlega odrzuceniu. Olszowiec 100 10 855,50 zł Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie Olszowiec-Kolonia 146 12 520,01 zł Skarbnik Gminy Bychawa Elżbieta Dworak © funduszu sołeckiego © Uzasadnienie ma pokazać, że realizacja tego zadania Osowa 245 16 102,33 zł w swoim sołectwie zwołać zebranie, na którym podpisać się na liście obecności) będą załącznikami służy poprawie życia mieszkańców. Dla przykładu: jeżeli Osowa-Kolonia 87 10 385,10 zł zależy od ilości społeczność danego sołectwa zobowiązana jest do wniosku, który sołtys musi złożyć do 30 wrze- zostanie wyremontowana droga, to poprawi się bezpie- Podzamcze 376 20 842,56 zł Romanów 77 10 023,25 zł wybrać zadania, które chce zrealizować w ramach śnia 2019 roku do Burmistrza Bychawy. Wzór wnio- czeństwo i komunikacja, dojazd do ważnych ośrodków mieszkańców danego Skawinek 87 10 385,10 zł tych środków. Sołtys powinien zasięgnąć informacji sku także otrzymał każdy sołtys. Wniosek powinien – szkoły, opieki zdrowotnej; jeżeli zostanie wyposażony Stara Wieś Druga 187 14 003,60 zł sołectwa oraz od o kosztach tego zadania, ponieważ przewidywana zostać wypełniony – należy wpisać w nim nazwę za- plac zabaw, to poprawi się rozwój ruchowy dzieci, mło- Stara Wieś Pierwsza 421 22 470,89 zł wartość zadań uchwalonych przez dane sołectwo dania/zadań, które uchwalili mieszkańcy sołectwa, dzieży, nastąpi rozwój kultury fizycznej; jeżeli doposażo- Stara Wieś Trzecia 281 17 404,99 zł dochodów Gminy. Urszulin 116 11 434,46 zł musi mieścić się w kwocie środków, które otrzyma. ich wartość oraz uzasadnienie ich realizacji. ne zostaną Centra Kultury Wiejskiej, to poprawi to roz- Wandzin 354 20 046,49 zł O tym jak i na jaki cel wydatkować środki pocho- Zebranie sołeckie podejmuje uchwałę (której każ- Przedsięwzięcia, które mieszkańcy chcą zreali- wój kulturalny mieszkańców poprzez chociażby przeka- Wincentówek 166 13 243,71 zł dzące z funduszu sołeckiego mówi skarbnik Gminy dy sołtys otrzymał wzór) oraz pisze protokół z te- zować na terenie swojego sołectwa muszą być za- zywanie tradycji kulinarnych młodemu pokoleniu; jeżeli Wola Duża 267 16 898,40 zł Bychawa Elżbieta Dworak. goż zebrania. W protokole ma zostać wyszczegól- daniami własnymi gminy. Powinny to być działania zakupione zostanie wyposażenie dla Ochotniczych Straży Wola Duża-Kolonia 111 11 253,54 zł Wola Gałęzowska 563 27 609,16 zł Do 31 lipca 2019 roku sołtysi otrzymali infor- nione jakie zadanie/zadania uchwaliło sołectwo drobne, ponieważ środki funduszu sołeckiego są Pożarnych spowoduje to poprawę bezpieczeństwa; jeżeli Wola Gałęzowska-Kolonia 70 9 769,95 zł mację o wysokości środków z funduszu sołeckiego i ilu mieszkańców sołectwa głosowało za tymi za- przeznaczane przede wszystkim na bieżące mniej- doposażone zostaną szkoły to także będzie to służyć roz- Zadębie 202 14 546,37 zł na zadania, które mogą zrealizować w swoich so- daniami. Uchwała, protokół i lista obecności (wszy- sze zadania – jest to jednym z celów tej formy wojowi i edukacji młodego pokolenia. Zaraszów 265 16 826,03 zł Zaraszów-Kolonia 207 14 727,30 zł łectwach. W następstwie tego sołtys powinien scy mieszkańcy obecni na tym zebraniu muszą wsparcia. Przede wszystkim zadaniami własnymi Zdrapy 261 16 681,29 zł Razem: 7 816 543 354,06 zł

„„Znamy termin wyborów Parlamentarnych - podanie do wiadomości publicznej informacji - składanie przez żołnierzy pełniących zasadniczą lub - składanie wniosków o dopisanie do spisu wyborców o numerach i granicach obwodów głosowania KALENDARZ WYBORCZY DLA WYBORÓW DO okresową służbę wojskową oraz pełniących służbę w wybranym przez siebiobwodzie głosowania, oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych - składanie przez komitety wyborcze wyborców w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ I DO lub odbywających ćwiczenia i przeszkolenie wojskowe, zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach osób niepełnosprawnych, a także o możliwości a także ratowników odbywających zasadniczą służbę do dnia 8 października 2019 r. mniejszości narodowych oświadczeń do Państwowej SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W DNIU głosowania korespondencyjnego przez wyborców w obronie cywilnej poza miejscem stałego Komisji Wyborczej o korzystaniu ich list kandydatów na niepełnosprawnych i możliwości głosowania przez od dnia 22 września 2019 r. do dnia 13 września 2019 r. zamieszkania oraz policjantów z jednostek posłów ze zwolnienia z warunku określonego w art. 196 13 PAŹDZIERNIKA 2019 R. pełnomocnika, do dnia 29 września 2019 r. skoszarowanych, funkcjonariuszy Służby Ochrony § 1 Kodeksu wyborczego, tj. obowiązku przekroczenia Termin wykonania czynności - zgłaszanie przez kapitanów statków wniosków Czynności wyborcze Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej progu wyborczego wyborczych* o utworzenie obwodów głosowania na polskich statkach oraz Służby Więziennej pełniących służbę w systemie - zgłaszanie przez wyborców przebywających za granicą - zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej: morskich, skoszarowanym, wniosków o dopisanie do wybranego wniosków o wpisanie do spisu wyborców w obwodach - przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu - zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych przez nich spisu wyborców sporządzanego dla głosowania utworzonych za granicą, wyborczego, komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów do dnia 10 października do dnia 24 sierpnia 2019 r. miejscowości, w której odbywają służbę - zgłaszanie przez wyborców przebywających na polskich - przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu wyborczych 2019 r. - zgłaszanie przez wyborców niepełnosprawnych statkach morskich wniosków o wpisanie do spisów koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu - powołanie przez komisarza wyborczego obwodowych zamiaru głosowania korespondencyjnego w kraju, wyborców w obwodach głosowania utworzonych na komitetu wyborczego wyborców komisji wyborczych, do dnia 28 września 2019 r. w tym przy pomocy nakładek na karty do głosowania tych statkach do dnia 26 sierpnia 2019 r. - powołanie okręgowych komisji wyborczych - podanie do wiadomości publicznej informacji sporządzonych w alfabecie Braille’a w dniu 11 października 2019 do dnia 3 września 2019 r. do - zgłaszanie list kandydatów na posłów oraz kandydatów do dnia 22 września 2019 r. o numerach i granicach obwodów głosowania - zakończenie kampanii wyborczej - nieodpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczych r. o godz. 24.00 godz. 24.00 na senatorów utworzonych za granicą oraz siedzibach obwodowych od dnia 28 września 2019 r. w programach publicznych nadawców radiowych w dniu 13 października 2019 - utworzenie obwodów głosowania w zakładach komisji wyborczych, do dnia 11 października 2019 - głosowanie i telewizyjnych przygotowanych przez komitety r. godz. 7.00-2 1 00 leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach - sporządzenie spisów wyborców przez gminy r. do godz. 24.00 do dnia 8 września 2019 r. karnych i aresztach śledczych, domach studenckich wyborcze i zespołach tych domów oraz ustalenie ich granic, - podanie przez okręgowe komisje wyborcze, w formie obwieszczenia, informacji o zarejestrowanych listach siedzib i numerów * Zgodnie z art. 9 § 2 i 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, jeżeli koniec terminu do dnia 3 października 2019 r. kandydatów na posłów oraz zarejestrowanych wykonania czynności określonej w Kodeksie wyborczym przypada na sobotę albo na dzień ustawo- kandydatach na senatorów Informacje dotyczące wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu wo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu. Jeżeli Kodeks wyborczy - składanie wniosków o sporządzenie aktu do dnia 4 października 2019 r. Rzeczypospolitej Polskiej będą publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej pełnomocnictwa do głosowania nie stanowi inaczej, czynności wyborcze są dokonywane w godzinach urzędowania sądów, organów oraz na stronie Urzędu Miejskiego w Bychawie. wyborczych, urzędów gmin oraz konsulatów.

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 12 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 13 samorząd samorząd

„„Komunikat Państwowego Gminna Rada Seniorów w Bychawie drugiej kadencji Powiatowego już pracuje wyjazdowe warsztaty i dwie wizyty studyjne dla Inspektora Gminnej Rady Seniorów i dla wolontariuszy. Sanitarnego Ponadto w dniach 12-14 lipca 2019 roku przed- Skład Gminnej Rady Seniorów stawiciele Gminnej Rady Seniorów odwiedzili Przewodnicząca – Ewa Rębecka Nowy Sącz, gdzie wzięli udział w warsztatach zor- w Lublinie dla osób drugiej kadencji: W lipcu 2019 roku Zastępca Przewodniczącej – Lucyna Chromczak ganizowanych przez Fundację Europejski Instytut funkcję komendanta prowadzących Sekretarz – Ewa Korba Rozwoju Obywatelskiego. W programie szkole- Zofia Kula nia poruszano zagadnienia związane z samorzą- Komisariatu Policji gospodarstwo rolne Janusz Lipiec dem lokalnym, inicjatywami lokalnymi, budżetem wW Bychawie imieniu mieszkańców przestał dziękuje - lub punkty skupu Krystyna Plewa obywatelskim, formami działania i współpracy mypełnić za efektywną Grzegorz współpracę Szacoń pomię - Danuta Ciechońska Gminnych Rad Seniorów z samorządem i organiza- dzy Komisariatem Policji w Bychawie Podmioty prowadzące produkcję pierwotną pro- Cecylia Rachwał cjami pozarządowymi. a Samorządem Gminy Bychawa oraz duktów pochodzenia roślinnego oraz podmio- Maria Kostruba W Bychawie trwają także szkolenia dla członków za pełną zaangażowania pracę na ty prowadzące sprzedaż bezpośrednią tych pro- Barbara Korba Gminnej Rady Seniorów i dla wolontariuszy, w ra- rzecz bezpieczeństwa społeczności duktów obowiązane są złożyć wniosek o wpis do Leokadia Środek mach których ma zostać wypracowany Lokalny lokalnej. Rejestru zakładów podlegających urzędowej kon- Tadeusz Rybaczek Program Wsparcia Seniorów. Na uczestników pro- Życzymy dalszych sukcesów, za- troli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej Stanisława Wójcik jektu czekają jeszcze dwie wizyty studyjne – pierw- dowolenia i pomyślności w życiu zgodnie z art. 61 i art. 63 ust. 2, 3 ustawy z dnia 25 Zofia Szorek sza w Starych Babicach, druga w Jaśle. osobistym. sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i ży- Teresa Szopa Janusz Urban burmistrz Bychawy wienia (Dz. U. z 2019 poz. 1252). Podmioty (zakła- Stowarzyszenie Razem dla Kultury realizuje obec- Grzegorz Szacoń przewodniczący materiały nadesane przez KGW ©

dy) prowadzące produkcję pierwotną to osoby fi- nie projekt – Aktywny Senior Gminy Bychawa, któ- © Rady Miejskiej w Bychawie zyczne prowadzące gospodarstwo rolne lub punk- ry został dofinansowany ze środków Rządowego Starszych. Jego celem jest rozwój zróżnicowanych Seniorów i lokalnych liderów w nowe kompeten- ty skupu. Programu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki form aktywności społecznej seniorów z gminy cje, służące rozwojowi i wsparciu środowisk senio- Ww. wniosek należy złożyć osobiście w siedzi- Społecznej na rzecz Aktywności Społecznej Osób Bychawa oraz wyposażenie członków Gminnej Rady ralnych. Program projektu przewiduje szkolenia, bie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie – ul. Uniwersytecka 12, 20-029 Lublin „„Bychawska lub przesłać pocztą na ww. adres. Drużyna „„Pomoc Żywnościowa Ogłoszenie Burmistrza Bychawy Harcerska – „„Przypominamy: do 2 września 2019 roku trwa nabór wniosków o zwrot Podprogram 2019 Działając na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 usta- wy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodar- Szczep „Baszta” akcyzy Od sierpnia Ośrodek Pomocy ce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. Nr 2204 przeszła do Każdy producent rolny, który chce skorzystać Społecznej w Bychawie wydaje z późn. zm.) informuję, iż na tablicy ogłoszeń skierowania na otrzymanie w budynku Urzędu Miejskiego w Bychawie przy historii z możliwości odzyskania części pieniędzy wydanych ulicy Partyzantów 1 został wywieszony na okres na olej napędowy wykorzystywany do produkcji pomocy żywnościowej. 21 dni wykaz części nieruchomości położonej Pragniemy poinformować rolnej może złożyć wniosek o zwrot podatku Pomoc jest skierowana do osób, które spełnia- przy ulicy Podwale w Bychawie przeznaczonej do Państwa, że Bychawska akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego ją kryterium dochodowe (dal osoby samotnie go- oddania w najem. Drużyna Harcerska – Szczep spodarującej 1402 zł, dla osoby w rodzinie 1056 zł) „Baszta” została rozwiązana. wykorzystywanego do produkcji rolnej na 2019 rok oraz co najmniej jedną z przesłanek, tj. bezrobocie, w terminie od 1 sierpnia do 2 września 2019 roku. Limit zwrotu podatku akcyzowego w 2019 roku stanowi sumę: bezdomność, niepełnosprawność, długotrwała lub Z całego serca dziękujemy osobom, któ- Do wniosku o zwrot podatku dołącza się: »»100,00 zł x ilość ha użytków rolnych ciężka choroba, potrzeba ochrony macierzyństwa Ogłoszenie Burmistrza Bychawy re wspierały działania harcerzy. Dziękujemy »»faktury VAT (lub ich kopie) stanowiące dowód zakupu oleju napędowego w okre- oraz lub wielodzietności itp. Państwu za każde dobre słowo skierowane pod sie od 1 lutego do 31 lipca 2019 roku (zwrot przysługuje za olej oznaczony ko- »»30,00 zł x średnia roczna liczba dużych jednostek przeliczeniowych bydła. Uzyskanie pomocy żywnościowej będzie możli- Działając na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 usta- ich adresem. Szczególne podziękowania kieru- dem CN 2710 19 43 do 2710 19 48, kodem CN 2710 20 11 do CN 2710 20 19 oraz Stawka zwrotu podatku akcyzowego wykorzystywanego do produkcji rolnej we dzięki realizacji Podprogramu 2019 w ramach wy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodar- jemy do wszystkich osób, które pomagały dru- CN 3826 00), w 2019 roku wynosi 1 zł od 1 litra oleju. Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014- ce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. Nr 2204 żynie podczas akcji zbierania makulatury. Za »»rolnicy posiadający bydło, którzy składają wniosek po raz pierwszy w tym roku – Pieniądze będą wypłacane w terminie do 31 października 2019 roku, gotówką 2020 Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej z późn. zm.) informuję, iż na tablicy ogłoszeń pieniądze pozyskane ze sprzedaży makulatury dokument wydany przez kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji w kasie Urzędu Miejskiego w Bychawie albo przelewem na rachunek bankowy Potrzebującym, do którego przystąpił Ośrodek w budynku Urzędu Miejskiego w Bychawie przy planowano zakupienie sztandaru. Niestety nie i Modernizacji Rolnictwa zawierający informację o liczbie dużych jednostek prze- wskazany we wniosku. Pomocy Społecznej w Bychawie. ulicy Partyzantów 1 został wywieszony na okres doszło do realizacji tego przedsięwzięcia. liczeniowych bydła będącego w posiadaniu producenta rolnego, w odniesieniu Druki wniosków o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napę- Szczegółowe informacje można uzyskać pod nu- 21 dni wykaz części nieruchomości położonej W związku z tym, pieniądze ze zbiórki maku- do każdej siedziby stada tego producenta, w ostatnim dniu każdego miesiąca dowego wykorzystywanego do produkcji rolnej są dostępne w Punkcie Obsługi merem telefonu: 81 566 01 27. przy ulicy Kajetana Koźmiana w Bychawie prze- latury, w wysokości 2000 złotych, postanowi- roku poprzedzającego rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku Interesanta w godzinach pracy Urzędu Miejskiego w Bychawie oraz na stronie in- znaczonej do oddania w najem. liśmy przekazać na konto Hospicjum „Małego akcyzowego. ternetowej www.bychawa.pl. Księcia” w Lublinie. Szczegółowe informacje na temat zwrotu można uzyskać w pokoju nr 22 Urzędu Harcerze i rodzice Miejskiego w Bychawie lub pod nr tel. 81 566 00 04, wew. 17.

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 14 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 15 samorząd samorząd O profilaktycznym, zdrowym i sportowym spędzeniu lipcowej niedzieli „„Park Miejski przy Tego słonecznego popołudnia zarówno na naj- ul. 11 Listopada młodszych mieszkańców, jak i tych nieco starszych, czekały liczne atrakcje z nagrodami – gry, zabawy w Bychawie i konkursy. Dzieci zapoznały się m.in. z pracą stra- w niedzielę 28 lipca żaków, którzy zaprezentowali pojazd i sprzęty jakie 2019 roku przeistoczył na co dzień pomagają im w dbaniu o nasze bezpie- czeństwo. Liczne stoiska rozlokowane wokół sce- się w zaczarowaną ny zachęcały najmłodszych do skorzystania z ofe- krainę radości rowanych różnorodnych aktywności – malowania twarzy i włosów, czesania finezyjnych fryzur, wy- i znakomitej zabawy. konywania plastycznych arcydzieł, czy zabawy na Wszystko to za sprawą kolorowych dmuchanych zamkach, trampolinach III Bychawskiego Bychawie i zjeżdżalniach. Organizatorzy – jak przystało na dobrych gospodarzy – zadbali nie tylko o bezpłat- Festynu Rodzinnego ne atrakcje, muzykę, ale także o smakołyki – watę „Profilaktycznie, cukrową, lody, popcorn, grillowane kiełbaski, owo- cowe napoje. Swoistą niedzielną wisienką na torcie zdrowo i sportowo”, była Potańcówka Bychawska z zespołem Prezydent.

którego organizacji Miejskiw Paćkowska/Urząd Sylwia © © podjęła się Gmina z Bychawskim Centrum Wydarzenie zostało objęte Patronatem Bychawa wraz Kultury. Honorowym Burmistrza Bychawy.

„„Niższe ceny zagospodarowania nieczystości płynnych Bychawskie Przedsiębiorstwo oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obo- „„Gmina Bychawa pomoże w opiece nad osobami niepełnosprawnymi POGOTOWIE ASENIZACYJNE Komunalne Sp. z o.o. w Bychawie wiązani do podnoszenia opłat za gospodarowanie Już od września 2019 roku członkowie rodzin Udzielenie wsparcia rodzinom i opiekunom osób niepełnosprawnych odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując USŁUGI KOMUNALNE wprowadziło nowy cennik lub opiekunowie sprawujący opiekę nad osobą będzie możliwe dzięki podpisanej w dniu 5.07.2019 r. umowie pomiędzy obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b, są obo- Poniedziałek – piątek Wojewodą Lubelskim a Burmistrzem Bychawy dotyczącej przekazywania na usługi zagospodarowania wiązani do udokumentowania w formie umowy ko- godz. 7.00-15.00 niepełnosprawną, będą mogli skorzystać środków Funduszu Solidarnościowego z przeznaczeniem na realizację zadań nieczystości płynnych rzystania z usług wykonywanych przez gminną jed- Sobota z doraźnej, czasowej pomocy w formie opieki w zakresie świadczenia usług opieki wytchnieniowej. nostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadają- obowiązujący od 4 lipca 2019 godz. 7.00-12.00 wytchnieniowej. Szczegółowych informacji w zakresie udzielenia pomocy w formie opieki cego zezwolenie na prowadzenie działalności w za- tel. 81 566 02 27, wewn. 37 wytchnieniowej udziela p. Agnieszka Szacoń – naczelnik wydziału Oświaty, roku. kresie opróżniania zbiorników bezodpływowych Opieka wytchnieniowa polega na zapewnieniu opieki niepełnosprawnemu Spraw Społecznych i Organizacyjnych Urzędu Miejskiego w Bychawie (tel. Dla mieszkańców naszej gminy obniżyliśmy cenę za i transportu nieczystości ciekłych (…) przez okaza- Zadzwoń do nas dziecku lub osobie dorosłej, na czas, gdy nie może jej sprawować opiekun, 81 5660087 wew. 19) oraz p. Ewa Korba p.o. kierownika Ośrodka Pomocy 1m3 ścieków z 20,50 zł na 19,00 zł netto. Cena ta nie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te Przyjedziemy w ciągu 24h! np. z uwagi na zdarzenie losowe, potrzebę odpoczynku czy załatwienia co- Społecznej w Bychawie (tel. 81 5660127 wew. 2). uwzględnia kompleksową usługę z wypompowywa- usługi”. Bychawskie Przedsiębiorstwo dziennych spraw. niem, dojazdem do klienta i oczyszczaniem nieczy- Zachęcamy do korzystania z naszych usług. Komunalne. >>> www.ebpk.pl stości płynnych na oczyszczalni ścieków. Natomiast w przypadku przydomowych oczysz- czalni ścieków oferujemy kompleksową usługę unieszkodliwiania osadów z przydomowych oczysz- WYWÓZ NIECZYSTOŚCI PŁYNNYCH I OSADÓW Z PRZYDOMOWYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW* Cena czalni ścieków w cenie 25,00 zł netto za 1m3 osadów. Miejsce wykonywania usługi jednostkowa „„„Aktywny Senior” w gminie Bychawa Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom in- [brutto]*** 3 »usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania osoby opieki i pielęgnacji, zgodnie z potrzebami, przez formujemy iż BPK Sp. z o.o. finalizuje zakup samo- Strefa I - na terenie Gminy Bychawa wraz z kosztami dojazdu 20,52 zł/m ** Ośrodek Pomocy Społecznej » Wypompowanie, wywóz 3 Strefa II - poza terenem Gminy Bychawa w odległości do 20 km od 3 wymagającej opieki będą realizowane od września 7 dni w tygodniu, średnio po 2 godziny dziennie. chodu asenizacyjnego o pojemności beczki 17 m . i unieszkodliwianie oczyszczalni ścieków w Bychawie wraz z kosztami dojazdu 25,92 zł/m ** w Bychawie informuje, że nadal nieczystości płynnych 2019 r. do 30 czerwca 2021 r., Odpłatność za wykonane usługi uzależniona jest od W dyspozycji BPK Sp. z o.o. pozostają także samo- Strefa III - poza terenem Gminy Bychawa w odległości powyżej 20 km Kalkulacja od oczyszczalni ścieków w Bychawie indywidualna 3 prowadzi rekrutację do projektu »»usługi opiekuńcze w formie stacjonarnej opieki dochodu osoby wymagającej opieki. Osoby zain- chody o pojemności 8 oraz 10 m . W przypadku re- Strefa I - na terenie Gminy Bychawa wraz z kosztami dojazdu– 81,00 zł/m3** ryczałt do 3m3 pn. „Aktywny Senior”. dziennej – Klub Seniora – od 1 października 2019 r. teresowane zapraszamy do kontaktu z Ośrodkiem gularnego odbierania większej ilości ścieków (powy- • dopłata za każdy m3 powyżej 3m3 27,00 zł/m3 3 Ze względu na to, że umowa o dofinansowanie pro- do 30 czerwca 2021 r. Pomocy Społecznej w Bychawie, tel. 81 566 01 27. żej 20m /miesiąc) istnieje możliwość indywidualne- Wypompowanie, wywóz Strefa II - ryczałt do 3m3 poza terenem Gminy Bychawa w odległości 113,40 zł/m3** i unieszkodliwianie do 20 km od oczyszczalni ścieków w Bychawie wraz jektu została podpisana w czerwcu br., uległ zmia- W ramach zadania „Usługi opiekuńcze w miejscu Marta Sękuła, OPS w Bychawie go ustalenia ceny. osadów z przydomowych z kosztami dojazdu oczyszczalni 3 3 3 nie termin rozpoczęcia oraz okres realizacji projek- zamieszkania” zapewnione będą usługi opiekuń- Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 września • dopłata za każdy m powyżej 3m 37,80 zł/m Strefa III - poza terenem Gminy Bychawa w odległości powyżej 20 km Kalkulacja tu w następujący sposób: cze dla 4 osób niesamodzielnych, wymagających 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- od oczyszczalni ścieków w Bychawie indywidualna nach: „Właściciele nieruchomości, którzy pozbywa- *) – w przypadku większych ilości ścieków (20 m3/m-c) istnieje możliwość indywidualnego ustalenia cen ją się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, **) – minimalna ilość ścieków odbieranych jednorazowo – 3 m3 ***) – w tym 8% podatku VAT Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 16 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 17 MIESZKAŃCY mieszkańcy mieszkańcy 28 lat minęło... Biblioteczny maraton kulturalny! Gdy przez życie podążasz swoją drogą spójrz z życzliwością na tych, którzy za tobą nadążyć nie mogą Spotkanie z mistrzynią słowa Podaj im utrudzoną ciężką pracą swoją dłoń 7 czerwca bibliotekę w Starej Wsi odwiedziła a będziesz najcudowniejszym lekarstwem Grażynaw starowiejskiej Lutosławska, dziennikarka bibliotece Polskiego Radia na całe to zło… Lublin, wykładowczyni na UMCS, moderatorka wy- Za tę pełną życzliwości przyjazną dłoń, za otwartość darzeń kulturalnych, autorka słuchowisk, sztuk te- ludzkich serc, za wszelkie przejawy dobra, którego atralnych, esejów i felietonów, tekstów piosenek, doświadczyłem w trakcie 28 lat pełnienia funkcji dy- a także autorka książek dla dzieci, takich jak: „Leon rektora naszej bychawskiej „alma mater”, potocz- i kotka czyli jak rozumieć mowę zegara”, „Wielkie nie „kwiatkiem” zwanej, dziś serdecznie dziękuję zmiany w dużym lesie”, „Koziutek zdobywa Zamek. wszystkim tym, których na swej drodze realizacji pe- Przewodnik dla dzieci po Lublinie”, „Jak Arni i Dobek dagogicznego posłannictwa spotkałem. ratowali świat”, „Bajki od rzeczy”, „Kolorowy Lublin”. Dziękuję Urzędowi Marszałkowskiemu w Lublinie, Jej najnowsza książka „Jatymy wesołe i rzewne, nie-

organom prowadzącym: Lubelskiemu Kuratorium które o miłości”, tym razem dla dorosłych, jeszcze Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie © Oświaty i Starostwu Powiatowemu w Lublinie. pachnie farbą drukarską. Za swoją bogatą działal- © Serdecznie dziękuję Urzędowi Miejskiemu ność kulturalną i wydawniczą została uhonorowana ostatnim w tym roku szkolnym zjazdem Bychawskiej 21 lipca. Krzysztof Olech, Anna Bartnik, Barbara w Bychawie i władzom okolicznych gmin: Krzczonowa, wieloma medalami. W spotkaniu z pisarką uczestni- Szkoły Pisania, którą już od dwóch lat w Miejskiej Cywińska oraz Marysia Bartnik i Natalia Frączek byli Jabłonnej, Głuska, Wysokiego, Zakrzewa, Batorza, czyli uczniowie z klas 0-3 ze Szkoły Podstawowej im. Bibliotece Publicznej w Bychawie prowadzi Monika gośćmi redaktor Magdaleny Lipiec-Jaremek w pro- Marek Matysek/Urząd Miejski w Bychawie Zakrzówka, Strzyżewic i ich mieszkańcom. Dziękuję © Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej wraz z wy- A. Oleksa. Uczniowie otrzymali dyplomy i okolicz- gramie „Nie tylko rozrywkowa niedziela radiowa”. © księżom z dekanatu Zakrzówek i Bychawa, nade chowawczyniami. Pisarka, prowadząc jednocześnie nościowe kubki. A tajemniczy ofiarodawca przysłał Prezentowali, wydaną w 2019 roku książkę o mala- wszystko księżom z miejscowej parafii. Dziękuję ko- dialog z uczestnikami, opowiadała o szukaniu inspi- przepyszny tort, który został spałaszowany z apety- rzu i poecie z Bychawki – Stefanie Olechu. leżankom i kolegom nauczycielom ze Szkół z terenu racji dla książkowych historii, w przedmiotach (ze- tem. Dziękujemy! wymienionych gmin. garze babci), zwierzętach (kotach), w ludziach spo- - Ogromną wdzięczność wyrażam całej społeczno- tykanych na ulicy czy w życiu codziennym. Mówiła ści miasta i gminy Bychawa, instytucjom, zakładom również o magii słowa, bo każdy ma swoje najpięk- Bychawski12 lipca „Mol”w Rabce-Zdrojuw finale konkurpodczas pracy, organizacjom społecznym i kombatanckim niejsze słowo, ulubione, ważne tylko dla niego, zwią- OtoSpotkanie jest. w biblioteceWartość w Bychawcebezcenna było – jednym Międzynarodowegosu Festiwalu Literatury Dziecięcej oraz sponsorom. zane z jego historią, czy wydarzeniem z życia, słowo z książka! trzech przystanków na trasie promującej książ- Rabka Festival, który w tym roku przebiegał pod ha- Nade wszystko dziękuję społeczności „kwiatka” mające moc. I o tym jak powstaje słuchowisko i sztu- kę Krzysztofa Olecha „Bychawka słowem i pędzlem słem „Od gór do morza czyli przyroda wokół nas” nauczycielom, pracownikom szkoły i najwspanial- ka teatralna. Odpowiadała również na niekończące malowana. Stefan Olech – człowiek z pasją”. Kolejne odbyło się uroczyste podsumowanie ogólnopolskie- szej na świecie młodzieży, która przez lata całe szu- się pytania dzieci, zaspokajając ich naturalną cieka- odbyły się: 17 czerwca w Szkole Podstawowej im. go konkursu ZWYRTAŁA 2019 na pomysł promujący kała w „kwiatku” mądrości życiowej i sił charakteru, wość. Na zakończenie autorka odczytała bajkę o kro- Kajetana Koźmiana w Bychawce oraz 30 czerw- czytelnictwo! Nasz „bychawski Mol” spodobał się ju- a szczególnie tej młodzieży, która przez 24 lata muzy- wie Tuli i poprosiła dzieci o zilustrowanie jej. ca w Bychawskim Centrum Kultury. Zrealizowane rorom, tym samym Bychawska Biblioteka znalazła się ką chwaliła Boga. Niniejszym ogłaszamy konkurs na ilustrację do w partnerstwie z dyrekcją, gronem pedagogicz- w finale konkursu, z czego ogromnie się cieszymy. Życie wszystkich wielkich ludzi, ludzi pracy i nauki, bajki Grażyny Lutosławskiej „Tula”. Szczegóły kon- nym, uczniami szkoły oraz autorem książki i Miejską ludzi walki o wolność i niepodległość, narodowych kursu i treść bajki znajduje się na stronie interneto- Biblioteką Publiczną w Bychawie. Promocji towa- bohaterów przypomina nam, że i my możemy swo- wej biblioteki: www.biblioteka.bychawa.pl. rzyszył poetycko-muzyczny spektakl w wykonaniu 3–30 lipca – Survivalowe wakacje w bibliotece je życie uczynić wzniosłym i odchodząc zostawić za uczniów szkoły w Bychawce, wyreżyserowany przez Wakacje,2019. Jak dać wakacje...sobie radę bez mamy i taty. W każ- sobą ślady swoich stóp na piaskach czasu. Annę Bartnik. Zaś mieszkańcy Bychawki i Bychawy dą środę i sobotę dziesięcioro dzieci uczestniczyło Odchodząc jestem dumny, że dane było mi prze- wysnuli barwną nić wspomnień o nietuzinkowej po- w najróżniejszych, bezpłatnych warsztatach, ucząc żyć piękną przygodę z „kwiatkiem” dla dobra naszej Otwarte15 czerwca spotkanie w bibliotece w Bychawce w bibliotece miało miej - staci Stefana Olecha. Patronat: Burmistrz Bychawy. się samodzielnego radzenia sobie z codziennością, małej bychawskiej Ojczyzny. Wszystko zawdzięczam Bychawa, jak i poza jego granicami. Dziękujemy wsce Bychawcewyjątkowe spotkanie: literackie, twórcze, hi- zdobywając wiedzę i umiejętności. Wszyscy dobrze opatrzności Bożej, wielkiemu patronowi szkoły ks. za pełne oddania i profesjonalizmu zaangażo- storyczne, wspomnieniowe. W tym dniu odbyło się się bawili podążając śladami historii pierogów, bądź Antoniemu Kwiatkowskiemu i zwykłej ludzkiej życzli- Z dniem 31 sierpnia 2019 roku- wanie okazywane w prowadzeniu Młodzieżowej pierwsze spotkanie z Krzysztofem Olechem promu- poszukując odpowiedzi na ważne pytania: Ile jest wości. Trwałe dzieła serca i umysłu niech dobrze słu- funkcję dyrektora Zespołu Szkół Orkiestry Dętej „Henryczki” Zespołu Szkół im. ks. jące wydaną przez niego książkę „Bychawka słowem Wystawa5 lipca Bychawa fotografii w obiektywie Marcina przybysza Piotra wernisaż wody w…? Czy można jeść kwiaty i nie być...krową? żą następnym pokoleniom. im. ks. Antoniego Kwiatkow Antoniego Kwiatkowskiego w Bychawie, któ- i pędzlem malowana. Stefan Olech – człowiek z pa- Oleksawystawy fotografii Marcina Piotra Oleksa, pasjona- Czy z kwiatów da się zrobić obraz? Do czego służy Z wyrazami szacunku i poważania skiego w Bychawie przestanie rej występy uświetniały nasze lokalne uroczy- sją”. Rozmowę z autorem poprowadziła Monika A. ta z Lublina. Na wystawie zaprezentowano ponad 60 sól? Co umiem zrobić sam i na tym się dobrze znam? Henryk Dudziak pełnićW imieniu Henryk mieszkańców Dudziak dziękujemy za wie- stości oraz za godne reprezentowanie Bychawy Oleksa – pisarka, blogerka, eseistka z Lublina. W oto- zdjęć będących zapisem fotograficznego safari po Patronat: Burmistrz Bychawy. loletnią, efektywną współpracę pomiędzy w Polsce, jak i na całym świecie. czeniu barwnych akwareli i czarnobiałych zdjęć snuła ziemi bychawskiej. Wystawa czynna do końca waka- 30 lipca–30 sierpnia – Folkowe wakacje z bibliote- Zespołem Szkół im. ks. Antoniego Kwiatkowskiego Życzymy dalszych sukcesów, zadowolenia i po- się historia życia dobrego człowieka – kochającego cji. Zapraszamy. Patronat: Burmistrz Bychawy. ką w Starej Wsi Pierwszej. W programie: warsztaty w Bychawie a Samorządem Gminy Bychawa oraz myślności w życiu osobistym. ojca i męża, pracowitego gospodarza i artysty peł- kulinarne, plastyczne, krawieckie, z tworzenia biżute- za pełną zaangażowania pracę na rzecz edu- Janusz Urban burmistrz Bychawy nego pasji. Do wspomnień o Stefanie Olechu za- rii, turnieje gier planszowych, wizyta w Bychawskiej kacji młodych przedstawicieli naszej lokalnej Grzegorz Szacoń przewodniczący wraz z radny- chęcała Anna Bartnik, mieszkanka Bychawki i polo- 7 lipca. Ewa Sprawka i Marcin P. Oleksa w pro- Izbie Regionalnej, spotkanie z etnografem, gry, zaba- społeczności. mi Rady Miejskiej w Bychawie i sołtysami nistka Szkoły Podstawowej im. Kajetana Koźmiana gramieZ wizytą Radia wLublin Radiu „Nie tylko Lublin rozrywkowa niedzie- wy, głośne czytanie i wiele innych atrakcji. Wszystkie Dziękujemy również za aktywną działalność kierownictwo i pracownicy Urzędu Miejskiego w Bychawce. Promocję książki poprzedził spacer li- la radiowa”, opowiadali słuchaczom o ciekawych, zajęcia są bezpłatne, odbywają się w każdy wtorek na rzecz krzewienia kultury muzycznej w mieście w Bychawie teracki Śladami pisarzy w Bychawce, na który za- choć czasem zapomnianych miejscach w Bychawie, i piątek w godz.: 12.00-18.00. Są pomyślane tak, brała nas bibliotekarka i regionalistka Ewa Sprawka. Bychawce, Woli Gałęzowskiej, Gałęzowie, Olszowcu. aby każdy, niezależnie od wieku, mógł wziąć w nich Spotkanie w Bibliotece w Bychawce było także udział. Zapraszamy! Oprac. Ewa Nieściór, Barbara Cywińska Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 18 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 19 mieszkańcy mieszkańcy

„„Festyn Zaraszowski „Wieś bez prądu, O działaniach Akademii Młodzieżowej „„Miniony rok ale z energią” się do Boga. Daje to motywację do rozwoju umie- odpowiedzialności za zadania, a wszyscy, którzy re- szkolny był dla jętności teatralnych oraz dalszego głoszenia prawdy alizują kurs liderski, nabywają umiejętności organiza- wspólnoty Akademii stojąc na scenie. cji i zarządzania grupą. Pragniemy, aby nasz program Co miesiąc organizowaliśmy także w kościele nauczył młodzież budować wspólnoty, w których Młodzieżowej czasem parafialnym nabożeństwa Bractwa Różańcowego żyje, wspólnotę klasy, rodziny, ale też naszą grupę, wielu wyzwań, zmagań, Akademii Młodzieżowej, modląc się w intencji dzieci, wspólnotę Akademii Młodzieżowej, by każdy, kto do a także sukcesów. młodzieży oraz rodzin. nas dołączy mógł czuć się dobrze i bezpiecznie. Z końcem roku szkolnego przychodzi czas na Z obozu wracamy z nowymi siłami, entuzjazmem, W marcu przeżywaliśmy uroczystość przyrzeczeń Letnią Szkołę Akademii Młodzieżowej. Tym razem motywacją do dalszego działania, a także z nowym nowych członków AM. Osiem młodych osób przy- wyjechaliśmy do miejscowości Jaśliska położonej bli- spektaklem, który będzie wystawiony w Bychawie rzekało wierność ideałom Bóg, Honor, Ojczyzna. sko granicy ze Słowacją. Każdy obóz jest momentem już na jesieni. Dominik Jelcow ©

© Wykorzystując talenty i siły do działania otrzymane rozwoju w sferze religijnej, społecznej i zaintereso- Wszystkich, którzy chcieliby przyłączyć się do dzia- Coroczny Festyn Zaraszowski znany jako „Turniej od Pana Boga podjęliśmy się wielu zadań. wań. Nasz wyjazd zawsze zaczynamy od rekolekcji, łań naszej grupy, serdecznie zapraszamy! Zachęcamy Rycerski” w tym roku z motywem przewodnim Wśród nich były dwa spektakle ewangelizacyj- w czasie których zawierzamy Panu Bogu całą Letnią rodziców i dziadków do zainteresowania się propozy- „Wieś bez prądu, ale z energią”. Przybyłym przy- ne wystawione w kościele parafialnym w Bychawie Szkołę AM, wszystkich studentów, instruktorów i ich cją dla młodzieży, jaką jest Akademia Młodzieżowa.

bliżyliśmy czasy, kiedy to rycerze zdejmowa- oraz w Bychawskim Centrum Kultury. Pierwszym Kinga Ozga działania. Dużą część programu zajmują warsztaty Spotkania w nowym roku szkolnym rozpoczyna- © li zbroje i trzeba było coś zjeść. A supermarke- z nich był spektakl pt. „Sąd nad katolikiem”, któ- © teatralne, których owocem jest spektakl wystawiony my już we wrześniu. Wszystkie szczegóły dotyczą- tów nie było… Podczas imprezy żaden rycerz nie ry zmuszał do refleksji nad tym, jakimi katolikami Wschodzącego Słońca” opowiadał o rozterkach ze złem, jaka rozgrywa się w każdym ludzkim życiu. dla parafian. Intensywny czas pracy wzbogacony był ce Akademii Młodzieżowej można uzyskać u księ- ucierpiał. jesteśmy, czy tylko nosimy to miano, czy też sta- współczesnego człowieka, który oczekuje na po- „Król Wschodzącego Słońca” to również opowieść wycieczkami, podczas których można było zachwy- dza Przemysława Ruszniaka, duszpasterza Akademii Bardzo dziękuję wszystkim za ogrom wykona- ramy się codziennie podejmować decyzje zgod- wtórne nadejście Króla oraz o jego walce, jaką to- o poszukiwaniu sensu życia. Wielką radością jest wi- cić się pięknem polskich gór, a wieczory umilały gry Młodzieżowej. nych prac. To wszystko zostało zbudowane ręka- ne z przykazaniami Bożymi. Drugi spektakl wysta- czy z pokusami tego świata. W tym spektaklu uka- dok wielu przybyłych widzów, którzy mogą razem i zabawy jednoczące naszą grupę. Ważnym wymia- Paweł Ozga mi wspaniałych ludzi z naszych okolic bliższych wiony w Bychawskim Centrum Kultury pt. „Król zana została prawda o nieustannej walce dobra z nami odkrywać tajemnice wiary oraz snuć refleksje rem działań ośrodków AM jest formacja społeczna. i dalszych . Niektórzy pokonali setki kilometrów dotyczące naszego życia w perspektywie zbliżania Nasza młodzież uczy się wspólnej pracy w grupie, by nas wesprzeć. Efekt. Kolejny wspaniały ro- dzinny festyn. Do konkursu festynowego zapisało się pra- wie 250 osób, a obecnych było o sto osób wię- „„Koło Gospodyń Wiejskich cej. Każdy uczestnik mógł otrzymać poczęstunek i upominek, a trzech „szczęściarzy” wylosowało w Gałęzów-Kolonii Pierwszej wystartowało rowery. jednego pierożka?”. Podczas uroczystości spotkała Uczestnicy festynu wskazali trzy najciekaw- Koło Gospodyń Wiejskich działalności. Impulsem do działania stało się krótkie nas też bardzo miła niespodzianka. Członkinie nasze- sze ich zdaniem stanowiska: dwa z nich prowa- w Gałęzów-Kolonii Pierwszej zdanie, usłyszane od pani pełnomocnik z ARiMR, go KGW wzięły udział w „Konkursie lepienia piero- dzili Harcerze, a jedno Koło Gospodyń Wiejskich że cyt.: „koła gospodyń wiejskich mogą apliko- gów na czas” i okazało się, że mają w tej czynności z Zaraszowa. zostało założone w grudniu wać o środki z FIO...”. Chwila konsternacji… FIO? taką wprawę, że uzyskały dla nas pierwsze miejsce. Dziękujemy sponsorom za wsparcie. 2019 roku, na mocy ustawy A cóż to takiego? Ale od czego mamy Internet?! Nagroda – robot kuchenny to było dla nas wielkie za- Wydarzenie otrzymało dofinansowanie z Gminy nadającej tym organizacjom Szybko stało się jasne, że FIO to Fundusz Inicjatyw skoczenie i radość. Bardzo dziękujemy sponsorom, Bychawa. osobowość prawną. Lokalnych, instytucja wspierająca organizacje po- będzie nam teraz o wiele łatwiej przygotowywać re- Wydarzeniu patronował Burmistrz Bychawy zarządowe. Szybka narada, kilka zaliczonych webi- gionalne przysmaki na kolejne uroczystości! Janusz Urban. Nasza miejscowość, jak pewnie większość nariów i już wnioski do FIO i FIO Lubelskie Lokalnie Reasumując, nasze Koło dzięki realizacji projek- Organizatorzy: Czytelników się orientuje, to mała wioska, leżąca były gotowe. Wprawdzie w ogólnopolskim konkur- tu „Na start…” finansowanemu przez „Lubelskie Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi na uboczu, z symboliczną już tylko komunikacją sie FIO z powodu małej ilości funduszy nasz projekt, Lokalnie Mikrodotacje FIO 3” wystartowało ostro Zaraszów i okolic, Ochotnicza Straż Pożarna publiczną (dwa kursy busów dziennie do Bychawy mimo wysokiej oceny, znalazł się na liście rezerwo- i mamy nadzieję, będzie dziarsko toczyć się dalej,

z Zaraszowa-Kolonii, Ochotnicza Straż Pożarna i to w godzinach mało przyjaznych zarówno oso- wej, ale drugi projekt: „Na start – zakup sprzętu Materiay nadesłne przez KGW tym bardziej, że już przystępujemy do realizacji ko- © z Zaraszowa, Koło Gospodyń Wiejskich bom pracującym zawodowo jak i młodzieży, inaczej na rozwój i promocję działalności Koła Gospodyń © lejnych działań i projektów. w Zaraszowie, 40 Drużyna Harcerska „Tropiciele”, określić się nie da), pozbawiona jakichkolwiek in- Wiejskich w Gałęzów-Kolonii Pierwszej” złożony cateringowego i przystąpiliśmy do przygotowania (oczywiście nie zabrakło pieczonych pierogów regio- KGW Szkoła Podstawowa im. ks. Dominika Maja stytucji kulturalnych. do FIO Lubelskie Lokalnie uzyskał akceptację komi- stoiska promocyjnego na XX Ogólnopolski Festiwal nalnych z kaszy jaglanej i gryczanej), a także kom- w Zaraszowie, Mieszkańcy Gminy Bychawa, Głównym celem, jaki sobie postawiliśmy, była sji i pozyskaliśmy dofinansowanie w maksymalnej „W Krainie Pierogów”. potu z rabarbaru, tradycyjnego napoju towarzyszą- Przyjaciele Zaraszowa z dalszych okolic, Radna próba ożywienia życia społecznego, integracja kwocie 5 tysięcy złotych. Projekt przewidywał za- Czasu na przygotowania mieliśmy bardzo mało, bo cego nam od dziecka na tzw. „przednówku”, czyli Rady Powiatu Lubelskiego Anna Pawlas, Radny mieszkańców, zachęcenie do działalności na rzecz kup sprzętów niezbędnych do realizacji zadań sta- imprezę zaplanowano już na 2 czerwca 2019 roku. w okresie oczekiwania na pierwsze zbiory owoców Rady Miejskiej w Bychawie oraz Administrator społeczności lokalnej. Początki nie były łatwe. Brak tutowych oraz promocję działalności naszego KGW Dzięki dobrej współpracy z Urzędem Miejskim i warzyw. strony zaraszow.pl Jerzy Jelcow, Sołtysi siedziby, wyposażenia, jakichkolwiek środków fi- na Ogólnopolskim Festiwalu „W Krainie Pierogów” w Bychawie i Bychawskim Centrum Kultury szyb- Udział w tym wydarzeniu zapamiętamy jako nasz Zaraszowa, Zaraszowa-Kolonii i Urszulina: nansowych nie skłaniał do optymizmu. Jednak, w Bychawie. ko udało się ustalić warunki naszego udziału w im- pierwszy sukces. Serwowane przez nasze KGW po- Joanna Baran, Andrzej Poniewozik i Stanisław w myśl zasady: „Chcieć to móc”, postanowiliśmy Dzięki funduszom z „Lubelskie Lokalnie prezie i przystąpiliśmy do działania. Wytężona pra- trawy cieszyły się dużym uznaniem bywalców pie- Ziarkowski oraz ks. Krzysztof Łaszcz. działać. Mikrodotacje FIO 3” udało nam się zakupić sprzęt ca członków Koła Gospodyń Wiejskich oraz wolon- rogowych imprez, kolejka do naszego stoiska skoń- portal.zaraszow.pl Pierwszym zadaniem naszego KGW było zdo- komputerowy niezbędny do działalności organiza- tariuszy przyniosła efekt w postaci przygotowania czyła się dopiero po wyczerpaniu zasobów i jesz- Jerzy Jelcow bycie środków finansowych na rozpoczęcie cji, namiot handlowy z nadrukiem, trochę sprzętu ośmiu rodzajów pierogów, dziesięciu rodzajów ciast cze długo pytano, czy na pewno nie ma już „ani

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 20 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 21 mieszkańcy historia

redaguje „„Turniej Siatkówki Plażowej BYCHAWSKIE TOWARZYSTWO REGIONALNE

7 lipca 2019 roku na boiskach Zespołu Szkół im. drużyn, w grupach. Następnie odbywały się me- ks. A. Kwiatkowskiego w Bychawie po raz kolej- cze półfinałowe, po nich o piąte następnie o trze- Z Bonowa do Bychawki ny odbył się Turniej Siatkówki Plażowej o Puchar cie i ostatnie spotkanie to mecz o pierwsze miejsce. Burmistrza Bychawy. Pomimo iż pogoda nie rozpieszczała zawodników, „„I cz. wspomnień Jacka Stańczaka, syna Kazimierza i Pelagii Były to pierwsze zawody w tym roku, które za- gdyż momentami padał ulewny deszcz, to humo- (z domu Michalskiej) Stańczaków początkowały letnie rozgrywki w tej dyscyplinie. ry wszystkim dopisywały, a spotkania rozgrywane Mecze tradycyjnie rozgrywane były w dwóch ka- były w przyjacielskiej atmosferze, oczywiście zgod- Bonów – dawna wieś w Polsce położona w woje- tegoriach wiekowych. Pierwsza do 100 lat, a dru- nie z zasadami „fair-play”. Trzy najlepsze drużyny wództwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gmi- ga – 100 plus. Wtajemniczeni wiedzą, że w pierw- w każdej kategorii zostały nagrodzone statuetkami nie Puławy. Mieszkańcy wsi zostali wywłaszcze- szej grupie wiek dwóch zawodników z drużyny nie ufundowanymi przez Burmistrza Bychawy Janusza ni w 1936 roku. Mieszkańcy 39 domostw trafili do Andrzej Miszczak może przekraczać 100 lat, natomiast w drugiej nie Urbana. Tradycyjnie organizacją imprezy zajęli się © Siostrzytowa w dawnym powiecie lubelskim. Dla © może być mniejszy niż 100 lat. W turnieju uczest- Jarosław Pawłowski i Andrzej Miszczak. upamiętnienia swojej wsi nadali nowej miejscowo- niczyli zawodnicy z Chodla, Poniatowej, Niedrzwicy Oto trzy najlepsze drużyny w swoich kategoriach ści nazwę Bonów, obecnie Kolonia Bonów. Pozostali i Bychawy. W starszej grupie rywalizowało sześć wiekowych: wyjechali z osady w 1937 r. Większość z nich trafi- drużyn, a w młodszej pięć. Po raz pierwszy wystą- kategoriaI miejsce – Tomasz 100 Lubek,plus: Tomasz Gołofit ła w okolice Bychawy, obecnie Kolonia Bychawka III. piła również para mieszana, która sprawiła wiel- II miejsce – Robert Zieliński, Wojciech Rżysko Na terenie wysiedlonej wsi powstał poligon ką niespodziankę i w młodszej kategorii wiekowej I miejsce – Aleksandra Petz, Marcin Cywka III miejsce – Jarosław Pawłowski, Andrzej Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie. Obecnie zwyciężyła. Młodsi zawodnicy grali systemem „każ- kategoriaII miejsce – Kamil do 100Depkiewicz, lat: Kamil Polski Miszczak miejsce to ma charakter uroczyska, na którego te- dy z każdym”, a starsi, z uwagi na większą liczbę III miejsce – Paweł Abramowicz, Adrian Pyda Andrzej Miszczak renach znajduje się Las Bonowski, a w nim jedna kapliczka. Rodzina Stańczaków, bohaterów niniejszych wspomnień, osiadła w Bychawce, o czym świadczy „„Znany lubelski historyk i młody bard gościli w Marysinie tekst umowy nabycia wydzielonych gruntów ornych, O godzinie 14.00 w gospodarstwie Józefa łąkowych i częściowo leśnych spisanej 11 czerwca Stanickiego, znanego animatora życia kulturalne- 1937 r. między Zygmuntem Stańczakiem (bratem W czasie wstawiania tzw. otworów (framug), przy go i krzewiciela miłości do ojczyzny, odbyło się spo- Kazimierza) a Heleną Rohland, właścicielką majątku słotnej, wietrznej pogodzie, spoconego ojca „prze- tkanie z doktorem nauk historycznych Leszkiem Bychawka (hipoteczna nazwa Wierciszów z ziemią wiało”. Ciężko zachorował, prawdopodobnie na za- Pietrzakiem. Jest on autorem wielu poczytnych na Bychawce) zamieszkałą we włościach Żabia Wola, palenie płuc. Leczono go dostępnymi wówczas środ- książek, artykułów, publikacji i felietonów radio- w gminie Piotrowice (patrz zdjęcie umowy). kami, stawiano bańki i okłady ze skromu (lekko zjeł- wych. W swoim czasie przygotowywał ważne do- Rodzice, Kazimierz i Pelagia, z domu Michalska, czałe zajęcze sadło). Nastąpiły jednak powikłania, kumenty i opracowania dla ówczesnego prezyden- urodzili się w Bonowie. Tu dorastali, w 1931 r. w ko- zapadł na serce, przez co nie mógł ciężko pracować, ta Lecha Kaczyńskiego; pracował m.in. w wywia- ściele Parafialnym w Gołębiu wzięli ślub. W 1932 szybko się męczył, miał duszności. Z latami choroba dzie (ABW). i 1934 roku urodziły się ich pierwsze dzieci: Janina się nasilała. Tematem wykładu był „Mit 4 czerwca”. Pan dok- i Jerzy. Gospodarowali na kilku, może kilkunastu W latach 1936-1937 mieszkańców Bonowa prze- tor opowiedział zebranym o wynikach swoich ba- morgach słabej, piaszczystej gleby. Żyli, jak wszyscy siedlono. Część z nich, jak rodziców i rodzeństwo materiały nadesłane przez autora © dań, które prowadził na przestrzeni lat. Nakreślił mieszkańcy Bonowa, biednie. W tamtych czasach ko- do Kolonii Bychawki (obecnie Bychawka Trzecia © Akt ślubu K i P Stańczaków sylwetki ludzi biorących udział w szeroko rozumia- lej była bardzo droga. Kobiety nosiły pieszo do Puław Kolonia), pozostałych do Siostrzytowa. W Bychawce nych obradach tzw. „okrągłego stołu”. Przy okazji, lub Ireny (k/Dęblina) większość z tego, co dawało go- przeżyli okupację. Ojciec nie przeszedł, ze wzglę- Po wojnie lekarze byli już bardziej dostępni, nie materiały nadesłane przez autora obalił mit pokutujący w mediach i oficjalnej histo- © spodarstwo i las: kury, jajka, ser, masło, jagody czy du na stan zdrowia, przeszkolenia wojskowego i w potrafili jednak zaradzić postępującej chorobie ojca. © riografii, jakoby najważniejsze decyzje o zmianach grzyby. W domach jadano głównie ziemniaki, kasze, 1939 r. nie był zmobilizowany. Należał do Batalionów Radzili, żeby zmienił pracę na roli na lżejsze zajęcie. ustrojowych zapadły przy wspomnianym „okrą- w większości pochodzących z jego najnowszej płyty Dokumentację filmową i fotograficzną z całego groch, ale i barszcz z lebiody – rzadko kiedy okra- Chłopskich, miał pseudonim „Sosna”, ale była to W tym czasie młodszy brat ojca, Stanisław praco- głym stole”. Jak mówił, faktycznie targu dobito pt. „Drogi Do Niepodległości”. Można było zaopa- wydarzenia sporządził przyjaciel naszej Grupy – szone skwarkami. Do kościoła w Gołębiu, od wcze- przynależność czysto formalna, „bo inni też nale- wał w Opolu Śląskim. Wystarał się dla ojca o pracę wcześniej w Magdalence. Jako uczciwy naukowiec trzyć się w książki, audiobooki autorstwa Leszka Zygmunt Wielgus, który na tę okoliczność przybył snej wiosny do późnej jesieni, chodzono boso, buty żeli”. Wiosną 1944 r. Niemcy pod naporem Armii gajowego w Piskorach. Gajówka położona była tuż swe wywody opierał na wiarygodnych dokumen- Pietrzaka i płytę Bartka Kurowskiego. Obaj pano- ze Stalowej Woli. Dla upamiętnienia wszyscy sta- zakładano przed pierwszymi zabudowaniami wsi. Czerwonej cofali się z Lubelszczyzny. Drogą od stro- nad jeziorem, przy jego północno-zachodnim krań- tach i dowodach, co nie znaczy że nie odnosił się do wie podpisywali swoje dzieła, z czego i my chętnie nęli do wspólnej fotografii. Wpisaliśmy się również W karczmie u Jojny i dwóch miejscowych sklepikach ny Lublina w kierunku na Bychawę przemieszczała cu. Było to zupełne odludzie, od najbliższej osady zapytań zwolenników tzw. spiskowych teorii. skorzystaliśmy. do księgi pamiątkowej prowadzonej przez państwa kupowano najbardziej niezbędne rzeczy: sól, naftę, się zmotoryzowana kolumna Niemców. Kilku miej- Sachalina dzieliło gajówkę 2 km lasu. Czy ojciec miał Po wykładzie odbyła się dyskusja, w czasie któ- Co wszyscy podkreślali, spotkanie i sceneria Stanickich. zapałki, które dla oszczędności, ostrożnie dzielono scowych młokosów, przy protestach mieszkańców, wybór miejsca, w którym przyszło mu zamieszkać rej poruszono wiele tematów związanych z historią w jakiej się odbyło, miało charakter kameralny. Na Jak to jest w zwyczaju u gospodarzy, było też coś na cztery. Te zapałki były solidniejsze niż te dzisiaj. z dachów domostw ostrzelało kolumnę. Reakcja przez najbliższe pięć lat? Być może w dużym stopniu Polski, jak i omówiono sprawy bieżące. Dużo cza- zaproszenie organizatorów przybyli m.in.: proku- dla ciała. Spotkanie rozpoczęło się od solidnego Ojciec w młodości, razem ze starszym bratem Niemców była natychmiastowa. Trzy tankietki za- zdecydował fakt, iż pochodził z pobliskiego Bonowa su poświęcono na rozmowę o stuleciu niepodległo- rator Andrzej Witkowski (notabene autor większo- obiadu i równie smakowitych przekąsek przygoto- Janem dorywczo, okazjonalnie zajmowali się ciesioł- wróciło i seriami z broni maszynowej podpaliło kilka i znał doskonale te okolice. Może to, że gajówka była ści i II wojnie światowej. Mówiono także o naszym ści tekstów piosenek wykonywanych przez Bartka wanych przez żonę pana Józefa. Były napoje chło- ką i stolarstwem. Parę mebli, wykonanych przez ojca zabudowań. Niemcom się spieszyło i na tym poprze- pusta. Gdyby wiedział, co jego i rodzinę tu czeka…? obecnym, nie najlepszym położeniu geopolitycz- Kurowskiego), uczestnicy rajdów motocyklowych: dzące, kawa, herbata, ciasto, wyroby wędliniarskie, jeszcze przed wojną ręcznymi, prostymi narzędzia- stali, w innej sytuacji wieś byłaby doszczętnie spalo- Ciąg dalszy wspomnień w następnym numerze. nym. Najbardziej zagorzali dyskutanci opuścili go- Monte Cassino, Katyńskiego, i Józefa Franczaka ps. unikatowe placki i pierogi wypiekane wg. przepi- mi, służyło nam przez kilkadziesiąt lat. Były na swój na, a ci, którzy nie zdążyliby uciec, wymordowani. ścinne progi państwa Stanickich „grubo” po godz. „Laluś” oraz najbliżsi przyjaciele i współpracowni- sów naszych babć. sposób ładne, wręcz eleganckie. Pracowali po oko- Prawdopodobnie to zdarzenie zdecydowało, że oj- 21.00. cy państwa Stanickich. GRH im. T. Zieleniewskiego Bardzo dziękujemy za zaproszenie. licznych wsiach przy budowie domów i pomieszczeń ciec negatywnie oceniał zbrojne działania podziemia Kolejnym gościem był Bartłomiej Kurowski wystawiła delegację, która przybyła samochodami Grupa Rekonstrukcyjno Historyczna inwentarskich, przeważnie jesienią i zimą, kiedy nie w czasie okupacji, ponieważ ich skutkiem były repre- – młody bardzo utalentowany, obdarzony pięk- DKW. im. płk Tadeusza Zieleniewskiego było roboty w polu. Tej pracy nie było za wiele i do- sje na ludności cywilnej. nym głosem bard. Wykonał dwanaście utworów Majdan Obleszcze 46, 26-222 Szastarka chód z niej nie był znaczący dla domowego budżetu.

Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 22 Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 23 Głos Regionalistów nr 5 (138) 2019 Burmistrz Bychawy Rada Miejska w Bychawie Bychawskie Centrum Kultury Mieszkańcy Kosarzewa Dolnego-Kolonii, Skawinka, Woli Dużej i Woli Dużej-Kolonii Starostowie dożynek Justyna Malec i Jan Gajur serdecznie zapraszają na DOŻYNKI GMINNE Stadion Miejski w Bychawie 25 sierpnia 2019 roku W programie 11.30 – Msza święta dożynkowa w kościele parafialnym w Bychawie 12.30 – Korowód dożynkowy na Stadion Miejski w Bychawie poprowadzi Młodzieżowa Orkiestra Dęta „Henryczki” 13.00 – Rozpoczęcie dożynek – koncert zespołu Słowianki 13.30 – Część oficjalna (przemówienie burmistrza Bychawy oraz zaproszonych gości, przedstawienie tegorocznych gospodarzy i starostów Dożynek Gminnych, prezentacje wieńców i sołectw) Część artystyczna 16.00 – koncert gwiazdy kapeli DREWUTNIA 17.30 – koncert zespołu Klub Seniora 18.00 – koncert męskiego zespołu wokalnego z BCK 18.30 – koncert zespołu PREZYDENT 19.30 – gwiazda wieczoru zespół VEEGAS 20.30 – zabawa taneczna 24.00 – zakończenie DREWUTNIA Imprezy towarzyszące Gminny Konkurs Wieńców Dożynkowych, Konkurs na Wieniec Publiczności, IX Turniej Piłki Nożnej Sołectw, rozstrzygnięcie Konkursu Piękne Miasto i Gmina 2019, stoiska promocyjne, konkursy, dmuchane zamki, Strefa Zabaw dla Dzieci. materiały fotograficzne udostępnione przez zespoły © © Namiot Zdrowia VEEGAS Podczas dożynek SP ZOZ w Bychawie zadba o zdrowie naszych mieszkańców, będzie możliwość wykonania badań profilaktycznych.

Bychawskie Gmina Centrum Kultury Bychawa www.ebck.pl www.bychawa.pl