/2015

In dit nummer

Gedeeld verleden, gedeelde verhalen……2

Het is nooit te laat…...3

Genocide en de post-

koloniale doofpot……..4

Kinderen Sulawesi ook schadevergoeding….…8

Uitbarsting van de Tambora…………………….…9

Indo Rock (14)…..…..12

Gastdocenten Zuidoost-Azië…………..15

CinemAsia Festival..17

Kinderen maken muziek...... 24

Indo’s be like zoekt creatieve Indo’s……..30

Rubrieken:

Recept, Korte Berichten, Toen en nu, Boekbespreking, Gedicht, Just4kids, Indische Agenda, Advertensi Mini, Column, Pasar Malam Kalender. Diederik van Vleuten: “Daar werd wat groots verricht”. Lees meer op pagina 14

Nederlands Indisch Gratis maandelijks e-magazine voor de Indische gemeenschap jaargang 7, maart 2015 | oplage: 8000 Cultureel Centrum Van de redactie

In deze editie aandacht voor onder inhoud, die unaniem als zeer bij NICC Magazine van groot andere de jaarlijkse activiteiten informatief, educatief en heel belang en vragen wij u om een die de vier herinneringscentra gevarieerd wordt omschreven. vrijwillige DONATIE. Wij zullen u in Nederland altijd organiseren Hartelijk dank daarvoor. Ook daarvoor zeer dankbaar zijn en rond de 21 maart in het kader hebben wij al vaak gewezen op de u zult verzekerd zijn van een van Gedeeld verleden, gedeelde mogelijkheid om NICC Magazine blijvende gratis toezending van uw verhalen. Verder een opmerkelijke als advertentie medium te geliefde en gewaardeerde NICC oproep van de Duitse Bonds- gebruiken. Hierbij nogmaals een Magazine. Onze bankgegevens: kanselier Merkel aan de Japanse oproep aan alle lezers die eigenaar NL39 RABO 0129216836, premier Abe. Leer hierover op zijn van een bedrijf of er t.n.v. N.I.C.C. te Den Haag pagina 3. Ook een artikel over de werkzaam zijn als PR manager om Mogen wij u tenslotte vragen om koloniale doofpot die sinds het NICC Magazine als mogelijkheid te NICC Magazine zoveel mogelijk bij einde van de koloniale tijd in zien om uw bedrijf of product uw familie, vrienden en kennissen stand wordt gehouden. Tenslotte onder de aandacht van ruim onder de aandacht te brengen? wijzen we u op een artikel over de 7800 abonnees te brengen. Vraag hen ook gratis abonnee te gastdocenten van de werkgroep Tevens willen wij een beroep doen worden. Wij wensen u weer veel Zuid Oost-Azië, waarin een en op uw waardering als abonnee plezier met uw NICC Magazine. ander over hun werk en werkwijze voor het zeer vele werk dat wij En mede dankzij uw donaties en wordt verteld. Veel leesplezier! maandelijks aan NICC Magazine advertenties kan NICC Magazine hebben. Houdt u in gedachten dat helemaal GRATIS blijven. Nog steeds ontvangen we veel NICC Magazine geheel GRATIS is, reacties over NICC Magazine. hetgeen echter niet betekent dat Hans Vogelsang, hoofdredacteur. Iedereen is even enthousiast over wij geen kosten hebben. Juist in ______zowel de vormgeving als de deze tijden is uw betrokkenheid

Gedeeld verleden, gedeelde verhalen

De vier Herinneringscentra van Herinneringscentrum de Tweede Wereldoorlog in Kamp Westerbork Amersfoort, Vught, Westerbork en Arnhem organiseren ieder jaar rond de 21 maart activiteiten in In het Herinneringscentrum Kamp het kader van “Gedeeld verleden, Westerbork staat zaterdag 21 gedeelde verhalen”. Op 21 maart maart in het teken van woonoord Schattenberg. Zo zijn er de 1951 kwam de “Kota Inten” als documentaire van RTV Drenthe eerste boot in Nederland aan met Kumpulan op Landgoed Bronbeek Molukse KNIL militairen en hun “Woonoord Schattenberg” en de film “Gedeeld verleden, gedeelde gezinnen. Welke verhalen delen generatie die opgroeit met het verhalen” (Daan en Laan 2012) te zij? Wat hebben zij meegemaakt? verdriet van de ouders. Pessireron zien. Verder is er een rondleiding vraagt zich af of er een parallel te met speciale aandacht voor die trekken is met de radicaliserende Indisch periode van het Kamp. De beide moslimjongeren in deze tijd. De Herinneringscentrum films worden doorlopend vertoond bijeenkomst wordt muzikaal in het museum. De rondleiding omlijst door Brenda Frans (zang) over Woonoord Schattenberg start In het Indisch Herinneringscentrum en Robin van Geerke (piano). Ook in Arnhem vertelt de auteur Sylvia om 14.00 uur bij de slagboom van gaat Wim Manuhutu in gesprek Pessireron op vrijdag 20 maart het kampterrein. Deelname is bij met Sylvia Pessireron en Esther over haar boek: ”Gesloten de entreeprijs inbegrepen (€ 8,50 Captain. Deze activiteit beging om vanaf 18 jr, € 4,00 voor 8-18 jr, koffers”. Dit handelt over de 14.00 uur en zal tot 17.00 uur Molukse Itja Hatuopar, een ex- en tot 8 jr. gratis). Meer duren. Het wordt gehouden in de KNIL militair. In de lezing gaat informatie is te vinden op website: Kumpulan op het Landgoed Pessireron verder dan haar boek. www.kampwesterbork.nl. Bronbeek. Aanmelden mogelijk via Ze zoomt in op de volgende www.indischherinneringscentrum.nl

2 Nationaal Monument onze (groot)ouders weer levend Aanmelding is mogelijk tot 20 kunnen maken, om ze door te maart via [email protected] Kamp Amersfoort kunnen geven aan de volgende onder vermelding van aantal generaties. Persoonlijke voorwer- personen of via Tel: 073-6566764. Op zaterdag 21 maart vertelt de pen kunnen de zinnen prikkelen Deelname is bij de museumentree dominee Julius Rutumalessy in en heri9nneringen oproepen aan inbegrepen: € 6,00 v.a. 18 jr; Kamp Amersfoort over zijn de jeugd en het leven in € 3,00 kinderen 10 t/m 17 jr. herinneringen aan zijn komst naar Nederlands-Indië, maar ook aan Aansluitend is het mogelijk om Nederland. Hij kwam als 10-jarig de eerste jaren in Nederland. Zo deel te nemen aan de rondleiding jongetje in mei 1951 aan in kunnen de generaties met elkaar door NM Kamp Vught om 14.00 Nederland. Hij had grote in gesprek gaan om de vragen te uur. Deelname resp. 2 of 1 euro. verwachtingen: “Eindelijk zou ik stellen, die men altijd al wilde Zie ook: www.nmkampvught.nl. de blanke mensen ontmoeten die stellen. Ook als de familie geen ik alleen van de films in de tangsi wortels heeft in Nederlands-Indië Achtergrondinformatie kende”. Ze werden in de barakken of de Molukken, kunnen de gehuisvest met andere gezinnen. deelnemers geïnspireerd worden. Later ging de familie naar het Het Indisch Herinneringscentrum woonoord Genapium (Gennep) in in Arnhem vertelt de geschiedenis Noord Limburg. Heer bij Maastricht van de Tweede Wereldoorlog in was zijn eerste kerkelijke gemeente Azië en de gevolgen van de als pastor van de Molukse dekolonisatie van Nederlands- Evangelische Kerk. Aanmelding Indië, zoals de komst van in totaal voor deze activiteit is mogelijk via 300.000 Nederlandse staatsburgers e-mail: [email protected]. vanuit Indië naar Nederland. De De entree en de deelname zijn drie andere herinneringscentra gratis. Meer informatie, website: hebben destijds een belangrijke www.kampamersfoort.nl. rol gespeeld in de opvang van Kinderen in woonoord Schattenberg Molukkers. In Kamp Amersfoort Nationaal monument arriveerden de KNIL militairen en De geschiedenis van onze hu8j gezinnen vanaf 21 maart Kamp Vught (voor)ouders is onze erfenis en die 1951 om gedemobiliseerd te mag niet verloren gaan. Barak 1-B worden en een medische test te Op 22 maart verzorgt Simone is de laatste authentieke barak ondergaan. Vanuit Amersfoort Berger voor (groot)ouders en hun van Kamp Vught, waarin onder werden ze door heel Nederland (klein)kinderen van 12.30 tot andere de geschiedenis wordt verspreid, onder andere naar 13.30 uur de workshop belicht van woonoord “Lunetten”, woonoorden Lunetten (Kamp ‘Familiegeschiedenis’ in Barak 1-B. waar honderden Molukse KNIL Vught) en Schattenberg (Kamp Zij vertelt hoe we verhalen bij militairen gehuisvest werden. Westerbork).

Het is NOOIT te laat

Bondskanselier Angela Merkel Japan krijgt vooral uit China zware zwaar geleden onder de Japanse heeft in Japan benadrukt hoe kritiek. Peking verwijt Tokyo dat bezetting en de overlevenden balangrijk het is om open te zijn het nimmer schuld heeft bekend dragen daarvan altijd nog de over het oorlogsverleden. Merkel aan de oorlogsmisdaden die Japan trauma’s met zich mee. Japan zei in een toespraak in Tokyo dat tijdens de Tweede Wereldoorlog vormde in de oorlog met nazi- Duitsland zijn plaats in Europa heeft begaan. Veel landen hebben Duitsland en het fascistische Italië weer heeft kunnen innemen de zogeheten “asmogendheden”, omdat de Duitsers er niet voor zijn die op vele plaatsen in de wereld teruggeschrokken “de dingen bij gruwelbewinden handhaafden. de naam te noemen”. Merkel zei dat ze Japan niet impliciet opriep In augustus herdenkt ook Japan om hetzelfde te doen. Wel zei ze dat de Tweede Wereldoorlog 70 dat “zoiets uit de samenleving zelf jaar geleden werd beëindigd. moet komen”. Er wordt nu breed gespeculeerd Angela Merkel en Shinzo Abe dat de Japanse nationalistische

3 premier Shinzo Abe het Japanse hebben op een pensioen. Dit is Nazi’s opgesloten in enorme excuus uit 1995 voor de door Duitse media openbaar getto’s. Het bekendste getto is het wreedheden in Azië zal afzwakken. gemaakt. Het verdrag maakt het Getto van Warschau, waar Abe’s grootvader was in de mogelijk om nu ook pensioenen ongeveer een half miljoen Poolse oorlogsjaren minister en Abe zelf uit te keren aan mensen die nu in Joden gevangen werden veroorzaakte veel opschudding Polen wonen. gehouden. De meesten van hen door in Tokyo een tempel te werden afgevoerd naar de bezoeken waar onder andfere vernietigingskampen. In 1943 veroordeelde oorlogsmisdadigers brak in dit getto een opstand uit, worden herdacjt. die door de Duitsers genadeloos werd neergeslagen. Hoe een beschaafd land met zijn verleden omgaat wordt weer eens Hopelijk dat nu uiteindelijk ook verduidelijkt door het besluit van Japan inziet, dat het NOOIT te de Duitse Bondsregering om alle laat is. Het zal Japan sieren om overlevenden van de p[oolse Poolse Joden worden weggevoerd zijn verleden onder ogen te zien getto’s een pensioen toe te na het neerslaan van de opstand en hiervoor spijt te betuigen. kennen. De Duitse Bundestag in het Getto van Warschau Hierdoor zal Japan het respect van de wereld verdienen en zal recht Heeft begin maart 2015 een Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden gedaan aan hen die onder verdrag tussen Duitsland en Polen werden vele honderdduizenden het Japanse bewind zo geleden goedgekeurd, waarin bepaald Poolse burgers, waarvan het hebben. wordt dat de overlevenden recht overgrote deel Joden, door de

De genocide op de Indische Nederlanders en de postkoloniale doofpot van de Nederlandse regeringen Blog: Diana Bloem

Dit wordt ‘emotioneel gezien’ De golf van etnisch geweld in Nederlandse autoriteiten. De 72- mijn moeilijkste blog, omdat Nederlands-Indië, die begon in jarige historicus heeft zijn hele mijn familie en vrienden 1945, is steeds ten onrechte door wetenschappelijk loopbaan gewijd hierbij nauw betrokken zijn Nederland naar de achtergrond aan de geschiedenis van geweest. Ikzelf heb hier niet verdrongen. De moord op Indonesië. veel van meegekregen, maar duizenden (Indische) Nederlanders Na de capitulatie van Japan ik voel me geroepen om het in de Bersiap is door Nederland vermoordden Indonesische strijders duizenden Nederlanders die net uit mensonterende gedrag van altijd gelaten geaccepteerd, Japanse interneringskampen waren onze voormalige én huidige “terwijl het zich het best laat bevrijd. Ze wilden koste wat kost bestuurders (het negeren van omschrijven als volkerenmoord”. voorkomen dat het koloniale genocide op hun eigen volk) Dat zegt de Amerikaanse gezag zou worden hersteld, aldus aan het licht te brengen! historicus William H. Frederick in Frederick. Vooral nu ik zie hoe onze een interview maandag in Trouw. Een artikel over zijn onderzoek regering zich in allerlei Hij spreekt daarin van “post- staat in het Britse weten- bochten wringt om bijna alle koloniaal geheugenverlies” van de schappelijke blad Journal of (vaak extremistische) landen Genocide Research. in de wereld te helpen en miljarden van ons volk steelt om niet alleen financiële steun, Bersiap-periode maar ook wapens aan hen te leveren. Terwijl ze hun eigen “De Bersiap-periode is zonder volk destijds in hun ex- twijfel een zwarte bladzijde in de koloniën volkomen in de steek geschiedenis van Indonesië én die hebben gelaten en zonder enig van Nederland”, aldus Frederick schuldgevoel lieten vermoorden die zegt geen land te kennen dat de moord op zoveel medeburgers

4 zo gelaten heeft geaccepteerd actief, omdat zij vaak het doelwit oorlogsschade. In februari 1951 en vervolgens is vergeten. van de moordpartijen waren. nam het parlement de Wet op de “Ik bespeur nog steeds de tendens Molukkers waren voor de oorlog Materiële Oorlogsschade aan, de bij zowel niet-Indonesiërs als dikwijls soldaat in het Indische WMO. Deze hield in dat alle Indonesiërs om die revolutie als leger geweest en waren goede oorlogsschade die door min of meer onschuldig en, vechters. Nederlanders geleden werd als althans op wereldschaal, als niet Hoeveel slachtoffers in de Bersiap gevolg van de Duitse bezetting, zo gewelddadig te beschouwen.” van de eerste maanden na de kon worden geclaimd. De onafhankelijkheidsverklaring en de Nederlanders uit Nederlands-Indië Er hangt veel mist rond het daaropvolgende jaren van werden expliciet van deze wet extreme geweld van de Bersiap- revolutie zijn gevallen, is bijna uitgezonderd. Het was de mening tijd. Waar kwam dat nu vandaan? onmogelijk aan te geven. De van de toenmalige regering, dat Wie waren de daders? Wie meest behoudende schatting is de jonge (en toen straatarme) schuilden er achter de naam 3500 burgerdoden, maar het kan nieuwe republiek Indonesië ‘extremisten’ die de Britten en net zo goed een veelvoud zijn daarvoor verantwoordelijk was. Nederlanders op de geweldplegers geweest. plakten? Waren het criminelen Onder de WMO is aan Nederlandse elementen, opgehitste jongeren, particulieren in de loop der jaren opportunistische sadisten, of een bedrag van 5,9 miljard religieus fanatici? En wat was hun guldens uitbetaald. Dit bedrag was motief? Iedere oorlog heeft hoger dan wat Nederland aan natuurlijk zijn pathologische Marshallhulp ontving. Men moordenaars, maar de frequentie presteerde het zelfs om ook de van de moorden maakt het slachtoffers van de watersnood- moeilijk om die in de schoenen te ramp van 1953 onder de WMO te schuiven van een kleine groep brengen…! De Nederlanders uit de sadisten of criminelen. Het meeste voormalige kolonie ontvingen geen geweld, los van de strijd tussen Minister Frans Timmermans cent. meer reguliere republikeinse en (Buitenlandse Zaken) vond in 2013 dat instituten die onderzoek Britse en Nederlandse troepen, Overigens dient hierbij wel naar de dekolonisatie van werd gepleegd door radicale vermeld te worden dat het nationalisten, islamitische strijd- Nederlands-Indië willen doen, dat Marinepersoneel uit Indië groepen als de Hizbullah en maar uit eigen budget moesten weliswaar hun achterstallige Sabillilah, en groepen met meer betalen. salaris uitbetaald kregen, maar “De echte reden ligt volgens mij criminele achtergronden. Zij de door hen geleden oorlogs- eerder op diplomatiek terrein”, hadden gemeen dat ze moeilijk schade evenmin vergoed hebben zegt Frederick in Trouw. “Ik onder het gezag van het prille gekregen. Zeer beschamend is de leger van de Indonesische begrijp dat de Indonesische vergelijking van de Nederlandse Republiek te brengen waren en regering geen zin in een situatie met die in de diverse onderzoek heeft, omdat ze niet vaak hun eigen plan trokken. andere landen die in oorlog waren trots zullen zijn op de Bersiap. Steeds meer huizen werden met Japan. De Verenigde Staten, Nederlandse diplomaten in Jakarta gerampokt (geplunderd). Engeland en Frankrijk hebben hun Inwoners werden de bossen in worden nerveus van een landgenoten uit de Aziatische gejaagd, waar ze vaak het onderzoek, omdat dit hun leven koloniën ook voor de door hen slachtoffer werden van andere gecompliceerder kan maken. geleden oorlogsschade ruimhartig Terwijl zo’n onderzoek natuurlijk bendes. Ook verschenen er gecompenseerd. pamfletten die de bevolking hoogstnoodzakelijk is.” opriepen de Indo-Europeanen uit te roeien. Het schandalige spelletje Ook met de vergoeding met de vergoeding voor via de WUBO en WUV is De Nederlanders buiten de er een smerig spelletje kampen – veelal Indische oorlogsslachtoffers gespeeld Nederlanders – lieten zich niet onbetuigd en organiseerden hun De regelrechte discriminatie van eigen strijdgroepen om hun huizen de Nederlandse overheid ten ‘Wet van 10 maart 1984, en gezinnen te verdedigen en de opzichte van de Nederlanders uit houdende regelen inzake de moorden te vergelden. Ook Nederlands-Indië is het niet verlening van uitkeringen en Molukkers waren in deze groepen vergoeden van de particuliere bijzondere voorzieningen aan

5 burger-oorlogsslachtoffers: gevolgd moest worden, zodat guldens uitbetaald. Dit bedrag was Wij Beatrix, bij de gratie Gods, uiteindelijk de meeste slachtoffers hoger dan wat Nederland aan Koningin der Nederlanden, Prinses óf al waren overleden óf ermee Marshallhulp ontving. En men van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. zijn gestopt! Ook toen werden al presteerde het zelfs om ook de Allen, die deze zullen zien of horen politieke spelletjes gespeeld slachtoffers van de watersnood- lezen, saluut! doen te weten: ramp van 1953 onder de WMO te Alzo Wij in overweging genomen brengen…! De Nederlanders uit de De Japanse Ereschuld. hebben, dat het wenselijk is voormalige kolonie ontvingen regelen te stellen betreffende de geen cent. Overigens dient hierbij verlening van uitkeringen en De Stichting Japanse Ereschulden wel vermeld te worden dat bijzondere voorzieningen aan komt op voor de belangen van de het Marinepersoneel uit Indië burger-oorlogsslachtoffers uit de Nederlanders uit voormalig weliswaar hun achterstallige salaris Tweede Wereldoorlog en hun Nederlands-Indië die tijdens de uitbetaald kregen, maar evenmin nagelaten betrekkingen. enz. enz.” Tweede Wereldoorlog door de door hen geleden oorlogs- toedoen van de Japanse overheid schade vergoed hebben gekregen. Deze “ondersteuning” gold voor schade hebben geleden door hen degenen die: gevangen te houden in de Japanse – tijdens de Tweede Wereldoorlog kampen, gevangenissen of vervolging heeft ondergaan of als daarbuiten. In het bijzonder wil burger is getroffen door de Stichting aandacht vragen oorlogsgeweld; voor de schending van de – aan deze oorlogsgebeurtenissen mensenrechten en erkenning voor de daarvoor toegebrachte materiële blijvende gezondheidsschade heeft en immateriële en/of psychische overgehouden; en fysieke schade alsmede de – vallen onder de voorwaarden gevolgen daarvan. Daarnaast van nationaliteit en waardigheid. vraagt de Stichting aandacht voor Ook de weduwe of weduwnaar van de wijze waarop die Nederlanders iemand die door vervolging of bij terugkomst in het Vaderland oorlogsgeweld is omgekomen, kan werden bejegend, gediscrimineerd financieel ondersteund worden. en hun grondrechten werden ontnomen.

Het meest verwerpelijke is de regelrechte discriminatie van de Nederlandse overheid ten opzichte van de Nederlanders uit Als onderdeel van Het Gebaar uit Nederlands-Indië door het niet december 2000 wist Het Indisch vergoeden van de particuliere Platform te bewerkstelligen dat er oorlogsschade. In februari 1951 wetenschappelijke studies zouden nam het parlement de Wet op de komen naar deze twee aspecten Materiële Oorlogsschade aan, de van De Indische Kwestie: de WMO. Deze hield in dat alle backpay en de materiële oorlogsschade die door de oorlogsschade. Deze studies, Nederlanders geleden werd als uitgevoerd door historici van het gevolg van de Duitse bezetting, NIOD (Nederlands Instituut voor kon worden geclaimd. De Oorlogs Documentatie), verschenen Nederlanders uit Nederlands-Indië in respectievelijk 2005 en 2006, werden expliciet van deze wet met een overzichtsrapportage in

uitgezonderd. Het was de mening 2007. In beide studies werd van de toenmalige regering, dat aangetoond dat de opeenvolgende Deze zogenaamde “vergoeding” de jonge (en toen straatarme) Nederlandse regeringen ernstig in uit 1984 trad pas jaren later in nieuwe republiek Indonesië gebreke waren gebleven wat werking en de procedure was zo daarvoor verantwoordelijk was. betreft de Nederlandse land- ingewikkeld (papieren die uit genoten uit Nederlands-Indië. Indonesië moesten worden Aangetoond werd dat Het Gebaar Onder de WMO is aan Nederlandse aangevraagd die daar al lang uit 2000 geenszins een particulieren in de loop der jaren waren verbrand), waardoor er compensatie was voor de twee weer een andere procedure een bedrag van 5,9 miljard

6 aspecten van De Indische Kwestie. inwoners hen als vreemdelingen Hadden zij zich misschien anders Eveneens bij de in februari behandelden. Sterker nog, in het moeten gedragen en naar 2001 gehouden Parlementaire beruchte Rapport Werner uit 1953 Nederland moeten komen zoals behandeling stelde de toenmalige werden de zogenaamde Oosterse de hedendaagse immigranten? minister van Financiën Gerrit Salm Nederlanders gezien als een Dan waren ze misschien ook net klip en klaar, dat Het Gebaar niets ´gevaar voor de openbare orde´ zo gastvrij onthaald! Want als te maken had met het herstel in Nederland. Wie de discriminatie Nederlands staatsburger uit de van de materiële oorlogsschade. en de kille, bijna vijandige, Oost ben je bijna een paria! http://www.65jaarkinderenvander ontvangst in Nederland heeft https://eunmask.wordpress.com/a ekening.nl/st-japanse-ereschulden meegemaakt, zal dit niet licht uthor/realpredictor/ (Blog Diana vergeten. Deze kille en vijandige Bloem) ontvangst was voor het Kabinet Kok-1 reden om Het Gebaar in te stellen.

Het ontraden van de motie door de Staatssecretaris van VWS maakte De Indische Kwestie tot een politiek onderwerp. Dat is

betreurenswaardig, aangezien het een parlementaire traditie is, dat Zeer beschamend in deze NIOD- zaken rond oorlogsslachtoffers studies is de vergelijking van de Kamerbreed afgewikkeld worden; Nederlandse situatie met die in de juist omdat deze geen speelbal diverse andere landen die in van de politiek mogen zijn. De oorlog waren met Japan. De consequentie is dat Het Indisch Verenigde Staten, Engeland en Platform zich in politiek vaarwater Frankrijk hebben hun landgenoten gaat begeven. Een eerste stap uit de Aziatische koloniën daarin is de Tweede Kamer. Deze ruimhartig gecompenseerd, ook moet, los van de Regering, ervan Hier de verhalen van overlevenden voor de geleden oorlogsschade. overtuigd worden dat het haar die deze verschrikkingen hebben Zelfs het toen straatarme Portugal politieke verantwoordelijkheid is meegemaakt: heeft in de zeventiger jaren van om de twee NIOD-studies te http://www.archiefvantranen.nl/u de vorige eeuw haar landgenoten behandelen. De Tweede Kamer w-verhaal/ uit Portugees Timor en Macao heeft dit tot nu toe niet willen of volledig gecompenseerd. De kunnen doen. De Tweede Kamer Nederlandse overheid slaat wat heeft in de richting van de Ook in dit geweldige boek van dat betreft beslist geen al te best Regering een controlerende Ferry Holtkamp leest u over de figuur. De petitie vermeldt terecht functie. hartverscheurende werkelijkheid: dit “achterstallig onderhoud” door Dan heb ik het nog niet eens over http://www.indischhistorisch.nl/tw de diverse regeringen. Wat ook de de 3e tegenovergestelde parallel! eede/oorlog-en-bersiap/oorlog-en- politieke kleur was van de De Indische Nederlanders (met de bersiap-ik-beken-het- regeringen in die 67 jaar, ze Nederlandse nationaliteit: met een levensverhaal-van-de-indische- hebben ´De Indische Kwestie´ paspoort dus) die na de oorlog nederlander-ferry-holtkamp- niet tot een oplossing gebracht. naar Nederland kwamen, omdat opgetekend-door-journaliste-elise- De angst was en is dat een ze in Indië niet meer welkom lengkeek-juli-2009/ adequate compensatie van de waren, werden nóg slechter Indische gemeenschap heel veel behandeld dan de asielzoekers! Zij En dan natuurlijk het onlangs bij geld gaat kosten. Het is dan ook werden in barakken geplaatst en Uitgeverij Boom verschenen boek een grote groep. In de vijftiger kregen een klein voorschot die ze van Dr. Herman Bussemaker: jaren vluchtten immers zo’n tot de laatste cent moesten Indisch Verdriet, strijd om 300.000 Nederlanders uit terugbetalen. De mannen die in de erkenning Nederlands-Indië naar het veilige oorlog voor Nederland hadden Nederland. Velen van hen hadden gevochten, en die in krijgs- Bron: de horrorbeelden van de gevangenschap hadden gezeten, http://nieuws.thepostonline.nl/20 afschuwelijke Bersiap nog op het kregen geen baan meer bij het 13/11/18/nederlanders-waren- netvlies gegrift. Zij kwamen naar leger en hadden ook geen recht op slachtoffer-genocide-nederlands- een land dat ze nauwelijks kenden pensioen van het leger! indie/ en waar zowel de overheid als de

7 Nederland ook aansprakelijk voor schade kinderen Sulawesi

Erkenning voor de nabestaanden gaan kijken naar de ere- Het gaat nu om vijf kinderen van van Indonesische mannen die in begraafplaatsen in Zuid-Sulawesi. slachtoffers, maar als de schade- Zuid-Sulawesi op bevel van Het gaat dan bijvoorbeeld om de vergoeding wordt toegekend, Kapitein Raymond Westerling van vraag of op die plekken uitsluitend zullen er misschien wel veel meer het Nederlandse leger werden mannen zijn begraven die door kinderen van zich laten horen. Dat geëxecuteerd. De rechtbank in het Nederlandse leger zijn zou een miljoenenstrop kunnen Den Haag heeft op 11 maart 2015 geëxecuteerd. zijn voor Nederland. besloten dat Nederland nog altijd Zeker 3100 mannen zijn destijds aansprakelijk kan worden doodgeschoten. Het bloedbad is de Tussen 2009 en 2011 speelde een gehouden voor de geleden schade. Zuid-Celebes-affaire gaan heten. soortgelijke rechtszaak voor een Het is echter nog niet zeker of alle Kapitein Raymond Westerling had bloedbad dat Nederlandse nabestaanden die de Nederlandse carte blanche om het hevige militairen aan hadden gericht in Staat hebben aangeklaagd ook verzet tegen Nederland in Zuid- het dorp Rawagedeh op Java. echt een schadevergoeding krijgen. Sulawesi de kop in te drukken. Hij Toen waren het de hoogbejaarde Een deskundige moet daar en zijn ondergeschikten deden dat weduwen van slachtoffers die een onderzoek naar doen. met veel geweld. zaak aanspanden. De lands- advocaat bepleitte dat Nederland Het is goed mogelijk dat er nu nog z’n schuld al had voldaan: in de meer nabestaanden zich gaan jaren 60 betaalde het 850.000 melden, denkt de buitenland gulden aan ontwikkelingshulp aan redacteur Peper Hofstede: "Er zijn Rawagedeh. Bovendien zou de in de onafhankelijkheidsstrijd in zaak inmiddels verjaard zijn. Indonesië ongetwijfeld wel meer bloedbaden geweest dan deze twee. Dat zou de Nederlandse staat dus veel geld kunnen gaan Kapitein Raymond Westerling kosten."

De nabestaanden zijn zonen, Waar draaide de dochters en vrouwen van rechtszaak om? Indonesische mannen die eind

1946 en begin 1947 werden Vanaf 1945 probeerde Indonesië geëxecuteerd door Nederlandse Mw. Paturusi en Dhr. Monji zich los te maken van Nederland, militairen in het toenmalige terwijl Nederland de kolonie koste De rechter oordeelde anders: de Nederlands-Indië. Nederland kan wat het koste wilde behouden. weduwen verdienden ook een volgens de rechtbank geen beroep 200.000 Nederlandse militairen individuele schadevergoeding voor doen op verjaring. moesten voorkomen dat Indonesië de schade die ze door het In totaal 23 weduwen en kinderen onafhankelijk zou worden. handelen van de Nederlandse hadden hierover een rechtszaak Sommige eenheden maakten Staat hadden moeten verduren. aangespannen. Het staat volgens actief jacht op Indonesische Ze kregen per persoon 20.000 de rechter voor negen weduwen onafhankelijkheidsstrijders, onder euro toegekend en de Nederlandse vast dat hun man daadwerkelijk is meer die van Kapitein Raymond ambassadeur maakte expliciet geëxecuteerd. De rechtbank buigt Westerling. Van de Nederlandse excuses aan de inwoners van zich later nog over wie van de legerleiding kreeg hij toestemming Rawagedeh. Met deze zaak als anderen in aanmerking komen om zijn gang te gaan en dat deed precedent heeft de rechter voor een schadevergoeding en wat hij ook. Op het eiland Sulawesi vandaag ook op 11 maart in het dan de hoogte van die vergoeding werden honderden mannen zonder voordeel van de nabestaanden moet worden. enige vorm van proces geoordeeld. geëxecuteerd, vaak zelfs voor de Deskundige ogen van hun kinderen. Die En wat nu? hebben nu gelijk gekregen en naar erebegraafplaatsen hebben schadevergoeding voor Nu de ‘kinderen van Sulawesi’ bij

het leed dat hen is aangedaan in de rechtbank gelijk hebben De rechtbank zal een deskundige het vooruitzicht. gekregen, is het goed mogelijk dat benoemen die onder meer moet er zich nog meer nabestaanden weduwen door het dorpshoofd Kunnen de Sulawesi melden. Er zijn in de Indonesische en door familieleden werden weduwen en kinderen het onafhankelijkheidsstrijd ook wel gedwongen minstens de helft van geld houden? meer bloedbaden geweest dan hun schadevergoeding af te staan. deze twee. Dat zou de Als ze weigerden te betalen, Nabestaanden van slachtoffers Nederlandse staat dus veel geld zouden ze worden uitgesloten van de standrechtelijke executies kunnen gaan kosten. Maar het is en lastiggevallen. De kans dat op Sulawesi in 1946-1947 vrezen natuurlijk wel lang geleden de weduwen van Bulakumba dat de weduwen en kinderen, gebeurd. Veel nabestaanden van zelfstandig over hun geld kunnen allen hoogbejaard en bejaard, de slachtoffers zijn al overleden, beslissen, lijkt klein. (ANP) onder druk zullen worden gezet mensen die zich nu nog zouden door jongere familieleden om hun kunnen melden zijn vaak bejaard compensatiebedrag af te staan of of hoogbejaard. Hoewel dat bij te delen Bij een eerdere hen niet het gevoel zal wegnemen compensatiezaak in Rawagedeh dat er nog een schuld te bleek in december 2011 dat de ______vereffenen valt.

(advertentie) Reparatie van iPhone, iPad en nu ook android. Klik hier voor de aanbieding http://www.borca-online.nl/iphone-en-ipad-reparatie

http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- http://www.borca-online.nl/elektronica http://www.borca- online.nl/elektronica online.nl/elektronica

Uitbarsting van de Tambora Door: Enne Koops

De uitbarsting in 1883 van de De vulkaanuitbarsting leidde Indonesische vulkaan Krakatau wereldwijd tot een klimaats- en is algemeen bekend onder temperatuursverandering die van historici. Bijna zeventig jaar alles tot gevolg had: honger, eerder deed zich echter een enorme hagelstenen, lawines, grotere eruptie voor die aardverschuivingen, blikseminslagen minder houvast heeft scheepsrampen en apocalyptische gekregen in het collectieve massahysterie. Maar er waren ook historische bewustzijn. In april positieve gevolgen, zoals de 1815 vloog op het Nederlands- uitvinding van de fiets. Indische eiland Soembawa de In januari bespraken we het boek bovenkant van de vulkaan “De schaduw van Tambora” van Tambora de lucht in. Het de journalist Philip Dröge. In het aantal indirecte slachtoffers boek “De wereld van Tambora” van deze ramp liep in de dat dit jaar zal verschijnen, laat tienduizenden. Historiek.nl Dröge – initiatiefnemer van het

populair-wetenschappelijke pers-

9 bureau FAQT en vaste gast in het gevaarlijke zeereis verder naar het die ooit op aarde zijn programma Aan de slag op BNR oosten. Daar liggen de veel geproduceerd’ (47). Moderne Nieuwsradio – ooggetuigen aan interessantere Molukken, waar geluidsspecialisten schatten de het woord over de ongelofelijke de Nederlandse handelaren het hardste knal op 347 decibel: gevolgen van een van de grootste voorzien hebben op nootmuskaat “De energie die bij de eruptie van natuurrampen uit de menselijke en kruidnagel. de Tambora vrijkomt, staat gelijk geschiedenis. Toen de VOC in 1798 na jaren van aan 34.000 megaton TNT. Dat is wanbeleid en corruptie ten onder de kracht van het tegelijkertijd ging, nam de Nederlandse ontploffen van duizenden atoom- regering het beheer van de bommen van het Hiroshima-type, kolonie Nederlands-Indië over, of anderhalf keer de verzamelde waarbij Soembawa bij deze explosieve kracht van alle kolonie werd gevoegd. Maar het kernwapens die de grootmachten eiland bleef een buitenbeentje: in de Koude Oorlog op elkaar hadden gericht.”(31) “Ook de nieuwe heersers hebben Tambora vulkaan, die bijna het weinig belangstelling voor dit gehele eiland beslaat met een De schokgolf gaat meerdere keren buitengewest. De meeste inwoners krater van zo’n 5 km doorsnee de aarde rond, brengt oceanen en van Soembawa hebben dan ook zeeën aan het kolken. In totaal nauwelijks contact met hun De impact van de ramp was wordt 150 kubieke kilometer steen koloniale bestuur. De Nederlandse enorm. Dröge zegt er zelf over: de lucht in geschoten. De macht concentreert zich in Java. “De uitbarsting van de Krakatau in vulkanische as – die met een De andere Indische eilanden – 1883 was maar een kippenscheet geschatte 1600 graden enorm met uitzondering van Bali – staan vergeleken bij die van de Tambora heet is – stijgt naar 43 kilometer weliswaar onder Nederlands in 1815”. De uitbarsting van de hoogte en gaat dwars door de bestuur, maar meer dan een Tambora, toen ‘de hoogste berg ozonlaag heen. Tot ver in de handvol Nederlandse ambtenaren van Nederland’, was 2500 omgeving regent het brokstukken en soldaten per eiland is er in die kilometer verderop goed te horen. die soms zo groot zijn als een tijd niet.” In de maanden na de eruptie auto. Door de enorme luchtdruk verspreidden de vulkanische ontstaan er spontaan tornado’s, asdeeltjes zich over grote delen die de mensen, vee en huizen in van de wereld en leiden tot een het stadje Tambora opzuigen en ingrijpende klimaatsverandering. tientallen meters door de lucht In India deden zich gigantische smijten. Slechts een handjevol hagelbuien voor, in Zwitserland Tamborezen overleeft de ramp. De viel ineens sneeuw in de zomer en vulkaanuitbarsting luidt het einde in Azië, Europa en Amerika braken in van hun cultuur en taal. hongersnoden uit. In Indonesië doen zich volgens Kijkje in de enorme krater van de ooggetuigen allerlei nogal angst- Stille, bijna vergeten berg Tambora aanjagende verschijnselen voor. Langs de Indische kusten razen In de zeventiende en achttiende 10 april 1815: knal van bijvoorbeeld drie tot vijf grote eeuw is het onontgonnen eiland vloedgolven het land in, die alleen Soembawa, vanuit Europees 34.000 megaton TNT al op Soembawa aan ruim 4600 perspectief, een beetje een Het is de gigantische vulkaan- vergeten plek. De schepen van de uitbarsting op 10 april 1815 die Vereenigde Oost-Indische het eilandje Soembawa op de Compagnie (VOC) meren af en toe kaart zal zetten. In de vroege aan. Het contact met de lokale avond, berekend is dat dit bevolking is goed, maar de handel gebeurde tussen 19.00 en 22.00 tussen de VOC-lieden en de uur, bereikt de druk in de vulkaan eilandbevolking blijft beperkt. Af Tambora – de vulkaan rommelt al en toe koopt de VOC paarden op zo’n vijf maanden – een kritisch het eiland, of tabak, amfioen hoogtepunt. De explosie die dan (opium) of hout. De Compagnie volgt is haast onvoorstelbaar en Vulkaanas, feitelijk bestaand uit gebruikt het eiland vooral om haar behoort tot ‘de hardste geluiden gruis van 0,1 tot 0,8 millimeter schepen te bevoorraden voor de doorsnee

10 mensen het leven kosten. Zelfs op grootte van cricketballen, die met gevallen. Daaronder groene het kleine eilandje Haruku bij de name neervielen in India en daar rupsen die ‘enkel uit water lijken Molukken, liefst 1260 kilometer veel mensen doodden. In de te bestaan’ en die in Zwitserland verderop, is sprake van een nazomer van 1815 zijn onder niet voorkomen. De diertjes tsunami. meer China en West-Europa aan kruipen over een dik pak sneeuw de beurt. In die regio’s daalt de dat eerder is gevallen; het vriest temperatuur plotseling een aantal op dat moment hard. Ook van de Potentieel dodelijke graden, waardoor – in combinatie Franse kant van de grens, in de cocktail met grote droogte – de oogsten Jura, komen in deze tijd berichten

van rijst, gierst en boekweit over insecten die uit de lucht De Tamborese vulkaanuitbarsting massaal mislukken. Het gevolg is vallen. De kwestie wordt zelfs greep diep in, ook op de langere massale hongersnood en sterfte. voorgelegd aan de Franse termijn. Tambora zou de Academie van Wetenschappen. geschiedenis veranderen, zo Maar die kan het fenomeen niet schrijft Dröge. Op de eilanden verklaren.” Soembawa, Lombok, Bali en ook Java braken in de daaropvolgende Ook de frequentie van hevig weken hongersnoden uit door onweer valt op. De Nederlandse stoflagen – die soms zeven tot kranten staan vanaf 1815 bol van tien meter meter hoog waren, de onweersbuien met Bijbelse rijstvelden bedekten en water- proporties. Op 16 december 1815 bronnen onbruikbaar maakte. Drie Geografische ligging van de vallen in Haarlem bijvoorbeeld dagen achtereen zagen de Indiërs Tambora vuistgrote hagelstenen uit de geen zonlicht meer en voor het lucht, die door de lokale eerst in hun leven hadden ze het Er zijn zelfs diverse historici die bloembollenhandelaar en amateur- koud. Vissen stierven massaal, beweren dat de maatschappelijke weerman Simon Veen, evenals de vogels vielen dood uit de bomen. chaos in China en de opstanden opvallend lage temperaturen, vanaf de jaren 1820 tegen de opgetekend worden. Zijn In de maanden na de ramp breken keizerlijke dynastie, uitlopend op gegevens behoren tot de oudste in Indonesië maar ook op oorlogs- de grote Chinese communistische meteorologische notities van en handelsschepen die in het revolutie in 1949, zijn oorsprong Nederland. gebied varen ziekten uit, met als vindt in de klimaatsveranderingen hoofdkenmerken diarree, koorts vanaf 1815. en huidzweren, een combinatie die vaak uitloopt op de dood. Dodelijke ziekten – met name Het regent kevers en difterie en tyfus – zijn volgens spinnen specialisten wel een standaard- verschijnsel na een vulkaan- Ongeveer twee maanden na de uitbarsting: vulkaanuitbarsting bereikt de as West-Europa. De winters van As neerslaggebied (half zo groot “Verontreinigde waterbronnen, 1815-1816 zijn kouder dan ooit. als Europa) voedselgebrek en schadelijke Zo bereikt het kwik in Rome een Tot mei 1816 blijft het stevig stoffen in de lucht vormen samen diepterecord van -22 graden, vriezen in Europa. Een echte een potentieel dodelijke cocktail terwijl in Hamburg -27 graden zomer komt er dat jaar niet… Het voor mens en dier.” gemeten wordt. De sneeuw die is in dit licht niet vreemd dat er deze winters naar beneden valt, is in de zomer van 1816 een in Hongarije bruinig en gelig. De emigratiehausse begint vanuit Middelburgsche Courant van 20 West-Europa naar Noord-Amerika. januari 1816 meldt over een Met name Noren, Duitsers en bijzonder, nieuw soort neerslag Nederlanders stappen op een dat in Zwitserland en Frankrijk uit zeilschip en kiezen het ruime sop de lucht is komen vallen: naar Amerika. Het emigratiepiekje Foto van de top van de Tambora “Nabij het Zwitserse stadje blijft enkele decennia op niveau, Vallorbes, aan de Franse grens, om vanaf de jaren 1845 – al Door de enorme hoeveelheid as in zouden op 22 en 23 december Europa opnieuw geteisterd wordt de lucht condenseerden water- door misoogsten en ellende – een 1815 miljoenen kevers, spinnen druppels veel sneller. Hierdoor en rupsen uit de lucht zijn echte piek te worden. ontstonden enorme ijsballen ter

11 12 juni 1817: eerste Freiherr Drais von Sauerbronn ongeloof kijken naar het spektakel ertoe aan met een oplossing te dat dan volgt. Ook al heeft hij fietstochtje uit de komen: ‘het houten paard’, ofwel: soms geen van beide voeten aan geschiedenis de fiets. Het is donderdag 12 juni de grond, de baron valt niet om,

1817 als hij het eerste fietstochtje hij rijdt op slechts twee smalle De loopfiets van Karl Drais De uit de geschiedenis maakt, op een wielen de weg op! Hoe doet hij mooiste anekdote in het heerlijk houten loopfiets met een soort dat? Natuurlijk heeft Von Drais geschreven boek De schaduw van stuurlat: geen tijd om uit te leggen dat het de Tambora, is de relatie tussen balanceren een logisch gevolg is de vulkaanuitbarsting en de van een natuurkundige wet die uitvinding van de fiets. Door de zijn landgenot Johann von aanhoudende regen en de as in de Bohnenberger toevallig net lucht, wilden gras, haver en datzelfde jaar voor de eerste keer andere gewassen in grote delen wetenschappelijk beschrijft, het van West-Europa niet goed gyroscoopeffect.” (184) groeien. Paarden, toen hét vervoersmiddel (stoommachines), Deze Karl Drais was ook op hadden te weinig te eten en andere terreinen een talentvolle werden massaal geslacht. uitvinder. In de strijd tegen Napoleon bedacht hij – niet als Het Duitse Mannheim en de eerste, want 100 jaar eerder had omliggende regio werden in 1815- iemand hierop al patent 1816 hard door deze situatie “De baron trekt zich niets aan van aangevraagd – een effectief getroffen. Door het gebrek aan de mensen die hem zullen machinegeweer, terwijl hij voor paarden kwam de handel stil te aangapen en zet zich af door met zijn langzaam blind wordende liggen en was sprake van een voet achterwaarts tegen de vader een stenomachine ontwierp hongersnood. Dit probleem zette – grond te duwen. Dan beweegt hij zodat die kon blijven schrijven. daarover zijn veel Duitse historici die voet naar voren. De andere voet duwt machine en rijder naar het eens – de Mannheimer, 32 ______jaar nog maar, Karl Friedrich voren. Voorbijgangers zullen vol

Indo Rock ons cultureel paradepaardje? (14) door: Albert van Prehn

INDO MUZIEK EN APPARATUUR. Wat wel gebeurde was, dat bands James Burton toen hij Ricky 1e deel zoals The Ventures en The Fireballs, Nelson begeleide, en zo waren er nog wat bands uit die tijd, de In 1957 bracht Leo fender de Jazzmaster gingen gebruiken. In Jazzmaster uit, de later zo veel ons land werd de Jazzmaster bespeelde gitaar bij de indo vooral gebruikt bij de Indo bands, bands. Oorspronkelijk was het de waarvan velen The Ventures als bedoeling van fender dat voorbeeld hadden, de sound van voornamelijk de jazzgitaristen de The Ventures was uitermate Jazzmaster zouden gaan geschikt voor het model, clean gebruiken, doch het viel tegen. ingeplugd had het een apart geluid, wat rauwer en kort. Dat de De meeste jazzgitaristen kochten Jazzmaster zo geliefd was, en nog en bespeelden dit model niet en is bij de Indo bands heeft dus zijn even driegde de Jazzmaster een oorsprong in het geluid van The miskleun te zijn van Leo fender. Ventures.

12 Helaas werd de Jazzmaster korte is en wat na al die jaren bijna tot Ikzelf heb verscheiden oudjes tijd vanwege zijn verminderde helemaal niets aan vormgeving gehad en heb tegenwoordig nog belangstelling in de jaren 70 niet heeft ingeboet. De Jazzmaster en maar een over een nieuwe meer gemaakt en het duurde een even later de Jaguar werden heel hedendaagse uitgave. Ik speel er poosje voordat het weer gemaakt veel door Indo bands gebruikt en niet veel meer op want mijn liefde werd, medio 80 kreeg je weer een met name Andy Tielman was de is uitgegaan naar de eerste gitaar kleine opleving o.a. door de artiest inspiratiebron met het model. van Leo fender, de telecaster die Kurt Cobain en in 1999 was de in 1951 het licht zag. Ik speel op belangstelling er weer zodat Eind 90er jaren werden de Leo Fenders laatste project de fender ook weer overging tot het Japanse uitgaven beter, want toen G & L Asats welke veel beter zijn produceren van het model. gaf men de Crafted in Japan dan de Fenders zelf van de bedrijf Jazzmaster uit die nagenoeg het fender die Leo in 1965 heeft In die 90er jaren begonnen de zelfde was als de Amerikaanse verkocht aan CBS. Japanners de Jazzmaster weer uit uitgave die veel duurder was. te brengen in eigen beheer, Ik ben geen voorstander van de natuurlijk waren het reissues uit De Crafted in Japan was bedoeld benaming Indo Rock en dat weet de Japanse fender fabrieken voor de Japanse binnenlandse men van mij, niet dat ik het zou echter die modellen leken er niet markt en deze gitaren waren van willen verbieden of echt afkeur, op, het hout wat oorspronkelijk veel betere kwaliteit dan de made nee het is meer omdat deze essen en elzen hout was, werd nu in Japan modellen, het verschil zat benaming in mijn ogen niet vervangen door linde hout, daarbij hem in de gebruikte houtsoorten voldoet aan de juiste benaming waren de slagplaten die eerst van en betere hardware. Zo zijn de van de muziek van de Indo bands. een betere kwaliteit waren Crafted in Japan net als de Daarbij heeft men verzuimd om vervangen door dunne goedkope Amerikaanse modellen van Essen onze muziekgeschiedenis eens plastic slagplaten. of Elzenhout gemaakt. degelijk onder de loep te nemen alvorens men de benaming Indo De combinatie van linde hout en Rock heeft bedacht. In mijn ogen de goedkopere pick-ups was de een miskenning van het feit dat de reden dat de Jazzmaster gewoon Indo Muzikanten al in Indonesië niet meer klonk zoals hij met de rock and roll bezig waren oorspronkelijk moest klinken en en de benaming Indo Rock Jazzmaster made in Japan was de suggereert dat wij als indo goedkope uitgave van iets wat er muzikanten pas in Nederland zijn niet eens op leek. Ze klonken dun begonnen met muziek maken. Als en karakterloos, iets wat de men even verder had gekeken dan oorspronkelijke Jazzmaster wel was die benaming er nooit zeker in voldoende mate had, op geweest, maar het is er nu het tremolo systeem na, want die eenmaal en velen hebben die naar zorgde nogal voor veel bijgeluiden gewoon klakkeloos geaccepteerd, en verkorte de sustain van de het is een quasi begrip geworden. essen houten body. Maar misschien was DAT juist wat zo bij We gaan het in de volgende editie de Jazzmaster hoorde. hebben over de gebruikte Tot nu toe, speelt de Jazzmaster apparatuur en de keuzebepaling Met het tremolo systeem kon de bij vele indo bands nog een door beïnvloeding. gitaar eigenlijk niet snel hoofdrol en je ziet het model nog ontstemmen, wat wel het geval is veelvuldig op de podia bij bij de stratocaster die in 1954 kumpulans en pasars, de door fender werd geïntroduceerd Jazzmaster is dé Indo gitaar ______en tot op heden HET succesmodel geworden in ons land.

Wel eens gedacht aan adverteren in NICC Magazine? Uw product of dienst wordt door minstens 100.000 mensen gezien Vraag vrijblijvend onze gunstige advertentietarieven aan! [email protected]

13 Korte berichten

Diederik van Vleuten YouTube kanaal van meestal gratis toegankelijk zijn of tegen een kleine vergoeding. De opnieuw op tournee ICM toegang voor deze Kings Day

Party is slechts £ 5. Het aantal Cabaretier Diederik van Vleuten Vindt u het leuk om reportages, kaarten is beperkt, dus reserveren gaat de komende drie maanden optredens, shows en interviews is noodzakelijk (vol = vol) Locatie: weer de theaters in met zijn van diverse Pasar Malams nog een Dutch Centre, 7 Austin Friars, succesvolle programma “Daar keer terug te zien? Kijkt u dan London EC2N 2HA, UK. For Tickets werd wat groots verricht”. Twee eens op de “huisbioscoop” op het and more: www.dutchcentre.com jaar geleden stond hij met zijn YouTube kanaal van ICM “De of e-mail: [email protected]. laatste voorstelling op de planken, Indische wereld”. maar door de overweldigende ------vraag van het publiek, heeft hij besloten om zijn show toch nog Familierecepten met een aantal maanden te gaan spelen. Dit heeft het impresariaat een verhaal Bunker Theaterzaken bekend gemaakt. Go-Tan, het team achter de

website “De Geur van Witte Rijst”, Lekker wegzwijmelen bij de video- is van plan een heel mooi Indisch beelden van vele bekende Pasars, kookboek uit te brengen. Iedereen optredens van bekende en minder met een Indische achtergrond kan bekende artiesten. Het materiaal hieraan een bijdrage leveren door op het kanaal wordt regelmatig een origineel familierecept in te aangevuld. Naar het ICM kanaal: sturen, waar een mooi verhaal aan https://www.youtube.com/user/m vast gekoppeld is. Men is dit ultiICM. initiatief gestart om de weinige nog overgebleven verhalen en ------bijzondere gerechten te behouden voor de toekomstige generaties. Koningsdag in Londen Een kookboek dus, door iedereen – voor iedereen. Hierbij wordt de Nederlanders die in Groot Brittannië basis gevormd door de nostalgie, Daar werd wat groots verricht was wonen kunnen op 27 april 2015 de kennis, het plezier en de passie het eerste soloprogramma van de Koningsdag vieren in het “Dutch voor de Indische keuken. Dat cabaretier, nadat hij jarenlang Centre” in Londen. Tijdens een er een heel bijzonder kookboek samen met Eric van Muiswinkel op ouderwets Hollandse Kings Birthday zal ontstaan, is aan Go-Tan - zelf het podium had gestaan. In het Party is er “Free Beer” en “Dutch een echt familiebedrijf - wel programma keek Van Vleuten snacks” zoals o.a. bitterballen en toevertrouwd. Via de website kan terug op het Indische verleden blokjes kaas. Indo’s die in Groot iedereen zijn eigen recept met van zijn familie. Hij trok door dit Brittannië wonen en nog niet verhaal insturen en foto’s onderwerp ook opvallend veel bekend zijn met de Dutch Centre, insturen. Go-Tan maakt hieruit publiek met een Indische moeten beslist eens op de website een mooie selectie voor het achtergrond. De voorstelling kreeg kijken. Regelmatig worden er tal kookboek. Op de website is ook lovende recensies en trok volle van activiteiten en evenementen meer informatie te vinden en kunt zalen. Tot en met half juni zal georganiseerd, die voor leden u zich vast inschrijven voor het Diederik van Vleuten zijn publiek kookboek. Het boek wordt gratis weer entertainen. verstuurd naar iedereen wiens Voor de speellijst en het recept in het boek verwerkt wordt. reserveren van kaarten zie de Het kookboek zal eind oktober website van Bunker Theaterzaken: verschijnen. De opbrengsten van http://www.bunkertheaterzaken.nl het kookboek worden door Go-Tan /diederik-van- geschonken aan een goed doel in vleuten/daar_werd_wat_groots_ve Indonesië. rricht/ http://www.degeurvanwitterijst.nl

14 (advertentie)

(advertentie)

Gastdocenten Zuid Oost-Azië

De Stichting Gastdocenten Zuid Indië. Belangrijk hierbij is dat de zich vertaalt in een aandachtig Oost-Azië is opgericht om aan docenten spreken vanuit eigen luisterende schoolklas. kinderen en jeugd van lagere en ervaring en zodoende vanuit een middelbare scholen voorlichting te persoonlijke belevenis vragen van Verslag van een gastles geven over de gebeurtenissen scholieren kunnen beantwoorden. tijdens de Tweede Wereldoorlog Juist vanuit de positie van een De kinderen zijn zeer geboeid door en de daarop volgende Bersiap- ooggetuige wordt de lesstof verhalen over blubberpap, kamp- periode in voormalig Nederlands- overtuigend gebracht, hetgeen nummer en het persoonlijke van

15 het verhaal. Ze mogen raden, 15 augustus om het einde van de het kampnummer dat ze altijd als gastdocente Mieke Huijsman- oorlog in Azië te vieren werd nogal moest dragen (M.Engelberts 11331) Engelberts (1934) ze vertelt wat eens afgedaan met de opmerking: en een late van ongeveer 50 cm ze in het Jappenkamp te eten “Wie is er jarig…?” om duidelijk te maken hoe weinig kregen. Ze griezelen als ze het ruimte de gevangenen hadden in potje te zien krijgen: blubberpap, het interneringskamp in Semarang dat eruit zag als stijfsel. Dag in en Soerabaja. Verder heeft ze dag uit kregen ze hetzelfde te altijd een dierbaar souvenir bij eten, de kendjil-pap, gemaakt van zich: een beduimeld leesboekje Asia-meel. “Kunnen jullie je voor- “Pim en Mien” (Indisch equivalent stellen waarom ik nooit meer pap van “Ot en Sien”, dat als door een heb gelust?” De kinderen knikken wonder bewaard is gebleven. allemaal en trekken een vies gezicht. Mieke heeft haar verhaal Honderd gastdocenten Mieke Huijsman-Engelberts al honderden keren verteld, maar toch vertelt ze het iedere keer Tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw alsof het nieuw is. En ze De geschiedenis moet in Nederlands-Indië zijn door de blijft dat als gastdocente ook verteld worden Japanse bezetting meer dan doen, zolang ze de kracht heeft 25.000 Nederlanders en Indische om op haar benen te staan. De De gastdocenten proberen met Nederlanders omgekomen. 16.800 oorlog in Azië en met name hun lessen dit kennishiaat te burgers en 8.200 krijgsgevangen voormalig Nederlands-Indië is dichten. Aan de hand van eigen KNIL soldaten. Aan de Stichting voor veel mensen nog onbekend ervaringen vertellen ze over Gastdocenten zijn een kleine 100 terrein. “Drie jaar geleden nog”, de “onbekende oorlog”. Mieke docenten verbonden, die bij elkaar zegt ze, “sprak een vrouw mij aan Huijsman: “Het is evenzeer vorig jaar zo’n tweehonderd en zei dat ze nooit had geweten geschiedenis als de gebeurtenissen schoolklassen hebben bezocht. En dat het zo erg was geweest”. Door in dezelfde periode hier in Europa daarnaast werden lezingen nog zulke opmerkingen weet je dat je en met name in Nederland. eens door meer dan vijfduizend nog steeds een missie hebt. “Ik Sterker nog, het is ook ONZE mensen bezocht. Ook geven de moet blijven vertellen over Indië, geschiedenis, want Indië was gastdocenten af en toe lessen op zolang ik het nog kan en er nog Nederlands grondgebied. Daarom de Pabo’s. “Dar zitten de mensen zijn die mij willen is het dus ook onlosmakelijk toekomstige onderwijzers en aanhoren”. verbonden met onze eigen leraren, die het stokje moeten geschiedenis. Maar het is ook mijn overnemen. Het is mijn missie dat verhaal.” ons verhaal verteld moet worden; ook als wij er niet meer zijn”. Huijsman vertelt de leerlingen ook over haar eigen moeder , die in het Jappenkamp aan uitputting is overleden. Ze merkt regelmatig dat dit onderwerp haar minder moeite kost dan het er met haar

eigen dochters over te hebben. Voor de Indische Nederlanders die “Mijn dochters hebben het verhaal de Tweede Wereldoorlog en de eigenlijk pas gehoord, toen ze een Bersiap hebben meegemaakt, is lezing bijwoonden”. De gast- Gastdocente Marjan Bruinvels voor het fnuikend dat er verhoudings- docenten zijn getraind om hun de klas gewijs veel te weinig aandacht is verhaal zo nuchter mogelijk te voor hun verhaal. Indië was een vertellen. “Als het gaat over de De gastdocenten zijn altijd bereid “ver-van-mijn-bed” verhaal. En wrede behandeling door de om bij u op school een gastles te Nederland had bovendien in de Japanse militairen, zeggen we komen geven. Maar ook bij u in jaren na de oorlog, genoeg aan de gewoon dat ze behoorlijk losse het zorghuis of op de vereniging eigen problemen. In veel steden handjes en voeten hadden. Pas als komen ze met alle plezier hun lagen wijken in puin, er was voor er gericht om wordt gevraagd, verhaal vertellen. Alle informatie veel mensen geen woonruimte, treden we in details”. hiervoor is te vinden op de geen eten genoeg en ook kleding website: www.gastdocenten.com. was schaars. De door Indische Altijd heeft ze een tas met spullen Nederlanders uitgestoken vlag op bij zich uit het Jappenkamp, zoals ______

16 CinemAsia Film Festival 2015

De 8e editie van het CinemAsia De selectie van films bevat films zijn te herkennen aan het Film Festival zal van 1 t/m 6 april opwindende nieuwe producties, “C-logo” van Cineville bij de 2015 plaatsvinden in Kriterion die door critici zijn geprezen of die betreffende film. De Cineville Theater in Amsterdam. CinemAsia bij het publiek enorm populair redactie heeft dwars door filmisch wijdt zich geheel aan het waren. Deze films presenteren een Azië gezworven en zodoende haar verbreden van de horizon van het vol en compleet beeld van de favorieten uit het programma Nederlandse filmpubliek, door een hedendaagse Aziatische film. geselecteerd. Bij deze vijf films aantal schitterende films van mag je als pashouder een hedendaagse Aziatische filmmakers introducé meenemen, helemaal aan te bieden. Daarbij focust het gratis. Cineville is een Festival zich niet uitsluitend op samenwerkingsverband tussen cultuur en entertainment, maar dertien Amsterdamse filmtheaters streeft er ook naar om Aziatische plus filmtheaters in een groot filmmakers een creatief platform aantal andere steden. te bieden. Cineville selectie en route Na het Festival in Amsterdam zal Hoofdprogramma Speciaal voor het CinemAsia Film het programma op tournee gaan: Festival heeft Cineville een selectie 10 - 12 april 2015: NATLAB in Het hoofdprogramma biedt films gemaakt van het filmprogramma Eindhoven; 18 april 2015: die een krachtige stem hebben, de voor Cineville pashouders. Dit zijn FILMHUIS in Den Haag, 19 april conventies van het filmmedium films die door de redactie van 2015: WORM in Rotterdam. Voor uitdragen en relevante onder- Cineville zijn uitgekozen als “de het programma, de films en werpen weten aan te snijden aan films die je gezien moet hebben” overige bijzonderheden, zoals de hand van een unieke visie, De toegangskaarten voor deze aanvangstijden voorstellingen, zowel van nieuwe als van geselecteerde films is voor toegangsprijzen enz. kijk even op: gevestigde talenten. Cineville pashouders gratis. De http://cinemasia.nl/?lang=nl

______

Vertalingen van en naar alle talen en de moedertaal Speciaal: technisch, medisch, juridisch en commercieel Snelheid en kwaliteit tegen een redelijke prijs

Sinds 1989 het vertaalbureau dat u zorgen uit handen neemt

Galileïstraat 18 - 2561 TE Den Haag - tel: 070-362 05 89 - fax: 070-362 56 64 @: [email protected] W : www.creapro.myplaces.nl

D a t i s a n d e r e t a a l…! ______(advertentie)

Recept van de maand Telor Belado

Een lekker eiergerecht in een teentjes knoflook, 1 tl. djahé, 1 (palmsuiker) of bruine suiker, pittige saus, als bijgerecht bij stengel sereh (citroengras), mes- snufje zout. uw rijsttafel. puntje trassi, 1 tomaat uit blik met 1 el. sap, 4 lente-uien, 4 el. Bereiding: Breng de eieren aan Ingrediënten: olie om te bakken, 2 ½ dl. de kook in ruim water en laat ze in 8 eieren, 3 verse rode lomboks, 4 kokosmelk (blik), 3 tl goela djawa ca. 8 minuten hardkoken. Giet ze

17 dan af en laat ze onder koud van de lente-uien. Blus nu af met stromend water goed “schrikken”. de kokosmelk en de tomaat. Laat Pel ze als ze afgekoeld zijn. Snijd langzaam weer aan de kook de lomboks in de lengte en komen en zet dan het vuur heel verwijder zaad en zaadlijsten; laag. Halveer de eieren en leg ze snijd dan de helften schuin in in de saus. Schep de saus over de dunne ringetjes. Voel even waar eieren. Strooi nu het groen van de de lente-uien stevig worden. Dan lente-uien erover, weer aan de het groen in dunne ringen snijden kook brengen en laat onder een en apart houden. De rest van de achterkant van metalen pollepel). deksel ongeveer 3 minuten heel lente-uien in ringen snijden. Pel de Prak met een vork de bliktomaat zacht doorpruttelen. knoflook en pers ze uit in de met het sap. Verkruimel het stukje Selamat makan knijper. Hak de sereh in tweeën trassi. Verhit nu de olie in een wok en kneus beide helften met iets en stoof hierin 2 tot 3 minuten alle ______zwaars (keukenhamer, steelpan, ingrediënten, behalve het groen

Boekbespreking, e-Books, CD & DVD, Presentatie & Signeren

Op zoek naar Doetje Dezentjé Dat wordt de taak van Matt – Hans Vervoort. Dit boek is het Fairfield, die eigenlijk Mathijs spannende verhaal over een Vervoort heet. Door chicanes van zoektocht naar het liefdeskind, de familie-advocaat van de dat de Nederlandse soldaat Wim Brandels heeft Matt slechts acht (Bill) Brandel in Nederlands-Indië dagen tijd om de erfgename te verwekte bij een Indisch meisje, vinden. Hij wordt tevens Doetje Dezentjé. Toen hij gewond achtervolgt door huurmoordenaars, raakte en teruggezonden werd die betaald worden door de twee naar Nederland, verloor hij het legale kinderen van Bill. Tijdens contact met haar. Hij emigreerde de zoektocht wordt Matt ook nog naar de Verenigde Staten en werd eens geconfronteerd met zijn eigen onverwachte Indische verleden en dat van zijn vader. Een ongemeen spannend boek dat u verleidt het in één adem uit te gerechtigheid is nog steeds even lezen. Adviesprijs: € 17,99. actueel. Deze uitgave is gebaseerd op de historisch-kritische editie Max Havelaar – Multatuli. Op 4 door Annemarie Kets uit 1992 en februari 1856 werd Eduard bevat betrouwbare wetenschappe- Douwes Dekker benoemd tot lijke teksten. De toelichtingen, assistent-resident van Lebak. waarin veel nieuwe inzichten zijn Precies drie maanden later volgde verwerkt, maken het werk zijn ontslag. De kwestie Lebak was toegankelijk voor de hedendaagse geboren. In 1859, in nauwelijks lezer. Adviesprijs: € 19,95. een maand tijd, zou Dekker onder

het pseudoniem Multatuli op een Anthony Fokker, een vervlogen leven – Marc Dierikx. Niet daar een welgesteld man. Als hij Brusselse zolderkamer over deze specifiek Indisch, maar omdat in in 2014 overlijdt – weduwnaar affaire zijn nu beroemd geworden Nederlands-Indië veel met Fokker met twee volwassen kinderen – roman Max Havelaar schrijven. Dit vliegtuigen gevlogen werd, toch staat in zijn testament dat hij het boek betekende een genadeloze hier een recensie. Het leven van kind van Doetje eenderde van zijn afrekening met zijn superieuren Anthony Fokker (1890-1939) was erfenis van 360 miljoen dollar en schetst bovendien een weinig kort, maar overvol. De nalaat. De firma my-last-wish.org, verheffend beeld van de luchtvaartpionier overleefde vele die tegen betaling de laatste Nederlandse bemoeienis met het ongelukken, voordat hij – mede wensen van overledenen vervult, rijk van Insulinde. Het decor is door de Eerste Wereldoorlog – een krijgt de opdracht om op zoek te geschiedenis geworden, maar belangrijk vliegtuigfabrikant werd. gaan naar Doetje en haar kind. Max Havelaars strijd voor

18 Dat hij voor de Duitsers recepten van Go Pheek Thoo, Before they pass away - Jimmy vliegtuigen had gebouwd, stond geboren in 1911 in een Chinese Nelson. Een uniek document van zijn grote carrière niet in de weg. familie die al sinds begin 19e eeuw de fotograaf Jimmy Nelson, die In 1925 vestigt hij zich in de op Java woonde. De eerste een indrukwekkend beeld vastlegt

Verenigde Staten. Jarenlang was notities van mevrouw Go dateren van tribale volkeren die dreigen te hij de grootste vliegtuigbouwer ter uit 1930. Het kookboek bleef bij verdwijnen. Hij reisde twee-en- wereld. Marc Dierikx is als senior- haar tot ze in 2000 in Nederland een-half jaar door 44 landen met overleed. Het wordt nu voor het eerst uitgegeven. Een uniek boek dat door Paul Freedman (Chester D. Tripp, hoogleraar geschiedenis aan de Yale Universiteit en gespecialiseerd in de geschiedenis van de keuken) werd geredigeerd. Recepten in het Nederlands, Indonesisch en Engels. Adviesprijs € 49,50.

Tropenjaren – Femke Roobol. 1979: Balletdanseres Emmy Maris hoort dat haar vader na een als doel de culturen van tribale ongeval in coma ligt. Ze heeft volkeren vast te leggen, die weinig zin om hem te bezoeken, dreigen uit te sterven. In dit boek onderzoeker verbonden aan het omdat hun relatie altijd moeizaam portretteert hij op indrukwekkende Huygens Instituut voor Nederlandse wijze in meer dan 400 foto’s Geschiedenis en wordt gezien als is geweest en de laatste tijd zelfs traditionele stammen met namen een expert op het gebied van de als de Rabari, de Mursi, de Himba. luchtvaartgeschiedenis, waar hij Een schitterende uitgave met ook vele boeken over heeft weergaloze foto’s en subliem geschreven. Adviesprijs: € 24,90. geregisseerd. Engelstalige uitgave. Culture Cuisine Cooking – Paul Adviesprijs: € 99,99. Freedman. Een uitzonderlijk drie- Rebelse jeugd – Eric talig kookboek (Nederlands, Duivenvoorden. Niet een Indisch Indonesisch, Engels) uit de of Indisch gerelateerd boek, maar Chinees-Indische of Peranakan toch ook voor veel Indische families. Dit kookboek is een jongens die de 60-er jaren hebben herinnering aan: Malang, Oost- meegemaakt, erg herkenbaar. De Java, in de 20e eeuw. Hoewel jaren ‘60 begonnen in de jaren Chinezen al eeuwen in Indonesië ’50. Nozems en andere jongeren- wonen, werden zij lange tijd als sterk bekoeld. Toch gaat ze naar groepen verzetten zich tegen de vreemdelingen beschouwd. Pas in hem toe. In het ziekenhuis treft ze bestaande verhoudingen. Het de 21e eeuw verandert dit beeld een onbekende man aan het bed sluitstuk van deze ontwikkeling, en sindsdien maken de Peranakan van haar vader, die haar vertelt was de Provo-beweging. Op zijn families volwaardig deel uit van de dat hij Emmy’s vader kent uit beurt zou de Provo de katalysator Indonesische gemeenschap. Dit Nederlands-Indië. Ze hadden kookboek bevat zo’n 80 originele samen hun dienstplicht vervuld tijdens de politionele acties. Dit was een schok voor Emmy, want zij wist niet beter dan dat haar vader voor de dienstplicht was afgekeurd. In haar vaders huis vindt ze een oud dagboekje uit zijn Indische tijd en er gaat een verborgen wereld voor haar open. Emmy’s kijk op de relatie met haar vader en ook haar kijk op de toekomst zullen voorgoed veranderen. Adviesprijs: € 18,99.

19 worden van de ingrijpende zij beweren, wordt nu ook leven, over doorzettingsvermogen, veranderingen in de samenleving: wetenschappelijk onderbouwd. wilskracht, flexibiliteit, maar ook studentenprotesten, de seksuele Het heeft een positief effect op je geluk, rust en dankbaarheid. Op revolutie, vrouwen- en homo- geluksgevoel. Maar je moet wel de donderdag 26 maart zal Hedi emancipatie, milieu- en vredes- eerste “yoga-hobbel’ overwinnen. de Vree (1976) haar boek bewegingen en niet te vergeten de presenteren en geïnterviewd kraakbeweging. Aan de hand van worden door de journaliste beeldbepalende figuren als Jan Maartje Laterveer. De presentatie Vrijman, Robert Jasper Grootveld, is om 19.00 uur bij Boekhandel Phil Bloom, en Roel van Duijn, Paagman, vestiging Frederik wordt de fascinerende opkomst en Hendriklaan 217, Den Haag. bloei van de Nederlandse rebelse Toegang gratis, maar wel graag jeugd uit de doeken gedaan. Een tevoren aanmelden via website: uniek tijdsdocument dat je www.paagman.nl. gelezen moet hebben. Adviesprijs:

€ 22,95

De in deze rubriek besproken boeken, CD’s * en DVD’s zijn verkrijgbaar bij de Internet Boekhandel Van Stockum in Den Haag of bij Presenteren & signeren “Ik had zelf eerst niet veel fiducie de erkende boekwinkel, tenzij anders vermeld in yoga; vond het meer iets voor Blijven ademhalen - Hedi de alternatieve vrouwen (wat ik me Vree. “Dit boek gaat over wat daarbij dan ook voorstelde). Maar yoga mij over liefde, verdriet en dat veranderde toen ik eenmaal het leven leerde”. Steeds meer een proefles had meegedaan. Een www.vanstockum.nl mensen beoefenen yoga en wat inspirerend boek over mindfull

Klok verzetten: 28/29 maart

z o e k t d o n a t e u r s Het Indisch Platform behartigt de belangen van de Indische gemeenschap bij de Nederlandse overheid.

Stichting Het Indisch Platform - Postbus 85564 - 2508 CG Den Haag www.indischplatform.nl [email protected] Het Indisch Platform heeft de ANBI-status en dus is uw donatie een aftrekpost bij uw belastingaangifte

20 Gedicht door: Mary-Jane Sahanaja

De auteur en dichteres Mary-Jane Sahanaja (1971) beschrijft in haar bundels “Verlossing van de schaamte en de schuld” en “Mijn waarheid” als jongste dochter van een KNIL-er, hoe haar vaders stille verdriet van invloed is geweest op haar leven. Ze kent een verleden van misbruik en mishandeling, waarover zij heel openhartig schrijft, zonder afbreuk te doen aan haar liefde voor haar ouders. Haar gedichtenbundels zijn te bestellen bij www.bol.com en www.freemusketeers.nl

Kracht Bundel: “Mijn waarheid”, 2006.

’s Ochtends als ik wakker wordt Toch al lijkt de last somns nog zo zwaar en Is het eerste wat er door mij heen gaat Denk ik het niet langer te kunnen verdragen Wéér een nieuwe dag Dan voel ik diep van binnen een verborgen kracht Wat zal deze mij brengen ik ben nú al zo moe En kan ik weer verder Is er een leuk vooruitzicht waar ik naar uitkijken mag Het mooie is ik hoef er niet eens om te vragen Wéér een hele dag leven Ik weet absoluut niet hoe De kracht komt vanze;f uit de diepte omhoog Ik voel hoe ik wordt opgeladen Hoe moet ik dit nu weer doorstaan Ik kan het leven weer wat makkelijker aan Weer van het begin af aan Mijn zorgen een beetje laten gaan Dezelfde routine dag na dag week na week En me van mijn zware last ontladen Er was ooit een tijd dast ik alles anders bekeek

Ik ben nog niet zo oud En nu al laat het leven mij koud Het is waar ik denk te negatoef zo nu en dan Maar het is rust en stilte waar ik naar verlang ______

Just4Kids… voor iedereen van 4 tot 16 jaar

Chappie door: Chinook de Deugd

Ik zag laatste een filmtrailer van het einde van de mensheid kan "The development of full artificial de film Chappie. Dit deed me betekenen, omdat wij inferieur intelligence could spell the end denken aan de mogelijkheden en worden, omdat een robot zichzelf of the human race." Vertaald gevaren van de toekomst. De film kan upgrade en wij miljoenen betekent dit “de ontwikkeling van is op 5 maart uitgekomen in de jaren moeten evolueren. Ook kan artificiële intelligentie kan het bioscopen. Het gaat over een een AI (Artificial Intelligence) einde van de mensheid gaan politierobot die gestolen en dan ervoor zorgen dat menselijke betekenen” geherprogrammeerd wordt. werkers niet meer nodig zijn Hierdoor wordt Chappie de eerste omdat zij elke taal in een paar Natuurlijk kan de opkomst van AI robot die voor zichzelf kan denken seconden kunnen downloaden en ook een versnelling inhouden in de en een bewustzijn heeft. het zelfde geld voor de ontwikkeling van de mens omdat werkervaring die je misschien de AI hoeft niet te wachten op Veel mensen zullen nu al de nodig hebt. Stephen Hawking die evolutie of tijd hoeft te spenderen gevolgen van zo’n gebeurtenis aan de slimste man op aarde wordt aan het leren van talen en het het bedenken zijn, zoals: dat dit genoemd vreest deze dag ook. opdoen van ervaringen.

21 Persoonlijk is mijn grootste Asimov’s Eerste Wet: “Een robot Eerste Wet”. Derde Wet: “Een probleem dat we de definitie van mag een mens geen letsel toe- robot moet zijn eigen bestaan menselijkheid opnieuw moeten brengen of door niet te handelen beschermen, voor zover die gaan bekijken omdat we iets bescherming niet in strijd is met hebben gecreëerd dat gevoelens, de Eerste of Tweede Wet”. een bewustzijn en misschien zelfs een ziel heeft, omdat het voor Natuurlijk zijn er fouten in deze zichzelf denkt, voelt en actie wetten waar je omheen kunt onderneemt. Op basis hiervan kan werken zoals bijvoorbeeld een je eigenlijk zeggen dat een AI op gevaarlijke situatie creëren die de het moment dat het mobiel wordt AI aanziet als hulp, bijvoorbeeld: een efficiëntere vorm van de mens een piano ophangen “om te is en dus ook deel uitmaakt van verhuizen”. de mensheid. Ik hoop dat degene die dit lezen Sommige mensen zijn net als toestaan dat een mens letsel hierover nadenken en zich zo Stephen Hawking bang dat dit het oploopt”. Tweede Wet: “Een robot nodig voorbereiden op de opkomst eind van de mensheid wordt. Maar moet de bevelen uitvoeren die van AI wat de donkerste of de ik denk dat zo lang we ons aan de hem door mensen gegeven meest verlichte dag van de wetten van robotica houden en worden, behalve als die mensheid kan worden. dan voornamelijk die van Isaac opdrachten in strijd zijn met de ______

niet zo heel goed kan schrijven, Korte berichten vraag dan of jouw ouders een stukje willen insturen met een Wij zijn op zoek naar jong fotootje erbij. Of je stuurt jouw aanstormend talent verhaal gewoon naar de redactie, dan maken wij er samen met In de rubriek “Just4Kids” hebben jou een echt leuk artikel van. we eerder al aandacht besteed Stuur je reacties dan naar: aan jong talent. Zo plaatsten we info@indisch-centrum- een artikeltje over twee meisjes denhaag.nl DOEN HOOR….!!! die Indonesische dansen leerden en hierboven een stukje over een drumtalentje Heb jij nou ook zo’n talent? Kan je goed gitaarspelen Boeken, e-books/cd-dvd optimaliseert..... Wanneer Rory en treed je ook op? Of ben je een wordt toegelaten tot de tenniskampioen in de dop, een prestigieuze Theden academie, goed biljarter of kan je heel goed lijkt haar een gelukkige toekomst verzekerd. Maar op die academie Free to fall – Lauren Miller. Wat is iets niet helemaal in de haak. als er een app bestaat, die je Dan maakt ze kennis met North, vertelt naar welke muziek je moet een eigenzinnige jongen, die LUX luisteren, welke koffie je moet niet gebruikt. En al gauw besluit bestellen, of zelfs wat te doen met ze om LUX aanbevelingen niet je leven. Een app die je kon meer op te volgen. Een keuze die verzekeren van volmaakt geluk? haar leidt naar een bizarre Wat als je daardoor nooit meer waarheid, die niemand zag hoefde te falen, nooit meer de aankomen. Spannend science dansen of zingen? Misschien ben verkeerde beslissing nemen. Fast fictionboek voor de leeftijd vanaf je wel een hele goeie chef-kok, of Forward naar een tijd waarin 12 jaar. Adviesprijs: € 15,00. ben je een kunstschilder of een Apple en Google zijn vervangen fotograaf in de dop. Misschien ook door Gnosis, een miljardenbedrijf De gave van Hanna Mendel – wel een……. Kortom, alle jonge dat een levensveranderende tech- Suzy Zail. Het is 1944. De supertalenten van ca. 6 tot ca. nologi heeft ontwikkeld: LUX, een Hongaarse Hanna Mendel heeft 16 jaar oud willen we voor het app die al je beslissingen voor een droom. Ze wil net zo’n groot voetlicht zetten. En wij willen dat de beste persoonlijke resultaten pianiste worden als Carla aan iedereen vertellen. Als je zelf

22 bakpoeder, zout, peper, noot- lager en middelbaar onderwijs muskaat naar smaak. worden op deze presentatie aan Voor de saus: u voorgesteld in showcases, 2 sjalotten, 4 teentjes knoflook, 1 workshops, info-sessies, enz. dl. tomaten-ketchup, 2 el. ketjap Maak je klaar voor een muzikale manis, 1 dl. gembersiroop, suiker, dag en kom zelf ontdekken wat je zout, azijn naar smaak. allemaal met muziek kunt doen. Wil je deelnemen?Schrijf je dan voor 28 maart in via het formulier op de link hierna. Een aantal dagen voor de presentatiedag ontvang je dan een mail met het complete programma, zodat je kunt aangeven welke showcase of Schumann. Ze wordt toegelaten sessie je zeker wilt bijwonen. tot het Conservatorium, hetgeen http://www.jeugdenmuziek.be/for een mooie toekomst belooft. Maar mulieren/presentatiedag2015/ dan wordt het getto waar ze woont door de Duitsers leeg- Bereiding: geruimd en moet ze samen met Klop de eieren los en vermeng ze haar familie op transport naar met de fijngehakte knoflook, de Auschwitz. In het kamp blijft haar gesnipperde ui en de groenten en talent niet lang onopgemerkt. kruiden. Snijd de krab of kreeft in Ze wordt gesommeerd op auditie kleine stukjes en meng dit of de te komen bij de sadistische garnaaltjes erdoor. Bak hiervan in kampcommandant. Haar pianospel een klont boter in een koekenpan Vanaf nu kun je op de website een betovert hem en vanaf dat mooie omeletten. Als de onder- overzicht vinden van de moment moet ze iedere dag in zijn kant bijna gaar is, flap de omelet schoolprojecten die tijdens de huios komen spelen. Soms de hele dubbel en bak nog eventjes door presentatiedag worden voorgesteld dag, soms ook helemaal niet op laag vuur. en meer over de verschillende omdat zijn hoofd er niet naar Tomaten-gembersaus: infosessies die bij ons worden staat. Elke dag is er die grote De sjalotten en knoflook in het aangeboden. De dag duurt van angst dat ze een foute noot hakmolentje van de staafmixer 9.30 tot 17.30 uur, waarbij je om aanspeelt. Dan wordt ze verliefd malen en dit vermengen met de 12.00 uur kunt deelnemen aan de op de zoon van de commandant, overige ingrediënten. Verwarm dit, “eat & meet” in de muzikale wat haar leven nog veel gecompli- maar als de eerste kookbelletjes salons. De locatie is: DeSingel, cdeerder maakt. Geschikt vanaf ontstaan, direct vuur uit. De saus Desguinlei 25, 2018 Antwerpen in 16 jaar. Adviesprijs: € 16,95. kan warm of koud geserveerd België. Kijk vast even op de site: worden. Goed houdbaar in bijv. http://www.jeugdenmuziek.be. een jampot in de koeling.

------Je kunt de Fu Young Hai eventueel

een dag tevoren maken en in

Recept een schaal afgedekt met alufolie opwarmen in de oven. DJ GUIDE Selamat makan Fu Yong Hai. PARTY AGENDA

Een heerlijk eierrecept dat heel dance events, party agenda, ------snel en eenvoudig te maken is. vrijwel alle DJ’s en nog veel meer Ingrediënten: Agenda overzichtelijk gerangschikt op datum en 8 eieren, 1 grote ui, 2 tenen op locatie in heel Nederland knoflook, 2 volle el. fijngesneden bamboeshoots, 2 volle el. Zaterdag 4 april 2015: Go www.djguide.nl fijngesneden jonge worteltjes, 1 nuts – go music…! de dance & party el. fijngesneden prei, 1 el. informatiesite voor jongeren fijngesneden bladselderij, 1 el. Zo luidt de organisatie “Jeugd en zeer fijne doperwtjes, 300 gram Muziek” het nieuwe seizoen in. De krab, kreeft of garnaaltjes. 1 tl. nieuwste projecten voor kleuter,

23 Kinderen maken muziek zoekt projecten

Het Oranje Fonds en het Fonds plaatsvinden. De projecten wordt zal hebben op de organisatie. Zij voor Cultuurparticipatie zijn weer door het Oranje Fonds en het worden dan ook uitgenodigd om op zoek naar projecten waarbij Fonds voor Cultuurparticipatie een aanvraag in te dienen. kinderen samen muziek leren gesubsidieerd. Naast een geldelijke Na afloop van een projectjaar maken. Organisaties die hiervoor bijdrage kunnen geselecteerde krijgen de deelnemende kinderen in aanmerking willen komen, initiatieven rekenen op inhoudelijke een vervolgtraject aangeboden. kunnen tot 29 maart 2015 een ondersteuning, middels diverse Dit kan gedurende 1 of 2 jaar aanvraag indienen. Inspiratie uitwisselingsbijeenkomsten. Maar (afhankelijk van de projectopzet) nodig? Op de website staan drie ook via individuele begeleiding en verzorgd worden door de initiatief- mooie voorbeelden van projecten netwerkvorming. nemer of een partnerorganisatie. uit de huidige deelnemersgroep: Het project dient tenminste 100 De Rijdende Popschool in kinderen te bereiken in de leeftijd Groningen, Spelenderwijs uit van 8 topt 14 jaar. Hiervan moet Steenbergen en Samen Muziek minimaal de helft nog niet eerder Maken uit Apeldoorn. een muziekinstrument hebben bespeeld. De kinderen krijgen “Het is voor de ontwikkeling van minimaal zes maanden lang kinderen met muzikaal talent wekelijks les in groepsverband. enorm belangrijk dat ze vanaf jonge leeftijd muzieklessen kunnen Wilt u meer weten omtrent de volgen. Zo ben ik zelf ook criteria en de programmaopzet, of Evenals in vorige programma- begonnen. Kinderen maken over de aanvraagprocedure, kijkt edities streven de fondsen naar muziek biedt kinderen uit heel u dan op de website van het diversiteit onder initiatiefnemers. Nederland de kans zichzelf op project: Dat zijn: muziekverenigingen, dit vlak te ontwikkelen”, aldus www.kinderenmakenmuziek.nl. welzijnsinstellingen, kunstcentra, Chantal Janzen. Aanmelden uiterlijk 29 maart 2015 wijkorganisaties, muziekscholen,

enz. Op dit moment zijn er zo’n 30-tal Ervaringen uit eerdere edities leert projecten gaande, verspreid over dat met name bij amateur heel Nederland, waar kinderen in muziekverenigingen en vrijwilligers groepsverband muziekles krijgen. Een grote slagkracht te vinden zal De komende twee jaar kunnen zijn en ondersteuning vanuit het er nog eens 25 initiatieven programma een multiplier effect ______

Indisch Herinneringscentrum Bronbeek Villa Zebra, landelijke jeugdorganisatie Links4Kids www.indischherinneringscentrum.nl http://www.villazebra.nl Veel leuke LINKS voor kinderen, Informatie over de Nationale Indië- Een informatieve website met heel maar niet alleen voor kinderen: Herdenking op 15 augustus elk jaar. veel Theatervoorstellingen, overal in www.indieherdenking.nl Nederland en voor iedere leeftijd. Doorlinkwebsite naar tal van Indische http://www.kindertheater.nl/ en Indisch gerelateerde websites, Een Indische jeugd startpagina: blogs, personen en onderwerpen. http://suara-baru-kecil.jouwpagina.nl Kunstbende, landelijke organisatie https://linkenindisch4ever.wordpress. met afdelingen in alle provincies voor com/ De Jeugdwebsite van de Nederlandse iedereen van 13 tot en met 18 jaar. Oorlogsgravenstichting (Ned.-Indië). http://www.kunstbende.nl Website over online geschiedenis van, http://www.eenlevenverloren.nl/inde voor en met Indische Nederlanders. x.php?go=home.personen@pagenr=1 Jeugd Startpagina “Open Start” http://www.indischhistorisch.nl http://jeugd.openstart.nl Taman Indonesia, Het leukste kleine Informatie over schoollespakketten Indonesische dierenpark in Nederland. over voormalig Nederlands-Indië. http://www.taman-indonesia.nl www.gastdocenten.com

24 Koorenhuis - Den Haag, cursussen en Cultuur, Jeugd, Sport en Media in workshops voor muziek, dans, kunst Vlaanderen, website met van alles. en theater. http://www.koorenhuis.nl http://www.cjsm.vlaanderen.be

Weblog “Indische Jeugdletteren” Kinderboekenpraatjes. Veel boeken

Blog van Marjorie van Putten: uitzoeken voor elke leeftijdgroep. http://indischejeugdletteren.wordpres http://www.kinderboekenpraatjes.nl Leuke voorstelling? s.com/over-mij/ Indische Jeugdboeken, compleet met Young Adult Books, website met bestellink. http://www.antiquariaat- boekrecensies en webshop over anna.nl/boekek/kameleonboeken boeken voor middelbare scholieren. http://www.youngadultbooks.nl/ Uitgaan met de kids www.uitmetdekinderen.nl,

Jeugdbieb, leuke en informatieve www.dagjeweg.nl, www.kindertheater.nl website. http://www.jeugdbieb.nl www.out2fun.nl

De Indische Agenda LET OP! Sluitingsdatum kopij op 10 april 2015

T/m 22 maart 2015: Kunst- € 12,50; 4 t/m 18 jr: € 8,00. Info: achter de schermen. Naast de installatie Grande Parade. De in http://tropenmuseum.nl/nl/tentoo tentoonstelling is er een uitgebreid Azië befaamde kunstenaar Jompet nstelling/Grand-Parade. programma met lezingen en Kuswidananto maakte naam door activiteiten. Check de website voor zijn fascinerende en levensgrote T/m 6 april 2015: Geisha. meer informatie. De locatie: mechanische figurengroepen in de Unieke tentoonstelling overeen Museum Volkenkunde, Steen- vorm van parades, die op gezette wereldberoemd stijlicoon. De straat 1, 2312 BS Leiden. Opening tijden als een waar orkest in actie Japanse vrouw met het witte dinsdag t/zondag en feestdagen komen. Deze parades brengt hij gezicht, de vlammend rode lippen, 10.00 tot 17.00 uur (1e Kerstdag voor het eerst bijeen in de Lichthal de karakteristieke haardracht en en Nieuwjaarsdag gesloten). van het Tropenmuseum, waar hij de kostbare kimono. Bewonder Toegang: volwassenen: € 12,00; een nieuwe kunstinstallatie vormt. deze mysterieuze gezelschapsdame 4 t/m 18 jr. € 6,00. Info: Een spectakel van licht, geluid http://volkenkunde.nl/nl/tentoons en beweging, waarin tientallen tellingen. mensfiguren met trommels, wapens, motoren en paarden T/m 30 mei 2015: Expositie elkaar ontmoeten met het geluid ‘Tinwinning op Billiton’. Deze door Wieteke van Dort geopende expositie toont op uitgebreide schaal een beeld over het winnen van tin in Indonesië. In het bijzonder wordt de oprichting en de geschiedenis van de Billiton Maatschappij belicht. Billiton is een eiland tussen Sumatra en Borneo. Sinds begin 19e eeuw is en maak kennis met haar dagelijkse er tinerts gedolven. Bijzondere bezigheden. Maar ontmoet vooral stukken van de expositie zijn de van feestgedruis of het rumoer de vrouw achter het masker: haar modellen van tinbaggermolens. van een betoging. De locatie is: kracht, talent en toewijding. Een Ook zijn er maquettes te zien van Lichthal van het Tropen- tentoonstelling over de wereld van speciale objecten die gebruikt museum, Linnaeusstraat 2, 1092 de Geisha’s met verder sppeciaal werden bij de verwerking van tin. CK Amsterdam. Openingstijden: voor deze expositie gemaakte Ook de oorlogsjaren krijgen de dinsdag t/m zondag 10.00 tot reportages vol met persoonlijke nodige aandacht. De locatie is: 17.00 uur. Toegang: volwassenen: verhalen, die een blik geven

25 Heerde, Gelderland). Openings- verhoudingen van voor de Tweede tijden: woensdag, zaterdag en Wereldoorlog te herstellen. De zondag 12.00 tot 17.00 uur. locatie is: Museum Bronbeek, Toegang: Volw. € 5,50; 3-12 jr. Velperweg 147, 6824 MB Arnhem. €4,50. Voor groepen (minimaal 10 De openingstijden zijn: di. t/m zo. pers.) kan van de openingstijden 10.00 – 17.00 uur. Toegang: t/m worden afgeweken. Reserveren 5 jr. gratis; t/m 18 jr., CJP en 65+ altijd gewenst. Nadere inlichtingen: € 3,00; volw. € 6,00; groepen v.a. http://www.poppenspelmuseumbi bliotheek.nl/pdf/Pamflet143e.pdf Tinbaggermolen op Billiton en Het Nationaal Baggermuseum, http://www.poppenspelmuseumbi Molendijk 204, 3361 ER Sliedrecht bliotheek.nl/pdf/Wayangrevolusipe Openingstijden: di. t/m vr. 14.00 rsberichtII.pdf. Algemene info via: tot 17.00 uur, za. 11.00 tot 17.00 www.poppenspelmuseum.nl. uur. Toegang Volwassenen € 5,00; T/m 3 januari 2016: Expositie Kinderen 4 – 14 jr. € 2,00; 65+ “Oorlog”. 70 jaar na dato beeldt € 3,00. Voor bijzondere tarieven Medicijnkist zoals gebruikt door Lt. de tentoon-stelling “Oorlog” de en inlichtingen, zie de website: Spier, commandant Speciale troepen dekolonisatie periode vanaf 1945 www.nationaalbaggermuseum.nl. in een historisch en internationaal 15 pers. € 3,00 pp.; rondleiding T/m december 2015: Expositie perspectief en wil het complexe door gids mogelijk; tarieven, zie Wayang Revolusi, Kunst in verhaal en de positie van het KNIL website. dienst van de vrijheid. Deze daarin verduidelijken. De expositie [email protected], Tel: expositie laat zien hoe de in hun is samengesteld uit objecten uit 026-4422363. www.bronbeek.nl strijd tegen Nederland het Wayang de collectie van Museum Bronbeek Kulit spel door de Indonesische en bruiklenen uit het Rijksmuseum 22 maart, 12 april, 31 mei nationalisten gebruikt werd als en uit Indonesische collecties. 2015: AS met een Indisch propagandamiddel. De hoofdrol- Daarbij geeft een chronologische verleden. Een theatervoorstelling spelers hierin zijn de politici en de weergave van feiten de bezoeker met een lach en een traan van militairen in die tijd. Veelvuldig een overzicht, waarmee de Yvonne Groeneveld. In deze komen dan ook de Nederlandse persoonlijke verhalen dichterbij theatervoorstelling neemt zij u Generaals Spoor en Van Mook en gebracht worden. De periode mee in een zoektocht door haar de latere president van Indonesië eigen leven. Gebopren uit een Indische moeder en een Nederlandse vader zijn de twee culturen in haar even sterk aanwezig. Wat maakt haar tot wat zij nu is? Wat doet het met haar? Wat betekent die vermenging van twee culturen en hoe kan je definitief afscheid nemen en daarnaast accepteren dat je nooit Soekarno en diens rechterhand los van de ander kunt zijn. Yvonne 1945-1950 was er een van Mohammed Hatta. Naast de zg. vertelt en de beelden spreken aanhoudend geweld tussen Wayang revolusi figuren zijn ook voor zich. Locatie: Werftheater, partijen die intern verdeeld waren andere wayangvormen te Oude Gracht 60 (aan de werf), en met de internationale opinie zien,zoals Golek, Klitik en Topeng. Utrecht. Tel: 030-2315440. De te maken kregen. De expositie Ook worden animatiefilms getoond vertelt wie er aan de touwtjes evenals voorwerpen, attributen, trokken. Tevens hoe een generatie gamelan-instrumenten, postzegels, Nederlandse oorlogsvrijwilligers foto’s, prenten, batiks, enz. uit de en dienstplichtige militairen, die collectie an het Poppenspe(e)l- meenden de rust en orde in museum. Voor de jeugd is er een Nederlands-Indië te gaan herstellen aantal speelobjecten aanwezig, en bedreigde burgers te een lesbrief en een speur- en beschermen, in werkelijkheid in doespel beschikbaar. De locatie is: een vechtmissie terecht kwamen Poppenspe(e)l Museum, Kerk- om politieke en bestuurlijke weg 38, 8193 KL Vorchten (Gem.

26 voorstelling begint om 14.30 uur. 29 maart 2015: Adriaan van 5 april 2015: Bij Eugenie op de Toegang: € 12,50 (CJP en 55+ Dis: Terug naar Indië. Adriaan waranda. De aftrap van het € 10,00). Kaarten reserveren via: van Dis verzorgt een lezing over nieuwe theaterseizoen van Yvonne [email protected] of via zijn betrokkenheid met en zijn Groeneveld. Zij ontvangt u bovengenoemd telefoonnummer. ervaringen in Indië, in Lochem. gastvrij, gekleed in een sarong Een ntrailer van de voorstelling Daarnaast zullen ook de kabayak en met de geur van is te zien op YoyTube via: Indonesische Dansgroep Orchidee kruidnagelen en kembang sepatu. http://youtu.be/ZmVbtmLGLUU en de Krontjomnggroep IMC Ze neemt u mee naar de tijden Zie advertentie op pagina 15. optreden. De inloop is vanaf 13.00 van weleer, toen de Gordel van uur; optreden IMC om 14.00 uur, Smaragd nog tot de Indische 26 maart 2015: Hete Peper. de lezing start om 15.00 uur en Nederlanden behoorden. Tante Deze Nederlands - Indonesische duurt tot 17.30 uur, met een Eus zal weer tal van gasten productie is een mix van Gamelan pauze van 16.00 tot 16.30, waarin ontvangen, waaronder Viktor Krontjong, Wayang poppenspel, Orchidee zal optreden. Vanaf (Paatje) Pfefferkorn, die zal liedjes en vertelling. U kunt zich 18.00 uur kunt u genieten van vertellen over de Indonesische opmaken voor een avonturlijke en een uitgebreid authentiek Indisch gevechtskunst Pencak Silat. De kleurrijke belevenis. Jef Hofmeister buffet. De locatie is: Hotel ’t Hof lokatie: Werftheater, Oudegracht nam het verhaal van Poncke van Gelre, Nieuweweg 38, 60, (aan de werf) Utrecht. Princen als uitgangspunt voor Lochem, Tel: 0573-253351. De Aanvang: 20.30 uur. De toegang deze voorstelling van het Volks- toegang bedraagt: € 29,50 p.p. en is: € 13,00. CJP, U-pas en 65+ operahuis, die u meeneemt opeen inclusief Indisch buffet: € 49,00. € 10,00. Reserveren van kaarten: reis naar Indië en weer terug. Is Meer info: www.adriaanvandis.nl. [email protected], Princen een held, een Ché Quevarra [email protected] of Tel: e of een landverrader? En-passant 5 april 2015: 25 Shake Rattle 030-2315440. wordt ook nog even een “nieuwe and Rock. In 1990 was de muziekvorm” uitgedacht: de Indo allereerste editie van dit jaarlijkse 14 april 2015: Bronbeek in de Blues. Als eréén ding is waar het Indo Rock evenement en dus Tweede Wereldoorlog. Op 14 Volksoperahuis in uitblinkt, dan is wordt dit jaar een jubileum april 1945 rond 15.00 uur het wel het bezingen van menselijk gevierd met vele topmuzikanten arriveerden de geallieerde troepen leed Locatie: Concordia, Oude voor de echte liefhebbers van de het Landgoed Bronbeek. Het was Markt 15, 7500 AK Enschede. Rock an Roll, Indo Rock, Jive en de allereerste keer, dat zij in het Aanang om 20.30 uur, Toegang: Boogie Woogie. Klinkende namen lege geëvacueerde Arnhem € 17,00. Inlichtingen en reserveren als Johnny Valentino, Wally Preyll, stuitten op burgers die hen kaarten via: www.concordia.nl. Benny Poetiray, Eddy Chatelin, enthousiast verwelkomden. De Hans Bax, Daan Hoyer, en vele bewoners van Bronbeek, het 28 maart 2015: Kumpulan anderen zullen acte de presence toenmalige “Koninklijk Koloniaal Valkenswaard. Rosie Pereira en Militair Invalidenhuis” konden de Persuaders zijn de onbetwiste weer vrij ademhalen. Wat was er smaakmakers op deze gezellige gebeurd in die vijf oorlogsjaren in Bronbeek Waarom is Bronbeek niet, net zoals de rest van Arnhem, geëvacueerd. Hoe groot was de schade in de gebouwen en maken. Samen met het publiek op het landgoed Bronbeek. Niek maken zij er een Rockin’ Pasen Ravensbergen vertelt aan de hand van. Locatie: Zaal Vianden, van vele dia’s alles wat nu bekend Viandenlaan 5, 4835 EG Breda. kumpulan van Stichting Sinar. De Tijden: 18.00 tot 01.00 uur. De algehele leiding van de kumpulan toegang is € 12,50 bij reservering is in handen van Rob Warella (06- en € 15,00 aan de zaal. Kaarten 22056450) en Carlie van Geffen bestellen bij onder andere: Sonja (06-11283141) bij wie u tevens en Rubens Agaatz 079-3623022, kaarten kunt reserveren. De Jeanette Legand 076-5715398, locatie is: Zaal Maenen, Leender- Cor van Ginnip 076-5203977, Wim weg 58, 5555 CE Valkenswaard. Doornik 078-6185454, Arie Mosies Uiteraard is de Indische keuken op 076-5872461 of via e-mailadres: de kumpulan aanwezig. Verdere [email protected] LETS ROCK…! Twee bewoners van Bronbeek met inlichtingen zijn uin te winnen bij geallieerde soldaten. Stichting Sinar, Tel: 077-7502416.

27 is over Bronbeek vanaf begin Kaarten: www.demelkweg.nl of: 1940, de Slag om Arnhem en de http://www.tickets4u.nl/producten bevrijding door de geallieerde /tickets/details/2015/04/19/INDO troepen en de periode van mania/Melkweg/Amsterdam/1194 wederopbouw. Locatie: Landgoed 7.html. Nadere inlichtingen via: Bronbeek, Velperweg 147, 6824 Tel: 06-28846909 of via e-mail: MB Arnhem, Tel: 026-3649294. [email protected]. Tijd: 14.00 uur, Toegang: prijs museumkaartje. Vooraf aanmelden 19 april 2015: oorlogsplekken is noodzakelijk. Nedere informatie in Nederlands-Indië/Indonesië vragen naar welke gegevens in [email protected]. De conservator van het Museum het NA te vinden zijn, welke Bronbeek houdt in zijn lezing zijn beperkingen het Archief heeft en 19 april 2015: Indomania 6. Al toehoorders geboeid met een reis wat men online op de website van e weer de 6 editie van het door hnet moderne Indonesië, kan vinden. (www.gahetna.nl). Na vermaarde festival, dat dit jaar in langs de sporen van het haar voordracht geeft ze de De Melkweg in Amsterdam zal oorlogsverleden van 2 oorlogen in toehoorders ruimschoots de worden gehouden. Naast een de jaren 1940. Aan de orde komen gelegenheid om eigen vragen te veelzijdig cultureel programma, interneringskampen, slagvelden, stellen. Voor deelname aan de zullen schrijvers als Reggie Baay, musea, monumenten begraaf- wokshop geldt het entreekaartje Peter Andriese, Hans Vervoort, plaatsen en andere plekken van van het Museum Bronbeek. Welis Karina Schaapman en uit hetinnering. Hij schetst de achter- het noodzakelijk te reserveren: Indonesië Goenawan Mahamad en gronden en geeft reistips, die [email protected]. Hans Boland hun opwachting ooggetuigen, kinderen, klein- maken. Uit Kopenhagen komt kinderen en geïnteresseerden een ______speciaal de beroemde regisseur inzicht geeft in de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie- oorlog in Nederlands-Indië. De lezing wordt gehouden in Museum Bronbeek, Velperweg ADVERTENSI MINI 147, 6428 MB Arnhem, aanvang Kleine tekstadvertenties 14.00 uur.De toegang: € 14,50 en 35 posities per regel bij 10 pt. dit nis incl. museumentree. Het is € 5,- voor de eerste drie regels, noodzakelijk vooraf in te schrijven daarna € 1,- per regel. via: Tel: 026-4422363 of via: Toeslag logo of illustratie € 5,00 www.volksuniversiteit.nl/arnhem (max. 55 x 55mm) [email protected] 22 april 2015: Workshop Genealogisch onderzioek KNIL

militairen. Wie genenalogisch onderzxoek doet naar zijn Indonesisch medisch woordenboek voorouders, kan te maken krijgen met KNIL militairen. Voor sopecifieke informatie hierover kan men uitstekend terecht in het

Nationaal Archief in Den Haag. Joshua Oppenheimer met zijn Ingrid Koolhoven biedt in haar jmnieuwste film “Look of Silence”, voordracht overzicht en inzicht het vervolg op “The Act of Killing”. aan mensen die dit Nationaal Dan natuurlijk veel, heel veel Archief willen raadplegen. Zelf was muziek, dans en kunst op ze jarenlamng werkzxaam bij dit Indomania.Kortom, bijna teveel Archief als medewerker Dienst- om op te noemen. De kaart- verlening en kent dus alle ins en verkoop loopt inmiddels al aardig outs . Zij vertelt onder andere Nieuw! Ned.-Ind. Ind.-Ned. storm, dus wees er snel bij. De welke bronnen over diverse 270 pag. €12,50 Tel. 0657026362 locatie: De Melkweg, Lijnbaans- categorieën KNIL miliotairen gracht 234a, 1017 PH Amsterdam. aanwezig zijn en hoe je daarin je Tijden: 12.00 tot 24.00 uur, De weg kunt vinden voor het beste ______toegang: € 45,00 (voorverkoop, resultaat. Verder gaat zij in op excl. service en verzendkosten).

28 Tempo Doeloe versus Sekarang (Toen en Nu)

De Sociëteit HARMONIE' in Pasoeroean, gelegen aan de Heerenstraat, en ook tegenwoordig nog omgeven door oude, fantastische, maar helaas vervallen, koloniale huizen die zo uit de Stille Kracht lijken te zijn weggelopen. Sociëteit "Harmonie' Pasoeroean.

Column door: Anita Bunt

Al een lange tijd loop ik rond met fantastisch! We maken meteen is duidelijk voelbaar aanwezig. het idee een Indisch evenement in een afspraak en gaan op pad om Respect en dankbaarheid voor Zutphen te organiseren, geen een geschikte locatie te vinden en onze ouders en voorouders. De pasar of kumpulan, maar een keer al snel zijn we aan het mooiste gesprekken ontstaan over totaal iets anders. Maar ja, wat onderhandelen en nemen we een de Indo- en Molukse cultuur, twee moet dat dan zijn en waar moet je optie op een prachtige “hippe” kleurrijke culturen die zo beginnen? Voor mij een mooie ruimte vlakbij het station in verschillend zijn en toch ook weer uitdaging om dat eens te gaan Zutphen. We zijn het erover eens zo hetzelfde. De familie- onderzoeken. dat we hier goed zitten en dat we geschiedenis, met bijzondere verder kunnen gaan met de aandacht voor onze moeders en En dat heb ik gedaan; een paar organisatie. (overgroot)oma’s. weken geleden heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben Het organiseren van een De hele middag wisselen we ik gaan verkennen wat de evenement is leuk, vooral als je ideeën uit, delen we ons mogelijkheden voor een Indisch dat met meer gelijkgestemden enthousiasme en zetten een evenement zouden kunnen zijn. doet, en dus kijk ik mijn prachtig thema en programma- kennissen/vriendenkring rond en voorstel in elkaar. Voor we het in Al surfend op internet werd vraag mijn “nep-Indo” vriendin de gaten hebben is het al donker ik geïnspireerd door foto’s, (zo voelden en noemden wij en is het tijd om onze meeting te afbeeldingen en verhalen. Ook de onszelf lange tijd) en een Molukse beëindigen. Jammer, we hebben gesprekken die ik heb gevoerd vriendin, om samen dit evenement het zo leuk dat het lastig is om met mensen uit mijn omgeving te organiseren. Deze lieve dames gedag te zeggen, snel een nieuwe lieten mij ervaren dat het zaadje zijn, net als ik, heel enthousiast en afspraak plannen! En dat doen we. is geplant, dat er langzaam wat wij gaan er iets moois van maken! We plannen een nieuwe afspraak moois aan het ontkiemen is. Ja, en gaan vol energie en inspiratie het evenement gaat er komen! Onze eerste “meeting” is echt weer naar huis….. geweldig, wat hebben we elkaar Tijdens een workshop kom ik in veel te vertellen! Af en toe rollen Zodra onze plannen geen plannen gesprek met iemand die precies de tranen over onze wangen van meer zijn maar een concreet de informatie geeft die ik nodig het lachen, maar er is ook ruimte programma laten we dit natuurlijk heb om mijn evenement voor verdriet, voor het verdriet direct weten. daadwerkelijk neer te kunnen van de familie, het Nederlands zetten! Wow, deze persoon komt Indië. Respect en dankbaarheid ______niet zo maar op mijn pad, wat vloeien door onze woordenstroom,

29 “Indo’s be like” zoekt creatieve Indo’s

OPROEP: Voor toekomstige projecten (media, foto en video) is “Indo’s be like” hard op zoek naar een creatief team, eigenlijk een DENKTANK. De organisatie houdt zich via hun website, maar vooral ook op Facebook (met meer dan 40.000 likes) bezig met grappen, serieuze zaken, tekeningen, persberichten en nog veel meer. Het drie man sterke team kan veel zelf, maar het kan altijd leuker en beter en dus zoeken ze uitbreiding. Ben jij goed in het schrijven van persberichten, uitwerken van ideeën, maken van concepten, video-editing of camerawerk, logo ontwerpen, of, of, of..... Vind jij het leuk om werkzaam te zijn in een creatief team en projecten uit te werken ten behoeve van de Indische en Molukse gemeenschap? Aarzel dan niet en step forward via [email protected] met je naam, leeftijd, foto en motivatie. https://www.facebook.com/Indosbelike

Pasar Malam Kalender 2015 (update: februari 2015)

Februari 25, 26: Vaassen www.pasaroostwest.nl 14, 15: Rijswijk (ZH) www.pasarmalamrijswijk.nl 28, t/m 31: Steenwijk www.wnproductions.nl 21 t/m 28: Amsterdam RAI www.wnproductions.nl Augustus Maart 1 : Steenwijk www. wnproductions.nl 1: Amsterdam RAI www.wnproductions.nl 16 t/m 19: Dordrecht www.wnproductions.nl 13, 14, 15: Zwolle www.wnproductions.nl 21, 22, 23: Tilburg www.pasarmalamasia.nl 20, 21, 22: Leeuwarden www.pasarmalamasia.nl 24 , 25, 26, 27 : Dordrecht www.wnproductions.nl 27, 28, 29: Arnhem www.flamproductions.nl 28, 29, 30 : Assen www.flamproductions.nl

April September 4, 5, 6: Ahoy Rotterdam www.pasarmalamasia.nl 19, 20: Alkmaar www.stichtingstellar.nl 25, 26: Amstelveen www.stichtingstellar.nl 2 4 t/m 27: Alphen a/d Rijn www.wnproductions.nl

Mei Oktober 2, 3: Zutphen www.pasaroostwest.nl 3, 4, 5: Maastricht www.pasarmalamasia.nl 8, 9, 10: Geleen www.pasarmalamasia.nl 17, 18: Rijswijk (ZH) www.pasarmalamrijswijk.nl 16, 17, 18: Zwolle www.wnproductions.nl 24, 25: Dieren www.pasaroostwest.nl 23, 24, 25: Den Helder www.stichtingstellar.nl 23, 24, 25 : Nijmegen www.pasarmalamasia.nl 24, 25: : Zutphen www.pasaroostwest.nl 31: Leek www.stichtingstellar.nl 27 t/m 31: Malieveld Den Haag www.tongtongfair.nl November Juni 1: Leek www.stichtingstellar.nl 1 t/m 7: Malieveld, Den Haag www.tongtongfair.nl 7, 8: Almere www.indischefeestavond.nl 19, 20, 21: Enschede www.flamproductions.nl ???: Den Haag, Pasar Kliling www.manggarmegar.nl 20, 21: Baarn www.stichtingstellar.nl 21, 22, 23: Arnhem www.flamproductions.nl 26, 27, 28: Zeist www.wnproductions.nl December Juli 19 dec. t/m 3 jan.: (behalve Kerstdagen en Nieuwjaarsdag) 3, 4, 5: Eindhoven www.pasarmalamasia.nl Arnhem, Burgers Zoo www.wnproductions.nl 17, 18, 19: Groningen www.pasarmalamasia.nl

http://www.borca-online.nl/lebara -mobile

http://www.borca-online.nl/lebara-mobile http://www.borca-online.nl/lebara-mobile 30

Reparatie, onderdelen, accessoires en batterijen voor al uw elektronische apparatuur. http://www.mobipc.nl/onderdelen

Colofon Digitaal maandelijks Magazine van: Nederlands Indisch Cultureel Centrum

Hoofdredacteur: Hans Vogelsang Redactie: Jean-Marie Bosch van Drakestein Albert van Prehn Maandelijks GRATIS e-magazine Juniorredacteur: Chinook de Deugd Correspondenten: voor de Indische gemeenschap Ferry Schwab (ICM-online) Silfraire Delhaye (Indisch Platform) Adrian Lemmens (New Zealand) Is uw buurvrouw al abonnee? Strip: Hugo Driessen Gedichten: Mary-Jane Sahanaja Haar naam + e-mailadres is voldoende: Columns: Anita Bunt Vormgeving & lay-out: Hans Vogelsang [email protected] Ondersteuning: Groep de Mos, Den Haag Technische realisatie: Dennis v.d. Ham (Borca-Online Computer Service) http://www.borca-online.nl/

Verschijning: de 15e van elke maand Sluitingsdatum kopij en advertenties: de 4e van elke maand Advertentietarieven: op aanvraag Abonnement NICC Magazine: GRATIS Postadres: Newtonstraat 660 2562 LA Den Haag - Nederland W : www.indisch-centrum-denhaag.nl

: http://indisch-centrum-denhaag.blogspot.com Indische Internetkrant: www.icm-online.nl - [email protected] @: [email protected]

Aanmelden NICC Magazine (subscribe): http://www.indisch-centrum- denhaag.nl/phplist/?p=subscribe&id=1 Opzeggen NICC Magazine (unsubscribe): http://www.indisch-centrum- denhaag.nl/phplist/?p=unsubscribe&if=1

Rabobank IBAN: NL39 RABO 0129 2168 36 t.n.v. N.I.C.C. te Den Haag

Overname van (delen van de) inhoud is toegestaan, mits met bronvermelding. © 2014 N.I.C.C. Den Haag

31 Wilt u familie, vrienden of leden van uw club of vereniging gratis abonnee maken? Gebruikt u dan dit formulier

e-mail adressenlijst N A A M e – M A I L A D R E S 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

Deze e-mail-adressenlijst ‘kopiëren en plakken’ en versturen naar e-mail: [email protected] of printen en versturen per post (voldoende frankeren) naar: Administratie NICC Magazine # Newtonstraat 660 # 2562 LA Den Haag

32