Mit Karolina Trela, Deutschlehrerin Im Kindergarten in Leschnitz, Autorin

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jubiläum: Vor 30 Jahren wurde Allenstein: Über die LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Dieseunsere Materialien Zeitung gegründet. sind Aus lediglich zum Lesen bereitgestellt.Geschichte desJegliche ehemaligen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. diesem Anlass nehmen wir Sie Dragonerregiments sowie des Film: Karl Marx ist einer der mit auf eine Zeitreise zu alten Allensteiner „Kasernopolis“ meist gelesenen und zugleich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Titelseiten. Niniejszy Diesmal geht materiałes um służy wyłącznie do czytania.sprechen Powielanie wir mit dem Historiker w jakikolwiek sposób zabronione.umstrittensten Autoren der die ersten freien Wahlen 1991. und Buchautor Rafał Bętkowski. Weltgeschichte. arte zeigt am 28. April

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese MaterialienMehr auf sind S. 6 lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheMehr auf Vervielfältigung S. 7 ist strengstenseinen Spielfilm untersagt. über sein Leben.

Nr 17 (1464), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202, nakład: 4400 egz. 24 – 30 IV 2020, cena 2,50 zł (VAT 5%)

Deutschlernen soll LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekvor allem sposób Spaß zabronione.Bildung: Wann die Schulen wieder für bringen, meint LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungKarolina Trela. ist strengstensdie Schüler offen untersagt. stehen, ist heute nicht Foto: privat bekannt. Der Unterricht fällt aber nicht Spaß haben“ aus, sondern wird online erteilt. Wir schauen, wie das in den zweisprachigen Einrichtungen von Pro Liberis Silesiae und dem Bildungsverein Cosel-Rogau LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.aussieht. Mehr auf S. 4 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

zweisprachig erzieht, sprach ISSN 2082-8195 Anna Durecka darüber, wie man Kindern zu Hause LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutsch vermittelt.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wLesen jakikolwiek Sie auf sposób S. 5 zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum M Leseneinun gebereitgestellt.n opi Jeglichenie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mein Senf dazu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Sündenbock Diese Materialien sind lediglich Corona zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. um orthodoxen Osterfest am ver- worden und hat sich etabliert und be- Koronawirus kozłem ofiarnym gangenen Sonntag bekam die weiß- währt. Die Weißrussen in Polen jetzt russischeZ Minderheit in Polen vom re- aus dem TVP in eine private Produkti- rzy okazji prawosławnego święta gionalen öffentlich-rechtlichen Sender onsfirma zu verbannen, die womöglich wielkanocnego, które przypadło TVP Białystok ein eigentümliches Ge- gar keine Ahnung von der spezifischen naP minioną niedzielę, mniejszość biało- schenk – ihre TV-Sendung „Weißrus- Minderheitenthematik hat, und dies mit ruska w Polsce dostała od regionalnego sische Woche“ wurdeLARES: nach 23 NiniejszyJahren zwingenden materiał Sparmaßnahmen służy wyłącznie zu be- nadawcy do publicznego czytania. TVP Powielanie Białystok w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. abgesetzt. Grund dafür sollen Sparmaß- gründen, zeigt nur, für wie unwichtig osobliwy prezent: jej program telewi- nahmenLARES: wegen der Diese Coronaepidemie Materialien man die sind nichtpolnischen lediglich Volksgruppen zum Lesen zyjny bereitgestellt.„Białoruski tydzień” po 23Jegliche latach Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sein, die auch andere von dem Sender heute hält. Übrigens kann man wohl nadawania został zdjęty z anteny. Powo- produzierten Minderheitensendungen vom Sparzwang nicht sprechen, denn dem mają być zabiegi oszczędnościowe treffen sollen. Dabei will angeblich der die Mittel, auch für Minderheitensen- spowodowane epidemią koronawirusa, Direktor die Sendungen nicht einstamp- dungen, werden auf der Basis des An- które mają dotknąć także inne programy fen, sondern ihre Produktion externen trags vom Vorjahr im laufenden Jahr mniejszościowe realizowane przez wspo- Firmen in Auftrag geben. ausgezahlt. mnianą stację. Jednocześnie jej dyrektor Man könnte zwarLARES: sagen, es sei Niniejszy nicht Wenn materiał man dann noch służy bedenkt, wyłącznie dass ponoć do nie czytania.zamierza likwidować Powielanie tych Sznejweis Andrzej Rys. w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schlimm, produziert doch für die deut- die Minderheiten seinerzeit von einem programów, lecz zlecić ich realizację Radiofonii i Telewizji. To, że Niemcy w ramach działalności radiofonii i tele- sche MinderheitLARES: in Diese Schlesien Materialien auch nicht gesonderten sind landesweitenlediglich TV-Kanal zum Lesen zewnętrznym bereitgestellt. firmom. Jeglichew Polsce Vervielfältigung robią program samodziel ist strengstens- wizji publicznej untersagt. odrębnego kanału tele- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. TVP Opole oder TVP Katowice die für alle Minderheiten im Rahmen des Można by wprawdzie powiedzieć, nie, o czym zadecydowano w począt- wizyjnego o zasięgu ogólnokrajowym, Sendnung „Schlesien Journal“, sondern öffentlich-rechtlichen Rundfunks ge- że to nic takiego, wszak program kowym okresie jego produkcji, tzn. adresowanego do wszystkich mniejszo- der Verband deutscher Gesellschaften sprochen haben und darüber auch in „Schlesien Journal” dla mniejszości w 1992 roku, przyjęło się i sprawdziło. ści, oraz że na ten temat prowadzono już und früher die Produktionsgesellschaft unterschiedlichen Ministerien disku- niemieckiej na Śląsku realizuje nie Fakt odesłania Białorusinów w Polsce dyskusje na forum różnych ministerstw, Pro Futura. Doch auch, wenn die deut- tiert wurde, zeigt der Fall Białystok, dass stacja TVP Opole czy TVP Katowice, z TVP do prywatnej firmy produkcyj- przykład Białegostoku pokazuje, że taki sche Minderheit durch ihre eigene Pro- dieser Kanal wohl nie entstehen wird. lecz Związek Niemieckich Stowarzy- nej, która być może nie będzie miała kanał zapewne nigdy nie powstanie. duktion einen direktenLARES: Einfluss Niniejszy auf die Andererseits materiał finanziert służy die Regierungwyłącznie szeń (wcześniej do czytania. zespół producencki Powielanie Pro w ogóle w jakikolwiek pojęcia o specyfice sposób tematyki zabronione.Z drugiej strony rząd finansuje kanał LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zielsetzung der Sendung hat, ist doch mit TVP Polonia einen Satellitensen- Futura). Niemniej, chociaż mniejszość mniejszościowej, oraz uzasadnienia satelitarny TVP Polonia, emitujący rein rechtlichLARES: gesehen Diese die Materialien bisherige der für sind alle im lediglichAusland lebenden zum Polen, Lesen niemiecka bereitgestellt. dzięki samodzielnej realizacjiJegliche tego Vervielfältigung kroku koniecznością podjęcia ist zastrengstens- programy dla untersagt. wszystkich Polaków LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tätigkeit des TVP Białystok in Sachen mit dem Sender Biełsat wird die demo- wskazanego programu ma też bezpo- biegów oszczędnościowych pokazuje żyjących poza granicami kraju, kanał Minderheitenförderung die richtige. kratische Opposition in Weißrussland średni wpływ na określenie jego celów, jedynie, jak małą wagę przykłada się Biełsat wspiera demokratyczną opozycję Denn die öffentlich-rechtlichen Medi- unterstützt und mit TVP Wilno die to jednak z czysto prawnego punktu obecnie do niepolskich społeczności na Białorusi, a TVP Wilno – mniejszość en sind dazu angehalten, auch für und polnische Minderheit in Litauen. Gibt widzenia TVP Białystok jak dotąd narodowych. Zresztą nie można chyba polską na Litwie. Czy zatem naprawdę über nationale und ethnische Minder- es dann wirklich kein Geld mehr, um należycie wywiązuje się z działalności mówić o przymusie oszczędzania, gdyż nie ma już pieniędzy na to, by umożli- heiten zu berichten, wofür sie übrigens den „eigenen“ Minderheiten mehr Platz w zakresie wspierania mniejszości, gdyż środki przeznaczone także na realizację wić „własnym” mniejszościom większą gesonderte Mittel vom Landesrundfunk- in der polnischen Medienlandschaft zu misja mediów publicznych obejmuje programów dla mniejszości są wypłaca- obecność w polskim krajobrazie medial- und Fernsehrat erhalten.LARES: Dass nun Niniejszy die gewähren? materiał Der Sejm służyhat doch wyłącznie vor we- także dostarczaniedo czytania. informacji Powielanie na rzecz ne w w nowym jakikolwiek roku na wniosek sposób złożony zabronione.nym? Wszak kilka tygodni temu Sejm LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutschen in Polen eine Sendung in nigen Wochen dem Sender TVP noch mniejszości narodowych i etnicznych w roku poprzednim. podarował TVP dwa miliardy złotych EigenregieLARES: machen, Diese ist zu Beginn Materialien dieser zwei Milliarden sind lediglich Zloty jährlich zumzusätzlich Lesen oraz obereitgestellt. nich, na co zresztą otrzymują Jegliche Biorąc Vervielfältigung ponadto pod uwagę, że ist mniej strengstens- rocznie jako dodatek untersagt. do jej budżetu... LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Produktion im Jahr 1992 so organisiert zu seinem Budget geschenkt... osobną pulę środków od Krajowej Rady szości swego czasu mówiły o utworzeniu Rudolf Urban

Die Gedanken sind frei Prosto z Sejmu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES:Erinnerung Diese Materialien sind lediglich an Leppich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheTrudne Vervielfältigung czasy ist strengstens untersagt. Galla Ryszard Poseł LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. or ein paar Tagen habe ich zufällig jako Tyrolu Południowym Wschodu. dmrażanie gospodarki to jedno Der Grund ist klar: entdeckt, dass am 16. April vor 105 Dwa lata później o. Leppich zmarł z tych pojęć, które w ostatnim Die heutigen Volks- JahrenV O/S Pater Johannes Leppich in w Monastyrze. Ale w mojej pamięci czasieO odmieniane jest przez wszystkie wirtschaften befinden Ratibor geboren wurde. Auch wenn pozostał od lat dzieciństwa, mianowi- przypadki. Powód jest oczywisty. Dzi- sich in allen Ecken heute viele schon gar nichts mehr über cie jako głos na płytach winylowych, siejsze gospodarki są bowiem w wielu der Welt aufgrund der ihn wissen, gehörte erLARES: seinerzeit absolutNiniejszy materiał służy wyłączniepotem do taśmach czytania. magnetofonowych Powielanie zakątkach w jakikolwiek świata od dłuższego sposób czasu zabronione.durch die Regierun- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zum Kreis der bekannten Oberschlesier. z jego kazaniami z niemieckich miast w stanie zawieszenia z powodu restrykcji gen eingeführten Re- Auch mirLARES: war er bekannt,Diese obwohlMaterialien ich sind lediglich zum Lesenze słyszalnymi bereitgestellt. odgłosami ulicy Jegliche w tle. wprowadzonych Vervielfältigung przez poszczególne ist strengstens striktionen in einemuntersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nie eine Möglichkeit hatte, ihn persön- Nagrania te były w śląskich domach słu- rządy. Owe restrykcje miały na celu Schwebezustand. Mit lich zu treffen. Leider war ich am 20. chane z wielkim nabożeństwem. Nazwa powstrzymanie rozprzestrzeniania się diesen Restriktionen Juli 1990 nicht in Lubowitz anwesend, „kaznodzieja uliczny” była dla nas, żyją- COVID-19 czy też spowolnienie tego wollte man die Aus- Kpalion/Wikipedia Foto: als Pater Leppich vor der Eichendorff- cych wówczas w totalitarnym państwie, rozprzestrzeniania. Choroba w mię- breitung des Covid-19 aufhalten oder Schlossruine, im Rahmen der großen synonimem zarówno wzbudzenia reli- dzyczasie nie znikła, ale trzeba myśleć zumindest verlangsamen. Die Krankheit Europakundgebung mit Otto von Habs- gijności, jak i wolności religijnej. o powrocie do normalności. ist zwar noch nicht verschwunden, den- burg an der Spitze, gepredigtLARES: hat. Niniejszy Da- materiał służy wyłącznieKiedy do o. czytania.Leppich w latach Powielanie pięćdzie- Tempo w jakikolwiek odmrażania gospodarki sposób w Pol- zabronione.noch muss aber an eine Rückkehr zur LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mals war dort die Rede von Oberschle- siątych i sześćdziesiątych głosił kazania, sce i w Europie będzie zależało m.in. Normalität gedacht werden. sien alsLARES: „Südtirol desDiese Ostens“ Materialien gewesen. sind lediglich zum Lesennie tylko bereitgestellt. stojąc na dachu samochodu, Jegliche od liczbyVervielfältigung nowych zachorowań. istDziała strengstens- Wie schnell untersagt.die Wirtschaft in Polen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zwei Jahre später starb Pater Lep- ale także na stole pośrodku hamburskiej nia te będą podzielone na poszczególne und in Europa wieder hochgefahren pich in Münster. Aber mir blieb er seit Pater Johannes Leppich Quelle: youtube.com dzielnicy Reeperbahn, w Polsce partia etapy, począwszy od otwierania poszcze- wird, hängt u.a. von der Zahl der Neu- den Kindheitstagen in Erinnerung, In diesem Zusammenhang sehe walczyła z Kościołem. Kardynał Wy- gólnych kategorii sklepów, a skończyw- erkrankungen ab. Die Maßnahmen sollen und zwar als Stimme auf Schallplatten, ich ein Bild der geschlossenen Küche, szyński był internowany, obraz Czarnej szy na stopniowym otwieraniu miejsc nun in Phasen aufgeteilt werden, von der später auf Tonbändern und Kassetten wo meistens rund um den Tisch die Madonny był zamknięty w Częstocho- uczęszczanych przez wiele ludzi (insty- Wiederöffnung einzelner Ladenkategori- mit den Aufnahmen seiner Predigen Frauen saßen und mit roten Backen wie, księża byli karani za niezapłacenie tucje kultury, restauracje, centra han- en bis hin zur schrittweisen Öffnung von aus deutschen Städten,LARES: mit Strassenge Niniejszy- ängstlich, materiał ob nicht ein służy Spitzel wyłącznie an der czynszu, do grupa czytania. tzw. księży Powielanie patriotów dlowe, w basenyjakikolwiek itp.). Imprezy sposób masowe zabronione.Stätten, die von vielen Menschen besucht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. räuschen im Hintergrund. Diese Auf- Straße die deutsche Sprache hört, still stanowiła niebezpieczeństwo wewnątrz będą zapewne ostatnim elementem tej werden (Kultureinrichtungen, Restau- nahmenLARES: wurden Diesein den schlesischen Materialien der rauen sind Stimme lediglich Leppichs zum aus dem Lesen Kościoła. bereitgestellt. Nie do pomyślenia było Jegliche wte- układanki. Vervielfältigung W całej tej sytuacji istścierają strengstens rants, Einkaufszentren, untersagt. Schwimmbäder LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Häusern mit Frömmigkeit gehört. Der Grammophon lauschten. Eines Tages dy, że duchowny będzie przemawiał się ze sobą dwa czynniki – ekonomiczny usw.). Massenveranstaltungen dürften Name „Strassenprediger“ war für uns, erklärte er, dass er an derartig unge- na jakimkolwiek skrzyżowaniu i nie i zdrowotny. dabei sicherlich das letzte Puzzlestück im damaligen totalitären Staat Lebende, wöhnlichen Orten predigte, weil er „ an zostanie zatrzymany. W przypadku o. Z jednej strony nie możemy sobie werden. In der ganzen Situation prallen ein Synonym für Religionserweckung ein Publikum heran muss, das keinen Leppicha dochodziła na Śląsku jeszcze pozwolić na to, aby nasze gospodarki zwei Faktoren aufeinander: Wirtschaft und Religionsfreiheit zugleich. Weihrauch mehr riechen kann“. In der duma, że on, również Ślązak, w Niem- były „zamknięte” przez kilka miesię- und Gesundheit. Als Pater Leppich in den 50er und Zeit der Pandemie, wo alle in geschlos- czech słuchany jest przez tysiące ludzi, cy, bo doprowadzi to do ogromnego Wir können es uns einerseits nicht 60er Jahren nicht nur vom Dach ei- senen Wohnungen sitzen, in der die oraz przekonanie, że jego ostra kryty- kryzysu. Z drugiej strony trzeba mieć leisten, dass unsere Volkswirtschaften nes Autos, sondernLARES: sogar von Niniejszyeinem Kirchen materiał so wie auch służy Restaurants wyłącznie leer ka konsumpcjonizmu do czytania. jest Powielanie pośrednim na uwadze w jakikolwiek bezpieczeństwo zdrowotnesposób zabronione.noch monatelang im „Lockdown” ver- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Tisch auf der Hamburger Reeperbahn sind, führt die Erinnerung zu solchen potwierdzeniem, iż nasze pozostanie obywateli i to, aby mogli oni pracować harren, denn das wird zu einer gewal- predigte,LARES: herrschte Diese in Polen Materialien ein Kampf Bildern sind zurück. lediglich zum Lesenna Śląsku, bereitgestellt. gdzie żywe były jeszcze Jegliche tra- i żyć Vervielfältigung w bezpiecznych warunkach. ist Dla strengstens- tigen Krise führen. untersagt. Andererseits muss LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Partei gegen die Kirche. Kardinal dycyjne wartości, było decyzją właściwą. tego też gospodarka będzie odmraża- man aber auch die gesundheitliche Si- Wyszyński war festgenommen, das Bild Wspomnienie Leppicha W związku z tym widzę obraz zana, ale będziemy cały czas poddawani cherheit der Bürger, darunter die am Ar- der schwarzen Madonna war in Tschen- mkniętej kuchni, gdzie zazwyczaj różnym rygorom w miejscu pracy czy beitsplatz, im Auge behalten. Daher wird stochau eingesperrt, die Pfarrer wurden ilka dni temu przez przypadek wokół stołu siedzą kobiety i z wypie- w czasie różnych uroczystości i spotkań, die Wirtschaft zwar sukzessive wieder bestraft für nicht bezahlte Mieten, eine dowiedziałem się, że 16 kwietnia kami na policzkach ze strachu przed których organizacja zostanie w przyszło- hochgefahren werden, aber wir werden Gruppe der sog. Patrioten-Priester war przedK 105 laty w Raciborzu urodził się ewentualnym szpiclem podsłuchują- ści dopuszczona. Myślę, że w wyniku dabei die ganze Zeit strengen Regeln eine Gefahr innerhalbLARES: der Kirche. Niniejszy Nicht o. Johannes materiał Leppich. służy Nawet jeśliwyłącznie dziś cym z do ulicy czytania. język niemiecki, Powielanie w ciszy tego wwzrośnie jakikolwiek dystans społeczny sposób i nie- zabronione.unterworfen sein, sei es am Arbeitsplatz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. denkbar war, dass ein Priester irgend- wielu nic już o nim nie wie, należał słuchają ochrypłego głosu Leppicha wątpliwie czekają nas niestety trudne oder bei Feierlichkeiten und Zusam- wo an LARES:einer Kreuzung Diese predigte, Materialien ohne on jednak sind swego lediglich czasu do najbardziej zum Lesen dochodzącego bereitgestellt. z gramofonu. Pewnego Jegliche czasy. Vervielfältigung Dlatego cała klasa polityczna ist musi strengstens menkünften, dieuntersagt. in Zukunft zugelassen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. festgenommen zu werden. Dazu kam znanych Górnoślązaków. Mnie także dnia oświadczył on, że przemawia w tak teraz pracować nad tym, aby odmro- sein werden. Ich denke, es wird dadurch noch der Stolz, dass Pater Leppich als był znany, choć nigdy nie miałem moż- nietypowych miejscach, ponieważ „musi żenie gospodarki było efektywne, ale die soziale Distanz größer werden und Schlesier in Deutschland von Tausen- liwości spotkania go osobiście. Niestety dotrzeć do publiczności, która już nie i bezpieczne dla obywateli. zweifelsohne steht uns nun leider eine den gehört wurde, verbunden mit der nie uczestniczyłem 20 lipca 1990 roku może czuć kadzidła”. W czasie pandemii, schwierige Zeit bevor. Darum muss die Annahme, seine harte Kritik des Kon- w Łubowicach w wielkiej proeuropej- kiedy wszyscy siedzą w zamkniętych Schwere Zeiten gesamte politische Klasse jetzt daran sumptionismus als indirekte Bestätigung skiej manifestacji pod przewodnictwem mieszkaniach, kiedy kościoły i restau- arbeiten, dass das Wiederhochfahren unseres Verbleibs in Schlesien,LARES: wo Niniejszy noch Ottona materiał von Habsburga, służy podczas wyłącznie której racje sądo puste, czytania. wspomnienia Powielanie prowadzą wiederhochfahren jakikolwiek der Wirtschaftsposób zabronione.der Wirtschaft effektiv, aber auch sicher LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die traditionellen Werte lebendig waren, o. Leppich wygłosił kazanie. Wtedy tam mnie do takich obrazów. Wist einer jener Begriffe, die der- für die Bürger vonstattengeht. als richtigeLARES: Entscheidung Diese zu Materialien bewerten. właśnie sind była mowalediglich o Górnym zum Śląsku Lesen bereitgestellt.Bernard Jegliche Gaida zeit Vervielfältigung hin- und her diskutiert werden. ist strengstens Notiert untersagt. von Sebastian Skop LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 17/1464LARES: Diese Materialien sind Po lediglichlitik un dzum Gesellschaft Lesen bereitgestellt. Po Jeglichelityka i spVervielfältigungołeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Coronavirus: Der Weg in eine neue Normalität LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. In vierLARES: Etappen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieVergessenes w jakikolwiek sposób zabronione. Erbe LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Am DonnerstagLARES: vergangenerDiese Materialien Woche präsentierten sind lediglich Polens Ministerprä zum Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sident Mateusz Morawiecki und Gesundheitsminister Jacek Szumowski Der Krankenhauskomplex einen Weg aus den bisherigen Beschränkungen. Dieser ist in vier Etappen in Branitz aufgeteilt, doch nur bei der ersten steht der Termin fest. Foto: Mateusz Koszyk

er Montag (20.04.) war der Start- Alle aktuellen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schuss für die LARES:erste Etappe Niniejszy „auf materiałInformationen służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. demD Weg in eine neue Normalität“. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dabei LARES:geht es vor allemDiese um Materialiendie Anzahl gibtsind es lediglich immer auf zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Kunden in den Geschäften. So dür- www.gov.pl/koronawirus fen sich nun in einem Laden mit einer Fläche von bis zu 100 m² vier Menschen pro Kasse befinden, in größeren Läden gilt der Grundsatz ein Kunde je 15 m² Fläche. Eine ähnliche Regelung gilt auch in Polnisch und Englisch auf der Seite Nun darf der Wald wieder betreten werden. Foto: Archiv LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für Gotteshäuser, in LARES:denen sich abNiniejszy dem www.gov.pl/koronawirus. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 20. April ein Mensch pro 15 m² Fläche w lasach i parkach, co będzie dozwolone LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aufhaltenLARES: darf. DieseWeitere Lockerungen Materialien Koronawirus: sind lediglichDroga do nowej zum Lesenpod warunkiem bereitgestellt. zachowania Jeglicheodstępu Vervielfältigung ist strengstens untersagt. betreffen Spaziergänge, Fahrradfahrten normalności – W czterech etapach dwóch metrów między poszczególnymi und Jogging im Wald und in Parks. Dies osobami. Również od tego dnia mło- wird nun erlaubt sein, wenn die Distanz W czwartek minionego tygodnia premier RP dzież w wieku od 13 lat będzie mogła von zwei Metern zwischen den einzel- Mateusz Morawiecki i minister zdrowia Jacek znów swobodnie poruszać się bez asysty nen Personen gewahrt bleibt. Ebenso Szumowski zaprezentowali drogę wyjścia z do- dorosłych. dürfen sich ab diesem Tag auch Jugend- tychczasowych ograniczeń. Jest ona podzielo- We wszystkich powyższych przypad- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. liche ab 13 Jahren ohneLARES: Begleitung Niniejszy von na na cztery materiał etapy, jednak służy tylko w przypadkuwyłącznie kach obowiązujedo czytania. jednak konieczność Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Erwachsenen wieder frei bewegen. pierwszego znamy termin jego realizacji. noszenia maski! LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. In allLARES: den Fällen Diese aber gilt, Materialien dass man sind lediglich zum LesenNatomiast bereitgestellt. wszystkie inne Jeglicheograni- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einen Mundschutz tragen muss! oniedziałek (20.04.) był sygnałem czenia pozostaną w mocy i mają być Alle sonstigen Beschränkungen blei- do rozpoczęcia pierwszego etapu stopniowo zniesione w kolejnych trzech ben dagegen in Kraft und sollen in den „naP drodze do nowej normalności”. etapach. Konkretnych terminów jed- weiteren drei Etappen schrittweise abge- Chodzi głównie o liczbę klientów w skle- nak nie podano, a minister Szumowski schafft werden. Konkrete Termine wur- pach. W sklepach o powierzchni do 100 stwierdził, że dalsze kroki będą zależały den allerdings nicht genannt. Gesund- m² będą mogły znajdować się maksy- od rozwoju epidemii. A zatem trzeba heitsminister Szumowski sagte, dass die malnie cztery osoby na każdą kasę, zaś będzie cierpliwie poczekać na otwar- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. weiteren Schritte vonLARES: der Entwicklung Niniejszy w większych materiał sklepach służy będzie wyłącznieobowią- cie szkół do i przedszkoli,czytania. a także Powielanie centrów w jakikolwiek sposób zabronione. der Epidemie abhängen würden. Somit zywała zasada: jeden klient na każde handlowych, salonów fryzjerskich i ko- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. muss manLARES: sich mit Diese der Öffnung Materialien von 15 m² powierzchni.sind lediglich Podobna kalkulacjazum Lesen smetycznych bereitgestellt. czy restauracji. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schulen und Kindergärten sowie der dotyczy świątyń, w których począw- Wszelkie bieżące informacje na te- Einkaufszentren, Friseur-, Kosmetik- szy od 20 kwietnia, też będzie mogła mat obowiązujących ograniczeń można „Vergessenes Erbe“ ist ein Projekt salons und Restaurants noch gedulden. przebywać jedna osoba na każde 15 m² znaleźć w językach polskim i angielskim des Hauses der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit. Alle aktuellen Informationen zu den powierzchni. Kolejne złagodzenia doty- na stronie www.gov.pl/koronawirus. Mehr dazu auf S. 9 und unter www.zapomnianedziedzictwo.pl geltenden Beschränkungen finden Sie czą spacerów, jazdy rowerem i joggingu Rudolf Urban LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Berlin/LARES: Warschau: Diese Bartosz Materialien Grodecki sind bekommt lediglich neue zum Funktion Lesen bereitgestellt. JeglicheWarszawa: Vervielfältigung RPO pisze do ist MSWiA strengstens untersagt. Neuer polnischer Deutschland-Beauftragter Sytuacja mniejszości Polens Regierung hat nach monate- W swoim stanowisku przedstawicie- langer Unterbrechung wieder einen le mniejszości w Komisji Wspólnej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Beauftragten für dieLARES: Beziehungen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieRządu w ijakikolwiek Mniejszości Narodowych sposób zabronione. zu Deutschland ernannt. i Etnicznych zwrócili uwagę na trud- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheności Vervielfältigung w przystosowaniu systemu ist strengstens untersagt. rst im März 2020 ist Bartosz Gro- dotowania do zmieniających się decki zum Unterstaatssekretär im polnischenE Innenministerium ernannt warunków związanych z pandemią, worden, da folgte die zweite Funktion o czym pisaliśmy na łamach naszej auf dem Fuße. Seit dem 8. April ist er gazety. Wsparł ich teraz także Rzecz- der neue Koordinator für die polnisch- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. deutsche grenznahe LARES:und regionale Niniejszy Zu- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanienik Praww jakikolwiek Obywatelskich. sposób zabronione. sammenarbeit, ein Amt, das die pol- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nischeLARES: Regierung Diese2014 eingeführt Materialien hat. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungswoim piśmie do ministra ist spraw strengstens untersagt. Grodecki (1980) hat an der War wewnętrznych Adam Bodnar schauer Universität Journalismus und zwracaW uwagę na sytuację organizacji Adam Bodnar Fot. Adrian Grycuk / Wikimedia Commons Politikwissenschaften studiert und spä- mniejszości narodowych i etnicznych ter den Weg in die Diplomatie einge- oraz społeczności posługującej się języ- reagowania, wynikająca z rygorystycz- schlagen. Er war unter anderem in Los kiem regionalnym. Ich działalność rów- nych zasad pozyskiwania, wydatkowania Angeles, Malmö und Stockholm tätig. nież podlega ograniczeniom w związku i rozliczania dotacji budżetowych, stawia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2017 war er Direktor LARES:der konsularischen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniez pandemią w jakikolwiek koronawirusa, któresposób mogą zabronione.te organizacje przed groźbą zawiesze- Abteilung des Außenministeriums. przynieść niepowetowane straty mniej- nia lub nawet zakończenia działalności, Im vergangenen Jahr ist er mit dem szościom i ich unikatowym kulturom. ze szkodą dla tożsamości kulturowej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienDer neue sindDeutschland-Beauftragte lediglich Bartosz zum Grodecki. Lesen bereitgestellt. JeglicheFoto: MSWiA Vervielfältigung ist strengstens untersagt. silbernen Verdienstkreuz ausgezeichnet Odnosząc się zaś bezpośrednio mniejszości, ale też dla państwa polskie- worden. Bartosz Grodecki ist auch Ansprech- deutsch-polnische zwischengesellschaft- do finansowania działalności kultu- go” – czytamy w piśmie RPO. Das Amt in Warschau war schon seit partner für den Polen-Beauftragten der liche und grenznahe Zusammenarbeit ralnej mniejszości, rzecznik stwierdził, Adam Bodnar poprosił ministra Ma- Dezember 2019 nicht mehr besetzt, seit Bundesregierung, Dietmar Woidke geschaffen, um die guten nachbarschaft- że przyznawane jednoroczne granty nie riusza Kamińskiego, by podjął działania die frühere Deutschland-Beauftragte der (SPD), der als Regierungschef Branden- lichen und gesellschaftlichen Bezie- pozostawiają wielu możliwości zmian pomocowe, które zapewnią tym orga- polnischen Regierung einen anderen burgs diese Funktion zusätzlich ausübt. hungen zwischen der Bundesrepublik w zaakceptowanych już projektach czy nizacjom szansę przetrwania trudnego Job erhielt und kein Nachfolger bestellt In Deutschland wurde bereits 2004 Deutschland und der Republik Polen przesuwania środków finansowych okresu pandemii i kontynuowania kul- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wurde. LARES: Niniejszydas Amt materiał des Koordinators służy wyłącznie für die zu vertiefen. do czytania. Marie BaumgartenPowielaniena inne w jakikolwiekcele. „Niemożność sposóbszybkiego zabronione.turotwórczej działalności. ru LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum ALesenktuelles bereitgestellt. Aktual Jeglichenoś Vervielfältigungci ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bildung: Bilinguale Einrichtungen kommen mit Fernunterricht glänzend zurecht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. E-SchuleLARES: Diese Materialien sind lediglich wird zum Lesen bereitgestellt. nicht Jegliche Vervielfältigunggeschwänzt ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Vor der schwierigen Aufgabe eines Fernunterrichts stehen seit einigen Wochen nun auch Einrichtungen, die deutsch-polnischenLARES: Bilingual- Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Unterricht anbieten. Wir haben nachgefragt,LARES: wie Diese in Zeiten Materialien der Co- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rona-Pandemie die Schulen und Kin- dergärten des Bildungsvereins Pro Liberis Silesiae sowie der Öffentliche Kindergarten- und Schulkomplex in Cosel-Rogau mit derLARES: Vermittlung Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. des Deutschen als Minderheiten- spracheLARES: zurechtkommen. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

as gelingt ihnen, so sei unterstri- chen, außerordentlich gut im Ver- gleichD mit anderen Einrichtungen, die vielfach mit Ausrüstungsproblemen und einer mangelnden technischenLARES: Qualifi Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kation der Lehrkräfte zu kämpfen haben. GelohntLARES: haben sich Diese nun neben Materialien früheren sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Investitionen in moderne Lehrhilfen auch die Kurse und Schulungen für Lehrer rund um das E-Learning. Den Aufgaben gewachsen Małgorzata Wysdak, Vorstandsvor- sitzende von Pro Liberis Silesiae, ist vor allem auf die Lehrer LARES:der vereinseigenen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Einrichtungen stolz. „Wir haben ein junges LARES:und dynamisches Diese Team, Materialien das sich sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den neuen Aufgaben schnell gewachsen Mit der E-Schule kommen sowohl die Lehrer, als auch die Eltern und die Kinder immer besser zurecht. Foto: A. Durecka gezeigt hat. So haben wir inzwischen spezielle Blogs und Webseiten für Kin- Joanna Rasch: Das haben wir auch Eltern ermöglicht, ną kadrę, która szybko stanęła na wy- Nauczyciele muszą więcej czasu po- dergärten und Schulklassen 1-3 mit Die Kinder wissen besonders denjenigen, die diese Geräte sokości zadania. W efekcie stworzone święcać na przygotowanie się do zajęć, fortlaufenden Informationen, welche nicht haben, sowie kinderreichen Fami- zostały specjalne blogi i strony interne- bo bezpośredni kontakt z uczniem jest Aufgaben unsere Schüler nacheinander inzwischen, dass sie lien. Mit dem Internetzugang hat nur towe dla przedszkoli oraz dla klas 1–3, utrudniony. Nauczanie poprzez bez- zu erledigen haben“, LARES:erklärt Małgorzata Niniejszy materiałmorgens aufstehen służy wyłącznie eine Familie do czytania. ein Problem, Powielanieaber ausge- gdzie w umieszczane jakikolwiek są informacje, sposób jakie zabronione.pośredni kontakt z uczniem, do które- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wysdak. Auch der Öffentliche Kinder- rechnet dieses Kind besucht die erste zadania po kolei mają do wykonania go można podejść, porozmawiać, jest garten-LARES: und Schulkomplex Diese Materialien in Cosel- undsind sich lediglich ans Lernen zum LesenKlasse bereitgestellt. und die Klassenlehrerin Jegliche vermit- nasi Vervielfältigung uczniowie – wyjaśnia Małgorzata ist strengstens dla nich łatwiejszy untersagt. – mówi Małgorzata LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rogau ist für den Fernunterricht gut machen, danach ist telt ihm alles telefonisch“, sagt Joanna Wysdak. Na zdalne nauczanie dobrze Wysdak. Uważa jednak, że w placów- gerüstet. Leiterin Joanna Rasch ist von Freizeit. Sie werden Rasch. Małgorzata Wysdak räumt ein, przygotowany był też Publiczny Zespół kach stowarzyszenia dzieci na nauce Anfang an davon ausgegangen, dass das dass es manchmal beim Fernunterricht Przedszkolno-Szkolny w Koźlu-Rogach. online edukacyjnie absolutnie nie tra- „Homeschooling“ über längere Zeit uns immer selbstständiger. technische Probleme gibt, das Netz ist Dyrektorka Joanna Rasch od samego cą. Joanna Rasch również jest zdania, erhalten bleiben könnte. „Ich ließ die mitunter überlastet, aber damit kommen początku zakładała, że „domowa szkoła” że dzieci nie będą miały zaległości, gdy Kinder ihre Schränkchen räumen und alle schon irgendwie zurecht. może zostać z nami na dłużej. – Kaza- wrócą do szkoły. – Realizujemy program alles mit nach HauseLARES: nehmen. UnsereNiniejszy materiał służy wyłącznieEinmal do inczytania. der Woche kommen Powielanie die łam dzieciomw jakikolwiek opróżnić szafki sposób i zabrać zabronione.zgodnie z planem nauczania, choć nie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Schule ist klein, wir haben 92 Kinder, Die Kinder wissen inzwischen, dass sie Lehrer aus Cosel-Rogau bei einer Te- wszystko do domu. Nasza szkoła jest ukrywam, że dwujęzyczne nauczanie also istLARES: der Fernunterricht Diese derMaterialien Klassen morgens sind aufstehen lediglich und sich ans zum Lernen Lesen lekonferenz bereitgestellt. zusammen. „Wir tauschenJegliche mała, Vervielfältigung mamy 92 dzieci, tak więc ist zdal strengstens- to większe wyzwanie untersagt. niż tradycyjna LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nicht so schwierig. Sehr hilfreich ist machen, danach ist Freizeit. Sie werden uns dabei über Erkenntnisse und Pro- ne nauczanie w klasach nie jest aż tak edukacja wyłącznie w języku polskim. für uns dabei das E-Klassenbuch. Auf immer selbstständiger.“ bleme aus. Der Informatiklehrer macht trudne. Bardzo pomaga nam e-dziennik. I ta strona niemiecka cierpi na tym. unserer Internetseite gibt es das Book- für uns Videos, die wir dann untereinan- Na naszej stronie internetowej jest za- Ale nasi nauczyciele dbają o to, żeby mark „Fernunterricht“ und dort kön- Unterricht nach Plan der verteilen. Wir haben ein Grafiktablet kładka „Zdalne nauczanie” i tam rodzice uczniowie poznali też niemieckie zwroty nen die Eltern prüfen, welche Stunden Entgegen dem Anschein bedeutet der gekauft, damit die Lehrerin ‚auf der Tafel mogą sprawdzić, jakie w danym dniu i określenia związane z danym tema- die Kinder am jeweiligen Tag haben“, Fernunterricht mehr Arbeit für den Leh- schreiben‘ kann, so dass die Kinder es dzieci mają zajęcia – mówi dyrektor- tem. Wiadomo jednak, że nie są w sta- sagt die Direktorin. LARES:Auch der Kinder Niniejszy- rer. „Die materiał Lehrer müssen służy mehr wyłącznie Zeit für sehen dokönnen. czytania. Lösungen gibtPowielanie es viele, ka. Podkreśla w jakikolwiek jednocześnie, sposóbże również zabronione.nie na przykład kontrolować wymowy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. garten funktioniere im Netz bestens. ihre Vorbereitung auf den Unterricht wenn Lehrer kreativ sind. Unsere sind przedszkole „hula” w sieci. – Panie na- uczniów, a przecież nie każdy rodzic zna „Die LehrerinnenLARES: Diesemachen VideosMaterialien und aufwenden, sind denn lediglich der direkte zum Kontakt Lesen es. Ich bereitgestellt. denke, dass die Eltern Jeglicheund die grywają Vervielfältigung filmiki i publikują je naist grupie strengstens język niemiecki untersagt. i potrafi pomóc – mówi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. veröffentlichen diese auf der Facebook- mit dem Schüler ist ja erschwert. Ein Lehrer zufrieden sind“, sagt Joanna facebookowej, tak żeby dzieci miały Joanna Rasch. Gruppe, damit die Kinder persönlichen Unterricht durch direkten Kontakt, Rasch. Das ist gut so, denn wie es aus- osobisty kontakt ze swoimi paniami Kontakt mit ihren Lehrerinnen und mit bei dem man auf den Schüler zugehen sieht, könnte die E-Schule für längere i z językiem niemieckim. Czytają baj- Z kłopotami sobie radzą der deutschen Sprache haben können. und sich mit ihm unterhalten kann, fällt Zeit mit uns bleiben. ki, śpiewają piosenki, uczą wyliczanek. Zarówno szkoły Pro Liberis Silesiae, Sie lesen Märchen, singen Lieder, ver- ihnen eben leichter“, sagt Małgorzata Anna Durecka A dzieci mogą sobie to w domach kil- jak i szkoła w Koźlu-Rogach nie mają mitteln Abzählreime. Und die Kinder Wysdak. Dennoch sei bei Pro Liberis Mitwirkung: Krzysztof Świerc kakrotnie odtworzyć – mówi Joanna problemów ze sprzętem. – Nasza szkoła können sich das zuLARES: Hause mehrmals Niniejszy der Online-Unterricht materiał służy für die wyłącznie Kinder do czytania. PowielanieRasch. w Nauczyciele jakikolwiek ukończyli sposób wiele e- zabronione.jest bardzo dobrze wyposażona, jeśli LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. abspielen lassen“, sagt Joanna Rasch. in puncto Bildung absolut kein Nach- Edukacja: Dwujęzyczne placówki -szkoleń i ta wiedza teraz procentuje. chodzi o komputery. Część nauczycieli Die LehrerLARES: haben Diese viele E-Schulungen Materialien teil. Auch sind Joanna lediglich Rasch ist der zum Ansicht, Lesen świetnie bereitgestellt. sobie radzą ze zdalnym Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswypożyczyła sobie untersagt. laptopy do domu. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. absolviert und dieses Wissen zahlt sich dass die Kinder keinen Nachholbedarf nauczaniem – Coraz bardziej samodzielne Umożliwiliśmy to także rodzicom, jetzt aus. haben werden, wenn sie wieder in der W e-szkole nie ma wagarów Obie panie podkreślają też, że za- szczególnie tym, którzy tego sprzętu Schule sind. „Wir setzen ein Programm równo nauczyciele, jak i rodzice coraz nie mają, oraz rodzinom wielodzietnym. Zunehmend selbstständig gemäß des Lehrplans um, auch wenn Przed trudnym wyzwaniem, jakim jest zdalne lepiej radzą sobie ze szkołą w domo- Z dostępem do internetu ma problem Beide Frauen unterstreichen auch, der zweisprachige Unterricht zugege- nauczanie, stanęły w ostatnich tygodniach wych warunkach. – Jeśli uczniowie mają tylko jedna rodzina, ale to dziecko dass sowohl die Lehrer, als auch die El- benermaßen eine größere Herausfor- również placówki nauczające dwujęzycznie: jakieś indywidualne pytania, problem akurat jest w klasie pierwszej i pani tern immer besser mit der Schule unter derung ist als die traditionelle Bildung w języku polskim i niemieckim. Zapytaliśmy, z wykonaniem danej czynności bądź przekazuje mu wszystko telefonicznie häuslichen BedingungenLARES: zurechtkom Niniejszy- ausschließlich materiał in polnischer służy Sprache.wyłącznie jak w czasiedo czytania. pandemii radzą Powielanie sobie szkoły potrzebują w jakikolwiek porady, to nasi nauczyciele sposób zabronione.– mówi Joanna Rasch. Małgorzata Wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. men. „Wenn ein Schüler eine indivi- Dabei ist es die deutsche Seite, die dar- i przedszkola stowarzyszenia Pro Liberis Si- online są dla nich dostępni i przekazu- sdak przyznaje, że czasem podczas na- duelleLARES: Frage hat Dieseoder eine Materialien Tätigkeit unter leidet.sind Aber lediglich unsere Lehrer zum küm Lesen- lesiae bereitgestellt.oraz Publiczny Zespół Przedszkolno Jegliche- ją im Vervielfältigung w odpowiedni sposób potrzebne ist strengstens uczania zdalnego untersagt. zdarzają się problemy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. problematisch findet beziehungsweise mern sich darum, dass die Schüler auch -Szkolny z nauczaniem języka niemieckiego informacje. Uważam, że w przypadku techniczne, przeładowana jest sieć, ale einen Ratschlag braucht, dann ist der deutsche Redewendungen und Begriffe jako języka mniejszości w Koźlu-Rogach. naszych placówek w zaistniałej sytuacji są to kłopoty, z którymi wszyscy jakoś zuständige Lehrer online erreichbar und in Verbindung mit dem jeweiligen The- procentuje samodzielność uczniów oraz sobie radzą. kann dem Schüler in geeigneter Weise ma lernen. Natürlich können sie aber radzą sobie, i to trzeba podkreślić, otwartość. A więc to, czego są u nas na- Raz w tygodniu nauczyciele z Koźla- nützliche Informationen zukommen zum Beispiel nicht die Aussprache der wyjątkowo dobrze, na tle innych uczani i dzięki czemu w domu ich mo- -Rogów spotykają się na telekonferen- lassen. Im Falle unserer Schulen kom- Schüler kontrollieren. Und dabei spre- placówek,A które borykają się z dostępem tywacja do nauki jest większa – uważa cji. – Wymieniamy się spostrzeżeniami, men in der jetzigenLARES: Situation meinerNiniejszy chen jamateriał nicht alle Eltern służy Deutsch wyłącznie und do sprzętu do czytania. czy brakiem umiejętności Powielanie Małgorzata w jakikolwiek Wysdak. Podobnego sposób zdania zabronione.dzielimy problemami. Pan z informatyki LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Meinung nach die Selbstständigkeit der können dementsprechend nicht helfen“, technicznych u nauczycieli. Opłaciły jest też Joanna Rasch: – Również jako nagrywa nam filmiki, które rozsyłamy SchülerLARES: sowie ihre Diese Offenheit Materialien gut zum so Joanna sind Rasch. lediglich zum Lesensię nie bereitgestellt. tylko wcześniejsze inwestycje Jegliche rodzic Vervielfältigung obserwuję, że dzieci coraz ist lepiej strengstens między sobą. Kupiliśmy untersagt. tablet graficzny, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tragen, also das, was ihnen bei uns w nowoczesne pomoce naukowe, ale radzą sobie z tą sytuacją. Słyszę to też żeby pani mogła „pisać na tablicy”, żeby beigebracht wird. Das steigert auch Schwierigkeiten meistern również kursy i szkolenia dla nauczy- od innych rodziców. Dzieci już wiedzą, dzieci widziały. Rozwiązań jest dużo, ihre Motivation, wenn es darum geht, Sowohl die Schulen von Pro Liberis cieli, związane z e-learningiem. że rano wstajemy i bierzemy się za lek- jeśli nauczyciele są kreatywni – a nasi zu Hause zu lernen“, findet Małgorzata Silesiae als auch die Schule in Cosel- cje, a potem jest czas wolny. Są coraz są. Myślę, że i rodzice, i nauczyciele Wysdak. Joanna Rasch ist ähnlicher Rogau haben keine Probleme mit der Stanęli na wysokości zadania bardziej samodzielne. są zadowoleni – mówi Joanna Rasch. Meinung: „Auch als Elternteil kann Ausrüstung. „Unsere Schule ist sehr Małgorzata Wysdak, prezes Pro Dobrze, bo wygląda na to, że e-szkoła ich beobachten, dassLARES: die Kinder Niniejszyimmer gut ausgestattet, materiał wenn służy es um wyłącznie Com- Liberis do Silesiae, czytania. jest dumna Powielanie przede Nauczanie w jakikolwiek zgodnie z planem sposób zabronione.zostanie z nami na dłużej. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. besser mit dieser Situation klarkommen. puter geht. Einige Lehrer haben sich wszystkim z nauczycieli w placówkach Zdalne nauczanie to wbrew pozo- Anna Durecka Das höreLARES: ich auch Diese von anderen Materialien Eltern. einen Laptopsind nachlediglich Hause ausgeliehen. zum Lesen stowarzyszenia. bereitgestellt. – Mamy młodą Jegliche i pręż- rom Vervielfältigung więcej pracy dla nauczyciela. ist strengstens – Współpraca: untersagt. Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Singen,LARES: Diese Materialien sind lediglichtanzen, zum Lesen bereitgestellt. Spaß Jegliche Vervielfältigung haben“ ist strengstens untersagt. Mit Karolina Trela, Deutschlehrerin im Kindergarten in Leschnitz, Autorin des Samstagskurs-Curriculums und Mama des 5-jährigen Filip, den sie zweisprachig erzieht, sprach Anna Durecka darüber, wie man Kindern zu Hause Deutsch vermittelt. Viele Eltern sind zurzeit mit ihren z ruchem to jedna z najlepszych me- Kindern zu Hause. Wie können sie tod nauki języka, co dostrzegam też LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dennoch sicherstellen,LARES: dass ihre KinderNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.na przykładzie swojego dziecka oraz genügend Kontakt mit der deutschen przedszkolaków, które uczę. Tak czy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SpracheLARES: haben? Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensowak moja dewiza untersagt. brzmi: nauka ję- Eigentlich kann man nie genug Kon- zyka powinna sprawiać przyjemność! takt mit einer Sprache haben. Es darf Nie należy tego robić z musu. Do nauki aber auch nicht zu viel auf einmal sein, polecam dwa przetestowane przez sie- vor allem, wenn die Kinder vorher nicht bie kanały na YouTube: „Kinderlieder zweisprachig aufgewachsen sind. Die von Volker Rosin” oraz „Kinderlieder Kinder sollten die deutsche Sprache zum Mitsingen und Mittanzen”. Jestem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auf spielerische Art LARES:und Weise lernen.Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.pewna, że każde dziecko, jak i każdy Eine zweisprachige Erziehung ist dabei rodzic, znajdzie na obu tych kanałach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. natürlichLARES: der Idealfall Diese – so Materialienmache ich sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenscoś dla siebie. Gdyuntersagt. się tak długo siedzi das bei unserem Sohn Filip, nach der w domu, jeszcze bardziej uczymy się Methode: Eine Person, eine Sprache. doceniać muzykę, taniec, ruch. A jeśli Er hat das Glück, dass nicht nur ich die można to na dodatek połączyć z nauką ganze Zeit Deutsch mit ihm rede, auch języka niemieckiego, to jest to coś wspa- in der Öffentlichkeit, sondern ebenso niałego! W internecie jest jeszcze wiele der Uropa, der mit uns wohnt. innych stron, które dostarczają inspiracji LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Aber was tun, wennLARES: die Kinder Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.do nauki języka niemieckiego w domu. nicht zweisprachig aufwachsen? Was Polecam dodatkowo stronę www.kin- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. machtLARES: man, wenn Diese man als Materialien Elternteil sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensderspiele-welt.de, untersagt. gdzie można znaleźć an seinen eigenen Deutschkenntnissen wiele pomysłów na różne czynności ma- zweifelt oder gar die deutsche Sprache nualne, opowiadań, gier dostosowanych nicht wirklich kennt? Wie geht man das do stopnia rozwoju dziecka i różnych dann an? grup wiekowych. Da ist es vor allem wichtig, dass man Co jest najważniejsze, gdy jako ro- keinen Druck auf die Kinder ausübt dzice staramy się zainteresować dziecko und die Sache spielerisch angeht. Das nauką języka niemieckiego w domu? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geht auch, wenn dieLARES: Eltern die Niniejszy deut- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Najważniejsze jest to, aby nie zmuszać sche Sprache nicht so gut oder fast gar dzieci do nauki języka niemieckiego, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nicht beherrschen.LARES: DieseMan könnte Materialien mehrere sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstrzeba im tylko untersagt. dawać zachęty, uczyć Spiele vorschlagen – meistens hat je- je języka tak, aby się dobrze bawiły der von uns bestimmt einige zu Hause, i odczuwały radość. Jeśli pojawi się za- und natürlich kann man auch selber interesowanie, jeśli nadejdzie moment, welche basteln. Am einfachsten geht gdy dziecko naprawdę nabierze ocho- Memory auf Deutsch. Oft hat man ja ty, wówczas trzeba z tego skorzystać LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fertige Bildkarten, dieLARES: man den Kindern Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.i jak najwięcej pokazać, pograć, dać auf Deutsch erklären kann, auch wenn Ihren Sohn Filip erzieht Karolina Trela zweisprachig. Foto: privat do słuchania. Tak, aby dziecko miało man nicht gut Deutsch spricht – man w ogóle kontakt z językiem niemieckim. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kann jaLARES: im Wörterbuch Diese nachschlagen, Materialien Dassind Wichtigste lediglich ist, zum das LesenIch bereitgestellt.habe den Eltern meiner Jegliche Kinder ponować Vervielfältigung szereg gier i zabaw, z którychist strengstens A w przypadku untersagt. dzieci, które po prostu es den Kindern vorsprechen und sie Kind nicht zu zwingen, im Kindergarten auch am Anfang des większość każdy z nas ma z pewnością nigdy nie mają ochoty, jest oczywiście wiederholen es. Wenn alle Bilder be- E-Learnings gesagt: „Ich würde mich w domu, wszystkie też można oczywi- stary trik – choć nie za dobry od stro- sprochen wurden, geht man zum Spiel die deutsche Sprache freuen, wenn sich die Kinder nach ście wykonywać samodzielnie w wa- ny pedagogicznej – polegający na tym, über. Nach jedem richtig aufgedeckten zu erlernen. Man soll dieser Zeit an ein paar der Lieder, die runkach domowych. Najprościej jest aby po prostu włączać niemieckie bajki Paar sagt das Kind, wie es auf Deutsch wir gemeinsam gesungen haben, er- grać w memory po niemiecku. Prze- animowane, które dzieci lubią oglądać. heißt. Die Eltern müssen natürlich ihnen nur Anregungen innern oder vielleicht noch ein paar ważnie mamy w domu gotowe karty Wtedy przynajmniej będą słyszały po- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auf die Richtigkeit achten.LARES: Wenn Niniejszy man materiałgeben, um die służy Sprache wyłącznie Wörter do kennen, czytania. die sie im Powielanie Kindergar- z ilustracjami, w jakikolwiek których treść sposób można zabronione.prawną wymowę i być może zapamiętają kein Memory-Spiel zu Hause hat, kann mit Spiel und Spaß ten aufgeschnappt haben“. Das reicht dzieciom objaśnić po niemiecku, na- kilka słów. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. man esLARES: einfach basteln Diese – entweder Materialien aus sind lediglich zum Lesenvollkommen. bereitgestellt. Jeglichewet Vervielfältigung jeśli się nie zna dobrze tego ist języka strengstens Ja też rodzicom untersagt. moich przedszkola- Prospekten jeweils zwei gleiche Sachen zu vermitteln. – można przecież zajrzeć do słowni- ków na początku zdalnego nauczania ausschneiden – ungefähr 10 Paare zum Śpiew, taniec, dobra zabawa ka, a potem powiedzieć dzieciom, by powiedziałam, że cieszyłabym się, gdyby Anfang, oder einfach Bilder von Dingen powtórzyły. Po omówieniu wszystkich dzieci po tym czasie pamiętały któreś ausdrucken, deren Bezeichnungen wir O nauczaniu dzieci języka niemieckiego ilustracji przechodzimy do samej gry. z piosenek, które wspólnie śpiewaliśmy, den Kindern beibringen möchten. Die Kanäle bei YouTube: „Kinderlieder von w domu z Karoliną Trelą, nauczycielką języ- Po prawidłowym odkryciu każdej pary czy może jeszcze znały kilka słów, które Bilder kleben wir auf Blätter auf – vier- Volker Rosin“ und „Kinderlieder zum ka niemieckiego w przedszkolu w Leśnicy, dziecko mówi, co to jest, po niemiecku, zasłyszały w przedszkolu. To najzupeł- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. eckige, die man mit denLARES: Kids dann Niniejszy erst Mitsingen materiał und Mittanzen“. służy Auf wyłącznie beiden autorką do programu czytania. nauczania niemieckich Powielanie kur- a rodzice w jakikolwiek zwracają uwagę nasposób kwestię zabronione.niej wystarczy. q einmal ausschneidet. findet jedes Kind, wie auch jedes El- sów sobotnich oraz mamą 5-letniego Filipa, poprawności. Jeżeli nie mamy w domu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ÄhnlichLARES: kann man Diese mit den Materialien Kindern ternteil, sind etwas lediglichfür sich – da bin zum ich mir Lesen którego bereitgestellt. wychowuje dwujęzycznie, rozmawiaJegliche gry Vervielfältigung memory, można ją po prostu ist wyko strengstens- untersagt. auch Domino spielen. Man kann ent- sicher! In der Zeit, in der man so viel Anna Durecka. nać samemu – albo wycinając z gazet er noch nach Inspirationen für weder ein fertiges Spiel nehmen oder zu Hause sitzt, lernt man Musik, Tanz po dwie jednakowe rzeczy, na początek W„Deutschstunden“ zu Hause ein eigenes herstellen. Sehr schnell und Bewegung noch mehr zu schätzen. Obecnie wielu rodziców jest w domu mniej więcej dziesięć par, albo najzwy- sucht, der kann auch auf die virtuelle kann man auch bei jedem Spiel, beim Und wenn man das noch mit dem Er- ze swoimi dziećmi. Wiele tych malu- czajniej drukując takie ilustracje, któ- Pinnwand von Karolina Trela schauen. Puzzeln oder Bauklötze bauen, die lernen der deutschen Sprache verbinden chów uczyło się w przedszkolu języka rych nazw chcielibyśmy dzieci nauczyć. Dort veröffentlicht die Deutschlehrerin deutsche Sprache mit einbringen, in- kann, dann ist das doch wunderbar! Im niemieckiego. Jak rodzice mogą zapew- Ilustracje naklejamy na kartki – czwo- viele Inhalte zum Deutschlernern für LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dem man zum BeispielLARES: den Kindern Niniejszy Internet materiał gibt es viele służySeiten, die wyłącznie Inspi- nić dzieciom do czytania. dostatecznie dużo Powielanie kontak- rokątne, w jakikolwiek które wpierw wycinamy sposób wraz zabronione.Kleinkinder. Dazu mehr unter: https:// die Namen aller Farben sagt und dann rationen zum Deutschlernen zu Hause tu z językiem niemieckim? z dziećmi. padlet.com/karolinjokiel/o3au7d9w- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. die KinderLARES: fragt: „WelcheDiese Farbe Materialien ist das geben. sindIch empfehle lediglich noch die Seitezum www. LesenWłaściwie bereitgestellt. to kontaktu z językiem Jegliche ni- Podobnie Vervielfältigung można też z dziećmi ist grać strengstens penc oder der untersagt. einfach mit dem QR denn?“ Auch, wenn die Kinder auf Pol- kinderspiele-welt.de mit vielen Bastel gdy nie jest dość, aczkolwiek nie może w domino. Można albo wziąć gotową – Code. nisch antworten, macht das nichts. Die ideen, Erzählungen und kindgerechten go być zbyt dużo naraz, zwłaszcza jeśli grę, albo zrobić własną. Bardzo szybko Eltern können weiterhin auf Deutsch sowie verschiedenen Altersgruppen an- dziecko wcześniej nie wychowywało się też można, grając w każdą grę, tworząc ażdy, kto chciałby znaleźć kolejne sagen: „Ja! Stimmt – es ist rot.“ Natür- gepassten Spielen. dwujęzycznie. Dzieci powinny uczyć układanki, budując z klocków, przemy- Kinspiracje dotyczące „lekcji języ- lich funktioniert das auch bei anderen Was ist das Wichtigste, wenn man als się języka niemieckiego w formie zaba- cać język niemiecki, na przykład podając ka niemieckiego” w domu, może też Gesprächen so, wie z. B.: „Gibst Du mir Mutter oder Vater versucht, das Kind wy, przy czym ideałem jest oczywiście dzieciom nazwy wszystkich kolorów, spojrzeć na wirtualną tablicę Karoliny bitte dein Auto, dein Buch etc.“ Das sind zu Hause für die deutsche Sprache zu wychowanie dwujęzyczne. Tak właśnie a potem pytając dzieci: „Welche Farbe Treli, na której publikuje wiele treści LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. alles nur Beispiele, gedachtLARES: als Anregung Niniejszy begeistern? materiał służy wyłącznierobię wdo przypadku czytania. naszego Powielanie syna Filipa, ist das?”. w jakikolwiek Nawet jeśli dziecko sposób odpowie zabronione.z zakresu nauczania małych dzieci ję- für die Tage zu Hause, in denen man Das Wichtigste ist, das Kind nicht trzymając się metody „jedna osoba, je- po polsku, nic nie szkodzi, wówczas ro- zyka niemieckiego. Więcej informacji LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den KindernLARES: mehr Diese deutsche Materialien Wörter zu zwingen, sind die lediglich deutsche Sprache zum zuLesen den język”. bereitgestellt. On ma to szczęście, Jegliche że nie dzic Vervielfältigung może kontynuować po niemiecku, ist strengstens na ten temat można untersagt. uzyskać na stronie vermitteln will. erlernen. Man soll ihm nur Anregungen tylko ja rozmawiam z nim przez cały mówiąc: „Stimmt – das ist rot”. Oczywi- https://padlet.com/karolinjokiel/o3au- Wie kann man die deutsche Sprache geben, um die Sprache mit Spiel und czas po niemiecku, także w przestrzeni ście można to powiedzieć inaczej, moż- 7d9wpenc lub po prostu wprowadza- sonst noch in den Alltag der Kinder zu Spaß zu vermitteln. Wenn das Interes- publicznej, lecz także pradziadek, który na też np. tak oto podawać nazwy przed- jąc następujący kod QR: Hause einbauen? se da ist, wenn der Zeitpunkt kommt, z nami mieszka. miotów: „Gib mir dein Auto, dein Buch” Eine gute Idee ist es, deutschsprachige an dem das Kind richtig Lust hat, dann Ale co robić, jeśli dzieci nie są wycho- itp. To są oczywiście tylko przykłady, Lieder zu hören, während sich die Kin- sollte man dabei bleiben und möglichst wywane dwujęzycznie? Co robić, jeśli ukazujące, jak można spędzić w domu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der alleine beschäftigen.LARES: So verbindet Niniejszy viel zeigen, materiał spielen und służy zum Hören wyłącznie ge- będąc do rodzicem, czytania. wątpi się Powielanie we własną dni, w czasie jakikolwiek których chcielibyśmy sposób na- zabronione. sich ja auch die moderne Technik mit ben. So, dass das Kind mit der deutschen znajomość języka niemieckiego czy uczyć dzieci więcej niemieckich słów. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LernenLARES: – also YouTube-Videos Diese Materialien den Kin- Sprache sind überhaupt lediglich Kontakt hat.zum Wenn Lesen wręcz bereitgestellt. tak naprawdę nie zna Jeglichesię tego Jak Vervielfältigung jeszcze można zapewnić ist dzie strengstens- untersagt. dern einschalten und mit ihnen dazu es Kinder gibt, die egal wann, einfach języka? Jak poradzić sobie z taką sy- ciom kontakt z językiem niemieckim tanzen. Bewegungslieder sind eine der nie Lust haben, da gibt es natürlich den tuacją? na co dzień w domu? besten Lernmethoden einer Sprache. alten Trick – ich weiß, dass es aus pä- Ważne jest przede wszystkim to, aby Dobrym pomysłem jest też włączanie Das sehe ich auch am Beispiel meines dagogischer Sicht nicht unbedingt gut po pierwsze nie wywierać presji na dzie- piosenek po niemiecku, podczas gdy Kindes und der Kindergartenkinder, die ist – einfach deutsche Zeichentrickfilme, ci i podejść do sprawy w konwencji za- dzieci same się czymś zajmują, podob- ich unterrichte. Meine Devise ist sowie- die die Kinder gerne schauen, einzu- bawowej, co można zrobić także w sytu- nie jak łączenie nowoczesnej techniki LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. so: Das Lernen einerLARES: Sprache soll Niniejszy Spaß schalten. materiał Da hören sie służy zumindest wyłącznie die acji, jeśli do rodzice czytania. nie znają Powielaniedobrze albo z nauką w jakikolwiek– czyli np. włączanie sposób dzieciom zabronione. machen! Es soll kein Muss sein. Hierfür richtige Aussprache und merken sich prawie w ogóle języka niemieckiego. filmików z YouTube, do których można LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. empfehleLARES: ich zwei derDiese von mir Materialien getesteten vielleicht sind ein paarlediglich Wörter. zum LesenW takim bereitgestellt. przypadku można by Jegliche zapro- też Vervielfältigungz nimi tańczyć. Łączenie piosenek ist strengstens untersagt.

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenJubilä bereitgestellt.um Jubileusz Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.der Zeitung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensder Deutschen untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Aus dem Archiv in Polen or einer Woche Vschmückte zum 30. Jubiläum die allererste LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Ausgabe unserer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zeitung die Titelseite. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Heute folgt das LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Titelblatt der Ausgabe vom 16. Oktober 1991, unter dem wenige Monate nach der Zeitungsgründung geänderten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.neuen Namen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Oberschlesische LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Zeitung“. Die damals LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bevorstehenden Parlamentswahlen spielen darin eine wichtige Rolle. So kommen nicht nur die Spitzenkandidaten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.zum Sejm – Henryk LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kroll und zum LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Senat – Prof. Gerhard LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bartodziej zu Wort. Interessant darüber hinaus ist die Liste aller Kandidaten der Deutschen Minderheit, die damals nicht nur aus Oberschlesien, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.sondern auch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aus Breslau, und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Warschau zum LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sejm kandidierten. Letztendlich war die deutsche Minderheit in der ersten Legislaturperiode (1991-1993) mit sieben LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Abgeordneten und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. einem Senator im LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Parlament vertreten. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ein Ergebnis, das die Deutschen in Polen nie wieder erreicht haben.

ydzień temu Tz okazji jubileuszu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.30-lecia naszej gazety LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stronę tytułową LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.ozdobiła okładka jej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pierwszego wydania. Dziś prezentujemy wydanie opublikowane 16 października 1991 roku pod zmienionym LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.kilka miesięcy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. po powstaniu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.gazety tytułem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Oberschlesische Zeitung”. Na łamach tego numeru ważną rolę odgrywają zbliżające się w tym czasie wybory LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.parlamentarne. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Przy tej okazji nasi koledzy rozmawiają LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.z czołowymi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kandydatami mniejszości niemieckiej do Sejmu (Henrykiem Krollem) i Senatu (prof. Gerhardem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Bartodziejem). LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Interesująca jest przy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.tym lista wszystkich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kandydatów MN, którzy startowali wtedy do Sejmu nie tylko z Górnego Śląska, lecz także z Wrocławia, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Szczecina i Warszawy. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. W efekcie w pierwszej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.kadencji (1991–1993) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mniejszość niemiecką reprezentowało w parlamencie aż siedmiu posłów i jeden senator! Takiego wyniku LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Niemcom w Polsce LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nigdy później nie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.udało się osiągnąć. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. DasLARES: Diese MaterialienAllensteiner sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Kasernopolis Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Über die Kasernen in Allenstein sprach Uwe Hahnkamp mit Rafał Bętkowski vom Museum der Moderne, der Führungen zur Geschichte der Kaser- nen anbietet und über das ehemalige Dragonerregiment ein Buch verfasst hat. Herr Bętkowski, zu der Zeit, als das „Hohe Tor“ Garnisonsmagazin war, gab es schon viel Militär in Allenstein. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ab wann aber begannLARES: Allenstein, Niniejszy eine materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Stadt der Kasernen „Kasernopolis“ zu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. werden?LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die Zeit ist das letzte Viertel des 18. Jahrhunderts. Wie ich feststellen konnte, wurde Allenstein das erste Mal im Jahr 1777 Garnisonsstadt. Der Reihe nach waren hier das XI. Garnisonsregiment (v. Ingersleben/ v. Berrenhauer), das LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 10. Dragoner-RegimentLARES: v. Rosenbruch, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. das 10. (Wolkische) Husaren-Regiment LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. und dasLARES: „Depot“ desDiese 1. Bataillons Materialien des sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bosnier-Regiments v. Günther stationiert. Die Stadt an der Alle war seinerzeit keine Stadt der Kasernen – die ganze Stadt wurde, wenn man so will, zu einer Kaserne. Damals umgab sie Rekrutenvereidigung 1911 noch ein geschlossener Ring von Ver- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. teidigungsmauern.LARES: Vor den NiniejszyToren materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniewtedy w miastem jakikolwiek koszar – można sposób powie- zabronione.się siedzibą sztabu nowo utworzonego standen Schlagbäume und Wächter- dzieć, że całe miasto stało się koszarami. XX Korpusu Armijnego – było rów- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. häuschen.LARES: Die Soldaten Diese waren Materialien in Woh- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheW tymVervielfältigung czasie okalał je jeszcze ist zwarty strengstens ne rangą wobec untersagt. takich ośrodków jak nungen einquartiert, die Musterungen pierścień murów obronnych, a przed Królewiec, Gdańsk czy Poznań. Dzięki und Heeresschauen fanden auf dem bramami stały szlabany i budki straż- wojsku miasto wzbogaciło się i rozwi- Marktplatz statt. Die Hauptwache und nicze. Żołnierze byli zakwaterowani nęło. Garnizon zapewniał wielu oso- der Offiziersklub befanden sich im Rat- w mieszkaniach, a pobory rekrutów bom cywilnym chleb i pracę. Niemniej haus, es entstanden auch ein Lazarett, i przeglądy wojska odbywały się na ryn- obecność większej liczby wojska miała Magazine und Stallungen. Die Garni- ku. Główna komenda i klub oficerski też swoje ciemne strony – o żołnierzach sonsepisode der friderizianischen Zeit znajdowały się w ratuszu, powstał też uczestniczących w bójkach i napadach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dauerte nicht lange LARES:– sie endete Niniejszy 1795. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanielazaret, w jakikolwiekmagazyny i stajnie. sposób Epizod zabronione.informowała prasa w codziennej „Kro- Garnisonsstadt wurde Allenstein dann garnizonowy czasów fryderycjańskich nice wypadków”. Mieliśmy też w Olszty- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wiederLARES: zu Zeiten von Diese Kaiser MaterialienWilhelm I., sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichenie Vervielfältigungtrwał długo, zakończył się istw 1795 strengstens nie ogromną aferę untersagt. z udziałem wyższych im Jahr 1884. Das war mit dem Projekt roku. Miastem garnizonowym Olsztyn wojskowych (sprawa zamordowania der Umgestaltung der Stadt zu einem stał się ponownie w okresie panowania majora v. Schönebecka). Eisenbahnknotenpunkt verbunden. Die cesarza Wilhelma I, dokładnie w roku Czy także po wojnie Olsztyn był mia- Rafał Bętkowski vor dem Eingang zum Museum der Moderne Fotos: Uwe Hahnkamp Bahnlinien sollten von hier aus in sechs 1884, co miało związek z projektem stem koszar? verschiedene Richtungen laufen, um den Im Jahr 1927 wurde mit einem für die damalige Zeit przekształcenia miasta w węzeł kolejo- Po przegranej I wojnie światowej Transport des Heeres zu erleichtern. ungewöhnlichen Schwung realisiert: wy. Linie kolejowe miały stąd biec w sze- ograniczenia wprowadzone mocą trakta- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Im Moment der InbetriebnahmeLARES: Niniejszy der materiałerhielten die służy alten wyłączniedie Kasernengebäude do czytania. erhielten Powielanie einen ściu wkierunkach, jakikolwiek aby ułatwić sposób transport zabronione.tu wersalskiego zredukowały liczebność Bahn war Allenstein ein kleines, 5.000 Kavalleriekasernen Verputz aus roten Verblendziegeln ge- wojska. W momencie otwarcia kolei wojsk lądowych w Niemczech do 100 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EinwohnerLARES: zählendes Diese Städtchen. Materialien Im neuesind Gebäude lediglich – man zum Lesenschmückt bereitgestellt. mit Graffitos und individuellJegliche Olsztyn Vervielfältigung był niewielkim miasteczkiem, ist strengstens tys. zawodowych untersagt. żołnierzy Reichswehry. Jahr 1884 überschritt ihre Zahl 10.000. ausgeführten Metallplastiken. liczącym 5 tys. mieszkańców. W roku Wiele miast utraciło swoje garnizony, Die Stadt begann zu wachsen, die Pläne nannte sie damals Wie werden die Gebäude der ehe- 1884 ich liczba przekroczyła 10 tys. w Olsztynie natomiast garnizon miał po- zu Bahn und Armee waren schließlich sogar die schönsten maligen Kasernen heute bzw. nach der Miasto zaczęło się rozrastać, ostatecznie zostać. W roku 1924 garnizon tworzyły: bekannt. Das zog neue Einwohner und Nutzung durch das Militär genutzt? znane były plany dotyczące kolei i armii, sztab I Dowództwa Piechoty, II (Pruski) Unternehmer hierher. Kasernen Deutschlands. Solange Allenstein Garnisonsstadt co przyciągnęło nowych mieszkańców Pułk Piechoty, III Dywizja I (Pruskie- Welche Einheiten waren seit dieser war, wurden die Kasernengebäude von i przedsiębiorców. go) Pułku Artylerii, baterie nr 7, 8, 9, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zeit in Allenstein stationiert?LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieden Soldaten do czytania. genutzt. Das ProblemPowielanie be- Jakie w jednostkijakikolwiek stacjonowały sposób od tego zabronione.II (Pruski) Pułk Zmechanizowany – In der wilhelminischen Zeit waren gann mit dem Abzug des Militärs aus czasu w Olsztynie? sztab, III i V Szwadron, II Kompania LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. alle grundlegendenLARES: Diese Gattungen Materialien des Hee- len und sind Heeresämtern lediglich – darunter zum auch Lesen Allenstein bereitgestellt. in den 90er Jahren Jegliche des 20. W Vervielfältigung epoce wilhelmińskiej w Olsztyist strengstens- I (Pruskiego) Oddziału untersagt. Zmechanizowa- res in Allenstein stationiert. Am Ende höhere. Im Jahr 1912 wurde die Stadt Jahrhunderts. Viele Kasernengebäude, nie stacjonowały wszystkie zasadnicze nych Sił Zbrojnych. Były to więc nadal des 19., zu Beginn des 20. Jahrhunderts Sitz des Stabs des neu geschaffenen 20. die von der Stadt übernommen wurden, rodzaje wojsk lądowych. Na przełomie podstawowe rodzaje wojsk lądowych, waren das die Infanterie (Regimenter Nr. Armeecorps – es war also ebenbürtig verwandelten sich in Leerstand, für den XIX i XX wieku były to: piechota (pułki dla których bazą były w zasadzie już 150 und 151), die Artillerie (Regiment mit Zentren wie Königsberg, Danzig niemand eine Idee hatte. Dieser Zustand nr 150 i nr 151), artyleria (pułk nr 73) istniejące, pobudowane „za Willema” Nr. 73) und die Kavallerie (Dragonerre- oder Posen. Dank des Militärs wurde war für die Kasernengebäude sehr un- oraz kawaleria (pułk dragonów nr 10). koszary, ale powstały też nowe obiekty. giment Nr. 10). Direkt vor dem Ersten die Stadt reich und entwickelte sich. Die günstig, viele von ihnen besitzen näm- Tuż przed wybuchem I wojny światowej W roku 1927 dawne koszary kawalerii LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Weltkrieg erhielt AllensteinLARES: auch Niniejszy einen Garnison materiał gab vielen Zivilisten służy Brotwyłącznie und lich historischen do czytania. Wert. Das Powielaniebegann sich Olsztyn w jakikolwiekotrzymał też lotnisko sposób oraz bazę zabronione.otrzymały nowe budynki – nazywano je Flughafen sowie eine Basis für Luftschif- Arbeit. Die Anwesenheit einer größeren langsam zu ändern – einige der Kaser- dla sterowców. W roku 1914 Olsztyn podówczas nawet najpiękniejszymi ko- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. fe. Im LARES:Jahr 1914 hatte Diese Allenstein Materialien neun Zahl an sind Militär lediglich hatte jedoch zumauch ihre Lesen nen wurden bereitgestellt. zu Wohnungen umgebaut, Jegliche miał Vervielfältigung dziewięć koszar, każdy batalion ist strengstens szarami Niemiec. untersagt. Takim mianem należy Kasernen, jedes Bataillon besaß eine dunklen Seiten – über Soldaten, die an in anderen siedelten sich Firmen, Ge- posiadał własne. Kolejne koszary prze- wszakże określać koszary wybudowane eigene. Eine weitere Kaserne, die für Schlägereien und Überfällen teilnah- schäftsräume, Restaurants oder Ämter znaczone na potrzeby pułku ciężkiej ar- w latach 1937–1939 mieszczące się przy das Regiment der schweren Artillerie men, berichtete die Presse in der tägli- an. Viele Objekte wurden dabei schöner, tylerii były dopiero w budowie. Oddział alei Warszawskiej. Projekt zrealizowano bestimmt war, wurde erst gebaut. Die chen „Chronik der Unfälle“. Wir hatten andere jedoch unterliegen weiterhin der straży bazy sterowców w Dywitach miał z niezwykłym jak na owe czasy rozma- Wachmannschaft der Luftschiffbasis in in Allenstein auch eine riesige Affäre Devastation. Es lässt sich nicht leugnen, własny budynek koszarowy, mieszczący chem, budynki koszarowe otynkowa- Diwitten hatte einen eigenen Kasernen- (der Mord an Major v. Schönebeck), in dass das weiterhin ein großes Problem się obok hali dla sterowców. Wspomnieć no czerwoną cegiełką zdobioną graffiti LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bau neben der Halle LARES:für die Luftschiffe. Niniejszy die höhere materiał Militärs verwickelt służy wyłączniewaren. ist – ehemalige do czytania. Militärgebäude Powielanie lassen należy w także jakikolwiek o tym, że wojsko sposób dyspono- zabronione.i indywidualnie wykonanymi rzeźbami Ebenso muss daran erinnert werden, War Allenstein auch nach dem Krieg sich nämlich nicht ohne Verluste für die wało też własnymi obiektami, np. strzel- z metalu. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dass dasLARES: Heer auch Diese über eigene Materialien Objek- eine Stadt sind der lediglich Kasernen? zum LesenKulturlandschaft bereitgestellt. der Stadt abreißen. Jegliche Die nicami, Vervielfältigung magazynami, ujeżdżalniami, ist strengstens W jaki sposób untersagt. budynki dawnych te wie Schießstände, Magazine, Reit- Nach dem verlorenen Ersten Welt- Garnisonsgeschichte Allensteins stellt łaźniami, własnymi zakładami prowian- koszar są wykorzystywane obecnie, bahnen, Bäder, eigene Proviant- und krieg reduzierten die Begrenzungen einen Teil der historischen Identität der towymi i pralniczymi. Największa liczba po okresie korzystania z nich przez Wäschereibetriebe verfügte. Die größte des Versailler Vertrags die Zahl des Stadt dar, die wir nicht vergessen sollten. wojska miała stacjonować w Olsztynie wojsko? Zahl an Militär soll während des Kriegs Heeres in Deutschland auf 100.000 podczas wojny. W roku 1916 miasto Budynki koszarowe były wykorzy- in Allenstein stationiert gewesen sein. Berufssoldaten der Reichswehr. Viele Olsztyńskie Kasernopolis liczyło już 41 500 mieszkańców, z któ- stywane dopóty, dopóki Olsztyn był Im Jahr 1916 zählte die Stadt bereits Städte verloren ihre Garnisonen, in rych jedna czwarta (10 700) to personel miastem garnizonowym. Problem zaist- 41.500 Einwohner, wovon ein Viertel Allenstein jedoch sollte sie bleiben. O koszarach w Olsztynie z Rafałem Bętkowskim wojskowy. niał wraz z odejściem wojska z Olsztyna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. (10.700) AngehörigeLARES: der Armee Niniejszywaren. Im Jahr materiał 1924 bildeten służy die Garnison wyłącznie z Muzeum do Współczesności, czytania. który Powielanie oprowadza Jakie w jakikolwiekskutki miała tak duża sposób liczba zabronione.w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Welche Folgen hatte die große Zahl der Stab des Infanterieführers I, das 2. zwiedzających, opowiadając o historii koszar, żołnierzy w mieście? Wiele budynków, które zostały przejęte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der SoldatenLARES: in der Diese Stadt? Materialien(Preußische) sind lediglichInfanterieregiment, zum die Lesen oraz jest bereitgestellt. autorem książki o dawnym Jegliche Pułku Niegdyś Vervielfältigung członków sił zbrojnych ist moż strengstens- przez władze miasta,untersagt. przemieniło się Angehörige des Heeres waren einst III. Division des 1. (Preußischen) Ar- Dragonów, rozmawia Uwe Hahnkamp. na było na co dzień widzieć na ulicach. w pustostany, na które nikt nie miał po- auf den Straßen ein alltäglicher Anblick. tillerieregiments 7., 8., 9. Batterie, das Były to nie tylko maszerujące oddziały, mysłu. Taki stan był bardzo niekorzystny Das waren nicht nur marschierende 2. (Preußische) Fahrregiment – Stab, W okresie, gdy Wysoka Brama peł- lecz także liczne osoby w mundurach, dla budynków koszarowych, z których Abteilungen, sondern auch zahlreiche 3. und 5. Schwadron, 2. Kompanie niła funkcję magazynu garnizonowe- które spotykało się w restauracjach, skle- wiele ma wartość zabytkową. Sytuacja Personen in Uniformen, die man in der 1. (Preußischen) Abteilung der go, w Olsztynie było już dużo wojska. pach czy parkach. Nie tylko żołnierze zaczęła się powoli zmieniać – niektóre Restaurants, Läden und Parks sehen mechanisierten Streitkräfte. Es waren Od kiedy jednak Olsztyn zaczął prze- nadawali miastu specyficzny koloryt, z koszar zostały przebudowane na cele LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. konnte. Nicht nur dieLARES: Soldaten Niniejszyverlie- also auch materiał weiterhin die służy grundlegenden wyłącznie istaczać do się czytania. w miasto koszar, Powielanie czyli „Ka- dzięki w któremu jakikolwiek Olsztyn uzyskał sposób przy- zabronione.mieszkalne, w innych zaś ulokowano hen der Stadt das spezifische Kolorit, Heeresgattungen. Ihre Basis waren im sernopolis”? domek „Kasernopolis”. Zwykli żołnie- firmy, biura, restauracje czy urzędy. Przy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dank dessenLARES: Allenstein Diese den SpitznamenMaterialien Prinzip sind die bereits lediglich existierenden, zum „unter Lesen Tym bereitgestellt. okresem jest ostatnie Jeglichećwierć- rze Vervielfältigungbyli zakwaterowani w koszarach, ist strengstens tej okazji wiele untersagt. obiektów wypiękniało, „Kasernopolis“ erhielt. Einfache Solda- Willem“ gebauten Kasernen, aber es wiecze XVIII stulecia. Jak zdołałem natomiast dowodzący nimi oficerowie inne jednak w dalszym ciągu ulegają ten waren in Kasernen einquartiert, die entstanden auch neue Objekte. Im Jahr stwierdzić, miastem garnizonowym zajmowali mieszkania w eleganckich dewastacji. Nie da się zaprzeczyć, że jest sie befehligenden Offiziere hingegen 1927 erhielten die alten Kavallerieka- Olsztyn stał się po raz pierwszy w roku domach w jednej z nowych części to nadal duży problem, gdyż byłych beanspruchten Wohnungen in eleganten sernen neue Gebäude – man nannte sie 1777. Kolejno stacjonowały tu: XI Pułk miasta. Istniały mniejsze miasteczka budynków wojskowych nie można Häusern in einem neuen Teil der Stadt. damals sogar die schönsten Kasernen Garnizonowy (im. Ingerslebena / im. od Olsztyna, w których było procentowo wyburzyć bez uszczerbku dla pejzażu Es existierten kleinere Städtchen als Al- Deutschlands. Als solche sollte man Berrenhauera), X Pułk Dragonów im. więcej wojska. Wyróżnikiem Olsztyna kulturowego miasta. Dzieje garnizonu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lenstein, die prozentualLARES: mehr ArmeeNiniejszy jedoch materiał eher die in den służy Jahren 1937-1939 wyłącznie Rosenbrucha, do czytania. X Pułk Huzarów Powielanie oraz była wduża jakikolwiek liczba ośrodków dowodzenia sposób zabronione.w Olsztynie stanowiły bowiem część hatten. Das, was Allenstein auszeichnete, errichtete Kaserne in der heutigen aleja „arsenał” I Batalionu Pułku Bośniaków i urzędów wojskowych, w tym wyższe- tożsamości historycznej miasta, o której LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. war dieLARES: große Zahl Diese an Kommandostel Materialien- Warszawska sind bezeichnen. lediglich Das zum Projekt Lesen im. Günthera. bereitgestellt. Miasto nad Łyną Jegliche nie było go szczebla.Vervielfältigung W roku 1912 miasto ist stało strengstens nie powinniśmy untersagt. zapominać. q

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchlesie bereitgestellt.n śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Leschnitz: Restaurierung der Orgel ist angelaufen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. RettungLARES: Diese Materialien sindfür lediglich die zum Lesen bereitgestellt.Leschnitzer Jegliche Vervielfältigung istOrgel strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zum Jahresende 2019 wurden Orgel und Prospekt aus der Leschnitzer Das Prospekt der Orgel hingegen Pfarrkirche in ihre Einzelteile zerlegt und in die Werkstätten nach Leu- wird der notwendigen Konservierung und Restaurierung in der Werkstatt ber (Lubrza) und Neisse (Nysa) gebracht. Die erste Etappe des Projektes der Firma „Konserwacja Dzieł Sztuki „Restaurierung der Leschnitzer Orgel“ war damit geschafft. A. M. Barski“ in Neisse (Nysa) unter- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.zogen. Bis heute wurden die Elemente LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. n der Stadtkirche von Leschnitz ver- Die Orgel soll am von Schmutz und Staub sowie Überma- sah überLARES: fast 100 Diese Jahre eine Materialien Orgel der 15.sind November lediglich 2020, zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenslungen befreit, anschließenduntersagt. desinfiziert LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. FirmaI Schlag und Söhne ihren Dienst. und einer Desinsektion (Vernichtung Im Jahr 1995 musste sie auf Grund von zum 300. Kirchenju- tierischer Schädlinge) unterzogen. erheblichen Schäden, bedingt durch die biläum, das erste Mal Danach hat man sie imprägniert und lange Zeit ohne Restauration, außer Be- die Haftung der Polychromie an der trieb genommen werden. 2014, in Vor- wieder erklingen. Oberfläche wiederhergestellt. Aktuell bereitung auf das 120jährige Bestehen werden an den einzelnen Holzverzierun- der Orgel, gründeteLARES: sich deshalb Niniejszy aus materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.gen vorhandene Schäden beseitigt und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mitgliedern des Kirchenvorstandes und Dekorteile erneuert. Nach Abschluss der BürgernLARES: von Leschnitz Diese ein Initiativkreis, Materialien reicht. sindAnfang lediglichOktober 2019 erhieltzum das Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensMaßnahmen erfolgtuntersagt. wieder der Auf- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der sich die Rettung der Orgel als Ziel CSB die Mitteilung, dass die Mittel für bau des Instrumentes in der Leschnitzer gesetzt hat. die Restaurierung der Orgel zur Verfü- Pfarrkirche. gung stehen, ein Zuwendungsbescheid Beim Treffen der Initiativgruppe am Hilfe von Freunden erarbeitet und dieser dann zeitnah dem Hier in der Werkstatt der Firma „Kamerton s.c.“ in Leuber. Das Team um Handwerksmeister Wiesław Jeleń, Inhaber 13. März 2020 bat Pfarrer Pasieka alle Seit über 20 Jahren verbindet das Antragsteller zugehen wird. Am 16. Ok- der Firma, arbeitet an der Restaurierung der Elemente des Versorgungssystems: d.h. Gebläse, Schalldämpfer, Beteiligten, in ihrem Engagement nicht Christlich-Soziale Bildungswerk Sach- tober 2019, dem Festtag der heiligen Lufteinlassregler, schalldämmende Verkleidung des Gebläses. nachzulassen. Auch die geplanten Ak- sen e. V. (CSB) und dieLARES: Stadt Leschnitz Niniejszy Hedwig, materiał der Patronin służy Schlesiens, wyłącznie über- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tionen, bei denen Schüler Zeitzeugen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. (Leśnica) eine freundschaftliche und reichten die polnischen Initiatoren sowie erheblichen Beitrag für die Aufbringung Restaurierung der Orgel weiter. Die befragen, die die Orgel erlebten, als sie vertrauensvolleLARES: Zusammenarbeit. Diese Materialien Auf Peter Neunert, sind lediglichGeschäftsführer zum CSB undLesen des Eigenanteils bereitgestellt. gesammelt. Die Jegliche Stadt Einzelteile Vervielfältigung der Orgel befinden ist sich strengstens in erklang und die untersagt. möglicherweise sogar LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Grund der guten Erfahrungen in der Thaddäus Ziesch, verantwortlich für die Leschnitz und der Kreis Groß Strehlitz der Werkstatt der Firma „Kamerton auf ihr spielten, ebenso, welche Bedeu- Zusammenarbeit wandte sich Berthold Zusammenarbeit mit den Nachbarlän- gaben ebenfalls eine finanzielle Un- s.c.“ in Leuber. Das Team um Hand- tung die Firma Schlag und Söhne für Malik, der Sprecher des Initiativkreises, dern im SLK, Pfarrer Henryk Pasieka terstützung von jeweils 20.000 Zloty. werksmeister Wiesław Jeleń, dem In- den Orgelbau in Schlesien hatte, sollen zu Beginn des Jahres 2018 mit der Bitte symbolisch einen Scheck, auf dem die Eigenmittel in Höhe von 19.600 Euro haber der Firma, hat nach akribischer nach der Wiederaufnahme des Schulun- um Unterstützung bei der Restaurierung zur Verfügung gestellten Fördermittel waren die Voraussetzung, dass eine Be- Reinigung des Instruments bis heute terrichtes in die Tat umgesetzt werden. der Orgel an das CSB. Gemeinsam wurde der Beauftragten der Bundesregierung willigung erfolgen konnte. sämtliche Holzelemente der Konstruk- Denn man hat sich ein ambitioniertes ein Projektantrag zur Restaurierung der für Kultur und Medien in Höhe von tion imprägniert und die pneumatische Ziel gestellt: Die Orgel soll am 15. No- Orgel erarbeitet undLARES: am 11. Dezember Niniejszy 64.513 materiał Euro eingetragen służy waren. wyłącznie Arbeiten do laufen czytania. auf Hochtouren PowielanieTraktatur w jakikolwiek restauriert. Derzeit sposób arbeitet zabronione.vember 2020, zum 300. Kirchenjubi- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2018 bei der Beauftragten der Bundes- Zuvor haben Mitglieder der Pfarrge- Trotz der aktuell sehr schwierigen man an der Restaurierung der Elemente läum, das erste Mal wieder erklingen. regierungLARES: für Kultur Diese und Medien Materialien einge- meinde sind Leschnitz lediglich durch Spenden zum einen Lesen Situation bereitgestellt. laufen die Arbeiten Jegliche an der des Vervielfältigung Versorgungssystems. ist strengstens untersagt. BM LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

TSKN: Kursy języka niemieckiego zadebiutowały w internecie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. NiemieckiLARES: Diese Materialien sind lediglich na zum Lesenczacie bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W czasie pandemii działalność kul- Dominika Bartek: Widzą się i słyszą turalna i edukacyjna wielu organi- Obawialiśmy się, czy Sam program kursów się nie zmienił. Dla kursantów ma jednak spore znacze- zacji przeniosła się do internetu. Nie wszyscy poradzą sobie nie, że uczą się w domu. Z jednej strony inaczej jest również w Towarzystwie technicznie, ale nawet to duża wygoda – nie trzeba przecież Społeczno-KulturalnymLARES: Niemców Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wstarsze jakikolwiek osoby doskonale sposób zabronione.nigdzie dojeżdżać. – Ale dla niektórych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na Śląsku Opolskim. Jednym z przed- też jest ważne właśnie to, że mogą ru- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungdały sobie radę. ist strengstensszyć się z domu, untersagt. spotkać się z innymi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sięwzięć, które niedawno miało swo- osobami, osobiście porozmawiać twarz ją premierę online, jest kurs języka w twarz w języku niemieckim. Przez niemieckiego, tradycyjnie już orga- internet to na pewno nie to samo. Ale mamy takie czasy, jakie mamy i to jest nizowany przez opolski TSKN. początkująca) i Katarzyna Wieszołek najlepsze możliwe rozwiązanie. Na- (grupa średnio zaawansowana). Pierwsze uczycielki na pewno będą się starały – Mieliśmy pewneLARES: obawy co do Niniejszy tego, materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniezajęcia w organizacyjne jakikolwiek odbyły sposóbsię dwa ty- zabronione.przeprowadzić ten kurs w podobnej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czy osobom, które zgłosiły już wcześniej godnie temu. Grupy będą się prawdopo- formie co stacjonarny. Kursanci mają chęć udziałuLARES: w naszym Diese kursie, Materialien będzie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichedobnie Vervielfältigung łączyć raz, dwa razy w tygodniu. ist strengstens możliwość rozmowy untersagt. ze sobą i prowa- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. odpowiadała taka jego forma. Ale zo- Wśród uczestników są ludzie w wieku dzącą, widzą się. Nauczycielka może staliśmy mile zaskoczeni. Nie tylko ci, od 20 do 30 lat, ale jest też kilka osób nawet przechwycić swój ekran i wy- którzy się zgłosili, wyrazili zgodę, ale starszych. – Ten fakt bardzo nas cieszy. słać kursantom – wyjaśnia Dominika jeszcze doszły nowe osoby, które chciały Obawialiśmy się, czy wszyscy poradzą Bartek. wziąć udział w kursie – mówi Dominika sobie technicznie, z obsługą kompute- Kurs obejmuje 24 godziny lekcyjne. Dominika Bartek cieszy się, że wszyscy kursanci są zadowoleni z kursów online. Foto: prywatne Bartek, koordynatorka kursów w TSKN. ra. Ale nawet starsze osoby doskonale W zależności od tego, jak często uczest- LARES: Niniejszysantów. materiał – Kursy odbywają służy się za wyłącznie pomocą wysyłała do zadania czytania. czy jakieś Powielanie zagadnie- sobie w poradziły jakikolwiek i są po tych pierwszychsposób zabronione.nicy będą się łączyć, tak długo kurs bę- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nawet starsi dają radę platformy Microsoft Team. Kursanci oraz nia, czytanki. Uczestnicy kursu będą zajęciach bardzo zadowolone. Zresztą dzie trwał. Na koniec uczestnicy dostaną TSKNLARES: zdecydował Diese się na Materialien otwarcie nauczyciel sind logują lediglich się o umówionej zum po Lesen- sobie bereitgestellt.to drukować albo przygotowy Jegliche- była Vervielfältigung możliwość pomocy ze strony ist nastrengstens- oczywiście certyfikat untersagt. potwierdzający LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dwóch kursów języka niemieckiego rze na tej platformie i za pomocą czatu wać na laptopie i potem podczas zajęć szego informatyka, który wspierał radą, umiejętności nabyte podczas kursu. online, jednego dla początkujących, i kamerki ze sobą rozmawiają. Jedna z tymi materiałami pracować – wyja- ale generalnie wszyscy dali sobie radę. Kurs jest finansowany przez Konsulat a drugiego dla średnio zaawansowanych. z nauczycielek przyjęła już taki plan śnia Dominika Bartek. Kursy prowadzą Ta platforma nie jest zbyt skomplikowa- Niemiec w Opolu. W każdej z grup bierze udział po 10 kur- działania, że będzie kursantom prędzej dwie nauczycielki: Urszula Mazur (grupa na – mówi Dominika Bartek. Anna Durecka

Bischofsvikar Dr. Peter Tarlinski LARES: NiniejszyWort materiał zum służy Sonntag wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 26.04.2020LARES: – 3. SonntagDiese Materialienken Volk sind wurde lediglich zunichte gemacht. zum Die Lesen Kreis bereitgestellt.mit nur fünf Teilnehmern Jegliche aus der holfen. Vervielfältigung Er erklärte ihnen, dass der ist Mes strengstens- Moment des Mutes untersagt. und des Aufbruchs. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Osterzeit – A Verunsicherung, die Ausweglosigkeit, die Familie? Die bangenden Firmenbesitzer, sias sterben musste, um die Menschen Dieses bewirkt die Gegenwart Jesu. Ri- Ängste um die Zukunft, das Bangen um die nicht sicher sind, ob sie mit ihren zu erlösen. Jesus ging mit ihnen zu Tisch chard David Precht, der Philosoph und 1. Lesung: das eigene Leben und die unglaublichen kleinen oder größeren Unternehmen – und als sie beim Abendessen waren, Publizist, sagte über die Corona-Virus- Apg 2, 14.22b–33 Nachrichten, dass Jesus doch lebt, brach- durchhalten? Die Arbeiter, nahm er das Brot, Krise, dass bei allem Schrecken, welcher 2. Lesung: 1 Petr 1, 17-21 ten die beiden Männer durcheinander. die nicht wissen, ob sie noch Jeder von uns braucht sprach den Lobpreis, von ihr ausgeht: Das Fenster, in Alter- Evangelium: Lk 24,13-35 oder Joh Sie waren bedrückt – und eigentlich auf gebraucht werden? Die Ab- den Augenblick des brach das Brot und nativen zu denken, steht weit offen! Das 21,1-14 LARES: Niniejszyder Flucht materiał aus der unsicheren służy wyłącznie Stadt Je- iturienten, do czytania. die sich Sorgen Powielanie Durchbruchs, w derjakikolwiek gab es ihnen. sposób Da Fensterzabronione. nach neuen Wegen zu suchen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rusalem nach Emmaus. machen, wie ihr Leben weiter Erkenntnis, den gingen ihnen die das Fenster für neue Initiativen und LARES:wei Jünger DieseJesu waren Materialien auf dem Denken sind wir lediglich einmal nach, zum wie viele Lesen verlaufen bereitgestellt. wird? Die Famili- JeglicheMoment des Vervielfältigung Mutes Augen auf – und ist sie strengstens manchmal für ein untersagt. totales Umdenken LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Weg in ein Dorf namens Emmaus, Verunsicherungen sind bei den Men- en, die die eigenen Pläne in und des Aufbruchs. erkannten ihn; dann wurde für die Welt geöffnet! Für uns dasZ etwa 11 Kilometer von Jerusalem schen in der Welt und bei uns selbst die Schublade legen mussten? sahen sie ihn nicht Christen öffnet Jesus dieses Fenster, von entfernt liegt. Sie waren traurig. Ihre durch die Ausbreitung des Corona-Vi- Die Pfarrgemeinden, die keine öffentli- mehr. Das Abendmahl hat ihnen die ihm gehen die entscheidenden Impulse Hoffnungen wurden zerschlagen, denn rus entstanden? Wie viele von unsern chen Gottesdienste anbieten können? entsprechende Sicht der Dinge geschenkt. aus, die Erleuchtung kommt, die Sicht sie sahen sich schon in einem neuen Kö- Träumen wurden zerstört oder erschüt- Das bringt uns schon durcheinander, Jesus macht sehend. Noch in derselben wird klar und der Aufbruch beginnt. nigreich Israel als die Erlösten, Befreiten. tert? Die verschobenen Operationen im nimmt uns die Ruhe, lässt Ängste und Stunde brachen sie auf und kehrten nach Denken wir daran – denn unsere Zu- Jesus, der als Messias dem Volk einen Krankenhaus, die verlegten Termine von Verunsicherung entstehen. Jerusalem zurück. Ein Durchbruch. kunft wird eine andere sein – wie für die neuen Glanz verleihenLARES: sollte, erNiniejszy wurde Hochzeiten, materiał Taufen służyund der Erstkomwyłącznie- Wie do kommt czytania. man da heraus? Powielanie Jesus hat Jeder w von jakikolwiek uns braucht den Augenblick sposób Jünger,zabronione. die von Emmaus nach Jerusalem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gekreuzigt.LARES: Der TraumDiese von Materialien einem star- munion, sind die Beerdigungenlediglich im zum kleinsten Lesen den Jüngern bereitgestellt. in ihrer traurigen LageJegliche ge- des Durchbruchs,Vervielfältigung der Erkenntnis, ist den strengstens zurückgekehrt sind. untersagt. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 17/1464LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchlesie bereitgestellt.n śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9 Vergessenes Erbe LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Branitz: Heil- undLARES: Pflegeanstalt Niniejszy Josephmateriał Martin służy Nathan wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EinLARES: DieseStädtchen Materialien sind lediglich der zum Lesen Barmherzigkeit bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wie sichert man sich die Unsterblichkeit? Ein guter Weg ist es, ein Erbe zu darstwo miało dostarczać potrzebnej hinterlassen, das über Generationen fortdauern wird. So zum Beispiel ein żywności. W 1904 roku stanął kolejny budynek szpitalny, dzisiejszy pawilon A. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gebäude. In dieserLARES: Materie bewähren Niniejszy sich entgegen materiał dem służyersten Anschein wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.„27 stycznia Nathan uzyskał od cesarza gemeinnützige Gebäude besser als etwa Schlösser. Wie die Heilanstalt Wilhelma II zgodę na leczenie osób cho- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in Branitz,LARES: dessen Diese Ideengeber, Materialien Gründer und sind teilweise lediglich auch Stifter zum der Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensrych psychicznie. untersagt. (...) Rozrastający się Priester Joseph Martin Nathan war. zakład w 1904 roku został wyposażony w pralnię, kotłownię oraz instalację elek- m Jahr 1892 wurde Nathan Vikar der Bis 1939 bildeten tryczną. W obrębie zespołu szpitalnego Pfarrgemeinde Mariä Himmelfahrt in 26 Gebäude einen powstawały kolejne gmachy: pawilon D Branitz.I Dr. Joanna Filipczyk schildert dla mężczyzn, pawilon E dla mężczyzn auf www.zapomnianiedziedzictwo.pl, Komplex von chorych umysłowo, pawilon F dla męż- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wie er sich für psychischeLARES: Krankheiten Niniejszy materiałeinem Ausmaß, służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.czyzn i kobiet, a w środku wojny, w roku interessierte: „Tief beeindruckt war der das im gesamten 1916, ukończono jeden z największych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. junge PriesterLARES: laut DieseMitarbeiterberichten Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensobiektów – pawilon untersagt. G, przeznaczony von einem Besuch im nahe gelegenen damaligen Europa Das Branitzer Heilanstalt ist seit 1997 nach Bischof Nathan benannt. Foto: Mateusz Koszyk dla dzieci” – wylicza Joanna Filipczyk. Michelsdorf, wo er mit einem höchst- seinesgleichen suchte. Ausmaß, das im gesamten damaligen dobniej psychicznie chorym, bo wciąż wahrscheinlich psychisch kranken Europa seinesgleichen suchte. Dieser krzyczącym, przetrzymywanym przez Biskup wraca do domu Mann in Berührung kam, denn er schrie Hausse setzte der Krieg natürlich ein własną rodzinę w pomieszczeniach Branicki ośrodek cały czas się rozwijał. unentwegt und wurde von der eigenen Ende. Im Jahr 2003 stand das Kranken- gospodarczych, razem ze zwierzętami”. W 1916 roku ks. Nathan dokupił poło- Familie in Wirtschaftsräumen zusam- haus am Rande des Bankrotts, konnte żone w pobliżu Branic dobra Dzbańce LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. men mit Tieren festgehalten“.LARES: NiniejszyMenschen. materiał (...) Die immer służy größer wyłącznie wer- aber gerettet do czytania. werden. Am 8. Powielanie November Lata ciągłegow jakikolwiek rozwoju sposób zabronione.(Krug), które miały dostarczać płodów dende Anstalt wurde 1904 mit einer 2014 wurde der im Jahr 1943 zum Bi- Proboszczem w Branicach ks. Na- rolnych, a na terenie szpitala powstał no- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jahre ständigerLARES: Entwicklung Diese MaterialienWäscherei, sind einem lediglich Kesselraum zumund einer Lesen schof bereitgestellt.geweihte Nathan in der Jegliche Branit- than Vervielfältigung został w 1898 roku. W tym ist samym strengstens woczesny młyn. untersagt. 1928 roku zbudowano Zum Priester wurde Nathan im Jahr elektrischen Installation ausgestattet. zer Kirche zur Heiligen Familie, einem również roku do Branic przybyły za- pawilon K dla kobiet chorych psychicz- 1898 in Branitz geweiht. Im selben Jahr Innerhalb des Krankenhauskomplexes Gotteshaus, das er selbst hatte errichten konnice ze Zgromadzenia Sióstr Maryi nie, a potem następny budynek dla pa- waren auch Ordensschwestern der Kon- kamen nun weitere Bauten hinzu: Bet- lassen, beigesetzt. Niepokalanej. Dwa lata później powstał cjentów z Dzbańcach. W międzyczasie gregation der Unbefleckten Jungfrau tenhaus D für Männer, Bettenhaus E dwupiętrowy klasztor oraz przylegający budowano stajnie, obory, rzeźnię, działały Maria nach Branitz gekommen. Zwei für geistig kranke Männer, Bettenhaus F Branice: Kompleks szpitalno do niego dom opieki dla kobiet, tzw. Ma- warsztaty ślusarskie, szewskie i kowalskie. Jahre später entstanden ein zweistö- für Männer und Frauen und, mitten im ‍‑terapeutyczny ks. Josepha Martina rienstift. Dzisiaj jest to szpitalny pawilon Branicki kompleks nazywano zakładem ckiges Kloster und ein daran angren- Krieg, 1916, wurde eines der größten Nathana – Miasteczko miłosierdzia B. Warto podkreślić, że ks. Nathan za- Nathana albo „miasteczkiem miłosier- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zendes Pflegeheim fürLARES: Frauen, Niniejszydas sog. Objekte materiał fertiggestellt – służy das Bettenhaus wyłącznie G do czytania. Powielanieinwestował w jakikolwiek własne pieniądze sposób w budowę zabronione.dzia”. Do 1939 roku powstało 26 budyn- Marienstift. Heute ist dies wohlgemerkt für Kinder“, zählt Joanna Filipczyk auf. Jak zapewnić sobie nieśmiertelność? Dobrym kompleksu, zabiegał również o środki ków, tworząc kompleks o rozmachu, ja- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. das BettenhausLARES: B. Diese Pfarrer NathanMaterialien in- sind lediglich zum Lesensposobem bereitgestellt. jest pozostawienie po sobie Jegliche dzie- u sponsorów. Vervielfältigung Osoby, które przekazały ist strengstens kiego próżno szukać untersagt. w całej ówczesnej vestierte übrigens neben Spendenmit- Der Bischof kehrt heim dzictwa, które przetrwa pokolenia. Na przy- darowizny, miały prawo dożywotniego Europie. Kres tej hossy położyła oczywi- teln auch eigenes Geld in den Bau des Die Branitzer Anstalt entwickelte sich kład budynku. W tej materii zaś lepiej wbrew pobytu w placówce. Ks. Nathan cały ście wojna, a w 2003 roku szpital znalazł Kloster- und Krankenhauskomplexes. ständig weiter. 1916 kaufte Pfr. Nathan pozorom sprawdzają się budynki użyteczności czas zabiegał o rozwój tworzonego kom- się na krawędzi bankructwa. Udało się Wer eine Schenkung machte, hatte das das unweit von Branitz gelegene Gut publicznej, a nie na przykład pałace. Jak szpital pleksu klasztorno-szpitalnego. Chciał, go jednak uratować. 8 listopada 2014 Recht, sich lebenslang in der Einrich- Krug (Dzbańce) hinzu, das nunmehr w Branicach, którego pomysłodawcą, założy- żeby cały zakład był samowystarczalny. roku biskup Nathan został pochowany tung aufzuhalten. Pfr. Nathan bemühte landwirtschaftliche Erzeugnisse liefern cielem i częściowo również fundatorem był W 1903 kupił dobra rycerskie Burg Bra- w branickim kościele Świętej Rodziny, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sich die ganze Zeit umLARES: die Entwicklung Niniejszy sollte undmateriał auf dem Krankenhausgelän służy wyłącznie- ksiądz Josephdo czytania. Martin Nathan. Powielanienitz, wpałac jakikolwiek i folwark. W pałacu sposób znalazły zabronione.świątyni, którą sam nakazał wznieść. der Anstalt und wollte diese als Ganzes de entstand eine moderne Mühle. 1928 miejsce chore kobiety, folwark i gospo- Anna Durecka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. autarkLARES: werden lassen. Diese 1903 Materialien kaufte er wurden sind das Bettenhaus lediglich K für zumpsychisch Lesen s. bereitgestellt. Nathan został wikarym Jegliche w pa- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. das Rittergut Burg Branitz nebst Schloss kranke Frauen und danach ein weiteres Krafii Wniebowzięcia Najświętszej asz propozycje na kolejne artykuły na stronę www.zapomnianedziedzictwo.pl und Vorwerk. Im Schloss fanden kranke Gebäude für Patienten in Krug errichtet. Marii Panny w Branicach w 1892 roku. Mna temat zapomnianych miejsc z województw śląskiego, opolskiego i dolno- Frauen Aufnahme, das Vorwerk und Zwischendurch baute man Pferde- und Dr Joanna Filipczyk na stronie www. śląskiego? Interesujesz się historią Śląska i chcesz nawiązać z nami współpracę? die Bauernwirtschaft sollten für die Viehställe sowie einen Schlachthof. Es zapomnianiedziedzictwo.pl tak opisu- Napisz do nas e-mail: [email protected]. benötigten Lebensmittel sorgen. 1904 gab Schlosser-, Schuhmacher- und je, jak zainteresował się kwestią chorób „Zapomniane dziedzictwo” to projekt Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej. wurde ein weiteres Krankenhausgebäude Schmiedewerkstätten. Der Branitzer psychicznych: „Według relacji współpra- Więcej na www.zapomnianedziedzictwo.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fertiggestellt, das heutigeLARES: Bettenhaus A. Niniejszy Komplex materiał wurde als służyNathan-Anstalt wyłącznie cowników do wielkieczytania. wrażenie Powielanie na młodym w jakikolwiek sposób zabronione. „Am 27. Januar erlangte Nathan von oder „ein Städtchen der Barmherzig- księdzu wywarła jedna z wizyt w pobli- „Vergessenes Erbe“ ist ein Projekt des Hauses der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KaiserLARES: Wilhelm II.Diese die Erlaubnis Materialien zur keit“ bezeichnet. sind lediglich Bis 1939 bildeten zum dort Lesen skich bereitgestellt.Michałkowicach, podczas Jegliche której Mehr Vervielfältigung dazu unter www.zapomnianedziedzictwo.pl/de ist strengstens untersagt. Behandlung von psychisch kranken 26 Gebäude einen Komplex von einem zetknął się z człowiekiem najprawdopo-

Nachruf: Zum Tod von Elisabeth Kynast LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NichtLARES: Diese nur Materialien der sind DFK lediglich zum Kudowa Lesen bereitgestellt. trauert Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kurz vor ihrem 78. Geburtstag ist am zwischen den Menschen dieser drei „Auf dem Lapidarium werden wir nun in Polen jahrelang hätten warten müs- 2. April die in Tscherbeney (heute Länder“, schrieb Franz Jung, Großde- eine weitere Tafel aufstellen, zu Ehren sen. „Für das St.-Hedwigs-Werk hat sie chant der Grafschaft Glatz, zum Tod unserer unermüdlichen Kämpferin Eli- mit ihrem und dem Engagement ihres ein Stadtteil von Bad Kudowa) ge- von Elisabeth Kynast. sabeth Kynast, in Dankbarkeit für ihren Mannes alle Kräfte eingesetzt für die borene Elisabeth Kynast verstorben. Über viele Jahre hat sie die Deut- Einsatz für die ganze Grafschaft Glatz“, Wallfahrt der Heimatvertriebenen in Ein Verlust nicht nur für die Graf- schen im Grenzgebiet Tschechien und schrieb Horst Ulbrich, Vorsitzender der Werl, für die Schlesier und Grafschafter, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schaft Glatz. LARES: NiniejszyPolen zusammengehaltenmateriał służy und ihrwyłącznie Haus deutschen do Minderheitczytania. in Glatz, Powielanie der sich die seit w zweijakikolwiek Jahren zu einer sposóbgemeinsa- zabronione. in Tscherbeney für den DFK Kudowa nun um den verwaisten DFK Kudowa men Wallfahrt vereinigt sind. Die Zeit- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienzur Verfügung sind lediglich gestellt. Sie organisierte zum Lesen kümmern bereitgestellt. wird. Jeglicheschrift Vervielfältigung des Hedwigswerkes „Heimat ist strengstensund untersagt. „Mit ihr verlieren wir nicht nur eine die Treffen zum Jahrestag des seligen Elisabeth Kynast war aber nicht nur in Glaube“ hat durch die Unterstützung aktive Landsfrau, sondern vor allem die Kaplans Gerhard Hirschfelder und hat ihrer niederschlesischen Heimat aktiv, des Ehepaares Kynast überlebt“, schrieb Bezugsperson zu all den Ereignissen in ihrem Haus eine Begegnungsstätte sondern auch in Neuenrade (Nordrhein- Großdechant Jung. in der Grafschaft und in Tschechien. geschaffen. Ihr letzter Einsatz galt einer Westfalen), wo sie mit ihrem Ehemann Für ihr Engagement in Schlesien und Da sie erst 1962 mit ihren betagten El- Gedenktafel zu Ehren der Kriegsfrauen gelebt hat. Sie lud Kinder, die durch Deutschland wurde Elisabeth Kynast tern in den Westen ging, beherrschte aus drei Nationen – Deutschland, Tsche- Tschernobyl geschädigt waren, zur Er- mehrfach ausgezeichnet, u.a. mit dem sie die polnische und die tschechische chien und Polen – auf dem Friedhof in holung ein und verschaffte Polen die Stanislaus-Orden der Diözese Schweid- Elisabeth Kynast hat sich immer für ihre alte Heimat LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprache. So schlugLARES: sie eine Brücke Niniejszy Tscherbeney, materiał die 2019 służy geweiht wyłącznie wurde. Möglichkeit do czytania. zu Operationen, Powielanie auf die sie nitz. w jakikolwiekRudolf sposób Urban zabronione.Kudowa engagiert. Foto: Blog Grafschaft Glatz LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KondolenzenLARES: / Kondolencje Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Wir trauern um Usługi Zum Tod der langjährigen Vorsitzenden Pogrzebowe der Ortsgruppe DFK Kudowa und einer engagierten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doSprowadzanie czytania. Powielanie w jakikolwiekHeimatfreundin sposób der Grafschaft zabronione. Glatz Elfriede Mikołajec zmarłych z zagranicy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:geboren Diese am 13.11.1931,Materialien gestorben sind am 16.04.2020 lediglich zum LesenZałatwianie bereitgestellt. formalności Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. eine Frau der ersten Stunde, langjährige Vorsitzende Opieka nad grobami Elisabeth Kynast des DFK Solarnia, Lehrerin, Gründerin und Machnik N. 8256 sprechen wir ihrer Familie, Freunden langjährige Leiterin der Gesangsgruppe Solorzanki. Ozimek, Schodnia Nowa, und der lokalen Gemeinschaft unser tiefstes Beileid aus. www.machnik.ozimek.pl Der Vorstand der SKGD, die Mitarbeiterinnen der Geschäftsstelle Tel./fax: (077) 46-52-456 Vorsitzender und Vorstand des Verbandes LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:sowie Niniejszy Vorstand und materiał Mitglieder des służyDFK Solarnia wyłącznie doNowy czytania. punkt w Opolu Powielanie der w jakikolwiekdeutschen sozial-kulturellen sposób zabronione. Gesellschaften in Polen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum9061 Lesenprzy bereitgestellt. ul. Książąt Opolskich Jegliche 32 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 9060

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchlesie bereitgestellt.n śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Reisebericht: Bei den entfernten Verwandten in Texas – Teil IV LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. GegenseitigeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Kontakte bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung stärken ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wer sind die Schlesier in den USA poprosił mnie po jednej z mszy o po- und wie schlesisch, polnisch oder dejście do ambony, aby zdać relację ze- branym i odpowiedzieć na ich pytania. deutsch sind die Nachfahren der Miałem przybliżyć śląskim Teksańczy- einstigen AuswandererLARES: heuteNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.kom ogromną różnorodność i cenną LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. noch? Diese Frage stellte sich auch złożoność Górnego Śląska, nie tylko AdamLARES: Kubik, der Diese aus Groß Materialien Strehlitz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmówiąc po śląsku, untersagt. polsku, niemiecku LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. i angielsku, lecz także objaśniając, jak stammende junge Wissenschaftler to możliwe, że ktoś z Górnego Śląska, und besuchte die entfernten Ver- ich małej ojczyzny położonej w Polsce, wandten. może wykładać na znanym im amery- kańskim Uniwersytecie Yale jako nie- eute, nach über 165 Jahren, bedeu- miecki doktorant. tet in Texas dasLARES: Wort „Schlesien“ Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Podsumujmy: W najstarszej śląskiej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. etwasH sehr Altes und Wertvolles, fast gar osadzie w Ameryce, czyli w Pannie Ma- Heiliges,LARES: was sie mit Diese dem Old Materialien Country sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensrii, gdzie obecnie untersagt. znajduje się też prze- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. (Altes Land) ihrer Vorfahren verbinden, niesiony grób ks. Leopolda Moczygemby ohne recht zu wissen, was es genau ist. – obok owego drzewa, pod którym świe- Diese Vorstellungslücke füllt seit 1989 żo przybyli emigranci z okolic Strzelec Pfarrer Frank Kurzaj, der alljährlich mit Opolskich pod koniec grudnia 1854 einer Gruppe von schlesischen Texanern roku świętowali ponoć swoją pierwszą ins Land ihrer Vorfahren kommt, um ih- pasterkę – jeszcze dziś można usłyszeć nen Schlesien vorzustellenLARES: und Kontakte Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ostatnie tchnienia śląskiej mowy. Wów- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zwischen den entfernten Verwandten zu czas w tym miejscu był tylko step, poje- knüpfen, die nun nicht nur in Schlesi- Am Marktplatz von Fredericksburg, einer deutschen dyncze drzewa i rozległe równiny, które LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheSiedlung Vervielfältigung unweit Bandera. Foto.ist A. Kubikstrengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. en und Deutschland, sondern auch in trzeba było z mozołem zagospodarować. Texas zahlreich verstreut leben. Dies krewnymi, którzy obecnie żyją nie tyl- Dziś jest to mała miejscowość o wielkim ist die stille Hoffnung der vor wenigen ko na Śląsku i w Niemczech, lecz także znaczeniu dla 200 tysięcy Teksańczyków Jahren gegründeten Stiftung „Father w licznej diasporze w Teksasie. Jest to ci- mających śląskie korzenie, jak również

Leopold Moczygemba Foundation“ und Bandera – die Hauptstadt der Cowboys und zugleich die zweitälteste schlesische Gemeinde. Foto. A. Kubik chą nadzieją założonej przed kilku laty dla nas, którzy dopiero dowiadujemy się ihres Internet-Projekts „SilesianTexans. fundacji „Father Leopold Moczygemba o innej formie śląskości, jaką był „ślą- com“, das sich zum ZielLARES: gesetzt hat, Niniejszy eine materiałDer jetzt nicht służy mehr wyłącznie so sterben do des czytania. Schlesischen inPowielanie Texas mit Foundation” w jakikolwiek oraz twórców jejsposób interne- zabronione.ski kowboj”. Jednocześnie obserwujemy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Brücke zwischen Schlesiern in Ameri- abwegige Gedanke von den geringeren Deutschkenntnissen in towego projektu „SilesianTexans.com”, smutny proces zanikania znajomości ka und überall in Europa, vor allem in Oberschlesien heutzutage vergleichen. którzy obrali sobie za cel zbudowanie języka śląskiego zarówno w Ameryce, der altenLARES: Heimat, Diese zu schlagen. Materialien Diese wirklichsind lediglich existierenden zum LesenDort wurdebereitgestellt. zwar kein offizielles Jegliche Verbot mostu Vervielfältigung łączącego Śląsk z Ameryką ist i całą strengstens jak i u nas w Europie. untersagt. Po pięciu bądź LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Stiftung unterstützt jegliche Projekte „schlesischen Cowboys“ ausgesprochen, dennoch wurde nach Europą, głównie z dawną ojczyzną. Fun- sześciu pokoleniach od czasu wyjazdów wissenschaftlicher, gesellschaftlicher den zwei Weltkriegen gleichzeitig kei- dacja wspiera wszelkie projekty natury dane jest mówić po śląsku już tylko tym oder kultureller Art, die eben dieses ermöglicht nun auch ne Möglichkeit zur Pflege geschaffen, naukowej, społecznej czy kulturalnej, osobom, które znają go jeszcze od ro- Ziel verfolgen, denn für die schlesi- einen heimatlichen zumal in unserer Heimat in den Jahren które służą realizacji tego właśnie celu, dziców oraz starszego, po części daw- schen Texaner ist das Gefühl wichtig, Zugang zu Amerika. 1945-89 ein Verbot des Deutschen galt. ponieważ dla śląskich Teksańczyków no zmarłego rodzeństwa, gdyż po obu ihren Ursprung in Schlesien zu kennen Wir erlebten in den 1990er Jahren mit ważne jest poczucie świadomości swoje- wojnach światowych, jakie rozegrały się und ihre Wurzeln aufLARES: dem europäischen Niniejszy materiał służy wyłącznieder Gründung do czytania. der deutschen Powielanie Minder- go pochodzenia w jakikolwiek ze Śląska oraz sposób pielęgno- zabronione.w ubiegłym stuleciu, wszystkie szkoły LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kontinent zu pflegen. heit eine Wiedergeburt der deutschen wanie swoich korzeni, które pozostały były prowadzone wyłącznie w języku LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSprache bereitgestellt. innerhalb der jüngeren Jegliche Gene- na kontynencieVervielfältigung europejskim. ist strengstensangielskim. My, untersagt. którzy żyjemy na Ślą- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sprachliche Vielfalt dert, an die Kanzel zu treten und Rede ration, die heutzutage keine Probleme sku, mówimy tym językiem od stuleci, Auf dieser englischsprachigen In- und Antwort zu stehen. Dabei sollte ich damit hat, die Deutschkenntnisse um Różnorodność językowa a mimo to w dzisiejszych czasach wiele ternetseite (SilesianTexans.com) sind den schlesischen Texanern hautnah die das Englische zu ergänzen, obwohl zu Na wspomnianej anglojęzycznej osób rezygnuje z tego cennego dziedzic- Namenslisten von ausgewanderten bunte Vielfalt und wertvolle Komplexität Hause meist Schlesisch und in der Schu- stronie internetowej (SilesianTexans. twa, które dodatkowo zakotwicza nas Familien zu finden, sowie Karten mit Oberschlesiens vor die Augen führen, le Polnisch gesprochen wurde. com) można znaleźć listy nazwisk ro- mentalnie w naszej małej ojczyźnie. Orten ihrer Herkunft und der Besied- indem ich nicht nur auf Schlesisch, Pol- In Texas gab es ein Schlesisch-Revival dzin, które wyemigrowały, jak również lungsgebiete in Texas.LARES: Weitere Niniejszy Infor- nisch, materiał Deutsch und służyEnglisch wyłącznie sprach, mit der do Ankunft czytania. von Pfarrer Powielanie Kurzaj, der mapy, w na jakikolwiek których widnieją miejscowo sposób- zabronione.Co nas łączy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mationen sind auf der polnischspra- sondern auch erklären musste, wie es 1989 anfing, jedes Jahr kleinen Gruppen ści, z których pochodzą, a także tere- Można wszakże wskazać na pewną chigenLARES: Internetseite Diese (slask-texas.org) Materialien möglich sind sei, dass lediglich jemand aus Oberschle zum Lesen- Schlesien bereitgestellt. zu zeigen, doch dies ist Jegliche immer ny wVervielfältigung Teksasie, na których się osiedliist strengstens- analogię między untersagt. Ślązakami w Ameryce LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zu finden, die zudem Video- und Au- sien, der in Polen gelegenen Heimat, an noch viel zu wenig gewesen. Nun liegt li. Dalsze informacje znaleźć można i Europie, jeżeli porównamy zjawisko dioaufzeichnungen von schlesischen der ihnen bekannten amerikanischen es an uns und unserer Eigeninitiative, na polskojęzycznej stronie internetowej wymierania języka śląskiego w Teksasie Amerikanern bereit hält, mittels derer Yale University, als deutscher Doktorand dass wir durch Kontakte und Projek- slask-texas.org, a ponadto nagrania au- ze słabnącą obecnie znajomością języka man in den Klang des Altschlesischen unterrichten kann. te die Begegnung mit den Menschen diowizualne wykonane przez śląskich niemieckiego na Górnym Śląsku. Tam mit einer leicht amerikanischen Färbung Fassen wir zusammen: In der ältesten suchen, um die in der heutigen Welt Amerykanów, pozwalające wsłuchać się co prawda nie było oficjalnego zakazu hineinhorchen kann. Wir in Europa schlesischen Siedlung Amerikas, in Pan- nötigen Sprachen zu beherrschen und w brzmienie dawnej mowy śląskiej z lek- używania języka, ale jednocześnie też kennen die deutscheLARES: Färbung Niniejszydurch na Maria, materiał in der sich gegenwärtigsłuży wyłącznie auch zu pflegen. do czytania.Mögen wir uns Powielaniedarum bemü- kim zabarwieniemw jakikolwiek amerykańskim. sposób My, zabronione.nie stworzono możliwości jego pielę- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. unsere familiären Verbindungen mit das umgesetzte Grab Pfarrer Leopold hen, diese sprachliche Vielfalt aufrecht mieszkańcy Europy, znamy zabarwie- gnowania po obu wojnach światowych, VerwandtenLARES: in Deutschland. Diese Materialien Bei „slask- Moczygembas sind lediglichneben jenem Baum zum befin Lesen- zu erhalten bereitgestellt. und so einen persönlichen Jegliche nie Vervielfältigungniemieckie dzięki naszym więzomist strengstens podczas gdy w untersagt. naszej małej ojczyźnie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. texas.org“ offenbart sich eine neue det, an dem die frisch angekommenen und direkten Kontakt zu Menschen an- rodzinnym z krewnymi w Niemczech, wprowadzono zakaz posługiwania się slawisch-germanische Vermischung, Auswanderer aus der Gegend von Groß derer Länder zu pflegen, denn es kann natomiast w tym przypadku objawia językiem niemieckim, który obowią- diesmal keine schlesisch-deutsche, Strehlitz ihre erste Christmette Ende wirklich passieren, dass wir dabei in się nowy melanż elementów słowiań- zywał w latach 1945–89. W latach dzie- sondern eine schlesisch-englische, die Dezember 1854 gefeiert haben sollen, der Ferne auf Schlesier treffen. Ein Vor- sko-germańskich, tyle że nie śląsko- więćdziesiątych ubiegłego stulecia wraz viele faszinieren kann, da es die schöne wird heute noch, wenn auch nahezu schlag hierzu wäre, Austauschprojekte -niemieckich, lecz śląsko-angielskich, z powstaniem organizacji mniejszości sprachlich-kulturelle Komplexität unse- vom Aussterben bedroht, Schlesisch zwischen Oberschlesiern aus der Hei- który wiele osób może zafascynować, niemieckiej przeżywaliśmy renesans rer Heimat um etwasLARES: Neues ergänzt: Niniejszy um gesprochen. materiał Damals służy befand wyłączniesich vor mat, Schlesiern do czytania. in Deutschland Powielanie und den gdyż w dopełnia jakikolwiek on ową piękną, sposób języko- zabronione.języka niemieckiego w obrębie młod- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die Wahrnehmung Oberschlesiens, um Ort nichts als Steppe, einzelne Bäume schlesischen Texanern zu organisieren, wo-kulturową złożoność naszej małej szych pokoleń, które dziś nie mają pro- den amerikanisch-englischsprachigenLARES: Diese Materialien und weites sind Flachland, lediglich das es zummühselig Lesen um das bereitgestellt. gegenseitige Kennenlernen Jegliche zu ojczyzny Vervielfältigung o coś nowego. A mianowicie ist strengstens blemów z uzupełnieniem untersagt. znajomości LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Faktor. Dies bietet somit den Oberschle- zu bebauen galt. Heute ist es eine kleine ermöglichen. Dabei können wir unsere o inny sposób postrzegania Górnego języka niemieckiego o język angielski, siern dank unser slawisch-germanischen Ortschaft mit einer großen Bedeutung und ihre Sprachkenntnisse stärken und Śląska – o czynnik amerykańsko-anglo- chociaż przeważnie w domu mówiono Vermischung Zugang zu einer Mehrzahl für die 200.000 Texaner schlesischer so den Kontakt zu der uns vereinenden języczny. Daje to zatem Górnoślązakom po śląsku, a w szkole po polsku. von Ländern und Kulturen, in denen Wurzeln, wie auch für uns, die wir von Heimat pflegen. dzięki przemieszaniu u nas elementów W Teksasie pewne odrodzenie języka unsere Landsleute beheimatet sind: der anderen Form des Schlesierseins – Adam Kubik śląsko-germańskich dostęp do więk- śląskiego miało miejsce po przybyciu Polen, Tschechien, Deutschland, Ös- eines „schlesischen Cowboys“ nämlich szości krajów i kultur, z których wywo- ks. Kurzaja, który w 1989 roku zaczął terreich und anderen deutschsprachigen – erst erfahren. Gleichzeitig beobachten Relacja z podróży: U dalekich krewnych dzą się nasi ziomkowie: Polski, Czech, co roku pokazywać niewielkim grupom Regionen. Der jetzt nichtLARES: mehr so Niniejszy abwe- wir das materiał traurige Schwinden służy der wyłącznie Schle- w Teksasie do czytania. – część IV – PowielanieNiemiec, w jakikolwiek Austrii oraz innych sposób regionów zabronione.Śląsk, aczkolwiek mimo wszystko było LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gige Gedanke von wirklich existieren- sischkenntnisse sowohl in Amerika als Wzmacnianie kontaktów niemieckojęzycznych. Nie aż tak już dziś to o wiele za mało. Obecnie od nas i na- den „schlesischenLARES: Cowboys“Diese Materialienermöglicht auch bei sind uns in lediglich Europa. In der zum fünften Lesen bereitgestellt. Jeglichezdrożna Vervielfältigung myśl o rzeczywiście istnieją ist strengstens- szej własnej inicjatywy untersagt. zależy to, czy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nun auch einen heimatlichen Zugang zu bzw. sechsten Generation nach der Aus- Kim są Ślązacy żyjący w USA i na ile śląscy, pol- cych „śląskich kowbojach” umożliwia nawiązując i pielęgnując kontakty oraz Amerika, wie ich ihn am eigenen Körper wanderung ist es lediglich denjenigen scy czy niemieccy są dziś jeszcze potomkowie też na gruncie ojczyźnianym dostęp realizując projekty, będziemy szukać erfahren konnte. gegeben, Schlesisch zu sprechen, die dawnych emigrantów? To pytanie zadał sobie do Ameryki, jakiego doświadczyłem kontaktu z ludźmi, aby władać potrzeb- es noch von ihren Eltern und älteren, pochodzący ze Strzelec Opolskich młody nauko- na własnej skórze. nymi w dzisiejszym świecie językami i je Komplexes Oberschlesien längst verstorbenen Geschwistern her wiec Adam Kubik, który postanowił odwiedzić kultywować. Zabiegajmy o podtrzyma- Die Erfahrungen, die ich dank Pfar- kennen, da nach den zwei Weltkriegen owych dalekich krewnych. Złożoność Górnego Śląska nie tej językowej różnorodności, pielę- rer Kurzajs GastfreundschaftLARES: sammeln Niniejszy des letzten materiał Jahrhunderts służy alle wyłącznieSchulen do czytania. PowielanieObecnie w jakikolwiek staram się dzielić sposób doświad- zabronione.gnując osobisty i bezpośredni kontakt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. durfte, versuche ich nun zu teilen, u.a. ausschließlich auf Englisch geführt ziś, po upływie ponad 165 lat, sło- czeniami, które dane mi było zebrać z ludźmi z innych krajów, bo może się in FormLARES: von Texten Diese (u.a. „Die Materialien ‚schle- worden sind waren. lediglich Wir in Schlesien zum spre Lesen- wo bereitgestellt. „Śląsk” oznacza w Teksasie Jegliche coś dzięki Vervielfältigung gościnności ks. Kurzaja, istczyniąc strengstens rzeczywiście zdarzyć, untersagt. że w ten sposób, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sischen Cowboys‘ auf der Suche nach chen schlesisch seit Jahrhunderten, und bardzoD starego i cennego, niemal wręcz to m.in. w formie tekstów (np. „Die będąc gdzieś daleko, natrafimy na Śląza- dem Herkunftsland“ im Band „Schlesi- dennoch verzichten viele heutzutage auf świętego, co ludzie kojarzą z Old Coun- »schlesischen Cowboys« auf der Su- ków. Jedną z propozycji byłyby wymiany en in Europa 10“, Lubowitz 2020) oder dieses wertvolle Kulturerbe, das uns in try, czyli ziemią przodków, nie bardzo che nach dem Herkunftsland” w tomie z udziałem środowisk Górnoślązaków durch Workshops, wie ich sie mit der der Heimat zusätzlich mental verankert. wiedząc, co to jest. Tę lukę w wyobraże- „Schlesien in Europa 10”, Łubowice z ojczyzny, Ślązaków z Niemiec oraz Schule des Vereins Pro Liberis Silesiae niach wypełnia od 1989 roku ks. Frank 2020) czy też poprzez warsztaty, jakie śląskich Teksańczyków, aby umożliwić in Raschau im Herbst 2019 durchgeführt Was uns verbindet Kurzaj, który corocznie wraz z grupą ślą- przeprowadziłem np. w szkole stowa- wzajemne poznawanie się, a przy tym habe. Sogar währendLARES: meines Aufent Niniejszy- Zwischen materiał den Schlesiern służy in wyłącznie Ameri- skich Teksańczykówdo czytania. przybywa Powielanie do kraju rzyszenia w jakikolwiek Pro Liberis Silesiae sposób w Raszo- zabronione.umacniać zarówno naszą, jak i ich wie- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. haltes in Bandera wurde ich nach einer ka und Europa lässt sich jedoch eine przodków, aby zaprezentować im Śląsk wej jesienią 2019 roku. Nawet podczas dzę językową i tym samym pielęgnować Messe LARES:von Pfarrer KurzajDiese dazu Materialien aufgefor- Analogie sind aufzeigen, lediglich wenn wir zum das Aus Lesen- i nawiązać bereitgestellt. kontakty między dalekimi Jegliche mojego Vervielfältigung pobytu w Banderze ks. ist Kurzaj strengstens styczność z łączącą untersagt. nas ojczyzną. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 17/1464LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei bereitgestellt. Różnoś Jeglicheci Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 11 Zdrowie: Prozdrowotne właściwości sosny LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SzklaneczkęLARES: Diese Materialien sind lediglich sosny zum Lesen bereitgestellt. poproszę! Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sosna należy do rodziny, która obejmuje ponad 100 gatunków krzewów dwiema szklankami wody i zagotować. i drzew. Rośnie w niemal każdym zakątku świata, ale najwięcej jej oka- Po 10 minutach wywar powinno się zdjąć z ognia, odstawić na godzinę, od- zów znaleźć można w Azji i Europie. Sosna, oprócz tego, że doskonale się cedzić. W celach leczniczych pije się pół prezentuje, ma też szereg właściwości prozdrowotnych. szklanki płynu 2–3 razy dziennie. Z kolei aby przygotować napar z sosny, potrzeba LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. latego nie bez powoduLARES: sadzi Niniejszy się ją materiałSosna zawiera służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.pół łyżki suszonych pączków, które na- w parkach, przydomowych ogród- szereg cennych leży rozdrobnić, następnie zalać jedną LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kachD orazLARES: na miejskich Diese skwerach. Materialien Bar- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensszklanką wrzącej untersagt. wody. Po 20 minutach dzo dobrze bowiem oczyszcza powietrze substancji: olejki zaparzania napar można odcedzić i pić i pochłania szkodliwe pyły. Sosna jest też eteryczne, garbniki po 2–3 łyżki trzy razy dziennie. Łatwo idealnym gatunkiem drzewa dla osób, też przygotować syrop sosnowy, który które niezbyt dobrze znają się na ogrod- i sole mineralne. pomocny jest zwłaszcza w schorzeniach nictwie, gdyż nie wymaga żadnych za- przebiegających z kaszlem. Młode pędy biegów pielęgnacyjnych. Profilaktycznie sosny należy pokroić, następnie układać LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dobrze jest ją jednakLARES: podlewać Niniejszywycią- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.warstwami w słoiku i zasypywać cukrem. gami z roślin pokrzywy, mniszka lekar- W celach terapeutycznych wykorzysty- W ciągu kilku dni w naczyniu powinien LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. skiegoLARES: czy czosnku. Diese Materialienwano nasind przykład lediglich pączki sosny, zum pędy Lesen Olejek z sosnybereitgestellt. czy napar można spożywać codziennie. Jegliche VervielfältigungFoto: ist unsplash strengstenspojawić się syrop. untersagt. Pamiętajmy też o tym, oraz olejek sosnowy. Pozyskiwano je że w aptekach lub w sklepach zielarskich Sosnowa terapia w określonym czasie – wtedy, gdy wy- oskrzeli, katar, bądź zapalenie zatok. w domu, zwłaszcza jeśli mamy dostęp można kupić ekologiczny olejek sosno- Sosna zawiera szereg cennych kazywały najwyższą skuteczność. I tak Z kolei olejek sosnowy do dziś znajduje do sosen, które nie są narażone na zbyt wy, który warto dodawać do kąpieli lub substancji, wśród których znajdzie- pączki sosny zrywano w okresie przed- zastosowanie w przypadku reumatyzmu, dużą ilość zanieczyszczeń. wykorzystać do masażu. Wystarczy kilka my między innymi olejki eteryczne, wiośnia, zaś pędy – pod koniec kwietnia problemów z układem moczowym oraz kropel, by łatwiej się oddychało i by po- garbniki i sole mineralne. Składniki lub na początku maja. Przygotowywano bólu o podłożu psychicznym. Warto sto- Preparaty z sosny czuć odprężenie. Ponadto olejek sosno- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. te wykazują działanieLARES: przeciwzapalne, Niniejszy z nich materiał następnie określone służy preparaty, wyłącznie sować dogo profilaktycznie, czytania. Powielanieby wspomóc Najlepiej w jakikolwiek pozyskiwać igliwie sposób i pędy zabronione.wy pomaga udrożnić nos w infekcjach wykrztuśne, odkażające, moczopędne, które podawano dzieciom i dorosłym. regenerację organizmu, dodać mu ener- w głębi lasów, które oddalone są od ulicy, zatok. W tym celu wystarczy wlać kilka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rozkurczoweLARES: oraz Diese przeciwbakteryjne. Materialien Najczęściej sind pomagały lediglich zwalczyć zum objawy Lesen gii oraz bereitgestellt. ukoić nerwy. Warto też wiedzieć,Jegliche można Vervielfältigung je też kupić w sklepach ist zielar strengstens- kropel do miski untersagt. z wrzątkiem, pochylić Nic zatem dziwnego, że medycyna lu- infekcji górnych dróg oddechowych. że olejek sosnowy wykazuje działanie skich. Najłatwiej jest przygotować wywar się nad nią i nakryć głowę ręcznikiem. dowa wykorzystywała te właściwości, Stosowano je również, aby wyelimino- lekko pobudzające, a preparaty sosno- z sosny. W tym celu należy rozdrobnić To skuteczny sposób inhalacji. aby wspomóc leczenie wielu chorób. wać przeziębienie, ból gardła, zapalenie we można przygotować samodzielnie dwie łyżki igliwia, następnie zalać je Karolina Świerc

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pinnwand LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQKarriere: Joelina nennt sich nun Joe- QQScheidung: Moderatorin Tanja Bül- QQFamilienplanung: Matthias Reim hat QQHochzeit: Michael Wendler und Laura LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dy (denLARES: Spitznamen Diese verpassten Materialien ihr übrigens ter steht sind vor den lediglich Scherben ihrer zumBeziehung. Lesen sechs Kinderbereitgestellt. von fünf Frauen. Mit seiner Jegliche ak- Müller Vervielfältigung scheinen schon mitten in den Hochist -strengstens untersagt. ihre Freunde) und ist schon längst nicht mehr Im verflixten siebten Jahr scheint ihre Ehe tuellen Lebensgefährtin Christin Stark, 30, ist zeitsvorbereitungen zu stecken. Das Paar Maske gescheitert zu sein, das Paar hat sich ausei- hat sehr genaue Vorstellungen davon, wie och vor kurzem hieß es: Klei- nandergelebt. Wie „Bunte“ aus dem Umfeld die Feier ablaufen soll. Beide wollen nur im Ndung macht den Mann (und der heutigen Lifestyle-Bloggerin erfuhr, hat engsten Familien- und Freundeskreis feiern. die Frau). Doch in der neuen ver- ihr Mann Nenad Drobnjak bereits vor eini- „Was bringt mir eine Turnhalle an Menschen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszygen Monaten materiał seine Koffer służy gepackt wyłącznieund ist aus do czytania. Powielaniedie mich w sowieso jakikolwiek nicht mögen. Dann sposób lieber zabronione.rückten Welt sind es Schutzmasken, der gemeinsamen 150 Quadratmeter großen mit den Menschen, die einem ans Herz ge- die auf einmal zu dem Modeacces- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienDachgeschosswohnung sind lediglich im Berliner zum Stadtteil Lesen bereitgestellt. Jeglichewachsen Vervielfältigung sind“, so Michael Wendler. Das ist sieht strengstens soire überhaupt untersagt. aufgestiegen sind. Charlottenburg ausgezogen sei. „Mein Mann auch Laura so. „Wir haben uns Gedanken ge- Und schon jetzt kann man sagen: und ich gönnen uns gegenseitig eine Auszeit, macht und wollen es gerne klein halten“, so Eine Maske verrät viel über eine Per- die unserer Beziehung gut tut. Wir werden die Influencerin. son. Die Politiker wählen meistens gemeinsam sehen, wohin der Weg uns führt.“, eintönige Farben: blau, weiß oder hieß es von Tanja Bülter in einem Statement. Lauch Andreas Foto: QQAlles in Butter: Die jahrelange Funk- schwarz. Die Jugend mag es verrückt Foto: Twitter/privat Foto: der „Verdammt ich lieb dich“-Sänger seit 2015 stille zwischen Daniela Katzenberger und und bunt. Die richtig Coolen tragen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nur die kleine Tochter LARES:von Schlagerstar Niniejszy Jürgen QQ Verschobenmateriał: Moderatorin służy Birgit wyłącznie Schro- zusammen. do Kinderczytania. haben die beidenPowielanie nicht. ihrer Halbschwester w jakikolwiek Jenny Frankhauser sposób ist zabronione.Statement-Masken mit trendigen Drews. Mittlerweile hat die 24-Jährige sich wange und ihr Verlobter Frank Spothelfer Eine bewusste Entscheidung? Auf die Frage LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ein eigenesLARES: Leben Diese in Berlin aufgebaut Materialien und haben sind es mit ihrer lediglich Hochzeit nicht zum eilig. „Ich Lesen nach weiteren bereitgestellt. Kindern antwortet der Jegliche Sänger Vervielfältigung ist strengstensAufschriften. untersagt.Alles schön und gut. strebt eine Musikkarriere an. Erst kürzlich hat völlig unverblümt: „Ich selbst brauche das Doch die Maske ist vor allem ein sie einen neuen Song und ein neues Video ganz bestimmt nicht mehr. Etwas in mir Hindernis im Alltag. Hart getroffen veröffentlicht. In „Hangover“ singt die attrak- schreit ‚Um Himmels willen‘.“ Angeblich will hat es vor allem die Raucher. Die Ar- tive Brünette in sexy Spitzenunterwäsche und seine Lebensgefährtin aber Mutter werden. men müssen sie nun hinter Büschen präsentiert heiße Dance-Moves. Angeblich Was also nun, Matthias? verstecken, um mal eine rauchen zu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. findet ihr Vater es „garLARES: nicht schlimm“ Niniejszy und ist materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.können. Und einfach so einen Hap- mächtig stolz auf Joelina. QQPositiv: Roland Kaiser wurde 2010 eine pen auf der Straße essen, geht auch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenneue Lunge bereitgestellt. transplantiert. Die Diagnose Jegliche COPD Vervielfältigung ist strengstenskaum. Gestern untersagt. habe ich einen Typen QQErinnerungen: Heidi Klum ist seit (chronisch obstruktive Lungenerkrankung) Marianne Sand Foto: Jahrzehnten eines der erfolgreichsten Models ließ ihm keinen anderen Ausweg. Damit ge- beendet. Das haben beide nun offiziell be- gesichtet, der quasi unter der Maske der Welt. Jetzt hat sie sich an ihre Anfänge – hört der Schlagersänger zur Corona-Risiko- stätigt. „Das negative Gefühl zwischen uns versuchte, sich einen Hotdog in den damals noch in Deutschland – erinnert: „Ich gruppe. Unterkriegen lässt sich der 67-Jährige beiden musste weg“, erklärt die Katze jetzt Mund rein zu schieben. Es war ein war 1992 eines der wenigen Mädchen, das davon trotzdem nicht. An seinem Lebensmut im Interview mit „Bild“. Sowohl sie als auch bemitleidenswerter Ausblick. Einzig

Brüste, Hüften und ein großes Lächeln im Promiflash Foto: und seinem Optimismus lässt Roland Kaiser Jenny hätten Fehler gemacht und sie hätten Positives: In einer Maske ist man LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gesicht hatte. DamalsLARES: war Grunge Niniejszy im Trend habe michmateriał sehr gefreut, służydass Frank wyłącznie mir einen seine Fans do vor czytania. allem in den sozialen Powielanie Medien den Abstand w jakikolwiek von einander gebraucht. sposób Irgend- zabronione.kaum erkennbar. Wenn man jeman- und alle waren sehr dünn. Ich dagegen hatte Heiratsantrag gemacht hat. Das heißt aber teilhaben. Auf Facebook hält der „Extreme“- wann sei die Funkstille aber nicht mehr trag- den meiden will, kann man einfach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KurvenLARES: und war immer Diese fröhlich. Materialien Daher war nicht, sinddass ich sofortlediglich heiraten muss. zum Corona Lesen Interpret bereitgestellt. seine Anhänger bei Laune Jegliche und bar gewesen: Vervielfältigung „Wir standen uns früher soist nah strengstens behaupten: „Du, untersagt. ich habe Dich in ich in Mailand, London und Paris leider nicht hat uns jetzt eh einen Strich durch die Rech- informiert sie über Entwicklungen zu neuen und ich wurde ständig an diese Zeit erinnert. der Maske gar nicht erkannt!“. sehr erfolgreich.“ nung gemacht“, sagte die Moderatorin. Songs, Alben oder Konzerten. Das macht einen irgendwann kaputt.“ adur Anna Durecka

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenRAtgeber bereitgestellt. Po Jeglicherady Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Porady: Co powinno, a co musi się znaleźć w niemieckiej umowie o pracę? Część II LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. NajistotniejszeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.punkty Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kontynuujemy temat podjęty w poprzednim wydaniu „Wochenblatt.pl”. Umowa o pracę reguluje stosunki po- między pracodawcą a pracownikiem. Właściciele firm, którzyLARES: zatrudniają Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. personel,LARES: są też zobowiązaniDiese Materialien przez sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ustawodawcę do wywiązywania się z obowiązku prowadzenia stosownej dokumentacji. Poniżej informacja o najważniejszych punktach, któ- rych nie może zabraknąć w umowie o pracę. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. eśli chodziLARES: o prawo Diese do urlopu, Materialien zgod- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nie z federalną ustawą o urlopach wypoczynkowychJ (niem. Bundesur- laubsgesetz) każdemu pracownikowi przysługuje coroczny urlop w wymia- rze co najmniej 24 lub – w przypadku pięciodniowego tygodnia pracy – 20 dni roboczych. JeśliLARES: zastosowanie Niniejszy ma materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zbiorowy układ pracy, może z niego wy- nikać innyLARES: minimalny Diese wymiar Materialien urlopu. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Poza tym pracodawca i pracownik mogą porozumieć się co do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego i zapisać go Sznejweis Andrzej Rys. w umowie o pracę. Jeśli w danym roku Układ zbiorowy premiowania. Z ogólnymi pytaniami setz) zakazuje dyskryminacji kandyda- Pracodawca nie jest zobowiązany kalendarzowym zatrudniony zmienia dot. prawa pracy można zwracać się tów/pracowników ze względu na: do przetłumaczenia umowy pracodawcę, zasadniczo nie przysługuje zawiera między do swojej izby rzemieślniczej i tam za- – rasę Pracownik z zagranicy, który nie po- mu już prawo do urlopu,LARES: jeśli wykorzy Niniejszy- materiałinnymi uregulowania służy wyłącznie sięgnąć do rady. czytania. Powielanie – pochodzenie w jakikolwiek etniczne sposób zabronione.sługuje się językiem niemieckim, nie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stał jego całkowitą pulę w dotychczaso- dotyczące zawarcia, – płeć może wymagać od swojego pracodaw- wej firmie. Ma to pozwolić na uniknięcie Kto może zawrzeć umowę o pracę? – wyznawaną religię cy udostępnienia mu umowy o pracę sytuacji,LARES: w których Diese pracownik Materialien w danym trwaniasind lediglich i zakończenia zum Lesen – osoby bereitgestellt. pełnoletnie Jegliche – światopoglądVervielfältigung ist strengstensw jego języku ojczystym. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. roku dwa razy skorzystałby z urlopu za stosunku pracy. – małoletni – wyłącznie za zgodą opie- – niepełnosprawność Zgodnie z aktualnym orzecznictwem ten sam okres. W związku z tym nowy kuna prawnego. – wiek pracodawca nie jest zobligowany do tłu- pracodawca może zażądać od zatrud- – orientację seksualną. maczenia umowy na inny język. Dotyczy nianego zaświadczenia z poprzedniej Wszelkie niestandardowe porozumie- to również sytuacji, w których z góry firmy o ilości wykorzystanego urlopu nia dotyczące podejmowanego przez Klauzula zwrotu musi zostać jasno wiadomo, że niemieckojęzyczna umowa w bieżącym roku. w umowie o pracę. Układ zbiorowy za- małoletniego zatrudnienia również wy- zapisana w umowie o pracę o pracę będzie dla zatrudnianej osoby LARES: Niniejszywiera międzymateriał innymi służyuregulowania wyłącznie do- magają do zgody czytania. jego opiekuna Powielanie prawnego. Konieczne w jakikolwiek jest jasne sformułowanie sposób zabronione.całkowicie niezrozumiała. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Poinformowanie tyczące zawarcia, trwania i zakończenia w umowie o pracę klauzuli mówiącej Tłumaczenie umowy na język oj- o zbiorowymLARES: układzie Diese pracy Materialienstosunku sind pracy. lediglich Zmiany wprowadzane zum Lesen Rodzaje bereitgestellt. umów o pracę Jeglicheo konieczności Vervielfältigung zwrotu przez pracownika ist strengstens czysty zawsze untersagt.pozostaje w gestii pra- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zbiorowe układy pracy mają zasto- za pomocą umów szczegółowych do- – umowa o pracę na czas nieokreślony dodatkowych świadczeń w przypadku cownika. sowanie, jeśli zarówno pracodawca, jak puszczalne są tylko wtedy, jeśli zezwala – umowa o pracę na czas określony wypowiedzenia umowy. W przeciwnym i pracownik związani są nimi poprzez na nie układ zbiorowy lub gdy są one – umowa o pracę na okres próbny razie kwestia ta może okazać się pro- Rubryka jest tworzona przez przynależność do jednej ze stron tych- dokonywane na korzyść pracownika. – umowa o pracę na część etatu blematyczna dla właściciela firmy. Jeśli Krzysztofa Świerca że układów lub zostały one uznane za Pracownicy zawsze powinni ustalić, czy – umowa o pracę tymczasową. po wypowiedzeniu umowy pracodawca oraz firmę Smuda Consulting. powszechnie obowiązujące. Poza tym ich stosunek pracy jest objęty układami chciałby otrzymać zwrot wypłaconej ich treść – w całościLARES: lub w części Niniejszy – jest zbiorowymi. materiał Często sąsłuży w nich wyłączniebowiem Ogólna do ustawa czytania. o równym traktowaniu Powielaniewcześniej w jakikolwiek premii bożonarodzenio sposób- zabronione.Zachęcamy również do odwiedzenia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. obowiązująca także wtedy, gdy praco- zawarte odmienne regulacje w zakresie Ogólna ustawa o równym traktowaniu wej, również musi wyraźnie zapisać strony www.intertax24.com dawca LARES:i pracownik Diese odwołują Materialien się do nich czasu pracy,sind wymiarulediglich urlopu zum czy też Lesen (das Allgemeine bereitgestellt. Gleichbehandlungsge Jegliche- to wVervielfältigung umowie o pracę. ist strengstensoraz www.smuda-consulting.com. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Wirtschaft: Deutschland vor schwerer Rezession? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LichtLARES: Diese am Materialien Ende sind lediglich des zum Lesen Tunnels bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Aufgrund der Corona-Pandemie und der dadurch ausgelösten wirtschaftlichen Lähmung erwartet Deutschland in diesem Jahr eine schwere Rezes- sion. Das besagt eine in der vergangenen Woche vorgestellte gemeinsame Frühjahrswirtschaftsprognose der führenden deutschen Zentren für Wirtschaftsforschung. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. er Studie zufolge wird das deut- Für das nächste Jahr scheLARES: BIP in diesemDiese Jahr Materialien voraus- erwartetsind lediglich Deutschland zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sichtlichD um 4,2 Prozent schrumpfen, wobei die Arbeitslosenquote auf dem eine wirtschaftliche Höhepunkt 5,9 Prozent erreichen soll. Belebung und ein So ist Deutschlands BIP demnach bereits im ersten Quartal dieses Jahres BIP-Wachstum von um 1,9 Prozent gesunken. Im zweiten bis zu sechs Prozent Quartal soll der Rückgang dann einen Rekordwert von 9,7 ProzentLARES: aufweisen. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sollte dies geschehen, so wäre es das größteLARES: BIP-Quartalsminus Diese in Materialien Deutsch- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. land überhaupt. Parallel dazu soll Deutschlands Staats- Für das nächste Jahr prognostizieren verschuldung auf 70 Prozent klettern. die Experten allerdings eine Belebung Die Bundesrepublik habe jedoch, so Timo Wollmershäuser sieht für Deutschland gute Chancen auf ein schnelles Herauskommen aus dem wirtschaftlichen Tief. Foto: magazin-forum.de der deutschen Wirtschaft und ein BIP- Wollmershäuser, gute Chancen, schnell Wachstum von bis zu sechs Prozent. Ein wieder aus dem wirtschaftlichen Tief ekonomicznej przygotowanej wspólnie przez kwartalnych wskazań rozwoju PKB nizmy ratunkowe uruchomione przez Licht am Ende des Tunnels also. „Diese herauszukommen und mittelfristig, czołowe ośrodki zajmujące się badaniami nad w Niemczech, ale… niemiecki rząd doprowadzą zdaniem gravierende RezessionLARES: wird deutliche Niniejszy bereits materiał im kommenden służy Jahr, daswyłącznie wirt- gospodarką do wczytania. Niemczech. PowielanieCi w sami jakikolwiek eksperci zaznaczają, sposób zabronione.ekspertów do rekordowego deficytu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Spuren auf dem Arbeitsmarkt und schaftliche Entwicklungsniveau von vor że w przyszłym roku niemiecką go- budżetowego, sięgającego 159 miliar- im BudgetLARES: hinterlassen“, Diese glaubt Materialien Timo dem Corona-Ausbruch sind lediglich zu erreichen. zum Lesenutorzy bereitgestellt. analizy przewidują, Jegliche że nie- spodarkę Vervielfältigung czeka ożywienie i wzrost ist PKB strengstens dów euro, a dług untersagt. publiczny Niemiec LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wollmershäuser vom Münchner ifo- miecki PKB skurczy się w tym sięgający prawie 6 procent, a zatem jest wzrośnie do 70 procent. Zdaniem Timo Institut. Außerdem soll die Zahl der Gospodarka: Niemcy czeka ciężka rokuA o 4,2 procent, a stopa bezrobo- światełko w tunelu. – Tak poważna re- Wollmershäusera Niemcy mają jednak Arbeitslosen schätzungsweise um eine recesja? – Światełko w tunelu cia osiągnie w szczytowym momencie cesja pozostawi wyraźne ślady na rynku szanse szybko odbić się z gospodar- Viertelmillion gegenüber dem Vorjahr 5,9 procent. Z ich obliczeń wynika też, pracy i w budżecie – uważa Timo Woll- czego dołka i w średniej perspektywie, auf 2,5 Millionen steigen. Die in Gang Z powodu pandemii koronawirusa i wywo- że już w pierwszym kwartale tego roku mershäuser z monachijskiego instytutu już w przyszłym roku osiągnąć poziom gesetzten Rettungsmechanismen der łanego tym paraliżu gospodarki Republikę PKB Niemiec spadło o 1,9 procent, IfO. Poza tym szacuje się, że liczba bez- rozwoju gospodarczego, na jakim zna- Bundesregierung werdenLARES: laut Experten Niniejszy Federalną materiał Niemiec czeka służy w bieżącym wyłącznie roku a w drugim do czytania. spadek wyniesie Powielanie rekor- robotnych w jakikolwiek zwiększy się o ćwierć sposób milio- zabronione.lazłyby się przed wybuchem pandemii LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zu einem historischen Haushaltsdefizit ciężka recesja. Tak wynika z przedstawionej dowe 9,7 procent. Jeśli tak się stanie, na w porównaniu z rokiem ubiegłym koronawirusa. von bisLARES: zu 159 Milliarden Diese Euro Materialien führen. w minionym sind tygodniu lediglich wiosennej zum prognozy Lesen byłby bereitgestellt. to największy minus w Jegliche historii i osiągnie Vervielfältigung poziom 2,5 miliona. Mechaist strengstens- untersagt.Johann Engel LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 17/1464LARES: Diese Materialien sind lediglich Wirtschaft zum Lesen / Politik bereitgestellt. Go Jeglichespodarka Vervielfältigung / Polityka ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 13 Wirtschaft: Hilft die Bundesregierung bei Condor-Rettung? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. VielleichtLARES: Diese Materialien sind doch lediglich zum Lesen Lufthansa? bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die deutsche Fluggesellschaft Condor zittert wieder um ihre Zukunft. Die Polnische Luftfahrtgruppe PGL, Inhaberin der Fluggesellschaft LOT, die ursprünglich vergangene Woche den Kauf des angeschlagenen deutschen Ferienfliegers abschließen wollte, gab nun ihren Rückzieher bekannt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutschen MedienLARES: zufolge wird Niniejszy Condor jetzt materiał vermutlich służystaatliche wyłącznie Hilfe do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. beantragen.LARES: Entschädigungsansprüche Diese Materialien gegen sind die lediglich PGL wegen des zum Rück Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tritts vom Vertrag seien ebenfalls denkbar.

„Wir führen derzeit Gespräche mit In der Luftfahrtbranche der PGL, um die möglichen Rahmenbe- wird laut Medien dingungen des Vertragsrücktritts zu de- finieren. Wir analysieren unter anderem, derzeit spekuliert, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wie wir nun AnsprücheLARES: aus dem Niniejszy unter- materiałdass die Lufthansa, służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zeichneten Kaufvertrag geltend machen könnten“, zitiert das Onlineportal der die ja bereits 1955 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenDie Zukunft bereitgestellt. der Condor-Airline bleibt ungewiss Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Foto: Ken Fielding/Wikipedia „Welt“ eine Condor-Sprecherin. Laut Ferienfluglinien Medienberichten kommt die Entschei- gründete, ein anderem die Schaffung einer Treuhand- gemacht. „Es wäre ein fatales Signal, spekulieren die Medien, dass angesichts dung der PGL nicht ganz überraschend, struktur für das Unternehmen bis zu sollte der Staat als Condors erster Gläu- der enormen Schieflage der gesamten denn die Corona-Pandemie zwingt die potenzieller Kandidat dessen Verkauf. „Darüber hinaus füh- biger ihm jetzt die Luft abschneiden“, Flugbranche eine Abweichung von den meisten Airlines dazu, am Boden zu zur Übernahme ren wir Gespräche über eine staatliche erklärte Ufo-Sprecher Nicoley Baublies. Antimonopol-Vorschriften möglich sein bleiben und stellt sie damit vor finan- Condors sei. Unterstützung im Zusammenhang mit Das Unternehmen befinde sich nach werde. Unter den Corona-Bedingungen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zielle Probleme. AuchLARES: die LOT Niniejszy selbst materiał służy wyłącznieder Corona-Krise“, do czytania. so die PowielanieSprecherin. erfolgter w jakikolwiek Umstrukturierung inzwischensposób zabronione.läuft bei Condor derzeit der Flugbetrieb dürfte jetzt staatliche Unterstützung be- Eine Rettungsoption ist, so die „Welt“, in einer passablen Verfassung. nur auf kleinster Flamme. So haben LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nötigen,LARES: bemerken Diese deutsche Materialien Medien. sind lediglich zum Lesenauch einebereitgestellt. zeitlich begrenzte direkte Jegliche Be- Vervielfältigung ist strengstensCondor-Flugzeuge untersagt. in den vergange- Condor wiederum war bereits letztes teiligung des Staates, nachdem dieser Am Ende doch Lufthansa? nen Wochen deutsche Staatsbürger Jahr in Schwierigkeiten geraten, als sein vorerst gerettet. Die Übernahme durch mit seinem Kredit an Condor bereits In der Luftfahrtbranche wird laut Me- evakuiert, die wegen der Pandemie Inhaber, der Tourismuskonzern Thomas die Polnische Luftfahrtgruppe sollte gezeigt habe, dass man an einem Fort- dien derzeit spekuliert, dass die Lufthan- im Ausland steckengeblieben waren. Cook AG, bankrottging. es Condor ermöglichen, das Darlehen bestand der Airline interessiert sei. Die- sa, die ja bereits 1955 Ferienfluglinien Neuerdings beteiligt sich Condor zu- bis zum 15. April zurückzuzahlen. Wie se Lösung werde in Berlin allerdings gründete, ein potenzieller Kandidat zur dem an einer Luftbrücke, über die Sai- Hilferuf an die Regierung eine Condor-Sprecherin gegenüber der nicht bevorzugt. Für ein Engagement Übernahme Condors sei. Im vorigen sonarbeitskräfte in die Bundesrepublik Der deutsche Luftfahrtanbieter mit „Welt“ sagte, wolle die Airline trotz des Staates bei der Condor-Rettung Jahr hatte Lufthansa ebenfalls ein Inte- gebracht werden sowie am Transport LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. etwa 50 FlugzeugenLARES: und 4.900 Niniejszy Mit- des gescheiterten materiał Deals służy mit derwyłącznie PGL hatten do sich czytania. vergangene PowielanieWoche die resse w am jakikolwiek Kauf Condors geäußert, sposób doch zabronione.von Schutzkleidung und medizinischer arbeitern war dank eines 380-Millio- weiterhin aus dem Schutzprogramm Pilotengewerkschaft Cockpit und die das wäre damals ein Verstoß gegen die Ausrüstung aus dem Ausland. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nen-Euro-KreditsLARES: Diesedes Staatsbank Materialien KfW heraustreten. sind Dazulediglich erwäge man zum unter Lesen Flugbegleiter-Organisation bereitgestellt. Ufo Jegliche stark EU-Kartellgesetze Vervielfältigung gewesen. Jetzt ist aber strengstens untersagt.Johann Engel

Wirtschaft: Ökonomische Schwarzseherei in Mode LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EineLARES: Diese großeMaterialien sind lediglich Unbekannte zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Es ist nur natürlich, dass man in der Zahlen sind wichtig, schweren Krise, die wir derzeit in denn zum einen wollen der Weltwirtschaft erleben, wissen die Menschen wissen, will, wie sie ausgehen wird. Aller- wie schlimm die Lage LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dings sind die PrognosenLARES: darüber Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.wirklich ist, um besser LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zurzeitLARES: meist wertlos Diese und Materialiendabei gro- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensgerüstet untersagt. zu sein, zum ßenteils „schwarze Visionen“ für die anderen müssen die kommenden Monate oder gar Jahre. Regierungen errechnen, Man kann sie deshalb nicht ganz ernst nehmen. Denn ein wenig ist wie viele Milliarden es so wie mit Wettervoraussagen: sie für ihre Hilfspakete LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wenn ständig dieLARES: Sonne scheint, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.brauchen. Das Problem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. interessiertLARES: sich Diese keiner Materialienso richtig sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdabei: Niemanduntersagt. weiß, für die Wetterlage, aber wenn das wann es gelingen Wetter mies ist, wollen alle wissen, wird, das Coronavirus wann es endlich besser wird. einzudämmen. hnlich ist es jetzt, in Zeiten von Dieses Datum kann ÄCorona, wo die Hälfte der Men- niemand nennen. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schen auf der ErdkugelLARES: mit dem NiniejszyVerbot materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. konfrontiert ist, ihre Häuser zu verlassen Alle heutigen Prognosen zur Wirtschaftslage nach der Corona-Pandemie sind bloße Kaffeesatzleserei Foto: CDC on Unsplash altered by MJ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. und dieLARES: Wirtschaft Diese weitgehend Materialien erstarrt mehr. Dassind konnte lediglich niemand vorhersehen zum Lesen Alternativen bereitgestellt. gefragt Jeglicheunterwegs... Vervielfältigung Demgegenüber ist einist dra strengstens- untersagt. ist. Was die Wirtschaft anbelangt, so – nicht zuletzt, weil es hierzu keine histo- Klar, Zahlen sind wichtig, denn zum matischer, hundertprozentiger Rückgang sind die Computer von Ökonomen, rischen Beispiele gibt. Auch die weltweite einen wollen die Menschen wissen, wie bei Tischreservierungen in Deutschlands lautet: „Man weiß so gut wie nichts“. Das Analysten und Wirtschaftsfachleuten Finanzkrise von 2008/2009 kann nicht schlimm die Lage wirklich ist, um besser Restaurants zu verzeichnen. Schaut man ist entwaffnend und tröstlich zugleich mittlerweile so heiß gelaufen wie ein als Vorlage herhalten, ja nicht einmal gerüstet zu sein, zum anderen müssen sich andererseits um, so kann man er- und lässt hoffen, dass es so schlimm, Hochofen in einem Hüttenwerk. Tag- die Große Depression zu Beginn der die Regierungen errechnen, wie viele fahren, dass die Luxuswarenhändler in wie manche vermuten, nicht ist und täglich werden wir dabei mit Unmengen 1930er Jahre. Aber genau darin liegt ja Milliarden sie für ihre Hilfspakete brau- China ihre Geschäfte inzwischen wieder auch nicht kommen wird. Da bleibt von Daten gefüttert, die kein Rechen- der Kern: Die Rechenmodelle der Wirt- chen. Das Problem dabei: Niemand weiß, geöffnet haben! Die Kunden kommen also nur eines: Wir müssen Ruhe be- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. modell vorhersehenLARES: konnte. Denn Niniejszy mit schaftsgurus materiał basieren służy derzeit einzigwyłącznie auf wann esdo gelingen czytania. wird, das CoronavirusPowielanie nun wiederw jakikolwiek und kaufen, zwar sposóbbei weitem zabronione.wahren und abwarten, bis der Sturm so einer Situation hatte noch niemand historischen Erfahrungen. Trotzdem einzudämmen. Dieses Datum kann nie- noch nicht so viele wie vor dem Coro- vorüber ist. Dass er einmal vorüber sein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zu tun.LARES: Nicht einmal Diese eingefleischte Materialien Un- versuchen sind sich lediglich allerlei Institute zum und In Lesen- mand bereitgestellt. nennen. Außerdem sind Jeglichemanche navirus, Vervielfältigung aber immerhin. ist strengstenswird, zeigt sich untersagt.daran, dass er in einigen tergangspropheten. Dennoch beteuern stitutionen auf Biegen und Brechen in Zahlen heute noch kaum ermittelbar. So Staaten bereit vorübergeht, auch wirt- Analysten einer nach dem anderen pa- Prognosen und Szenarios, wobei diese wird nach Daten zur Inflation ja nicht Man weiß so gut wie nichts schaftlich, so dass die Wirtschaft dort pageienartig: „Es kommt der Crash!“. meistens „schwarz“ ausfallen. So erahnt zuletzt in den Geschäften gefragt, von Erfreulicherweise gibt es in diesen schon langsam wieder zur Normalität beispielsweise die Welthandelsorgani- denen viele jedoch jetzt geschlossen Tagen auch aufrichtige Stimmen, die zurückkehrt, wie etwa in China. Warten Daten, wie sie noch niemand gesehen hat sation eine Verringerung des interna- sind. Fraglich ist auch, ob alle Unter- zugeben, dass ihre Voraussagen nicht wir also noch ein wenig und wir werden Ist es aber in einem solchen Moment tionalen Handelsverkehrs um 13 bis 32 nehmen in Deutschland ganz brav ihre sehr glaubhaft sind. Oftmals seien es dann sehen, welche Schäden das Virus LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ein Kunststück und überhauptLARES: glaubhaft, Niniejszy Prozent. materiał Und das deutsche służy Institut wyłącznie für Auskunft do zuczytania. dem wichtigen Powielanie deutschen Überinterpretationen, w jakikolwiek denen sposób man- zabronione.tatsächlich angerichtet hat und was nur unaufhörlich wirtschaftliche Probleme, Wirtschaftsforschung (ifo) in München Geschäftsklimaindex beisteuern werden gelnde Gewissheit und unzureichende entsetzte menschliche Fantasie war. Ei- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Crash,LARES: Armut usw. Diese zu prophezeien? Materialien Ein schätzt sind den Rückgang lediglich der Industriepro zum Lesen- – viele bereitgestellt. mögen ja jetzt gerade Wichtige Jegliche- Kenntnisse Vervielfältigung zugrunde liegen. So ist hat derstrengstens nes steht allerdings untersagt. schon heute fest: Kunststück ist das nicht und es ist auch duktion in der Bundesrepublik auf 7 bis res und Dringenderes am Hals haben. New Yorker Deutsche-Bank-Prognos- Nach der Corona-Krise erwartet uns gar nicht so offenkundig und sicher. 20 Prozent jährlich. Immerhin etwas Die Analysten und Ökonomen müssen tiker Torsten Slok eingeräumt, er habe eine Menge Arbeit, harte Arbeit in der Wer auch nur halbwegs ernst genom- konkreter ist der Internationale Wäh- also nach Alternativen suchen, die mög- schlicht und ergreifend nichts, was er Wirtschaft, im Gesundheitsschutz sowie men werden will, muss zugeben, dass rungsfonds (IWF) und prognostiziert licherweise weniger präzise ausfallen, in seinen Modellberechnungen in der daran, uns in Zukunft gegen derartige die Situation beispiellos ist – unzählige eine Schrumpfung der Weltwirtschaft dafür aber viele überzeugen und nicht Spalte „Variablen“ eintragen könnte. So- Gegebenheiten abzusichern. Mögen Charts führen das vor Augen. Tatsache um drei Prozent, räumt dabei aber sofort erschrecken. Ein gutes Beispiel dafür ist, gar der Chef der US-Notenbank Federal wir aus unseren Erfahrungen mit dem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ist gleichwohl, dass LARES:inzwischen Niniejszygut 20 ehrlich materiał ein, dass sich diese służy Schätzung wyłącznie im dass noch do immerczytania. mit Containern Powielanie bela- Reserve w jakikolwiekJerome Powell musste sposób zugeste- zabronione.Coronavirus gestärkt hervorgehen und Millionen US-Amerikaner ihren Job Endeffekt als bloße Makulatur und ein dene Lastschiffe den Rhein befahren. Es hen, dass die Antwort auf alles, was mit die richtigen Schlüsse ziehen. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. verlorenLARES: haben – und Diese es werden Materialien immer Haufen sind Fehlurteile lediglich entpuppen zum könnte. Lesensind zwar bereitgestellt. weniger als sonst, aber Jegliche sie sind der Vervielfältigung Corona-Seuche zusammenhängt, ist strengstens untersagt.Johann Engel

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Boxen: Max Schmeling – der herausragendste deutsche Sportler des 20. Jahrhunderts LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. EinLARES: Diese Champion Materialien sind lediglich zum Lesen mit bereitgestellt. großem Jegliche Vervielfältigung istHerzen strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der deutsche Boxsport blickt in einige Kämpfe. Es war jedoch kein lan- seiner reichhaltigen Geschichte ges Abenteuer mehr mit dem Ring. Am 31. Oktober 1947 nahm er endgültig auf viele namhafte Champions zu- Abschied vom Boxen, nachdem er in rück. Als allergrößter unter ihnen Berlin mit 42 Jahren dem jüngeren deut- gilt jedoch in jedemLARES: Ranking Niniejszy Max materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.schen Boxer Richard Vogt nach Punkten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Schmeling,LARES: der auchDiese zum Materialien größten sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensunterlag. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. deutschen Sportler des vergange- Ein edler, guter Mensch nen Jahrhunderts gekürt worden Am Ende seiner Sportlerkarrie- ist! Am 28. September 1905 in Klein re konnte Max Schmeling nicht über Geldmangel klagen. Nachdem er seine Luckow geboren, wuchs Maximilian Handschuhe endgültig an den Nagel Schmeling in Hamburg auf. Bis zu gehängt hatte, eröffnete er in Hamburg seinem 14. LebensjahrLARES: war Niniejszy seine materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.eine Vertretung der Firma Coca-Cola. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Leidenschaft und große Liebe der Später freundete er sich mit Joe Louis, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensseinem großen untersagt. Rivalen aus der Ver- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fußball. gangenheit, an, der im Gegensatz zum deutschen Champion nach dem Ende esonderes Gefallen fand er dabei an seiner Boxerkarriere in extreme Armut der Torhüterposition. Wäre er dieser geraten war. Max Schmeling schätzte SportartB treu geblieben, würden wir ihn ihn jedoch sehr hoch als Sportler und heute vielleicht zu den herausragends- als Mensch. Er zeigte nun ein großes ten deutschen Keepern,LARES: zusammen Niniejszy mit materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Herz und erwies sich als wahrer Freund, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sepp Maier und Oliver Kahn, zählen. indem er Joe Louis bis ans Ende des- Doch LARES:alles veränderte Diese sich Materialien im Leben sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssen Lebens finanziell untersagt. unterstützte. 1981 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des jungen Max Schmeling, als er den übernahm er auch die Kosten seiner fantastischen US-amerikanischen Boxer Beerdigung. „Früher drehte sich alles Jack Dempsey in Aktion sah. Daraufhin um Politik, Hitler, Roosevelt und Na- sprang das Interesse des noch jungen tionalstolz. Nach dem Krieg hat man Fußballspieler zum Boxsport über. An- mich nach Milwaukee eingeladen, wo fänglich trainierte er nur privat, kam ich die Adresse von Joe Louis in Chicago damit aber so gut zurecht, dass er im ergattern konnte. Ich fuhr zu ihm hin. August 1924, kurz vorLARES: seinem 19.Niniejszy Ge- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Zwar traf ich ihn nicht sofort zu Hause LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. burtstag, sein Debüt im Profiring gab! an, aber ich gab nicht auf und warte- EbensoLARES: fantastisch: Diese Drei Jahre Materialien später sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenste, bis er zurückkam. untersagt. Danach hatten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. war er bereits deutscher Meister im wir miteinander ein wunderbares Ge- Halbschwergewicht und 1928 griff er spräch“, erinnerte sich Max Schmeling erfolgreich nach dem Europameister- und ergänzte: „Wie sich zeigte, glaubte gürtel in derselben Gewichtsklasse! er nicht an all die Lügen, die über mich

Max Schmeling Foto: Wm. C. Greene/Wikipedia geschrieben worden waren. Wir wurden Meisterkampf jenseits des Ozeans Freunde und haben uns dann im Laufe Nach zwei gelungenenLARES: Titelverteidi Niniejszy- materiałIm Juni 1936 służy erlebten wyłącznie nicht umdo einen czytania. Gürtel ging, Powielanie erachten w jakikolwiek sposób zabronione.der Jahre mehrmals gegenseitig besucht. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gungen im Halbschwergewicht wechsel- 40.000 Zuschauer im viele Experten den Sieg über Joe Louis Zum letzten Mal sahen wir uns in Las te MaxLARES: Schmeling Diesezum Schwergewicht, Materialien sind lediglich zum Lesenbis heute bereitgestellt. als den größten Triumph Jegliche in Vervielfältigung ist strengstensVegas bei einer Benefizveranstaltung,untersagt. die LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der prestigeträchtigsten Boxgewichts- New Yorker Yankee Schmelings Karriere. Zum Revanche- Frank Sinatra für ihn organisiert hatte. klasse, in der es aber am schwierigs- Stadium, wie Max kampf zwischen Max Schmeling und Joe Zu sagen, dass ich ihn mochte, ist zu ten war, zu gewinnen und gleichzei- Louis musste es früher oder später kom- wenig. Ich liebte ihn!“ Wie man sieht, tig gesund zu bleiben. Es ist auch die Schmeling einen men. So standen sich dann beide Boxer war Max Schmeling eine Persönlichkeit, Gewichtsklasse mit besonders vielen großen Champion, im Juni 1938 erneut im New Yorker Yan- die ganz klar zeigt, dass das Leben nicht Prestige-Duellen, die in der Glanzzeit den bislang kee Stadium im Ring gegenüber. Dieses schwarz-weiß ist. Viele warfen ihm vor, des deutschen ChampionsLARES: vor allem Niniejszy in materiał służy wyłącznieMal verfolgten do czytania. ganze 75.000 Powielanie Fans das w jakikolwiek sposób zabronione.er habe Geld von der NSDAP genom- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. den USA stattfanden. Es konnte somit ungeschlagenen Duell der beiden Boxriesen, bei dem es men und sich zu einem Liebling Adolf nicht andersLARES: kommen: Diese Max MaterialienSchmeling schwarzensind lediglich US- zum Lesenum den bereitgestellt. Weltmeistergürtel im Schwerge Jegliche- Vervielfältigung ist strengstensHitlers machen untersagt. lassen. Doch kann je- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. machte sich auf den Weg über den Oze- wicht ging. Niemand konnte vermuten, mand schlecht sein, der dem „Führer“ an und absolvierte 1930 in New York Nationalboxer Joe dass das Hit-Duell nur 124 Sekunden die Scheidung von seiner Frau und die einen Kampf um den Weltmeistergür- Louis, k.o. schlug. dauern würde! „Ich war damals fast 33 Entlassung seines Managers verweigerte tel gegen Jack Sharkey. Er besiegte ihn, Jahre alt und hatte inzwischen bei wei- und später auch die Möglichkeit ver- nachdem der Amerikaner wegen eines tem nicht mehr so gute Reflexe wie der warf, in die Regimepartei einzutreten? Schlags unter der Gürtellinie in der damals 24-jährige Joe Louis. Der Kampf Mehr noch, Max Schmeling rettete beim vierten Runde disqualifiziertLARES: Niniejszywurde. materiał służy wyłączniewar kurz, do ich czytania. wurde total dominiert Powielanie und w jakikolwiek sposób zabronione.Judenpogrom in der sog. Reichskristall- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zwei Jahre später kam es zwischen den te, dringend brauchte“. Wie das Leben mein Coach schrie nur immer wieder, nacht zwei Teenagern das Leben. Verhält beidenLARES: Boxern zur DieseRevanche. Materialien Dabei ent- zeigte, sind stand lediglichder größte Erfolg zum dem Lesen ich solle bereitgestellt. mich schneller bewegen. Jegliche Ich Vervielfältigung ist strengstenssich so ein böser untersagt. oder zumindest gleich- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. schieden die Richter sehr kontrovers deutschen Gladiator erst noch bevor. war jedoch nicht in der Lage, meinen gütiger Mensch? „Ganz bestimmt nicht! auf Punktsieg für Jack Sharkey, obwohl Gegner aufzuhalten. Es ist vielleicht eine Jemand, der so handelt, zeichnet sich Größter Triumph in der Karriere dieser dem Deutschen im Kampfverlauf schwache Ausrede, aber an jenem Abend Max Schmeling (links) in Begleitung seines Managers durch enormen Mut und großes Herz deutlich unterlegen war. „Wir wurden Im Juni 1936 erlebten 40.000 Zu- wäre niemand mit Joe Louis fertig ge- Joe Jacobs Foto: Bundesarchiv, Bild/ Wikimedia Commons aus. Er hatte ein großes Herz, das Herz ganz einfach bestohlen“, fasste Schme- schauer im New Yorker Yankee Stadi- worden“, erinnerte sich Max Schmeling. eines großen Meisters“, betonte 1989 lings Manager Joe Jacobs das Urteil zu- um, wie Max Schmeling einen großen Später betonte der deutsche Champion die Krämpfe mich gleich nach meinen Henri Lewin, einer der beiden vom Bo- sammen. Das konnteLARES: allerdings Niniejszy nichts Champion, materiał den bislang służy ungeschlage wyłącznie- rückblickend do czytania. allerdings mehrmals, Powielanie er Fallschirmabsprung w jakikolwiek aus dem sposób Flugzeug zabronione.xer geretteten Jungen, und fügte hinzu: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mehr daran ändern, dass Max Schme- nen schwarzen US-Boxer Joe Louis, k.o. freue sich, diesen Kampf gegen Joe Louis erwischt hatten. In den Medien bestritt „Ab dem 9. November 1938 versteckte ling derLARES: erste europäische Diese Weltmeister Materialien schlug. sind Dabei lediglichwar der deutsche zum Boxer Lesen verloren bereitgestellt. zu haben. „Wäre ich Jegliche damals ich Vervielfältigungdann sofort jegliche Wunden, ist wo strengstens- er mich und meinen untersagt. Bruder vier Tage LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der königlichen Boxgewichtsklasse im nicht der Favorit dieses Duells gewe- als Sieger nach Deutschland zurückge- raufhin Goebbels sehr erbost war und lang in seinem Hotelappartement in 20. Jahrhundert geworden war. sen und die Buchmacher hatten seine kehrt, hätten mir die Nazis sicherlich mir sogar mit dem Kriegsgericht drohte. Berlin. Gerade damals hatten Gesta- Die frühen 1930er Jahre markierten Erfolgschancen mit nur 1:8 bewertet. eine Medaille gegeben. Dabei hatte ich Hätten die Deutschen diese Schlacht poleute damit begonnen, die Straßen in Deutschland den Beginn des Nazi-Re- „Ich war zuvor in die USA gereist, um ja mit ihnen nichts gemein und wollte verloren, hätte er mich wahrscheinlich „judenfrei“ zu machen. Hätten sie uns gimes. Schmelings Ehefrau war damals Joe Louis gegen den spanischen Meister es auch nicht“. erschießen lassen“, erinnerte sich Max bei ihm gefunden, hätten sie uns alle die tschechische Schauspielerin Anna Paulino Uzcudun kämpfen zu sehen“, Schmeling. Apropos Restaurant in Stet- drei getötet“. Ondráková, während sich Joe Jacobs, erinnerte sich Max Schmeling und fügte Strafweise zur Armee tin. Wie sich zeigt, verband nicht nur Krzysztof Świerc ein Amerikaner jüdischerLARES: Herkunft, Niniejszy hinzu: materiał „Ich bemerkte, służy dass er wyłącznienach ei- Nach do seiner czytania. siegreichen Powielanieersten Aus- dieses w Max jakikolwiek Schmeling mit dem sposób heutigen zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. um seine Geschäfte kümmerte. Das nem Schlag seinen linken Arm senkte einandersetzung mit Joe Louis erhielt Polen. Der legendäre Boxer war in den missfielLARES: Adolf Hitler Diese und er Materialienbestand auf und dabei sind die lediglich linke Kopfseite zum freiließ. Lesen Max Schmelingbereitgestellt. eine erhebliche Jegliche finan- Jahren Vervielfältigung 1937-45 offiziell Bewohner ist strengstens des Max Schmeling untersagt. hat im Profiring ins- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Scheidung sowie darauf, den Manager Da wusste ich, dass ich den großen Joe zielle Vergütung von der NSDAP und Dorfes Ponickel (Ponikła), das derzeit gesamt 70 Kämpfe bestritten, davon zu entlassen. Der Führer hatte jedoch Louis besiegen könnte, auch wenn alle investierte dieses Geld in ein Restau- in der Woiwodschaft Pommern liegt. gewann er 56, verlor 10 und boxte 4 eine Schwäche für Max Schmeling, der ungläubig gelacht hatten, als ich es er- rant in Stettin. Später jedoch lehnte er Von seinem Anwesen gibt es zwar keine unentschieden. Er wurde zum heraus- von Millionen Deutschen bewundert wähnte und mich für verrückt hielten. einen Eintritt in die Regimepartei ab, Spur mehr, aber es hat sich bis heute ragendsten deutschen Sportler des 20. wurde und drückte daher nach einem Wie sich dann aber zeigte, hatte ich mich wofür er strafweise zur Armee einbe- ein Wirtschaftsgebäude erhalten, das Jahrhunderts erklärt. Seinen Kampf gegen Walter Neusel 1934 verfolgten Gespräch mit ihm über die ihm miss- nicht geirrt. In der vierten Runde lag Joe rufen und im Rahmen der Operation vermutlich als Trainingsraum diente. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ca. 100.000 Zuschauer von den Sta- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. liebigen Fakten ein Auge zu. Besonders Louis nach meiner Rechten zum ersten „Merkur“ nach Kreta geschickt wurde. Zum Andenken an den berühmten Bo- diontribünen in Hamburg. Auch die erfreut zeigte sich darüber natürlich der Mal in seiner Karriere auf den Brettern, Laut verschiedener Quellen erlitt der xer haben im Mai 2006 Deutsche, die größten Champions können heute von Boxer LARES:selbst: „In der Diese Boxwelt Materialien gab es nie aber er sind rappelte lediglich sich sehr schnell zum wieder Lesen Boxer bereitgestellt. an der Front eine Verletzung Jegliche an früher Vervielfältigung in der Gegend von Ponickel ist leb strengstens- einem solchen untersagt. Publikum nur träumen. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. eine Aufteilung in Protestanten, Katho- auf. Er hatte einen großen Kampfgeist, Knie und Wirbelsäule, doch die Wahr- ten, einen Obelisk gestiftet, der an einer In seiner Coca-Cola-Niederlassung war liken, Juden, Schwarze usw.. Uns haben war ein großer Fighter und ein sehr heit lag ganz woanders: „Ich landete auf Landstraße unweit des Dorfes Segenberg Max Schmeling bis zu seinem neun- nur Faustkämpfe interessiert und sonst guter Puncher. Doch in der zwölften einer Trage, aber ich war keineswegs (Żabno) im Wald steht. Der deutsche zigsten Lebensjahr beruflich tätig! Er nichts. Das versteinerte Gesichts Adolf Runde traf ich ihn erneut hart, was ihn am Knie angeschossen worden, das Champion besaß auch ein Ferienhaus starb am 2. Februar 2005 im Alter von Hitlers deutete darauf hin, dass ihm das benommen machte, und ich schickte war Goebbels’ Propaganda. Es gab auch am nahegelegenen See und arbeitete 99 Jahren (nur sieben Monate fehlten nicht sonderlich gefiel, aber ich konnte anschließend noch eine Rechte hinter- Gerüchte über meinen Tod, aber die 1942/43 am Flughafen in Elbing. Nach zu seinem 100. Geburtstag) und bleibt ihn überzeugen, dassLARES: ich meine Niniejszy Frau her. Danach materiał fiel er wieder służy auf diewyłącznie Bretter, Wahrheit do war czytania. viel prosaischer Powielanie – ich litt dem wEnde jakikolwiek des Zweiten Weltkriegs sposób kehrte zabronione.damit bis heute der am längsten leben- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sehr liebte und Herrn Joe Jacobs, durch stand diesmal aber nicht mehr wieder unter Magenkrämpfen. An den Kämp- Max Schmeling nochmals in den Ring de Weltmeister im Boxschwergewicht. den ichLARES: so viel in den Diese USA erreicht Materialien hat- auf.“ Auch sind wenn lediglich es bei diesem zum Kampf Lesen fen nahm bereitgestellt. ich überhaupt nicht Jeglicheteil, weil zurück Vervielfältigung und absolvierte in der Heimatist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 17/1464LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 15 Formuła1: Koronawirus prowadzi F1 nad przepaść LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KtoLARES: Diese Materialienznajdzie sind lediglich zum Lesen ratunek?bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Napisać, że pandemia uderza w sport, to jak nie napisać nic. Jednak nie- Co nadejdzie? wiele jest takich dyscyplin, które tracą tak wiele jak Formuła 1. Królowa „Rozgrywanie wyścigów jest kluczowe dla takiego zespołu jak nasz” – sportów motorowych żyje z wyścigów i traci tak, jak każdy inny dział stwierdziła ostatnio Claire Williams. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. motosportu. JednakLARES: jej utrzymanie Niniejszy jest zdecydowanie materiał bardziej służy kosztowne wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Szefowa Williamsa nie jest jedyną, niż innych rodzajów ścigania. Dlatego nad F1 wisi widmo niemal bankruc- która tak myśli. Dość otwarcie mówi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. twa, aLARES: przyszłość Diese tej dyscypliny Materialien stoi pod ogromnym sind lediglich znakiem zapytania. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssię o groźbie wycofaniauntersagt. aż czterech zespołów z rywalizacji. W tej sprawie wypowiedział się ostatnio szef Red Bull „Formuła 1 znalazła się teraz w bar- Sebastian Vettel Racing Christian Horner: „Formuła 1 dzo trudnym położeniu. Spędziliśmy udowodnił swoją musi uratować małe zespoły. Jeśli któryś już mnóstwo czasu na zamkniętych z zespołów upadnie, to będzie olbrzymi spotkaniach szefów ekip F1. Wszyst- lojalność, mówiąc, cios dla Formuły 1 w obecnej sytuacji. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ko po to, aby podjąćLARES: kluczowe decyzjeNiniejszy materiałże nie zamierza służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Liberty Media musi zrobić wszystko, i upewnić się, że każdy z nas wyjdzie rozmawiać o nowym aby w F1 nadal istniało 10 teamów LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. z tego LARES:kryzysu bez Diese szwanku” Materialien – powie- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens– stwierdził Brytyjczyk. untersagt. Co ciekawe, działa ostatnio Claire Williams. Szefowa kontrakcie z innymi to jego zespół jest głównym oponentem Williamsa doskonale zdaje sobie sprawę zespołami. Dodatkowo limitu wydatków, który miał obowiązy- z powagi sytuacji. Jej zespół postawił bo- wać od przyszłego roku. wiem wszystko na jedną kartę. Williams zdecydował się Wszyscy chcą wrócić do ścigania, ale nie tylko wprowadził przeróżne plany na obniżkę zarobków. jak to zrobić? Po pierwsze wiadomo już, oszczędnościowe. Firma z Grove zacią- że zostanie wprowadzony rygor sanitar- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gnęła pożyczkę w bankuLARES: HSBC iNiniejszy firmie materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ny. Na trybunach zabraknie nie tylko Latrus, która powiązana jest z ojcem kie- kibiców, ale też dziennikarzy. Najpraw- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rowcy LARES:Williamsa, Nicolasa Diese Lafitiego. Materialien Nie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdopodobniej wprowadzone untersagt. zostaną tak- byłoby to jeszcze nic nadzwyczajnego, pensję wypłaca rząd i mają gwarancję że testy da kierowców i obsługujących ale zabezpieczeniem pożyczki są grunty powrotu do pracy po ustaniu pandemii. ich ekip na obecność COVID-19. No należące do Williamsa oraz jego naj- Także jeden z szefów firmy, Chase Carey, i pozostaje jeszcze pytanie o kalendarz ważniejsze budynki – siedziba, fabryka zdecydował się na 20-procentową obniż- (o terminie wznowienia ścigania nikt i maszyny. W przypadku problemów kę uposażenia. Wiadomo także, że trwają głośno nie mówi). Dotychczasowy trafił ze startem sezonu może to oznaczać negocjacje z kierowcami w sprawie po- bowiem do kosza. Został już oficjalnie koniec zasłużonej ekipy. dobnych rozwiązań. Nie jest bowiem usunięty z oficjalnej strony Formuły 1. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszytajemnicą, materiał że ich pensje służy to znaczna wyłącznie część do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Niestety negocjacje z zespołami nie Oszczędzanie w modzie budżetów niektórych stajni. przyniosły jeszcze spodziewanego rezul- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Na oszczędnościLARES: Diese zdecydowanie Materialien stawia sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstatu. Aktualnie untersagt.wygląda na to, że do ści- także spółka Liberty Media, zarządzająca Brawo Vettel gania kierowcy wrócą 5 lipca podczas wyścigami Formuły 1. Najnowsza de- Na tym tle wyróżnia się zdecydowanie Grand Prix Austrii. Kolejne dwa miałyby cyzja nieco zszokowała obserwatorów. Sebastian Vettel. Niemiecki kierowca Sebastian Vettel Foto: Morio/Wikipedia się odbyć w Wielkiej Brytanii. Oczywi- Rozwiązano bowiem wszystkie umowy Ferrari nie tylko udowodnił swoją lo- nocześnie podkreślił, że ustalenia pozo- o swoim oburzeniu, bo jako jeden z nie- ście środowisko Formuły 1 czekają też z wszystkimi operatorami kamer. Wiado- jalność, mówiąc, że nie zamierza roz- staną tajemnicą pomiędzy nim a jego licznych nie chce nawet słyszeć o obni- długofalowe rewolucje. Zimowe testy mo już, że w przypadku wznowienia wy- mawiać o nowym kontrakcie z innymi zespołem. Wobec chwalebnej postawy żeniu swojego uposażenia. „Łatwo mi w roku 2021 będą mieć mocno ogra- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ścigów będą się odbywaćLARES: w okrojonym, Niniejszy zespołami. materiał Dodatkowo służy zdecydował wyłącznie się Niemca do śmiesznie czytania. wypada postawaPowielanie naj- to komentować, w jakikolwiek bo nie dotyczy sposób to mojej zabronione.niczony charakter albo też nie odbędą również technicznie, składzie. Dlatego na obniżkę zarobków, ale nie „pod pu- lepszego (i najwyżej opłacanego) kie- osoby, ale uważam, że kierowcy powinni się w ogóle. W związku z tym niektóre LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. początkowoLARES: szokująca Diese decyzja Materialien nie jest bliczkę”: sind „Jestem lediglich świadom sytuacji, zum w jaLesen- rowcy bereitgestellt. Formuły 1, Lewisa Hamiltona: Jegliche wspierać Vervielfältigung zespoły w tym trudnym ist okre strengstens- zespoły postulują untersagt. także o przesunięcie tak absurdalna. Zresztą firma korzy- kiej się znaleźliśmy. Wiem też, że inni „Pieniądze są królem tego świata. Nie sie. Zwłaszcza gdy te ledwo wiążą koniec rewolucji, która miała się rozpocząć za sta już z innych specjalnych przepisów kierowcy zdecydowali się na cięcia. powinno nas tu w ogóle być” – tak Lewis z końcem” – podsumował jego postawę rok, o kolejne 12 miesięcy. Co z tego w Wielkiej Brytanii. Wcześniej zwolniła Rozmawiamy z Ferrari na ten temat” Hamilton krytykował władze Formuły niemiecki kierowca Nico Hulkenberg, się ziści? Zależy od tego, kiedy wróci połowę swojego personelu pracującego – powiedział Sebastian Vettel podczas 1, kiedy na siłę próbowały zorganizować który ścigał się w Formule 1 do końca względna normalność. w siedzibie w Londynie. Zwolnionym wideokonferencji z dziennikarzami. Jed- GP Australii. Teraz chyba zapomniał ubiegłego roku. Florian Wallenbroom LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenRund um bereitgestellt. den deutschen Jegliche Fußball Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Kaderlüften Klubs an dem deutschen Nationalspie- deutsche „Bild“ meint unterdessen, der anderem Klubs wie Ajax Amsterdam geliehene Álvaro Odriozola vom bayri- Vier Spieler sollen im Sommer von ler seit der Vertragsverlängerung mit Bundesligist sei bereit, 40 Millionen und Newcastle United. Zudem hat Tim schen Klub Abschied nehmen, nachdem Bayern München Abschied nehmen, Trainer Hansi Flick, der schon lange Euro für einen Transfer des Spielers Krul acht Länderspiele für das nieder- er bislang die in ihn gesetzten Hoffnun- meldet die Sport Bild. Einer von ihnen große Stücke auf den talentierten Spie- hinzublättern. Zwar steht im Vertrag ländische Nationalteam hinter sich. gen nicht erfüllen konnte. Angesichts sei Philippe Coutinho, dessen Leihe aus ler des RB Leipzig hält, noch gesteigert. des Spaniers bei Valencia eine Ablö- dessen, dass Trainer Hansi Flick Benja- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Barcelona in Kürze LARES:endet. In Coutin Niniejszy- Timo Wernermateriał hätte bereits służy im Sommerwyłącznie seklausel do überczytania. 100 Millionen Powielanie Euro, Schick w loskaufen jakikolwiek sposób zabronione.min Pavard in der Mitte der Defensive hos Leihvertrag ist zwar die Option auf letzten Jahres für 25 Millionen Euro doch auch dieser Preis dürfte nach der RB Leipzig ist laut „Kicker“ entschlos- einsetzen will und Joshua Kimmich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einen LARES:Kauftransfer Diese für 120 Materialien Millionen beim FC sind Bayern lediglich landen können, zum doch Lesen Corona-Pandemie bereitgestellt. vermutlich Jegliche fallen. sen, Vervielfältigung die 29-Millionen-Euro-Kaufoption ist strengstens in der zweiten untersagt.Linie agiert, wünschen Euro enthalten, doch Bayern wird die- damals stellte sich Sportdirektor Hasan Im Übrigen sind Borussia und „Juve“ für Patrik Schick beim AS Rom zu akti- sich die Bayern einen neuen Rechtsver- sen Betrag ganz bestimmt nicht hinblät- Salihamidžić einem Transfer entgegen. nicht die einzigen Klubs, die den jun- vieren. Der tschechische Stürmer ist seit teidiger herbei. Sky Germany zufolge tern, zumal der Brasilianer sich deutlich Der Spieler ließ daher stattdessen sei- gen Fußballer in ihren Reihen haben seinem Dazustoßen zum RB zu einer hat Bayern bereits intensive Gespräche unter den Erwartungen präsentiert. Es nen Vertrag beim RB Leipzig bis 2023 wollen. Auch beim FC Liverpool steht Schlüsselfigur der Mannschaft gewor- über eine Verpflichtung des 19-Jährigen gibt zwar neuerdings Informationen, erneuern. Ferrán Torres im Visier. den. In insgesamt 15 Liga-Einsätzen für Sergiño Dest von Ajax Amsterdam ge- dass der FC Barcelona seine finanziellen Leipzig kam er auf sieben Tore. Der ge- führt, diese mussten aber in Anbetracht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Vorstellungen zurückschraubenLARES: Niniejszy könn- Schick odermateriał Angelino – oder służy vielleicht wyłącznie beide? Dortmund do sucht czytania. Verstärkung Powielaniebürtige w Pragerjakikolwiek hat sich von den sposób Römern zabronione.der Corona-Krise unterbrochen werden. te, aber das hätte auf die Entscheidung RB Leipzig möchte die von AS Rom Der 24-jährige brasilianische Außen- bis Ende Juni 2022 verpflichten lassen. Die Münchner haben jedoch versichert, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des FCBLARES: eher keinen Diese Einfluss. Materialien Auch und Manchester sind lediglich City geliehenen zum Patrik Lesen stürmer bereitgestellt. Everton Soares, der zurzeit Jegliche für An Vervielfältigungden Bundesligisten ist Patrik ist Schick strengstens den Dialog bald untersagt. wiederaufzunehmen. der spanische Mittelfeldspieler Javi Schick und Angelino für eine längere Grêmio Porto Alegre aufläuft, steht im bis Ende Juni dieses Jahres verliehen, Ob Ajax Amsterdam allerdings an einem Martínez, dessen Kontrakt bei Bayern Zeit im Team behalten. Der Erstgenann- Visier von FC Everton und Borussia wobei sich Leipzig die Kaufmöglichkeit Verkauf des US-amerikanischen Nati- Ende Juni 2021 erlischt, dürfte Mün- te, den die Römer ihr Eigen nennen, Dortmund. Dabei soll der BVB bereits hat garantieren lassen. onalspielers, dessen Vertrag noch bis chen demnächst ade sagen müssen, würde den deutschen Klub 29 Millio- Kontakt nach Porto Alegre aufgenom- 2022 läuft, interessiert sein wird, bleibt denn den Münchnern sei nicht nach nen Euro kosten, bei Angelino wären men habe, um die Situation um den Klose sagt ja vorerst offen. einer Vertragsverlängerung zumute, es 30 Millionen Euro. Laut „Bild“ sei 14-fachen brasilianischen National- Miroslav Klose, Weltmeister von vielmehr nach einem Verkauf, sollte für den Moment ein Kauftransfer von spieler zu erkunden. Everton Soares 2014 und torstärkster Fußballspieler Wo landet Sancho? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sich ein interessierterLARES: Klub finden. Niniejszy In Patrik materiałSchick wahrscheinlicher. służy wyłącznieFür eine steht beido Grêmio czytania. Porto Alegre Powielanie offiziell der WM-Geschichte,w jakikolwiek hat sich sposób dem von zabronione.Laut „Daily Star“ will Real Madrid ins ähnlicher Situation seien Jérôme Boa- Entscheidung hat RB Leipzig nun bis bis 2023 Vertrag. Sein Marktwert wird Hansi Flick geleiteten Trainerstab des Ringen um die Unterschrift von Jadon LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. teng undLARES: der vierte Diese Abschiedskandidat Materialien zum 15. sind Juni Zeit.lediglich Patrik Schick zum hat inLesen auf 35 bereitgestellt. Millionen Euro geschätzt. JeglicheFC VervielfältigungBayern München für die istSaison strengstens Sancho einsteigen. untersagt. Aber auch Manches- Corentin Tolisso. der jetzigen Saison in 15 Bundesliga- 2020/21 angeschlossen. Das entspre- ter United sei ernsthaft an dem Spieler Einsätzen sieben Treffer verzeichnet. Krul für Nübel? chende Angebot hatte der deutsche Ex- von Borussia Dortmund interessiert. Auch Klopp will Werner! Angelino absolvierte bisher fünf Auf- Wie die Eastern Daily Press berichtet, Nationalspieler bereits vor einer Weile Beide Klubs hatten in den letzten Jahren Der Teamchef des FC Liverpool Jür- tritte und traf dabei einmal. erwägt der FC Schalke 04 eine Verpflich- von Hansi Flick bekommen, brauchte keinen sehr guten Draht zueinander, gen Klopp möchte sich mit Stürmer tung von Tim Krul von Norwich City. aber Bedenkzeit. Letztlich hat er nun wozu unter anderem Cristiano Ronaldo Timo Werner vom RB Leipzig treffen, Rennen um Torres Der 31-Jährige würde im Ruhrgebiet- zugesagt. „Ich habe Miro zu einer und David de Gea beigetragen haben LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. berichtet die „Sport Bild“.LARES: Der deutsche Niniejszy Neueste materiał Berichte der służy Massenmedien wyłącznie steam do Alexander czytania. Nübel ablösen, Powielanie der Kooperation w jakikolwiek ermuntert, weil sposób ich der zabronione.sollen. Der eine ist zum spanischen Trainer wünscht sich angeblich sehr, die- deuten darauf hin, dass Juventus Turin ab 1. Juli für Bayern München spielen Meinung bin, dass er eine Bereicherung Hauptstadtteam gerade von dem eng- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sen SpielerLARES: in Liverpools Diese Anfield Materialien Road sich in sind das Spiel lediglich um den 20-jährigen zum Lesen wird. Diebereitgestellt. „Kanarienvögel“ aus NorwichJegliche für Vervielfältigungunser Trainerteam sein wird“, ist sagte strengstens lischen Klub gekommen, untersagt. obwohl dieser zu holen. Aktuell ist ein Treffen wegen Ferrán Torres vom FC Valencia ein- sind derzeit Tabellenschlusslicht in der Hansi Flick. Bis jetzt betreute Miroslav ihn bei sich behalten wollte. Der andere des coronabedingten Reiseverbots zwar schalten und dabei gegen Borussia englischen Premier League mit sechs Klose Bayerns Jugendmannschaft U17. hatte bereits Real zugesagt, aber der Deal nicht möglich, doch aufgeschoben ist Dortmund um ihn buhlen wird. Spa- Punkten hinter dem abstiegssicheren FC platzte und er landete letztlich bei Man- ja nicht aufgehoben. Allerdings ist der nische und italienische Medien haben Watford. Tim Krul kam zu Norwich City Dest in Bayerns Visier chester United. Der jetzige Kontrakt des FC Liverpool nicht der einzige Klub, in den letzten Tagen suggeriert, Juven- 2018 von Brighton & Hove Albion. In Bayern München arbeitet an einer Engländers bei Borussia Dortmund läuft der ernsthaft an Timo Werner interes- tus Turin sei der Favorit im Hinblick dieser Saison kam er 28 Mal zum Einsatz Verpflichtung des Rechtsverteidigers Ende Juni 2022 ab. In dieser Saison kam LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. siert ist, auch Inter MailandLARES: und BayernNiniejszy auf eine materiał Verpflichtung służy Ferrán wyłącznie Torres’, und behielt do czytania. dabei fünf Mal Powielanieein sauberes Sergiño w jakikolwiekDest von Ajax Amsterdam, sposób be- zabronione.der 20-Jährige insgesamt 35 Mal zum München haben ihn im Visier. Dabei dessen Vertrag beim Vertreter der Konto. Im Fußball-CV des niederlän- richtet Sky Germany. Im Sommer muss Einsatz und traf dabei 19 Mal. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hat sichLARES: das Interesse Diese des bayrischenMaterialien La Liga sind bis Ende lediglich Juni 2021 läuft.zum LesenDie dischen bereitgestellt. Keepers befinden sich Jegliche unter voraussichtlich Vervielfältigung der von Real Madridist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich Spo rtzum un Lesend Freizeit bereitgestellt. Sp Jeglicheort i wy pVervielfältigungoczynek ist strengstens untersagt. 24. – 30. April 2020 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekXVIII sposób zabronione. edycja LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese MaterialienKonkurs sind lediglich zum Lesenz Bundesligą bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Znasz się na niemieckim futbolu, lubisz rywalizację i pragniesz się sprawdzić na tle najlepszych? Wystartuj w Konkursie z Bundesligą i zdobądź bardzo atrakcyjne nagrody ufundowane przez sponsora konkursu – firmę APN LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. a łamach „Wochenblatt.pl” fani nie- i głównym sponsorem konkursu jest mieckiejLARES: piłki Diese nożnej Materialienjuż osiem- firma sindAPN, któralediglich ufundowała zum trzy Lesen Dwunasta bereitgestellt. seria pytań nie była zbyt Jegliche trudna pozycji Vervielfältigung przyczajony jest obrońca ist tytułu strengstens Bundeslidze. Jeśli untersagt. stanie się to faktem, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. N dla uczestników Konkursu z Bundesligą. Rudolf Kulig. przystąpimy do tradycyjnego typowania nasty raz rywalizują w tradycyjnym bardzo atrakcyjne nagrody, o których Przede wszystkim zaś dla tych, którzy „biją Jednocześnie informujemy, że jest wysoce wyników meczów, co może przetasować Konkursie z Bundesligą, który potrwa poinformujemy uczestników naszej za- się” o najwyższe laury. Stąd też liderem prawdopodobne, że w maju wznowione tzw. generalkę. do zakończenia nad Renem piłkarskiego bawy w jednym z najbliższych wydań pozostaje Gothard Sochor, a na trzeciej zostaną rozgrywki w Bundeslidze i w 2. Powodzenia! sezonu 2019/20. Współorganizatorem „Wochenblatt.pl”.

# Czołówka klasyfikacji XII rundy KonkursLARES: z Bundesligą Niniejszy materiał służy wyłącznieCzternasta do czytania. seria pytań (14/1464) Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. (termin nadsyłania: 1.05.2020 r.) 1. Andrzej Kern Kamionka 37 14. Tomasz Skupnicki Kluczbork 37 Kupon konkursowy 14/1464, 2. Jerzy Szygula Rybnik 37 15. Antoni Szymanek Gliwice 37 LARES:termin nadsyłania Diese rozwiązań Materialien – 1.05.2020 r. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 3. WolfgangVervielfältigung Kowalski Ruda Śl. ist strengstens37 16. Bogdan Stróż untersagt.Brzeg 37 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 1. Ile tytułów mistrza Bundesligi wywalczyło FC 4. Rudolf Kulig Popielów 37 Schalke 04? (APN) 17. Tomasz Ciesielski Czeladź 37 1...... 3...... 5. Gothard Sochor Chróścice 37 18. łukasz Kurpiel Katowice 36 2. Podaj imię i nazwisko obecnego prezydenta 6. Tomasz Rudnicki Wrocław 37 19. Andrzej Myśliwiec Chorzów 33 2...... 4...... Bayernu München. 7. Franz Hurek Krośnica 37 20. Tomasz Barczyk Prudnik 33 8. Dominik Duda opole 37 21. Marek Bachowski Siemianowice Śl. 33 Imię, nazwisko: ...... 3. Gerald Asamoah grał w pierwszej reprezentacji 9. Krzysztof Gancarz Gliwice 37 22. łukasz Pawlik Siemianowice Śl. 33 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieN iemiecdo czyczytania. Ghany? Powielanie 10. Roland w jakikolwiekCzernia Mysłowice sposób 37 zabronione. 23. Arkadiusz Bednarz Wrocław 33 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Miejscowość: ...... Kod pocztowy: ...... 11. Wojciech Dankowski Będzin 37 24. Arkadiusz Lach świętochłowice 33 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen 4. Z bereitgestellt.jakiego landu Niemiec wywodzi się VfLJegliche 12. BohdanVervielfältigung Skórzewski oleśnica ist strengstens37 25. Hubert Zając untersagt.Mysłowice 7 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ulica i nr domu: ...... Nr telefonu: ...... Osnabrück? 13. Andrzej Kula Pyskowice 37 26. Tomasz Sordoń Jastrzębie-Zdrój 7 Czołówka klasyfikacji po 12 rundach 1. Gothard Sochor Chróścice 228 17. Andrzej Myśliwiec Chorzów 122 2. Wolfgang Kowalski Ruda Śl. 223 18. Dariusz Pietruszka Wodzisław Śl. 121 3. Rudolf Kulig Popielów 221 19. Arkadiusz Lach świętochłowice 120 Wir vermitteln 4. Jerzy Schygula Rybnik 220 20. Wojciech Dankowski Będzin 120 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie 5. Arkadiusz w jakikolwiek Bednarz Wrocław sposób 201 zabronione. 21. Tomasz Barczyk Prudnik 119 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 6. Franz Hurek Krośnica 196 22. Bohdan Skórzewski oleśnica 117 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 7. AndrzejVervielfältigung Kern Kamionka ist strengstens194 23. Tomasz Ciesielski untersagt.Czeladź 112 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Arbeitskräfte 8. Tomasz Rudnicki Wrocław 192 24. Antoni Szymanek Gliwice 104 9. łukasz Kurpiel Katowice 191 25. Hubert Zając Mysłowice 102 10. Roland Czernia Mysłowice 178 26. łukasz Pawlik Siemianowice Śl. 100 nach Deutschland 11. Hubert Małkowski Jaworzno 165 27. Tomasz Sordoń Jastrzębie-Zdrój 97 12. Waldemar Szewczyk Wałbrzych 154 28. Bogdan Stróż Brzeg 97 13. Tomasz Skupnicki Kluczbork 146 14. Tadeusz Kozłowski opole 135 INFORMACJE DLA GRAJĄCYCH: [email protected]: Niniejszy www.apnpolska.pl materiał służy wyłącznie tel. do0048 czytania. 666886621 Powielanie 15. Dominik w jakikolwiek Duda opole sposób134 zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

WWW.WOCHENBLATT.PL Krzysztof Świerc konkursu: i realizacja Projekt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 16. KrzysztofVervielfältigung Gancarz Gliwice ist strengstens126 untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rund um den deutschen Fußball

Neuer spielt verrückt! 8. Platz belegt hat. Als bester deutscher offen zu, dass er sich in England, Spa- erwartet hatte, noch bevor sich dieser Die Gespräche zwischen Bayern Mün- Keeper erwies sich dabei Marc-André nien oder Italien versuchen möchte. die Verletzung zuzog. Zur Erinnerung: chen und Manuel NeuerLARES: über einen Niniejszy neu- materiał służy wyłącznieter Stegen do vomczytania. FC Barcelona, Powielanie der den Mit einemw jakikolwiek eventuellen Vereinswechsel sposób zabronione.Leroy Sané steht bei Manchester City LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. en Kontrakt sind an einem toten Punkt 3. Rang innehat. Dass sich Bayern Mün- befasse sich allerdings sein Berater Ha- offiziell bis Ende Juni 2021 unter Ver- angelangt,LARES: berichtet Diese der „Kicker“. Materialien Der sind lediglich zum Lesenchen derzeitbereitgestellt. just um diesen Torwart Jegliche be- san Vervielfältigung Cetinkaya: „Ich scheute mich ist nie strengstenszu trag. Im Trikot untersagt.der Citizens absolvierte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aktuelle Vertrag des deutschen Natio- müht, deutet übrigens darauf hin, dass sagen, dass ich ein guter Fußballspieler der 21-fache deutsche Nationalspieler naltorhüters endet am 30. Juni 2021. Die Manuel Neuer womöglich leer ausgehen bin und fast überall spielen kann. Ein insgesamt 134 Einsätze und erzielte Gespräche über eine Verlängerung sind könnte. Spieler sollte sich dessen nicht schämen. dabei 39 Treffer. schon länger im Gange und dennoch Er muss selbstbewusst sein. Ich glau- sind beide Seiten noch weit von einer Ehrlicher Forsberg be sehr stark an mich und denke, ich Hertha will Karius Übereinkunft entfernt. Der Zankapfel ist Ein interessantes Interview gab zu- könnte in den meisten Klubs spielen. Laut neuesten Meldungen von Sport1 neben der VertragsdauerLARES: auch das Niniejszy Ge- materiał służy wyłącznieletzt Emil do Forsberg czytania. vom RB PowielanieLeipzig. Der Ob das w aberjakikolwiek realistisch ist, istsposób eine an- zabronione.ist Loris Karius ins Visier von Hertha LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. halt. Bayern bietet Manuel Neuer einen Spieler ließ dabei durchblicken, dass er dere Frage“, schloss Emil Forsberg, der BSC gerückt. Der Klub aus der deut- VertragLARES: bis 2023 an,Diese während Materialien sich der sind lediglich zum Leseneine Trennung bereitgestellt. vom sächsischen Jegliche Klub in dieserVervielfältigung Saison insgesamt 27 Einsätze ist strengstens schen Hauptstadt untersagt. sei derzeit auf der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tormann bis 2025 an den Klub binden erwägt, weil er nach neuen Herausforde- für die Roten Bullen absolvierte und Suche nach einem neuen Torhüter, der möchte. Auch finanziell liegt Bayerns rungen in seiner Fußballkarriere suchen dabei elf Tore erzielte. Rune Jarstein ablösen würde. Herthas Angebot unter Neuers Erwartungen. will. „Es ist selbstverständlich, dass ich Sportdirektor Michael Preetz war üb- So erwarten der Torwart und seine Ver- an meine Zukunft denke. Im Moment Sané weiter umworben rigens bereits 2015 an einer Verpflich- treter angeblich ein Jahresgehalt von 20 ist es jedoch schwierig, irgendetwas in Und doch: Laut „The Mirror“ wirbt tung des Ex-Keepers des FC Liverpool Millionen Euro, also fast 1,7 Millionen dieser Frage zu entscheiden. Wir werden Bayern München nach wie vor um Leroy interessiert, als dieser noch im Trikot Euro monatlich! BedenktLARES: man, Niniejszy wie materiał służy wyłączniesehen, do was czytania. die kommenden Powielanie Tage und Sané wund jakikolwiek ist einem Deal mit Manchestersposób zabronione.des 1. FSV Mainz 05 zwischen den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. viel Geld der Keeper bereits verdient Monate zeigen. Ich war schon immer City auch schon näher gekommen. Der Pfosten stand. Damals entschied sich hat, sowieLARES: sein mit Diese 34 Jahren Materialien für einen sind lediglich zum Lesenoffen bereitgestellt.für neue Herausforderungen, Jegliche was Spieler Vervielfältigung stand bereits im Sommer ist ver strengstensder 26-Jährige letztlichuntersagt. für die Premier LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fußballspieler mittlerweile hohes Alter, aber nichts daran ändert, dass ich Leip- gangenen Jahres kurz vor einem Wech- League. Heute scheint der Berliner Klub sind seine Forderungen sehr verwunder- zig und den Fans des Klubs noch immer sel zu dem bayrischen Team, damals den deutschen Tormann, der zurzeit an lich, besonders in einer Zeit, da sogar tief verbunden bin“, zitiert Bulinews.com stellte sich aber seine Verletzung einem Besiktas Istanbul bis Ende Juni 2021 die größten Stars der Welt wegen der Manuel Neuer Foto: Granada/Wikipedia den Spieler. „Ich fühle mich als ein Teil Transferabschluss in den Weg. Medien- verliehen ist, erneut ins Auge gefasst zu Corona-Pandemie und der damit ver- Hintergrund vollkommen verrückt und Leipzigs und führe offene Gespräche mit berichte suggerieren, dass Bayern bereit haben. In dieser Saison absolvierte der bundenen, zunehmend gravierenden realitätsfremd, man könnte auch sagen, den Funktionären des Klubs. Mir blei- ist, etwa 80 bis 90 Millionen Euro für in Biberach an der Riß geborene Torwart Finanzprobleme der Klubs, in eine Ge- unverschämt. Zumal er nach dem neu- ben jetzt noch zwei Jahre des Vertrags den Transfer zu berappen. Das ist zwei insgesamt 32 Einsätze und behielt dabei haltskürzung eingewilligtLARES: haben. NiniejszyNeuers esten Rankingmateriał der besten służy Torhüter wyłącznie der beim RBdo und czytania. was in Zukunft Powielanie kommt, Mal wweniger jakikolwiek als das, was der sposób Klub aus zabronione.acht Mal ein sauberes Konto. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WunschdenkenLARES: erscheint Diese vorMaterialien diesem Welt den sind für ihn lediglich recht abgeschlagenen zum Lesen werden bereitgestellt. wir sehen“. Der 28-Jährige Jegliche gibt dem Vervielfältigung Etihad Stadium für seinen ist Spieler strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

WOCHENBLATT.pl Redaktionsanschrift/adres redakcji: ul. Słowackiego 10, Onlineredaktion/redakcja strony www: Abonnement/prenumerata: Redaktion/redakcja, Poczta Impressum (Stopka redakcyjna) 45-364 Opole, E-Mail: [email protected] Marie Baumgarten, Manuela Leibig Polska SA, Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; Chefredakteur/redaktor naczelny: Dr. Rudolf Urban Homepage/strona internetowa: www.wochenblatt.pl Tel. 22 693 70 00 Die Herausgabe der Zeitung ist dank Redaktion/redakcja: Anna Durecka: Schlesien/ Herausgeber/wydawca: Związek Niemieckich Konto bankowe: ING Bank Śląski, 88 1050 1504 1000 finanzieller FörderungLARES: des Ministeriums Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Śląsk, Allerlei/Różności; Krzysztof Świerc: Sport, Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce, 0024 3720 8073 für Inneres und Verwaltung sowie des ul. Słowackiego 10, 45-364 Opole Bankverbindung: ING Bank Śląski, IBAN: PL88 1050 AuswärtigenLARES: Amts mittelsDiese des Instituts Materialien für Wirtschaft/ sindGospodarka lediglich; Marie Baumgarten zum Lesen (ifa- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Redakteurin/dziennikarka z ramienia IfA): Aus den 1504 1000 0024 3720 8073, SWIFT Code (BIC) INGBPLPW Auslandsbeziehungen möglich. Nr indeksu 368202 Regionen/Z regionów Satz/skład komputerowy: LARES – Mateus Joschko Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurück- Zrealizowano dzięki dotacji Ministerstwa Übersetzung/tłumaczenia: Andrzej Szypulski Druck/druk: Polska Press Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, gesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Le- Spraw Wewnętrznych i Administracji Korrektur/korekta: Jeremias, Krzysztof Szymczyk Drukarnia w Sosnowcu serbriefe sinngemäß zu kürzen. Die Redaktion haftet nicht i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Verlagssekretariat, Vertrieb, Marketing/sekretariat Auflage/nakład: 4400 für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie prawo Kulturalnych z Zagranicą)LARES: Ministerstwa NiniejszySpraw wydawnictwa, materiał sprzedaż, służy marketing wyłącznie: do czytania.Kontakt: Redaktionsbüro/biuro Powielanie redakcji: w jakikolwiek skracania sposób nadesłanych zabronione. tekstów; materiałów niezamówionych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ZagranicznychLARES: Republiki Diese Federalnej Materialien Niemiec. [email protected]. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Tel./Fax +48 77 45 46Jegliche 556 Vervielfältigungnie zwracamy. ist strengstens Redakcja nie odpowiada untersagt. za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.