MAGAZYN PORTU LOTNICZEGO RZESZÓW-JASIONKA RZESZÓW-JASIONKA OFFICIAL AIRPORT MAGAZINE

MAGDALENA NR 06 | 2018 [78] POPŁAWSK A FREE COPY POBIERZ NA LOTNISKU

RZE_FREE_WIFI

Czytaj #gdziekolwiekjesteś

6–7 W NUMERZE / THIS ISSUE

ZDJĘCIE NA OKŁADCE Dorota Czoch

WYDAWCA PUBLISHER ANYWHERE.PL na licencji asz-reklama / [email protected]

ul. Kościuszki 61, 81-703 Sopot e-mail: [email protected] tel.: 58 719 23 25; fax: 58 719 39 20 www.anywhere.pl

LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA 10 48 www.anywhere.pl www.facebook.com/anywherepl www.twitter.com/anywherepl www.instagram.com/anywhere.pl/ www.linkedin.com/company/anywhere-pl

REDAKTOR PROWADZĄCY Paweł Durkiewicz

PROJEKT GRAFICZNY Alicja Rynkiewicz / szef działu graficznego Julia Wójcik / grafik

TŁUMACZENIE Anna Jasińska

24 44 WYDAWCA Marcin Ranuszkiewicz

ZESPÓŁ REDAKCYJNY 10 STREFA VIP VIP ZONE 44 MODA FASHION Sylwia Gutowska, Katarzyna Szewczyk Magdalena Popławska: Trudne rzeczy robię łatwo Polaków portret modny Magdalena Popławska: I do difficult things easily A fashion portrait of Poles DZIAŁ REKLAMY Dagmara Zelińska, Katarzyna Świacka 24 PODRÓŻE TRAVEL 48 LUDZIE PEOPLE Przepraszam, czy tu straszy? Gorący dzień tam, gdzie stały ule WSPÓŁPRACA FOTOGRAFICZNA Monika Szałek, Edyta Bartkiewicz, Excuse me, is this place haunted On a hot day, where the beehives were Tomasz Sagan, Hanna Jakóbczyk

30 FELIETON COLUMN 58 MODA FASHION Wojciech Zawioła: Mundialowy sentyment Home Edition NA ZLECENIE AT REQUEST PORT Wojciech Zawioła: The World Cup sentiment Home Edition LOTNICZY „RZESZÓW-JASIONKA” SP. Z O.O. Jasionka 942 34 FELIETON COLUMN 65 DODATEK PORTU LOTNICZEGO 36-002 Jasionka +48 17 852-00-81 Rafał Rutkowski: Kilka refleksji o podróżach AIRPORT ADD-ON +48 17 717-86-11 Rafał Rutkowski: Thoughts about travelling fax +48 17 852-07-09 [email protected]

Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów i materiałów redakcyjnych oraz nie ponosi PARTNERZY PARTNERS odpowiedzialności za treść nadesłanych ogłoszeń Nasz magazyn monitorowany jest przez Instytut Monitorowania Mediów reklamowych. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.

8–9 W NUMERZE / THIS ISSUE

NASI AUTORZY

RAFAŁ GRZEGORZ WOJCIECH WOJTEK JERZY BRYNDAL KAPLA ZAWIOŁA KALARUS SCHEJBAL

Satyryk, autor tekstów, Żyje z pisania. A żyć Dziennikarz Canal Plus Aktor teatralny, filmowy Odtwórca wybitnych ról dziennikarz, twórca zespołów z tego, co się lubi, to dar. Sport i prezenter wiado- i telewizyjny. Reżyser, fe- filmowych i teatralnych, kabaretowych, sztuk teatral- Bardziej od pisania lubi tyl- mości w TVN i TVN24. lietonista. Związany z No- a także pedagog od nych oraz scenariuszy seriali. ko spotykać ludzi. No i lubi Zbzikowany na punkcie wym Teatrem Krzysztofa wielu lat kształcący Pasjonat jazzu, golfa i hokeja. być w drodze, kupować sportu, oszalały na punkcie Warlikowskiego. nowe pokolenia polskich płyty w sklepie z płytami muzyki. Wielbiciel twórczo- aktorów. a nie w sieci. ści z duszą. ENGLISH A satirist, lyricist, jo- ENGLISH A theatre, film urnalist, founder of cabarets, and TV actor. A director ENGLISH He has ENGLISH He lives by writing. playwright and screenwriter. ENGLISH He’s a reporter and columnist. Actor in portrayed outstanding A jazz, golf, and hockey And living by what you love working for Canal Plus Krzysztof Warlikowski's film and theatre roles. enthusiast. is a gift. The only thing he Sport and a news presenter Nowy Teatr. For many years, he has likes more than writing is at TVN and TVN24. Crazy been teaching new gen- meeting other people. He about sports and madly in erations of Polish actors. also likes being on the road, love with music. A fan of buying albums in stores. creative works with a “soul.” MONIKA SZAŁEK(6-9), .HANNA JAKÓBCZYK(10). JAKÓBCZYK(10). .HANNA SZAŁEK(6-9), MONIKA

DOROTA JAKUB RAFAŁ MONIKA PAWEŁ LANDOWSKA MILSZEWSKI RUTKOWSKI SZAŁEK DURKIEWICZ

Córka, matka, siostra Marudzi, poprawia, kłóci się. Aktor, dyrektor artystyc- Fotografka, artystka, Kochający mąż, ojciec i re- i żona. Gra w teatrze, Sam już nie wie, czy woli pi- zny „Teatru Montownia”. pasjonat, osoba zafas- daktor. Nocami ogląda ligę przed kamerami i w radiu. sać o muzyce, turystyce, czy Specjalista od one-man cynowana ludźmi, twar- NBA, a w dzień zwalcza W życiu nie potrafi. Fatal- jedzeniu, więc pisze o czym show i stand-upów. zami, pozami, życiem ale wszelkie problemy siłą nie kłamie. akurat trzeba. Połowa Słowem pisanym para zawsze z człowiekiem na spokoju. duetu stojącego za książką się rzadko, ale za to pierwszym planie. ENGLISH A daughter, „Gastrobanda”. długodystansowo. ENGLISH A loving husband, mother, sister and wife. ENGLISH A photographer father and editor. He She performs in the the- and artist fascinated with watches NBA League at ENGLISH He grumbles, ENGLISH An actor and atre, for the cameras, and corrects, argues. No longer the Artistic Director of the people, faces, poses and night and overcomes all in the radio. She can’t play knows, if he prefers to write Montownia Theatre. A spe- life – always with man in difficulties with the power in real life though. She is about music, tourism, or cialist in one man shows the foreground. of calm during the day. a lousy liar. cuisine, so he writes about and stand-up comedy. To ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE (1), MONIKA SZAŁEK (2), EDYTA BARTKIEWICZ (3) , MONIKA SZAŁEK, (4), MICHAŁ BUDDABAR (5), BUDDABAR MICHAŁ SZAŁEK,(4), MONIKA , (3) BARTKIEWICZ EDYTA (2), SZAŁEK MONIKA (1), PRASOWE MAT. ZDJĘCIA: anything what is needed in him, writing is an occasion- a moment. Half of a duo be- al but long-term activity. hind a "Gastrobanda" book. ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE (1), MONIKA SZAŁEK (2), EDYTA BARTKIEWICZ (3) , MONIKA SZAŁEK, (4), MICHAŁ BUDDABAR (5), MONIKA SZAŁEK(6-9), .HANNA JAKÓBCZYK(10).

ZDJĘCIA: MONIKA SZAŁEK (11-12), TOMASZ SAGAN (13), MONIKA SZAŁEK (14), MAT. PRASOWE (15), MAGDALENA CZAJKA (16), TOMASZ SAGAN (17) , MAT. PRASOWE (18) , DOROTA CZOCH (19), MAT. PRAWOWE (20). humanist. humanist. (post) a true is she because culture low and middlebrow high, in ed interest is She edits. and ENGLISH (post)humanistką. prawdziwą jest bo i niską, średnią wysoką, kulturą się Interesuje redaguje. potem pisze, Rozmawia, question. one on end not does She conversations. and coffee likes She résumé. her in News Polsat and Polsat Gra, Radio PiK, Radio Polskie Wyborcza, Gazeta also has in ENGLISH pytaniu. jednym na kończy Nie i rozmowy. kawę Lubi News. i Polsat Polsat Gra, Radio PiK, Radio Polskie Wyborczą” „Gazetę w Od GUTOWSKA SYLWIA ZDANOWICZ KATARZYNA TVN24 TVN24 2012 roku pracuje roku pracuje . W since since Has been working working been Has

She talks, writes writes talks, She CV ma też też ma 2012 . She . She - Wymarzyła sobie, że że sobie, Wymarzyła scientist. A 3.0 trends. phenomena and cultural social of explorer enced experi An passion. and profession by gist ENGLISH 3.0. Naukowiec trendów. zjawisk i społecznych badacz Wytrawny i zpasji. Socjolog z with Polish Radio Three. Radio Polish with involved been she's years, many For it. about writes and talks also but music, to listens only not she Today, professionally. music to listen ENGLISH Trójką. z radiową związana lat wielu Od retro, i klimatu radia Pasjonatka i pisze. opowiada o niej też ale słucha, muzyki tylko nie Dziś muzyki. słuchać będzie zawodowo BUDKA ALEKSANDRA SOBIERAJSKI TOMASZ

kulturowych Her dream was to to was dream Her

A sociolo zawodu LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA - - Jest fotografem mody i mody fotografem Jest comedy. to belonged heart his that Monty Python and decided and Sellers Peter out’ ‘dug he boredom of out Hamlet, play to waiting of years young generation. After ENGLISH komedia. jest miłością jego że i stwierdził, Pythona i Monty Sellersa Petera "odkopał" z nudów Hamleta, zagra że kiwania, wycze latach Po pokolenia. młodego "jeszcze" Aktor mostly about travelling. about mostly is list bucket Her mind. her in world the travels she Warsaw, in works and Szczecin from comes she Although lifestyle. photographer of fashion and ENGLISH podróże. głównie to marzeń jej Lista świat. cały zwiedza nieustannie wmyślach to Warszawie, w apracuje Szczecina, ze pochodzi Choć lifestyle’u. BARTKIEWICZ EDYTA FIREWICZ JAKUB

She is a a is She a ‘still’ of actor an - do szybowca szybowca a do jeźdźcami, z ich wraz motocykle lowe z rowery Lubi i Dwójki Radiowej m.in. i radiowa, telewizyjna Dziennikarka entitled Chłopcy (Boys). Chłopcy entitled book bestseller his published In century. 21st the of hits comedy Polish biggest the of author The journalist. writer, writer, playwright and ENGLISH „Chłopcy". powieść lerową W w komediowych hitów polskich Autor największych i dramaturg pisarz, Reżyser, scenarzysta, cue. on a glider onto gets she and riders, their with cles stylish motorcy Germany, West old from bikes likes She Polska Kino and „Dwójka" Radio Polish at worked ENGLISH zawołanie. jedno na wsiada JUSZCZYK MAGDALENA SARAMONOWICZ ANDRZEJ ANYWHERE.PL 2015 roku wydał bestsel wydał roku TV TV

A A director, screen dziennikarz. dziennikarz. journalist, Kino Polska. Kino Polska. RFN -u, sty -u, 2015 XXI - - TV w. w. , - - . smakiem. kieruje się dobrym wżyciu, jak podobnie zdjęć, W robieniu ruchomym obrazem. Fotograf zafascynowany companies. newly-established for names 150 over created has He years. design for several brand with dealing ENGLISH powstających firm. nastworzył potrzeby ponad ma koncie swoim Na ki. mar projektowaniem się zajmuje lat kilkunastu Od life. his in as in photography as well taste good appreciates the moving image. He by fascinated rapher ENGLISH SAGAN TOMASZ KOCZOROWSKI KRZYSZTOF NASI AUTORZY NASI 150 nazw, które które nazw, He has been been has He A photog - - 10–11 STREFA VIP / VIP ZONE TRUDNE RZECZY ROBIĘ ŁATWO

TRUDNE RZECZY ROBIĘ ŁATWO

W KINIE ODWAŻNIE UFA DEBIUTANTOM, A RYZYKO OWOCU- JE SPEŁNIENIEM. TEATR ZAWSZE BYŁ DLA NIEJ SFERĄ PO- SZUKIWAŃ - WSPÓŁPRACOWAŁA Z WYJĄTKOWYMI TWÓR- CAMI: ŁUKASZEM KOSEM, AGNIESZKĄ GLIŃSKĄ, MICHAŁEM SIEGOCZYŃSKIM, MARKIEM KALITĄ, MARCINEM LIBEREM I ANNĄ SMOLAR. ODKĄD ZAGRAŁA U KRZYSZTOFA WAR- LIKOWSKIEGO W „ANIOŁACH W AMERYCE”, KAŻDĄ SWOJĄ ROLĘ W NOWYM TEATRZE BUDUJE NA NIEZWYKŁEJ UF- NOŚCI WOBEC REŻYSERA. W POCZUCIU BEZPIECZEŃSTWA MAGDALENA POPŁAWSKA ZAGRA WSZYSTKO.

TEKST Magdalena Juszczyk ZDJĘCIA Dorota Czoch STYLIZACJA INNER Stylists

WYWIAD WIDEO DOSTĘPNY NA ANYWHERE.PL 12–13 STREFA VIP / VIP ZONE

Mam tę przyjemność, że obserwuję Cię na scenie Jak Ludzka natura jest niebywała - to, że się tak zagrać dygot, który jest nieugaszoną żarliwością? wiecznie szarpiemy, że tyle jest w nas kompleksów Dla mnie to jest dość proste, ja to uwielbiam i to mam. niepotrzebnych... Patrząc z boku na innych potrafimy to Teraz już potrafię z tego korzystać, bez większych skut- właściwie ocenić. ków ubocznych. Uwielbiam też takie postaci oglądać, Mamy świadomość, jakie to w nas samych beznadziejne, rozdygotane i na skraju, z problemami, rozchwiane, a ciągle się z tym mierzymy. Ta sfera, sfera psychologii, niezdecydowane. Takie osoby są pewnie w życiu nie- dużo bardziej mnie ciekawi niż kreacje aktorskie i plan: znośne, ale najciekawiej ogląda się i „zwiedza” tę wła- jak teraz zagrałam smutną, to zaraz może powinnam we- śnie naturę człowieka. sołą… Owszem, minimalna strategia jest, bo mam pew- ne predyspozycje, które często też są wykorzystywane. Takie osobowości łatwo uzależniają. Ponieważ trudne rzeczy robię łatwo, to często mnie biorą Innych? Być może. Na pewno nie są nudne i przez to adre- do zadań specjalnych. Trudne rzeczy aktorskie bywają dla nalina jest większa, więcej jest bodźców. Możliwe, że jest to mnie dużo łatwiejsze niż dla większości. Ja po prostu lubię bardziej uzależniające, ale też, myślę, bardziej męczące na płakać, robię to często i jestem w tym wprawiona. Dla wielu dłuższą metę. aktorów nie jest to takie proste.

Właściwie zawsze przyjmujesz role trudne, wystawiasz Kiedy w teatrze powierza ci się trudne zadania, to my się na rozmaite wyzwania. Mam też wrażenie, że widzowie wiemy, że choć będzie bolało, to znajdziemy twoja kariera prowadzona jest przez ciebie bardzo w tym jeszcze jakiś rodzaj przyjemności. Dajesz spontanicznie, że jesteś freestylerem. Wydaje się, gwarancję, że nasze razem z tobą tam cierpienie będzie że nie masz zaplanowanego całego procesu, którego przyjemne… To masochistyczne? zwieńczeniem mają być statuetki zgromadzone na Ten zawód jest trochę masochistyczny. Żeby miał on półce nad łóżkiem. sens, trzeba ten masochizm chyba polubić i znaleźć Nie, nagrody absolutnie nie są moim celem. Miło jest w nim przyjemność. je dostawać, ale nie myślę o nich, gdy biorę rolę. Może jestem trochę freestylerem. Nie planuję, bo też bardzo W „Ataku paniki” również przeprowadziłaś nas przez trudno na naszym rynku budować karierę z jakimś za- trudną rzecz. To tylko pozornie łatwa kobieca rola. Jest mysłem. Udaje się to chyba nielicznym, tym najwięk- w niej bardzo dużo emocji i psychologii, maskowania szym, którzy mogą zagrać naprawdę we wszystkim. Ja jakiegoś dramatu życiowego. też nie do końca jestem za takim planowaniem. Mam Rzeczywiście, w „Ataku paniki”, tak jak w wielu innych swoje filtry oczywiście i jakoś siebie postrzegam, ale wątkach filmu, komedia powstaje w wyniku zderzenia lubię, gdy ktoś widzi mnie troche inaczej, inaczej mnie z rzeczywistością. W trudnych momentach bywamy bar- ubierze i pomaluje, nawet w sposób, który nie do koń- dzo żenujący, ale próbujemy jakoś się ratować, pogrążając ca mi się podoba, w którym nie czuję się komfortowo. się jeszcze bardziej. Tak jak w scenie z filmu, gdy moja bo- Gdybym cały czas miała oglądać siebie taką, jaką lubię haterka mówi: „płonąca fantazja to ja!”. Z boku nasze dra- najbardziej, to byłoby nudne. maty wyglądają często idiotycznie. Próbujemy to przykryć i wychodzi jeszcze gorzej. Jestem w tym specjalistką. A czy aktorką lub modelką nie zostaje się po to, by być jak ta biała kartka, gotowa do zapisania przekazu? Trzeba mieć odwagę, żeby to powiedzieć. I tak, i nie. Każdy z nas jest zupełnie inny, ma inny cha- Tyle już razy popełniłam wszelkiego rodzaju faux pas… rakter, inaczej myśli o tym zawodzie i o sobie w nim. Mam W momentach dla mnie stresowych reaguję np. nieade- bardzo silną osobowość, trudno mnie do czegoś zmusić, kwatnym do zdarzenia płaczem. W tylu już sytuacjach wi- więc mogę sobie pozwolić na taki luz. Nie jest też moją działam zdziwienie na twarzach innych, że już mi wszyst- ambicją za każdym razem pokazywać się z zupełnie in- ko jedno. Stwierdziłam: no, tak mam! no i co? jestem nej strony. W uprawianiu tego zawodu ważniejsza jest dla trochę wariatką, jestem trochę histeryczką. No i trudno. mnie myśl i opowiadanie o ważnych rzeczach, ważnych Trzeba się z tym pogodzić. dla mnie, dla n a s, opowiadanie o nich w taki sposób, żeby to było dotkliwe, żeby ktoś mógł coś przeżyć, i że- Wasz duet z Grzegorzem Damięckim w filmie debiutanta bym ja mogła to przeżyć. Pawła Maślony był moim ulubionym wątkiem. Moim zdaniem to bardzo dobre kino. Stanowi ważne dla mnie połączenie komedii i dramatu. Uwielbiam czarną ko- medię - śmiejemy się, ale tak naprawdę opowiadamy o bar- PONIEWAŻ TRUDNE dzo niewesołych rzeczach. Miałaś satysfakcję na festiwalu w Gdyni, gdzie RZECZY ROBIĘ ŁATWO, otrzymałaś nagrodę za drugoplanową rolę kobiecą? Każda nagroda przynosi satysfakcję i stanowi rodzaj doce- TO CZĘSTO MNIE nienia, ale na co dzień nie myśli się o tym. Gdy „Atak pani- ki” pierwszy raz zobaczyłam w Gdyni, jeszcze w nerwach, BIORĄ DO ZADAŃ bardzo się śmiałam podczas projekcji - może też trochę z nerwów? Ale np. moja mama w ogóle nie rozumie dlacze- SPECJALN YCH. go mówię że to komedia. Dla niej to jest głównie tragedia. TRUDNE RZECZY ROBIĘ ŁATWO 14–15 STREFA VIP / VIP ZONE

Przez trudne psychologicznie kwestie przeprowadzisz Ich osobista historia jest bardzo trudna. Z reżyserką nas też w realizowanym obecnie filmie pt. „53 wojny”. filmu Ewą Bukowską chciałyśmy, żeby to nie było do- Będzie to historia złożona z doświadczeń Grażyny słowne. Nie gram więc Grażyny Jagielskiej 1:1, to by- Jagielskiej, żony korespondenta wojennego Wojciecha łoby i dla niej, i dla mnie bardzo trudne, a może nawet Jagielskiego. [Autobiograficzna książka nosi tytuł nieznośne. Temat jest poważny – stres bojowy, post- „Miłość z kamienia. Życie z korespondentem traumatic stress disorder (PTSD), czyli zespół stresu wojennym”.] Ona, zostając w domu i czekając na męża, pourazowego oraz przejmowanie tej choroby przez przechodzi wraz z nim przez 53 wojny. Przeżywa jego bliskich... Kobiety, opiekujące się wszystkimi, często potencjalną śmierć za każdym razem, gdy on jedzie przejmują też choroby swoich partnerów. Film opo- w niebezpiecznie rewiry. wiada o takim skrajnym przypadku: moja bohaterka, TRUDNE RZECZY ROBIĘ ŁATWO

KAŻDY WIDZ ODBIERA FILM PRZEZ SWOJE EMOCJE I WRAŻLIWOŚĆ, WŁASNĄ HISTORIĘ. SĄ TO NIEKIEDY ZASKAKUJĄCE WNIOSKI...

Zostało to czekanie… postrzegają dany film. Często widzą coś, czego Tak, i wszystkie frustracje macierzyńskie my jako twórcy nie zamierzaliśmy. Każdy widz (które sama dobrze już znam) oraz niespełnio- odbiera film przez swoje emocje i wrażliwość, ne ambicje. To są emocje, które doprowadziły własną historię. Są to niekiedy zaskakujące tę kobietę do szpitala psychiatrycznego. Na wnioski, cenię je sobie niezwykle. To uczy dy- szczęście udało się jej przekuć to w coś pozy- stansu. Każdy w głowie nosi swój obraz tego sa- tywnego, zaczęła pisać i się z tego uratowała. mego filmu. Ja najbardziej lubię etap czytania scenariusza, te pierwsze próby, kiedy jest tyle Film Ewy Bukowskiej „53 wojny” możliwości, każdy przynosi swoją wyobraźnię znalazł się właśnie w konkursie i widzi tę historię po swojemu. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach, powalczy też Każdy przynosi najlepszą wersję tego filmu, o Wielkiego Jantara na Koszalińskim a wersji jest tyle, ile jest waszych głów? Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi Tak! i Film”, a do kin wjedzie 19 października. W roli korespondenta wojennego Spróbuję ci teraz udowodnić małe partneruje ci na ekranie Michał Żurawski. kłamstwo…. Doprawdy, tak szybko Zależało nam, żeby to był kobiecy punkt wi- „zamykasz projekty” i robisz to bez dzenia. Reżyserka chciała tę optykę jeszcze bólu? Otrzymałam niedawno informację uwypuklić. Bardzo jestem ciekawa efektu. prasową z Nowego Teatru o pożegnaniu z tytułem „Nancy. Wywiad”. [Projekt Wzrósł w tobie apetyt na sukcesy w kinie? taneczny zrealizowany przez francuskiego Nie, nie chcę sukcesu. Szczerze powiedziaw- choreografa Claude’a Bardouila we szy, boję się sukcesu. Nie nadaję się na gwiaz- współpracy z Magdaleną Popławską dę, chcę po prostu uprawiać swój zawód. miał premierę w kwietniu 2012 r. Za Sukces może być niebezpieczny, obciążający, rolę Nancy Spungen aktorkę doceniono nie chcę go, wolę go ignorować. w 2013 r. na Przeglądzie Teatrów Małych Form Kontrapunkt w Szczecinie oraz na Ale sukces przyniósł ci już w 2010 r. XIX Międzynarodowym Festiwalu Sztuk debiutancki film Arkadiusza Jakubika! [Rola Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi.]. w „Prostej historii o miłości” zaowocowała Spektakl schodzi zatem z afisza. Nie Nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego dla wierzę, że nie krwawi ci serce! Magdaleny Popławskiej.] Ale teatr to co innego… Teatr to niemalże Mam szczęście do debiutantów: i Arek zupełnie inna branża. Jakubik, i Paweł Maślona, i Ewa Bukowska („53 wojny” to w zasadzie jej debiut pełno- I ty jesteś tam inna? metrażowy)… Było ich wielu, mam „ciąg” Jestem inna. Inaczej się uprawia ten zawód na debiutantów! w teatrze. Sentyment jest duży, bo nad spek- taklem cały czas się pracuje. W kinie sporo Szybko się pisze historia polskiego kina. pracy kosztowało mnie, by pogodzić się z tym, Anna, ma świadomość, że na wojnie moż- Coś, co jest dzisiaj premierą, za chwilę że gdy wszystko jest zakończone, nie mam na zginąć i za każdym razem wydaje się jej, stanowi zamierzchłą przeszłość. To na nic wpływu: już nie zmienię sukienki, nie że nie można mieć tyle szczęścia i że tym wrażenie powstaje również wówczas, gdy pomaluję się inaczej, włosy tak już zostaną, razem się nie uda. A jeszcze pewną rolę się spogląda w dossier aktorów. Smuci cię nie zagram niczego inaczej… Trudno jest odgrywają niespełnione ambicje – mieli to, czy wręcz przeciwnie? pogodzić się z tą ostateczną wersją. A teatr podróżować razem po świecie i ona w tym Jestem bardzo niesentymentalną osobą, więc daje większą możliwość ciągłej ingerencji wszystkim miała uczestniczyć. A jakoś szybko zamykam projekty. Zapominam o mo- i pracy nad całością. się nie udało, wszystko poszło w innym ich filmach, to dla mnie skończona praca. Poza tym - samo granie jest najprzyjemniej- kierunku… Potem dzieci i wszystko się Nie lubię rozpamiętywać. Zawsze ciekawe są sze w teatrze! A „Nancy. Wywiad” to dla mnie skomplikowało. natomiast rozmowy z ludźmi o tym, jak oni szczególny projekt – rzeczywiście, przełama- 16–17 STREFA VIP / VIP ZONE W ŻYCIU ROBIĘ TAK, JAK CZUJĘ 18–19 STREFA VIP / VIP ZONE

To spektakl bardzo dla mnie ważny, pełen NIE LUBIĘ JEDNAK emocji. Taniec, a raczej ruch, to drugoplano- wa historia. To zbiór historii o toksycznych ROZPAMIĘTYWANIA. MAM związkach i skrajnej miłości pełnej przemocy, byciu gwiazdą, taką naprawdę na szczycie. NADZIEJĘ, ŻE NIGDY Początki punk-rocka.

W ŻYCIU NIE BĘDĘ MIAŁA Dziś twój teatralny port to Nowy Teatr. Dla Krzysztofa Warlikowskiego zagrasz NA TO CZASU, ŻEBY wszystko? Chyba tak. On jest też urzekającą, uzależnia- WSPOMINAĆ I SIĘ COFAĆ. jącą osobą.

Czym uzależnia? łam w nim najwięcej swoich barier i wstydów. ście byłam niepokorna i gdy zobaczyłam, jak Poczuciem bezpieczeństwa, przynajmniej ja A było to takie niezauważalne przełamywa- tam biją dziewczyny kijami, to powiedziałam: to tak czuję. Traktuje aktorów jak partnerów nie... Powtarzałam choreografowi, że nie je- o, nie! Jednak predyspozycje w tym kierunku w pracy, daje duże pole wolności i poczucie stem tancerką, że jestem krzywa i garbata… zawsze miałam i w sumie lubię tańczyć, ale bezpieczeństwa, w którym nic nie muszę, nie I tak mu trajkotałam, ciagle ciężko pracując, niekoniecznie, gdy na mnie patrzą. Okazało muszę nic udowadniać. Każdy potrzebuje cze- aż tu nagle premiera i się okazuje, że my to się, że lubię też, gdy patrzą. goś innego, a ja - właśnie takiego komfortu. Nie wszystko robimy! Nagle potrafię tyle rzeczy – znoszę udowadniać i kiedy mam poczucie, że dopiero to dostrzegłam! Potem sobie uzmysło- Ostatnia szansa obejrzenia cię nic nie muszę, to mogę wszystko! Mam bardzo wiłam, że zawsze byłam giętka. Miałam iść do w spektaklu „Nancy. Wywiad” w Nowym niepokorną zawodową naturę i przymusu nie szkoły gimnastyki artystycznej, ale oczywi- Teatrze od 22 do 24 czerwca 2018 r. znoszę – zamyka mnie on, blokuje, nasta- TRUDNE RZECZY ROBIĘ ŁATWO

wia wrogo. Pamiętam takie produkcje: reżyser każe mi się that it’s more addictive, but I also think it must be tiring śmiać, tymczasem ja tego jeszcze (albo wcale) nie czu- in the long run. ję. Najpierw trzeba mnie przekonać, wciągnąć w historię. A nie traktować jak marionetkę do używania. Oczywiście You always take difficult roles, accept various challenges. ostatecznie do wielu rzeczy można mnie przekonać, ale I think your career is very spontaneous, that you’re w mojej strefie komfortu - muszę ją rozciągnąć, żeby nie a freestyle. It seems that you haven’t planned the whole czuć się przymuszoną. I Krzysztof mi to daje. process, ending in a shelf full of statuettes and awards. No, my goal is not to win awards. It’s nice to receive them, Pamiętasz swoje pierwsze spotkanie z Krzysztofem but I don’t think about it when I accept a role. Perhaps, I’m Warlikowskim? a bit of a freestyle. I don’t plan anything, because it’s very Tak, pamiętam. Krzysztof boi się obcych, boi się no- difficult to plan a career in our industry. Few people can wych, więc nie zadzwonił do mnie. Zrobił to za niego do it, the greatest ones, those who can play in every pro- Jacek Poniedziałek. Duża rola do zagrania w „Aniołach duction. Besides, I’m not a fan of planning either. I have my w Ameryce”, zastępstwo za Maję Ostaszewską, bar- filters, of course, and I perceive myself through them, but dzo mało czasu… Krzysztof spotkał się ze mną, coś I like to be seen in a different way as well, to wear clothes próbował mi mówić, ja byłam zbyt spięta, bo to Krzysztof and make-up which I don’t entirely like or feel comforta- Warlikowski! (Wtedy w ogóle bardzo się stresowałam, dziś ble in. If I were to see myself the way I like all the time, it już mam mniejsze z tym kłopoty.) Nie było dużo czasu, would be boring. a zastępstwo trzeba zrobić szybko, więc nie było czasu na sprawdzanie, docieranie, tylko konkretna szybka praca. Does one become an actress or a model to be a blank Wtedy to było dla mnie idealne rozwiązanie. page, ready to convey a message? Well, yes and no. Everyone is different, has a different cha- Rozmawiając teraz z tobą mam w głowie sceny racter, perceives this profession and their career in a diffe- z tamtego spektaklu. Nie wiem, czy nie najbardziej rent way. I have a very strong personality; it’s difficult to for- z całego przedstawienia zapamiętałam właśnie ce me to do anything, so I can take it easy. I also don’t wish ciebie. Dobra rola. to show myself from a different side every time. In this pro- Kolejna popaprana dziewczyna do zagrania, bardzo fession, I concentrate more on the thought and conveying delikatna, uzależniona od valium. Mąż okazuje się important ideas, important to myself, to us, telling them in być gejem, a jej jest trudno to zrozumieć i się z tym an expressive way, so that the audience could experience pogodzić. Więc żyje we własnym świecie fantazji. something, and so that I could experience it, too. Bardzo lubiłam ją grać. Była dla mnie ważna - pierwsza rola u Krzysztofa Warlikowskiego, spełnienie marzeń! Human nature is most unusual – we struggle so much, Wiedziałam też, że jestem w tym dobra, dobrze się czu- we have so many unnecessary inferiority complexes… łam w tej postaci, z całym jej wachlarzem nerwic była Looking at others from the outside, we can see it idealnie na mnie skrojona. Nie lubię jednak rozpamię- objectively. tywania. Mam nadzieję, że nigdy w życiu nie będę mia- We know we’re a lost cause, but we still carry on. This sphe- ła na to czasu, żeby wspominać i się cofać. Zostawiam re, the sphere of psychology, is more interesting to me than to innym, a sama idę dalej. acting creations and the set: if I’ve played a sad character, perhaps I should play a cheerful one next time… Of course, ENGLISH there’s a minimum strategy, because I have some predispo- sitions, which are often used. I do difficult things easily, so I DO DIFFICULT THINGS EASILY I’m often sent on special missions. Difficult acting tasks are In the cinema, she trusts newcomers, and the risk pays off. sometimes much easier to me than to most people. I simply She has always been keen to explore the theatre – she has like crying, I often do it and I’m good at it. It doesn’t come worked with exceptional artists: Łukasz Kos, Agnieszka Glińska, easy to many actors. Michał Siegoczyński, Marek Kalita, Marcin Liber and Anna Smolar. Since she appeared in Krzysztof Warlikowski’s ‘Anioły When you’re entrusted with a difficult task in the w Ameryce’, she has built each of her roles in the New Theatre theatre, the audience knows that even though it’ll hurt, on great trust in the director. When she feels safe, Magdalena they’ll find some pleasure in it. You guarantee that Popławska is game for every role. suffering with you will be a pleasure… Is it masochistic? This profession is a bit masochistic. To make sense out of How to play tremble which is inextinguishable passion? it, you need to like this masochism and find pleasure in it. It’s quite easy to me; I love it and have it. I know how to use it now, without severe side effects. I also love wat- In ‘Atak paniki’, you also got us through a difficult issue. ching such people, trembling and on the edge, with pro- This role is easy only on the surface. It involves a lot of blems, unstable, indecisive. They must be unbearable in emotions and psychology, masking a life tragedy. real life, but this kind of human nature is the most inte- Indeed, in ‘Atak paniki’, like in many other plots, resting to watch and ‘explore’. comedy is a result of facing reality. We can be very pathetic in difficult moments, but when we try to do Such personalities are extremely addictive. something about it, we only make matters worse. Just For others? Perhaps. They surely aren’t boring, so ad- like in the scene when the heroine says, ‘I’m a burning renaline is greater, there are more stimuli. It’s possible fantasy!’ From the outside, our tragedies often look

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 20–21 STREFA VIP / VIP ZONE

foolish. We try to hide it, but it doesn’t Your duo with Grzegorz Damięcki in Paweł on a daily basis. When I saw ‘Atak paniki’ work. I’m an expert in it. Maślona’s debut film was my favourite plot. for the first time in Gdynia, I was stressed In my opinion, it’s a very good film. It combi- and nervous, but I laughed a lot during the It takes courage to say so. nes comedy and drama. I love black comedy – screening. But my mum, for example, do- I’ve made a faux pas so many times… In we laugh, but in reality, we tell very sad stories. esn’t understand why I say it’s a comedy. She stressful situations, I react with crying, thinks it’s a tragedy. which is inadequate to the circumstances. Were you satisfied at the festival in Gdynia People are usually confused and embarras- where you received an award for the Best You also get us through difficult sed, but I don’t really care. That’s me, and Actress in the Supporting Role? psychological issues in the film entitled so what? I may be a bit crazy and hysterical. Every award brings satisfaction and is a kind ‘53 wojny’. It’ll be a story about Grażyna Tough luck. I had to get over it. of appreciation, but I don’t think about it Jagielska, the wife of Wojciech Jagielski, a war correspondent [her autobiography is entitled ‘Miłość z kamienia. Życie z korespondentem wojennym’ (Love of stone. My life with a war correspondent)]. She stayed at home and waited for her husband during 53 wars. Every time he goes to a dangerous area, she goes through his potential death over again. Her personal story is very hard. Together with Ewa Bukowska, the director of the film, we didn’t want it to be literal. So I don’t play Grażyna Jagielska 1:1; this would be very difficult to both of us, or even unbe- arable. The topic is serious – posttraumatic stress disorder (PTSD) experienced by both the person exposed to a traumatic event and his or her family. Women who take care of everyone often adopt their partner’s di- seases. The film tells a story of an extreme case: the heroine is aware that she can die at war; every time she thinks she can’t be so lucky and she won’t make it this time. She also has to deal with unfulfilled ambitions – they were supposed to travel the world together, and she was to participate in eve- rything. But it didn’t work out… They had children, and everything got complicated.

Waiting is all that is left… Yes, and all frustrations related to being a mother (which I know very well) and thwarted ambitions. These emotions drove that woman to an asylum. Luckily, she ma- naged to turn it to good account; she started to write and survived.

Ewa Bukowska’s ‘53 wojny’ is going to be presented at International Film Festival in Karlovy Vary and Koszalin Debut Film Festival ‘The Youth and Film’. It comes out on 19 October. The film stars Michał Żurawski as the war correspondent. We wished to show the situation from a wo- man’s perspective. The director wanted to highlight that. I’m really curious about the result.

Has it increased your appetite for success in the cinema? No, I don’t want success. To be honest, I’m afraid of it. I couldn’t be a star; I sim-

22–23 STREFA VIP / VIP ZONE

ply want to do my job. Success may be dangerous and meantime, and it turned out that we did it on the premiere! overwhelming. I don’t want it; I’d rather ignore it. All of a sudden, I could do so many things – I saw it for the first time! I realised that I’d always been flexible. I was going But you’ve already achieved success thanks to to go to an artistic gymnastics school, but I was rebellious Arkadiusz Jakubik’s debut film in 2010. [Magdalena and when I saw that they beat girls with sticks there, I said, Popławska received Zbyszek Cebulski Award for her ‘No!’ But I’ve always had a talent for that and I like dancing role in ‘Prosta historia o miłości’.] in general, but I don’t like to be looked at. It turned out that I’m lucky when it comes to debuts: Arek Jakubik, Paweł I liked to be looked at, too. Maślona, and Ewa Bukowska (‘53 wojny’ is her debut fe- ature film)… There were many of them, I seem to attract The last chance to see you in ‘Nancy. Wywiad’ in the debut films. New Theatre is between 22 and 24 June 2018. This play is very important to me, it’s full of emotions. The Polish cinema changes very fast. A today’s Dance, or rather movement, is only in the background. premiere will soon be a remote past. Suffice to look at It’s a set of stories about toxic relationships and extre- actors’ dossiers. Does it bother you? me love full of violence, being a top star. The beginnin- I’m not a very sentimental person and I close my projects gs of punk rock. fast. I forget about the film, it’s over and done. I don’t like to brood over the past. But I enjoy talking with people about Today, the New Theatre is your harbour. Would you their opinions on a given film. They often see something play everything for Krzysztof Warlikowski? unintended by the authors. Everyone perceives films thro- I think so. He’s a delightful, addictive person. ugh their emotions and sensitivity, their own story. These conclusions can be very surprising, I appreciate them. They What’s so addictive about him? teach us some distance. Everyone has their own image of It’s a sense of safety, at least I feel so. He treats actors as the same film. What I like the most is the stage of reading partners, gives us a lot of freedom and a sense of safety, the script; the first attempts, when there are so many pos- where I don’t have to do anything, don’t have to prove any- sibilities, and everyone adds something from themselves. thing. Everyone needs something else – I need this com- fort. I hate to prove anything and when I feel I don’t have Everyone brings the best version of the film, and there to do anything, I can do everything! I’m very rebellious are as many versions as people on the set? and I hate being forced – I become stubborn, limited and Exactly! hostile. I also remember productions where, for example, a director tells me to laugh, but I don’t feel like it (yet). Is it really true that you ‘close your projects’ very I must be convinced at first, not treated like a puppet. Of fast and without any regret? Recently, I’ve received course, I can be persuaded to many things, but it must be a press release from the New Theatre which says that in my comfort zone – I must extend it myself, I hate being your project ‘Nancy. Wywiad’ [Nancy. An interview] forced to do so. And Krzysztof gives me that. will no longer be presented. [A dance project carried out by Claude Bardouil, a French choreographer, in Do you remember when you first met Krzysztof cooperation with Magdalena Popławska, which came Warlikowski? out in April 2012. For her role of Nancy Spungen, Yes, I do. Krzysztof is a bid afraid of strangers, new pe- the actress received awards at Small Theatre ople, so he didn’t call me. Jacek Poniedziałek did it on Forms Festival KONTRAPUNKT in Szczecin and the his behalf. A big role in ‘Anioły w Ameryce’, covering for 19th International Festival of Plays Pleasant and Maja Ostaszewska, very little time… Krzysztof met me, Unpleasant in Łódź in 2013.] The performance is tried to say something, I was too tense because that was closing. I don’t believe that your heart isn’t broken! Krzysztof Warlikowski! (I was very stressed in general But the theatre is a different kettle of fish… It’s almost then, today it comes easier to me.) We didn’t have much a completely different industry. time, we had to act fast, so there was little time for chec- king, correcting, only specific, fast work. It was a perfect And you’re different there? solution for me then. I am. It’s different to perform in the theatre. I’m fond of the- atre performances because I need to work on them all the As we’re talking now, I have scenes from that play time. In the cinema, it was difficult to me at first to accept before my eyes. I think you’re the person I remember the that the material is closed and I can’t change anything: most from the play. A good role. I won’t change the dress, my make-up, or hair and I won’t Another crazy girl to play, very sensitive, addicted to play anything in a different way… It’s difficult to accept Valium. Her husband turns out to be gay, and she finds the final version. The theatre, on the other hand, gives you it hard to understand and accept that. So she lives in her a chance to change the final effect all the time. own world of fantasy. I really liked the role. It was important Besides, the best thing about the theatre is acting itself! to me – my first role in Krzysztof Warlikowski’s produc- ‘Nancy. Wywiad’ is a special project for me – indeed, I had tion, a dream come true! I also knew that I was good at it; to overcome most of my barriers and insecurities the- I felt good playing this character, with all the range of her re. And it was so imperceptible… I told the choreographer neuroses, she was a perfect match for me. But I don’t like re- that I’m not a dancer, that I’m humpbacked and so on… living the past. I hope that I’ll never have time for it, to recall And I was talking and talking, and working hard in the and go back. I leave it to others and I’m moving on.

24–25 PODRÓŻE / TRAVEL

PRZEPRASZAM, CZY TO TU STRASZY?

POLSKA TO BARDZO MALOWNICZY KRAJ. POZA 23 PARKAMI NARODOWYMI, DŁUGIM NA BLISKO 800 KILOMETRÓW WYBRZEŻEM I 28 SZCZYTAMI NALEŻĄCYMI DO KORONY POLSKICH GÓR, NASZ KRAJ MOŻE SIĘ POCHWALIĆ NAPRAWDĘ UNIKATOWYM MIEJSCEM. CHOĆ ŚREDNIOWIECZNE ZAMKI MOŻNA OGLĄDAĆ NA CAŁYM ŚWIECIE, TO TYLKO U NAS ZNAJDUJĄ SIĘ ONE NA... DNIE STAREGO MORZA. TEKST I ZDJĘCIA Edyta Bartkiewicz

ura Krakowsko-Częstochowska jest miejscem nie- Tylko skąd się wzięły te jurajskie wzniesienia? zwykłym. Szlak Orlich Gniazd biegnie między Od około 170 do 65 mln lat p.n.e. na obszarze Jury J Krakowem a Częstochową, a jego główna atrakcja Krakowsko Częstochowskiej znajdowało się niewielkie to prawie 30 średniowiecznych zamków, które strzegły i dość płytkie morze. Na jego dnie zbierały się szkie- wiele lat temu granic Królestwa Polskiego. Znajdują się lety morskich organizmów oraz umierały i tworzyły one na terenach kilku rezerwatów przyrody i otaczają się na nowo kolejne warstwy koralowców. Z tych drob- je większe lub mniejsze formacje wapienne pochodzące nych elementów w ciągu kilku milionów lat utworzyła z Jury – drugiego okresu ery mezozoicznej. się warstwa wapieni, z których zbudowane są jurajskie PRZEPRASZAM, CZY TO TU STRASZY?

skały. Mniej więcej 65 mln lat p.n.e w wyniku ruchów tektonicznych morze wycofało się z tego obszaru, poddając wynurzony teren niszczącym działaniom wiatru i słońca. Ska- ły, które oparły się działaniom Matki Natu- ry, noszą nazwę Ostańce. W XIV wieku Kazimierz Wielki, chcąc chronić obszary przygraniczne, zbudował tu wiele warowni. Osadzone na wysokich ska- łach, trudne do zdobycia zamki noszą nazwę Orlich Gniazd. Najbardziej okazałym z nich jest Ogrodzieniec, który powstał około 1350 roku. Zamek wielokrotnie służył jako plan filmowy, między innymi dla „Janosika” i „Ze- msty” Andrzeja Wajdy. Jest udostępniony do zwiedzania przez cały rok, jednak najbardziej interesujące może być pojawienie się w nim późnym wieczorem. Ponoć w księżycowe noce dusza okrutnego i chciwego kasztelana krakowskiego, Stanisława Warszyckiego, po- jawia się pod postacią wielkiego czarnego psa i biega po murach zamku, hałasując ciągnię- tym za sobą łańcuchem. W Olsztynie (tym mniejszym, koło Czę- stochowy) znajduje się zamek królewski, zbudowany w drugiej połowie XIII wieku jako

element systemu obronnego Małopolski. Choć zamek został zniszczony w trakcie potopu szwedzkiego, to ocalały jego dwie charakterystyczne wieże – okrągły stołp i wieża Starościańska. Również tu nie będziemy czuć się samotni. Maciek Borkowic był wojewodą po- znańskim, który otwarcie sprzeciwiał się polityce Ka- zimierza Wielkiego. Został schwytany i umieszczony w lochu pod główną wieżą, gdzie zmarł po 40 dniach męczarni. Czasem słychać jego jęki, więc wizyta tu może być naprawdę przerażająca! We wsi Babice znajdują się ruiny zamku Lipowiec, będącego w XVI wieku więzieniem dla duchownych. Prze- trzymywano tu nie tylko heretyków, ale również księ- ży popełniających przestępstwa pospolite. W 1655 roku Szwedzi zajęli zamek, tworząc w nim kwaterę główną,

ZA MEK WIELOKROTNIE SŁUŻ Y Ł JA KO PL A N FIL MOW Y, MIĘDZY INNYMI DL A „ JA NOSIK A” I „ZEMSTY” A NDRZEJA WAJDY. 26–27 PODRÓŻE / TRAVEL

OBOK ZAMKU ZNAJDUJE SIĘ SŁYNNA MACZUGA HERKULESA, KTÓR Ą WEDŁUG LEGENDY PRZENIÓSŁ I POSTAWIŁ NA CIEŃSZY M KOŃCU DIABEŁ...

Położone niczym orle gniazda zamki są owiane tajemnicami i legendami. Ich odkrywanie może być nie tylko przyjemnością, ale przede wszystkim przeżyciem jedynym w swoim rodzaju. Kto wie, być może to właśnie Ty będziesz uciekał po Ogrodzieńcu przed wielkim czarnym psem, a przeglądając w domu zdjęcia z wyprawy ujrzysz stojącą tuż za Tobą tajemniczą kobietę...

ENGLISH EXCUSE ME, IS THIS PLACE HAUNTED?

Poland is a truly picturesque country. Apart from 23 national parks, an 800-kilometre long coast, and 28 peaks of the Crown of Polish Mountains,

a odchodząc dwa lata później, spalili go. W XVIII wieku zamek odbudowano, tworząc w nim dom poprawy dla sługów bożych. Według legendy w burzowe noce poja- wia się tu kareta z kościelnym dostojnikiem, który sku- ty łańcuchami czeka na swojego kata. Gdy ten podnosi do góry miecz, wraz z uderzeniem pioruna wszystkie postacie znikają. Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego znajdu- je się jedna z najlepiej zachowanych warowni. Zamek Pieskowa Skała był siedzibą rodu Szafrańców, którego przedstawiciele trudnili się zbójectwem. W 1484 roku prawnuk pierwszego właściciela zamku – Krzysztof Szafraniec – za brutalne grabieże i napaści na sąsiadów został ścięty pod Wawelem. Jego duch wraca nocami do swojej posiadłości we wsi Sułoszowa, przemierzając samotnie dziedziniec i brzęcząc przy tym złowieszczo kluczami. Obok zamku znajduje się słynna Maczuga Herkulesa, którą według legendy przeniósł i postawił na cieńszym końcu diabeł. Było to jedno z życzeń, za które diabeł miał przejąć duszę czarnoksiężnika Pana Twardowskiego (przebywającego obecnie na księżycu). Ponoć między Zamkiem Bobolice a Zamkiem Mi- rów istnieje tunel wykopany przez dwóch oddanych sobie braci. Ukryli oni w nim skarb, którego strze- gła ohydna czarownica. Pod jej opiekę trafiła również piękna dziewczyna przywieziona z wyprawy wojennej przez jednego z braci. Tak się złożyło, że w owej dziewce zakochał się i drugi brat, a ich przyjaźń nie przetrwała próby. Brat bliźniak został zamordowany, a dziewczy- na żywcem zamurowana w lochach. Do dziś straszy na zamkowej baszcie jako biała dama.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL PRZEPRASZAM, CZY TO TU STRASZY?

there is one more unique attraction in Poland. Even though Medieval castles can be found all over the world, only in Poland they are… on the bottom of an old sea.

The Polish Jurassic Highland is an exceptional place. The Trail of the Eagle’s Nests leads from Cracow to Częstochowa, and its chief attractions include about 30 medieval castles, which protected the borders of the Polish Kingdom a long time ago. They are situated in several nature reserves and are surrounded by small and large lime- stone formations dating back to the Jurassic – the second period of the Mesozoic Era. Where do all these Jurassic rocks come from? From about 170 to 65 million years BC, in the Polish Juras- sic Highland, there was a little and quite shallow sea. Skeletons of marine organisms gathered on its bottom and died, forming more and more layers of corals. Within a few million years, these tiny el- ements formed a layer of limestone, which Jurassic rocks consist of. About 65 million years BC, as a result of tectonic movements, the sea disappeared from the area, exposing it to the wind and the sun. The rocks which resisted the power of Mother Nature are called inliers and outliers. In 14th century, Kazimierz the Great, with a view to protecting border areas, built a number of castles there. Situated on high rocks and difficult to conquer, the castles are called Eagle’s Nests. The larg- est one is Ogrodzieniec, which was erected about 1350. It has been a film set of a number of productions, including ‘Janosik’ and ‘Zems- ta’ by Andrzej Wajda. It’s open for visitors all year round, but it’s best to visit it late in the evening. Legend has it that on moonlight nights, the ghost of a cruel and greedy Castellan of Cracow, Stanisław Warszycki, haunts the place in the form of a big, black dog and runs around the walls of the castle, clanking its chains.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 28–29 PODRÓŻE / TRAVEL

In Olsztyn (the smaller one, near Częstochowa), 1484, a great-grandchild of the first owner of the castle there is a royal castle, built in the second half of the 13th – Krzysztof Szafraniec – was executed in Wawel for his century as part of a system of fortifications protecting brutal robberies and assaults against his neighbours. His Lesser Poland. Even though the castle was destroyed ghost sometimes returns to his residence in the village during the Deluge, its two characteristic towers have re- of Sułoszowa, walks along the courtyard and clanks his mained – the round tower and the Starościańska tower. keys. Next to the castle, there is famous Hercules’ Mace. You won’t feel lonely there, too. Maciek Borkowic was Legend has it that the devil himself brought it there and a Voivode of Poznań, who openly opposed Kazimierz the put it on its thinner end. It was one of the wishes that the Great’s politics. He was captured and put in a dungeon devil had to fulfil to take over the soul of sorcerer Mr under the main tower, where he died after 40 days of tor- Twardowski (who is now on the moon). ture. His terrifying groans can still be heard in the castle. It is said that between Bobolice and Mirów castles, In the village of Babice, there are the remains of Lipow- there is a tunnel dug by two devoted brothers. They hid iec castle, which was a prison for priests in the 16th cen- treasure there and left a ruthless witch to guard it. She tury. Not only heretics were kept there, but also priests also guarded a beautiful girl brought from war by one who had committed common crimes. The castle was of the brothers. It happened that the other brother fell conquered by Swedes in 1655 and transformed into their for the girl, too, and their friendship didn’t last. The headquarters. Two years later, they left the castle and twin brother was murdered, and the girl was bricked burned it down. The site was rebuilt in the 18th century up alive in the dungeon. She still haunts the castle tow- and turned into a correction house for men of God. Leg- er as the White Lady. end has it that on stormy nights, a carriage appears with The castles situated on the hills like eagle’s nests a church dignitary in chains inside, who is waiting for his are shrouded in mystery and legends. Exploring them executioner. When the latter raises his sword, a lightning may be not only a pleasure, but also a once in a lifetime strikes and all figures disappear. adventure. Who knows, maybe you will be the one to In Ojców National Park, there is one of the best pre- run away from a big, black dog in Ogrodzieniec one served castles. Pieskowa Skała castle was a residence of day or see a mysterious woman standing behind you in the Szafraniec family, whose members were bandits. In a holiday photo… PRZEPRASZAM, CZY TO TU STRASZY?

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW 30–31 FELIETON / COLUMN znajdziesz na www.anywhere.pl

MUNDIALOWY niek” albo „Żmuda” czy nawet „Wójcicki”. Krzyczeliśmy, bo o koszulkach z nazwiskiem mogliśmy tylko marzyć. Potem skazani byliśmy na Ronaldo (tego brazylijskie- go), Klinsmanna, Batistutę czy Zidane’a. I oczywiście było nam dobrze. Choć pewnie dlatego, że nie byliśmy SENTYMENT świadomi, że powinno być inaczej. Powinniśmy mieć „naszych” bohaterów. Dzisiejsze dzieciaki mają lepiej. Jeśli gdziekolwiek jesz- JESTEM JUŻ W TAKIM WIEKU, ŻE PRZY NIEMAL KAŻDEJ OKAZJI cze gra się na podwórkach, to na każdym widać Lewan- dowskich, Grosickich i Błaszczykowskich. Pozazdrościć POJAWIAJĄ SIĘ WSPOMNIENIA I PORÓWNANIA Z TYM, CO BYŁO młodemu pokoleniu. Życzę mu, by za jakieś trzydzieści lat KIEDYŚ. JAK TO DRZEWIEJ BYWAŁO, JAK MAWIAŁA PANI PROFESOR mogło swoim dzieciom powiedzieć: „A wiesz synu, że był NA STUDIACH DZIENNIKARSKICH. I JESTEM JUŻ W TAKIM WIEKU, ŻE taki piłkarz Lewandowski, który został królem strzelców CORAZ MOCNIEJ DZIAŁA SENTYMENT DO CZASÓW PRZESZŁYCH. mundialu, a drużyna była trzecią siłą na świecie?”.

ENGLISH THE WORLD CUP SENTIMENT

I’m at an age when almost every occasion brings back memories and comparisons between what is and what used to be. Memories of the good old days. And I’m at an age when sentiment on the past is growing.

What else can I write about if the World Cup is just around the corner? Me, who grew up on a football pitch arranged by WOJCIECH a group of lads on a potato field; me, hanging posters of foot- ZAWIOŁA ball teams on the walls of my room; me, playing the most important football tournaments on a coin football pitch. Dziennikarz Canal Plus Sport i prezenter wiadomości w TVN i TVN24. Zbzikowany na And even though I’m less involved in football these days punkcie sportu, oszalały na punkcie muzyki. – as I have to divide my attention between, for example, Wielbiciel twórczości z duszą. hockey and badminton – when the World Cup and the Eu- ros begin, I get excited about statistics, tables, reruns, anal- yses, outsiders’ performances at a qualification phase and matches between the best teams fighting over the podium. skoro mundial za pasem, to o czym innym mógł- When I was a child, it was normal that Poland partic- bym napisać. Ja, wychowany na boisku piłkar- ipated in the World Cup. We were used to it. And even A skim zorganizowanym przez ekipę gówniarzy na though the fight for qualification was fierce, success polu po kartoflach; ja, wieszający plakaty drużyn piłkar- wasn’t anything unimaginable. Those days 24 teams par- skich na ścianie swojego pokoju; ja, rozgrywający najważ- ticipated in the World Cup (today the number is 32), and niejsze turnieje piłkarskie na boisku do cymbergaja. it was more difficult to qualify. But we were there – five I mimo, że piłka nożna oddala się ode mnie – a raczej times in a row. As a result, during the World Cup in Mexico musi się mną podzielić chociażby z hokejem i badminto- in 1986, we were seeded in the drawing. It was like being nem – to jednak kiedy przychodzi Mundial czy Euro, na- in the first basket nowadays, which we also achieved. But kręcam się statystykami, tabelami, powtórkami, anali- we were the third best team in the world on the previous zami, występami outsiderów w fazie grupowej i popisami World Cup; we’d like that now. tych najlepszych, kiedy już gra się o podium. When I was a child, we would run around that pota- Kiedy byłem dzieckiem, udział Polski w mistrzo- to field and shout ‘Boniek, Boniek’ or ‘Żmuda’ or even stwach świata był czymś normalnym. Byliśmy do tego ‘Wójcicki’. We shouted because we could only dream of przyzwyczajeni. I mimo, że o awans toczyło się zacięte T-shirts with names. Then, there was Ronaldo (from Bra- boje, to jednak sukces w tej walce nie był sukcesem ponad zil), Klinsmann, Batistuta and Zidane. And it was fine. But stan. I to w czasach, kiedy w mistrzostwach świata grały perhaps we weren’t aware that it should be different. We 24 drużyny (dziś 32) i trudniej było na mundial się dostać. should have ‘our own’ heroes. A jednak my tam byliśmy – pięć razy z rzędu. W efekcie na Nowadays, it’s better for children. If anyone plays mistrzostwach w Meksyku w 1986 roku zostaliśmy rozsta- football outdoor these days, there are always Lewand- wieni w losowaniu. To prawie tak, jak teraz bycie w pierw- owski, Grosicki, and Błaszczykowski. I envy the young szym koszyku, które również było naszym udziałem. Ale generation. And I wish them that they would be able to wtedy byliśmy trzecią drużyną świata z poprzedniego tell their children in thirty years, ‘Do you know, son, mundialu, teraz chcielibyśmy nią być. that there was a football player, Lewandowski, who was Kiedy byłem dzieckiem, mogliśmy na wspomnianym the top scorer of the World Cup, and our national team boisku „po kartoflach” biegać wykrzykując „Boniek, Bo- was the third best in the world?’

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL KILKA REFLEKSJI O PODRÓŻACH

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 32–33 DESTINATION: POMORSKIE

TOP 5 INSPIRACJI W POWIECIE WEJHEROWSKIM

TEKST Paweł Durkiewicz ZDJĘCIA Mat. Prasowe

kiem. Uroku temu miejscu dodaje uchodząca do morza rzeka Lubiatówka, która w tym roku stała się także jed- nym z punktów biegu na orientację Harpagan. Z Lubia- towa warto przejechać również do Osetnika i wejść na osadzoną na 45-metrowej wydmie latarnię Stilo, z któ- rej widoki na długo zostaną w pamięci.

DLA DZIECI: STOLEMY I REKINY Jak głosi legenda, dawno temu ziemię kaszubską za- mieszkiwały stolemy. Były to ogromne stworzenia wy- glądem przypominające człowieka, jednak znacznie przewyższające go wzrostem oraz siłą. Dziś zobaczyć je można w Gniewinie. Nie stanowią już żadnego zagroże- nia, a są wręcz uwielbiane przez dzieci. 15 olbrzymich figur usytuowanych zostało w pięciu lokalizacjach gmi- ny. Rodzina stolemów mieszka na terenie kompleksu turystycznego „Kaszubskie Oko”, sąsiadując z "ziela- rzami" i "stolemową jadalnią". Stolem "Kaszub" wraz ze Stolemem "piłkarzem" upatrzyli sobie miejsca przy drodze wjazdowej do Gniewina. W Nadolu możemy spotkać stolemów "rybaków", a w Perlinie "rolników". dyby zapytać się statystycznego turysty o najle- Mierzyno natomiast zamieszkują stolemy "drwale". piej znane mu atrakcje Pomorza, zapewne sku- A jeśli Waszym pociechom mało będzie po zabawie ze G piłby się na Trójmieście, półwyspie helskim czy stolemami, warto zajrzeć do Redy, gdzie znajduje się też Kaszubach. Tymczasem region pomorski to znacz- jeden z największych w Polsce aquaparków. Wyjątko- nie więcej propozycji. Wystarczy zejść z utartej ścieżki, wą atrakcją jest tu możliwość pływania w sąsiedztwie aby odkryć urokliwe miejsca i czerpać garściami z wy- akwarium z prawdziwymi rekinami! Na miłośników poczynku nad morzem. Powiat wejherowski to jedno nieco łagodniejszych zwierząt czeka zaś znajdująca się z niewielu miejsc, gdzie można jeszcze znaleźć dzikie tuż obok papugarnia. plaże i spędzić urlop w spokojniejszej atmosferze, za- tem spiesz się, zanim inni przyjadą tu przed Tobą! DLA ODKRYWCÓW: PAŁACE NA TRASIE DLA PLAŻOWICZÓW: Ozdobą północnej części Kaszub są liczne dwory i pa- NADMORSKI SPOKÓJ łace, z których znaczna część została odrestaurowana. Jeśli nie jesteś entuzjastą zawodów w parawaningu, na Te zabytkowe obiekty zyskały drugie życie i pełnią róż- pewno ucieszy cię fakt, że są takie miejsca, gdzie nie ne funkcje -hotelarskie, restauracyjne, konferencyjne, trzeba wstać o 5 rano, aby znaleźć kawałek miejsca do a nawet muzealne czy edukacyjne. Malowniczo zloka- plażowania. Lubiatowo to wyjątkowo spokojne miej- lizowane, w otoczeniu zespołów parkowo–pałacowych sce, do którego łatwo dojechać zarówno samochodem, dają poczucie przeniesienia się do innej epoki. Można je

jak i rowerem, i gdzie białego piasku jest pod dostat- odkrywać po kolei, układając ciekawą trasę rowerową ZDJĘCIAŹRÓDŁO: UG CHOCZEWO (1), PAŁAC CIEKOCINKO HOTEL RESORT WELLNESS & (2). TOP 5 INSPIRACJI W POWIECIE WEJHEROWSKIM

1068 (25 dywizjon rakietowy Obrony Po- is swimming near an aquarium with real wietrznej). W bogatych zbiorach tego mło- sharks! If you’re after milder animals, visit dego, bo liczącego sobie zaledwie 5 lat, a parrot house located nearby. obiektu są autentyczne czołgi, pojazdy, dzia- ła i samochody wojskowe. Duża część z nich jest nadal sprawna technicznie, co umoż- FOR EXPLORERS: PALACES liwia ich dynamiczną prezentację, a także IN THE REGION użycie w rekonstrukcjach historycznych. The northern part of Kashubia boasts nu- merous residences and palaces. Most of ENGLISH these historical buildings have been re- stored and perform various functions now TOP 5 THINGS TO DO IN THE – they house hotels, restaurants, confer- WEJHEROWO REGION ence rooms, museums or educational estab- An average tourist, when asked about the lishments. They are located in picturesque best known attractions in Pomerania, surroundings of parks and other historical would mention Tricity, the Hel Peninsula, buildings. It’s like a journey in time. You can or Kashubia. But Pomerania has much more visit them one by one on a cycling or car trip. in store. Leave the well-worn path to explore The most attractive sites to visit include: lovely places and enjoy your seaside holi- palaces in Ciekocinko, Godętowo, Salino, days to the fullest. There aren’t many places Lisewo and Bychowo, and Przebendowscy lub samochodową. Do najciekawszych za- like the Wejherowo Region, where you can Palace in Wejherowo. liczyć należy pałace w Ciekocinku, Godę- find wild beaches and spend your holidays towie, Salinie, Lisewie i Bychowie, a także in peace and quiet, so hurry up before oth- Pałac Przebendowskich w Wejherowie. ers come here first! FOR HIKING ENTHUSIASTS AND ARTISTS: WEJHEROWO DLA SPACEROWICZÓW The most popular attraction of the city is the FOR BEACH LOVERS: PEACE Wejherowo Calvary, that is 26 shrines sym- I ARTYSTYCZNYCH DUSZ: AND QUIET AT THE SEASIDE bolising Stations of the Cross, but at present, WEJHEROWO If you’re not a fan of crowded beaches, you’ll Wejherowo is one of the most interesting cit- Najbardziej znaną atrakcją miasta jest Kal- surely be happy to know that there are places ies in the region. It has a rich tourist offer and waria Wejherowska, czyli zespół 26 kaplic where you don’t need to get up at 5 am to find is buzzing with life all year round. In the city, symbolizujących stacje Drogi Krzyżowej, a spot on the beach. Lubiatowo is a peaceful there is ‘the Trail of Kashubian Alphabet’, jednak Wejherowo to aktualnie jedno z cie- town with plenty of white sand. It’s easy to which aims at presenting the highlights of We- kawszych miast powiatowych. Zaskakuje get there both by car and bike. Lubiatówka jherowo and promoting Kashubian language. ciekawą ofertą i tętni życiem przez cały rok. River, which flows into the sea, adds charm What’s more, attractive stone columns and W mieście funkcjonuje „Szlak Alfabetu Ka- to the place; it was one of the points of this sculptures with alphabet letters make the szubskiego”, który ma umożliwić poznanie year’s Harpagan foot orienteering event. public space more attractive. To learn about najciekawszych miejsc w Wejherowie, a tak- When in Lubiatowo, visit Osetnik and go to the historical and cultural heritage of the że poznanie języka kaszubskiego. Dodatko- the Stilo lighthouse situated on a 45-metre city, visit the Museum of Kashubian and Po- wo atrakcyjne kamienne kolumny-rzeźby high dune, which gives splendid views. meranian Literature and Music in Przeben- z literkami alfabetu wzbogacają przestrzeń dowscy and Keyserlingk Palace. publiczną miasta, a dziedzictwo historii Another must-see is the Kashubian Phil- i kultury kaszubskiej szerzej poznać można FOR CHILDREN: GIANTS harmonic founded in Wejherowo 5 years ago, w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszub- AND SHARKS which performs various cultural functions. sko-Pomorskiej znajdującym się w Pałacu As the legend goes, once upon a time, Apart from concerts and performances, it Przebendowskich i Keyserlingków. Kashubia was inhabited by stolemy, giants holds film screenings, art exhibitions, as well Dodajmy jeszcze, że od 5 lat nowoczesną looking like humans, but much taller and as art, theatre and photography workshops. dumą Wejherowa jest Filharmonia Kaszub- stronger than people. Today, they can be ska, łącząca w sobie różnorodne funkcje found in Gniewino. They are no longer kulturalne. Oprócz koncertów i spektakli, dangerous. On the contrary, children love FOR HISTORY BUFFS: możemy tu odbyć seans filmowy, obejrzeć them. 15 giant figures are scattered around WAR MACHINES ciekawe wystawy artystyczne lub samemu five locations in the municipality. A family The Museum of Military Technology GRYF wziąć udział w warsztatach plastycznych, of giants lives in the ‘Kaszubskie Oko’ tour- is situated in Dąbrówka village, about 10 ki- teatralnych czy fotograficznych. ist complex, neighbouring ‘herbalists’ and lometres of Wejherowo, on the site of Mili- ‘giants’ dining room’. Giants ‘Kashubian’ tary Unit 1068 stationed there in 1963–2001 DLA MIŁOŚNIKÓW HISTORII: and ‘Footballer’ live by the access road to (the 25th Air Defence Missile Squadron). Gniewino. In Nadole, you will find giant This young museum, founded 5 years ago, MACHINY WOJENNE ‘fishermen’, and in Perlino – ‘farmers’. houses a collection of genuine tanks, vehi- Muzeum Techniki Wojskowej GRYF położo- Mierzyno is inhabited by giant ‘woodcut- cles, cannons, and armoured cars. Most of ne jest w oddalonej o ok. 10 km od Wejhero- ters’. Another attraction for children is the exhibits are still operative, which allows wa wsi Dąbrówka na terenie stacjonującej a water park in Reda, one of the largest them to be presented in a dynamic way and tu w latach 1963-2001 jednostki wojskowej water parks in Poland. A special attraction used in historical reenactments.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 34–35 FELIETON / COLUMN

tuzjazmem, że tam zdzierają kasę z tury- KILKA REFLEKSJI stów o wiele sprawniej niż na Krupówkach. Na stacji benzynowej pod Wiedniem trzeba płacić za toaletę, a pod Piasecznem jest za friko. W Czechach kupisz jakiekolwiek O PODRÓŻACH piwo i zawsze jest wspaniałe. W Szwecji ge- neralnie trudno jest je kupić. A w Egipcie piwo kupisz, ale przez Internet. Bo inaczej to grzech. Pokoje hotelowe w Paryżu są cia- PIERWSZY RAZ W ŻYCIU ZA GRANICĘ WYJECHAŁEM W WIEKU 10 LAT. PECH sne, w Manchesterze śmierdzą wilgocią, CHCIAŁ, ŻE BYŁA TO ZAMOŻNA SZWECJA. GDYBY MÓJ PIERWSZY KONTAKT a w Skandynawii możesz mieć domek w le- Z OBCZYZNĄ NASTĄPIŁ W NRD, BUŁGARII ALBO CHOCIAŻ NA WĘGRZECH, sie za darmo, ale jest ryzyko, że będziesz spał z łosiem. Chińscy taksówkarze nie po- TO JAKOŚ ŁATWIEJ PEWNIE BYM TO ZNIÓSŁ. OT, PODOBNA SIERMIĘGA, trafią czytać, londyńscy mają doktoraty, TYLKO MÓWIĄ W INNYM JĘZYKU. a w Kairze taksówkarz musi przejść kurs ka- skaderski. W Norwegii hot-dog z budki kosz- tuje majątek, w Tel Awiwie mniej (no chyba, że jest koszerny), a najtańszy na świecie Ursynów, tylko przed renowacją. Jedna oso- hot-dog można kupić w pewnym szwedzkim ba musiała spać na balkonie. I tak miała naj- sklepie meblowym. W Hiszpanii jest święto, lepiej, bo upał był niemiłosierny. Do plaży w trakcie którego ludzie obrzucają się po- dwa kilometry. Nie wolno było wrzucać zu- midorami, a w Polsce jest święto, podczas żytego papieru do toalety, tylko do kosza, bo którego sypią głowy popiołem. W Omsku rury wąskie i się zatykały. Przelicznik zło- piją wódkę w karafkach, na Manhattanie tówki do rubla był taki, że mogłem wykupić w szklankach do whisky, a pod Lublinem całą restaurację. Tylko asortyment raczej w słoiku po nutelli… ubogi. Pamiętam żebraków na głównej pro- Mógłbym tak zachwycać się bez końca… RAFAŁ menadzie. Wybetonowane plaże i rosyjską Z jednym wyjątkiem. Filiżanka espres- RUTKOWSKI ruletkę na przejściu dla pieszych. Skręcane so w kafejce w Toskanii jest bezkonku- na drut Łady i Zaporożce polowały na mnie rencyjna i nieporównywalna z niczym. Aktor, dyrektor artystyczny „Teatru Montownia”. nawet na chodniku. I wszędzie śmierdzia- Niestety, w temacie kawy jestem Talibem. Specjalista od kultowych one-man show i stand- up Komedy. Zawsze uważał że jego fach jest ło podłą chemią do czyszczenia podłóg. W wersji „hard”. niepoważny, dlatego z wielkim szacunkiem odnosi Leciałem trzeszczącym Aerofłotem do kra- się do grabarzy i tych, którzy pilnujących gablot ju jak do Ziemi Obiecanej! Po powrocie do ENGLISH w muzeach. Sam uchodzi raczej za lekkoducha, rodzinnego Białegostoku dostrzegłem na THOUGHTS ABOUT TRAVELLING o czym dobitnie przypominają mu wizyty w urzędzie ulicach pięknych ludzi i czyste samocho- skarbowym. Słowem pisanym para się rzadko, ale za dy. Szkoda, że wtedy nie było odzieży pa- I went abroad for the first time when I was 10. to długodystansowo. triotycznej. Pewnie wykupiłbym całą pa- Unfortunately, it was wealthy Sweden. Had it been letę dresów z orłem! East Germany, Bulgaria, or at least Hungary, it’d I tak oto podróże miotały mną od anty- have been easier. Well, the same shit, only a differ- le Szwecja w 1984 roku to był raj. polskości do ultranacjonalizmu. ent language. Pamiętam, że wszędzie pięknie Na szczęście po latach nabrałem dystan- A pachniało, było czysto i kolorowo. su i osiągnąłem spokój ducha. Zauważyłem But in 1984, Sweden was a paradise. I re- Dowiedziałem się, co to hamburger, figur- z satysfakcją, że im więcej w życiu podróżo- member that it smelled nice, was clean and ki z Gwiezdnych Wojen, bankomat i drzwi wałem, tym spokojniej reagowałem na róż- colourful. I discovered hamburgers, Star dla niepełnosprawnych, które same otwie- nice kulturowe. Bo na przykład izraelscy Wars figures, ATMs, and doors for the dis- rają się na przycisk. Widziałem pięknie ubra- studenci bawiący się w klubie w Tel Awiwie abled that opened when you pressed a but- nych ludzi i umyte, nowoczesne samochody. z karabinami maszynowymi na ramionach ton. I saw people in beautiful clothes and Wróciłem po dwóch tygodniach z depresją, nie ruszyli mnie kompletnie. Nie tak jak clean, modern cars. I returned after two a ojciec w żaden sposób nie potrafił mi wytłu- studenci na juwenaliach w Krakowie. Tam weeks, depressed, and my father couldn’t maczyć, dlaczego tam jest pięknie, a u nas wprawdzie nie mieli broni, ale był za to alko- explain it to me why it was so beautiful there syf. To znaczy próbował. Że Jałta, że Ruscy, hol i amfetamina. W Jerozolimie, w dzielni- and so shitty here. Well, he tried. That it’s że takie czasy. Ale ja tego nie rozumiałem. cy ortodoksyjnych Żydów, śmieci wyrzucali because of Yalta, the Russians, times like Uważałem to za kurewsko niesprawiedliwe! z domów wprost pod nasze nogi na ulicę. this. But I didn’t understand. I thought it Od tamtej pory „Potop” Sienkiewicza czyta- Może byłbym zdziwiony, ale przypomnia- was so fucking unfair. Since then, I read łem jako historię zmarnowanej szansy. łem sobie, jak lokatorom z dziewiątego piętra Sienkiewicz’s ‘Potop’ like a story of wast- Jako licealista, dwa lata po upadku komu- w bloku u mojej matki nie chciało się przez ed chances. ny, odwiedziłem Krym. Pojechałem z dziew- pół roku schodzić do śmietnika. As a high school student, two years after czyną, jej rodzicami i siostrą. Zamiast ho- Różnice, które mnie kiedyś irytowały, za- the fall of communism, I went to Crimea. telu, biuro podróży zakwaterowało nas częły mnie wprawiać w zachwyt nad światem. I went there with my girlfriend, her parents w mieszkaniu w bloku. Pokój z kuchnią. Taki Bo na rynku we Florencji odkryłem z en- and sister. Instead of a hotel, we stayed in

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW znajdziesz na www.anywhere.pl KILKA REFLEKSJI O PODRÓŻACH

a flat. A room with a kitchen. Like Ursynów ticed with satisfaction that the more I trav- can buy beer, but only online. Otherwise it’s before restoration. One of us had to sleep elled, the better I responded to cultural a sin. Hotel rooms in Paris are cramped, on the balcony. That person was lucky, be- differences. For example, students from in Manchester they smell of humidity, and cause it was scorching hot. Two kilometres Israel having fun in a night club in Tel Aviv, in Scandinavia, you can have a cottage in to the beach. We didn’t flush toilet paper, but with machine guns on their backs, didn’t the woods for free, but there’s a risk you’ll threw it away, because pipes were narrow impress me at all. As opposed to students end up sleeping with a moose. Chinese taxi and could clog. The zloty exchange rate was at students’ festival in Cracow. They didn’t drivers can’t read, the ones in London have so good that I could buy everything they had have guns, but they had lots of alcohol and PhDs, and in Cairo, a taxi driver must com- in the restaurant. But there wasn’t much to amphetamine. In Jerusalem, in an orthodox plete a stuntman course. In Norway, a hot buy. I remember beggars on the main prom- Jewish district, people threw away rubbish dog at a stall costs a fortune, in Tel Aviv, it’s enade. Concrete beaches and a Russian rou- from houses straight on the street. It could cheaper (unless it’s kosher), and you can lette at the pedestrian crossing. Łada and have surprised me had I not remembered buy the cheapest hot dogs in the world in Zaporożec cars were chasing me even on the tenants from the ninth floor in my mother’s a Swedish furniture store. In Spain, there’s sidewalk. And the place smelled of cheap block of flats who didn’t feel like going to the a holiday during which people throw toma- floor-cleaning chemicals. I was flying back rubbish bin for half a year. toes at each other, and in Poland, there’s to Poland in a creaky plane as if it was the Differences which used to annoy me be- a holiday during which priests sprinkle ash Promised Land! When I came back to my gan to delight me. on people’s head. In Omsk, people drink hometown, I saw beautiful people and clean In a square in Florence, I was elated to vodka in carafes, in Manhattan – in whisky cars on the streets. It’s a pity there were no discover that they rip people off much more glasses, while near Lublin – in a Nutella jar. patriotic clothes then. I’d probably have effectively than in Krupówki. At a petrol I could rhapsodize about the differences bought all tracksuits with the eagle in town! station near Vienna, you have to pay for the without an end… That’s how travelling brought me from toilet, whereas it’s free near Piaseczno. In With one exception. A cup of espresso in anti-Polonism to ultra-nationalism. Czech Republic, you can buy any beer, and a café in Tuscany is unbeatable and unpar- Luckily, over time, I got a new perspec- it’s always excellent. In Sweden, it’s hard to alleled. Unfortunately, when it comes to cof- tive on things and found inner peace. I no- buy any beer in general. And in Egypt, you fee, I’m a Taliban. Version hard.

REKLAMA

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL Więcej na anywhere.pl 36–37 URODA / BEAUTY

MAKIJAŻ PERMANENTNY I MEDYCYNA ESTETYCZNA ZABIEGI, W KTÓRE WARTO DOBRZE ZAINWESTOWAĆ

POPRAWNIE WYKONANY MAKIJAŻ PERMANENTNY POWINIEN podobać się przede wszystkim klientce, BYĆ NIEWIDOCZNY, A JEGO ZADANIEM JEST PODKREŚLIĆ URODĘ tworzyć elegancką całość. Wyjdźmy z gabi- I DELIKATNIE SKORYGOWAĆ ASYMETRIĘ, NIE POWINIEN RÓWNIEŻ netu, w którym linergistka nie wykona nam ZASTĘPOWAĆ MAKIJAŻU DZIENNEGO CZY WIECZOROWEGO. CO takiego rysunku i nie będzie miała czasu na WARTO ZATEM ZROBIĆ I CZYM SIĘ KIEROWAĆ, ZANIM PODEJMIEMY rozmowę. Unikajmy też salonów, w których DECYZJĘ O WYKONANIU TEJ USŁUGI NA SWOJEJ TWARZY? linergistka ma 2 barwniki i aparat bez ate- ZDJĘCIE Mat. Prasowe stów, oszczędza na materiale, a cena jest dziwnie niska – ponieważ jest to zabieg, przy którym ponosi się wysokie koszty. wyboru skutkują dość długą i nieprzyjemną Jest kilka zasad, o których powinny być drogą do wyprowadzenia niewłaściwie wyko- Panie uprzedzone: po pierwsze, obecnie uży- nanego makijażu. wane barwniki, ze względu na nasze zdrowie, Na naszym rynku istnieje wiele sposo- są delikatniejsze od barwników stosowanych bów usuwania makijażu, natomiast wiele 15-20 lat temu (mają mniej metali ciężkich), z nich jest szkodliwych dla naszego zdrowia. co daje delikatniejszy i krótszy efekt utrzy- Moja autorska technika pomaga w takich mania pigmentu w skórze. Makijaż perma- przypadkach, jednak proces jest również nentny utrzymuje się od roku do trzech lat MONIKA GRZELAK długotrwały. Musimy pamiętać o jednym – co nie oznacza, że za trzy lata nie będzie po Ekspert makijażu permanentnego, bardzo ważnym aspekcie – makijażu per- nim śladu. Proces złuszczania i wybarwiania założycielka Międzynarodowej szkoły makijażu manentnego nie zmyjemy wieczorem! Jeśli zaczyna się już od pierwszego miesiąca po permanentnego SHE International Academy of linergistka wykonała już kilka makijaży, wykonaniu. Trudna kwestia, z jaką się czę- Permanent Make Up, linergistka z kilkunastoletnim stażem, specjalizująca się w korektach i kamuflażach w 99 proc. na stronie takiej osoby znajdą sto spotykam, to technika. Panie najczęściej nieudanych makijaży permanentnych, posiadająca Panie opinie – to ważne! Jeśli ich nie ma, chcą bardzo delikatne piórkowe brwi - co nie dwie licencje trenerskie oraz certyfikat Master coś jest na rzeczy. Wizyta konsultacyjna naj- sprawdza się przy skórze tłustej i porowatej International Trainer, autorka wielu innowacyjnych więcej może nam powiedzieć o podejściu do - lub delikatny kolor na ustach, który po kil- metod pigmentacji PMU. klienta oraz jakości usług, czystości i steryl- ku miesiącach zniknie. Linergistka powinna ności w gabinecie – co jest bardzo istotne poinformować również o bardzo ważnej spra- MIĘDZYNARODOWA SZKOŁA dla naszego zdrowia. Po pierwszej rozmowie, wie: aby odświeżać makijaż w momencie, idząc pięknie wyretuszowane zdję- rysunku wstępnym, przedstawieniu i opisie kiedy zaczyna się wybarwiać lub płowieć. MAKIJAŻU PERMANENTNEGO cia, mamy obraz salonu idealnego, zabiegu, a także profesjonalnym doborze Czasami taka potrzeba pojawia się po roku, MONIKA GRZELAK W wręcz zapraszającego do wykonania koloru oraz kształtu wyciągniemy najwięcej a czasami po dwóch latach, np. skóra tłusta usługi. Niestety, internet przyjmuje wszystko, wniosków. Pamiętajmy o tym, że oddajemy odświeżenia wymaga częściej. Wszystko po, a rzeczywistość nie ma nic wspólnego z rekla- się w ręce profesjonalisty, którego głównym to aby nasz makijaż wyglądał zawsze pięk- mą, którą widziałyśmy. Najgorsze, co może zadaniem jest doradzić, wytłumaczyć i uza- nie. Ponadto, do takiego zabiegu nigdy nie nam się zdarzyć, to weryfikowanie tej rze- sadnić swoją wizję oraz wykonać pigmen- należy namawiać na siłę. Niezdecydowanym czywistości na sobie. Konsekwencje takiego tację. Rysunek wstępny to podstawa - musi Paniom proponuję efekt japońskiej henny MAKIJAŻ PERMANENTNY I MEDYCYNA ESTETYCZNA...

Perfect Magic Shadow Eyebrow – jest to jedyna technika, a sketch, presenting and describing the treatment, as która przygotowuje do kolejnego etapu, jakim jest maki- well as professional matching of colours and shapes, you jaż Perm. Efekt ten jest krótkotrwały, bardzo subtelny, will be able to make some conclusions. Remember that a wykonany właściwymi organicznymi barwnikami oraz you’re visiting a professional, who should provide you techniką utrzymuje się w skórze do 4 miesięcy. Perfect with some pieces of advice, as well as explain and justify Magic Shadow Eyebrow jest moim autorskim zabiegiem, their ideas and carry out pigmentation. The sketch is of który zdobył uznanie i serca wielu wymagających klien- key importance – it should be neat and elegant, and the tek i spowodował, że wiele z nich zdecydowało się na ma- client should like it. You should leave if a lingerist won’t kijaż permanentny. Każda z naszych klientek powinna make you a sketch or doesn’t have time to talk. What’s być zdecydowana i przekonana, a także uprzedzona o eta- more, avoid parlours where a lingerist has two colours powości procesu oraz efekcie gojenia i wyłuszczania się available or equipment without attestation, saves on the pigmentu. W przeciwnym wypadku nawet najpiękniej material, and a price is strangely low – you’ll bear much wykonany makijaż nie spełni oczekiwań i nie zadowoli higher costs of such a treatment. naszych klientów. There are a few rules you should bear in mind: first, for health reasons, contemporary colours are milder ENGLISH than the colours used 15–20 years ago (they contain less heavy metals), which gives subtler and less dura- PERMANENT MAKE-UP AND AESTHETIC ble results. Permanent make-up can last from one year MEDICINE. TREATMENTS THAT ARE to three years – which doesn’t mean it will disappear WORTH THE MONEY completely after those three years. The process of scal- Professional permanent make-up should be subtle, enhance ing and decolourisation begins from the first month your beauty and make your face more symmetrical, but it after the treatment. A difficult question is technique. shouldn't replace every day or evening make-up. What aspects Most often, clients wish to have subtle eyebrows, which should you consider before deciding on such a service? isn’t a good idea in the case of oily and porous skin – or a subtle colour on their lips, which will disappear after When you see beautiful, airbrushed photos, you imme- a few months. The lingerist should also inform you that diately get a picture of a perfect parlour, inviting you to you should redo your make-up when it starts to deco- use its services. Unfortunately, the Internet will accept lourise or fade, so that it stays beautiful. In some cases, everything, while the reality often turns out to be com- it’s necessary after a year, in others – after two years; pletely different from the ads you’ve seen. The worst e.g. in the case of oily skin, it’s required more often. thing that can happen is a brutal reality check on your What’s more, you should never force yourself to have own example. A bad choice may result in long-term and such a treatment. To those who can’t decide on perma- unpleasant consequences, including attempts to correct nent make-up, I recommend Japanese henna Perfect a poor make-up. Magic Shadow Eyebrow – it’s the only technique that There are a number of methods for removing make- will prepare you for the next stage, that is permanent up on the market, but many of them can be harmful to make-up. The results are short-term, very subtle, and health. My author technique offers a solution in such when the treatment in performed with organic colours situations, but the process takes time. You need to bear and following a proper technique, its effects can last up in mind that you won’t remove permanent make-up in to 4 months. Perfect Magic Shadow Eyebrow is my au- the evening! If a lingerist has done several make-ups, thor treatment, appreciated even by the most demand- she must have some reviews on her website – it’s im- ing clients, after which many clients decide on perma- portant! If there are no reviews, it means that some- nent make-up. Each of our clients should be sure of thing is wrong. A consultation may tell you a lot about their decision and aware of many stages of the process their attitude towards customers and quality of services, as well as healing and scaling of pigments. Otherwise, cleanliness and sterility of the parlour, which is very even the most beautiful make-up will not meet their ex- important for your health. After the first conversation, pectations and satisfy their needs.

REKLAMA

MIĘDZYNARODOWA SZKOŁA MAKIJAŻU PERMANENTNEGO MONIKA GRZELAK

ul. 11-go Listopada 5a, 95-070 Aleksandrów +48 42 234 22 35 / +48 731 000 924 [email protected] www.shemonikagrzelak.pl fb/ shemonikagrzelak

Szkolenia i zabiegi z zakresu makijażu permanentnego i medycyny estetycznej 38–39 KULTURA / CULTURE

The evening will begin with Act 4 of Bizet’s op- era, Carmen. When the audience cools down CZERWIEC after Carmen is murdered by Don Jose, we will invite you to a delightful quarter of ballet and symphonic music – Ravel’s Bolero. Wojciech Warszawski and Izabela Sokołowska-Boulton W OPERZE are preparing the choreography, while I’ve developed the artistic concept. After a short break, there will be Acts 3 and 4 of a brilliant French operetta composed by the master BAŁTYCKIEJ of the genre, Jacques Offenbach, entitled Orpheus in the Underworld. This part will include, among others, the famous duo of SEZON FRANCUSKI ZBLIŻA SIĘ KU KOŃCOWI, PRZED NAMI Jupiter and Euridice, The Fly, Styx’s couplets, OSTATNIE SPEKTAKLE ORAZ KONCERT FRANCUSKA NOC and an energetic cancan at the end. During the last two seasons, the Baltic (23 CZERWCA), NA KTÓRY SERDECZNIE ZAPRASZAM. Opera in Gdańsk followed my concept of a modern cultural establishment, based on four pillars: Opera, Dance, Education, and All (film screenings, exhibitions, tasting events). Rigoletto Verdiego oraz Poławiaczy pe- Each of the seasons concentrated on a culture reł Bizeta. Czas pokazał że tego typu of a different European country. prezentacja oper spotyka się z akceptacją We held wonderful opera premieres: publiczności. Po blisko dekadzie na sce- Puccini’s La bohème and Verdi’s Nabucco. nę gdańską wróciła operetka, czyli wspo- Another important event was a preview of mniany Orfeusz w piekle. Krzysztof Knittel’s opera The Last Judgment. Za nami też odnowa baletu klasycznego We also held premieres of semi‑stage op- pod kierownictwem Wojciecha Warszawskiego eras: Puccini’s Madame Butterfly, Verdi’s oraz Izabeli Sokołowskiej – Boulton. Zespół Rigoletto, and Bizet’s The Pearl Fishers. Time ambitnych tancerzy z całego świata wy- has shown that the audience welcomes this WARCISŁAW KUNC tańczył swój sukces w świetnie przyjętych kind of opera presentation. After almost a de- Dyrektor Opery Bałtyckiej w Gdańsku premierach baletowych: komedii Pinokio cade, the operetta has returned to Gdańsk, in oraz w pełnym magii i uroku Dziadku the form of Orpheus in the Underworld. do orzechów. Cieszy nas też odnowienie Together with Wojciech Warszawski and współpracy z Ogólnokształcącą Szkołą Izabela Sokołowska-Boulton, we also man- ieczór rozpoczniemy IV aktem ope- Baletową w Gdańsku, której efektem była aged to restore classical ballet. An ensemble ry Carmen Bizeta. Kiedy już ochło- m.in. wspólna Gala baletowa. of ambitious dancers from all over the world W niemy po zabójstwie Carmen przez Przez dwa sezony stworzyliśmy działa- performed in successful ballet premieres: Don Jose, zapraszamy Państwa na przesław- nia edukacyjne dla każdej grupy wiekowej: Pinocchio, a ballet comedy, and enchanting ny kwadrans muzyki baletowej i symfonicz- od niemowlaków (Opera na start), poprzez The Nutcracker. I also welcome the fact of re- nej – Bolero Ravela. Choreografię do tego przedszkolaki (Opera Tu! Tu!) i licealistów newing cooperation with the National Ballet utworu przygotowuje Wojciech Warszawski (Ściąga z opery), na osobach dorosłych koń- School in Gdańsk, which resulted in, among i Izabela Sokołowska – Boulton, zamysł arty- cząc (Opera? Si!). Niemalże codziennie nasz others, Ballet Gala, which we jointly prepared. styczny jest mojego autorstwa. Po przerwie teatr zwiedzają dzieci podczas operowych wy- For the two seasons, we initiated edu- - III i IV akt wybitnej francuskiej operetki mi- cieczek (Opera od kulis). cational activities for all ages: beginning strza gatunku Jakuba OffenbachaOrfeusz Pożegnania to też podziękowania. Nasza with babies (Opera for the start), through w piekle. W tym fragmencie usłyszymy m.in. praca nie byłaby możliwa bez wysiłku i współ- little children (Opera Tu! Tu!), high school słynny duet Jowisza i Eurydyki Mucha, kuple- pracy wielu osób: moich zastępczyń, zespo- students (Opera crib sheet), to grown-ups ty Styxa, a całość zwieńczy gorący kankan. łów artystycznych, administracji i zespołu (Opera? Si!). Almost every day our opera Ostatnie dwa sezony Opera Bałtycka technicznego. Nie sposób nawet wymienić theatre is visited by groups of children w Gdańsku działała według mojej koncepcji Was wszystkich, wiedzcie jednak, że każde- (Opera from the backstage). nowoczesnej instytucji kultury, opartej na mu z osobna dziękuję za wspólną pracę, którą Farewell also means acknowledgements. czterech filarach: Opera, Taniec, Edukacja zakończę wraz z końcem czerwca. Wiem, że Our work wouldn’t be possible but for the i Wszyscy (projekcje kinowe, wystawy, degu- zrobiliśmy ważny krok do przodu w historii contribution and cooperation of many peo- stacje). Każdy z sezonów podporządkowany tego teatru. Życzę wszystkim powodzenia! ple: my deputies, artistic ensembles, admin- był kulturze innego kraju europejskiego. istration and the technical staff. It’s impossi- Za nami wspaniałe premiery operowe: ENGLISH ble to mention you all, but I want you to know Cyganeria Pucciniego i Nabucco Verdiego. that it was a pleasure to work with each and JUNE IN THE BALTIC OPERA Ważnym wydarzeniem była także prapre- every one of you, which comes to an end for miera opery Sąd Ostateczny Krzysztofa The French season is coming to an end. I would me at the end of June. I know that we’ve taken Knittla. Za nami też premiery oper w wersji like to invite you to the last performances and the an important step in the history of this opera semi – stage: Madama Butterfly Pucciniego, upcoming concert ‘French Night’ (23 June). theatre. I wish you all good luck!

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

POMYSŁ SZATAŃSKI SZATAŃSKI SPODNIE 40–41 BŁYSKOTLIWA MYŚL. WRÓĆMY JEDNAK DO SPODNI. DO JEDNAK WRÓĆMY MYŚL. BŁYSKOTLIWA JEGO JEDYNA NIE TO ŻE SIĘ, DOWIADUJEMY DUCHOWNEGO WYGOOGLOWANIU DOKŁADNYM PO KOBIECOŚCI”. O KRYZYSIE ŚWIADCZY KOBIETY PRZEZ SPODNI „NOSZENIE ŻE STWIERDZIŁ, W SIECI, OŻYŁO ZNÓW A KTÓRE TEMU, ROK Z SPÓDNICY NAD SPODNIAMI. ALE UŚWIADOMIŁ MNIE KSIĄDZ WYŻSZOŚĆ JEST JAKA ZASTANAWIAŁAM, NIE SIĘ NIGDY BIAŁEGOSTOKU. PODCZAS KAZANIA, KTÓRE WYGŁOSIŁ K nouprawnieniem, nie emancypacją (…), to, emancypacją nie znaczy bo nouprawnieniem, rów nie kobiecości, kryzysem naprawdę tak jest dach zawo podejmowanych fryzurze, w stroju, mężczyzny do kobiety się „Upodabnianie myśl. ulubiona I moja ksiądz. –mówi miłość” a nie pożądanie, jedynie wzbudzić nie w mężczyź może spodniach, obcisłych lub spódnicy w krótkiej chodzi jeśli mężczyzny, dla tajemnicą być ma „Kobieta koniec. nie w grzechu”. Na tym udziału współ więc Nie ma cudzołóstwa. sercu w swym się dopuści nie mężczyzna skromnie, się ubierze bieta „ko Jeśli problem. nakreślił dokładnie ny. Kapłan patriarchal model łamie kobiet wyzwolenie bo dziwi, nie mnie akurat duchownych w przypadku To trzecie ZDANOWICZ KATARZYNA FELIETON /COLUMN brzydzi się plotami. się i brzydzi czasu marnować lubi Nie i książek. newsa od uzależniona też Jest końca. bez mówią którzy ludzi, unika ale pytaniu, jednym na kończy Nie i rozmowy. kawę Lubi News. i Polsat Polsat Gra, Radio PiK, W w TVN24. pracuje roku 2012 Od CV ma też „Gazetę Wyborczą” Polskie Radio Radio Polskie Wyborczą” „Gazetę też ma też przestrzec przed nadmierną emancypacją. emancypacją. nadmierną przed przestrzec też ale wskazówki, im kobiety, dać pouczyć tylko nie zdążył kazaniu przydługim w swoim siądz

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL ------never actually thought about the superiority of skirts over over skirts of superiority the about thought actually I never ENGLISH zmienił? nie się lat tyle przez duchownych strój –dlaczego pytanie dać za warto to o stroju, już rozmawiamy A skoro zofią. filo tanią nas karmienie tylko dzieło, szatańskie nie To spodni. zrzucać zatem Nie warto kobiet. czesnych współ i misja marzenie cel, jedyny nie już to miłości sporo czasu. kochanków, Poszukiwanie mężczyzn, poświęcił duchowny której kurtyzany, do równanie po się nam podoba A mniej z dziurami. luźne, słe, obci spodnie, lubimy prostu po Może obowiązków. podział partnerski preferują a w domu spółkami, mi wielki zarządzają premierami, szefami, Są również. kobiet ,rola zmieniło się społeczeństwo lat dziesiąt kilka ostatnie przez że zauważył, nie chyba Ksiądz ceni”. ją najbardziej mężczyzna w czym w tym, dowartościowana najbardziej się czuje nie kobieta że so many years? years? many so for changed clothes haven’t –why priests a question ourselves ask we should outfits, regards phy. as And philoso cheap with us feeding is priest the making; devil’s They’re notthe then. trousers of rid get to There’s women. noneed contemporary of mission and dream goal, only the nolonger love is and men, for lovers, Looking times. many did priest the which courtesans, with compared be to we don’t And like holes. with loose, tight, trousers, wearing like just we Perhaps household. the in chores of division the in partnership prefer they and companies, large age man they ministers, prime bosses, are They well. as changed had women of role the and changed had ciety so the years, of dozens last for the that notice to seem mostpects respected by men.’ as of terms in herself about good feel doesn’t she that […], it means not emancipation because rights, equal not femininity, of a crisis is profession and hairstyle, clothes, her of terms in a man like be to wants an a wom that fact one: ‘The favourite my And he said. notlove,’ desire, arouse only can she trousers, tight or skirt a short wears she if a man; to a mystery be should ‘A woman not all. sin.’ that’s to But accessory an be not will She adultery. of a sin notcommit will a man manner, a modest in ‘a woman dresses If detail. in lem prob the presented priest The society. of model chal patriar the breaks women of emancipation the cause be God, of a man of case the in no surprise is latter The emancipation. excessive against them warned also but guidelines, with them provide and women instruct only didn’t priest the sermon, lengthy his In trousers. to back come let’s But convey. to ideas bright equally more many had he that out I found priest, the googled Having femininity.’ of a crisis shows trousers wear women that fact ‘the that concluded he again, viral went which year, last delivered he a sermon During light. the see me made Białystok from a priest But trousers. TROUSERS – THE DEVIL’S MAKING Teraz już wiem, dlaczego unikam kościoła. kościoła. unikam dlaczego wiem, już Teraz Now I know why I avoid churches. The priest didn’t priest The I avoid churches. why Now I know znajdziesz na www.anywhere.pl znajdziesz WIĘCEJ FELIETONÓW ------

ZDJĘCIE: MONIKA SZAŁEK ZAZDROŚĆ PUNKA P HAM. HAMBURG HAM. 42–43 kochać po raz kolejny?! Że człowiek jest jest człowiek kolejny?! Że raz po kochać za się można nie że pan, –Uważa nos. przez powietrze wciągając szybko, Mówiła –zaatakowała. patrzy?! dziwnie tak pan kolejny. –Po raz Dlaczego szyi. na szal jąc poprawia sedna, do razu od –przeszła się – Zakochałam uniformie. sportowy cym w udają sześćdziesięciolatka Zażywna Ona. była to bo czekała, tylko się. Na to Poruszyłem zdrętwiała. mi Szyja zera. żej powy stopni 14 szalone w lipcu mi dował zafun kolejny raz po –który w Hamburgu wakacjach na wymarzłem kiedy mencie, Nie w mo Nie teraz. chciałem. nie jej dzo bar Tak i ostra. walcząca zachłanna, na, inwazyj była Ta lotniskach. na trafiają się mi zazwyczaj –jakie życzliwa ciekawa, energia, dobra była To nie opędzę. nie się już to się, wzdrygnę głowę, odchylę drgnę, tylko jeśli że Wiedziałem, Ofiarą. łupem. się Stałem Bezpardonowo. mieczem. jak ją przecięła energia Obca zerwany. już był i współpracownik „Sens” magazynu i współpracy międzynarodowej wyzwań, trudnych się bojący dla ludzi. i dla w ludziach ważne jest co o tym pisał będzie nas Dla optymista. Życiowy i sportowiec. podróżnik Z zamiłowania emocji. złych i przeciwnik nowiny dobrej Apostoł oraz wnikliwyZnakomity obserwator. słuchacz Naukowiec trendów. i kulturowych zjawisk społecznych Wytrawny badacz Socjolog z TYM MOMENCIE ZALEŻY MOMENCIE W TYM WAM NIEKONIECZNIE KTÓREJ NA ENERGII, CZYJEJŚ GORĄCA, FALA TA WAS DZIWNA OBLEWA I NAGLE W TELEFON LUB BUTÓW SWOICH CZUBKI NA PATRZYCIE KOGOŚ, NA LUB COŚ NA W OCZEKIWANIU SPOKOJNIE SOBIE SIEDZICIE KIEDY MOMENT, TEN ZNACIE CZY SOBIERAJSKI TOMASZ takt z rzeczywistością w smartfonie w smartfonie z rzeczywistością takt kon Mój w Hamburgu. lotnisku na oczułem teraz, to właśnie siedząc zawodu i interdyscyplinaroności. Felietonista Felietonista interdyscyplinaroności. z pasji. FELIETON /COLUMN 3.0 DDTVN nie nie . ------feel like talking? like feel really don’t you but energy, someone’s heat, of wave a strange feel you a sudden, of all and phone, your at or shoes your of tips the at and waiting for something or someone, looking sitting you’re when feeling that know you Do ENGLISH Nonchalance. Die ust”. wokół zmarszczek „dezynwoltura ła: powiedzia tak Właśnie ust. moich kącika lewego potem prawego, najpierw palcami delikatnie Dotknąłem plecami. moimi za zniknęła szybko tak pojawiła, ko się szyb jak i tak –powiedziała, Adieu! pana! –Żegnam twarz. w moją palcem nionym upierście celując –podkreśliła, ust pana wokół zmarszczek Dezynwoltura twarz! pan nie dopowiedział, pana powiedziała czego to, Ale pan! Nie chciał Oczywiście! pan! –Nie chciał wstając. – wykrzyknęła, -Ha! Nie powiedziałem… Nie chciałem… – wstrząśnięty. lekko –byłem przykro mi –Bardzo pan! mnie Rozczarował czuć! już powinnam nie czego Albo czuć. winnam po co usłyszałam, to za a w zamian czuję, zawsze. panu Chciałam opowiedzieć, co co to, mnie a tu spotyka wego człowieka, wrażli inteligentnego, na pan wygląda bo porozmawiać, z panem –Chciałam mnie. –ofuknęła pan! -No wie stów. –Ja tylko… ge zamaszystych bardziej coraz używała bo lekko, się -odsunąłem –Nie,lat?! nie… kilkanaście ma się jak jedynie, się można zakochać że pan, Myśli zakochać?! się na moż nie w moim że wieku wydaje, się panu to Może pan? A może Nauka? Kultura? cezurę? tę wyznaczył Kto zakochać? się może nie to lat, sześćdziesiąt ko –prawie lek się –zawahała powiedzmy… ma, wiek czło jak Że stara? za jestem Że wiek? Że co? –Że obrony.wałem Bezskutecznie. -próbo wybaczyć… mi –Proszę znowu?! się zakocha nie to wielokrotnie, zraniony został i chociaż wolę wolną ma Że róg? w kozi wpędzić się daje i nie racjonalny HAM. HAMBURG WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL ------like uniform. ‘I fell love,’ in straight got uniform. she like a sports- in sixties her in woman energetic for. she’d An what waiting been just It was I moved. went stiff. My neck again. July in degrees 14 with me welcomed which Hamburg, in holidays cold now. Not after Not it. didn’t want I really fierce. and sive aggres greedy, intruding, was This ports. air at encounter I usually which kind, or energy, It wasn’t good curious lost. be I would shuddered, or head, my turned I moved, if that I knew A victim. a prize. I became noquarter. With a knife. it like cut energy Foreign smartphone. my in ity real with contact I lost Hamburg. in port air the at now, sitting I felt what That’s Die Nonchalance. Nonchalance. Die mouth.’ my around wrinkles respectful ‘dis said, she what That’s another. after one mouth, my of side left the and side right the I touched came. she as quickly as back my behind disappeared and said she Adieu!’ ‘Goodbye! face. my to finger her pointing did,’ stressed, she mouth your around wrinkles disrespectful The say! didn’t you what said face your But You to! mean course! didn’t Of to! mean up. got ‘You and didn’t exclaimed she say…’ I didn’t to… mean ‘Hah!’ ‘I didn’t confused. a bit sorry,’ I was ‘I’m terribly you!’ in disappointed I’mfeel! terribly I shouldn’t what Or feel. I should what heard I only return, in but howyou I feel, I wanted tell to usual. as it ended but man, sensitive intelligent, an be to seem you because you to talk to ‘I wanted huffed. you!’ she ‘I was just…’ ‘How dare gestures. expansive more and more making was she because back ‘No, no…’ties?!’ I stepped twen your in love only in fall can you That age?! love my at in fall can’t you that think you you? Perhaps Or, perhaps, Science? Culture? that? said love? Who in fall can’t they sixty, ‘almost for a while, hesitated is…’ someone she if that Youold? think I’m too You Age? think ‘What? noavail. to but myself, defend to me…’forgive I tried ‘Please times?!’ many hurt been they’ve because love again in won’t they fall and will free have they That life? over their control full have and reasonable are ple peo That love again?! in fall to impossible it’s that think you ‘Do nose. her through breathing fast, spoke She angrily. asked she that?!’ like me at looking you are Why ‘Again. scarf. her adjusting point, the to znajdziesz na www.anywhere.pl znajdziesz WIĘCEJ FELIETONÓW ------

ZDJĘCIE: MONIKA SZAŁEK ZAZDROŚĆ PUNKA 44–45 MODA / FASHION POLAKÓW PORTRET MODNY

eszcze kilka lat temu wielu z nas bałoby się takie- go stwierdzenia. Z pewnością nawet teraz znajdzie J się spora liczba osób, dla których moda uliczna w Polsce jest „szara, nudna i pozbawiona fantazji”. Po części zgadzam się z tymi określeniami w miesiącach zimowych. Wtedy rzeczywiście wszystko przykryte jest grubą warstwą smogu i nawet ubraniom odbiera kolor, fason i ochotę do życia. Jednak kiedy pojawia się pierwsze słońce, kiedy ludzie wychodzą spacerować po bulwarach, parkach i starych dzielnicach miast, wtedy właśnie następuje przemiana brzydkiej larwy w malow- niczego motyla. Nagle okazuje się, że nie brak nam ani ZAWSZE, KIEDY ZACZYNA ROBIĆ SIĘ CIEPŁO, BOLI MNIE koloru, ani odwagi, ani też finezji w dobieraniu wymyśl- SZYJA OD KRĘCENIA GŁOWĄ. WBREW POZOROM TO nych dodatków. Pojawiają się wzorzyste sukienki, dłu- gie, krótkie, rozkloszowane, plisowane, z koła i w ołó- ZDANIE MA LOGICZNY SENS, A WIĄŻE SIĘ ON Z MOJĄ wek, widać kapelusze, chusty, buty płaskie, na słupku, NIEPOHAMOWANĄ CHĘCIĄ OGLĄDANIA LUDZI, KTÓRYCH na szpilce albo na kostce, okulary słoneczne o przeróż- MIJAM NA ULICACH, W PARKU, SKLEPIE I KOLEJCE DO nych kształtach i kolorach, a wszystko to miksuje się ze MUZEUM. PIERWSZE SŁONECZNE DNI POWODUJĄ, ŻE LUDZIE sobą, dając wspaniałą mieszankę polskiej mody. STAJĄ SIĘ NAJBARDZIEJ INTERESUJĄCYM ASPEKTEM Oczywiście nie należy zbytnio generalizować i trzeba OTOCZENIA. KWIECIEŃ I MAJ PRZEPEŁNIONE POGODOWYMI powiedzieć to jasno: Polacy ubierają się lepiej (niż na przy- ANOMALIAMI POTWIERDZIŁY TO, CO OBSERWOWAŁAM JUŻ OD kład dekadę temu), ale wiele pozostało jeszcze do zrobie- nia. Dotyczy to zwłaszcza płci męskiej, która z zasady PEWNEGO CZASU: POLACY UBIERAJĄ SIĘ CORAZ LEPIEJ. dłużej niż kobiety zastanawia się nad tym, czy moda rze- TEKST Malwina Wawrzynek ZDJĘCIA Pexels.com czywiście jest aż tak istotnym aspektem ludzkiego życia.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL POLAKÓW PORTRET MODNY

W Polsce nadal panuje przekonanie, że męż- KIEDY POJAWIA SIĘ PIERWSZE czyzna, który za bardzo przywiązuje uwagę do stroju, nie może być „stuprocentowym SŁOŃCE, KIEDY LUDZIE WYCHODZĄ facetem”. Jakby męskość wynikała z szortów bez fasonu i zapinanej koszuli z krótkim ręka- SPACEROWAĆ PO BULWARACH, wem. Chociaż i tutaj widać zmianę na lepsze, PARKACH I STARYCH DZIELNICACH zbytnie zainteresowanie modą nadal nie bu- dzi zaufania w gronie, w którym testosteron MIAST, WTEDY WŁAŚNIE NASTĘPUJE gra główną rolę. Trzeba jednak przyznać, że młodzi męż- PRZEMIANA BRZYDKIEJ LARWY czyźni są zdecydowanie bardziej świado- mi mody i trendów niż ich ojcowie czy W MALOWNICZEGO MOTYLA. wujowie. Dotyczy to zarówno pokolenia w wieku 30-40 lat, jak i tego młodszego o dekadę lub dwie. Pierwsze z nich wyro- ENGLISH the better, a lively interest in fashion still sło na korporacyjnym dress-codzie, który hasn’t won trust in a circle where testoster- A FASHION PORTRAIT OF POLES mimo wszystko przyniósł dobre zmiany one plays a major role. w męskiej garderobie, drugie zaś wydaje When it’s getting warm, my neck begins to ache But I admit that young men are much się traktować modę z przesadną nabożno- from turning around. Contrary to what it may more aware of fashion and trends than their ścią. Bezgraniczne zapatrzenie w siebie seem, this sentence makes sense; it’s related to fathers or uncles. It concerns both those i wręcz komiczne przywiązywanie uwa- my uncontrollable urge to watch people I pass by in their thirties and forties as well as those gi do własnego wizerunku może jednak on the streets, in the park, in shops and museum younger by a decade or two. The first one grew zrodzić większe problemy niż zakładanie queues. On the first sunny days, people become up following a corporate dress code, which skarpet do sandałów. Jednocześnie u tych the most interesting phenomenon to observe. has introduced positive changes to men’s młodych chłopców następuje redefinicja April and May, full of weather anomalies, only fashion, while the latter seem to treat fashion tego, co jest „cool”, a co zdecydowanie od- confirmed what I had observed for some time: with excessive duty. Excessive self-absorp- chodzi do lamusa. Rośnie nam pokolenie, Poles have started to dress better. tion and hilarious pre-occupation with your które wkrótce słowo „smoking” będzie ko- image may bring about more serious prob- jarzyło jedynie z zakazem palenia. O po- A few years ago, many of us would be afraid lems than wearing socks and sandals. At the szetce, butonierce i spinkach do koszuli to say so. For sure, there are still lots of peo- same time, these youngsters tend to redefine nie wspominając. Młode pokolenie męż- ple for whom street fashion in Poland ‘is what’s ‘cool’ and what’s definitely out of style. czyzn ubiera się „modnie” w rozumieniu grey, boring and lacks imagination.’ I agree It’s a generation of people who won’t know zagranicznych standardów, ale jednocze- with it to some extent in winter months. what a tuxedo is. Not to mention a pocket śnie zmienia wizerunek klasycznej mody Indeed, everything is covered with a thick handkerchief, a boutonnière, or shirt cuffs. męskiej, do jakiej byliśmy przyzwyczajeni layer of smog then, which deprives clothes The young generation wears ‘fashionable’ przez ostatnie dekady. of their colour, style, and zest for life. But clothes within the meaning of foreign stan- Panie natomiast, mam wrażenie, wy- with the first rays of sunshine, when people dards, but at the same time, they change the glądają coraz piękniej. Polki wiedzą, jak go out to walk on promenades, in the park image of traditional men’s fashion which we się ubrać, zarabiają coraz więcej pieniędzy and old city districts, this ugly caterpillar were used to for the last decades. i wiedzą, że zawartość ich szafy nie jest turns into a strikingly beautiful butterfly. Ladies, on the other hand, are looking już tylko czystą fanaberią. To, co jednak All of a sudden, it turns out that we don’t more and more beautiful. Polish women wymaga jeszcze czasu, to kwestia własne- lack colour, courage, nor imagination in know how to dress with style, they earn go stylu i świadomego kreowania siebie. choosing fancy accessories. There are pat- more and more, and know that their clos- Pracując z młodymi studentami, wśród terned dresses, long, short, flare, pleated, et is no longer a whim. What requires more których 99 procent to kobiety, patrzę, ob- circle and pencil, hats, scarves, flat shoes, time is the question of their own style and serwuję i czekam. Czekam na dzień, w któ- cone heels, pumps, ankle strap heels, self-awareness. While working with young rym zaskoczą mnie ciekawym dodatkiem, sunglasses in a variety of shapes and co- students, 99% out of which are women, I’m kolorem lub niebanalnym wzorem. Często lours, and it all makes a wonderful blend looking, observing and waiting. I’m waiting jednak widzę ubrania z sieciówkowych ma- of Polish fashion. for the day when they surprise me with a fan- nekinów, owszem eleganckie i modne, ale Of course, I shouldn’t generalise and cy accessory, colour or original patterns. But przecież tak do siebie podobne. Ze spoko- I must admit: Poles have started to dress I often see clothes from chain brands, elegant jem daję im jednak czas, bo widzę, że nie- better (than, for example, a decade ago), and fashionable, admittedly, but so similar które z nich już wiedzą, o co w tym wszyst- but there’s still a long way to go. It partic- to each other. But I give them more time be- kim chodzi, po co nam ta cała moda. Nie po ularly concerns men, who in principle are cause I see that some of them already know to, żeby szpanować metkami i torebkami more hesitant than women when it comes what it’s all about and what’s fashion for. Not wartymi pół samochodu. Tutaj jako Pola- to fashion and its being an important as- to show off with tags and bags that cost half cy nie wygramy, bo po prostu nas na to nie pect of life. In Poland, it’s still believed a car. Here, Poles won’t win as they simply stać. Stać nas jednak na jeszcze więcej kre- that a man who cares too much about his can’t afford it. But we can afford more creativ- atywności, schowanie uprzedzeń, stereoty- outfit can’t be ‘a hundred percent male.’ ity, breaking with prejudice, stereotypes and pów i więcej tolerancji dla tych, którzy po- As if masculinity required loose shorts introducing more tolerance towards those przez modę wyrażają samych siebie. Powoli and a button-down, short-sleeved shirt. who express themselves through fashion. zmierzamy w dobrą stronę. Even though this category has changed for We’re slowly moving in the right direction.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW 46–47 FELIETON / COLUMN znajdziesz na www.anywhere.pl

WSZĘDZIE, CZYLI GDZIEKOLWIEK – C.D.

ULICE BYŁY PUSTE JAK W WESTERNIE, GDY WSZYSCY MIESZKAŃCY DZIKIEGO MIASTECZKA SIEDZĄ W DOMU W OBAWIE PRZED REWOLWOROWCAMI. MIĘDZY DOMAMI HULAŁ WIATR, PRZYNOSZĄC STARE GAZETY, ZAPOMNIANE LIŚCIE I WIADOMOŚCI Z PIERWSZEJ RĘKI.

cze trzy milimetry i dobrnę do filtra. Spetuję w słoiku po marynowanych oczach krewetek. Spojrzę w niebo, jakbym szukał nadlatującego supermena. Zakląłem pod nosem. Wiedziałem, że po powrocie do pokoju będę mu- siał zmierzyć się ze swoim odbiciem w lustrze i twoim od- wiecznym pytaniem - "co dalej z nami będzie?".

ENGLISH RAFAŁ EVERYWHERE, OR ANYWHERE – CONT. BRYNDAL Streets were empty like in a western film, when all inhabitants Satyryk, autor tekstów of the wild town stay at home in fear of gunfighters. The wind (Kobranocka, Atrakcyjny Kazimierz was sweeping through the streets, bringing old newspapers, i Cyganie), dziennikarz (Radio Zet, Gazeta Wyborcza, Przekrój, Zwierciadło, Pani, forgotten leaves and first-hand news. Twój Styl, Machina, Bluszcz, Chimery), twórca zespołów kabaretowych, sztuk From time to time, a dog appeared on the pedestrian teatralnych oraz scenariuszy seriali. crossing, with a confused face of a person looking for Pasjonat jazzu, golfa i hokeja. answers to a magazine crossword. A ‘long weekend’ isn’t a blessing for everyone. Clouds in the sky were passing like action films. I had nothing to say to you. I was sitting on the balcony, smoking a cigarette. czasu do czasu na przejściu dla pieszych I don’t know where that stool comes from. It must pojawiał się jakiś pies z miną szukania od- have been left by the painters who were listening to Od powiedzi do krzyżówki "Przekroju". "Długi disco polo music all the time while redecorating your weekend" to pojęcie, które nie dla wszystkich jest wy- apartment. It was two years ago, but I can still hear bawieniem. Chmury na niebie zmieniały się z szybko- the voice of Zenek Martyniuk resonating in the chan- ścią filmów akcji. Nie miałem ci nic do powiedzenia. deliers. I must take a break from him and the look in Siedziałem na balkonie paląc papierosa. Nie wiem, your eyes sometimes. The balcony is a perfect place to skąd się wziął tutaj ten taboret. Zostawili go chyba wait out the moments of doubt. malarze, którzy remontując twoje mieszkanie słuchali I was staring at the entrance to the church on the nieustannie disco polo. To było dwa lata temu, ale cią- opposite side of my world. I was waiting for a mira- gle wydaję mi się, że głos Zenka Martyniuka obija się cle that would make everything clearer at least for o żyrandole. Czasami muszę odsapnąć od niego i two- a while. But no miracle happened. An old lady ap- ich spojrzeń. Balkon jest doskonałym miejscem, by peared in the door. She was whispering to herself. przeczekać chwile zwątpienia. Perhaps, she was praying or repeating her shopping Wpatrywałem się w wejście do kościoła, który był po list. I breathed in the smoke. It filled me from head to drugiej stronie mojego świata. Czekałem na jakiś cud, toe. I would like to be a balloon that would go up over który sprawi, że wszystko stanie się chociaż przez mo- this deserted city and fly at breakneck speed. Three ment bardziej zrozumiałe. Cudu nie było. W drzwiach millimetres more and I’ll reach the filter. I’ll stub it pojawiła się staruszka. Szeptała coś do siebie. Może się out in a marinated shrimp eyes jar. I’ll look in the sky modliła, a może powtarzała sobie, co ma kupić w żabce. as if looking for Superman. I cursed under my breath. Wciągnąłem dym. Wypełniał mnie po czubek głowy. I know that when I come back to the room, I would Chciałbym być balonem, który nagle wzniesie się ponad have to face my reflection in the mirror and your to opuszczone miasto i poleci na złamanie karku. Jesz- question, ‘what will become of us?’

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL ULICE BYŁY PUSTE JAK W WESTERNIE, GDY WSZYSCY MIESZKAŃCY DZIKIEGO MIASTECZKA SIEDZĄ W DOMU W OBAWIE PRZED REWOLWOROWCAMI. MIĘDZY DOMAMI HULAŁ WIATR, PRZYNOSZĄC STARE GAZETY, ZAPOMNIANE LIŚCIE I WIADOMOŚCI Z PIERWSZEJ RĘKI. 48–49 LUDZIE / PEOPLE

GORĄCY DZIEŃ TAM, GDZIE STAŁY ULE

CHOĆBYŚ BYŁ PEWIEN, ŻE WIDZIAŁEŚ WSZYSTKIE SERIALE ŚWIATA I POZNAŁEŚ CAŁĄ LISTĘ LEKTUR, CZASAMI PO PROSTU NIE WIESZ, CO POWIEDZIEĆ.

TEKST Grzegorz Kapla ZDJĘCIA Edyta Bartkiewicz GORĄCY DZIEŃ TAM, GDZIE STAŁY ULE

echaliśmy do Michniowa w pełnym słoń- Ale budowa jeszcze trwa. Wystawa na razie Następnego dnia ciotka i babka wzięły Ste- cu. Bezczelne lato mamy w tym roku. w starym budynku. Pani kustosz pokazała nam fanka do kościoła w sąsiedniej wsi. Był chrzest GORĄCY DZIEŃ TAM, J Najpiękniejsza pogoda w całej Europie. zdjęcie Stefanka. Czarno–białe. Dużo ziarna. i wtedy pan fotograf zrobił mu zdjęcie. Stefa- Słuchaliśmy radia. W Hiszpanii kłopoty rządu Chłopiec się wcale nie uśmiecha. To siódmy nek jest pogodny. To dobry, ciepły dzień. Tro- Rajoya, we Włoszech kłopoty z wyłonieniem dzień jego życia. 13 lipca 1943. Wczoraj Niemcy chę tęskni za mamą. Potem babcia bierze go rządu, a tutaj słońce po sam korek. Piękny dłu- zabili mu tatę. Przyszło ich dwóch. Jeden mówił w becik i wracają. GDZIE STAŁY ULE gi weekend. Potem puścili „Kiedy byłem, kiedy po polsku, folksdojcz. Drugi łapał za kark i szli. Michniów otoczony Niemcami. byłem małym chłopcem, hej”. I dojechaliśmy. Cały gościniec, na Wygon. Na skrzyżowaniu - A, my tylko tutaj, do tej chałupy koło Wiedziałem o tym miejscu tyle, co w Wi- przodem do słońca stało ich już ze czterdziestu. szkoły – mówi Babcia. kipedii. Że postawili tu budynek uznany Niemiec podchodził do każdego, pytał o nazwi- - Ja, ja – uśmiecha się Niemiec i je przez środowiska architektów za jeden z dzie- sko. Potem odznaczał na liście, którą ze sobą przepuszcza. sięciu najlepiej zaprojektowanych obiektów przywiózł i dawał znak. A wtedy ten, co trzymał Za trzy kwadranse przyjdzie i je rozwali muzealnych świata. za kark, strzelał i tata wpadał do rowu. serią z karabinu. Babcię, ciotkę, mamę w po- 50–51 LUDZIE / PEOPLE

KAZIMIERA GRZYWACZ PRZEŻYŁA. WIDZIAŁA JAK NA MURACH PISALI „3 RAZY TAK”, JAK JEJ TATA ODBUDOWAŁ SPALONY DOM.

łogu, poduszka mokra od łez, bo przecież - To kraj mojego dzieciństwa, mojego jeszcze nie minął nawet dzień, odkąd została szczęścia. Miałam wtedy 5 lat i 5 miesięcy. Nie wdową. No i Stefanka też rozstrzelali. W tym wszystko pamiętam. Niektóre sprawy znam białym ubranku do chrztu. z opowieści ojca, ale pamiętam, że poranek był bardzo pogodny, ciepły, słoneczny, ale Kazimiera Grzywacz przeżyła. Widziała jak dziwny. Rodzice małomówni, ojciec chodził na murach pisali „3 razy tak”, jak jej tata odbu- po podwórzu, wszędzie zaglądał, czegoś szu- dował spalony dom. Widziała Wyścig Pokoju, kał, poprawiał. Stawał przy płocie i patrzył. małego fiata, papieża Polaka w telewizji. Sły- Kilka dni wcześniej do Michniowa przyje- szała jak mówił „niech zstąpi Duch Twój i od- chało samochodem czterech Niemców, szli nowi oblicze ziemi. Tej ziemi”. Widziała w te- przez całą wieś, spisywali coś. Ludzie to widzie- lewizji Lecha Wałęsę. I jak prezydent Lech li, bali się. A teraz, o świcie, usłyszeli silniki. Kaczyński wsiada do samolotu. I jak Robert - Tata stał przy płocie jak inni sąsiedzi. Lewandowski strzela Niemcom gola. Mama przeglądała szuflady, czegoś szuka- Jest jedną z piętnastu osób, które wciąż pa- ła, a my, widząc to wszystko, siedzieliśmy miętają tamten dzień, kiedy przyszli podpalić bardzo cicho. Dwie starsze siostry, młodszy dom. Jej dom. O, tutaj stał, widzi pan? Naryso- brat i ja. W pewnym momencie usłyszeli- wała na kartce plan wsi. Nie tego Michniowa, śmy strzał. Ojciec wspiął się na płot. Strzały co za oknem, ale tego z lipca 1943. Z 12 lipca. powtarzały się regularnie, co kilka minut. Z tego dnia, który śni jej się każdego dnia pra- Ojciec wziął kosę i poszedł za stodołę kosić wie. Z dnia, który nigdy nie minął. trawę tam, gdzie stały ule. GORĄCY DZIEŃ TAM, GDZIE STAŁY ULE

A potem na podwórko weszło dwóch Niemców. Jeden opłaty”. I wtedy przyszła mu do głowy myśl, że coś ma mówił po polsku. Zapytali mamę, gdzie mąż. A mama w kieszeni, to co mama mu włożyła. Wyjął te papiery, odpowiedziała, że kosi trawę. Drugi z Niemców wystawił sędzia je wziął, spojrzał na nie i poprosił, aby mu ojciec pistolet w kierunku ojca, ojciec rzucił kosę i przybiegł. pokazał ręce, dotknął ich i mówi „raus nach hause”. Oj- Jeden wziął go za szyję i poszli. Bez pożegnania, bez ciec zrozumiał, że ma iść. Ojciec poszedł w stronę domu, słowa. Mama dobiegła do ojca i włożyła mu do kieszeni po drodze mijał dwóch Niemców i dwóch chłopców. Je- jakieś papiery. den z Niemców zaczął krzyczeć, drugi wystawił pistolet, chwycił ojca za kark i prowadził go z powrotem. Ojciec Niemcy ustawiali mężczyzn wzdłuż rowu. Przed tym powtarzał tylko „Boże dopomóż”. Zbliżyli się do sędzie- szeregiem stał jeden ubrany na biało, w białych ręka- go. Sędzia kazał ojcu iść do domu. Uznaliśmy to za cud, wiczkach. Ojciec nazwał go sędzią. Odczytywał coś Opatrzność Bożą. To było niemożliwe u Niemców. krótko, powtarzało się słowo „bandit”. Wtedy strażnik strzelał człowiekowi w tył głowy i sędzia szedł do kolej- Ojciec wrócił na podwórko, usiadł na pniu i nic nie nego w szeregu. Dwóch Niemców chwytało zabitego za mówił, nie przytulił nas. Patrzyliśmy na niego, na jego ręce i nogi i zanosiło do samochodu, który stał po dru- spuszczoną głowę. Siedział tak i płakał. Minęło z pół go- giej stronie. Wrzucali martwe ciała na platformę. Oj- dziny. Przygarnął nas i mówi, że nie możemy tu zostać. ciec spojrzał na samochód i miał wrażenie, że ta ludzka Zabrał z domu książeczkę do nabożeństwa i poszliśmy pryzma faluje, widział, że poruszają się te ciała, że ktoś za stodołę. Usiedliśmy, ojciec wyciągnął książecz- porusza rękami czy nogami. Niektórzy spadali z platfor- kę i zaczął się modlić. 15 metrów od piwnicy stali Niem- my, ale wtedy podbiegali Niemcy i rzucali je z powrotem. cy, w szeregu. Wieś była otoczona. Niemiec podbiegł, Ojciec nie mógł patrzeć. Wszyscy wpatrywali się w nie- wziął tę książeczkę, przekartkował. Drugi krzyczy coś, bo, modlili się, ojciec też odmawiał wszystkie pacierze, a ten odpowiada: „Nein, nein. Jesu Christe” i odeszli. jakie znał. Sędzia doszedł do ojca. „Bandit” powiedział, Tak siedzieliśmy do wieczora. Potem Niemcy odeszli na co ojciec: „nie, nie panie sędzio. Mam dzieci, pracu- na posesję Materków, gdzie był sklep spożywczy. Tam ję na polu, żeby dzieci wyżywić.”, tamten odpowiedział się wydarzyło też coś strasznego, słyszałam strzały, ale „bandit”, na co ojciec „nie panie sędzio, wywiązuję się ze od nas nie było widać. A potem odjechali. Rodzice nie wszystkich powinności, oddaję kontyngent, wszelkie spali tej nocy, czuwali. 52–53 LUDZIE / PEOPLE GORĄCY DZIEŃ TAM, GDZIE STAŁY ULE

Na pomoc wsi, o czym dziewczynka nie wiedziała, ru- szył oddział Ponurego. Nie zdążyli. Ale w odwecie zaata- TO BYŁ CUD, ŻE kowali niemiecki pociąg. Próbowali wysadzić skład urlo- powy z żołnierzami z frontu wschodniego, ale bomba nie C A Ł Ą RODZ I NĄ odpaliła. Zatrzymali więc ekspres Warszawa – Kraków i wystrzelali niemieckich oficerów. Na burcie wagonu USZLIŚMY Z ŻYCIEM. napisali „Za Michniów”. Nie mieli pojęcia, że Niemcy zechcą się zemścić. Że następnego dnia wrócą i wymor- BY ŁY RODZ I N Y, dują wszystkie kobiety i dzieci. Kiedy ojciec Kazimiery usłyszał strzały, nie wiedział, że to akcja za pociąg. Ale W KTÓRYCH wiedział, że muszą iść. Poszedł po brata i zabrał też jego rodzinę. Ale ciotka nie chciała. ZGI N ĘLI WSZ YS C Y. - Mama zabrała pierzynę i poduszki, ojciec krowę i psa, Burka. Siostra najstarsza niosła dwa bochenki chleba, dru- ga prowadziła mnie za rękę. Las był niedaleko. Doszliśmy do wsi Orzechówka, nakarmili nas, odpoczęliśmy u babci. dowanie Michniowa, uznając, że wieś związana z akow- Pod lasem stał opuszczony dom. Mieliśmy krowę, więc da- skim podziemiem stanie się dla wrogów władzy ludo- liśmy sobie radę. wej przystanią i ostoją. Dopiero w 1998 roku pozwolili Czasami przychodzili tam partyzanci. Wśród nich odbudować domy. A potem obłożyli mieszkańców, któ- kuzyn ojca, Heniek Dąbczyński. Karmiliśmy ich, ale oj- rzy przeżyli, podatkiem na kilka lat wstecz. Niektórzy ciec prosił, żeby nie przychodzili, bo Niemcy wszystkich nie byli w stanie zapłacić i trafili do więzień. wymordują. Całą Orzechówkę. Kiedyś ojciec postanowił iść do Michniowa po jedzenie. Wyszedł z lasu i zobaczył Wracamy w pełnym słońcu. Bociany na gniazdach. Droga trzech Niemców, jeden po cywilu. Chciał uciekać do pusta i piękna. W radio „What a wonderful world”. Pszczo- lasu, usłyszał ładowany karabin, padł na ziemię a kule ły nad lipami krążą, ponad łąką jastrzębie. Każdy ma w ży- przeleciały nad głową. Zawsze powtarzał, że Pan Bóg ciu piękne dni, choć nie każdy to umie zobaczyć. Kiedy wtedy znowu uratował go od śmierci. Wrócił zmęczony. babcia niosła Stefanka z tego chrztu, też był piękny dzień. Opowiadał, że Michniów spalony, bezludny. Zostaliśmy Szli przez las, przez wieś, chmury widział i ptaki. I niebo. na zimę w Orzechówce. Może się zapatrzył za bardzo? Chłopiec, który miał w życiu czas tylko na jedno, jedyne zdjęcie. Na wiosnę 1944 roku ucichło i ojciec chodził do Michnio- wa, ścinał sosny, przynosił na plecach na podwórko, ocio- ENGLISH sywał i odbudowywał chatę. Budował od nowa. Maleńki ON A HOT DAY, WHERE THE BEEHIVES WERE domek. Jedna izba. Kiedy stały ściany i niedokończony dach, poszliśmy. My, krowa i pies. Nie widziałam nigdy ta- Even if you think that you have seen all TV series in the world kiej wsi, wszystko spalone. Tylko kominy sterczą i czasem and read all the books, there are times when you simply don’t płoty. Popalone drzewa. Rozpacz. Zapach spalenizny. Za- know what to say. mieszkaliśmy w domu bez wyposażenia, spaliśmy na pod- łodze, przykrywając się pierzynami, które mama zabrała We were going to Michniów in full sun. Summer was nas- ze sobą. Jeśli padał deszcz, po pierzynach lała. Ojciec zbił ty that year. The most beautiful weather in Europe. We pryczę z desek. Tak mieszkaliśmy do 1948 roku. Wróciła were listening to the radio. In Spain, Rajoy’s government rodzina Kowalików, a potem, po 98 i inni. Wtedy można was in trouble; in Italy, they had problems with electing było już odbudować domy. a new government; here, the sun was burning. A beauti- To był cud, że całą rodziną uszliśmy z życiem. Były ro- ful long weekend. They were playing ‘Kiedy byłem, kiedy dziny, w których zginęli wszyscy. Spłonęli w stodołach, byłem małym chłopcem, hej,’ [When I was a little boy]. albo ich zastrzelili. Zawdzięczamy to Bogu, że uchronił We reached our destination. nas od śmierci, że zwrócił nam i ojca i że mogliśmy jakoś I knew little about the place, only what I’d read on Wiki- przeżyć i żyć w spokoju. Nigdy nie myśleliśmy o tym, żeby pedia. That a building regarded by architects as one of ten się wyprowadzić. To przecież nasza ziemia. Ja do dziś dzię- best designed museums in the world was being put up here. kuję Opatrzności Bożej za ocalenie taty. Czasem moje wy- But it was still under construction. The exhibition was powiedzi ktoś inaczej zrozumiał, twierdząc, że ocaleliśmy held in the old museum building. A curator of the muse- z różnych innych względów, ale ja wiem, że to Opatrzność um showed us a picture of Stefanek. Black and white. A lot Boża nad nami czuwała. I ludzie z Orzechówki. Dziękuję of grain. The boy wasn’t smiling. It was the seventh day of im za każdą kromkę chleba, za strawę, za odzież. Dziękuję his life. 13 July 1943. On the day before, Germans killed za wszystko. I za to, że żyjemy. his father. There were two of them. One of them spoke Pol- ish, a Volksdeutsche. The other grabbed his father by the Po pacyfikacji Michniowa, po tym jak wymordowali neck, and off they went. To the field. About forty people kobiety i dzieci, Niemcy nie pozwolili odbudować spa- were already standing at the crossroad, facing the sun. lonej wsi. Ocalały tylko kominy i kamienna stodoła, A German approached each of them and asked for their w której zamieszkali Kowalikowie. „Bandycka wieś” name. He ticked it off on his list and gave a sign. Then, the miała zniknąć z powierzchni ziemi. Po wyzwoleniu one who had grabbed his father by the neck shot and his nowe, komunistyczne władze nie pozwalały na odbu- father fell into a ditch. 54–55 LUDZIE / PEOPLE

On the following day, his aunt and grand- She is one of fifteen people who still remem- heard a shot. Dad looked over the fence. Shots mother took Stefanek to the church in a neigh- ber that day when Germans came to burn down repeated regularly, every few minutes. Dad bouring village to be baptised. A photographer the house. Her house. It was here, you see? She took a scythe and went to cut grass behind the took that picture then. Stefanek was cheerful. drew a map of the village on a piece of paper. barn, where the beehives were. It’s a good, warm day. He was missing his mum It wasn’t Michniów today, but the one in July Two Germans entered our yard. One of a little. Then, his grandma put him in a baby 1943. On 12 July. On the day she can still see in them spoke Polish. They asked Mum where her sleeping bag, and they headed home. Michniów her dreams almost every day. On the day that husband was. She said he was cutting grass. The was surrounded by Germans. ‘We’re going to hasn’t ended yet. other German pointed the gun at Dad, so he the house near the school,’ Grandma says. ‘Ya, ‘It’s the place of my childhood, my happi- left the scythe and came to them. One of them ya,’ a German says and lets them go. He will ness. I was 5 years and 5 months old then. I don’t grabbed him by the neck and they went away. come to them in three quarters and shoot them remember everything. I know some situations Without saying goodbye, without a word. Mum with a rifle. His grandmother, aunt, his mum in only from my Dad’s stories, but I remember that ran to Dad and put some papers in his pocket.’ labour, with her pillow still wet with tears as her the morning was warm and sunny but strange. husband died the previous day. And Stefanek My parents didn’t say much; Dad was walking ‘Germans put them in a row along the ditch. In was shot, too. Dressed in white baptism clothes. around the yard, looking everywhere, search- front of them, there was a German dressed in ing for something, making adjustments. He was white, in white gloves. Dad called him a judge. Kazimiera Grzywacz survived. She saw them standing by the fence and watching.’ He read something out; the word “bandit” re- writing ‘3 times yes’ on the walls; she saw her A few days before, four Germans came to curred many times. Then, the guard shot that dad rebuilding their burnt house. She saw Michniów by car. They went through the vil- person in the back of the head, and the judge the Peace Race, a small fiat, the Polish Pope lage, wrote something down. People saw that approached the next one in the row. Two Ger- on television. She heard him say, ‘Let the fire and were afraid. Now, at the crack of dawn, mans grabbed the dead by his hands and legs of the Holy Spirit descend on the face of the they heard engines. and took him to a car standing on the other earth. This earth.’ She saw Lech Wałęsa on ‘Dad was standing by the fence like other side. They threw bodies onto a platform. Dad television. And President Lech Kaczyński get- neighbours. Mum was looking for something in looked at the car; it seemed to him that the ting on that plane. And Robert Lewandowski the drawers, and we were very silent. Two elder human prism was undulating, that the bodies scoring a goal against Germany. sisters, a younger brother and me. Suddenly, we were moving, that some of them were moving GORĄCY DZIEŃ TAM, GDZIE STAŁY ULE

their hands or legs. Some fell down off the platform, but then Germans came and threw them back there again. Dad couldn’t look at it. Everyone was staring at the sun and praying; Dad was telling all the prayers he knew. The judge reached my Dad. “Bandit,” he said, and Dad answered: “No, no, Your Honour. I have children, I work in the field to feed them.” The judge said “bandit,” again, and Dad said, “No, Your Honour, I fulfil all my duties, I give the quota, pay all the fees.” And then he remembered that he had something in his pocket, which Mum gave him. He took out the papers. The judge looked at them and asked Dad to show him his hands. He touched them and said, “raus nach hause.” Dad understood he was supposed to go. He headed home. On his way, he encountered two Germans and two boys. One of the Germans started to shout, the other took out his gun, grabbed Dad by the neck and took him back there. Dad was repeating, “Dear God please help me.” They approached the judge. The judge told Dad to go home. We thought it was a miracle, Hand of God. It was impossible.’

‘Dad came back, sat down on a trunk in the year and didn’t say a word, he didn’t hold us. We were looking at him, sitting there with his head down. He was crying for about half an hour. Then, he held us and said we couldn’t stay there. He took a prayer book from the house, and we went behind the barn. We sat down. Dad took out the book and started to pray. Germans were standing in a row 15 metres from the basement. The village was surrounded by them. A German approached us, took the book and browsed it. Another one shouted something, but he replied, “Nein, nein. Jesu Christe,” and they left us. We were sitting like that until the evening. Then, Germans went to Materek’s house, where a shop was. Something terrible happened 56–57 LUDZIE / PEOPLE

there. I heard some shots, but we couldn’t see go to Michniów to fetch some food. He went out words and said we survived for other reasons, anything. Later, they left. My parents didn’t the forest and saw three Germans, one of them but I know it was God’s plan. And people from sleep that night, they were watching.’ in civilian clothes. He wanted to run back to the Orzechówka. I’m grateful to them for every forest, but he heard a rifle being reloaded, so he slice of bread, food, clothes. For everything. The girl didn’t know that Ponury’s squad got down to the ground, and bullets went over For the fact that we are alive.’ went to the village’s aid. They didn’t make it his head. He would always say that God helped on time. But they attacked a German train him again that time. He came back tired. He After the pacification of Michniów, when they in revenge. They tried to blow up the cars told us that Michniów was burnt down, desert- murdered women and children, Germans with soldiers going on leave from the eastern ed. We spent the winter in Orzechówka.’ didn’t allow the burnt village to be rebuilt. Only front, but the bomb didn’t explode. So they chimneys and a stone barn remained. The Kow- stopped an express train going from War- ‘Things died down in spring 1944, and Dad went alik family moved in to the barn. ‘The bandit vil- saw to Cracow and shot German officers. to Michniów, cut down pines, brought them to lage’ was supposed to disappear. After the liber- They wrote ‘for Michniów’ on one side of the our yard, split them and rebuilt our house. Ac- ation, the new, communist government didn’t car. They didn’t have an idea that Germans tually, he built it anew. A small house. With one allow Michniów to be rebuilt either because, would get their revenge, too. That they would room. When the walls were ready and the roof as they claimed, a village related to the under- come back on the following day and murder unfinished, we went there. We, the cow, and the ground forces of the Home Army could become all women and children in the village. When dog. I’d never seen such a village, everything a harbour for the enemies of the government. Kazimiera’s dad heard shots, he didn’t know was burnt down to the ground. Only chimneys Only in 1998 they allowed houses to be rebuilt. it was the revenge for the train. But he knew and some fences remained. Trees were burnt And then they imposed a retroactive tax on the they had to run. He came to fetch his brother down. Despair. A burning smell. We moved into village inhabitants who had survived. Some and his family. But aunt didn’t want to come. a house without furniture, slept on the floor, people weren’t able to pay it and went to prison. ‘Mum took duvets and pillows, dad took under the duvets my mum had taken with her. a cow and a dog, Burek. My eldest sister was When it was raining, the duvets were wet. Dad We are coming back in full sun. Storks are sit- carrying two loaves of bread, the other one made a bunk. We lived there until 1948. The ting in the nests. The road is empty and beau- was holding my hand. The forest was near- Kowalik family returned and others did, too, af- tiful. ‘What a wonderful world’ is playing on by. We reached Orzechówka village. We got ter 98. We could rebuild our houses then. the radio. Bees are flying over lime trees, and some food and rested at grandma’s house. It was a miracle that my family survived. hawks over the meadow. Everyone has beauti- By the forest, there was a deserted house. We There were families in which nobody sur- ful days even though not everyone can see it. had a cow, so we made it. vived. They were burnt in barns or were shot. When his grandma was carrying Stefanek to Partisans came there sometimes. Among We owe it to God that he saved us from death, the church, it was a beautiful day, too. They them, there was my dad’s cousin, Heniek Dąb- returned our father to us, and we could sur- were going through the forest and the village; czyński. We gave them food, but Dad asked vive the war. We never thought of moving out. he saw clouds and birds. And the sky. Maybe them not to come because Germans would It was our land. I still thank God for saving he was looking at it too long? The boy who had murder the whole village. Once, Dad decided to my father. Some people misunderstood my time for only one photo in his life. 57–57 58–59 MODA / FASHION

HOME EDIT ION HOME EDITION 60–61 MODA / FASHION HOME EDITION 62–63 MODA / FASHION

ZDJĘCIA / PHOTOS: MODELKI / MODELD: PROJEKTANTKA / DESIGNER: Anna Nowocińska Małgosia Suszek, Izabella Wasiniewska, Blanka Smolarek Inez Lajblich, Aleksandra Podrucka, Agnieszka Walaszek

66–67 PORT LOTNICZY / AIRPORT

maja Ryanair oraz władze Lotni- 16 ska Rzeszów-Jasionka zainaugu- INAUGURACJA rowały pierwszy lot z Rzeszowa do Aten. Połączenie jest nowością na sezon letni 2018 roku i będzie realizowane raz w ty- godniu – w każdą środę. Ryanair obsłu- POŁĄCZENIA guje w Rzeszowie 10 tras, w tym do Aten, na Korfu, do Burgas, Dublina, Londynu Stansted, Londynu Luton, Bristolu, East Midlands, Glasgow i Manchesteru. DO ATEN Z okazji uruchomienia nowego połączenia z Rzeszowa do Aten Ryanair wprowadziła do sprzedaży bilety na nowej trasie już od 106 zł. Promocja ma obowiązywać na loty, które odbędą W MAJU LOTNISKO RZESZÓW-JASIONKA ŚWIĘTOWAŁO się w czerwcu i lipcu 2018 roku. Bilety OTWARCIE NOWEJ TRASY. DO STOLICY GRECJI PASAŻEROWIE w tej atrakcyjnej cenie dostępne były na POLECĄ DZIĘKI LINIOM RYANAIR. CENY BILETÓW ROZPOCZYNAJĄ Ryanair.com jedynie do piątku 25 maja SIĘ JUŻ OD 106 ZŁOTYCH. do północy. Dalszych promocji można wypatrywać na stronie przewoźnika. tekst PORT LOTNICZY RZESZÓW-JASIONKA „Cieszymy się bardzo, mogąc zain- zdjęcia PIXABAY augurować loty z Rzeszowa do Aten.”,

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL PORT LOTNICZY / AIRPORT

powiedziała Olga Pawlonka, Dyrektor sprzedaży i marketingu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i na Bałkanach. Prezes Zarządu Portu Lotniczego w Rzeszowie- Michał Tabisz wspominał o możliwościach, jakie da nowe połącznie: „Łączymy Rzeszów z kolejną europej- ską stolicą, myśląc przede wszystkim o pasażerach podróżujących w celach turystycznych. Ateny to nie tylko antyczne zabytki, ale także komfortowe hotele, doskonała śródziemnomorska kuchnia i świetny punkt wypadowy do wycieczek w głąb Grecji. Jestem prze- konany, że to połączenie z tygodnia na tydzień będzie cieszyć się coraz większą popularnością.” Oprócz Grecji w sezonie letnim Lotnisko Rzeszów oferuje loty do: Bri- stolu, Burgas, Dublina, East Midlands, Glasgow, Korfu, Londynu, Manchesteru, Monachium, Nowego Jorku-Newark, Tel Awiwu i Warszawy. •

• IN ENGLISH RZESZÓW AIRPORT LAUNCHES A NEW ROUTE TO ATHENS On 16 May, Ryanair and Rzeszów-Ja- Airport, including Athens, Corfu, Bur- sionka Airport inaugurated the first fli- gas, Dublin, London Stansted, London IN MAY, RZESZÓW-JASIONKA AIRPORT ght from Rzeszów to Athens. It’s a new Luton, Bristol, East Midlands, Glasgow, CELEBRATED THE LAUNCH OF A NEW ROUTE. route for 2018 summer season, and and Manchester. PASSENGERS MAY NOW FLY TO THE CAPITAL OF flights are scheduled once a week, on On the occasion of launching the new GREECE WITH RYANAIR. TICKET PRICES START Wednesday. Ryanair operates flights to route from Rzeszów to Athens, Ryana- FROM PLN 106. 10 destinations available from Rzeszów ir offered special prices starting from PLN 106 for flights in June and July 2018. Tickets at special prices were available at Ryanair.com only until Friday midnight, 25 May. For more special offers, visit the carrier’s website. ‘We welcome the launch of flights from Rzeszów to Athens,’ said Olga Pawlonka, Sales and Marketing Director in Central and Eastern Europe and in the Balkans. Michał Tabisz, the President of the Management Board of Rzeszów Airport, mentioned new opportunities opened up by the new route. ‘We’re connecting Rzeszów to another European capital with a view to expanding our offer for tourists. Athens boasts not only ancient monuments, but also comfortable hotels and excellent Mediterranean cuisine; it’s also a great starting point for trips around Greece. I am certain that the route will become more and more popular week by week.’ Apart from Greece, this summer Rzeszów Airport offers flights to: Bristol, Burgas, Dublin, East Midlands, Glasgow, Corfu, London, Manchester, Munich, New York Newark, Tel Aviv, and Warsaw. • 68–69 PORT LOTNICZY / AIRPORT

SKYWAYRUN. BIEG PO PASIE STARTOWYM

2 Sylwia Wójtowicz – Sanders 21:57 SKYWAYRUN, CZYLI NOCNY BIEG PO PASIE STARTOWYM, TO 3 Jowita Gamrat 25:10 JEDNO Z NAJBARDZIEJ NIEOCZYWISTYCH I EKSCYTUJĄCYCH W kategorii Pracownicy Lotnisk Mężczyźni WYDARZEŃ SPORTOWYCH W POLSCE. 12 MAJA PO RAZ CZWARTY 1 Michał Wichrowski 19:23 MIAŁO MIEJSCE NA LOTNISKU RZESZÓW-JASIONKA. 2 Michał Adamski 20:00 3 Tomasz Kwarta 21:43 tekst PORT LOTNICZY RZESZÓW-JASIONKA Po biegu w terminalu lotniska zdjęcia MACIEJ RZEPECKI miały miejsca ciekawe wydarzenia towarzyszących. Wśród nich były pre- onad 830 zawodników wzięło udział w rzeszowskiej edycji Skywayrun udział zentacje sportowe. Swoje umiejętności Pw czwartej edycji tego wyjątkowego biegu. wzięła osoba poruszająca się na wózku. zaprezentowali członkowie klubu spor- Wśród nich znaleźli się fani aktywnego stylu Pierwsi uczestnicy wystartowali towego SPIN, Akademii Sztuki Capoeira życia, nie zabrakło wśród nich z pewnością o północy i wszyscy szczęśliwie ukoń- UNICAR Rzeszów oraz drużyna Rugby także miłośników awiacji. Zapisy ruszyły czyli bieg. Rzeszów. Nocna impreza była też okazją tradycyjnie dużo wcześniej, bo już w lutym. Oto tabela wyników: do odbycia wirtualnego spaceru po Odzew przerósł oczekiwania organiza- Kategoria Kobiety OPEN rzeszowskich hangarach technicznych torów, dlatego uczestników imprezy podzie- 1 Katarzyna Albrycht 17:54 na stoisku firmy Linetech.• lono na trzy grupy. Trasa biegu przebiegała 2 Wioletta Nowak 20:49 po drodze startowej i po drogach kołowania 3 Joanna Majewska 21:13 • IN ENGLISH oraz płytach postojowych dla samolotów. Kategoria Mężczyźni OPEN SKYWAYRUN. RUNWAY RUN Na co dzień są to miejsca niedostępne dla 1 Stanisław Jaźwiecki 16:00 nikogo poza pracownikami lotniska. 2 Andrzej Szpunar 16:04 SKYWAYRUN, THAT IS A NIGHT RUNWAY RUN, IS Ta niezwykła trasa wynosiła pięć 3 Krystian Kurzydło 16:57 ONE OF THE MOST EXCITING AND UNIQUE SPORTS kilometrów. Nie tylko dlatego ta noc była W kategorii Pracownicy Lotnisk Kobiety EVENTS IN POLAND. IT WAS HELD FOR THE FOURTH niezwykła. W tym roku po raz pierwszy 1 Natalia Jamróz 21:26 TIME AT RZESZÓW-JASIONKA AIRPORT ON 12 MAY.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL PORT LOTNICZY / AIRPORT

The first runners started at midnight and all of them successfully finished the run. Table of results: Women’s OPEN Category 1 Katarzyna Albrycht 17:54 2 Wioletta Nowak 20:49 3 Joanna Majewska 21:13 Men’s OPEN Category 1 Stanisław Jaźwiecki 16:00 2 Andrzej Szpunar 16:04 3 Krystian Kurzydło 16:57

Over 830 runners participated in the fourth edition of this unique event. This included enthusiasts of healthy lifestyle as well as avia- tion buffs. As usual, participants could sign up for the event much earlier, in February. The number of participants was much greater than expected, therefore, they were divided into three groups. The route was five kilometres long and covered a runway, taxiways and aprons. These places are normally inaccessible for anybody except for airport staff. But there was also another reason for which that night was so unusual. This year, for the first time in Skywayrun held in Rzeszów, one of the participants was a person in a wheelchair.

Airport Staff – Women’s Category 1 Natalia Jamróz 21:26 2 Sylwia Wójtowicz-Sanders 21:57 3 Jowita Gamrat 25:10 Airport Staff – Men’s Category 1 Michał Wichrowski 19:23 2 Michał Adamski 20:00 3 Tomasz Kwarta 21:43 After the run, exciting additional events were held in the airport terminal, inclu- ding sports performances of the members of SPIN sports club, Rzeszów UNICAR Capoeira Academy, and Rugby Rzeszów Team. The event was also a chance to take a virtual walk at Linetech’s stand around technical hangars of Rzeszów Airport. • coralove lato

Turcja  Bułgaria  Grecja Latamy z Rzeszowa

205x280_prawa_Reklama_AirGO_Ogolna_2018 v4.indd 1 15/05/2018 14:12 coralove PORT LOTNICZY / AIRPORT

Transport Projects Centre, and Vice-Mar- shal Bogdan Romaniuk concluded an lato agreement in this regard. The amount of the funding is almost PLN 117 million. Thanks toEU support, the long-await- ed investment of the Suburban Agglom- eration Rail may be carried out. The parties to the agreement emphasised that the rail will not only improve the quality of transport services in Rzeszów and its surroundings, but it will also contribute to the social and economic development of the region. The agree- ment was signed in the Marshal Office by: Marshal Władysław Ortyl, Witold Słowik, Undersecretary of State in the Ministry of Investment and Economic Development, Przemysław Gorgol, Di- KOLEJKA AGLOMERACYJNA rector of EU Transport Projects Centre, Vice-Marshal Bogdan Romaniuk, and tekst PORT LOTNICZY RZESZÓW-JASIONKA Voivode Ewa Leniart. The agreement zdjęcia MAT. PRASOWE concerns the project entitled ‘Construc- tion of the Suburban Agglomeration Rail: Purchase of railway rolling stock worzony w województwie podkar- „Budowa Podmiejskiej Kolei Aglomera- and construction of technical facilities.’ Tpackim system Podmiejskiej Kolei cyjnej – PKA: Zakup taboru wraz z budową The co-funding was allocated within Aglomeracyjnej otrzymał wielomilionową zaplecza technicznego” - oszacowany jest na the Infrastructure and Environment pomoc ze środków unijnych. Dziś, tj. 21 kwotę: ok. 287 mln zł. Operational Programme 2014–2020. maja marszałek Władysław Ortyl oraz „Budowa Podmiejskiej Kolei Aglomeracyj- The project comprises two stag- Przemysław Gorgol dyrektor Centrum nej – PKA: Budowa i modernizacja linii ko- es, which involve purchasing railway Unijnych Projektów Transportowych i wi- lejowych oraz infrastruktury przystankowej” rolling stock, for which an agreement cemarszałek Bogdan Romaniuk podpisali - oszacowany jest na kwotę: ok. 300 mln zł. was concluded today, and constructing w tej sprawie umowę. Chodzi o dofinanso- Dzięki wsparciu UE województwo pod- infrastructure and modernising the wanie na prawie 117 mln zł. karpackie zakupi 10 pociągów (8 elektrycz- railway lines. The investment estimated Dzięki unijnemu wsparciu może nych i 2 spalinowych) dedykowanych dla costs are as follows: ruszyć oczekiwana przez mieszkańców obsługi połączeń pasażerskich na obszarze ‘Construction of the Suburban Agglom- inwestycja Podmiejskiej Kolei Aglome- Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego. eration Rail: Purchase of railway rolling racyjnej. PKA poprawi nie tylko jakość Nowy tabor będzie kursował na trasach: stock and construction of technical facili- usług przewozowych na terenie Rzeszowa Rzeszów Główny – Dębica i Rzeszów ties.’ – estimated at about PLN 287 million. i okolic, ale także przyczyni się do Główny – Przeworsk; ‘Construction of the Suburban rozwoju społeczno-gospodarczego regio- Rzeszów Główny – Kolbuszowa oraz Agglomeration Rail: Construction and nu – tak zgodnie podkreślali uczestnicy Rzeszów Główny – Port Lotniczy Rzeszów modernisation of railway lines and station podpisania umowy. A wzięli w niej udział: Jasionka (linia planowana); infrastructure’ – estimated at about marszałek Władysław Ortyl, Witold Sło- Rzeszów Główny – Strzyżów n/ PLN 300 million. wik podsekretarz stanu w Ministerstwie Wisłokiem. EU support will allow Subcarpathian Inwestycji i Rozwoju, Przemysław Gorgol Zakupiony, dzięki dofinansowaniu Province to purchase 10 passenger trains dyrektor Centrum Unijnych Projektów UE, tabor będzie dostosowany do potrzeb (including 8 electric and 2 gasoline trains) Transportowych, wicemarszałek Bogdan osób z niepełnosprawnościami oraz osób for operating passenger transport within Romaniuk, wojewoda Ewa Leniart. Podpi- o ograniczonej możliwości poruszania the Rzeszów Functional Area. The new sana w urzędzie marszałkowskim umowa się i przeznaczony do obsługi połączeń trains will operate on the following routes: dotyczy projektu pn. „Budowa Pod- pasażerskich na planowanych do zmoder- Rzeszów Główny – Dębica and Rz- miejskiej Kolei Aglomeracyjnej – PKA: nizowania w województwie podkarpackim eszów Główny – Przeworsk; Zakup taboru wraz z budową zaplecza liniach kolejowych. • Rzeszów Główny – Kolbuszowa and   technicznego”. Dofinansowanie pochodzi Rzeszów Główny – Rzeszów Jasionka Turcja Bułgaria Grecja IN ENGLISH z Programu Operacyjnego Infrastruktura • Airport (projected line); i Środowisko 2014-2020. Rzeszów Główny – Strzyżów near Wisłok. COMMUTER RAIL Projekt Podmiejska Kolej Aglomera- The trains purchased thanks to EU cyjna składa się z dwóch etapów i dotyczy The Suburban Agglomeration Rail system co-funding will be accessible for persons zakupu taboru, na który podpisano dzisiaj developed in Subcarpathian Province has with disabilities and persons with reduced umowę oraz budowy infrastruktury i mo- received several millions of EU funding. mobility, and they will operate on railway Latamy z Rzeszowa dernizacji linii kolejowych. Szacowane Today, on 21 May, Marshal Władysław lines intended to be modernised in Sub- koszty inwestycji wynoszą: Ortyl, Przemysław Gorgol, Director of EU carpathian Province. •

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

205x280_prawa_Reklama_AirGO_Ogolna_2018 v4.indd 1 15/05/2018 14:12 ROZKŁAD LOTÓW

PRZYLOTY ODLOTY

ATENY | RYANAIR ATENY | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

--3---- 14:15 15:45 FR4899 738 --3---- 16:10 19:40 FR4900 738

BRISTOL | RYANAIR BRISTOL | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

1------6:30 10:15 FR8224 738 1------10:40 12:30 FR8225 738

----5-- 17:25 21:10 FR8224 738 ----5-- 21:35 23:25 FR8225 738

BURGAS | RYANAIR BURGAS | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

--3---- 7:25 8:15 FR3723 738 --3---- 8:40 11:30 FR3724 738

DUBLIN | RYANAIR DUBLIN | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

-2-4-6- 17:20 21:20 FR862 738 -2-4-6- 22:00 0:05 FR863 738

EAST MIDLANDS | RYANAIR EAST MIDLANDS | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

-2---6- 6:10 9:50 FR7622 738 -2---6- 10:15 12:00 FR7623 738

---4--- 17:00 20:40 FR7622 738 ---4--- 21:45 22:50 FR7623 738

GLASGOW PRESTWICK| RYANAIR GLASGOW PRESTWICK| RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

-----6- 6:50 10:45 FR2660 738 -----6- 11:10 13:15 FR2661 738

-2----- 17:15 21:10 FR2660 738 -2----- 21:45 23:40 FR2661 738

KORFU | RYANAIR KORFU | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

------7 8:15 9:15 FR8063 738 ------7 9:40 12:40 FR8064 738

LONDYN LUTON | RYANAIR LONDYN LUTON | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

-----6- 17:40 21:15 FR3472 738 -2-4--- 21:45 23:20 FR3473 738

-2-4--- 17:45 21:10 FR3472 738 -----6- 21:55 23:30 FR3473 738 LONDYN STANSTED | RYANAIR LONDYN STANSTED | RYANAIR DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

------7 6:55 10:20 FR2134 738 ------7 11:00 12:35 FR2135 738

--3---- 7:05 10:30 FR2134 738 --3---- 11:05 12:40 FR2135 738

-2-4-6- 11:45 15:10 FR2136 738 -2-4-6- 15:45 17:20 FR2137 738

1-3-5-7 18:00 21:25 FR2136 738 1-3-5-7 22:00 23:35 FR2137 738

MANCHESTER | RYANAIR MANCHESTER | RYANAIR

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

------7 6:25 10:10 FR3202 738 ------7 10:40 12:30 FR3203 738

--3---- 8:30 12:15 FR3202 738 --3---- 12:40 14:30 FR3203 738 MONACHIUM | LUFTHANSA MONACHIUM | LUFTHANSA DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

1234567 11:10 12:35 LH1618 CRJ9 1234567 13:10 14:35 LH1619 CRJ9

---4-6- 17:30 18:55 LH1606 CRJ9 ---4-6- 19:30 20:55 LH1607 CRJ9

1------17:55 19:20 LH1606 CRJ9 1------19:55 21:20 LH1607 CRJ9

------7 18:00 19:25 LH1606 CRJ9 ------7 20:00 21:25 LH1607 CRJ9

NEWARK | PLL LOT NEWARK | PLL LOT

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

------7 19:25 10:10 LO018 B787-8 1------14:10 17:40 LO017 B787-8

TEL AWIW | PLL LOT TEL AWIW | PLL LOT

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

------7 21:15 0:05 LO170 B737-800 1------5:50 10:25 LO169 B737-800

WARSZAWA / WARSAW | PLL LOT WARSZAWA / WARSAW | PLL LOT

DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE DNI TYGODNIA / WEEK DAYS ODLOT / DEPARTURE PRZYLOT / ARRIVAL NR REJSU / FLIGHT NUMBER TYP SAMOLOTU / AIRCRAFT TYPE

1234567 7:30 8:25 LO3805 DH4/E170/E175/E400 123456- 5:50 6:45 LO3804 E170/E175/E400

1234567 10:35 11:30 LO3809 DH4/E170/E175/E400 1234567 8:55 9:50 LO3806 DH4/E170/E175

1234567 13:30 14:25 LO3801 E170/E175/E195/E400/7M8 1234567 12:05 12:55 LO3810 DH4/E170/E175

----5-7 16:15 17:10 LO3807 DH4/E170/E175 1234567 14:55 15:45 LO3802 E170/E175/E400/7M8

1234-6- 16:25 17:20 LO3807 DH4/E170/ E175 1234567 17:50 18:40 LO3808 DH4/E170/E175/E195

12345-7 22:40 23:35 LO3803 E170/E175/E195/E400

INFORMACJE ZAWARTE W TYM ROZKŁADZIE PRZEDSTAWIAJĄ STAN NA 15.05.2018 R. GODZINY PRZYLOTÓW I ODLOTÓW MOGĄ ULEC ZMIANIE. PROSIMY O SPRAWDZENIE PRZED PLANOWANĄ PODRÓŻĄ AKTUALNYCH INFORMACJI U PRZEDSTAWICIELI LINII LOTNICZYCH W CELU POTWIERDZENIA AKTUALNOŚCI GODZIN LOTÓW. Information included in the schedule presents data from 15.05.2018 Time of arrivals and departure may be changed. Before the flight, please contact a representative of the airlines to confirm current time of flights.

Wypożyczalnie samochodów / Rent-a-car Wypożyczalnie samochodów / Rent-a-car