602243 (1).Pdf (1.105Mb)
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
T.C. ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ULUSLARARASI ĠLĠġKĠLER ANABĠLĠM DALI FRANÇAFRIQUE - FRANSA’NIN AFRĠKA’DA SĠYASĠ VE EKONOMĠK ETKĠSĠ: MADAGASKAR ÖRNEĞĠ Yüksek Lisans Tezi Faly Heriniaina Francky Randrianarison Ankara – 2019 1 T.C. ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ULUSLARARASI ĠLĠġKĠLER ANABĠLĠM DALI FRANÇAFRIQUE - FRANSA’NIN AFRĠKA’DA SĠYASĠ VE EKONOMĠK ETKĠSĠ: MADAGASKAR ÖRNEĞĠ Yüksek Lisans Tezi Faly Heriniaina Francky Randrianarison Tez Danışmanı Prof. Dr. Melek FIRAT Ankara - 2019 2 ĠÇĠNDEKĠLER ĠÇĠNDEKĠLER ................................................................................................................ i KISALTMALAR ........................................................................................................... iv GĠRĠġ ............................................................................................................................... 1 I. BÖLÜM: FRANSA’NIN AFRĠKA POLĠTĠKASI 1. SÖMÜRGESĠZLEġTĠRMEDEN GÜNÜMÜZE FRANSA’NIN ETKĠSĠNĠ SÜRDÜRME POLĠTĠKASI .......................................................................................... 6 1.1. Askeri ve Savunma Alanında ĠĢbirliği AnlaĢmaları ................................. 6 1.2. Parasal ĠĢbirliği AnlaĢmaları .................................................................... 13 1.3. KarĢılıklı Kalkınma Yardımı .................................................................... 17 1.3.1. Bağlı Yardım ............................................................................... 17 1.3.2. BaĢlangıçta Fransız Etkisindeki Bölgenin GeniĢletilmesi ....... 18 1.4. Etki Faktörleri: Frankofoni ve Fransız Dili ............................................ 20 1.4.1. Kültürel ve Teknik ĠĢbirliği Ajansı (ACCT) ............................ 21 1.4.2. Frankofoni Zirveleri ................................................................... 21 1.5. Fransa-Afrika Zirveleri ............................................................................. 23 1.5.1. Ġki Ana Tema: Ekonomi ve Güvenlik ....................................... 24 1.5.2. Etki Bölgesinin GeniĢletilmesi ................................................... 25 2. 90’LI YILLARDAKĠ YENĠDEN YAPILANMA: « NE GĠRĠġĠM NE ĠLGĠSĠZLĠK» ............................................................................................................... 26 2.1. La Baule Zirvesi: Ekonomik Yardım için Demokrasi KoĢulu .............. 26 2.2. RECAMP: Afrika’nın Savunma Alanında Güçlendirilmesi Ġçin Bir Program ............................................................................................................. 28 2.3. Cotonou KonuĢması: Ġki Yeni Fikir ........................................................ 29 2.4. 2008 Yılından Ġtibaren Fransa'nın Afrika’da Güvenlik ve Savunma Politikasında Yeni Yönelimler ......................................................................... 30 2.4.1. Savunma AnlaĢmalarının Yeniden Müzakeresi: ġeffaflık ve Çok Taraflılık ........................................................................................ 31 2.4.2. 2008: Fransa’nın Afrika’da Gerilemesine Doğru .................... 33 2.4.3. 2013: Fransa’nın Mali’deki Serval Operasyonu’yla Afrika’ya Geri DönüĢü ........................................................................................... 34 i 2.5. 2008’den Ġtibaren Fransa’nın Afrika’ya Kalkınma Yardımı Politikasında Yeni Yönelimler ..................................................................................................................... 36 II. BÖLÜM: BAĞIMSIZLIĞINDAN GÜNÜMÜZE MADAGASKAR-FRANSA ĠLĠġKĠLERĠ 1. MADAGASKAR’IN BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMASI VE ĠLK MALGAġ CUMHURĠYETĠ (1956-1970) ..................................................................................... 43 1.1. Bağımsızlığın Kazanılması ve Philibert Tsiranana’nın Oynadığı Rol .. 45 1.2. Philibert Tsiranana’nın BaĢkanlığı .......................................................... 47 1.3. Philibert Tsiranana’nın Rejiminin ÇöküĢü ............................................. 50 1.4. General Ramanantsoa’nın Askeri Yönetimi: Fransa Birliği’nden KopuĢun BaĢlangıcı .......................................................................................... 52 1.4.1. Fransa ile ĠĢbirliği AnlaĢmalarının Yeniden Müzakere Edilmesi .................................................................................................. 52 1.4.2. Madagaskar’ın Frank Bölgesinden Ayrılması ......................... 53 1.4.3. Diego-Suarez’deki Fransız Askeri Üslerinin Kapatılması ...... 54 2. ASKERĠ YÖNETĠMĠN SONA ERMESĠ VE DĠDĠER RATSĠRAKA’NIN ĠKĠNCĠ MALGAġ CUMHURĠYETĠ (1972-1975) ................................................... 56 2.1. Madagaskar’ın Kültürel ve Ekonomik Devrimi ..................................... 58 2.1.1. Eğitimin ve Yönetimin MalgaĢlaĢtırılması ............................... 59 2.1.2. Yabancı ġirketlerin KamulaĢtırılması ...................................... 61 2.1.3. Ġkinci MalgaĢ Cumhuriyeti Döneminde Fransa-Madagaskar ĠliĢkileri .................................................................................................. 62 2.2. Didier Ratsiraka Rejiminin Hayal Kırıklığı Yaratan Sonuçları ve BeĢ Yıllık Sosyalizmin Ardından Madagaskar ..................................................... 64 3. ÜÇÜNCÜ MALGAġ CUMHURĠYETĠ (1993-2010) ........................................... 65 3.1. Albert Zafy’nin Ġktidarının Sonu ............................................................. 66 3.2. Fransa’nın Lehine Siyasi DeğiĢim ............................................................ 68 3.3. 2001 CumhurbaĢkanlığı Seçimleri ........................................................... 68 3.4. Marc Ravalomana’nin Ġktidarı: Çok Taraflılık ve Fransa ile Ekonomik AyrıĢma .............................................................................................................. 69 3.4.1. Ravalomanana’nın Kalkınma Politikası ................................... 70 3.4.2. 2009 Siyasi Krizi ve Andry Rajoelina’nın Ġktidara Gelmesi .. 71 ii 4. MADAGASKAR’IN DÖRDÜNCÜ CUMHURĠYET DÖNEMĠ (2010-2016) .... 73 4.1. Yüksek GeçiĢ Kurumunun Sonlanması ................................................... 74 4.2. Hery Rajaonarimampiana Rejimi ve Hukuk Devletine DönüĢ Süreci . 75 4.3. Hery Rajaonarimampianina Rejiminin ve Siyasi Krizin Bilançosu ..... 77 4.4. Dördüncü Cumhuriyet Döneminde Fransa-Madagaskar ĠliĢkileri ...... 80 III. BÖLÜM MADAGASKAR’DA FRANSIZ ETKĠSĠNĠN SINIRLILIKLARI VE YENĠ AKTÖRLERĠN ORTAYA ÇIKIġI 1. FRANSA’NIN MADAGASKAR ÜZERĠNDEKĠ ETKĠSĠNĠN SINIRLILIKLARI ....................................................................................................... 84 2. MADAGASKAR’DA YENĠ AKTÖRLERĠN ORTAYA ÇIKIġI ........................ 87 2.1. Çin’in Ekonomik ve Siyasi Bir Güç Olarak Madagaskar’daki YükseliĢi ........................................................................................................................................ 88 2.1.1. Çin’in Madagaskar Ekonomisindeki Yeri ................................ 89 2.1.2. Madagaskar’daki Çin Diplomasisi ............................................ 91 2.1.3. Fransa’nın Çin KarĢısındaki Pozisyonu ................................... 92 2.2. ABD’nın Madagaskar’daki Varlığı .......................................................... 93 2.2.1. ABD’nın Marc Ravalomanana’yı Desteklemesi ...................... 95 2.2.2. 2009 Krizi Sonrası ABD ile Fransa Arasındaki KarĢıtlık ....... 96 2.3. Hindistan’ın Madagaskar’daki Varlığı ........................................ 98 SONUÇ ........................................................................................................................ 100 KAYNAKÇA ............................................................................................................... 106 ÖZET ........................................................................................................................... 120 ABSTRACT ................................................................................................................ 121 iii KISALTMALAR AB Avrupa Birliği ABD Amerika Birleşik Devletler ACCT Kültürel ve Teknik İşbirliği Ajansı (Agence de Coopération Culturelle et Technique) ACOTA Afrika’daki Kriz Durumları Operasyonları Eğitim ve Yardımı (African Contingency Operations Training Assistance) ACPP Afrika’da Uyuşmazlıkların Önlenmesi için Ortak Fon (Africa Conflict Prevention Pool) AEF Fransız Ekvator Afrikası (Afrique Equatoriale Française) AGOA Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (African Growth and Opportunity Act) AKFM Madagaskar’ın Bağımsızlığı için Ulusal Kongre Partisi (Antoko'ny Kongresin'ny Fahaleovantenan'i Madagasikara) AOF Fransız Batı Afrikası (Afrique Occidentale Française) APD Resmi Kalkınma Yardımı (Aide Publique au Développement) BCEAO Batı Afrika Ülkeleri Merkez Bankası (Banque Centrale des Etats de l’Afirque de l’Ouest) BEAC Orta Afrika Ülkeleri Bankası (Banque des Etats d’Afrique Central) BM Birleşmiş Miletler CEDEAO Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (Communauté Economique des Etats de l’Afrique de l’Ouest) CEMAC Orta Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (Communauté Economique et Monétaire de l’Afrique Centrale) CFA Afrika Finansal Topluluğu Frankı (Franc de la Communauté Financiere Africaine) CLAC Okuma ve Kültürel Etkinlik Merkezleri (Centre de Lecture et d’Animation Culturelle) EDBM Madagaskar Ekonomik Kalkınma Kurulu (Economic Development Board of Madagascar) FED Avrupa Kalkınma Fonu (Fond Européen de Dévoloppement) FFKM Madagaskar Hıristiyan Kiliseler Birliği (Fiombonan’ny Fiangonana Kristiana Malagasy) iv FISEA Afrika