Shaban Sinani: Dibra Është Stacioni I Parë I Punës Sime Krijuese Librat E Mi Janë Studime Kryesisht Për Identitetin Dhe Etnotipin Shqiptar

 100 vjet pavaresi

projektim - zbatim koha kalon, cilësia mbetet

Autostrada Tirane - Durres, Km.9 Tel: +355 48 30 2046 Tel: +355 48 30 2040 www.auroragroup.com.al e-mail: [email protected]

www.rrugaearberit.com gazetë e pavarur. nr. 5 (73). maj 2012. Çmimi: 50 lekë. 20 denarë. 1.5 Euro. aktualitet vështrime vendlindja kulturë Grupet kriminale Dibranët e tre Okshtuni 55 vjet Përshkrim i shkurtër kontrollojnë kromin Dibrave... gjeografik, historik faqeve të në Bulqizë e kulturor shtypit... Nga: lindita Çela - faqe 3 Nga: rexhep torte - faqe 7 Nga: Ymer Stojku - faqe 8 Nga: abdurahim ashiku - faqe 20-21 Shaban Sinani: Dibra është stacioni i parë i punës sime krijuese Librat e mi janë studime kryesisht për identitetin dhe etnotipin shqiptar. Aty është Shqipëri, aty është dhe Dibra. “Dibra ka pasur dhe ka dhe sot njerëz shumë të zotë e të talentuar, por që heshtin për sa i takon punës së tyre...” Për mendimin tim historinë e Dibrës e pengojnë edhe faktorë papjekurie të mendimit të sotëm shkencor, që implikohet prej karshillëkut të një fisi kundër fisit tjetër; të një “mali” kundër “malit” tjetër; të një kohe kundër kohës tjetër. Historia e Dibrës nuk bëhet më me tregime alegorike dhe me fjalë “nën mutaf”. Historia e Dibrës nuk bëhet më as me çifteli, as me lahutë, sepse e vërteta e saj gjendet në arkiva, në kujtesën e shkruar. Aty shihet dhe si na kanë vlerësuar të tjerët, dhe kjo, pikëpamja e tjetrit, e bën të vërtetën bindëse. Parimi i sotëm i dijes është ta shohësh veten përmes pasqyrave të tjetrit. Ne dibranët vetë, duke u mburrur me “nand malet”, në fakt jemi mburrur me një gjendje fisnore, me gjendjen e rregullimit parashtetëror të jetesës në bashkësi. Rendi i maleve sigurisht është një përmendore kulturore e shqiptarëve, jo vetëm e dibranëve, por jo aq sa të na marrë Perëndia mendtë e ta bëjmë më të rëndësishëm se Kushtetutën. Lexoni në faqet 4,5,6 Nënshkruhet kontrata: “Historia e Dibrës” botohet së shpejti Kristo Frashëri nderohet me titullin “Qytetar Nderi i qytetit të Peshkopisë” Me 23 maj u zhvillua ceremonia e dhënies së titullit Frashërit në historiografinë shqiptare dhe në veçanti “Qytetar Nderi i Peshkopisë” historianit Kristo Frashëri. lidhur heroin kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Të pranishëm në këtë ceremoni ishte Kryetari i Bashkisë Zoti Frashëri është vlerësuar ndër të tjera për librin së Peshkopisë, Ilir Krosi, Prefekti i Qarkut të Dibrës, e tij më të fundit “Historia e Dibrës”, ku flitet për Genc Sharku, deputeti Sherefedin Shehu, drejtuesit historinë e kësaj zone që në kohët e lashta e deri më e shoqatës “Çidhna dhe Kastriotët”, Ali Hoxha dhe sot. Dorëshkrimi i përfunduar do të shohë së shpejti Mustafa Tola, drejtuesi i Seksionit të kulturës në dritën e botimit nga Shtëpia Botuese “M&B”. bashki, Lavdrim Shehu, biznesmeni që bëri të mundur Studimet për këtë libër autori i ka nisur që në vitet ndërtimin e shtatores së Skënderbeut në Peshkopi, ‘60. Dorëshkrimi përmban një përshkrim të zgjeruar Zaim Korsi dhe botuesi Bujar Karoshi. të jetës së veprimtarisë së banorëve të Dibrës ndër Kristo Frashëri është shpallur Qytetar Nderi i shekuj, duke sjellë për lexuesin një studim të zgjeruar Peshkopisë me vendimin e Këshillit Bashkiak nr. 20, zonës, traditave, zakoneve, kulturës dhe historisë së datë 11.05.2009, me motivacionin: “Për kontribut kësaj treve. Libri do të botohet këtë vit, me rastin të shquar në rishkruarjen e historisë dhe vlerave të e 100 Vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë. Për këtë, Dibrës, e në veçanti për “kthimin” në vendlindje të autori dhe Shtëpia Botuese “M&B” nënshkruan edhe Gjergj Kastriotit, Skënderbeut”. Gjatë ceremonisë, të kontratën e botimit. pranishmit vlerësuan kontributin shumëvjeçar të Kristo Libri do të dalë nga shtypi në shtator të këtij viti.

cyan magenta yellow black 1  2 - Maj 2012 nr. 73

Lidhja mendohet të përbëhet kryesisht nga emigrantë të vjetër e të rinj në SHBA, të emigruar nga Dibra e Madhe dhe e Vogël kronikë Posta e Nis udhën e saj - ideja për krijimin e Lidhjes së Intelektualëve Dibranë në Amerikë Gazetë e pavarur. Brooklyn NY: Në takimin e saj, të lokalist vetëm dibranësh, që ka që nuk përkrahin asnjë parti në Nr. 5 (73). 1 - 31 Maj 2012 datës 15 Maj 2012, në lokalin e për të mundësuar bashkëpunimin Shqipëri. Ajo do të jetë e përbërë dibranëve në Brooklyn (këndin Ave. dhe organizimin e intelektualeve me intelektualë të nivelit të mesëm Redaksia e gazetës falënderon lexuesit “T” dhe West 8th) anëtari i Lidhjes se dibranë, që jetojnë në Amerikë. dhe të lartë të qarqeve të biznesit dhe bashkëpunëtoret e saj për mesazhet Intelektualeve Dibranë, në Tiranë, Ajo synon të japë kontributin shqiptarë në Amerikë, dibranë që dhe shkrimet e sjella për botim. Halil Teodori, por që jeton dhe e vet për afirmimin, zhvillimin punojnë në mjekësi e farmaceutike, Njoftojmë zotërinjtë Hysen Likdisha, Destan Rama, Shefki Aliti, Bedri Tahiri, punon në New York, duke u takuar dhe trashëgimin e vlerave të në institucione tekniko-shkencore, Mevlud Buci, Moisi Murra, Ermira me një grup intelektualësh dibranë kulturës dibrane, intensifikimin kulturore dhe arsimore, në shtypin Babamusta se shkrimet e tyre jane në që jetojnë në këtë qytet, i ngarkuar e bashkëpunimit me Lidhjen e shqiptarë e tjerë në SHBA- si pjesë redaksi dhe do shqyrtohen për botim në nga Kryesia e përgjithshme në Intelektualëve Dibranë në Tiranë,e kryesore. numrat e ardhshëm. Tiranë, shpalosi idenë- për krijimin gjetkë” tha ai. Lidhja mendohet të përbëhet Kujtojmë bashkëpunëtorët, të cilët duan e dege të kësaj lidhje intelektualësh Ndërkohë, që gjatë diskutimeve, kryesisht nga emigrantë të vjetër e që shkrimet e tyre të botohen patjetër dibranë që është krijuar vite më folësit thanë se ky organizim i të rinj në SHBA, të emigruara nga në numrin e radhës, të konfirmojnë parë në Shqipëri, të krijohet edhe dibranëve, ka si synim këtu në Dibra e Madhe dhe e Vogël më parë sjelljen e materialit në numrat në Shtetet e Bashkuara. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Në fund, u nënvizua se “shikimi” e telefonit të redaksisë ose emailin e Ky ishte takimi i parë dhe u të lidhet dhe bashkëpunojë me i saj më së shumti do të jetë Dibra, se gazetës. Shkrimet priten në redaksi deri më datë iniciua nga shkrimtari dhe poeti Lidhjet Intelektuale të Shqiptaro çfarë mund të bëjnë këta intelektual 20 të muajit. dibran Halil Teodori. Në këtë takim - Amerikane, në vende tjera ku për Dibrën, në dy shtetet, Shqipëri Gjithashtu, ju kujtojmë të thjeshtë fillimisht u diskutua dibranë, që dy dekadat fundit banojnë shqiptarët dhe kështu e Maqedoni. Dhe afrimi sa më bashkëpunëtorëve se shkrimet mënyra sesi do të krijohet dhe jetojnë e punojnë në Shtetet e të punojë edhe për integrimin shumë rreth saj - të fëmijëve të deri në dy faqe daktilografike se si do të funksionoi Lidhja e Bashkuara të Amerikës, njerëz kulturor, ekonomik e social të Dibranëve që kanë kryer shkollat kanë përparësi botimi. Intelektualëve Dibranë në Shtetet të dalluar këta dhe që kan arritur emigrantëve dibranë në Amerikë. e larta këtu në Shtetet e Bashkuara Ju lutemi, që shkrimet që vijnë e Bashkuara të Amerikës. Shkas, suksese në biznes dhe punën e Lidhja e Intelektualëve Dibranë të Amerikës, ose janë studentë në përmes emailit, të kenë patjetër për këtë deklaroi intelektuali dibran tyre. në Amerikë, thotë iniciatori universitetet, kolegjet dhe shkollat zanoren “ë”. Halil Teodori që prej vitesh jeton “Lidhja e Intelektualeve i kësaj lidhje Halil Teodori do e larta Amerikane. Gazeta publikohet falas në internet me në New York, është bërë padyshim të jetë një lidhje Jo-politike e Beqir Sina datë 7 të muajit pasardhës. Dibranë, në New York të SHBA- numri i madh i intelektualëve ve, tha Teodori, do të jetë një forum intelektualëve dibranë në Amerikë Ju falënderojmë që jeni pjesë e gazetës! Ura e Çerenecit, gërryerja e lumenjve - Bruceloza, preken 6 rrezikohet dhe rruga nacionale familje në Bulqizë ërhapje alarmante e sëmundjes infektive të brucelozës Drejtor: Pnë rrethin e Bulqizës. Burime nga Drejtoria e Shëndetit Rakip Suli Publik Bulqizë, bëjnë me dije se vetëm gjatë muajit prill, janë evidentuar të prekur nga kjo sëmundje 6 familje, të cilat Këshilli Botues: me të gjithë pjesëtarët e tyre, kanë përfunduar në Spitalin Musa Riçku Rajonal të Peshkopisë për kurim. Vetëm në fshatin Bllacë të Shaqir Skarra komunës Shupenzë, janë evidentuar 4 familje, për pjesëtarët Bujar Karoshi e të cilave sëmundja e bruçelozës është e përsëritur. Ndërsa 2 familje të tjera të prekura, janë evidentuar në komunën Kontribuan për këtë numër: e Zerqanit, njëra në fshatin Valikardhë dhe tjetra në fshatin Abdurahim Ashiku Peladhi. Sipas shefit të epidemiologjisë në DSHP Bulqizë, Rexhep TORTE Afrim Sula, mësohet se gjeografia e përhapjes së kësaj Avni ALCANI sëmundje ka prekur pothuajse të gjithë zonat e rrethit. Lindita Çela Nga ana e kësaj drejtorie janë marrë të gjitha masat për Vesel HOXHA neutralizimin e kësaj sëmundje duke bërë dizinfektimin e Ymer Stojku ambienteve ku është shfaqur sëmundja e rrezikshme, por Adem Bunguri hfrytëzimi pa kriter i inerteve, në Edhe pse vazhdimisht nxirren kjo nuk mjafton në luftën për zhdukjen e saj. Islam Cani vendin e quajtur Ura e Çerenecit, ku vendime që mbajnë firmën e Edhe pse mungon informacioni zyrtar nga drejtoria Beqir SINA Sbashkohen dy lumenj, ai i Bulqizës Kryeministrit apo të ministrit të e bujqësisë së rrethit, burime të sigurta konfirmojnë Xhelal Roçi dhe Okshtunit, ka rrezikuar seriozisht jo se gjeografia e përhapjes së kësaj sëmundje, ka prekur Hysen Likdisha vetëm dëmtimin e tokave të fshatit Zall- Mjedisit, ekskavatorët vazhdojnë frikshëm gjithë zonat e rrethit. Bruçeloza një sëmundje Mentor Hoxha Strikçan, por edhe vetë rrugën nacionale të gërryejnë dhe të shkatërrojnë e rrezikshme infeksioniste, e cila transmetohet nëpërmjet Blerim Lazimi Peshkopi-Bulqizë dhe atë Ura e Çerenecit- shtretërit e këtyre lumenjve.Kryetari produkteve të qumështit nga bagëtitë tek njerëzit, për Saimir Shatku Klenjë-Librazhd. Masakra në këta lumenj, çdo vit shfaqet në zona të ndryshme të rrethit të Bulqizës. Hysen Mirku i komunës Gjoricë, Vehbi Xheka, ka nisur të paktën para 5 vitesh kur dhe ka shprehur shqetësimin për këtë Ndër zonat më të prekura përmendim fshatin Valikardhë pikërisht në këtë vend një firmë private në komunën e Zerqanit, ku vetëm para tre vitesh u prekën Adresa e gazetës: situatë dhe ka kërkuar nga firma Rr. “Zenel Baboçi”, ngriti një impiant për prodhim inertesh, ku nga kjo sëmundje të paktën 10 familje, fshatin Fush-Bulqizë Pall. “Ferar”, Tiranë për çdo ditë ekskavatori gërryen shtretërit ndalimin e shfrytëzimit të inerteve të po kësaj komune, fshatrat Bllacë, Homesh në komunën Tel. +355 4 22 33 283 e këtyre lumenjve duke ngarkuar makina pranë këtyre lumenjve. e Shupenzës etj. Por nuk mungon as në zona të tjera si E-mail: [email protected] me inerte për llogari të këtij impianti. Gër- komunat, Otren dhe Trebisht në zonën e Gollobordës. ryerja jashtë çdo kriteri, pasi punohet non Edhe pse vazhdimisht nxirren vendime Specialistë të veterenarisë thonë se një nga shkaqet stop për çdo muaj të vitit, jo vetëm që po që mbajnë firmën e Kryeministrit, apo të e sëmundjes mbetet marrja e bagëtive, kryesisht deleve çon në ndryshimin e shtretërve të këtyre ministrit të Mjedisit, ekskavatorët vazh- kontrabandë nga shteti fqinj i Maqedonisë, ku kjo sëmundje lumenjve, duke rrezikuar kështu përm- dojnë të gërryejnë dhe të shkatërrojnë është evidente. Por edhe pse prevalenca e sëmundjes në bytjen e tokave të fshatit Zall-Strikçan, por shtretërit e këtyre lumenjve. rrethin e Bulqizës, vazhdon të jetë e lartë dhe e përsëritur ka shkaktuar edhe rrëshqitje në skrapatën e Ndërkohë, gjatë këtyre ditëve shqetësi- për çdo vit, asnjëherë nuk është bërë vaksinimi i bagëtive një segmenti të rrugës nacionale Peshkopi- mi i gërryerjes së këtyre lumenjve, ka marrë në shkallë rrethi. Edhe pse jo zyrtarisht, dyshohet se shkak Bulqizë. Ura e Çerenecit po dëmtohet, për Opinionet dhe komentet përmasa edhe më të mëdha, pasi përveçse i mungesës së vaksinimeve, është bërë mungesa e fondeve shkak se pranë saj po merren inertet duke i nga ana e Ministrisë së Bujqësisë. Kështu vaksinimi i e botuara nuk shprehin firmës së inerteve, kanë filluar të marrin nxjerrë në sipërfaqe këmbët e saj. Dëmtimi zhavor edhe firmat e ndërtimit të rrugës bagëtive për mbrojtjen nga bruçeloza, ndër vite ka mbetur domosdoshmërisht i kësaj ure, do bënte që të izoloheshin Ura e Çerenecit-Librazhd, e cila sapo ka mjaft i kufizuar, duke u bërë kështu shkak për përsëritjen qëndrimin e redaksisë komunat Gjoricë, Ostren, Trebisht, si dhe nisur të ndërtohet. Me këtë rast kryetari i e vatrave të infeksionit të kësaj sëmundje. Madje nuk janë e gjithë zona kufitare me Maqedoninë, Çdo shkrim apo foto e botuar i nënshtrohet komunës Gjoricë, Vehbi Xheka, ka shpre- mbuluar me vaksina kundër kësaj sëmundje edhe zona të ligjit për respektimin e të drejtave të në zonën e Gollobordës. Drejtorisë Ra- hur shqetësimin për këtë situatë dhe ka “nxehta” siç është rasti i Fush-Bulqizës, Valikardhës, Bllacës, autorit. Ndalohet riprodhimi, fotokopjimi, jonale të Mjedisit Dibër dhe inspektoriati i kërkuar nga firma ndalimin e shfrytëzimit etj, ku bruçeloza rishfaqet frikshëm për banorët, pothuajse shpërndarja apo ribotimi pa lejen e autorit të ndërtimit deri më tani janë treguar indifer- të inerteve pranë këtyre lumenjve. për çdo vit. shkrimit apo redaksisë. ent përkundër këtij fenomeni. H.L. H.L. nr. Maj 2012 - 3 73

Pamje nga Bulqiza. aktualitet © Bujar Karoshi Grupet kriminale kontrollojnë kromin

Nga: Lindita Çela masat që duhen marrë: • Ngritja e një grupi pune ku të riazhornohet olicia e Shtetit dhe Prokuroria harta e minierës së Bulqizës e Përgjithshme janë në di- • Përcaktimi i kufijve mes kompanive të Pjeni të ekzistencës së grupeve licencuara kriminale që sundojnë minierën e • Krijimi i një “Taks-Force” do të ndikonte Bulqizës, përplasja mes të cilëve në marrjen e masave në kohë për ka shkaktuar dhjetëra të vrarë në parandalimin dhe goditjen e fenomeneve të këtë qytet. Në dokumentin që kundërligjshme në fushën minerare. disponon gazeta “Shekulli” është e vërtetueshme njohja që kanë drejtuesit e Policisë së Shtetit për për bulqizakët është vetëm buka e aktivitetin kriminal të këtyre gru- përditshme është “Eldoradoja” për peve, por përveçse shpalljes në kompanitë që kanë siguruar licenca kërkim të tyre, askush nuk është të shfrytëzimit. Zyrtarisht, vetëm kujdesuar për çrrënjosjen e kësaj në zonën e Bulqizës janë të licen- veprimtarie kriminale në Bulqizë. cuara që nga viti 1999 e deri mars Raporti flet për ekzistencën e gru- të 2011-të. 106 kompani, por ndër peve që përleshen me armë mes më të rëndësishmet është ajo konc- qytetit për sundim të territorit të Selami Xhepa, deputet i Dibrës: esionare, “ACR”. Kjo kompani ka kromit. Në të flitet dhe për lidhjet numrin më të madh të punëtorëve si mes bizneseve legale dhe ilegale si Ndjehem i dëshpëruar nga mënyrë primitive e dhe posedon zonën më të “majme” dhe politikës, se si janë kthyer në të kromit, të ashtuquajturën zonën zotër të pasurisë kombëtare dhe shfrytëzimit të burimeve, por edhe e punës së fëmijëve “D”. Por, megjithëse METE ka dhënë shfrytëzojnë stoqet dhe galeritë e licenca për shfrytëzimin e kromit, - Opinioni publik u trondit pak ditë më parë duhet të jetë aktiv dhe të kërkojë fuqimisht plotësimin kromit. E gjithë kjo situatë ka sjellë ajo kurrë nuk ka bërë të qartë kufijtë nga disa pamje që tregonin se si fëmijët e Bulqizës në kohë të të gjitha detyrimeve të marra përsipër. përfitime me miliona euro për “të ndarës nën galeritë e minierës. Që shfrytëzoheshin për nxjerrjen e kromit, punë nga Po kështu, institucionet e tjera publike dhe ato të zotët e kromit”, ndërkohë që punë- këtu nis abuzimi që për vendasit e cila nxirrnin bukën e gojës. Më herët, çështja e sigurisë duhet të kërkojnë zbatimin e plotë të ligjit torët të shndërruar në skllevër, nga shndërrohet në “tokën e zanun”, minatorëve të këtij qyteti ka qenë në vëmendjen dhe respektimin e kushteve të sigurisë nga të gjithë thellësia e shpellave të nëntokës, ku nuk janë të pakta rastet e ekze- e të gjithëve. Ju jeni deputet i Qarkut të Dibrës: Si operatorët privatë që operojnë në atë zonë. Qytetarët sigurojnë mbijetesën. kutimit të atyre që kanë guxuar të qëndron kjo çështje? ndjehen të zhgënjyer dhe të dëshpëruar nga mënyra vënë duar në kromin e zaptuar. Rasti i kontratës konçensionare e minierës është se si janë shfrytëzuar këto pasuri dhe nga përfitimi Raporti Punëtorët nxjerrin nga nëntoka një çështje shumë komplekse, e cila në vetvete minimal që ka patur komuniteti pas shfrytëzimit të krom për një pagesë qesharake. Të ngërthen një eksperiencë të dështuar me një firmë tyre. Raporti i konsideruar sekret fortë e grumbullojnë e më pas me konçensionare të kontraktuar në vitin 2002. Nga ana - Ju personalisht, si do ta komentonit këtë shpjegon se cilët drejtojnë këto një çmim shumë të ulët ua shesin tjetër, përfshin edhe mungesën e kontrollit efektiv gjendje? grupe kriminale si dhe mekanizmin kromin kompanive të licencuara, nga ana e institucioneve të administratës publike Është një situatë e ngjashme me skenat e “Far West”- e abuzimit të firmave të licenc- më pas transportohet në Durrës mbi një sërë operatorësh privatë të liçensuar për të it. Ndjehem i dëshpëruar nga kjo mënyrë primitive e uara në shfrytëzimin e kromit në si një mall i pastër ligjërisht. Kjo ushtruar veprimtarinë e tyre në këto zona. shfrytëzimit jo vetëm të burimeve, por edhe e punës minierën e Bulqizës. “Aktiviteti i është gjithë skema e abuzimit dhe Fatkeqësisht, duhet thënë se, edhe përpjekjet së fëmijëve duke abuzuar me varfërinë dhe skamjen paligjshëm në drejtim të shfrytëz- e përfitimit të kromit të Bulqizës. Së e kontraktorit të ri kanë qenë shumë modeste e familjeve që janë në nevojë. U bëj apel të gjitha imit të kromit ka qenë shkak për paku, këtë ka vënë në dukje raporti në përmbushjen e detyrimeve kontraktore, si në institucioneve publike që përgjigjen për zbatimin e ngjarje të rënda të cilat kanë çuar i oficerëve të sektorit kundër krimit zgjerimin e veprimtarisë së minierës dhe kryerjen e ligjit, të bëjnë gjithçka që është në autoritetin e tyre në përplasjen me armë zjarri të ekonomik në Policinë e Shtetit. “Në punimeve që shtojnë jetëgjatësinë e saj, ashtu edhe për t’i kthyer besimin qytetarëve se shteti funksionon grupeve rivale. Për hir të këtyre disa raste mineralin e prodhuar në përmirësimin e kushteve të punës dhe sigurisë në në mënyrë efektive me të gjitha strukturat e veta. konflikteve është plagosur shtetasi në mënyrë të kundërligjshme e minierë. Mendoj se roli i Ministrisë së Ekonomisë (Marrë me shkurtime nga revista KLAN) Diamant Tançi si dhe kanë humbur transportojnë në portin e Durrësit jetën një numër i konsiderueshëm duke u paraqitur me fatura fiktive personash që punonin në mënyrë e tij të shpeshta publike gjatë asaj e akumuluara në vite pa bërë asnjë minatorët. Tani të gjitha raportet të subjekteve të licencuara. Raporti të kundërligjshme në galeritë nr kohe ka hedhur dyshime të forta që investim. Nga fundi i vitit 2006, thonë se miniera rrezikon të shem- saktëson që subjektet e ndryshme 66, 58”- thuhet në raportin e Poli- në minierën e kromit në Bulqizës DARFO u largua dhe ia shiti kon- bet, për shkak të shfrytëzimit pa të licencuara kanë konflikte midis cisë së Shtetit. Raporti i policisë behën afera korruptive dhe kontra- cesionin një grupi, ruso-austriak te kriter dhe investimeve të munguara. tyre për shkak të mospërcaktimit thotë se galeritë ku ushtrohet ak- bandë me fitime marramendëse. quajtur ACR. Shitja u mbikëqyr nga Ndërsa ish drejtori i policisë, Sh- të kufijve ndarës nga METE. Ky tivitet i paligjshëm nga persona të Por tashmë kreu i sindikatës së ministri i atëhershëm i Ekonomisë, emsi Prençi, thotë se mafia sundon fakt është bërë shpesh herë burim ndryshëm janë kryesisht galeritë minatorëve nuk dihet se për çfarë Genc Ruli, i cili ishte dhe njeriu shpellat e kromit. i dhunës dhe ngjarjeve kriminale joaktive që nuk shfrytëzohen nga arsye nuk vazhdon të ngrejë zërin që negocioi marrëveshjen e re të në qytet dhe nxitjes së veprimtarisë kompania koncensionare ACR për për shqetësimet e minatorëve që sa koncesionit. Sipas marrëveshjes, që Rezervat - 10 milionë ton së kundërligjshme në minierën e shkak të mungesës së kushteve të vijnë dhe shtohen. u votua në kuvend në vitin 2007, kromit në Bulqizë. sigurisë teknike. Raporti evidenton ACR detyrohej të investonte deri Teorikisht, sasia e përgjithshme e se ky aktivitet ushtrohet në galer- Kromi, një histori në fund të 2010 rreth 22 milionë rezervave të nxjerrshme të mineralit Masat që mund të itë nr.18, 58, 42, 49, 63, 57, 60, skllevërish dhe mafiozësh euro, për të rinovuar teknologjinë të kromit rezulton 10 milionë tonë. parandalojnë abuzimet 48 dhe galerinë “B”. “Minerali i dhe për të përmirësuar kushtet e Me çmim prej 200 dollarësh për prodhuar transportohet nga hyrja e Jo vetëm burra më krahë të sigurisë në punë. Koncesioni i ri ton, kromi rezulton një pasuri me Për parandalimin e krimit në galerisë për në shesh-grumbullimin fuqishëm, por fëmijë, gra, pleq e solli shpresën se më në fund prob- vlerë 2 miliardë dollarë. Por këto vend dhe për mënjanimin e dëmit e zonës “D” me kafshë ose me plaka, sa zbardh dita i qepen malit lemet në minierë do të përfundonin 2 miliardë dollarë krom gjenden ekonomik në llogari të shtetit shq- karroca dore. Pasi e grumbullojnë për t’u përpirë për orë të tëra nga dhe investitorët e rinj do të nisnin shumë thellë, në disa raste nën iptar ekspertët kërkojnë ngritjen e mineralin, këta persona ua shesin ato zgavra të llahtarshme që fshehin investimet për të përmirësuar kush- nivelin e detit. Kostoja e nxjerrjes një grupi pune ku të riazhornohet me një çmim më të ulët sa sa tregu krom. Në ato zgavra të llahtarshme tet e minatorëve dhe rendimentin e së tij në sipërfaqe është tepër e lartë. harta e minierës së Bulqizës. Në përfaqësuesve të kompanive të pleksen viktima të pafajshme, fitime minierës. E nxitur nga çmimet re- Qeveria ka dhënë rreth 106 licenca raport thuhet se një pjesë e mini- licencuara për shfrytëzimin e kro- marramendëse dhe afera të dys- kord të kromit në vitet 2007-2008, shfrytëzimi për burimet aktuale të erës është e rrezikuar e domos- mit”, citon raporti. himta korruptive, përballë të cilave kompania nisi shfrytëzimin masiv të kromit. Prodhimi aktual është rreth doshmërisht nuk duhet të lejohet pushon së ekzistuari edhe forca e rezervave të akumuluara nga vitet 200 mijë tonë në vit. shfrytëzimi i saj. Po kështu, edhe Sindikata e Minatorëve prokurorisë. Sot, sipas raporteve, e komunizmit, ndërsa investimet përcaktimi i kufijve mes kompanive ngriti zërin për aferat të vetë Policisë së Shtetit ka grupe zvarriteshin. Ndërkohë në minierë, Skema e abuzimit të të licencuara do të sheshonte konf- kriminale, kompani që nuk pagua- minatorët humbitnin jetën njëri pas kompanive për nxjerrjen liktualitetin midis tyre. Krijimi i Kryerja e kontrabandës dhe kor- jnë asnjë detyrim ligjor e punëtorë tjetrit, për shkak të mungesës së in- kromit një “Taks-Force” do të ndikonte rupsionit në minierat e kromit në që pa frikë mund t’i quajmë skl- vestimeve. Kërcënimet dhe akuzat në marrjen e masave në kohë Bulqizë nuk është një shqetësim levërit e shekullit 21. për heqje koncesioni mbeten vetëm Një mekanizëm që pjellë vik- për parandalimin dhe goditjen e i cili kam lindur sot. Gati një vit Koncesioni iu dha një kompanie deklarata dhe nuk u mor asnjë hap tima, skllevër, të fortë dhe bosë fenomeneve të kundërligjshme në më parë ka qenë kryesindikalisti italiane me emrin DARFO. Për më ligjor për t’i dhënë fund abuzimeve të mëdhenj është gjithë zinxhiri fushën minerare. i Minierës së kromit në Bulqizë, shumë se 5 vite italianët shfrytë- dhe shfrytëzimit barbar të minierës, i nxjerrjes dhe i përpunimit të (Marrë me shkurtime nga Dilaver Përkoxha, i cili në daljet zuan minierën, rezervat dhe stoqet me gjithë grevën urisë së bërë nga kromit në Bulqizë. Minerali që gazeta Shekulli, 02 maj /2012) 4 - Maj 2012 nr. 73

Intervistë e Prof.dr. Shaban Sinanit mbi krijimtarinë e tij, marrëdhëniet me historinë, kulturën dhe Dibrën intervistë

Intervistoi: Mentor HOXHA

Keni shkruar shumë libra me vlera të larta shkencore, por ndërkohë nuk keni shkruar asnjë libër për Dibrën, ku lindët, u rritët dhe morët brumin e dijeve të para. Shaban Sinani: Mos vallë Dibra qëndron larg synimeve të tua krijuese? Sh.Sinani: E çmoj shumë vlerësimin tuaj për librat që Dibra është stacioni i parë përmendët. Disa prej tyre “Rruga e Arbërit” ka pasur mirësinë t’i promovojë. Librat e mi janë studime kryesisht për identitetin dhe i punës sime krijuese etnotipin shqiptar. Kam menduar se aty është imazhi i Shqipërisë, aty është dhe Dibra. Dhe kjo është Librat e mi janë studime kryesisht për identitetin dhe etnotipin shqiptar. Aty është Shqipëri, aty është dhe Dibra vetëm njëra nga arsyet pse nuk kam mundur të shkruaj ndonjë Jeta & krijimtaria libër më vete për Dibrën. Pak me thënë se kjo është një përgjegjësi Prof. dr. Shaban Sinani aktualisht është një ndër studiuesit më prodhimtarë dhe Ka lindur më 16 prill 1958 në Ndërshtene të Lurës. Është i martuar, ka dy e pakryer imja. Jam munduar më të njohur në Shqipëri. Ka publikuar qindra artikuj e dhjetëra libra të çmuar fëmijë dhe banon familjarisht në Tiranë. Mësimet e para i mori në vendlindje, shkencorë që shënjojnë kodin e identitetit shqiptar, të cilat janë përkthyer edhe në gjithsesi ta zbus këtë mungesë, të mesmen pedagogjike e kreu më 1977 me rezultate shumë të larta. Po me anglisht, frëngjisht, kroatisht etj. Artikujt e parë i ka publikuar tek gazeta “Ushtima rezultate të shkëlqyera mbaroi edhe studimet e larta në Universitetin e Tiranës për duke shkruar libra që kanë të bëjnë e maleve”, më pas në “Zëri i Popullit”, për të vazhduar në gazetat dhe revistat “gjuhë-letërsi shqipe”. U diplomua më 1983 për gjuhësi historike, i udhëhequr me përveçimin e njeriut shqiptar akademike më të njohura në Shqipëri, Prishtinë, Itali, Vatikan, Slloveni, Zvicër, nga prof. Shaban Demiraj, me tezën “Ndajfoljet përemërore në gjuhën shqipe. në botë (“Mitologji në eposin e Mal i Zi, Greqi, Turqi, Kroaci, si në “Antichita Altoadriatiche (Milano), “Portoloano Në vitin 1998 mbron me rezultatin “shkëlqyeshëm” gradën shkencore “Doktor”. kreshikëve”, “Kodikët e Shqipërisë Adriatici (Firence), “I Vangeli dei Popoli” (Vatikan), “Rasto” (Kotorr), “Newsletters” Në vitin 2003, me vendim të KKSH fiton titullin “Drejtues kërkimesh” dhe titullin në Kujtesën e Botës”, “Hebrenjtë (Stamboll), “Rumeli Kulturu” (Stamboll), “Atlannti” (Maribor), “Haci Bektas Veli profesor . Flet rusisht frëngjisht, italisht, anglisht, serbokroatisht. Me studimin në Shqipëri: prania dhe shpëtimi”, Arastirma Dergisi”(Ankara). Merr pjesë rregullisht me kumtesa e konferenca monografik “Mitologji në Eposin e kreshnikëve fiton gradën “Doktor i Shkencave” “Etnos në epos”, “Tradita gojore si shkencore ndërkombëtare dhe mban ligjërata universitare brenda dhe jashtë vendit (1992-1996). etnotekst”, “Ura dhe kështjella”, si në Tiranë, Shkodër, Shkup, Ohër, Prishtinë, Lozanë, Teheran, Stokholm, Romë, Ka botuar këto libra: “Pengu i moskuptimit” (1997), “Sipëriore” (1998), “Kosova “Le Dossier Kadaré”, “Letërsia në Bari, Napoli, Sevilje, Cetinje, Athinë, Marseja, Ankara etj. Ka udhëhequr diploma, në gjeopolitikë” (1999), “Kosova në syrin e ciklonit” (1999), “Këngë popullore të studime pasuniversitare dhe punime doktorature brenda dhe jashtë vendit. Në totalitarizëm”, “Camaj i paskajuar”). Skraparit” (1998), “Mitologji në eposin e kreshnikëve”-studim (2000), “Kështjella vitin 1998 nga ABI i jepet “Internacional Cultural Medal of Honor. e virtytit” studime letrare dhe etnologjike (2001), “Kodikët e Shqipërisë” (2003), Po jam munduar gjithashtu edhe Ka këtë përvojë pune: Gazetar në “Zëri i Popullit (1982) dhe korrespodent “Beratinus”-studim monografik (2004), “Një dosje për Kadarenë” I, II” (2005- me disa nisma më të vogla, bie special i saj(1985), redaktor pranë sekretarit të parë të KQ të PPSH, Ramiz Alia 2006), “Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e botës” (2010), Etnos në epos” (2011), fjala duke u marrë të paktën për (1985), ndihmës i Presidentit të Republikës (1991-maj 1992), asistent-punonjës “Tradita gojore si etnotekst” (2011), “Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve dy vjet me përgatitjen për botim, shkencor në Institutin e Kulturës Popullore (1991-1996), shef i departamentit në Shqipëri”, “Camaj i paskajuar”, “Letërsia më totaliratizëm” dhe “Dosier K”, redaktimin, hyrjen dhe shenjimet të prozës dhe poezisë popullore pranë Institutit të Kulturës Popullore (1998) “Njerëzit e krisur” (2012). Këto libra kanë pasur dhe botime në gjuhë të huaj shpjeguese të librit me kujtime dhe Drejtor i Përgjithshëm i Arkivave (nëntor1999-tetor 2005). Ka qenë kryetar (frëngjisht, anglisht, kroatisht). Në proces botimi “Migjeni dhe Mitet” si dhe do të atdhetarit e intelektualit dibran i këshillit botues të gazetës së pavarur “Shqip (1993), anëtarë i redaksisë dhe të ketë një autorësi modeste në librin “Një shekull letërsi”, pjesë e një projekti të Ismail Strazimiri “Lufta kundër korrespodent për Shqipërinë i gazetës “Zëri i Kosovës”, Zvicër (1992-1999), rëndësishëm që ka Qendra e Studimeve albanologjike për një histori antologjike pavarësimit të Shqipërisë”, që, sipas anëtar bordi në revistën shkencore-kulturore “Perla” (1995-2006), në bordin e të letërsisë shqipe, prej fillimeve deri sot . Si bashkautor ka botuar: “Kosova, një revistës kulturore”Republika” Slloveni (1997-1999), sekretar shkencor i revistës meje, është një prej librave më të vështrim enciklopedik” (1999), “Letërsia bashkëkohore shqiptare”-libër mësimor “Kultura popullore” dhe “Çështje të folklorit shqiptar” (1998-2004), kryeredaktor alternative (2000), “Albania-a Patrimony of European value” W&UNDP-2000), rëndësishëm për historiografinë i revistës shkencore “Arkivi” (2000-2003), anëtar i bordit drejtues të revistës “Historia e Shqipërisë”, vëll.II (2003). Ka përgatitur për botim librat “Shah Name- shqiptare në qindvjetëshin e shtetit shkencore “Portolano Adriatico”, Universiteti i Firences (2004-2006), drejtor ja”, redaktim, parathënie, shënime (2001), “Epikë popullore e shqiptarëve të shqiptar. Shpresoj se diçka kam i Qendrës Enciklopedike pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (1999), Maqedonisë” (2000). Ka redaktuar “Arkiva të hapura në shoqëri të hapur” (2002), baraspeshuar edhe si përkujdesës i anëtar i redaksisë së botimit të kolanës “Illyricum Sacrum” vëll.I-IX (2005). Në “Botimin tre gjuhësh shqip-anglisht-turqisht “Fermanët: të shkruash histori me librit “Dom Nikollë Kaçorri-feja dhe vitin 2004-2008 u zgjodh nga Kuvendi i Shqipërisë anëtar i Këshillit Drejtues tolerancë” (2005). Ka përgatitur edhe skenarët e filmave “Pavarësi apo identitet” flamuri”, gjithashtu si recensues e të RTSH. Nga viti 2005 është punonjës shkencor në Institutin e Gjuhësisë dhe (2002), “Fermanët e Shqipërisë” dhe “Codex Purpureus Beratinus” (2003), “Liszt autor i hyrjes - një libër që tani sa u Letërsisë të Akademisë së Shkencave. original në Shqipëri” (2005). ribotua. Kur ka qenë e mundshme, nuk jam kursyer për të dhënë një nxitje apo për të ofruar një Shkrimet e miat të botuara maleve” qysh në vitin 1974 dhe ke shkruar disa libra, po për Dibrën Nikollë Kaçorrin, Haki Stërmillin, shërbim modest për autorë dibranë: kam botuar aty rregullisht dhjetëra s’ke bërë asgjë!”. Kur unë kisha Shaban Sinanin, Agron Tufën, shkrimtarë, studiues, miq të mi, më shumë se çerek shekulli shkrime. Madje një vit kam marrë formuluar një përgjigje në mendje Shkëlqim Canin dhe shumë që nga profesor Lutfi Hanku dhe më parë në revistën dhe një çmim të dytë për fejtonin, ai ishte larguar. Sigurisht, mungesa figura të tjera të shquara dhe mbledhësi i ndjerë i folklorit Hilmi “Shkenca dhe jeta” (“Burrat si dhe një honorar modest, që e e Dibrës në studimet e mia nuk ngjarje historike. Mendoni se Kolgjegja, etnografi Hilmi Sadiku, e dheut”, “Kodi tradicional ktheva menjëherë në libra. Kur vjen e nuk mund të vijë prej ndonjë Dibra ka marrë vendin e duhur në poeti e studiuesi Hajri Mandri, deri fillova punë në të përditshmen paracaktimi, aq më tepër prej historiografinë shqiptare? tek të tjerë më të rinj. Përgjegjësinë e i ceremonialit të dasmës “Zëri i popullit” profesori im ndonjë vullneti vetjak përjashtimi Sh.S.: Fillimisht do të doja të pakryer, gjithsesi, mendoj se mund dibrane”); me pjesëmarrjet Shaban Demiraj u mërzit shumë, prej interesave të mi kërkimorë. saktësoja se, sipas bindjes sime, ta ndaj - jo barabar - me dibranët: në konferenca shkencore shkroi letra lart që të më kthenin në Po përpiqem të dëshmoj diçka për Dibra ka pasur burra shumë më të ka ndodhur që më kanë ftuar për katedrën e gjuhësisë, por pa sukses. këtë pohim: me shkrime të miat të zotë se ne të gjallët që përmendemi veprimtari shkencore dhe u jam ku jam ftuar, si konferencat Ai u inatos aq shumë me gazetën botuara më shumë se çerek shekulli në pyetjen tuaj. Dhe menjëherë po përgjigjur; ka ndodhur që më kanë për Dibrën etnografike; “Zërin e popullit”, sa asnjëherë nuk më parë në revistën “Shkenca kthehem tek pyetja e drejtpërdrejtë. ftuar dhe pastaj janë bërë pishman me shkrime shkencorë më përmendi me vlerësim ndonjë dhe jeta” (“Burrat e dheut”, “Kodi Po, unë mendoj se Dibra nuk ka dhe nuk jam ndjerë; ka ndodhur që artikull timin botuar prej saj. I vetmi tradicional i ceremonialit të dasmës pasur mundësi të fitojë vendin e më kanë kërkuar bashkëpunim dhe që gjenden në librat e shkrim për të cilin më ka uruar dibrane”); me pjesëmarrjet në merituar në historiografi. Arsyeja e pastaj e kanë humbur durimin, e mi (“Ura dhe kështjella”, ishte një skicë me titullin “Djepi”, konferenca shkencore ku jam parë është objektive: Dibra u nda unë jam përpjekur të mos ua vërej. “Kështjella e virtytit”) ose që lidhej me një traditë etnografike ftuar, si konferencat për Dibrën më dysh me kufi; prej Shqipërisë Nga përvoja ime, të punosh për të Lurës, po edhe të Dibrës, për etnografike; me shkrime shkencorë së 1913-ës u bënë dy Dibra dhe jo Dibrën, jo vetëm për mua, është në përmbledhje studimesh nderet që i takojnë nipit dhe nderet që gjenden në librat e mi (“Ura dhe një, siç ishte ndër shekuj; dallimeve një punë e vështirë. për Dibrën (“Dibra që i takojnë mbesës së posalindur. kështjella”, “Kështjella e virtytit”) etnografike “malësi” - “topallti” Unë kam mbaruar shkollën e etnokulturore”, “Kongresi “Po të shkruash kështu, mirë” - kaq ose në përmbledhje studimesh për dhe ndarjes në male iu shtua dhe mesme pedagogjike në Peshkopi, ishte urimi i kursyer i prof. Shaban Dibrën (“Dibra etnokulturore”, “limes-i” politik. Kështu që shumë por kjo nuk do të thotë se “kam i Dibrës”). Për t’ju thënë të Demirajt - dhe besoj se ky urim më “Kongresi i Dibrës”). Për t’ju thënë gjëra mbetën në mënjanësi. Deri bërë shkollën e Dibrës”, që është vërtetën, ka pasur dhe raste shumë i takonte vendlindjes sime, të vërtetën, ka pasur dhe raste vonë nuk ekzistonte një monografi një shkollë më e vështirë se që më janë bërë thirrje për Dibrës, që më kishte dhënë një që më janë bërë thirrje për të për Vehbi Agollin, i cili u emërua universitetet dhe mund ta kalosh lëndë të bukur për skicën. bashkëpunuar për “libra mëhallash” nga Ismail Qemali kryemyfti i vetëm duke rrojtur atje. të bashkëpunuar për “libra Vërejtjen që ma bëni ju ma e “libra fisesh”, por këto tipe Shqipërisë, akt me të cilin de facto e Megjithëse jam larguar herët, mëhallash” e “libra fisesh”, kanë thënë dhe dibranë të tjerë, botimesh nuk janë në natyrën time: de jure shpallej pavarësia e xhamisë vendlindja mua më ka dhënë por këto tipe botimesh ndonjëherë dhe pa pasur njohje a thjesht nuk mund t’i shkruaj. shqiptare nga khalifati osman shumë. Dibra është stacioni i miqësi me ta. Para dy-tre muajsh, një (historiografia shqiptare ende e parë i punës sime krijuese. Kam nuk janë në natyrën time: prej tyre, pa e ndalur hapin, dhe pa Dibra i ka dhënë shumë historisë vonon këtë ngjarje deri në vitin nisur të shkruaj si nxënës për të thjesht nuk mund t’i pritur ndonjë shpjegim a përgjigje dhe kulturës shqiptare: I ka dhënë 1923, në kongresin e meshihatit përjavshmen lokale “Ushtima e shkruaj. prej meje, më tha: “Profesor Sinani, Skënderbeun, Iljaz Pashë Dibrën, islam shqiptar). Vehbi Dibra ishte nr. Maj 2012 - 5 73 “Dibra ka pasur dhe ka dhe sot njerëz shumë të zotë e të intervistë talentuar, por që heshtin për sa i takon punës së tyre...”

Ne dibranët vetë, duke u mburrur me “nand malet”, në fakt jemi mburrur me një gjendje fisnore, me gjendjen e rregullimit parashtetëror të jetesës në bashkësi. Unë vetë çuditem kur dibranët monumentalizojnë “nand malet”. Sipas Milan pl. Šufflay-t, arbanët ishin të organizuar në male (si “capitaneus Hottorum montagne”) në shekujt mesjetarë. Me formimin e shtetit kombëtar, fiset, semtet, bajraqet, kararet, malet, mbeten kujtime të së shkuarës, jo nyja të historisë së re. Rendi i maleve sigurisht është një përmendore kulturore e shqiptarëve, jo vetëm e dibranëve, por jo aq sa të na marrë Perëndia mendtë e ta bëjmë më të rëndësishëm se Kushtetutën. “Kësulat e bardha” të mençurisë dibrane duhet të na kujtojnë thënien e mirënjohur të filozofit danez Kierkegaard: ato mund të jenë një parashutë shpëtimtare, nëse në to është një mendje e hapur; por mund të jenë thjesht një bunker vetëvarrosës, nëse nën to është një mendje e mbyllur.

Për mendimin tim historinë e Dibrës e pengojnë edhe faktorë papjekurie të mendimit të sotëm shkencor, që implikohet prej karshillëkut të një fisi kundër fisit tjetër; të një “mali” kundër “malit” tjetër; të një kohe kundër kohës tjetër.

Historia e Dibrës nuk bëhet më me tregime alegorike dhe me fjalë “nën mutaf”. Historia e Dibrës nuk bëhet më as me “krahu i majtë” i Ismail Qemalit, montagne”) në shekujt mesjetarë. Lleshi, Rrahman Hanku, Ahmet çifteli, as me lahutë, sepse e vërteta e saj gjendet në arkiva, në po të perifrazonim këngën e njohur Me formimin e shtetit kombëtar, Kamberi, Osman Murati, Rexhep kujtesën e shkruar. Aty shihet dhe si na kanë vlerësuar të tjerët, popullore që i kushtohet Dom fiset, semtet, bajraqet, kararet, malet, Doda e shumë të tjerë. Për Nikollë Kaçorrit, “krahut të djathtë” mbeten kujtime të së shkuarës, jo mendimin tim historinë e Dibrës e dhe kjo, pikëpamja e tjetrit, e bën të vërtetën bindëse. Parimi i të tij. Gjithaq të merituar janë Iljaz nyja të historisë së re. Rendi i maleve pengojnë edhe faktorë papjekurie sotëm i dijes është ta shohësh veten përmes pasqyrave të tjetrit. pashë Dibra e Hoxhë Voka i Dibrës, sigurisht është një përmendore të mendimit të sotëm shkencor, i njohur me emrin Said Naideni, që kulturore e shqiptarëve, jo vetëm që implikohet prej karshillëkut të mjeku Basri Neziri e shumë të tjerë. etnicitetin e tyre (si akademiku besoj se ende është dhe emër i një e dibranëve, por jo aq sa të na një fisi kundër fisit tjetër; të një Ata kanë mbajtur gjallë shpirtin Matvej Matevski). rruge qytetëse në Peshkopi; Jashar marrë Perëndia mendtë e ta bëjmë “mali” kundër “malit” tjetër; të krijues të dibranëve, kanë zbuluar Dibra ka pasur dhe ka dhe sot Erebara e Haki Sharofi (veprimtarë më të rëndësishëm se Kushtetutën. një kohe kundër kohës tjetër. Unë talente dhe kanë inkurajuar ngjarje njerëz shumë të zotë e të talentuar, kombëtarë e osmanistë të zotë). Me “Kësulat e bardha” të mençurisë përmenda librin me kujtime të të bukura. Ata e kanë harxhuar jetën por që heshtin për sa i takon sa jam në dijeni, thuajse në të gjitha dibrane duhet të na kujtojnë thënien Ismail Strazimirit, që atdhetari i pati e tyre për Dibrën tonë. Dibranët e punës së tyre, që prej inxhinierit qendrat e qarqeve të Shqipërisë e mirënjohur të filozofit danez mbaruar qysh në vitet 1930. Aty me kanë pasur virtyt të nderojnë të popullor Gani Tuçepi, Prof.dr. Nuri sivjet do të ndërtohen përmendore Kierkegaard: ato mund të jenë një të drejtë përqeshen “republikat” ardhurit. Mirëpo nuk jam i bindur Abdiu, Mësues i Popullit, një ndër në nderim të nënshkruesve të parashutë shpëtimtare, nëse në feudale-krahinore që lulëzuan se po vazhdon vërtet kjo traditë. themeluesit e shkollës së sotme të deklaratës së pavarësisë, një prej të to është një mendje e hapur; por në kohën më të rrezikshme për Janë për t’u admiruar disa qytete e psikologjise shqiptare, shkrimtarët cilëve është dhe Jashar Erebara. A mund të jenë thjesht një bunker Shqipërinë: në kohën kur ajo po krahina të tjera të vendit, që dinë e studiuesit Xhafer Martini, Nexhat do ta bëjë dhe Dibra këtë? Ndoshta vetëvarrosës, nëse nën to është një mëkëmbej si shtet i pavarur. t’ua bëjnë nderet jovendësve, siç Agolli e Haziz Ndreu; deri tek është qarku më pjesëmarrës më 28 mendje e mbyllur. Historia e Dibrës nuk bëhet më ndodh me Beratin, bie fjala, ku profesorët e mi Skënder Cala e nëntor 1912. Ka shumë figura të Dibrës me tregime alegorike dhe me fjalë është shpallur qytetar nderi edhe Përparim Tomçini; këngëtarët Arif Në gjysmën e dytë të shekullit që meritojnë të shihen në dritë “nën mutaf”. Në shoqëritë e hapura inxhinieri Gani Strazimiri. Këta janë Vladi e Lirie Rasha, Abdyl Sturçe të kaluar “paria e Dibrës” u damkos vlerësimi, prej atij “Ndokës së këto janë ligjërime paraurbane. pjesë e historiografisë së Dibrës. e Elida Shehu; që u kanë dhënë e u demonizua, jo vetëm për aq sa parë”, që del në fillimet e këngës Historia e Dibrës nuk bëhet më Këtyre do t’u shtoheshin edhe emra gëzim njerëzve dhe meritojnë i takonte pjesës së bashkëpunimit historike (para se të kishte këngë për as me çifteli, as me lahutë, sepse të tjerë, prej Terziglio Cardinali-t nderimin e tyre. Po ku gjendet një me pushtuesit, por edhe në mënyrë Ali pashën); revoltës së dibranëve e vërteta e saj gjendet në arkiva, e gjeneral Azzi-it, deri tek Xhafer dibran i ndritshëm si Sulejman prapavajtëse, “brezi para brezit” (pa kundër çarmatosjes; Elez Isufit e në kujtesën e shkruar. Aty shihet Cenko Lubonja, Todi Lubonja, Pitarka! Apo një gjuhëtar si Remzi folur për “brez pas brezi”). “Hije” të gjeneral Dali Ndreut, batalionit dhe si na kanë vlerësuar të tjerët, Todo Manço, Jorgji Sinjari, Martin Përnaska, profesor në Universitetin tilla kanë bërë të vetën mbi dibranët “Drini” të vullnetarëve dibranë dhe kjo, pikëpamja e tjetrit, e bën Cukalla, Llambi Gegprifti e mësuesi e Sorbonës! Ka pasur emra shumë dhe Dibrën. Por dhe ne dibranët që luftuan në Kolesjan për të të vërtetën bindëse. Parimi i sotëm i popullit Spiro Velko. Po nderimi të respektuar në Dibër, që janë vetë, duke u mburrur me “nand mbrojtur trojet shqiptare gjatë i dijes është ta shohësh veten për ata që kanë shkruar për Dibrën, nderuar në kohën e tyre, dhe sot malet”, në fakt jemi mburrur me luftërave ballkanike e më vonë; “between the mirrors of others”: që nga britanikja Edith Durham, nuk e di kush ku gjenden, si Melita një gjendje fisnore, me gjendjen e rolit të dibranëve gjatë periudhës përmes pasqyrave të tjetrit. austriaku Karl Steinmetz, kroati Shehu e Besnik Taraneshi i këngës rregullimit parashtetëror të jetesës mbretërore; dy ardhjeve të mëdha Në Dibër kanë lënë emër të Lovro Mihaćevič, amerikani kolonel “Djaloshi dhe shiu” (“Bie shiu pajk- në bashkësi. Unë vetë çuditem kur të dibranëve në kryeqytet; deri nderuar shumë “jabanxhinj”, McLain, shkrimtarët Ismail Kadare e pajk”), mësuesi poet Maliq Bitri, dibranët monumentalizojnë “nand tek ata që kanë qeverisur me nder sidomos nga fusha e artit dhe e Dritëro Agolli dhe të tjerë?! publicistët Naim Plaku, Velo Cfarku malet”. Sipas Milan pl. Šufflay-t, e me karakter edhe në “kohën e shkencës, si Kristo Frashëri, Tonin E keqja është se Dibra po harron e të tjerë. Kam përshtypjen se një arbanët ishin të organizuar në komisarëve”, si Jashar Menzelxhiu, Rrota, Zef Çoba, vëllezërit Zhulali dhe ata të origjinës së vet, fare pak traditë e padenjë duhet ndrequr male (si “capitaneus Hottorum Zeqi Agolli, Tefta Cami, Haxhi (doktori, kompozitori dhe ministri), do t’ia dijë se ç’ndodh me dibranët në Dibër: njerëzit që detyra apo Mendoj se Dibra nuk ka pasur mundësi të fitojë vendin e merituar në historiografi. Arsyeja e e anës tjetër. Kush është kujtuar, bie pasioni i largon për diku gjetkë fjala, për Josif Bagerin, historikisht harrohen shpejt prej saj. Por a parë është objektive: Dibra u nda më dysh me kufi; prej Shqipërisë së 1913-ës u bënë dy Dibra të parin veprimtar e dijetar që shkroi mund “të harrohen” Agim Krajka, dhe jo një, siç ishte ndër shekuj; dallimeve etnografike “malësi” - “topallti” dhe ndarjes në në të folmen e Dibrës (“Kopësht Bujar Kapexhiu dhe Ismet Bellova, male iu shtua dhe “limes-i” politik. Kështu që shumë gjëra mbetën në mënjanësi. Deri vonë malësori”, “Shqypja e Shqypnisë”); Edmond Tupja, Shaban Hysa - nuk ekzistonte një monografi për Vehbi Agollin, i cili u emërua nga Ismail Qemali kryemyfti për Gjergj Dibranin dhe të birin, piktori - e Enver Hysa - gjuhëtari; Miloshin, që vjet kishte qindvjetorin Shkëlqim Cani, Nexhmedin i Shqipërisë, akt me të cilin de facto e de jure shpallej pavarësia e xhamisë shqiptare nga e lindjes; për Bashkim Paçukun që Dumani e Qemal Disha, alpinisti khalifati osman (historiografia shqiptare ende e vonon këtë ngjarje deri në vitin 1923, në e kemi duartrokitur nxehtësisht në Taxhedin Shehu e profesori kongresin e meshihatit islam shqiptar). Vehbi Dibra ishte “krahu i majtë” i Ismail Qemalit, vitet 1980; do të thosha deri dhe Taxhedin Baholli, studiuesi Ruzhdi po të perifrazonim këngën e njohur popullore që i kushtohet Dom Nikollë Kaçorrit, “krahut për dijetarin Ali Aliu, anëtar i tri Mata, piktorët Fitim Sula e Duro akademive? Po më tej unë mund Ibrahimi, inxhinieri Faruk Kaba, për të djathtë” të tij. Gjithaq të merituar janë Iljaz pashë Dibra e Hoxhë Voka i Dibrës, i njohur të pyesja se kush është kujtuar për të përmendur vetëm ndonjë prej me emrin Said Naideni, që besoj se ende është dhe emër i një rruge qytetëse në Peshkopi; kryengritësit dibranë, si Dervish tyre? Nëse do të më lejonit, mund të Jashar Erebara e Haki Sharofi (veprimtarë kombëtarë e osmanistë të zotë). Me sa jam në dijeni, Cara e, pse jo, edhe për Xhemë shtoja edhe emrin e kryekomisarit Gostivarin? Nga ky moskujdes Prençi, i cili ka shtuar vit pas viti thuajse në të gjitha qendrat e qarqeve të Shqipërisë sivjet do të ndërtohen përmendore në ortodoksët shqiptarë të Rekës listën e dibranëve me dinjitet. nderim të nënshkruesve të deklaratës së pavarësisë, një prej të cilëve është dhe Jashar Erebara. së Dibrës gjithnjë e më shumë A do ta bëjë dhe Dibra këtë? Ndoshta është qarku më pjesëmarrës më 28 nëntor 1912. ndoshta vetëm po e pëshpërisin (Vijon në faqe 6) 6 - Maj 2012 nr. 73

(Vijon nga faqja 5) intervistë

Jam ndjerë mirë duke lexuar Tani së fundmi po ngulmohet që edhe vendimi i kongresit monografinë e Halil Ramës për të Dibrës për rikthimin tek alfabeti osman, pasi Kongresi i Muharrem Xhedikun, themeluesin e filarmonisë së kryeqytetit, Manastirit e kishte marrë vendimin e njësimit të alfabetit, autorin e këngëve të mirënjohura të shihet si ngjarje historike progresive, “sepse dibranët ua në repertorin e këngës qytetare nxorën duarsh kongresin xhonturqve”, sikur Dibra nuk ka ç’të (“Të lutem falmi sytë e shkruar”, promovojë! Në fakt, pavarësisht disa veprimeve të mençura të “Turtulleshë”). Por ka personalitete të Dibrës që mund të nderohen gjithaq. dibranëve, ky kongres mori fytyrën e “doktor Adhamudhit”: të Në vitet 1970-1980 mjekët Rrahim lejohet shkrimi i shqipes me ferman sulltanor, por të shkruhet Gjika e Basri Neziri, megjithëse me alfabetin e perandorisë. jetonin e punonin në Peshkopi, ishin autorë të teksteve universitare, që i Do të më dukej një mënyrë e denjë ndërnjohjeje të autorëve ligjëronin pedagogë të tjerë në vend dibranë organizimi i një panairi të librit botuar prej tyre, andej të tyre. Do ta thosha të njëjtën gjë për profesorët Remzi Prapaniku, Myslim e këndej kufirit, në të shkuarën e sot, prej Josif Bagerit e Haki Koka, Myfit Trepça e Bashkim Stërmillit deri tek Agron Tufa e të tjerë më të rinj ose më pak të Rama, autorë tekstesh shkollorë e spikatur prej dijes. universitarë në nivel kombëtar. Edhe kur u hap diskutimi nëse kryetari i tashëm i shtetit Bamir Topi ishte apo Dibra, me aq dëshmi sa kam prej kërkimeve të mia, del qysh jo me origjinë nga Sopoti i Dibrës, në shekullin e 11-të... Ajo që dua të them është se... Dibra dhe nuk u dëgjua ndonjë zë dibrani dibranët, duke qenë më konvergjentë dhe më kalorësiakë me për të dëshmuar prejardhjen e tij. E njëri-tjetrin, siç kanë qenë në histori, që i janë përgjigjur nderit pamerituar është mosvëmendja, ose më saktë kurrnacllëku në vlerësim me nder dhe jo inatit me inat, kanë mundësi të bëjnë shumë më ndaj themeluesve të klubit “Korabi” tepër për njëri-tjetrin, duke e bërë mendjen më të lirë. të volejbollit për femra Bashkim Lala me të shoqen; ndaj kampionëve të amerikanëve: “E pluribus unum” - Me dibranët vërej dy rezultate: mundjes dhe të peshëngritjes që shumë në një. Dikur Dibra botonte ata që janë më të duruar, e kanë kanë konkurruar e fituar edhe jashtë herë pas here një “Almanak”, ku arritur çfarë shërbimi kanë pritur vendit; ndaj fituesve të trofeve dhe Sh:Sinani: promovohej pasuria jomateriale prej meje. Më të padururarit janë çmimeve me të cilat e kanë nderuar e vendit. Aty janë shqiptuar për ndarë të pakënaqur. vendlindjen. herë të parë historianë e arkeologë, Ka mjaft studiues dibranë që Ka jo vetëm njerëz, por edhe mbledhës të folklorit e të traditës s’i njoh drejtpërsëdrejti, por i njoh shumë ngjarje, që nuk janë parë etnojuridike, letrarë e studiues të prej korrespondencës me postë si faktologji kurrë, që nga rebelimi Dibra është fushave natyrore. Antologjitë dhe elektronike. Në këtë dimër të egër i dibranëve kundër çarmatosjes botimet enciklopedike plotësojnë që kaluam, një prej kënaqësive më dhe organizimit të tyre vullnetar njohjen e munguar. Edhe nëse të mëdha që kam provuar ka qenë në mbrojtje të Lumës (që krajli i kanë ndonjë anësi, apo ndonjë një letër elektronike e studiuesit serbit “po i thotë lirom’ vend, lirom’ stacioni i mosvëmendje, nuk është me rëndësi Haki Përnezha, i cili, ndërsa më vatanë”); “kryengritja antizogiste” të madhe, krahasimisht me sa e përshkruante lartësinë e borës rreth e dibranëve më 1921 (një ngjarje shtojnë informacionin për dibranët e qark shtëpisë së tij dhe rreptësinë e që asnjë histori e Shqipërisë nuk ia dhe ata që i duan. Por nuk mund të ftohtit, nuk harronte të më uronte ka dhënë gjithë vendin e merituar); të rri pa thënë që më ka lënë shije për librin e fundmë “Tradita gojore përpjekjeve të dibranëve për të parë i punës të hidhur zemërngushtësia që kam si etnotekst”, që unë mendoja se konkurruar dhe ata me një “princ vënë re shpesh në promovime ende nuk ishte shpërndarë dhe kurore me fes”, deri tek “kuvendi i librash të tillë me autorë nga Dibra, nëpër Tiranë, jo më të ishte lexuar Lurës” më 1944. Cilido që ka lënë ku ka ndodhur që aulat e ditës festive në thellësitë e Dibrës! një gjurmë për një hap përpara sime krijuese janë kthyer në dialogje të vegjëlish e në përparimin e Dibrës: ata që vogëlsirash, aq sa të mendosh nëse Nga një fshat i njohur i Dibrës, në u luteshin dibranëve “t’ia falnin ia vlen të marrësh pjesë herën tjetër majën më të lartë të elitës shqiptare. qeverisë një djalë për shkollë” (si bagëtive dhe ngjiteshin në bjeshkë, ferman sulltanor, por të shkruhet me apo jo në veprimtari të ngjashme, Kur kthen sytë nga vendlindja për Selim Alliu); ata që i nxorën vajzat deri sa të vinte dimri e të ktheheshin alfabetin e perandorisë. Dibra, me ndonjë herë për shkase protagonizmi çfarë të merr malli më shumë tani dibrane nga shtëpia dhe i çuan në vërri. Ajo është një këngë që aq dëshmi sa kam prej kërkimeve të të thjeshtë. Mua, për shembull, do që banon në kryeqytet? në aksione (si Sul Baholli e Hajri të kujton rendin tradicional në mia, del qysh në shekullin e 11-të, të më dukej një mënyrë e denjë Sh.S.: Disa vite më parë Xhevahir Hoxha); ata që luftonin për t’u hapur romanet e Martin Camajt, me dy në poemën epike frënge “Chanson ndërnjohjeje të autorëve dibranë Spahiu më pati rrëfyer sesi, për sa më shumë udhë të rinjve nga stinë, ngrohtë e ftohtë, bjeshkë e du Balligant”, një prej këngëve më organizimi i një panairi të librit shkak të një ëndrre, në të cilën i Dibra për shkolla të larta (si Shemsi vërri. Në versionin që këndohet të njohura të epopesë kombëtare botuar prej tyre, andej e këndej ishte shfaqur Tomorri, të nesërmen Manjani), meritojnë nderimin tonë. në Çajë të Lumës ka dy vargje që frënge, në formën “Debir”, “Debar”; kufirit, në të shkuarën e sot, prej në mëngjes, duke kuvenduar si Sot ka një prirje për t’u harruar ata e provojnë saktësisht këtë: “Bânja Dibra del në “Roman du Florimont” Josif Bagerit e Haki Stërmillit deri poet me Dajtin, i kërkoi të falur që kanë fituar tituj e mirënjohje si t’ja bâjsh / për Gjallajcë tëm dhe në defterët më të hershëm tek Agron Tufa e të tjerë më të rinj malit në shpinë të Tiranës që nuk nderi, si Hero i Popullit, Artist i vajsh”, që do të thotë të kthehesh osmanë (“Jovan-ili”, tokat e Gjonit ose më pak të spikatur prej dijes. mund t’ia hiqte mallin e Tomorrit Popullit, Artist i Merituar, Mjeshtër si gjithë barinjtë e tjerë në “festën e - Kastriotit). Ajo që dua të them dhe qe nisur drejt vendlindjes. Kam i Sporteve, dhe kjo nuk është e bjeshkëtareve”, në javën e fundme është se Dibra, ku shpesh thuhet Si dibran që jeni, mbani kontakte filluar dhe unë t’i shoh ëndrrat me drejtë, sepse fituesit e këtyre titujve të gushtit. E njëjta gjë ndodh edhe se “ka pushuar mendja”; Dibra me studiuesit, historianët dhe vendlindje. (luftëtarë, krijues, sportistë), kanë me ndoshta këngën më të njohur dhe dibranët pra, duke qenë më arkeologët dibranë? pasur konkurrentë njerëz shumë të të Dibrës, këngën e Hajredin konvergjentë dhe më kalorësiakë Sh.S.: Për t’ju thënë të vërtetën, Të është dashur shumë punë, lëvduar në shkallë kombëtare. pashës, së cilës, për arsye joletrare, me njëri-tjetrin, siç kanë qenë në për shkak të pamundësisë, më kohë dhe përpjekje për të arritur Pa u ndarë prej kësaj pyetjeje, dua i janë hequr vargje identifikues të histori, që i janë përgjigjur nderit shumë janë studiuesit dibranë: këtu ku jeni? të theksoj se përshtypja ime është protagonistëve të kohës, dhe sot me nder dhe jo inatit me inat, etnologë, historianë, arkeologë; po Sh.S.: Më është dashur aq shumë se ne dibranëve jo rrallë na pëlqen nuk i ka rikthyer kush në vend kanë mundësi të bëjnë shumë më ashtu krijuesit: poetë e shkrimtarë, kohë, sa kam marrë e harxhuar dhe të gënjehemi pak, dhe kështu (“Nandqind vorret kush i bani / tepër për njëri-tjetrin, duke e bërë që mbajnë lidhje me mua. Dy javë rëndë pjesën vetjake që i takon promovojmë të pavërtetën në vend Gryka e Vogël e sheh Zerqani”). mendjen më të lirë. më parë isha në një udhëtim pune familjes dhe fëmijëve. Por të paktën të së vërtetës. Për shembull, në Tani së fundmi po ngulmohet që me arkeologun e mirënjohur Adem ngushëllohem se ia kam marrë po gjithë Shqipërinë kënga “Oj fushë edhe vendimi i kongresit të Dibrës Nga Dibra ka shumë historianë, Bungurin, dhe me atë rast kujtuam aq barbarisht edhe vetvetes çastet e Korabit” njihet si këngë mërgimi, për rikthimin tek alfabeti osman, pasi studiues dhe arkeologë që kanë dhe Bungurë të tjerë, si Rasimin, që nuk duhet të jenë kohë punë. sepse kështu e kemi çuar ne në Kongresi i Manastirit e kishte marrë shkruar artikuj dhe libra për të cilin unë e kam njohur kur isha Unë u them miqve të mi se e festivalet folklorikë kombëtarë, vendimin e njësimit të alfabetit, të historinë e Dibrës dhe të dibranëve. nxënës, dhe thuajse çdo verë më vetmja pasuri që kam është koha duke dashur t’ia rrisim rëndësinë shihet si ngjarje historike progresive, Cili është mendimi juaj në lidhje jepte punë në ndërmarrjen pyjore dhe me kohën time vërtet sillem si përmes rritjes së dramaticitetit. “sepse dibranët ua nxorën duarsh me këto botime? (sektori i Lurës), madje kujdesej që një keqbërës. Por uroj të më mbajë Kurse në fakt ajo, sikurse e ka kongresin xhonturqve”, sikur Dibra Sh.S.: Unë mendoj se këto të kisha një punë të lehtë; po dhe shëndeti dhe t’i çoj projektet e mia vërtetuar një studiues nga Luma, nuk ka ç’të promovojë! Në fakt, botime janë të dobishme. Është një prej Bungurëve të rinj, Adin, deri në fund. Shefqet Hoxha, është thjesht këngë pavarësisht disa veprimeve të një punë për t’u përshëndetur, nga me të cilin kam punuar dy vjet shtegtimi, këngë e dhimbjes së mençura të dibranëve, ky kongres unë në veçanti, sepse nuk jam i më parë për një projekt prej katër Faleminderit për intervistën. nuseve të reja për burrat e munguar, mori fytyrën e “doktor Adhamudhit”: zoti ta bëj. Botime të tilla më sjellin dokumentarësh të suksesshëm që verës duhej të merrnin tufat e të lejohet shkrimi i shqipes me ndërmend sloganin e mirënjohur të financuar nga Bashkimi Europian. M.Hoxha nr. Maj 2012 - 7 73 vështrime Dibranët e tre Dibrave Të pamposhtur e kokëlartë Nga Rexhep TORTE Dibra e Vogël - Peshkopia që ë jesh dibran do të thotë të jesh i ndodhet në përbërje të Shqipërisë, respektuar dhe i nderuar kudo që as në kohën e monizmit dhe as në Tgjendesh dhe kudo që të përmendet këto vite të demokracisë nuk është emri. Ky është identiteti, letërnjoftimi dhe duke shijuar ndërtimin e hovshëm pasaporta më e mirë që e bën dibranin të jetë krenar. E tërë kjo është si rezultat i trimërisë, infrastrukturor, sidomos me urtësisë dinjitetit, bujarisë dhe sedrës dibrane zhagitjen e ndërtimit të Rrugës së të dëshmuar me shekuj. Arbërit që do t’i jepte frymëmarrjen Por Dibra për fat të keq është edhe shembulli më i mirë e konkret i pazarllëqeve e duhur edhe zhvillimit ekonomik dhe padrejtësive që u janë bërë trojeve dhe të kësaj zone e më gjerë. Gjatë Në Dibër të Madhe shteti ka uji i të cilit mbuloi fushën e Udovës prej 1340 popullit shqiptar në rrafshin mbarëkombëtar. fushatave parazgjedhore jepen investuar pak hektarë, fushën më pjellore të klasit të parë, Vitaliteti i pamohueshëm i shqiptarëve për të cilën bujqit dibranë si kudërshpërblim dëshmohet më së miri nëpërmjet dibranëve,që premtime të mëdha, por situate Investimet për zhvillimin ekonomik të morën shuma të vogla qesharake ose shumica karakterizohen përmes tre Dibrave. E para - në terren tregon mashtrimet dhe Dibrës së Madhe gjithashtu ishin më të pakta e tyre nuk morën asgjë. Dibra e Madhe dhe kryeqendra e Krahinës së gënjeshtrat e vazhdueshme. se në vendet e tjera. Këtë e dëshmon edhe Dibra e Vogël - Peshkopia që ndodhet Dibrës deri në vitin 1913, kur me Konferencën fakti se gjer para tre viteve rruga vetëm 5 në përbërje të Shqipërisë, as në kohën e e ambasadorëve në Londër në vitin 1913/14 metra e gjerë, nga Dibra e Madhe për në monizmit dhe as në këto vite të demokracisë dhe me Konferencën e Paqes në Paris 1919- Ndarjet territoriale, edhe gjatë Shkup dhe nga Dibra e Madhe për në Strugë nuk është duke shijuar ndërtimin e hovshëm 20, iu dhurua Beogradit dhe sot ndodhet në viteve të demokracisë kanë për në gjatësi prej 25 kilometrash ishte e gjerë infrastrukturor, sidomos me zhagitjen e Maqedoni. E dyta- Dibra e Vogël, e cila mbeti vetëm 5 metra e gjerë, për të vazhduar pastaj ndërtimit të Rrugës së Arbërit që do t’i në gjirin e Shqipërisë amë , dhe e treta një qëllim tkurrjen territoriale të normalisht me gjerësi prej 6 metrash. Në këtë jepte frymëmarrjen e duhur edhe zhvillimit Dibër e tërë mërgimtarësh që tashmë gjendet Dibrës, kështu që kufijtë e Dibrës rrugë të rrezikshme nuk janë vendosur rrjeta ekonomik të kësaj zone e më gjerë. Gjatë në SHBA e vendet e tjera të botës. së Madhe që shtriheshin gjer në çeliku në të gjitha vendet e rrezikshme për të fushatave parazgjedhore jepen premtime të mbrojtur automjetet e udhëtarët nga rrëshqitja mëdha, por situate në terren tregon mashtrimet Historia e dhembshme por e Mavrovë, se vjen po zvogëlohen. e vazhdueshme e gurëve, për çka ka patur dhe gënjeshtrat e vazhdueshme. lavdishme shumë aksidente dhe viktima në njerëz. mullirit,blerësin dhe shitësin nga tregu,rrethin Ndarjet territoriale pas Luftës së Dytë Mërgimi si rrugë shpëtimi Dibra me një histori të begatë e të lavdishme, prej qytetit dhe tërë viset malore prej qendrës Botërore dhe gjatë viteve të demokracisë kishin me çdo pëllëmbë toke të larë me gjakun së tyre ekonomike e hambarët e ushqimit, për qëllim tkurrjen e sipërfaqes territoriale të Kjo situatë e vështirë ekonomike e politike, trimëror të burrave e grave, gjithnjë për të burimet e jetës u prenë”. Dibrës së Madhe, kështu që kufijtë e Dibrës bëri që mijëra dibranë të kapin rrugën e mbrojtur familjen, nderin, veten, fëmijët dhe Kufiri që vendosën serbët duke e ndarë së Madhe që shtriheshin gjer në Mavrovë, se mërgimit për kafshatën e gojës. Sot dibranë ka pragun e shtëpisë, ka mbetur sinonim i fjalës Dibrën në dy pjesë, është kobi më i madh që vjen po zvogëlohen. Mosinteresimi i shtetit kudo nëpër botë, por më së shumti në SHBA. dhe besës, i urtësisë dhe pushkës. ka rënë mbi Dibrën e Madhe dhe që vazhdon ka bërë që të shkatërrohen e shuhen edhe Atje janë përqendruar afër 20 mijë dibranë. Edhe pse e shkatërruar, e kafshuar, e edhe sot e kësaj dite. shumë monumente me vlera të rralla kulturore Rruga e mërgimit vazhdon edhe sot e kësaj dite, tradhtuar dhe e djegur shumë herë gjatë e historike të Dibrës së Madhe. ku të rinjtë dibranë ëndrrën për të shkuar në shekujve, Dibra me banorët e saj gjithnjë kanë Lufta e Dytë botërore nuk e Themelimi vite më parë i Komunës së SHBA e arrijnë nëpërmjet lotarisë amerikane, gjetur mundësinë të sfidojnë e të hedhin shtat, ndryshoi gjendjen Rostushës dhe i Komunës Qendra e Zhupës, por edhe duke paguar nga 25 mijë dollarë për sikur lisi në pyllin e shkrumbuar. sipas ndarjes më të re territoriale, kanë bërë person për kalim në rrugë ilegale. Krahina e Dibrës me pozitën e saj Përfundimi i Luftës së Dytë Botërore për që Dibra të mbetet me sipërfaqe prej 145 Këta dibranë përkundër mallit për gjeostrategjike, me dibranët trima të Nëntë Dibrën e Madhe dhe dibranët qe një zhgënjim kilometra katrorë dhe afër 20 mijë banorë. vendlindjen, ardhmërinë e tyre e shohin në Maleve, që kanë penguar mësymjet grabitqare i madh dhe i pafalshëm i radhës. Përkundër Vendkalimi kufitar i Bllatës pas gjysëm SHBA apo në vende tjera. Ata mundohen të të huajve që kishin për qëllim okupimin pjesëmarrjes aktive të dibranëve në luftën shekulli ndërprerje, filloi të funksionojë maksimalisht që te fëmijët e tyre t’i ruajnë edhe të bregdetit shqiptar, ka qenë cak i kundër nazifashizmit, ajo sërish mbeti nën me ardhjen e demokracisë në vitin 1992, gjuhën e zakonet dibrane dhe nuk kursejnë sulmeve të fuqishme e të njëpasnjëshme kthetrat serbosllave dhe jugosllave. për kalimin e njerëzve dhe të mallrave. që gjatë pushimeve verore të vijnë sëbashku gjakpirëse e vdekjeprurëse. Platforma komuniste dhe moniste për Shqipëria dhe Maqedonia të nxitur nga në Dibër të Madhe, megjithatë rreziku i Vrasjet, gjëmat dhe vuajtjet më tmerruese kultivimin e “bashkim vllaznimit”, ku shqiptarët faktorët ndërkombëtarë intensifikuan vizitat asimilimit në SHBA dhe në vende tjera është në Krahinën e Dibrës i kanë bërë serbët. u nënshtroheshin rregullave maqedonase, ku e ndërsjella shtetërore dhe nënshkruan më i pashmangshëm. Shfletimi i faqeve dhe ngjarjeve të historisë, parësore ishin flamuri dhe gjuha maqedonase, shumë se 20 marrëveshje dhe protokolle, Dibranët janë punëtorë të vyer, dibranët flet për një gjenocid shfarosës të përmasave të u zbatua strikt edhe në Dibër të Madhe. Secili midis tyre edhe marrëveshjet e regjimit kanë një rini të mrekullueshme, por mungesa e paimagjinueshme. Serbët barbarë e gjakpirës që shprehte një mendim apo pikpamje më kufitar. Megjithatë edhe gjatë këtyre viteve kushteve për zhvillim të mirëfilltë të bujqësisë, Krahinën e Dibrës e kanë djegur tri herë, ndryshe survejohej, burgosej, persekutohej, të demokracisë vendkalimi kufitar i Bllatës industrisë dhe turizmit ka shkaktuar papunësi duke detyruar shpërnguljen e dhjetëra mijë por edhe vritej. ende nuk është vënë në efiçencë të plotë. Për të madhe dhe humbje shprese te të rinjtë. dibranëve. Doktrina e tyre luftarake ka qenë Pas luftës së Dytë Botërore bijtë më të arsye të pakuptimta transportuesit e mallrave Mërgimtarët janë ata që mbajnë gjallë fatale, shkrumbuese dhe shfarosëse. Ata kanë mirë dibranë u bënë pre e përndjekjeve, orientohen të kalojnë dhe bëjnë zhdoganimin shumë familje dibrane duke u ndihmuar djegur shtëpitë dibrane së bashku me fëmijët burgosjeve dhe vrasjeve më mizore të UDB- e mallrave në vendkalimin kufitar Qafë Thënë financiarisht. Po të mos ishin mërgimtarët dhe pleqtë brenda, kanë vrarë njerëzit e së serbomaqedonase. Atdhetari i shquar Cen te Struga, duke anashkaluar vendkalimin dibranët që jetojnë në vendlindje do të vuanin pafajshëm në oborrin e shtëpisë, të plagosurit Elezi i Ballit Kombëtar, kundërshtar i flaktë kufitar të Bllatës. Të gjitha këto i sjellin dëme edhe për bukën e gojës. që kanë treguar shenja jete i kanë shpuar me i copëtimit të trojeve shqiptare, mashtohet të mëdha ekonomisë së zonës së Dibrës në Pasiguria dhe korrupsioni në Maqedoni bajoneta gjer në vdekje, kanë përdhunuar, tinëzisht nga UDB-ja serbomaqedonase dhe dy anët e kufirit. kanë ndikuar që dibrano-amerikanët, përveç kanë grabitur tërë pasurinë dhe gjënë e gjallë, pas torturave çnjerëzore, vdes më 9 maj 1949 Me këtë rast nuk duhet lënë pa ndonjë rasti të veçantë, të mos investojnë për të mos lënë asnjë kusht për vazhdimin e në Burgun famëkeq të Kalasë së Shkupit, duke përmendur edhe shfrytëzimin e padrejtë e të sa duhet për mëkëmbjen ekonomike të jetës. shkruar me gjak fjalët “Tradhtia ndaj atdheut papërgjegjshëm të përrenjve të Lumit Radikë vendlindjes së tyre. Gjatë vendosjes së kufirit në Krahinën nuk falet edhe sikur të bësh shumë të mira për ndërtimin e Liqenit të Mavrovës që tashmë Zvogëlimi i papunësisë dhe zhvillimi e Dibrës, nuk u zbatua as konfiguracioni pas saj”. Nexhat Agolli-jurist i diplomuar në është ndërtuar dhe ujërat e të cilit derdhen në ekonomik i Dibrës së Madhe nuk mund natyror dhe as as vullneti njerëzor e politik i Romë, me gradën zv/komandant batalioni në Lumin Vardar, në anën e kundërt të rrjedhjes të paramendohet pa investime nga jashtë, dibranëve. Shkrimtarja amerikane Rous Uajder LNÇ, pas çlirimit emërohet zv/kryeministër natyrore, si edhe planin aktual për ndërtimin e e sidomos pa investime të vetë dibranëve Lein në vitet e 20-ta të shekullit 20-të, në librin dhe ministër i Asistencës sociale në Qeverinë minihidrocentraleve tjerë të cilët ujin e Lumit mërgimtarë. e saj “Majat e Shalës”,shkruan se “Qyteti i e parë të Maqedonisë. Insistimi i tij për hapjen Radikë do ta përshkojnë nëpër tunele dhe Është mëse e domosdoshme të krijohen Dibrës iu muar Shqipërisë me vijën kufitare e shkollave shqipe, bën që UDB-ja ta burgosën do ta derdhin sërish në Lumin Vardar, duke të gjitha kushtet e nevojshme për zhvillimin të vitit 1913, siç nxirret sythi i një patateje”. dhe ta vret me tortura barbare më 29 prill 1949 devijuar rrjedhjen normale të Lumit Radikë. dhe shpëtimin e Dibrës së Madhe, të Dibrës Ndërkaq Dimitrije Tucoviq në librin “ Serbia në burgun e Shutkës në Shkup. Komplotet dhe dhe duke prishur ekosistemin e kësaj zone të së Vogël - Peshkopisë, për ndalimin dhe dhe Shqipëria”, duke përshkruar gjendjen e intrigat e fëlliqura komuniste vazhduan edhe virgjër natyrore. zvogëlimin e mërgimit dhe për kthimin krijuar në viset e aneksuara nga Serbia, thotë ndaj një morie intelektualësh tjerë dibranë. Në Sjelljet jokorrekte të shtetit të Maqedonisë gradual të mërgimtarëve në vendlindje, sepse se, ”aneksimi ndau bujkun prej arës, bagëtinë të gjitha burgjet e Maqedonisë e deri në Goli me Dibrën e Madhe u dëshmuan edhe me siç thotë fjala e urtë popullore “guri rëndë prej kullotës, tufën prej lugjeve,fshatin prej Otok gjendeshin dibranë. ndërtimin e hidrocentralit “Spila” në vitin 1969, peshon në vend të vet”. 8 - Maj 2012 nr. 73 reportazh

Shaqir Skarra Shkolla shqipe që u hap në Bllacë 100 vjet më parë dhëtimet në ditë maji janë gjithmonë të bukura. ishte një prelude i atyre USidomos duhet të jesh me ngjarjeve madhore që do të fat që të udhëtosh në viset e Dibrës, vinin më vonë, i kuvendeve e për më tepër të ngjitesh në malet e saj të mbushura plot me thesare dhe besëlidhjeve që i bënë e histori, të dhimbshme e krenare, zap hordhitë e azdisura të trimëri burrash që e mbajtën kokën sulltanëve më të egër të lart edhe në kulmin e rrebesheve të saj. Histori vatrash bujare e Perandorisë që po jepte kuvendesh ku lidhej besa e madhe shpirt. Hapja e shkollës së e fitoreve. Është vërtet kënaqësi Bllacës më 22 shkurt të të marrësh rrugën për në zemër të Dibrës që ngado të shkosh vitit 1912, disa muaj para kundërmon erë lulesh, të udhëtosh se të shpallej pavarësia e përmes një gjelbërimi të pafund Atdheut qe një ngjarje e që natyra bujare ia fali pa kursim këtij vendi, të udhëtosh përmes shënuar. Ajo që në fillim luginës së Drinit të Zi ku zgjatet e grumbulloi në gjirin e saj zbukurohet çdo ditë e më shumë rreth 20 nxënës që vinin traseja e Rrugës së Arbërit, ajo rrugë Në vatrën ku u ndez nga katundet Zogje, e vjetër që po rimerr çdo ditë e më shumë gjallërinë e dikurshme Gjurasi e Kovashica. duke lidhur detin me malet, lindjen me perëndimin, shqiptarët këndej flaka e parë e diturisë fill pas shpalljes së pavarësisë, u e andej një kufiri të shpifur e të turr për të pushtuar trojet tona. Në pakuptimtë, e ndërkohë, duke dhjetor të atij viti do të fillonte ajo na rizgjuar mbresa të pashlyera e dhe me diellin që, duke dalë në para që ndezi këtu dritën e dijes ngjatjetimit nga goja e banorëve që quhet në histori “Lufta e Grykës kujtime të bukura që nga thellësitë horizont, spërkat rreth e qark malet, e të përparimit. Kjo përpjekje nuk të këtij fshati, në prehër të maleve. së Vogël” kundër pushtimit serb e së kaluarës. Udhëtimi drejt Dibrës kodrat, përrenjtë, zajet, çajret ishte një rastësi, por në vazhdën e Këtu njëqind vjet më parë nisi dhe vazhdoi deri në janarin e 1913- është gjithmonë mbresëlënës, pasi dhe fushat e Dibrës, që në këto përpjekjeve shumë shekullore të rrugën shkolla shqipe e Bllacës, një ës. Kjo luftë solli pasoja shumë ka të bëjë me zgjimin e kujtesave njëzet vjet të sipërmarrjes së lirë, këtyre malësorëve, në kuadrin e shkollë që me kohë do të kthehej të rënda për të gjithë krahinën, të fjetura, të atyre grimcave që të pronës private dhe ekonomisë rezistencës masive të nëntë maleve në një fidanishte të blertë, ku do të masakra në njerëz e dëme të pa rrinë strukur nën hirin e kohës, së tregut, janë stolisur si nuse të Dibrës për të mos pranuar rritej pema e diturisë, e cila do të llogaritshme në ekonomi. Në për t’u ndezur sa herë fryn era e të bukura nga puna dhe djersa sundimin otoman, për të mos iu lëshonte degë e frute në të gjithë këtë qëndresë vigane u përfshi e lehtë e mallit. Udhëtojmë drejt e dibranit të ndershëm. Në një bindur reformave të Portës së lartë, Shqipërinë. Bllaca, me një rriskë para shkolla e Bllacës, ajo vatra e Bllacës, një fshat nën hijen e betejë me vetveten dhe natyrën, për të vetqeverisur sipas traditës, qiell përsipër, nën hijen e maleve vogël e dijes që sa kishte filluar të maleve, që duket sikur pi ujë me mungesat, rrisqet dhe sprovat për të mos paguar taksa e për të që i rrinë si kurorë hijeshie, do hedhë shtat me ato pak nxënës që nga horizonti i ulët gati njësh me e një kohe të mbarsur me shumë mos dërguar nizamë etj. Në kuadrin t’i jepte Dibrës dhe gjithë trojeve kishte grumbulluar .Kështu nëpër tokën. Është një takim me brezat problematika dhe pikëpyetje, e kësaj qëndrese patriotët më të tona kombëtare mesazhin e madh gjurmë gjaku e heroizmi do të ecte dhe vetë kohën që ka rrjedhur në dibrani ia ka dalë të ndërtojë shquar e shikonin si çështje parësore të Rilindjes sonë të Ndritur, në kjo shkollë vit pas viti në dhjetë gjurmët e shkollës shqipe, hapur ëndrrën e tij për një jetë të lirë e zgjimin e ndërgjegjes kombëtare e panteonin e së cilës u shkruan me dekadat e saj duke shënuar pishtarë këtu para një shekulli, në gjurmët dinjitoze dhe këtë projeksion të këtë, në radhë të parë, do ta bënte germa të zjarrta fjalët programatike, të rinj të dijes e arsimit tonë që nga dhe me shembullin e sakrificës së shumë ëndërruar, të nëpërkëmbur shkolla, mësimi i gjuhës amtare. Në të denja për të bërë histori: “…Dhe baba Isufi, Jashar Zeneli (Bllaca), rilindësve dibranë, që në kohëra në një kohë të pa kohë, siç ishte nahijen e Grykës së Vogël duke dritë e diturisë, përpara do të na Adem Sharofi ,Abaz Xhafa,Osman janë djegur si qirinj për t’iu bërë ajo e Diktaturës, tashmë ta bëjë një filluar me hapjen e shkollës shqipe shpjerë”. Leka etj. dritë brezave. E bashkë me mua realitet jetëdhënës. Nga Tirana, në Bllacë por që në fakt shkolla e Shkolla shqipe që u hap në Bllacë këtë mëngjes maji është drejtori i rruga drejt Bllacës, ku do të shkojmë Homeshit ishte hapur shumë vite 100 vjet më parë ishte një prelude Krenari legjitime….. shkollës nëntëvjeçare në Tiranë ”Isa për të marrë pjesë në ceremoninë e ma parë, qysh në vitin 1894. Vetë i atyre ngjarjeve madhore që do të Boletini” Zaim Gjana, nëndrejtori njëqind vjetorit të shkollës shqipe, Gryka e Vogël me të gjitha fshatrat vinin më vonë, i kuvendeve dhe Ceremonia festive u bë në qendër Kudret Ferko , mësuesi i shkollës kalon ndanë dhjetëra fshatrave e saj ka një histori të lavdishme besëlidhjeve që i bënë zap hordhitë të komunës, në Shupenzë. Flamuri “Gjergj Fishta” Ali Likrama . të vegjël, duke lënë pas rrugë të në qëndresën antiosmane që prej e azdisura të sulltanëve më të egër kuq e zi valëvitej, në vigjilje të Këto realitete shpalosen përgjatë shtruara e të pashtruara, ara të kohërash dhe sidomos kur filluan të Perandorisë që po jepte shpirt. Pavarësisë, si një ogur i mbarë në kësaj rruge e, për më tepër, sa të punuara cep më cep, pemishte me fushatat ndëshkuese osmane për Hapja e shkollës së Bllacës më 22 këtë trevë të thyer, ku historia ka kalosh Urën e Çerenecit e të hyjsh degët e pemëve që përkulen nga zbatimin e reformave të tanzimatit. shkurt të vitit 1912, disa muaj para lënë gjurmët e saj. Dhe shkolla në Shupenzë, ku përmes bukurive era e lehtë pranverore, si silueta Në këto përpjekje shkëlqejnë emrat se të shpallej pavarësia e Atdheut e Bllacës, ndoshta është njëra të rralla që shpalos ky mëngjes maji përshëndetje, shtëpi të reja, të e trimave si Cen Leka, Haziz Dema, qe një ngjarje e shënuar. Ajo që në nga më të spikatura, jo vetëm në duket si në mjegull nga tisi i natës lyera nga jashtë me gëlqere ose Haziz Xheka etj, të cilët u bënë fillim grumbulloi në gjirin e saj rreth historinë e këtij fshati të vogël, por , qyteti i përgjumur i Dibrës, ose me bojëra të ndryshme, si piktura figura frymëzuese për ngjarjet që 20 nxënës që vinin nga katundet në gjithë komunën e Shupenzës shehri i Dibrës siç e kemi quajtur sureale, gardhe e kufij që ndajnë do të rrjedhin më pas. Zogje, Gjurasi e Kovashica. Nuk e më gjerë. Kishin ardhur për të ne dibranët. Na ndan vetëm Drini i arat, kopshtet e lëndinat e barit, Bllaca, e stolisur si për festë, na do të kalonin as disa muaj dhe marrë pjesë në këtë festë zemrash Zi që ka rrjedhë këtej tërë jetën e ka por jo shpirtrat e njerëzve të këtyre priti me një gazmend të lexueshëm, ajo do ta shihte veten mes zjarrit e të etura për dije e dituri, nga të qenë dëshmitarë i qindra bëmave të anëve, që janë më afër njëri-tjetrit, që sikur dilte bashkë me fjalët e tymit që një pushtues i ri, ai serb, katër anët e Dibrës, mësues e ish mëdha, që ka parë qindra mejdane ndoshta se kurrë më parë, në jetën e lufte e ka përshëndetur qindra tyre dhe të brezave që kanë kaluar. heronj mejdanesh. Drini i Zi me Jemi në mes të katundeve të Grykës shekuj të tërë lavdi, i mbushur herë së Vogël, njëri nga nëntë malet e me lot, herë me gjak e herë….. mëdhenj të Dibrës, në qendër të Ja , këtu po vijmë edhe ne sot komunës ku do të përkujtohet një në kërthizën e Shqipërisë, në nga ngjarjet e shënuara të këtyre Shupenzën e trimërive e të lavdisë, anëve, hapja e shkollës shqipe përballë qytetit të lashtë të Dibrës, në Bllacën që ndezi ndër të parët përballë Sfetigradit ku shkëlqeu flakën e diturisë, vepër e patriotëve shpata e kryetrimit Gjergj Kastrioti. tanë të nderuar që bënë realitet Ja po vijmë këtu ku çdo gurë e mal ëndrrën e rilindësve. të flet e të thotë shumë! Ja trojet e Gropajve, të Moisi Golemit dhe Bllaca, përmes flakës së pas krahëve Vajkali i famshëm. S’ka shkronjave shqipe… më bukur që në këtë peizazh kaq madhështor, midis qindra historive Kështu më pëlqen ta quaj, sepse e majë malesh të ndezësh në ky fshat i vogël me emër të madh i përkujtim pas një shekulli pishtarin strukur thellë nën këmbët e këtyre e dritës së diturisë. Është data katër maleve është një ndër pararendësit maj dhe mëngjesi ka zbardhur me për përhapjen e mësimit të gjuhës një qiell të hapur blu, pa asnjë re shqipe në Dibër, një ndër vatrat e nr. Maj 2012 - 9 73

Vizitë në xhaminë arsim e Pazarit mësues, nxënës e ish nxënës, kanë qytetar nderi pas vdekjes,Izet Tasha, zbritur nga Zogje e Bllaca, Gjorica Nderi i komunës pas vdekjes. e Homeshi, Kovashica e Gjuras, Vendimin e lexoi kryetari i këshillit Stushaj e Mazhica, nga Maqellara të komunës Flamur Jani. Në fjalën e dhe rrethinat qindra banorë për të mbylljes, kryetari i komunës iu tha përuruar këtë djep të dijes, çelur në të pranishmëve se së shpejti fillojnë Bllacë, para dhjetë dekadash. punimet për ngritjen e shkollës së Kryetari i komunës Shupenzë re në Bllacë, e cila do të financohet Mois Llani na pret duke buzëqeshur nga PNUDI. dhe, teksa na uron mirëseardhjen, na shoqëron në një lokal, të stolisur Në teqenë e Bllacës si për festë. Ai thotë se historia e Bllacës nuk mund të kuptohet Pas sesionit shkencor, të Kontributi i fesë Islame dhe muslimanëve pa shkollën e hapur para njëqind pranishmit, me furgona, u nisën vjetësh nga patriotët më të zë drejt teqesë së Bllacës, e cila ka dibranë, ashtu sikurse nuk mund qenë dhe mbetet një vatër e madhe të kuptohet historia e Shupenzës jo vetëm besimi, por dhe shkollimi në arsimin dhe çështjen kombëtare arsimdashëse, e gjithë Dibrës e kulture. Të pranishmit u pritën me sonë, që ka qenë dhe mbetet një këngë e valle nga nxënësit e shkollës universitet i hapur i mendjes së Zogje. Prefekti i qarkut Dibrës, Marrëdhëniet ndërmjet zhvillimit kombëtar e arsimor dhe bukur, i mençurisë dhe diturisë. zotin Genc Sharku, zbuloi pllakën Mois Llani, duke përshëndetur e vendosur në murin e teqesë, ku fesë islame në 100 vjetorin e pavarësisë të pranishmit tha se fakti që ky lexohet: “Këtu në vitin 1912 u hap përvjetor përkon me 100 vjetorin shkolla e parë shqipe”. Nga: Blerim Lazimi kombësive të tjera të drejtën për të jetuar të lirë e të e aktit të Pavarësisë e bën atë edhe Duke folur çiltërsisht dhe pa pavarur. Kjo është e drejta islame për popujt. Zoti i më domethënës, pasi koiçidenca tabu për shkollën dhe arsimin në Në datën 18 prill 2012, në kuadrin e festimeve për krijoi të jetojnë të lirë.” Pas Lidhjes Shqiptare të Priz- të tilla të bukura kanë vetëm një Dibër, si vatra të lirisë dhe të së 100 vjetorin e shpalljes së shtetit të pavarur shq- renit, roli i dijetarëve islamë dibranë u bë parësor në kuptim: dashurinë e banorëve të drejtës, Babai i Teqesë së Bllacës iptar, Myftinia Dibër në bashkëpunim me Bashkinë zhvillimet kombëtare dhe sidomos në ato arsimore, këtyre anëve për arsimin, për lirinë, tha: “Nuk mund të jesh patriot dhe Peshkopi dhe me Drejtorinë Arsimore Rajonale nëpërmjet të cilave shikonin përparimin e kombit. pavarësinë dhe prosperitetin që atdhetar po qe se nuk ngrihesh pak Dibër, zhvilloi veprimtarinë me temë “Marrëdhëniet Hoxhallarët si Haxhi Vehbi Dibra, Seid Najdeni, vijnë vetëm nga kultura dhe dituria. mbi veten tënde, mbi interesin e ndërmjet zhvillimit kombëtar e arsimor dhe fesë Sherif Langu, Hoxhë Hasan Moglica, Haki Sharofi e Sivjet po festojmë 100 vjetorin e ngushtë privat”. Kudret Ferko, një islame në 100 vjetorin e pavarësisë”. Pjesëmarrësit shumë të tjerë, u edukuan në shkollën e fesë Islame shkollës së Bllacës. Përpara kemi mësues nga Skrapari, i pranishëm në në këtë veprimtari, iu drejtuan së bashku Xhamisë dhe bënë ato vepra, për të cilat sot e mot Dibra dhe dhe një përvjetor tjetër të madh në këto festime tha: “Për Dibrën kemi së Pazarit, atje ku 98 vite më parë, më 14 prill 1914, mbarë kombi i nderon e u është mirënjohës. Më tej fushën e arsimit që ne së bashku mësuar, por njohjen më të madhe u hap e para shkollë shqipe. Në këtë xhami u hap Myftiu përmendi shkurtazi veprimtarinë në shërbim do ta festojmë me madhështi, 120 për të e kemi mësuar nga kolegu një klasë, ku filloi të mësohej gjuha shqipe. Mësuesi të kombit të disa prej figurave islame dibrane. “Aktiv- vjetorin e shkollës së Homeshit. ynë që punoj prej 15 vitesh Zabit i parë i saj ishte personaliteti i shquar i arsimit dhe iteti i Haxhi Vehbi Dibrës në shërbim të kombit e atd- Gryka e Vogël ka një traditë të Lleshi, i cili na mundësoi dhe atë që i çështjes kombëtare Haki Sharofi. Historiani Mois heut është i pakrahasuar. Mori pjesë në klube e grupe hershme në fushën e arsimit. Për sot jemi këtu. Dibra ka shumë gjëra Murra tregoi një fakt mjaft domethënës që tregon patriotike. Kryesoi Kongresin e Dibrës. Qe delegat i hapjen e shkollës së Bllacës ka që e bëjnë të parën. Ka lumin më të idealizmin, përkushtimin dhe ndërgjegjen e lartë Dibrës në shpalljen e Pavarësisë. U zgjodh kryetar luajtur një rol kryesor patrioti gjatë në vend Drinin, ka bukuritë e që ushqente Haki Sharofi, për t’i shërbyer popul- i Senatit të parë shqiptar. Bekoi flamurin kombëtar, Jashar Bllaca dhe për shkollën e natyrës më të mira me krye kurorën lit nëpërmjet përhapjes së dritës së diturisë. Ai veprim ky i domosdoshëm atëherë. Ishte nënkryetar Homeshit Shaqir Daci. Nuk mund Lurën, ka malin më të lartë Korabin. udhëtoi në këmbë nga Tirana në Vlorë për të marrë i Qeverisë së Vlorës. Qe kryetari i parë i Komunitetit të anashkalohet vetë roli i teqesë Por sot pamë dhe veçojmë se mbi dekretin që miratonte lejen për hapjen e shkollës Musliman Shqiptar. Urdhëroi që feja të mësohej në së Bllacës. Ajo ka luajtur një rol të bukuritë e natyrës është shpirti i shqipe në Peshkopi. Dhe përsëri udhëtoi në këmbë gjuhën shqipe dhe bisedat të bëheshin në gjuhën dyfishtë. Klerikët që kanë shërbyer bukur dibran, mbi malin më të nga Vlora për në Peshkopi. Prefekti i Qarkut Dibër tonë.” “Seid Najdeni, apo Hoxhë Voka si thirrej nga këtu kanë qenë dhe klerikë dhe lartë Korabin është mendja dibrane Genci Sharku zbuloi pllakën e vendosur në fasadën dibranët, ishte i pari që hapi kurse të gjuhës shqipe arsimtarë. e lartësuar nga secili prej jush”. e xhamisë, e cila përkujton hapjen e shkollës shqipe në Dibër të Madhe. Por jo vetëm kaq. Ai u mësonte Në përshëndetjen e tij deputeti i Gjithashtu përshëndetën prefekti dhe mësuesin e saj Haki Sharofi. Pjesëmarrësit, më fëmijëve e të rinjve edhe mësime nga historia dhe zonës, Selami Xhepa tha: “Misionarë i Qarkut Dibër Genc Sharku, tej, pasi përshkruan në këmbë rrugët e kalldrëmta shkencat e natyrës. Veprimtaria e tij mjaft intensive të dijes janë arsimtarët. Kombet kryetari bashkisë Peshkopi Ilir të lagjes së vjetër, u ndalën para shtëpisë së Ruzhdi shtrihet në shpërndarjen e abetareve në trevat e lindin, rriten dhe zhvillohen në saj Krosi, Muharrem Alimani, Latif Shehut, ku u zbulua pllaka tjetër që përkujton hapjen Dibrës, në hartimin dhe botimin e abetareve shqip të arsimit. Në Dibër kemi traditë Dema, Skënder Zeneli, Flamur e shkollës femërore në Dibër më 1923. dhe librave shkollorë edukative, si dhe u aktivizua të hershme në arsim. Vështirë të Jani etj. Veprimtaria vijoi në një nga sallat e Qendrës në klubet patriotike brenda e jashtë vendit.”“Hoxhë matesh dhe të konkurrosh në tregun Po, kjo shkollë dhe të gjitha së Kulturës dhe Edukimit Peshkopi, me sesionin Hasan Moglica ngriti kurse për gjuhën shqipe në e dijeve, pa mbaruar universitetin ato vatra diturie që u hapën në shkencor “Kontributi i fesë Islame dhe muslimanëve Gollobordë. Në vitin 1915 e vranë serbët. Ai ndër- e Dibrës. Dibër dhe në mbarë Shqipërinë, në arsimin dhe çështjen kombëtare”, ku u referuan roi jetë duke thirrur “Rroftë kombi shqiptar!”“Sherif Në kumtesat e të pranishmëve, në kohën e errësirës dhe padijes, tre kumtesa. Fillimisht u shfaq dhe u ndoq me mjaft Langu punoi pa u lodhur për përhapjen e shkollave historia dhe figura të arsimit ishin dhe mbeten produkte interes dokumentari “Komuniteti Musliman i Shq- shqipe. Qe kryetar administrativ i klubit “Bashkimi”. dibran, do të udhëtonte historia e atdhetarie, produkte sakrifice ipërisë - një shekull në shërbim të fesë dhe kombit”. Ishte delegat i dibranëve në shpalljen e Pavarësisë kësaj shkolle, hapur, fisnikëruar personale e kolektive për të mirën Më pas përshëndeti kryetari i Bashkisë Peshkopi Ilir në Vlorë më 28 nëntor 1912. I ndjekur nga serbo- e madhëruar mes betejash dhe e përgjithshme, që këto treva dhe Krosi, i cili vuri në dukje rolin shumë të rëndësishëm bullgarët erdhi në Tiranë. Nga viti 1940 deri më 1946 sprovash të shumta, në kohra banorët e tyre të shohin para, atje që kanë luajtur myftilerët dhe muslimanët dibranë qe kryetar i Komunitetit Musliman të Shqipërisë.” Në udhëkryqesh kombëtare. U pritën ku, siç thamë në krye të këtyre në ndërtimin e historisë sonë kombëtare. fund të kumtesës Myftiu theksoi lidhjen shpirtërore me mjaft interes kumtesat e Zabit shënimeve, promovohet verdikti Myftiu i Dibrës Ahmet Çaushi, theksoi rëndësinë që ekziston ndërmjet brezave, e cila gjen shprehjen Lleshit, mbi shkollën shqipe në i madh rilindas, aktual për të dhe rolin vendimtar që ka luajtur feja Islame me e vet edhe pas dekadash në ndjekjen e traditës së Grykë të Vogël, ajo e Mois Murrës, gjitha kohët dhe breznitë: “Dhe hoxhallarët e shehlerët në edukimin e popullit me pasur e të mirë: “Sot shqiptarët kanë ngritur xhami për teqenë e Bllacës, veprimtarinë drita e diturisë, përpara do të na virtytet e larta dhe ndjenjat kombëtare. “Ajo, – u atje ku jetojnë: në Belgjikë, Gjermani, Amerikë etj. e saj në shërbim të shkollës shqipe, shpjerë”. shpreh myftiu- në shpirtin e besimtarëve, u jep jetë Së paku çdo ditë të xhuma, pas qindra kilometrave punimi i Mendu Demës “Jashar e gjallëri kombësive, mbi bazën e respektimit të ba- udhëtim, grumbullohen në këto xhami. Falen e luten, Zeneli, veprimtaria politike dhe Epilog razisë midis tyre. Ajeti 13, sure “Huxhurat”, thekson takohen e çmallen, bisedojnë për hallet e tyre e të arsimore, ajo e Dr. Shkencave dhe urdhëron:“O ju njerëz! (është thirrje dhe urdhër Shqipërisë. Shumë prej tyre, tani, ditën e xhuma e Bajram Xhafa “Mësuesi patriot Mësuesi Zabit Lleshi dhe kryetari për tërë njerëzimin) Vërtet Zoti ju krijoi juve nga thërrasin “dita e shqipes”. Abaz Xhafa”, kumtesa e Shukri i komunës Shupenzë Mois Llani, një mashkull e një femër (jeni vëllezër e jetoni si të Historiani dibran Mois Murra, në kumtesën e tij, Hajdarit “Sheh Latifi në luftën për kanë qenë dhe organizatorët dhe barabartë). Ju bëri popuj e fise që të njiheni midis prezantoi figurën e veprimtarit të shquar në fushën liri dhe shkollën shqipe”, ajo e frymëzuesit e kësaj veprimtarie jush e, pa asnjë dyshim, tek Allahu, më i nderuari e arsimit, të fesë dhe të çështjes kombëtare Haki Agim Xhafës “Arritjet e shkollës kaq të bukur e domethënëse. Ata prej jush, është më i ruajturi (nga padrejtësitë).” Fakt Sharofi. Ai ishte mësuesi i parë i shkollës shqipe në Zogje” etj. nuk e shprehin kënaqësinë, por kjo tjetër kuranor për këtë problem shkruhet në sure qytetin e Peshkopisë; ishte drejtori i parë i Internatit Në fund të ceremonisë, me ndjehet she shikohet në sytë e tyre, “Rum”, ajeti 22:“Nga argumentet e Krijuesit është të Kastriotit, shkollë që la mbresa të pashlyeshme vendim të këshillit të komunës në buzëqeshjen, mikpritjen. Në krijimi i qiejve e i tokës, ndryshimi i gjuhëve tuaja tek dibranët; hapi shkollën e parë shqipe në Sllovë; u dekoruan Teqja e Bllacës me përvjetorë të tillë bulojnë kujtimet e dhe i ngjyrave tuaja. Vërtetë, në këto ka argumente shërbeu si mësues në internatin “Kosova” të Krumës titullin Nderi i komunës, Jashar shokut, mikut, fëmijës. Historitë e së për njerëzit e ditur.”“Të duash atdheun është detyrë dhe në Medresenë e Tiranës. Haki Sharofi ishte drej- Zeneli (Bllaca) pas vdekjes Qytetar kaluarës dhe të sotmes. Nostalgjitë. e besimit Islam.” – thotë profeti (a.s.) Krijimi në tuesi i parë i revistës së mirënjohur për kohën “Zani i Nderi, Isuf Tasha, qytetar nderi, pas Ëndrrat. Dëshirat. Të gjitha këto i kombësi të ndryshme e në gjuhë të ndryshme u jep Naltë”. Punoi si përkthyes i osmanishtes në Institutin vdekjes, Abaz Xhafa, qytetar nderi ngjall shkolla e madhe e Bllacës, të drejtën këtyre kombësive ta ndërtojnë jetën e tyre e Shkencave dhe në Arkivin e Shtetit. Haki Sharofi pas vdekjes, Hidër Manjani, qytetar që ndrin si pishtar edhe sot, pas në vendet e tyre, të lirë e të pavarur. Pra, askush, as ishte besimtari, atdhetari dhe intelektuali model. nderi pas vdekjes, Hamit Manjani , 100 vjetësh! i madh e as më i fuqishëm, nuk ka të drejtë t’u heqë (Vijon në faqen 17) Gazetës“RRUGAEARBERIT”

TIRANE

VENDLINDJA OKSHTUNI Okshtuniështë një Njësiadministarative në Jugperndim të Qarkut të Dibrës, pjesë e rrethit të Bulqizës. Fshati shtrihetBanorët në etëOkshtunit djathtëtëjanë lumit tëmenjohur të për traditat e mëdha patriotike, për përpjekjet e vazhdushme për zhvillimin e arsimit dhe të kulturës, duke njëtinemer,qëështënjëngadegëtmëtëgjatatëDrinittëZi.Ngalindjakufizohet bashkëpunuar me drejtuesit e lëvizjeve patriotike të mekarahinëneGollobordës,ngaJugumerretheteLibrazhditdheElbasanit,nga 10 - Maj 2012 nr. VeriudhePerendimimeGrykënemadhedheZerqanin.Eshtënjëterrentërësisht 73 malor,mepaktokë,kryesishtpranëzallittëlumittëOkshtunit,pormeshumë pyje , bjeshke e kodrina të buta, shumë të përshtatshme për mbarështrimin e blegtorisë.NëfashatrateOkshtunit,buzëlumit,tëmbrojturangamaletelartë vendlindja dhetëveshurmeNga:pyje, Ymerka Stojkunjëmikroklimëqëlejontëkultivohenmjafkulturasi Kanë kaluar vite e misri, gruri, elbi, thekra,kshtuni patatjaështë një Njësidhe pothuajse të gjitha perimet. Blegtoria shekuj, vite të tjera do të përbëhet kryesisht ngaa d mdhitë, i n i s t rdelet a t i v e dhe n ë lopët, por këto të fundit më pak, pasi kalojnë, por në kujtesën e OJugperëndim të Qarkut të brezave historia luftarake Dibrës, pjesë e rrethit të Bulqizës. e të parëve tanë për dimriështëigjatëFshatidhe shtrihetbaza në të ushqimoredjathtë të lumit sigurohetmevështirsipërto.Kakushte shumëtëmirapërme tëzhvillimin njëjtin emër, qëe ështëmbarështrimit një nga tëbletëve,kuspikatmjeshtriZenel t’i mbrojtur këto troje degët më të gjata të Drinit të Zi. injekton në ndërgjegjen e HamitHoxha,injohurNga lindjapër kufizohetprodhimin me krahinënemjaltit mecilësitëlartëkuruese.Okshtuni okshtunasve, gjithnjë e më e Gollobordës, nga Jugu me rrethet përmbledh 6 fashatra:e Librazhdit Okshtuni dhe Elbasanit, i madh, nga Okshtuni i Vogël,Moglica, Prodani, shumë dashuri e krenari Veriu dhe Perëndimi me Grykën për vendlindjen, e si e Orenja,Plepadhee madhetrilagjet, dhe Zerqanin.Stojku, ËshtëCenaj një dheBallaj. tillë edhe ajo pjesë do të terren tërësisht malor, me pak tokë , kryesisht pranë zallit të lumit të zhvillohet e përparojë si Okshtunit, por me shumë pyje, të gjithë krahinat e tjera bjeshke e kodrina të buta, shumë OKSHTUNI të vendit tonë. Ndërtimi të përshtatshme për mbarështimin e blegtorisë. Në fshatrat e Okshtunit,kra kur numri i nxënësve këndohet edhe sot në odat dibrane: hinëssa më shpejt i rrugës së buzë lumit, të mbrojtura nga maletsë Gollobordës,DibrësdhegjithëShqipërisë.nga e gjithë ShqipëriaNjëndër “ Ç’ështëfigurat kjo luftëmë e kytë tufan/spikaturat luftë Atërbërit do ta shpejtojë e lartë dhe të veshur me pyje, ka një ishte vetëm 29. Kjo po bëjnë dy dibranë /Selman Stafa edhe më shumë zhvillimin mikroklimë që lejon të kultivohen kësaj krahine ka qënë i ashtuquajturitregon Hoxhë jo vetëm Moglica prirjet me (O smanë.Hasani) lindur në fshatinekonomiko shoqëror të mjaft kultura si misri, gruri, elbi, dhe etjen arsimdashëse Po kështu, trimëri të rrallë tregoi thekra, patatja dhe pothuajseMoglicë të më 1852. Ai iu kundërvu pushtuesvetë Okshtunasve, turq por edhedhe Avdi shovinistve Hoxha (Sollaku), serbë kur në dukekësaj zone të thellë të gjitha perimet. Blegtoria përbëhetformuar njënjësitvetmbrojtjeje,kuedhebënin punënpjesë durimplotëedhe vitinbashkëfshatarë 1915, gjatë kthimit nga mejtepitëtjerë Dsi:ibrës, por me resurse kryesisht nga dhitë, delet dhe lopët, që kishte bërë Hoxhë (shkolla) u ndesh në Dervenë të të mëdha natyrore dhe por këto të fundit më pak, pasi dimriKurt eHysenBalla,AvdieShaqirSollaku,Moglica dheYmer rëndësinëeMehmet Steblevës,meStojku, një bandëDalip pro sërbee Ferhat është i gjatë dhe baza ushqimore që ai i kushtonte të cilët deshën t’a çarmatosin vlera të mëdha historike e sigurohet me vështirësi për to.Hoxha,Tafë Ka eJasharHysa,Shaqir,Din,Tahirpërgatitjes dhesë njerëzveRrapush dhe t’aGega, grabisin,Ymer duke Lika,vrarë dyMyslym kulturore. kushte shumë të mira për zhvillimin të dijes me gjuhën prej tyre dhe plagosur tre të tjerë. e mbarështimit të bletëve, ku spikatKoka, Balli,Jemin,Maksut,HajdareJonuzamtare shqipe.Koci,MuratKëtijSalku, akti heroikJashar popullie i Tahirkëndon:Rexha, qindra specialistë e mjeshtra të mjeshtri Zenel Hamit Hoxha,Rexhet i e Mehmet Lika, Mehmet eMëRamazan 20 Nëntor 1912, Brici, Avdi Isuf Hoxha e po Mehmetvjen prej mejtepi/ Sula talentuar etj. ndërtimi si: Zylif Stojku, njohur për prodhimin e mjaltit me Ndër këto kuvende, me rëndësi, Okshtunasit nën udhëheqjen e në atë Derven e ka zënë gazepi/ Avid Stojku, Hsan Stojku, Riza cilësi të lartë kuruese. OkshtuniOkshtunasit, është ai i Fushës nën së Klenjës.drejtimin Në Hasane Hoxhë Moglicës ngritënMoglicës flamurin morën Thoni nanës pjesë mos qajnë për veprimtaritë mue/ se Stojku, Asllan Keka, Ahmet Alla, përmbledh 6 fashatra: Okshtuni i lidhje me këtë takim, patrioti dhe kuqezi ne çardakun e shtëpisë së unë veten e kam pague/se mua Riza Briçi, Riza Stojku, Shahin Koçi, madh, Okshtuni i Vogël, Moglica,luftarake publicistipër i shquarmbrojtjen Haki StërmillieLidhjes tij në Moglicë,Shqiptare shtëpitë qëPrizrenit, kishte më thonësë bashkunjë djalë Omekshtuni/djalëdelegatët Dalipe Pozhiqi, Shaqir Stojku, Hysni Prodani, Orenja, Plepa dhe tri shkruan: “Hoxhë Moglica e gjithsej 28 dhoma, dy prej te cilave Okshtuni i biri i plakut/ asnjë marre Stojku, Dilaver Hamit Hoxha, etj që lagjet, Stojku, Cenaj dhe Ballaj.tjerëmblodhi të Dibrës. popullin e OHoxhëkshtunit dhe Moglica ishin shkollë shoqëroi shqipe për nëfëmijët krahinën e s’ja kam lanëe Gollobordës oxhakut. dhekanë në punuar për ndërtimin e shumë Banorët e Okshtunit janë të njohurOkshtun, Gollobordës,ideologun dhe mbasi uae shpjegoiLidhjes krahinës.Shqiptare Më 1916,të këtëPrizrenit patriot të zotinKëtoAbdyl tradita atdhetareBejFrashërin okshtunasit ,vepraveicili në Tiranë si në ndërtimin e për traditat e mëdha patriotike, gjatë e gjerë vendimet e marra në madh e vranë shovinistët sërb, pasi i transmetuan brez pas brezi. “Hotel Tirana International”, Pallatit për përpjekjet e vazhdueshmepasi Manastir,bujtidy u folinet mbinë rëndësinështëpinë e e eshihninHoxhë si pengesëMoglicës, të madhe përu tëshoqërua Kështu, edhenga nëky ditëtifundit e luftës përtë Kulturës,në Pallatit të Kongreseve, për zhvillimin e arsimit dhe të Shkollës Normale të Elbasanit dhe arritur synimet e tyre ekspansioniste Antifashiste Nacionalçlirimtare, Muzeut Historik Kombëtar etj. kulturës, duke bashkëpunuar Teqenme përfundoieMartaneshit. tue kërkue prej çdo dere të trojeve shqiptare. ato hapën portat dhe u bënë baza Lëvizjet demografike të drejtuesit e lëvizjeve patriotike të të parisë së Gollobordës të dërgonin Po kështu në vitin 1880, dy të fuqishme për luftëtarët e lirisë. popullsisë këto 20 vitet e fundit, krahinës së Gollobordës, Dibrës nga një djalë në këtë shkollë. Mbasi trima Okshtunas, Selman Stafa dhe Veç qindra partizanëve me të cilët kanë bërë që Okshtuni të zbrazet dhe gjithë Shqipërisë. Një ndër i dhanë të gjithë besën se fjalët e Osman Gjoka që po punonin në ndanë bukën e gojës, ato mbajtën nga një pjesë e banorëve, duke u figurat më të spikaturat të kësaj tij do të realizoheshin, mbledhja u Shkodër, vranë pashain turk për dhe strehuan udhëheqësit kryesorë shpërngulur në Tiranë dhe zonën krahine ka qenë i ashtuquajturi shpërnda krejt entuziaste nga fjalët të mbrojtur nderin e dinjitetin e të kësaj lufte gjatë operacionit e ulët bregdetare, pjesërisht jashtë Hoxhë Moglica (Hasani) lindur e Hoxhës, tue qit edhe pushkë nga dibranit, pasi ai i ofendoi duke u armik të dimrit të vitit 1943-1944. vendit, e deri në Kanada e Amerikë. në fshatin Moglicë më 1852. Ai gëzimi” (Haki Stërmilli, “Dibra thënë “gogë dibre”. Ato menjëherë Në shtëpinë e patriotit Ymer Koçi Po rëndësi ka që kudo ku janë iu kundërvu pushtuesve turq dhe në pragun e Historisë”, Fq.53,Viti mbushën pushkët dhe i a numëruan qëndroi Shtabi i Përgjithshëm i vendosur, ato shquhen për jetesë shovinistëve serbë duke formuar 1940). në lule të ballit pashait turk Haxhi Ushtrisë dhe Komisari e Komandanti shembullore, ndërtime të bukura, një njësit vetëmbrojtjeje, ku bënin Në vitin e parë të hapjes së Mela, duke i thënë nuk jemi “gogë i Përgjithshëm i saj. Në familjen e tradita atdhetare si qytetarë model pjesë edhe bashkëfshatarë të tjerë Shkollës Normale të Elbasanit, dibre, por jemi zogj dibre”. Me atdhetarit Rexhep Stojku ishte të komunitetit. Asnjëherë nuk e si: Kurt e Hysen Balla, Avdi e Shaqir 7 nxënës ishin nga Okshtuni, njëherë populli i thuri këngën që streha kryesore e Batalionit partizan kanë harruar vendlindjen, me të Sollaku, Ymer e Mehmet Stojku, të Dibrës dhe komandantit të saj cilin i mbajnë lidhjet e përvitshme Dalip e Ferhat Hoxha,Tafë e Jashar Haxhi Lleshi. Okshtuni i dha luftës duke kaluar pushimet verore në Hysa, Shaqir,Din,Tahir dhe Rrapush disa dhjetëra djem të rinj, të cilët ajër të pastër dhe klimë të freskët, Gega, Ymer Lika, Myslym Koka, Balli rrëmbyen pushkën e dolën malit pranë prodhimeve bujqësore dhe ,Jemin, Maksut, Hajdar e Jonuz Koci, për liri. Dëshmori Hajdar Stojkun, blegtorale bio. Janë disa okshtunas Murat Salku, Jashar e Tahir Rexha, i cili duke u radhitur në rreshtat e që i janë future rrugës së biznesit Rexhet e Mehmet Lika, Mehmet e brigadës së 4 Sulmuese, dha jetën duke krijuar ndërmarrje të fuqishme Ramazan Brici, Isuf e Mehmet Sula për liri më 14 Nëntor 1944, në si Kompania Stojku në Fushë Krujë etj. Okshtunasit, nën drejtimin e Qaf –Krrabë, në luftë për çlirimin me pronar Fiqri Jashar Stojkun, Hoxhë Moglicës morën pjesë në e Tiranës. Dëshmorët Sabri Caka, vëllezërit Xhemal e Sabri Stojku në veprimtaritë luftarake për mbrojtjen Halil Hasa dhe Rakip Disha, në lule Fushë Krujë, Qani Shaqir Stojku në e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, të rinisë flijuan jetën për çlirimin Tiranë, Qemal e Skënder Stojku në së bashku me delegatët e tjerë të e trojeve shqiptare nga hordhitë Paskuqan e Durrës, e plotë të tjerë Dibrës. Hoxhë Moglica shoqëroi nazifashiste dhe bashkëpunëtorët në qendra të tjera të vendit. në krahinën e Gollobordës dhe e tyre. Kanë Kaluar vite e shekuj, vite të në Okshtun, ideologun e Lidhjes Pas çlirimit të vendit shumë tjera do të kalojnë, por në kujtesën Shqiptare të Prizrenit zotin Abdyl bijë e bija të këtij populli të e brezave historia luftarake e të Bej Frashërin , i cili pasi bujti dy mrekullueshëm ndoqën arsimin parëve tanë për t’i mbrojtur këto net në shtëpinë e Hoxhë Moglicës, e mesëm dhe të lartë dhe dolën troje injekton në ndërgjegjen e u shoqërua nga ky i fundit për në kuadro në degët e ndryshme të okshtunasve, gjithnjë e më shumë Teqen e Martaneshit. ekonomisë, arsimit, shëndetësisë, dashuri e krenari për vendlindjen, Hoxhe Moglica ishte një njeri kulturës. Mund të përmendim këtu e si e tillë edhe ajo pjesë do të i arsimuar. Ai hapi i pari shkollën mësuesit e talentuar Idriz Biba, zhvillohet e përparojë si të gjithë shqipe në Okshtun dhe mori pjesë Hysen Sallaku, Riza Lika, Bilal krahinat e tjera të vendit tonë. si përfaqësues i zonës së Okshtunit Salku, Selman Ferati (Koçi), mjekët Ndërtimi sa më shpejt i rrugës dhe të Gollobordës në Kongresin Riza Ceni e Nazmi Koçi, ky i fundit së Arbërit do ta shpejtojë edhe e Manastirit si dhe në Kongresin e doktor i shkencave mjekësore, më shumë zhvillimin ekonomiko Elbasanit. Si delegate dhe inspirues ekonomistët Hajdar Stojku, Abaz shoqëror të kësaj zone të thellë të i këtyre kongreseve, Hasan Moglica Gega, inxhinieri i pyjeve Xhemal Dibrës, por me resurse të mëdha organizoi shumë kuvende ku Sallaku etj. Nga gjiri i popullit natyrore dhe vlera të mëdha propogandonte vendimet e tyre. punëtor, trim e liridashës kanë dalë historike e kulturore. Me20Nendor1912,OkshtunasitnënudhëheqjeneHasanMoglicësngritën flamurinkuqezineçardakuneshtepisësëtijnëMoglicë,shtëpiqëkishtegjithsej 28dhoma,dyprejtecilaveishinshkollëshqipepërfëmijëtekrahinës.Më1916, këtëpatriottëmadhevranëshovinistëtsërb,pasieshihninsipengesëtëmadhe përtëaritursynimetetyreekspansionistetëtrojveshqiptare.

Po kështu në vitin 1880, dy trima Okshtunas, Selman Stafa dhe Osman Gjoka që po punonin në Shkodër, vranë pashain turk për të mbrojtur nderin e dinjitetinedibranit,pasiaiiofendoidukeuthënë“gogëdibre”.Atomenjëherë mbushënpushkëtdheianumruannëluleteëballitpashaitturkHaxhiMela,duke i thënë nuk jemi “gogë dibre, por jemi zogj dibre”. Me njëherë populli i thuri nr. Maj 2012 - 11 73 Aktivitet artistik me rastin e 75 vjetorit të lindjes së kulturë kompozitorit Agim Krajka – Mjeshtër i Madh

Në jetë kam dashur dhe admiruar tre vlera: Zotin si krijues, që më dha frymëzim dhe mendje për të ndërtuar kompozicion muzikor; gjyshen time të shtrenjtë dhe të dashur, që i kushtova dhe një këngë; dhe Dibrën e Madhe si qytet i të parëve të mi, që më brymosi me ndenjën për të mos e harruar kurrë këtë vend.

me ndenjën për të mos e harruar kurrë këtë vend. Ju faleminderit të gjithëve për gjithçka! Gimi, një jetë Më pas z. Kapexhiu prezantoi këngëtarin Luan Zhegu, i cili përmes pianos këndoi dy këngë që kanë lënë mbresa në kujtesën e të gjithë shqiptarëve dhe publikut artdashës: “Këngët e Rinisë”, e cila në pentagram... në festivalin e vitit 1962 në RTSH mori çmimin e II-të dhe të nesërmen fshihet nga renditja dhe kompozitori Ditën e shtunë dt. 05.05.2012 kompozitorit Agim Krajka nuk Aktiviteti vijoi me fjalën kompozitori Krajka tepër i largohet nga vendi i punës-theksoi ora 11:00, në Hollin Koncertor të i jepej çmimi i parë në festival përshëndetëse të Kryetarit të emocionuar dhe me lot në sy, më pas Luan Zhegu, si dhe më pas Teatrit Kombëtar të Operas dhe për arsye se këngët e tij kishin Komunës Dibër e Madhe-Maqedoni, falënderoi të gjithë të pranishmit, këngën “Shokët e një lagje”, këngë Baletit në Pallatin e Kulturës në muzikalitet dhe ritëm të veçantë Dr. Argëtim Fida. Me propozimin qytetarët e komunitetin dibran të kompozuar nga Agim Krajka Tiranë, publiku kryeqytetas ishte që nuk ishte si xhaketat (këngët) e Dr. Fidës, z.Agim Krajka shpallet në Tiranë dhe Komunën Dibër ndërmjet viteve 1962-1963; Pastaj pjesë e një aktivitetit artistik për e tjera, tha z. Aldo Bumçi. Gjatë Nder i Qytetit të Dibrës së Madhe e Madhe për promovimin dhe motrat Libohova të emocionuara nder të 75 vjetorit të lindjes së këtij aktiviteti folën me kujtime dhe me motivacionin: Kompozitorit dhënien e këtij titulli. Ndër të tjera dhe me lot në sy falënderojnë me kompozitorit Agim Krajka dhe të nostalgji për Agim Krajkën miq, Agim Krajka, Mjeshtër i Madh; Për në fjalën falënderuese z. Krajka buqetë me lule profesorin e tyre 50 vjetorit të krijimtarisë artistike shokë dhe bashkëpunëtor si: Haxhi merita të veçanta në promovimin theksoi: Në jetë kam dashur dhe Agim Krajka për këngët që i janë dhe muzikore të tij. Rama, Skënder Sallaku, Veli Rada, e kulturës muzikore shqiptare dhe admiruar tre vlera: Zotin si krijues, besuar zërit të tyre ndër vite, e ku Me emocione dhe mbresa u Vilson Gjoce etj. asaj të trevës së Dibrës, gjatë gjithë që më dha frymëzim dhe mendje në vitin 1987 kënga e kënduar nga kujtuan nga miqtë, kolegët, të Më pas nga z Saimir Shatku u jetës së tij, me rastin e 75 Vjetorit të për të ndërtuar kompozicion ato “Nuk e harroj” mori vendin e afërmit, organizatorët, kujtime bë leximi i jetëshkrimit biografik lindjes. Kryetari i Komunës Dibër muzikor; gjyshen time të shtrenjtë parë në festivalin e 26-të të Këngës të vyera nga jeta dhe krijimtaria dhe veprimtarisë muzikore si dhe e Madhe, Dr. Argëtim Fida, Dibër dhe të dashur, që i kushtova dhe një në RTSH në vitin 1987. artistike e Mjeshtrit Agim Krajka. çmimeve të fituara në festivalet e me, 04.05.2012. këngë; dhe Dibrën e Madhe si qytet Më pas Ansambli i Këngëve Pas fjalës së hapjes së aktivitetit nga RTSH ndër vite nga z.Agim Krajka. Në fjalën e tij përshëndetëse i të parëve të mi, që më brymosi dhe Valleve të TOB realizoi një moderatori, artisti i njohur Bujar potpuri me këngë popullore dhe Kapexhiu, i cili në mënyrë solemne, dibrane të realizuar gjatë viteve e vuri theksin tek rëndësia e nga pentagramet e kompozitorit krijimtarisë dhe përse duhej kujtuar Agim Krajka. Më pas n/kryetarja bashkërisht fenomeni Krajka. Më e Shoqatës “Bashkësia Dibrane” pas fjalën e mori drejtori i Teatrit znj. Mira Pirdeni dhe Drejtore Kombëtar të Operas dhe Baletit, Ekzekutive e Shoqërisë Shqiptare Maestro Zhani Ciko. Në fjalën për të gjitha Moshat-ASAG, vlerësoi e tij z. Ciko, duke u kthyer në iniciativën e grupit organizator retrospektivën e viteve artistike dhe rolin e moshimit aktiv, duke dhe veprimtarise ë frytdhënëse e quajtur z.Agim Krajka, si një të Agim Krajkës, duke bërë dhe muzikant aktiv që i ka dhënë shumë kritikën artistike ndaj krijimtarisë muzikës shqiptare dhe do t’i japë muzikore dhe kompozuese të tij, në vazhdimësi. duke vlerësuar gjithashtu si mjaft Më pas aktiviteti përfundoi me të dobishme kthimin e përhershëm një koktej të organizuar në hollin e Teatrit të Operas dhe Baletit me të Agim Krajkës në Shqipëri pas Ansambli i Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit Kryetari i Komunës Dibër e Madhe z. Argëtim Fida vitit 2007. Gjithashtu, Ministri duke luajtur pjesë muzikore të kompozuara ndër duke i dhënë Çmimin “Nder i Qytetit të Dibrës së miqtë, kolegët dhe të pranishmit në i Kulturës, z Aldo Bumçi tha se vite nga Mjeshtri Agim Krajka. Madhe” Kompozitorit Agim Krajka. këtë veprimtari.

Keni nje histori per te treguar?

Nje ngjarje per te kujtuar?

Nje liber per te promovuar?

Nuk keni nevoje per MIk, as PARA per te paguar...

vetem shkruani ne emailin 

12 - Maj 2012 nr. 73 Në Peshkopi... nga Kukësi fotoreportazh

Nga Tirana në Peshkopi, në pritje të ndërtimit të Rrugës së Arbërit deri më tani kemi provuar disa alternativa. Pas udhëtimit nga Struga në Dibër, ky sezon veror ofron një udhëtim të këndshëm edhe nga Kukësi, në Kala të Dodës deri në Peshkopi. Gjatësia e rrugës është rreth 220 km, por me shpejtësinë normale të lëvizjes në Rrugën e Kombit, udhëtimi për në Peshkopi zgjat afërsisht 4 orë e 30 minuta. Sidoqoftë, rruga nga Kukësi në Peshkopi, 71 km, ofron një udhëtim turistik të këndshëm, por nuk është i tillë për drejtuesit e automjeteve. Rruga ka shumë kthesa të rrezikshme, të padukshme që mund të ofrojnë surpriza të pakëndshme. Nga Kalaja e Dodës në Peshkopi mungon krejtësisht sinjalistika rrugore dhe vende - vende ka rrëshqitje. Sidoqoftë, duke marrë parasysh se rruga aktuale për Peshkopi është shumë e dëmtuar, sidomos segmenti Ulëz - Klos, udhëtimi nga Kukësi mbetet një alternativë e mirë për këtë sezon veror, pse jo, deri në ndërtimin përfundimtar të Rrugës së Arbërit. Teksti & Foto: Bujar Karoshi

cyan magenta yellow black  

nr. Maj 2012 - 13 73 botime Kontribut i rëndësishëm në pasurimin e vlerave të trashëgimisë sonë arkeologjike

Nga: Prof.dr.Adem Bunguri Ai merr pjesë gjithashtu edhe arkeologjike, me kufij kronologjik në disa fushata gërmimesh në nga neoliti i hershëm deri në m r i d h e v e p r i m t a r i a vise të tjera të vendit, (Selcë e mesjetën e zhvilluar. Në këtë libër arkeologjike e I. Kacës ka kohë Poshtme-Pogradec, 1972, gërmime jepen në mënyrë të thjeshtë por Eqë i kanë kaluar kufijt e Dibrës. të N. Cekës), Symizë, Korçë-1974, në mënyrë të saktë, shënimet e Ai hyri në historikun e arkeologjisë gërmime të Gj. Karaiskajt e P. Lerës; mbajtura nga autori në ditaret e tij së zonës së Dibrës që në fillimin e Kolsh, Kukës-1975-1976, gërmime arkeologjikë, të cilët na çojnë në të viteve 70 të shek të kaluar.Pasues të M. Korkutit; Kënetë, Kukës- 4 anët e Dibrës. Udhëtojmë bashkë i denjë i veprimtarisë arkeologjike 1977, gërmime të A. Hotit; Blaz me këtë ditar nga Borova, Stebleva të Mësuesit të Popullit Selim Alliut dhe Nezir, Mat-1979, gërmime të e Klenja në jug deri në Çidhën, Reç dhe studiuesit H. Sadikajt. Pasues i F.Prendit dhe Zh.Andreas etj). Si një e Dardhë në veri, nga Krej-Lura, denjë i punës së tyre, I. Kaca, do të arkeolog i formuar, ai ka drejtuar Qafë-Murra e Bulqiza në perëndim kthehej shpejt në një gjurmues të edhe disa gërmime shpëtimi të deri në Trebisht, Limjan dhe zellshëm të vlerave arkeologjike, monumenteve arkeologjikë (Kisha Radomirë në lindje. Në faqet e tij dhe veçanërisht të kulturave e Peshkopisë-1980 dhe varret herë shëtisim të qetë në landshaftin prehistorike të Dibrës. Atij i takon monumentale të Ushtelenzës- e vendbanimeve neo-eneololitike, merita e mjaft vendbanimeve 1980). Rezultatet e punës së tij herë hyjmë në shpellat plot enigma prehistorike, disa prej të cilëve, u janë pasqyruar në dhjetra artikuj e mistere të parahistorisë, herë bënë më vonë objekt gërmimesh e kumtesa të botuara në shtypin ngjitemi në kalatë ilire dikur me të rregullta arkeologjike (Burim, shkencor dhe atë periodik, si dhe mure të fuqishme e herë ecim Cetush, Gradec), ku ai drejton veprën e tij më të rëndësishme menduar në castrumet e periudhës sektorë të veçantë të kërkimeve. “Rruget e vjetra të Dibrës”. romake, apo në vendbanimet e Gjithashtu ai ka grumbulluar mjaft Libri ”Dibra në faqet e një ditari shumta mesjetare. Në të gjitha artefakte arkeologjike, të zbuluara arkeologjik” i studiuesit I. Kaca kategoritë e siteve arkeologjike ku nga zbulimet e rastit ose nëpërmjet pasqyron një pjesë të mirë të shkojmë, gjejmë gjurmë të jetës së konkurseve të organizuara nga aktivitetit të tij arkeologjik dhe dikurshme, të shprehura jo vetëm Muzeu për antikitetet, duke zgjeruar përbën një kontribut të rëndësishëm në arkitekturën dhe strukturat ndjeshëm fondet arkeologjike të tij në pasurimin e vlerave të mbrojtëse të tyre, jo vetëm në armët të këtij muzeu. I pasionuar pas trashëgimisë sonë arkeologjike. mbrojtëse e sulmuese, por edhe arkeologjisë, ai kurrë nuk i shijoi Vlera kryesore e këtij libri është në qeramikën e ndërtimit(tullat kemi në dorë. Pasi e kemi lexuar më të hershme të historisë së pushimet verore të mësuesit, informacioni i pasur arkeologjik e tjegullat) dhe veçanërisht atë, ndjehemi më të informuar dhe rajonit tonë. Për këto arsye, botimi por kreu me dhjetra ekspedita që ai sjell, i shoqëruar edhe me në qeramikën e përdorimit të më krenar për trashëgiminë e pasur i këtij libri përbën një kontribut të përnjohëse në të gjithë Dibrën, duke dekomentacionin gjithashtu të përditshëm, qoftë ajo e kuzhinës arkeologjike që ruan në gjirin e saj ri dhe të rëndësishëm në fushën e zbuluar edhe mjaft monumente të pasur grafik. Paraqiten në faqet e apo e tryezës. Është kryesisht kjo treva dibrane, dhe pajisemi me studimeve arkeologjike në zonën periudhave më të vona historike. një libri disa dhjetra qendra e site qeramikë brumi kryesor i librit që njohuri më të plota për periudhat e Dibrës. Mësim falas për fëmijët e emigrantëve dibranë në Greqi ktualisht në Greqi ndodhen Aafro 150 mijë emigrantë dibranë ku shumica e tyre janë të ligjshëm. Si të tillë ata kanë marrë me vete edhe fëmijët e tyre, të cilët i kanë regjistruar në shkollat greke, por nga mungesa e shkollave shqipe dhe indiferenca e tyre ka bërë që pjesa më e madhe e fëmijëve ta harrojnë fare gjuhën amtare, ose ta flasin dhe ta shkruajnë shumë pak. Për t’u ardhur në ndihmë, disa shoqata shqiptare në Greqi, u mësojnë gjuhën e ëmbël shqipe pa asnjë pagesë apo shpërblim. Në vitet e fundit një shkollë e tillë shqipe pa pagesë është hapur edhe në Patra, qyteti i tretë më i madh në Greqi, ku mësojnë 80 nxënës nga të gjitha krahinat e Shqipërisë. Midis tyre ka edhe fëmijë emigrantësh nga Dibra. Kjo shkollë, është shkolla e parë shqipe në këtë qytet dhe shkolla shqipe më e madhe në Greqi për nga numri i nxënësve. U hap nga “Shoqata Shqiptare e Patrës” me kryetare Kristina Veliun në bashkëpunim me Bashkinë e Patrës dhe një grup i cili është edhe drejtor i shkollës. hapur për të gjithë fëmijët shqiptarë, dhe mësimdhënia është falas ndaj dyert e hapura. Shkolla ka 7 mësues intelektualësh shqiptarë të drejtuar Mësimi zhvillohet në shkollën grekë dhe arvanitas që duan të cilido dibran që dëshiron që fëmija shqiptarë me arsim të lartë. nga poeti i mirënjohur Iliaz Bobaj, shtetërore greke Nr. 23 dhe është e mësojnë gjuhën shqipe. Regjistrimi e tij të mësojë në këtë shkollë i ka Mentor Hoxha

cyan magenta yellow black  14 - Maj 2012 nr. 73

Pamje e Fushes se Domosdoves debat

Nga: Avni ALCANI quajtur “Torvioll” (?!) dhe data (29 qershor), janë nxjerrë nga libri jë lexues, që leximin e “Istoria di Giorgio Castrioto detto librave nuk e ka vetëm Scander-begh” , të autorit të shek. Npër kënaqësi e kureshtje, të 18-të Xhammaria Biemi; dhe e por edhe për interesa studimore, treta, që beteja është zhvilluar në një pjesë të materialeve i gjen Dibër të Poshtme. kryesisht te librat e rekomanduara, 1. Për këtë ngjarje, betejën e si dhe te leximet e rastit. Fati dhe vitit 1444, janë hartuar shkrime rastësia e solli që unë të lexoj e libra nga autorë të ndryshëm, librin “Beteja e Torviollit” (Tiranë të cilët, për vendin se ku është 1963), i cili, ndonëse ishte botuar zhvilluar kjo betejë, siç e përmenda rreth 50 vjet më parë, për mua edhe më sipër, kanë pasur dhe ishte krejt i panjohur. Shkas për kanë mendime të kundërta nga gjetjen e këtij libri u bë botimi në njëri-tjetri, ndaj ajo akoma ka gazetën “Shqip” (datë 09.12.2011) mbetur e “papërcaktuar”, apo e i artikullit tim “Fusha e Torviollit, Ku u zhvillua beteja “palokalizuar”, siç shkruhet në apo Fusha e Tri Vjollëve”, që tekstin e Historisë së Shqipërisë. kishte si qëllimi promovimin e një 2. Për sa kohë që burime artikulli të shkruar vite më parë të mirëfillta për historinë e nga z. Shahin Zharri me titull “Ku Skënderbeut merren nga libri i ndodhet Fusha e Torviollit”, e cila e Skënderbeut një autori si Xh. Biemi, vepra e për z. Zharri ishte fusha e sotme të cilit është vlerësuar si “vepra e Domosdovës. Artikulli solli Vepra e tij më e njohur, mashtruese e hileqare” dhe vetë reagime nga lexues të ndryshëm, e cila i dha një famë të autori i saj është etiketuar si të cilat, siç është e natyrshme, menjëhershme, ishte fallsifikator (F. Babinger : “Fundi disa qenë pro dhe kundra artikullit e vitit 1444? i arianitëve”, Tiranë 2004), qoftë në fjalë. Shumica e opinioneve libri “Beteja e Torviollit”. data (29 qershor), qoftë emri i më erdhën nëpërmjet faqes së rrethet akademike, por edhe te autorit, u “dënua” edhe fusha ku Libri ishte i shtypur në vendit (“Torvioll”), që janë dhënë internetit, ku pjesa më e madhe e lexuesit e thjeshtë. Suksesi i librit ishte zhvilluar beteja e Skënderbeut format të vogël dhe kishte prej tij, nuk mund dhe nuk duhet tyre ishin nga persona të panjohur. ndikoi edhe në futjen e tij si libër e vitit 1444 (?!). Tashmë, disa të merren në konsideratë. Për fatin tim të mirë, nëpërmjet mësimor dhe tashmë ai studiohej historianë e kishin “transferuar” një tirazh prej 3000 3. Për vendin se ku është postës elektronike, më erdhi edhe nga nxënësit e shkollave. Teksti fushën ku ishte zhvilluar beteja kopjesh. Në libër, përmes zhvilluar beteja e vitit 1444 do të një e-mail nga zoti Ramazan Kica, “Historia e Shqipërisë” e klasës së e famëshme e Skënderbeut nga burimeve dokumentare, ndalemi më gjatë, pasi ky është studiues dibran, i cili më vinte në 6-të (Tiranë 1966), e hartuar nga Domosdova në trevat e Dibrës. edhe qëllimi i shkrimit tonë. dijeni për ekzistencën e një libri prof. Stefanaq Pollo, përcaktonte fakteve, argumenteve Libri i Kolonel Dilaver Radëshit kushtuar betejës së Skënderbeut se beteja e Skënderbeut e vitit * * * dhe literaturës shkencore, “Beteja e Torviollit” i bën një të vitit 1444, të titulluar “Beteja 1444 ishte zhvilluar në Fushën e autori kishte arritur në analizë të thellë shkencore betejës e Torviollit”, që kishte si autor Domosdovës. Historianët që janë marrë me së Skënderbeut të vitit 1444. Përmes Kolonel Dilaver Radëshin. Zoti Në vitin 1966, pas heqjen së betejat e Skënderbeut, në lidhje përfundimin se beteja e burimeve dokumentare, fakteve, Kica ma vuri në dispozicion librin gradave në ushtri, Kolonel Dilaver me betejën e vitit 1444, e cila ishte Skënderbeut e vitit 1444, argumenteve dhe literaturës në fjalë, që, për hir së vërtetës, Radëshi pati përplasje me regjimin një nga betejat më të rëndësishme e ashtuquajtur “Beteja e shkencore, ai dëshmon se beteja ishte një surprizë e këndëshme për e kohës dhe jeta e tij ndryshoi në dhe më vendimtare që Skënderbeu Torviollit”, ishte zhvilluar e vitit 1444 u zhvillua në fushën mua, pasi unë nuk dija asgjë për mënyrë tragjike. Në një mbledhje zhvilloi kundër ushtrisë osmane, e sotme të Domosdovës. Radëshi, ekzistencën e këtij libri dhe as për që u zhvillua në zyrën e shefit kanë pasur mendime të ndryshme në Fushën e sotme të ashtu si shumë historianë të tjerë autorin e saj. të Shtabit të Ushtrisë shqiptare, për vendin se ku u zhvillua kjo Domosdovës. shqiptarë, një pjesë të burimeve Petrit Dume, ai kundërshtoi hapur betejë. Disa mendojnë se ajo është për hartimin e librit të tij, gabimisht * * * heqjen e gradave dhe arrestohet në zhvilluar në fushën e sotme të i ka mbështetur te libri i Xh. Biemit, “emër të popullit”. Kol. Radëshit Domosdovës (Përrenjas) dhe disa shek. XVIII nëpërmjet veprës së Xh. duke rënë pre e mashtrimeve të Disa kërkime paraprake më i vunë hekurat aty në sallë dhe e të tjerë se ajo ka qenë zhvilluar në Biemit, ajo njihet në historiografi abatit breshian. Çuditërisht, duke dhanë mundësinë që unë të dërguan menjëherë në burgun e trevat e Dibrës. Në tekstin e librit me emrin beteja e Torviollit dhe parë bibliografinë e paraqitur prej njihesha më mirë me jetën e Tiranës. Pas një gjyqi të inskenuar “Historia e Popullit Shqiptar”, Vol. po kështu si datë të saj ai përmend tij, për hartimin e librit “Beteja e autorit të librit “Beteja e Torviollit”, Dilaveri u dënuar me 18 vjet burg. 1, (Tiranë 2002), në lidhje me këtë 29 qershorin e vitit 1444” (faqe Torviollit”, ndonëse Kol. Radëshi se kush ishte Dilaver Radëshi, cila Pas burgosjes atij iu hoqën librat betejë (të vitit 1444), shkruhet: 406). Nga leximi i këtij fragmenti ka pasur në dispozicion edhe ishte veprimtaria e tij studimore nga qarkullimi, duke përfshirë “Beteja u zhvillua... në fushën e do të të veçojmë tri fakte: e para, që librat e dy prej kritikuesve më dhe si ndryshoi jeta e tij në mënyrë edhe librin “Beteja e Torviollit”. palokalizuar (nënvizimi im – A.A.) fusha është ende e palokalizuar; e të mëdhenj të veprës së Biemit, tragjike pas viteve ‘60. D. Radëshi Çuditërisht, bashkë me dënimin e të Dibrës së Poshtme. Qysh nga dyta, që emri i fushës, e cila është Frans Babinger (“Das Ende des kishte qenë pjesmarrës në Luftën Arianiten”) dhe Kurt Ohli (“Eine Antifashiste Naçl. dhe pas saj ai Gefalschte Retdoltinkunavel”), ai kishte vijuar studimet e larta në një çuditërisht nuk i ka përfillur kritikat prej Akademive Ushtarake në ish e studiuesve gjermanë, ç’ka përbën Bashkimin Sovjetik. Gjatë karierës edhe një të metë të madhe të librit. së tij u gradua Kolonel dhe punoi Çështja “Biemi” në historiografinë për disa vite në Ministrinë e botërore kishte përfunduar qysh Mbrojtjes. Kolonel Radëshi kishte në vitet ’30 të shekullit të 20-të, një pasion të veçantë studimin dhe teksa prifti breshian ishte shpallur hulumtimin e ngjarjeve historike, si fallsifikator profesionist. Por të cilave iu kushtoi disa libra, si: Radëshi nuk ka mbetur skllav “Beteja e Torviollit” (Tiranë 1963), vetëm i burimeve të Biemit. Ai “Beteja e Drinit dhe Oranikut” ka marrë informacione edhe nga (Tiranë 1964), “Inkursioni luftarak autorë të tjerë shumë më seriozë i Brigadës” (Tiranë 1964). dhe të besueshëm, si janë, p.sh., Vepra e tij më e njohur, e cila autorët shqiptarë, Marin Barleti, i dha një famë të menjëhershme, Dhimitër Frëngu dhe Gjon Muzaka, ishte libri “Beteja e Torviollit”. që kanë qenë edhe bashkëkohës Libri ishte i shtypur në format të të Skënderbeut. Janë pikërisht vogël dhe kishte një tirazh prej këto burime të autorëve arbër të 3000 kopjesh. Në libër, përmes sipërpërmendur, të cilat e bëjnë burimeve dokumentare, fakteve, librin e Radëshit tejet dinjitoz dhe argumenteve dhe literaturës të besueshëm. shkencore, autori kishte arritur Për të përcaktuar vendin e në përfundimin se beteja e betejës Koloneli i bën një analizë Skënderbeut e vitit 1444, e të gjërë të gjitha elementeve të ashtuquajtur “Beteja e Torviollit”, saj, duke filluar që nga vendi i ishte zhvilluar në Fushën e sotme nisjes së ushtrisë turke (Shkupi), të Domosdovës. Fill pas botimit rruga që ndoqi kjo ushtri, qëllimi i libri pati një jehonë të madhe në Maja shigjetash mesjetare gjetur ne Domosdove. Muzeu Librazhd mësymjes, strategjia e përdorur etj. nr. Maj 2012 - 15 73 histori Shkalla e Skenderbeut Rrajce

Të gjitha informacionet për rrugën Është për të ardhur keq që e ndjekur nga turqit ai i mer nga ky libër i mrekullueshëm i Barleti. Dhe është pikërisht Barleti kolonel Dilaver Radëshit, ai i cili i jep informacionin e parë, se beteja e vitit 1444 “u zhvilluar me gjithë të metat që i në Dibrën e Poshtme 80 mijë përmendëm më sipër, këmbë nga Kruja” (faqe 13). Duke mbetet ende i panjohur kërkuar vendin se ku shtrihej Dibra e poshtme dhe për të përcaktuar për lexuesin shqiptar. Ai vendin ku u zhvillua beteja, nuk është shfrytëzuar sa Koloneli shkruan: “të shohim se duhet as nga autorët që ku na drejton Barleci” (faqe 13). Ai analizon informacionet e marra janë marrë me hartimin nga Barleti, Muzaka etj., për të e monografive për Gjergj përcaktuar shtrirjen e teritorit të Kastriotin Skënderbeun. Do Dibrës mesjetare, si dhe për të përcaktuar kufirin se ku ndahen dy të ishte në dobi të kulturës trevat, Dibra e sipërme dhe Dibra dhe të shkencës së historisë e Poshtme. Kufirin e dy Dibrave, që ky libër të ribotohej shkruan ai “duhet ta kërkojmë në një truall më të gjërë se ai i sotmi. përsëri dhe këtë do të Duke u nisur nga përcaktimi i duhej ta bënin familjarët, Barlecit se Dibra e poshtme ishte në trashëgimtarët dhe pasuesit kufi të principatës së Kastriotëve... mund të mendohet se Drini ka për t’u futur në trojet shqiptare. Durrës, në bregdetin e Adriatikut, veprime luftarake, nga njëra anë e Kolonel Dilaver Radëshit, qenë kufiri që ndante të dy Dibrat Të dhënat i ka marrë nga më lehtë dhe më shpejt se drejtimet dhe nga ana tjetër, turqit nuk që libri i tij për betejën e mesjetare” (faqe 14). Radëshi historiani turk Ashik-Pasha Zade, e tjera dhe e ndan Shqipërinë në mund të futeshin thellë në drejtim Skënderbeut të vitit 1444 është shumë i vëmendshëm ndaj i cili shkruan se sulltan Murati II dy pjesë” (Faqe 18); të Dibrës dhe të linin pas shpine të dhënave që jepen për vendet urdhëroi komandantin e forcave Së dyti, burimet historike thonë garnizonin e fortë të Skënderbeut, të bëhet përsëri i njohur dhe fshatrat që ndodhen në turke të Shkupit, Isa Beun, që të se pothuajse të gjitha ushtritë turke Sfetigradin” (faqe 18); për lexuesin shqiptar, si Dibrën e poshtme dhe të atyre sulmonte viset e Arbërisë. Ushtria kanë hyrë në Shqipëri në drejtim Së gjashti, forcat shqiptare, të para 50 vjetëve, kur u që ndodhen në Dibrën e sipërme turke, shkruan Radëshi, “kishte të grykës së Shkumbinit, pasi si: komanduara nga Ajdin Muzaka dhe për këtë ai i referohet përsëri mundësi ta sulmonte Shqipërinë “Sulltan Murati II, më 1450, dhe dhe Moisi Golemi, gjatë sulmit botua për herë të parë. Barletit, i cili, sipas Radëshit, kur dhe ta rrethonte Krujën nga dy Mehmeti II, më 1466, 1467 dhe provokativ që ata i bënë ushtrisë “flet për Sfetigradin, që ndodhet drejtime kryesore: i pari Kostur- 1478, me forca të mëdha ushtarake turke në afërsi të Ohrit para betejës e parë pasqyrohet harta fizike 30 km në perëndim të Strugës, Korçë-Grykë Shkumbinit-Elbasan- kanë hyrë në Shqipëri po nga ky vendimtare, dy gjeneralët luajtën e fushës së Domosdovës dhe e në krahë të djathtë të Drinit të Krujë dhe e dyta Manastir-Dibër- drejtim” (faqe 18); rolin e të “mundurit” dhe, duke i fshatrave përreth saj. Në skemën Zi, thotë se ndodhet në Dibër të Tiranë-Krujë. Në këto drejtime janë Së treti, rruga e hyrjen së forcave tërhequr forcat turke drejt planit e dytë jepen lëvizjet e dy ushtrive sipërme, ndërsa për Modriçin, që sulmuar herë pas here Shqipëria turke në drejtim të Shkumbinit të tyre. Ndaj ata, sipas Radëshit, dhe ndeshja e parë me turqit, e ndodhet 22 km në veriperëndim në kohën e Skënderbeut. Drejtimi bëhet sipas Radëshit, pasi: “mund “nuk u tërhoqën gjatë Drinit, ...por cila, sipas autorit, u zhvillua në të Strugës, në të majtë të Drinit, i përgjithshëm dhe kryesor ka të arrihet në Krujë më lehtë e më nëpërmjet Qafës së Thanës, në rrethinat e Strugës. Në skemën thotë se ndodhet në Dibër të qenë ai i Grykës së Shkumbinit” shpejt se në drejtim të Dibrës” drejtim të grykës së Shkumbinit” Nr. 3 janë vendosur në fushë dy poshtme... Barleci na tregon (faqe 11). (faqe 18); (faqe 22); ushtritë përballë njëra tjetrës, të edhe nje vend tjeter që gjendet Kolonel Radëshi, duke Së katërti, forcat e ushtrisë turke Së shtati, Skënderbeu kishte gatshme për të filluar betejën, e ne Dibër të sipërme dhe ky është përshkruar rrugën që ndoqi nuk mund të futeshin në drejtim një rrjet informacioni shumë cila, sipas Radëshit, u zhvillua në “Oraniku. Midis Strugës dhe ushtria turke, e cila zgjodhi të Dibrës, pasi “nuk ka rrugë të të përsosur, fakt ky që është i tri etapa. Etapa e parë, e cila është Ohrit, sot kemi një fshat të quajtur rrugën e grykës së Shkumbinit, përshtatshme për furnizimin e vlerësuar nga të gjithë historianët pasqyruar në skemën Nr. 4, u Oranik” (faqe 13-14)... Barleci na ka nxjerrë përfundimin se beteja ushtrisë dhe është i ndërprerë që janë marrë me jetëshkrimin e tij. zhvillua “për të shkaktuar rrëmujë thotë gjithashtu se Skënderbeu, e Skënderbeut e vitit 1444 u nga një sërë vargmalesh të “Biografët e Skënderbeut, shkruan në rrjeshtimet e të dy palëve dhe pasi çliroi Krujën dhe kështjella të zhvillua në fushën e sotme të pakaluaeshme, siç janë vargu Koloneli në librin e tij, shkruajnë për të zbuluar aftësitë luftarake të tjera... zbriti në Dibër të poshtme, Domosdovës. i maleve në lindje të Dibrës së se një nga faktorët që ndikonte në ushtrive” (faqe 30) Etapa e dytë e ku u takua me Moisinë” (faqe Për të mbështetur tezën e tij të madhe, të Matit dhe në veri të fitoret e shumta të tij qe zbulimi, betejës, që pasqyrohet në skemën 14). Pra, është e qartë vendodhja fushës së Domosdovës, ai sjell tetë Krujës” (faqe 18); pasi ai kishte informatorë në tërë Nr. 5, paraqit sulmin frontal e të e dy Dibrave mesjetare: Dibra argumente: Së pesti, një tjetër faktor është tokën turke deri në Edrene” (faqe dy ushtrive. Skema Nr. 6 pasqyron e sipërme shtrihej në krah të E para, përsa i përket anës terreni shumë i vështirë i Dibrës 9-10). Skënderbeu, sipas Radëshit, etapën e tretë dhe të fundit të djathtë të rrjedhës së lumit Drin taktike, Qafa e Thanës dhe fusha dhe i pasigurtë për ushtrinë turke, kishte marë informacion se “ushtria betejës, ku Skënderbeu, siç e dhe Dibra e poshtme në krahun e Domosdovës, shkruan Radëshi, pasi “vendet përreth luginës së turke do të hynte në Shqipëri nga përshkruan Koloneli në librin e e majtë të lumit. Por Koloneli, “janë vende shumë të përshtatshme Drinit të Zi, që prej Strugës e deri drejtimi i Manastirit... dhe u nis në tij, po u qëndronte me vështirësi për përcaktimin e dy Dibrave, të për luftë të befasishme... Nga në Dibër, dhe rreth rreth luginës së drejtim të Ohrit” (faqe 11); “sulmeve të njëpasnjëshme të sipërme e të poshtme, i referohet ana strategjike ky drejtim është lumit të Radikës, që prej Gostivari Së teti, një tjetër agument për turqve... (dhe) Hamza Kastrioti me edhe burimeve të tjera, siç janë i përshatshëm, sepse të fut në deri në afërsi të Dibrës, janë dy Kolonel Radëshin janë burimet 3000 kalorësit e tij doli si vetëtima ato të Gjon Muzakës, i cili kishte thellësi të Shqipërisë dhe të çon në drejtime jo të përshtatshme për popullore, si legjendat për nga pylli dhe e goditi të befasi të një njohje të mirë të viseve dhe Skënderbeun dhe toponimet që plotë, në shpinë ushtrinë turke... pronave të familjeve princërore të lidhen me emrin e heroit: “Për të (faqe 36). Arbërisë të shek. 15-të. Në lidhje përjetësuar luftat në këtë krahinë, me burimet e Despotit të Beratit, shkruan Koloneli, një varg * * * Radëshi shkruan se: “Gjin Muzaka, vendesh na kanë mbetur sot me një bashkëkohës i Skënderbeut, emrin e Skënderbeut. Kjo krahinë Është për të ardhur keq që ky na jep një informatë më të saktë. është plot me toponime e legjenda libër i mrekullueshëm i kolonel Ai thotë: “Moisi Golemi quhej i që lidhen me emrin e Skënderbeut. Dilaver Radëshit, me gjithë të metat Dibrës, pasi pronat e tij i kishte Këtu është fshati Skënderbe, që i përmendëm më sipër, mbetet në Dibër. Vendi i tij shtrihej në shkalla e Skënderbeut në veri të ende i panjohur për lexuesin një pjesë të Çermenikës dhe të fshatit Rrajcë, Qukës-Skënderbe në shqiptar. Ai nuk është shfrytëzuar Mokrës...” (faqe 14). Radëshi, të majtë të Shkumbinit dhe Shpella sa duhet as nga autorët që janë duke u mbështetur nga të dhënat Skënderbe në jugperëndim të marrë me hartimin e monografive që japin Barleti dhe Muzaka, Bërzeshtës. Këto toponime, si dhe për Gjergj Kastriotin Skënderbeun. e zgjeron shtrirjen e Dibrës së gojëdhëna popullore, dëshmojnë Do të ishte në dobi të kulturës poshtme deri në Shqipërinë e se këtu janë zhvilluar luftime me dhe të shkencës së historisë që ky mesme dhe sipas tij: “s’ka dyshim turqit” (faqe 17). libër të ribotohej përsëri dhe këtë se gryka e Shkumbinit nga Qafa Një vlerë të veçantë librit të do të duhej ta bënin familjarët, e Thanës dhe deri në Elbasan, ka Kolonel Radëshit i japin hartat, trashëgimtarët dhe pasuesit e qenë pjesë e Dibrës së poshtme” apo skemat siç i quan ai. Autori Kolonel Dilaver Radëshit, që libri (faqe 14). ka përdorur 6 skema, që i emërton i tij për betejën e Skënderbeut të Një rëndësi të veçantë në librin ato “Skema Nr. 1”, “Skema Nr. vitit 1444 të bëhet përsëri i njohur e tij Kolonel Radëshi i ka dhënë 2”, “Skema Nr.3” etj. Skemat për lexuesin shqiptar, si para 50 lëvizjes që ka bërë ushtria turke pasqyrojnë fazat e zhvillimit vjetëve, kur u botua për herë të dhe rrugën që ajo ka përshkuar Skema e Betejes se vitit 1444 sipas Radeshit dinamik të betejës. Në skemën parë. 16 - Maj 2012 nr. 73 Një vështrim debat zhvilluara trup me trup me armikun. Në kohën kur pushtuesit i ngjiteshin kodrës së lartë të Sukës, një vend i ngritur në mes të rrafshinës, një mbi figurën e breg malor i mbushur me lisa e dru, që u dogjën në flakë nga dyluftimet dhe ushtria sulmoi drejt grykës së Setës për të marrë qytetin, sëbashku me Çidhnën dhe Kodër Leshen, Mustafe, Sinët, Skënderbeut sepse më parë që nga Kubeni, e deri në Muhurr ishte shtrirë kjo beteje. Nje pjesë e ushtrisë për të kaluar në Stellush(Kastrush) vëndi ku strehoheshin prej kohësh familjarët e Skënderbeut dhe nga kjo pikë strategjike shihej mirë Mati, Dibra, Mirdita e deri në bregdet, nga ku ushtria kaloi fushën e Topojanit, Katër Grykët, për tju ngjitur Stellushit, por betejën e humbën osmanllinjtë. Sepse fjala e dhënë nga vendasit mbahej me cdo kusht e cmim dhe kjo u realiazua me fitore. Forcat e drejtuara nga i madhi Skënderbeu me popullin e tij trim, atdhetar dhe liridashës, ku ushtria e tij kishte forca më të vogla në numur e ne mjete e detyruan Foto: © B.Karoshi ushtrinë e pashait turktë tërbuar që të fshiheshin ferrave se në të kundërt do të ishin mbytur të gjithë Nga: Islam Cani “Fushë”, herë Fush - Kastriotit, të Kastriotëve mbrojtur Çidhnën). Ndërsa Turqit në lumin Setë dhe Drin. Këto i tjerë e njohin me emrin “Fusha e Beteja e Torivjollit ishte e kishin marrë fermanin që ta kthenin vërtetojnë më së miri toponimet, idhna djepi që tundi birin Thatë”, ose “Hasi i Thatë”. Ne do para kryengritje e përgjithshme e këtë vend në një rasat të shkretë. gojëdhënat, emërtimet që ruhen saj,të dibrës dhe gjithë ti kushtojmë rëndësi kësaj të fundit, udhëhequr nga Skënderbeu në vitin Kësaj kodrine malore ju vu ende sot e kesaj dite. Jo vetem kaq ÇShqipërisë Skënderbeun! sepse jo pa shkak banorët e mesjetës 1444 në Çidhën, vlen të përmëndim zjarri nga pushtuesit e rebeluar por në gërryerjet në grykën e qytetit Betejat e pafundme të ushtrisë së e kanë përdorur fjalën ”Has”. Nga që lufta zgjati nga 1444-1448. Por nga humbjet ne masë. Jo vetem të çidhnës dhe te derdhjes së Setës tij në Arbëri të cilat patën ndikim hulumtimet dhe studimet tona ushtria turke me planet e saj për kaq por nga zjarri u shkatërruan e te Drinit edhe sot vazhdojnë të e jonë në të gjithë Ballkanin dhe do të përcaktojmë më qartë mbi të shuar e rrënuar gjithë Çidhnën, muret e themelet e kishës më të nxjerrin kocka nga këto varreza Europën mbarë! prejardhjen e këtij emërtimi, kohën, ushtroi e ndërmori masakra të madhe e cila ishte bekuar edhe massive. Fitorja e parë e Skenderbeut në arsyen, sipas kushteve historike e pallogaritshme, të tmerrshme, me Skënderbeu. Ja se cfare shkruan Për kasaphanën e Çidhnës betejën e TORVJOLLIT, i dha forcë, pozitave gjeografike . tortura e shkatërrime me djegiet Giusepe, per ritin e lindjes se çfarë nuk janë shkruar, për këtë emër e lavdi Dibrës e Shqipërisë si Në lidhje me emërtimin e Fushës në masë të banesave dhe të gjësë Skënderbeut (Kujtese historike per betejë të ashpër, shkatërrimtare, një ndër betejat më të ashpra , më së Thatë, Hasi i Thatë, ose fusha e së gjallë, me rrënime e marrje peng Skenderbeun Palermo (Tipografia e ç’farosëse. Të gjithë brezat në të egra. Ajo u zhvillua në Dibër Kastriotit është në pajtim të plotë e djemve, vajzave te rinj e të reja. di pietro morvillo)1853 shekuj dinë të flasin e të tregojnë, me epiqendrën e saj në Çidhën më me gojedhënat, me të dhënat Çidhna do të ishte një shembull Pasi kaluan tetë ditë nga lindja por dhe të kujtojnë me krenari 29 Qershorit 1444. Sikurse e kanë tona të grumbulluara nga shumë shfarosese për veriun e Shqipërisë e foshnjës, siç e përcakton rituali, rezistencën e banorëve dhe ushtrisë përcaktuar qartë dhe studjues e vepra, autorë e studjues të shumtë e më gjërë. Luftrat dhe betejat ne fëmijën e dërgoi nëna në tempull, së Skënderbeut. historian të tjerë vendin e zhvillimit si: K.Frashëri, F.Noli, R. Shtëpani, Dibër kundër pushtuesëve janë ku duke u ndalur portave të kësaj, Do të duhen vite e vite me radhë të betejës së Torviollit dhe vend Dh. Grillo, si dhe në te dhenat zhvilluar në periudha kohore të prifti i vë emrin Gjergj . Në ditën si dhe dhjetra e qindra njerëz që lokalizimin e saj. Edhe bindjet tona shkencore e enciklopedike të ndryshme. Ata nuk e duronin e dyzet përsëri fëmija tashmë me të bëjnë grumbullimin e këtyre të janë të padiskutueshme se beteja e fjalorit pra lufta si epiqendër në pushtimin dhe zgjedhën e huaj në emrin Gjergj kthehet për tu futur dhënave, argumentimet historike, Torvjollit është zhvilluar në Dibrën fushën e Hasit. trojet e tyre arbërore. Gjithmonë i në rradhët e të krishterëve ne kishë. arkeologjike, të toponimeve që e Poshtme dhe epiqendra e saj ka Vetë fjala Has e përdorur në janë përgjigjur armikut me armë Nëna e Gjergjit e çoi fëmijën në ruhen të gjalla ende sot në kujtesën qenë në Kastriot, me qëllimin që mesjetë ishte nocion ekonomik, me qëndresë, të bashkuar për të tempull, ku e mori prifti dhe e ngre e çidhnakëve, dibranëve dhe të të ç’farosej Çidhna në tërësi. Kemi lloj i pronës tokësore feudale kjo mbrojtur vendin e të parëve. Ata duke e mbajtur ne duar dhe thotë gjithë shqiptarëve për luftrat e gjata parasysh Tanush Beun kur thotë që më e madhe se timari dhe ziameti nuk e harronin rrëmbimin e birit perpara dyerve të tempullit, futja shekullore kundër pushtuesëve të edhe të gjallë rrjepeshin njerëzit, të asaj kohe. Të ardhurat vjetore të tyre Gjergjin e vogël dhe shume në dyert e tempullit do të thotë se huaj, që nga romakët, bizantët e që toka të shndërrohej në rasat, prej tij ishin mbi 100 mijë akçe djemve të tjerë nizamë nga ushtria po hyn në shtëpinë tënde, ku më deri tek osmanllinjtë. në shkretëtirë e rrënoja. Kështu e në vit ( Fjal. Encikl). Haset e para turke. përpara do të adhurosh shenjtorin Fitoret e njëpasnjëshme të shikonte perandoria turke betejën në tokën shqiptare u krijuan në Ja si përshkruhet në veprën e Dh, e tempullit, më pas me fëmijën ushtrisë shqiptare bënë që Murati për ç’farosjen e Çidhnës, qytetin shek XV dhe u shtuan më vonë me Grillos, 1444 turqit të egërsuar së (Gjergjin e vogël) e çojnë tek altari dhe Mehmeti i II të pësonte 82 e lashtësisë ku u shfarosën 10.000 përforcimin e pushtetit osman, pra tepërmi nga qendresa e çidhnakëve, që është vendi i shenjtë, ku më humbje në Arbëri, ja si shkruan vetë burra, gra, djem, vajza, pleq ishte forma më e lartë e zotërimit dibranëve e gjithë shqiptarëve, nga pas bëhen shërbesat rituale, bëjnë I.Filimoni në veprën e Grillos (45. e fëmijë. feudal ushtarak te tokës. Këto hase humbjet e mëdha që pësonin prej recitimin e simbolit të besimit, sipas bot 1985) Skënderbeu – “tmerron Ja ti referohemi Ali Hoxhes: si ose çifligje u jepeshin feudaleve tyre, ata hakmerreshin me egërsi të ritit të pagëzimit, ku ju bë zhytja tre gjithë Mbretërinë Osmane dhe nuk autor i një studimi shprehet se “në të mëdhenj, vezirëve, emirëve, pa shoqe, duke i vrarë, prerë, therur herë në ujë i cili është bekuar më mposhtet, në një kohë, kur ajo fiton Fushën e Torviollit, në të cilën u bejlerëve, sanxhakbejlerëve e e rrjepur të gjallë sic ka ndodhur me parë, ku ne ujë patën hedhur vaj dhe tmerron gjithë Evropën” zhvillua beteja (me të njëjtin emër) rrallë dhe subashëve.Tashmë me Moisiun e Dibrës dhe shokëve te tij në formën e kryqit. Të gjitha këto Urrejtja ndaj pushtuesëve nga Skënderbeu kundër ushtrisë emërtimin has- pra kjo formë në Stamboll dhe hedhja e trupave u realizuan në kishën e Shëngjergjit osmanë nga Arbërit ku edhe sot turke të komanduar nga Ali Pasha, pronësie nuk ishte e njohur vetëm të tyre të bëra copë- copë qenve më në Sukë të Çidhnës. Ende sot fisi ruhet toponimi si fusha e Arbërit në më 29 qershor 1444. I gjithë në shqipëri por edhe në shtetet e 1465. Po ashtu tmerri ne luginën e Prifti ekziston në këto troje në fshatin Çidhën(f.Ban) u forcua në populli i Çidhnës e Dibrës luftuan tjera . Me këtë duam të sqarojmë Drinit nga Mehmeti II me therjen Sinë. Nga thëniet e familjareve shekuj derisa ata arritën të hidhnin me trimëri pushtuesin e zaptuesit se bindja jonë mbështet në fakte sic e gjithe banorëve të Çidhnës ( mbi së Kastriotëve vlen te theksojme poshtë zgjedhën e huaj. Ata ishin të osmanllinj. Ende sot ruhen të gjalla është emërtimin ‘’has’’ në dhënien 8.000 veta). se prifti ka qene i dërguari nga bashkuar myslimanë e të krishterë emërtimet, toponimet e zhvillimit feudalëve të kësaj prone që quhej Pushtuesit me zjarr e me hekur autoritetet e ligjshme, kohe kjo dhe në urrejtjen dhe në kundërshtimin të betejës si: Kastriot, Fusha e “has” pronë feudale (feud), në donin të mposhtnin Çidhnën, lufta pse ishin nën sundimin e osmaneve e regjimit të huaj shtypës, kjo Kastriotit ose Fusha e Thatë, Kalaja rastin konkret formohet bindja jonë më e rreptë u zhvilluar në luginë kishat ekzistonin ne Çidhen dhe në urrejte i ka rrënjët thellë në natyrën e Gjonit, Kroi i Kastriotit, Kroi i se haset u janë dhënë familjes së e Drinit të Zi, në Kastriot, Ferra vende të tjera me fanatizëm. Në e panënshtruar në arbërve kundër Skënderbeut, Thana e Skënderbeut, Kastrioteve si feudalë të mëdhenj e Pashës, përfshirë Arras, Sinë e këtë vend sot gjenden rrënojat te çdo lloj shtypje shfrytëzimi kundër Guri i kalit të Skënderbeut etj të disa krahinave. Siç kemi thënë krejt krahinën. Kulmi i luftimeve Kroi i Kishës . kujtodo që cënonte truallin, lirinë e Dëshiroj të sqaroj diçka më më lart se Kastriotët kishin lindur në ishte ngjitja në malin e kodrinën Ushtria e tërbuar nga humbjet u tyre. Shqiptarët ndër breza e shekuj shumë rreth vendit të betejës pse Çidhën dhe si ndërtues e zotërues Sukës, nga ku mali mori emrin ngjit nga Hasi i Thatë, kaloi Drinin kanë treguar se janë të vendosur që pikërisht ky shesh luftimi ka marrë të kalave e të disa ndërtimeve si në sukullnajt (nga lutrat e ndeshjet e e Zi, drejt tokës së mbështetur të jetojnë të lirë e me nder, ose të emërtime të ndryshme, pse herë- Sinë e Kastriot si dhe Hasi, Hostushi vendasve trup me trup me armiqtë, në Thekanush, një kodër kjo që vdisnin të gjithë për atdhe. Betejat herë banorët e kanë emertuar e prona të tjera më të vogla të që rrokulliseshin nga ky mal për të ka marrë emrin nga dyluftimet e e ushtrisë shqiptare të udhehequra nr. Maj 2012 - 17 73

Në foto: Myftiu i Dibrës Ahmet Çaushi dhe historiani arsim Moisi Murra nga luftëtari, strategu, takticienti që t’merroi gjithe Mbretërinë Osmane Kontributi i fesë Islame dhe u njohën dhe jehuan në çdo vend të Europës . Të shumtë janë autorët, historianët, poetët në Europë e më muslimanëve në arsimin gjere që kanë shkruar për figurën e madhe GJERGJ KASTRIOTIN. Nder vite e shekuj me radhë, gjeneralë dhe çështjen kombëtare e klasikët botëror kanë folur për luftrat e gjata të ushtrisë shqiptare, (Vijon nga faqja 9) bra – drejtori i parë i Medresesë së për vetmohimin e kalorsëve dhe të Tiranës; Hafiz Sherif Palikuqi; Hafiz mbarë popullit shqiptar dhe fitoret e Teksti mësimor “Edukata fetare Sabri Dibrani; Haxhi Faik Vildan njëpasnjëshme të Skënderbeut . dhe morale”, materialet në fushën Dibra; Hafiz Maliq Tanushi; Hoxhë • Karl Marksi ka thënë se luftërat e arbërve me Skënderbeun në krye e gjeografisë, historisë, filozofisë Ramadan Kola; Hoxhë Budini; nuk ishin vetëm për mbrojtjen e dhe etnografisë, monografitë e Hoxhë Bajram Buci; Hafiz Zabit Shqipërisë. Ato ishin një goditje atdhetarëve dibranë, tregojnë Kodra etj. kundër të vetmit shtet më të formimin e gjithanshëm si teolog, Periudha e dytë, për shkak të Ky grup medresistësh, ndonëse Islame. Falë punës së tyre u hap vërtetë ushtarak të mesjetës, i cili dijetar e edukator. rrethanave historike të krijuara, i vogël krahasuar me numrin e dhe funksionoi medreseja e parë i kundërvihej zhvillimit historik që Përfaqësuesi i Drejtorisë Ar- e shfaq indirekt kontributin e arsimtarëve, nuk la pëllëmbë të në qytetin e Peshkopisë. po lindte dhe përparimit botëror. simore Rajonale Dibër Blerim kuadrove në karrierë të fesë islame tokës dibrane pa shkelur. Përmes Ajo që bashkon brezat e me- • Studjuesi K.Amantos, thotë: “Pak Lazimi referoi materialin me temë në arsimin dibran. Është një grup sakrificash, provokimesh, lëvizjes dresistëve është koncepti islam popuj, luftuan njesoj, trimërisht dhe “Kontributi i medresistëve në zhvil- prej 15 medresistësh të arsimuar në këmbë në rrugë të gjata, në shi i tyre për arsimin. Sipas tyre me këmbëngulje sa shqiptarët” limin e arsimit dibran”. Ky kontribut në Medresenë e Tiranës (qysh e borë apo të nxehtë, kontributi dhe shkollimi duhet të përfshijë di- 1. Shqiptaro-amerikani i shtrihet në dy periudha kohore: prej vitit 1923 deri në 1964). Pak vlerat e tyre u njohën gjithandej, sa turitë shkencore dhe ato fetare e mirenjohur Joseph Dio Guardi periudhën e Rilindjes Kombëtare ose aspak prej tyre mundën të në Peshkopi, aq edhe në fshatrat edukative. Hoxhë Seid Najdeni, (stërgjyshi i tij ishte njëri nga 3000 dhe periudhën 1960 – 2010. ushtronin për pak kohë detyrën e Sllovës, Selishtës, Kastriotit e afro 110 vjet më parëshkruante: kalorësit e Skenderbeut qe la ne Është mjaft interesant fakti që gjatë e predikuesit fetar. Vendosja e Çidhnës, Reçit e Dardhës, Kalasë “Sot, për neve asht bamë farz Napoli 1461, në kohën e Mbretit Lëvizjes së Rilindjes Kombëtare, regjimit komunist kufizoi gradu- së Dodës, Maqellarës, Bulqizës e, (detyrë), një orë e ma parë, t’i Alfons). Ai shkruan “Skenderbeu shumica e shkollave të para në alisht, deri në eliminimin e plotë edhe jashtë Dibrës. Ata shërbyen bijem mbrapa ditunisë-mendes, ta shok me të mëdhenjtë e më të gjuhën shqipe në trevat e Dibrës u juridik, rolin e fesë në shoqërinë në të gjitha nivelet e arsimit pa- mësojmë bashkë me dituni të fesë. medhejnjve” hapën nga hoxhallarët e shehlerët. shqiptare. Brezat e medresistëve të rauniversitar: në fillore, 8-vjeçare Me këtë dituni, edhe ditunij e fesë 2. Shkrimtari i madh Amerikan Ndërsa xhamitë dhe teqet shërbyen arsimuar në Medresenë e Tiranës, e arsimin e mesëm. Halim Shehu, jeton. Nuk asht kjo dituni kundra H. Lonofellow, i cili i mrekulluar si vende të begata për përhapjen e në pamundësi për t’i shërbyer fesë, Hifzi Shehu, Muhamet Xhem- fesë, si e xhexhim (dëgjojmë) nga leximi i poemës epike per diturisë dhe për kuvendet popul- iu drejtuan profesioneve të ndry- bulla, Ahmet Çaushi, Ali Hoxha e si e shofim me sy të dhëmb- Skenderbeun, i bën një përshkrim lore për çështjen kombëtare. Këtë shme, apo niveleve të ndryshme dhe Mahmud Xhembulla kanë shme pi disa njerëz të verburë. të gjallë kthimit të Skënderbeut në fakt mjaft domethënës e konstaton të arsimimit. Liman Deshati, Femi ushtruar edhe detyra drejtuese në Kjo tufë njerëz quhen armikë të Krujë me vargjet: dhe e thekson dr. Musa Kraja në Xhepa, Ramadan Hoxha, Halim institucionet arsimore, si inspek- mëmëdhesë e të fesë.”Mësimi që “Nga kështjella shpejt ka rënë studimin e tij: “Për periudhën e Shehu, Hivzi Shehu, Muhamet tor në Seksionin e Arsimit dhe vjen prej tyre është se përparimi Flamuri me gjysëm hënë. Rilindjes masa e mësuesve dibranë Xhembulla, Ahmet Çaushi, Ali Kulturës,anëtarë ekipesh kontrolli, i kombit varet nga edukimi ideor Edhe populli shikon, ka patur tre tipare themelore. Së Hoxha, Hamit Hoxha, Habe Shehu, si drejtor, apo zv/drejtor të shkol- dhe ndiesor i individëve të atij Që në vend të tij Valon, pari, mësuesit dibranë kanë qenë Maliq Ganija, Faik Shehu, Mahmut lave ku kanë punuar. Halim Shehu kombi.Lartësimi i kombit varet nga Flamur’I Skënderit n’erë veprimtarë shumë aktivë për çësht- Xhembulla, Uke Shehu dhe Rahim e shtriu aktivitetin e tij edhe në shpirti dhe vetëdija me të cilat ne Shkabë e zezë me dy krerë…… jet sociale e sidomos për çështje Shehu punuan si mësues në shkol- fushën e mbledhjes së folklorit do të mund t’i pajisim brezat e rinj, 3. Gjenerali Anglez James Wolfe, kombëtare. Së dyti, në pjesën dër- lat e Dibrës dhe më gjerë. Ndjesitë dhe të fakteve historike. Hivzi nga arsimi dhe edukata që ato do ndër të tjera shkruante “Skenderbeu rmuese kanë qenë klerikë dhe më- e tyre për dije, punë, bashkëjetesë Shehu qe mësuesi i parë i shkollës të marrin. u’a kalonte të gjithë oficerëve të sues njëkohësisht. Së treti, ato më paqësore, dashuri e përgjegjshmëri Shumbat. Dhe më tej, puna e tyre Aktiviteti fitoi ritëm dhe ngjyra lashtë dhe modern në udhëheqjen të shquarit janë marrë edhe me kri- ndaj atdheut, popullit e njerëzimit e ndërgjegjshme, e palodhur dhe emocionale me interpretimin e e një ushtrie të vogël mbrojtëse” jimin e abetareve shqipe e teksteve ishin dy herë më të mëdha se te të me rezultate të larta, është vlerë- pjesëve nga krijimtaria e poetit 4. Kurse historian Hedmund shkollore, me një theks të veçantë tjerët. Këto vlera të edukimit të me- suar edhe me tituj të shumtë nderi të kombit Naim Frashëri dhe nga Gibbon me veprën e tij ”Tatpjeta edukativ...”Guri i parë i çmuar në dresistëve i njohu, në heshtje apo nga Ministria e Arsimit, Kuvendi Haki Sharofi. dhe rënia e Perandorisë Romake’’, gjerdanin e artë të arsimit dibran nën zë, edhe shoqëria. Të gjithë me- Popullor dhe Presidenti i Repub- Në fund të aktivitetit Bashkia shkruan:. Princi shqiptar radhitet është veprimtari i shquar i Lëvizjes dresistët janë dalluar për angazhim likës. Halim Shehu “Mësuesi Peshkopi i dhuroi myftiut Ahmet përkrah emrave të Lekës së Madh së Rilindjes sonë Kombëtare, Said të plotë në procesin mësimor. Kanë Dalluar”;Hifzi Shehu “Mësues i Çaushi “Çertifikatën e Mirënjohjes” dhe të Pirros’’ Najdeni.Të tjerë gurë të çmuar ndërtuar marrëdhënie të mira me Dalluar”, medalja “Naim Frashëri”; për kontributin që Myftinia Dibër 5. Ndërsa Lordi Bajroni në ishin Haki Sharofi – edukatori, që kolegët, me nxënësit, me prindërit Muhamet Xhembulla “Mësues i ka dhënë në zhvillimet shoqërore poemën e tij “Shtegtimet e “Cajld ndoshta sot i mungon arsimit tonë; dhe me popullin në përgjithësi. Ku Dalluar”, medaljen “Naim Frashëri” e kombëtare. Ndërsa Drejtoria Ar- Haroldit” shprehet: Hafiz Sherif Langu; Hoxhë Hasan kanë punuar mësuesit medresistë, O Shqipëri ku lindi Iskanderi, dhe urdhëri “Naim Frashëri” i klasit simore Rajonale Dibër shpërndau Moglica - për të cilin në Enciklope- kujtime të mira kanë lënë. Në sytë II dhe III; Ahmet Çaushi dy herë “Çertifikatë Mirënjohje” për 15 Kënge e rinisë, fener i të artëve, dinë Turke shkruhej: “Stambolli, e nxënësve dhe shoqërisë kanë Shqipëri! O Mëmë e rreptë distinktivi “Mësues i dalluar” dhe medresistët që punuan në arsim në nëpërmjet Hasan Moglicës, i ka qenë shembulli i mirë. Kanë qenë medalja “Naim Frashëri”. Në vitet vitet 1960 – 2010, duke shprehur burrash t’egër !” dhënë arnautllëkut mësuesin e të thjeshtë dhe jeta e tyre ka qenë 6. Kronisti turk i shek, XV Ibn ’90, disa prej medresistëve patën institucionalisht nderimin për shër- fesë Islame.”; Sheh Sula i Zerqanit e ngopur me normat më të mira të fatin e caktuar nga Zoti që të an- bimin e tyre të çmuar prej gjysëm Kemal, “Ata janë Tigra kthetër fortë (Sulejman Shehu); Hafiz Ismet Di- moralit njerëzor. dhe luftëtarë që luftonin edhe me gazhoheshin edhe në jetën fetare shekulli në arsimin dibran. retë që kalonin sipër tyre” luftëtarët shqiptarë janë legjendarë”… 7. Kurse Volteri me penën e tij të hidhur konstatonte jo pa ironi se, sikur perandorët bizantinë të ishin si Skënderbeu, perandoria e tyre do të kishte qëndruar më këmbë. (bot. “Syri i mesdheut” tetor 2002) Me rastin e 100 vjetorit te shtetit shqiptar do të dëshironim që ky material të ndikoj tek Akademia Shqipare, shteti ynë, qeveria, që të sensibilizoheshin për të bërë më shumë kërkime arkeologjike në Çidhën e në Dibër. Atje ndodhen me dhjetra e qindra rrënoja me shëmbuj të gjallë të historisë që kanë qenë pika vrojtimi, qytete e qyteza. Vetë Dibra, Çidhna e Nëntë Malet- janë kala natyrore, të përdorura me mjeshtëri nga të parët tanë që në lashtësi. 18 - Maj 2012 nr. 73 Dibra e Madhe arenë takimesh mbarëkombëtare veprimtari

Ditën Botërore të Shëndetësisë mjekët shqiptarë nga Maqedonia, Shqipëria dhe Kosova e shënuan në Dibër të Madhe Të përkushtuar në shërimin e sëmundjeve Nga: Rexhep TORTE “Unë e përfaqësoj Xhemali Mehazi, drejtor i Fondit favor të mbrojtjes së profesionit të të Shëndetësisë së Maqedonisë, mjekut . ërkundër zhvillimit të dobët Fondin e Shëndetësisë së duke përshëndetur të pranishmit, Shoqata në mënyrë aktive ekonomik, papunësisë dhe Maqedonisë, institucionin theksoi se, “ Kam nderin e kënaqës- nëpërmjet Kryesisë Qendrore, Pmërgimit, dibranët janë duke që për herë të parë ka inë që tu përshëndes në këtë ditë Kryesive të Degëve, Kuvendit Qen- e ruajtur imazhin e qytetit të tyre udhëheqës një shqiptar. të madhe të shëndetësisë. Ju drejto- dror dhe Kuvendit të Degëve, do nëpërmjet takimeve me karakter hem juve që e keni këtë profesion të mbrojë interesin e anëtarëve të historik, kulturor e shkencor. Ju premtoj që në të aq human e me përgjegjësi. Unë vet, etikën dhe moralin në shënde- Shoqata e Mjekëve Shqiptarë ardhmen të ketë një përfaqësoj Fondin e Shëndetësisë tësi në funksion të profesionalizmit në Maqedoni, 7 Prillin - Ditën shpërndarje të mjeteve të Maqedonisë, institucion që për dhe shkencës. Si shoqatë kemi Botërore të Shëndetësisë e shënoi here të parë ka udhëheqës një shq- përcjellë dukuritë e ndryshme në në restorantin “Uraniku” në Dibër në mënyrë proporcionale iptar, dhe ju premtoj se do të punoj legjislativin shtetëror në sferën e të Madhe, pjesë e kompleksit të me një përfaqësim të drejt e me korrektësi me të gjitha shëndetësisë dhe kemi reaguar Banjave të Dibrës- Capa, në praninë drejtë. Përkundër krizës institucionet ku punoni ju, që në të në mënyrë adekuate ndaj fenom- e afër 400 mjekëve shqiptarë nga ardhmen të ketë një shpërndarje të eneve të ndryshme, si në rastin me Maqedonia Shqipëria dhe Kosova. ekonomike dhe përkundër mjeteve në mënyrë proporcionale ndryshimet e fundit në Ligjin për Dr.Spc. Baki Alili, drejtor i asaj që buxheti është në dhe me një përfaqësim të drejtë, me mbrojtjen shëndetësore. Si Shoqatë Spitalit të Përgjithshëm në Dibër nivelin e njëjtë si në vitin qëllim që të rritet cilësia e shërbi- kemi për detyrë të organizojmë në të Madhe, para të pranishmëve, u meve. Nga dita e parë që e mora mënyrë të vazhdueshme aktivitete shpreh se, “Mirë se keni ardhur në Xhemali Mehazi e kaluar, të gjitha këto këtë detyrë, u përqendrova në bux- profesionale dhe shkencore me Dibër të Madhe, në Dibrën e Nëntë institucione do të kenë hetin dhe shpërndarjen e mjeteve ligjërata të ndryshme në nivel të de- Maleve, në Dibrën e heroizmit, Argëtim Fida, kryetar i Komunës rritje të buxhetit të tyre drejt institucioneve Tuaja. Ju ga- gëve, kongrese, takime profesion- të urtësisë e bujarisë, në Dibrën së Dibrës së Madhe, shtoi se, “Ju rantoj juve në institucionet publike ale, akademi solemne dhe vizita e mikpritjes dhe të zemërbardhë- dëshiroj të kaloni çaste sa më të varësisht nga puna dhe që menaxhoni, se përkundër krizës shkencore në nivele të ndryshme, e sisë. Dibra e Kuvendeve të rëndë- këndshme në ambientet dhe në shërbimet që i japin”, tha ekonomike dhe përkundër asaj që tërë kjo në funksion të ngritjes pro- sishme mbarëkombëtare është edhe shërbimet e Banjave të Dibrës – në fjalën e tij Xhemali buxheti është në nivelin e njëjtë si fesionale dhe shkencore. Revistën themeluese e Shoqatës së Mjekëve Capa. Si kryetar komune më takon në vitin e kaluar, të gjitha këto insti- shkencore profesionale “Medicus” Shqiptarë në Maqedoni, sepse kjo të flas disa fjalë për zhvillimin Mehazi. tucione publike do të kenë rritje të do të vazhdojmë ta botojmë dy herë shoqatë u themelua në muajin ekonomik të komunës lidhur me buxhetit të tyre, varësisht nga puna në vit, por në rast se interesi për Prill të vitit 1995 në ambientet e impaktin ekonomik të pushtetit ven- edhe kjo shoqatë dhe gjithmonë ju dhe shërbimet që i japin”. botim është edhe më i madh, do të Banjave të Dibrës së Madhe. Ne dor me Banjat e Dibrës - Capa. Ju mirëpresim me dyer të hapura në Doc.dr. Nevzat Elezi, kryetar botohet edhe më shpesh. Shoqata mjekët shqiptarë nga Maqedonia, si mjekë jeni të lidhur drejtpërdrejt këtë kompleks banjor. Ky kompleks i Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë ka për detyrë nëpërmjet degëve të Shqipëria e Kosova, jemi mbledhur me shfrytëzimin e këtij potenciali të me 170 të punësuar është shtylla ne Maqedoni, duke përshëndetur veta të mbajë regjistrin e anëtarëve sot për ta shënuar sëbashku 7 Pril- ujërave termominerale. Fati e do që kryesore e ekonomisë së Dibrës me të pranishmit deklaroi se, “Është të vet, të mbajë regjistrin e mjekëve lin -Ditën Botërore të Shëndetësisë, këto banja termominerale të jenë nga synim që numri i të punësuarve të nderi im që në ditën ndërkombëtare të porsadiplomuar si dhe të kujde- ditën e profesionit më fisnik, ditën më cilësoret në Maqedoni dhe në shtohet gjer më 300 të punësuar. të shëndetësisë, më 7 prill, para set për ta nëpërmjet dhomës së e përpjekjeve tona kur njeriu lufton rajon. Së shpejti do të nisin punimet e Me një personel mjekësor prej jush të prezantoj detyrat, obligimet, mjekëve në marrjen e licencës për me sëmundjen dhe vdekjen. Kulmi ndërtimit të një kompleksi të ri banjor 5 specialistësh dhe një mjek të aktivitetet e Shoqatës së Mjekve punë dhe mbrojtjen e anëtarëve të i gëzimit e lumturisë sonë arrihet në me çka do të rriten edhe më shumë përgjithshëm, ndërsa numri kom- Shqiptarë në Maqedoni . vet para dhomës së lartë përmen- çastet kur gjendemi pranë njerëzve cilësia e kushtet që do tu ofrohen plet i personelit mjekësor arrin Shoqata e Mjekëve Shqiptarë në dur. Anëtarët e shoqatës duhet të të sëmurë, dhe kur me sakrificën pacientëve. I ftoj pacientët Tuaj ta në 80. Tani në Banjën e Banishtit Maqedoni, do të realizojë qëllimet, pajisen me librezë anëtarësie dhe tonë ndihmën e Zotit, ua ëmbël- shfrytëzojnë këtë shërbim cilësor me ndërtimin e objektit të ri do të detyrat, obligimet dhe të drejtat që rregullisht të paguajnë anëtarësinë”, sojmë apo shërojmë sëmundjen. që ofron Dibra e Madhe me banjat bëjmë edhe punëme të reja. Kemi dalin nga ligjet dhe kushtetuta, do tha në fund Nevzat Elezi. Më lejoni që në emrin tim dhe e saj. Falënderoj pronarin e banjave bërë edhe punësime të reja. Ujin që të mbrojë të drejtat e stafit të vet, Me këtë rast mjekëve të dalluar Tuajin, t’i përshëndes të gjithë ata që për disa vite është nikoqir dhe na e ka dhënë Zoti ne mundohemi të anëtarësisë së vet, do të mbrojë me punën dhe angazhimin e tyre që nuk patën mundësinë të jenë sot shtron tavolinat për festën tonë”. ta materializojmë dhe të shkojmë vlerat etike dhe profesionale, do të iu dorëzuan mirënjohje. në mesin tonë. Mexhit Capa, pronar i Banjave në investime dhe punësime të reja. bëjë përmirësimin e shërbimeve Kjo mbrëmje u shoqërua me një Përshëndes edhe z. Mexhit të Dibrës së Madhe tha se, “Mirë Duke ju patur përkrah edhe juve mjeksore në interes të pacientit, darkë me muzikë, këngë e valle, Capa, pronarin e Banjave të Dibrës, se erdhët në objektin e Banjave si mjekë shpresojmë që pacientët do të përcjell marrdhëniet e per- në të cilën njerëzit e bluzave tona i cili është edhe sponsorizues i këtij të Dibrës – Capa, Ndjej kënaqësi t’i orientoni në Banjat e Dibrës ku sonelit shëndetësorë me pushtetin të bardha kaluan çaste të gëzimi të takimi”. që në këto banja është themeluar ofrohen kushte maksimale”. dhe me qytetarët, e gjithë kjo në paharruara.

Ka ndodhur nje ngjarje? Keni ndonje shqetesim

per te ndare me komunitetin?

Keni ndonje propozim per zhvillimin e zones suaj?

Doni te informoni komunitetin rreth jush per dicka qe ju intereson atyre?

Shkruani në gazetë! Bashkëpuno edhe ti! < [email protected] > nr. Maj 2012 - 19 73

Pjesë nga libri i pabotuar shënime i autorit “Shënime në çadër” Një pasdite në pyllin e Mështeknave

Nga: Vesel HOXHA*

shte pranverë e vitit 1978. Bazën e sektorit të ri të Ekipit Gjeologjik Itë Hekurit (me nofkën “pa ni- kel”), me disa lloje çadrash italiane dhe kineze, tashmë e kishim ngritur në një qoshe lindore të Pyllit me Mështekna, në kodrën e Kijavecit, pak metra larg lapidarit të heroit të popullit Hajdar Dushi dhe, dhjetëra metra në jug të shkollës 8 vjeçare të fshatit Ploshtan, në Kalanë e Dodës. Lik Skarra, nga fshati Shumbat, përgjegjës për organizimin dhe kryerjen e punimeve minerare dhe zjarrmëtar i ekipit, na ndihmoj për Pamje e Pyllit të Mështeknave në Kodrën e Kijavecit. Pranë fshatit Ploshtan, Komuna e Kalas se Dodës Këtu ka qenë baza e ekipit në vitin 1978. të na lejuar të vendosnim çadrat në atë vend të bukur dhe panoramik. ozitet të madh. Ato përcilleshin në të konsiderueshme dhe për të cilat kam fjetur e kam parë shumë ëndrra Pra me Xha Basriun kishim disa Ai kishte njohje të shumta në atë popull me një jehonë të madhe, e në kemi shumë nevojë. Menjëherë më gjatë rinisë time, për dy vite me njohje e lidhje të tërthorta, por këto krahinë dhe kësisoj na mundësonte disa raste, duke zmadhuar dhe zbu- vajti mendja tek ish Instituti i Naftës radhë. Në një ndër ato takime të nuk do mjaftonin që atë ta mbaja shumë lehtësira organizative gjatë kuruar realitetin më shumë se duhet. dhe Gazit në Fier, për ngritjen e të atyre pasditeve të paharruara dhe të mend aq shumë dhe të ngelej gjatë ngritjes së bazave të punës në ato Kërkimet minerale në një zonë, cilit u investua për 40 vite rresht. pa kthyeshme, do të veçoja bisedën në memorien time. Ku ta dija unë se vise, ku për hir të së vërtetës, ato kudo qoftë ajo, në atë kohë përbënin Mendja më vajti edhe tek studimet më Zotni Basri Litën (ndjesë pastë). pas atij takimi të zakonshëm mar- çdo vit i ndërronin në përshtatje një ngjarje më rëndësi dhe, priteshin e shumta e komplekse që janë Kush ishte Basri Lita. Kush ishte ky rëdhëniet e mia me Xha Basriun do me rezultatet e punës, gjersa më me shumë interes rezultatet e studi- realizuar ndër vite në këtë sektorë njeri i thjeshtë, pa ndonjë shkollë të të ishin më të forta se kurrë. Thonë në fund vendosëm se ku do të meve dhe kërkimeve gjeologjike. në të gjithë territorin, bile edhe në madhe, si shumë e shumë fshatarë të se muhabeti i sinqertë është më i ngrihej baza e sektorit, nga ku do të Kjo ndodhte, jo vetëm me gjeologët territorin e Dibrës, nga Okshtuni e asaj krahine malore trime e fisnike, ëmbël se mjalti. ndiqeshin e realizoheshin shpimet që ishin drejtpërdrejt të interesuar gjerë në Veleshicën e Korabit, për por që, më bëri atë përshtypje të dhe punimet e tjera minerare të kër- për to dhe për të cilën paguheshin, perspektivën naftë e gaz mbajtëse. madhe e pozitive që, pas kaq e kaq *** kim-zbulimit. Kështu e ka gjeologjia por, dhe me popullatën e krahinës Shpresoj të jenë konsultuar edhe vitesh ta risjellë atë në vëmendjen Ishte ditë e shtunë. Unë nuk gjatë fazës së kërkimeve në fillimet e drejtuesit lokalë. Kjo gjë nuk ishte me specialistët tanë, me ato më të e kujtimeve të mia. Siç e ceka dhe kisha shkuar në shtëpi si fundjavë e saj. Gjersa të “ngulet” në një e rastit. Aty ku gjeologjia kishte mirët, qe jetojnë akoma (në pension më sipër, Lik Skarra, në anën orga- që ishte. Kjo dhe falë faktit se kishim vend, ajo duhet të ndërroj shumë rezultate, mundësitë e zhvillimit apo në marrëdhënie pune) dhe që nizative, defakto ishte përgjegjës i shume punë për të bërë. Kishim baza. Nuk bëhej fjalë për baza me dhe përparimit të zonës ishin më të e njohin problematikën shkencore ekipit dhe, nuk kish si të mungonte ngritur ekipin dhe sapo kishim barake druri apo ndërtesa guri, por mëdha dhe garantonin perspektiva në fjalë. Në Institutin e Gjeoshken- në atë pasdite. Ai ishte njeri krah i filluar punimet fushore të kërkimit. baza me çadra. Përveç afërsisë me punësimi, tërhiqnin vëmendjen e cave, Energjisë, Ujit dhe Mjedisit, imi. Së bashku me Ali Bardhin, ishin Asaj rruge të gjatë për në Peshkopi i punën, ato duhej të ishin afër ndonjë shtetit për infrastrukturën në atë pranë UPT, aktualisht ka vetëm një të dy krahët e mi. Aliu mungonte përtoja shumë dhe shpesh, edhe pse burimi natyror uji. Prania e burimit, zonë, duke ndikuar drejtpërdrejt në specialist të kësaj fushe, Prof. asoc. në atë takim. I vëllai i Basri Litës, isha në kulmin e rinisë. Në atë kohë, në shume raste, ishte kushti që për- përmirësimin e gjendjes ekonomike dr. Petraq Naço, i cili ndoshta me të Selimi, kishte për bashkëshorte të veje në Peshkopi (ku kisha familjen caktonte dhe përvalonte mbi arsyet të popullatës, pasi të ardhurat në ko- drejt, herë pas here, kur diskutohet motrën e Likës, Nënë Adivijën, siç dhe qendrën e Ekspeditës) të shtunën e tjera. Që të mos zgjatëm më tej, operativë, sidomos në zonat malore, rreth problemeve të kësaj fushe e pata thirruar unë në atë kohë. pasdite dhe të ktheheshe në bazën Lik Skarra kishte miqësi e njohje në ishin qesharake. Gjeologjia, mendoj jetike për ekonominë, zemërohet Nënë Adivia ishte një grua fisnike, e ekipit të hënën herët në mëngjes, atë nahije dhe na lehtësonte shumë se është ndër shkencat dobiprurëse në ndonjë rast duke thënë se, në e cila na ka pritur e na ka përcjellur ishte një sakrificë e madhe fizike. punë. Kishte një motër, Adivien, për shoqërinë njerëzore, jo vetëm aspektin shkencor, nuk po pyeten natën e ditën, me Likën e pa Likën, Në shumicën e rasteve shkonim të martuar në fisin Lite, në lagjen për faktin se pasuritë minerale të si e sa duhet specialistët tanë më të ne punonjësve të gjeologjisë, pa një herë në muaj, duke mbledhur Dode të Ploshtanit dhe po ashtu, pa nëntokës i bënë të njohura, “i zg- ditur e më me eksperiencë, duke u ju prishur qefi asnjëherë dhe pa u pushimet e të dielave. Duhej të dalë nga krahina e Lumës, ai kishte jon nga gjumi miliona vjeçar”, i shprehur në shumë raste dhe për mërzitur prej nesh. Në të shumtën ecje shtatë orë në këmbë nga baza marrë dhe bashkëshorten në një kthen në pasuri të prekshme dhe probleme të tjera për të cilat ai e rasteve, kur për ndonjë arsye na e ekipit për në Peshkopi, kurse fshat kufitar me Kalanë e Dodës, në të mundshme për tu shfrytëzuar, ndjen dhimbje. vononte buka për punonjësit, neve nga zona e punimeve ndoshta dhe fisin Tota, në Gjegje, komshije me por, është dobiprurëse edhe në zgjidhjen e kishim aty, ku derën e dhjetë orë, pa llogaritur pushimet fshatrat Vasie dhe Matranxh, por ad- kuptimin e hapjes së fronteve të *** kishim të hapur, në derën bujare të apo ndalesat e rrugës. Drejtuesit ministrativisht në rrethin e Kukësit, reja të punësimit për shumë fusha Nejse, lë te futemi aty ku ishim, nënë Adivies. Vëlla kishte Likën, por lodheshin në sendilen e veturës kur në Kooperativën Bujqësore të Bush- të ndryshme, si ato të minierave, në Pyllin e Mështeknave, në atë pyll edhe neve më të rinjve na respek- vinin e na shikonin rrallë e rrallë, tricës. Ishim shumë të rinj asokohe pasurimit të mineraleve, transportit, të bukur e magjeps, në atë pyll ku tonte si fëmijët e saj, si Nexhipin, një ose dy herë në vit, kurse ne, dhe një ndihmë e tillë ishte jo vetëm inxhinierisë mekanike dhe elektrike, i cili do të ishte disa vite më vonë, duhej ta bënim atë të shkretë rruge e nevojshme por në shumë raste tregtisë etj.. Kjo mendoj ka qenë një “Ju vendosët këtu çadrat, pjesëtar dhe një ndër punëtorët në këmbë, sa herë e lypte nevoja e edhe e domosdoshme. Shumë gjëra ndër arsyet kryesore, që në kohën e e dalluar të ekipit të Hekurit të punëve të përditshme, që nga sigu- njeriu i mëson në shkollë, por ka monizmit, kërkimet dhe zbulimet shtëpinë tuaj të punës, Ploshtanit, në sektorin minerar dhe rimi i ushqimit të punëtorëve e deri dhe shumë e shumë gjëra të tjera që gjeologjike kanë patur një përparësi midis nesh, në trojet tona, atë të shpimeve. Shpesh më thoshte tek “hekurat” e sondave dhe shtyllat nuk t’i mëson ajo, ato ti mëson jeta dhe një vlerësim shumë të madh, afër lagjes tonë. Ju u bëtë Nënë Adivia, inxhinier, puno shumë e galerive. Shkencë dhe organizim, dhe puna e madhe e përditshme në si për mineralet e ngurtë ashtu dhe se ke një baba të mirë dhe duhet ta na kërkoheshin të dyja bashkë dhe terren, punimet fushore, siç u themi për hidrokarburet e lëndët djegëse. komshinj me ne. Dhe nderosh. Mirë mirë i thoja, por në s’bëhej fjalë ti ndaje. Makina të vogla rëndom ne gjeologët. Në atë kohë puna e gjeologëve ne, ashtu duhet dhe na ato vite rinie, nuk e kuptoja peshën pothuaj nuk lëviznin. Edhe kamionët vlerësohej si paraprirëse e industrial- takon t’u trajtojmë e të e atyre fjalëve. Nënë Adivia ishte ishin një rastësi e madhe. Kurse sot, *** izimit socialist të vendit. Investimet nga fisi Skarre i Shumbatit, fshat që është e pa imagjinueshme, tek e Pasditeve në bazën e ekipit në që bëheshin në gjeologji, justi- sillemi me Ju. Unë i dua e ndante përroi i Gramës me fsha- shikon këtë rrugë mes maleve të as- Kijavec, më rastiste shpesh të më fikonin postulatën e kohës për të, njerëzit e punës...”. Fjalët tin tim të lindjes, Blliçen. Nga fisi faltuar dhe me plotë makina nga më vizitonin njerëz të moshave dhe si shkencë me disiplinë të rreptë që e Xha Basriut ishin fjalë Skarre kujtoj me respekt të madh të të ndryshmet, pse jo dhe luksoze, me profesioneve të ndryshme. Me kërkon saktësi të kontrollueshme në ndjerin Uk Skarra, një punëtor hero autobuza e mikrobuza që lëvizin në disa prej tyre kisha njohje dhe çdo veprim e në çdo moment. Kur të mençura. Ishin fjalë të i gjeologjisë. Po ashtu nuk mund çdo orë të ditës. Maksimumi një orë lidhje ndaj më vizitonin jo rrallë po sistemoja këto shënime rastësia mikut për mikun. Ishin fjalë të lë pa përmendur të mirënjohurit udhëtim nga Peshkopia dhe e shikon pasditeve. Disa të tjerë vinin nga bëri të vetën. Po dëgjoja një lajm zemre që të futeshin në Ramadan Skarra, Hafuz Skarra, veten në Kala të Dodës, ku përballë kurioziteti për të mësuar diçka nga TVSH-ja për disa puse nafte zemër. Shtegtimi ishte dhe Nazif Skarra etj. punonjës e kuadro të shfaqen hijerëndë Korabi i Madh, më shumë se çfarë po bëhet, pse që priten të fillojnë të shpohen në të këtij fisi që kanë lënë gjurmë në Masivi Gjipsorë i Veleshicës me janë ngritur këto çadra, dhe pyetja zonën e Shpiragut dhe vende të mbetet një plagë e madhe, këtë sektor të vështirë maleve të “qëndisjet erozionale” të realizuara finale, a do të dalë mineral –siç tjera me perspektivë më në veri një kurbet brenda vendit.... Dibrës e të Matit. Edhe miku im me aq mjeshtëri nga mëma natyrë shpreheshin thjesht ato. Në kohën të Shqipërisë, ku vlera për një pus pasi të tilla janë kushtet doktor Bajram Lita (për të cilin kam dhe Sorokoli që sapo ka hequr kë- e monizmit, punimet gjeologjike shpimi i kalonte 35 milion dol- shkruar shumë kujtime), i kishte të sulën e bardhë dhe ka vënë kësulën që fillonin të kryheshin në një rajon larët. U gëzova shumë. Gjë shumë natyrore në këtë krahinë afërm Xha Basriun dhe Xha Selimin jeshile. të caktuar, ngjallnin interes e kuri- e mirë, thashë me vete, investime malore. (bashkëshortin e Nënë Adivijes). (Vijon në faqen 23) 20 - Maj 2012 nr. 73 retrospektivë

Nga: ABDURAHIM ASHIKU: vite më parë kur unë ende nuk kisha mbaruar shkollën fillore. Livadhet e Më 8 maj 1957 u botua Frangut ku dikur shkonim për piknik shkrimi i parë... ishin mbjellë me mollë. Gjorajca e Pasmari ku dikur kullosnim bagëtitë Ishim ulur në një stol dhe shtriheshin nën piketa e gropa pemësh kundronim dallgët që ngriheshin, frutore. Aty, në atë mjedis të bukur shpërthenin si fishekzjarrë stërkalash ku Drini plak harkon mbi kodra si të të bardha e shuheshin në bregun dojë të hedhë mbi ta lakun për të kapë shtrirë mbi guralecë shumëngjyrësh. kalin e legjendës, pikërisht aty nisi Gjiri i Sarantit i ngjan nallçës së reportazhi im me vijime në kohë e hekurt të kalit të legjendës në hapin e hapësirë për blloqet frutore të Dibrës, parë të shndërrimit nga qenie detare një ndër dobësitë dhe dashuritë e jetës në tokësore. sime. Piketat e “mia” do të vazhdonin Pamjen e gjerbnim si ta kishim në në pranverë të vitit 1960 atje, përballë filxhan tre vetë, sup më sup ngjeshur; Rreth-Kales për të ngritur bllokun më unë, Shpëtimi dhe Eqremi. Ata prej 55 vjet të madh në shkallë republike (madje Librazhdi e unë prej Dibre. Më shkon edhe ballkanike) të arrave, mbi kodrën biseda me ta, më ngroh miqësia e e Kubenit dhe kodrat e rrafshën e tyre. Ravnave të Grevës ku atë pranverë u Sa herë takohemi kam dëshirë të mbollën rreth 100 hektarë vreshta. gërryej në zgafellen e jetës së tyre, jetë Puna e dy viteve në Brezhdan- njerëzish të punës e djersës së kulluar. faqeve të shtypit... Zdojan, lokalitetin e Muhurrit dhe atë Kam shkruar për ta, një libër të tërë të Qendrës më dha mundësinë të njoh kam botuar, “Rrëfimet e komshiut”. zona të gjera në të dy krahët e Drinit, Mbase botoj edhe një të dytë. Tregimet kërkimin, madje nga kjo nisem që do të udhëtoja drejt Tiranës e do të Peshkopia, Dibra...? të njoh fshatrat e Muhurrit, Luznisë e tyre janë si gurrë malesh që rrjedh e ta kërkoj jetën time nëpër faqet e ulesha në bankat e shkollës ushtarake dhe Katër Grykët e Murrës, madje të zbardh gurë. gazetave gjatë tërë këtyre pesëdhjetë e “Skënderbeg”. Biblioteka shumë e Më mirë po them Zdojan- ngjitem edhe në fshatin më të lartë të Kësaj radhe këmbëngulshëm pesë vjetëve. Më mirë se sa ta shohësh pasur do më bënte të zbrisja nga Brezhdani, vendlindja ime, pista e Përtejdrinit, në Bulaç ku do të gjeja kërkuan të lëviz gurin që mbyll veten nëpërmjet shkrimeve të tua, raftet libër pas libri. Por mbi të gjitha parë e jetë-punës sime. Aty linda, rrënjë të të parëve të mi nga ana e zgafellen e jetës time, asaj të lidhur shkrime në kohë dhe hapësirë, nuk nyje të ngushtë me librin do të më aty fillova për herë të parë në jetën nënës, të organizoja në Palpus, kodrën me shtypin, faqeve të gazetave. ka. Këtë ndjenjë e përjetova vrullshëm. lidhte mësuesja e letërsisë, një vajzë time punën. Kthehesha në fshat pas që sheh poshtë Sinën e tutje Luginën e Kërshëria e tyre u zgjua kur unë u Jam unë, është jeta ime, është rritja me horizont të gjerë që ka hyrë në pesë vjetësh, dy vjet shkollimi në Drinit me Korabin kryebardhë, punën thash se këtë vit mbushen 55 vjet nga ime. Mos harro se atëherë isha vetëm kujtesën time me emrin “Penelopa”, Tiranë e tre vjet në Fier. Kthehesha për ngritjen e një lapidari në vendin ku shkrimi im i parë. 16 vjeç, më saktë 16 vjet pa tri ditë. nofkë që ia kishin dhënë nxënësit si specialist, si agronom i mesëm. ra heroina e Popullit Nimete Progonati. Po u përgjigjem pyetjeve të tyre, Po e përcjell shkrimin ashtu si është para meje për shpjegimin e gjallë Isha ndër të parët bij të tij që kisha Mund të them pa asnjë hezitim se ata përgjigje për ta por edhe për të tjerë botuar në mes tre shkrimesh të tjerë në që u bënte heronjve të mitologjisë mbaruar shkollë të mesme. Atë vit në dy vjet kanë qenë vitet kur shkrimet që në jetë i desha dhe i dua. E them faqen 2 të gazetës “Sporti Popullor”... së lashtë greke e romake, heronjve Peshkopi kishin mbaruar shkollën e e mia erdhën duke u pjekur, morën këtë sepse po nuk deshe, po nuk më 8 maj 1957... të Homerit, Sofokliut, Euripidit, mesme pedagogjike pesë vajza, pesë ngjyrat e para të vendlindjes. dashurove, nuk mund të lidhësh as “Në Pojan Aristofanit, Virgjilit ...pjesë të veprave shoqe të miat në klasën e pestë dhe të Shkruaja vazhdimisht gjithnjë me fjalë e as fjali pa le pastaj të hapësh Mëngjes. Nëpër qiell enden disa të të cilëve na detyronte jo vetëm për ti gjashtë. Ishte një ngjarje e madhe për adresë “Zërin e rinisë”. Bëja portrete themele e të ngresh godina miqësie. re të bardha, kurse tek tuk duken disa mësuar përmendësh por edhe si tema kohën, ishte një thyerje e degëve të njerëzish, kronika jetësore, reportazhe re të zeza shiu. Në një mëngjes të hartimesh. pemës të zakoneve të egra për gratë e përshkrime... Shumë skeda në tillë nxënësit e Teknikumit Bujqësor Atje shpirtërisht do të lidhesha edhe dhe vajzat. Thyerje degësh thashë se krahinorin e bibliotekës së Peshkopisë, të Fierit zhvilluan një ekskursion në me shtypin. Më tërhiqnin veçanërisht sa për shkulje rrënjësh nuk bëhej fjalë. vlerë e punës së shkodranit që jeta drejtim të Pojanit. Muzika dhe kënga nxënës të klasave më të larta që A mund ti shkulnin rrënjët e thella të e bëri më dibran se dibranët, falë ushtoi gjatë gjithë rrugës. shkruanin tregime, jepnin edhe lajme obskurantizmit mesjetar pesë vajza përkushtimit dhe dashurisë së tij, TEF Arritëm në rrëzën e kodrës dhe që për veprimtaritë në shkollë, krijime që kapur dorë për dore hidhnin valle KRROQIT, kanë tituj dhe datëshkrime këndej shumë të rinj e të reja vrapuan që i lexoja në gazetat e varura në e këndonin... të mia të viteve 1959-1960-1961. për tu ngjitur sa më parë në majë ku korridoret e shkollës... Moj Sanie motër...oo Po ju tregoj një detaj për të qeshur shumë kohë më parë ishte ndërtuar Fati desh që ta lije atë shkollë, më Hidhe vallen rrotull...oo nga një ndodhi e asaj kohe. Shkrimet i qyteti antik, Apolonia. e mira dhe më e organizuara në atë Se midis atyre pesë vajzave dy bëja mbrëmjeve. Shtrihesha në shtrat, Shkrimi im i parë? Nxënësit, grupe-grupe u shpërndanë, kohë, me një drejtor që më vonë do quheshin Sanie: vija fletoren përpara dhe shkruaja nën disa shkuan për të vizituar kishën dhe të bëhej “Mësues i Popullit” dhe me ...Sanie Zeneli... Sanie Berisha... dritën elektrike. Hidrocentrali verës, Shkrimi im i parë është shkruar zbulimet e bëra, të tjerë luanin futboll, mësues nga më të mirët. Një histori më Kumrie Lahi...Hide Beqiri...Tefta por edhe dimrit, jepte dritë deri në në maj të vitit 1957 dhe është botuar shah, volejboll, etj., kurse amatorët e vete kjo që lidhet me “kooperativat” Cami. orën 11 të natës. Pas kësaj ore uji, sipas më 8 maj të atij viti në gazetën futbollit për të parë ndeshjen midis dhe me “Nëntë mijëshin” e vitit 1956, Ishte koha kur hidheshin themele një marrëveshje fshatçe, kalonte për “Sporti popullor”. Para tre muajsh iu skuadrave të klasë së tretë dhe të dytë kohë e humbur për ta shkruar. të një lloji e ngjyre tjetër... ujitjen e tokave të Zdojanit, kalonte luta Ali Hoxhës, një mikut tim nga që përfundoi me fitoren e së parës Në shtator të vitit 1956 e gjeta Në Zdojan ishte krijuar kooperativa edhe për të vënë në lëvizje gurët e Çidhna e Dibrës që për adresë dite me rezultatin 3:1. Mbas dite u vunë veten nxënës të Teknikumit Bujqësor në mars 1956, në Brezhdan në vitin mullirit të Latifit, Rexhepit apo Maliqit ka Bibliotekën Kombëtare, të kërkojë përballë skuadra e Teknikumit me atë të Fierit, shkolla e dytë e mesme 1957. Në vitin 1958 ishin bashkuar e në kaskadën zbritëse drejt fushave për në koleksionin e “Sportit Popullor”. të fshatit Avaleas. Ndeshja përfundoi bujqësore në Shqipëri e hapur në bërë një. Përpara tyre fshati, Brezhdani ujitje në verë e drejt Drinit në stinët I dhashë si kohë pranverën e vitit me rrjeta të paprekura. vitin 1952, sigurisht pas Teknikumit dhe Zdojani, në vjeshtë të vitit 1955 e tjera. Po shkruaja një reportazh 1957. Mbaja mend mirë që pikërisht Si kaluan një ditë gëzimi dhe hareje Bujqësor të Kavajës, shkolla veterane ishin mbledhur, kishin hapur një kur... dritat u shuan. Isha aq i zhytur në atë pranverë, nxënës i shkollës së nxënësit u nisën për në qytet. e bujqësisë shqiptare. Shkolla ishte kanal, kishin shtrirë një tub çeliku thellë në reportazh sa nuk desha që mesme bujqësore kisha qenë pjesë Koresp.vull. një barakë e gjatë në formën e kllapës dhe u kishin dhënë të treqind shtëpive t’i shtyja fjalët e fjalitë për një ditë e një marshimi nga Fieri në Pojan, A. ASHIKU “ katrore, shkollë e ngrehur mbi kolona e dritë elektrike. Kanali, rezervuari, tjetër. Vazhdova të shkruaj pa parë se marshim disa orë në këmbë mes fushës trarë druri dhe e veshur me karton një tubi i çelikut kalonin një metër larg ku i shtrija fjalët dhe fjalitë. Shkruaja së bukur të Myzeqesë e kodrave që Pas kësaj? gisht të trashë . Njeri konvikt ishte fare themeleve të shtëpisë së prindërve me stilograf. Mbarova, vura pikën rrethojnë perlën e sotme, Apoloninë, pranë shkollës në një ndërtesë, vilë më të mi, mblidhnin ujin dhe e zbrisnin e fundit dhe më zuri gjumi. Kur u në veçanti nga pasuria e pashoqe Më mirë të them diçka “para kësaj”. mirë të them, të sekuestruar nga shteti. poshtë nëpër vreshtin e mbjellë nga ngrita në mëngjes u befasova. Boja e arkeologjike. Asokohe Apolonia ishte Kam pas që kur mësova të shkruaj Po aty ishte edhe mensa, infermieria duart e babait tim shumë e shumë stilografit ishte mbaruar ... Kuptohet e fshehur nën tokë, e mbuluar me e lexoj dashuri për librin. Fshati im dhe të tjerat. Konvikti ishte pak më gjelbërim, e mbuluar me histori e i lindjes Brezhdan-Zdojani ishte larg, në një ndërtesë po të sekuestruar mistere, me kujtime përcjellë brez pas një fshat i madh, më i madhi në të që një rrugicë e ndante nga fusha e brezi. Më kujtohet kisha në kodër, një gjithë Dibrën, fshat me “Oxhak” siç vetme e futbollit ku bëheshin të gjitha kishë e vjetër në mjediset e së cilës dalloheshin dhe emërtoheshin dikur ndeshjet e kohës. Në qendër të Fierit, nuk e di pse ndjeje të ftohtë. Në mes fshatrat e Topalltisë së Dibrës kundrejt rreth e qark sheshit ishte biblioteka, të asaj natyre të qetë, të peizazhit fshatrave të “Nëntë Maleve të Dibrës”. shtëpia e kulturës, spitali, komiteti që të sillte në sy e shpirt fushën dhe Vetëm pesë kilometra nga Peshkopia ekzekutiv. Të parën vura bibliotekën, detin, gjelbërimin me lulet e majit dhe dhe 20-25 kilometra nga Dibra e jo për radhë alfabetike por sepse me kaltërsinë me dallgët e bardha, mu Madhe ai ishte i njohur për historinë të u lidha aq shumë sa nuk mund ta ngjall dëshira të shkruaja. Ishin fjalët e tij, për punën, pastërtinë, paçllëkun përshkruaj. Librat e asaj biblioteke e para por edhe të fundit që shkruaja dhe kulturën e jetesës. Me librin e rrodhën e formuan lumin e dashurisë për atë vend. Mund të pohoj se edhe vërtetë do të lidhesha kur në vjeshtë sime për letërsinë. Nga biblioteka, pas 55 vjetësh në kujtesë kam tërësisht të vitit 1953 do të nisja mësimet në në bllokun tim të kujtimeve ruaj me Apoloninë e asaj dite. Në udhëtimet shkollën shtatëvjeçare të Peshkopisë. dashuri një shënim, i korrikut 1959, e gjata të jetës time nuk jam kthyer Atje do të njihesha edhe me gazetën me shkrimin origjinal të drejtoreshës asnjëherë atje , nuk e kam parë e jetuar “Pionieri”. Një libër dhuratë për Vitin së bibliotekës Urani Verria... Urania Apoloninë e ditëve tona me mrekullitë e Ri si nxënës i mbarë në mësime me më ka ngelë në kujtesën time si njeriu arkeologjike. një titull “Të njohësh botën rreth teje” ideal i punonjësit të bibliotekës. Do Aliu, tepër korrekt, ma solli shkrimin do të bëhej libri im i parë, libër që do të desha të jetë gjallë e ti lexonte tim të parë të fotografuar. E kam në ta lexoja disa herë nga kreu në fund. këto radhë. Në mos, le të krenohen kujtesën kompjuterike mes relikteve Por me librin e vërtetë, do të bijtë, nipërit e mbesat për nënën dhe të jetës. lidhesha e nuk do të shkëputesha tërë gjyshen e tyre... Shkrimi im i parë! Nga ky e nisa jetën time kur në fund të gushtit 1954 nr. Maj 2012 - 21 73 kujtime u dëshpërova. Qesha me vete dhe ia nisa nga e para. Më ndihmoi paksa të mblidhja fjalët e shkruara gërvishtja e penës së stilografit...

Pas shkollës? Dibra, universiteti i madh i jetës sime...

Mora diplomën e agronomit më 16 shkurt të vitit 1966. E mora në një ceremoni të bukur ku ndodheshin Ministri i Bujqësisë Pirro Dodbiba, rektori i Institutit të Lartë Shtetëror të Bujqësisë Gaqo Tashko i madh Në Korab i shkencës shqiptare dhe të tjerë. Pata nderin të flas në emër të të diplomuarve. Ndër të tjera në “Është një joshje e madhe përmbyllje të përshëndetjes thashë: të shkruaj, më thoshte “Mirë u pafshim! Adresa jonë është mali dhe fusha, atje ku mbyllet dhe Mes minatorëve Aristidh Kola në intervistën korret” slogan që do të ma përmendte së madhe deri në Vermosh e Tropojë e Oksfordit, por mbarova edhe një Tentuan ta bëjnë por fati kësaj radhe Jorgji Muzaka si prezantim pas afro që më dha disa muaj para të nxënësve më dha dhe më jep Universitet të dytë, atë të Dibrës”. qe me mua dhe familjen time, u gjetën dyzet vjetësh në një veprimtari në kënaqësinë t’i gjej dhe të më gjejnë Kjo jetë, këto vlera që dalëngadalë para dyersh të mbyllura. ikjes, por, si ka thënë Athinë. Gazeta “Mësuesi” bëri një në komunikimin njerëzor tash edhe u bën gjak e mish i jetës sime ishin në Atëherë vendosa: “Më mirë po iki se reportazh në vend të kryeartikullit Gëte , “Ndërsa arti është përtej oqeaneve. thelb të reportazheve, përshkrimeve, sa t’i lë fëmijët në gjak”. Më 21 korrik shoqëruar me thënien dhe fotografinë 27 prilli i vitit 1968, numri i parë i portreteve, përvojave, studimeve që 1996, me djalin katërmbëdhjetëvjeçar i pafund, jeta është e time. Ishte hera e parë që shkruanin për gazetës “Ushtima e maleve” krijon një në njëzetvjeçarin e shekullit të kaluar për dore kalova legalisht kufirin mua. Fatmirësisht kam disa fotografi të shkurtër.” fushë të madhe ku do të mbillet, hedh bënë vend në “Ushtimën e maleve”, për tu bashkuar me djalin e madh atij çasti të jetës sime, foto nga fotografi rrënjë e degë, do të lulëzojë e japë “Zërin e popullit”, “Bashkimi”, në Salaminë e një vit më vonë, pas i Institutit emri i të cilit për momentin Unë e dua jetën. Prej saj fruta krijimtaria popullore dibrane. Pa “Zërin e rinisë”, “Puna”..., në faqet e një letre në adresë të J. Papandreut më doli nga kujtesa, foto të cilat do ti e harruar “shkollën” e madhe të jetës revistave “Ylli”, “Bujqësia Socialiste”, asokohe zëvendësministër i jashtëm i kam dëshirë të ikë në gjeja edhe pas dy vjetësh në sallonin e time “Zërin e rinisë” gazeta “Ushtima “Shqiptarja e re”...në skenarët Greqisë erdhën gruaja dhe vajza për të ndërtesës së vjetër të Institutit. këmbë, përcjellë nga njerëz e maleve” hyn e bëhet pjesë e jetës televizivë, fotoreportazhet... nisur një jetë tjetër, jetë nga e para... Prej asaj dite jeta dhe pena ime dhe e krijimtarisë publicistike. Esat që i dua... u ngjit për të qëndruar deri në vitin Bashari, kryeredaktori i parë, gazetar Vitet nëntëdhjetë ?... Po në emigracion? 1996 maleve, “Atje ku mbillej dhe me formim të gjithanshëm, ardhur nga korrej...” “Zëri i Popullit” do të na mblidhte Viti 1990 më gjeti redaktor për Emigracioni ishte një tjetër botë. U emërova përgjegjës sektori në për shqiptarët në Athinë që i gjen tërë në një diskutim krijues për emrin e anën ekonomike në gazetën “Ushtima E kishim përjetuar në libra, tregime, Ndërmarrjen Bujqësore të Dibrës. ditën para gotave lokaleve të ngushta gazetës. U bënë disa propozime. Unë e maleve”. Në fund të qershorit 1991 këngë. Vetëm si emigrant do ta ndjeja Fati e solli që të punoja bashkë me duke shitur atdhetarizëm pa blerë e propozova emrin “Ushtima e maleve”, gazeta u mbyll për ti lënë vetes një elegjinë e këngës... “Moj fusha e idhullin tim në pemëtari, njeriun që lexuar një libër të vetëm në gjuhën madje, në numrin e parë të saj pata tjetër gazete me emrin e thjeshtë Korabit, oh e mjera unë...” shkrirë i krijoi me shpirt të paepur dhe me e nënës. nderin të botoja prozën poetike por domethënës “Dibra”. Përgatitëm në tonet e zërit të Liri Rashës dhe në teknikën më të përparuar të kohës Tash kam gjetur një zonjë të vërtetë, “Ushtima e maleve”... numrin e parë, madje bëra edhe fyellin e Myfterim Kupës në ecje rrugës blloqet e mëdhenj frutorë dhe vreshtat ZONJË me germa kapitale që boton Detyra e gazetarit të Agjencisë shkrimin pagëzues që zuri vendin e së kalldrëmtë, të vjetër sa njerëzimi, e Dibrës, me Xhavit Hysën. E bukura me përkushtim e sakrifica gazetën Telegrafike Shqiptare për Dibrën dhe kryeartikullit, shkrimin “Dy Dibra”. ngjitjen Rrafshës së Korabit, shkuljen, ishte se të dy kishim piketuar e kishim “PLUS GAZETA ATHINA”, gazetë e Matin më hapi dritare të tjera njohjeje Gazetën, pjesë e një delegacioni copëtimin, tretjen pas malit rrokullisur marrë pjesë në mbjelljen në mars 1960 cila e mban shpirtin tim të gazetarit e shkrimesh të përditshme, lajme e futbolli, skuadrës “Korabi” e përcolla siç rrokullisen gurët kur shkulen bllokun prej 70 hektarësh të vreshtave në këmbë... kronika që e kalonin gjithnjë numrin në Dibër të Madhe ku për herë të vendit. U bëra si të gjithë të tjerët, varg të Ravnave. E bukura e të bukurave tridhjetë në muaj por më tepër se ato parë u bë një ndeshje midis “Korabit e lot i elegjisë gurëshkulur... ishte se që të vilnim prodhimin e E ardhmja? që jepja ishin ato që merrja. Njoha të Peshkopisë” dhe “Korabit të Dibrës Një makinë shkrimi “Omodoro”, bollshëm na u desh të thërrisnim Matin nga Lena e Kaptina e Martaneshit së Madhe”. dhuratë e mikut tim në emigracion vullnetarë, aksionistë nga qyteti që E tashmja në fillim, e përditshmja. ku buronte Mati në Shkopet, Derjan , Më vonë, për arsye se mbajta Kristo Zharkalliu, sjellë në adresë të siç thoshte me shaka pedagogu im Para një jave isha mes arvanitëve Qafë Shkalle, Ulzë, Komsi... Hyra “majtas” mbeta pa punë. Mbijetova tij nga shoku i tij, dibrani Sohodollas i pemëtarisë, tash kryeagronom i në kërkim të fjalës rrënjëthellë për galerive të minierës së Batrës, zonës për dy vjet me onoraret që merrja Kamber Merdini nga Kanadaja më Ndërmarrjes Bujqësore, Isa Shehu vreshtin dhe verën. Së shpejti do të 5 e Krastë... U njoha me Dibrën nga nga “Zëri i Popullit”, “Koha jonë”, joshi ta vazhdoj rrugën e ndërprerë “punojnë me një dorë” , “Me njërën shkoj në ndonjë ishull. Do të pushoj Llanga në Qafë-Draj, Liqenet e Lurës “Kombi”, “Progresi”... me shkrime ku të gazetarit. Kam shkruar me stilograf, mbushin arkat e me tjetrën gojën” dhe do të punoj një javë të tërë sepse dhe të Kacnisë, bjeshkët e Kallkanit denoncoja shkatërrimin e blloqeve me laps e stilolaps, për të vazhduar më .Ishte me të vërtetë një kënaqësi, gazetari edhe kur pushon punon. Më dhe të Korabit, zbrita deri në thellësitë frutore, uzinave, fabrikave, minierave, pas drejtpërdrejt në makinë shkrimi, një përvojë e gjallë, një përjetim në duhet të shkoj në Tino, një zë atje e minierës së Bulqizës dhe u ngjita në gjeologjisë, shkollave, kopshteve, në teleks...për të arritur në kompjuter, kohë dhe në hapësirë tek punoja me më kërkon me këmbëngulje. Më pas Dhoks e Tërnovë ku kërkohej krom, çerdheve, shtëpive të kulturës, tastiera e të cilit tash është “ara” ime mjeshtër të pemëtarisë si Xhavit Hysa pres të shkoj në Tetovë (projekt) në njoha shpirtin e madh të popullit ambulancave, spitaleve zonale... Kam ku “mbjell” e “korr”. për të cilin duhet të shkruhen libra e seminarin e përvitshëm për gjuhën tim dibran, njohje që do të thellohej ndjerë dhimbje e lot tek i shkruaja, më Shkrimin e parë e kam botuar në ngrihen monumente, me mjeshtër të shqipe (hob i jetës dhe punës në më vonë kur si punonjës aparati do është shtrënguar si në mengene gjoksi gazetën “Egnatia”, gazetë e cila shpejt u fidanishtes si Sadik Papuli me shokë emigrim) për tu ndalë nja dy javë të ulesha më pranë njerëzve, do të kur kam parë të rrafshuar shtëpinë e mbyll e krijuesi i saj kapërceu oqeanin. që shartuan qindramijëra fidanë që në bregdetin e Golemit në detin e bëja vend si student i përjetshëm në kulturës në Fushë-Lurë, një nga më Në ditët më të vështira të Shqipërisë, populluan blloqet frutorë jo vetëm dashurisë dhe gëzimit me fëmijë, nipër Odën Dibrane që përbën auditorin të bukurat e vendit, ndërtimi dhe në kapërcyell të dimrit dhe në prag të në Dibër por edhe në rrethet e tjera, e mbesë... popullor të “Universitetit të Dibrës”. pajisjet e së cilës ishin djersë dhe pranverës 1997, ditë kur u mbyllën me pedagogun tim Isa Shehu që në Kam në dorë një libër publicistik me Atje e ndjeva se sa vlerë i kishin dhënë gjak i lurasve. Në vend të saj, për gazetat shqiptare e zëri prej andej librin e ri që bëri për pemëtarinë do titull “FLAS KOT...”. Kam në një zarf Universitetit Popullor të Dibrës dy ironi, hodhi themelet dhe u ngrit një vinte vetëm nëpërmjet televizioneve të pranonte mbjelljen e jonxhës mes kompjuteri librin “GRATË – SHPINË amerikanë të mëdhenj të diplomacisë xhami ?!... greke e “Zërit të Amerikës” dhe pemëve frutore si një përvojë dibrane, KËPUTURA E PUNË PA DUKURA”, dhe politikës. Julian Emery në “Kujtime Shkrimet e mia nga Dibra do ti “BBC”, gazeta “Vëllazërimi” u bë e mbjellje që po t’ia përmendte ndonjë gratë emigrante që “tërë ditën bredhin që nuk shlyhen” shkruante: “…Katër mbyllja një ditë korriku 1996 kur, vetmja faqe publike ku emigrantët student e linte për vjeshtë. Ato dy duke larë muret e dyshemetë, lindin e ditë në Dibër më kishin mësuar më pasi dy vjet të shkuara isha përgjakur lidheshin me ngjarjet në Atdhe. E vite të punës time mes njerëzve rrisin fëmijë, edhe drekë e darkë vijnë shumë për thelbin e politikës, se sa të brutalisht në zyrën e gazetarit ndjej veten të privilegjuar që isha të pemëtarisë piketum e mbooëm e i bëjnë vetë”. gjitha librat për teorinë e kushtetutës profesionist të “Zërit të popullit” kur, pjesë e kësaj gazete, gjashtë numra mes vreshtave qershitë dhe vishnjat, Dua t’i marr kohës në mëmëdhe dhe ekonomisë politike që i kisha pas ngjarjeve të njohura të 26 majit, të gjashtë javëve që doli në qarkullim brezareve lajthitë e Visokut, kodrave një javë të tërë, të ulem në Bibliotekën lexuar në Oksford...”. Reginald dhunës së pashembullt mbi votën e i kam në koleksionin e arkivit tim në të Qenokut ku ndahen dy Dibrat, Kombëtare, të gjej tërë shkrimet e mia Hibbert në “Albania life pohonte: popullit, mu dha ultimatumi: “O mbyll emigracion. e Epërmja dhe e Poshtmja apo e që nga 8 maji 1957, t’i fotografoj, t’i ”...”Unë kam mbaruar Universitetin gojën ose do të rrëmbejmë fëmijët”. Më pas do të isha pjesë e disa Madhja dhe e Vogla mori formë një hedh në kompjuter dhe pse jo, edhe gazetave që shkrepën si fishekzjarrë bllok i bukur frutor me 53 mijë rrënjë ti botoj. Dua që mbi tremijë negativa për tu shuar shpejt si “Rilindja XXI”, kumbulla, arra, gështenja, mollë dhe t’i hedh në kompjuter, t’i kthej në “E vërteta” e të tjera për tu lidhur dardhë... pozitivë për të krijuar arkivin fotografik më pas për disa vite radhasi me Pesë vjet në Teknikumin Bujqësor të jetës time. “Emigranti” të Artan Kristos, gazetë ishin për mua një shkollë pas shkollës, Dua... në të cilën kam shkarkuar emocionet master siç ka hyrë sot me një fjalë “Është një joshje e madhe të shkruaj, e mia, shpirtin tim nga takimet me nga fjalorë të huaj. Isha mësues por më thoshte Aristidh Kola në intervistën emigrantë e emigrante, njerëz të edhe nxënës, mësoja të tjerët, nxënës që më dha disa muaj para ikjes, por, punës e krijimtarisë, njerëz që u bënë të shkollës së ditës dhe të shkollës së si ka thënë Gëte , “Ndërsa arti është i heronjtë e mi në serinë publicistike mbrëmjes, mësoja edhe prej tyre, një pafund, jeta është e shkurtër.” “Njerëz që i dua”. Fatkeqësisht edhe lloj simbioze jete që më dha edhe Unë e dua jetën. Prej saj kam kjo faqe e madhe e jetës së emigrantëve profesione që lidhen me mekanikën, dëshirë të ikë në këmbë, përcjellë nga një ditë u mbyll ashtu siç u mbyll edhe profesione që i kam përdorur viteve të njerëz që i dua... “Vatra Shqiptare”, e vetmja librari në emigrimit në nxjerrje të bukës së ditës. Athinë, maj 2012 gjuhën shqipe në Greqi, e pafalshme Mbi të gjitha, për shkak të gjeografisë (Botohet me shkurtime) 22 - Maj 2012 nr. 73

Said Najdeni punonte me të gjitha forcat. Ai kishte program pune. Njihte mirë psikologjinë dhe vetitë e popullit të tij. Ideja e tij për hartimin e veprës “Fe –Rrefenjës Myslimane” ishte që ai t’u jepte në dorë shqiptareve një material te plotë, të bukur në gjuhën shqipe portret

Said Najdeni (Hoxhë Voka) dani hyri natën në qytetin e Dibrës së Madhe dhe shkoi te hani i Simo Vllahit. Të nesërmën i kërkoi hanxhiut ta dërgonte te ndonjë punonjës lëkurash (saraç) se gjoja kishte nevojë për të Atdhetar dhe veprimtar i blerë një shalë për kalin. Xhaferri dinte se vëllai i Said Najdenit, Qazimi, punonte lëkurat dhe me anën e tij do të takonte me Saidin. Simo i Rilindjes Kombëtare Shqiptare rekomandoi se usta më i mirë për punimin e shalave për kuaj ishte Qazim Najdeni. Sipas orientimit të Simos, Xhaferr Brezhdani shkoi në Nga: Xhelal Roçi fituar të drejtat tona si komb. Shokët e Saidit dyqanin e Qazimit. Pasi u fut në biseda imtime ishin Hoxhë Hasan Muglica, në Okshtun, Sheh me Qazimin, Xhaferr Brezhdani, mësoi nga (Vijon nga numri i kaluar) Sula në Zerqan të Grykës Madhe, Baba dhe ai, se përveç vëllait, Hysniut, kishte edhe një personeli i Teqes Bektashiane Bllacë, qe në vëlla tjetër, që quhej Said dhe se më përpara aid Najdeni sqaronte se humbja e gjuhës atë kohë ishte një qendër e madhe patriotike kishte qenë në medrese, në shkollën e lartë për një komb do të ishte e barabartë me dhe disa te tjerë ne fshatrat përreth. Shtëpia e “Hajdar Fatiu” në Stamboll, e kishte kryer atë Shumbjen e kombit në tërësi. Në takime Hysen Skarrës e disa te tjerë ne Bllacë. Fshatarët dhe ishte në shtëpi. Në vazhdim të bisedës me shokët dhe në mbledhjet e fshehta, ai u e Bllacës ishin trima, punëtor të mirë dhe njerëz Qazimi i sqaroi se Saidin nuk e lejonte qeveria fliste me pasion për kohën e lavdishme dhe me ide përparimtare. Disa persona të tjerë nga të shkonte në Stamboll. Atë e kishte sjellë në për vendimet e Lidhjes Kombëtare Shqiptare fshatrat e Grykës së Vogël, Hasan Zajmi ne Dibër, nuk e lejonin të lëvizte dhe e mbanin të Prizrenit. Dënonte vendimet antishqiptare të Dohoshisht, kishte të tjerë në fshatin Brezhdan Shqipërisë me anën ë ndërhyrjes së fuqive të nën kontroll të fortë. Xhaferri, pasi u sigurua se traktatit famëkeq të Shën Stefanit dhe të Kon- dhe në Dibër te Poshtme. Në vitin 1894, shoku mëdha. Patriotët shqiptarë i shqetësonte fakti se bashkëbiseduesi ishte i vëllai i Saidit, i kërkoi gresit të Berlinit, të cilët dhe Dibrës si shumë i Said Najdenit, Shaqir Daci, njeri me influencë nacionalistët bullgarë përpiqeshin t’i atribuonin atij që ta takonte me të. Qazimi mbylli dyqanin toka të vendit tonë deshën të ia aneksonin në Dibër të Madhe, hapi në fshatin Homesh Maqedonisë viset shqiptare në perëndim, deri dhe në distancë me njëri-tjetrin, u nisën rrugës Bullgarisë. Autoritetet qeveritare turke me veg- shkollën shqipe. Said Najdeni krijoi shoqëri në Bilisht e në Drenovë të Korçës dhe në ver- e shkuan në shtëpinë e Saidit, i cili banonte në lat e tyre klerikë turkoshakë mysliman punonin dhe marrëdhënie të mira me pjesëmarrësit e iperëndim Dibrën e një pjesë të Kosovës deri rrugën “Sakaku i Tëlynit” në jug të xhamisë së e vepronin kundër elementeve me pikëpamje shoqërisë kombëtare në Sofje të Bullgarisë në Kumanovë. Saidi porosiste shqiptarët që re. Porsa u fut në shtëpi, Xhaferri u takua me përparimtare e patriotike. Në qendër të vë- nëpërmjet Josif Bogërit prej Rekës së Ëpërme këto veprime të fqinjëve duhet t’i shikojmë me Saidin, ata u përshëndetën përzemërsisht dhe mendjes vazhdonte të ishte Said Najdeni. Për të Dibrës. vigjilencë. Për këto veprime Saidi me shokun e filluan bisedat. Qëndruan tre net e tre ditë duke të ulur vlerat e tij përpara masave të popullit, Ibrahim Shyti nga Vlora në verën e vitit 1968 tij nga Mitrovica e Kosovës me patriotin Ibrahim biseduar vetëm për vetëm. Xhaferri i shpjegoi ato vetëm e fyenin, e demaskonin, Ata arritën kujtonte: “E kam njohur mirë Said Najdenin Mitrovica me 1895 u nisën me mision të posa- se e kishte dërguar për të biseduar me të, Ismail deri në ekstrem që të mos e pranonin edhe (Dibranin) dhe i kam çua mjaft libra në gjuhën çëm për të shkuar në Stamboll, e prej andej në Qemali. Pas tre ditës Xhaferr Brezhdan Efendiu në xhami. Said Najdeni nuk mërzitej dhe as shqipe që vinin në dyqanin tonë nga Bullgaria Edrene, për të kaluar muajin e ramazanit. Atje u nis përsëri për në Stamboll. Gjashtë javë më që binte moralisht nga veprimet e tyre. Ai u e Rumania, posaçërisht me porosi për atë. Said ranë në sy të autoriteteve qeveritare, të cilët vonë pasi ishte larguar Xhaferr Efendi Brezh- përgjigjej, se feja e vërtetë e shqiptarit, në radhë Najdeni ka shpërndarë literaturë në gjuhën shq- në ngarkim të tyre kishin grumbulluar shumë dani, vjen në qytetin e Dibrës së Madhe për të parë është me dasht Atdheun. Ai ishte i pre- ipe në Bovmovë, në Zogje të Grykës së Vogël, informacione e raportime dhe ata i arrestuan t’u takuar me Said Najdenin, Ibrahim Naxhi, okupuar seriozisht për çështjen kombëtare, për në Grykë të Madhë, Zerqan e Peladhi, në Mat, e i burgosi të dy policia. Në burg filluan t’i i vetqujturi Dervish Hima. Edhe ky erdhi nga lirinë e pavarësinë e Atdheut. Edhe problemet Tiranë, Blace fshat e në Teqenë Bektashiane, torturojnë. Ata i lanë pa ushqim, pa ujë dhe Stambolli, i veshur si qiraxhi dhe, pasi strehoi fetare, Saidi , i propagandonte në interes të ku grumbulloheshin shumë njerëz, sidomos pa dritë. Njëmbëdhjetë muaj i mbajtën në qeli kalin në hanin e Simo Vllahit, u interesua që Atdheut dhe të kombit shqiptar. Me ndihmën nga Gryka e Madhe, në Luzni, Dohoshisht, (biruca) pa i marrë në pyetje fare. Në burg u të gjente një mjeshtër që punon lëkurat për të e shoqërisë së shkronjave shqipe të Stambol- Brezhdan, Lurë, në Gollobordë, në Okshtun, ndodh gardiani Ibrahim Hysen Alliu nga fshati rregulluar shalën e kalit. Me ndihmën e hanx- lit në vitin 1888, Saidi mundi të formonte në në Bugajet e tjera vende. Zgjerimi i veprimtarisë Strikçan i Grykës Madhe në Dibër, i cili i mori hiut Simo, Dervish Hima, shkoi në dyqanin e Dibër të Madhe një shoqëri me një organizim kulturore dhe patriotike të Saidit u zbulua dhe i nën mbrojtje si shqiptar dhe u dha ndihmë të Qazim Najdenit dhe, pasi u futën në biseda im- të thjeshtë, pa regjistra, pa zyra e pa status. shqetësoi shumë autoritetet turke. Ata vepruan pakursyer. Ai u jepte ushqime dhe këto të dy e time, me anën e tij shkoi në shtëpi dhe u takua Anëtarët e kësaj shoqërie që ishin të rinj plot menjëherë, i mbyllën shkollat që ai kishte çelur, morën pak veten. Said Najdeni nuk hiqte dorë me Said Najdenin. Dervish Hima qëndroi nëë etje për mësim, shkrim e këndim të shqipes. Ai e cilësuan dhe e deklaruan Saidin njeri të dys- nga misioni i tij fisnik. Ai arriti ta thyejë gardi- shtëpinë e Said Najdenit 24 orë duke biseduar. u dhuroi nga një abetare të botuar nga patriotët himtë me rrezikshmëri të madhe. Të dhëna të anin shqiptar, ta bënte për vete dhe a i premtoi Ata diskutuan shumë probleme që diktonte ë Stambollit me 1879, si dhe nga Sami Frashëri marra nga veteran Vasfi Xheladini në Peshkopi Sadiut: “Meqenëse ti ke vendosur të bëhesh koha për kombin shqiptar. Të nesërmen e ditës 1886. Lidhur me krijimin e kësaj shoqërie, pa- në vitin 2001. Në vitin 1894 patriotët shqiptarë fli për çështjen shqiptare edhe mua më ke me tjetër Dervish Hima u nis për në Stamboll. Dy trioti Ismail Stazimiri, në librin e tij dorë shkrim nga krahina të ndryshme të Shqipërisë i dërguan vete, do të bashkohem me ty, do të shkojmë në javë më vonë pasi u largua Dervish Hima, në “Kujtime Historike” mbi lëvizjen kombëtare në Sulltanit të Turqisë momerandume në të cilët Dibër, do të takoj babën tuaj dhe do t’i them, shtëpinë e Sait Naidenit vjen përsëri në Dibër qarkun e Dibrës, shkruan “Me vullnetin e tij të parashtronin protesta kundër Portës së Lartë, e të përpiqet për të shpëtuar nga burgu e për të të Madhe Xhaferr Brezhdan Efendiu. Pasi qën- fortë dhe me durimin e patundur, Said Najdeni cila i autorizonte serbët, grekët dhe bullgarët dalë nga kjo gjendje e keqe.” druan rreth një ditë së bashku, u nisën bashkë (Hoxhë Voka) për pak kohë mundi me krijuar që të ngrinin shkolla, të organizonin seminare “- Jo, more Ibrahim, - i tha Said Najdeni. Ti për në Stamboll. Said Najdeni qëndroi në një rreth të fortë nacionalistësh, me disa dyzina edhe Peshkopata në gjuhën e tyre, në territoret duhet t’i thuesh tim ati, që të mos pyes fare për Stamboll rreth një vit. Atje u takua me shokë, nxënësish, të cilët kur erdhi koha u bënë prijësat e banuara me popullsi krejtësisht shqiptare, si mua, se këto problem unë do të përpiqem t’i dashamirës e patriotë shqiptarë. Ai i informoi e parë të lëvizjes kombëtare. Kjo shoqëri ishte në qytetet Dibër, Prizren, Prishtinë,Gjakovë dhe sqaroj vetë”. ata për gjendjen në Dibër dhe së bashku dis- njëkohësisht shkolla e parë shqipe në Dibër. nuk lejonin hapjen e shkollave në gjuhën shq- Pas njëmbëdhjetë muajsh filloi gjyqi. kutuan për probleme që i diktonte koha, për Kjo ishte shkolla e fshehtë, klasat e të cilës ipe dhe mësimin e kësaj gjuhe nga shqiptarët. Megjithëse ishte muaji i ramazanit, gjyqi filloi çështjen kombëtare. Në Stamboll thuhet se Said ishin izbet e errëta të dyqaneve dhe dhomat e Porta e Lartë asnjëherë nuk e pranoi kërkesën me dy seanca në ditë. Njëra në kohën e iftarit Najdeni u mor edhe me studime. Në muajin e fshehta të shtëpive. Si shokë dhe nxënës të Said e shqiptarëve për të lejuar mësimin në gjuhën që vazhdoi tre orë dhe tjetra në mëngjes. Para ramazanit të vitit 1897, Said Najdeni kthehet Najdenit ishin me shumë, por ne po përmendim shqipe. Nëpërmjet fesë, përçarjeve, shtypjeve, se të fillonte gjyqi Said Najdeni dhe Hafes përsëri në Dibër për të kaluar pushimet. Në Selim Rusin, Shaban Pepën, Dacet,Varvarica, propagandës antishqiptare, Turqia, përpiqej të Ibrahim Mitrovica i lanë në një vend bashkë. Dibër kishte shpërthyer entuziazëm i madh. Kadri Fishta, Murat Piperku, Avdulla Nallbani, zhdukte çdo ndjenjë kombëtare të shqiptarëve, Pasi filloi gjyqi ata i ndanë nga njëri-tjetri, u Njerëzit lëviznin të armatosur dhe përgatiteshin Zenepe Qoku, Haziz Menzelxhiu, Osman të krijonte iluzione se ata, shqiptarët, ishin me vunë kontroll të fortë, që të mos takohen e të për të kundërshtuar masat që po merrte qeveria Lleshi,, Shaban Daci, patriotët Ramis e Qamil kombësi turke dhe në perandorinë osmane nuk bisedojnë me njëri-tjetrin. Masat e kontrollit turke për të filluar Lufta Turko-Greke. Natën ë Daci, Nuredin Xhevat Xhemalçe, Vebi Xhidri, kishte tjetër kombësi veç asaj turke, por vetën ndaj tyre vazhduan shumë të forta. Said Na- parë që Said Najdeni u kthye në shtëpi, erdhën Hasan Ballanca, Vebi Qatipi, Hafëz Sherif Pali- tre mileteve dhe tre komuniteteve fetare. Në jdeni në çdo çast kërkonte të kryente misionin për tu takuar me të shumë miq e dashamirës nga kuqi, Hafez Adramani, Hafez Muhameti, Hafez vitin 1894, prefekti i Dibrës së Madhe, Men- që a i kishte vënë vetes. Ai kishte nevojë të parësia e vendit. Gjatë bisedave Saidi sqaroi se Mahmuti, Sheh Latifi, pjesëtarët e familjes duh Pasha, për të penguar propagandën e Said informohej për shokun e tij, Hafez Ibrahim Lufta Turko-Greke nuk sjell të mira, por vetëm Najdeni, Qazimi, Hysniu e Shefedini, motra e Najdenit dhe të patriotëve të tjerë shqiptarë në Mitrovicën, t’i rregullonin fjalët dhe të flisnin të këqija për shqiptarët dhe për Shqipërinë. tyre, Razije Prergja (Najdeni) etj. (Libër i cituar qytetin e Dibrës së Madhe solli nga Stambolli për të njëjtin problem dhe përpara gjyqit, të Shqiptarët do të luftojnë, do të derdhin gjakun, faqe 23-24.) hoxhë Imer Efendiun, nën maskën e fetarit. Ky dilnin me të njëjtin mendim. Ata, me anën e por fitoret do t’i korrë Greqia. Turqia do të ketë Said Najdeni i këshillonte nxënësit të cilët i fetar, agjent i qeverise turke, u mundua të sillte gardianit Ibrahim Alliu u ndërlidhën me njëri- humbje të madhe, ajo do të humbasë Ballkanin, kishte edhe bashkëpunëtorë në aktivitete patri- përçarje, ngatërresa në popull. Por fjalët e këtij tjetrin dhe dolën përpara trupit gjykues me të shqiptarët nuk kanë për të fituar asgjë, bile otike, që mësimet e gjuhës shqipe t’i merrnin hoxhe turkoman nuk bënë asnjë efekt. Populli i njëjtat mendime. Pas 15 muaj burgim, fituan shumë vende të Shqipërisë do t’i marrë Greqia, dhe t’i ruanin në fshehtësi më të madhe dhe të zemëruar prej veprimtarisë së Menduh Pashës pafajësinë dhe u liruan prej burgu, me kusht që e ca do t’i marrë Serbia. flisnin për ata vetëm me persona që ishin shumë u çua në protesta dhe kërkoi largimin e tij nga secili nga këto të kthehej në vendlindjen e tij Fjalët e Said Najdenit që u bënë atë natë të besuar e të sprovuar, sepse mjaftonte një fjalë Dibra e Madhe menjëherë. dhe u hiqej e drejta për të qëndruar në qytetet në shtëpinë ë tij, të nesërmen qarkullonin ose një dyshim që shtëpia të shkretohej dhe Këtë e vërteton edhe kënga: e Turqisë. Ata sapo u liruan nga burgu, Saidi në të gjithë qytetin e Dibrës së Madhe. Kjo njerëzit të internoheshin. Dibër e Male kuvendojnë u kthye në qytetin e Dibrës së Madhe, ndërsa krijoi urrejtje tek disa shtresa të popullsisë Një grup tjetër i përbërë nga tre-katër veta, Ne me mbretin pushkë do bëjmë. Hafëz Ibrahimi shkoi në qytetin e Mitrovicës në në Dibër të Madhe që përkrahnin politikën mësonte në fund të Domehallës, te varrezat Ne me mbretin pushkë do bëjmë Kosovë. Said Najdeni u prit me gëzim të madh e Serbisë e të Turqisë. Saidi gjatë muajit të e ortodokseve në qytetin e Dibrës së Madhe. Menduh Pashën s’e durojmë! në qytetin e Dibrës së Madhe nga pjesëtarët ë Madhërueshëm të Ramazanit filloi bisedën Mësimi i gjuhës shqipe zhvillohej edhe në Dibër e Male renda- renda familjes, shokët dhe dashamirët e tij. Lirimi i tij me shokët ë tij. Ai i sqaronte ato se si duhet shtëpi të tjera. Mësuesi Myslim Shehu nga qyteti Gjithë me huta e me openga. nga burgu, porsa u mësua, i gëzoi pa masë disa të punonin e të përpiqeshin për përhapjen e i Peshkopisë kujtonte se Said Najdeni (Hoxhë Gjithë me huta e me openga atdhetarë shqiptarë në Stamboll. Ismail Qemali, gjuhës shqipe në Dibër, në rrethinat e kudo Voka) hapi shkollë shqipe edhe në shtëpinë Menduh Pashës t’i hyjmë brenda. për të uruar lirimin e tij nga burgu dhe për me i në krahinat e Shqipërisë. Shumë njerëz kishin e tij, në Dibër të Madhe. Atje shkonin vetëm Si gjithë patriotët shqiptarë edhe Said Na- dhanë kurajo Saidit, dërgoi të bisedonte me të filluar të ndërgjegjësoheshin. Shoqërisë së tyre të varfrit. Said Najdeni nuk zhvillonte vetëm jdeni ndiqte gjithnjë me vëmendje të madhe Xhaferr Efendi Brezhdanin nga qyteti i Stambol- u ishin shtuar anëtar të rinj. Simpatizantët për mësim, por ai u fliste shokëve për çështjen kom- ngjarjet në Ballkan, sidomos ato që lidheshin lit në Dibër të Madhe, të cilin e kishte besnikun çështjen kombëtare po shtoheshin për ditë e bëtare, për patriotët dhe patriotizmin shqiptar me Maqedoninë e me Bullgarinë, sepse ata e tij. Duke ditur se Said Najdeni kontrollohej më shumë. dhe për detyrat që duhet të bëjmë neve për të me planet e tyre parashikonin copëtimin e nga autoritetet e qeverisë turke, Xhaferr Brezh- (Vijon numrin e ardhshëm) nr. Maj 2012 - 23 73 kujtesë Një pasdite në pyllin e Mështeknave Portret Është nder dhe krenari t’u shërbej njerëzve kisha të pamundur të ndërmerrja një hap të tillë për të shkruar dy fjalë për shokun tim të ngushtë Kadri Disha, nga fshati Sopot E të komunës së Zerqanit. Jo se ai nuk e meritonte një gjë të tillë, Pamje e përgjithshme e Malit të por mua fatkeqësisht më mungon shkolla përkatëse. Por megjithatë, Sorokolit ku zhvilloheshin punimet do të mundohem t’ia arrij qëllimit duke patur besim të plotë në forcat e shpimit dhe ato minerare të e mia fizike e mendore. Ekipit Gjeologjik te Hekurit, Në sheshin qendror të qytetit të Bulqizës ndodhet një kioskë e Ploshtan. vogël ku shërben me devotshmëri 50-vjeçari Kadri Disha. Unë që Pjesa me pulla bore është zona kryesore ku janë kryer punimet. mora guximin e këtij shkrimi të vështirë jam një pensionist i moshës së tretë, ku prej shumë vitesh jam “mik i ngushtë” i kësaj kioske, jo vetëm i shtypit në përgjithësi, por edhe i romaneve në veçanti. Të më falë lexuesi, se u zgjata pakëz. Nëpërmjet kësaj “Odiseje” që u lidha me shtypin zura shoqëri të (Vijon nga faqja 19) mjaftë i drejtpërdrejt. Ai nuk fliste i bënin për të gjallëruar muhabetin. “artë” me zotin Kadri Disha. me thumba siç flasin dibranët në Xha Basriu, pasi u mendua pak, Pamje e përgjithshme e Malit të Sorokolit ku zhvilloheshin punimet Është burrë rreth të 50-tave me pak thinja, shumë tip i heshtur në Tani mund të themi me të drejt të shumtën e rasteve. Mora vesh se vazhdoj përsëri. Mua më ka thënë pamje, gojë ëmbël e tejet virtuoz në mendime. Duke qenë gjithmonë se është koha të mendohet për e shpiit dhe ato minerare të Ekipit Gjeologjik te Hekurit, Ploshtan. nuk kishit shkuar në Peshkopi -mu Maliq Gania (ose Lika, nga Vasiet, në kontakt të përhershëm me kioskë, e shoh Kadriun të shpërndajë turizmin malor të kësaj treve mePjesa drejtua me pulla bore ai ështëmua zona –ndaj kryesore mendova ku janë kryer punimet.të një personalitet i fesë islame në perspektiva të mëdha, sipas meje kaloja njëherë këtej dhe tu shikoja krahinë e më gjerë), para shume gazetat me biçikletën e tij, sa në njërën lagje në tjetrën, duke mos har- dhe në shumë drejtime të tjera, pse pak -ishin fjalët hyrëse në bisedë të vitesh -vazhdoj Xha Basriu -një gjë ruar as lagjen e re që është më larg. jo dhe në minerale. Duket vërtet Xha Basriut para se të ulej e të zinte shumë me vlerë për të cilën do të Këtë itinerar e bën çdo ditë pandërprerë, për t’u ardhur në ndihmë e pabesueshme por sot, është një kryet e vendit në lëndinën e bukur mundohem tua them siç ma ka sadopak atyre që nuk kanë mundësi distance. Në vitet e hershme të realitet i prekshëm. Është me të e të gjelbëruar të Kijavecit -duke treguar ai, ose më saktë, të shpreh rinisë tregon Kadriu, kam punuar edhe në minierë për disa vjet. Më vërtetë një mrekulli. Edhe pse të vënë pak buzën në gaz, siç e kishte domethënien e saj. Njeriu në jetë pas, dola në pension të parakohshëm. mirat dhe avantazhet e ndërtimit të zakon kur thoshte diçka. Bëre mirë duhet të kujdeset për katër gjëra: E Po ashtu kam qenë edhe emigrant në Greqi, në ishullin Kretë. Po kësaj rruge janë shumë të mëdha, shumë që erdhe -i’a ktheva me të para të kujdeset për shëndetin. Dhe edhe kjo nuk më doli e hajrit, sepse qeveria greke shumë shpejt mori nuk mund të mos shpreh disa shpejt dhe me një zë të lart, duke kjo realizohet duke ngrënë pak, ka tatëpjetën disfatiste. Meqenëse guri i rëndë peshon gjithmonë në mendime kritike rreth ndërtimit u përpjekur të rregulloj diçka aty që shtojnë këtu dhe diçka tjetër, vend të vet, edhe Kadriu pa një e pa dy u kthye në vend të vet duke të saj. Shteti i ka dhënë lekët për ku do ulej. Njeriu ka nevojë të duke fjetur pak. E dyta, të kujdeset i shërbyer më me zell e pasion klasës punëtore e mbarë popullatës, ta ndërtuar atë sipas parametrave bisedojë me mikun e shokun e që të jetë i sjellshëm dhe i matur. deri në vetmohim. bashkëkohore. Por, për fat të keq, mirë, për tu çlodhur, për tu shfryrë Dhe kjo realizohet duke folur pak. E Jo vetëm kaq. Duke qenë njeri i vetëmohimit e sakrificave dhe kuadër projekti i rrugës le shumë për të kur thonë, për të qarë hallet dhe treta, duhet kujdesur që të adhurosh me eksperiencë shumëvjeçare ai është zgjedhur prej vitesh, Kryetar i dëshiruar. Të më falin projektuesit, për të larguar gajlet (stresin). Mua Allahun. Kjo realizohet duke bërë Partisë Social Punëtore Shqiptare, në rrethin e Bulqizës. Siç u shpreha inxhinierët, specialistët e ndërtimit, më vjen keq për ju jabanxhinjët sa më pak gjynahe. E katërta, duhet Këshillat apo Bordet Shkencore që nuk keni mundësi të shkoni në kujdesur për të dëshiruar diçka. Kjo më lart se duke qenë shok të ngushtë e për kokë edhe kafetë kanë qenë miratuese të projektit (pasi po futem darkë pranë familjeve tuaja, ndaj realizohet duke bërë durim, për të pa okë. Në kafe e sipër e thërrisnin klientët për t’u dhënë shtypin e në livadhin e huaj dhe mund të mendova të dal pak e të bënim mu- dëshiruar diçka në mënyrën më të Kadriu si një djalë 20-vjeçar ngrihej si lepur, për t’u dhënë gazetën. më prishet kosa, siç kam komen- habet. Ju kemi komshinj të mirë dhe mirë. Ai që nënvleftëson të afërmit Shumë herë më ka rastis ta qortoj shokun qortoj shokun Kadri. tuar vet për këtë fjalë të urtë e të muhabeti me Ju është më i ëmbël. dhe farefisin humbet dashurinë Po pije rehat atë të shkretë kafe e pastaj shko ke puna. Kurse ai, më bukur të krahinës së Lumës) por, Lagjia Dode ku e kishte shtëpinë dhe respektin apo jo inxhinier -mu përgjigjet me seriozitet: Është nder e krenari t’i shërbej klasës punë- për habinë e të gjithëve, nuk është Xha Basriu ishte afër çadrave tona, drejtua Xha Basriu mua që të më tore e klientëve, sepse edhe ajo thotë Kadriu, është ushqim i trupit të eliminuar asnjë kthesë dhe nuk janë as pesë minuta larg me këmbë. bëj pak më aktiv në bisedë. Ju ven- njeriut. bërë devijime të domosdoshme të Kjo është një sakrificë e madhe që doset këtu çadrat, shtëpinë tuaj të Meqenëse se arritëm te stacioni i kioskës së vogël, nuk na mbetet aksit të rrugës në disa segmente, bëni duke jetuar larg familjeve, po punës, midis nesh, në trojet tona, tjetër veçse t’i përcjellim më shumë dashuri, të lumtë zoti Kadri për në të mirë të sigurisë së saj dhe ashtu dhe për ato –vijoj bisedën afër lagjes tonë. Ju u bëtë komshinj punën tuaj shembullore. shkurtimeve të nevojshme e të Xha Basriu. Profesioni juaj e ka këtë me ne. Dhe ne, ashtu duhet dhe na Hysen Mirku - Pensionist domosdoshme?! Në shumë zona sakrificë brenda dhe ju, besoj e keni takon tu trajtojmë e të sillemi me Ju. të njohura për rrëshqitje mendoj se ditur që më parë dhe e keni marrë Unë i dua njerëzit e punës, -vazh- nuk janë marrë parasyshë studimet parasysh këtë gjë, apo jo inxhinier? doj më tej Xha Basriu -aq më tepër gjeologjike të kryera më parë dhe -Po, po i përgjigjem shkurt, por më ata që kanë ardhur nga ana e anës, gjeologo-inxhinierike të kryera shumë e kemi ditur në teori, tani në larg familjeve, për të kontribuar, në proces, duke sjellë dëmtime praktikë qenka më e vështirë, gjërat midis të tjerave, që edhe krahina të herë pas hershme të rrugës. qenkan shumë më ndryshe. Duhet jonë të zhvillohet e të ketë punësim Shkurt, rruga është ndërtuarPamje e Pyllit duke të Mështeknave respektuar në Kodrën orari e Kijavecit. i punës dhe, këtu dymbëdhjetë muaj, jo tre muaj respektuar në mënyrën mëPranë fanatike fshatit Ploshtan, mes Komuna maleve, e Kalas seqenka Dodës vështirë për ta punë dhe pastaj, rroftë shtegtimi..!! aksin e vjetër të saj. Në se Këtuurat ka do qenë bazarespektuar, e ekipit në vitin pasi1978. po nuk e respek- Sigurisht që kanë ardhur për të reali- Të nderuar bashkëpunëtorë të ndërtohen një ditë, ndryshimi i tuam atë, bëheni hajdut, vjedhim zuar punët e ngarkuara nga shteti, Prej muajsh, redaksia ruan në arkivin për botim disa gjurmës vështirë se do të ndodhë. shtetit apo jo –iu drejtova Xha Bas- se profesioni i tyre këtu e ka frontin materiale, të cilat po të botohen zënë një hapësirë prej 2 Është vështirë me sa duket për ne riut për të ma miratuar. Qeshi pak e punës, nëpër male e kodra, min- shqiptarët të ndërtojmë diçka një dhe nuk foli për këtë temë. Lika e eral në bulevard nuk ka. Buka s’bie ose më shumë faqesh. herë e mirë e pa bërë gabime, bile kishte qejf shumë muhabetin dhe nga qielli. Fjalët e Xha Basriut më Për këtë arsye, redaksia e gazetës “Rruga e Arbërit” në shumë raste dhe të mëdha, në nuk rrinte pa e ngacmuar atë. Nuk prekën shumë. Ishin fjalë të men- njofton gjithë bashkëpunëtorë e saj, se shkrimet që sillen një kohë kur vet ne do ti vuajnë e kishte lënë ekip gjeologjik nëpër çura. Ishin fjalë të mikut për mikun. për t’u botuar, duhet të jenë jo më shumë se 5 faqe të do t’i paguajnë një për një të gjitha Dibër e Mat pa punuar. Njihte mirë Ishin fjalë zemre që të futeshin në daktilografuara (përafërsisht 10000 mijë karaktere, pa pasojat. krahinat dhe “veset” e tyre. Pasi zemër. Shtegtimi ishte dhe mbetet përfshirë hapësirat). Materialet që vijnë me email ose kish kaluar ca kohë dhe muhabetit i një plagë e madhe, një kurbet në çdo lloj forme elektronike, duhet të jenë në Word, *** ishte ulur pak hovi, Lika merr fjalën brenda vendit...... pasi të tilla janë me fontin Times New Roman, të madhësisë 12pt dhe Le të kthehemi përsëri tek pas- dhe i drejtohet Xha Basriut duke i kushtet natyrore në këtë krahinë me hapësirë 1.5. Gjithashtu, kujtojmë se materialet e ditja me xha Basriun. Ashtu qetë- thënë se mos pate ndonjë punë me malore. Bisedat vazhduan gjatë dhe pranuara në formë elektronike duhet të kenë patjetër qetë, me një hap të vogël, me inxhinierin qe erdhe të na takosh, në tema të ndryshme të asaj kohe, germat “ë” dhe “ç”. një shkop të thjeshtë në dorë, të pasi ju lumjanët e ndiqni shumë in- në atë pasdite të paharrueshme, ku Çdo material i gjatë do ti nënshkrohet redaktimit cilin për hir të së vërtetës nuk e teresin. Mua në fillim nuk më erdhi fjala, sidomos në atë kohë, duhej të dhe shkurtimit për tu botuar në versionin e shtypur të mbante rregullisht, erdhi në një mirë, ndonëse e dija se janë miq, mendohej e të peshohej mirë, para gazetës. Versioni i pa shkurtuar do të botohet çdo muaj nga ato pasdite pranverore dhe u ul por miku në shtëpi nuk vritet, kur se ta nxirrje nga goja. Fjalët e fundit në internet në adresën: www.rrugaearberit.com. Autorët pranë nesh, aty pranë çadrave dhe i thonë, as me fjalë, as me pushkë. të Xha Basriut, tre muaj punë dhe mund ti shkurtojnë vetë shkrimet dhe të na i përcjellin lapidarit të heroit të popullit Hajdar Për interes është krijuar dhe bota pjesa tjetër shtegtim, më ngelën në redaksi me dy versione botimi: për gazetë dhe për Dushi, i cili në atë kohë ishte, nuk -vazhdoj me humor Xha Basriu. në mendje dhe ma ngacmojnë internet. di në se është sot. Vinte me një trup Mirë thotë inxhinieri, Ti Lik nuk rri vazhdimisht kujtesën edhe sot e Duke shpresuar në mirëkuptimin tuaj, ju përcjellim mesatar, me një fytyre të gjerë e të pa u guc -vazhdoj bisedën po me kësaj dite.....! konsideratat më të mira të redaksisë për bashkëpunimin e bardhë, me pak rrudha në fytyrë e humor Xha Basriu. Dhe mirë bën deritanishëm.. sy bojëqielli të theksuar, me flokë që na ngacmon nga pak se na ven Vesel Hoxha Për sqarime më të hollësishme mund të na kontaktoni të parënë e të bardha si kësula mbi në punë trurin. Ata ishin miq siç e *Antar i Stafit Akademik të Institutit të kokë. Ishte nga natyra njeri i ëm- theksova më sipër dhe, e njihnin Gjeoshkencave, Energjisë, Ujit dhe Mjedisit, me email në adresën bël, i qetë në bisedë, shakaxhi dhe mirë njeri tjetrin. Replikat miqësore pranë Universitetit Politeknik të Tiranës. Redaksia. 

24 - Maj 2012 nr. 73 kontribuo për gazetën vetëm 600 lekë merr kopjen tënde në vit

eshte koha per tu pajtuar... Email: [email protected]

libra-revista gazeta - fletëpalosje postera-broshura kartolina-ftesa kartvizita shërbim fotografik Kape kohën... për çmime të lira, shpejtësi dhe cilësi

00355 4 22 33 283 069 20 68 603 [email protected] na ndiqni në Facebook: www.mbbotime.com MB Botime & Studio Grafike

cyan magenta yellow black 