SKRZYPEK NA DACHU FIDDLER ON THE ROOF JOS EP H STEIN, JER RY BOCK, SHELDON HARN ICK

MUSICAL W 2 AKTACH I MUSICAL IN 2 ACTS

JOSEPH STEIN LIBRETIO JERRY BOCK MUZYKA I MUSIC SHELDON HARNICK TEKSTY PIOSENEK I TEXTS OF SONGS BROADWA Y, 22 IX 1964 PRE MIERA I PRE MIERE

SPEKTAKL WYKONYWANY JEST W JĘZYKU POLSKIM Z POLSKIMI NAPISAMI POLISH LANGUAGE VERSION WITH SURTITLES

ANTONI MARIANOWICZ TŁ U M ACZE N IE LIBRETIA I LIB RET1 0 TRANS LATION MAREK WEISS OPR ACOWANIE LIBRETTA I ADAPTATION OF THE LI BRETIO

SUPERPRODUKCJA OPEROWA I HALA STULECIA I WROCŁAW OPERA MEGAPRODUCTION I THE CENTENNIAL HALL

SPEKTAKLE PREMIEROWE I PR EMIERES

PT I F~ 10.10.2008 I 19 SO I SĄ 11 . 10 .2008 I 19"" ND I su 12.10.2008 I 1100 PT I FR 17.10.2008 I 1900 SO I SA 18.10.2008 I 1900 ND I su 19.10.2008 I 11 00

CZAS TRWANIA SPEKTAKLU I DURATION 180 MIN. 1 PRZERWA I 1 PAUSE

S. Czermak - Koncertmistrz Orkiestry Opery Wrocławskiej Concert Mas ter of the W ro c ł aw Opera SK RZY PE K NA DAC HU I FIDDLER ON THE ROOF REALIZATORZY I PRODUCERS

OBSADA I CAST

MACIEJ KRZYSZTYNIAK, BOGUSŁAW SZYNALSKI* TEWJE

ELŻBIETA KACZMARZYK-JANCZAK, JOLANTA ŻMURKO GOŁDA

DOROTA DUTKOWSKA, ANNA LICHOROWICZ CAJ TLA

ANNA BERNACKA, JOANNA MOSKOWICZ HUDE L

MAJA SŁONIOWSKA*, ALEKSANDRA SZAFIR CHAWA

PIOTR BUNZLER, KAROL KOZŁOWSKI MOTEL

JACEK JASKUŁA, ŁUKASZ ROSIAK PERCZYK ALEKSANDRA LEMISZKA, MONIKA ŚWIOSTEK JENTA DAMIAN KONIECZEK, JANUSZ ZAWADZKI LEJZOR REALIZATORZY I PROD UCE RS

ZBIGNIEW KRYCZKA RAB IN

LESŁAW KIJAS MENDEL

BARBARA BAGIŃSKA, IRYNA ZHYTYNSKA FRUivlA - SARA EWA MICHNIK DYREKTOR OPERY W R OC ŁAW SK I EJ, KIEROWN ICTWO MUZYCZNE,

JOLANTA SEREDNICKA* BABCIA CAJTLA DYRYGE NT I DIRtCTOR OF THE WROCŁAW OPERA, MU SICAL DIRECTION, CONDUCTOR

RYSZARD MRAZ DZIADEK MAREK WEISS REŻYSERIA I STAGE DIRECTION

RAFAŁ MAJZNER ABRAM RYSZARD KAJA SCENOGRAFIA I SET & COSTUME DESIGNS

TOMASZ RUDNICKI MORDCHA EMIL WESOŁOWSKI CHOREOGRA FIA i CHOREOGRAPHY

TOMASZ SKRZYPEK NACHUM LEOPOLD KOZŁOWSKI KONSU LTACJA MUZYCZNA I MUSICAL CONSULTATION

IVAN ANDRUNYK FIEDKA MAŁGORZATA ORAWSKA PRZYGOTOWANIE CHÓRU I CHOR US MASTER IVAN KIT SASZA BOŻENA KLIMCZAK PRZYGOTOWANIE BAL ETU I BALLET PREPARATION

WIKTOR GORELIKOW POLICJANT ADAM FRONTCZAK ASYSTENT R EŻYSER A I ASSISTANT STAGE DIRECTOR

STANISŁAW CZERMAK SKRZYPEK WIESŁAW WAŁKU SKI PLAKAT I POSTER SOLIŚCI, ORKIESTRA, CHÓR, BALET OPERY WROCŁAWSKIEJ

* go ś cinnie I spec1al guest SOLOI STS, ORCHE ST RA, CH OIR, BALLET OF THE W R OCŁAW OPER A

2 3 SKRZY PEK NA DAC HU I FIDDLER ON THE ROOF SPIS T R E~CI J IABLE OF CONHNS

SPIS TREŚCI I TABLE OF CONTENS

SŁOWO O INSCENIZACJI 8 A WORD FR0 fv1 THE STAGE DIRECTOR MAREK WEISS

SKRZYPEK NA DACHU I FI DDLER ON THE ROOF 16 KAZIMIERZ KOŚCIUKIEWICZ

REALIZATORZY I PRODUCER S 26

SOLIŚCI I SOLOISTS 50

DYREKCJA, KIEROWNICTWO 62 I ZESPÓŁ OPERY WROCŁAWSKIEJ DIRE CTI ON AND MANAGEMENT

OF WROCŁAW OPER A

4 5 SKRZYPEK NA DACHUJ FIDDLE ON HE ROOF

scena zbiorowa I col lective ene !. 6 7 ~ SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER O THE ROOF SŁOWO O INSCEN IZACJ I I A WORD FROM TH E STAGE DIRECTOR

TEWJE I JEGO APOKALIPSA TE VYE AND HIS APOCALYPSE

MAREK WEISS

Skrzypek na dachu to jedno z arcydzieł, któremu już nic nie zaszkodzi. Kiedy po raz pierwszy oglądałem ze scenografem Halę Stulecia pod

Musical został nagrany w wersji filmowej w tak doskonałej reżyserii kątem przyszłej realizacji Skrzypka, obok nas przystanęła wycieczka i obsadzie, że stal się jednym z najpopularniejszych przebojów wszech­ z sąsiedniego kraju, a siwy, elegancki pan objaśniał zaciekawionej grupie, czasów w swoim gatunku i zyskał miłość wielu pokoleń, wciąż niezmien­ że właśnie w tym miejscu przed laty stal jako mały chłopiec w mundurku nie wzruszających się historią żydowskiego mleczarza z coraz odleglejszej Hitlerjugend i z wyciągniętą rączką, w tysięcznym tłumie takich jak on, przeszłości . Każdy szanujący się teatr muzyczny podejmuje próbę, by przysięga/ wierność fUhrerowi, który pozdrawiał ich z trybuny ustawionej chociaż raz zmierzyć się z tym hitem i nie pozostać w zbyt rażącej tam, w drugim końcu Hali. Nie zapomnę, jak ze ściśniętym gardłem zro­ odległości za kultowym filmem. W naszym kraju utwór cieszy się szcze­ zumiałem nagle, w jak niezwykłym wydarzeniu bierzemy udział, planując gólną popularnością, jak wiele innych opowieści o świecie, który był przez chwilę wcześniej wybudowanie pod kopulą Hali Stulecia Anatewki wieki tak blisko nas, aż nagle, w naszej przytomności, został zupełnie zaludnionej przedstawicielami narodu, który z rozkazu fUhrera miał unicestwiony. zniknąć z powierzchni ziemi raz na zawsze. Na premierze i kolejnych

spektaklach było wiele takich wycieczek siwych ludzi pamiętających

Skrzypek opowiada o starej jak świat naiwności ojców, którym zdaje się, wiece pod tą kopułą. Było wielu zajadłych antysemitów rodzimego

że wiedzą najlepiej, co będzie dobre dla ich dzieci. Wysłużony schemat chowu ze starymi i nowymi grzechami na sumieniu. To nieczyste sumienie fabularny o córkach, które odnajdują szczęście wbrew temu, co zaplano­ zwabiło ich na nasz spektakl, jak i na wiele innych spektakli ukazujących wali rodzice, jest szczególnie dramatyczny w realiach kultury żydowskiej, ten tajemniczy świat, którego nienawidzą. Były też tysiące ludzi, którzy gdzie swatano dzieci w wieku wykluczającym samodzielne decyzje. marzyli o tym, by wreszcie świat otrząsnął się z szaleństwa nienawiści

Tradycja stanowiła, że córki nie dyskutowały z decyzjami ojców, którzy wynikającej z tego, że ktoś jest innego koloru skóry, inaczej się ubiera, przecież z natury rzeczy chcieli dla nich najlepiej. Podważenie tej tradycji czesze i do innego Boga wznosi swoje modły. To się przecież musi kiedyś było zamachem na wszystkie świętości, jakie ze sobą niosła, bo przecież skończyć! perfidia tradycji na tym polega, że można ją tylko akceptować w całości albo, kwestionując jeden element, w całości ją odrzucić. I właśnie o tym Kiedy już wymrą wszyscy głupcy, którzy podjudzają do tej nienawiści jest opowieść Alejchema. Widzimy, jak krok po kroku podważa się jakieś i próbują wpajać ją swym dzieciom, może okaże się, że każdy będzie szczegóły tradycji, aż dochodzi się do jej zupełnego zrujnowania. W tym mógł sobie stworzyć religię i obyczaje, jakie mu podyktuje rozum i serce? sensie jest to bardzo ortodoksyjna, żydowska opowieść. Tragedia Może okaże się, że to nie jest grzechem, tak jak okazało się, że taniec zabawnego, naiwnego ojca, któremu córki odmawiają posłuszeństwa, z kobietą na weselu u córki Tewjego nie jest grzechem. Stary mleczarz wybierając sobie mężów według własnego serca, nakłada się na historię był o krok od tego odkrycia. On już był przygotowany do wielkiej rewo­ pogromu i likwidacji szczęśliwej dotychczas społeczności. My, współcześni lucji tolerancji w swojej psychice. Szkoda, że świat nie był jeszcze na to odczytujemy ją w dodatku przez pryzmat straszliwego doświadczenia gotowy i najgorsze dopiero miało nadejść. Holocaustu.

8 9 SŁOWO O INSCEN IZAC JI I A WORD FROM THE STAGE DIRECTOR

Teraz tolerancja jest obowiązkiem nie tylko każdego myślącego

człowieka, ale i prawnie usankcjonowanym obowiązkiem każdego oby­

watela. Czy to znaczy, że czas nienawiści się kończy? Obawiam się,

że jeszcze długo nie. Przybrała ona tylko różne maski i wciąż jest obecna.

Ale takie spotkania jak to nasze ze Skrzypkiem, w którym jest tyle pięknej

muzyki i zabawnych perypetii, a przede wszystkim tyle mądrej miłości

do ludzi i ich dziecinnych słabości, są okazją, by ta nieufność i podejrzli­

wość, jaką wciąż tak wielu hoduje w sobie, ulegała oczyszczeniu w sen­

tymentalnych łzach, które kilka tysięcy widzów co wieczór wyciera

ukradkiem w finale naszej nieśmiertelnej opowieści pod kopułą kryjącą

pamięć o głupcach, którzy doprowadzili do zagłady tylu pięknych

istnień.

The Fiddler on the Roof is one of those ma ster pieces nothing can harm. Made into a motion picture, with a brilliant directing and cast. the musical wen t on to become one of the most popular hits of all time in 1ts genre. loved by many generations of v1ewers who never fail to be moved by the story of the Jewish milkman from the more and more distant past. Every self-respecting mu sical theatre at leat once has undertaken to measure itself against this hit and not fali too far short of the now standard-setting motion picture. In our country the Fidd ler continues to be popular, l1ke many other tales of a world which over the ages was so close to us until, all too soon, before our very eyes, it was destroyed .

The Fiddler is an age old tale of the ingen uousness of fathers who think the y know better what is best for their children . A mu ch used storyline about daughters who find happiness in spite of what the parents had planned for them , is particularly compelli ng in the realities of Jewish culture where mat­ ches we re made between children too young to dec1de for them selv es The tradition was that daughters did not argue against the decisions of their fat­ hers who, after all, quite naturally wished the best for them To question this tradition was to strike at everything it enshirned for the trouble w1th tradition is that one ha s to ac cept it whole or, questioning any of its elements, reJeCt it whole An d this is exactly what Aleichem's story is about We see how, one B. Szynalski

10 11 SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROOF HOWO O INSCEN IZACJI I A WORD FROM THE STAGE DIRECTOR

by one, elements of tradition are quest1oned until it becomes eroded com­ pletely In this sen se this is a very 01ihodox Jewish tal e. The drama of a slightly absurd and naive fath er, who is disobeyed by his daughters when they chose husbands dear to their hearts, run s alongisde the story of a pogrom and the annihilation of what hitherto was an untroubled community. For us of the present age the sto ry is additionally overshadowed by the horrific experience of the Holocau st On ou r first visit to the Centennial Hall, preparatory to the stagi ng of the Fiddler the set designer and I found ourselves all of a sudden next to a group of visitors from a neighbouring country; an elegant grey-haired gentleman started explaining to the interested group that at thi s exact sp ot he had been standing as a young boy in a Hitlerjugend uniform his arm out­ stretched, in a crowd of a thousand of his peers, pledging allegiance to the fuhrer who was greeting them from the stand, put up, there, acro ss the hall. I sha ll never forget how, with a tightening th roat I suddenly understood what an extraordinary event we were part of, planning, a moment earlier to con­ struct under the dome of the Centennial Hall Anatevka inhabited by the representatives of a people who at the fuhrer's command were to have dis­ appeared from the face of the earth once and for all . At the premiere and at subsequent shows there were many such groups of grey-haired people who remembered the assemblies under that dome There were many fierce home­ grown anti-Semites with old and new sins on their conscience . This unclear conscience had attracted them to our show as to many other productions scena zbiorowa I collect1ve scene depicting this mysterious world they hate. There were also thousands of people whose dream was for the wor ld to finally shake itself free of the mad­ ne ss of hate eng endered by the fact that som eone is of a different ski n colo ur, dresses differently, has a different hairdo and prays to a different Nowadays tolerance is a duty of not only every thinking person but also a

God . For some day this must come to an end 1 legally sanctioned obligation of every citizen . Does this mean that the age of hate is pa sP I am afraid it is stili far off Hate ha s only taken on different dis­ When at last, all the fools have dred, those who incite to this hate and try to gu1ses and is stili among us. But meetings, like ours with the Fidd!er, in which ingrain it in their children, 1t may turn out that ev eryone will be allowed t there is so much beautiful music and amusing incidents, and above all, so o cre ate a religion and customs which his mind and heart dictates lt may much wise love for humans and their weaknesses, are an opportunity for the turn out that there is nothing wrong in it, as dancing with a woma n at distrust and suspicion that somany sti li cultivate inside, to be purified in sen­ Tevye's daughter's wedding turned out not to be a sin Th e old mi lkman was timental tears, which every night severa! thousand spectators furtively dry a step away from discovering this . He was already prepared psychologically during the finale of our immortal tale, under the dome which shrouds the for this great revolution Pity that the world was not ready for this yet and memory of fools who brought about the destruction of so many beautiful the worst was sti li to come . beings

12 13 SKRZYPEK NA DACHU I FIO DLER ON TH E RO OF

sce na zbiorowa I col lecti e sce ne

14 15 SKRZYPEK NA DACHU I FIO DLER ON THE ROOF SKRZYPEK NA DACHU I FIODLER O THE ROOF

SKRZYPEK NA DACHU FIDDLER ON THE ROOF

KAZIM IERZ KOŚC I UK I EWICZ

Skrzypek na dachu ma charakter uniwersalny, jest dziełem ponadcza­ dachu„. Lecz zderzenie z cywilizacyjnymi przem1anam1 1 upiorami,

sowym. Anatewka to symbol nietolerancji i rasizmu, z jakim spotyka się które przyniósł XX w. - burzy stary świat, prowadzi do dramatycznych

człowiek; dramatyczne wołanie o prawa mniejszości brutalnie deptane zdarzeń, do naruszenia tradycyjnych obyczajowych tabu, a wreszcie, na w dzisiejszym świecie w imię racji większości. Przejawy nietolerancji podstawie ukazu carskiego, do exodusu Żydów z Anatewki . Dzieło

etnicznej, religijnej czy też obyczajowej mogą dotknąć każdego z nas. Bocka, Steina i Harnicka w niezwykle harmonijny sposób łączy w sobie

Dramatyczne wydarzenia, których jesteśmy świadkami choćby w dawnej liryzm, humor i nutę tragizmu, elementy żydowskiego folkloru z nowo­

Jugosławii, Nowym Jorku, Afganistanie, na Bliskim Wschodzie, czy ostatnio czesnym broadwayowskim stylem musicalowym. Muzyka tętni życiem,

w Tybecie - świadczą o tym, że temat poruszany w spektaklu nie stracił niosąc wiele fragmentów zachwycających kompozytorskim kunsztem, na aktualności. oraz znakomite piosenki.

Skrzypek na dachu to jedno z najsłynniejszych i najbardziej oryginalnych STRESZCZENIE LIBRETT A dzieł w swoim gatunku. Od czasu bezprecedensowego sukcesu w 1964 r.

na nowojorskim Broadwayu - gdzie spektakl osiągnął rekordową liczbę Mleczarz Tewje siedzi przed swoim nędznym domostwem. Na dachu gra

przedstawień, grany codziennie przez 1O lat - obiega sceny całego świata. Skrzypek z obrazów Chagalla ... Tewje z tłumem mieszkańców Anatewki

Niezmiennie fascynuje, wzrusza i zachwyca. Fascynuje - egzotyką żydow­ wykonuje wstępny temat Tradycja, przedstawiający mieszkańców mia­

skiego folkloru, porusza serca - konkretnym ludzkim wymiarem losu steczka i ich rodzime obyczaje. Mleczarz ma kłótliwą żonę Gołdę i trzy

i przeżyć bohaterów, budzi zachwyt - wybitnymi walorami artystycznymi córki. Do Gołdy przychodzi swatka, Jenta, z propozycją mariażu dla

(muzycznymi, choreograficznymi, literackimi, dramaturgicznymi) oraz najstarszej córki, Cajtli. Upatrzył ją sobie na żonę zamożny rzeźnik,

uniwersalnym, humanistycznym przesłaniem. Lejzor. Ale Cajtla kocha biednego krawca, Motia, który ma nadzieję,

że dorobi się własnej maszyny do szycia. Pod wpływem wizyty Jenty

Libretto, oparte na motywach opowiadań Szolema Alejchema (1859- dziewczyny śpiewają śliczną piosenkę o swatach (Matchmaker,

1916), klasyka literatury żydowskiej, przenosi widza w realia zapadłej Matchmaker). Tewje wraca do domu zmordowany. Musiał sam ciągnąć

ukraińskiej wioski Anatewka na początek XX w. Żyje tam niewielka swój wózek z mlekiem, ponieważ jego koń okulał. Mleczarz zwraca się

społeczność żydowska -tak jak w dziesiątkach innych podobnych miejsc do Boga: „Stworzyłeś wielu, bardzo wielu biednych ludzi. Wiem oczy­ w europejskiej części rosyjskiego imperium, na dawnych polskich kre­ wiście, że to żaden wstyd być biednym, ale taki znowu wielki zaszczyt sach - zachowująca swoje obyczaje i tradycje. Wyróżnia się wśród nich to też nie jest". Po czym Tewje śpiewa słynną piosenkę lf I Were a Rich

Tewje mleczarz, jak inni pracowity i religijny, prowadzący nieustanny Man (Gdybym był bogaty), w której zastanawia się, co by szkodziło dyskurs z Panem Bogiem. Poetycki i metafizyczny wymiar rzeczywistości Bogu, gdyby dał mu troszeczkę pieniędzy. Żydzi zbierają się na plotki. - jak z obrazów Chagalla - potęguje postać Skrzypka, grającego na Abram przynosi wiadomość, że z miasteczka Rajanka wysiedlono Żydów.

16 17 SKRZYPEK NA DACHU I FIDD LE R ON THE ROO F SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROOF

Zjawia się Perczyk, student Uniwersytetu Kijowskiego, przedstawiciel mość, jaki jest sens tego wszystkiego. Tewje dowiaduje się o zaręczynach rewolucyjnej inteligencji. Poprawia on niezbyt dokładne cytaty Tewjego, Hudel i niezbyt chętnie udziela zakochanym błogosławieństwa. który lubuje się w przytaczaniu Biblii i Talmudu. Tewje zaprasza go na szabas i Perczyk zostaje w charakterze nauczyciela córek. Golda domaga Miłość„. Co to jest miłość? Mleczarz zwraca się znienacka do żony się od męża, żeby rozmówi! się z Lejzorem w sprawie małżeństwa z pytaniem: „Czy ty mnie kochasz?". Zaskoczona Gołda odpowiada: z Cajtlą, co Tewje obiecuje zrobić po szabasie. W karczmie Lejzor oblewa „Dwadzieścia pięć lat prałam ci, gotowałam, sprzątałam, rodziłam dzieci, swoje zaręczyny. Przybywa Tewje, który nie bez oporów (chciałby mieć doiłam krowę„. Przez dwadzieścia pięć lat żyłam z tobą, walczyłam, zięcia młodszego od siebie) zgadza się na ślub Lejzora z Cajtlą. Na ulicy głodowałam, spałam z tobą . Jeśli to nie jest miłość, to co nią jest?" . policjant ostrzega Tewjego, że szykuje się pogrom. Perczyk wykłada I w jednej z najpiękniejszych scen amerykańskiego teatru muzycznego dziewczynie swoją kl asową interpretację Biblii. Między nim a jedną małżonkowie po raz pierwszy wyznają sobie uczucie„. z córek Tewjego, Hudel, nawiązuje się nić sympatii. Tewje wraca do domu i przeprowadza z Cajtlą rozmowę na temat jej małżeństwa Po miasteczku rozchodzą się fantastyczne i coraz bardziej niesamowite z Lejzorem. Widząc rozpacz córki, ustępuje. Uszczęśliwiony Motel śpiewa wieści na temat małżeństwa Hudel z Perczykiem. Tewje odprowadza piosenkę o cudzie Miracle of Mirac/es. Żeby na kło nić Gołdę do zmiany Hudel, wyjeżdżającą na Syberię, dokąd wezwał ją zesłany wyrokiem decyzji, Tewje opowiada jej w nocy swój sen : ukazała mu się rzekomo sądu Perczyk. Hudel żegna się z ojcem wzruszającą piosenką Far from babka Cajtla, żądając, aby jej imienniczka wy szł a za Motia. Następuje the Home Love. Cajtla spodziewa się dziecka, co wywołuje poruszenie jedna z najzabawniejszych scen musicalu - udramatyzowany sen w miasteczku. A w dodatku Motel dorobił się własnej maszyny do szycia,

Tewjego. Gołda kapituluje, przerażona straszliwymi konsekwencjami która jest przedmiotem powszechnego podziwu. Niestety, radość z tego ewentualnego małżeństwa córki z Lejzorem. powodu przysłania decyzja Chawy, która związała się z Fiedką . Tewje, który w wielu sprawach odstąpi! już od swych tradycyjnych zasad, nie

Wśród mieszkańców miasteczka rozchodzi się wieść o małżeństwie może pogodzić się z odstępstwem córki. Wśród mieszkańców Anatewki

Cajtli z Motlem. A tymczasem rosyjski chłopak Fiedka wyraźnie ma się rozchodzi się wieść o wysiedleniu, potwierdzona przez policjanta. Żydzi ku trzeciej córce Tewjego, Chawie. Pr zed domem Tewjego odbywa się mają trzy dni na opuszczenie miasteczka. Tewje z rodziną ruszają w świat. uroczystość weselna z udziałem rabina. Wszyscy wykonują piękną pieśń o przemijaniu czasu - Sunrise, Sunset. W czasie zab awy pojawia się poli­ Streszczenie libretta na podstawie A. Marianowicza, cjant ze swymi ludźmi, ale policjant lubi Tewjego i pogrom ma chara kter Przetańczyć całą noc„. Warszawa 1979. raczej formalny. Jedynym poszkodowanym jest Perczyk, który stawia! opór władzy. Fiddler on the Roof is a universal and t1meless work. Anatevka is the symbol of intolerance and racism; a dramatic call for minority rights so brutally vio­

Akt li zaczyna się od pożegnania Hudel z Perczykiem, który w związku lated by the majority in today's world . Signs of ethnic, religious or mora I into­ ze swą konspiracyjną działalnością musi wracać do Kijowa. Młodzi wiążą lerance may be experienced by all The dramatic events we have witnessed się słowem - Perczyk pośle w odpowiedniej chwili po swą narzeczoną. in the farmer Yugoslavia, New York , Afghanistan, the Middle East and, most

Ich piosenka Naw I Have Everything to wzr uszający dialog miłosny lu dzi, recently, Tibet, prove that the issues raised in the performance are stili up-to­ którzy twierdzą, że mają już wszystko, a nawet trochę wi ęcej - świado- the-minute .

18 19 SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROO F

Fiddler on the Roof is one of the most famous and most original works of its genre. Since 1964 and its unprecedented success on New York's Broad way - where the show was performed a record-breaking number of times, every day for 1 O years - it has been hosted on stages all around the world lt inva­ riably fascinates, moves and delights the audience The Jew1sh folklore fasci­ nates, the human d1mension of the fate and experiences of the protagonists moves and the exceptional artistic value - musical, choreographic, literary and dramat1c - as well as the universal, humanistic message of the perfor­ mance delight

The libretto, based on motifs from short stories by Sholem Aleichem (1859- 1916), a classicist of Jewish literature, takes the audience to the beginning of the 20" century and 1nto the world of the out-of-the-way Ukrainian village of Anatevka. This village is inhabited by a small Jewish community - as are dozens of similar places 1n the European part of the Russian Empire, within the former Polish borderlands - a community preserving its customs and tra­ ditions. The main character 1s Tevye, the milkman He is, like other people, hard-working and religious and keeps up a continuous dialogue with God The poetic and metaphysical dimension of this reality, as in the paintings of Chagall, is intens1fied by th e character of the Fiddler playing on the roof Yet the confrontation with civilizat1onal changes and the phantoms that the 20'' century brings destroy the ol d world and lead to dramatic even ts, to the violation of traditional moral tab oos and , finally, on the basis of the Tsar's ukase, to the exodus of the Jews from Anatevka Th1s work of Bock, Stein and Hamick combines with uncommon harmony lyricism, humour and a touch of tragedy, bring in g together Jewi sh folklore and the style of a modern Broadway musical The music pulsates with life and provides passages com­ posed with an artistry th at is a true delight, also gifting us many wonderful songs

A SU MMARY OF THE LIBR ETIO

Tevy e, the mil kma n, sits 1n front of his hou se . The fid dler frorn Cha gall's pa in­ tings plays on t he roof . Te vye and other vil lagers pe rform the introduct ory theme Tradition presenting the people of Ana tev ka and their f amily customs. scena zbiorowa I collect1ve scene

20 21 SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROOF SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROOF

The milkman has a quarrelsome wife, Golde, and three daughters Yen te , the Tevye's ho use with the partrcipation of a rabbi . Everybody sings Sunrise, local matchmaker, comes to Golde with a marriage proposal for her eldest Sunset, a song about the passin g of time Durin g the celebration the constable daughter, Tzeitel The suitor appears to be a wealthy butcher, La zar arr ives w1th hrs men, but thanks to his liking Tevye the pogrom has a rather Unfortunately, Tzeitel is in love wrth a poor tailor, Motel, who hopes to earn formal charact er. The only victim is Perchik, who has attempted to resist the enough money to buy hrs own sewing machine lnspired by Yente's visit, the authorities. Act li begins with Hodel 's taking leave of Perchi k, who as a mem­ girls smg a beautiful song about matchmaki ng (Matchmaker, Matchmaker) ber of a conspiracy must ret urn to Kiev. They become engaged and Perch iK Tevye comes home exhausted - his horse has gone lame and he has had to promises to send for his fiance when the mom ent is right. Their song Now I pull the milk cart himself. He addresses God "You created many, very many Have Everything is a touc hi ng, amorous dialogue between two people who poor men. Of course I know it is no shame to be poor, but it is not a great thi nk they rea lly do now have everything, and even a little more, an awareness honour either " Then Tevye sings the famou s son g lf I Were a Rich Man in of the sense of it all Tevye is displeased at th e news of their engagement and which he wonders why God does not give him more money, since it cannot rather unwillin gly gives them his blessing bring Him any harm The village peopl e gather to gossip . Abram bring s th e news of the expulsron of the Jew1sh community from the vi llage of Rayanka Love What is love 7 The mi lkman unexpectedly asks his wife "Do you love Perchik arrives, a university student from Kie v who represents revolutionary me 7" Surprised Gol de an swers "I have been cook ing, washing, cleaning, intelligence . Tevye is fond of quoting the Bibie and Talmud and the newly­ giving birth to your child ren and mi lk ing the cow for twen ty-five years. For arrived Perchik corrects his rmprecision. Tevye invites the student home for twenty-five years I have been living with you, struggling, star·v ing and slee­ the Sabbath and Perchik becomes his daughters' tutor. Golde wants her hus­ ping wi th you lf that rs not love, then what rs7" And in one of the most band to talk to La zar about his marrying their daughter Tze itel and Tevye beautiful scenes of Am erican musical theatre, husband and wife for the first agrees to do it after the Sabbath. At the inn Lazar celebrates his engage­ time say that they love each other. ment. Tevye joins him and agrees to let the butcher marry Tzeitel However, he gives his consent unwillingly as he would much prefer a younger son-in-l aw The fantast ic and ever mare remarkable news of Hodel and Pe rc hik's wed­ ding spreads rou nd the village Hodel leaves for Siberra, wish ing to join the In the street a constable warns Tevye that there is going to be a pogrom. arrested Perchik there . Tevye sees her off The girl says goodbye to her fat­ Perchik lectures a girl on hi s class interpretation of the Bibie . He and Hodel , her singing the touching song Far from the Home Love. Tzeitel's pregnancy one of Tevye's daughters, develop a fondness for each other. Tevye return s causes uproar in the vi ll age, wh ile Motel buys his own sewing machine, the home and talks with Tzeitel about her marriage to La zar. When he sees his object of universal admiration Sadly, the joy is diminished by Chava's eloping daughter in despair, he grves way. Happy Motel sings Miracle of Mirac/es To with Fye dka. Tevye, who has in many matters reno unced his trad itional prin­ change Golde's mind Tevye tells her about a dream he has had in which ciples, cannot be reconciled with his daughter's departure . Rumours of Tzeitel's grandmother appeared demanding that Tzeitel should marry Motel. expulsion, later confirmed by the constable, spread among Anatevka's inha­ lt is here that one of the funniest scenes in the whole musical occurs the bitants. The Jews have three days to leave the village Tevye and his famil y dramatized dream The terrified Golcie also gives way. begrn their journey.

News of the planned marriage of Tzeitel and Motel spreads through the villa­ ge. In the meantime, a Russian boy, Fyedka, clearly begins to feel something A Summary of the Libretto based on A Marianowicz, for Te vye's third daughter, Chava Th e wedd ing takes place in front of Przetariczyć ca/ą noc. .. (Dance All Night .. . ) Warszawa 1979

22 23 SKRZYP EK NA DACHU i FI DD LER ON THE ROOF

scena zbiorowa I co ll ective scene

24 25 SKRZYPEK NA DA CHU I FIDDLER ON THE ROOF REALIZATORZY I PRODUCERS

Ewa Michnik

Dyrektor Opery Wrocławsk iej, kierownictwo muzyczn e, dyrygent I Director of the Wrocła w Opera, Music al Direct ion, Conductor

Marek Weiss R eży se ria I Stage Direction

Ryszard Kaja Scenogra fia I Set & Costume Designs

Emil Wesołowski Choreografia I Choreography

Leopold Kozłowski Konsultacja muzyczna I Musical Consultation

Małgorzata Orawska Przygotowa nie chóru I Cho rus Master

Bożena Klimczak Przygotowanie baletu I Ba llet Pre paration

Adam Frontczak Asystent re ż ysera I Assistant Stag e Director

Wiesław Wałkuski Plakat I Poster

26 27 REALIZATORZY I PRODUCERS

EWA MICHNIK

DYREKTOR OPERY WROCŁAWSK I EJ , KIEROWNI K MUZYCZN Y I DYRYGENT

DIRECTOR OF THE WROCŁAW OPERA, MUSIC DIRECTOR AND CONDUCTOR

Ewa Michnik ukończyła trzy fakultety na Akademii Muzycz­ zrealizowała Giocondę A. Ponchiellego jako superwidowisko operowe

nej w Krakowie: teorię muzyki, pedagogikę i dyry­ na Odrze dla 30-tysięcznej widowni, emitowane przez TVP. W ramach

genturę (1972), a także odbyła studia uzupełniające Letniego Festiwalu Operowego w 2007 r. Napój miłosny G. Donizettiego pod kierunkiem prof. H. Swarowsky'ego w Wiedniu. na Pergoli, a w czerwcu 2008 r. - Otello G. Verdiego na Wyspie Piasek.

W latach 1981-1995 była dyrektorem naczelnym i arty­ W latach 2003-2006 zrealizowała na scenie Hali Stulecia wielki dramat

stycznym Opery Krakowskiej, a od 1995 r. do dziś jest muzyczny R. Wagnera Pierścień Nibelunga. Jest drugą kobietą na świecie,

dyrektorem Opery Wrocławskiej. Jest też pracownikiem która dyrygowała całością tetralogii R. Wagnera. Laureatka Nagrody

naukowym Akademii Muzycznej w Krakowie, z tytułem Krytyków Złoty Orfeusz na Festiwalu „Warszawska Jesień" (1992) profesora zwyczajnego W swoim dorobku artystycznym za najlepsze wykonanie współczesnej polskiej opery Śmierć Don Juana

ma ponad 90 premier operowych, koncerty symfoniczne, R. Palestra. W 1999 r. otrzymała Nagrodę Prezydenta Wrocławia. Pięcio­

prawykonania, filmy telewizyjne, nagrania płytowe krotnie wyróżniona Wrocławską Nagrodą Muzyczną: 2000 - za Nabucco,

i radiowe. 2002 - indywidualnie, 2003 - za Giocondę, 2006 - za wystawienie tetra­

logii R. Wagnera, 2008 - za promowanie współczesnej twórczości ope­

Od 1997 r. z zespołem Opery Wrocławskiej przygoto­ rowej i baletowej. W 2001 r. otrzymała statuet k ę Fredry za całokształt

wuje w Hali Stulecia superwidowiska operowe, prezento­ działalności oraz Dolnośląski Klucz Sukcesu za realizację spektakli

wane corocznie dla kilkudziesięciotysięcznej widowni, w Hali Stulecia, w 2002 r. nagrodę słuchaczy Polskiego Radia Wrocław

z udziałem światowych gwiazd operowych, w gigan­ - Wydarzenie Kulturalne Roku za spektakle Straszny dwór i Skrzypek

tycznych, imponujących dekoracjach. W czerwcu 2003 r. na dachu, a w 2003 statuetkę Prometeusza - Nagrodę Artystyczną

28 29 SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER O THE ROOF REALIZATORZY I PRODUCERS

Polskiej Estrady „za najwyższe osiągnięcia artystyczne i twórcze w pro­ was Ponchielli's La Gioconda produced , for a change, right over the fl m.ving mocji polskiej kultury". Wyróżniona Kl uczem Sukcesu 2008. current of the Odra River lt was seen by an audience of thirty thousand and was aired on TVP At the Summer Opera Festival were presented Don izetti's

Uhonorowana od zna czeniami państwowymi: Krzyżem Oficerskim L'elisir d'amore at the Wrocław Pergola (2007) and Verdi's Otello on the Odra

Orderu Odrodzenia Polski (2001) oraz Z ł otym Medalem „Zasłużony Piasek Island (June 2008) The complete Ring of the Nibelung cycle (2003-

Kulturze - Gloria Artis" (2005). W sierpniu 2007 r. otrzymała nadany 2006) was played ins1de the Centennia\ Hall Ewa Michnik is the second przez Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Horsta Koehlera woman in the world to ha ve conducted all four parts of the Ring. Ewa

K rzyż Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Michnik holds the Zloty Orfeusz critics award for the best performance of a

Niemiec. Jest laureatką dorocznej Nagrody Ministra Kultury w dziedzi­ Polish contemporary opera (R Palester's Śmier ć Don Juana) presented at the nie muzyki (czerwiec 2007). W kwietniu 2008 r. otrzymała Złotego Warsaw Autumn Fest1val in 1992 . In 1999 she was honoured by an award of

Fryderyka - honorową nagrodę przemysłu fonograficznego za cało­ the President of Wrocław and five times received the Wrocław Music Award kształt twórczości . for Nabucco (2000), ind1vidually (2002), for La Gioconda (2 003) for Ring of the Nibelung cycle (2006) and for promotion of con temporary opera and With a solid background in musi col ogy, teaching and conducting (diplo­ ballet (2008) In 2001 she received the Fredra statuette and the Lower mas from Krakow Conservatory), develope d during master cou rses with Silesian Success Key for productions 1n the Centennial Hall , in 2002 the Hans Swarowsky in Vienna and then col laborated with the Krakow Opera Polish Radio Wrocław Award - Cultural Event of the Year for Straszny Dwór as its General and Music Director (1981-1995) She has been Directo r of and Skrzypek na dachu (Fidd/er on the Roof) and in 2003 the Prometeusz sta ­ the Wrocław Opera since 1995. Ewa Michnik 1s al so a professor at the tuette for the best art1stic achievements in promotion of Pohsh culture Thi s Krakow Con se rvatory. The list of her achievements includes conducting was followed, in April 2008, the prest1gious Złoty Fryderyk award in recogni­ more than ninety opera premiers, symphon ic concerts, prem1ere perfor­ tion of her contribut1on to Polish culture She was honoured by the Success man ces, record ings for televi si on broadcasts, radio and com mercial com ­ Key 2008. pan1es . Her contribution to Polish culture in general was recognised by the highest

Starting from 1997 Ewa Michnik and the Wro cław Opera have presented state prizes (the Commander's Cross of the Order of Reborn Poland from the every year large-scale opera productions starring internationally recogn1sed President of Poland in 2001 and th e Gloria Artis medal in 2005) In August artist s, playing to audiences seve ral thousand strong These productions 2007 she was hono ured by the Verd1ens tkreuz am Bancie der Bundesrepublik mostly we re staged in the Centennial Hall - one of Wrocła w 's most striking Deuts ch land from the President of the Fed eral German Republic. In Jun e modern ist buildings. In June 2003, one of the most successf ul performa nces 2007 Ewa Michnik recei ved the Ministry of Culture Award

30 31 REALIZATORZY I PRODUCERS

S. Moniuszki, Turandot G. Pucciniego, Manekiny Z. Rudzińskiego, Aida,

Macbeth, Traviata i Nabucco G. Verdiego, Mistrz i Małgorzata R. Kunada, Bramy raju J. Bruzdowicz, Dama pikowa P. Czajkowskiego, Salome R. Straussa, Raj utracony K. Pendereckiego (prapremiera polska)

i Faust Ch. Gounoda. Od 1989 r. przez dwa sezony pełnił funkcję dyrektora

artystycznego Teatru Północnego w Warszawie. W 1991 r. powrócił do

opery i zrealizował dwie głośne inscenizacje w Teatrze Wielkim w Łodzi:

Diabły z Loudun K. Pendereckiego i Don Giovanni W.A. Mozarta. Tę ostat­

nią operę przygotował pod koniec 1998 r. w Operze Narodowej w Warsza­

MAREK WEISS wie. Wiele z jego spektakli było prezentowanych w Paryżu, Londynie, Berlinie, Monachium, Wiedniu, Moskwie, Brukseli, Hadze, Luksemburgu,

REŻYSERIA Atenach, Pekinie, Tokio, Jerozolimie i w ponad trzydziestu innych mia­ STAGE DIR ECTION stach Europy i Azji. Za granicą zrealizował jako reżyser Trubadura G. Verdiego w Sofii, Mahagonny B. Brechta I K. Weilla w Tel Awiwie, Nabucco G. Verdiego w Istambule, Króla Rogera K. Szymanowskiego

i Straszny dwór S. Moniuszki w USA, Traviatę G. Verdiego i Łucję z Lammer­

Reżyser teatralny i operowy. Ukończył polonistykę na mooru G. Donizettiego w Korei Południowej, Aidę w Belgii i Holandii oraz

Uniwersytecie Warszawskim (1974) i reżyserię w war­ Eugeniusza Oniegina w Finlandii. Wielokrotnie realizował spektakle na

szawskiej PWST (1980). Debiutował realizacją dramatu festiwalach w Atenach, Vichy, Jerozolimie, Xanten, Carcassonne i Pafos. Szekspira Troilus i Kressyda w Teatrze Narodowym. Jako W latach 1995-2001 był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego

dyrektor Teatru Muzycznego w Słupsku (1978-81) z grupą w Poznaniu. Z zespołem tego teatru przygotował realizacje oper:

młodych aktorów zrealizował kilka inscenizacji drama­ Nabucco, Traviata i Trubadur G. Verdiego, światową prapremierę Elektry tów Szekspira. Stypendium British Institute w Warszawie M. Theodorakisa (Luksemburg, 1995}, Toscę i Madame Butterfly G. Pucci­

umożliwiło mu podjęcie studiów szekspirowskich w Wiel­ niego, Wesele Figara i Czarodziejski flet W.A. Mozarta, Cyrulika sewilskiego

kiej Brytanii. Ich efektem była głośna realizacja Hamleta G. Rossiniego, Salome R. Straussa, Diabły z Loudun K. Pendereckiego,

nagrodzona na festiwalu w Toruniu. W rezultacie został Carmen G. Bizeta oraz Borysa Godunowa M. Musorgskiego. Polska prapre­

zaangażowany jako reżyser etatowy do Teatru Naro­ miera GalinyM. Landowskiego, zrealizowana w 1999 r., została zaproszona

dowego w Warszawie, gdzie wyreżyserował Czekając na jako prezentacja polskiego teatru operowego na Światową Wystawę

Godota S. Becketta. W 1981 r. zrealizował w Operze we EXPO 2000 w Hanowerze. W maju 2001 r. w Teatrze Wielkim w Poznaniu

Wrocławiu prapremierę opery Z. Rudzińskiego Manekiny, przygotował nowatorską premierę Aidy G. Verdiego, która zakończyła

która prezentowana była na Festiwalu w Rennes oraz na sześcioletni okres współpracy z tym teatrem. W październiku tego samego Festiwalu Narodów w Sofii. W latach 1982-88 i 1992-95 roku jego produkcja Wolnego strzelca C.M . Webera otworzyła nowo

był głównym reżyserem Teatru Wielkiego w Warszawie. odbudowaną scenę Opery Wrocławskiej. Z jej zespołem zrealizował także

Zrealizował na tej scenie kilkanaście oper. Znalazły się widowiska w Hali Stulecia, takie jak: Nabucco, Skrzypek na dachu i Aida

wśród nich: Borys Godunow M. Musorgskiego, Fidelio oraz operę Z. Rudzińskiego Antygona. Najważniejszą pozycją we współ­ L. Beethovena, Wozzeck A. Berga (prapremiera polska). pracy z Operą Wrocławską była nowoczesna inscenizacja Czarodziejskiego

łucja z Lammermooru G. Donizettiego, Straszny dwór fletu W.A. Mozarta zaprezentowana z okazji 250. rocznicy jego urodzin.

32 33 SKRZYPEK NA DACHU I FID DLER ON THE ROOF REALIZATORZY\ PROOUCERS

We wrześniu 2004 r. został mianowany zastępcą dyrektora artystycznego Giovanni. The latter he prepared late in 1998 at the National Opera in Opery Narodowej. Jednak rok późn iej, po odwołaniu dyrektora J. Kaspszyka, Warsaw Many of hi s productions were presented in Paris, London, Berlin, zrezygnował ze swojej funkcji. W Teatrze Narodowym zrealizował dla Munich, Vienna, Moscow, Brussels, The Hague, Luxembourg , Athens, Beijing, Festiwalu „Warszawska Jesień" prapremierę opery Z. Krauzego Iwona Tokyo, Jerusalem and over thirty other cities in Europe and Asia. Outside księżniczka Burgunda. W 2007 r. przeniósł tę realizację do Opery Naro­ Poland he successful \y d1rected Verd i's The Trubadour in Sofia, Mahagonny dowej. Od 2006 r. jest etatowym reżyserem Wars za wskiej Opery (BrechtJV\/eill) in Tel Aviv, Verdi's Nabucco in lstanbul, Szymanowski's King Kameralnej, gdzie zaprezentował Wolnego strzelca C.M . Webera oraz Roger and Moniuszko 's Haunted Manor in USA, Verdi's Tra via ta and Donizetti's Juliusza Cezara G.F. Handla. W 2008 r. jako Marek Weiss wydał powieść Lucia di Lamme rmoor in South Korea, Aida in Belgium and the Netherlands, Boskie życie. Odtąd używa tylko tego nazwiska również jako reżyser. Od and Eugen e Onegin in Finl and On several occasion s he produced spectacles 2008 r. jest dyrektorem naczelnym i artystycznym Opery Bałtyckiej, w której for the festivals in Athens, Vichy, Jerusa\em, Xanten, Carcassonne and wcześniej reżyserował Butterfly, Fausta i Rigoletto. Pierwszą premierą Paphos As artistic director with the Wi elki (Grand) Theatre in Poznań (1995- podczas jego dyrekcji był Don Giovanni WA Mozarta. 2001) he produced Verdi's Nabucco, Traviata and The Trubadour, the world premiere of Theodorakis' Electra (Luxembourg 1995); Tosca and Madama Theatre and opera director. Graduated from the Polish studies of Warsaw Butterfly (G Puccini); The Marriage of Figaro and The Magie Flute (WA Moza rt); University (197 4) and d1recting department of State Theatre Academy Barber of Seville (G Rossini ); Salome (R Strau ss), Dev1ls of Loudun (K Pende­ 1n Warsaw ( 1980) Marek Weiss made his professional debut as director recki), Carmen (G Bizet) and Boris Godunov (M Mu ssorgsky) The Poli sh pre­ in Shakespea re 's Troilus and Cressida w1 th the Narodowy (Nationa l) Theatre in miere of Galina (M. Landowski) realised in 1999 was invited to the 2000 EXPO Warsaw As directo r of the Musical Theatre in Słupsk (1978-81) w1th a group in Hanover as a presentation of Polish opera theatre. In May 2001 at the of young actors he staged a number of Shakespeare's p\ays . After a scholar­ Grand Theatre 1n Poznań he prepared a groundbreaking premiere of Verdi's ship from the British Counc il which allowed him to study Shakespeare in Aida closing his six-year' period of cooperation wi th that house. In October of England he went on to produce an acclaimed product1on of Hamlet which the same year his production of Der Freischutz (CM von Weber) celebrated won a pnze from the Drama Festiva l in Toruń , Pola nd. Th is won him the enga­ the reopening of the refurb ished house of the Wroclaw Opera. With thi s com ­ gement of full-time director w1 th the Narodowy The atre in Warsaw where he pany he also staged productions in the Centen nia \ Hall eg Nabucco, Fiddler produced Beckett's Waiting for Godot. In 1981 he directed for th e Wrocław on the Roof and Aida, also, R udzińs ki's Antigone. The most important item in Opera the worl d premiere of Zb igniew Rudziński opera Manekiny his cooperation with the Wroclaw Opera was his innovative production of (M annequins), which was later presented at Rennes and Sofia In 1982-88 Mozart's Th e Magie Flute presented on the 250 anniversary of the composer's and 1992-95 as head director with the Wielki (Grand Theatre in Warsaw birth In September 2004 was appointed deputy artistic director of th e he produced several operas eg , Boris Godunov (M Mu ssorgsky), Fidelio Nationa l Opera but resigned from this function iust a year later after the dis­ (L Beethoven), Wozzeck (A Berg ) - Pol1sh premiere, Lucia di Lammermoor missal of director J. Kaspszy k For the Narodowy Th ea tre he staged the pre­ (G Donizetti), The Haunted Ma nor (S Moniuszk o), Turandot (G Puccini), miere of Zygmunt Krau ze's opera Yvonne Princess of Brugundy at the Warsaw Mannequins (Z Ru dziń ski), Aida, Ma cbeth , Tra viata and Nabucco (G Verdi), Autumn festival In 2007 he took this production to the National Opera As Master and Margarita (R Kunad), Gates of Paradise (J Bruzdowicz), Queen full-time director with Warsaw Chamber Opera since 2006 he presented of Spades (P. Tchaikovsky), Salome (R Strauss), Paradise Lost (K Pendereck i) Weber's Der Freischutz and Handel' s Giulio Cesare. In 2008 he published - Polish prem iere, and Faust (Ch Gounod). Fro m 1989 for two seasons was a novel Boskie życ ie (as Marek Weiss) and has sin ce been using this name also artistic director with the Północny Th eatre in Warsaw. In 1991 he returned to as theatre director. From 2008 head and artistic director of the Bałtycka the opera and stag ed two well-known produ ct ions at the Wie lk i (Grand) (Baltic) Opera where he earlier staged Madama Butterfly, Faust and Rigoletto Theatre in Łódź - The Devils of Loudun (K . Pen derecki) and Mozart 's Don The first premiere of his directorship was Mozart's Don Giovanni.

34 35 REALIZ ATO RZY I PRODUCERS

Tworzy plakaty, najczęściej do własnych spektakli. Zajmuje się też gra­ fiką, rysunkiem, architekturą wnętrz, ilustracją książkową, a ostatnio koncentruje się przede wszystkim na malarstwie. Miał liczne wystawy indywidualne, m.in. w Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu oraz poza granicami kraju: w Austrii, Hiszpanii, Niemczech, Szwecji RYSZARD KAJA i Wielkiej Brytanii. Scenografia Ryszarda Kaji do wrocławskiej insce­ nizacji Skrzypka na dachu jest inspirowana jego własnymi obrazami SCENOGRAFIA i przenosi w trójwymiarową przestrzeń sceny koncepcje malarskie autora. SET & COSTUME DESIGNS A graduate of the Academy of Fine Arts in Poznań, it was there in 1985 that Ryszard Kaja obtained a diploma in painting, at the studio of N. Skupni ewicz. He prepared his first individual exhibit1on in 1987 . lnspired by his painting,

Absolwent poznańskiej Państwowej Wyższej Szkoły S. Pietras invited him to collaborate with the Grand Theatre in Łód ź, where

Sztuk Plastycznych, w której w 1985 r. uzyskał dyplom he made his debut as a scenog rapher with the performance of G. Ve rdi's z malarstwa w pracowni N. Skupniewicza. Swoją Ernani. This was to bring him his first prize for scenography. This brought him?

pierwszą wystawę indywidualną przygotował w 1987 r. He has collaborated, among other institutions, with the Poli sh Dance Theatre

Zainspirowany jego malarstwem S. Pietras zaprosił - Poznań Ballet, designing the stage sets for the majority of performances

go do współpracy z Teatrem Wielkim w Łodzi, gdzie jako choreographed by E. Wycichowska. In the years 1995 -98 he was the leading

scenograf debiutował spektaklem Ernani G. Verdiego. scenographer at the Great Th eatre in Poznań. He ha s also col laborated with

To przyniosło mu pierwszą nagrodę za scenografię. the Grand Theatre in Łódź , with the Great Theatre in Warsaw, with Wrocław Opera, for whom he has des1gned stage se ts and costumes for opera and

Współpracował m.in. z Polskim Teatrem Tańca - Baletem ballet performances, and with dramatic and musical theatres throughout • Poznańskim . Zaprojektował scenografię do większości Poland. Among the most important titles he has worked on are Ernani, Tosca, spektakli w choreografii E. Wycichowskiej. W latach Fiddler on the Roof, Rigoletto, A Midsummer Night's Dream and The Road to

1995-98 był pierwszym scenografem Teatru Wielkiego Mecca, as well as the multi-award-winning animated film Marchenbilder

w Poznaniu. Współpracował również z Teatrami Wiel­ kimi w Łodzi i Warszawie, z Operą Wrocławską, dla któ• He produces posters, most often for his own shows, is also involved in graphic rych projektował scenografię i kostiumy do spektakli and interior design, drawing and book illustration, and has been concentrating operowych i baletowych, oraz z teatrami dramatycznymi most recentl y above all on painting. He has held countless individual exhibi­

i muzycznymi w całej Polsce. Wśród najważniejszych tions, in the cities of Cracow, Łódź , P oz nań , Warsaw and Wroclaw among tytułów wymienia m.in. Ernaniego, Toscę, Skrzypka na others, as well as abroad, in Austria, Spain, Germany, Sweden and Great dachu, Rigo/etto, Sen nocy letniej, Drogę do Mekki, Britain. Ryszard Ka1a's scenography for the staging in Wrocław of Fiddler on a także wielokrotnie nagradzany film animowany the Roof is inspired by images of his creation and by the tran sfer of his own Marchenbilder. conceptions of painting to the three-dimensional space that is the stage. 36 37 REALIZATORZY J PRODUC ERS

operowych reżyserowanych przez M. Trelińskiego - Damy pikowej, Andrea Chenier, Madame Butterfly, Króla Rogera, Don Giovanniego

i Eugeniusza Oniegina. Najważniejsze realizacje choreograficzne Emila

Wesołowskiego to Ballada (F. Chopin), Gry (C. Debussy), Mozartiana (P. Czajkowski), Dies irae (R. Maciejewski), Legenda o Józefie (R. Strauss), Święto wiosny (I. Strawiński), Romeo i Julia (S. Prokofiew), Powracające

fale (M. Karłowicz), Hamasie (K. Szymanowski), Krzesany (W. Kilar), EMIL WESOŁOWSKI Cudowny mandaryn (B. Bartók) oraz Spartakus (A. Chaczaturian).

CHOREOGRAFIA A dancer, choreographer and pedagogue, Emil Wesołowski graduated from CHOREOGRAPHY the National Ballet School in Poznań . In 1966 he began his career working at the Poznań Opera. In 1973 he left the opera to pursue a solo career. In 1976 he became the principal soloist of the Polish Dance Theatre. There, he created significant roles in Conrad Drzewiecki's choreographic product1011s . He colla­

Tancerz, choreograf, pedagog. Ukończył Państwową borated as a pedagogue with the Po zn ań ballet school and taught master Szkołę Baletową w Poznaniu. Karierę rozpoczął w 1966 r. cla sses at the Polish Dan ce Theatre .

w Operze Poznańskiej. W 1973 r. został solistą, a w

1976 r. pierwszym solistą Polskiego Teatru Tańca. Stwo­ In the years 1979-85 he subsequently d1rected the ballet of the Wrocław rzył tam szereg kreacji w choreografii C. Drzewieckie­ Opera, the Great Theatre in Poznań and in Warsaw In 1992 he became the

go. Współpracował jako pedagog z poznańską szkolą head choreographer and in 1995 the director of the Great Theatre and Polish baletową, prowadził zajęcia baletmistrzowskie w Polskim Nati on al Opera in Warsaw In 2007 he becam e the artistic director of the

Teatrze Tańca, jest wykładowcą w Akademii Teatralnej Great Theatre in Po znań . He has created the choreography for many opera

w Warszawie. W latach 1979-1985 kierowa! zespołami productions Moniuszko's The Haun ted Manor, Verdi's Aida and Nabucco and baletowymi Opery Wrocławskiej, Teatrów Wielkich Bi zet's Pearl Fish ers . He also designed the choreographies for fam ous opera

w Poznaniu i w Warszawie. W 1992 r. został głównym productions directed by Mariusz Treliński - The Queen of Spades, Andrea choreografem, a w 1995 r. dyrektorem Baletu Teatru Chenier, Madame Butterfly, King Roger, Don Giovanni and Yevgeny Onegin Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie. Jako dyrek­ Th e most important works choreographed by Emi l Wesołowski include tor artystyczny Teatru Wielkiego w Poznaniu w 2007 r. Quattro Movimenti (music by B. Schaeffer, 1980), Ballade (music by F.

wyreżyserował Straszny dwór 5. Moniuszki i przygoto­ Chopin, 1983), Tritons (music by Z. Rudziński, 1985), Jeux (mus ic by wał choreografię do tego spektaklu. C Debussy, 1989), Mozartiana (music by P Tchaikovsky, 1990) Dies Irae (music by R. Maciejewsk i, 1991), The Legend of Joseph (music by R. Strauss, 1991 ), Jest autorem choreografii do wielu inscenizacji ope­ The Rite of Spring (mu sic by I Stravinsky, 1993), Romeo and Juliet (music by rowych m.in. Strasznego dworu, Halki, Otella, Aidy, S. Prokofiev, 1996), Triptych Returning Waves, Harnasie, Krzesa ny (music by Nabucco, Rigo/etta, Traviaty, Cyganerii, Turandotta. M. Karłowicz, K. Szymanowski, W Kil ar, 1997), The Miraculous 1\tlandarin (music

Przygotował także choreografię do słynnych produkcji by B. Bartók, 1999), and again Harnasie (music by K. Szymanowski , 2006)

38 39 REALIZ ATORZY I PROOUCERS

House (2006). Bardzo ceni sobie współpracę z J. Cyganem, do którego

tekstów skomponował wiele utworów. Jest autorem programu Leopold

Kozłowski i jego przyjaciele z najpiękniejszymi tradycyjnymi oraz współ­

czesnymi pieśniami i piosenkami żydowskimi. W 1999 r. został nagrodzony

przez Amerykańską Akademię Telewizyjną honorowym dyplomem

Emmy. W 2002 r. ukazał się album Pieśni i piosenki żydowskie nagrany

pod dyrekcją artysty, a w 2008 r. koncert na DVD Rodzynki z migdałami.

W lipcu 2008 r. Leopold Kozłowski został nagrodzony Złotym Medalem

„Zasłużony Kulturze - Gloria Artis". LEOPOLD KOZŁOWSKI

Known as the last true klezmer of Galicia, Leopold Kozłowski was born in KONSULTACJA MUZYCZNA Peremyshliany near Lviv as a member of the Brandwein klezmer dynasty MUSICAL CONSULTATION and is the spiritual heir to his uncle, Naftule Brandwein, hailed in the USA as the king of klezmer music worldwide . He is a graduate of the Conservatoire in Lviv and Academy of Music in Cracow. For many years he led the Cracow and Warsaw Military District Song and Dance Groups and Jest znany jako ostatni autentyczny klezmer Galicji. has been musical director for the Jewish Theatre in Warsaw and Roma Urodził się w Przemyślanach koło Lwowa. Pochodzi Gypsy Band, while he was also musical director for Polish stagings of z klezmerskiej dynastii Brandweinów. Duchowy spad­ Fiddler on the Roof He has collaborated with such directors as J. Gruza, kobierca wuja, N. Brandweina, w USA okrzykniętego J Szurmiej, M. Weiss and M. Kochańczyk He is the author of music for the królem muzyki klezmerskiej świata. Absolwent Konser­ films Austeria by J Kawalerowicz, And the Violin Stopped Playing by watorium we Lwowie i PWSM w Krakowie. Przez lata A. Ramati, the Polish-Jewish sequences of Winds of War by D. Curtis and prowadził Zespoły Pieśni i Tańca Krakowskiego the gypsy sequence of Torrents of Spring by J Skolimowski He was also i Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Wieloletni kie­ consultant for the music of the ghetto and camp, as well as an actor, in the rownik muzyczny Teatru Żydowskiego w Warszawie film Schindler's List by S. Spielberg . i Cygańskiego Zespołu Roma. Kierownik muzyczny pol­ skich inscenizacji Skrzypka na dachu. Współpracuje In Cracow he met I. Perlman, as recorded in the film /n the Fiddler's House z takimi reżyserami jak J. Gruza, J. Szurmiej, M. Weiss, (2006) He has composed many works to the texts of J. Cygan and values M. Kochańczyk. Autor muzyki do filmów Austeria highly this collaboration He is the author of the programme Leopold

J. Kawalerowicza, I skrzypce przestały grać A. Ramatiego, Kozłowski and his Friends featuring the most beautiful of traditional and con­ sekwencji polsko-żydowskich w Wichrach wojnyD. Curtisa temporary Jewish song. In 1999 he received an honorary Emmy award from i cygańskich w Wiosennych wodach J. Skolimowskiego. the American Academy of Television Arts and Sciences . In 2002 the album Konsultant muzyki z getta i obozowej oraz aktor w filmie Jewish Songs appeared, recorded under the artist's direction, in 2008 the

Lista Schindlera S. Spielberga. W Krakowie spotkał się concert Raisins and Almonds on DVD. In July 2008 Leopold Kozłowski was z I. Perlmanem, co zarejestrowano w filmie In the Fiddler's awarded the 'Distinguished in Culture - Gloria Artis' Gold Medal .

40 41 REAL IZATORZY I PRODUCERS

Chóru Opery Wrocławskiej od 14 lat. Przygotowywała zespół do wszyst­ kich superprodukcji Opery Wrocławskiej, a także do kolejnych znaczą­ cych premier w tym teatrze, m.in. Halki, Hagith, Króla Rogera i Raju utraconego. Wprowadziła do repertuaru Chóru Opery Wrocławskiej

program z muzyką a capella i z towarzyszeniem organów. W 2006 r. jako kierownik muzyczny przygotowała i dyrygowała premierą spek­

taklu Cosi fan tutte W.A. Mozarta, który z powodzeniem utrzymuje się w repertuarze Opery Wrocławskiej. W 2008 r. przygotowała Chór Opery

MAŁGORZATA ORAWSKA Wrocławskiej do amerykańskiej inscenizacji Króla Rogera K. Szymanow­

skiego w reż. L. Majewskiego pod dyrekcją L. Botsteina. PRZYGOTOWAN IE CHÓRU

CHO RUS MASTER Małgorzata Orawska stud1ed conducting under Prof. Ewa Michnik at the Academy of Music in Cracow After graduation she began work with the Orchestra and Choir of Polish Rad io and Televis ion in Cracow, collaborating with composers, conductors, singers and instrumentalists performing with

Studia dyrygenckie ukończyła na Akademii Muzycznej the ensemble . However, her artistic work she devoted to choirs. She has w Krakowie pod kierunkiem prof. E. Michnik. Po uzy­ been awarded many choir competition prizes and recorded works for a

skaniu magisterium podjęła pracę w Orkiestrze i Chórze cap ella choir by H. M. Górecki as well as numerous archive recordings for Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie. Współpra­ Polish Radio The artist has also prepared choirs for recordings, these inclu­ cowała wówczas z kompozytorami, dyrygentami oraz ding Symphony No . 2 by G. Mah ler conducted by A. Wit. G Rossini's William

ze śpiewakami i instrumentalistami, którzy koncertowali Tell conducted by G Gelmetti and 4 Ballad by E. Remick-Warren w1th the z tym zespołem . Swoją pracę artystyczną związała jednak baritone l Hampson. z chóralistyką. Zdobyła wiele nagród na konkursach • chóralnych. Nagrała płytę z utworami H.M. Góreckiego In 2004 she became a Doctor in Conducting at the Academy of Music in na chór a capella. Dokonała wielu nagrań archiwalnych Cracow Małgorzata Orawska has been musical director and conductor of dla Polskiego Radia. Przygotowała chóry do nagrań Wrocław Opera Choir for 14 years. She has prepared the ensemble not only for płytowych, m.in. li Symfonii G. Mahlera pod dyrekcją all of Wrocław Opera's super-productions, but also for further s1gnificant pre­

A. Wita, opery Wilhelm Tell G. Rossiniego pod dyrekcją mieres, such as those of Halka, Hagith, King Roger and Paradise Lost. She also G. Gelmettiego, 4 Ballad E. Remick-Warren z udziałem introduced a program of a capella music with organ accompaniment to the barytona T. Hampsona. Choir's repertoire . In 2006, as musical director, Orawska prepared and conduc­ ted the premiere performance of Cosi fan tutte by W. A. Mozart, a work which

W 2004 r. uzyskała stopień naukowy doktora dyrygen­ has enjoyed great success as part of the Opera's repertoire . In 2008 she prepa­

tury na Akademii Muzycznej w Krakowie. Małgorzata red the Wrocł a w Opera Choir for an American staging, under the direction of Orawska jest kierownikiem muzycznym i dyrygentem L Majewski and baton of L Botstein, of K. Szymanowski's King Roger

42 43 REALIZATORZY I PROOUCE RS

na Wydziale Wokalnym AM i na Wydziale Aktorskim i Lalkarskim PWST we Wrocławiu. Jest autorką wielu małych form choreograficznych. Zrealizowała jedną z części spektaklu baletowego Bal życia. W latach 2006-2008 opracowała choreografię do spektakli: Białe tangano, Dziadek do orzechów, Carmen, Rigoletto, Czerwony Kapturek, Kopciuszek.

Współpracowała z Theater der Stadt Gorlitz i Teatro Delle Salline de Cagliari na Sardynii . Laureatka nagród: medalu 200-lecia Baletu

Polskiego, odznaki „Zasłużony Działacz Kultury", Iglic - Złotej. Srebrnej i Brązowej. W 2005 r. została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi. BOŻENA KLIMCZAK A graduate of the State Ballet School in Bytom and University of Music in PRZYGOTOWAN IE BALETU Warsaw, Bożena Klimczak completed postgraduate studies in Dance Theory in BALLET PREPARATI ON 2003 and has since 2004 been a Doctor of Art. She has lectured on dance since 1996 at the Department of Acting at the Academy for the Dramatic Arts in

Wrocław, and has since 2005 been its deputy dean . In 2004 she became assi­ stant professor at the Academy. In the years 1994-96 she lectured on theatrical Absolwentka Państwowej Szkoły Baletowej w Bytomiu movement at the Vocal Department of the University of Music in Wrocław i Akademii Muzycznej w Warszawie. W 2003 r. ukończyła Podyplomowe Studia Teorii Tańca. Od 2004 r. doktor Since 1985 she has been a soloist at Wrocław Opera , playing various roles in

sztuki. Od 1996 r. wykłada taniec na Wydziale Aktor­ ballets that have ranged from the classical to the contemporary. She has skim PWST we Wrocławiu, od 2005 r. jest jego prodzie­ been the director of the ballet at Wrocław Opera since 2006 She made her kanem. Od 2004 r. jest adiunktem tej uczelni. W latach debut as a choreographer in 1998 with the performance of C M. Bellman's 1994-96 wykładała ruch sceniczny na Wydziale Wokal­ A Chaotic Tale directed by W Kościelniak She is the author of much choreo­

nym AM we Wrocławiu. graphy for performances of dramatic and musical theatre and for the open-air concerts presented as part of the Dialogue of Four Cultures Festival and Actors' Od 1985 r. solistka Opery Wrocławskiej. Kreowała różne Song Re view. In the years 1997-98 she was choreographer for Theatre No. 12

role - od baletów klasycznych do współczesnych. Od 2006 r. at the lmpart Art Centre in Wrocław She has drawn up much choreography

jest kierownikiem Baletu Opery Wrocławskiej. Jako for graduation performances at the Vocal Department of the University of choreograf zadebiutowała w 1998 r. spektaklem Baśń Music and the Departments of Acting and Puppetry at the Academy for the chaotyczna C.M. Bell mana w reż. W. Kościelniaka. Jest Dramatic Arts in Wro c ław . She is also the author of many small choreogra ­ autorką wielu choreografii w spektaklach teatrów phic forms She prod uced one part of the ballet performance Bal i of Life and, dramatycznych i w widowiskach muzyczno-teatralnych, in the years 2006-08, choreography for White Tangano, The Nutcracker, koncertach plenerowych prezentowanych w ramach Carmen, Rigoletto, Little Red R1ding Hood and Cinderel/a . She has collaborated

Festiwalu Dialogu Czterech Kultur czy Przeglądu Piosenki with both Theater der Stadt Gi:irlitz and Teatro Delle Salline de Cagliari on Aktorskiej. W latach 1997-98 była choreografem Teatru Sardinia. In addition, she is the winner of the Polish National Ballet bicentenni­

Nr 12 przy Centrum Sztuki .,lmpart" we Wrocławiu. Opra­ al medal, the badge of 'Di stinguished Act1vist for Culture ' and the Gold, Silver

cowała wiele choreografii do spektakli dyplomowych and Bronze Spires, while in 2005 she was awarded the Silver Cross of Merit.

44 45 RE ALIZ ATOR ZY I PRODUCERS

przenosząc spektakle Opery Wrocławskiej (Aida, Tosca) na festiwalowe

sceny. W 2006 r. w ramach Festiwalu zrealizował Carmen G. Bizeta,

a rok później Traviatę G. Verdiego. W 2007 r. w Operze Wrocławskiej

wyreźyserował Carmen G. Bizeta . W 2008 r., w ramach cyklu Tajemnicze

królestwo - opera dla dzieci, zrealizował Czerwonego Kapturka J. Pauera

i Alicję w Krainie Czarów R. Chaulsa. W lipcu 2008 r. spektakl Carmen

w jego reźyserii otworzył Festiwal Thurn und Taxi Schlossfestspiele ADAM FRONTCZAK w Regensburgu. W 2005 r. został odznaczony Brązowym Krzyźem

Zasługi nadanym przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. ASYSTENT REŻYSERA

ASS ISTANT STAGE DIR ECTOR Associated with Wrocław Opera since 1988, Adam Frontczak has during his work on successive opera productions collaborated closely as assistant to

eminent directors, among them M. Fołtyn , K. Kolberger, A. Hanuszkiewicz,

M. Weiss and M. Treliński At the end of the 1990s he began cooperation

Związany z Operą Wrocławską od 1988 r. Przy kolejnych with foreign management companies, producing adaptations of Wrocław realizacjach operowych jako asystent ściśle współpraco­ opera performances to serve the needs of tours to Great Britain, Holland and wał z wybitnymi reźyserami, m.in. z M. Fołtyn, K. Kol­ Germany. Among these adaptations was the super-production of G. Verdi's bergerem, A. Hanuszkiewiczem, M. Weissem, M. Treliń­ Aida sta ged in Hasselt in Belgium . In 2000, during a tour of Holland, he pre­

skim. Pod koniec lat 90. rozpoczął współpracę z zagra ­ pared a show in which the choir of Łódź's Grand Theatre part1cipated, along nicznymi impresariatami, realizując dla nich adaptacje with guest solo1sts from ltaly In 2002 he produ ced Ga/a Verdi, performed in

wrocławskich spektakli operowych na potrzeby tournee Taiwan on Wrocław Opera's Asian tour. po Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, m.in. super­ widowisko Aida G. Verdiego, wystawione w Haselt In the years 2002-06 he worked with Prof H. -P. Lehmann on the first pro­

(Belgia). W 2000 r., podczas tournee po Holandii, przy­ du ction in postwar Wrocław of R. Wagner's The Ring of the Nibe/ung Since gotował spektakle z udziałem chóru łódzkiego Teatru 2003 he has collaborated with the Opera Festiva l in Wiltz (Luxembourg),

Wielkiego oraz gościnnych solistów z Włoch. W 2002 r. transferring the Wrocław Opera performances of Aida and Tosca to fest ival zrealizował spektakl Gala Verdi, wykonywany na stages In 2006 he produced G Bizet's Carmen as part of the Festival, followed Tajwanie podczas azjatyckiego tournee Opery Wro­ a year later by G. Verdi's La Traviata . In 2007 he al so directed Bizet's Carmen

cławskiej. at Wrocław Opera . As part of the Secret Kingdom cycle - opera for children - he produced in 2008 Little Red Riding Hood by J. Pauer and Alice in W latach 2002-2006 z prof. H.-P. Lehmannem realizował Wonder/and by R. Chauls. In July of the same year a performan ce of Carmen pierwszą w powojennym Wrocławiu inscenizację under his direction opened the fe stival Thurn und Taxi Schlossfestspiele in Pierścienia Nibelunga R. Wagnera. Od 2003 r. współ­ Regen sburg In 2005 he was awarded the Bronze Cross of Merit by the pracuje z Festiwalem Operowym w Wiltz (Luksemburg), President of the Republic of Poland .

46 47 REA LI ZATORZY I PRODUCERS

WIESŁAW WAŁKUSKI

PLAKAT POSTER

Konkurs na Plakat Teatralny, Osnabruck, Niemcy (Ili nagroda 1997), Biennale Plakatu Polskiego, Katowice (Grand Prix 1997, li nagroda 2001),

W latach 1976-1981 studiował na Akademii Sztuk Konkurs na plakat z okazji 20-lecia pontyfikatu Jana Pawła li (I nagroda

Pięknych w Warszawie pod kierunkiem prof. T. Pągows­ 1998) . • . kiej - malarstwo i prof. M. Urbańca - projektowanie

graficzne. W latach osiemdziesiątych współpracował Born in 1956 in Bialystok, Poland . Between 1976 and 1981 he studied at the z szeregiem wydawnictw warszawskich, teatrami oraz Academy of Fine Arts in Warsaw. Main professors Teresa Pągowska - pain­ Polfilmem i Filmem Polskim - dystrybutorami filmowymi. ting and Maciej Urbaniec - graphic design In 1981 he started to cooperate

Od 1987 r., jako niezależny twórca, zajmuje się plakatem with a number of publishing houses, theatres as well as Polfilm and Film

artystycznym, ilustracją, malarstwem. Na swoim koncie Polski - film distributors Since 1987 he has been working as a freelancer. He

ma około 200 zrealizowanych projektów plakatów. has published about 200 posters . His prolific body of works includes pain­ Mieszka i pracuje w Warszawie. tings, atistic posters, illustrations. Lives and works in Warsaw.

Otrzymał wiele nagród, wśród których należy wymienić: Major awards : Hollywood Reporter Key Art. Awards, Los Angeles (1 st prize Hollywood Reporter Key Art. Awards, Los Angeles 1988, 2nd prize 1990), Chicago Film Festival (1 st prize 1986, 2nd prize (I nagroda 1988, li nagroda 1990), Chicago Film Festival 1983, 2nd prize 1988), International Poster Biennale, Mexico City (2nd prize

(I nagroda 1986, li nagroda 1983, li nagroda 1988), Mię­ 1990), Art. Directors Club, New York (2nd prize 1992), International dzynarodowe Biennale Plakatu, Meksyk (li nagroda 1990), Biennale of Theatre Poster, Rzeszow, Poland (3rd prize 1993), International

Art. Directors Club, Nowy Jork (li nagroda 1992), Mię­ Poster Festival , Chaumont, France (3rd prize 1996), International Theatre dzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego, Rzeszów Poster Competition, Osnabruck, Germany (3rd prize 1997), Poster competi­

(Ili nagroda 1993), Międzynarodowy Festiwal Plakatu, tion '20th Pope John Paul li Pontif1cate', Warsaw (1 st prize 1998), Biennale

Chaumont, Francja (Ili nagroda 1996), Międzynarodowy of Polish Poster, Katowice, Poland (Grand Prix 1997, 2nd prize 2001)

48 49 SKRZYPEK NA DACHU I FIDD LER ON THE ROOF SOLl~CI I SOLOISTS

Maciej Krzysztyniak Tewje

Bogusław Szynalski Tewje

Elżbieta Kaczmarzyk-Janczak

Gołda

Jolanta Żmurko

Gołda

Stanisław Czermak Skrzypek I Fidd ler

51 SOLIŚCI I SOLOISTS

Luksemburgu, Hiszpanii, Czechach, we Francji i Włoszech. Nagrywa

z orkiestrą PRiTV w Krakowie i Poznaniu. Ma w swoim dorobku nagrania muzyczne (Manru, Traviata, Tosca, Cyganeria), DVD (Hagith), filmy

TV (Gioconda, Trubadur). Bierze udział w koncertach muzyki symfonicz­ MACIEJ KRZYSZTYNIAK nej i oratoryjnej. Uczestniczy/ w festiwalach: Muzyki Polskiej i Euro­

pejskiej w Jelen iej Górze, Międzynarodowym Festiwalu „ Wratislavia

BARYTON Cantans", Moniuszkowskim w Kudowie-Zdroju, Międzynarodowym BARITONE Majowym Festiwalu w Brzegu, Festiwalu Operowym im. G. Verdiego w Roncole, Sommerfestspiele w Xanten, Festiwalu w Luksemburgu. Jest

dwukrotnym zdobywcą Złotej Iglicy - nagrody przyznawanej przez

wrocławską publiczność najlepszemu śpiewakowi roku. Solista Opery Wrocławskiej. Absolwent Akademii

Muzycznej we Wrocławiu (1986). Studiował w klasie Graduate (1986) of the vocal and drama department of Wrocław

M. Witkiewicza oraz prof. E. Sąsiadka. W swoim reper­ Conservatory (class of M Witkiewicz and Professor E. Sąsiadek) th1s soloist

tuarze ma ok. 30 głównych partii w operach takich jak: of the Wrocław Opera includ es in his repertoire th1rty or so roles in operas of Manru l.J. Paderewskiego, Straszny dwór, Verbum nobile Polish composers - S.Moniuszko (The Haunted Manor) and Szymanowski i Widma S. Moniuszki, Carmen G. Bizeta, Holender Tułacz, (Hagith), and of leading European masters of the opera - eg Bizet (Carmen), Złoto Renu, Zygfryd, Zmierzch bogów R. Wagnera, Mozart (Cosi fan tutte, The Wedding of Figaro) , Ponchielli (Gioconda), Samson i Dalila C. Saint-Saensa, Traviata, Dzień królo• Puccini (Madama Butterfly, La boheme), Verdi (Traviata, Otello, Rigoletto, wania, Bal maskowy, Otello, Rigoletto, Nabucco, Aida, Nabucco, Aida , li Trovatore) and Wagner (Das Rheingold, Siegfried, Don Carlos, Trubadur G. Verdiego, Madame Butterfly, Gótterdammerung). Cyganeria G. Pucciniego, Don Pasquale, Napój miłosny G. Donizettiego, Impresario w opalach D. Cimarosy, The artist has given guest performances across Europe (eg German y, Great Faust Ch. Gounoda, Włoszka w Algierze G. Rossiniego, Britain , Switzerland, Netherlands, Spain, Fran ce and ltaly) and recorded with

Cosi fan tutte, Wesele Figara W.A. Mozarta, Hagith the Orchestra of the Poli sh Radio and TV in Krakow and Poznań His output K. Szymanowskiego, Gioconda A. Ponchielliego, Jutro includes recordings on CD, DVD, and features made for television Equally T. Bairda i Raj utracony K. Pendereckiego. comfortable in symphonic and oratoria repertoire the artist has taken part in

maJor vocal festivals in Poland (Jelenia Góra, Wratislavia Cantans in Wrocł a w , Występuje gościnnie za granicą: w Niemczech, Wielkiej Moniuszko Festi va l in Kudowa-Zdrój) and abroad (Verdi Festiva l in Roncole, Brytanii, Irlandii, Szwajcarii, Holandii, Belgii, Danii, ltaly, Sommerfestsp iele in Xanten and Luxe mbu rg)

52 53 SOLIŚC I I SOLOISTS

produkcjach Opery Wrocławskiej, z którą również odbył tournee

na Tajwan. Z Teatrem Wielkim - Operą Narodową występował w Pekinie.

We wrześniu 2004 r. zaśpiewa/ partię Jagona w premierowym spektaklu Otello G. Verdiego w Teatrze Wielkim w Poznaniu. W latach 2004 i 2005

laureat Złotej Iglicy. W swoim repertuarze ma pierwszoplanowe partie

barytonowe z tetralogii Pierścień Nibelunga R. Wagnera (Złoto Renu i Walkiria - Wotan; Zygfryd -Wanderer; Zmierzch bogów - Gunther). W czerwcu 2008 r. podczas Letniego Festiwalu Operowego na Wodzie

w Otellu G. Verdiego wykonał partię Jagona . BOGUSŁAW SZYNALSKI Graduate of the Jag iellonian Uni ve rsity of Cracow (P hilology Department) BARYTON and Academy of Music in Craco w (Voc al Department) . He developed his

BARITONE skills under the direction of professor Paweł Li sic1a n in Weimar and started his artistic career at the Ope ra Hou se in Meiningen Later Bogu slaw Szynalsk i became the soloist of th e State Opera in Cra cow and in the years 1995-2 006

he worked at the Great Theatre 1n P o znań He has regularly performed solo

Absolwent Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiel­ pa rts at the Great Theatre and Polish Nati ona l Opera in Warsaw. In 1994 , lońskiego i Wydziału Wokalnego Akademii Muzycznej whil e stili working there, he toured in Franc e, Germany, ltaly and Switzer­

w Krakowie. Doskonali/ się pod kierunkiem prof. land . Togeth er with the Great Th eatre from Poznań he performed at the

P. Lisicjana w Weimarze. Kar i erę artystyczną rozpoczął Danse Theater and the Royal Theater in Hag ue, Concertgebouw in Amsterd am

w Operze w Meiningen. Następnie był solistą w Operze and Palais des Congres in Paris. Krakowskiej, a w latach 1995-2006 w Teatrze Wielkim

w Poznaniu. Wielokrotnie kreował partie solowe na As a guest artist, Bogusław Szynalski has sun g at various theatres all over th e scenie Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w War­ world - in Lu xembo urg, Nuremberg, Berlin, many times at the Sommerfest­

szawie, z którą w 1994 r. wziął udział w tournee po sp iele in Xa nten . In 1995 he participated in Gala Concert at Melbourne Francji, Niemczech, Włoszech i Szwajcarii. Z Teatrem Concert Hall In 1997 he performed in a new production of Th e Haunted

Wielkim w Poznaniu występował m.i n. w Danse Theater Manor by St. Moniuszko at the Shea's Pe rfo rming Arts Center in Buffalo.

i Royal Theater w Hadze, w Concertgebouw w Amster­ Bogusław Szynalski has pa rti cipated in all super-prod uct1 ons of the W r ocław damie, Palais des Congres w Paryżu . Opera Togeth er w1th th e same company he also toured in Taiwan and, with the Great Theatre and Polish National Opera, he sang in Beijing In Septe mber Śpiewał gośc inn ie na wielu scenach świata, m.in. 2004 he performed the role of Jago in the premie re of G. Verdi 's Otello in

w Luksemburgu, Norymberdze, Berlinie, wielokrotnie the Great The atre in Poznań Bogu s ł aw Szyn alsk 1is a double prize-winner of

na Sommerfestspiele w Xanten. W 1995 r. wziął udział th e Gold Spire Award in 2004 and 2005 . He is the only Polish baritone w galowym koncercie Metropolitan Opera w Melbourne whose repertoire includes all parts of the tetralogy The Ring of the Nibelung

Concert Hall. W 1997 r. wystąpił w nowej inscenizacji by R. Wagner In June 2008, dur1ng the Summer Opera Festival on th e water Strasznego dworu S. Moniuszki w Shea's Performing (Letni Festiwa l Operowy na Wodz ie) he sang the role of Jago in G. Verd i's

Art's Center w Buffalo. Brał udział we wszystkich super- Orhello

54 SS SOLIŚCI I SOLOISTS

W 2003 r. zaśpiewała partię Carmen w Teatrze Muzycznym w Lublinie,

za co otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Lublina „Osobowość

Muzyczna Roku 2003''. W październiku 2005 r. zaśpiewała u boku

P. Domingo partię Fricki w Walkirii R. Wagnera w Teatrze Wielkim

- Operze Narodowej w Warszawie, zyskując uznanie wielkiego tenora,

publiczności oraz recenzentów. Wystąpiła w superprodukcjach Opery Wro­

ELŻBIETA cławskiej. m.in. w Carmen, Strasznym dworze, Aidzie, a ostatnio w Pier­ KACZMARZYK-JANCZAK ścieniu Nibelunga R. Wagnera i w Borysie Godunowie M. Musorgskiego.

A graduate of the Univers ity of Music in Wrocław (1993), Elżbieta Kaczmarzyk­ MEZZOSOPRAN Janczak has won many com petitions, including third prize at the V Bellini MEZZO-SOPRANO International Vocal Competition in ltaly. She has given concerts in the USA and almost every part of Europe She performed the mezzo-soprano part written for her by W Sutryk at the premiere performance of the oratoria Space Requiem. She made her debut in the role of Jadwiga in The Haunted

Absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu (1993). Manor by S. Moniuszko (199 3) on the stage of Wrocław Opera, where she

Laureatka wielu konkursów (m.in. Ili nagrody na Mię­ sang and has performed the leading mezzo- so prana parts . She collaborates . dzynarodowym Konkursie Wokalnym im. V. Belliniego with the Great Th ea tre and Poli sh National Opera in Warsaw (performing in we Włoszech). Koncertowała w USA i niemal w całej Ca rmen , The Haunted Man or and The Barber of Seville among others) as well

Europie. Wykonywała skomponowaną dla niej przez as with other operas both in Po land and abroad (i ncluding the Deutsche

W. Sutryka partię mezzosopranową na prapremierze Oper am Rh ein in Dusseldorf) and many Philharmoni cs In 2000 she became

oratorium Space Requiem. Debiutowa/a rolą Jadwigi the first Polish me zzo-soprana to record the part of Azucena in the first w Strasznym dworze S. Moniuszki (1993) na scenie Polish record1ng of G. Ve rdi's The Troubadour Th e undertaking was to gain

Opery Wrocławskiej. gdzie wykonuje główne partie a nomination for the prestig ious prize Fryd eryk 2000. Elżbiet a Kaczmarzyk­

mezzosopranowe. Współpracuje z Teatrem Wielkim Janczak wa s presented with the Bronze and Sil ve r Crosses of Merit by

- Operą Narodową w Warszawie (m .in. Carmen, Straszny Alek sa nder Kwaśniewski, the President of the Republic of Poland

dwór, Cyrulik sewilski), a także z innymi operami

w Polsce i za granicą (m.in. Deutsche Oper am Rhein In 2003 she sa ng the part of Carmen at the Musical Theatre in Lublin, for w Dusseldorfie) oraz z wieloma filharmoniami. which she was awarded the Pre sident of Lublin Prize as 'Musical Persona lity of the Year 2003' In October 2005 she sang the part of Fricka beside Placido W 2000 r. jako pierwszy polski mezzosopran zarejestro­ Domingo in R. Wagner's The Valkyrie at the Great Theatre and Polish

wała partię Azuceny w pierwszym polskim nagraniu National Opera in Warsaw. For this she won the acclaim of the Great Tenor,

Trubadura G. Verdiego. Płyta ta zdobyła nominację the public and the critics alike She has also performed in Wrocław Opera' s

do prestiżowej nagrody Fryderyk 2000 . Elżbieta super-productions, including Carmen, The Haunted Manor, Aida and , most

Kaczmarzyk-Janczak odebrała z rąk Prezydenta RP recently, Wagner' s The Ring of the Nibelung and Boris Godunov by A. Kwaśniewskiego Krzyże Zasługi - Brązowy i Srebrny. M Musorgski

56 SO LIŚ C I I SOlOISTS

(Czarodziejski flet W.A. Mozarta). Występowała także w repertuarze

operetkowym. Od 2000 r. zmieniła repertuar, wykonując takie partie

jak tytułowa w Aidzie, Abigaille w Nabucco i Leonora w Trubadurze

G. Verdiego, tytułowa w Tosce G. Pucciniego. Zagrała tytułową rolę

w filmie Gwiazda Z. Krauzego (1996). Wzięła udział w nagraniach opery Zaide W.A. Mozarta i partii Zuzanny w Weselu Figara W.A. Mozarta.

Z Operą Wrocławską nagrała opery Cyganerię G. Pucciniego (2003)

i Traviatę G. Verdiego (2003). Wrocławska publiczność czterokrotnie wyró• żniała Jolantę Żmurko Z ł ot ymi, Srebrnymi i Brązowymi Iglicami. Artystka została odznaczona Krzyżami Zasługi - Brązowym (1996) i Złotym (2005) . JOLANTA ŻMURKO

Jolanta Zmurko gra duated in 1979 from the singing class of Prof I. Torbus at

SOPRAN the University of Music in Wrocław She made her debut as a student at

SOPRANO Wrocław Opera in 1975 and has worked with this in st itution eve r since. She is one of the most remarkable Polish coloratura sopranos. She performs the leading mi es in almost every operatic work Since 1983 she has collaborated with the Wa rsaw Chamber Ope ra, sin gin g the le ad in g mies in the operas of Ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu w klasie W A. Mozart . She has also work ed with with the Pro Musica Agency for 20 . śpiewu prof. I. Torbus i uzyskała dyplom w 1979 r. yea rs. Th e arti st has performed at the Grea t Th ea tre and Polish National . Jako studentka zadebiutowała w Operze Wrocławskiej Opera in Warsaw, the Great Theatre in Poznań and the Grand Theatre in w 1975 r. i nieprzerwanie związana jest z tą sceną. Łódź, as well as with Philharmonics throughout Poland. She has given guest Artystkę zalicza się do najwybitniejszych polskich performances at many fest 1vals both in Poland and ab ro ad and has toured in sopranów koloraturowych. Kreuje czołowe role niemal Europe and Central America. we wszystkich pozycjach repertuaru operowego. W 1983 r.

rozpoczęła współpracę z Warszawską Oper ą Kameralną, Th e artist's output has encompassed more than 75 role s. At W r ocław Opera śpiewając główne partie w operach W.A. Mozarta. Od she has played , among others, Norin a (G Donizetti 's Don Pasquale), Susanna 20 lat współpracuje z Agencją Pro Musica. Występo­ and the Countess (W A. Mozart's The Marriage of Figaro) and th e Queen of wała na scena ch operowych Teatru Wielkiego - Opery the Night (W A. Mozart's Th e Magie Flute) She has also performed the ope­ Narodowej w Warszawie, Teatru Wielkiego w Poznaniu retta reperto1re . In the year 2000 she bega n to sing such parts as the title i Teatru Wielkiego w Łodzi oraz z filharmoniami na role of Aida, Abigaill e in Nabucco, Leonore in G. Verdi' s Th e Troubadour and terenie kraju . Gościła na licznych festiwalach w kraju the title role in Tosca by G. Pu ccin i The artist al so took the lead ing role in Z i za granicą . Brała udział w tournee w Europie i Ameryce Krauze's film Gwiazda (The Star) in 1996, was involved in the recording of \IV. Środkowej . A. Mozart's Zaida and she sa ng the role of Susa nna in W A Mozart's The Marriage of Figaro. In 2003, together with Wrocław Opera, Żmu rk o recorded Artystka ma w swoim dorobku ponad 75 partii. Na G. Puccini's La Boheme and G Ve rdi' s La Traviata . Jolanta Żm ur ko has earned scenie Opery Wrocławsk iej wystąpiła m.in . w partiach the recognition of Wrocław audiences four times in being awarded the Gold, Noriny (Don Pasquale G. Donizettiego), Zuzanny i Hra­ Si lver and Bronze Spires. She was presented with the Cross of Merit in 1996 biny (Wesele Figara W.A. Mozarta), Królowej Nocy and the Gold Cross of Merit in 2005.

58 59 SOLIS CI I SOLOISTS

Artysta od wielu lat prowadzi działalność pedagogiczną, ucząc m.in.

w WSP w Zielonej Górze, AM we Wrocławiu, OSM I i li stopnia

im. K. Szymanowskiego we Wrocławiu, a obecnie w PSM li stopnia im.

R. Bukowskiego we Wroctawiu. Jego uczniowie są aktywnymi muzykami,

laureatami konkursów polskich i międzynarodowych, studentami STANISŁAW CZERMAK uczelni polskich oraz zagranicznych (Niemcy, Holandia). Był wielokrotnie nagradzany m.in. Złotym Medalem KEN, odznaką „Zasłużony Działacz

Kultury", Krzyżami Zasługi - Srebrnym i Złotym. KONCERTMISTRZ ORKIESTRY OPERY

WROCŁAWSKIEJ I CONCERT MASTER OF A holder of the Minister of Culture and Art Scho larship, Stanisław Czermak

THE WROCŁAW OPERA graduated with distinction in the violin and from a two-year specialization in SKRZYPCE I VIOLIN the field of chamber mu sic at the Bulgarian National Conservatoire in Sofia He is a concertmaster of many years' standing at such institutions as the Bulgarian Chamber Orchestra, the Opera and Ballet Theatre in Sofia, the Hessisc hes Staatstheater in Wiesbaden, the Europera symph ony orchestra Stypendysta Ministra Kultury i Sztuki . Z wyróżnieniem in Górlitz, the orchestra of the Summer Music Festival in lstanbul and the

ukończył klasę skrzypiec i dwuletnią specjalizację w dzie­ Chopin Symphony Orchestra He has performed repeatedly as a soloist dzinie kameralistyki w Bułgarskim Konserwatorium (in, among others, A. Vivaldi's The Four Seasons, J. S. Bach's violin concertos,

Państwowym w Sofii. Wieloletni koncertmistrz Bułgar ­ Concerto in O minor by H. Wieniawski, Concerto in A ma1or by M. Karłow i cz skiej Orkiestry Kameralnej. Teatru Opery i Baletu and Poem by W Kabalewski) In addition, he is a member of the Zielona

w Sofii, Hessisches Staatstheater w Wiesbaden, orkiestry Góra Piano Trio and the Wrocław Opera String Quartet symfonicznej Europera w Górlitz, orkiestry Letniego Festiwalu Muzycznego w Istambule, Chopin Symphony Since 1985 he has been the leading concertmaster for the orchestra of

Orchestra i innych. Wielokrotnie występował jako solista Wrocław Opera, where, alongside countless solo violin parts, he has enjoyed (m.in Cztery pory roku A. Vivaldiego, koncerty skrzyp­ success in the roles of Wieniawski (at the H. Wieniawski Festival in Szczawno­ cowe J.S. Bacha, Koncert d-moll H. Wieniawskiego, Zdrój), Strauss (Vie nnese Blood), the Gypsy (Manru) and the Fidd ler (Fidd/er

Koncert A-dur M. Karłowicza, Poem W. Kabalewskiego). on the Roof) The artist has for many years been engaged in educational

Członek Zielonogórskiego Tria Fortepianowego oraz activities, teaching at the Teacher Training College in Zielona Góra and both

Kwartetu Smyczkowego Opery Wrocławskiej. the Unive rsity of Music and K. Szymanowski Level 1 & 2 School of Music in Wrocław, arnong other institut1ons. At present, he teaches in Wrocław at the Od 1985 r. jest pierwszym koncertmistrzem orkiestry R. Bukowski Level 2 State Sc hool of Music. His former pupils are active musi­

Opery Wrocławskiej. gdzie oprócz licznych solowych cians, winners of Polish and international competitions and students at uni­ partii skrzypcowych z powodzeniem kreował partie versities in Pol and , Germany and Holland. He has been received a number of sceniczne: Wieniawskiego (Festiwal im . H. Wieniawskiego award s, among them the Gold Me dal of the Commission of National

w Szczawnie-Zdroju), Straussa (Wiedeńska krew), Educat1on, the badge ot 'Distingu1shed Activist for Culture' and the Sil ve r Cygana (Manru) oraz Skrzypka (Skrzypek na dachu). and Gold Crosses of Mer it.

60 61 SKRZYP EK NA DACHU I FIO DLER ON THE ROOF DYREKCJA I ZESPÓŁ I DIRECTION AND MANAGEMENT

Dyrekcja, kierownictwo

i zespół Opery Wrocławskiej Direction and Management of Wrocław Opera

Soliści śpiewacy Solo Singers

Artyści gościnni Special Guests

Orkiestra Orchestra

Chór Chorus

Balet Ballet

Kierownictwo techniczne Technical Crew

62 63 SKRZYPEK NA DACHU I FID DLER ON THE ROOF DYREKCJA I ZESPÓ Ł I OIRECT ION AND MANAGEMENT

DYRE KCJ A, KIEROWNICTWO I ZESPÓ Ł OPER Y WROC Ł AWS K I EJ

DIRECTION AND MANAGEMENT OF WROCŁAW OPERA

Dyrektor I D1rector Ewa Michnik Tenory I Te nors Taras lvaniv I Andrzej Kalinin I Ivan Kit Zastę pca dyrektora I Deputy Director Janusz Słoniowski Karol Kozłowski I Edward Kulczyk I Rafał Majzner Pełnomocnik dy re ktora ds. finansov„'Ych - Głó w n y Ks i ęgowy Arnold Rutkowski I Maciej Musiał I Financial Department Kazimierz Zalewski Barytony I Baritones Jarosław Bodakowski I Jacek Jaskuła Kierow nik muzyczny I Music D irećto r Tomasz Szreder Zygmunt Kryczka I Maciej Krzysztyniak Dyrygenci I Conductors Ewa Michnik Stanisław Kuflyuk I Łukasz Rosiak Tomasz Szreder Basy I Basses Wiktor Gorelikow I Damian Konieczek Tadeusz Zathey Tomasz Skrzypek I Janusz Zawadzki Scenograf I Set Designer Małgorzata Słoniowska Radosław Żukowski Pełnomocnik dyrektora ds . dokonywania czynności prawnych Bas-Baryton I Bas -baritone Tomasz Rudnicki w zakresie z wy kłeg o z arządu -Glówny specjalista ds. prawnych I Associate Counsel Marzena Malinowska ARTYŚCI GOŚCINN I I SPECIAL GUESTS Pe ł nomocnik dyrektora - Główny specjalista ds. opracowania dokumentaCJi pro1ektowe1 I Opera Director's Proxy of Pro1ect Documentations Kazimierz Budzanowski Soprany I Sopranos Magdalena Barylak I Agnieszka Bochenek­ Główny speqalista ds. marketingu I Head of Marke ting Marek Pieńkowski Osiecka I Svetlana Kalinichenko Kie rownik dzialu koordynacji pracy artystycz ne1 Barbara Kubiak I Edyta Kulczak I Head of Artist1c Operations Krystyna Preis Aleksandra Kurzak I Małgorzata Olejniczak Glówny speqalista ds impre sariatu Dorota Wójcik I International Artistic Work Manager Paweł Marzec Tenory I Te nors Rafał Bartmiński I Krzysztof Bednarek Ki erownik działu promoc1i 1 obsługi widzów Janusz Ratajczak I Leszek Świdziński I Audience and Promotion Service Anna Leniart Leonid Zakhozhaev I Adam Zdunikowski Kierownik dzialu służby praco wniczej I Personnel Department Grażyna Lis-Galasińska Barytony I Ba ritones Andrzej, Dobber I Mariusz Godlewski Kierownik d z i a ł u p ł ac i ubez pi e czeń społe cz nych I Hu man Resources Halina Głodek-Zadka Stanisław Kierner I Ireneusz Miczka Rzecznik prasowy I Press Spokesman Elżbieta Szczucka Maciej Ogórkiewicz I Nabil Suliman Inspicjenci I Deputy Stage Managers Adam Frontczak Bogusław Szyna Iski Julian Żychowicz Bas I Bass-baritones Paweł Izdebski I Janusz Monarcha Asystent re żysera I Director's Ass1 tant Hanna Marasz Kontratenor I Countertenor Sebastian Kaniuk Adam Frontczak* Pedagodzy wokalni I Vocal 1' achers Ewa Czermak I Jolanta Żmurko Asystent dyrygenta I Conductor's Ass istant Francesco Bottigliero Korepetytorzy I Coaches Barbara Jakóbczak-Zathey I Maria Rzemieniecka Justyna Skoczek I Francesco Bottigliero

SOLIŚCI ŚP I EWACY I SOLO SI NGERS ORKIESTRA I ORCHESTRA

Sop rany I Sopra nos IEwa Czermak I Aleksandra Kubas Ko ncertm istrz I Concert Mas ter Stanisław Czermak Evgena Kuznetsova I Aleksandra Lemiszka Z-cy koncertmistrza Anna Lichorowicz I Joanna Moskowicz I Ass istants Concert Master Igor Solonenko I Tomasz Stocki Iwona Rutkowska I Aleksandra Szafir I skrzypce I 1st Violin Jan Szczerek I Henryk Kozioł Monika Swiostek Arkadiusz Hylewski I Anna Majewska Ewa Vesin I Jolanta Żmurko Joanna Bryla I Karolina Cel I Michał Krzyżosiak Mezzosoprany I Mezzo-Sopranos Barbara Bagińska I Anna Bernacka Elżbieta Podgórska* I Rafał Szuba* Dorota Dutkowska I Elżbieta Kaczmarzyk-Janczak Magdalena Wąsik* lryna Zhytynska li skrzypce I 2nd V1ol in Rafał Olszewski I liona Borek

* wspólpraca I cooperat1 on • * wspólpraca I cooperauon 64 65 SKRZYPEK NA DACHU I FIDDLER ON THE ROOF DYREKCJA I ZESPÓŁ I DIRECT ION AND MANAGEMENT

CHÓR I CHORU S

Katarzyna Łozowska \Just yna Nawrat Kierownik chóru I Chorus Master Małgorzata Orawska Estera Piec\ Justyna Pięk o ś\ Andrzej Tom Korepetytor I Accompanist Liana Krasyun-Korunna Grażyna Starczyriska \ Anna Szczerbiriska Inspektor I Chorus lnspector Katarzyna Słow , iriska Radosław Bruliriski* Sop rany I I Sopranos I Agnieszka Czekalska \ Dorota Joniec Altówki I Violas Andrzej Jakimowicz\ Andrzej Szykuła Ewa Jaskuła I Paulina Pobłocka I Alicja Rudna Romuald Żarejko I Marek Kamiriski Małgorzata Wałczyk -Cegiełkowska Elżbieta Siedlecka \ Barbara Żarejko Andżelika Wesołowska I Beata Wiszniewska Włodzimierz Górecki I Marianna Piecha* Grażyna C ż opowska* I Alicja Grabowy* W iolonczele I Cellos Maciej Miłaszewicz I Krystyna Marche! Wioletta Moskałuk* Anna Dynda \ Dariusz Pie ć ha Soprany li I Sopranos li Karolina Czajkowska \ Agnieszka Józefczyk Agnieszka Stroiriska \ Em ilia Sługocka Maria Kamyczek I Katarzyna Kozdrowska­ Lidia Młodawska I RQbert Stencel* Kordyjak I Kinga Krzywda I Beata Marciniak­ Kontrabasy I Double Basses Ireneusz Szykuła \ Wiesław Kaczmarczyk Kozłowie c ka \ Kinga Mazurkiewicz Krzysztof Kafka I Dariusz Kaczorowski Katarzyna Słowińska \ Katarzyna Szafarska Wojciech Bergander* \Zbigniew Kostera* Karolina Mierzwa* I Milena Wesołowska* Fortepian I Klawesy n I Orga ny I Ce lesta Maria Rzemieniecka I Justyna Skoczek Alty I I Altos I Monika Kusz \Jolanta Michalak-Lechowska I Keyboard lnstru ments Francesco Bottigliero I Barbara Jakóbczak-Zathey Ewa Stachurska I Ewa Wadyńska - W ą sikiewicz Małgorzata Jaworska* I Barbara Sas* Magdalena Ostajewska* Flety I Flutes Tadeusz Witek\ Małgorzata Da lil iełewicz- Alty li \ Altos li Urszula Czupryriska \ Beata Gąsior Borzęcka I Dorota lmienińska I Monika Ledwolorz Jolanta Górecka I\ Joanna Grabowska-Piekarska Oboje I Oboes Konrad Wojtowicz I Wojciech Merena Beata Kaczmarska-Staszak I Ryszarda Nawdziun Krzysztof Olearczyk \ Maciej Strasiriski Anna Wojciechowska \Jolanta Serednicka* Rożek angielski I English Horn Mirosław Wiącek Tenory I I Tenors I Piotr Bunzler \ Andrij Khorsik \ Lesła w Kijas Akordeon I Acco rdi on Marian Szcz,erba* Robert Kopa I Ryszard Mraz Klarnety I Cla rinets Jadwiga Rymarczuk \ Rafał Dynda Aleksander Gerasymyuk I Andrzej Antosik* Marcin Wróbel \ Mariusz Bałd y ga Jarosław Królikowski* Fagoty I Basoons Andrzej Kuprianowicz \ Józef Czichy I Dariusz Bator Tenory 11 \ Tenors li łw;;in Andrynuk \ Łukasz Łukaszka Waltornie I Fren ch Horn Andrey Kontorin \ Sławomir Wagner Bolesław Słowiriski I Wojciech Sta sik Adam Wolny \ Jerzy Porębski I Krzysztof Proskień Marcin Klarman* \ Marcin Pietras* Sławomir Troj anowski * I Adam Szybiak Basy I I Basses I Andrzej Andrianowicz \ Sławomir Baranowski Trąbk i I Trumpets Mirosław Wenc \ Arkadiusz Tabiś I Paweł Sp y chała Szymon Olejniczak \ Jerzy Szlachcic Ryszard Trybus \ Kazimierz Bujaczek* Marcin Grzywaczewski Pu zony I Tromb ones Paweł Maliczowski I Jacek Makowski Basy li I Basses li Mieczysław Chodaczek I Marek Ciepły Wiktor Rakowski I Piotr Olma Wojciech Dereri \ Marek Kł o sowski Perkusja I Perc ussio n Zbigniew Wojciechowski \ Jarosław Paszko Marek Klimczak\ Bartł o miej Kornack i Karol Papała \ Bartosz Bindel* Albert Stępieli\ Dawid Manuszak* Magdalena Dudek* \ Bartłomiej Dudek* Harfa I Ha rp Bożena Trendewicz I Magdalena Czopka BALET I BALLET Gitara elek tryczna I El ectric Gitar Mieczysław Dąbrowski * lmpektor orkiestry I Orchestra lns pector Wiktor Rakowski Kierownik baletu I Ballet Master Bożena Kl imczak Ped agog baletu I Teacher Ałła Abesadze Akompaniator baletu I Coach Stanisław Gal So liśc i I Soloists Ołeksandr Apanasenko I Nozomi lnoue Marta Kulikowska de Nałęcz Tomasz Kęczkowski I Sergii Oberemok

* wspólp raca I cooperation * ws p ó łp r a ca I cooperat1on 66 67 SKRZYPEK NA DACHU/ FI DDLER ON TH E ROOF SPONSORZY I SP ONSORS

MECENAT/ PATRONAC.F

Piotr Oleksiak I Paweł Oleksiak ,. Anna Szopa I Paulina Woś •, Koryfeje I Coryph ees Dajana Al-Makosi I Anna Gancarz MKiDN Anatolij lvanov I Jarosław Józefczyk Neda Kalember I Zofia Knetki SPONSORZY ZlOCI I GOLDEN SPO .soRSHIP Konstantin Kouchtchenko I lukasz Ożga Zespół I Corps de ballet Kamila Dykta I Aleksandra Fiet Agnieszka Gerlach I Dominika Królak • Olga Kutmina I Magdalena Lis li Martyna Muskała I Miriam Pierzak PKO BANK POLSKI (ENTAV'-11 Sylwia Piotrowicz I Monika Wyrębska In spek tor baletu I Ballet lnspector Anna Szopa SPONSOR SREBRNY I SILVER SPONSORSHIP

KIEROWNICTWO TECHNICZNE I TECH NICAL CREW

Kierownik technicz.n y I Stage Works Henryk Lidtke SPONSORZY I SPONSORS Z- ca ki erownika technicznego I Stage Works Ass istant Krzysztof Zaleski Kierownik z espoł u pra cowni dekoracji i kostiumów Q I Decorations and Costumes Atelie r Zbigniew Francuz Qubus lł O I C I trade trans• Kie rownik magazynu kostiumów i garderobia nych Wll0ct.4W ****WRł)C.li\\\- I Storage (Costumes) and Dressi ng Room Krystyna Cichosz Kierownik sekcji ośw i et le n ia sceny I Stage L1ghting Andrzej Matuszak Kierownik sekcji aku styczn ej I Aco usti cs Jerzy Gałek ~ Asystent scenografa ds. technicznych ARKADY I Techn ical Assistant to Set Designer Jan Romanowski Kierownik pra cowni malarskiej I Scenic Painting Elżbieta Kocowska PATRONI MED IAlNI I MASS MED IA PATRONS Kierownik pracowni krawieckiej męskie j I Men 's Costumes Atelier Waldemar Krawczyk Kierownik pr ac owni kra w ieckiej damskiej I Women's Cost umes Atelier Zofia Dudek Kierownik pracowni perukarsk iej i charak eryzatorskiej ·~ I W1gs and Makeup Atelier Grażyna Matuszak RADIO Brygadzista pracowni modystycznej I Milllner Atelier Maria Grzesiak WROCŁ.AW Brygadzista pracowni szewskiej I Shoes Atelier Bogusław Nowicki N ag ł ośn ie nie I Sound Effects dB SOUND tUROPE Zakład Techniki Elektro­ twoja muza empik ~Y ~ ą.~:i:9. ~ akustycznej Bogusław Dmochowski O świe tlenie I Lighting QUAITRO Marek Fajkiel ProJe kqe autowizualne I Audiov1sual Effects WIZJA Sp. z o.o. tł. kulturaonline. p1 Z djęc ia I Photograf Marek Grotowski· Projekt i opracowanie graficzne I Graph ic Design Angelika Slwon SPONSORZY WSPOMAGAJĄCY I ASSISTANT SPO'ISORS Przy gotowanie i druk I Desk Top Pu bli hing PUH SEMATA Sp. z o.o. Wydawca I Published by Opera Wrocławska 2008

* współpraca I ooperallon 68 69 ~ Tys ią c i jedna Opera Piotr Kamiński

Największy na świec i e „niezbędnik" operowy Biblia opery (wg Le Point) • ponad cztery wieki opery • 1 OOO oper, 230 kompozytorów • 2 tomy, ponad 2000 stron

) I

Z ap raszam do mojego ś1via ta ... ~l/tt

Publikacja dostępna od 17 października 2008 w salonach Empik, dobrych księgarniach oraz na stronie www.1001opera.pl

Purroni medialni: ~POSPOLITA ! ~ 1 11111:1 : 1 ~ · - onetpl

Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA r\1. !0'.tsińskicgo 11 a, 31 - 111 J.\:rak ów \\ W\\ p" 111. com.pl. w w \\ . IOO lopem.pl Dci.ign: 21o2 imprezy plenerowe