Column Jos van der Lans – DANS – september 2005 Trefwoorden: dansen, seksualiteit, lichamelijkheid

Mannen en dansen

Mannen en dansen - je hoeft maar even over het net te surfen en er opent zich een litanie aan klachten over het sterke geslacht. Of de dansvloer bakken ze er niets van. Mannen dansen, zoals ze neuken, schrijft Luna bijvoorbeeld in haar weblog, na het bezoek aan nachtelijk feestje. ‘Leer ritme houden. Zonder soepele heupen geen lekkere seks. Ik heb voor de verandering de man die het best kon dansen maar mee naar huis genomen gisteren.’ Je zou denken dat het vooruitzicht enigszins in de smaak te vallen mannen er wel toe zou verleiden om zich in de danskunst te bekwamen. Maar nee, de schaamte en het ongemak blijken sterker dan het mogelijke sex-appeal. Liever met zijn allen Houten Klaas, dan in je eentje Don Juan. Een goede vriend van mij heeft een aantal jaren geleden tot zijn afgrijzen een salsacursus cadeau gekregen, maar kan nu elke avond aan de bak. Wegens een schrikbarend tekort aan seksegenoten is hij een veelgevraagd salsaman. Hij heeft de tijd van zijn leven. Wat dansactiviteit betreft scoren alleen de Belgische mannen nog rampzaliger dan de Nederlandse. Bij onze zuiderburen doen vrouwen bijna 100 procent meer aan dansen dan mannen, in Nederland is dat – blijken onderzoek uit 2003 - 60 procent, Duitsland 50 procent, Verenigd Koningrijk 20 procent en in Frankrijk gaan mannen en vrouwen even vaak dansen. Buiten Europa liggen die cijfers heel anders. In Afrika, Azië, Zuid-Amerika dansen de mannen dat het een hartelust is. Ze nemen initiatief, en zetten de dansvloeren naar hun hand. In Nederland was dat niet anders. De heer vroeg hier ten lande de dame ten dans, en op dansles leerden jongen daar de passende gebaren bij te maken. Wat volgde zag er in onze cultuur weliswaar een beetje plompverloren uit, maar iedereen begreep wat hen te doen stond. Mannen moesten ‘leiden’, vrouwen ‘volgen’. Maar toen veranderde alles. De opkomst van de popmuziek, de opstand tegen de burgerlijke cultuur en de doorkomst van het feminisme ontnamen mannen in één geweldige culturele donderslag rond 1970 het vanzelfsprekende dansinitiatief. Nergens kwam die klap zo hard aan als in het klassiek burgerlijke Noordwest-Europa. Voor vrouwen was het een bevrijding, ze hoefden niet langer te wachten tot ze gevraagd werden, ze hoefden hun lichamen ook niet meer door mannenhanden in goede banen te laten leiden, maar konden vrij bewegen. Maar de mannen… och herm, ze waren het initiatief kwijt, en hielden hun onbeholpenheid over. Ze hadden niet de natuurlijke passie van de Zuid-Amerikaanse man, niet de atletische mogelijkheden van hun Afrikaanse broeders en niet de gracieusheid van hun Aziatische seksegenoten. Ze vielen terug in passiviteit en praatjesmakerij. Dansen deden ze pas als de dansvloer al vol was, en zij door hun partners min of werden gedwongen. Ze volgden. Zo is sinds de jaren zeventig een mannelijke cultuur van afstand houden, toekijken, achterover hangen gegroeid. Het is nog geen apartheid, maar het begint er soms op te lijken. Branieschoppers bij de bar, swingende vrouwen op de dansvloer. Het geeft een onbevredigend gevoel. De aantrekkingskracht van de meeste dansoorden bestaat toch uit het feit dat beide geslachten elkaar opzoeken in een even ontspannend als geladen spel, en de lol is er een beetje af als één van de twee partijen er min of meer weigert aan mee te doen. Vandaar die niet aflatende klaagzangen. Het is een wat ingewikkelde poging om mannen uit de tent te lokken. Toch schijnen ze er aan te komen. Op het net meldt Merel Roze in haar weblog enthousiast dat de tijden aan het veranderen zijn: ‘Op dit moment ben je als jongen vet cool als je goed kan dansen. De ene na de andere Justin Timberlake staat op tijdens de pauzes op

1 het schoolplein. Hiphop, streetdans, een fijne freestyle - dope as hell. Loop nu een club binnen en de jongens kunnen zelfs beter dansen dan de meisjes.’ Zou het? Feit is wel dat er een generatie in aantocht is die niet wordt gehinderd door moderne ouders die een product zijn van de jaren zestig en zeventig. Een groep die andere ritmes, idolen en oriëntaties van huis heeft meegekregen, die geen stramheid in de heupen kennen en – het is niet anders – een ouderwetse mannelijkheid onder de leden hebben die elke dag door MTV en TMF wordt bevestigd. Zij willen zich laten zien, zij willen op de dansvloer hun verleidingskunstjes tonen. Of ze de samenleving ten goede gaan veranderen valt nog te bezien, maar op de dansvloer gaan ze vast en zeker een kleine revolutie veroorzaken. Dat is alvast mooi meegenomen.

Jos van der Lans – www.josvdlans.nl – is cultuurpsycholoog en publicist.

2