Stadsdeel Oost: is opgebouwd uit vier van elkaar verschillende deelgebieden: Oud-Oost, Watergraafsmeer, Indische Buurt & Oostelijk Havengebied en IJburg. In de eerste drie gebieden is de bebouwing voornamelijk 19e eeuws en 20e eeuws van voor de zestiger jaren. Het Oostelijk Havengebied is grotendeels uit de jaren negentig en op IJburg zijn de eerste woningen in 2003 aan de woningvoorraad toegevoegd. Stadsdeel Oost groeit snel, zowel op IJburg & Zeeburgereiland, Oostelijk Havengebied als het Amstelkwartier vindt veel nieuwbouw plaats. In elk gebied zijn mogelijkheden voor ontmoeting, diverse activiteiten en gebruik van maaltijden voor bewoners, inloopspreekuren voor informatie, advies en zo nodig ondersteuning. Post Oost is het participatiecentrum voor Oost, zowel voor een scala aan activiteiten richting werk als vele mogelijkheden om te participeren in Oost zoals vrijwilligerswerk, taalaanbod maar ook laagdrempelige activiteiten. Huiselijk geweld en kindermishandeling komt in alle lagen van de bevolking voor, dus ook in Oost. Aandacht hiervoor is belangrijk, zowel het herkennen en doorgeleiden van signalen als voorlichting en preventieve maatregelen. In Oost is een preventiemedewerker werkzaam. Extra aandacht is er voor de behoefte en ondersteuning voor al onze buurtpartijen om dit onderwerp bespreekbaar te maken en een veilige sfeer te creëren waarin dit gesprek mogelijk is. Goede samenwerking tussen de formele zorg- en welzijnspartners is een belangrijk uitgangspunt. Hierin past ook de doorontwikkeling van en samenwerking met de sociale wijkteams. Daarnaast is ook de samenwerking tussen formele en informele partners een belangrijke opgave, die voortgang en verdieping vraagt. Oost onderscheid zich door het grote aantal informele partners die actief zijn in en voor hun buurt. Onderlinge samenwerking is een belangrijke opgave en ook de samenwerking met de formele partners. Dit geldt zowel voor het gebruik van elkaars expertise als voor het verwijzen van bewoners naar elkaars activiteiten en netwerken. Gebied Watergraafsmeer: Er wonen ongeveer 35.000 mensen in Watergraafsmeer. De meeste huishoudens bestaan uit één persoon: 58%. Het gebied kent veel kindvriendelijke buurten en karakteristieke dorpjes, zoals Betondorp, Amsteldorp en Tuindorp Frankendael (Jeruzalem). Er zijn veel sportvelden en de Jaap Edenbaan. De Watergraafsmeer kent elf buurten die allemaal van elkaar verschillen en eigen kenmerken hebben. Middenmeer en Park de Meer zijn woonbuurten met een hoog gemiddeld gezinsinkomen en grote woningen. Betondorp, Amsteldorp en Tuindorp Frankendael hebben voornamelijk goedkope huurwoningen en scoren op vrijwel alle levensgebieden minder goed dan gemiddeld en in sommige opzichten zelfs zorgelijk. Deze buurten kenmerken zich door een hoge concentratie 65- plussers met lage inkomens. Daarom ligt de prioriteit in Watergraafsmeer op deze driebuurten, waarbij de hoogste prioriteit ligt bij Betondorp en deel Amsteldorp (rondom Open Hof). De bevolking in de Watergraafsmeer zal de komende jaren sterk toenemen (met 13 % in 10 jaar, tot ongeveer 39.000). De Eenhoornbuurt ontwikkelt zich van bedrijventerrein naar woonbuurt. In Amstelkwartier wordt nog volop gebouwd en het Science Park kenmerkt zich door de vele studentenwoningen en universiteitsgebouwen. De Weespertrekvaart, ook een buurt met veel ontwikkelingen, kenmerkt zich door de studentenwoningen en het nieuw te ontwikkelen gebied met woningbouw op het terrein van de voormalige Bijlmerbajes. De grote toename van het totale aantal woningen in Over-Amstel vraagt om maatschappelijke accommodaties. Middelen hiervoor zijn een aandachtspunt, evenals voor de programmering. Er is veel groen naast de sportvelden. Enkele bewonersinitiatieven zetten zich in voor het onderhoud van een stuk groen. In de Watergraafsmeer zijn meerdere buurthuizen / ontmoetings –en activiteiten centra: Brinkhuis, ’t Hoekhuis, Jeruzalem, dienstencentrum Watergraafsmeer, Parkhuis en op de grens met Oud-Oost: Café Genieten met Resto van Harte. Ontwikkelbuurten: Prioriteiten van het college: Wat is op dit thema de opgave, de vraag in dit gebied? Wat is op dit thema het gewenste resultaat in dit gebied?
Jongerenwerk (preventie) In Betondorp, Amsteldorp en Tuindorp Frankendaal wonen jongeren die Jongeren die het nodig hebben worden bereikt en er is passend aanbod ondersteuning nodig hebben. Aantal is beperkt, opgave is om ondanks de beperkte groep, die verspreid woont, passend aanbod te realiseren. Preventie jeugdcriminaliteit Aantal is zeer beperkt, dus ook zeer beperkte opgave. Belangrijk is hen Kwetsbare jongeren krijgen ontwikkelkansen, leren basisvaardigheden en zien alternatieven voor (het afglijden tijdig in beeld krijgen, vertrouwen te winnen en te binden. naar) het criminele circuit Dementie Het percentage 65 plussers en 80 plussers in Betondorp is twee keer zo Goede signalering en toeleiding naar zinvolle dagbesteding in de buurt. Dementievriendelijke wijken. Speciale hoog als gemiddeld in Amsterdam, opgave dementie is 2,2% (stedelijk aandacht voor Betondorp. 1,2%) is hier dus groot (70 mensen). Ondersteuning van de mensen met dementie en hun mantelzorgers . Maar dit geldt ook voor de wijken Frankendael en Middenmeer. Opgave Mantelzorgers zijn bekend met het aanbod en maken hier zo nodig gebruik van. om hier dementievriendelijke wijken van te maken met o.a. begeleiding en ondersteuning van de mensen met dementie en hun mantelzorgers.
Eenzaamheid Betondorp, Amsteldorp en Tuindorp Frankendael kennen een grote Eenzaamheidspercentage daalt doordat mensen deel gaan nemen aan activiteiten of andere vormen van sociaal mate van eenzaamheid onder oudere bewoners. Ook is er een groot contact. Gebiedsgerichte Uitwerking Sociale Basis, 22mei 2019
aantal alleenstaanden. Alternatieve woonvorm voor ouderen wordt gerealiseerd in Betondorp (woon-zorghofje). Opgave is verstreken van de sociale netwerken en het vergroten Divers aanbod aan activerings- en ontmoetingsactiviteiten voor de verschillende leefwerelden van de bewoners. samenredzaamheid. Voldoende dagbestedingsactiviteiten, de eenzame mensen (vroegtijdig) te vinden en aanbod passend bij hun behoeften. Langer zelfstandig wonen vraagt om nieuwe woonconcepten zoals geclusterd wonen met voldoende zorg- en welzijnsvoorzieningen.
Preventie (gezonde leefstijl en Meer laagdrempelig en goedkoop beweegaanbod voor volwassenen en senioren, specifiek in de genoemde sport&bewegen) Aandeel kwetsbare bewoners bedraagt 18% in Betondorp (575), 15% in buurten. Niet alleen voor gezonde leefstijl, maar ook belangrijk voor activering, maatschappelijke participatie en
Tuindorp Frankendael (365), 24% in Tuindorp Amstelstation (190 ), 18% als zinvolle dagbesteding. in van der Kunbuurt (100). Het bereik van kwetsbare bewoners vergroten door nauwe samenwerking met de 1ste lijn zorg, klantmanagers In Amsteldorp, Jeruzalem, Betondorp buurt wonen relatief veel (oudere) activering van WPI en Welzijnspartners en uitbouwen van het Leefstijlnetwerk bewoners die moeten rondkomen van een minima inkomen. Doorstroom naar lokale sport- en beweegaanbieders verhogen, oa door groepsgewijze of individuele begeleiding. Inzet op Valpreventie kan bijdragen verminderen van Valrisico’s. Inzet op valpreventie. Er zijn voldoende ontmoetingsactiviteiten in de nabijheid. Beperkte financiële middelen wordt vaak als drempel ervaren om mee te doen met het reguliere sport- en beweegaanbod. Verder kunnen beweegactiviteiten vereenzaming van volwassenen en ouderen tegengaan. Kansengelijkheid Doelgroep kinderen en jongeren wonen vooral in Betondorp, Laagdrempelig en betaalbaar aanbod voor deze kinderen en jongeren. Scholen werken mee hieraan door hun Amsteldorp en Tuindorp Frankendaal. school (tijdens BTO) voor kinderen van andere scholen open te stellen. Aantal is beperkt, opgave is om hen te bereiken. Kinderen hebben, ongeacht hun achtergrond gelijke kansen. Aandacht voor overgang van PO naar VO bij doelgroepkinderen. Spelinloop in de buurt, voor jonge kinderen en hun ouders. Armoede Opgave om bekendheid armoede regelingen voor de doelgroep te Beter gebruik armoede-voorzieningen door jeugdigen uit minima-gezinnen. vergroten. Bekendheid en gebruik maken van de armoede voorzieningen door kwetsbare ouderen in Betondorp en Tuindorp Specifieke opgave voor kwetsbare ouderen 65+ in Betondorp 34% (260), Amstelstation, maar ook door de doelgroepen uit de andere buurten. Tuindorp Amstelstation 37% (70) en Eenhoorn 32% (20): dat zij gebruik maken van regelingen, inkomensondersteuning, gratis OV en stadspas. Maar ook voor de volwassenen en jongeren in deze buurten ligt hier een opgave. Taal/digitaal De belangrijkste opgave is het op peil houden en verbeteren van het Voldoende en gevarieerd taalaanbod. huidige, gevarieerde taalaanbod. Speciale aandacht voor statushouders, Ruimte voor (ondersteuning bij ) computergebruik. Sciencepark en Stek, en ouderen die niet digitaal aangesloten zijn. Toeleiding naar aanbod in de buurt. Opgave is versterken taalnetwerk en betere signalering en Naast digitale informatie ook informatie op schrift. doorverwijzing laaggeletterdheid. Meer bekendheid taalwijzerspreekuur onder verwijzers en doelgroep + meer inzet taalvrijwilligers
Werk&participatie Aantal werklozen is, in verhouding beperkt. Werkloosheid daalt verder. Opgave is vooral alert te blijven op de kleine groep die via participatie Jongeren worden gericht begeleidt bij vinden van stageplaats of toe geleidt naar school. naar werk geholpen kan worden. Divers aanbod aan activerings- en ontmoetingsactiviteiten voor de verschillende leefwerelden. Beperkte groep jongeren zonder starkwalificatie heeft aandacht. Evenals de statushouders. Aantal kwetsbare 27-65 jarigen is het hoogst in Betondorp Tuindorp Frankendael , Eenhoorn , Tuindorp Amstelstation, Weespertrekvaart), en Van der Kunbuurt. Participatie van deze groepen vraagt extra aandacht. Democratisering Initiatieven vanuit de buurt, gericht op de opgave in Watergraafsmeer, Samenwerking (professionele) organisaties met buurtinitiatieven waarbij er in co creatie activiteiten en projecten specifieke aandacht voor ouderen en kwetsbare groepen in ontstaan, passend bij de gebiedsopgaves. eenzaamheid. Diversiteit Het omgaan met verschillen en het tegengaan van discriminatie en Iedereen mag er zijn, ongeacht kleur, ras of geaardheid. Er zijn herkenbare activiteiten die bijdragen aan dit doel.
Gebiedsgerichte Uitwerking Sociale Basis, 22mei 2019
uitsluiting is in het algemeen een opgave, speciaal bij alle statushouders die in de Watergraafsmeer wonen en komen wonen. Ook in de wooncomplexen van jongeren en statushouders aandacht hiervoor Vluchtelingen (statushouders en Voor de statushouders in de wijk: De opgave is deze mensen te bereiken Statushouders weten de weg naar het bestaande aanbod voor zichzelf en hun kinderen en weten wat er te halen asielzoekers) en en te verbinden aan het bestaande aanbod. Koppeling van is, zowel aan informatie als aan activiteiten. Activiteiten sluiten aan op de behoefte van de statushouders ongedocumenteerden statushouders in de verschillende wooncomplexen (Spark en Stek) aan
het bestaande aanbod en signaleren waar andere inzet nodig is. Bouwstenen uit het kader Samen Vooruit: Verbondenheid en betrokkenheid Samenredzaamheid Zelfredzaamheid en ontplooiing Koerspunten: Koerspunten: Koerspunten: • Verder ontwikkelen van partnerschap • Vroegtijdig signaleren van problemen • Veilig, gezond en kansrijk opgroeien • Bewoners- en maatschappelijk initiatief • Ontmoeten en stimuleren netwerken • Gezonde leefstijl stimuleren en welbevinden vergroten • Intensiveren van welzijns- en opbouwwerk • Stimuleren dat mensen meer omzien naar elkaar • Veerkracht vergroten met kennis en vaardigheden • Ondersteuning bieden zodat mantelzorgers in balans komen en • Praktische hulp en steun mogelijk maken blijven Integraliteit: Watergraafsmeer kenmerkt zich door de diversiteit van de verschillende buurten. De opgave is per buurt erg verschillend. Betondorp, Amsteldorp en Tuindorp Frankendaal zijn de meest kwetsbare buurten. De sociale cohesie in buurten als De Eenhoorn, De Omval en Weespertrekvaart is laag en vraagt extra aandacht. Hier is nog iets meer onderzoek nodig naar de specifieke
opgave. De van der Kun buurt is te klein om specifiek genoemd te worden in onderzoeken, maar vraagt wel aandacht. Juist door de kleine omvang, zonder accommodatie of ontmoetingspunt
is de opgave de bewoners hier wel te bereiken en hen te ondersteunen in de onzekerheid rondom renovatie. Van de prioriteiten Armoede, eenzaamheid, participatie, dementie, laaggeletterdheid en kansengelijkheid komen er vaak meerdere samen bij één bewoner. De opgave is om hier integraal naar te kijken en activiteiten aan te bieden die de zelfredzaamheid vergroten doordat zij een positief effect hebben op meerdere van deze prioriteiten. De opgave is hier laagdrempelig en betaalbaar aanbod. Veel van kwetsbare bewoners zijn ouderen, goede toeleiding naar hulp/ondersteuning door vrijwilligers en naar zorg en mogelijkheden om hun zorgvragen te stellen zijn belangrijk. Ook (toeleiding naar) dienstverlening en vrijwillige inzet zoals hulp tuinonderhoud, boodschappenhulp, administratieve ondersteuning, klussendienst, hulp bij vervoer is opgave. Daarnaast is niet duidelijk wat het aanbod seniorenwoningen is. Goede informatie over mogelijkheden en onmogelijkheden m.b.t. woningaanpassingen en verhuismogelijkheden is belangrijk. Bij kinderen en jongeren zijn de aantallen kwetsbare per buurt niet zo groot, belangrijk om hen wel te bereiken en mbv armoedevoorzieningen zoals de sportpas, naar regulier aanbod te begeleiden. Komend jaar ligt de grootse opgave in Betondorp: armoede, eenzaamheid, laaggeletterdheid, gezonde leefstijl en (langer) zelfstandig wonen komen hier bij veelal dezelfde mensen samen. Het gaat daarbij om zowel ouderen als volwassenen. Daarnaast heeft Betondorp veel bewoners met zorgaandoeningen: 17,2% (470) lichamelijke aandoeningen (stedelijk 11,2%) dit maakt dat er mobiliteitsproblemen zijn. De opgave is om hiervoor integraal gerichte activiteiten en interventies in te zetten die de zelfredzaamheid vergroten en het algemeen welzijn bevorderen. Dit wordt zichtbaar doordat er op meerdere prioriteiten een positief effect komt. Voorbeelden hiervoor zijn: onderzoek looproutes voor ouderen in Betondorp en inzet wijkbeheer in betondorp en Valpreventie. Naast Betondorp ligt er ook een opgave in Amsteldorp (deel rondom de open Hof) met name in Tuindorp Amstelstation. Door de startende constructieve samenwerking van zorg, welzijn en corporaties liggen hier kansen voor een positieve impuls voor de kwetsbare bewoners daar. Amstelkwartier groeit hard de komende tijd, alertheid op de sociale cohesie in deze nieuwe gebieden is belangrijk. Daarnaast vraagt deze uitbereiding in de toekomst ook om maatschappelijke accommodaties en programmering, waar middelen voor nodig zijn. Veel bewoners in de Watergraafsmeer willen graag in hun buurt blijven wonen, andere woonvormen en levensloopbestendige woningen zijn wensen voor in Amstelkwartier.
Gebiedsgerichte Uitwerking Sociale Basis, 22mei 2019