Lato 2011Lato
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
cena 16 zł 16 cena ISSN 1732-6125 200 lat Szkoły Dramatycznej w Warszawie / Osterloff / Rogacki /miasto / Miłobędzki / Coldwell / Lorent (5% VAT) (5% lato2011 pismo warszawskich uczelni artystycznych Wystawa końcoworoczna w ASP w Warszawie. Fot. Magda Sykulska Na okładce: Otto Axer, szkic kostiumu dla Aleksan- dra Zelwerowicza w roli Czubukowa w Oświadczy- nach Czechowa, reż. Henryk Szletyński, Teatr pismo Wojska Polskiego w Łodzi (na drugiej scenie warszawskich TWP – Teatru Powszechnego), premiera 6 lutego 1947. Własność prywatna, reprodukcja ze zbiorów uczelni Barbary Osterloff. artystycznych lato 2011 s. 2 Barbara Osterloff s. 40 Krzysztof Szyrszeń s. 70 Czucia, pasje i namiętności... Polska – Łotwa. Streszczenia Od Państwowego Instytutu Sztuki Relacje kulturalne w dziedzinie Summaries Teatralnej do Akademii Teatralnej muzyki i teatru (część pierwsza) Feelings, Passions and Infatuations… Poland – Latvia. Intercultural Relations in the Fields From the State Institute of Theatre Arts of Music and Theatre (Part One) s. 78 to the Theatre Academy Kalendarium Chronicle of Events s. 46 Małgorzata Komorowska s. 8 Henryk Izydor Rogacki O śpiewie w Polsce dawniej i dziś Repertuar mistrza Singing in Poland, Past and Present Master’s Repertoire s. 52 Piotr Kędzierski s. 14 Uczeniu się nigdy nie ma końca... Rzeczywistość architektury. czyli o muzyce na co dzień w XIX wieku Problem miasta Learning Never Ends... Or Everyday Music in the 19th Z Maciejem Miłobędzkim, Century architektem pracowni JEMS, której dziełem jest właśnie realizowany projekt nowego kompleksu budynków s. 56 Aleksandra Grzelak ASPIRACJE lato / summer 2011 ASP w Warszawie, rozmawia David Mamet o aktorze Pismo warszawskich uczelni artystycznych Journal of Warsaw Schools of Arts Magdalena Sołtys David Mamet on the Actor Reality of Architecture. Problem of the City. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Maciej Miłobędzki, an architect of the Jems studio, Academy of Fine Arts in Warsaw which designed a new building for the Academy of s. 60 Antoni Winch Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza Fine Arts in Warsaw, in conversation with Magdalena Sny nocy letnich Aleksander Zelwerowicz Theatre Academy Sołtys Midsummer Nights’ Dreams Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina Fryderyk Chopin University of Music Wydawca / Publisher: s. 22 Kamila Chyła s. 66 Zofia Jabłonowska-Ratajska Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Łódź światową metropolią? Zima na Białorusi Academy of Fine Arts in Warsaw Łódź as World-Class Metropolis? Winter in Belarus Krakowskie Przedmieście 5, 00-068 Warszawa www.asp.waw.pl Zespół redakcyjny / Editorial Committee: s. 30 Leszek Lorent s. 68 Maciej Aleksandrowicz Jagna Dankowska, Barbara Osterloff, Katarzyna Olesińska, W cieniu Beliala i menory - metafizyczne Witajcie w Kabuso Agnieszka Szewczyk (sekretarz redakcji / Editorial inspiracje Dariusza Przybylskiego Welcome to Kabuso assistant), Piotr Szymor (redaktor naczelny / Editor-in-chief) In the Shadow of Belial and Menorah – Dariusz Rada redakcyjna i recenzenci/ Przybylski’s Metaphysical Inspirations Advisory Board and Reviewers: prof. dr hab. Mieczysława Demska-Trębacz, dr hab. Danuta Kuźnicka, dr hab. Joanna Sosnowska s. 36 Paul Coldwell Przestrzenie kontestacji. Projekt / Design: studio headmade Grafika cyfrowa i warszatowa DTP: studio headmade Contested Spaces: Digital and Analogue Printmaking Druk / Printed in Poland by Miller Druk Sp. z o.o. Nakład / Printrun: 1000 egz. / copies Barbara Osterloff CZuCiA, pasje i namiętnośCi… 2 Aspiracje nej. Co najmniej, jeśli za cezury przyjąć dwie daty. Pierwsza to 25 sierpnia 1932 roku. Dzień, w którym minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicz- nego wydał rozporządzenie o utworzeniu wspo- mnianego już Państwowego Instytutu Sztuki Te- atralnej (w skrócie PIST), mającego status szkoły średniej.1 Data druga to 29 sierpnia 1996, kiedy na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej zaczęła obo- wiązywać nowa nazwa Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza. Musiało jednak upłynąć sporo czasu, nim nasza akademickość uprawomoc- niła się i okrzepła. Dopiero w roku 2003 roku weszła w życie ustawa o stopniach i tytule w zakresie sztu- ki, a 27 lipca 2005 – nowa ustawa o szkolnictwie wyższym. Teraz z kolei stoimy przed wyzwaniami ustawy z 18 marca 2011, mającej obowiązywać od nowego roku akademickiego. Już w 1962 roku warszawska szkoła, wówczas Pań- stwowa Wyższa Szkoła Teatralna, wraz ze wszystki- mi uczelniami artystycznymi uzyskała pełne prawa akademickie, łącznie z uprawnieniami do nada- wania absolwentom tytułu magistra sztuki. Wzno- Aleksander Zelwerowicz w otoczeniu uczniów Oddziału d ramatycznego na wycieczce po Słowacji, Trencin 1927. wiono też praktykę przyznawania wykładowcom tytułów docenta i profesora. Natomiast kiedy sta- liśmy się akademią, a mieliśmy wówczas już 5 wy- działów (dzisiaj 4) – zdobyliśmy uprawnienia do przeprowadzania przewodów doktorskich i habi- Od PAństwowegO Insty- litacyjnych (obecnie prowadzi je tylko wydział ak- 3 torski, ale niebawem uprawnienia odzyska wydział sztuki lalkarskiej). Wzrosła ranga szkoły w polskiej Aspiracje kulturze. Weszliśmy nie tylko do szerokiego grona uczelni artystycznych, lecz do ogólnopolskiej ro- TuTu Sztuki TeatrAlNej dziny państwowych szkół wyższych. Wypada więc przyjętą cezurę, rok 1996, przesunąć aż po dziś dzień. A wtedy okaże się, że mówić należy o blisko 80 latach kształcenia dla teatru. I to kształcenia nie- przerwanego. Warszawska szkoła teatralna istnia- dO AkAdemii TeatrAlNej ła także podczas II wojny światowej, w konspiracji. Nauka w czasach pogardy, prowadzona na tajnych Pierwsza w Polsce instytucja kształcąca aktorów dla kompletach z narażeniem życia, była fenomenem 1 zawodowej sceny powstała w Warszawie. Było to w skali całej okupowanej Europy. dz. u. ministerstwa Wyznań r eligijnych dwieście lat temu, dokładnie 4 czerwca 1811 roku. i Oświecenia Publicznego, 1933, nr 1. Założył ją Wojciech Bogusławski, aktor, autor i re- Historia po części opisana W roku 1932 otwarto Wydział Sztuki żyser, ówczesny dyrektor Teatru Narodowego. Kie- Chcę podkreślić, że historia owych 80 lat jest już, Aktorskiej, w 1933 – Wydział Sztuki rował nią krótko, niemniej szkoła przetrwała długie w znacznej mierze, opisana. Fundamentem są pra- reżyserskiej. Nie doszło natomiast lata, ucząc adeptów, jak studiować „czucia, pasje ce Zbigniewa Wilskiego, poświęcone polskiemu do otwarcia dwóch pozostałych, i namiętności, które sercem człowieka władają”. szkolnictwu teatralnemu, a w nim – warszawskiej planowanych wydziałów: sztuki filmowej Zlikwidowana została w roku 1868. Potem działa- szkole, przed- i powojennej (do roku 1990).2 Usta- i teatrologicznego. ły w Warszawie szkoły prywatne oraz Klasa Dykcji lone zostały podstawowe daty, fakty i nazwiska oraz i Deklamacji przy warszawskim Towarzystwie Mu- zebrana dokumentacja źródłowa, która wiele mówi 2 zycznym. Po odzyskaniu niepodległości kształ- o programach nauczania i ludziach, którzy je reali- Zob. Z. Wilski, Polskie szkolnictwo ceniem aktorów zajął się Oddział Dramatyczny zowali. Szkolnictwem po II wojnie światowej, kon- teatralne 1811–1944, Wrocław Państwowego Konserwatorium Muzycznego. Ale kretnie latami 1944–1959 zajęła się, kontynuując 1978; a także Z. Wilski, Warszawska wkrótce, na początku lat 30. powstała instytucja prace Wilskiego, Magdalena Raszewska. Kwartalnik Szkoła Teatralna 1944–1984 nowa i całkowicie samodzielna, na miarę ambicji „Pamiętnik Teatralny” w roku 1995 opublikował plon [w:] Warszawska Szkoła Teatralna. oraz marzeń środowiska teatralnego, w tym aktor- sesji naukowej poświęconej PIST-owi w 50. roczni- Szkice i wspomnienia, pod red. skiego. Bezpośrednią dziedziczką i jednocześnie cę jego założenia. Ta sesja odbyła się w naszej szko- B. Osterloff i zespołu, Warszawa 1991. kontynuatorką tej instytucji, na owe czasy bardzo le w stanie wojennym (1982) i przeszła do legendy. nowoczesnej, bo kształcącej wyłącznie artystów Była niezwykłym spotkaniem wielopokoleniowej dla teatru, jesteśmy my, czyli warszawska szkoła wspólnoty teatralnej – ponad wszelkimi podziałami. Oświadczyny pod dębem j. Offenbacha, przedstawienie szkolne, teatralna. Z żalem myślę, jak wielu jej uczestników nie ma już PiST, 1935. r eżyseria i scenografia k azimierz Związek. Na pierwszym planie irena Szabelakówna, k azimierz Pawłowski; Tak więc temat mojego wystąpienia musi objąć co pomiędzy nami. Profesora Bohdana Korzeniewskie- w głębi Halina michalska i irena k wiatkowska. najmniej 64 lata dziejów warszawskiej szkoły teatral- go, który podjął refleksję nad wydziałem reżyserii. Jana Świderskiego, ze wzruszeniem wspominają- prostu nie mieściła się ona w składzie chemicznym, 3 cego panią profesor Jadwigę Turowicz, uwielbia- nie było na nią miejsca w aurze wyłącznego, entu- A. Bardini, Wspomnienie 4 ną przez uczniów i nazywaną „Ciocią”. Aleksandra zjastycznego zaprzątnięcia sztuką.” o Zelwerowiczu, „Pamiętnik Teatralny” Bardiniego mówiącego o swojej wdzięczności dla We wrześniu roku 1932 Państwowy Instytut Sztuki 1995, z. 1-2. Zelwerowicza, który maturzyście z Łodzi, „cymba- Teatralnej rozpoczynał pracę w gmachu warszaw- łowi zupełnemu jeśli chodzi o żywe rozumienie, skiego Konserwatorium Muzycznego na Okólniku 4 o stosunek do sztuki – potrafił w niepowtarzalny (trzy pokoje z widokiem na Wisłę). W 1935 prze- T. Terlecki, Klimat PIST-u [w:] idem, sposób pokazać świat wydawałoby się kompletnie niósł się na Trębacką 10, opodal Ogrodu Saskiego. Rzeczy teatralne, Warszawa 1984, niedostępny”.3 Wreszcie Zbigniewa Zapasiewicza, Do budynku, mieszczącego się na tyłach Teatru s. 295. reprezentanta