DOCSLIB.ORG

Het Aftreden Van Minister Van Defensie Kruisinga En De Gevolgen Hiervan Voor Het Latere Nederlandse Kernwapenbeleid

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Het Aftreden Van Minister Van Defensie Kruisinga En De Gevolgen Hiervan Voor Het Latere Nederlandse Kernwapenbeleid PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/102169 Please be advised that this information was generated on 2021-09-23 and may be subject to change. Johannes Bosscha introduceerde het begrip ‘arbeidsvermogen’ in de Nederlandse fysica. Met dank aan Ad Maas en Museum Boerhaave. Bron: Museum Boerhaave, Leiden. Met dank aan Ad Maas De bekende poster die de tegenstanders van de neutronenbom verspreidden en tijdens demonstraties met zich meedroegen, ontworpen door Jeroen de Vries Bron: Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam 401 ‘Hij doorbrak de goede sfeer van camaraderie’ Het aftreden van minister van Defensie Kruisinga en de gevolgen hiervan voor het latere Nederlandse kernwapenbeleid Leon van Damme Het aftreden van minister van Defensie Roelof Kruisinga in tachtig. Dat is alleszins verklaarbaar als gekeken wordt naar hoe de maatschappij destijds rond maart 1978 wordt in de historiografie doorgaans afgedaan dit thema gepolariseerd was. Bovendien wist de vredesbeweging juist in deze periode de meeste als een ‘bedrijfsongeval’ met weinig consequenties voor mensen op de been te brengen. In de historiografie is daarentegen weinig het kabinet-Van Agt. In dit artikel wordt aangetoond dat dit aandacht voor de commotie in de jaren zeventig over de mogelijke productie en invoering van beeld gecorrigeerd dan wel genuanceerd dient te worden. de neutronenbom in het NAVO-wapenarsenaal. Hooguit wordt de ‘neutronenbomkwestie’ gezien Wat was de rol van Kruisinga in de neutronenbomkwestie als aanleiding van de massale protesten tegen kernwapens in de jaren tachtig.3 Weliswaar trad nu precies? Trad hij af vanwege zijn alcoholprobleem of zijn destijds toenmalig minister van Defensie Roelof Kruisinga af, maar dat zou volgens sommige banden met het Oostblok, of lagen aan zijn vertrek andere historici meer te maken hebben gehad met zijn ‘labiele persoonlijkheid’ – hij zou aan de drank motieven ten grondslag? En had zijn aftreden ook gevolgen zijn – dan met de neutronenbomkwestie zelf.4 De rest van het kabinet-Van Agt zou minder moeite voor het Nederlandse kernwapenbeleid?1 met de neutronenbom hebben en in meerder- heid van oordeel zijn dat het wapen een middel was om bij ontwapeningsbesprekingen tussen Oost en West concessies van Sovjetzijde af te dwingen.5 Maar in hoeverre is dit beeld terecht? Op 29 oktober 1983 trokken ruim een half mil- Welke rol speelde Kruisinga precies in de neu- joen betogers naar Den Haag om te protesteren tegen eventuele plaatsing van kruisraketten in 1 Graag wil ik iedereen die mijn artikel heeft gelezen en becommentarieerd Nederland. Daarmee was het de grootste demon- bedanken. In het bijzonder dank ik Anne Bos, Alexander van Kessel en Johan van stratie ooit in de Nederlandse geschiedenis. Over Merriënboer voor de interessante discussies en het materiaal dat zij mij hebben aangereikt. de vredesbeweging in de jaren zeventig en tach- 2 De meest recente studies zijn Beatrice de Graaf, Over de Muur. De DDR, de tig zijn inmiddels tientallen boeken en artikelen Nederlandse kerken en de vredesbeweging (Amsterdam 2004) en Remco van verschenen.2 Met de vredesbeweging wordt in Diepen, Hollanditis. Nederland en het kernwapendebat 1977-1987 (Amsterdam 2004). deze studies het brede scala aan kerkelijke en po- 3 Van Diepen wijdt in zijn vijfhonderd pagina’s tellende boek dan ook slechts zes- litieke organisaties bedoeld dat zich onder meer tien pagina’s aan de kwestie: Hollanditis, 83-99. Zie ook D.A. Hellema, Buitenlandse politiek van Nederland. De Nederlandse rol in de wereldpolitiek (Utrecht 2006, 3e ed.) verzette tegen het gebruik van kernwapens in de 307. machtsstrijd tussen het Westen en het Oostblok. 4 Van Diepen, Hollanditis, 96; J. van Merriënboer, P. Bootsma en P. van Griensven, Historici die zich hebben beziggehouden met het Van Agt. Biografie. Tour de Force (Amsterdam 2008) 291-92; P.G. Kroeger en J. Stam, De rogge staat er dun bij. Macht en verval van het CDA 1974-1998 (Amsterdam 1998) kernwapendebat in Nederland, leggen in hun 65-67 en 105-6. analyses het zwaartepunt doorgaans op de jaren 5 Van Diepen, Hollanditis, 94; Hellema, Buitenlandse politiek van Nederland, 307. Tijdschrift voor Geschiedenis - 125e jaargang, nummer 3, p. 400-412 402 Leon van Damme tronenbomkwestie, wat waren zijn motieven om 1966 gingen katholieke en protestantse kerken af te treden en welke gevolgen had zijn vertrek in Nederland over tot de oprichting van het voor het latere Nederlandse kernwapenbeleid? In Interkerkelijk Vredesberaad (IKV), dat zich deze bijdrage zoek ik naar antwoorden op basis samen met de in 1948 opgerichte internationale van onder meer de Ministerraadnotulen – die tot katholieke vredesorganisatie Pax Christi richtte een aantal jaar geleden nog het predicaat ‘zeer op ‘vredesopvoeding’ van de kerkgangers. Het geheim’ droegen6 – het archief van het Kabinet IKV organiseerde jaarlijks een Vredesweek van de Minister-President en de Handelingen waarin onder meer via bezinning, studie, publi- van de Tweede Kamer. caties en acties stil gestaan werd bij een thema dat samenhing met een actueel vredesvraagstuk. Ook sprak het zich in verklaringen en nota’s pu- De neutronenbom bliekelijk uit over het Nederlandse buitenlandse Kort voordat CDA-voorman Andries van Agt beleid.8 in december 1977 een regeringscoalitie sloot Hoewel de katholieke minister van met de VVD, maakte de Amerikaanse president Buitenlandse Zaken Norbert Schmelzer zich in Jimmy Carter bekend dat hij voornemens was de centrumrechtse kabinetten-Biesheuvel uit het over te gaan tot de productie van de Enhanced begin van de jaren zeventig uitsprak voor het Radiation Reduced Blast-bom, de zogeheten ‘verminderen van de afhankelijkheid van kern- neutronenbom. Het wapen was bedoeld als een wapens’, bleven daadwerkelijke beleidsombuigin- antitankgranaat die door zijn geconcentreerde gen op dit terrein uit. Ook onder het als meest straling en maar relatief geringe explosiviteit een progressieve bekend staande kabinet van de eventueel Russisch tankoffensief kon tegen- sociaaldemocraat Joop den Uyl bleef het vooral houden, zonder dat het daarbij burgerdoelen bij het uitspreken van de wens tot vermindering zou schaden. Carter wilde dit wapen opnemen van de nucleaire taken van Nederland, waarbij in het NAVO-arsenaal en voerde hiervoor een werd benadrukt dat van eenzijdige ontwapening stevige campagne onder de NAVO-bondgenoten. van het Westen geen sprake kon zijn.9 Zijn voornemens leidden in West-Europa en Aangezien de kabinetten Biesheuvel en Den in Nederland tot heftige protesten. Op zondag Uyl in de ogen van het IKV slechts op papier 19 maart 1978 demonstreerden in Amsterdam voorstellen van de vredesbeweging hadden ruim 50.000 betogers tegen de neutronenbom; overgenomen, ging het in 1977 over tot hardere een maand later werden aan de voorzitter van acties. Het aangekondigde voornemen van pre- de Tweede Kamer 1,2 miljoen handtekeningen sident Carter om de neutronenbom in productie aangeboden. te nemen fungeerde daarbij als katalysator. Zo Het rumoer rond de mogelijke introduc- startte het IKV de campagne ‘Kernwapens de tie van het neutronenwapen was de logische wereld uit, te beginnen in Nederland’ en werden uitkomst van de in de jaren zestig en begin in heel Nederland lokale IKV-kernen opgericht jaren zeventig opgekropte ontevredenheid die vooral vanuit plaatselijke kerken opereerden. over het Nederlandse buitenlandse beleid. De Verder sloot het IKV zich samen met Pax Christi Nederlandse Hervormde Kerk had al in 1962 aan bij het door communisten geïnitieerde sa- via een Herderlijk Schrijven een ‘radikaal neen menwerkingsverband ‘Stop de Neutronenbom’, zonder ja’s’ uitgesproken tegen kernwapens.7 In dat een jaar later de al even genoemde demon- stratie op 19 maart 1978 in Amsterdam organi- 6 De Ministerraadnotulen kunnen in principe 25 jaar na dato worden geraad- seerde. Ook lobbyden vertegenwoordigers van pleegd in het Nationaal Archief te Den Haag. Sinds 2007 zijn de jaren vanaf 1978 het IKV in Den Haag om bij met name CDA- raadpleegbaar. 7 Het vraagstuk van de kernwapenen: noodzakelijke aanvulling van het Herderlijk politici steun te verwerven voor hun standpun- Schrijven van 3 juli 1952 betreffende het vraagstuk van oorlog en vrede. Aanvaard door ten.10 En met succes: het algemeen bestuur van de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk in haar vergadering van 26 juni 1962, Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode (Den Haag 1962). het CDA sprak zich in november 1977 uit tegen 8 De Graaf, Over de Muur, 97-100. de neutronenbom als acceptabel wapen in het 9 Hellema, Buitenlandse politiek van Nederland, 281-83. defensiesysteem.11 Op 3 februari 1978 kwam de 10 De Graaf, Over de Muur, 96-97. 11 P. Maessen, Wie stopt de neutronenbom? (ongepubliceerde doctoraalscriptie, Tweede Kamerfractie van het CDA zelfs met een Rijksuniversiteit Leiden, 1979) 32. verklaring waarin de productie en invoering van ‘Hij doorbrak de goede sfeer van camaraderie’ 403 de neutronenbom unaniem werd afgewezen. erop te wijzen dat de eenheid van het kabinets- Daarmee was er in de Tweede Kamer een meer- beleid in het geding was en probeerde onder derheid ontstaan tegen de neutronenbom.12 andere oppositieleider Joop den Uyl (PvdA) via interrupties de verschillen tussen beide bewinds- lieden nog verder te vergroten.18 Om de politieke Kruisinga treedt af schade zoveel mogelijk te beperken, vroeg CDA- Het kabinet-Van Agt, dat tot dan toe geen pu- fractievoorzitter Wim Aantjes vervolgens uitstel bliekelijk standpunt had ingenomen, werd met van het debat.19 dit afwijzende standpunt van de CDA Tweede Ook achter de schermen was er paniek. Kamerfractie in een lastig parket gebracht. Onmiddellijk na het debat ontving vicepremier Dit werd pijnlijk duidelijk tijdens de debatten Hans Wiegel – Van Agt was met vakantie – een over de begroting van Defensie en het NAVO- memorandum van de secretaris-generaal van het deel van Buitenlandse Zaken op woensdag Kabinet van de Minister-President. Deze advi- 15 en dinsdag 23 februari 1978. De oppositie seerde dat Kruisinga ‘A.
Load more

Recommended publications
  • Krijgsmacht Van De Toekomst: Politiek Is Nu Aan Zet
    Ko Colijn, Margriet Drent, Kees Homan, Jan Rood, Dick Zandee Krijgsmacht van de toekomst: politiek is nu aan zet Eerder dit jaar presenteerde Instituut Clingendael een eigen visie op de krijgsmacht van de toe- komst als advies aan regering en parlement. De reacties daarop liepen uiteen van instemming – vooral in de landelijke dagbladen – tot stevige kritiek van een aantal defensie-experts. In dit artikel zetten we de hoofdlijnen van onze visie nogmaals uiteen en reageren wij op de commentaren.1 Veelzijdig of anders anders dan concluderen dat die doelstelling is In ons rapport oordelen wij dat de veelzijdige verlaten. Nederlandse krijgsmacht is achterhaald en bie- den wij alternatieven. Dit heeft de nodige reacties Wij verbazen ons over reacties dat wij de veel- opgeroepen. Sommige critici beschuldigen ons zijdige krijgsmacht “zomaar terzijde schuiven” en zelfs van vooringenomenheid, politieke keuzes en dat hierover “niet langer gesproken kan worden”.4 gebrek aan analyse.2 Het is daarom van belang We hanteren de realiteit als uitgangspunt, niet de nogmaals uiteen te zetten welke uitgangspunten wenselijkheid van instandhouding van een veelzij- en welke methodieken zijn gehanteerd bij de tot- dige krijgsmacht, die wij overigens zouden onder- standkoming van ‘Clingendael`s visie’. schrijven. Ook het pleidooi om de juiste volgorde aan te houden – eerst ambities bepalen en dan In 2010 kwam na een lang voorbereidingstraject de bijbehorende militaire middelen vaststellen5 – het document Verkenningen uit. De opstellers van kunnen wij steunen. Maar in werkelijkheid worden dit rapport pleitten voor instandhouding van een ambities en structuur van de krijgsmacht aange- veelzijdige krijgsmacht, gezien het diverse ka- past aan de bandbreedte van de beschikbare fi- rakter van de veiligheidsrisico’s en de daarmee nanciële middelen.
    [Show full text]
  • Joop Den Uyl Special in Argus.Pdf
    Kok Joop steekt banaan in de fik Pagina 32 Jaargang 1, nummer 20 12 december 2017 Verschijnt tweewekelijks Losse nummers € 3, – Joop den Uyl, staatsman Dertig jaar na zijn dood komt Joop den Uyl tot leven in een speciale uitneembare bijlage. Socialist die de utopie niet kon missen. De constante in zijn politieke denken. Maar ook: de grootvader, de wanhopige, de ontroerende, de rechtlijnige, de lompe, de onbevangen figuur. Minister Bram Stemerdink over Joops afschuwelijkste momenten. Fotografen kiezen hun meest l e z veelzeggende plaat. t n e De gesneefde biograaf doet een boekje m t open. En nog veel meer. n e c n i v De volgende Argus verschijnt op 9 januari. o t o Vandaar dit extra dikke nummer. f 2017, alvast een terugblik: Rutte misleidt met belasting- voordeel. Leeuwarden koketteert met met beroemdheden die hun heil elders zochten. Oudere werknemers vertrouwen de zaak niet meer. Pagina 2-4 Belastingdeal Verkeerde onderzoekers vonden niks. Pagina 5 Zimbabwe: Wat Sally deed, liet Grace na. Pagina 6 Cyaankali Toneelstukje Praljak houdt conflict levend. Pagina 7 Philipp Blom Gaan! Alarm waar geen speld De niet te missen film. De tussen te krijgen is. overtuigende expo. Het Pagina 28 meest kersterige concert. Het verrassende boek. Word abonnee: Voortaan: Argus-tips. www.argusvrienden.nl Pagina 29 2017 12 december 2017 / 2 12 december 2017 / 3 Zes vaste medewerkers van Argus’ De dode mus van Rutte III binnenlandpagina’s kregen de Think global, vraag: Wat vind jij het meest door FLIP DE KAM hele begrotingsoverschot uit het act local basispad te ‘verjubelen’. opmerkelijke van 2017? et is domweg onmogelijk op het basispad stijgen de col - door NICO HAASBROEK donut - één gebeurtenis te noemen lectieve lasten in de komende kabi - model for - Hdie economie en over - netsperiode met vijf miljard euro.
    [Show full text]
  • Toekomst Van De Nederlandse Krijgsmacht
    Clingendael Magazine voor Internationale Betrekkingen Juni Toekomst van de Nederlandse krijgsmacht Van Delft naar Damascus: Nederlandse jihadgangers in kaart gebracht 2013 Venezuela, nog niemand kan in Hugo Chavez’ schaduw staan Een Koerdische Lente? Het plan Erdogan-Öcalan De Benelux: wel ter discussie, maar niet ter ziele Inhoud Redactioneel Een overdaad aan internationale issues 1 Artikelen Nederlandse strijders in Syrië: een gevaar? | Edwin Bakker 2 Een Koerdische Lente? het plan Erdogan-Öcalan | Sietse Bosgra 8 Strijd om de erfenis van een Venezolaanse caudillo | Edwin Koopman 13 Toekomst van de Nederlandse krijgsmacht onder de loep Inleiding | de redactie 19 Naar een multifunctionele krijgsmacht, met JSF’s en drones? | Christ Klep 20 De wijde wereld in voor minder geld | Bram Stemerdink 22 Een krijgsmacht die burgers beschermt | Jan Gruiters 24 Krijgsmacht van de toekomst: politiek is nu aan zet | Ko Colijn, Margriet Drent, Kees Homan, Jan Rood, Dick Zandee 27 Artikelen The accidental European? De rol van Nederland in het Europese buitenlandbeleid | Susi Dennison 32 Europa ploetert zich door de eurocrisis | Thibaut Renson en Hendrik Vos 37 Opinie Crisis zet sociaal Europa onder druk | Marjolijn Bulk en Agnes Jongerius 43 Armoede moet binnen één generatie de wereld uit | Marit Maij 45 Column Wie de schoen past…! | Jan Rood 50 Artikelen De Benelux Unie naar waarde schatten | Bas Limonard en Jochen Stöger 52 Benelux-samenwerking: een Belgisch-Vlaams perspectief | Jan Wouters en Maarten Vidal 58 Opinie Private beveiliging tegen piraten altijd gewenst? | Leendert Erkelens 62 Reactie | Bibi van Ginkel 64 Respons Mahbubani heeft grotendeels gelijk | Barend ter Haar 66 Boekbesprekingen Schaakmat in Jakarta: Soeharto’s revanche op de Haagse politiek | Gerard Kramer 67 Brusselse verhalen.
    [Show full text]
  • De Oorlog Tussen De Generaals
    De oorlog tussen de generaals Het conflict in de top van de Koninklijke Landmacht, 1971-1973 drs. H.P.M. Kreemers* Inleiding ciële ondergang. De marine, land- Slechts één zesde van het legerkorps macht en luchtmacht hadden na de bevond zich in het mogelijke opera- et de Prinsjesdagbrief (sep- Tweede Wereldoorlog gretig geprofi- tiegebied. ‘Met geen mogelijkheid tember 2003) zetten minister teerd van de vrijgevigheid van met zouden de resterende vijf zesden tij- Mvan Defensie Henk Kamp name de Amerikaanse en Britse bond- dig ter plaatse zijn’, aldus De Jong. en staatssecretaris Cees van der Knaap genoten die de Nederlandse krijgs- Voorraden zouden niet op tijd kunnen het mes in de Nederlandse krijgs- macht aan een grote verscheidenheid worden aangevoerd en anti-tank - macht. Op weg naar een nieuw even- aan militaire middelen hielpen. De wapens en luchtverdedigingsmidde- wicht tussen operationele taken en de instandhouding van dat omvangrijke len waren in onvoldoende mate be- voor Defensie beschikbare financiële defensieapparaat, ‘de Amerikaanse schikbaar. middelen verdwenen 11.700 functies krijgsmacht door een verkleinglas’, in het defensieapparaat, werden een- legde echter een steeds groter beslag De erbarmelijke staat waarin de Ne- heden opgeheven, legerplaatsen en op de financiële middelen. De krijgs- derlandse krijgsmacht zich bevond vliegbases gesloten. En dat alles zon- macht dreigde zo van binnen uit te weet De Jong aan het ontbreken der veel tromgeroffel uit de eigen worden uitgehold. van voldoende verantwoordelijkheids - organisatie. Opmerkelijk, omdat ver- besef bij grote delen van de Neder- anderingen in de krijgsmacht in het landse bevolking. In dat opzicht trok verleden tegenkrachten opriepen die Uitholling Nederlandse hij een parallel met de jaren dertig, tot ver buiten de defensieorganisatie krijgsmacht toen niemand ‘in ons overheids- en te horen waren.
    [Show full text]
  • Mass Murder in Perspective a Comparison of Influences on the Dutch Policy During the Genocides in Cambodia and Bosnia
    Mass Murder in Perspective A Comparison of Influences on the Dutch Policy during the Genocides in Cambodia and Bosnia Author: Judith Scholte Student number: 5612497 E-mail: [email protected] Phone number: +31 6 23 50 81 90 Date: 06-08-2017 Words: 16,773 MA International Relations in Historical Perspective Supervisor: Prof. dr. Bob de Graaff Table of Contents Abstract ………..................................................................................................................... 3 List of Abbreviations ………………………………………………………………………………………................ 4 1. Introduction ……………………………………………………………………………………………………………… 6 2. Historical Context ……………………………………………….……………………………………………………. 10 o Historical OvervieW Cambodia …………………………..……………………………………………….. 10 o Ideas and Structure of the Early Khmer Rouge……………………………………………………. 10 o Lon Nol Regime ………………………………………………………….………………………………………. 11 o Khmer Rouge Coup ….…………………………………………………………………………………………. 12 o Historical OvervieW Yugoslavia, Bosnia and Srebrenica ……………………………………… 14 o Bosnia Enters the War ………………………………………………………………………………………… 15 o Comparison ………………………………………………………………………………………………………… 18 3. Nature of the Genocide ……………………………….…………………………………………………………… 19 o Historical OvervieW Human Rights and Genocide ……………………………….……………… 19 o Cambodia …………………………………………………………………………………………………………… 20 o Bosnia and Srebrenica ……………………………………………………………………………………….. 23 o Comparison ………………………………………………………………………………………………………… 24 4. Information Level and Government ….……………………………………………………………………... 26 o Historical OvervieW Dutch
    [Show full text]
  • Het Hof Van Brussel of Hoe Europa Nederland Overneemt
    Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt Arendo Joustra bron Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt. Ooievaar, Amsterdam 2000 (2de druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/jous008hofv01_01/colofon.php © 2016 dbnl / Arendo Joustra 5 Voor mijn vader Sj. Joustra (1921-1996) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 6 ‘Het hele recht, het hele idee van een eenwordend Europa, wordt gedragen door een leger mensen dat op zoek is naar een volgende bestemming, die het blijkbaar niet in zichzelf heeft kunnen vinden, of in de liefde. Het leger offert zich moedwillig op aan dit traagkruipende monster zonder zich af te vragen waar het vandaan komt, en nog wezenlijker, of het wel bestaat.’ Oscar van den Boogaard, Fremdkörper (1991) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 9 Inleiding - Aan het hof van Brussel Het verhaal over de Europese Unie begint in Brussel. Want de hoofdstad van België is tevens de zetel van de voornaamste Europese instellingen. Feitelijk is Brussel de ongekroonde hoofdstad van de Europese superstaat. Hier komt de wetgeving vandaan waaraan in de vijftien lidstaten van de Europese Unie niets meer kan worden veranderd. Dat is wennen voor de nationale hoofdsteden en regeringscentra als het Binnenhof in Den Haag. Het spel om de macht speelt zich immers niet langer uitsluitend af in de vertrouwde omgeving van de Ridderzaal. Het is verschoven naar Brussel. Vrijwel ongemerkt hebben diplomaten en Europese functionarissen de macht op het Binnenhof veroverd en besturen zij in alle stilte, ongezien en ongecontroleerd, vanuit Brussel de ‘deelstaat’ Nederland.
    [Show full text]
  • Een Constructieve Relatie?
    Een constructieve relatie? Nederland en China – 1971-1985 Rick Otten 10136223 [email protected] Masterscriptie Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen Begeleider: Dr. R. van Dijk Datum: 17 juli 2015 Voor Opa Vriend * 20 januari 1920 - † 5 december 2013 “Rick, gebruik je talenten!” Inhoudsopgave Inleiding 1 1. Een langverwachte toenadering – 1971-1973 6 2. Consolideren en concretiseren - 1974-1978 16 3. Hoogtepunten – 1978-1980 26 4. De Taiwan-order – 1980-1981 35 5. Van dieptepunt naar herstel – 1981-1985 45 Conclusie 56 Literatuurlijst 62 Inleiding Op 17 juli, in het jaar 1656, arriveerde een gezantschap van de Verenigde Oost-Indische Compagnie voor de poorten van de hoofdstad van het Rijk van het Midden. De reis van Canton, een grote havenstad in Zuid-China, naar Peking duurde ruim vier maanden maar kende een grote vertraging omdat het gezantschap zeven maanden in Canton moest wachten op goedkeuring vanuit de hoofdstad.1 Dat de VOC naar het hof kwam was opmerkelijk aangezien de compagnie nog niet eerder direct contact had gelegd met Peking. Aan de hand van dit bezoek vond voor het eerst direct contact plaats tussen Nederland, toentertijd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, en China. De betrekkingen tussen Nederland en China kennen dus een lange geschiedenis. Toen in 1949 de Volksrepubliek China werd uitgeroepen door de Chinese communisten begreep Nederland snel dat de machtsverhoudingen in dit land blijvend waren veranderd. In 1950 werd daarom overgegaan tot juridische erkenning van de Volksrepubliek waarna in 1954 daadwerkelijk diplomatieke relaties werden gestart op het niveau van zaakgelastigden. Nederland is weliswaar goed bekend met ‘Made in China’, maar over Nederland en China is betrekkelijk weinig geschreven door historici.
    [Show full text]
  • De Architect Kan De Kamerleden Verder Ook Niet Helpen Waarom Huisvest De Kamer De Leden Niet Weer Door Elkaar?
    Parlement 2008 031108 03-11-2008 11:24 Pagina 91 Carla van Baalen e.a. (red.) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2008, pp. 91-97 www.ru.nl/cpg De architect kan de Kamerleden verder ook niet helpen Waarom huisvest de Kamer de leden niet weer door elkaar? Teun Lagas Zou het symbolisch zijn voor het gebrek aan dualisme waar de Tweede Kamer tegenwoordig zo vaak last van heeft? De nieuwe stoere skyline van Den Haag wordt gedomineerd door een rij torenhoge ministeries naast het Centraal Station. Het gebouw van de Tweede Kamer speelt geen rol in deze Haagse race naar de hemel die de departementen zijn begonnen. Het is de schuld van een sjieke Haagse dame die het actievoeren goed in haar vingers had. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw waakten wijlen Hermance Schaepman en haar beweging ‘Vrienden van Den Haag’ scherp over het beschermde stadsgezicht rond de Hofvijver en het Binnenhof. Zij meenden dat je opkijkend naar de dakgoten van het Binnenhof geen hoogbouw op de achtergrond mocht zien. De toenmalige ppr hielp een handje mee en de Haagse gemeenteraad bleek uiteindelijk ontvankelijk voor hun kritiek op het ontwerp voor het nieuwe Tweede-Kamergebouw van architect Pi de Bruijn. Diens pers- toren van het parlement telt daardoor nu slechts negen verdiepingen, een paar bouwlagen minder dan oorspronkelijk de bedoeling was en is iets meer dan 35 meter hoog. De drang naar kleinschaligheid van de stadsbeschermers heeft ruim twintig jaar later als effect dat het Nederlandse parlement lijkt te worden weggedrukt door de bluf van de regering en haar rijksambtenaren.
    [Show full text]
  • Tracing the Treaties of the EU (March 2012)
    A Union of law: from Paris to Lisbon — Tracing the treaties of the EU (March 2012) Caption: This brochure, produced by the General Secretariat of the Council and published in March 2012, looks back at the history of European integration through the treaties, from the Treaty of Paris to the Treaty of Lisbon. Source: General Secretariat of the Council. A Union of law: from Paris to Lisbon – Tracing the treaties of the European Union. Publications Offi ce of the European Union. Luxembourg: March 2012. 55 p. http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/librairie/PDF/QC3111407ENC.pdf. Copyright: (c) European Union, 1995-2013 URL: http://www.cvce.eu/obj/a_union_of_law_from_paris_to_lisbon_tracing_the_treaties_of_the_eu_march_2012-en- 45502554-e5ee-4b34-9043-d52811d422ed.html Publication date: 18/12/2013 1 / 61 18/12/2013 CONSILIUM EN A Union of law: from Paris to Lisbon Tracing the treaties of the European Union GENERAL SECRETARIAT COUNCIL THE OF 1951–2011: 60 YEARS A UNION OF LAW THE EUROPEAN UNION 2010011 9 December 2011 THE TREATIES OF Treaty of Accession of Croatia,ratification in progress 1 December 2009 Lisbon Treaty, 1 January 2007 THE EUROPEAN UNION Treaty of Accession of Bulgaria and Romania, Treaty establishing a Constitution29 for October Europe, 2004 signed on did not come into force Lisbon: 13 December 2007 CHRON BOJOTUJUVUJPO $PVODJMCFDPNFT Treaty of Accession of the Czech Republic, Estonia, Cyprus, Latvia, t ЅF&VSPQFBO 1 May 2004 CFUXFFOUIF&VSPQFBO Lithuania, Hungary, Malta, Poland, Slovenia and Slovakia, t - BXNBLJOH QBSJUZ
    [Show full text]
  • Statele Uniunii Europene -Sinteze Istorice
    Adepţilor construcţiei Comunităţii Continentale contemporane, dar şi euroscepticilor, omagiile noastre istorice. PETRE POPA. STATELE UNIUNII EUROPENE. SINTEZE ISTORICE Documentarişti: Dan Gabriel POPA Cristina Mirela POPA Coperta I: Europa Federală (2009) Coperta IV: Microportret Descrierea CIP a Bibliotecii Naţionale a României POPA, PETRE Statele Uniunii Europene. Sinteze istorice/Petre Popa Bibliogr. Index ISBN: PETRE POPA. STATELE UNIUNII EUROPENE. SINTEZE ISTORICE Redactor responsabil: Gabriel TUDOSE Tehnoredactare: Cristina TUDOSE Lectori: Dana STANA, Doru Gabriel STAN Apărut: Piteşti, 2009 PETRE POPA STATELE UNIUNII EUROPENE SINTEZE ISTORICE PITEŞTI 2009 Volume elaborate de Petre POPA: . Municipiul Piteşti pe noi coordonate (în colaborare), Tipografia „Argeş”, Piteşti, 1969 (64 p.); . Plaiuri argeşene. Album. Studiu introductiv, Editura Sport-Turism, Bucureşti, 1982 (242 p.); . Preşedintele României Socialiste Nicolae Ceauşescu şi Argeşul. Album, Tipografia Piteşti, 1983 (76 p.); . Piteşti 600. Memento, Editura „Museum”, Tipografia „Argeş”, Piteşti, 1983 (196 p.); . Argeş. Cartea eroilor (Coordonator ştiinţific şi Studiu introductiv), Tipografia Piteşti, 1984 (334 p.); . Mausoleul de la Valea Mare Mateiaş-Câmpulung Muscel, Tipografia „Argeş”, Piteşti, 1984 (90 p.); Ediţia a II-a, 1988 (84 p.); . Piteşti. Ghid de oraş (în colaborare), Editura Sport-Turism, Bucureşti, 1985 (144 p.); . Piteşti. Pagini de istorie (în colaborare), Editura „Museum”, Tipografia „Argeş”, Piteşti, 1986 (336 p.); . Istoria Municipiului Piteşti (în colaborare), Editura Academiei Române, Bucureşti, 1988 (360 p.); . Piteşti. Microalbum (în colaborare), Editura Sport-Turism, Bucureşti, 1988 (48 p.); . Liceul „Alexandru Odobescu” Piteşti. 75 [de ani]. 1919-1994, Imprimeria S.C. „Leu Grup” S.R.L. Piteşti, Piteşti, 1994 (192 p.); . Istoriografie universală (I), Editura „Cultura”, Piteşti, 1998 (170 p.); . Istoria economiei naţionale a României (I), Editura Universităţii din Piteşti, Piteşti, 1999; Ediţia a II-a, 2001; Ediţia a III-a, 2003 (120 p.); .
    [Show full text]
  • Personalization of Political Newspaper Coverage: a Longitudinal Study in the Dutch Context Since 1950
    Personalization of political newspaper coverage: a longitudinal study in the Dutch context since 1950 Ellis Aizenberg, Wouter van Atteveldt, Chantal van Son, Franz-Xaver Geiger VU University, Amsterdam This study analyses whether personalization in Dutch political newspaper coverage has increased since 1950. In spite of the assumption that personalization increased over time in The Netherlands, earlier studies on this phenomenon in the Dutch context led to a scattered image. Through automatic and manual content analyses and regression analyses this study shows that personalization did increase in The Netherlands during the last century, the changes toward that increase however, occurred earlier on than expected at first. This study also shows that the focus of reporting on politics is increasingly put on the politician as an individual, the coverage in which these politicians are mentioned however became more substantive and politically relevant. Keywords: Personalization, content analysis, political news coverage, individualization, privatization Introduction When personalization occurs a focus is put on politicians and party leaders as individuals. The context of the news coverage in which they are mentioned becomes more private as their love lives, upbringing, hobbies and characteristics of personal nature seem increasingly thoroughly discussed. An article published in 1984 in the Dutch newspaper De Telegraaf forms a good example here, where a horse race betting event, which is attended by several ministers accompanied by their wives and girlfriends is carefully discussed1. Nowadays personalization is a much-discussed phenomenon in the field of political communication. It can simply be seen as: ‘a process in which the political weight of the individual actor in the political process increases 1 Ererondje (17 juli 1984).
    [Show full text]
  • Kleurrijke Man, Kleurloze Biografie
    189 Albert Kersten Luns. Een politieke biografie Boom | 2010 | 752 pp. | ¤ 39,90 | isbn 9789085069355 Kleurrijke man, kleurloze biografie door Peter Bootsma iets te hard, zodat het hoorbaar was voor Van Weezel: ‘Na alles wat Nederland vandaag de De auteur werkt bij het Montesquieu Instituut aan navo al heeft aangedaan, kan dit er ook nog een proefschrift over coalitievorming, in vergelij- wel bij.’ kend perspectief. Hij publiceerde diverse boeken over de Nederlandse politieke geschiedenis, waar- Het verhaal staat niet in het boek; de onder de biografie van Dries van Agt. naam van Van der Klaauw ontbreekt zelfs in het register. Wel vinden we over deze om- streden kwestie de volgende zin: ‘Minder Bij de presentatie van Luns. Een politieke helder was hoe de [navo] de steun van de biografie van Albert Kersten vertelde Max publieke opinie voor het dubbelbesluit zou van Weezel van Vrij Nederland, veteraan in kunnen genereren. Alle betrokkenen waren de Haagse journalistiek, over de enige keer zich ervan bewust dat het scheppen van dat hij Joseph Luns had meegemaakt. politiek draagvlak een moeilijke zaak was, Het was eind 1979, na het navo-dubbel- maar er bestonden diepgaande meningsver- besluit over de kruisvluchtwapens dat in schillen over de beste aanpak.’ Zulke zinnen Nederland zeer omstreden was. Nadat Luns, staan er veel in het boek – veel te veel. Ze zijn als secretaris-generaal van de navo, het van een verpletterende nietszeggendheid, b besluit over productie en plaatsing van de en maken het regelmatig tot een worsteling wapens bekendgemaakt had, eiste en kreeg om door het boek heen te komen.
    [Show full text]