DOCSLIB.ORG

De AS Verschijnt in Vier Afleveringen Per Jaar En Is Een Uitgave Van Stichting De AS, Moerkapelle

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
De AS Verschijnt in Vier Afleveringen Per Jaar En Is Een Uitgave Van Stichting De AS, Moerkapelle anarchistisch tijdschrift Eén en dertigste jaargang, nr. 142, zomer 2003. De AS verschijnt in vier afleveringen per jaar en is een uitgave van Stichting De AS, Moerkapelle. ISSN-nummer 0920-3257. Bestelling: door storting op postgiro 4460315 van de AS te Moerkapelle. Jaarabonnement: 18,90 euro; buiten Nederland 22 euro. Druk: BGS, Schiedam. Zetwerk: Stichting Rode Emma, Amsterdam. Adreswijzigingen: bij voorkeur per briefkaart, of per giro (verbeter het adres op de kaart) graag met vermelding van de postcode. Nieuwe abonnementen: gaan in met het eerste nummer van de jaargang, tenzij anders aangegeven bij bestelling. Zonder opzegging worden abonnementen verlengd. Adres: postbus 43, 2750 AA Moerkapelle. Redactie: André Bons, Marius de Geus, Jaap van der Laan, Wim de Lobel, Hans Ramaer. Redactieraad: Arie Hazekamp, Thom Holterman, Rudolf de Jong, Freek Kallenberg, Judith Metz, Bas Moreel, André de Raaij, Martin Smit, Siebe Thissen, Rymke Wiersma, Hanneke Willemse. Verder werkten mee: Bert Altena, P'tje Lanser, Johny Lenaerts, Herman Noordegraaf, Dick de Winter. Publicatie van een bijdrage impliceert niet dat daarin of daardoor redactionele standpunten worden weergegeven. E-mail: [email protected] luternet:http:/ /www.geocities.com/deasnl DOMELA NIEUWENHUIS EN DE ALGEMENE WERKSTAKING* Bert Altena Wie iets over de spoorwegstakingen van 1903 wil weten, die slaat het dikke proefschrift van A.J.C. Rüteri op, dat bijna zeventig jaar geleden geheel aan dat onderwerp gewijd werd. Het is een wetenschappelijk werk maar wie het boek aandachtig leest, merkt dat de auteur niet zonder politiek engagement zijn werk geschreven heeft. Het engagement van een voor- uitstrevend liberaal. Rüters opvatting over de geschiedenis van de vakbeweging is echter die van het NVV in de jaren dertig. 2 De spoorwegstakingen zijn voor hem de crisis die 'de' arbeidersbeweging definitief de weg naar de werkelijkheid opgedreven heeft: hervormende arbeid met weloverwogen en spaarzame stakingen en organisaties als SDAP en NVV. * Dit artikel is gebaseerd op een lezing gehouden op 2 maart 2003 voor de Vakbondshistori- sche Vereniging te Amsterdam. Tiende jaarboek Anarchisme/De AS 142 Rüters beschrijving van de rol van Fer- kon hebben? Speelt een partijdig en ge- dinand Domela Nieuwenhuis in de manipuleerd geschiedbeeld ons soms spoorwegstakingen past bij dit beeld. parten? Zou het kunnen zijn, dat Dome- Terwijl de oude leider met zijn uto- la Nieuwenhuis en zijn libert2ire bewe- pisch-eschatologische ideeën op weg ging veel sterker waren dan de sociaal- was een vergeten man te worden, heb- democraten beweerden? De geschied- ben de spoorwegstakingen hem weer schrijver van de SDAP, Willem Vliegen, even voor op het toneel gebracht. Waar erkende zelf eind februari 1903 dat de de massa in beweging kwam, zeker een kracht van het anarchisme alles behalve 4 massa arbeiders, "primitief van den- klein was. Dankzij die kracht kon ken", daar kon de demagogie van Do- Nieuwenhuis de rol spelen die hij mela Nieuwenhuis vrucht dragen. On- speelde. verantwoord geloof in eigen onover- winnelijkheid kon hij in de massa aan- brengen. Na de nederlaag werkte zijn Wat was die rol eigenlijk? Domela propaganda van "wantrouwen en Nieuwenhuis voerde in het eerste haat" des te effectiever, omdat hij ter kwartaal van 1903 een drieledige strijd: verklaring van die nederlaag niet de v63r de revolutie, tegen de sociaal-de- meer algemene en diffuser maatschap- mocratie en in veel mindere mate tegen pelijke verhoudingen benadrukte maar Kuyper. In de spoorwegstakingen ope- het verraad van specifieke sociaal-de- reerde hij op basis van zijn vertrouwen mocraten? in de arbeiders, zijn inzichten en zijn er- Dit oordeel past bij Rüters negatieve varingen. Deze bagage speelde in een beeld van Domela Nieuwenhuis. Do- aantal opzichten een rol in zijn activitei- mela Nieuwenhuis was voor hem de ten in 1903. Toen de spoorwegstakin- man die na allerlei opofferingen en het gen eind januari 1903 uitbraken, had hij leggen van fundamenten voor de socia- bijna 24 jaar agitatie achter zich. Heel listische beweging, uiteindelijk ver- wat stormen waren in die tijd over zijn zandde in een uitzichtloos en negatief hoofd gegaan. Zware tijden hadden hij utopisch anarchisme. Aangezien dat en de leden van de Sociaal-Democrati- geen rekening hield met de werkelijk- sche Bond doorgemaakt in de tweede heid, had het de arbeiders niets meer te helft van de jaren tachtig, toen over- bieden. Het elektrische licht van de heidsrepressie grote vormen aannam en SDAP maakte het kaarsje van Nieu- Nieuwenhuis zelf in de gevangenis wenhuis onbeduidend. Uit kinnesinne raakte. Daarna was hij min of meer bij poogde de oude leider met gewroet en toeval in de Tweede Kamer gekozen als gemachineer de opmars van de SDAP eerste socialist. Het parlement bekeek te stuiten. Zo ook in de spoorwegsta- hij echter al zo'n tien jaar met de nodige kingen, waar hij vooral achter de scher- scepsis. Komend uit een rijk en voor- men werkte. Na de spoorwegstakingen aanstaand hoogleraarsgeslacht hoefde vervaagde Nieuwenhuis weer in de on- hij zich door een kamerlidmaatschap beduidendheid die hem paste. ook bepaald niet te emanciperen. Johan Frieswijk heeft al eens gevraagd Niettemin heeft hij in de Kamer drie hoe een onbeduidend iemand tijdens de jaar lang uitstekende redevoeringen ge- stakingen toch zo'n geweldige invloed houden, maar zijn condusie was al na Tiende Jaarboek Anarchisme/De AS 142 enkele maanden dat parlementaire ar- belangrijke, nog steeds relevante en beid voor het bereiken van het socialis- omvattende kritiek op de sociaal-demo- me een doodlopende weg was. Domela cratie: op haar uitgangspunten, strate- Nieuwenhuis was al met al wel de no- gie en organisatievorm. Die kritiek ver- dige tegenwerking gewend, maar hij sterkte zijn keuze voor het anarchisme, had ook ervaren hoe grote zaken altijd voor het antimilitarisme en voor het in het klein beginnen, hoe belangrijk werken aan verandering van de mens, een ideaal en doorzettingsvermogen zodat hij geschikt zou worden voor de waren. Hij had daarenboven geleerd samenleving die na de revolutie zou dat overheidsrepressie een sociale be- ontstaan. Ze versterkte ook zijn opvat- weging niet kan stuiten. ting dat de sociaal-democratie te vuur In 1889 maakte hij nader kennis met de en te zwaard bestreden moest worden. marxistische sociaal-democratie toen hij Hij meende dat de sociaal-democratie ook een rol ging spelen in de internatio- zo'n zelfstandig denkende en handelen- nale socialistische beweging. Hij merkte de mens meer en meer tegenwerkte. dat op internationale congressen vaak Strategisch probeerde de sociaal-demo- over de hoofden van de arbeiders zelf cratie immers zwakte van de beweging heen besluiten genomen werden. Hij te omzeilen door via de staat het socia- kwam vanaf het begin in aanvaring met lisme te vestigen. Maar de staat, dat wa- de Duitse sociaal-democratische partij ren gezag en dwang, het tegendeel van en concludeerde dat in die organisatie emancipatie. Moest de bevrijding van iets ernstig mis ging. Dat bracht hem er- de arbeidersklasse niet het werk van de toe de marxistische, parlementaristische arbeiders zelf zijn? sociaal-democratie aan een uitvoerige Hoe sterk ook de vroege Nederlandse analyse te onderwerpen. Die analyse socialisten dat voelden, had Domela kreeg in de jaren 1890 gestalte in een Nieuwenhuis zelf reeds ondervonden, viertal Franstalige brochures, waarvan toen in 1885 in de Haagse socialisten- in 1903 slechts één in het Nederlands vereniging een aantal arbeiders op- vertaald was: Autoritair en libertair socia- 5 kwam tegen zijn invloed. Emanciperen lisme. Deze kritiek zou in 1897 uitlopen doe je zelf, je kunt niet geëmancipeerd op een boek van 320 bladzijden dik: Le worden. Daarom mochten de organisa- socialisme en danger.6 tie en haar strategie de zelfstandigheid Dat boek is nooit in het Nederlands ver- van de arbeiders nooit beknotten. Dat taald, ook al beleefde het in Frankrijk deed de sociaal-democratie met haar drie drukken. Ik vermoed dat Nieu- hiërarchie en aan het roer staande bur- wenhuis vertaling in het Nederlands gerheren wel. De sociaal-democratie minder nodig vond, omdat het werk moest uitlopen op autoritair staatssocia- zich niet primair richt tot de arbeiders, lisme, waarin voor het vrije individu maar tot zijn collega-voormannen in de geen plaats was. In de brochure Le so- socialistische beweging. Het kon in ei- cialisme en danger? uit 1894 schreef gen land echter zo gemakkelijk verzwe- Nieuwenhuis dan ook: "De overwin- gen worden en het beeld versterken ning van de sociaal-democratie zal de van een Nieuwenhuis die in onbedui- nederlaag van het socialisme zijn."' dendheid wegzonk. Parlementaire hervormingen zouden Toch bevat Le socialisme en danger een niets geven, zolang de economische Tiende Jaarboek Anarchisme/De AS 142 machtsverhoudingen niet in socialisti- waar anarchisten nog te weinig over sche zin waren veranderd. Voor Dome- nagedacht hadden.9 Zelf had de Russi- la Nieuwenhuis en de zijnen stond sche prins in De verovering van het brood daarom de economische actie voorop. ook maar de eerste beginselen van de Dat was trouwens in overeenstemming revolutie doordacht. In afwachting van met Marx' materialistische maatschap- meer duidelijkheid trachtte Domela pijopvatting. Daarom baseerde de SDB Nieuwenhuis daarom maar de mensen zich in 1885 reeds op vakbonden. Het geschikt te maken voor de nieuwe sa- doel van de beweging moest zijn de af- menleving. Vanaf 1899 hield hij zich schaffing van het privaatbezit, maar sterker bezig met opvoedingsvraag- hoe doe je dat? Vanouds had de anar- stukken en schreef hij opstellen die tot chistische beweging als middel de revo- doel hadden de lezer moreel te herpro- lutionaire opstand aanbevolen, in de ja- grammeren. ren tachtig was daar gerichte terreur bijgekomen. Uit onvrede over deze middelen kwam In deze werkzaamheden overviel de in de jaren tachtig in Frankrijk een alter- eerste spoorwegstaking van eind janua- natief op: de algemene werkstaking. Dit ri 1903 ook hem. Hij was volop bezig was hèt middel waarmee de arbeiders met strijd tegen de sociaal-democratie.
Load more

Recommended publications
  • De AS 104/105
    anarchistisch tijdschrift Een en twintigste jaargang, nr. 104, najaar 1993 / Twee en twintigste jaargang, nr. 105, winter 1994. De AS verschijnt vier maal per jaar en is een uitgave van Stichting De AS, Moerkapelle. ISSN-nummer 0920-3257. Bestelling: door storting op postgiro 4460315 van de AS te Moerkapelle. Jaarabonnement: ƒ28,-; buiten Benelux f34,- Druk: Macula, Boskoop. Zetwerk: Stichting Rode Emma, Amsterdam. Adreswijzigingen: bij voorkeur per briefkaart, of per giro (verbeter het adres op de kaart) graag met vermelding van de postcode. Reklamering: met vermelding van de laatste betaaldatum, als aangegeven in uw giro- administratie. Nieuwe abonnementen: gaan in met het eerste nummer van de jaargang, tenzij anders aangegeven bij bestelling. Zonder opzegging worden abonnementen verlengd. Redactie-adres: postbus 35061, 3005 DB Rotterdam. Administratie-adres: postbus 43,2750 AA Moerkapelle. Redactie: Cees Bronsveld, Marius de Geus, Thom Holterman, Rudolf de Jong, Jaap van der Laan, Wim de Lobel, Bas Moreel, Simon Radius, Hans Ramaer. Omslagontwerp: Detlef Greinert. Verder werkten mee: Machteld Bakker, Aat Brand, Francis Faes, Eric Goeman, Marli Huijer, Roger Jacobs, Jan Moulaert, André de Raaij, Hein Westerouen van Meeteren, Dick de Winter. EEN WITLOFMONARCHIE IN DE GREEP VAN HET POPULISME Eric Goeman "La Belgique qu'elle créve" riep Vlaams Blok volksvertegenwoordiger Joris Van Hauthem tijdens het debat over de staatshervorming in het parlement. "Leve de republiek. Vive Julien Lahaut" riep ex-beursgoeroe, Ferrarimaniak en volksvertegenwoordiger Jean-Pierre van Rossem tijdens de kroningsplechtigheid van Albert II in het parlement. (Julien Lahaut was een communistisch voorman en volksvertegenwoordiger die tijdens de eedaflegging in 1951 van Boudewijn I "Vive la république" riep.
    [Show full text]
  • Anarchist Cybernetics Control and Communication in Radical Left Social Movements
    ANARCHIST CYBERNETICS CONTROL AND COMMUNICATION IN RADICAL LEFT SOCIAL MOVEMENTS Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy at the University of Leicester by Thomas Swann MA (University of Glasgow), MA (Radboud University Nijmegen) School of Management University of Leicester September 2015 Thesis Abstract Anarchist Cybernetics Control and Communication in Radical Left Social Movements by Thomas Swann This thesis develops the concept of anarchist cybernetics in an attempt to elaborate an understanding of the participatory and democratic forms of organisation that have characterised radical left-wing social movements in recent years. Bringing together Stafford Beer’s organisational cybernetics and the organisational approaches of both classical and contemporary anarchism, an argument is made for the value of an anarchist cybernetic perspective that goes beyond the managerialism cybernetics has long been associated with. Drawing on theoretical reflection and an empirical strategy of participatory political philosophy, the thesis examines contemporary social movement organisational practices through two lenses: control and communication. Articulating control as self-organisation, in line with cybernetic thought, an argument is made for finding a balance between, on the one hand, strategic identity and cohesion and, on the other, tactical autonomy. While anarchist and radical left activism often privileges individual autonomy, it is suggested here that too much autonomy or tactical flexibility can be as damaging to a social movement organisation as over-centralisation. Turning to communication, the thesis looks at social media, the focus of another kind of hype in recent activism, and identifies both the potentials and the problems of using social media platforms in anarchist and radical left organisation.
    [Show full text]
  • Anarchisme & Recht
    Thom Holterman HET ANARCHISME ALS BRON 2 VAN VRIJHEIDSLIEVENDE IDEEËN Anarchisme en Recht (1) ANARCHISME Hans Ramaer IN MEMORIAM ERIC BROUWER (1958-2012) 4 Thom Holterman OOK ANARCHISTEN REGELEN ZAKEN 7 & RECHT DOOR MIDDEL VAN PROCEDURES Anarchisme en Recht (2) Thom Holterman ANTROPOLOGISCH ONDERZOEK 14 Anarchisme & Recht– BIEDT INZICHT IN RECHTSOPVATTINGEN Anarchisme en Recht (3) Thom Holterman STAATSWIL EN RECHT 20 VERSCHILLEN VAN ELKAAR Anarchisme en Recht (4) Thom Holterman DE SAMENLEVING VORMT 27 DE GRONDSLAG VAN RECHTSREGELS de AS Anarchisme en Recht (5) Thom Holterman HET KRITISCH EN CONSTRUCTIEF POTENTIEEL 31 179 VAN HET ANARCHISME Anarchisme en Recht (6) Arie Hazekamp JURRIE ZUIDEMA OVERLEDEN (1919-2012) 37 André de Raaij HET VLOOIENPARK 38 Dubbele boterham met kaas 4 Boudewijn Chorus TEGEN DE (RECHTS)STAAT? 39 Sterke Verhalen 11 Martin Smit IN MEMORIAM JACQUES GIELE (1942-2012) 43 André de Raaij REACTIES EN DISCUSSIES 44 Crisisbericht Thom Holterman MACHT EN EMANCIPATIE: EEN STRIJD 45 Uit het land van Proudhon 19 Hans Ramaer DWANGARBEID 48 Hard Rain 18 Rymke Wiersma e.a. BOEKBESPREKINGEN 50 DE AS 179 Prijs van dit nummer 5,- euro. de AS anarchistisch tijdschrift 40ste jaargang, nummer 179, herfst 2012. De AS verschijnt in vier afleveringen per jaar en is een uitgave van Stichting de AS, Moerkapelle. ISSN-nummer 0920-3257. Bestelling: door storting op rekeningnummer 4460315 ten name van de AS in Moerkapelle. Jaarabonnement: 18,50 euro; buiten Nederland 26,- euro. Druk: BGS, Schiedam. Opmaak: Atalanta, Utrecht. Adreswijzigingen: per post of per e-mail ([email protected]). Nieuwe abonnementen: gaan in met het eerste nummer van de jaargang, tenzij anders aan- gegeven bij bestelling.
    [Show full text]
  • ALEXANDER COHEN ALEXANDER Redactioneel Ronald Spoor ALEXANDER COHEN Een Portret COHEN
    Martin Smit EEN FRANSMAN UIT FRIESLAND: ALEXANDER COHEN ALEXANDER Redactioneel Ronald Spoor ALEXANDER COHEN Een portret COHEN Alexander Cohen WEG MET GORILLA! Ronald Spoor DE STRAATLUCHT VAN MULTATULI Alexander Cohen en Multatuli Alexander Cohen BRIEF AAN WILHELM SPOHR OVER MULTATULI Ronald Spoor GEEN SPOTBLAD, MAAR EEN BIJTBLAD De Paradox (1897-1898) van Alexander Cohen Ronald Spoor ZEG MAAR, DAT IK IN VLADIVOSTOK ZIT de AS Alexander Cohen en zijn internationale literaire en politieke contacten 175– Alexander Cohen BRIEF AAN FÉLIX FÉNÉON Alexander Cohen Simon Carmiggelt REBEL Martin Smit ZOEKEN NAAR HET PARADIJS Alexander Cohen en de Action Française Albert de Jong OP BEZOEK BIJ ALEXANDER EN KAYA Rudolf de Jong BIJ ALEXANDER EN KAYA Thom Holterman UIT HET LAND VAN PROUDHON 16 Boudewijn Chorus STERKE VERHALEN 8 André de Raaij DUBBELE BOTERHAM MET KAAS 1 Hans Ramaer HARD RAIN 15 Rymke Wiersma e.a. BOEKBESPREKINGEN Prijs van dit nummer – 8,- euro DE AS 175 de AS anarchistisch tijdschrift 39ste jaargang, nummer 175, najaar 2011. De AS verschijnt in vier afleveringen per jaar en is een uitgave van Stichting de AS, Moerkapelle. ISSN-nummer 0920-3257. Bestelling: door storting op rekeningnummer 4460315 ten name van de AS in Moerkapelle. Jaarabonnement: 20,- euro; buiten Nederland 26,- euro. Druk: BGS, Schiedam. Opmaak: Atalanta, Utrecht. Adreswijzigingen: per post of per e-mail ([email protected]). Nieuwe abonnementen: gaan in met het eerste nummer van de jaargang, tenzij anders aan- gegeven bij bestelling. Zonder opzegging worden abonnementen verlengd. Adres: postbus 43, 2750 AA Moerkapelle; [email protected] Redactie: Boudewijn Chorus, Marius de Geus, Arie Hazekamp, Thom Holterman, Rudolf de Jong, Jaap van der Laan, Wim de Lobel, André de Raaij, Hans Ramaer (eindredacteur), Martin Smit, Rymke Wiersma, Hanneke Willemse.
    [Show full text]
  • 2015-08-06 *** ISBD LIJST *** Pagina 1 ______Monografie Ni Dieu Ni Maître : Anthologie De L'anarchisme / Daniel Guérin
    ________________________________________________________________________________ 2015-08-06 *** ISBD LIJST *** Pagina 1 ________________________________________________________________________________ monografie Ni Dieu ni Maître : anthologie de l'anarchisme / Daniel Guérin. - Paris : Maspero, 1973-1976 monografie Vol. 4: Dl.4: Makhno ; Cronstadt ; Les anarchistes russes en prison ; L'anarchisme dans la guerre d'Espagne / Daniel Guérin. - Paris : Maspero, 1973. - 196 p. monografie Vol. 3: Dl.3: Malatesta ; Emile Henry ; Les anarchistes français dans les syndicats ; Les collectivités espagnoles ; Voline / Daniel Guérin. - Paris : Maspero, 1976. - 157 p. monografie De Mechelse anarchisten (1893-1914) in het kader van de opkomst van het socialisme / Dirk Wouters. - [S.l.] : Dirk Wouters, 1981. - 144 p. meerdelige publicatie Hem Day - Marcel Dieu : een leven in dienst van het anarchisme en het pacifisme; een politieke biografie van de periode 1902-1940 / Raoul Van der Borght. - Brussel : Raoul Van der Borght, 1973. - 2 dl. (ongenummerd) Licentiaatsverhandeling VUB. - Met algemene bibliografie van Hem Day Bestaat uit 2 delen monografie De vervloekte staat : anarchisme in Frankrijk, Nederland en België 1890-1914 / Jan Moulaert. - Berchem : EPO, 1981. - 208 p. : ill. Archief Wouter Dambre monografie The floodgates of anarchy / Stuart Christie, Albert Meltzer. - London : Sphere books, 1972. - 160 p. monografie L' anarchisme : de la doctrine à l'action / Daniel Guerin. - Paris : Gallimard, 1965. - 192 p. - (Idées) Bibliotheek Maurice Vande Steen monografie Het sociaal-anarchisme / Alexander Berkman. - Amsterdam : Vereniging Anarchistische uitgeverij, 1935. - 292 p. : ill. monografie Anarchism and other essays / Emma Goldman ; introduction Richard Drinnon. - New York : Dover Public., [1969?]. - 271 p. monografie Leven in de anarchie / Luc Vanheerentals. - Leuven : Luc Vanheerentals, 1981. - 187 p. monografie Kunst en anarchie / met bijdragen van Wim Van Dooren, Machteld Bakker, Herbert Marcuse.
    [Show full text]
  • 2010 Twitter: #PE10 #TVD01
    TV DOCUMENTARY 01 Leuven Hulp At the beginning of 2009 a number of prisoners from the Leuven Help auxiliary prison in Leuven took part in a theatre workshop. The improvisations and rehearsals within the prison walls were filmed over a period of three months, culminating in a performance in front Belgium of an audience. For three months prisoners were filmed, often day and night - including in the cells, in which they were locked up 22 hours a day. The viewers are thus privileged witnesses of the day-to-day life of Entering organisation: Nico, Bogdan, Dilges, Christos, Peter, Antonio and Ali. They see Vlaamse Radio- en Televisieomroep - VRT them as they walk round the prison courtyard, as they go about the Contact: Franky Audenaerde tasks they are given to do and in their cells. They see them during Email: [email protected] the day, but also during the long nights. They observe their troubled relationship with the outside world, their often hopeless situations Author/s: and their survival strategies. Joeri Weyn, Yoohan Leyssens, Luc Haekens As a viewer you are constantly subjected to a conflict of feelings: on Directors: Joeri Weyn, Yoohan Leyssens, Luc Haekens the one hand you empathise with the person, on the other hand you Camera: Joeri Weyn & Yoohan Leyssens cannot avoid the reprehensible, often violent deeds of the criminal. Commissioning editor: Michel Vanhove Nico says to theatre-maker Thomas, ‘You often say ‘experienced’ but Email: [email protected] you should see it as ‘committed’. Dilges raps in his cell, ‘You know, Production company: Woestijnvis but you do it anyway, yo’.
    [Show full text]
  • Tussen Autonomie En Humaniteit Z1179revisie HE19 01-07-15 10:37 Pagina 2
    Z1179revisie_HE19 01-07-15 10:37 Pagina 1 Tussen autonomie en humaniteit Z1179revisie_HE19 01-07-15 10:37 Pagina 2 Aan Jana De theorie van opvoeding begin ik te begrijpen, nu de praktijk nog Z1179revisie_HE19 01-07-15 10:37 Pagina 3 Vincent Stolk Tussen autonomie en humaniteit De geschiedenis van levensbeschouwelijk humanisme in relatie tot opvoeding en onderwijs tussen 1850 en 1970 Humanistisch Erfgoed 19 HUMANISTISCH HISTORISCH CENTRUM PAPIEREN TIJGER Z1179revisie_HE19 01-07-15 10:37 Pagina 4 Dit boek kwam mede tot stand met ondersteuning van Centrum voor Humanisti- sche Vorming (HVO), Humanistisch Verbond, Stichting HVO Primair en De Vrije Gedachte. Afbeelding omslag: meisje tussen autonomie (F. Domela Nieuwenhuis) en huma- niteit (J.P. van Praag), door Milan Rijsdijk Vormgeving omslag: Marc Heijmans Boekverzorging: Zefier Tekstverwerking Drukwerk: CPI Koninklijke Wöhrmann © 2015 Vincent Stolk © 2015 Stichting Uitgeverij Papieren Tijger ISBN 978 90 6728 312 0 NUR 715 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in eni- ge vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopie of op andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. www.uvh.nl/humanistisch-historisch-centrum www.papierentijger.org Z1179revisie_HE19 01-07-15 10:37 Pagina 5 Tussen autonomie en humaniteit De geschiedenis van levensbeschouwelijk humanisme in relatie tot opvoeding en onderwijs tussen 1850 en 1970 Between autonomy and humanity The history of modern humanism in relation to education between 1850 and 1970 (with a Summary in English) Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht op gezag van de Rector Magnificus, prof.
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. https://hdl.handle.net/2066/222292 Please be advised that this information was generated on 2021-09-28 and may be subject to change. Neither new, nor heterarchic. Inter-organizational networks throughout the history of the Dutch paper and board industry Martha Emilie Ehrich Niet nieuw, niet heterarchisch. Interorganisatorische netwerken in de geschiedenis van de Nederlandse papier- en kartonindustrie Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op donderdag 1 oktober 2020 om 11.30 uur precies door Martha Emilie Ehrich geboren op 27 juli 1989 te Lüneburg, Duitsland Promotor: Prof. dr. H. L. van Kranenburg Copromotor: Dr. A. Wigger Manuscriptcommissie: Prof. dr. R. ten Bos Dr. L. Horn, Roskilde Universiteit, Denemarken Prof. dr. D.K. Mügge, Universiteit van Amsterdam Neither new, nor heterarchic. Inter-organizational networks throughout the history of the Dutch paper and board industry Doctoral Thesis to obtain the degree of doctor from Radboud University Nijmegen on the authority of the Rector Magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, according to the decision of the Council of Deans to be defended in public on Thursday, October 1, 2020 at 11.30 hours by Martha Emilie Ehrich born on July 27, 1989 in Lüneburg, Germany Supervisor: Prof.
    [Show full text]
  • Anarchisme Van De Daad
    Anarchisme van de daad A.L. Constandse bron A.L. Constandse, Anarchisme van de daad. Kruseman, Den Haag 1969 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/cons002anar01_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven A.L. Constandse 5 Voorwoord De theorieën van het anarchisme zijn veelzijdig en zelfs zo gevarieerd, dat innerlijke tegenstellingen daarin niet ontbreken. Het was niet in de eerste plaats mijn doel, een overzicht te geven van de beginselen en idealen der grote geestelijke leiders - Bakoenin, Proudhon, Kropotkin, Reclus, Domela Nieuwenhuis, Tolstoi enz. - die deze beweging hebben geïnspireerd. Het oogmerk van deze studie is veeleer te schetsen, welke de houding het standpunt en de activiteiten zijn geweest der anarchisten in revolutionaire peroden of situaties. Vandaar de nadruk op hun rol bij omwentelingen in Frankrijk en Rusland, bij burgeroorlogen in Parijs en Spanje. Maar ook individuele daden hebben historische betekenis: politieke moordaanslagen, burgerlijke of militaire dienstweigering, antiautoritair lijdelijk verzet. Ten slotte zijn er de veranderingen in het gedragspatroon, zoals uit het optreden van Amsterdamse provo's, Berlijnse apo's en Parijse enragés, die anarchistische argumenten hebben aangewend, is gebleken. Met name het weer moderne verschijnsel der buitenparlementaire revolutionaire oppositie in West-Europa en Noord-Amerika, en dat van de nonconformistische levenshouding der jongeren is aanleiding geweest tot deze actuele terugblik op een verleden, dat in het heden sterker voortleeft dan men had kunnen vermoeden. Wat dit aangaat belicht dit historisch overzicht een bepaald aspect van de diepe crisis onzer civilisatie. Dr. A.L. Constandse A.L. Constandse, Anarchisme van de daad 7 I Herleving van een theorie In de schemer De tweede wereldoorlog heeft een einde gemaakt aan het bestaan van anarchistische bewegingen van noemenswaardige omvang.
    [Show full text]
  • Karl (Marx), Jailbreak
    troploin.fr “Some people will find our propositions insane or naïve. We do not expect to convince everyone. If such a thing were possible, it would be very disturbing. We would rather have readers who have to rub their eyes before granting credence to our positions.” A World Without Money: Communism, 1975 AUTONOMY In 2012, radical Oakland occupiers made it clear that “no permission would be asked, no demands would be made, no negotiation with the police and city administration” : nobody or no body had the power to grant them anything relevant, so there was no point in bargaining with wannabe representatives. Participatory decision-making implies a communal capacity often called “self- empowerment”. Autonomy is inclusive. As participants share an equal stake in the creation of a different world, the most important thing in their lives becomes their relation to others, and this interdependence extends far beyond the circle of relatives and friends. In a different time and place, some people have stressed the spontaneity of many recent Chinese strikes, demonstrations, protests, street blockades and riots. Other observers have emphasised the careful planning that takes place beforehand. Yet organisation and spontaneity are two sides of the same coin. A self-initiated work-stoppage needs previous secret talks and meetings, and its continuity needs durable independent information channels (such as a mutual help hotline) and decision-making structures. However, the ideology of autonomy is one of the up-to-date nostrums. Autonomy is acting by oneself: it says nothing about what this individual or collective self actually does. In the ebbs and flows of social battles, most occupations and strikes meet the limit of one company, one neighbourhood, one town, one city.
    [Show full text]
  • Provo Amsterdam's Anarchist Revolt Richard Kempton.Pdf
    amsterdam's anarchist revolt richard kempton autonomedia In memory of Suzanne Kempton-Gerson The Hague 1940-Berkeley 2000 whose interest in the Proves inspired this book. uxori carissimae Copyright © 2007 Richard Kempton Photographs on the following pages are copyright Cor Jaring, and used with permission: 20, 22, 29, 32, 37, 40, 54, 58, 64, 71, 74, 79, 82, 87, 97, 106. Book design: Josh MacPhee Published by Autonomedia, PO Box 568, Williamsburgh Station, Brooklyn, NY 11211-0568, USA. Autonomedia publishes and distributes a wide variety of materials on radical politics and culture. Please visit www.autonomedia.org for a full catalog and more information. State of the Arts This publication is made possible in part with public funds from the New York State Council on the Arts, a state agency. NYSCA Printed in Canada contents 6 acknowl edgements 7 pub lisher's forew ord 10 provo map of amsterdam 11 au thor's introduction 15 1. amsterdam, the magic center (1961-1965) 23 2. the prophet of magic amsterdam: robert jasper grootveld 31 3. the birth of provo (may-july 1965) 47 4. the state is provoked! (july 1965- march 1966) 59 5. the finest hour of the du tch republ ic (march 10, 1966) 69 6. the tw o dimensions of police brutality : amsterdam under seige (march 19-ju ne 13, 1966) 91 7. the monster of amsterdam (ju ne 14, 1966) 105 8. af termath of the battle: the gradual decline and death of provo (ju ne 15, 1966- may 14, 1967) 117 appendix 1: new babyl on 119 appendix 2: provo and the situationists 122 appendix 3: dada influences 125 appendix
    [Show full text]
  • BB63 Met Layout
    Boekberichten 63,augustus 2018 van de boekhandels Het Fort van Sjakoo & Rosa Inclusief tweedehands boeken catalogus nr. 51 van boekhandel Rosa Thema: Sociale wetenschappen Boekhandel Het Fort van Sjakoo Boekhandel Rosa Jodenbreestraat 24 Folkingedwarsstraat 16-a 1011 NK Amsterdam 9711 JJ Groningen ma-vr: 11-18.00 uur Voor openingstijden zie website zat: 11-17.00 uur [email protected] [email protected] http://www.bookshoprosa.org http://www.sjakoo.nl 1 INTERNATIONAL BOEKHANDEL ROSA, BOOKSHOP HET FORT GRONINGEN Folkingedwarsstraat 16-A, 9711 JJ, Groningen, VAN SJAKOO Nederland. Tel.: 050-3133247, fax: 050-3180024, Jodenbreestraat 24, 1011 NK, Amsterdam, email: [email protected] , internet: Nederland, tel.: 020-6258979, email: http://www.bookshoprosa.org . Openingstijden: [email protected] , internet: http://www.sjakoo.nl . zie website Openingstijden: maandag-vrijdag: 11.00-18.00 uur, zaterdag: 11.00-17.00 uur. Rosa is een linkse Al sinds november 1977 is politieke het Fort van Sjakoo boekhandel, gevestigd aan de gespecialiseer Jodenbreestraat 24. Dit d in pand werd in 1975 gekraakt anarchisme, uit protest tegen de sloop feminisme, socialisme en voor een kantoorpand. Het verschillende werd door de krakers vormen van bewoonbaar gemaakt en op activisme. Het de benedenverdieping werd assortiment een boekwinkel ingericht. bestaat uit Het verzet van de krakers tweedehands, was succesvol: het pand nieuwe en werd niet gesloopt. In de antiquarische jaren tachtig kocht de gemeente het pand voor een boeken, tijdschriften, habbekrats van een speculant en de bewoners en de t-shirts, boekwinkel werden huurders. Het Woningbedrijf speldjes, Amsterdam was toen nog van de gemeente en kreeg zo buttons, het pand in haar bezit.
    [Show full text]