samorząd mieszkańcy historia INWEStYCYJNIE 28 lAt WSpoMNIENIA W GMINIE MINĘło... JACKA Bychawa StAńczaka - CZ. I Głos Ziemi Bychawskiej MIESIĘCZNIK GMINY BYCHAWA sierpień 2019 nr 5 (301) ISSN 1429-1932 Dożynki Gminne 25 SIERPNIA Organizują mieszkańcy Kosarzewa Dolnego-Kolonii, Skawinka, Woli Dużej i Woli Dużej-Kolonii spis treści samorząd SAMORZĄD Dożynki 2019 5 Kilka słów o sołectwach 14 Przypominamy: do 2 organizujących Dożynki września 2019 roku trwa przedstawiamy starostów Gminne w Bychawie nabór wniosków o zwrot naszych Dożynek Gminnych akcyzy 8 Inwestycyjnie w gminie Bychawa 15 Gminna Rada Seniorów w Bychawie drugiej 10 Susza i grad niestety nie ominęły także naszych kadencji już pracuje okolic 15 Pomoc Żywnościowa Podprogram 2019 10 Czas na stypendia szkolne Bychawska Drużyna 10 Burmistrz Bychawy o... 15 8 Harcerska – Szczep „Baszta” 10 Fotowoltaika w gminie przeszła do historii Bychawa coraz bliżej 16 Gmina Bychawa pomoże 12 Ponad pół miliona złotych w opiece nad osobami z funduszu sołeckiego niepełnosprawnymi Bychawie dla mieszkańców wsi 16 „Aktywny Senior” w gminie 12 Znamy termin wyborów Bychawa Parlamentarnych 17 O profilaktycznym, zdrowym 14 Komunikat Państwowego i sportowym spędzeniu Marek Matysek/Urząd Miejski w Powiatowego Inspektora lipcowej niedzieli © Sanitarnego w Lublinie 18 dla osób prowadzących 17 Niższe ceny Justyna Malec (42 lata) Jan Gajur (58 lat) pochodzi gospodarstwo rolne lub zagospodarowania pochodzi z Tarnawki, z Godziszowa, od 52 lat punkty skupu nieczystości płynnych od 15 lat mieszka mieszka w Woli Dużej-Kolonii. w Kosarzewie Dolnym-Kolonii. Państwo Gajurowie zajmują się uprawą 20 ha Państwo Malcowie posiadają 30 ha ziemi. ziemi, na której zasiewają głównie zboża, rze- MIESZKAŃCY Zajmują się uprawą zbóż, kukurydzy i buraków. pak i buraki. Ponadto pan Jan prowadzi jedno- 18 28 lat minęło... 20 Koło Gospodyń Wiejskich Ponadto hodują około 60 sztuk bydła mięsne- osobową działalność gospodarczą powiązaną w Gałęzów-Kolonii go. Pani Justyna jest żoną Mirosława, mamą z rolnictwem. 19 Biblioteczny maraton Mateusza i Natalii. Pan Jan jest mężem Barbary i ojcem czwórki kulturalny! Pierwszej wystartowało dzieci: Dominika, Joanny, Łukasza i Eweliny oraz Turniej Siatkówki Plażowej dziadkiem trójki wnuków: Filipa, Franka i Zosi. 20 Festyn Zaraszowski „Wieś 22 23 bez prądu, ale z energią” 22 Znany lubelski historyk i młody bard gościli 20 O działaniach Akademii Młodzieżowej w Marysinie Burmistrz Bychawy zaprasza mieszkańców gminy Bychawa na gminne obchody GŁOS REGIONALISTÓW 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej 23 I cz. wspomnień Jacka Stańczaka, syna Kazimierza i Pelagii W programie: (z domu Michalskiej) Stańczaków »11.30 – msza święta w intencji ofiar II wojny Biorąc udział w uroczystości światowej »12.30 – przemarsz główną ulicą Bychawy pod po- wspólnie oddajmy cześć mnik Marszałka Józefa Piłsudskiego ofiarom II wojny światowej. OKŁADKA: www.bychawa.pl Wydawca GMINA BYCHAWA Gmina Bychawa, widok na pola wsi Wola Redaktor naczelna Sylwia Paćkowska (SP) »13.00 – wspomnienie ofiar II wojny światowej Duża. - okolicznościowe przemówienie Burmistrza 2019-08-07 fot. Marek Matysek www.twitter.com/bychawaPL Layout i łamanie tekstu Marek Matysek (MM) Bychawy Janusza Urbana, złożenie wieńców www.youtube.com Nakład 2000 egz. | ISSN 1429-1932 /user/bychawaPL Adres: Redakcja „Głosu Ziemi Bychawskiej” 23-100 Bychawa, ul. Partyzantów 1 przez delegacje ze szkół, organizacji i zakładów „Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje Gdynię tel. 815 660 144, 815 660 004 w. 46 pracy. z portu w Gdańsku (13 września 1939 r.) www.facebook.com/Bychawa Kontakt [email protected] Strona www.bychawa.pl Dyżury redakcji pełnione są codziennie (pon.-pt.) w godz. 7.30-15.30 www.instagram.com/bychawa.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redakcji tekstów oraz zmiany tytułów. Głos Ziemi Bychawskiej | sierpień 2019 nr 5 (301) 3 SAMORZĄD samorząd samorząd Kilka słów o sołectwach organizujących Dożynki Gminne w Bychawie Sołectwo Kosarzew Dolny-Kolonia Sołectwo Skawinek Bychawie Liczba mieszkańców: 167 Liczba mieszkańców: 87 Marek Matysek/Urząd Miejski w © Kosarzew Dolny-Kolonia Skawinek Kosarzew, dawniej Kozarzów, to wieś o metryce średniowiecznej, zloka- lasu. Część tamtej drogi zachowała się do dziś. Nie ma wtedy jeszcze kolonii Na mapie kwatermistrzostwa w miejscu dzisiejszego Skawinka jest pole. Na W zachodnim narożniku Skawinka, na granicy z Wolą Dużą, biją silne źródła, lizowana w dolinie rzeczki biorącej od niej nazwę. Dawniej zwano ja Kozą, Kosarzew Dolny. Z fragmentarycznych informacji nasuwa się wniosek, że wła- mapie z końca XIX w. we wschodniej części u ujścia potoku romanowskiego jest uważane niekiedy mylnie za początek Kosarzewki. Po stronie Skawinka rze- Kozarzem. Nazwę wsi wywodzić należy od słowa „kosarz”, „koszar”, co oznacza ściciele majątku Kosarzew Dolny przeżywali trudności ekonomiczne i stopnio- osada lub uroczysko o nazwie Jeziorki. Czyżby jeszcze jeden zbiornik wodny? kę zasilają źródła napełniające staw, oraz mokradła porośnięte wikliną, u ujścia zagrodę dla owiec lub bydła. Określenie przynieśli ze sobą pasterze wołoscy. wo parcelowali ziemie. Kolonia Kosarzew była bodaj ostatnim jego elementem Wieś ciągnie się wzdłuż doliny Kosarzewki. Rzeki, której nie ma. Bo rzeczka, Kobylego Dołu. Średniowieczny Kosarzew zasiedlony był przez szlachtę zagrodową mieszka- sprzedanym tuż przed I wojną światową. po przyjęciu dopływu – potoku z Romanowa – przepływa jeszcze kilkadziesiąt Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska właścicieli, Skawińskich h. Rawicz, do któ- jącą w części Kosarzew Stróża a dawniej Struża (od strugi) albo też Straża, oraz Dzisiejsze sołectwo Kosarzew Dolny-Kolonia rozciąga się na południe od metrów i znika. Pojawia się dopiero jakieś dwa kilometry dalej. Tylko po śnieżnej rych pod koniec XIX i do połowy XX w. należał majątek Wola Bychawska wraz kilku właścicieli cząstkowych Kosarzewskich h. Kościesza. Później sprawy wła- Kosarzewki i drogi do Bychawy w kierunku do Władysławowa i Urszulina. Pola zimie lub wyjątkowych ulewach rzeka ożywa. Stały ciek nie płynie tędy już od z folwarkiem, któremu nadali nazwę. snościowe komplikują się i rejestr podatkowy z XVII w. wymienia już kilkuna- podnoszą się łagodnie ku wierzchowinie. Kosarzewka jest tu maleńkim stru- dawna, od jakichś 40, może 50 lat. Ale wiosną w dolinie były podmokłe łąki, na Trzeci najmłodszy folwark Skawińskich, nazwany od nich Skawinkiem, powstał stu właścicieli wsi. W XIX w. w Kosarzewie są cztery majątki i dwory. Kosarzew mykiem. W czasach historycznych była młynówką. Na odcinku od drogi do których gniazdowały całe stada czajek, latem trawy koszono, a później wypasano w 1916 roku, kiedy wybudowano tu drewniany dom na podmurówce, w którym Dolny należał do rodziny Kozarynów. Skawinka tworzy niewielki przełom, pomiędzy terasą, na której wznosi się wieś, stada krów. Rzeczkę zasilał potok płynący z Olszowca, po obfitych opadach oży- zamieszkało w tym roku małżeństwo Józefa i Walerii Skawińskich… [Waleria – Kosarzew miał dzieje równie bogate jak dobra Gałęzowskie, Bychawa czy a wyższym prawym zboczem, na którym rośnie las. Las zwany „Kosarzewskim” wały źródełka spod zboczy. M.K.] owdowiała po siedmiu latach bezdzietnego małżeństwa, i odtąd aż do 1962 Stara Wieś. Nie miał tyle co one szczęścia do skrupulatnych kronikarzy pro- albo „Romanowskim” jest ładnym grądem grabowo-dębowym lub grabowo-li- Pola Skawinka biegną ku północy, w kierunku Olszowca od wąwozu – głę- roku, to jest – całkowitej sprzedaży Skawinka – mieszkała tu wraz z niezamężną wadzących zapiski przez pokolenia, ani do badaczy, pracowicie śledzących do- powym z domieszką sosny, osiki, brzozy. bocznicy przy rozstaju dróg koło Woli Dużej po potok romanowski. Granica pół- siostrą Anną. kumenty, przeszukujących archiwa, podążających tropem minionych zdarzeń. Wieś zachowała wiele elementów tradycyjnej zabudowy, przywołując za- nocna z Olszowcem przecina wznoszącą się wierzchowinę równolegle do rzeki. Opowiada p. Stanisław Skawiński w rozmowie z p. Marią Dębowczyk przepro- Już krótka wizyta na bychawskim cmentarzu przypomni nazwiska zasłużonych pomniany element swojskości. Obok murowanych domów dużo tu drewnia- Południowa część sołectwa rozciąga się pomiędzy uroczyskiem Kobyli Dół, skra- wadzonej w 2004 r. mieszkańców Kosarzewa. Takich jak: Cyprian Turowski lekarz i społecznik, nych chat, spichlerzy i stodół; obejścia otoczone płotem ze sztachet, przytulne jem lasu porastającego strome zbocze, dalej na wschód wzdłuż drogi Bychawa Tuż przed wojną w 1939 roku sprzedała 10 ha w Skawinku, graniczące z Wolą Antoni Urbański zapomniany dziś pisarz albo nauczyciel, kierownik kosarzew- ogródki i stare sady. – Krzczonów, aż do wschodniego krańca kolejnego lasu z opisaną już kapliczką. Dużą. Transakcji, mimo wypłaty pieniędzy, nie zdążono potwierdzić notarialnie, skiej szkoły Zygmunt Sadkowski. Również dzieje rodu Okulicz-Kozarynów obfi- Przy drodze Bychawa – Krzczonów, pośród starych lip, bogato urządzona ka- Stąd skrajem lasu i polną drogą do Kolonii Kosarzew. Osią wsi jest droga wzdłuż a to spowodowało, że w wyniku reformy rolnej w 1944 roku rozparcelowano tują w barwne postaci. pliczka – właściwie prawdziwe barokowe theatrum z figurami Jezusa, Maryi, koryta rzeki. Prawe zbocze, bardziej strome, porastają sady i drzewa oraz nie- i tę ziemię. Strata nabywców była oczywista, co burzyło spokój sumienia ciotki Jak wynika z najstarszych map topograficznych tego obszaru, na terenie aniołów, dzieło ludowej artystki p. Teodozji Matysek. Przy drodze głównej znaj- wielka kseroterma. Lewe, łagodniejsze, skupia większość