Txotx Denboraldia 2013
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
berria larunbata,2013ko urtarrilaren 19a testuak:Joxi Ubeda sagardoa GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS TXOTX GARAIA,HASITA berria 02 sagardoa ›› sagarra 2013ko urtarrilaren 19a,larunbata TXOTX. Hainbat lagun.txotx egiten.Astigarragako Bereziartua sagardotegian (Gipuzkoa),orain dela urte batzuk;eta Astigarragako Petritegi sagardotegiko langile bat,sagarrak biltzen, iragan urteko urrian. JON URBE - JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS Udaberri hezea izan zen, eta ho- ren amaieran amaitu zen, barneal- rrek polinizazioan eragina izan deko sagastietan (errezil moko, FRUTA GUSTUKO zuen. Gainera, uda oso lehorra eta eta abar), Sagardun partzuergoko tenperatura altukoa izan zen, eta iturriek jakinarazi dutenez. horrek sagarrondoa bere estresa- Sagardun partzuergoak Euskal ZUKU FRESKOA ren mugan jarri zuen. Udazken eu- Herriko sagardoaren kulturaren ritsuari esker, sagarrak bere pisu sustapen soziokulturala egiten du egokia eta beharrezko azukre mai- turismoaren bitartez. Hainbat jar- la lortu zuen bilketa hasi aurretik. duera garatzen ditu urte osoan: sa- Udako eguzkiaren eraginez,posible izan da sagarraren osagaiak Horri esker, azukre maila egokiko gardotegietako esperientziak as- egoki kontzentratzea,hartzidura azkarrak ahalbidetuz, sagardoa izango da aurtengo txotx matu, sortu eta merkaturatzen garaian. ditu, eta sagardo kulturari loturi- zuku freskoak eta fruta gustukoak lortzeko. Oro har, sagarraren ekoizpen ko ekitaldiak antolatzen ditu. As- maila altuena Tolosa eta kosta ar- tigarragan (Gipuzkoa) dauka egoi- tean aurkitu zuten Sagardun par- tza Sagardun partzuergoak. uskal Herrian 10 milioi kin erlazionaturiko freskotasuna hainbat sagastitan kontrol bat tzuergoko teknikariek. Gipuzkoa- Halaber, sagardoaren kultura- litro sagardo inguru eta amaiera biribila dituena», Sa- egin zuten sagarren egoera ezagu- ko barnealdean sagar ekoizpena rekin loturiko hainbat proiektu ekoizteko bidea eman gardun partzuergoko adituek az- tu ahal izateko. Horretarako, Gi- apalagoa izan zen, sagasti batzue- kudeatzen ditu. Hauexek dira ha- du 2012ko uztak, iazko pimarratu dutenez. puzkoako zenbait sagastiri arretaz tan izan ezik. ren egitasmo nagusiak: Sagardoa- kopuruaren antzekoa, erreparatu zieten Sagardun par- Ekainaren amaieran izandako ren Lurraldea (sagardoaren mun- ESagardun partzuergoko iturrien Tokiaren araberako uzta tzuergoko teknikariek, Beterri al- bero handiak kaltea eragin zion duari loturiko eskaintza turisti- arabera. Apirileko hotzak eta abuztuko be- dekoak gehienbat. fruituen kopuru handi bati, sagar koa biltzen eta indartzen duen Sagardo hori-berdexka da, eta roak sagarraren tamaina egokia Hamalau sagar aldaerari jarrai- kopuru handi bat usteldu egin bai- marka), Sagardoetxea (Euskal Sa- txinparta fina eta iraunkorra du. izatea ahalbidetu zuten, baina, le- pen estua egin zieten. Aritza, erre- tzen eta beste kopuru handi bat gardoaren Museoa), Txotx.info Usain garbia eta sakona du sagar- kuko mikroklimaren arabera, zila, gezamina, goikoetxe, mantto- adarretatik erori. (Euskal Herriko sagardotegien bi- doak, luzea eta adierazkorra, frui- errendimendua ezberdina izan ni, moko, mozolua, patzolua, txala- Sagarra biltzeko kanpaina irai- latzailea), Sagardodenda (euskal tu freskoaren ñabardurekin. zen. ka, udare marroi, urdin, urtebi laren erdialdean hasi zen kostal- sagardoaren sareko denda) eta Sa- «Ahoan sarrera leunekoa da, Hamabigarren urtez jarraian, handi, urtebi txiki eta gazi berdea dean, sagar mota goiztiarrekin gardopedia (euskal sagardoaren alaia, gorputza duena, fruituare- irailaren hasieran Gipuzkoako motako sagarrei, hain zuzen. (txalaka, mozoloa…), eta azaroa- entziklopedia). berria 2013ko urtarrilaren 19a,larunbata ekoizleak ‹‹ sagardoa 03 «Sagardoak etorkizuna dauka, bai hemen eta baita kanpoan ere» ARANTXA EGUZKIZA Gipuzkoako Sagardogileen Elkarteko lehendakaria Herrian, botilan gehienbat». Jen- dea sagardotegietara joatera ani- matzen du Eguzkizak. «Sagardoaz eta sagardotegietan sortzen den gi- roaz gozatzeko, baita jakiez eta bes- te gauza askoz ere». Sagar urtea 2012a sagar urtea izan dela dio Eguzkizak, bertako sagarrarena. «Kalitate handiko sagarra jaso du- gu, eta sagardoarekin oso gustura gaude; horrek ilusioa eta esperan- tza ematen dizu». Sagardo ona dastatuko dugu aurten. «Nik esango nuke baietz. Nire etxeko sagardoarekin gustu- ra nago, eta beste leku batzuetan dastatu ditudanak ere gustukoak ditut. Upel batzuetako sagardoa beste batzuetakoa baino aurrera- tuagoa dago, eginagoa, beti bezala, hala behar du gainera, baina oso BOTILAK. Eusko Label zigiluarekin merkaturatutako sagardo botila sorta bat. JON URBE / ARGAZKI PRESS ondo, oso onak dira denak». Eusko Label zigilupean 6 milioi litro inguru ekoitzi dira, «bertako sagarrarekin», Eguzkizak azpima- rratu duenez. Ekoizpenarekin po- ILUSIOA ETA ERRONKAK zik daude, beraz. «Eguraldiak asko lagundu du, uda lehorra izan da eta sagar azukreduna jaso dugu, oso Sagardoa Eusko Label zigiluarekin ekoitzi duten sagardogileak itxaropentsu eta baikor sanoa». daude hasi berria den txotx garaiari begira. Aurten edango ditugun sagar- doak apur bat «leunagoak» direla dio. «Gorputza dute, eta erraz eda- ten dira». xotx garaia hasi berria rreko urteetan astegunetan suma- dira sagardotegiak, bisita gida- gardo denda, txotx aplikazio be- Eusko Label zigilupean erregis- dela, Eusko Label zigi- tu genuen gehienbat sagardotegie- tuak eskainiz. «Horrek ez du esan rriak, bertako sagarraren eta sa- tratutako sagardotegiak hauek di- luarekin aritzen diren tan, baina egia ere bada jendeak nahi horretan geratu behar dugu- gardoaren gaineko ikerketak eta ra: Aburuza, Aginaga, Añota, As- sagardogileak «anima- erantzuten duela, eta, nire ustez, nik, horrek esan nahi du oraindik beste batzuk». tarbe, Axpe, Baleio, Bereziartua, tuta eta itxaropentsu» hori nabarmendu behar da, etor- eta gehiago saiatu behar dugula Egoera zailari aurre egiteko pro- Etxebarria, Eula, Laneko, Iparra- Tdaude, Arantxa Eguzkiza Gipuz- tzen den jendea oraindik asko dela, gauzak aldatzen eta aurrera segi- duktu ona daukate ekoizleek: sa- girre, Kandi, Lizeaga, Malgarraza- koako Sagardogileen Elkarteko le- eta gure esker ona eman behar dio- tzen. Sagardogileok krisi momen- gardoa. «Oso edari ona da, natura- ga, Ola, Petritegi, Rezola, Saizar. hendakariak baieztatu duenez. gu jende horri». tu honetan inoiz baino ilusio eta la, freskagarria eta graduazio apa- Urbitarte eta Uxarte. «Baikorrak izan behar dugu; de- Sagardogileek ilusioa ez dute gogo gehiagorekin lan egin behar lekoa. Euskaldunon eta denon on- Eusko Label zigilupean inskri- nok dakigu zein egoeratan gau- galdu. «Sagardo munduan erron- dugu aurrera egiteko, bertako sa- darea da, eta hori zaindu egin be- batutako sagardotegiak: Calonge, den, baina guri dagokiguna ahalik ka handiak ari gara aurrera erama- garraren aldeko apustua eginez. har da, indartu eta bultzatu, eta Etxeberria, Itsas Buru, Iturrieta, eta ondoen egiten saiatzen gara, ten. Eusko Label sagardoa krisi ga- Eusko Label zigilua daukagu, eta hori da gure eginkizuna». Larrarte, Sebastianeko eta Urkio- eta horretan jarraitu behar dugu». raian atera dugu. Nik nire etxean jatorri izena lortzeko bidean gau- Sagardoak «etorkizuna» dauka- la. Krisiaren itzala nabarmena izan krisi garaian ekoitzi dut Eusko La- de». la nabarmendu du Eguzkizak: Bizkaiko Sagardogile Elkartea, arren, Eguzkizak uste du herrita- bel sagardoa eta ekologikoa». Her- Turismoa landu ez ezik, beste «Bai hemen eta baita kanpoan ere. Gipuzkoako Sagardogileen Elkar- rrek sagardotegietara joateko du- naniko Iparragirre sagardotegian hainbat egitasmo ere bideratu di- Hemen bertan oraindik asko dago tea eta Arabako Sagar eta Sagardo- ten ohitura ez dutela galduko. «Kri- dihardu Arantxa Eguzkizak. tuzte, Eguzkizak azpimarratu due- egiteko. Sagardoak daukana baino gile Elkartea aritzen dira Eusko sia antzematen da, bai noski; au- Turismoaren arloa lantzen hasi nez: «Internet bitartez erosteko sa- leku handiagoa merezi du Euskal Label zigiluarekin. berria 04 sagardoa ›› kalitatea 2013ko urtarrilaren 19a,larunbata LABORATEGIAN.Teknikari batzuk,sagarrak aztertzen eta sagardo lagin bat dastatzen,Fraisoroko Landa eta Ingurumen Laborategiko dastalekuan,Zizurkilen (Gipuzkoa). JON URBE / ARGAZKI PRESS nian, eta laborategiek egiten du- ten lana objektiboki ebaluatzen KALITATEZKO SAGARDOA du. Horrez gain, etengabeko for- mazioa eskatzen diete. Sagardoak baldintza guztiak BERMATZEKO DASTALEKUA ongi betez gero, egiaztapen bat ematen dute; horrek bermatzen du kalitatea. Azterketa egiterako- an, dastatzaileen curriculuma, Analisi kimikoak eta zentzumenen bidezko azterketak egiten dituzte Fraisoroko formazioa eta kontrolak erakutsi laborategiko sagardo dastalekuan,Zizurkilen (Gipuzkoa). behar dituzte. Bi urteko esperien- tzia izatea eskatzen dute. «Bi urte itxaron beharko genuke erakunde horren zigilua jasotzeko», esan asi berri den garaiko gileekin ibiltzen diren teknika- altuena 100 da, eta 20 edo 30 puntu grama batekin, batez bestekoa zion BERRIA egunkariari Nagore sagardoarekin hasi riak eta laborategiko teknika- nahiko emaitza eskasa da. Dasta- kalkulatzen dute, eta hortik ate- Beranok, laborategiko teknikari ziren azterketak egi- riak, sagardo munduarekin ha- tze prozesuak lau fase ditu, eta ha- ratzen da azken emaitza. Sagar- batek, abuztuan. Laborategiko ten, iazko udan, rremana dutenak. mar adierazle hartzen dituzte doa baloratzeko metodoan, ma- gainerako esparruetan badute Fraisoroko laborate- Dastalekuan, intimitatea eta kontuan: ikusteko fasean, kolo- trizearen heina definituta dago, kreditazioa: «Esperientzia dugu Hgiko sagardo dastalekuan.