Andy Tielman Overleden

Nederlands Indisch Cultureel Centrum

Nieuwsbrief

11/2011

Verschijnt maandelijks | Jaargang 3, nr. 11 (Nov. 2011) | Oplage: 3600 | Hoofdredacteur: Hans Vogelsang

Dit is de digitale nieuwsbrief van de Stichting Nederlands Indisch Cultureel Centrum, die u maandelijks toegezonden zult krijgen. Via deze nieuwsbrief wordt u op de hoogte gehouden van ontwikkelingen en vorderingen betrefende ons toekomstig Indisch Centrum. Verder zullen wij u wijzen op nieuwe items op onze website en ook andere bijzondere zaken binnen de Indische gemeenschap en andere culturen met wortels in de “Gordel van Smaragd”.

Van de redactie

Opnieuw is ons lezersaantal onze mooie gratis Nieuwsbrief of club op de infotafel of spectaculair gegroeid. Als het in maandelijks per e-mail te entreetafel leggen met een E- dit tempo zo doorgaat, hebben ontvangen? mail intekenlijst erbij. Zo helpt u we misschien aan het eind van ons aan nieuwe abonnees en uw het jaar al 4000 abonnees. Maandag 12 december clubgenoten aan een gratis Inmiddels hebben we weer wat 2011, is er weer mooie en informatieve e-mail lijsten ontvangen en maandelijkse nieuwsbrief. Een hebben we nu 3540 abonnees! een gezellige E-mail intekenlijst kunt u bij In ieder geval willen wij een heel ons aanvragen en krijgt u dan hartelijk welkom heten aan al BORREL- omgaand toegestuurd. die nieuwe lezers van onze Duidelijk een win - win mooie Nieuwsbrief. We gaan een AVOND Café EMMA, situatie, toch? grote abonnee actie beginnen: Den Haag, 20.00 uur zie het artikeltje “5 Tientjes actie (adres: zie advertentie in deze december”. Bent u zelf lid van Nieuwsbrief) een vereniging of club of bent u Tenslotte willen wij u graag nog lid van een groepje mensen met Dan kunt u deze nieuwsbrief even herinneren aan onze “Indische roots of interesses” en uitprinten en als inzage- tientjes actie. Gelukkig hebben u denkt dat de andere leden het exemplaar op de eerstvolgende al heel wat mensen een bijdrage geleverd, waarvoor wel op prijs zouden stellen om bijeenkomst van uw vereniging onze dank, maar wij hebben catering en een cadeautje voor 16 836 t.n.v. N.I.C.C. in Den voor het nieuwe jaar 2012 iedereen. Denkt u daarom nog Haag, o.v.v. Tientjes actie. plannen om wat promotionele eens aan ons, als u toch uw Dank u wel.______acties te ondernemen, bankzaken aan het doen bent. waaronder een gezellige U helpt ons er zo ontzettend soosmiddag met een band, mee. Rabobank, rek. nr. 12 92 Andy Tielman overleden

Ons bereikte het trieste bericht dat de bekende Indorock musicus Andy Tielman op donderdagavond 10 november om 18.30 is overleden. Zijn muzikale carrière gaat bijna 65 jaar terug. De eerste foto’s van zijn optreden met zijn broers dateren van 1947, toen nog onder de naam The Timor Rhythm Brothers die regelmatig optraden in Surabaya in Indonesië. The Story Of…

Andy werd geboren in Skymasters, op tournee lans alle Al gauw veranderden de Makassar, Celebes op 30 mei grote steden in Indonesië. Zo broertjes hun naam in “The Four 1936. In 1945 begonnen de vier maakten ze een “vliegende Tielman Brothers” of “The 4 broertjes en één zusje Tielman start” in hun carrière. Tijdens T’s”. Ze werden al snel bekend samen te musiceren en deze optredens deed vader in Breda en sloegen hun speelden folksongs en Herman mee op de gitaar en vleugels uit naar de andere traditionele dansnummertjes. Ze moeder Flora zorgde voor de steden in Brabant. Optredens in hadden het niet vreemd, want algehele presentatie. Toen in zalen en dancings waren het vader Herman Tielman was al 1949 Indonesië onafhankelijk gevolg. jaren een begaafd allround werd, traden ze op voor musicus en gaf deze muzikale Indonesiërs en zelfs in het Hun grote doorbraak kwam in bagage met veel ondersteuning presidentiële paleis van 1958, toen ze optraden tijdens door aan zijn kinderen Reggie, Sukarno, die verzot was op hun de beroemde EXPO ’58 in Ponthon, Andy, Loulou en Jane. muziek. In 1956 houdt het Brussel. In die tijd was de Al gauw werden er optredens gezin het in Indonesië voor Hawaiian muziek erg populair in gegeven op privéfeestjes, gezien en vertrekt naar Europa en de broers verbaasden waarna alles zich razendsnel Nederland, waar zij zich eerst in vriend en vijand met hun voltrok. Breda en wat later in Den Haag muziek en show. In eerste vestigden. In Breda maakten ze instantie mochten ze 20 kennis met hun eerste vrienden minuten van een pauze in de in Nederland: Edu Schalk en de festiviteiten vullen, maar die broers Poetiray. Ze ontmoetten werden al gauw zes maanden. elkaar bij de Muziekhandel De Belg René (Nappie) Spronk in Breda. Daar Vlasselaar werd hun eerste overtuigden ze de eigenaar van manager en zorgde voor een hun muzikale talent door een platencontract bij het label sublieme performance te geven Familie Tielman in Surabaya 1947. Fernap. Vervolgens gingen ze van het beroemde nummer van op tournee naar Duitsland en Een half jaar na de eerste The Everly Brothers: “Bye Bye hun eerste Televisie-optreden optredens maakten de kinderen Love”. De muziekhandelaar (live) op 27 januari 1959 bij de al hun eerste tournee in voorzag ze toen van Hessischer Rundfunk. Direct Indonesië als The Timor Rhythm legendarische grote witte Miller kregen ze een uitnodiging om Brothers, waarna de vraag om gitaren, die ze “op de pof” mee op te treden tijdens de Première optredens bijna niet meer te konden nemen. Deze gitaren van de film “Paprika” in het behappen was. Ze traden op in werden toen gebouwd door de Deutsches Theater in München, het kielzog van beroemde firma Egmond uit Eindhoven. waar ze de cast van de film, bands in die tijd, zoals De waaronder Romy Schneider Wama’s, The Ramblers en The ontmoetten. Tevens werden de Tielman Brothers hun eerste In het begin van de 60er jaren geen jaren meer in Nederland Music Movie Award. sloot Franky Luyten zich bij de gespeeld hadden, kwamen hun broers aan en kocht Andy zijn fans uit heel Nederland en eerste witte Fender Jazzmaster België. Met dranghekken werd gitaar. Deze gitaren waren veel het publiek op afstand lichter dan de Gibson Les Paul gehouden toen The Tielman gitaren en dus beter geschikt Brothers per luxe limousine voor de show die de broers ten arriveerden. Bij verdere beste gaven. optredens deelden ze het podium met beroemde bands In die tijd traden The Tielman als “ZZ and The Maskers” en Brothers hoofdzakelijk op in “Andy Star & The Stripes”. Timor Rhythm Brothers begin 50er Duitsland en bewoonden zelfs Opnieuw kregen ze een groot jaren. hun eigen villa in Heidelberg. In platencontract, dit keer van Jos 1963 voegde zus Jane zich bij In januari 1960 maakte Den van Vliet (vroegere voorzitter de broers en gingen ze Haag voor het eerst kennis met van de fanclub van “The Crazy gezamenlijk op tournee. The Tielman Brothers in de Rockers” en nu manager van Negram/Delta Records. Het grote zaal van de Haagse In 1963 kregen Reggie en Andy eerste resultaat was een Dierentuin. Daaropvolgend was een zwaar verkeersongeluk. schitterend album, “East and er een groot Televisie-optreden Reggie was na iets meer dan West”, met beroemde nummers en verschenen ze ook in de twee weken weer redelijk op de als: “Unchained Melody”, Maria bekende Weekend Show (vanuit been, maar Andy lag vier dagen and Danny Boy en zong Jane ’t Spant in Hilversum). Dit in coma. Zijn arm was op acht solo in “Bring It On Home To veroorzaakte een ware sensatie plaatsen gebroken. Revalidatie Me”. en de aanbiedingen voor duurde vele maanden, maar optredens waren niet meer van uiteindelijk herstelde Andy en Daarna volgde een periode van de lucht. De TV en traden ze weer op. Gedurende veel wisselende bezettingen en muziekrecensenten hadden zijn afwezigheid werd hij traden ze op als “Andy Tielman echter geen goed woord over vervangen door Alfons Faverey & The Tielman Brothers”. De door de vier broers en een van de vroegere band The typische Tielman sound stortvloed van negatieve Strangers. verdween geleidelijk in de 70er kritieken verschenen in de jaren en alleen Andy liet nog kranten. Dit verstomde echter regelmatig wat van de oude gelukkig weer vrij snel, omdat glorie zien en horen. Het het publiek zich hiervan niets instrumentale nummer aantrok en de broers volle zalen “Sarinandé” vooral maakte toen bleven trekken. Grote enorme indruk. platencontracten, o.a. met Bovema waren het gevolg. In de jaren 1981 tot 1986 gaat Andy op solotour en treedt veel Tielman Brothers met Hans Bax op in Azië, daarna in Australië, (links) en Rob Latuperisa (rechts). Nieuw Zeeland en Hawaii. Na de uitgave van Andy’s album “Now Opnieuw gingen ze op tournee and Forever” in 1990 volgen door Duitsland, dit keer met tournees door de Caribische Hans Bax en Rob Latuperisa eilanden en Noord Amerika. In (afkomstig van de legendarische 1997 nam hij een album op en Indorockband The Javalins) In vernoemde het “Loraine Jane”, 1965, terug in Nederland, naar zijn dochter. Andy verzorgden ze een groot presenteert dit album tijdens de optreden in de grootste en pasar Malam Besar in den Haag. bekendste dancing van die tijd: In 1998 viert Andy Tielman zijn Tielman Brothers in de TV-Show in “Palais de Dance” in 50-jarig artiestenjubileum met ’t Spant. Scheveningen. Hoewel ze al in een groot concert in de Haagse Nederpop om het startsein te In het najaar van 2009 moet Houtrusthallen. Na in 2003 nog geven voor de canon van de Andy een gepland tournee een album opgenomen te Nederlandse Popmuziek. afzeggen, omdat bij hem en hebben, wordt in 2004 op 24 Tijdens de presentatie daarvan beginnende vorm van november zijn beroemde live- staat Andy in het middelpunt nierkanker is geconstateerd. In album: “It’s My Life” opgenomen van de belangstelling en wordt november wordt hij geopereerd in het Kurhaus in Scheveningen. hij uitgeroepen tot grondlegger en alles verloopt voorspoedig. van de Nederlandse popmuziek. Op 19 december maakt hij zijn rentree met een kort optreden in Drachten. In 2011 was zijn laatste grote optreden tijdens de Tong Tong Fair (voorheen Pasar Malam Besar) in Den Haag. De ziekte was echter teruggekomen en het werd voor Andy een ongelijke strijd.

Andy Tielman overleed op donderdag-avond 10 november 2011 om 18.30 uur aan de gevolgen van kanker. Andy In begin januari 2005, kort na mocht slechts 75 jaar worden. de verschrikkelijke zeebeving De redactie van deze voor de kust van Indonesië en Nieuwsbrief wenst Carmen en vloedgolven van de Kerstdagen Loraine en zijn verdere familie ervoor, vinden er in heel en vrienden in deze moeilijke Nederland benefietconcerten Andy’s laatste optreden tijdens de periode heel veel sterkte toe. plaats. Op 6 januari doet Andy Tong Tong Fair in Den Haag, 2011. Zijn herinnering wordt door ons mee aan een speciaal concert op Op 5 mei is hij de hoofdact allen gekoesterd en zijn muziek de Dam in Amsterdam, samen zal altijd blijven voortleven. met Dinand Woesthof van Kane tijdens het Bevrijdingsfestival in Theater aan het Spui in den en René van Barneveld (ex- Rust zacht, Andy. Urban Dance Squad). Hij zingt Haag. En op 3 oktober een van ook mee op de benefietsingle de artiesten tijdens de drie-en- (rouwkaart en “In This World”, van de een-half uur durende Live Show condoleanceregister aan het gelegenheids-groep “Eurasia”. met ruim dertig artiesten en eind van deze nieuwsbrief) bands in de Heineken Music In juni 2005 wordt Andy Hall. Verder neemt hij samen ______Tielman onderscheiden met de met de Rock-‘n-Rollband

Orde van Oranje-Nassau. In “Tjendol Sunrise” het 2008 is het vijftig jaar geleden jubileumalbum “21st Century dat het nummer “Rock Little Rock” op met enkele nieuwe Baby of Mine” werd uitgebracht. versies van legendarische Reden voor de Stichting 50 Jaar Tielman Brothers hits, alsmede enkele nieuwe nummers.

Dit artikel is op het allerlaatste moment geschreven en ingevoegd in plaats van een gepland artikel van de hand van Jean-Marie Bosch van Drakestein over “Cultuurbezuinigingen, Zin en Onzin”. Mede hierdoor komt deze Nieuwsbrief iets later in uw mailbox, waarvoor excuses. Het oorspronkelijk geplande artikel kunt u in het decembernummer verwachten. De Redactie De Birma-spoorweg - 3 door: M.F. van Ling Mijn oorlogsherinneringen van 7 december 1941 tot 15 augustus 1945, deel 3

De redactie kwam onlangs in het bezit van de autobiografie van de heer M.F. van Ling, waarin hij verslag doet van zijn ervaringen als dwangarbeider aan de Birma-spoorweg. Zijn neef, Ron van Ling, liet ons weten dat zijn oom het zeer op prijs stelde indien wij het gedeeltelijk of integraal wilden plaatsen in de Nieuwsbrief. “Ik acht het van het grootste belang dat ieder kennis neemt van wat zich in die vreselijke jaren heeft afgespeeld”, aldus de auteur, M.F. van Ling.

11 – Havenarbeid

Al spoedig wisten we dat de wilden laten wennen aan onze stonden ongeveer vijf meter uit trein richting Padalarang ging, nieuwe behuizing. Algauw elkaar en we moesten ervoor wat impliceerde dat we werden er corveeploegen zorgen dat de kabel de grond waarschijnlijk naar Batavia gevormd voor de niet raakte. Op het laatst gingen. En we hadden goed havenwerkzaamheden. voelden we onze armen niet gegokt, want om een uur of één meer en vooral de felle zon in de middag stopte de trein in Vaak bestond het werk uit laden zorgde ervoor dat sommigen Tandjung Priok, de haven van of lossen van schepen met flauwvielen. Met enkele Batavia. Van daaruit allerlei soorten goederen stokslagen en veel “koerah” marcheerden we naar een groot waaronder oorlogsmateriaal Het geschreeuw waren ze snel weer terrein met vele houten was zwaar werk maar het eten op de been. barakken, dat eens een kamp was redelijk te noemen, zowel was geweest van Indonesische de kwaliteit als de kwantiteit. havenarbeiders en hun Wat dat betreft mochten we niet gezinnen. Ongeveer de helft van klagen. de barakken werd bewoond Op een dag moesten we een door Engelsen en Australiërs, schip lossen, waarvan de lading die een week eerder waren bestond uit een polsdikke kabel. aangekomen. We waren om acht uur ’s Het was er een grote smeerboel. morgens begonnen en om zes Haven van Tandjung Priok, Batavia Het eerste wat er moest uur in de avond werden we afgelost door een nieuwe ploeg. Tijdens het middageten aan de gebeuren was de bezem haven zat een Koreaanse Pas in de loop van de volgende hanteren en het vuil opruimen. bewaker bij ons in de buurt zijn Na enkele uren hard werken zag dag was het karwei geklaard. Stel je eens voor, een hele dag bami te eten. Ik merkte dat hij het er al wat vriendelijker uit. flink verkouden was en af en toe De eerste dagen was er niets te met een man of dertig een dikke kabel uit een ruim trekken. We een straaltje neusvocht in zijn doen; het was net alsof ze ons etenspannetje liet vallen. Even later hield de man op met eten Zoals gewoonlijk werden we na een voetbalwedstrijd tussen en vroeg of een van ons het werk gefouilleerd en het ene Nederlanders en Engelsen. misschien trek had in zijn na het andere gestolen Ondanks de slechte toestand restant bami. Meteen stond er voorwerp kwam aan het licht. Er van het voetbalveld en het een Australiër op en at met vielen de nodige klappen en ongeschikte schoeisel was het smaak de bami op. Kennelijk kolfstoten, waar ze je maar toch een spannende wedstrijd had hij niet gezien wat ik gezien konden raken. Het was een geworden, waarbij wij met 2 – 1 had. gegil en gebrul van jewelste; de wonnen, mede dankzij onze Jappen waren buitenzinnig van luide aanmoedigingen en ook Na een week of drie kregen woede. Eerst dacht ik nog dat die van de Aussies, want die velen last van jeuk aan de de Jappen over een kapotte waren allemaal voor de balzak. Je Engelsen noemden duimstok toch niet zouden Dutchies. het “Java-balls”. Volgens de vallen, maar op aandringen van kamparts was het waarschijnlijk mijn broer wilde ik er toch een tekort aan bepaalde vanaf. Al rond kijkend of de Jap vitaminen. Ook kregen we last het niet kon zien, liet ik het van schurft over ons gehele stiekem vallen en schopte het lichaam; vooral de billen met mijn voet weg. Ik wist niet moesten het ontgelden. Dit dat één het toch gezien had. euvel werd door de Jappen Plotseling stond die Jap voor mij bestreden door een uur lang in en vroeg of ik iets had laten ”Voetbalteam” in een Jappenkamp zee te zwemmen. Het zoute vallen en voor ik iets kon water moest dan zijn genezende zeggen, sloeg hij me met het werking doen. Je kunt het stuk duimstok op mijn bovenlip 12 – De bootreis geloven of niet, maar de om vervolgens enkele keren met We vertoefden hooguit drie meesten hadden er inderdaad zijn volle vuist op mijn gezicht maanden in het havenkamp, baat bij. Van de kamparts te slaan. moesten we elke ochtend een toen we van de ene op de lepel deduk (fijngestampt kaf De volgende morgen moest ik andere dag te horen kregen dat van de rijstkorrel) slikken tegen mij melden op het Japans we zeer binnenkort moesten de berri-berri ziekte. kantoor. Er werd mij gevraagd vettrekken naar een ander waarom ik gestolen had. Ik kamp. En na drie dagen in het Op een dag werden mijn broer antwoordde dat de duimstok onzekere te hebben gezeten, en ik ingedeeld bij een toch kapot was en daarom geen was het zover. Op de dag van corveeploeg, die een loods op waarde meer had voor het vertrek moesten we om vijf uur het havencomplex moest machtige Nippon. Ze vroegen ’s morgens gepakt en gezakt schoonmaken. In de loods lag me of ik wist dat je voor het klaar staan. Toch duurde het van alles opgeslagen wat voor stelen van Japanse nog uren voor we richting haven een gevangene erg verleidelijk eigendommen een hand kon vertrokken. Er lag een grote was om te stelen. Ik zag dat worden afgehakt. Ik zei dat ik roestige boot aan de kade en enkele gevangenen spullen berouw had en nooit meer iets iedereen dacht: nu gaan we echt onder hun kleren verstopten en van Nippon zou stelen. over zee. Maar nee hoor, we ik dacht nog bij mijzelf: Als dat liepen het schip voorbij en even maar goed afloopt. Tijdens een Na nog enkele dreigementen verderop stond een trein op ons rustpauze zag ik een stuk van kon ik vertrekken. Wat was ik te wachten. een opvouwbare duimstok op opgelucht! Er waren inderdaad de grond liggen. Het was niet gevallen bekend dat ze van Met veel “Koerah” geroep langer dan zo’n 15 centimeter. dieven een hand afgehakt werden we in de wagons Die kon altijd van pas komen bij hadden. Gelukkig was er daar gedreven en moesten we de het knutselen en omdat het toch ook geen kooi van prikkeldraad, blinden voor de ramen onbruikbaar was voor normaal anders had ik daar zeker een schuiven. Al vrij spoedig kwam gebruik, stak ik het in mijn paar dagen moeten zitten. de trein in beweging met een broekzak. voor ons onbekende Er gebeurden ook wel eens bestemming. Tegen de avond, leuke dingen, zoals bijvoorbeeld na zeker drie stops , kregen we ons avondeten en mochten we slingeren en stampen van het constant bezig om deze met veldflessen met water vullen. Na schip. We lagen er echt als zeewater schoon te spuiten. het eten zette de trein zich weer haringen in een ton, we konden in beweging en gingen we de ons nauwelijks keren, zo vol nacht tegemoet. Van slapen was het. kwam niet veel; daarvoor waren we veel te gespannen. Na twee Al heel gauw was de stemming dagen kwamen we in Surabaya ver onder nul: het was er heet aan. Een aantal vrachtwagens en het stonk er naar gezouten stond op ons te wachten. Met vis. Bij de trap was een flauw veel geduw en gekrijs werden schijnsel te zien omdat de luik HBS in Surabaya we in de wagens gejaagd. De rit naar het dek open stond. Naar duurde niet lang. Langs de weg schatting lagen we met zo’n 250 man in het middelste ruim. Het avondeten was ook al niet zagen we weinig Europeanen om over naar huis te schrijven. Tegen de avond kwamen er nog maar des te meer Indonesiërs. Het bestond uit een dunne meer mannen bij en liggen kon Enkelen scholden ons uit voor koolsoep met wat rijst en toen niet meer. Met de knieën “blanda boesoek” en ze balden smaakte nergens naar. De hun vuisten. opgetrokken zaten we dicht tegen elkaar aangedrukt. tweede nacht in het ruim was mogelijk nog verschrikkelijker. Plotseling merkten we dat het Als je kramp kreeg in je benen, schip vertrok. We hoorden wilde je ze even strekken, maar onder ons het water klotsen en dan stootte je tegen iemands de motoren maakten een hels kabaal. Zo enorm Godverlaten hoofd of ander lichaamsdeel, wat met veel gevloek had ik mij nog nooit gevoeld. beantwoord werd. Fatsoenlijk Nu we voeren, kwam er wat slapen was er natuurlijk frisse lucht binnen en was het helemaal niet bij. En de niet meer zo benauwd. HBS in Surabaya atmosfeer werd met het uur bedompter, waardoor je Voor een groot gebouw stopten De volgende ochtend moesten nauwelijks nog goed kon de vrachtwagens en moesten we we met 25 man tegelijk aan dek ademhalen. Ik was door en door snel uitstijgen. Na de nodige komen om te ontbijten. Dit keren geteld te zijn, werden we bestond uit rijstepap en een bezweet en kreeg wat later een in diverse lokalen ingedeeld. kwart liter slappe thee. Eer stekende hoofdpijn. Ik moest me bedwingen om niet in huilen Het gebouwencomplex was de uiteindelijk iedereen ontbeten uit te barsten en de Jappen te HBS van Surabaya; enkelen van had, waren er drie uur vervloeken. ons hadden er nog op school verstreken. De rest van de dag moesten we in het ruim blijven. gezeten. Van de tien dagen dat Toen we weer aan dek kwamen we er gelegerd waren, kan ik me Met de zon op de hoogste stand was de hitte ondraaglijk om te eten, zagen we in de bijna niets herinneren; verte aan de bakboordzijde land geworden. Wanneer je je waarschijnlijk omdat er zich ook liggen. Aan de stand van de zon behoefte moest doen, mocht je niets bijzonders voordeed. Na wisten we dat we pal westwaarts aan dek komen. Daar waren tien dagen moesten we weer voeren. Na drie dagen meerden klaar zijn voor vertrek. De voorzieningen getrofen die bestonden uit uitbouwsels we aan in Tandjung Priok. En vrachtwagens waren er weer en dus waren we weer terug bij af! buiten boord, zodat je snel ging het richting Tandjong Zowel de treinreis naar Surabaya ontlasting zo de zee in floepte. Perak. Dit keer moesten we wel als het verblijf van 10 dagen Enkelen waren aan de aan boord gaan: dit schip was daar en de afschuwelijke mogelijk nog roestiger en zag “dunne” (diarree) zodat de geïmproviseerde latrines binnen bootreis van drie dagen waren er erg verwaarloosd uit. We allemaal voor niets geweest. moesten de ruimen in. Mijn de kortste keren onder broer en ik kwamen in het gespetterd waren. Omdat de middelste ruim terecht, wat Jappen als de dood waren voor gunstig was in verband met besmettingen, was een ploeg 13 – Zeemansgraf Eerder heb ik al gememoreerd enige uren in angstige dat het schip oud, roestig en onzekerheid kregen we te horen voor 2 dode verwaarloosd was. De dat we van boord zouden gaan. dysenterielijders stoomleidingen lekten op Op de kade waren 50 diverse plaatsen en daar kwam gewapende Jappen die de Na verblijf van een dag voeren hete stoom uit. Dat bracht mijn omgeving bewaakten om we Tandjung Priok weer uit. broer op een idee. Hij had zodoende iedere vluchtpoging Natuurlijk de gekste namelijk nog wat kofepoeder onmogelijk te maken. veronderstellingen waar we nu en in een beker werd de hete weer naar toe gingen. De stoom opgevangen die Weer ging de reis verder in meesten hielden het op condenseerde tot heet water. vrachtwagens en nadat we erin Singapore; anderen hadden het Een schepje kofe erbij en waren geklommen, reden we over Formosa of zelfs Japan. We binnen de kortste keren hadden dwars door de stad Singapore. voeren heel langzaam tussen we de lekkerste kofe toebroek. Veel Chinezen lachten ons Sumatra en Banka. Later Ach was smaakte dat heerlijk en vriendelijk toe en er waren zelfs vernamen we waarom we zo je kikkerde er helemaal van op. enkelen die bananen naar ons langzaam voeren: er waren Het eten echter was nog steeds wierpen, ondanks dreigementen namelijk zeemijnen erg smakeloos. Om de andere van de Jappen. Wat ik nooit zal gesignaleerd. Van tijd tot tijd dag kregen we vissoep met vergeten was dat we tijdens die hoorden we geweerschoten. De gedroogde oebi (sweet potatoe) rit de heerlijke geuren van Jappen schoten namelijk op de en vissoep met waloh Chinees eten roken. Wat had ik mijnen, in de hoop ze voortijdig (pompoen) erbij en wat rijst. graag uit de wagen gesprongen tot ontplofng te brengen. om van dat lekkers te smullen. Echter zonder succes. Aan de De nachten waren nog steeds Na een niet al te lange rit hand van de gedragingen van het verschrikkelijkst. Nog altijd kwamen we op onze de Jappen merkten we dat iets met de knieën opgetrokken bestemming aan. Het was de ze niet lekker zat. Volgens de tegen elkaar in het duister. Met Changi kazerne, waar ooit de geruchten waren er de laatste de dag kregen er meer last van Engelsen gelegerd waren. De tijd nogal wat Japanse schepen buikloop en zelfs gebouwen waren schoon en we getorpedeerd door geallieerde dissenteriepatienten. En om te voelden ons meteen op ons onderzeeërs of door mijnen tot voorkomen dat er meer mensen gemak. Wat een verschil met zinken gebracht. besmet zouden raken, vond de Japanse kapitein het goed dat ons verblijf in het stinkende de zieken niet meer in het ruim ruim van het schip. In dit kamp hoefden te blijven maar een lagen veel Engelsen, Australiërs, plek kregen op het achterdek. Nederlanders en een tiental Amerikanen. De volgende dag Op een dag werden de kregen we bezoek van scheepsmotoren afgezet en Nederlanders die er al eerder mochten vrijwilligers helpen om waren. Over en weer werden twee aan dysenterie overleden nieuwtjes uitgewisseld. Twee patiënten met enige ceremonie maal per dag was er appèl over Zeemijnen aan boord van een over boord te zetten. Daar we meer dan 3000 mijnenlegger worden geprepareerd geen geestelijke aan boord krijgsgevangenen. Het eten was om afgeworpen te worden. hadden, werd door iemand die hier aan de krappe kant. Soms Overdag als het erg heet was, een bijbel bij zich had iets kregen we rijst met 4 stuks ikan mochten we in groepen van 50 daaruit gelezen. Na dit korte terie (kleine gedroogde visjes, man aan dek om natgespoten te oponthoud moesten we weer ca. 6 cm. Lang) en wat waterige worden; wat een aangename verder. We hadden zeker een soep van onbekende verpozing was. Het duurde maar dag of zes gevaren, toen we samenstelling. een minuut of vijf, maar het was aanlegden in de haven van heerlijk verfrissend. Singapore. We hoopten hier van boord te kunnen gaan en niet verder te hoeven varen. En na naar een andere lezing toe. Eén van die lezingen die ik gevolgd had, ging om het volgende: een Nederlandse correspondent was in 1938 uitgenodigd om voorbereidingen van een Britse kazerne in Singapore verkeert jaarbeurs ergens in Amerika bij nu in erbarmelijke staat. Foto: te wonen. Het eerste wat hem Timothy M. Ciccone. (niet zeker of opviel, waren de duizenden dit juiste kazerne is) Changi gevangenis in Singapore auto’s op de grote parkeerplaats. Hij vroeg zijn De eerste dagen keken we echt De truckdrivers onze ogen uit. Alles was begeleider of de beurs al open was. “Waarom denk je dat”, schoon, de gazons Behalve dat we te weinig eten onderhouden en er lagen zware vroeg de man, “hij gaat over kregen, was het eigenlijk best kanonnen die nog van de twee weken pas open voor het wel uit te houden. De Jappen publiek”. “Ja, maar wat doen dan Engelsen waren. Het hele kwamen alleen het kamp in om complex was echt brandschoon. al die auto’s op de de appèls af te nemen. parkeerplaats” zei de Je kon er nog geen takje of Wreedheden en aframmelingen stukje hout vinden, want alles correspondent. “Oh”, zei de kwamen er niet voor. Daar was wat maar branden kon, werd begeleider, “die zijn van de ook geen aanleiding voor. Een arbeiders. Die komen allemaal gebruikt om te koken. We paar van onze kennissen deden hadden al gauw een kongsie met hun eigen auto naar het een beetje geheimzinnig, als we werk”. In die tijd hadden immers (een elkaar steunend groepje) in hun buurt kwamen hielden ze van 4 man, twee Pereira’s en bij ons alleen de dokter en op met praten. Ik vroeg op de twee Van Lings. De oudste enkele hoge pieten een eigen man af naar de reden van hun auto. Pereira was een vriend van mijn gedrag. Na enige aarzeling broer en werkte bij de kampstaf. vertelden ze dat ze gehoord Af en toe moest een Hij bracht soms wat hadden, dat er jongens waren corveeploeg ergens in Singapore schrijfpapier mee, wat ik moest die ’s nachts stiekem het kamp karweitjes doen, wat de verkopen als sigarettenpapier. verlieten en contact hadden met mogelijkheid bood om nieuws Je kon er namelijk rijke Chinezen. We mochten er te vergaren. Zo kregen we dan gemakkelijker aan tabak komen geen ruchtbaarheid aan geven, te horen dat de Japanse vloot op dan aan sigarettenpapier. Van want als de Jap het te horen diverse locaties gevoelige de opbrengst kochten we dan kreeg, was de ramp niet te klappen kreeg. eieren bij de kampkantine. overzien. Waar het eigenlijk om ging, was het volgende: een Het foerageren was een Waar hij het vandaan haalde hoofdstuk apart. De mag Joost weten, maar op een groep Chinezen was bereid om geld uit te lenen aan groepjes levensmiddelen-magazijnen dag zag ik mijn broer met een waren ondergebracht in de hamer en beitel een boomstronk van minimaal vijf personen. Het geleende geld zou dan na de Ghangi gevangenis, die zich te lijf gaan. Zo kwamen we aan bovenop een heuvel bevond. Er hout om te koken. Bij de oorlog terugbetaald moeten worden onder bepaalde liep een vrij steile, kronkelige Japanse keuken mochten we weg naar toe. Ik heb al verteld soms een grote viskop uit de voorwaarden, o.a. dat de een borg zou staan voor de ander. dat op Java kleine karretjes afvalton halen. Ik zorgde voor waren, die voortgetrokken groenten, bestaande uit jonge Het fijne van dit kamp vond ik, moesten worden. Hier in bladeren van de bloestroe, een dat er diverse lezingen werden Singapore ging dit net even soort klimplant. De viskop met gehouden door anders. Je kon goed merken dat de bloestroebladeren werden medegevangenen, vaak over de Engelsen het hier voor het gekookt in een Engelse helm. interessante onderwerpen. Je zeggen hadden. Er waren een Dit was een goede aanvulling kon gewoon even luisteren waar stuk of tien lichte Engelse van wat we uit de keuken een lezing over ging en als het legertrucks beschikbaar om kregen. je niet aanstond, dan ging je vracht te vervoeren. Echter de trucks hadden geen motor en Geregeld zagen we groepen van wagon twee grote emmers. Wij geen zijwanden, dus alleen een ongeveer 200 man vetrekken. wisten niet beter dan dat die platform. Ze waren echter wel En na een maand waren mijn waren bedoeld om onze voorzien van een stuur en broer Adriaan en ik ook in zo’n behoefte in te doen. Tegen de remmen. Per truck had je een groep ingedeeld. Erg jammer avond, na zeker acht uur Engelse “driver” die zich ver dat de twee Pereira’s er niet bij gereden te hebben, stopte de boven ons verheven voelde. Hij waren. Want in de maand dat we trein. We moesten uitstappen was de driver en wij waren de een kongsie vormden, waren we om ons avondeten te “pushers”. Het was goed echt goed bevriend geraakt en ontvangen. Er werd ons uitgekiend: met zes man kon je lief en leed gedeeld. Met duidelijk gemaakt dat we met de truck met wat moeite de vrachtauto’s reden we door de twee emmers ons eten helling opduwen. Boven op de Singapore naar het station. Ook moesten halen. De ene was voor heuvel werd de truck beladen en nu weer werden we bekogeld rijst met wat groenten en de dat moest zodanig gebeuren dat met allerlei soorten fruit, wat in ander voor drinkwater. Je snapt de pushers er met z’n zessen grote dank werd aangenomen. de consternatie. De volle emmer nog net bij konden. Zoals met ontlasting en urine werd gezegd hadden de trucks geen een eind verder geleegd en wanden en moest je uitkijken omgespoeld bij een grote kraan dat je er in de bochten niet waar de locomotief van water afgeslingerd werd. Het is werd voorzien. Ik denk niet dat onnodig te vermelden dat er we toen lekker hebben gegeten. verschillende ongelukken waren. Dat hing voor een groot (illustraties toegevoegd door de Met 30 man in een goederenwagon deel af van de roekeloosheid redactie) van de drivers. Soms reden we Toen sloeg de schrik ons in de Het vierde deel zal te lezen zijn in met een vaart van 40 km/uur benen, want op het station de Nieuwsbrief van december door de bochten. Stel je voor, waren geen personenwagons, 2011. de lading werd gewoon op en maar alleen stalen naast elkaar gestapeld en niet goederenwagons. We werden vastgesjord. Dus in de bochten met dertig man in de wagons ging het zaakje vaak schuiven gepropt en we kregen per met alle gevolgen vandien.

Boekbespreking, e-Books, CD en DVD

Kris Hilts - Vanna oorlogse jaren zijn opgericht en boek zijn vele oude en soms Ghiringhelli. Dit boek handelt op de een of andere manier nooit eerder geopenbaarde over de mysterieuze wereld van betrekking hebben op het familierecepten verzameld. In het traditionele en ceremoniële koloniale verleden van enkele gevallen zijn er BN-ers in wapen van Indonesië en Nederland. die families, zoals de gitarist Maleisië: de Kris. Krissen zijn van Kane, Giovanni van zeer fraaie en dolken, vaak met Bronckhorst, Mei Li Vos, Giam een gegolfd lemmet, die met Kwee en anderen. buitengewoon veel vakmanschap en kennis van symboliek en traditie gemaakt zijn. De diverse eilanden van de Indonesische Archipel hebben elk hun specifieke krissen, met handgesneden heften, die tal van symbolische, geometrische, abstracte of andere De gemaakte selectie van foto’s voorstellingen kunnen hebben en de teksten zijn informatief van menselijke, goddelijke, en zijn te interpreteren en ze plantaardige, dierlijke en kunnen dus weerwoord demonische beeltenissen. De oproepen. Om dat laatste aan te symboliek achter krissen is dat moedigen, zijn de foto’s met ze een verbinding zijn tussen de bijschriften op Flickr zichtbare en de onzichtbare gepubliceerd, met de De bijzondere levensverhalen mogelijkheid om commentaren zijn opgetekend door Eveline en nieuwe foto’s toe te voegen. Stoel, auteur van o.a. het zeer De auteurs hopen op deze wijze succesvolle “Asta’s Ogen”. een podium te bieden voor een Alweer een schitterend bredere en actievere reflectie kookboek voor uw eigen over het verleden en de wijze verzameling. Adviesprijs: € waarop dit postkoloniaal wordt 34,95. herdacht. Bestellen bij Indisch Herinneringscentrum. Prijs: € Terra Incognita - Ruud Lapré. In dit boek vertelt Ruud 19,95. Lapré een dubbel verhaal op de wereld. De auteur Vanna Scolari info@indischherinneringscentru Ghiringhelli is een expert op het m.nl. grens van memoires en gebied van Oosterse wapens en literatuur. Als zijn zoon ten is Directeur van het Italiaans- Boekoe Bangsa - Mirjam van gevolge van een auto-ongeluk Aziatisch Cultureel Centrum in de Rijst, Harold Pereira en in coma ligt, vertelt hij hem zijn Milaan. Dit schitterend Eveline Stoel. Een waardige levensgeschiedenis enerzijds geïllustreerde boek is opvolger van de inmiddels om de tijd te doden en aan de Engelstalig. Adviesprijs: € klassieke Boekoe Kita, dat in andere kant in een poging zijn 40,30. 2010 door de lezers enthousiast zoon weer tot leven te wekken. werd ontvangen. Dit kookboek In zijn verhaal zit ook het Postkoloniale monumenten in kent dezelfde opzet, maar nu verhaal van zijn vader verweven, Nederland - Gert Oostindie, staan de drie grote hem in de vorm van spaarzame Henk Schulte Nordholt en bevolkingsgroepen in voormalig brieven toevertrouwd. Fridus Steijlen. Dit boek geeft Nederlands-Indië centraal: een helder beeld van Nederlands Indische, Molukse Gedenktekens die in de na- en de Chinese keuken. In dit Berlage (1856-1934) een reis naar het toenmalige Nederlands-Indië, waar hij eerder twee gebouwen gerealiseerd had.

De hoofdrolspeler is Jacob de Bruin, die het rauwe straatleven De lezer maakt kennis met het in de nauwe straatjes van huis verhaal van Nederlands-Indië, uit kent. In 1926 startte hij in de kort voor, tijdens en kort na Schilderwijk als jeugdleider en de oorlog. Hij doet dit aan de begreep al gauw dat de Haagse Financieel kon hij zich deze reis hand van het verslag van de schofes hem niet zonder meer veroorloven door het geven van grootvader en de herinneringen zouden accepteren. De schofes een aantal lezingen. Berlage van de vader. Het zijn tastbare hadden weinig boodschap aan kreeg van de Nederlandse “Indische schetsen” die een de goede bedoelingen van regering de duidelijke opdracht verloren wereld verblufend burgers uit de “betere wijken”. om een rapport op te stellen dichtbij brengen. Bestellen bij: Daarom begon hij met ieder over de Tempels van Indisch Herinneringscentrum. kind de aandacht te geven die Brambanan. Zijn opvattingen Prijs: € 15,00. Bestellingen via het verdiende en begon een over monumentenzorg komen E-mail: clubhuis. In 2011, precies 85 in dit rapport dan ook klinkklaar info@indischherinnerimngscentr jaar later bestaat clubhuis De naar voren. Nog tijdens zijn reis um.nl Mussen nog steeds. Het boek kreeg hij een tweede opdracht: volgt de turbulente het maken van een Niks geteisem! - Diederik geschiedenis en belicht hierbij uitbreidingsplan voor Batavia. In Klein Kranenburg en Wim ook persoonlijke lotgevallen. zijn reisdagboek maakte Berlage Willems. Het wonderbaarlijke Het verhaal van het moeizame talloze tekeningen en schetsen. verhaal van “De Mussen”. Dit begin, de jaren van crises van Hij begreep dat Oost en West boek past niet helemaal in de voor de Tweede Wereldoorlog, steeds meer naar elkaar Indische context, maar toch de strijd om het voortbestaan toegroeiden. Dit boek is een wilden wij u dit bijzondere boek tijdens de sloopjaren zeventig “must-have” voor de echte niet onthouden, omdat er wijze en tachtig, die de gehele wijk liefhebber. Adviesprijs: € lessen uit getrokken kunnen behelsden en de daarop 24,50. worden over hoe wij met onze volgende nieuwbouw. Een Heren van de Thee - Hella S. jeugdigen omgaan. De auteurs bijzonder boek, dat vertelt over Haasse. In dit boek wordt het beschrijven de geschiedenis van de saamhorigheid en de levensverhaal verteld van Rudolf Clubhuis De Mussen in de persoonlijke overwinningen van Haagse Schilderswijk als in een Kerkhoven en Jenny de hoofdpersoon. Daarnaast Roosegaarde Bisschop. Aan het film. kan het als inspiratie dienen eind van de negentiende eeuw voor jeugdwerkers in de 21e trouwden Jenny en Rudolf en eeuw. Prijs: € 19,95. gingen ze wonen op de Berlage en Nederlands-Indië afgelegen theeonderneming - Een innerlijke drang naar Gamboeng op Java. het schoone land - Herman van Bergeijk. In 1923 maakte de beroemde architect H.P. Deze 3-DVD box bevat fascinerende afleveringen uit de bekroonde TV-serie: “Andere Tegen het decor van Tijden” over de militaire en majestueuze en mysterieuze diplomatieke strijd in natuur en de achtergrond van van rechten en het opnemen Nederlands-Indië. Bovendien als de ontwikkelingen in de van een nationale extra: prachtig koloniale politiek, leven we mee herdenkingscultuur van het bonusmateriaal met veel met de autocratische kolonialisme. Ofciële gebaren, originele beelden uit deze ondernemer Rudolf en zijn die varieerden van financiële roerige periode in Indië. In de langzaam verbitterd rakende compensatie tot unieke special: “Door echtgenote. Hella Haasse herdenkingsmonumenten, soldatenogen” is de strijd te baseerde dit boek op een waar deden op schuldbewuste en zien vanuit het perspectief van gebeurd verhaal en gaf met vaar weinig consistente wijze de militairen. Aan de hand van deze historisch-documentaire “recht” aan het koloniale brieven, dagboeken, foto’s en roman op een uniek literair verleden. “Postcolonial amateur filmbeelden wordt een niveau vorm aan oude Netherlands” is het eerste boek indrukwekkend beeld geschetst familiearchieven. Adviesprijs: € dat deze thematiek van de situatie in die dagen. 12,50. systematisch behandelt en in Daarnaast is er ook aandacht vergelijkende perspectieven voor de “zwarte bladzijden” van Postcolonial Netherlands - plaatst. Bij de verschijning werd de Nederlandse politionele Gert Oostindie. 65 years of het boek positief ontvangen, acties. Verder het verhaal van forgetting, Commemorating and maar riep ook heftige een Nederlandse vrouw die met Silencing. In dit Engelstalige tegenspraak op door de haar gezin in Nederlands-Indië boek doet de auteur (directeur uitgesproken stellingname van leefde en het verhaal van de van het Koninklijk Instituut voor de auteur. Adviesprijs: € duizenden Nederlanders die Land Taal en Volkenkunde 30,00. weigerden om in Indië de (KITLV) verslag over de burgers wapens op te pakken. die hun roots hebben in de e-book, CD en Adviesprijs: € 18,99. voormalige koloniën Nederlands-Indië, Suriname en DVD Late Late Lien show - Met de Nederlandse Antillen. Over Wieteke van Dort, Gerard Cox, Einde van Indië – Oorlog in multiculti worden heftige Willem Nijholt, Elly Indonesië – Indrukwekkende debatten gevoerd. De Ruimschotel, Boudewijn de afleveringen uit de serie: belangrijkste thema’s tijdens Groot en vele anderen. Andere Tijden. die debatten draaiden altijd om erkenning verhalen van vroeger. Geniet van Elly Ruimschotel als Toetie, de muziek van “De Blauwe Diamanten” en natuurlijk Wieteke van Dort als Tante Lien, zittend in een imposante rotan zetel. Adviesprijs: € 9,99.

De in deze rubriek besproken boeken, CD’s en DVD’s zijn verkrijgbaar bij de Internet Boekhandel Van Stockum in Den Haag Heerlijke humoristische DVD of bij de erkende boekwinkel, tenzij met hoogtepunten uit de anders vermeld beroemde TV-serie, waarin de nostalgie en heimwee naar het oude Nederlands-Indië centraal (advertentie) staan. Beleef de sfeer van Tempo Doeloe met sketches, www.vanstocku liedjes, traditionele dans en m.nl

Recept van de maand Oblok oblok koening (vegetarisch)

Ingrediënten: Voor de fijn in een vijzel of andere wok of frituur tot het boemboe: 1 grote keukenmachine. Verhit de goudbruin is en bij de boemboe kleingesneden ui; 3 tenen arachide-olie in een wok en doen. De santen hieraan knoflook geperst; 1 theelepel fruit hierin het toevoegen en onder af en toe trassi; 2 theelepels koenjit omscheppen opnieuw aan de (kurkuma); 1 theelepel kook brengen. Daarna de ketoembar; 1 theelepel djintan; reepjes rode paprika erbij en ½ theelepel laos; ½ eetlepel zonder deksel nog 10 minuten donkerbruine suiker; snufje laten doorsudderen. Erg lekker zout; 3 eetlepels arachide-olie. met witte rijst en atjar. Verder: 5 dl. Water, 2 rode en 3 Selamat Makan groene lomboks in ringetjes (eventueel zaadjes en zaadlijsten verwijderen); 250 gram gebroken sperziebonen, kruidenmengsel 3 minuten op 250 gram tahoe in blokjes, 250 niet al te hoog vuur. Voeg dan ______gram tempeh in blokjes, een het water toe en breng aan de kleine rode paprika in reepjes kook. Voeg vervolgens de van ongeveer 3 cm. gesneden sperziebonen toe en laat dit op en een stukje santen van ca. 4 laag vuur heel zacht ca. 10 cm. minuten pruttelen. Intussen de blokjes tahoe en tempeh (apart) Bereiding: Maak de voorfrituren in olie in een ingrediënten voor de boemboe Stand van de Sterren op TV

Op woensdag 16 november wordt om 20.00 uur op Nederland 2 in het programma “Holland Doc” de film STAND VAN DE STERREN van Leonard Retel Helmrich vertoond. Helmrich volgde 12 jaar lang de Indonesische familie Sjamsudin uit de sloppenwijken van Jakarta.

z o e k t d o n a t e u r s Stichting Het Indisch Platform behartigt de belangen van de Indische gemeenschap bij de Nederlandse overheden. Belangrijke issues zijn: afwikkeling van de “backpay” en vergoeding van geleden oorlogsschade, het onderhouden van de lobby voor het behoud van de Indische cultuur en het verder verbeteren van de betrekkingen met Indonesië. voor het aanmelden als donateur kunt u zich wenden tot:

Stichting Het Indisch Platform - Postbus 85564 - 2508 CG Den Haag www.indischplatform.nl [email protected] Stichting Het Indisch Platform heeft de ANBI-status en dus is uw donatie een aftrekpost bij uw belastingaangifte (advertentie) Heeft u de brief al verstuurd aan de Staatssecretaris van VWS? Zie de voorbeeldbrief op ons weblog: http:// indisch-centrum-denhaag.blogspot.com Yvon Noordam-Weygers schenkt kunst aan Bronbeek

Yvon Noordam-Weygers en het Bronbeek waren beiden zeer enkel wat foto’s gezien en was Koninklijk Tehuis voor Oud- vereerd door de schenking. De compleet verrast om de Militairen en het Museum kunstwerken vertellen op een kunstwerken nu in het echt te Bronbeek hebben een chronologische, originele en zien. De “Demon in de Straat” overeenkomst getekend, waarin gevoelige manier het en het olieverf schilderij “Onze de zestien belangrijkste werken overlevingsverhaal van Yvon. Exodus” zullen een prominente van de kunstenares geschonken Een verhaal dat past in het plaats krijgen in de collectie. werden aan de Staat der Indisch Herinneringscentrum en Nederlanden. De commandant is bedoeld voor de volgende en het hoofd van Museum generaties. De commandant had teleurstelling, geplaatst in het bijdragen, door er in een tijdsbeeld waarin het kunstwerk museum naar te kijken en het is ontstaan. De werken zijn nu verhaal erachter te lezen. Maar ofcieel overgedragen aan de dit is nu iets voor de volgende Nederlandse Staat en Yvon kan generaties”. Tot slot werd er van zich geen mooiere en betere gedachten gewisseld om een plek voorstellen voor de DVD te maken, waarop Yvon kunstwerken, waar zij haar ziel Noordam-Weijgers het verhaal Yvon Noordam-Weygers en zaligheid in heeft gelegd. Ze achter haar kunstwerken vertelt. legt uit: “Ik kan ze niet Ook een expositie in 2012 De 81-jarige kunstenares meenemen, als u begrijpt wat ik behoort zeker tot de weidde vol enthousiasme uit bedoel. Door onze Indische mogelijkheden. over het hoe en waarom van de geschiedenis te kennen, ben je kunstwerken. Vaak was dit een beter in staat om de toekomst ______combinatie van liefde voor het te begrijpen. Ik hoop dat mijn oude Indië, heimwee, woede en werk hier iets aan kan

Heeft u er wel eens aan gedacht om in onze nieuwsbrief te adverteren? Doelgroepgericht als “direct mail” aan meer dan 2500 geïnteresseerde abonnees! Vraagt u vrijblijvend onze gunstige advertentietarieven aan. Bij contract van zes plaatsingen ALTIJD één plaatsing gratis! (Bijvoorbeeld: een advertentie van deze grootte kost u los: € 22,80 en bij contract van zes plaatsingen: € 114,00) [email protected] ( advertentie: 185 mm breed x 40 mm hoog. Ook mogelijk als 1-kolommer: 55 mm breed x 120 mm hoog, of 2-kolommer: 120 mm breed x 60 mm hoog ) Oscar Rexhäuser Memorial Day, een terugblik

Op 23 oktober jl. werd in Hilversum de Oscar Rexhäuser Memorial Day gehouden, ter nagedachtenis aan de op 29 mei overleden Indorock muzikant Oscar Rexhäuser, oprichter en bassist van The Hot Jumpers. Hieronder een verslagje van de dag zelf en over het ontstaan ervan. Een verslag van Pascal Geurts.

Op 30 mei jl. kreeg ik een samen met mijn Malaysische Als locatie namen we mailtje van mijn moeder, dat Pa collega’s. Vier weken later ging Dansschool Alberto, om de Rexhäuser overleden was en dat ik terug en sprak met Egon, die eenvoudige reden, dat The Hot ik uit Noorwegen, waar ik aan mij zei dat Amon, Carmen en Jumpers hun 25-jarig en 35- het werk was, terug moest Yazmhil welk een Memorial jarig jubileum hier ook gevierd komen. Ik heb de 31 mijn wilden organiseren voor Oscar. hebben. Los daarvan hebben ze moeder gebeld en haar gezegd Dit was iets waar hij zelf ook hier ook nog diverse keren dat ik niet terugkom en we om achter zou staan. Iemand nog gespeeld. Als datum kozen we reden, dat Oscar altijd tegen mij een keer in het zonnetje zetten vervolgens 23 oktober, omdat zei: “Pas, als mij wat gebeurt, d.m.v. een tribute of memorial. dat een datum was, waarop ik hoef je niet terug te komen. Ik Toen ben ik Armand Filon gaan ook zelf de voorbereidingen en geef daar niet om. Herinner mij polsen of hij zijn medewerking de organisatie kon begeleiden, zoals ik was… dat vind ik veel wilde geven. Dit werd voor omdat ik dan daarna voor mijn belangrijker”. Mama, Armand en mijzelf het werk weer terug naar startschot om het op poten te Noorwegen moest. We zijn toen En dit respecteerde ik nu. Wel gaan zetten. in begin augustus diverse deed ik opmijn werk een gebed, muzikanten gaan benaderen en Uiteindelijk waren er 420 Toen was de Rollers Revival vrijwel iedereen zegde zijn mensen in de zaal, inclusief de Band klaar om met spelen te medewerking toe en hield die artiesten met aanhang en beginnen. Ze speelden de ouder datum vrij. Ikzelf vond tussen medewerkers. Om 13.30 uur vertrouwde sound van de Pa Rexhäuser zijn papieren het konden we met de begintunes Rollers en Boy & His Rollin Kids, nummer van Riem de Wolf en van The Hot Jumpers het een creatie van vader Jimmy van toen ik hem belde, zei ook hij programma laten beginnen. der Hoeven. Toen deze klaar direct: “Ik ben erbij”. Indrukwekkend was het oplezen waren met hun set, had ik nog van de namen van Hot Jumpers een verrassing voor hen. Ze leden die de afgelopen twee moesten even op het podium bij jaren waren overleden. Jimmy elkaar blijven en Hans haalde van der Hoeven, Jim Pownall, mij naar voren en gaf ze een Dolf van Caspel, Dolf de Vries grote foto van The Hot Jumpers (die zijn medewerking al had van 1984, afgenomen van het toegezegd), Simon Titaly en grote doek van The Hot Oscar Rexhäuser. We namen één Jumpers, dat naast het podium minuut stilte om hierbij stil te stond. Het mooie ervan is, dat staan. Daarna werd het nummer van de zes Hot Jumpers die erop “Seribu Tahun” gespeeld, staan, hun vader linksboven gezongen door Oscar zelf met afgebeeld staat. Pattinama, opgenomen in een studio in 2001. De jongens van de Rollers Revivalband waren er stil van. Daarna was het de beurt aan Maar dit was nog niet alles. Ik Hans de Raaij, de had ook voor hen de Hot De keuze van “Hot News” was ceremoniemeester om echt te Jumpers Music Award, met een snel gemaakt, omdat de leden openen met de eerste act: Hot beeltenis van de vioolbas die Pa ervan de laatste zijn met wie News. De dansvloer stroomde had. Ik nam het woord en zei, Oscar met The Hot Jumpers meteen vol en ging zo 25 dat dit bedoeld was als speelde, voordat hij in 2006 met minuten door. Na de Hot News “ruggensteun” om als generatie de muziek stopte. The Rollers startte men meteen met de na de grootvaders en vaders de Revival Band wilden we laten ombouw van het geluid en werd muziek voort te zetten, die spelen, omdat The Hot Jumpers mijn broertje Egon Rexhäuser Indorock zo uniek maakt. Het en Pa hun grote voorbeeld intussen naar voren geroepen was een emotioneel moment waren en Pa Jimmy van der om de Hofner Vioolbas te voor de Rollers Revivalband, Hoeven ook zeven jaar bij The showen, een replica van de maar ook voor mij, aangezien Hot Jumpers gespeeld had. De originele bas waar Pa in de 50er Mama en ik deze jongens al zo rest van de muzikanten die de en 60er jaren op speelde. Voor lang kenden. Oscar Memorial Band deze bas kon men loten kopen en daar werd dan ook direct het Na een fotosessie met het grote formeerden (ex-Hot Jumpers) Hot Jumpers doek op de en de Orcars Friends Band leek startsein voor gegeven. Hiervoor hadden we mijn dochter Jules, achtergrond werd het geluid ons een goede mix van iedereen weer omgebouwd en was het de die met Oscar een band had. mijn nicht Pascale en Violet de Raaij geregeld. beurt aan de oude Hot Jumpers Wat ook belangrijk was, dat ze (Daan Hoyer, Fred Theuvenet, dit allemaal uit respect voor Theo Souisay, Bennie Poetiray, Oscar deden en ook Mama al Danny Pattinama, Evie Gout en lang kenden. Dankzij ieders Shirley Salomon). Ze speelden medewerking kon het alleen de muziek die ze altijd met The maar tot een succes uitgroeien Hot Jumpers hadden gespeeld. en we voelden al gauw dat we Een prachtig gebaar. iets heek speciaals zouden neerzetten. Weer werd het geluid omgebouwd en werd de trekking van het winnende lot gedaan door neefje Tristan en ik ondersteunden haar toen Ik was zelf een baby, toen mijn Rexhäuser en het was…..lot zij halverwege volschoot. Later moeder, Sandra, Pa’s vriendin nummer 221. Egon vroeg ik haar waarom en ze werd. Ze zijn 25 jaar bij elkaar overhandigde de gitaar aan de vertelde me “Ik zag al die gebleven en als goede vrienden winnaar en opnieuw even een mensen die speciaal voor Pa uit elkaar gegaan. En zeker als korte fotosessie. Voordat Egon nog één keer gekomen waren Pa weer eens in het ziekenhuis weer kon weglopen, verrasten en toen hield ik het niet meer”. lag, moest Mama als eerste we hem een ingelijste platina worden ingelicht. Ik vond het plaat van The Hot Jumpers. Hierna was Hans de Raaij weer daarom onze taak om dit op aan de beurt om een speciale poten te zetten en er een succes Hierna was het tijd voor een gast aan te kondigen: Riem de van te maken. Hierbij wil ik ook speech van Coby, de vriendin Wolf. Hierbij wil ik Riem de dames bedanken, Edwin van Oscar de laatste 12 nogmaals bedanken dat hij er Keylard, Sunny Jansen (mijn maanden. Daarna was het tijd voor Pa nog bij wilde zijn en jongste nicht) en Pascale Jansen, voor de Oscars Friends Band voor zijn medeleven aan de Evelien en Armand Filon, mijn met Eddy Chatelin, Woody familie. Ik had ook Wieteke van dochter Jules, Egon, Violet en Brunings, Ron Lamster, Ricky Dort uitgenodigd, maar die zat Hans de Raaij. En Magda en e Berger, Piet Danse, Glen op die 23 oktober in het Anneke, bedankt voor het Kuhuwael en Boy Tahalele. vliegtuig vanuit Indonesië naar lekkere eten. Woody bracht een speciaal Nederland. Anders had ze er nummer, geschreven door graag bij willen zijn. Als Uit naam van Sandra zeg ik: Armand Filon en zong dit met afsluiter was er een laatste set “Iedereen bedankt en we zullen veel gevoel. voor Hot News, waarna we het nooit vergeten”. iedereen voor de komst Pascal. Toen kwam er een grote bedankten en welthuis wensten. verrassing; tante Irma, de eerste vrouw van Pa, gaf een Hawaiian dans ten beste en vertelde in de introductie dat zij dit ook deed in de begintijd met The Hot Jumpers. Hierna was het woord aan mijn moeder, Sandra, die iedereen bedankte voor hun komst en speciaal ook Armand voor zijn tomeloze inzet. Egon Korte berichten

In Memoriam: F. Geboren in Batavia in 1932 was hij als bestuursambtenaar Springer. Uitgeverij Querido werkzaam op diverse plaatsen heeft bekend gemaakt dat op in Nieuw Guinea en als maandag 7 november de diplomaat in Bangladesh, Iran, schrijver F. Springer is Angola en verder in New York overleden. en voormalig Oost Duitsland (DDR). Over zijn tijd in Oost Berlijn schreef hij in 2010 de roman Quadriga (het eindspel). Springer (pseudoniem van Carel Jan Schneider) schreef onder andere de roman Bandoeng- Bandoeng (1993). Voor zijn gehele oeuvre ontving hij in 1995 de Constantijn Huygens minuten krijgt de ontvanger prijs. Op zijn uitdrukkelijke vervolgens het beltegoed verzoek zal vond de uitvaart in automatisch bijgeschreven, die besloten familiekring plaats. Hij daarvan een SMS-je ontvangt. is 79 jaar geworden. Wij wensen Op een heel gemakkelijke zijn familie en vrienden alle manier kun je dus dierbaren sterkte toe. kleine bedragen cadeau doen, zonder daarvoor direct allerlei Met Albert van Prehn kosten voor te hoeven betalen. Snel, gemakkelijk en innovatief. Bij inschrijving dient een naar Spanje. Zin in een Verras degene met zo’n leuk en voorschot van € 50,00 betaald 10-daagse reis naar Malgrat de welkom cadeautje via Mar in Spanje, geheel verzorgd te worden op Rabo rek. 3288 www.prepaidunion.com op basis van half-pension? Dan 277 778 t.n.v. G. Wouda in Ede. kunt u meereizen met twee De restsom moet uiterlijk 5 Wibi Soerjadi krijgt weken voor de vetrekdatum gerenommeerde bands: gouden plaat De Rocking Johnny & The voldaan te zijn. Voor alle beroemde Indische pianist Wibi Goodfellows en de bekende inlichtingen over deze gezellige Soerjadi heeft op onlangs weer band van Albert van Prehn: muzikale vakantiereis: G. een gouden plaat ontvangen. Hij Chard. U verblijft in het 3- Wouda, Tel: 06-29505672 of 030-6054598, of mail: kreeg hem omdat van nieuwe sterren hotel Reymar Playa, direct gelegen aan de boulevard [email protected]. CD “Wibi” meer dan 25.000 exemplaren zijn verkocht. De langs het goudgele zandstrand. Beltegoed cadeau CD werd uitgebracht ter Alle kamers zijn voorzien van geven aan dierbaren bad/douche, toilet, airco en balkon. Het hotel heeft ook in Indonesië Sinds enkele familie-kamers voor max. zes maanden is het mogelijk om personen. Tijdens uw verblijf beltegoed cadeau te geven aan zullen beide bands 3 avonden familie, vrienden of kennissen in voor u optreden. Het half- het buitenland en nu ook in pension bestaat uit logies met Indonesië. ontbijt en diner. U reist per luxe touringcar van Royal Class. Voor de opstap-mogelijkheden kunt u contact opnemen met de reisleider: G. Wouda. Een reis- en annuleringsverzekering dient men zelf af te sluiten. Eventueel gelegenheid van het 30-jarig kunt u ook met eigen vervoer artiestenjubileum van de gaan en daarvoor kunt u pianist. Wibi ontving de gouden eveneens de heer Wouda plaat uit handen van cabaretier contacten. Guido Weijers. Via een website kun je direct de U stapt vrijdag 21 september Naast bewerkingen van telefoon van je dierbare 2012 op en komt 30 september Beethoven en Mozart opwaarderen. Een leuk idee, in weer terug in Nederland. De componeerde de pianist ook plaats van het sturen van geld. kosten voor de gehele reis (excl. zelf stukken voor de CD. Zo is Op de website hoef je slechts eigen verbruik) bedragen: € onder andere een compositie het telefoonnummer in te 289,00 en de toeslag voor een opgenomen, die Soerjadi voeren en het bedrag waarmee eenpersoonskamer is € 78,00. schreef in de periode dat hij met je wilt opwaarderen, waarna via gehoorverlies kampte. De 41 online methodes zonder enige jarige Wibi was kort geleden ook bankkosten kan worden te zien in zijn afgerekend. Binnen enkele televisieprogramma “Onder Ze krijgen de beste plaatsen (en Wibi’s Vleugels”. De gratis), hoeven niet in de rij te wereldberoemde piano-virtuoos staan, nergens aan te schuiven, gaf dit jaar al verschillende en drinken dure champagne jubileumconcerten. Zo stond hij terwijl de “gewone man” aan een begin dit jaar in de Carnegie ingezakt biertje nipt. Hall in New York, om zijn 30- jarig jubileum te vieren. De laatste zes jaar hebben de Sociale Media de regels van het Nieuw Filmproject spel behoorlijk herschreven. Managers en organisatoren van Hetty Naaijkens De evenementen weten dat ze hun Stichting Verfilming Japanse ticketverkoop aanzienlijk Bezetting 1942-’45 en de vergroten als ze “online invloed” 1949 zijn vervolg in een uiterst filmproducenten Holland uitoefenen. Weet daarbij wel op moeilijke beslissing over de Harbour (het Jaar 2602 – je hoede, want om maar een keuze tussen het koude Kinderverhalen uit het extreem voorbeeld te noemen. Nederland en het vertrouwde Jappenkamp) en Scarabee Films Wil je bijvoorbeeld Spielberg je moederland, waar ze niet meer (Contractpensions – Djangan opening laten verrichten, dan is welkom waren. Loepah) hebben de handen dat geen probleem. Hij verlangt ineen geslagen om een nieuwe Oproep: Iedereen die kan en dan de reiskosten (en geen productie te maken. Als wil vertellen over ervaringen businessclass), vervoer per regisseur is Hetty Naaijkens - die passen in de context van limousine, verblijf in een Retel Helmrich aangetrokken de film en zodoende een vijfsterren hotel, bodyguards en om de coproductie te belangrijke bijdrage willen verder nog een regisseren, die als voorlopige leveren, wordt verzocht om te onkostenvergoeding van zo’n titel: “Buitenkampers – De Kleur mailen naar: Derk 133.000 Euro per uur. Succes van Overleven” heeft gekregen. HilleRisLambers, secretaris verzekerd…! De film gaat de ervaringen van de Stichting Verfilming belichten van (veelal Japanse Bezetting 1942-’45, Nederlanders) die buiten de E-mail adres: Jappenkampen verbleven. Zij [email protected]. Schrijven hadden het moeilijk met kan ook: p/a Dassenboslaan overleven in een land (ook hun 15, 6705 BS Wageningen. land) dat onder de Japanse bezetters maar ook door de Kijk uit voor de Indonesische Nationalisten zich in toenemende mate keerde “nouveau VIP’s” Stel: je tegen alles wat Europees en met geeft een feestje en je wilt dit Leuk om te weten is dat je name Nederlands was. De extra opluisteren door een VIP tegenwoordig een paar “tools” keerzijde van hun relatieve uit te nodigen. Kijk dan wel uit hebt om jouw VIP uit te kiezen. “vrijheid” was ook hun wat je doet. Onder andere de KLOUT is zo stilaan een kwetsbaarheid. Het begon met Sociale Media zorgen voor een standaard voor het meten van pesterijen en eindigde met de nieuw type VIP’s, die zich dik de invloed van jouw VIP, door de moordlustige permoeda’s in de laten betalen omdat ze weten verschillende sociale media te tijd van de Bersiap. Uiteindelijk dat een beeldverslagje ervan al peilen naar de netwerken van vond dit na gauw op Facebook, Twitter en die persoon en daaraan een YouTube verschijnt. En daarvan “score” te verbinden. Ook willen ze op voorhand natuurlijk PEERINDEX is zo’n tool. Beide “mee-eten”. Een traditionele VIP tools zijn vrijwel gelijkwaardig. (Very Important Person) is rijk, Dat de score van invloed is op machtig, heeft veel invloed of is de prijs die je jouw VIP moet gewoon erg knap. Tenminste, betalen, laat zich raden. Om die zo beschouwen wij hem of haar. score te kunnen peilen heb je natuurlijk wel hun account bij Rexhäuser Memorial S.A.H.I., een organisatie die tal de sociale media nodig, maar van inzamelingen houdt voor meestal heb je alleen hun E- Day voor donatie Het allerlei goede doelen, onder mailadres. Dan heb je alweer bestuur van het Nederlands andere in Indonesië. Onlangs is een Tool nodig. Er zijn dan twee Indisch Cultureel Centrum dankt hij opgenomen in de Familie van mogelijkheden: QWERLY en de organisatie van de Oscar Hoge Adeldom in Indonesië. Als FLIPTOP. Voer het E-mailadres Rexhäuser Memorial Day voor titel en naam heeft hij in en deze tools scannen het de donatie die de opbrengst gekregen: Kanjeng Raden web op zoek naar de vertegenwoordigde van een Aryo Karel Henry Hadinagoro. netwerkenprofielen die aan het bijzonder geslaagde dag. De Namens alle lezers van deze E-mailadres gelinkt zijn. Handig donatie zal bestemd worden Nieuwsbrief, collega hè. Dus je kent nu jouw VIP’s. voor de Wall of Fame, die ter organisaties en bekenden wil de Ontvang ze op bijvoorbeeld een nagedachtenis aan Oscar redactie Karel Tellings van harte aparte plek in jouw evenement, Rexhäuser en al die andere gelukwensen met deze een “VIP-Lounge”. En Indorock muzikanten en verhefng. misschien lopen er daar dan in Indische artiesten in het plaats van de rijke, verzorgde toekomstige centrum van het knapperds wel een paar rare N.I.C.C. ingericht zal worden als vogels rond in jouw VIP-Lounge. een ode, een permanente Geen enkel probleem, want die tentoonstelling. “rare vogels” bezorgen jou wel meer invloed en dus meer Karel Tellings business. En daar gaat het toch opgenomen in Hoge Karel Tellings met vrouw en om, nietwaar? Adelstand De redactie kinderen. Bron: eventplanner.be ontving het bericht dat Karel Tellings een grote eer te beurt N.I.C.C. dankt is gevallen. Tellings is oprichter organisatie Oscar en voorzitter van Stichting

Strip door: Hugo Driessen

Wieteke van Dort: Omroepen laten ons in de kou staan Niet alleen de politiek en met Nederland een kostbare zaak. verteld, dat ik nog veel meer in name de regeringspartijen laten Bovendien was ons geld op, de aanbieding heb, zoals een de Indische Nederlanders want Antonio en ik hebben er mooie documentaire over volledig vallen, ook de samen ruim 100.000 euro in Willem Nijholt, met exclusieve omroepen in Nederland laten gestoken. We hebben filmopnames in Gombong op het hier behoorlijke afweten en telefonische besprekingen Java en op Madura, waar Willem nog steeds is de Indische gevoerd met MAX, maar in zijn jeugd woonde. Een gemeenschap een uiteindelijk wilden ze het diepgaand programma van ondergeschoven kindje. Ja, de programma toch niet hebben”. zeker 100 minuten. Bovendien Bali-reis van Erica Terpstra, die In het programma “De Wereld ook nog een heel bijzonder wordt wel opgepakt. Wieteke Draait Door” kwam dit programma van mijzelf met van Dort heeft er geen goed onderwerp ter sprake en Yvonne Keuls over schrijven van woord voor over: “We komen Matthijs van Nieuwkerk vroeg zowat 70 minuten. En wat “De met goede programma’s, met aan Jan Slagter: “Waarom willen Atlasvlinder” betreft, er is zoveel gesprekken, zang, dans, proza jullie het programma van cultureel erfgoed wat ons en poëzie met tussendoor wat Wieteke van Dort niet verbindt; dus dat is gewoon magie. Allemaal opgenomen in uitzenden? schitterend materiaal voor een de Indonesische Archipel. In 2 programmaserie”, aldus Wieteke jaar tijd hebben we meer dan 40 van Dort in een persoonlijke uur film opgenomen, samen mail aan onze redactie. “Er is met Willem Nijholt, Yvonne voor Indische mensen echt Keuls en geproduceerd door helemaal niets te doen op Antonio Meijer en opgenomen televisie. Tegenwoordig is er met een Nederlandse en een voor elke doelgroep wel een TV- Indonesische filmploeg”. programma, behalve voor ons. Wieteke van Dort vertelt ons dat En dan te bedenken dat wij met Wieteke van Dort: Meer dan een ton ze in 2010 een promo naar geïnvesteerd in een mooi meer dan een miljoen zijn”. En omroep MAX heeft gestuurd van programma. Wieteke besluit haar mail met: dit lichtvoetige Indisch “Nou Hans, ik hoop dat je in programma, met als titel: “De Ze heeft al haar spaargeld er in jouw Nieuwsbrief een plekje Atlasvlinder”. Dit materiaal is gestoken”. De omroepbaas van kunt vinden om hierover een allemaal nog in ruwe vorm en MAX antwoordde eigenlijk stukje te plaatsen, want het is moet nog worden gemonteerd. nauwelijks geïnteresseerd: “Tja, echt nodig dat er weer wat “We wachten daar nog even ik heb er maar een minuut of beweging komt in omroepland mee, omdat we niet weten wat tien van bekeken. Ik zou het en zeker bij MAX, die er prat op MAX precies wil”, aldus Wieteke, nog eens goed moeten gaat iets te doen voor de “Willen ze een programma van bekijken”. Jan Slagter is hier ‘vergeten groepen’ in ons land”. 25 minuten, 50 minuten of twee nooit meer op terug gekomen. afleveringen; dat moeten zij “Tijdens een van de eerdere ______aangeven en monteren is in gesprekken met MAX heb ik ook

5 december 2011: P A K J E S

A V O N D Verras uw vrienden met een abonnement op onze Nieuwsbrief. Geeft u ons zijn of haar E-mail adres door en wij sturen de Nieuwsbrief voortaan er naar toe. Helemaal gratis. Bent u bestuurslid van een club of vereniging? U kunt ons geen groter plezier doen dan de E-maillijst van uw ledenbestand door te geven. Zo helpt u mee om het Indische Nieuws in een nog grotere kring te verspreiden. Heel veel interessante artikelen, boekennieuws, achtergronden, de strip, de Indische agenda en nog meer….. Dat wilt u toch niet alleen voor uzelf houden? Dat deelt u toch met anderen? Ja toch? Bovendien levert het uw vereniging publicatierecht op in de Nieuwsbrief. Ideaal toch? Gratis vermelding (reclame) van uw eigen activiteiten in de grootste Indische Nieuwsbrief ter wereld. Wij wensen u allen een hele fijne Sinterklaasavond en hopen op uw medewerking. De Indische Nieuwsbrief op weg naar 5000 abonnees.

(ofcial sponsor van Stichting Nederlands Indisch Cultureel Centrum)

Vertalingen van en naar alle talen en de moedertaal Speciaal: technisch, medisch, juridisch en commercieel Snelheid en kwaliteit tegen een redelijke prijs

Sinds 1989 het vertaalbureau dat u zorgen uit handen neemt Galileïstraat 18 - 2561 TE Den Haag - tel: 070-362 05 89 * - fax: 070-362 56 64 @: [email protected] W : www.creapro.myplaces.nl D a t i s a n d e r e t a a l…!

(advertentie)

De Indische Agenda (LET OP! Sluitingsdatum alle kopij Nieuwsbrief nr. 12 op 4 december 2011) T/m 5 december 2011: meer dan 300 kinderboeken Vind Vos en Haas, Kleine Expositie “bthezity”. Chinees geïllustreerd. Bij zijn kleine Sophie, Lange Wapper en vele kunstenaars-collectief lezertjes zijn de tekeningen die anderen. Uiteindelijk wordt ook presenteert uniek werk. De hij maakt erg geliefd. “Kinderen duidelijk waar zich de taart Galerie BTHECITY presenteert houden niet van zoetsappig; ze bevindt. met trots Nederlands eerste houden van eng”, verklaart hij. expositie van jonge creatieve Op de tentoonstelling kunnen Van deze tentoonstelling is ook kunstenaars met een Chinese de kinderen dwalen door de een boek verschenen (zie de achtergrond. Ieder van hen is natuur van Thé Tjong-Khing: in boekbespreking). De locatie is: hier geboren en opgegroeid of het hol van de haas spelen ze Het Kinderboekenmuseum, e woont al heel lang in Nederland. het woordenboekspel en de Prins Willem-Alexanderhof 5 (1 De kunstenaars zijn ieder ook “Kijkvijver” ligt vol zoekplaatjes. etage), 2595 BE Den Haag, Tel: weer verschillend. De een maakt In een ander deel van de 070-333 9 666. Tijden: dinsdag schilderijen, de ander tentoonstelling ben je in een t/m vrijdag 12.30 – 17.00 uur, sculpturen en weer een ander echt sprookjespaleis. In de weekenden en feestdagen 12.00 animaties. Bovendien zijn er ook garderobe kunnen kinderen zich – 17.00 uur. Schoolvakanties: webdesigners bij, een omtoveren tot ridder of prinses dinsdag t/m vrijdag vanaf 10.00 modeontwerper en zelfs een en voor de kaptafel kinnen uur geopend. Toegang: architect. kinderen de grimassen kinderen 4 – 18 jr. € 5,00; “dolgelukkig”, “doodbang” volwassenen: € 7,50. Het niveau is behoorlijk hoog, Kortingskaarten geldig (zie want een van de deelneemsters website). Alle inlichtingen: aan bthezity, Zhanghong Liau www.kinderboekenmuseum.nl. heeft tijdens deze expositie ook E-mail: een solo expositie in Pulchri jessica.brul@letterkundigmuseu Studio in Den Haag. Voor de m.nl kunstliefhebber als ook de koper/verzamelaar dus zeer 13 november 2011: Start boeiend. Het collectief werd in themadagen Bronbeek. In februari 2011 opgericht onder totaal vier themadagen staan bij de naam “Studio Zi” en telt Bronbeek op stapel, waarvan de inmiddels al 20 leden van eerste op 13 november zal gaan verschillende disciplines. De over “Op de boot”. De volgende Locatie is: BTHECITY, op 15 januari 2012 met als titel: Hoogstraat 34a, 3011 PR “De VOC in Oost-Indië”; de Rotterdam. Openingstijden: derde op 19 februari handelt dinsdag, zaterdag en zondag over: “In Nederlands-Indië”en 13.00 tot 17.00 uur en op tenslotte op 18 maart met als afspraak. Toegang: gratis. Info: thema: “Soerabaja”. De themadagen zijn gericht op www.bthecity.com. of “kwaad” maken en geïnteresseerden in de historie, natekenen. Thé heeft alvast wat T/m 31 augustus 2012: cultuur en literatuur van het voorbeelden gemaakt. Heel Interactieve overzichts- voormalig Nederlands-Indië en bijzonder is ook de grote tentoonstelling “Van strip tot omvatten lezingen met dia- en/ tekening die hij speciaal voor sprookje”. Thé Tjong-Khing of film-presentaties, gehouden deze tentoonstelling maakte. Hij heeft in zijn 50 -jarige carrière door historici, wetenschappers, stopte er allerlei personages in. kunstenaars en schrijvers. De informatiefolders van Free West Wim Willems houdt een lezing locatie is: De Kumpulan, Papua Campaign aanbieden aan over: “Tjalie Robinson, de Landgoed Bronbeek, Velperweg de klanten en bezoekers en straatslijper van Batavia”. Wim 147, 6842 MB Arnhem. Tel: liggen er Petitie-kaarten ter Willems is hoogleraar Sociale 026-3673555. Voorinschrijven ondertekening klaar voor ieder Geschiedenis aan de Leidse is vereist. Aanmelden die het project wil steunen. De Universiteit en de Campus Den uitsluitend via het formulier dat petitie is gericht aan de Minister Haag. De lezingen worden kan worden aangevraagd via E- van Buitenlandse Zaken, waarin georganiseerd door Stichting mail: bezorgde Nederlanders de Muhabbat i.s.m. het loket.ktomm.bronbeek@mindef. Minister verzoeken om een IndoFilmCafé. Het geheel wordt nl. Inschrijven kan tot 7 dagen nieuw referendum te initiëren muzikaal omlijst door Amadea. vóór de themadag. Er zijn 250 voor de Papua’s. U kunt de De locatie is: Gebouw De zitplaatsen beschikbaar. Nadere Petitie ook online tekenen. Gaat Vereeniging, inlichtingen via de websites: u dan naar de website: Dominicanenstraat 115-117, www.bronbeek.nl en www.westpapua.petities.nl. 6511 NC Nijmegen. Zaal open www.indischerfgoed,nl. Verdere inlichtingen: 19.00 uur, tijden: 19.30 – 22.00 [email protected]. uur. Toegang: € 5,00. Info: 16 november 2011: Lancering [email protected], van de Campagne voor West 25 november 2011: Oost- 06-53553757. Papua. Op 16 november Indische Inkt. Een eerbetoon lanceert LUSH COSMETICS in aan schrijver en journalist Tjalie 26 november 2011: Indische Nederland haar campagne voor Robinson. Tjalie werd 100 jaar Feestavond. De inmiddels West Papua. De lancering zal geleden geboren en ter bekende Indische Feestavond is plaatsvinden om 12.00 uur voor gelegenheid daarvan wordt in weer aanstaande; dit keer het winkelpand van Lush in de het Concertgebouw De muzikaal omlijst door The Kalverstraat in Amsterdam. Lush Vereeniging in Nijmegen een Entertainers en Edu Schalk, die Cosmetics is een tweetal voordrachten gehouden. met zorg een extra dimensie maatschappelijk verantwoord Prof. Dr. Pamela Pattynama geeft aan het feestgedruis. concern en heeft wereldwijd houdt een lezing over Speciale gast deze avond is 700 filialen. “Literatuur, de schatbewaarder Diana Monoarfa, die extra sfeer van Nederlands-Indië. geeft met heerlijke Latin- Pattynama is bijzonder Ballroommuziek. hoogleraar koloniale en postkoloniale literatuur en cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Prof. Dr.

In Groot Brittannië heeft het bedrijf de campagne succesvol gelanceerd op 12 oktober De organisatie is als altijd in (bekijk het beeldverslag op: handen van Coby de Boer van http://www.youtube.com/ OCSO Productions. The watch?v=a5kHgtEVCPk). Na Entertainers kennen als geen Nederland zal men de ander de truc om ook jongeren campagne voor West Papua ook aan hun muziek te binden, door wereldwijd lanceren in begin naast klassiekers ook 2012. De campagne houdt in eigentijdse muziek ten gehore dat in Nederland in alle 7 filialen te brengen. Daarom komen op van 16 t/m 23 november de de Indische Feestavonden ook Pamela Pattynama Morgenster-vlag in de Wim Willems steeds meer jongeren, die winkeletalages zal hangen en daardoor mede voor een het personeel zal perfecte balans in het publiek zorgen. Locatie: Partycentrum inlichtingen bij: afdruk hebben achtergelaten. The Lake, Willem Dreesweg 10, www.rotterdamdancecapital,nl. De regie is in handen van Ewout 1314 VB Almere. Tijden: 20.00 Eggink. Tenslotte het derde tot 01.00 uur, zaal open vanaf 26 november 2011: Indisch deel, Gegijzeld, waar Elsbeth, 19.30 uur. Toegang: € 12,50 (in NU. Een Theatermarathon Jeannie en Rulof Manuputty de voorverkoop), € 15,00 aan inclusief maaltijd. Nederland terugkijken op de Molukse de zaal. Kaartverkoop en info: heeft geen koloniën meer. Toch acties in de jaren ’70 van de Coby de Boer, 036-5244573 of is de erfenis van Nederlands- vorige eeuw. De zus van 06-20867541 en bij Pia en Cola Indië vandaag de dag nog Elsbeth, Willemijn was in 1977 Bleeker, Tel: 06-55966246. duidelijk voelbaar. Bij een van de gegijzelde kinderen Aanmelden kan ook via de Theatermakers Elsbeth in de school in Bovensmilde. De website: regie van dit derde deel is van www.indischefeestavond.nl, E- Selma Susanna. De presentatie mail: is van VILT Theater. Locatie: [email protected]. Tropentheater, kleine zaal, Mauritskade 63, 1092 AD 26 november 2011: “ITCH” Amsterdam. Aanvang eerste Dubbele dansvoorstelling. voorstelling 16.00 uur, einde Twee voorstellingen “live” in de laatste voorstelling 21.00 uur. etalage voor (on)toevallige Daarna napraten in de foyer met passanten met dans van de de artiesten. Toegang: € 35,00 bekende choreografe Aafke de (inclusief Indische maaltijd). Jong. Locatie: Centrum voor Reserveren van kaarten is Beeldende Kunst (CBK), Nieuwe dringend gewenst. Tel: Binnenweg 75, Rotterdam (op 020-5688500. loopafstand van station Centraal. Toegang: gratis. 3 december 2011: Surprise Tijden: 19.00 en 20.15 uur. Vernout, Jeannie Charlene en Indo Dance Party. Een Info: www.cbk.rotterdam.nl. Frank Irving stroomt nog altijd sfeervolle Indische Dansavond een restje ketjap door de met een “surprise-efect”, Vervolgens is eveneens op 26 aderen. Wat moeten ze echter georganiseerd door Rens november deze dansvoorstelling met hun Javaanse, Sundanese Borghouts. Muzikale optredens ook te zien, samen met andere en Papua roots in het winderige o.a. van de bands Straight en dansfilms in een kort Nederland anno 2011? Wat Marabunta. De locatie is: programma, dat continu (in een betekent Indisch zijn NU in deze Centrum De Brug, Dunantlaan soort Cineac-modus) vertoond tijd? Deze unieke 1, 2811 CA Reeuwijk. Tijden: wordt. Het concept en de theatermarathon behelst drie 20.00 uur – 01.00 uur, zaal choreografie is van Aafke de muziektheatervoorstellingen die open om 19.00 uur. Verkoop Jong; Video: Erwin van te zien zijn in het Tropentheater kaarten aan de zaal: € 12,50. Deutekom; Dans: Jason Gwen en in Amsterdam. Inclusief een Indische keuken is uiteraard de muziek en het sounddesign Indische maaltijd. aanwezig. Info: Rens Borghouts, is van Joop Berends en het Kaas Tel: 070-3938377, Anita De drie delen zijn: Deze en Kwartet (comp. Tjerk van der Pinarya, Tel: 070-4042134. E- Ham). Deze dansfilm Genen speciaal, waarin Elsbeth mail: [email protected]. voorstelling wordt gehouden in Vernout zich afvraagt wat haar het kader van “Rotterdam grootvader heeft meegemaakt 14 december 2011: Lezing Dance Capital” op de locatie: als dwangarbeider in Birma Wim Manuhutu. In de KIT Theater De Gouverne-straat (pianospel: Jordy van der Bibliotheek zal een lezing (grote filmzaal), Gouvernestraat Leeden). In het tweede deel, worden gehouden met als titel: 133 (ook op loopafstand van Rauwe Sprookjes, onderzoeken De Molukken op de station Rotterdam-CS), Frank Irving en Jeannie Charlene Mauritskade. Het thema is het Rotterdam. Tijden: vanaf 14.30 van Theater VILT op Koninklijk Instituut voor de tot 23.00 uur. Toegang: humoristische wijze hun roots, tropen als kennisbron voor de eveneens gratis. Alle waar Indo’s en Papua’s hun Molukse gemeenschap in Nederland. Gesproken wordt Concert. Het is nog even een so Colourful”, “Judy”, “The Rain” over de wijze waarop de eind weg, maar toch willen we en “Anak Kecil”. Locatie: Molukkers zichzelf zien en hoe voorkomen dat er geen kaarten Theater De Regentes, ze door anderen worden gezien. meer verkrijgbaar zijn vanwege Weimarstraat 63, 2562 GR Den Hoe gaan ze daarmee om en de te verwachten grote toeloop. Haag, Tel: 070-3637798. Het welke rol spelen de sociale In de grote zaal van Theater De concert begint om 20.15 uur en media en het KIT daarbij. De Regentes in Den Haag zal Daniel de toegang is: € 21.50. locatie is: Leeszaal Bibliotheek Sahuleka een groot solo concert Reserveren van kaarten is KIT, Mauritskade 63, 1092 AD geven. Hij zal er zijn mooiste aanbevolen. Inlichtingen: Amsterdam. Tijden: inloop akoestische songs ten gehore www.deregentes.nl, vanaf 16.30 uur, aanvang 17.00 brengen, zoals “You make my [email protected] uur, einde om 18.00 uur. World ______Toegang: € 7,50 (KIT-leden en studentenkaart: € 5,00. Reserveren is noodzakelijk: via Tel: 020-5688462. E-mail: [email protected].

17 december 2011: Daniel Sahuleka solo in Colourful C A F E E M

M A VOOR EEN DRANKJE EN EEN HAPJE EN VOOR LUNCH EN DINER

MET VRIENDEN OF VRIENDINNEN, ZOMAAR OF VOOR EEN FEESTJE EN OOK VOOR UW NETWERKBORREL KUNT U BIJ ONS TERECHT IN EEN SFEERVOLLE AMBIANCE EN EEN PRETTIGE BEDIENING ALLE DAGEN GEOPEND VAN 11.00 TOT 01.00 UUR REGENTESSEPLEIN 222 - 2562 EZ DEN HAAG - TEL: 070-3655065

Column “Kip ik heb je” door: Bert Immerzeel

Het verschil tussen het leven als voor Nederlands-Indië” van een was juist tussen licht en donker. eerzaam burger en als wel heel bijzondere rechtszaak. Als het nog licht is, krijg je voor misdadiger is niet zo groot als het stelen van een kip ten men wel zou denken. Veel hangt Het was een lijvige bundel hoogste drie maanden. Echter, af van wat anderen (lees: geworden en het ging eigenlijk voor diefstal van een kip in het autoriteiten) ervan vinden. Ook allemaal over het gappen van nachtelijk duister kan dat geluk speelt hierbij een grote één kip ter waarde van oplopen tot vijf jaar. Nogal een rol. In 1938 meldde een hoogstens 15 cent. Maar de verschil voor een kip. Maar er correspondent uit Yogyakarta moeilijkheid zat hem in het waren nog meer moeilijk te van “Het Nieuws van de Dag tijdstip van “Kip ik heb je”. Het beoordelen omstandigheden. Was de kip uit een hok gegapt de Landrechter een punt had of niet. De eigenaar had gemaakt van de toevallig een huwelijksfeest schemertoestand ten tijde van gegeven en omdat er nogal wat het delict, en zich daardoor gasten waren, had hij een paar incompetent had verklaard wanden van zijn huis omdat zwaardere vergrijpen afgebroken om meer ruimte te (zoals diefstal bij nacht) onder creëren. Dus: was het nu de Landraad vallen, dan had de diefstal vanuit een huis of zaak opnieuw moeten niet….. en waar begon het dak? namelijk de ene helft van de kip voorkomen. Volgens de krant Allemaal moeilijke vragen op het terrein van de dief en de was het eigenlijk wel jammer waarop de landsrechter het andere helft op het terrein van geweest dat dit niet gebeurde, antwoord moest zien te vinden. de rechtmatige eigenaar. want dan had er nog zeker een fraai vervolgverhaal in gezeten. Hiermee was het lek nog niet De kip kakelde en sprak Dan immers, wordt er inbraak eens gedicht, want de dief stond daarmee kennelijk het (in een huis zonder wanden) bij tijdens die snode daad op eigen verlossende woord. De rechter nachtelijk duister ten laste erf en werd slechts van de kip oordeelde namelijk in zijn gelegd. De kippendief moet heel gescheiden door een plagger wijsheid dat de kip met z’n kop erg blij zijn geweest dat het nog van het erf van zijn buurman. boven het erf van de eigenaar niet zo donker was geweest, Toen tijdens de rechtszaak had gezeten en dus kreeg de want dan was het allemaal heel uitkwam dat de kip op het dief een gevangenisstraf van anders gelopen. En dat allemaal moment van de diefstal op de twee weken. voor een kip van 15 cent…..! plagger had gezeten, was het helemaal mis. Toen was Het Nieuws van de Dag besloot ______het verhaal met de opmerking dat de dief nog goed was weggekomen met dit vonnis. Als Condoleanceregister voor Andy Tielman: http://www.condoleance.nl/13372/andy-tielman.html

Technische realisatie: Dennis v.d. Ham (Borca-Online Computer Colofon Service) Digitale maandelijkse Nieuwsbrief van: Nederlands Verschijning: de 10e van elke maand Sluitingsdatum kopij en Indisch Cultureel Centrum advertenties: de 4e van elke maand Advertentietarieven: op aanvraag Abonnement Nieuwsbrief: GRATIS Hoofdredacteur: Hans Vogelsang Postadres: Daguerrestraat 14 2561 TT Den Haag - Redactie: Nederland W : www.indisch-centrum-denhaag.nl Jean-Marie Bosch van Drakestein @: [email protected] Romy Sulilatu Juniorredacteur: nog niet bekend Aanmelden Nieuwsbrief (subscribe): http://www.indisch- Correspondenten: centrum-denhaag.nl/phplist/?p=subscribe&id=1 Afmelden Ferry Schwab (ICM-online) Nieuwsbrief (unsubscribe): http://www.indisch-centrum- Piet Zevenbergen (culinair) denhaag.nl/phplist/lt.php?id=YUQMBQUEUE0ARQMLBAY%3D Jan de Jong (Indisch Platform) Huibert Sabelis Wybenga (Canada) RABO-bank rek. nr.: 1292 16 836 IBAN: NL39 RABO 0129 2168 Adrian Lemmens (New Zealand) 36 t.n.v. N.I.C.C. te Den Haag Advertentie-acquisitie en P.R.: Coby de Boer Overname van (delen van de) inhoud is toegestaan, mits met Yazmhil Rexhäuser bronvermelding. © 2011 N.I.C.C. Den Haag Strip: Hugo Driessen Vormgeving: Hans Vogelsang

Kijkt u ook regelmatig op ons Het Nederlands weblog? http://indisch-centrum- Indisch Cultureel Centrum steunt denhaag.blogspot.com Altijd het Den Haag in haar laatste nieuws het eerst! nominatie naar Culturel Wie wil voor onze nieuwsbrief een maandelijkse HOROSCOOP maken? (Indien e mogelijk een beetje Indisch gerelateerd) Hoofdst ad van Europa

2018 Wij zoeken Indische mensen en organisaties om deze ondersteuning invulling te geven

Indische Internetkrant: www.icm-online.nl - [email protected]