Requiem Giuseppe Verdi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
PATRONAT HONOROWY - ARCYBISKUP KRAKOWSKI STANISŁAW KARDYNAŁ Dz1w1sz HONORARY PATRONAGE URDINALSTANISŁAW Dz1w1sz, ARCHBISHOP OF KRAKOW requiem• Giuseppe Verdi Premiera / Premiere 29 października/ October 201 O Opera Krakowska Opera Krakowska instytucja kultury Województwa ......-....::'--'---' Małopolskiego 3 ;:o m requiem ,() Giuseppe Verdi c MESSA DA REQUIEM Katarzyna Oleś-Blacha (sopran/ soprano) Anna Lubańska (mezzosopran/ mezzo-sopran o ) Vasyl Grokholskyi /Tomasz Kuk/ Tadeusz Szlenkier (tenor) P (/) Volodymyr Pankiv /Bartosz Urbanowicz (bas/ bass) (/) p Orkiestra i Chór Opery Krakowskiej o Krakow Opera Orchestra and Choir p ;:o oraz/ and m ,() Chór Mieszany Katedry Wawelskiej c Mixed Choir of the Wawel Cathedra! pod kierownictwem And rzeja Ko rzeniowskiego conducted by Andrzej Korzeniowski Chór Kameralny Capella Cracoviensis Cham ber Choir of Capella Cracoviensis kierownictwo muzyczne, dyrygent / Music Director, Conductor Tomasz Tokarczyk przygotowanie chórów / Choir Master Zygmunt Magiera kierownictwo artystyczne / Stage Direction and Design Laco Adamik I Barbara Kędzierska I Bogusław Nowak światło/ Lighting Designer Stanisław Zajączkowski 5 Giuseppe Verdi Giuseppe Verdi • MESSA DA REQUIEM MESSA DA REQUIEM ;o asystent kierownika muzycznego/ Music Director's Assistant m Sebastian Perłowski Giuseppe Verdi ( 1813-1901 ), twór• Giuseppe Verdi ( 1813-1901 ), compos- D ca 28 oper, skomponował swoje er of 28 operas, created his Requiem C Requiem na przełomie lat 1873/ 1874. in late 1873 and early 1874, already m asystent reżysera/ Director's Assistant Było to już po triumfalnym sukce after the triumphant success of Aida ~ Bożena Walczyk-Skrzypczak sie Aidy ( 1871 ), dzieła, którym praw (1871 ), the work wh ich he had probably dopodobnie chciał wówczas zakoń meant as the conclusion of his career as -...... asystent scenografa/ Set Designer's Assistant czyć karierę kompozytora operowego. an opera composer. As we all know, this ~ Jak zresztą wiadomo - stało się inaczej. was not the case, as Verdi left behind Izabela Firek )> Verdi pozostawił bowiem w spuściźnie two more absolutely brilliant music dra- Vl jeszcze dwa genialne dramaty muzyczne: mas: Otello(1887) and Falstaff(1893). Vl inspicjent/ Stage Manager Otella ( 1887) i Falstaffa ( 1893 ). )> Agnieszka Sztencel Requiem was written in memory Requiem napisane zostało dla uczcze of Alessandro Manzoni (1785- 1873), O )> nia pamięci Alessandro Manzonie korepetytor solistów/ Soloist Coach a great ltalian poet and patriot whose go ( 1785-1873 ), wielkiego poety i pa works, much like those of Verdi , ;o Olha Tsymbalyuk trioty włoskiego, którego dzieła, po were the in spiration for the Risorgi- m dobnie jak dzieła Verdiego, stanowi mento movement, striving for ltaly's D akompaniatorzy chóru/ Choir Accompanists ły inspirację dla ruchu „Risorgimento" independence and unity. Manzoni's C - dążeń w kierunku niepodległości i zjed most celebrated novel, The Betrothed Magdalena Kurek m n.oczenia Italii . Najsłynniejsza powieść (I promessi sposi, 1827), which Verdi ~ Monika Płachta Manzoniego - Narzeczeni (I promes read as a very young man, made a Olha Tsymbalyuk si sposi - 1827), z którą Verdi zapoznał tremendous im pression on the com się we wczesnej młodości, wywarta na poser and influenced his work, as he nim, jak sam później wyznał, ogromne later confessed. His admiration for wrażenie i wpłynęła na jego twórczość . the great man of letters never left him. Uwielbienie dla wielkiego pisarza towa The two artists met only once in person premiera/ Premiere - 29 października/ October 201 O rzyszyło kompozytorowi przez całe życie. - in 1868 in Milan. Duża Scena/ Main Stage Obaj twórcy spotkali się osobiście tylko raz - w roku 1868 w Mediolanie. The world prem1ere of Verdi 's Requiem took place on the first an Prawykonanie Requiem Verdiego odby niversary of Manzoni's death, on 22 ło się w pierwszą rocznicę śmierci Man May 1874, at the San Marco Church in zoniego, w dniu 22 maja 1874 roku, Mi lan. The composer conducted him w kościele Świętego Marka w Medio self, and the soloists included Teresa lanie. Dyrygował sam kompozytor, Stolz and Maria Waldmann, known for a wśród wykonawców były Teresa Stolz their performances as Aida and Am i Maria Waldmann, znane jako Aida neris in the La Scala premiere of Aida. i Amneris z premiery Aidy w La Sca The success was tremendous, and re li. Sukces był ogromny, podobnie jak peated three days later, when Requiem w trzy dni później , gdy Requiem wy was performed for the first time at konano po raz pierwszy w La Scali . La Scala. Ever since, and doubtlessly Od tego czasu utwór ten znacznie czę in lin e with the composer's inten ściej gości - niewątpliwie zgodnie z in- tion, the piece has been present more 7 tencją kompozytora - w salach teatrów in opera theatres and philhar- operowych lub na estradach filharmo monic hal ls than in churches. lt has ;o nii, niż w kościołach. Wykonywany był even been performed at the famous m nawet na słynnej Arenie w Weronie. Arena in Verona. ,O c Chociaż Requiem Verdiego należy Although Verdi's Requiem is certainly m z pewnością do dzieł o charakterze re a work of re li gious nature - after al l it is S ligijnym - oparte jest wszak na litur based on a liturgical text - it can hardly gicznym tekście - to jednak nie może be classified as church music. Due to its -...... być zaliczane do muzyki kościelnej. size, the musical structure of its various Zarówno z uwagi na swoje rozmiary, parts and the uniquely personal tone S budowę muzyczną poszczególnych czę of expression, it cannot be fitted into )> VI ści jak i wyjątkowo osobisty ton ekspre the framework of a mourning mass VI sji, nie mieści się ono w ramach mszy in the ecclesiastical meaning of the )> żałobnej w kościelnym rozumieniu. term. But then it is not "an op- Ale nie jest również „operą przebraną era dressed up in a cassock" either, O w szaty liturgiczne", jak początkowo as it was rather maliciously described )> złośliwie je określił Hans von Bulow, by Hans von Bu low, for which he sub- ;o za co zresztą później kompozytora prze sequently apologized to the composer. m prosił. D There is of course a connection c Oczywiście istnieje związek między between Verdi 's operas and his twórczością operową Verdiego a Jego Requiem, and this in more than one m Requiem i to w dwojakim sensie. sense. Primaril y because the music in S Przede wszystkim dlatego, że muzy this work is ofa decidedly dramatic na ka ma w tym dziele charakter zdecydo ture. As opposed to many other com wanie dramatyczny. W przeciwieństwie positions of this type, it is not about do wielu innych tego typu utworów gentle meditation on death and res nie chodzi tutaj o łagodną medytację urrection, but rather about showing na temat śmierci i zmartwychwstania, the tragedy of the human lot through lecz o ukazanie tragedii ludzkiego losu a realistic vision of what is inevitable. poprzez realistyczną wizję tego, co nie Verdi's Requiem is not so much a mass uniknione. Requiem Verdiego to nie jest for the dead as a memento for the liv- msza za zmarłych, lecz raczej memen ing. Extreme emotions are expressed to dla żywych. Skrajne uczucia znajdują in this music with tremendous power, w tej muzyce niezwykle silny wyraz i są and are vividly contrasted. Faith and żywo skontrastowane. Sąsiadują ze sobą fear, rebellion and resignation, suffering wiara i strach, bunt i rezygnacja, cierpie and mercy seem to be coexisting side by nie i miłosierdzie. side here. Z operą wiążą Requiem również po pro What also links th is Requiem to opera stu cechy indywidualnego stylu kom are simply the features of Verdi's indi pozytorskiego Verdiego. Przede wszyst vidual style as a composer, above all kim typ melodyki: bujnej, żywiołowej, the melodics: exuberant, li ve ly, highly o wielkiej śpiewności. Nic dziwnego za tuneful. No wonder then that, in their tem, że niektóre fragmenty przyporni- expression, some fragments resem- 9 k" . li . bl e such scenes from his operas as: nają wyrazowo ta 1e sceny z Jego oper „Quid sum miser." Zakończenie tej czę ś ci beautifu l tenor arioso "lngemisco", the jak: chór mnichów z Don Carlosa, ob the monks' choir in Don Carlos, stanowi Largo „Lacrymosa", odznacza duo "Recordare", and the trio "Quid ;o raz klasztorny z the mo nastery image in La forza del Mocy przeznaczenia, ją c e się wyjątkowo szlachetną melody sum miser". This part is concluded by m a nawet „Miserere" z destino, or even the "Miserere" in Trubadura czy ką, a mające charakter gorącej modlitwy the Largo "Lacrymosa", marked by D „De profundis" z Nieszporów sycylij li trovatore or the "De profundis" za potępionych . uniquely fi ne melodics, its charac- C skich. i n T he Sicilian Vespers. ter being that of a ferve nt prayer for m Część Ili - „Offertorium" - wyróżnia się the damned. Wydaje się , że w Verdi w po In the Requiem, Verdi seems to be ex Requiem nastrojem skupienia i pełne jest iście dobny sposób wyraża swoją muzyką pressin g with hi s music the thoughts natchnionych melodii prowadzonych Part Three -"Offertory" - stands out ....._ myśli i uczucia zawarte w tekście litur and emotions found in the liturgical przez czworo solistów. thro ug h its mood of concentratio n gicznym, jak w operach ukazywał prze text in a sim ilar way as he conveys the and truly inspired melodies, carried ~ życia swoich bohaterów oraz konflik experiences of a nd the confl icts be Część IV - „Sanctus" - eksponująca chór, by fo ur soloists. ~ ty między nimi . W rezultacie bogata ob tween the characters in hi s operas. rozwija się dość żwawo w formie po Vl razowość średniowiecznej łacińskiej po As a resul t, the rich imagery of medi dwójnej fugi . Part Four - "Sanctus" - moves the choir )> ezji , wzbogacona przez humanistyczną eval Latin poetry, fu rther enriched by to the musical foreground, and develops wyobraźnię kompozytora, przekształ the composer's huma ni st imagi nation, Część V - „Agnus Dei " - przywraca kli in a rather live ly man ner, in the form of a O ciła się w muzykę , której intensywność is transformed into music whose in mat spokojnej modlitwy, powierzając ją double fugue.