Rruga E Arberit Nr.3(11) Mars 2007.Pmd
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
RrugaRruga ee ArbëritArbërit Botim Periodik i Shoqatës “Lidhja e Intelektualëve Dibranë”. Viti II i Botimit. Nr. 3(11). Mars 2007 Çmimi: 30 lekë Dibra në rrugën RRUGA E ARBËRIT e dijes Nga XHEMAL DOMI i mungon Shqipërisë Nga Msc.Ing.Agim SHENJATARI ë gojën e popullit dëgjo FAQE 3-4 NË BRENDËSI Nhet shpesh shprehja: “Mendja lindi në Shkodër, KONGRESI hëngri drekë në Mirditë dhe fjeti në Dibër”. Mjafton pjesa I DIBRËS e fundit “fjeti në Dibër”, për NGA SHERIF DELVINA të përcaktuar se kush është FAQE 8 ○○○○○○○○ Dibra dhe kush janë di- ○○○○○○○ branët. Kultura origjinale, shkolla e Dibrës, e “Mjeshtër i trashëguar dhe e përpunuar në shekuj në rrjedhën e his- epikës dhe lirikës torisë, që nga etnosi ilir deri kombëtare” në ditët tona, përbën një nga trashëgimitë më të vlefshme FAQE 12 ○○○○○○○○ të qytetërimit të popullit ○○○○○○○ tonë. “Një iluminist i Rilindësit tanë si N. Ve- qilharxhi, Z. Jubani, K. etur për dituri” Kristoforidhi, A. Frashëri, FAQE 11 ○○○○○○○○ Hoxha Tahsini, P. Vasa, S. ○○○○○○○ Frashëri, A. Kulluristi, J. Vre- Pamje nga kalaja e Petralbës, rrëzë së cilës kalon Rruga e Arbërit to, K. Hoxhi, N. Frashëri, Bulqizë, hapet Petro N. Luarasi, vëllezërit e drita jeshile motrat Qiriazi, I. Qemali, Intervistë me prof. Hajri Shehun, punonjës shkencor në Babë D. Karbunara, F. Noli, Institutin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë, Tiranë për minierën L. Gurakuqi, H. Prishtina, FAQE 2 ○○○○○○○○ Sali Ceka, Dervish Hima, ○○○○○○○ Said Najdeni, Josif Bageri, Po punojmë për “Fjalorin me Ibrahim Temo, Hamdi Ohri Homazhe mbi etj., hodhën bazat e men- varrin e dimit pedagogjik shqiptar, fjalë e shprehje të Ujemujes” duke përcaktuar rrugët për Said Najdenit zgjimin dhe rritjen e një pop- FAQE 6-7 ulli të shtypur dhe të FAQE 2 ○○○○○○○○ nëpërkëmbur, siç ishte pop- ○○○○○○○ ulli ynë në ato kohë të vësh- VISARE NGA Mungesa e tira, por edhe të lavdishme. Rreth kodit artistik Ata përpiluan alfabete, shk- ODA DIBRANE medikamenteve ruan libra, që nga abetarja e favorizon gripin Veqilharxhit deri te pamfleti të dasmës dibrane politik i Sami Frashërit “Sh- Ditë vjeshte FAQE 8 ○○○○○○○○ qiëpria ç’ka qenë, ç’është, e ○○○○○○○ ç’do të bëhet” etj., me të Tregu në rrugë, cilat ngritën peshë në konakun ndërgjegjen kombëtare dhe konsumatorët hodhën bazat e shkollës shqipe. e Mete Skepit të pambrojtur Shkolla e parë shqipe Nga NAIM PLAKU FAQE 9 dihet se u hap në Korçë më 7 mars 1887, 120 vjet më Atë mëngjez, sa dielli parë. Por nuk duhet harruar kishte qit shtat në shpat- NGUSHËLLIM se në shkollat fetare, kullat ullën e djathtë të Korabit, dhe kasollet shqiptare, si në Mete Skepi u lëshoi fap Kryesia e Shoqatës gjithë Shqipërinë edhe në e fap nja dy grushte ujë “Lidhja e Intelektu- Dibër mësohej fshehurazi syve, hodhi kinin e kuq alëve Dibranë” dhe shqipja me alfabet latin në në sup, dhe, siç bënte redaksia e gazetës fshatra e qytete. Shkrimi zakonisht, hapi derën e “Rruga e Arbërit” dhe shkolla shqipe do të ish- kullës, lidhi qenin në hat- in mjet i fuqishëm për të forc- ulla e doli në lëndinën e ngushëllojnë z. Rakip uar ndërgjegjen kombëtare lagur me lashtën e butë Suli për vdekjen e edhe te dibranët. të asaj vjeshte. ... Nga Prof. Dr. SHABAN SINANI xhaxhait të tij, (Vijon në faqen 5) FAQE 12 FAQE 10 Haxhiut. Adresa e redaksisë: Blloku i banesave “Gintash”, Laprakë. Tel.068 31 19 232. E-mail: [email protected]. www.dibra.org cyan magenta yellow black Mars AKTUALITET 2007 2 Hapet drita jeshile, për KRONIKË NGA DIBRA E MADHE minierën e Bulqizës Darfo u jep dy firmave ruse “Deka Metal” dhe ajo austriake “ICF” ë në fund, duket se ësh parasysh potencialin e madh Mtë hapur drita jeshile, për nxjerrës dhe cilësor të kromit, vënien në efiçencë, të mini- të këtij vendburimi, u afruan erës më të madhe të nxjer- shumë firma të huaja, për ta rjes së kromit në vendin tonë marrë atë në shfrytëzim me dhe më gjerë, asaj të Bul- konçension për një periudhë qizës. Këto ditë, në qytetin e të gjatë kohore. Kështu në Bulqizës, kanë ardhur për t‘u 2001, kjo minierë u privatizua interesuar për këtë minierë, me konçension për 30 vjet, specialistë të dy firmave ruso- nga firma italiane “Darfo-Alba- austriake. Janë pikërisht fir- nia”. Por duhet thënë se që ma ruse “Deka Metal” dhe ajo në fillimet e tij, ky privatizim austriake “ICF”, të cilat kanë rezultoi i pasuksesshëm, zbritur në Bulqizë dhe po in- pasi firma konçensionare në vestigojnë, për privatizimin e vazhdimësi shkeli kontratën, U festua Dita e Mësuesit dhe 120-vjetori i Shkollës së Parë Shqipe ri me konçension të kësaj duke mos bërë asnjë lloj in- miniere. Kjo minierë, që në 59 vestimi, në këtë minierë. vjet jetë të saj, ka dhënë për Numri i punëtorëve, ra në Homazhe mbi varrin e iluministit Said Najdeni vendin mbi 12 milionë tonë mënyrë drastike, ku aktual- rsimtarë, veteranë të arsim kisë së Peshkopisë me stafin e çmon lirinë dhe që sakrifikon krom, ku para viteve ‘90, in- isht punojnë vetëm 600 mi- Ait, arsimdashës dhe tij, mr. Ruzhdi Lata, myftiu i Di- për atdheun. Kjo ditë na sjell teresi i pushtetarëve të kohës, natorë, duke marrë një pagë udhëheqës të pushtetit vendor, brës, Gëzim Ostreni etj. ndërmend, tha ai, tërë ata pa- për këtë minierë ishte jash- të vogël, prej rreth 20 mijë me rastin e 7-marsit u bënë Argëtim Fida, kryetar i komu- triotë dhe intelektualë të tëzakonisht i madh, pasi siç lekësh në muaj dhe pa asnjë homazhe dhe u vendosën lule nës së Dibrës, duke përshën- mëdhënj të kombit shqiptar të dhe deklarohej prej tyre, ish- lloj trajtimi për ta. Jo vetëm mbi varrin e iluministit dibran dhe detur të pranishmit, theksoi an- cilët sakrifikuan dhe kontribuan te prodhimi i kësaj miniere, që kaq, por “Darfo-Albania”, nuk mbarëkombëtar Said Najdeni. gazhimin e pushtetit aktual ven- në historinë e arsimit ko- “çante bllokadën”, duke reali- ka shlyer asnjë lek taksë Pëllumb Frangu, drejtor i SHF dor në krijimin e kushtetve më mbëtar. Duke folur për his- zuar 46% të të ardhurave ko- vendore për bashkinë e qy- “Said Najdeni”, me këtë rast, tha të mira për nxënësit e shollava torikun e mësimit të gjuhës sh- mbëtare bruto. Në përbërje të tetit. Kështu besueshmëria se Said Najdeni si dhe rilindësit në Dibër dhe për domosdosh- qipe, ai vazhdoi, se mësimi i kësaj industrie të nxjerrjes dhe pakënaqësia e mina- e tjerë me veprën e tij ishte mërinë e ndërtimit të godinës gjuhës shqipe ka ekzistuar dhe pasurimit të arit të torëve, ndaj kësaj firme, er- shembull se si duhet të zhvillo- së re të gjimnazit. Prof. Dr. edhe para hapjes zyrtarisht të zi(kromit), funksiononin 4 dhi në rritje të vazhdueshme, het arsimi shqip, të luftohet in- Mahmud Hysa u paraqit me shkollës së parë shqipe më 7 ndërmarrje si; ndërmarrja deri në protesta të fuqishme, joranca, vëllavrasja dhe veset që kumtesën e tij shkencore me mars 1887 në Korçë dhe pas gjeologjike që siguronte rezer- që kulmuan me bllokimin e nuk i takojnë shqiptarit. Më pas titull “Rruga e gjatë, e vështirë kësaj u hapën shkolla në Po- vat, ndërtim-miniera që bënte rrugës nacionale Tiranë-Pesh- në Qendrën Kulturore u hap ek- por e lavdishme”, kushtuar 120 gradec, Ohër, Dibër, Elbasan, parapërgatitjen për shfrytë- kopi, në korrik të 2002. Edhe spozita me punime vizatimesh vjetorit të shkollës së parë sh- Leskovik etj. Pas kësaj sopra- zim, miniera e nxjerrjes së pse në mbarë opinionin e me tema të larmishme nga qipe, duke shtuar se, 7 marsi noja e shquar dibrane Dëshira kromit dhe fabrika e pasurim- trevës së Bulqizës dhe më nxënësit e shkollave fillore “Vël- është një ditë e lavdishme e tërë Ahmeti mahniti publikun me rep- it që përpunonte kromet e gjerë, firma konçensionare lazërim Bashkim” dhe “Said atyre që e ndërtuan historinë e ertorin e saj të një niveli të lartë varfra, me një fuqi punëtore “Darfo-Albania”, prej kohësh u Najdeni”. Pas kësaj në sallën e shkollës shqipe dhe drejtuan artistik. Ndërkaq nxënësit e prej rreth 12 mijë minatorësh. pa se ishte një firmë fantazmë madhe u mbajt akademi kombin të hapërojë drejt hori- gjimnazit u paraqitën me një Pas viteve ‘90, duke pasur dhe e dështuar. solemne ku merrnin pjesë edhe zonteve të reja dhe drejt popu- recital të bukur tematik kushtu- profesorë dibranë nga prishtina, jve të zhvilluar, duke dërtuar nje- ar historisë së arsimit shqip. Tetova, Ilir Krosi, kryetari i Bash- riun që e do diturinë, që e Rexhep Torte Nderohen katër dibranët emigrantë ëshilli i Komunës në Dibër Argëtim Fida, kryetari i komunës së Dibrës: Sakrifica Ktë Madhe ka mbajtur se- ancë të jashtëzakonshme ko- e këtyre të rinjve të shëndrohet në solidaritet me famil- memorative në fillim të muajit, jet e tyre dhe në bashkimin e forcave intelektuale dhe në të cilën morën pjesë famil- financiare këtu dhe në diasporë, duke nxitur Qever- jarë të personave që humbën jetën, këshilltarë, Argëtim Fida, inë e maqedonisë dhe faktorin ndërkombëtar të ndi- kryetari i komunës dhe Ruzhdi hmojnë në krijimin e kushteve që rinia dibrane ardh- Lata myftiu i Dibrës. Në pran- mërinë ta shohë në këtë qytet e jo në vendet e huaja inë e mijëra qytetarëve dhe me nderime të mëdha në Dibër brës me dekada nga pushteti vështirë. “Profeti Muhamed janë varrosur Petrit Bomova dhe qëndror, që e detyron rininë tonë thotë se vdekja është mësim, Ramazan Trebishta. Dy të vde- që perspektivën ta sheh te ndaj dhe ne duhet ta lexojmë, kurit e tjerë janë Linda Karameti mërgimi”, tha Fida. Ai tha se kuptojmë dhe aqarojmë, për të 29 vjeçe dhe foshnja e saj En- mërgimin e shtojnë edhe prob- gjetur forca për të kapërcyer gjëll Karameti 18 muajshe, janë lemet e sigurisë në qytet, të dhembjen, sepse ka ardhur varrosur në SHBA.