Oost in 31 Buurten 2011

Oost in 31 buurten 2011

De buurten vergeleken

Samenvatting: Hoe gaat het met Oost, waar gaat het goed en waar gaat het minder? Buurten waar de tevredenheid groter Oost groeit en bloeit dan het gemiddeld is Het stadsdeel neemt sterk toe in inwonertal. Er De bewoners van de nieuwe buurten Java komen meer gezinnen met kinderen en nieuwe eiland, KNSM eiland, Oostelijke Handelskade, stedelingen en het bedrijfsleven groeit. In Sporenburg en Steigereiland geven aan meer sociaaleconomisch opzicht zijn er duidelijke dan gemiddeld tevreden te zijn met hun buurt. verbeteringen. Maar ook de bewoners van de Weesperzijde, Het lijkt in Oost over het geheel gezien wat Don Bosco, Amsteldorp, Tuindorp beter te gaan dan in heel Amsterdam. Op een Frankendael, Middenmeer en Park de Meer aantal vlakken echter gaat het minder goed en geven een vergelijkbaar goed oordeel over de blijft het stadsdeel achter bij de stad. Het buurt. aandeel minimahuishoudens en aandeel werklozen van niet-westerse herkomst is groter Buurten met een tussenpositie dan in de stad. In de Dapperbuurt, Cruquiusbuurt, Met de komst van de bewoners in nieuwe Rieteilanden West, Julianapark en Betondorp buurten zijn de maatschappelijke verschillen geven de bewoners de buurt een algehele binnen het stadsdeel wel toegenomen. waardering die rond het Amsterdamse gemiddelde ligt. In rapportcijfers uitgedrukt In de volgende paragraaf is het gegeven krijgen deze buurten een ruime voldoende. totaaloordeel van bewoners over de buurt uit het onderzoek Wonen in Amsterdam genomen Buurten die het minder goed doen als leidraad om aan te geven waar het goed Deze buurten liggen voornamelijk in gaat en waar het minder goed gaat in het 19 eeeuwse gordel, maar ook in gebieden waar stadsdeel. We mogen er namelijk vanuit gaan nieuwbouw is verrezen: Oosterparkbuurt, dat in deze beoordeling diverse aspecten van Transvaalbuurt, Timorbuurt, Makassarbuurt, de leefomstandigheden zijn meegenomen; Ambonbuurt Sumatrabuurt, Omval-Van der oordeel over de woonomgeving, de wijze van Kunbuurt, Weespertrekvaart, Science Park en samenleven in de buurt, overlast en veiligheid. Haveneiland West. Over het algemeen laten de cijfers in de stad In Weespertrekvaart geven de bewoners en in Oost een verbetering in de tijd zien, maar (voornamelijk studenten) de buurt zelfs een daar zijn uitzonderingen op die bij het thema ruime onvoldoende. leefbaarheid aan de orde komen.

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

OostelijkeOostelijkeOos telijke handelskadehandelshandelskade kade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

MakassarbuurtMakasMakass sarbuurt arbuurt TimorbuurtTimorbuurt SteigereilandSteigereiland DapperbuurtDapperbuurt IJburgIJburg IIII SumatrabuurtSumatrabuurt AmbonbuurtAmbonbuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West OosterparkbuurtOosOosterparkbuurt terparkbuurt AmbonbuurtAmbonbuurt OosOostpoortOos tpoort tpoort OosOostpoortOos tpoort tpoort WeesWeesperzijde perzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransTransvaalbuurtTrans vaalbuurt vaalbuurt Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransTransvaalbuurtTrans vaalbuurt vaalbuurt ScienceScience ParkPark Middenmeer DonDon BoscoBosBosco co Haveneiland-OosHaveneiland-OostHaveneiland-Oos t t

TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael JulianaparkJulianapark ParkPark dede MeerMeer Omval/VanOmval/Van derder KunKun AmsteldorpAmsAmsteldorp teldorp BetondorpBetondorp

WeespertrekvaartWeesWeespertrekvaart pertrekvaart

algehele tevredenheid buurt AmstelkwartierAmsAmstelkwartier telkwartier rapportcijfers (Amsterdam 7,3) hoger dan Amsterdams gemiddelde (>7,5) (11) rond Amsterdams gemiddelde (7,1 - 7,5) (5) lager dan Amsterdams gemiddelde (<7,1) (10) geen gegevens (6)

verbeterd sinds 2007 verslechterd sinds 2007

1 De buurten vergeleken Bewoners

Deze factsheet geeft een beeld van de Sterke groeiend stadsdeel Oost verschillen tussen stadsdeel Oost en De bevolking van Oost bereikte begin januari Amsterdam, maar focust vooral op de 31 2010 het aantal van 116.615 inwoners. Dat is buurten van Oost. Hoe zien de buurten er uit ruim een kwart meer dan begin 2000. En de en in welke buurten gaat het goed, in welke groei zet zich de komende jaren voort met de buurten gaat het minder goed en welke prognose dat er in 2020 ongeveer 134.300 buurten zitten er tussen in? inwoners in het stadsdeel zullen wonen. In de factsheet komen de volgende thema’s aan bod: wonen, bedrijvigheid, werk en Bevolking Oost jonger dan Amsterdam inkomen, jeugd en onderwijs, en leefbaarheid Er wonen meer jeugdigen en minder senioren en veiligheid. in het stadsdeel dan gemiddeld in de stad. Het aandeel jongeren tot en met 18 jaar is 22% in De Staat van de 31 buurten van Oost Oost en 19% in de stad en het aandeel Een uitgebreidere analyse van de situatie en bewoners van 65+ is 8% versus 11%. ontwikkelingen in elke van de 31 buurten van De laatste jaren groeide het aandeel 0-3 het stadsdeel geven de factsheets per buurt. jarigen en kinderen in de schoolgaande leeftijd Samen met deze samenvattende factsheet en nam het aandeel senioren af. Van geven ze een beeld van de staat van Oost en vergrijzing is dus nog geen sprake, maar door haar 31 buurten. Deze analyses zijn gemaakt de groeiende leeftijdsgroep 50-60 jaar mag in het kader van het traject Samen Sturen en verwacht worden dat veroudering van de Samen kiezen. bevolking in de komende jaren zeker gaat optreden. De prognose gaat uit van een Buurtindeling stevige groei van de bewoners van 65 jaar en Het stadsdeel koos voor een indeling van Oost ouder voor de komende jaren (9,7% in 2020 in 31 buurten. Deze indeling berust op de en 11,5% in 2030). stedelijk vaak gebruikte buurtcombinaties, maar een deel van die combinaties is in Straks wat kleiner aandeel bewoners kleinere eenheden verdeeld. Dit is gedaan om van niet-westerse herkomst buurten te krijgen die beter aansluiten bij de De laatste paar jaar is het percentage van dagelijkse praktijk van het buurtgericht werken. bewoners van niet-westerse herkomst Buurtcombinatie Oostelijk Havengebied: Java- onveranderd gebleven (34%). Dat is net even eiland, KNSM eiland, Oostelijke Handelskade, minder dan hun aandeel in Amsterdam (35%). Sporenburg, Borneo en Cruquiusbuurt. Er wonen ook wat minder westerse Buurtcombinatie Indische Buurt West: allochtonen in Oost dan in de stad (14% Timorbuurt en Ambonbuurt versus 15%). Het percentage autochtonen is Buurtcombinatie Indische Buurt Oost: dan ook hoger in de stad (52% versus 50%). Makassarbuurt en Sumatrabuurt. De verwachtingen zijn dat het aandeel niet- Buurtcombinatie Dapperbuurt: Dapperbuurt en westerse allochtonen wat afneemt (32% in Oostpoort. 2020), het aandeel westers allochtonen verder Buurtcombinatie Frankendael: Don Bosco, groeit (van 14% naar 16% in 2020) en het Julianapark, Amsteldorp en Jeruzalem. aandeel autochtonen licht daalt (51% in 2020). Van der Kunbuurt (deel van buurtcombinatie Frankendael) is samengevoegd met de buurt Steeds meer gezinnen met kinderen De Omval (deel van buurtcombinatie De Van de 61.570 huishoudens heeft een steeds Omval) tot Omval-Van der Kunbuurt. groter deel één of meer kinderen. In Oost Buurtcombinatie Middenmeer: Middenmeer, behoort 18% tot deze categorie tegenover Park de Meer en Science Park. 16% in de stad. Tien jaar geleden was dat nog Buurtcombinatie De Omval: 15% in Oost. Het aandeel alleenstaanden is De Omval(-Van der Kunbuurt), langzaam afgenomen en ligt momenteel wat Weespertrekvaart en Amstelkwartier. lager dan in de stad (53% versus 54%), maar Buurtcombinatie IJburg West: Steigereiland, vormt nu nog veruit de grootste groep Rieteilanden West, Haveneiland West bewoners van het stadsdeel. Het aandeel Buurtcombinatie IJburg Zuid: eenoudergezinnen is ongeveer even groot als Haveneiland Oost. gemiddeld in de stad (9%). Het aandeel grote Niet alle gegevens die de stad heeft zijn op dit gezinnen is 4,5%, daarbij hebben we het over buurtniveau beschikbaar. De veiligheidsindex 6.025 gezinnen (met 3 of meer kinderen en 4 is wel per buurt aangegeven, maar geldt of meer kinderen bij eenoudergezinnen). bijvoorbeeld alleen voor de buurtcombinatie als geheel.

2 Verdere groei nieuwe stedelingen inwoners vermindert. Die afname komt door de In Oost wonen naar verhouding meer nieuwe steeds lagere bezettingsgraad van de stedelingen dan in de stad (34% versus 30%). woningen. Dat betekent over het algemeen dat Sinds 2005 is hun aandeel in Oost sneller in buurten waar de woningvoorraad niet groeit gestegen dan in Amsterdam. Nieuwe het aantal inwoners afneemt. Tot die categorie stedelingen zijn bewoners die na hun 17e jaar van buurten behoren de Dapperbuurt, in Amsterdam zijn komen wonen, tussen de 18 Timorbuurt, Ambonbuurt en Sumatrabuurt (alle en 54 jaar en van westers allochtone of drie rond minus 6% inwoners sinds 2005). autochtone herkomst zijn. Ze kozen bewust Eiland Zeeburg heeft tijdelijk minder inwoners, voor de stad en hebben daarom doorgaans maar hun aantal neemt door weer aanzienlijk een stedelijke leefstijl. Vaak zijn ze hoog toe door de bouw van nieuwe woningen in de opgeleid en hebben geen of weinig kinderen. nabije toekomst. Het aandeel nieuwe stedelingen kan gezien worden als een graadmeter voor de Veel jonge bewoners in de nieuwe aantrekkelijkheid van een gebied voor buurten bewoners met een hoog sociaaleconomisch De Rieteilanden West, Steigereiland, aanzien. Haveneiland West, Haveneiland Oost, Sporenburg en Borneo zijn de buurten met de Buurten met bevolkingsgroei en veel 0-18 jarigen (30%-40%). In Oost en buurten met bevolkingsafname Amsterdam ligt dat aandeel veel lager (22% De 31 buurten verschillen op dit moment nog versus 19%). De laatste jaren is het aandeel sterk in bevolkingsomvang. Voor een deel jongeren in genoemde buurten ook gegroeid. komt dit door verschil in oppervlak en voor een In de meeste van deze buurten zijn de deel door verschil in vulling. jongeren in meerderheid van autochtone en De grootste buurten: de Oosterparkbuurt, westers allochtone herkomst. Op de Middenmeer en de Timorbuurt hebben tussen Haveneilanden West en Oost is dat niet het de 8.000 en 10.000 inwoners. De kleinste geval, daar is rond de helft van hen niet- buurten zijn: Amstelkwartier, Oostpoort en westers allochtoon. Eiland Zeeburg met tussen de 200 en 550 In samenhang met de aard van de inwoners. Deze laatste zijn stuk voor stuk woningvoorraad wonen in Betondorp, Tuindorp potentiële groeibuurten, waar in de komende Frankendael (veel kleine woningen) en jaren nieuwbouw verrijst. Maar er zijn meer Julianapark (dure woningen) juist weinig buurten waar de bevolkingsomvang zal jongeren (8-10%). toenemen. Op Steigereiland, Haveneiland Science Park, Eiland Zeeburg en West en Haveneiland Oost komen meer Weespertrekvaart, buurten waar veel nieuwe woningen. Ook IJburg 2 e fase zal studenten wonen, hebben weinig andere zorgen voor verdere groei van het aantal bewoners en daarom ook weinig jonge inwoners. bewoners tot 19 jaar. Deze buurten hebben Daarnaast zijn er buurten waar het aantal een hoog aandeel 13-22 jarigen (31%-38%).

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

Oostelijke handelskadehandelskade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

TimorbuurtTimorbuurt Makassarbuurt SteigereilandSteigereiland DapperbuurtDapperbuurt IJburgIJburg IIII SumatrabuurtSumatrabuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West AmbonbuurtAmbonbuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West Oosterparkbuurt AmbonbuurtAmbonbuurt Oostpoort

Weesperzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransvaalbuurtTransvaalbuurt ScienceScience ParkPark Middenmeer DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost

ParkPark dede MeerMeer JulianaparkJulianapark ParkPark dede MeerMeer TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael Omval/Van der KunKun AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

Weespertrekvaart Aandeel 0-18 jaar 2010 gemiddelde Amsterdam 19,5% AmstelkwartierAmstelkwartier 24,1% - 39,8% (7) 21,6% - 24,1% (4) 18,5% - 21,6% (6) 13,2% - 18,5% (7) 4,2% - 13,2% (7)

3 Vaak blijkt dat in buurten waar het aantal en Borneo zijn stuk voor stuk buurten met een inwoners afneemt ook het aandeel jongeren hoog aandeel nieuwe stedelingen (43-49%). afneemt. Dit is het geval in de Dapperbuurt, Omdat de bewoners daar nu al een tijdje Cruquiusbuurt, Park de Meer, Timorbuurt, wonen en er dus ook ouder worden, neemt het Sumatrabuurt en Oosterparkbuurt. aandeel nieuwe stedelingen vanzelf af. In deze zes buurten met een groot aandeel 0- In andere delen van Oost wonen ook veel 18 jarigen zijn ook veel kinderen in de nieuwe stedelingen. Dat geldt voor de basisschoolleeftijd (14%-23% versus 9% in Timorbuurt, Weesperzijde, Oosterparkbuurt, . Oost en 8% in de stad). De Omval-Van der Kunbuurt, Julianapark, Middenmeer en Rieteilanden West (40% of Veel autochtone ouderen in de meer). tuindorpen Groei van nieuwe stedelingen zit vooral in de Zoals ook in veel andere tuindorpen in de stad 19 eeeuwse en begin 20 eeeuwse buurten: wonen er veel 65-plussers in de tuindorpen Timorbuurt, Weesperzijde, Oosterparkbuurt en van de Watergraafsmeer: Amsteldorp, Transvaalbuurt en Betondorp. Tuindorp Frankendael en Betondorp. De ouderen zijn er voornamelijk van autochtone herkomst. In verband met de hoge gemiddelde Wonen leeftijd van de bewoners is het aandeel gezinnen met kinderen gering. Het aandeel Oost: veel sociale huurwoningen en ouderen in deze buurten loopt overigens snel stijgende WOZ-waarde langzaam terug. Per 1-1-2010 was van de voorraad van 57.800 Er is nog een aantal buurten met eveneens woningen 55% in verhuur bij een corporatie een duidelijk hoger dan gemiddeld aandeel (sociale verhuur), 27% een koopwoning en ouderen: Park de Meer, Middenmeer en de 18% particuliere verhuur. Makassarbuurt (11-13%). Park de Meer is de In Amsterdam liggen deze percentages op enige buurt met veel ouderen waar hun achtereenvolgens 45%, 24% en 31%. aandeel groeit. Er zijn stadsdelen waar veel meer sociale Over het geheel gezien geldt dat in meer dan huurwoningen staan. Noord staat met 72% de helft van alle buurten in Oost het aandeel sociale huurwoningen aan de top. 65-plussers groeit. Tien jaar geleden waren de percentages nog 62% sociale huur en 10% koop in Oost en Meeste gezinnen met kinderen in de 47% en 18% gemiddeld in de stad. Het meest recente nieuwbouwbuurten aandeel sociale huurwoningen is met 5% Opvallend veel gezinnen met kinderen wonen afgenomen. op de Rieteilanden West (53%) en De waarde van de woningen uitgedrukt in de Steigereiland (43%). Ook de andere buurten gemiddelde WOZ-waarde ligt in Oost hoger van IJburg, Haveneiland West (33%) en dan in de stad, namelijk € 270.400 vergeleken Haveneiland Oost (31%) hebben dit kenmerk, met € 258.300 in Amsterdam (5% hoger). evenals de minder recente nieuwbouw van De gemiddelde WOZ-waarde in Oost steeg Sporenburg (40%), Borneo (33%) en Java- over de periode 2005 tot 2010 met bijna 40% eiland (21%) in het Oostelijk Havengebied en tegenover een stedelijke groei van 31%. Park de Meer in de Watergraafsmeer. Ondanks deze forse gemiddelde In al deze buurten is het aandeel van deze waardestijging is het aandeel goedkope gezinnen toegenomen sinds 2005. huurwoningen (huur minder dan € 398) in de In oudere woongebieden zijn nog een aantal huurvoorraad van het stadsdeel nog altijd buurten met naar verhouding meer gezinnen even groot als in de stad (54% versus 53%). dan gemiddeld. Dat zijn Middenmeer, Er zijn meer grote woningen in Oost dan Ambonbuurt en Sumatrabuurt (20-24%). Ook gemiddeld in de stad. In Oost heeft 37% die buurten groeiden in dit opzicht. In beide woningen een gebruiksoppervlakte van 80m² laatste buurten is drie van de vier gezinnen of meer en in Amsterdam is dat 27%. De van niet-westerse herkomst. In de andere hier gemiddelde woninggrootte is de afgelopen vijf genoemde gezinsbuurten gaat het jaar met bijna een kwart toegenomen. Deze voornamelijk om autochtone gezinnen, met veranderingen zijn uiteraard van invloed op de uitzondering van de beide Haveneilanden waar waardeontwikkeling van de woningen. ook veel gezinnen van niet-westerse herkomst Hieronder zullen we zien dat de recente zijn (40-47%). nieuwbouw van grote invloed is. Het Oostelijk Havengebied heeft de meeste nieuwe stedelingen, maar de groei zit vooral in e de 19 eeuwse buurten. Java-eiland, KNSM eiland, Oostelijke Handelskade, Sporenburg

4 Veel kleine goedkope woningen en Timorbuurt (49%). Desondanks behoort de weinig grote woningen in de WOZ-waarde daar nog tot de laagste in het tuindorpen stadsdeel (€ 197.450). In de tuindorpen Amsteldorp, Tuindorp De Weesperzijde heeft voor een deel dezelfde Frankendael en Betondorp staan veel kleine kenmerken als deze buurten. Er zijn veel woningen. Slechts tussen de 6 en 14% van de kleine woningen (46%). Maar de buurt is woningen is groter dan 80m² (27% in de stad). verdeeld in grote dure woningen langs de Het aandeel goedkope woningen is vooral in Amstel met kleine goedkopere woningen in de Amsteldorp en Tuindorp Frankendael hoog, achterliggende straten. De WOZ-waarde is namelijk 64% en 67% tegenover 53% vergelijkbaar met de Timorbuurt snel gestegen, gemiddeld. maar ligt daarentegen ver boven het De woningen zijn voor tweederde of meer gemiddelde (€ 299.000). corporatiebezit en er is weinig eigenwoningbezit (6%-19%). In Amsteldorp en Veel grote dure koopwoningen in Betondorp is het woningbezit wel toegenomen. Oostelijk Havengebied en IJburg In Betondorp verkopen corporaties In de buurten van het Oostelijk Havengebied, huurwoningen. De gemiddelde WOZ-waarde is KNSM eiland en Sporenburg en alle buurten laag (tussen de € 208.000 en € 245.000) en op IJburg is een hoog percentage ook niet zo snel gestegen als op andere koopwoningen (43-62%) aanwezig. In de plaatsen in het stadsdeel (28%-34%). buurten Java-eiland, Oostelijke Handelskade, Borneo en Cruquiusbuurt is dat wat minder Voormalige stadsvernieuwingsbuurten: (32-39%). Daar is meer sociale woningbouw veel kleine woningen en nog lage gerealiseerd, vaak in de vorm van grote WOZ-waarde woonblokken met appartementen te midden Veel kleine woningen staan in de buurten van de laagbouw met eengezinswoningen. waar vooral in de jaren tachtig woningen zijn Hier staan ook veel grote woningen van 80m² gesloopt en door nieuwbouw zijn vervangen: of meer (59-99%). Oosterparkbuurt, Dapperbuurt, Transvaalbuurt, In de buurten van IJburg, Steigereiland, Timorbuurt, Makassarbuurt en Sumatrabuurt. Rieteilanden West, Haveneiland West en Er staan nog altijd veel kleine woningen van Haveneiland Oost valt meer dan 85% van de minder dan 60m² (>42%). In de Timorbuurt woningen binnen de categorie grote woningen. behoort zelfs 72% tot deze categorie. Overal Veel grote woningen betekent vaak veel daalt dit percentage wel. koopwoningen én een hoge gemiddelde WOZ- Het sociale bezit is hier net als in de waarde. Deze waarde ligt er op het moment tuindorpen hoog (64%-87%). Vooral in de ver boven het Amsterdamse gemiddelde (€ laatste drie buurten die deel uitmaken van de 312.000- € 518.700). Indische Buurt is dat het geval. In het Oostelijk Havengebied is de De gemiddelde WOZ-waarde is laag, maar waardetoename over de laatste vijf jaar neemt toe. Opvallend is de bovengemiddelde opvallend groot (58-68%). Alleen op het KNSM toename van de woningwaarde in de eiland was dat wat minder.

KNSMKNSM eilandeiland JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland Oostelijke handelskadehandels kade

SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

Weesperzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransvaalbuurtTrans vaalbuurt ScienceScience ParkPark Rieteilanden-WestRieteilanden-West Middenmeer DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost ParkPark dede MeerMeer JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael Omval/VanOmval/Van der Kun AmsteldorpAmsteldorp AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

Weespertrekvaart

AmstelkwartierAmstelkwartier Aandeel grote woningen (>80m²) gemiddelde Amsterdam 27% > 55% (13) 36% - 55% (3) 18% - 36% (8) < 18% (7)

5 De woningen van buurten van IJburg zijn van mensen werken. Per inwoner betekent dat te recente datum om een waarde verandering een halve baan (0,46) en dat is minder dan in vast te kunnen stellen. Amsterdam (0,6). Meer dan in de andere buurten van IJburg Het aantal bedrijven is sterk gegroeid sinds staan er huurwoningen in de vorm van sociale 2005, sterker nog dan in Amsterdam (76% woningbouw op Haveneiland West en Oost versus 38%). Dat heeft echter niet geleid tot (39%). Dit levert op IJburg duidelijk contrasten eenzelfde groei van de werkgelegenheid, want op, ook in de bewoning. het aantal werkzame personen groeide met In het gehele gebied zijn bijna geen goedkope 15% in Oost en met 12% gemiddeld in huurwoningen (minder dan € 398) aanwezig. Amsterdam. Het grootste deel van de bedrijfsvestigingen In de Watergraafsmeer: ook buurten bestaat uit eenmanszaken (ZZP-ers; 60%). Dat met dure en grote woningen is meer dan het stedelijke percentage (52%). In Julianapark, Middenmeer en Park de Meer Deze zelfstandigen zonder personeel zijn de ligt de gemiddelde WOZ-waarde ver boven het voornaamste groeifactor in de stad. gemiddelde (€ 316.800 - € 384.2000). De De toeristische sector telt 725 vestigingen in waardestijging is echter niet sterk. Oost (7% van het totaal versus 9% in de stad). Er staan weinig kleine woningen en relatief De sector toerisme heeft in Oost evenals in veel grote (48-93%). Amsterdam veel last gehad van de recessie. Julianapark en Park de Meer zijn begin jaren Er kwamen voorgaande jaren minder toeristen negentig en begin 2000 opgeleverd. De en zakelijke bezoekers naar de stad. Het woningen van Middenmeer dateren deels uit aantal bedrijfsvestigingen in deze sector is de het begin van de vorige eeuw (noord) en deels laatste jaren weer gegroeid; in Oost tot een uit de jaren zestig (zuid). Hier is na splitsing de niveau dat hoger ligt dan in 2005 (groei 4%) en afgelopen jaren een deel van de huurwoningen in Amsterdam tot het peil van 2005. omgezet in koopwoningen. Er is ook nog een De detailhandel heeft 778 vestigingen in Oost kleine voorraad goedkope sociale (7% van totaal versus 10% in de stad). De huurwoningen aanwezig (14% van de hele laatste drie jaar loopt dit aantal terug (minus voorraad huurwoningen). 3%).

Bedrijven Twee buurten met voornamelijk bedrijfsfunctie Oost: bloeiend bedrijfsleven, Amstelkwartier en Weespertrekvaart zijn de groeiende werkgelegenheid en enige buurten met het karakter van een toeristische sector doet het beter dan bedrijvengebied. Er wonen (nog) weinig gemiddeld mensen en het aantal banen per inwoner is er Een zevende van alle bedrijfsvestigingen van zeer hoog (29 en 3,9). Beide gebieden Amsterdam staat in Oost. Het gaat per 1-1- behorende tot het gebied Overamstel dat de 2010 om ruim 11.000 vestigingen waar 53.500 komende jaren geleidelijk transformeert naar een grootstedelijk woon/werkgebied. De

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

Oostelijke handelskade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

Weesperzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransvaalbuurtTransvaalbuurt ScienceScience ParkPark Middenmeer DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost

ParkPark dede MeerMeer JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael Omval/Van der KunKun AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

WeespertrekvaartWeespertrekvaart

AmstelkwartierAmsAmstelkwartier telkwartier Aantal banen per 1000 inwoners gemiddelde Amsterdam is 600 3.000 - 30.000 (3) 700 - 3.000 (6) 500 - 700 (2) 200 - 500 (7) 50 - 200 (13)

6 woonfunctie zal dus omvangrijker worden in IJburg en delen van Oostelijk deze buurten. Havengebied hebben de grootste groei Beide buurten kennen weinig eenmanszaken van de werkgelegenheid en vooral in het Amstelkwartier is de De laatste jaren is de meeste groei van het gemiddelde omvang van de bedrijven groot. aantal arbeidsplaatsen te zien in de buurten Haveneiland West en Haveneiland Oost en in Ook in negen andere buurten minder mate op Steigereiland en Rieteilanden grootschalige bedrijvigheid gemengd West. Dit komt niet door verdere groei van met wonen bestaande vestigingen, maar door bouw van Grote bedrijven in de vorm van kantoren, nieuwe bedrijfsruimte. schoolgebouwen en voorzieningen staan in: Ook in een aantal buurten van het Oostelijk Weesperzijde, Oosterparkbuurt, De Omval- Havengebied groeide het aantal werkzame Van der Kunbuurt, Don Bosco, Julianapark, personen boven gemiddeld; Oostelijke Science Park, Oostpoort, Oostelijke Handelskade, KNSM eiland en Borneo. Op de Handelskade en Cruquiusbuurt. Oostelijke Handelskade heeft dit net als op In de Weesperzijde ligt de nadruk op hoger IJburg vooral te maken met oplevering van onderwijs, in de Oosterparkbuurt staat het nieuwbouw bedrijfsruimte. ziekenhuis O.L.V.G., De Omval-Van der In de oudere buurten Park de Meer en Kunbuurt heeft onderwijs en kantoren, Betondorp is ook duidelijke groei van Julianapark kantoren, en Don Bosco kantoren economische activiteiten te zien. Het betreft en onderwijs. Oostpoort heeft omvangrijke hier voor het over grote deel ZZP-ers in deze voorzieningen, het stadsdeelkantoor, sporthal typische woonbuurten. en MCO. Science Park neemt een aparte De ontwikkeling van het aantal positie in door functies die met universitair bedrijfsvestigingen loopt grotendeels parallel onderwijs te maken hebben inclusief met die van het aantal arbeidsplaatsen. De sportvoorzieningen (campus). De Oostelijke meeste groei van bedrijven is te zien in de Handelskade heeft kantoren en een aantal buurten van IJburg en in het Oostelijk belangrijke stedelijke functies, het Havengebied, de Oostelijke Handelskade en Muziekgebouw en de Passenger Terminal Borneo. Amsterdam. De Cruquiusbuurt heeft een aantal bedrijfsterreinen, het voormalig Meeste detailhandel in de 19 e eeuwse veemarktterrein en het Cruquiuswerkgebied. buurten In elk van deze buurten wordt ook gewoond. De Dapperbuurt, Oosterparkbuurt en Met uitzondering van Weesperzijde, Timorbuurt zijn op dit moment de belangrijkste Oosterparkbuurt en Don Bosco ligt het aandeel winkelbuurten. Daar is 40% van alle eenmanszaken beneden het gemiddelde in de detailhandel in het stadsdeel gevestigd. Het stad (minder dan 52%). aantal vestigingen neemt er wel wat af. Daarnaast zijn er buurten met minder In woonbuurten veel eenmanszaken vestigingen: Middenmeer, Transvaalbuurt, Don en sommige buurten weinig menging Bosco, Makassarbuurt, Oostelijke De overige twintig buurten zijn in de eerste Handelskade en Haveneiland West. plaats woonbuurten. In deze buurten ligt het Alleen Oostelijke Handelskade, Haveneiland aandeel eenmanszaken boven het gemiddelde West en Don Bosco tonen groei van het aantal (59% - 73%). Eiland Zeeburg vormt een vestigingen. uitzondering (51%), maar dat heeft te maken In het stadsdeel vormen deze buurten samen met de naar verhouding grote de belangrijkste winkelgebieden: Eerste van studentenpopulatie. Swindenstraat-Dapperstraat (inclusief de Het aantal banen per inwoner ligt in deze Dappermarkt), Javastraat-Molukkenstraat, buurten onder het gemiddelde (0,46 Oost en Linnaeusstraat-Middenweg en Christiaan 0,6 Amsterdam). Zeer laag scoren de Huygensplein. Sumatrabuurt, Transvaalbuurt, Park de Meer Voor Oostelijk Havengebied zijn de en Steigereiland (rond 0,1). Hier is de vestigingen van Oostelijke Handelskade woonfunctie naar verhouding het sterkst. belangrijk en voor IJburg geldt dat voor Hoger scoren de buurten KNSM eiland, Haveneiland West. Dapperbuurt, Tuindorp Frankendael en Middenmeer (0,2-0,3). Opvallend is dat de buurten van IJburg nu nog weinig banen per inwoner hebben (minder dan 0,2) en het gebied in opzet toch bedoeld is als gemengd wonen en werken gebied.

7 Werk en inkomen sinds de vorige meting en ongeveer gelijk gebleven. Oost: verbeteringen, maar niet voor iedereen betere sociaaleconomische Zes clusters van buurten met omstandigheden sociaaleconomische verschillen Het gemiddelde besteedbare inkomen van de Kijkend naar inkomen, uitkeringen, huishoudens is gestegen in Oost en ligt op werkloosheid en minima zijn de buurten hier in € 30.100 tegenover € 29.600 gemiddeld in clusters verdeeld. Amsterdam (1,7% hoger). Sinds het jaar daarvoor steeg dit gemiddelde in Oost meer Meest ongunstige sociaaleconomische dan in de stad (groei met € 2.200 versus € situatie in Indische Buurt 2.000). Sociaaleconomisch is de situatie het minst De buurten van Oost kennen onderling grote gunstig in de buurten van de Indische Buurt. verschillen. Timorbuurt, Makassarbuurt, Ambonbuurt en Begin 2010 bedroeg het aantal geregistreerde Sumatrabuurt hebben de laagste gemiddelde werkzoekenden in Oost 6.432 personen. Dat is maand inkomens van het stadsdeel (netto ca. 7,4% van de potentiële beroepsbevolking (15- € 1.750). De Ambonbuurt scoort daarbij het 64 jarigen). In Amsterdam was dat 7,5%. Dit laagst. aandeel was in voorgaande jaren steeds In deze buurten is ook het aandeel bewoners gedaald met enkele procenten, maar na 2009 met een WWB-uitkering hoog (9-10%). In de steeg het aandeel, zowel in Oost als de stad Timorbuurt is dat cijfer wat lager (7%). met 0,5%. Ook het aandeel werklozen ligt ruim boven het Onder de niet-westerse allochtone bewoners is gemiddelde en wel tussen de 10 en 13% van het werkloosheidspercentage aanmerkelijk de potentiële beroepsbevolking. Er wonen veel hoger (12,8% en 12% in de stad) en de minimum huishoudens (23-28%). toename was nog iets groter (0,6% in Oost). Een positieve ontwikkeling is de afname van Ook minder goede sociaal- het aandeel langdurig werklozen. Dit daalde de economische situatie in Oud-Oost en afgelopen twee jaar van 38,2% naar 30,4% delen van de Watergraafsmeer van de geregistreerde werklozen. De daling Een volgend cluster buurten ligt in Oud-Oost van het gemiddelde in de stad gaat overigens en de Watergraafsmeer: Dapperbuurt, sneller (42% naar 26,9%). Oosterparkbuurt, Oostpoort en Transvaalbuurt, Het deel van de bewoners dat gebruik maakt Don Bosco, Tuindorp Frankendael, Amsteldorp van een uitkering op basis van de Wet Werk en Betondorp. Het gemiddeld inkomen is ca. € en Bijstand (WWB) is aanzienlijk verminderd. 1.950. Het aandeel bewoners met een WWB- In Oost is die afname sterker dan gemiddeld in uitkering ligt tussen 4 en 9%. de stad; vanaf 2007 met 27% in Oost en met Het deel werklozen is in deze cluster buurten 19% in Amsterdam. wel lager dan in de vorige, maar is toch nog Het aandeel minima onder de huishoudens ligt boven gemiddeld: 9 tot 11% in de buurten van hoger dan in de stad (18,2 versus 16,5) en is Oost en 5-10% in de buurten van de Watergraafsmeer.

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland Oostelijke handelskadehandels kade SporenburgSporenburg BorneoBorneo CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

Makassarbuurt SteigereilandSteigereiland TimorbuurtTimorbuurt SteigereilandSteigereiland DapperbuurtDapperbuurt DapperbuurtDapperbuurt IJburgIJburg IIII SumatrabuurtSumatrabuurt SumatrabuurtSumatrabuurt AmbonbuurtAmbonbuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West Haveneiland-WestHaveneiland-West Oosterparkbuurt Oosterparkbuurt Oostpoort Oostpoort Weesperzijde TransvaalbuurtTransvaalbuurt Rieteilanden-WestRieteilanden-West Middenmeer ScienceScience ParkPark DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost ParkPark dede MeerMeer JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael Omval/VanOmval/Van der Kun AmsAmsteldorp teldorp AmsAmsteldorp teldorp BetondorpBetondorp BetondorpBetondorp Weespertrekvaart

AmstelkwartierAmsAmstelkwartier telkwartier Percentage langdurig werklozen Percentage werklozen gemiddelde Amsterdam 7,5% 26,9% (gem. Amsterdam) > 9,5% (7) 8,5% - 9,5% (3) 6,5% - 8,5% (4) 13,5% 5,5% - 6,5% (2) 2,7% < 5,5% (15)

8 Het percentage minima is er tussen de 22 en Het aandeel minimum huishoudens is in de 25%. Voor Don Bosco, Amsteldorp en buurtcombinatie Middenmeer, waartoe de Tuindorp Frankendael ontbreken cijfers op buurten Middenmeer en Park de Meer buurtniveau. behoren, ca. 8%. Voor IJburg-West, waarvan Steigereiland en Haveneiland West deel Buurten met goede sociaal- uitmaken, is dit 11%. economische situatie Binnen de buurt De Omval-Van der Kunbuurt Weer een duidelijke stap beter is de bestaan grote lokale verschillen. De bewoners sociaaleconomische situatie van de in de Van der Kunbuurt hebben gemiddeld een nieuwbouwbuurten: Julianapark, KNSM eiland, zeer laag en die in De Omval een heel hoog Borneo, Cruquiusbuurt en Haveneiland Oost inkomen. Daarmee samenhangend verschillen plus de Weesperzijde. Daar ligt met ook andere sociaaleconomische kenmerken uitzondering van de laatste buurt het maand sterk. inkomen rond € 2.850. De Weesperzijde heeft gemiddeld een lager inkomen (€ 2.400). Dit Buurten met een toppositie in komt overeen met het gemiddelde in het sociaaleconomisch opzicht stadsdeel. Tot de buurten met de beste Het aandeel bewoners met een WWB-uitkering sociaaleconomische positie behoren: ligt in deze buurten tussen de 3 en 6%. Oostelijke Handelskade, Sporenburg en Het percentage werklozen is er 4 à 6%. Alleen Rieteilanden West. Daar is het gemiddelde in de Cruquiusbuurt ligt dit aandeel hoger 8% inkomen zeer hoog (ca.€ 4.400). Het aandeel en daarmee boven het stedelijke gemiddelde. WWB-uitkeringen is laag; ligt tussen 2 en 4%. Voor minima zijn geen cijfers op buurtniveau, Ook het aandeel werklozen is gering (3-5%) maar voor de buurtcombinatie Oostelijk Havengebied is dit rond 10% en voor IJburg- Buurten met in sociaaleconomisch Zuid 15%. opzicht goede vooruitzichten In buurten, zoals Weespertrekvaart en Science Buurten met zeer goede sociaal- Park en Eiland Zeeburg met momenteel nog economische positie voornamelijk een studentenpopulatie ligt het Tot de buurten met een gunstige gemiddelde inkomen het laagst. Er wonen sociaaleconomische positie behoren: Omval- weinig mensen met een uitkering en er zijn Van der Kunbuurt, Middenmeer, Park de Meer, weinig werkloze werkzoekenden. Java-eiland, Steigereiland en Haveneiland West. Het gemiddelde netto maandinkomen is Gunstige sociaaleconomische positie hoog ca. € 3.350 en het aandeel WWB- geen garantie voor succes uitkeringen is laag, tussen de 1 en 3%. Het Opvallend is dat in veel buurten met een (zeer) aandeel werklozen ligt in 2010 op 3 à 6% en goede sociaaleconomische positie de dat is ruim onder het stedelijke gemiddelde. werkloosheid tussen 2009 en 2010 in vergelijking met de andere buurten sterk is

KNSMKNSM eilandeiland JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland Oostelijke handelskade

SporenburgSporenburg BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

TimorbuurtTimorbuurt Makassarbuurt SteigereilandSteigereiland DapperbuurtDapperbuurt IJburgIJburgIJburg IIII SumatrabuurtSumatrabuurt SumatrabuurtSumatrabuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West Oosterparkbuurt AmbonbuurtAmbonbuurt Oostpoort

Weesperzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransvaalbuurtTransvaalbuurt ScienceScience ParkPark Rieteilanden-WestRieteilanden-West Middenmeer DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost ParkPark dede MeerMeer JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael Omval/Van der Kun AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

Weespertrekvaart

AmstelkwartierAmstelkwartier

% voortijdig schoolverlaters 2009 gemiddelde Amsterdam 15% 22% - 25% (3) 20% - 22% (3) 10% - 20% (19) 5% - 10% (4) 1% - 5% (2)

9 toegenomen. Dit geldt voor Rieteilanden West, Meer overlast van jongeren Haveneiland West, KNSM eiland, Sporenburg, Vergeleken met 2005 is de overlast die Borneo en Java-eiland. bewoners van jongeren ervaren meer toegenomen dan in de stad. Ongeveer 22% Jeugd en onderwijs van de bewoners van Oost vindt dat zij (zeer) vaak overlast van jongeren in de buurt hebben; Oost: minder jongeren in minima- in 2005 was dat 17%. In Amsterdam is dit huishoudens dan in de stad percentage momenteel 20%. Met de groei van het aantal inwoners in het stadsdeel neemt het aantal jongeren van 0-18 Minder goede situatie jeugd in de jaar toe. De laatste jaren is hun aandeel in de aandachtsbuurten bevolking tegelijk gestegen en ook de In Oosterparkbuurt, Dapperbuurt, Oostpoort, prognose gaat uit van een verdere relatieve Transvaalbuurt, Betondorp, Cruquiusbuurt, groei. Timorbuurt, Makassarbuurt, Ambonbuurt en Niet al deze jongeren groeien in wenselijke Sumatrabuurt wonen veel jongeren die in een omstandigheden op. Van de jongeren van 0-17 minimum huishouden opgroeien (35% tot 42% jaar groeit in Oost bijna een kwart (24%) op in versus 26% gemiddeld). een gezin met een minimum inkomen. Dat is Wat onderwijs betreft heeft de jeugd het op wat minder dan gemiddeld in Amsterdam essentiële momenten in de onderwijscarrière (26%). Hoewel de situatie verbeterde over de moeilijk. De kinderen van deze buurten uit laatste drie jaar geeft dit beeld eigenlijk een te groep acht van de basisschool scoren positief indruk, want in tal van buurten, waar gemiddeld lager dan hun lotgenoten in ook nog eens in aantallen veel jongeren Amsterdam (Citoscore 0,7-4,2 minder). wonen, gaat het om een veel hogere Daarnaast is het percentage kinderen dat het percentages (35-40%). advies Praktijkonderwijs/VMBO krijgt boven gemiddeld en/of het advies HAVO/VWO krijgt Schoolprestatie op stedelijk niveau. lager dan gemiddeld. De schoolprestaties van basisschoolleerlingen De vier buurten in Oud-Oost die al jaren extra en van leerlingen in het voortgezet onderwijs aandacht krijgen scoren wel beter dan zijn over het geheel gezien min of meer gelijk gemiddeld op het voortijdig school verlaten aan het gemiddeld in de stad. De gemiddelde (12% of 13% versus 15%). Met uitzondering Citoscore is 538 tegenover 537 in de stad. van de Timorbuurt ligt het aandeel uitvallers in In Oost krijgen meer leerlingen een advies de Indische Buurt plus Betondorp juist hoger voor HAVO/VWO dan gemiddeld in de stad dan gemiddeld (17%-25%). (55,7% versus 44,4%). Meer dan gemiddeld is er overlast van Het percentage voortijdig schoolverlaters ligt jongeren door bewoners geconstateerd in veel de laatste twee jaar rond het gemiddelde van van deze buurten (22%-38% versus 20). In de Amsterdam (15-16%). Zij hebben geen Cruquiusbuurt en Oostpoort is de overlast het diploma op HAVO- of MBO-niveau 2 behaald. grootst, de Dapperbuurt zit op het gemiddelde In de stad zeggen we dat deze jongeren en in Betondorp is de overlast gering. daarom niet beschikken over een startkwalificatie.

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

OostelijkeOosOostelijke telijke handelskadehandelshandelskade kade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

WeesperzijdeWees perzijde WeesperzijdeWees perzijde Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransTransvaalbuurtTrans vaalbuurt vaalbuurt Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransTransvaalbuurtTrans vaalbuurt vaalbuurt ScienceScience ParkPark Middenmeer DonDon BoscoBosBosco co Haveneiland-OostHaveneiland-OosHaveneiland-Oost t

JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael ParkPark dede MeerMeer Omval/VanOmval/Van derder KunKun AmsteldorpAmsAmsteldorp teldorp BetondorpBetondorp

WeespertrekvaartWees pertrekvaart

AmsAmstelkwartierAms telkwartier telkwartier

Overlast jongeren Gemiddelde Amsterdam 20% > 35% (2) 25% - 35% (9) 15% - 25% (11) 5% - 15% (5) < 5% (4) 10 Buurten met onderwijsproblemen Verschillende aspecten van leefbaarheid zijn De jeugd van KNSM eiland en Haveneiland- er op vooruit gegaan in het stadsdeel. West en Haveneiland Oost heeft gemiddeld De tevredenheid van de bewoners is zowel minder te maken met een slechte wat betreft het onderhoud van straten en inkomenssituatie van de ouders, maar op stoepen als van het schoonhouden daarvan school zijn er meer problemen dan elders. De toegenomen over de periode 2005-2009 (met Citoscores van de kinderen liggen lager dan 0,2 en 0,3). De scores zijn nu beter dan die gemiddeld en de schooladviezen zijn er minder gemiddeld in Amsterdam: onderhoud 6,6 gunstig. Op de Haveneilanden is het aandeel tegenover 6,4 en schoonhouden 6,4 tegenover voortijdig schoolverlater hoog (21% en 23%) 6,3. Er zijn nog twee buurten, die hier niet Verloedering (rommel op straat, vernieling, genoemd zijn, maar waar het aandeel hondenpoep en bekladding) komt volgens de voortijdig schoolverlater hoog is: Julianapark bewoners minder vaak voor dan vijf jaar en Steigereiland (20% en 21%). geleden. Toen vond 31% van de bewoners dat dit (zeer) vaak voorkwam. In 2010 is dat cijfer Buurten met jeugdoverlast problemen gezakt naar 23%. Gemiddeld in de stad was er Naast de hierboven genoemde buurten een daling van 32% naar 25%. Oost scoort hebben ook de Oostelijke Handelskade, hier dus ook wat beter dan de stad. Rieteilanden West en Haveneiland West meer De ontwikkeling van de veiligheid houden we dan gemiddeld overlast van jongeren (>25%). in de stad bij met behulp van de Op IJburg is ook het absolute aantal jeugdigen veiligheidsindex. De objectieve veiligheid tot 19 jaar groot. Dat maakt de kans op (incidenten) verbeterde van 82 in 2008 naar 78 jeugdoverlast uiteraard groter. (sept. 2010) en ligt nu op hetzelfde niveau als In het Oostelijk Havengebied groeit dit de stad gemiddeld. probleem, maar op IJburg wordt het wat De subjectieve index (hoe de burger de minder. veiligheid ervaart) is ook vooruit gegaan, maar ligt nog boven het stedelijk cijfer (77 versus 75; Leefbaarheid en veiligheid sept. 2010). De ervaren veiligheid op straat is tussen 2005 Oost: leefbaarheid en veiligheid en 2009 verbeterd van 6,7 naar 7,1. Dat is verbeterd, sociale cohesie kan beter eenzelfde ontwikkeling als in de stad al geheel. De bewoners van het stadsdeel geven aan De kwaliteit van leven in de buurt wordt ook over het geheel gezien tevreden te zijn over bepaald door de manier waarop bewoners met hun buurt. Zij geven de buurt gemiddeld een elkaar omgaan. De stad geeft dit aan met een score van 7,3 (in 2009). De gemiddelde score cijfer voor de sociale cohesie in de buurt voor de buurt in Amsterdam is even hoog. (mensen kennen elkaar, gaan prettig met Vanaf 2005 is de tevredenheid over de buurt in elkaar om, buurt is gezellig, er is Oost van 6,9 naar 7,3 gestegen. Die stijging is saamhorigheid en je voelt je thuis). In 2010 nog iets groter dan in de stad, waar de was de score 5,6 in Oost en 5,7 in Amsterdam. tevredenheid van 7,1 naar 7,3 ging. De sociale cohesie in Oost is dus minder dan

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

OostelijkeOostelijke handelskade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

MakassarbuurtMakass arbuurt TimorbuurtTimorbuurt SteigereilandSteigereiland DapperbuurtDapperbuurt IJburgIJburg IIIIII SumatrabuurtSumatrabuurt AmbonbuurtAmbonbuurt Haveneiland-WestHaveneiland-West Oosterparkbuurt AmbonbuurtAmbonbuurt OostpoortOostpoort

WeesperzijdeWeesperzijde TransvaalbuurtTransvaalbuurt Rieteilanden-WestRieteilanden-West TransvaalbuurtTransvaalbuurt ScienceScience ParkPark Middenmeer DonDon BoscoBosco Haveneiland-OostHaveneiland-Oost

JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael ParkPark dede MeerMeer Omval/Van der Kun AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

Weespertrekvaart

AmstelkwartierAmstelkwartier Objectieve veiligheidsindex buurtcombinaties Amsterdam = 78 (sept. 2010) > 93 (6) 83 - 93 (1) 73 - 83 (5) 63 - 73 (5) < 63 (12) geen gegevens (3)

11 in de stad als geheel en scoort bovendien een stad) en de verloedering hoger dan gemiddeld onvoldoende. is (31% versus 25% in de stad). De ervaren veiligheid op straat ligt echter boven het Leefbaarheid, veiligheid en sociale gemiddelde (7,4 versus 7,1 in de stad). cohesie het grootst in nieuwe buurten Oostelijk Havengebied Ook goede leefbaarheids- en De bewoners van Java-eiland, KNSM eiland, veiligheidssituatie in aantal buurten in Oostelijke Handelskade, Sporenburg en Watergraafsmeer Borneo zijn zeer tevreden over hun buurt (7,9 - Don Bosco, Amsteldorp, Tuindorp 8,3). Men is er eveneens tevreden over het Frankendael, Middenmeer en Park de Meer onderhoud (heel 6,7 en schoon 7,6 versus 6,4 krijgen hoge cijfers van de bewoners. De en 6,3 gemiddeld in de stad). algehele tevredenheid ligt tussen de 7,8 en Zowel de cijfers van de objectieve als van de 8,2. Over het onderhoud en het schoonhouden subjectieve veiligheid geven aan dat de van de openbare ruimte is men ook goed te veiligheidssituatie heel goed is (57 en 51 spreken (6,7 of hoger). vergeleken met Amsterdam 78 en 75). Dit zijn De veiligheidscijfers geven aan dat er naar overigens de totaalcijfers voor het gehele verhouding weinig incidenten zijn en het Oostelijk Havengebied. De veiligheidsindex is gevoel van veiligheid groot is. De indexcijfers namelijk niet op buurtniveau beschikbaar. Er geven wel weer alleen gemiddelden aan voor zullen ongetwijfeld verschillen tussen de de buurten samen. Dus kunnen er onderling buurten zijn. verschillen zijn. De ervaren veiligheid op straat is in al deze De ervaren veiligheid op straat is in genoemde buurten hoog (8,0 - 8,5 tegenover 7,1 buurten goed (7,3 - 8,0) en er is minder gemiddeld). Dat past binnen het gemiddelde verloedering dan gemiddeld ( 11% - 23%). De veiligheidsbeeld dat de index oproept. sociale cohesie is naar verhouding goed in Verloedering komt volgens de bewoners naar deze buurten (5,8 - 6,7). verhouding weinig voor, behalve op de Oostelijke Handelskade (27% versus 25%). In enkele buurten van de Watergraafsmeer is De sociale cohesie is goed (5,9 - 6,9), vooral de leefbaarheid en veiligheid (veel) minder dan op Sporenburg zijn de bewoners daar positief in de hierboven genoemde buurten. over. In Julianapark, Betondorp, Science Park, Weespertrekvaart, Amstelkwartier is de De uit de periode van de latere ‘overall’ tevredenheid laag (5,6 - 7,2) en stadsvernieuwing daterende Cruquiusbuurt, scoort het onderhoud of schoonhouden minder die ook deel is van het Oostelijk Havengebied, dan gemiddeld. scoort naar verhouding laag op algehele Vooral de bewoners (studenten) van tevredenheid (7,1), maar goed op heel en Weespertrekvaart zijn heel slecht te spreken schoon (6,8 en 7,0). Dus moet er een andere over de leefbaarheid. oorzaak zijn voor de lagere tevredenheidscore. Op het punt van de veiligheid hebben Uit de beschikbare cijfers van 2009 blijkt dat Betondorp en Weespertrekvaart zeer veel last de sociale cohesie laag is (5,1 versus 5,7in de van incidenten (objectieve veiligheid). De

JavaJava eilandeiland KNSMKNSM eilandeiland

OostelijkeOostelijke handelskade SporenburgSporenburg

BorneoBorneo

CruquiusbuurtCruquiusbuurt EilandEiland ZeeburgZeeburg

JulianaparkJulianapark TuindorpTuindorp FrankendaelFrankendael ParkPark dede MeerMeer Omval/Van der Kun AmsteldorpAmsteldorp BetondorpBetondorp

Weespertrekvaart

AmstelkwartierAmstelkwartier Subjectieve veiligheidsindex; buurtcombinaties Amsterdam = 75 (sept. 2010) > 90 (8) 80 - 90 (1) 70 - 80 (1) 60 - 70 (2) < 60 (17) geen gegevens (3)

12 Weespertrekvaart scoort het slechtst van alle is vast te stellen. De tevredenheid ging van 4,9 buurten in het stadsdeel voor wat betreft de in 2005 naar 5,9 in 2009. ervaren veiligheid op straat (5,8). De veiligheid gemeten met de objectieve veiligheidsindex geeft aan dat er meer dan Op de derde plaats met een goede gemiddeld incidenten plaatsvinden. Een leefbaarheid en veiligheid op IJburg; positieve uitzondering hierop is de Haveneiland-West valt uit de toon. Transvaalbuurt. Steigereiland en Rieteilanden West staan er Ook op de subjectieve veiligheidindex scoren goed voor. De bewoners zijn heel tevreden deze buurten niet goed (79 - 97 versus 75 over hun buurt (7,5 en 7,8). De gemiddeld). onderhoudssituatie en het schoonhouden van De ervaren veiligheid op straat kan veel beter, de openbare ruimte stemmen de bewoners ook hier met uitzondering van de tevreden. Weesperzijde. De objectieve veiligheidsscore behoort tot de De verloedering is groot in de Weesperzijde, gunstigste in het stadsdeel en ook de Oosterparkbuurt en Transvaalbuurt (26% -30% subjectieve score is goed. versus 25%) en de sociale cohesie gering. In De ervaren veiligheid op straat is groot (7,7 en de Weesperzijde scoort hierbij net boven het 8,7) en de verloedering gering (12% en 14%). stedelijke gemiddelde. De sociale cohesie in de buurt is goed en vergelijkbaar met die van het Oostelijk Indische Buurt: buurten waar de Havengebied. leefbaarheid en veiligheid beter kan De bewoners geven de Timorbuurt, Haveneiland-West en Haveneiland-Oost Makassarbuurt, Ambonbuurt en Sumatrabuurt behoren ook tot het uitbreidingsgebied IJburg. een rapportcijfer dat onder het gemiddelde ligt Voor het als laatste ontwikkelde Haveneiland- (6,6 - 7,0 versus 7,3). Oost zijn nog niet veel gegevens beschikbaar. Het waardering van onderhoud is gering. Cijfers over verloedering en sociale cohesie Alleen in de Ambonbuurt is deze zijn er wel. De verloedering scoort slecht, maar bovengemiddeld. de sociale cohesie is goed (resp. 20% en 6,1). Het schoonhouden van straten en stoepen ligt De bewoners van Haveneiland-West hebben volgens de bewoners op gemiddeld niveau in een lage waardering voor hun buurt (6,7 tegen de Makassarbuurt en Ambonbuurt, maar wordt over 7,3 gemiddeld), bovendien loopt de als zeer onvoldoende ervaren in de Timorbuurt tevredenheid terug; de waardering was twee en Sumatrabuurt (5,9 versus 6,3). jaar eerder veel hoger (7,1). Deze ontwikkeling In alle vier buurten laat de veiligheid te wensen wijkt af van het algemene beeld in het over, evenals de verloedering en de sociale stadsdeel van steeds grotere tevredenheid van cohesie. bewoners over hun buurt. De tevredenheid De objectieve veiligheid valt nog wel mee (82- over het schoonhouden is ook lager dan 93 versus 78), maar de subjectieve veiligheid gemiddeld. scoort ronduit slecht (97 – 107 versus 75). De veiligheidssituatie baart momenteel geen Op straat voelt men zich minder veilig dan zorgen en de verloedering valt mee. De gemiddeld (6,1 – 6,7 versus 7,1). In de sociale cohesie is minder dan gemiddeld. Timorbuurt valt dat mee (7,0). Het percentage bewoners dat vindt dat Oud-Oost: buurten met een minder verloedering (zeer) vaak voorkomt is vrij groot, goede leefbaarheid en veiligheid behalve in de Ambonbuurt. Opvallend is hier Oosterparkbuurt, Dapperbuurt en het negatieve oordeel in de Timorbuurt: 32% Transvaalbuurt, alle drie aandachtsgebieden, (het slechtste in het stadsdeel). krijgen van hun bewoners een minder dan De sociale cohesie is gering, vooral in de gemiddelde tevredenheidscore (6,5 - 7,2 Makassarbuurt (4,6 versus 5,7). Die buurt staat versus 7,3 gemiddeld). Het gaat wel vooruit wat dit betreft onderaan de ladder in het sedert 2005, vooral in de Dapperbuurt (+ 0,7). stadsdeel. De Weesperzijde behoort ook tot dit gebied, maar de bewoners zijn duidelijk meer tevreden over hun buurt dan die in de twee andere buurten (7,7). Onderhoud van straten en stoepen laat te wensen over en over het schoonhouden van de openbare ruimte is men ronduit ontevreden. Bij dat laatste is een lichtpuntje dat in de Transvaalbuurt een grote relatieve verbetering

13 De buurten vergeleken: overzichtstabel cijfers 2010

Omval / Oosterpark Dapper van der Weesperzijde buurt buurt Oostpoort Transvaal Kun Bewoners aantal inwoners 4.652 10.294 7.424 551 9.301 1.304 aantal huishoudens 2.823 5.973 4.272 278 4.911 749 % 0-18 jarigen 14,7 14,7 17,9 18,5 21,6 14,4 % 65-plussers 6,2 7,4 9,8 6,4 6,7 9,9 % niet-westerse allochtonen 19,6 38 44,4 35,4 51,5 31,6 % eenoudergezinnen 5,5 8,2 9 13,3 10,4 6,1 % nieuwe stedelingen 48,4 36 29 27,6 27,8 42,7

Wonen aantal woningen 2.554 5.534 4.150 265 4.504 688 % sociale huur 35 64,2 69,8 81,9 68,5 39 gemiddelde WOZ-waarde 299.008 237.735 226.558 223.909 228.632 326.464 % grote woningen ( ≥ 80 m2) 27,1 19 18,3 22,9 15,9 57 % goedkope huurwoningen 1) 41 48 43 0 55 48

Bedrijvigheid aantal vestigingen 685 1.021 712 80 584 166 aantal werkzame personen 2.651 2.651 1.748 1103 937 5.389 aantal eenmanszaken 2) 416 464 443 36 405 72 aantal banen per 1.000 inwoners 497 570 235 570 101 4.133

Werk en inkomen gem. huishoudinkomen per jaar x 1.000 euro 3)* 33 24,8 24 24 24,2 41,6 % minimahuishoudens 1)* 12,8 22,2 24,8 24,8 25,4 18,9/18,5 % niet-werkende werkzoekenden 6,5 9,2 9,6 8,7 10,5 7,5 % langdurig niet-werkende werkzoekenden 24,1 37,5 37,4 36,8 33,3 19,5 % niet-westerse werkzoekenden 13,7 16,6 15,2 16,2 16,3 13,4 % personen met WWB-uitkering 3,9 7,5 8,5 9,1 8,3 3

Jeugd en onderwijs gemiddelde Cito-score 1) 538 536,5 534,8 - 533,1 - % gewichtleerlingen 15,1 34,9 40,6 16,6 44,2 39,8 % voortijdig schoolverlaters 12 12 13 12 13 16 % ondervindt vaak overlast van jongeren op straat 4) 21 29 20 - 31 18 % 0-17 jarigen in minimahuishoudens 1)* 15,0 34,7 36,3 36,3 42,3 4,1

Leefbaarheid en veiligheid rapportcijfer tevreden met de buurt 1) 7,7 7 7,2 - 6,5 6,8 % vindt dat verloedering vaak voorkomt 4) 30 29 24 - 26 15 rapportcijfer sociale cohesie 5,8 5 5,6 - 5,2 - rapportcijfer onderhoud straten en stoepen 1) 6,2 6,2 6,2 - 6,2 7,1 rapportcijfer schoonhouden straten en stoepen 1) 6 5,9 6 - 5,9 6,7 objectieve veiligheidsindex 4)* 88 78 101 101 75 - subjectieve veiligheidsindex 4)* 79 89 95 95 99 -

1) data uit 2009 i.p.v. 2010; 2) data uit 2006 i.p.v. 2010; 3) data uit 2007 i.p.v. 2010; 4) data 2010 gemeten in sept.2010; * gemeten op buurtcombinatie niveau

Tuindorp Park de Science Weesper Amstel Don Bosco Julianapark Amsteldorp Frankendael Middenmeer Meer park Betondorp trekvaart kwartier

3.144 798 2.652 2.483 10.053 2.063 1.410 3.074 1118 213 2.005 435 1.474 1.474 4.900 918 1.014 1.945 950 104 14,6 13,2 18,9 13,1 23,3 23,3 13,1 12,1 4,3 12,7 8,1 9,4 20,6 25,9 11,2 12,5 1,1 26,8 0,2 8 24,3 13,4 21,3 25,3 9,9 20,7 16,6 20,6 24,1 5,2 5,1 5,3 12,6 6,2 6,7 7,5 1,6 7,6 0,1 4,8 43 44,9 21,9 22,2 39 65,7 65,7 18,5 69,5 37,1

1.604 418 1.394 1.404 4.767 877 1.043 1.953 1022 24 62,4 25,4 69,2 71 15,2 32,5 75,7 92,3 97 4,2 256.970 316.849 245.362 208.296 349.566 384.158 201.751 215.293 74.132 - 22,9 70,1 8 13,5 48,4 92,7 30,8 6,3 1,8 66,7 56 5 64 67 14 5,5 76 55 97 0

287 65 171 154 1.044 130 205 163 190 193 3.721 878 473 536 2.179 276 2.382 477 4.355 6.249 156 32 118 91 674 80 64 107 47 42 1.184 1.100 178 216 217 134 1.689 155 3.895 29.338

27,5 27,5 27,5 27,5 39,3 39,3 39,3 21,5 41,6 41,6 18,9 18,9 18,9 18,9 7,9 7,9 7,9 24,6 18,5 18,5 4,7 4,1 6,4 9,2 3,7 3 1,7 9,5 1,2 7,5 24,4 14,8 34,2 27,6 23,9 21,4 9,1 37,8 7,7 30,8 9,1 7 12,9 14,7 8,4 7 1,8 17,8 1,9 30 3,7 2,5 7,1 7,8 1,6 1,6 0,2 9,3 0,3 2,3

539,6 - 541,8 543,3 541,7 542,8 - - - - 6 20 14 15 10 8 2 21 5 5 11 7 10 17 5 8,8 7 24 9 - 13 - 3 - 15 6 - 8 - 0 20,3 20,3 20,3 20,3 5,9 5,9 5,9 35,4 4,1 4,1

7,9 7,2 7,8 7,9 8,2 7,8 6,5 7,3 5,6 - 16 17 11 16 23 - - 17 - 13 5,8 - 6,5 6,1 6,7 7,3 6,1 5,9 5,7 - 7,0 7,1 7,1 6,7 6,9 7,0 6,0 6,1 6,1 - 7,1 7,0 7,0 7,1 6,8 7,3 6,1 6,7 - - 69 69 69 69 53 53 53 114 114 114 52 52 52 52 53 53 53 69 69 69

Java- KNSM Oostelijke eiland eiland Handelskade Sporenburg Borneo Cruquius Bewoners aantal inwoners 3.159 2.469 3.083 2.586 2.798 3.575 aantal huishoudens 1.616 1.383 1.555 1.022 1.214 1.941 % 0-18 jarigen 20,4 17,9 22,1 32,9 30,1 19,8 % 65-plussers 6,6 5,6 4,8 2,1 1,8 4,6 % niet-westerse allochtonen 13,2 16,6 28,8 15 18,4 36 % eenoudergezinnen 6,7 9,5 9,5 10,9 11,5 12,6 % nieuwe stedelingen 48,7 44,6 43,2 43,5 46,7 34

Wonen aantal woningen 1.569 1.291 1.597 956 1.101 1.785 % sociale huur 21 47,2 42,9 41,6 28,1 56,8 gemiddelde WOZ-waarde 379.993 327.073 392.002 413.890 411.809 279.469 % grote woningen ( ≥ 80 m2) 75,8 59,1 82 74,6 83,7 75,8 % goedkope huurwoningen 1) 3 11 3 - - 26

Bedrijvigheid aantal vestigingen 378 418 536 249 257 582 aantal werkzame personen 639 730 3.823 645 515 2.612 aantal eenmanszaken 2) 244 265 262 208 236 296 aantal banen per 1.000 inwoners 202 296 1.240 139 184 731

Werk en inkomen gem. huishoudinkomen per jaar x 1.000 euro 3)* 40,4 40,4 40,4 40,4 40,4 40,4 % minimahuishoudens 1)* 10,4 10,4 10,4 10,4 10,4 10,4 % niet-werkende werkzoekenden 3,9 4,2 4,8 3,9 4,7 8,2 % langdurig niet-werkende werkzoekenden 10,9 24,4 27,2 23,2 16 31,4 % niet-westerse werkzoekenden 11,9 9,4 9,4 7,5 8,8 13,8 % personen met WWB-uitkering 1,1 2,5 3,5 1,3 2,5 5,8

Jeugd en onderwijs gemiddelde Cito-score 1) 539,9 535,9 538,3 540,5 540,7 535,4 % gewichtleerlingen 3,3 7,5 15 2,9 4,7 28,5 % voortijdig schoolverlaters 9 13 17 13 12 16 % ondervindt vaak overlast van jongeren op straat 4) 18 23 33 17 15 38 % 0-17 jarigen in minimahuishoudens 1)* 17,2 17,2 17,2 17,2 17,2 17,2

Leefbaarheid en veiligheid rapportcijfer tevreden met de buurt 1) 8,3 7,9 7,8 7,9 - 7,1 % vindt dat verloedering vaak voorkomt 4) 7 20 27 8 14 27 rapportcijfer sociale cohesie 6,2 6,2 6,2 6,9 6,1 5,1 rapportcijfer onderhoud straten en stoepen 1) 7,4 7,1 7,4 7,6 - 7,0 rapportcijfer schoonhouden straten en stoepen 1) 7,4 6,9 6,7 7,5 - 6,8 objectieve veiligheidsindex 4)* 57 57 57 57 57 57 subjectieve veiligheidsindex 4)* 51 51 51 51 51 51

Makassar Ambon Sumatra Eiland Steiger Riet Haveneiland- Haveneiland- Timorbuurt buurt buurt buurt Zeeburg eiland eilanden West Oost Oost Amsterdam

7.966 6.618 4095 3.807 468 2.528 2.621 6.693 3.660 116.615 767.773 4.739 3.500 2020 1.929 263 975 889 2.792 1.569 61.573 417.542 16,1 20,4 23,4 24,1 9,8 37,5 39,8 34,7 33,5 21,6 19,4 5,5 11,7 9,2 7,2 2,6 1,3 1,1 3,3 3,3 8 11,1 44 53,6 69,3 63,9 5,1 31,2 19,7 41,4 43,5 34,4 34,9 6,2 9,3 11,3 11 3 10,6 8,7 13,8 13,5 8,8 9 39,8 22,3 13,5 18,2 63,5 34,1 40,1 29,1 30 34,2 29,7

4.603 3.188 1735 1.752 23 979 901 2.726 1.391 57.798 392.658 56 73,1 86,7 77,7 0 23 14,1 38,5 39,2 54,7 48,6 197.449 208.080 198.956 201.017 315.287 379.138 518.662 334.060 312.040 270.441 263.306 12,9 23,3 23,7 27,6 47,8 85 99,1 93,9 86,6 37,3 30,4 13 51 64 51 0 4 0 2 0 38 37

665 379 180 180 63 211 308 445 189 11.023 80.575 1.444 1.133 560 333 199 310 478 905 548 53.482 461.238 449 244 121 128 32 145 176 289 113 6.637 41.793 181 170 137 87 425 123 182 135 150 459 601

22,9 23,1 22,9 23,1 24 42,9 42,9 42,9 32,8 30,1 29,6 23,4 27,9 23,4 27,9 4,1 11 11 11 15,2 18,2 16,5 9,6 11 13 12 2,9 4,2 4,1 5,9 5,4 7,4 7,5 31,4 30,6 35,2 34,1 33,3 17,4 12,1 16,8 15,9 30,4 26,9 16,1 15,2 15,8 15,6 0 7 7,4 9 8,1 13,6 13,2 6,6 10 10,5 9,3 1,4 2 1,5 3,2 4,3 5,5 5,7

536,3 535,1 536,6 534,7 - 540,7 541,9 536,9 536,5 537,9 537,3 47,6 46 51,3 55,9 3,7 7,8 5,6 17,3 22,6 23 29 14 16 25 17 1 21 16 21 23 16 15 31 26 22 31 - 8 26 28 21 22 20 38,7 40,3 38,7 40,3 10,5 15,4 15,4 15,4 23,4 24,3 26,3

7 6,6 6,9 6,4 - 7,8 7,5 6,7 - 7,3 7,3 32 28 25 26 - 14 12 18 20 23 25 5,3 4,6 5,6 5,2 - - 6,4 5,6 6,1 5,6 5,7 6,2 6,4 6,7 6,2 - 7,2 7,3 6,4 - 6,6 6,4 5,9 6,3 6,3 5,9 - 6,6 6,5 6,0 - 6,4 6,3 93 82 93 82 - 42 42 42 - 78 78 97 107 97 107 - 57 57 57 - 77 75