sign in sign up
<<
Home , ADGB Trade Union School, Muskau Park, Pyrzyce

2 On the UNESCO trail 6 – discovering the Odra Partnership

Na szlaku UNESCO – odkrywając Partnerstwo Odry 4 Auf den Spuren der UNESCO MECKLENBURG-VORPOMMERN – die -Partnerschaft entdecken 1 WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE 3

5

7

BERLIN

13 8

10 WOJEWÓDZTWO 14 11 LUBUSKIE 15

9 WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE

12 17 16 18

The Schwerin Castle architectural ensemble – soon to be a World Heritage Site 1 Zespół rezydencyjny w Schwerinie – na drodze do światowego dziedzictwa Residenzensemble Schwerin: Auf dem Weg zum Welterbe

The old cities of und 21 2 Staromiejskie części Stralsundu i Wismaru 20 22 16 Park Mużakowski Altstädte von Stralsund und Wismar Muskauer Park SACHSEN WOJEWÓDZTWO Post-Augustinian Klosterkomplex in Żagań The Carpathian ancient beech forests and the old beech forests of DOLNOŚLĄSKIE 3 Puszcze bukowe Karpat i stare lasy bukowe Niemiec 19 17 Poaugustiański Zespół Klasztorny w Żaganiu Buchenurwälder der Karpaten und Alte Buchenwälder Deutschlands Post-Augustinian Monastery Complex in Żagań

The Griffin Route Muskau Arch Geopark 4 Szlak Gryfitów 18 Geopark Łuk Mużakowa Greifen-Route Geopark Muskauer Faltenbogen

Stargard – a town of medieval origin Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region 5 – miasto o średniowiecznym rodowodzie 23 19 Region górniczy Rudaw Stargard - eine Stadt mittelalterlichen Ursprungs Montanregion Erzgebirge/Krušnohoří

Church of Saint Mary the Queen of in Iwięcino Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft UNESCO Biosphere Reserve 6 Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski w Iwięcinie 20 Rezerwat Biosfery Górnołużyckiej Krainy Wrzosowisk i Stawów Kirche Unserer Lieben Frau Königin von Polen in Iwięcino Biosphärenreservat Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft

Bauhaus Memorial Federal School in Palaces and Gardens of Potsdam Lech Hill in Gniezno Church of Peace in Jawor 7 Zabytek Bauhausu – Szkoła Federalna w Bernau bei Berlin 10 Zespół pałacowy w Poczdamie 13 Wzgórze Lecha w Gnieźnie 21 Kościół Pokoju w Jaworze Bauhausdenkmal Bundesschule in Bernau bei Berlin Potsdamer Schlösserlandschaft Lech-Hügel in Gnesen Friedenskirche in Jaue

Museum Island Glienicke Park The Royal-Imperial Route in Poznań 8 Wyspa Muzeów 11 Kompleks parkowy Glienicke 14 Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu 22 Hala Stulecia Museumsinsel Parklandschaft Glienicke Kaiser-Königstrakt in Posen Die Jahrhunderthalle

Six Berlin Modernism Housing Estates Spreewald The round-house in Wolsztyn Museum of Papermaking in Duszniki-Zdrój 9 Sześć osiedli berlińskiego modernizmu 12 Szprewald 15 Parowozownia w Wolsztynie 23 Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju Sechs Siedlungen der Berliner Moderne Spreewald Das Dampflokomotivenhaus in Wolsztyn Papiermuseum in Duszniki-Zdrój 1 5 9 13 17 21

The Schwerin Castle architectural Stargard – a town of medieval origin Six Berlin Modernism Housing Estates Lech Hill in Gniezno Post-Augustinian Monastery Complex in Żagań Church of Peace in Jawor ensemble – soon to be a World Heritage Site Stargard – a town of medieval origin. The Church of the Blessed Virgin Mary Queen of the World com- Berlin’s most recent World Heritage Site comprises six housing estates from the early modernist period, This hill is the oldest part of Gniezno. Archaeological fin- One of four Monuments of History of Lubuskie. The monastery complex form: Gothic church of the The Church of Peace in Jawor is connected by a wooden structure and religious functions in the world. plex, together with the defensive wall of Stargard, represents one of Poland’s official national Historic most of them dating back to the Republic. They were added to the UNESCO World Heritage List dings suggest that it used to be a site of pagan worship. In Blessed Virgin Mary, the former monastery, convict and granary. The medieval buildings destroyed by In 2001, it was inscribed on the UNESCO World Heritage List. were founded in the The Schwerin Castle ensemble of buildings has been included in the German Tentative List for UNESCO Monuments. The entire complex is formed by St. Mary’s Church, presbytery buildings, and fortifications in 2008 and represent one of very few inhabited World Heritage sites. This status poses considerable chal- the 10th century, an early church was built here that was fires were rebuilt in the 18th century in Baroque style. Worth seeing is also a large monastery library with second half. 17th century in the aftermath of the ending the Thirty Years’ War (1618- world heritage status. The palatial buildings are embedded in a romantic cultural landscape of lakes and including ramparts, walls and gates: the Mill Gate, the Rampant Gate, the Pyrzyce Gate, the Białogłówka lenges to preservationists and the owners. The balancing act between conservation and development is elevated to the rank of cathedral in the year 1000. It is the frescoes by the outstanding Silesian artist Neunhertz. Its interior is famous for its excellent acoustics - 1648). Pressed by Protestant Sweden, the Catholic emperor Ferdinand III Habsburg granted the Silesian gardens. The palace, which stands on an island, links the city to its nature environment in an unusual Tower, the Prisoners’ Tower, the Weavers’ Tower, the Red Sea Tower, as well as three roundels. These monu- successfully mastered by the contemporary apartments to be found in the various estates. Altogether, shrine of St. Adalbert, whose life story is told by the famous Gniezno Doors. The cathedral on Lech Hill was a person standing in one corner of the room can whisper to a person standing on the opposite side. This Lutherans the right to build three temples in his territories - in Głogów, Jawor and Świdnica. way, while the surviving architecture, both representative and functional, testifies to the final flowering of ments are recognised as some of the most prominent achievements of the Gothic brick construction art they encompass some 6,000 residential units (10,000 inhabitants). Since the 1980s the housing estates the coronation site of the first five kings of Poland and is one of the most precious monuments of Polish is a global scale phenomenon. court culture in the nineteenth century, just as the St. Paul’s Church, the Palace Church, the Cathedral and along the Baltic coast. have been repaired and refurbished. architecture. the Schelf Church with its tombs testify to the prestige of the Grand Dukes. Kościół Pokoju w Jaworze Poaugustiański Zespół Klasztorny w Żaganiu Stargard – miasto o średniowiecznym rodowodzie Sześć osiedli berlińskiego modernizmu Wzgórze Lecha w Gnieźnie Kościół Pokoju w Jaworze jest największą drewnianą budowlą o funkcjach religijnych na świecie. W roku Zespół rezydencyjny w Schwerinie – na drodze do Jeden z czterech lubuskich Pomników Historii. Kompleks zabudowań klasztornych imponuje skalą i roz- 2001 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kościoły Pokoju powstały w II poł. XVII Zespół kościoła p.w. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata oraz mury obronne miasta uznane zostały Najmłodsze światowe dziedzictwo kulturalne Berlina obejmuje sześć osiedli wczesnego modernizmu, Historyczne wzniesienie będące najstarszą częścią Gniezna. Domniemane miejsce pogańskiego kultu, wiązaniami architektonicznymi. Zaliczamy do niego: gotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP oraz dawny wieku w następstwie pokoju westfalskiego kończącego wojnę trzydziestoletnią (1618-1648). Naciskany światowego dziedzictwa za Pomnik Historii. W jego skład wchodzi kościół Mariacki, budynki plebanii oraz średniowieczne obwa- głównie z czasów Republiki Weimarskiej. W 2008 roku zostały one wpisane na listę światowego dziedzic- co potwierdzają odkrycia archeologiczne. W X wieku wzniesiono tu kościół, podniesiony w 1000 roku do klasztor, konwikt i spichlerz. Średniowieczne budynki zniszczone przez pożary, które kilkukrotnie trawiły przez protestancką Szwecję katolicki cesarz Ferdynand III Habsburg przyznał śląskim luteranom prawo do Zespół rezydencyjny w Schwerinie znalazł się w 2014 roku wśród niemieckich obiektów proponowanych rowania miejskie, na które składają się odcinki murów obronnych oraz bramy i basteje: Brama Młyńska twa UNESCO i należą do nielicznych zamieszkałych obiektów dziedzictwa kulturowego, co konserwato- rangi archikatedry. Złożono w nim relikwie świętego Wojciecha, którego historię opowiadają słynne Drzwi Żagań, odbudowano w XVIII w. w stylu barokowym. Zespół to także wspaniała biblioteka klasztorna wybudowania trzech świątyń na podległych mu terytoriach – w Głogowie, Jaworze oraz Świdnicy. do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obiekt znajduje się w harmonizującym z nim (Portowa), Brama Wałowa, Brama Pyrzycka, Baszta Białogłówka, Baszta Jeńców, Baszta Tkaczy (Lodowa), rów zabytków i właścicieli stawia przed dużym wyzwaniem. Na osiedlach z sukcesem udało się osiągnąć Gnieźnieńskie – unikatowy zabytek sztuki romańskiej. Katedra na Wzgórzu Lecha była miejscem koronacji z freskami wybitnego śląskiego artysty Neunhertza. Jej wnętrze słynie z doskonałej akustyki – osoba krajobrazie kulturowym o romantycznym charakterze, wśród jezior i ogrodów. Położony na wyspie zamek Baszta Morze Czerwone i trzy basteje. Zabytki zalicza się do najwybitniejszych osiągnieć gotyckiej, cegla- równowagę pomiędzy utrzymaniem i rozwojem współczesnych mieszkań. Wszystkie osiedla obejmują pięciu pierwszych królów Polski i jest jednym z najcenniejszych polskich zabytków architektury. stojąca w jednym rogu pomieszczenia może rozmawiać szeptem z osobą stojącą po przeciwnej stronie. Friedenskirche in Jauer w wyjątkowy sposób łączy miasto z otaczającą je przestrzenią przyrody, a ze swoimi zachowanymi bu- nej sztuki budowlanej Pobrzeża Bałtyku. Znajdują się na europejskim szlaku Gotyku Ceglanego. razem ponad 6 tysięcy mieszkań i ponad 10 tysięcy mieszkańców. Od lat 1980-tych osiedla zostały podda- To ewenement na skalę światową. Die Friedenskirche in Jawor ist durch eine Holzstruktur und religiöse Funktionen in der Welt verbunden. dynkami reprezentacyjnymi i funkcyjnymi jest świadectwem ostatniego rozkwitu kultury dworskiej w XIX ne dokładnej renowacji i restauracji. Im Jahr 2001 wurde es in die UNESCO-Welterbeliste aufgenommen. In der zweiten Hälfte wurden wieku. Także kościół św. Pawła, Kościół Zamkowy, Katedra i świątynia Schelfkirche z jej historyczną kryptą Lech-Hügel in Gnesen Friedenskirchen gegründet. 17. Jahrhundert nach dem Westfälischen Frieden, der den Dreißigjährigen świadczą o książęcych aspiracjach do potęgi. Stargard - eine Stadt mittelalterlichen Ursprungs Diese geschichtsträchtige Erhebung stellt den ältesten Teil Gnesens dar. Es wird vermutet, dass es sich Post-Augustinian Klosterkomplex in Żagań Krieg (1618-1648) beendete. Auf Betreiben des protestantischen Schwedens gewährte der katholische Der Kirchenkomplex St. Maria Königin der Welt und die Stadtmauer von Stargard wurden zum histori- Sechs Siedlungen der Berliner Moderne dabei um eine ehemalige heidnische Kultstätte handelt, was archäologische Funde bestätigen. Im 10. Einer der vier Denkmäler der Geschichte von Lubuskie. Den Klostergebäudekomplex bilden: die goti- Kaiser Ferdinand III. Habsburg den schlesischen Lutheranern das Recht, in seinen Gebieten drei Tempel zu schen Denkmal erklärt. Dazu gehören die Marienkirche, die Pfarramtsgebäude und die Stadtbefestigung, Die jüngste Welterbestätte Berlins umfasst sechs Siedlungen der frühen Moderne, vorwiegend aus der Jahrhundert wurde hier eine Kirche erbaut und im Jahr 1000 zur Erzkathedrale erhoben. Hier werden sche Kirche von Mariä Himmelfahrt, das ehemalige Kloster, Konvikt und Getreidespeicher. Die durch errichten - in Głogów, Jawor und Świdnica. Residenzensemble Schwerin: Auf dem Weg zum Welterbe die aus Teilen der Stadtmauer sowie aus Toren und Türmen bestehen: das Mühlentor, das Walltor, das Zeit der Weimarer Republik. 2008 wurden sie in die Welterbeliste der UNESCO eingetragen und sind Reliquien des Heiligen Adalbert aufbewahrt, dessen Geschichte auf der Gnesener Bronzetür erzählt wird. Brände zerstörte mittelalterliche Gebäude, wurden im 18. Jahrhundert im Barockstil wieder aufgebaut. Das Residenzensemble Schwerin wurde 2014 in die deutsche Vorschlagsliste für das UNESCO-Welterbe Pyritzer-Tor, der Turm Weißkopf, der Gefangenenturm, der Turm der Weber (Eisturm), der Turm Rotes eine der wenigen bewohnten Welterbestätten. Das stellt Denkmalpfleger/innen und Eigentümer/innen Die Kathedrale auf dem Lech-Hügel war Ort der Krönung der ersten fünf Könige Polens und zählt zu den Sehenswert ist auch eine große Klosterbibliothek mit Fresken des hervorragenden schlesischen Künstlers Aleja Pięciuset Lat Reformacji 1, 59-400 Jawor aufgenommen. Es befindet sich eingebettet in einer von Seen und Gärten romantisch geprägten Meer und drei Wehrtürmen. Diese Denkmäler gehören zu den herausragendsten Errungenschaften der vor große Herausforderungen. In den Siedlungen wird der Spagat zwischen Erhalt und Entwicklung wertvoll-sten polnischen Architekturdenkmälern. Neunhertz. Ihr Innenraum ist berühmt für ihre hervorragende Akustik - eine Person, die in einer Ecke des www.kosciolpokojujawor.pl gotischen Baukunst der Ostseeküste. Sie befinden sich an der europäischen Route der Backsteingotik. von zeitgemäßen Wohnungen erfolgreich geleistet. Alle Siedlungen zusammen umfassen ca. 6.000 Raumes steht, kann einer Person, die auf der gegenüberliegenden Seite steht, ein Flüstern ertönen lassen. [email protected], tel. 516493990 Kulturlandschaft. In außergewöhnlicher Weise verbindet das auf einer Insel liegende Schloss die ul. Tumska 20 m, 62-200 Gniezno Wohneinheiten mit mehr als 10.000 Bewohnern. Die Wohnsiedlungen wurden seit den 1980er Jahren Das ist eine weltweite Besonderheit. Stadt mit dem umgebenden Naturraum und zeugt mit seinen erhaltenen Repräsentations- und http://www.cit.stargard.com.pl, [email protected] , tel. 915785466 http://www.wzgorzelecha.pl/ umfassend instandgesetzt und saniert. Funktionsgebäuden von der letzten Blüte höfischer Kultur im 19. Jahrhundert. Ebenso künden die Stargard, województwo zachodniopomorskie https://urzadmiasta.zagan.pl/turystyka/zabytki/zespol-poklasztorny-augustianow/,http://www.wnmp.zagan.pl/ Paulskirche, die Schlosskirche, der Dom und die Schelfkirche mit ihren Grablegen vom herzoglichen https://www.berlin.de/landesdenkmalamt/welterbe/welterbestaetten/siedlungen-der-berliner-moderne/ [email protected], +48 68 609 821 170 Pl. Klasztorny 2, 68-100 Żagań Machtanspruch. Die sechs Siedlungen sind über das Berliner Stadtgebiet verteilt. 22 Stadt Schwerin 14 6 Centennial Hall 18 10 The Royal-Imperial Route in Poznań Centennial Hall is a unique venue on the map of Poland, where history harmoniously interacts with modernity. It was designed by Max Berg, an outstanding city architect, and recognized as one of the top Church of Saint Mary the Queen The Royal-Iperial Route is a trail of Poznań’s most fascinating sights. It offers 2 masterpieces of the 20th century architecture. Undoubtedly it is one of the most characteristic flagships a spectacle starring the city and the forty generations of people who have built Muskau Arch Geopark of Poland in Iwięcino of Wrocław in the international scale, and exceptionally magic site in the city where the charts of history Palaces and Gardens of Potsdam it. The Route tells the story of Poznań: the city and its residents. It attempts to The Muskau Arch is a transnational UNESCO Global Geopark which covers parts of Lebus Voivodship, The church’s interior enthrals visitors with its numerous monuments, the oldest ones being the Gothic record its multi-generational experience. Multi-purpose space, unusual structure, unique and spacious The old cities of Stralsund und Wismar Over a period of almost four hundred years, the best builders and artists fashioned, from stone and the answer the key questions of why today’s Poznań looks the way it does and not Brandenburg and . It contains more than 100 reservoirs created by mining activities. As a result of wall sacramentarium and crucifix. The liturgical objects dating back to the first half of the 17th century, location represent just a few of its strengths. The early thirteenth-century layouts of the Hanseatic cities Stralsund and Wismar have hardly changed right natural environment, a unique complex on behalf of the rulers of Prussia. During the 19th century, land- differently. What is the mentality of Poznań residents and how did it form. a variety of minerals, the reservoirs have different, often surprising colors: from turquoise blue to orange, including the manieristic altar (1622), the pulpit (1646-1650) and the baptismal font with a cover decora- up to the present day. In the areas the network of streets, the texture of streets and open squares, and scape gardener Peter Joseph linked up the palace parks and created a great cultural landscape along the red or brown. Several geo-paths offer opportunities to discover the Muskau Arch on foot or by bike. On ted with figures of music-making angels, were founded by the von Bonin family, owners of the village at the structure of the neighbourhoods and individual plots have survived the centuries almost unchanged. banks of the River Havel. Since 1990, the Palaces of Potsdam have been a UNESCO World Heritage Site. In your way, you may discover relicts of old industrial sites or climb a lookout to enjoy the stunning view that time. The beam ceiling with a polychromy made in 1697, presenting images of the Last Judgement, Hala Stulecia Gabled houses, monasteries, town halls, and churches all stand as witnesses to the wealth that accumula- addition to the Park and Palace of Sanssouci, thel New Palace, the Marble Palace and Castle Cecilienhof Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu over woods and lakes. perfectly matches the overall interior decoration. Hala Stulecia to unikatowe miejsce na mapie Polski, gdzie historia w pełni współgra ze współczesnością. ted through overseas trade, and the importance of the two Baltic cities in the era of the Hanseatic League. attract large numbers of visitors. Trakt Królewsko-Cesarski to miejski szlak turystyczny, który wiedzie przez naj- Zaprojektowana przez wybitnego miejskiego architekta Maksa Berga, została uznana za jedno z najwięk- Get in touch with this world heritage. The world heritage exhibitions are open to welcome visitors every ciekawsze zakątki Poznania, a jednocześnie jest podróżą w czasie: od czasów pierwszych władców Polski szych dzieł architektury XX wieku. Niewątpliwie jest jedną z najbardziej charakterystycznych wizytówek day. po burzliwy wiek XX oraz od króla Bolesława Chrobrego po cesarza Wilhelma II. Trakt to opowieść o mie- Geopark Łuk Mużakowa Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski Zespół pałacowy w Poczdamie Wrocławia na arenie międzynarodowej i niezwykle magicznym miejscem Wrocławia. Wielofunkcyjna ście i jego mieszkańcach. Wspaniała gotycka katedra, najpiękniejszy ratusz w Polsce oraz zdumiewający Łuk Mużakowa jest transgranicznym geoparkiem światowym UNESCO, który rozciąga się na terenie Na przestrzeni prawie czterech stuleci najlepsi budowniczowie i artyści stworzyli – na zlecenie pruskich przestrzeń, nieszablonowa konstrukcja, klimatyczna i przestrzenna lokalizacja, to tylko kilka z jej atutów. w Iwięcinie rozmachem zamek cesarski to tylko kilka z wielu atrakcji. Spacer Traktem to najlepszy sposób na poznanie województwa lubuskiego oraz krajów związkowych Brandenburgii i Saksonii. Znajduje się tu ponad władców – jedyny w swoim rodzaju zespół pałacowo-parkowy. W wieku XIX architekt krajobrazu Peter Staromiejskie części Stralsundu i Wismaru Poznania. 100 zbiorników wodnych, które powstały w wyniku działalności górniczej. Ze względu na różnorodność Wnętrze kościoła wyposażone jest w liczne zabytki – najstarsze to gotyckie sakramentarium ścienne Joseph Lenné połączył parki pałacowe w jeden fascynujący krajobraz kulturowy nad Hawelą. Od roku minerałów mają one różne, często zaskakujące kolory: od turkusowo niebieskiego do pomarańczowego, Powstałe na początku XIII wieku główne struktury przestrzenne miast hanzeatyckich Stralsund i krucyfiks. Zabytki datowane na 1 poł. XVII w. ufundowali ówcześni właściciele wsi z rodu von Bonin: 1990 poczdamskie pałace należą do Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Die Jahrhunderthalle i Wismar do dziś prawie się nie zmieniły. Utworzone w częściach staromiejskich sieci ulic, ukła- manierystyczny ołtarz (z 1622 r.), ambonę (z l. 1646-1650), chrzcielnicę z pokrywą z figurami muzykują- czerwonego lub brązowego. Geopark można odkrywać na atrakcyjnych geo-ścieżkach pieszych lub ro- Obok parku i pałacu Sanssouci magnesem przyciągającym rzesze turystów są też: Nowy Pałac, Pałac Die Jahrhunderthalle gilt als ein einzigartiger Ort auf der Landkarte Polens, wo die Geschichte und die dy ulic i placów, struktury dzielnic mieszkalnych i parceli zachowały się w niemal oryginalnym cych aniołów. Renesansowe ławy zamykane drzwiczkami (z 1588 r.) zdobione są barwnymi motywami Kaiser-Königstrakt in Posen werowych. Po drodze zwiedzający mogą zobaczyć świadectwa kultury przemysłowej, natomiast wieże Marmurowy i Pałac Cecilienhof. Gegenwart voll einander ergänzen. Von einem herausragenden Stadtarchitekten Max Berg entworfen, gilt kształcie. Okazałe kamienice, klasztory, ratusze i kościoły są dowodem bogactwa zdobywa- figuralnymi, zoomorficznymi i rysunkami polnych kwiatów. Dopełnieniem wystroju jest belkowy strop Die Kaiser-Königstrakt ist eine Route der faszinierendsten Sehenswürdigkeiten von Posen. Es bietet ein widokowe zapraszają do podziwiania widoków okolicznych lasów i jezior. sie jetzt als eines der größten Architekturwerke des 20. Jahrhunderts. Die Jahrhunderthalle ist zweifellos nego w handlu morskim i świadczą o znaczeniu obu nadbałtyckich miast w epoce Hanzy. z polichromią wykonaną w 1697 r., przedstawiającą wyobrażenia scen Sądu Ostatecznego. Spektakel mit der Stadt und den vierzig Generationen von Menschen, die sie gebaut haben. Die Route international eines der am meisten charakteristischen Aushängeschilder von Wrocław, wo das Schicksal Poznaj z bliska to światowe dziedzictwo. Wystawy prezentujące światowe dziedzictwo są otwarte dla erzählt die Geschichte von Posen: der Stadt und ihren Bewohnern. Es wird versucht, die Schlüsselfragen Potsdamer Schlösserlandschaft mehrerer Generationen ihre Geschichte schreibt. Multifunktionaler Raum, originelle Konstruktion, klima- Ciebie codziennie. zu beantworten, warum das heutige Posen so aussieht und nicht anders. Was ist die Mentalität der Geopark Muskauer Faltenbogen In fast vierhundert Jahren schufen die besten Baumeister und Künstler im Auftrag der preußischen tischer und räumlicher Standort sind nur einige von ihren herausregenden Eigenschaften. Kirche Unserer Lieben Frau Königin von Polen in Iwięcino Posener und wie hat sie sich gebildet? Ein Spaziergang entlang der Route ist Ihre Chance, die Stadt Der Muskauer Faltenbogen ist ein grenzüberschreitender UNESCO Global Geopark, der sich auf die Herrscher ein einzigartiges Ensemble aus Stein und Natur. Gartengestalter Peter Joseph Lenné vereinte kennenzulernen. Wojewodschaft Lebus und die Bundesländer Brandenburg und Sachsen erstreckt. Hier gibt es über ul. Wystawowa 1, 51-618 Wrocław Der Innenraum der Kirche ist mit zahlreichen historischen Gegenständen ausgestattet - die ältesten die Schlossparks im 19. Jahrhundert zu einer großen Kulturlandschaft entlang der Havel. Seit 1990 ge- Altstädte von Stralsund und Wismar 100 Gewässer, die durch Bergbauaktivitäten entstanden sind. Durch eine Vielfalt an Mineralen haben [email protected] davon sind ein gotisches Sakramentshaus an der Wand und ein Kruzifix. Sehenswürdigkeiten aus der hören die Potsdamer Schlösser zum UNESCO-Welterbe. Neben Park und Schloss Sanssouci ziehen Neues ul. Gdańska 2, 61-123 Poznań sie unterschiedliche, oft überraschende Farben: von türkisblau bis orange, rot oder braun. Der Geopark www.halastulecia.pl Die im frühen 13. Jahrhundert angelegten Grundrissstrukturen der Hansestädte Stralsund und Wismar ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts: der Altar im manieristischen Stil (von 1622), eine Kanzel (von 1646- Palais, Marmorpalais und Schloss Cecilienhof besonders viele Gäste an. http://trakt.poznan.pl/pl haben sich bis heute kaum verändert. Die in den Altstadtbereichen entwickelten Straßennetze, die 1650), ein Taufbecken mit Deckel mit Figuren musizierender Engel - wurde von den damaligen Besitzern lässt sich auf attraktiven Geo-Pfaden zu Fuß oder mit dem Fahrrad entdecken. Unterwegs erwarten die Gefüge von Straßen- und Platzräumen, die Quartier- und Parzellenstrukturen sind nahezu unverfälscht des Dorfes - der Familie von Bonin – gestiftet. Ergänzt wird die Dekoration durch eine Balkendecke mit Am Grünen Gitter, 14469 Potsdam Besucher Zeugnisse der Industriekultur und Aussichtstürme laden ein, den Blick über Wälder und Seen überliefert. Giebelhäuser, Klöster, Rathäuser und Kirchen belegen den im Seehandel erworbenen Polychromie aus dem Jahre 1697, die die Szenen des Jüngsten Gerichts darstellt. www.spsg.de; www.potsdam-tourism.com schweifen zu lassen. Reichtum und zeugen von der Bedeutung beider Ostseestädte während der Hansezeit. http://iwiecino.pl, Iwięcino 17, 76-003 Iwięcino http://geopark.muzakowski.pl/ 23 Gehen Sie auf Tuchfühlung mit diesem Welterbe. Die Welterbe-Ausstellungen sind täglich für Sie geöffnet. 15 [email protected], +48 530 365 800 , ul. Wojska Polskiego 2, 68-208 Łęknica Hansestädte Stralsund und Wismar 11 The round-house in Wolsztyn Museum of Papermaking in Duszniki-Zdrój 7 The round-house in Wolsztyn is the last place in the world where steam locomotives are used to carry out Glienicke Park scheduled passenger traffic. Almost every day you can see a steam engine working exactly like decades 19 The only paper mill in Poland is located in Duszniki-Zdrój in Lower . It has existed for at least 450 ago.The engine - house was founded in 1907 and all the original buildings and devices like the parking years. A Museum of Papermaking has been operating there since 1968. In the building, the manual pro- In 1990, UNESCO inscribed the Potsdam-Berlin park landscape – stretching from Sanssouci, the New 3 Memorial Federal hall, depot, railway turnable still exist. Wolsztyn Engine House Institute of Culture has currently 20 steam duction of paper continues according to a technique developed in the Middle Ages. On the first attic floor Garden and Sacrow in Potsdam to Berlin’s Peacock Island and Glienicke – on the list of Natural and Cultural Erzgebirge/Krušnohoří locomotives of various series. The most famous locomotive - polish construction from 1937 - is called of the mill’s main building there are unique wall paintings called polychromes. They were probably per- School in Bernau bei Berlin Heritage of Humanity. The World Cultural site “Palaces and Parks of Potsdam and Berlin” is a world-renow- „Beautiful Helena”. formed in the 17th and 18th centuries. They are a rare example of paintings on wood in secular buildings. The Carpathian ancient beech forests ned cultural landscape and an inspiration for art, architecture and landscape design enthusiasts from aro- Mining Region The former ADGB Trade Union Federal School in Bernau was designated a UNESCO World Heritage Site In 2011, the mill obtained the status of a Historical Monument, which opened its way to efforts to place und the globe. The extraordinary ensemble’s almost paradisiacal beauty lent it the epithet “the Prussian The Mining Region Erzgebirge/Krušnohoří consists of 17 sites on the German side and five on the Czech and the old beech forests of Germany in 2017, when „Bauhaus and its sites in Weimar and Dessau“ was extended to include the Federal School the object on the UNESCO World Heritage List. in Bernau. Between 1928 and 1930, Bauhaus Director , and the Bauhaus stu- Acadia.” Their charm and recreational value is preserved with great devotion. Parowozownia w Wolsztynie side. The developments to which mining gave rise were closely interlinked for centuries, irrespective of Like the Carpathian ancient beech forests, the old beech forests of Germany tell the unique tale of how dents in Dessau designed a unique boarding school complex. It is still seen today to be a good example of the political border. As a whole, the monuments, natural and cultural landscapes represent the most im- a single species of tree spread over large areas of a continent from the mountains to the sea. The old Parowozownia w Wolsztynie jest ostatnim miejscem na świecie, w którym parowozy wykorzystywane a structured building, constructed freely and sensitively in a natural landscape. Guided tours take visitors portant mining areas and epochs in Saxon-Bohemian ore mining. They facilitate a comprehensive insight Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju beech forests that once gave Central Europe its character, now only survive as isolated remnants. The Kompleks parkowy Glienicke są do prowadzenia pasażerskiego ruchu planowego po torach o normalnej szerokości i gdzie niemal inside the UNESCO World Heritage Site. into the extraction and processing of the most important raw materials and cover the mining technolo- codziennie zobaczyć można parowóz „pod parą” pracujący dokładnie tak, jak kilkadziesiąt lat temu. Jedyny w Polsce młyn papierniczy znajduje się w Dusznikach-Zdroju. Istnieje od co najmniej 450 lat. Od most precious of them have been included in UNESCO’s World Heritage List: one in the National Berlińsko-poczdamski kompleks parkowy – sięgający od Parku Sanssouci w Poczdamie przez Nowy gies of the different mining periods starting from the 12th century. Parowozownia powstała w 1907 r., a wzniesione wówczas zabudowania i urządzenia, jak hala postojowa, 1968 r. działa w nim Muzeum Papiernictwa. W budynku w dalszym ciągu kontynuowana jest ręczna pro- Park and another in the Müritz National Park in Mecklenburg-Western . They provide a home to Ogród i Sacrow aż do Pawiej Wyspy i Glienicke w Berlinie – został wpisany w 1999 roku przez UNESCO czy obrotnica, istnieją do dziś. Parowozownia Wolsztyn posiada obecnie 20 parowozów różnych serii. dukcja papieru wg techniki opracowanej jeszcze w średniowieczu. Na pierwszej kondygnacji strychowej many rare animals, plants and mushrooms. Zabytek Bauhausu – Szkoła Federalna w Bernau bei Berlin na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Obiekty dzietzictwa kulturowego „Pałaców Najsłynniejszy wśród nich to „Piękna Helena” – polska konstrukcja z 1937 r. Co roku na przełomie kwietnia głównego budynku młyna znajdują się unikatowe malowidła ścienne – polichromie. Powstały najpraw- i Parków Poczdamu i Berlina“ należą do krajobrazu kulturalnego międzynarodowej rangi. Dzięki swojej Region górniczy Rudaw W 2017 roku dawna Federalna Szkoła Ogólnego Niemieckiego Związku Zawodowego w Bernau została i maja organizowana jest Parada Parowozów, na którą przyjeżdżają zabytkowe lokomotywy z całej Europy dopodobniej w XVII-XVIII w. Są rzadkim przykładem malowideł na drewnie w budowli o charakterze urodzie bliskiej krajobrazom rajskim ten wyjątkowy kompleks otrzymał przydomek „pruskiej Arkadii“. Region górski Rudawy / Krušnohoří posiada 17 miejscowości po stronie niemieckiej i pięć po stronie Puszcze bukowe Karpat i stare lasy bukowe Niemiec wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Istniejący od 1996 r. obiekt światowego dziedzictwa oraz widzowie z całego świata. świeckim. W 2011 r. młyn uzyskał status Pomnika Historii, co otworzyło mu drogę do starań o wpisanie kulturowego „Bauhaus i jego obiekty w Weimarze i Dessau” został tym samym poszerzony o Federalną Nadzwyczajny urok i wartość rekreacyjna starannie pielęgnowane są do dzisiaj. czeskiej. Od stuleci postęp powodowany wydobyciem rozwojem tego regionu istniał ponad granicami Razem z puszczami bukowymi Karpat stare lasy bukowe Niemiec opowiadają wyjątkową w skali świata obiektu na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Szkołę w Bernau. W latach 1928 - 1930 dyrektor Bauhausu Hannes Meyer, dyrektor pracowni architekto- politycznymi. Zabytki, krajobrazy naturalne i kulturowe reprezentują najważniejsze obszary wydobywcze historię rozprzestrzeniania się jednego gatunku drzew na wielkich połaciach kontynentu od gór po mo- nicznej Bauhausu Hans Wittwer oraz uczniowie Bauhausu w Dessau stworzyli jedyny w swoim rodzaju Das Dampflokomotivenhaus in Wolsztyn oraz epoki górnictwa rud saksońsko-czeskich. Zapewniają kompleksowy wgląd w wydobycie i przetwór- rze. Stare lasy bukowe nadawały niegdyś oblicze Europie Środkowej, a dziś zachowały się ich tylko resztki. Parklandschaft Glienicke zespół szkoły i internatu. Szkołę Federalną Bauhaus w Bernau można zwiedzać w ramach wycieczek stwo najważniejszych surowców oraz prezentują technologie wydobywcze różnych okresów wydobyw- Papiermuseum in Duszniki-Zdrój Najcenniejsze lasy bukowe figurują na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Dwa z nich znajdują się Das Dampflokomotivenhaus in Wolsztyn ist der letzte Ort auf der Welt, an dem Dampflokomotiven für z przewodnikiem. 1990 nahm die UNESCO die Berlin-Potsdamer Parklandschaft – sie reicht von Potsdam-Sanssouci über czych od XII wieku. den planmäßigen Personenverkehr eingesetzt werden und an dem fast täglich eine Dampflokomotive Die einzige Papiermühle in Polen befindet sich in Duszniki-Zdrój (ehem. Bad Reinerz). Es besteht seit w Parku Narodowym Jasmund i Parku Narodowym Müritz w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Ma tu den Neuen Garten und Sacrow bis zur Pfaueninsel und Glienicke in Berlin – in die Liste des Natur- und genau so funktioniert wie vor einigen Jahrzehnten. Das Bahnbetriebswerk wurde 1907 gegründet. Zu mindestens 450 Jahren. Dort ist seit 1968 ein Museum für Papierherstellung in Betrieb. Im Gebäude wird swoje siedliska wiele rzadkich zwierząt, roślin i grzybów. Kulturerbes der Menschheit auf. Die Welterbestätte „Schlösser und Parks von Potsdam und Berlin“ ist dieser Zeit errichtete Gebäude und Geräte wie eine Parkhalle oder ein Drehteller existieren noch heute. Montanregion Erzgebirge/Krušnohoří die manuelle Papierherstellung nach einer im Mittelalter entwickelten Technik fortgesetzt. Im ersten Bauhausdenkmal Bundesschule in Bernau bei Berlin eine Kulturlandschaft von internationalem Rang. Seiner geradezu paradiesischen Schönheit verdankt Kulturinstitution Das Wolsztyn Engine House verfügt derzeit über 20 Dampflokomotive verschiedener Insgesamt setzt sich die Montanregion Erzgebirge/Krušnohoří aus 17 Stätten auf deutscher und fünf auf Dachgeschoss des Hauptgebäudes der Mühle befinden sich einzigartige Wandmalereien - Polychromie. das einzigartige Ensemble den Beinamen „Preußisches Arkadien“. Ihr Charme und Erholungswert werden Buchenurwälder der Karpaten und Alte Buchenwälder Im Jahr 2017 wurde die ehemalige Bundesschule des Allgemeinen Deutschen Gewerkschaftsbundes in Serien. Die bekannteste unter ihnen ist „Beautiful Helena” - ein polnisches Design aus dem Jahr 1937. tschechischer Seite zusammen. Die durch den Bergbau hervorgerufenen Entwicklungen waren unabhän- Sie wurden wahrscheinlich im 17. und 18. Jahrhundert hergestellt. Sie sind ein seltenes Beispiel für engagiert bewahrt. Bernau in die UNESCO-Welterbeliste aufgenommen. Die bereits seit 1996 bestehende Welterbestätte gig von der politischen Grenze über Jahrhunderte eng miteinander verbunden. Die Denkmale, Natur- Gemälde auf Holz in weltlichen Gebäuden. Im Jahr 2011 erhielt die Mühle den Status eines historischen Deutschlands ul. Fabryczna 1, 64-200 Wolsztyn „Das Bauhaus und seine Stätten in Weimar und Dessau“ wurde damit um die Bundesschule Bernau https://www.berlin.de/landesdenkmalamt/welterbe/welterbestaetten/schloesser-und-gaerten-von-potsdam-und-berlin/ und Kulturlandschaften repräsentieren in ihrer Gesamtheit die wichtigsten Bergbaugebiete und Epochen Denkmals, was den Weg für die Aufnahme des Objekts in die Liste des UNESCO-Weltkulturerbes ebnete. www.parowozowniawolsztyn.pl Gemeinsam mit den Buchenurwäldern der Karpaten erzählen die Alten Buchenwälder Deutschlands die erweitert. Von 1928 bis 1930 schufen der Bauhausdirektor Hannes Meyer, der Leiter der Bauhaus- SPSG Berlin-Brandenburg - Besucherinformation, Königstraße 36b, 14109 Berlin des sächsisch-böhmischen Erzbergbaus. Sie ermöglichen einen umfassenden Einblick in den Abbau und www.muzeumpapiernictwa.pl weltweit einmalige Geschichte der Ausbreitung einer einzigen Baumart über große Teile eines Kontinents Architekturwerkstatt Hans Wittwer sowie Studierende des Dessauer Bauhauses einen einzigartigen +49 331-96 94 200 die Verarbeitung der bedeutendsten Rohstoffe und belegen die Bergbautechnologien der verschiedenen [email protected] vom Gebirge bis zum Meer. Alte Buchenwälder prägten einst Mitteleuropa und sind heute nur noch Schul- und Internatskomplex. Das UNESCO-Welterbe Bundesschule Bernau kann im Rahmen von Bergbauperioden seit dem 12. Jahrhundert. in wenigen Resten erhalten. Die wertvollsten Buchenwälder stehen auf der Welterbeliste der UNESCO. Führungen besichtigt werden. + 48 748 627 400 Zwei von ihnen befinden sich im Nationalpark Jasmund und im Müritz-Nationalpark in Mecklenburg- https://www.montanregion-erzgebirge.de/ ul. Kłodzka 42, 57-340 Duszniki-Zdrój baudenkmal bundesschule bernau e.V. , Hannes-Meyer-Campus 9, D-16321 Bernau bei Berlin Vorpommern. Viele seltene Tiere, Pflanzen und Pilze finden hier einen Lebensraum. 16 Adam-Ries-Straße 16, 09456 Annaberg-Buchholz www.bauhaus-denkmal-bernau.de 12 Nationalpark Jasmund und Müritz-Nationalpark in Mecklenburg-Vorpommern Muskau Park Spreewald The Muskau Park was founded in the first half of the 19th century. The creator of the park was a Prussian aristocrat, owner of local estates, Prince Hermann von Pückler-Muskau. This is one of the most extensive 20 What has been carved out here by the Ice Age as well as by the hand of man is something that is unique in 8 historical park assumptions in Europe, in which the compositional program of the English park landscape Europe. In the Spreewald, a UNESCO Biosphere Reserve ever since 1991, the River Spree splits into a laby- 4 has been realized, it is one of the most outstanding achievements of European garden art. Through the rinth of over a thousand kilometres of waterways. It doesn’t matter whether you are in Burg, Lübbenau or Muskauer Park, along the , runs the Polish-German border. Its area, covering a total of Oberlausitzer Heide- und Lübben – everywhere there are boatmen waiting to punt visitors in their flat-bottomed Spreewald boats over 700 ha, is divided asymmetrically by the river between (Saxony) and Łęknica (lubuskie The Griffin Route through a landscape of primeval forests to romantic destinations. The Museum of the Outdoors at Lehde Teichlandschaft UNESCO Biosphere Reserve The Berlin Museum Island, with its five temple-like buildings, houses treasures from 6,000 years of human province). The Griffin Route – a tourist route showcasing the cultural heritage of West Pomerania, including history. It is a unique art ensemble with a variety of exhibits on show. At the same time, it represents also offers an insight into the life of the farmers in the Spreewald a hundred years ago as revealed through The heath and pond region has evolved over many centuries as a result of human use. The monuments connected with dukes from the local Griffin Dynasty who ruled the Pomeranian Duchy – a landmark in the history of ideas and in terms of architecture and urban planning, giving eloquent tes- three farmsteads. Slav settlers who came here after 600 A. D. called the land which was covered in bogs and forests »Łužica« which in its most glorious days ranged from Lębork to Rugia and Barth – for five centuries. By following timony to the development of the public art museum in Prussia and Germany during the 19th and 20th Park Mużakowski (marshland), Over the centuries, pond fishing became an important business activity. The Biosphere centuries. The Museum Island represents more than 100 years of museum architecture. As an example of Szprewald Reserve is situated in the centre of this old cultivated region. It comprises a total of more than 350 ponds the Griffin Route, tourists can learn about some rulers who made it to the Danish and Swedish thrones, Park Mużakowski został założony w 1. połowie XIX w. Twórcą parku był pruski arystokrata, właściciel human cultural heritage of outstanding universal value, the Museum Island was incorporated into the in dune forests, marshy areas, sparse fields, flood plains and heathlands – an extraordinary variety of were heirs or relatives of Polish kings, or contracted marriages with members of the English, Danish, To, co epoka lodowcowa i człowiek tutaj ukształtowali, nie ma sobie równych w całej Europie! lokalnych dóbr, książę Hermann von Pückler-Muskau. To jedno z najrozleglejszych historycznych założeń UNESCO World Heritage List in 1999. habitats for rare plants and animals. Saxon, Brandenburg, Brunschwick or Schleswig-Holstein ruling dynasties. W Spreewaldzie, który od roku 1991 jest Rezerwatem Biosfery UNESCO, Szprewa rozczłonkowuje się na parkowych w Europie, w którym zrealizowany został program kompozycyjny krajobrazowego parku an- labirynt tysiąca kilometrów wód. Czy to w Burg, Lübbenau czy Lübben – wszędzie na gości czekają sterni- gielskiego, należy do najwybitniejszych osiągnięć europejskiej sztuki ogrodowej. Przez Park Mużakowski Szlak Gryfitów Wyspa Muzeów cy, żeby przewieźć ich swoimi łodziami przez dziewicze lasy do romantycznych celów wycieczek. Prawie przebiega korytem Nysy Łużyckiej polsko-niemiecka granica. Jego obszar, obejmujący łącznie przeszło Rezerwat Biosfery Górnołużyckiej Krainy Wrzosowisk i Stawów każda z łodzi z Lübbenau przybija do brzegu w pobliskim Lehde. Wgląd w życie chłopów spreewaldzkich 700 ha, podzielony jest asymetrycznie rzeką pomiędzy niemieckie miasteczko Bad Muskau (Saksonia) Turystyczny szlak dziedzictwa kulturowego Pomorza Zachodniego. Obejmuje zabytki związane z książę- Zespół berlińskiej Wyspy Muzeów składający się z pięciu monumentalnych budowli skrywa w swoich sprzed stu laty umożliwia Skansen w Lehde, założony na terenie trzech gospodarstw rolnych. i polską Łęknicę (woj. lubuskie). Górnołużycki krajobraz wrzosowisk i stawów tworzył się na przestrzeni wielu wieków w wyniku gospoda- tami z rodzimej dynastii Gryfitów, rządzonymi przez pięć wieków Księstwem Pomorskim rozciągającym zbiorach 6 tysięcy lat historii ludzkości. Wyspa Muzeów jest wyjątkowym zbiorem sztuki z licznymi eks- rowania człowieka. Rozwinęła się wydajna gospodarka stawowa, stanowiąca w ówczesnych czasach taki się w okresie swojej świetności od Lęborka po Rugię i Barth. Przemierzający szlak mają okazję zapoznać ponatami, a jednocześnie świadectwem myśli historycznej, sztuki budownictwa i urbanizacji dla rozwoju rodzaj gospodarowania. Rezerwat biosferyczny jest położony w sercu tego starego krajobrazu kulturowe- się z dziejami władców, którzy zasiadali także na tronach Danii i Szwecji, byli spadkobiercami i krewny- muzeum sztuk pięknych w Prusach, względnie w Niemczech w XIX i XX wieku dostępnego dla szerokiej Spreewald Muskauer Park go. Obejmuje on łącznie ponad 350 stawów malowniczo rozłożonych wśród lasów wydmowych, podmo- publiczności. Wyspa Muzeów obejmuje ponad 100 lat architektury muzealnej w historycznym centrum kłych łąk, nisko urodzajnych gruntów, błoń rzecznych i wrzosowisk, co stanowi niezwykłą różnorodność mi królów Polski, wchodzili w koligacje małżeńskie z władcami Anglii, Danii, Saksonii, Brandenburgii, Ein verzweigtes Labyrinth idyllischer Wasserarme (Fließe), ein buntes Meer aus Spreewaldkähnen, Der Muskauer Park wurde in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts vom preußischen Adligen Fürst Berlina. Jako dobro kultury o wyjątkowej wartości dla ludzkości Wyspa Muzeów została wpisana w 1999 środowiska życia rzadkich gatunków flory i fauny. Brunszwiku czy Szlezwiku-Holsztyna. Kanus und Stand up Paddlern, der Genuss von Hefeplinsen (Hefeeierkuchen), Gurken und Quark mit Hermann von Pückler-Muskau angelegt. Er ist eine der ausgedehntesten historischen Parkanlagen roku na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Leinöl – all das ist der Spreewald. Die während der letzten Eiszeit geformte Landschaft ist zum UNESCO in Europa. Der Park ist inspiriert durch die Komposition englischer Gartenlandschaften und gilt als der Greifen-Route Biosphärenreservat erklärt worden. Naturliebhaber, Aktivurlauber und Entspannungssuchende allen klassische Landschaftsgarten. Durch den Muskauer Park verläuft entlang der Lausitzer Neiße die deutsch- Biosphärenreservat Oberlausitzer Heide- und Museumsinsel Alters fühlen sich hier gleichermaßen wohl. Ob in Burg, Lübbenau, Lübben oder Schlepzig – überall emp- -polnische Grenze. Seine Fläche von insgesamt über 700 ha wird asymmetrisch durch den Fluss zwischen Greifen-Route – eine touristische Route des Kulturerbes von Westpommern. Sie umfasst Denkmäler, fangen Kahnfährmänner die Gäste, um mit ihnen durch urwüchsige Erlenwälder und zu romantischen Bad Muskau (Freistaat Sachsen) und Łęknica (Woiwodschaft Lubuskie) aufgeteilt. Teichlandschaft Copyright: 12. TMB-Fotoarchiv Rainer Weisflog Die Berliner Museumsinsel mit ihren fünf tempelartigen Bauten birgt Schätze aus 6.000 Jahren die mit den Herzögen von der Greifen-Dynastie zusammenhängen, die fünf Jahrhunderte lang das Ausflugszielen zu staken. Die Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft ist über viele Jahrhunderte durch menschliche Nutzung 1. Stadtmarketing GmbH Schwerin, Köhn 13. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Menschheitsgeschichte. Sie ist ein einzigartiges Kunstensemble mit einer Vielzahl von Exponaten und https://www.park-muzakowski.pl/ Herzogtum Pommern regierten, das sich von Lębork bis Rügen und Barth erstreckte. Reisende haben die entstanden. Die slawischen Siedler, die nach 600 n. Chr. hierher kamen, nannten das von Sümpfen 2. Volster 14. A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace) zugleich ein ideengeschichtliches, baukünstlerisches und städtebauliches Zeugnis für die Entwicklung Region Spreewald; Krajna Szprewald/Brandenburgia [email protected], [email protected] 3. Roman Vitt 15. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Möglichkeit, sich über die Geschichte der Herrscher zu informieren, die auch Dänemark und Schweden und Wäldern bedeckte weite Land »Łužica« (Sumpfland). Über die Jahrhunderte entwickelte sich die des öffentlichen Kunstmuseums in Preußen bzw. in Deutschland im 19. und 20. Jahrhundert. Die https://www.spreewald.de/ +48 68 362 41 82, +48 22 626 93 52 4. Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie 16. Piotr Chara/UMWL, regierten, Erben und Verwandte der Könige von Polen waren, sowie eheliche Bindungen mit Herrschern Teichfischerei zu einem wichtigen Wirtschaftszweig. Das Biosphärenreservat liegt inmitten dieser alten Museumsinsel steht für über 100 Jahre Museumsarchitektur in der historischen Mitte Berlins. Als Łęknica/Bad Muskau 5. A. Bierca MAH Stargard 17. Adam Żyworonek aus , Dänemark, Sachsen, Brandenburg, Braunschweig oder Schleswig-Holstein eingingen. Kulturlandschaft. Es umfasst insgesamt mehr als 350 Teiche, eingebettet in Dünenwälder, Feuchtwiesen, Kulturgut der Menschheit von außergewöhnlichem universellem Wert wurde die Museumsinsel 1999 in Muskauer Faltenbogen (http://www.muskauer-faltenbogen.de/) 6. Waldemar Witek 18. Adam Brzoza/UMWL karge Äcker, Flussauen und Heidegebiete – eine außergewöhnliche Vielfalt von Lebensräumen seltener 7. C_TMB-Fotoarchiv-Steffen Lehmann 19. Marko Borrmann die Welterbeliste der UNESCO eingetragen. Muskauer Park (https://www.muskauer-park.de/) Pflanzen und Tiere. 8. Landesdenkmalamt Berlin, Wolfgang Bittner 20. Matthias Höhne Bodestr. 3, 10178 Berlin, +49 30 20 90 55 77 9. Landesdenkmalamt Berlin, Wolfgang Bittner 21. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworze https://www.biosphaerenreservat-oberlausitz.de/ https://www.berlin.de/landesdenkmalamt/welterbe/welterbestaetten/museumsinsel-berlin/ 10. TMB-Fotoarchiv Leo Seidel-SPSG 22. Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa sp. z o.o. +49 35932365 0, Warthaer Dorfstr. 29, 02694 Malschwitz OT Wartha 11. 23. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju