DOCSLIB.ORG

Wojna Kawalerii

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Wojna Kawalerii RYS. RAFAŁ ROSKOWIŃSKI NA POCZĄTEK 3 ANNA PUTKIEWICZ REDAKTOR NACZELNY BELWEDER, 11 SIERPNIA 1920 R. „PIŁSUDSKI [...] OSTRO ZAPYTAŁ: – NO I CO MYŚLICIE? ZATRZYMAMY? – WIERZĘ JAK W BOGA, ŻE TU SIĘ SKOŃCZĄ!” * a burzliwa i gwałtowna wojna – rzutująca przecież na cały późniejszy geopolityczny układ sił w Europie – nie została do- mknięta. Wroga pobito, ale dobić go wówczas było nie sposób. Rację miała nasza młodość – pisał w euforii poeta Kazimierz TWierzyński, wspominając narodowe poczucie tryumfu na widok pochodu sowieckich jeńców. Ten świadek polskiej victorii 1920 r. o sobie i współczesnych mówi wtedy jako o „pokoleniu szczęśliwym”, wywodzącym się z narodu, któremu reszta świata coś zawdzięcza. FOT. CEZARY POMYKAŁO FOT. Nie minie jednak kilka lat i w ocalonej przed bolszewikami Europie, która przyglądała się ciekawie tej wojnie, być może nie do końca rozumiejąc jej znaczenie, niewygodna okaże się pamięć, że to właśnie polski żołnierz był w roku dwudziestym emanacją zachodniego świata. I że to na płonącej polskiej scenie tego teatru wojny dopalała się czerwona pożoga. Zmagania Wojska Polskiego z Armią Czerwoną odbywały się na różnych poziomach – było to przede wszystkim starcie militarne, głównie niezawodnej w polu kawalerii, która po obu stronach do- wiodła swej skuteczności i mobilności. Świadome swych racji wojsko zwarło się w śmiertelnym uści- sku w imię różnych wizji świata: tradycji opartej na chrześcijańskich wartościach i chaosu oszalałej rewolucji prowadzącej do totalitaryzmu. Była to wojna o duszę. Wojna przywódców. Wojna oficerów. Wojna żołnierzy. Wojna młodzieży. Wojna wywiadów, w której rozbiliśmy bank i dzięki nam sowiecki nasłuch radiowy zamiast wymiany informacji mógł przez kluczowe 36 godzin nauczyć się na pamięć Ewangelii św. Jana. Ale też wojna chłopów z chłopami, robotników z robotnikami. Nasze „masy pracu- jące” sromotnie zawiodły polskich i rosyjskich komunistów, którzy szykując się na radosną stypę po „trupie Polski”, słali wiernopoddańcze listy do Lenina. Polski kontrwywiad wygrał też wojnę propagan- dową. Sowieckie zohydzanie „polskiego pana i ciemiężcy” okazało się mniej skuteczne niż ponura sława bolszewickiej ordy. Armię polskich ochotników zasilili chłopi i robotnicy, którzy – gdy trzeba było – bili się i ginęli ofiarnie – niosąc zemstę za śmierć mężczyzn i prawdziwe piekło kobiet. Rok 1920 był potężnym konfliktem na poziomie elementarnym, zwykłego ludzkiego człowieczeń- stwa, stosunku do zajmowanych ziem, rannych i jeńców. Nad wspomnieniami wojennymi Izaaka Babela, komunisty i żołnierza, kiedy przywoływał sceny znęcania się nad rannymi lub pojmanymi Polakami, unosi się pytanie, czy wojsko, w którym służy, to wciąż jeszcze armia ludzi... Porównywał ów rosyjski Żyd 1 Armię Konną Siemiona Budionnego do piekielnej lawy obracającej wszystko w ruinę. Były też i podobieństwa: brzemię odpowiedzialności głównych dowódców, przeżywających chwile nieby- wałej presji i zwątpienia. Podobna była bezwzględność w stosunku do dezerterów – gen. Władysław Sikorski, dowódca 5 Armii Frontu Północnego, zapowiedział śmierć wszystkim, którzy się cofną. Zbieżny był cel, jaki dowódcy postawili swym siłom – nie tylko pokonanie, ale icałkowite rozbicie, starcie w proch wroga. Łączyła przeciwnych żołnierzy także dynamika wojny – ta królowa żołnierskich nastrojów. Łączyła pamięcią zwycięstwa, które bije wroga szybko i po kolei, uskrzydlając nawet śmiertel- nie wyczerpane wojsko. Łączyła pamięcią klęski, która błyskawicznie okrada wojsko z ducha walki i pcha ślepo w dół, ku samozagładzie. Obaj wodzowie widzieli swe wojsko w obu odsłonach. Michaił Tuchaczew- ski zbyt szybko zdezawuował zdolność bojową naszych żołnierzy, którzy – w jego relacji – w ciągu miesią- ca z twardego przeciwnika zmienili się cofającą się, bezładną masę. Ale liczy się ten, do którego należy ostatnie słowo. Ten przywilej zachował Józef Piłsudski, oglądając chaotyczny ipaniczny odwrót bolszewi- ków, w czasie którego osamotnieni dowódcy bezskutecznie szukali nawet własnych sztabów. Rację miała nasza młodość – nie mógł tego zdania powtórzyć ambitny dowódca Armii Czerwonej, bo i w jego wypadku sprawdziła się stara zasada, że rewolucja pożera własne dzieci. Kiedy stał przed plutonem egzekucyjnym, zwycięski polski Wódz Naczelny Józef Piłsudski od dwóch lat już nie żył. * * * Polski poeta we wrześniu 1939 r. wciąż pamięta racje swej młodości iczyta nową, przerażającą rzeczy- wistość w jej kontekście. W arcydziele z tego okresu, wierszu Via Appia, Kazimierz Wierzyński napisał: Ostatni żołnierz / W warszawskim okopie / Jeszcze się tuła nocą, / Patrzy zdumiony po całej Europie, Czemu nie biegnie / Swoim kohortom / Z pomocą. * Tak Karol Wędziagolski, polski ziemianin z Wileńszczyzny, socjalista, oficer armii rosyjskiej z okresu wojny domowej, opisał we wspomnieniach swoją rozmowę z Józefem Piłsudskim w Belwederze z 11 sierpnia 1920 r. 138 nr 2 SPIS TREŚCI rekonstruktorzy: Grupa Historyczna Niepodległość 1863, Stowarzyszenie Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław” OKŁADKA: FOT. CEZARY POMYKAŁO OKŁADKA: FOT. 84 66 Wojna i polityka GRZEGORZ ŁUKOMSKI 14 Geopolityczna przestrzeń polskości 178 DARIUSZ FABISZ 44 Gra o Wilno. Buntownik bez wyboru PIOTR PODHORODECKI 71 Zapomniana batalia 1920 r. PIOTR KORCZYŃSKI 126 Jabłonna. Czarna legenda 1920 r. Rozmowa z Jerzym Kirszakiem Strategie Fot. Tricolors/East News Tricolors/East Fot. MAREK BOGDAN KOZUBEL 24 Victoria nad Niemnem 1920 r. Kawaleria JULIUSZ S. TYM PIOTR KORCZYŃSKI 30 Największa bitwa kawaleryjska XX w. 66 Rok 1920 – wojna kawalerii Rozmowa z Krzysztofem Filipowem Zwycięstwa i klęski MAREK BOGDAN KOZUBEL Marynarka Wojenna 38 Obrona Lwowa RAFAŁ MICHLIŃSKI 72 Boje Pułku Morskiego na linii Wojenne epizody Bugu i Narwi DANIEL KORBEL MARIUSZ BOROWIAK Życiorysy heroiczne Szarża „Hallerczyka” Marynarze w Powstaniu 54 76 JERZY KIRSZAK PIOTR KORCZYŃSKI Wielkopolskim 1918–1919 96 Ogniem z otwartych pozycji 104 W polu, czyli bohaterstwo RAFAŁ MICHLIŃSKI w błocie i we krwi 90 Z Flotyllą Pińską do ostatniej chwili MICHAŁ KOZŁOWSKI Sojusze 122 Bolszewicka misja dywersyjna Biografie ocalone WOJCIECH MAZUR 108 Generała Weyganda losy GRZEGORZ ŁUKOMSKI Motoryzacja nieoczywiste 84 Mackiewicz w siodle PIOTR KORCZYŃSKI JAN TARCZYŃSKI 116 Na straży niepodległości 60 Brawurowe zagony motorowe Rozmowa z Mariuszem Mrozem Odznaczenia wojskowe MICHAŁ PRZYBYLAK 90 130 Wniosek na bohatera KRZYSZTOF FILIPOW 138 Nieznany krzyż Kawalerowie Virtuti Militari ANNA DĄBROWSKA 136 Bohaterska sanitariuszka Wojna i propaganda KONRAD PADUSZEK 142 Wojna plakatowa WOJSKOWY INSTYTUT WYDAWNICZY Aleje Jerozolimskie 97, 00–909 Warszawa DYREKTOR WOJSKOWEGO INSTYTUTU WYDAWNICZEGO Maciej Podczaski, tel. 261 845 365, 261 845 685, faks 261 845 503; [email protected] POLSKA ZBROJNA. HISTORIA REDAKTOR NACZELNY Anna Putkiewicz, tel. 261 846 764; [email protected] ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO – SEKRETARZ REDAKCJI Małgorzata Łętowska, tel. 261 845 165; [email protected] REDAKCJA Historie ocalone Piotr Korczyński tel. 261 845 604; DOMINIK KAŹMIERSKI [email protected] 146 Polski bohater Grześ GRAFIKA Marcin Dmowski (kierownik), Cmentarze wojenne Marcin Izdebski (projekt szaty graficznej i opracowanie), PIOTR KORCZYŃSKI Andrzej Witkowski (fotoedytor), tel. 261 845 579 148 Codziennie składamy legunom STALE WSPÓŁPRACUJĄ: raport. Rozmowa z Jarosławem 44 Anna Dąbrowska, Mariusz Borowiak, Maciej Chilczuk, Góreckim prof. Andrzej Gąsiorowski, Jarosław Godlewski, dr Grzegorz Jasiński, Łukasz Jędrzejczak, dr hab. Jerzy Kirszak, Zbrodnia katyńska ks. płk dr Zbigniew Kępa, Wojciech Krajewski, Mikołaj Kubacki, Zapomniane bitwy ANNA DĄBROWSKA płk Mariusz Kubarek, prof. Mirosław Lenart, ppłk Andrzej Łydka, ANDRZEJ ŁYDKA 165 Katyńskie komisje Michał Mackiewicz, dr Mariusz Niestrawski, dr Konrad Paduszek, dr Anna Pastorek, prof. Bogusław Polak, 154 Krechowce, czyli trzy zwycięstwa Rozmowa z Witoldem Wasilewskim prof. Wojciech Polak, dr hab. Jakub Polit, Paweł w jednej bitwie KRZYSZTOF POLECHOŃSKI Rozdżestwieński, Paweł Sztama, dr Jan Tarczyński, 168 Świadectwo pisarza prof. płk Juliusz S. Tym, dr Krzysztof Wielgus, GRZEGORZ ŁUKOMSKI prof. Wojciech Włodarkiewicz, Tadeusz Wróbel, Pamiątki polskie Łukasz Zalesiński, Tomasz Zawistowski 174 Katyń Mackiewicza TOMASZ ZAWISTOWSKI JACEK ŻUREK 162 Pałasz Jana Bartkowskiego KWERENDA FOTOGRAFICZNA: Dominik Kaźmierski 178 Śladami katyńskich dokumentów OPRACOWANIE STYLISTYCZNE Beata Stadryniak-Saracyn, Z arsenału Muzeum Wojska January Szustakowski Polskiego MARKETING I PROMOCJA MICHAŁ MACKIEWICZ Piotr Zarzycki, Patryk Czarnowski, Agnieszka Karaczun, 186 186 Cudowna armata Anita Kwaterowska (tłumacz), Małgorzata Szustkowska, Marta Szulc, tel. 261-849-387, 261-849-496, 261-849-457, Konstruktorzy broni faks 261-849-459; [email protected] PIOTR KOCYAN DRUK: 190 Winchester M1895 ARTDRUK, ul. Napoleona 4, 05-230 Kobyłka, www.artdruk.com Sztandary Wojska Polskiego PRENUMERATA Zamówienia na prenumeratę wydań papierowych JAROSŁAW PYCH „Polski Zbrojnej. Historia” można składać pod adresem: 192 Łęczycki sztandar sklep.polska-zbrojna.pl KOLPORTAŻ I REKLAMACJE Klub garnizonowy Punkt Pocztowy Włocławek ANDRZEJ ŁYDKA ul. Duninowska 9a, 87–823 Włocławek 195 Na „ostatniej kocie” tel. 885 870 509, tel. kom. 502 012 187; [email protected] Ceremoniał wojskowy PARTNER MARIUSZ KUBAREK Narodowe Archiwum Cyfrowe. 196 Pierwszy polski Grób Nieznanego 170 tysięcy zdjęć online na www.nac.gov.pl Żołnierza Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze odzwierciedla stanowisko redakcji. Tekstów niezamówionych redakcja Notatnik kolekcjonera nie
Load more

Recommended publications
  • Adam Brzechwa-Ajdukiewicz – Ostatni Dowódca 26 Dywizji Piechoty
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA HISTORICA 105, 2019 http://dx.doi.org/10.18778/0208-6050.105.07 Konrad A. Czernielewski (Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi)* https://orcid.org/0000-0001-7072-4678 Adam Brzechwa-Ajdukiewicz – ostatni dowódca 26 Dywizji Piechoty Streszczenie. Autor przedstawił postać pułkownika Adama Brzechwy-Ajdukiewicza oraz przebieg jego kariery wojskowej w latach 1914–1939. Adam Ajdukiewicz urodził się w 1894 r. w majątku Komorniki pod Krakowem. Studiował na Politechnice we Lwowie. Był członkiem nie- podległościowych organizacji konspiracyjnych. W 1914 r. został żołnierzem Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego – był m.in. dowódcą kompanii karabinów maszynowych 4 pułku piechoty Legionów. Po kryzysie przysięgowym wcielony został do armii austro-węgierskiej. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego – brał udział w obronie Lwowa. Ukończył Szkołę Sztabu Gene- ralnego. W armii polskiej pełnił wiele ważnych stanowisk, a zwieńczeniem jego kariery wojskowej było stanowisko dowódcy 26 Dywizji Piechoty, które objął w marcu 1938 r. Autor opisał także krótko jej dzieje: historię jej sformowania, tradycje bojowe pułków i miejsca dyslokacji. W ostat- niej części artykułu omówiono walki dywizji we wrześniu 1939 r., szczególną uwagę poświęcając bitwie nad Bzurą – największej bitwie 1939 r. Autor opisał działania gen. bryg. Adama Brzechwy- -Ajdukiewicza oraz jego losy po 1939 r. Generał znalazł się w niewoli, był jeńcem oflagu VIIA w Murnau. Po jego wyzwoleniu przez wojska amerykańskie został oficerem w 7 Dywizji Piechoty, następnie zastępcą dowódcy Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Od 1947 r. służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji zamieszkał w Londynie. Zmarł 6 czerwca 1954 r. Pochowany został na cmentarzu Kensal Green w Londynie.
    [Show full text]
  • Katyn Massacre
    Katyn massacre This article is about the 1940 massacre of Polish officers The Katyn massacre, also known as the Katyn Forest massacre (Polish: zbrodnia katyńska, 'Katyń crime'), was a mass murder of thousands of Polish military officers, policemen, intellectuals and civilian prisoners of war by Soviet NKVD, based on a proposal from Lavrentiy Beria to execute all members of the Polish Officer Corps. Dated March 5, 1940, this official document was then approved (signed) by the entire Soviet Politburo including Joseph Stalin and Beria. The number of victims is estimated at about 22,000, the most commonly cited number being 21,768. The victims were murdered in the Katyn Forest in Russia, the Kalinin (Tver) and Kharkov prisons and elsewhere. About 8,000 were officers taken prisoner during the 1939 Soviet invasion of Poland, the rest being Poles arrested for allegedly being "intelligence agents, gendarmes, saboteurs, landowners, factory owners, lawyers, priests, and officials." Since Poland's conscription system required every unexempted university graduate to become a reserve officer, the Soviets were able to round up much of the Polish intelligentsia, and the Jewish, Ukrainian, Georgian and Belarusian intelligentsia of Polish citizenship. The "Katyn massacre" refers to the massacre at Katyn Forest, near Katyn-Kharkiv-Mednoye the villages of Katyn and Gnezdovo (ca. 19 km west of Smolensk, memorial Russia), of Polish military officers in the Kozelsk prisoner-of-war camp. This was the largest of the simultaneous executions of prisoners of war from geographically distant Starobelsk and Ostashkov camps, and the executions of political prisoners from West Belarus and West Ukraine, shot on Stalin's orders at Katyn Forest, at the NKVD headquarters in Smolensk, at a Smolensk slaughterhouse, and at prisons in Kalinin (Tver), Kharkov, Moscow, and other Soviet cities.
    [Show full text]
  • Felicjan Pawlak
    Felicjan Pawlak Felicjan Pawlak Z Oflagu do Tobruku i w nieznane Diariusz 1939–1943 Opracował i wstępem opatrzył Karol Łopatecki Copyright © Felicjan Pawlak & spadkobiercy, Karol Łopatecki 2019 Copyright © Wydawnictwo inforteditions 2019 Wszelkie prawa zastrzeżone/All rights reserved/ Alle Rechte vorbehalten/Tous les droits reserves www.inforteditions.com.pl | [email protected] ISBN 978-83-65982-36-0 Wydawnictwo inforteditions ul. Cicha 3, 42-690 Połomia tel. +48 32/272 84 96 Redakcja: Witold Grzelak (redaktor serii), Anna Grzelak Redakcja techniczna: Bogusław Nikonowicz Indeks osobowy: Karol Łopatecki Zdjęcia wykorzystane w książce – zbiory Witolda Pawlaka Recenzenci: dr hab. Sławomir Presnarowicz, prof. UwB prof. dr hab. Aleksander Smoliński Zabrze – Tarnowskie Góry 2019 PRZEDMOWA Norman Davies 9 WSTĘP Karol Łopatecki 11 Felicjan Pawlak Z OFLAGU DO TOBRUKU I W NIEZNANE. DIARIUSZ 1939-1943 42 Rozdział I WOJNA OBRONNA (17 IX 1939 – 5 X 1939) 43 Rozdział II NIEWOLA I POBYT W OFLAGU II B ARNSWALDE (6 X 1939 – 5 II 1940) 53 Rozdział III PRÓBA UCIECZKI I PRZEWIEZIENIE DO OFLAGU VIII B SIL- BERBERG (6 II 1940 – 4 V 1940) 78 Rozdział IV UCIECZKA KU WOLNOŚCI (5 V 1940 – 31 V 1940) 91 Rozdział V BUDAPESZT I OBÓZ W LENTI (1 VI 1940 – 17 VI 1940) 122 Rozdział VI W DRODZE NA BLISKI WSCHÓD (18 VI 1940 – 18 VIII 1940) 135 Rozdział VII W SAMODZIELNEJ BRYGADZIE STRZELCÓW KARPACKICH (19 VIII 1940 – 6 I 1941) 157 Rozdział VIII OBRONA TOBRUKU (17 VIII 1941 – 9 XII 1941) 213 Rozdział IX BITWA POD GAZALĄ (10 XII 1941 – 29 XII 1941) 245 Rozdział X
    [Show full text]
  • Katyn Massacre – Basic Facts
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 2, p. 65–92 Monika Komaniecka, Krystyna Samsonowska, Mateusz Szpytma, Anna Zechenter Monika Komaniecka, Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Krystyna Samsonowska, Jagiellonian University, Cracow, Poland Mateusz Szpytma, Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Anna Zechenter, Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Katyn Massacre – Basic Facts Abstract Katyn is a symbol of the criminal policy of the Soviet system against the Polish nation. The present study aims to demonstrate the basic facts of Katyn massacre – the execution of almost 22,000 people: Polish prisoners of war in Katyn, Kharkov, Kalinin (Tver) and also other Polish prisoners (soldiers and civilians), which took place in the spring of 1940 in different places of the Soviet Ukraine and Belarus republics based on the decision of the Soviet authorities, that is the Political Bureau of All-Union Communist Party (Bolsheviks) of March 5, 1940. This article refers not only to the massacre itself, but also its origin, historical processes and the lies accompanying Katyn massacre. Keywords Katyn massacre, Soviet policy, All-Union Communist Party (Bolsheviks). The term ‘Katyn massacre’ refers to the execution in the spring of 1940 of almost 22,000 people: Polish prisoners of war in Katyn, Kharkov, Kalinin (Tver) and also prisoners (soldiers and civilians), in different places of the Soviet Ukraine and Belarus republics based on the decision of the Soviet authorities, that is the Political Bureau of All-Union Communist Party (Bolsheviks) of March 5, 1940. The commonly used expression referring to the simultaneous murders at many locations includes only the name of one of them, where the bodies of the officers were buried.
    [Show full text]
  • Balt Military Expo 16Th Baltic Military Fair
    BALT MILITARY EXPO 16TH BALTIC MILITARY FAIR TO BE good here GDAŃSK, POLAND 20–22 APRIL 2021 WWW.BALTMILITARY.PL EXHIBITION SCOPE SEA AND COAST DEFENCE » Navy ships - weaponry and equipment » Weaponry and coast defence equipment for Navy units » Polish Navy Air Arm » Navy command positions and command support equipment » Systems and equipment for the Navy communications and technical surveillance (TSE) » Weaponry and equipment for the naval special warfare forces » Sailor uniform articles and personals equipment » Food and meal preparation equipment on ships and on land SECURITY OF THE BALTIC SEA AND COAST » Weaponry and equipment for the Border Guard » Specialist equipment and gear for the Police » Weaponry and equipment for the anti-terrorist units of the Police and Border Guard » Control support positions at the Police, State Fire Service and Border Guard » Management and communications technology positions for crisis situations » Polish Navy, Border Guard and Police systems and equipment for the protection of bases, harbours and vessels from undesirable penetration. SEARCH & RESCUE AT SEA AND ON THE COAST » Maritime rescue equipment » Rescue equipment for inshore and inland waters » Equipment for land-based technical rescue » Control and measurement devices » Paramedic equipment » Technical aid and environmental protection equipment » Personal protection equipment for rescuers BALT-MILITARY-EXPO CONFERENCES » The 9th International Tech-Science Conference on Naval Technologies for Defence and Security. » 4th Science Clubs Conference on Security Challenges organised by: CTM SA Maritime Technology Research and Development Centre, AMW Polish Naval Academy and MTG SA Gdańsk International Fair Co. » 5th RESCUE EXPO 2020 International Conference and Exhibition of Medical Rescue » vessel presentation by the Polish Navy, Border Guard, Police and State Fire Service » sea and land-based counter-terrorist and rescue shows PRESTIGIOUS AWARDS The best products will receive the Rear Admiral Xawery Czernicki GRAND PRIX and Amber Medallions.
    [Show full text]
  • Biuro Polityczne WKP
    5 marca 1940 r. - Biuro Polityczne WKP (b) [Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)] podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Dokonana na podstawie tej decyzji masowa egzekucja obywateli polskich określana jest umowną nazwą „Zbrodni Katyńskiej”. Do chwili ujawnienia sowieckich dokumentów dotyczących losów polskich jeńców wojennych w ZSRR po 17 września 1939 r., tj. do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, pod pojęciem „Zbrodnia Katyńska” rozumiano wymordowanie przez organy represyjne ZSRR jeńców z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Przy czym znany był tylko los jeńców z Kozielska, rozstrzelanych, jak wyszło na jaw w 1943 r., w Katyniu. Wśród wspomnianych dokumentów sowieckich znajdował się dokument o kluczowym znaczeniu – decyzja Biura Politycznego WKP (b) z 5 marca 1940 r., z której wynikało że zakres pojęciowy pojęcia „Zbrodnia Katyńska” należy rozszerzyć. 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP (b) podjęło bowiem decyzję nie tylko o rozstrzelaniu 14, 5 tys. polskich jeńców wojennych z trzech, wyżej wymienionych obozów, ale także 11 tys. osób cywilnych – więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy. Kolejne dokumenty pozwoliły stwierdzić, że w rzeczywistości liczba rozstrzelanych więźniów była mniejsza i wyniosła 7 305 osób. Ostatecznie więc ofiarą „Zbrodni Katyńskiej”, w jej nowym, rozszerzonym rozumieniu, padło łącznie ponad 21 tys. obywateli polskich. Jak doszło do podjęcia decyzji z 5 marca 1940 r. ? Po zakończeniu niewypowiedzianej wojny z Polską w sowieckich obozach jenieckich znalazło się ok. 125 tys. polskich jeńców. Obozy te były nadzorowane przez specjalnie do tego celu powołany Zarząd ds. Jeńców Wojennych NKWD ZSRR (szefował mu mjr NKWD Piotr Soprunienko).
    [Show full text]
  • First to Fight: Threads of History HEAD
    FIRST TO FIGHT First to Fight: Threads of History HEAD Memories which are still alive Colonel Stanisław Berkieta It came to me recently that seventy years have elapsed since the start of World War II and that perhaps it would be wise to put down on paper those memories which are still alive and to share them with others. For us as young men it was, of course, a great and at the same time terrible adventure which changed our lives forever. The difficult experiences that each of us went through during the entire duration of the war were, of course very different, depending on the places and circumstances in which we found ourselves, and so, in order to prevent this turning into a large volume, I will describe the most important and the most memorable events that befell me. Although I was involved in the underground army in Warsaw, I felt quite desperate because of the German occupation and so I came to the decision that, regardless of any dangers I might encounter on the way, I would endeavour to reach the Polish Army which, at the time, was interned in Hungary. And so, in April 1940, I began my journey. However, fate was against me and, in May of that year, after crossing the artificial Soviet/German border in Przemyśl, on the river San, Poland, I found myself in a Russian prison on the false charge of being a spy. I spent nine months in two of the prisons, namely Przemyśl, and then in Starobielsk, in the Ukraine.
    [Show full text]
  • 1 Kurów, 10 Kwietnia 2016 R. Ekscelencjo Czcigodny Ks. Biskupie ! Czcigodni Księża ! Dostojni Goście! Szanowni Państwo !
    Kurów, 10 kwietnia 2016 r. Ekscelencjo Czcigodny Ks. Biskupie ! Czcigodni Księża ! Dostojni Goście! Szanowni Państwo ! Tragiczne wydarzenia rozpoczął zbrodniczy pakt Ribbentrop -Mołotow /23.08.1939/ zawarty między faszystowskimi Niemcami Hitlera, a sowiecką Rosją Stalina. Doprowadził on do /niemieckiej 1.09.1939 i sowieckiej 17.09.1939/ agresji na Polskę – wywołując II wojnę światową. /Już w pierwszych dniach agresji sowieci zamordowali 25 – 30 tys. żołnierzy, policjantów, urzędników i cywilów/. W wigilię Bożego Narodzenia 1939 r. wywieziono w nieznane miejsce i zamordowano blisko 200 kapelanów. Z 9/10 lutego rozpoczęły się deportacje na Syberię. Do niewoli sowieckiej dostało się ponad 250 tys. oficerów i żołnierzy polskich /10 generałów, 55 pułkowników, 126 podpułkowników 5131 oficerów niższego stopnia /majorów - 316, kapitanów- 843, poruczników/ 4096 podoficerów i 181223 szeregowców/. Ponad 14 tys. oficerów umieszczono w obozach w Kozielsku /Rosja/ ok. 4,5 tys., Starobielsku /Ukraina/ ok. 3910 i Ostaszkowie /Rosja/ok. 6,5 tys. Natomiast ok. 7 tys. polskich obywateli: /urzędników, ziemian, nauczycieli, sędziów, prokuratorów, policjantów po aresztowaniu na terenach wschodnich Rzeczypospolitej zajętych przez Armię Czerwoną/ osadzono w innych więzieniach. Dnia 5.03.1940 r. władze sowieckie podjęły zbrodniczą decyzję o rozstrzelaniu 21.857 polskich jeńców /ponad 20% polskiej kadry oficerskiej w 97% narodowości polskiej/. Zbrodni dokonano w: - Katyniu /pod Smoleńskiem (Rosja) gdzie obecnie jest cmentarz/ wymordowano 4410 jeńców z obozu kozielskiego od 3.04.- 12.05.1940 r. /Zginęli tam: kontradmirał Ksawery Czernicki, generałowie: Bronisław Bochatyrewicz, Henryk Minkiewicz i Mieczysław Smorawiński. Jedyna kobieta, która zginęła w Katyniu ppor. rez. Janina Lewandowska (32 lata), córka gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego organizatora i dowódcy I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918), dowódcy zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego z 27 XII-1918 r./.
    [Show full text]
  • Polish Army Order of Battle in 1939 - Wikipedia, the Free Encyclopedia 12/18/15, 12:50 AM Polish Army Order of Battle in 1939 from Wikipedia, the Free Encyclopedia
    Polish army order of battle in 1939 - Wikipedia, the free encyclopedia 12/18/15, 12:50 AM Polish army order of battle in 1939 From Wikipedia, the free encyclopedia Polish OOB during the Invasion of Poland. In the late thirties Polish headquarters prepared "Plan Zachód" (Plan "West), a plan of mobilization of Polish Army in case of war with Germany. Earlier, the Poles did not regard the Germans as their main threat, priority was given to threat from the Soviets (see: Plan East). The overall operational plan assumed the creation of 30 infantry divisions, 9 reserve divisions, 11 cavalry brigades, two motorized brigades, 3 mountain brigades and a number of smaller units. Most Polish forces were grouped into 6 armies and a number of corps-sized "Operational Groups". Later in the course of the war other operational units were created. Contents 1 Armies 1.1 Karpaty Army 1.2 Kraków Army 1.3 Lublin Army Placement of Polish divisions on September 1st 1.4 Łódź Army 1.5 Modlin Army 1.6 Pomorze Army 1.7 Poznań Army 1.8 Prusy Army 1.9 Warszawa Army 2 Operational Groups 2.1 Operational Group Wyszków https://en.wikipedia.org/wiki/Polish_army_order_of_battle_in_1939 Page 1 of 9 Polish army order of battle in 1939 - Wikipedia, the free encyclopedia 12/18/15, 12:50 AM 2.2 Independent Operational Group Narew 2.3 Independent Operational Group Polesie 3 Supporting forces 4 See also Armies Karpaty Army Placement of divisions on September 1, 1939 Created on July 11, 1939, under Major General Kazimierz Fabrycy. Armia Karpaty was created after Germany annexed Czechoslovakia and created a puppet state of Slovakia.
    [Show full text]
  • C Z E Ś Ć I C H W a Ł a O B R O Ń C O M O J C Z Y Z N
    Numer okazyjny / 2019 CZEŚĆ I CHWAŁA OBROŃCOM OJCZYZNY! W środku plakat! rocznica wybuchu II WOJNY Warszawa, 1 września 2019 ŚWIATOWEJ ieliszek szampana przy akompa- niamencie drwiących uśmieszków K smarkatych oficerków. To była naj- trudniejsza chwila w moim życiu” – notował w dzienniku Marian Chodacki, komisarz generalny Rzeczypospolitej w Gdańsku. Pod koniec sierpnia 1939 roku znalazł się w gronie kilku osób zaproszonych na pokład niemieckiego pancernika „Schleswig-Hol- stein”, który stał w porcie. Dowódca okrętu zaprosił także Szwajcara Carla Burckhard- ta, wysokiego komisarza Ligi Narodów w Wolnym Mieście Gdańsku. Tego wyma- gał dyplomatyczny protokół. Gra pozorów jeszcze trwała, choć Niem- cy podchodzili do niej z coraz większą non- szalancją. Wszyscy zdawali sobie sprawę, że wojna wybuchnie lada dzień. Pozostało tylko pytanie – kiedy? Okręt idzie do ataku Początkowo do Gdańska miał zostać skie- rowany lekki krążownik „Königsberg”. Hitler zmienił jednak decyzję. „Ostatecznie Niemcy wysłali lepiej uzbrojony pancernik „Schle- swig-Holstein”. Chodziło przede wszystkim o efekt propagandowy i psychologiczny”, podkreśla historyk Aleksander Ostasz, dy- rektor Muzeum Oręża Polskiego w Koło- brzegu. „Okręt dysponował potężnymi dzia- łami kalibru 280 milimetrów. Salwa z takiej broni powodowała olbrzymi hałas, mnóstwo dymu, uderzenie pocisku mogło spowodo- wać olbrzymie straty. Niemieckie dowództwo zakładało, że wywrze to na obrońcach We- sterplatte tak wielkie wrażenie, że poddadzą placówkę zaraz po zakończeniu ostrzału”. „Schleswig-Holstein” nie był jednost- ką nową. Został zwodowany w 1906 roku w obecności cesarza Wilhelma II. Do służby trafił dwa lata później. Za jego budowę i wy- WRZESIEŃ '39 posażenie niemiecka marynarka zapłaciła 25 milionów marek. Okręt miał 128 metrów długości, ponad 22 metry szerokości i zanu- rzenie obliczone na 8,2 metra.
    [Show full text]
  • Military History Anniversaries 16 Thru 31 August
    Military History Anniversaries 16 thru 31 August Events in History over the next 15 day period that had U.S. military involvement or impacted in some way on U.S military operations or American interests Aug 16 1777 – American Revolution: Battle of Bennington » The Battle took place in Walloomsac, New York, about 10 miles from its namesake Bennington, Vermont. A rebel force of about 1,500 men, primarily New Hampshire and Massachusetts militiamen, led by General John Stark, and reinforced by Vermont militiamen led by Colonel Seth Warner and members of the Green Mountain Boys, decisively defeated a detachment of General John Burgoyne's army led by Lieutenant Colonel Friedrich Baum, and supported by additional men under Lieutenant Colonel Heinrich von Breymann at Walloomsac, New York. After a rain-caused standoff, Brigadier General John Stark's men enveloped Baum's position, taking many prisoners, and killing Baum. Reinforcements for both sides arrived as Stark and his men were mopping up, and the battle restarted, with Warner and Stark driving away Breymann's reinforcements with heavy casualties. The battle reduced Burgoyne's army in size by almost 1,000 troops, led his Indian support to largely abandon him, and deprived him of much-needed supplies, such as mounts for his cavalry regiments, draft animals and provisions; all factors that contributed to Burgoyne's eventual defeat at the Battle of Saratoga. Aug 16 1780 – American Revolution: Continentals Routed at Battle of Camden SC » American General Horatio Gates suffers a humiliating defeat. Despite the fact that his men suffered from diarrhea on the night of 15 AUG, caused by their consumption of under-baked bread, Gates chose to engage the British on the morning of the 15th.
    [Show full text]
  • Bitwa Pod GORLICAMI Publikacja Dofinansowana Ze Środków
    STUDIA Z PERSPEKTYWY STULECIA Bitwa pod GORLICAMI Publikacja dofinansowana ze środków: Województwa Małopolskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miejskiego w Gorlicach Gorlickiego Centrum Kultury Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Projekt realizowany w ramach Małopolskiego Programu Obchodów „100-lecie I wojny światowej” przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego Partnerzy Bitwa STUDIA Z PERSPEKTYWY STULECIA pod GORLICAMI pod redakcją Jarosława CENTKA Sławomira KUŁACZA Kamila RUSZAŁY The Battle of GORLICE CENTENARY PERSPECTIVES Edited by Jarosław CENTEK Sławomir KUŁACZ Kamil RUSZAŁA Urząd Miejski w Gorlicach Gorlickie Centrum Kultury GORLICE 2015 Redaktorzy tomu: Jarosław Centek, Sławomir Kułacz, Kamil Ruszała Recenzent: prof. dr hab. Aleksander Smoliński Tłumaczenia streszczeń na język angielski: Sławomir Kułacz Korekta: Zespół Korekta streszczeń: Michał Wilczewski Skorowidze: Łukasz Przybyło (Tetragon) DTP: Dorota Dobrzyńska, Tadeusz Zawadzki (Tetragon) Projekt graficzny: Teresa Oleszczuk (Tetragon) Na okładce: „Pustki 2 maja 1915”, fragment akwareli Jana Wałacha © Copyright 2015 by Autorzy © Copyright 2015 by Urząd Miejski w Gorlicach i Gorlickie Centrum Kultury Gorlice 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone Książka, ani żadna jej część, z wyłączeniem zdjęć na licencji Creative Commons Free Documentation License v. 3.0 oraz Public Domain, nie może być przedrukowana ani w jakikolwiek sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub
    [Show full text]