Koncert Fortepianowy A-Moll Szybki Finał W Formie Ronda, Można Z Tym Słynnym Dziełem Kulminacyjnego Koncertu, Ojczyzny
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
fot. Krzysztof Bieliński 11.11 godz. 20:00 Teatr Wielki – Opera Narodowa pl. Teatralny 1 Warszawa 122 123 100 na 100. Muzyczne dekady wolności Warszawa repertuar Henryk Mikołaj Górecki Ignacy Jan Paderewski Krzysztof Penderecki (1933–2010) (1860–1941) (*1933) Beatus vir op. 38* Koncert fortepianowy Te Deum a-moll op. 17 1. Allegro 2. Romanza. Andante 3. Allegro molto vivace *** wykonawcy Iwona Hossa (sopran)** Garrick Ohlsson (fortepian) Karolina Sikora (mezzosopran) Jacek Kaspszyk (dyrygent) Arnold Rutkowski (tenor) Chór Teatru Wielkiego – Opery Narodowej Mariusz Godlewski (baryton)* Orkiestra Teatru Wielkiego – Opery Narodowej ** biogram s. 36 Tomasz Konieczny (bas-baryton) 124 125 100 na 100. Muzyczne dekady wolności Warszawa komentarz Joanna Miklaszewska Jana Paderewskiego, światowej pierwszy, marszowy temat Allegra, kardynała na papieża, powstała sławy pianisty i wybitnego z charakterystyczną motywiką „Solidarność”, zaś zaledwie kompozytora, którego drugą opartą na skoku kwarty, cechuje kilka lat później kraj wyzwolił pasją – obok muzyki – była polityka. się również ludowym kolorytem. się z komunistycznego reżimu. Paderewski swą działalnością Utrzymana w trójfazowej formie „Na tak ważkie świadectwo tego dyplomatyczną znacząco środkowa część wolna – Romanza. czasu zdobyła się kultura polska przyczynił się do odzyskania Andante – emanująca nastrojem tylko w muzyce” – zauważył przez Polskę niepodległości, pogodnego spokoju, zawiera Andrzej Chłopecki, pisząc w 1919 roku był sygnatariuszem pełen zadumy, liryczny temat, o okolicznościach w jakich traktatu wersalskiego, objął także wprowadzony przez fortepian. powstało Polskie Requiem urząd premiera i ministra spraw Trzecia część koncertu, Allegro Pendereckiego, utwór również zagranicznych wyzwolonego kraju. molto vivace, to porywający, z tego okresu. Te Deum porównać Pierwszym utworem w programie pielgrzymki polskiego papieża do wysłuchaj modlitwę moją), Koncert fortepianowy a-moll szybki finał w formie ronda, można z tym słynnym dziełem kulminacyjnego koncertu, Ojczyzny. Tekst psalmu Beatus vir następujący po otwierającej utwór powstał jednakże wiele lat przed zawierający elementy muzycznego pod względem siły wyrazu i potęgi odbywającego się w ramach projektu ma charakter modlitewny i jest uroczystej inwokacji na słowie tymi wydarzeniami. To dzieło humoru. Temat pojawiający się muzycznych kulminacji. Krzysztof „100 na 100. Muzyczne dekady oparty na fragmentach z biblijnej Domine. Posępne, ascetyczne, długo młodego, zaledwie 28-letniego w refrenie nawiązuje stylistycznie Penderecki zaczął komponować wolności” realizowanego przez Księgi Psalmów. Kompozytor trwające współbrzmienia smyczków artysty, ukończone niedługo po do krakowiaka. Kontrastuje z nim Te Deum, gdy dowiedział się Polskie Wydawnictwo Muzyczne buduje utwór na powtórzeniach, w niskim rejestrze, dobarwione przyjętym z wielkim aplauzem wyrazowo nacechowany powagą o wyborze Karola Wojtyły na z okazji stulecia odzyskania przez zarówno słów i fraz słownych brzmieniem fortepianu, harf recitalu Paderewskiego w Paryżu brzmienia temat chorału. Koncert papieża. Utwór został dedykowany Polskę niepodległości, jest psalm (szczególne wyróżnienie przypada i instrumentów dętych kontrastują w Sali Erarda. Koncert a-moll fortepianowy a-moll Ignacego Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, Beatus vir op. 38 na baryton słowu Domine, które na początku z żarliwą modlitwą skierowaną do jest jednym z najsłynniejszych Jana Paderewskiego rozmachem zaś jego prawykonanie – pod batutą solo, chór mieszany i wielką dzieła pojawia się aż 29 razy), Boga, przedstawioną poprzez pełen i najczęściej wykonywanych i śmiałością muzycznych gestów, kompozytora – zabrzmiało w Asyżu orkiestrę (1979) Henryka Mikołaja jak i struktur melodycznych pasji, ozdabiany melizmatami śpiew dzieł Paderewskiego. Wielkim śpiewnością melodyjnych tematów 27 września 1980 roku, a wiele lat Góreckiego. To utwór o niezwykłej i harmonicznych. Melodyka barytonu, dopełnioną brzmieniem sukcesem było już prawykonanie i blaskiem wirtuozowskich później kompozytor przedstawił historii. W 1977 roku kardynał utworu podlega ograniczeniu do głosów chóralnych. Dzieło tego utworu 20 stycznia 1889 roku pasaży fortepianu na tle orkiestry swe dzieło w obecności Jana Karol Wojtyła złożył u Góreckiego charakterystycznych motywów posiada trzyczęściową strukturę w Wiedniu przez Annę Jesipową wpisuje się w tradycję wielkich Pawła II w Watykanie. W tradycji zamówienie na skomponowanie opartych na interwałach wewnętrzną zakończoną kodą, z towarzyszeniem orkiestry pod romantycznych koncertów chrześcijańskiej Te Deum laudamus dzieła upamiętniającego sekund, które mają dominujące z kulminacją wprowadzoną w części dyrekcją Hansa Richtera; koncert fortepianowych Chopina, to wczesnośredniowieczny hymn 900. rocznicę zamordowania znaczenie w konstrukcji psalmu środkowej. Beatus vir Góreckiego ten wielokrotnie wykonywał Schumanna i Czajkowskiego. łaciński, którego autorstwo krakowskiego biskupa Stanisława, Góreckiego. Muzyka tego wpisuje się w istniejący we później sam Paderewski, przypisywano św. Ambrożemu i św. ogłoszonego świętym w 1253 roku, wielkiego dzieła, nieewolucyjna współczesnej muzyce europejskiej występując w Europie i w Stanach Trzecim prezentowanym utworem Augustynowi (obecnie kwestionuje a w roku 1963 patronem Polski. i ascetyczna w środkach wyrazu, nurt spiritual minimalism, Zjednoczonych, z towarzyszeniem jest Te Deum (1979–1980) się ten pogląd, skłaniając się W 1978 roku kardynał Wojtyła emanuje aurą religijności łączący technikę powtarzania czołowych ówczesnych zespołów Krzysztofa Pendereckiego. ku autorstwu biskupa Nicetasa został wyniesiony na tron papieski. i kontemplacyjności. Zadziwia struktur muzycznych z religijnym, orkiestrowych i dyrygentów. W okresie historycznych przemian z Remezjany). W liturgii katolickiej Kompozytor zadedykował Beatus pięknem charakterystycznych dla duchowym charakterem Do popularności tego dzieła w Polsce na przełomie lat 70. hymn ten jest do dzisiaj częścią vir Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi indywidualnego stylu Góreckiego utworów i statyką formy. przyczyniło się zapewne nawiązanie i 80. powstało kilka wybitnych tzw. Liturgii Godzin i śpiewany jest II, zaś prawykonanie utworu muzycznych kontrastów. Ich w nim do folkloru – już we wstępie dzieł polskich kompozytorów, przy wyjątkowych okazjach, jak np. (pod dyrekcją Góreckiego) miało przykładem może być odcinek Drugim utworem w programie orkiestrowym odnajdziemy które stały się swoistym „znakiem po wyborze papieża czy podczas miejsce 9 czerwca 1979 roku skomponowany do słów Domine, jest Koncert fortepianowy stylizowanego kujawiaka. czasu”. W okresie tym miał miejsce mszy rezurekcyjnej. Penderecki w Krakowie, podczas pierwszej exaudi orationem meam (Panie, a-moll op. 17 (1888) Ignacego Wprowadzony w partii fortepianu historyczny wybór polskiego wykorzystał pełny tekst liturgiczny 126 127 100 na 100. Muzyczne dekady wolności Warszawa Te Deum, jednak – jako centralny partii wokalnych z dysonansową dźwiękowy, należące do kategorii punkt dzieła – wprowadził cytat harmoniką o proweniencji musica adhaerens – muzyki, polskiej pieśni powszechnej sonorystycznej. Partie chóralne której piękno wiąże się z zawartą Boże coś Polskę, mającej dla w Te Deum podzielić można w nim treścią, zaangażowanej Polaków znaczenie symboliczne. na dwie kategorie. Pierwsza w sprawy wielkie, niosącej ważne W okresie zaborów była ona z nich obejmuje melodyjne, przesłanie. Potęga brzmienia jedną z pieśni rywalizujących kształtowane sylabicznie śpiewy chóru śpiewającego tekst sławiący o miano hymnu narodowego, zaś cechujące się szlachetną, Boga oddaje ów wyjątkowy w czasach „Solidarności” śpiewana liryczną wyrazowością. Do drugiej moment w polskiej historii – była w polskich kościołach ze kategorii należą wyrafinowane wyboru polskiego papieża. zmienionym tekstem: Ojczyznę, melodycznie i kontrapunktycznie Wolność, racz nam wrócić Panie – partie chóralne, wśród których i w tej właśnie wersji tekstowej kompozytor wprowadza pojawia się w dziele Pendereckiego. zarówno śpiew, jak i recytację. Te Deum to utwór skomponowany Solowe partie wokalne niezwykle kunsztownie, mieniący kształtowane są kunsztownie, się przepychem muzycznych z udziałem melizmatyki i techniki środków, bogactwem technik kontrapunktycznej. W tradycji kompozytorskich i różnorodnych muzycznej chrześcijańskiej Europy barw dźwiękowych. Powstał odnotować można wiele opracowań w okresie, w którym Penderecki muzycznych hymnu Te Deum, od inspirował się tradycją muzyki utworu barokowego kompozytora późnoromantycznej. Istotą Marc-Antoine’a Charpentiera, niezwykle oryginalnego stylu poprzez dzieła Josepha Haydna muzycznego Pendereckiego i Wofganga Amadeusa Mozarta, stało się syntetyczne połączenie po kunsztowne opracowania elementów stylistyki romantycznej z epoki romantyzmu, na ze współczesnym językiem czele z monumentalnym dźwiękowym. W Te Deum Te Deum Antona Brucknera oraz elementy stylistyki romantyzmu różnorodne w stylistyce utwory widoczne są w takich aspektach, kompozytorów XX wieku. Te Deum jak: wykorzystanie określeń Krzysztofa Pendereckiego, wykonawczych ulubionych najwybitniejszego współczesnego przez romantyków – sostenuto, polskiego kompozytora, espressivo, maestoso, przyjęło postać monumentalnej wprowadzenie zarysu formy kantaty charakteryzującej się ABA’ oraz wielkich kulminacji wielością odcieni ekspresji. brzmieniowych. Oryginalność To dzieło nowatorskie, stylu wokalnego Pendereckiego łączące postsonorystyczny polega na łączeniu śpiewnych i noworomantyczny język 128 129 100 na 100.