Woord Vooraf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaarverslag CPG 2011 WOORD VOORAF Het jaar 2011 was andermaal een goed jaar voor het Nijmeegse Centrum. Vier boeken rolden van de pers. In de zomer verscheen Parlementaire geschiedenis van Nederland van Jac Bosmans en Alexander van Kessel en in november verschenen achtereenvolgens het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011, met als ondertitel ‘Waar visie ontbreekt, komt het volk om’, de tweede (herziene) druk van de biografie van P.J.S. de Jong, getiteld Van buitengaats naar Binnenhof, en de Engelse vertaling van de biografie van Mansholt, getiteld Mansholt, a biography. Laatstgenoemd boek verscheen vanwege het Montesquieu Instituut. De medewerkers werkten in het verslagjaar verder met name aan de volgende projecten: deel 9 van de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, over het kabinet-De Jong (1967-1971); Kabinetsformaties in Nederland, 1977-2010; aftredende bewindspersonen; de procedure van het formeren van Nederlandse kabinetten en ten slotte een aantal door het Montesquieu Instituut gefinancierde projecten betreffende Europa. Het CPG was in het verslagjaar wederom internationaal actief. Twee internationale bijeenkomsten werden georganiseerd – een ‘working conference’ te Londen en een auteursconferentie te Ravenstein – en verschillende medewerkers spraken op internationale conferenties, zowel in Nederland (Groningen en Ravenstein) als elders in Europa (Londen, Louvain-la-Neuve en Praag). Ook over de vele andere activiteiten die CPG-medewerkers verrichtten, waaronder het verzorgen van onderwijs, bestuurlijke activiteiten en het te woord staan van ‘de media’, bericht dit jaarverslag. Graag wil ik iedereen bedanken die zich in 2011 voor het Centrum heeft ingezet: de leden van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, de leden van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit, de leden van het bestuur van de Faculteit der Letteren, de onderwijsdirecteur van de Faculteit alsmede vele andere medewerkers van de Universiteit en de Faculteit, de leden van de Wetenschappelijke Raad en natuurlijk alle medewerkers van het Centrum. Carla van Baalen Nijmegen, april 2012 1 1. ALGEMEEN Het kernproject: de parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Het kabinet-De Jong (1967-1971) In het verslagjaar is de uitvoering van het project-kabinet-De Jong, deel 9 van de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, voortgezet. Er werd gewerkt aan acht van de in totaal vijftien geplande hoofdstukken. Enkele conceptteksten kwamen gereed. Overige onderzoeksprojecten Nederlandse parlementaire geschiedenis Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011 De redactie bestond dit jaar uit Van Baalen, Van Kessel, Van Merriënboer en Ramakers (allen verbonden aan het CPG), drs. H. Goslinga (politiek columnist van het dagblad Trouw) en dr. J. Turpijn (universitair docent, Universiteit van Amsterdam). De redactie koos dit jaar voor het thema ‘Waar visie ontbreekt, komt het volk om’. Op 15 november, de derde dinsdag in november, vond onder grote belangstelling de presentatie plaats. De voorzitter van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, mr. Th.C. de Graaf, presenteerde het eerste exemplaar aan de voorzitter van de Tweede Kamer, G.A. Verbeet. Ter gelegenheid van deze presentatie spraken achtereenvolgens CPG-directeur Van Baalen, hoogleraar Nederlands en Europees constitutioneel recht en oud-minister van Justitie prof. dr. E.M.H. Hirsch Ballin, voorzitter van het Stichtingsbestuur De Graaf en Kamervoorzitter Verbeet. Proefschriften In 2011 werkten Bos en Brand een groot deel van het jaar, mede dankzij een half jaar extra financiering van de faculteit (HLCS), verder aan hun promotieonderzoek met de werktitel ‘Opstappen of aanblijven? Een onderzoek naar Nederlandse bewindspersonen die vanwege een politiek conflict onder vuur kwamen te liggen (1918- 2002)’. Brand onderzoekt de periode 1918-1967, Bos de periode 1967-2002. In het verslagjaar werden dossiers aangelegd van alle aftredende bewindspersonen en de eerste conceptteksten kwamen gereed. Kabinetsformaties 1977-2010 In het verslagjaar werd verder gewerkt aan het project ‘Kabinetsformaties in Nederland in de periode 1977- 2010’. Van de veertien hoofdstukken zijn er inmiddels acht in concept gereed: de formaties van 1981, 1982 (2 x), 1986, 1989, 1999, 2002 en 2006 (juli). De redacteuren Van Baalen en Van Kessel hebben alle hoofdstukken gelezen en van commentaar voorzien. De procedure van de Nederlandse kabinetsformatie (opdracht van de Raad van State en het ministerie AZ) In maart 2011 zijn Van Baalen en Van Kessel gestart met het onderzoek naar de procedurele kanten van de kabinetsformatie in Nederland. Het onderzoek betreft een opdracht van de Raad van State en het ministerie van AZ. De begeleidingscommissie bestaat uit mr. H.D. Tjeenk Willink (in het verslagjaar vicepresident van de Raad van State), mr. R.J. Hoekstra (tot 1 december lid van de Raad van State), drs. R. van Zwol (secretaris-generaal van Algemene Zaken tot 15 augustus) en mr. dr. L. van Poelgeest (plaatsvervangend secretaris-generaal van Algemene Zaken; vanaf 15 augustus 2011). In het verslagjaar verrichtten Van Baalen en Van Kessel literatuur- en archiefonderzoek, hielden zij vele interviews en schreven zij de concepttekst. Parlementaire geschiedenis van Nederland In het verslagjaar verscheen Parlementaire geschiedenis van Nederland, geschreven door Jac Bosmans en Van Kessel. Het boek is een bewerking van deel II van (het uit twee delen bestaande werk) Staatkundige vormgeving in Nederland. Deel I betreft de periode 1840-1940 (geschreven door P.J. Oud en bewerkt door J. Bosmans), deel II betreft de periode na 1940 en is geschreven door J. Bosmans. Het nu verschenen boek, onder de nieuwe titel Parlementaire geschiedenis van Nederland, is behalve een bewerking van deel II ook een voortzetting ervan (tot en met 2010) en tevens is het voorzien van een inleiding over de periode 1840-1940. Bosmans was in de periode 1970-1976 werkzaam bij het CPG. 2 Herdruk biografie P.J.S. de Jong Op verzoek van Uitgeverij Boom is de eerste uitgave van Van buitengaats naar Binnenhof. P.J.S. de Jong, een biografie – in 2001 uitgegeven door de Sdu – geactualiseerd. Het belangrijkste argument daarvoor was dat het boek al jaren was uitverkocht, terwijl er nog steeds vraag naar was. De Jong was inmiddels 96 jaar oud. Vooral als hij weer eens in het nieuws is, neemt de belangstelling toe. Deze tweede druk bevat naast kleine correcties ook aanvullingen op de oorspronkelijke tekst. Er is nieuw archiefmateriaal en recente literatuur verwerkt, en een aantal anekdotes toegevoegd. Verder wordt kort ingegaan op de ontwikkelingen in De Jongs leven sinds 2001. Onderzoeksprojecten betreffende ‘Europa’ 1. Europa in de Nederlandse politiek, 1945-2010. 2. Vertaling in het Engels van Mansholt. Een biografie. 3. Erich Salomon, parlementair fotojournalist in Berlijn en Den Haag. 4. Brusselse Verhalen. De dagelijkse praktijk van het Europees Parlement. Voor een beschrijving van deze projecten: zie bladzijde 6. 3 2. HET BESTUUR VAN HET CPG Algemeen Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis is een onderzoeksinstituut binnen de Radboud Universiteit Nijmegen dat wordt gefinancierd door de Stichting Katholieke Universiteit (gevestigd te Nijmegen) en de Stichting Parlementaire Geschiedenis (gevestigd te ’s-Gravenhage). Een en ander is vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst van beide stichtingen; deze is gesloten op 20 december 1985 en herzien in december 1996. In de herziene samenwerkingsovereenkomst is bepaald dat het Centrum per 1 januari 1997 deel uitmaakt van de Faculteit der Letteren. Het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis Het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Mr. Th.C. de Graaf, burgemeester van Nijmegen, voorzitter; Dr. G.A.M. Beekelaar, historicus, oud-medewerker van de Radboud Universiteit Nijmegen, secretaris- penningmeester; W.I.I. van Beek, lid van de fractie van de VVD in de Tweede Kamer, lid (m.i.v. 11 mei 2011); Drs. A.M.C. Eijsink, lid van de fractie van de PvdA in de Tweede Kamer, lid (m.i.v. 11 mei 2011); Mr. S. van Haersma Buma, voorzitter van de fractie van het CDA, lid; Drs. A. Slob, voorzitter van de fractie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer, lid. De secretaris-penningmeester kon voor zaken van financiële aard gebruikmaken van de diensten van M. Cools (medewerkster Grootboek van de Dienst Control, Informatie en Financiën (CIF) van het Cluster Ondersteuning van de Universiteit) en voor alle overige administratieve zaken van de diensten van H.F.M.J. Helsen, secretaresse van het CPG. Het bestuur kwam in 2011 twee maal in vergadering bijeen, op 11 mei en op 1 november te Den Haag. Het bestuur van de Faculteit der Letteren Het bestuur van de Faculteit der Letteren was in 2011 als volgt samengesteld: Prof. dr. P.L.M. Sars, hoogleraar Duitse taal en cultuur, inzonderheid Duitslandstudies, decaan; Prof. dr. T.L.M. Engelen, hoogleraar economische, sociale en demografische geschiedenis, vice-decaan; Dr. M.M. Jagtman, directeur bedrijfsvoering; Dr. H.J.C. Termeer, toegevoegd secretaris. 4 3. DE WETENSCHAPPELIJKE RAAD De Wetenschappelijke Raad ten behoeve van het CPG is ingesteld door de Stichting Katholieke Universiteit en de Stichting Parlementaire Geschiedenis en heeft, aldus de samenwerkingsovereenkomst, tot taak ‘bij te dragen aan de vormgeving van het wetenschappelijk beleid’. Voorts behoeft ‘het beleidsplan inzake het onderzoek’ de instemming van de Raad en beoordeelt de Raad het onderzoeksverslag. De Wetenschappelijke