Voortgangsrapportage Ouderenhuisvesting 2017 Inhoudsopgave
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Voortgangsrapportage ouderenhuisvesting 2017 Inhoudsopgave 1. Samenvatting .......................................................................................................2 2. Inleiding................................................................................................................7 3. Ouderenhuisvesting in planvorming en programmering..........................................13 4. Verdeling en toewijzing van woningen...................................................................17 5. Stedelijk inzet zorghuisvesting .............................................................................21 6. Communiceren en samenwerken...........................................................................25 7. Financiën ............................................................................................................28 8. Conclusies en opgaven nieuwe bestuursperiode .....................................................29 1 1.Samenvatting In 2015 is het programma Programma ouderenhuisvesting 2015-2018 ingesteld om aandacht te kunnen besteden aan de kwetsbare positie van ouderen op de Amsterdamse woningmarkt. Het aantal 65-plussers neemt toe van 12% naar 16% van alle Amsterdammers in 2030. Oudere Amsterdammers moeten hierdoor in toenemende mate concurreren op de krapper wordende woningmarkt. Omdat het klassieke verzorgingshuis is verdwenen, blijven zij langer thuis wonen, waardoor zij aangewezen zijn op zelfstandige woningen in de stad. Die zijn niet altijd geschikt om oud in te worden. Tegen deze achtergrond heeft het programma ouderenhuisvesting in 2017 prioriteit gegeven aan uitbreiding van aanbod in de bestaande voorraad en de nieuwbouw. Ook was de inzet om het bestaande zorgvastgoed te behouden voor ouderenhuisvesting. Bij dit alles is actief de samenwerking gezocht met ouderenorganisaties en partners in de stad. De voortgangrapportage 2017 is zo ingedeeld dat de lezer de voortgang in het bereiken van deze doelen kan beoordelen. Achtereenvolgens komen aan de orde: de ouderenhuisvesting in planvorming en programmering, de verdeling en toewijzing, de stedelijke inzet zorghuisvesting, communicatie en samenwerking. De financiële paragraaf geeft inzicht in de bestedingen uit het budget van het programma ouderenhuisvesting. De rapportage besluit met een schets voor de opgave in de nieuwe bestuursperiode. Ouderenhuisvesting in planvorming en programmering In 2017 is het woningaanbod voor ouderen vergroot door de start van de bouw van 286 woningen, waarvan 247 woningen in de sociale huur. Dat is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2016, toen er in totaal 151 woningen voor ouderen in aanbouw werden genomen, waarvan 67 sociale huurwoningen. In 2017 is hierdoor ongeveer 16 % van de nieuwbouwproductie van sociale huurwoningen exclusief voor ouderen beschikbaar gekomen. Hiermee is ruimschoots voldaan aan de 5% norm, zoals gevraagd in een door de gemeenteraad in 2017 aangenomen motie (nr. 956) van raadslid Van Soest (Partij van de Ouderen). Van de opgeleverde corporatiewoningen is ongeveer 91% aanpasbaar gebouwd. In 2016 was dit percentage 80%. Daarmee is de doelstelling om tenminste 90% van de woningen aanpasbaar te bouwen in 2017 gerealiseerd. In de marktsector is ongeveer 45% van de koopwoningen aanpasbaar gebouwd. Het percentage aanpasbaar gebouwde huurwoningen in de marktsector ligt op ongeveer 20%. Ter ondersteuning van het vergroten van geschikt woningaanbod voor ouderen heeft het programma in 2017 de brochure Ouderen wonen in de stad. Aandachtspunten voor het ontwerp in de ouderenhuisvesting uitgebracht en verspreid onder professionals en ouderenorganisaties. Woningaanpassingen kunnen ouderen helpen langer zelfstandig thuis te wonen. Op basis van de nu beschikbare cijfers1 kunnen we concluderen dat hiervan in vergelijkbare omvang als in 2016 1 Het is niet mogelijk de cijfers over geheel 2017 in deze voortgangsrapportage op te nemen, aangezien 2 gebruik is gemaakt: Van januari t/m mei 2017 zijn ruim 1.300 positieve beschikkingen voor een woonvoorziening toegekend. Er zijn ongeveer 310 beschikkingen afgegeven voor trapliften en er zijn 375 verhuisindicaties verstrekt. Op 31 oktober 2017 heeft het college van B&W een besluit genomen tot een verruiming van de verstrekking van woonruimteaanpassingen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt in de soort woning of de etage waar men woont. Aanleg van trapliften is niet langer beperkt tot de 1e etage. De grens voor een afweging tussen “aanpassen of verhuizen” is vanaf 1 januari 2018 verhoogd van € 6.100 naar € 10.000. Verdeling en toewijzing Verdeling en toewijzing van geschikte woningen aan ouderen is een belangrijk instrument om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten wonen in de stad. Er zijn 635 woningen uitsluitend aangeboden aan ouderen. Het gaat om seniorenwoningen in complexen waarvoor een minimale leeftijdsgrens geldt van 55, 60 of 65 jaar. Er zijn 510 woningen met voorrang aangeboden aan ouderen vanaf 65 jaar en bewoners met een fysieke beperking (Wmo-verhuisindicatie). Dit zijn woningen op de begane grond, één hoog of woningen met een lift. Omdat ouderen langer vitaal blijven is voor woningen met het seniorenlabel de minimale leeftijdsgrens verhoogd van 55 jaar naar 65 jaar. Het label ‘Voorrang Wmo/65+’ is opgenomen in de tweede wijziging van de nieuwe Huisvestingsverordening 2016. Er zijn in 2017 ruim 800 woningen aan 65 plussers verhuurd. Dat is ongeveer 14% van het totaal aantal verhuringen in dat jaar. Naast de voorrangslabels dragen de verhuisregelingen Van hoog naar laag (Vhnl) en Van groot naar beter (Vgnb) bij aan de woonmogelijkheden van ouderen. Het aantal gerealiseerde verhuizingen lag in de periode oktober 2016-november 2017 voor Vgnb op 52. Via Vhnl zijn in deze periode 50 verhuizingen gerealiseerd. Het betreft toewijzingen via WoningNet of via directe bemiddeling. Ten opzichte van het gebruik van de regelingen in de voorgaande jaren zijn er in 2017 essentiële stappen gezet. Er werd door ouderen nauwelijks gebruik gemaakt van de regelingen en de corporaties waren ook niet actief in het bekendmaken en toepassen ervan. De trend van niet actieve bekendmaking, toepassing en marginaal gebruik is omgezet naar actieve toepassing en substantieel gebruik. Stedelijke inzet zorghuisvesting Het aanbod van wonen met zorg is in de 64 Verpleeg- en verzorgingshuizen (V&V) in 2017 grotendeels onveranderd gebleven. De notitie Stedelijke Inzet Zorghuisvesting is op 17 januari 2017 door B&W vastgesteld. Op basis van de notitie zijn de regie en coördinatie op de transformatie van zorghuisvesting nader ingevuld. Er is een ‘werkgroep tijdelijke huisvesting bewoners V&V’ ingesteld, om overlast bij noodzakelijke verhuizing voor de soms kwetsbare bewoners te verminderen. De werkgroep gaat in 2018 haalbare oplossingen hiervoor uitwerken. Het deze pas eind januari 2018 beschikbaar komen. 3 programma ouderenhuisvesting was in het bijzonder betrokken bij de ontwikkelingen in de huizen Nellestein, Riekerhof, Ingenhouszhof en Geuzenhof. Nieuwbouw van het woonzorgcomplex LIFE is gestart in de Houthavens. Vanaf 1 juni 2017 verhuurt zorgaanbieder Evean als toewijzingsexperiment zelfstandige sociale huurwoningen in het woonzorgcomplex Korthagenhuis (stadsdeel Noord) aan 65-plussers met een lichte zorgvraag. Om het inzicht in de toekomstige kwantitatieve behoefte aan wonen met zorg te actualiseren en bij de geambieerde groei van de stad te laten aansluiten heeft het programma ouderenhuisvesting in 2017 een opdracht gegeven aan het bureau abf research. Hierdoor beschikt de gemeente nu over een actuele prognose van de vraag naar extramuraal wonen. De omvang wordt becijferd op 5.710 geclusterde woningen voor ouderen tot 2030. Dit komt overeen met eerdere aannames uit 2013. Deze geclusterde woningen kunnen zowel in de bestaande bouw (b.v. leegkomende V&V huizen) als in de nieuwbouw worden gerealiseerd. De behoefteprognose geeft een goede onderbouwing om in nieuwbouw en transformatie van o.a. zorgvastgoed, woonvormen te realiseren voor ouderen waarin kleinschaligheid, geborgenheid en sociale cohesie tussen (oudere) bewoners aandacht krijgt. Dit is gevraagd in de motie (nr. 919) van het raadslid Poorter van de PvdA (nieuwe woonhofjes voor senioren). Communiceren en samenwerken Na de start als pilot zijn in 2017 in alle stadsdelen 18 wooncoaches actief. In stadsdeel Centrum is de pilot Sluitende keten wooncoaching Centrum gestart. De gemeente heeft overlegd met het Netwerk Ouderenadviesraden Amsterdam (NOAR), Platform Ouderen Amsterdam (POA), Nederlandse Bond voor Migrantenouderen, Kenniscentrum Woonsaem voor migranten, Platform Wooninitiatieven Amsterdam (PWIA) en Cliëntenbelang Amsterdam. Met de Stichting Age Friendly Wonen Amsterdam is samengewerkt bij de presentatie van ouderenhuisvesting in het International Social Housing Festival. Samen met de Aanpak Eenzaamheid en Pakhuis de Zwijger is een lerend netwerk van professionals, wetenschappers en ouderen opgezet om te onderzoeken hoe via woonvormen de eenzaamheid van ouderen kan worden bestreden. Er is een stimuleringsbijdrage toegekend voor het behoud en verbetering van de voorzieningen in het Korthagenhuis. Er zijn daarnaast in 2017 drie kwalificerende aanvragen ingediend, die in 2018 zullen worden beschikt. Conclusies en opgaven nieuwe bestuursperiode De doelstelling is dat ouderen in Amsterdam zelfstandig kunnen wonen. Dit doel kan vanwege de voortgaande trend van vergrijzing van de stad niet binnen één bestuursperiode gerealiseerd worden. Bij de vaststelling van