1/14/2019
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight Mass Spectrometry in Clinical Microbiology
© MFMER | slide-1
Presenter: Robin Patel, M.D. Professor of Medicine and Microbiology Chair, Division of Clinical Microbiology and the Elizabeth P. and Robert E. Allen Professor of Individualized Medicine
Department of Laboratory Medicine and Pathology at Mayo Clinic, Rochester, Minnesota
© MFMER | slide-2
1 1/14/2019
Disclosures • Dr. Patel reports grants from CD Diagnostics, BioFire, Curetis, Merck, Contrafect, Hutchison Biofilm Medical Solutions, Accelerate Diagnostics, Allergan, EnBiotix, Contrafect and The Medicines Company. Dr. Patel is or has been a consultant to Curetis, Specific Technologies, Selux Dx, GenMark Diagnostics, PathoQuest, Heraeus Medical, and Qvella; monies are paid to Mayo Clinic. In addition, Dr. Patel has a patent on Bordetella pertussis/parapertussis PCR issued, a patent on a device/method for sonication with royalties paid by Samsung to Mayo Clinic, and a patent on an anti-biofilm substance issued. Dr. Patel receives travel reimbursement from ASM and IDSA and an editor’s stipend from ASM and IDSA, and honoraria from the NBME, Up-to-Date and the Infectious Diseases Board Review Course.
© MFMER | slide-3
Objectives • Explain how matrix-assisted laser desorption ionization time of flight (MALDI ToF) mass spectrometry works • Explain the role of MALDI ToF mass spectrometry in the clinical laboratory • Highlight our experience with MALDI ToF mass spectrometry in clinical microbiology
© MFMER | slide-4
2 1/14/2019
How Does Mass Spectrometry Work? • Principle – Separation of m/z ratio • Usually z (charge) constant • Ionization, separation of ions, detection
© MFMER | slide-5
Types of Mass Spectrometry
Ion Mass Detector Source Analyzer
Ion formation → Ion separation → Ion detection
Matrix-assisted laser desorption/ionization Time of flight Faraday cup Electron impact Magnetic Secondary electron Spark source Double-focusing multiplier Thermal ionization Reversed geometry Scintillator Photo-ionization Quadrupole Micro channel plate Chemical ionization Quadrupole ion trap Field ionization Triple quadrupole Field desorption Four sector Multiphoton ionization Hybrid Fast atom bombardment Radio frequency Plasma desorption Fourier transform Infrared laser desorption Magnetic sector Nanospray Electric sector Electrospray ionization Linear ion trap Ion cyclotron resonance
© MFMER | slide-6
3 1/14/2019
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight Mass Spectrometry 1) Sample • Colony
2) Add matrix (1–2 µL)
• Dissolved in acetonitrile (50%) • & 2.5% trifluoroacetic acid
3) Dry – room air 5 min
© MFMER | slide-7
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight Mass Spectrometry - Bruker Biotyper
Put plate into instrument and analyze
© MFMER | slide-8
4 1/14/2019
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization
© MFMER | slide-9
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization
© MFMER | slide-10
5 1/14/2019
Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization
© MFMER | slide-11
Time of Flight Detector `
Drift region
Accelerating potential
© MFMER | slide-12
6 1/14/2019
Mass Spectrum Generated Compared with Library (Database)
© MFMER | slide-13
Laboratory Workflow of the Past
© MFMER | slide-14
7 1/14/2019
Laboratory Workflow Since 2011
© MFMER | slide-15
Aerobic Gram-Positive Bacteria Abiotrophia defectiva Corynebacterium xerosisB Micrococcus lylaeB Staphylococcus warneri
Aerococcus sanguinicolaB Dermabacter hominisB Pediococcus acidilactici Staphylococcus xylosusB Aerococcus urinaeB Dermacoccus nishinomiyaensisB Pediococcus pentosaceusB Streptococcus agalactiae
Aerococcus viridans Enterococcus avium Rothia dentocariosaB Streptococcus anginosus
Alloiococcus otitisB Enterococcus casseliflavus Rothia mucilaginosa Streptococcus canisB
Arthrobacter cumminsiiB Enterococcus durans Rothia aeriaB Streptococcus equiB Brevibacterium caseiB Enterococcus faecalis Staphylococcus auricularisB Streptococcus constellatus
Corynebacterium accolensB Enterococcus faecium Staphylococcus aureus Streptococcus dysgalactiaeB
Corynebacterium afermentans groupB Enterococcus gallinarum Staphylococcus capitis Streptococcus dysgalactiae ssp dysgalactiaeV Corynebacterium amycolatumB Enterococcus hiraeB Staphylococcus capraeB Streptococcus dysgalactiae spp equisimilisV Corynebacterium aurimucosum groupB Enterococcus mundtiiB Staphylococcus carnosusB Streptococcus gallolyticus ssp gallolyticusV
Corynebacterium bovisB Enterococcus raffinosusB Staphylococcus cohniiB Streptococcus gallolyticusB
Corynebacterium coyleaeB Facklamia hominisB Staphylococcus cohnii ssp cohniiV Streptococcus gordoniiB
Corynebacterium diphtheriaeB Gardnerella vaginalis Staphylococcus cohnii ssp urealyticusV Streptococcus infantarius ssp coli (Str.lutetiensis)V Corynebacterium freneyiB Gemella haemolysans Staphylococcus delphiniB Streptococcus infantarius ssp infantariusV
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-16
8 1/14/2019
Aerobic Gram-Positive Bacteria, Continued Corynebacterium glucuronolyticumB Gemella morbillorum Staphylococcus epidermidis Streptococcus intermediusB Corynebacterium glutamicumB Gemella sanguinisB Staphylococcus equorumB Streptococcus lutetiensisB Corynebacterium jeikeium Granulicatella adiacens Staphylococcus felisB Streptococcus mitis/Streptococcus oralisV
Corynebacterium kroppenstedtiiB Helcococcus kunziiB Staphylococcus haemolyticus Streptococcus mitis/oralis groupB Corynebacterium macginleyiB Kocuria kristinaeB Staphylococcus hominis Streptococcus mutans Corynebacterium minutissimumB Kytococcus sedentariusB Staphylococcus intermediusB Streptococcus parasanguinisB Corynebacterium mucifaciens / ureicelerivorans Lactobacillus jenseniiB Staphylococcus lentusB Streptococcus pneumoniae groupB Corynebacterium propinquumB Lactobacillus rhamnosusB Staphylococcus lugdunensis Streptococcus pyogenes Corynebacterium pseudodiphtheriticumB Lactococcus garvieae Staphylococcus pasteuriB Streptococcus salivarius / vestibularis groupB Corynebacterium pseudotuberculosisB Lactobacillus gasseriB Staphylococcus pettenkoferiB Streptococcus salivarius ssp salivariusi Corynebacterium resistensB Lactococcus lactis Staphylococcus pseudintermediusB Streptococcus sanguinis Corynebacterium riegeliiB Leuconostoc citreumB Staphylococcus saccharolyticusB Streptococcus sobrinusB Corynebacterium striatum groupB Leuconostoc mesenteroides Staphylococcus saprophyticus Streptococcus thermophilusB Corynebacterium tuberculostearicumB Leuconostoc pseudomenteroides Staphylococcus schleiferi Trueperella bernardiaeB Corynebacterium ulceransB Listeria monocytogenes Staphylococcus sciuri Turicella otitidisB Corynebacterium urealyticumB Macrococcus caseolyticusB Staphylococcus simulans Vagococcus fluvialisB Micrococcus luteus Staphylococcus vitulinusB B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-17
Gram-Negative Bacteria, Enterobacteriaceae Citrobacter amalonaticusV Enterobacter cancerogenusV Leclercia adecarboxylota Serratia fonticola
Citrobacter amalonaticus complexB Enterobacter cloacaeV Morganella morganii Serratia liquefaciens
Citrobacter braakiiV Enterobacter cloacae complexB Pantoea agglomerans Serratia marcescens
Citrobacter freundiiV Pluralibacter gergoviae Plesiomonas shigelloidesB Serratia odorifera
Citrobacter freundii complexB Escherichia coli Proteus mirabilis Serratia plymuthicaB
Citrobacter koseri Escherichia fergusoniiV Proteus penneriV Serratia rubidaeaB
Citrobacter youngaeV Escherichia hermannii Proteus vulgarisV Yersinia enterocolitica
Cronobacter sakazakiiV Escherichia vulnerisB Proteus vulgaris groupB Yersinia frederiksenii
Cronobacter sakazakii groupB Ewingella americana Providencia rettgeri Yersinia intermedia
Edwardsiella hoshinaeV Hafnia alvei Providencia stuartii Yersinia kristensenii
Edwardsiella tarda Klebsiella oxytocaV Raoultella ornitholyticaV Yersinia pseudotuberculosis
Enterobacter aerogenes Klebsiella oxytoca / Raoultella Raoultella planticolaV ornithinolyticaB Enterobacter amingenusB Klebsiella pneumoniae Salmonella groupV
Enterobacter asburiaeV Klebsiella variicolaB Salmonella spB
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-18
9 1/14/2019
Gram-Negative Bacteria, Non-Enterobacteriaceae Achromobacter denitrificansV Aeromonas sp.B Chryseobacterium indologenes Pseudomonas putidaV
Achromobacter xylosoxidans Alcaligenes faecalisB Cupriavidus pauculus groupB Pseudomonas putida groupB
Acinetobacter baumannii complexV Alcaligenes faecalis ssp faecalisV Delftia acidovorans groupB Pseudomonas stuzeri
Acinetobacter baumannii/nosocomialis groupB Bordetella groupB Elizabethkingia meningosepticaV Ralstonia pickettii
Acinetobacter calcoaceticusB Bordetella hinziiB Elizabethkingia meningoseptica groupB Rhizobium radiobacter
Acinetobacter haemolyticus Bordetella parapertussisV Fluoribacter bozemaniiB Sphingobacterium multivorum
Acinetobacter johnsoniiB Bordetella pertussisV Mannheimia haemolytica groupB Sphingobacterium spiritivorum
Acinetobacter junii Brevundimonas dimunutaV Myroides odoratimimusB Sphingomonas paucimobilisV
Acinetobacter lwoffii Brevundimonas dimunuta groupB Myroides odoratusB Sphingomonas paucimobilis groupB
Acinetobacter pittiiB Burkholderia cepacia complexB Ochrobactrum anthropi Stenotrophomonas maltophilia
Acinetobacter radioresistensB Burkholderia gladioliB Pasteurella multocida Sutterella wadsworthensisB
Acinetobacter ursingiiB Burkholderia multivorans Pseudomonas aeruginosa Vibrio choleraeV
Aeromonas hydrophila/caviaeV Capnocytophaga ochraceaB Pseudomonas fluorescensV Vibrio parahaemolyticus
Aeromonas salmonicidaB Capnocytophaga sputigenaB Pseudomonas fluorescens groupB Vibrio vulnificus
Aeromonas sobriaV Chryseobacterium gleumB Pseudomonas oryzihabitansB Weeksella virosaB
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-19
Fastidious Gram-Negative Bacteria Aggregatibacter actinomycetemcomitans Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalisB Neisseria gonorrhoeae
Aggregatibacter aphrophilus Haemophilus parahaemolyticusV Moraxella (Neisseria) ovisV Neisseria lactamicaB
Aggregatibacter segnis Haemophilus parahaemolyticus Moraxella nonliquefaciensB Neisseria meningitidis groupB Campylobacter coli Haemophilus parainfluenzae Moraxella osloensisB Neisseria mucosa/siccaV
Campylobacter jejuni Kingella denitrificans Neisseria bacilliformisB Neisseria sicca groupB
Campylobacter ureolyticusB Kingella kingae Neisseria cinerea Neisseria weaveriB
Eikenella corrodens Legionella longbeachaeB Neisseria elongataB Oligella ureolytica
Haemophilus haemolyticusB Legionella pneumophila Neisseria flavescens/subflava groupB Oligella urethralis
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-20
10 1/14/2019
Anaerobic Bacteria Actinomyces europaeusB Bacteroides fragilis Clostridium clostridioforme groupB Parabacteroides distasonisB
Actinomyces funkeiB Bacteroides nordiiB Clostridium clostridioformeV Parabacteroides johnsonii / merdae groupB
Actinomyces graevenitziiB Bacteroides ovatus/xylanisolvensV Clostridium difficile Parabacteroides goldsteiniiB
Actinomyces hyovaginalisB Bacteroides ovatus groupB Clostridium innocuumB Parvimonas micra
Actinomyces meyeri Bacteroides pyogenesB Clostridium paraputrificumB Peptoniphilus asaccharolyticusV
Actinomyces neuii Bacteroides salyersiaeB Clostridium perfringens Peptoniphilus harei groupB
Actinomyces odontolyticus Bacteroides stercoris groupB Clostridium ramosum Peptostreptococcus anaerobius V Actinomyces radingaeB Bacteroides thetaiotaomicron Clostridium septicumB Porphyromonas gingivalisB
Actinomyces turicensisB Bacteroides thetaiotaomicron groupB Clostridium sordelliiB Porphyromonas someraeB
Actinomyces urogenitalisB Bacteroides uniformis Clostridium sporogenes / Clostridium Prevotella bivia botulinum (group I)B Actinomyces orisB Bacteroides vulgatusV Clostridium tertiumB Prevotella buccae Actinotignum schaalii groupB Bacteroides vulgatus groupB Finegoldia magna Prevotella denticola
Alloscardovia omnicolensB Bifidobacterium breveB Fusobacterium canifelinumB Prevotella intermedia
Anaerococcus murdochiiB Clostridium beijerinckiiB Fusobacterium necrophorum Prevotella melaninogenica
Anaerococcus vaginalisB Clostridium bifermentansB Fusobacterium nucleatum Propionibacterium acnes
Bacteroides caccae Clostridium butyricumB Mobiluncus curtsii Veillonella parvula groupB
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-21
Mycobacteria and Nocardia species Mycobacterium abscessusV Mycobacterium kansasiiV Mycobacterium szulgaiV Nocardia farcinicaV
Mycobacterium aviumV Mycobacterium lentiflavumV Mycobacterium tuberculosis Nocardia farcinica groupB complexV Mycobacterium chelonaeV Mycobacterium malmoenseV Mycobacterium xenopiV Nocardia otitidiscaviarum
Mycobacterium fortuitum groupV Mycobacterium marinumV Nocardia abscessusV Nocardia paucivoransV
Mycobacterium gordonaeV Mycobacterium mucogenicumV Nocardia nova Nocardia pseudobrasiliensisV
Mycobacterium haemophilumV Mycobacterium scrofulaceumV Nocardia asteroidesV Nocardia transvalensisV
Mycobacterium immunogenumV Mycobacterium simiaeV Nocardia brasiliensis Nocardia veteranaV
Mycobacterium intracellulareV Mycobacterium smegmatisV Nocardia cyriacigeorgica Nocardia wallaceiV
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only
© MFMER | slide-22
11 1/14/2019
Yeasts Candida albicans Candida krusei Candida tropicalis Kodamaea/Pichia ohmeri***
Candida boidiniiB Candida lambica Candida utilis/ Cyberlindnera jadinii* Malassezia furfur
Candida dubliniensis Candida lipolytica Candida validaB Malassezia pachydermatis
Candida duobushaemuloniiB Candida lusitaniae Candida zeylanoides Rhodotorula mucilaginosa Candida famata Candida metapsilosisB Cryptococcus gattiiB Saccharomyces cerevisiae Candida glabrata Candida norvegensis Cryptococcus neoformansV Trichosporon asahii
Candida guilliermondii Candida orthopsilosisB Cryptococcus neoformans var grubiiB Trichosporon inkin
Candida haemulonii Candida parapsilosis Cryptococcus neoformans var Trichosporon mucoidesV neoformansB Candida inconspicua Candida pararugosaB Geotrichum candidumB Trichosporon mucoides groupB
Candida intermedia Candida pelliculosa Geotrichum capitatum/ Saprochaete capitate**
Candida kefyr Candida rugosaV Kloeckera apiculata
B = FDA-approved/cleared for the MALDI Biotyper CA system only V = FDA-approved/cleared for the Vitek MS system only *Cyberlindnera jadinii (teleomorph) is approved/cleared on the MALDI Biotyper CA system, whereas Candida utilis (anamorph) is approved/cleared on the Vitek MS system. **Geotrichum capitatum is approved/cleared on the MALDI Biotyper CA system, whereas Saprochaete capitate is approved/cleared on the Vitek MS system** ***Kodamaea ohmeri is approved/cleared on the Vitek MS system whereas Pichia ohmeri is approved/cleared on the MALDI Biotyper CA system.
© MFMER | slide-23
Filamentous Fungi FDA-approved/cleared Vitek MS system
Acremonium sclerotigenum Blastomyces dermatitidis Histoplasma capsulatum Rhizopus arrhizus complex
Alternaria alternata Cladophialophora bantiana Lecythophora hoffmannii Rhizopus microsporus complex
Aspergillus brasiliensis Coccidioides immitis/posadasii Lichtheimia corymbifera Sarocladium kiliense
Aspergillus calidoustus Curvularia hawaiiensis Microsporum audouinii Scedosporium apiospermum
Aspergillus flavus/oryzae Curvularia spicifera Microsporum canis Scedosporium prolificans Aspergillus fumigatus Epidermophyton floccosum Microsporum gypseum Sporothrix schenckii complex
Aspergillus lentulus Exophiala dermatitidis Mucor racemosus complex Trichophyton interdigitale
Aspergillus nidulans Exophiala xenobiotica Paecilomyces variotii complex Trichophyton rubrum
Aspergillus niger complex Exserohilum rostratum Penicillium chrysogenum Trichophyton tonsurans
Aspergillus sydowii Fusarium oxysporum complex Pseudallescheria boydii Trichophyton verrucosum
Aspergillus terreus complex Fusarium proliferatum Purpureocillium lilacinum Trichophyton violaceum
Aspergillus versicolor Fusarium solani complex Rasamsonia argillacea complex
© MFMER | slide-24
12 1/14/2019
Beyond FDA-Approved/Cleared Systems • Bruker • Research use only (RUO) database • Filamentous Fungi Library • Mycobacteria Library • “Security Relevant” database • bioMérieux • VITEK MS RUO (SARAMIS) databases • User-constructed databases
© MFMER | slide-25
MALDI TOF Mass Spectrometry: Strengths • Cost effective – low consumable costs • Green • Rapid turnaround time, high throughput • Automated, robust, interlaboratory reproducibility • Single colony requirement • Small footprint • Low exposure risk – sample inactivation • Broad applicability (all types bacteria including anaerobes, fungi) • Adaptable - open system, expandable by user
© MFMER | slide-26
13 1/14/2019
MALDI TOF Mass Spectrometry: Limitations • No susceptibility information • Not useful for direct testing of clinical specimens (except urine) • Repeat analyses, additional processing (extraction) • Cutoffs vary – does “one size fit all”? • Challenging organisms, relatives, media, colony age • Databases vary – taxonomy, inclusiveness, security (Bruker) • Comparison of data from different companies’ instruments? • Financial loss on existing equipment • Instrument maintenance downtime (single instrument)
© MFMER | slide-27
References
1. Alatoom AA, Cazanave CJ, Cunningham SA, Ihde SM, and Patel R. Identification of non-diphtheriae Corynebacterium by use of matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry. J Clin Microbiol. 2012 Jan;50(1):160-163. 2. Alatoom AA, Cunningham SA, Ihde SM, et al. Comparison of direct colony method versus extraction method for identification of Gram-positive cocci by use of Bruker Biotyper matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry. J Clin Microbiol. 2011 Aug;49(8):2868-2873. 3. Carroll K and Patel R. Systems for identification of bacteria and fungi. Manual of Clinical Microbiology. 12th ed. ASM Press. 4. Cunningham SA, Mainella JM, and Patel R. Misidentification of Neisseria polysaccharea as Neisseria meningitidis with the use of matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry. J Clin Microbiol. 2014 Jun;52(6):2270-2271 . 5. Marko DC, Saffert RT, Cunningham SA, et al. Evaluation of the Bruker Biotyper and Vitek MS matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry systems for identification of nonfermenting gram-negative bacilli isolated from cultures from cystic fibrosis patients. J Clin Microbiol. 2012 Jun;50(6):2034-2039. 6. Mushtaq A, Chen DJ, Strand GJ, et al. Clinical significance of coryneform Gram-positive rods from blood identified by MALDI-TOF mass spectrometry and their susceptibility profiles—a retrospective chart review. Diagn Microbiol Infect Dis. 2016 Jul;85(3):372-376. 7. Patel R. MALDI-TOF mass spectrometry: Transformative proteomics for clinical microbiology. Clin Chem. 2013 Feb;59(2):340-342. 8. Patel R. Matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry in clinical microbiology. Clin Infect Dis. 2013 Aug;57(4):564-572. 9. Saffert RT, Cunningham SA, Ihde SM, et al. Comparison of Bruker Biotyper matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometer to BD Phoenix automated microbiology system for identification of Gram-negative bacilii. J Clin Microbiol. 2011 Mar;(49)3:887-892. 10.Schmitt BH, Cunningham SA, Dailey AL, Gustafson DR, and Patel R. Identification of anaerobic bacteria by Bruker Biotyper matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry with on-plate formic acid preparation. J Clin Microbiol. 2013 Mar;51(3):782-786. 11.Theel ES, Schmitt BH, Hall L, et al. Formic acid-based direct, on-plate testing of yeast and Corynebacterium species by Bruker Biotyper matrix-assisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry. J Clin Microbiol. 2012 Sep;50(9):3093-3095.
© MFMER | slide-28
14 1/14/2019
Acknowledgements • Ryan T. Saffert, Ph.D. • Scott A. Cunningham, M.S. • Nancy L. Wengenack, Ph.D. • Adnan A. Alatoom, M.D., Ph.D. • Elitza S. Theel, Ph.D. • Brian H. Schmitt, M.D. • Jill M. Mainella • Brenda L. Dylla • Derrick J. Chen, M.D. • Ammara Mushtaq, M.D. • Clinical Bacteriology & Mycology Laboratory Staff • Bruker Daltonics • bioMérieux
© MFMER | slide-29
Thank You
© MFMER | slide-30
15