Deti I Bardhë

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Deti I Bardhë Luljeta Arapi Shqipëri/Gjermani Vjeshtë Khaled Al-Khamissi Egjipt 2013 600 L Arian Leka Shqipëri Fatos Lubonja Shqipëri Luljeta Lleshanaku Shqipëri Ilma Rakusa Zvicër Hans-Ulrich Treichel Gjermani Agron Tufa Shqipëri Deti i Bardhë AUTORËT DETI Botim i zgjedhur për Letërsitë rreth Mesdheut I Lindita Arapi Shqipëri BARDHË Arian Leka D Q Shqipëri Khaled al Khamissi E R Egjipt Ilma Rakusa ALFABETI NDËRKOMBËTAR I SINJALISTIKËS DETARZvicërE AUTORËT F S Hans-Ulrich Treichel Gjermani Agron Tufa G T A N Shqipëri Lindita Arapi B O Shqipëri ∫ H U Arian Leka Shqipëri C P Luljeta Lleshanaku I V Hyrja është e lirë. Shqipëri Fatos Lubonja D Q Vendndodhja: Teatri KombëtarShqipëri i Komedisë J W Rruga Sermedin Said Toptani.Khaled al Khamissi E R Egjipt Ilma Rakusa K X Zvicër F S Hans-Ulrich Treichel REPUBLIKA E SHQIPËRISË Gjermani Y L MINISTRIA E KULTURËS Agron Tufa G T Shqipëri M Z Një projekt i fondacionit Allianz Kulturstiftung H U në bashkëpunim me Literarischen Colloquium Berlin si dhe Ministrinë e Kulturës së Shqipërisë. I V Hyrja është e lirë. Vendndodhja: Teatri Kombëtar i Komedisë J W Rruga Sermedin Said Toptani. K X REPUBLIKA E SHQIPËRISË L Y MINISTRIA E KULTURËS M Z Një projekt i fondacionit Allianz Kulturstiftung në bashkëpunim me Literarischen Colloquium Berlin si dhe Ministrinë e Kulturës së Shqipërisë. Aleph letrare 21 © ALEPH vjeshtë 2013 Botim i parë dhjetor 1996 Arti Grafik KLEIDA MALUKA SHTYPUR NË SHQIPËRI NGA MALUKA, TIRANË SHTATOR 2013 Revista letrare Aleph është themeluar më 1996. Rreth saj janë afruar mbi njëqind shkrimtarë, poetë, përkthyes, piktorë, fotografë e kritikë të rinj duke e shndërruar këtë revistë në një shfaqe të gjerë arti në kulturën shqipe brenda dhe jashtë kufijve. Në numrat e saj janë botuar afro katërqind shkrimtarë shqiptarë e të huaj, duke e shndërruar këtë revistë në një “Babel” kulturash nga më të ndryshmet dhe ku rri krahas tyre edhe kultura jonë më e spikatur. Revista Aleph është e hapur ndaj çfarëdo lloj ndihme, mbështetje financiare nga dashamirë e filantropë kulture pa të cilët kulturat nuk mund të mbijetojnë. Po ashtu jemi të hapur dhe e nxisim bashkëpunimin me këdo që është i interesuar të botojë në këtë revistë. Materialet i mirëpresim në këtë adresë elektronike e-mail: [email protected] ose në adresën postare rr. Emin Duraku, p.10, ap.8, shk. 11, Tiranë-Shqipëri. PËR TEKstet NË GJUHËN GJERMANE Lindita Arapi| Das Schlüsselmädchen.© Berlin 2012, Dittrich Verlag GmbH © Ideart, Tiranë, 2010. Aus dem Albanischen von Joachim Röhm. Ilma Rakusa| Mehr Meer. Erinnerungspassagen.© Graz 2009, Droschl Verlag GmbH © unveröffentlicht. Aus dem Deutschen von Lindita Arapi. Hans-Ulrich Treichel| Der Verlorene.© Frankfurt am Main 1998, Suhrkamp GmbH und Co. © Verlag K&B, Tirana, 2009. Aus dem Deutschen von Arian Klosi. Luljeta Lleshanaku| Kinder der Natur. Gedichte. Albanisch/Deutsch.© Berlin, 2010 Edition Korrespondenzen. Aus dem Albanischen von Andrea Grill. Khaled Al-Khamissi| Arche Noah. © Basel 2013, Lenos Verlag.© Kairo 2009, Dar al-Shuruq. Aus dem Arabischen von Leila Chammaa. PËR TEKstet NË GJUHËN ShqIPE © Arian Leka | © Fatos Lubonja | © Agron Tufa | © Luljeta Lleshanaku REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E KULTURËS Projekt i fondacionit Allianz Kulturstiftung në bashkëpunim me Literarischen Colloquium Berlin dhe Ministrinë e Kulturës të Shqipërisë Aleph 21 Fatos Lubonja DETI DAS MEER 6 | 7 Lindita Arapi VAJZA ME ÇELËS NË qAFË SCHLÜSSELMÄDCHEN 48 | 49 Khaled Al-Khamissi ARKA E NOES ARCHE NOAH 70 | 71 Arian Leka PËRSE SHTEGtoJNË DALLËNDYSHET NGA VENDET qË s’KANË DIMËR WARUM ZIEHEN DIE SCHWALBEN AUS LÄNDERN FORT, IN DENEN ES KEINEN WINTER GIBT 88 | 89 Fatos Lubonja NOSTALGJIA E HIDHËRIMIT DIE NOSTALGIE DER BITTERKEIT 116 | 117 Luljeta Lleshanaku ShtatË POEZI SIEBEN GEDICHTE 130 | 131 Ilma Rakusa MË SHUMË DET MEHR MEER 154 | 155 Hans-Ulrich Treichel I HUMBURI DER VERLORENE 180 | 181 Agron Tufa HYRJE NË PSIKANALIZËN E FShatit toNË DÖRFLICHE PSYCHOANALYSE, EINE EINFÜHRUNG 196 | 197 PËR autorët ÜBER DIE AUTORINNEN UND AUTOREN 210 | 211 DAS WEISSE Meer- LITERATUREN RUND UMS MITTELMEER Unter dem Titel „Erinnerungsraum Europa” werden acht Autorinnen und Autoren verschiedener Generationen aus Albanien, Ägypten, Deutschland und der Schweiz eingeladen, in einen literarischen Dialog zu treten und über Verbindendes und Trennendes des gemeinsamen mediterranen Erbes zu diskutieren. Lange Zeit bedeutete das Mittelmeer vielen Albanern die Verbindung mit Europa und das Versprechen von Freiheit. Vor allem während der 40 jährigen Diktatur Enver Hoxhas wurden die Küsten Westeuropas zum Flucht- und Sehnsuchtsort. Heutzutage ist das weiße Meer als politischer und poetischer Raum zugleich Bindeglied wie auch scharf bewachte Grenze zwischen Europa, Nordafrika und dem Nahen Osten. Nach Stationen in Berlin und Triest führt die Reise des Literaturfestivals DAS WEISSE MEER diesmal nach Tirana. Hier gehen die AutorInnen der Frage nach, welches kollektive Gedächtnis die mediterrane Welt mit ihrer langen Geschichte gemeinsamer kultureller Traditionen sowie einer von Gegensätzen geprägten Gegenwart herausgebildet hat. Darüber hinaus soll auch über Strategien des Erinnerns gesprochen werden, mit deren Hilfe totalitäre Erfahrungen literarisch aufgearbeitet werden können. Die Autorinnen und Autoren des Festivals sind: Lindita Arapi (Albanien/ Deutschland), Khaled Al-Khamissi (Ägypten), Arian Leka (Albanien), Luljeta Lleshanaku (Albanien), Fatos Lubonja (Albanien), Ilma Rakusa (Schweiz), Hans-Ulrich Treichel (Deutschland) und Agron Tufa (Albanien). Die Podiumsdiskussion und die literarischen Gespräche werden moderiert von Dhurata Shehri, Mimoza Hysa, Parid Teferiçi. Das Literaturfestival DAS WEISSE MEER ist ein Projekt der Allianz Kulturstiftung mit dem Literarischen Colloquium Berlin, in Kooperation mit dem Kulturministerium in Albanien. Die Eröffnung ist am 04. Oktober, 18.00 Uhr im National Theater der Komödie. Die Lesungen finden am 05. Oktober von 10.30 - 13.00 Uhr, sowie von 17.30 - 20.00 Uhr statt. DETI I BARDHË LETËRSITË PËRRETH MESDHEUT Nën moton “Europa si hapësirë kujtese”, tetë poetë, shkrimtarë dhe publicistë nga Shqipëria, Egjipti, Gjermania dhe Zvicra diskutojnë me njëri-tjetrin mbi gjëra që i bashkojnë dhe i ndajnë në trashëgiminë e përbashkët mesdhetare. Për një kohë të gjatë, Deti Mesdhe nënkuptonte për shqiptarët lidhjen me Europën dhe shpresë për liri. Sidomos gjatë diktaturës 40 vjeçare të Enver Hoxhës brigjet perëndimore do të ktheheshin në vende të arratisë dhe të mallit. Sot, deti i Bardhë është një hapësirë sa politike, aq edhe poetike, dhe në të njëjtën kohë një element lidhës, aq sa edhe ndarës i kufijve të kontrolluar fort midis Europës, Afrikës së Veriut dhe Lindjes së Afërme. Pas stacioneve në Berlin dhe Trieste udhëtimi i festivalit të letërsisë Deti I BARDHË ndalet në Tiranë. Në qendër të diskutimeve të autorëve do të jetë hapësira e pangatërrueshme kulturore e vendeve të Mesdheut, me historinë e gjatë dhe një të tashme të mbrujtur nga mospërputhjet. Në ç’mënyrë janë përpunuar përvojat totalitare dhe si e kanë gjetur ato rrugën për t’u futur në kujtesën letrare në secilin nga këto vende? Kjo pyetje do të marrë përgjigje nga autorët pjesëmarrës në këtë aktivitet: Lindita Arapi (Shqipëri/ Gjermani), Khaled Al-Khamissi (Egjipt), Arian Leka (Shqipëri), Luljeta Lleshanaku (Shqipëri), Fatos Lubonja (Shqipëri), Ilma Rakusa (Zvicër), Hans-Ulrich Treichel (Gjermani) dhe Agron Tufa (Shqipëri). Diskutimet dhe leximet e autorëve do të moderohen nga Dhurata Shehri, Mimoza Hysa dhe Parid Teferiçi. Festivali i letërsisë Deti I BARDHË është një projekt i Allianz Kulturstiftung në bashkëpunim me Literarischen Colloquium Berlin dhe mbështetet nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë. Ceremonia zyrtare e hapjes më 4 Tetor, ora 18.00 në Teatrin Kombëtar të Komedisë. Leximet e autorëve më 5 Tetor, ora 10.30-13.00, si dhe 17.30-20.00. FATOS LUBONJA DAS MEER I FÜR DET, das albanische Wort für Meer, halten die Etymologen unterschiedliche, allerdings (wie so oft) nicht völlig überzeugende Erklärungen bereit. Zwei davon fand ich besonders interessant. Die eine führt das Wort det auf dal, also hinausgehen, weggehen zurück, die andere auf deub-eto, was tief bedeutet. Das Meer als Ausgangstor Ich kann mich an meine ersten Begegnungen mit dem Meer ganz gut erinnern. Natürlich nicht an die genauen Tage, aber ich weiß noch, dass die Adria, wenn die Familie mit dem Auto von Tirana nach Durrës an den Strand fuhr, stets an einer bestimmten Stelle vor uns auftauchte, nämlich hinter einem Hügel bei Sukth. Das jedes Mal wiederkehrende Gefühl der Überraschung ist mir so gegenwärtig wie der tiefe Eindruck, den die imposante blaue Fläche, die sich bis 6 ALEPH LETRARE FATOS LUBONJA DETI I FJALËS ShqIPE “det” etimologët i japin shpjegime të ndryshme, që siç ndodh shpesh, nuk janë asnjëherë plotësisht bindëse. Midis tyre ka edhe dy shpjegime që më kanë tërhequr veçanërisht vëmendjen: njëri që thotë se fjala vjen nga “dal” dhe tjetri ngadeub-eto “i thellë”. Deti si dalje Më duket sikur mund të them se e mbaj mend mirë kujtimin e parë të pamjes së detit. Jo se kujtoj ditën e saktë, por sepse takimi i shikimit me detin bëhej gjithnjë në të njëjtën pikë e me të njëjtën pamje. Kur shkoja me makinë me familjen nga Tirana për në plazhin e Durrësit vinte një vend i rrugës kur, mbas një kodre afër Sukthit, shfaqej deti Adriatik. Mbaj mend gjithmonë ndjenjën e veçantë të befasisë, mpleksur me atë të mahnitjes nga bukuria, kur shfaqej hapësira gjigante e kaltër që shtrihej deri në horizontin FATOS LUBONJA 7 zum fernen Horizont erstreckte, bei mir
Recommended publications
  • Hydra Des Zorns Hidra E Mllefit
    Shaip Beqiri Hydra des Zorns Hidra e mllefit Gedichte Albanisch und Deutsch Übersetzt von Hans-Joachim Lanksch Limmat Verlag Zürich Die Herausgabe dieses Werks wurde gefördert durch TRADUKI, ein lite- rarisches Netzwerk, dem das Bundes ministerium für europäische und internationale Angelegenheiten der Republik Österreich, das Auswärtige Amt der Bundesrepublik Deutschland, die Schweizer Kulturstiftung Pro Helvetia, KulturKontakt Austria, das Goethe-Institut, die Slowenische Ne cherchez plus mon cœur; les bêtes l’ont mangé. Buchagentur JAK, das Ministerium für Kultur der Republik Kroatien, das Ressort Kultur der Regierung des Fürstentums Liech tenstein, die Such nicht mein Herz – das längst die Tiere frassen. Kulturstiftung Liechtenstein, das Ministerium für Kultur der Republik Charles Baudelaire, Les Fleurs du Mal, 1857 Albanien und die S. Fischer Stiftung angehören. Bukuri! tmerisht e dashur, llaftari! tmerisht e bukur. Schönheit! schrecklich geliebt, Entsetzen! schrecklich schön. Lasgush Poradeci, Ylli i Zemrës, 1937 Im Internet › Informationen zu Autorinnen und Autoren › Hinweise auf Veranstaltungen › Links zu Rezensionen, Podcasts und Fernsehbeiträgen › Schreiben Sie uns Ihre Meinung zu einem Buch › Abonnieren Sie unsere Newsletter zu Veranstaltungen und Neuerscheinungen www.limmatverlag.ch Das wandelbare Verlagsjahreslogo des Limmat Verlags auf Seite 1 stammt aus einer Originalserie mit Frisuren aus den letzten fünf Jahrhunderten von Anna Sommer. www.annasommer.ch Die deutsche Übersetzung der Zeile aus Baudelaires «Les Fleurs du Mal»
    [Show full text]
  • Nr 5• Vjeshtë 2018
    Nr 5• Vjeshtë 2018 AUTORËT E NUMRIT Gazmend Krasniqi Vjollca Osja Luljeta Lleshanaku Jorge Luis Borges Juan Asensio Zuvdija Hoxhiq Alessandro Baricco Erwin Einzinger Anton Nikë Berisha Bajram Karabolli Gëzim Qëndro Thomas A. Schmitz Octavio Pas të Roterdamit të Erazmit Hans Holbein i Riu, Studim duarve Gustaf Hellström Camilo José Cela Vllatko Simunoviq Gianni Antonio Palumbo Janice Mathie-Heck George Szirtes 1 RRETH REVISTËS “Palimpsest” grupon rreth vetes studiues, kritikë dhe ekspertë të kulturës dhe letërsisë për botimin e një reviste online, e spe- cializuar për botimet e librave në versionin digjital dhe të shty- pur, si dhe organizon aktivitete të ndryshme me krijuesit dhe lexuesit. Themeluesit e Palimpsest janë: Albert Gjoka dhe Gazmend Krasniqi. Palimpsest mirëpret bashkëpunëtorët që janë të interesuar për të publikuar krijimet e tyre në poezi, ose prozë, përkthimet dhe studimet e tyre. Ndalohet kopjimi i plotë ose i pjesshëm i artikujve që gjenden on- line ose në versionin digjital të revistës pa marrë lejen e botuesit Për kontakt: Tel: 00355 (0) 67 5050810 Email: [email protected] Për më shumë informacione: www.palimpsest.al ADRESA: Revista “Palimpsest” Rr. Don Bosko, Gener 2, Sec. A, Ap. 58 Tiranë Albania Ilustrimet: Selfie të mjeshtrave Arti Grafik : Ervin Laci 2 Ky numër është mundësuar pjesërisht me financim nga Ministria e Kulturës PERMBAJTJA Gazmend Krasniqi Thomas A. Schmitz Vjollca Osja 115 M. BAKHTIN: DIALOGJIZMI 7 GRINDJA ESTETIKE SI DHE ROMANI, HETEROGLOSIA VLERË (RI)LEXIMI DHE KARNAVALIZIMI I LETËRSISË Luljeta
    [Show full text]
  • Kliko Ketu Për Versionin
    Gegnia E përkohshme kulturore-artistike ISSN: 2519-73-91 10-2019 Vjeti IV i botimit, Shkodër Redaksia: Maxhid Cungu, Gjovalin Çuni, Arben Prendi, Ermira Alija Redaktor gjuhësor: Erzen Koperaj Botohet nën kujdesin e Bashkisë Shkodër dhe bibliotekës “Marin Barleti” Adresa e redaksisë: Biblioteka “Marin Barleti”, Shkodër E-mail: [email protected] [email protected] Shënim: Pikëpamjet e artikullshkruesave nuk shprehin detyrimisht qëndrimin e redaksisë. 1 Përmbajtja ▪Editorial ▪ Hans-Joachim Lanksch ambasador i kulturës dhe letërsisë shqiptare në Evropë........................ ▪ Albanologji▪ Prof. Karl GURAKUQI, Nobert JOKL. Populli shqiptar dhe gjuha e tij................ Ardian NDRECA Norbert Jokl: Fati i një biblioteke............................................ Mark PALNIKAJ Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe publikimi i Tij Gjovalin ÇUNI Skedë biografike dhe autoriale për Marin Barletin..................................... ▪ Histori▪ Bajram XHAFA Hamza Kuçi-një luftëtar i madh i kombit dhe shtetit shqiptar........................... Gëzim H. JUKA 14 Maji i vitit 1913... Shkodra në Kongres të Lushnjës në 1920........................................ ▪ Tradita arsimore▪ Njazi KAZAZI Vështrim historik për kualifikimin e mësuesve dhe puna e kabinetit pedagogjik.... ▪Letërsi-Art-Kulturë▪ Poezi Rozafa SHPUZA Dyer pa çilca, poezi........................... Kritikë letrare Xhahid BUSHATI Poetika në përjetimin lirik të një proze poetike.............................. Arben PRENDI Poetizimi i gjendjeve
    [Show full text]
  • Cesare in Acroceraunia Luoghi E Tracce N Anello Di Congiunzione Di Tre Nga: NERITAN CEKA Er, Itineraria Romana, Coll
    Anno 9 Distribuzione gratuita in: Mensile di attualità e cultura italo-albanese Albania, Australia, Numero 4 Belgio, Canada, Germania, Direttore editoriale: Hasan Aliaj Grecia, Francia, Italia, Dicembre 2011 Stati Uniti e Svizera Troia - Butrinto - Roma Cesare in Acroceraunia luoghi e tracce n anello di congiunzione di tre Nga: NERITAN CEKA er, Itineraria romana, coll. 559-569) e Uciviltà fusesi in un unico le- Istituto Archeologico Albanese l’Itinerarium Antonini (Cuntz, Itineraria game storico-culturale. Molteplici romana, p. 48) era situata a 33 miglia sono le leggende nate intorno a da Aulona e a 41 da Phoenice. Queste questo evento. La più conosciuta ’inizio della campagna illirica di distanze corrispondono con il passo di nel mondo occidentale è quella Llogara dove non sono ancora stati trova- secondo cui Romolo e Remo, nati Cesare, con lo sbarco a sorpresa nella costa dell’Acroceraunia, ap- ti resti di un antico insediamento. Come dall`unione di un giovane ed una L aveva constatato L. Heuzey, la strada partiene a quelle avventure che non di vestale che avrebbe dovuto custo- seguita da Cesare, da Palaestae alla salita dire il sacro fuoco nel tempio della rado hanno cambiato nell’antichità il dea Vesta non tenne fede ... destino della storia. Sarebbe bastato un dell’Acroceraunia, passava nella riva sin- istra del torrente Vurlia (fig. 2). In realtà Pagina 3 mutamento del vento nel Mare Adriatico, o un errore nel percorrere i sentieri delle si tratta di un sentiero di carovane e di foreste dell’Acroceraunia, per rovesciare pastori (fig. 3), dove si può camminare tutti i piani di Cesare e per portare alla solo in fila, e che servì come via di co- Gli Illiri e Napoleone catastrofe il suo esercito, facendo così municazione prima che si costruisse una cambiare il seguito della storia.
    [Show full text]
  • Una Mirada a La Literatura Albanesa
    « o: IRADA A LA ::::> ~ o: W liliERATURA ALBANESA 1- ...J RAM6N SÁNCHEZ LIZARRALDE a irrupción de Ismail Kadaré, allá por los años setenta, en la lite­ ratura europea desde la entonces aislada Albania, y la traducción de sus novelas ya a más de 40 lenguas, constituyó y constituye aún todo un fenómeno, relacionado naturalmente con la uni­ versalidad y el vigor de su obra, con las dimensiones de los valores que contiene, que la hacen valedera, al parecer, para toda la humanidad. Pero, como no podía ser de otra forma, el surgimiento de un escritor de tales proporciones, por mucho que se deba insistir en su individualidad, se produce en el seno de una lengua y una literatura que, si bien en el campo que nos ocupa no habían alcanzado hasta entonces tales cotas, habían dado muchas otras obras destacables, incluso memorables, con anterioridad y, desde luego, continúan produciéndolas ahora. Sin embargo, a diferencia de países como Francia, Alemania, Italia o Grecia, y como resultado de las específicas peculiaridades de nuestro sector editorial y de su público, en España se ha prestado escasa atención a otros autores albaneses de ayer y de hoy -como pusimos de manifiesto en una feliz reunión de escritores albaneses y traductores de esa lengua a otras europeas, celebrada recientemente en la ciudad de Shkoder-. Afirma esto quien, por otra parte, se ha ocupado no sólo de traducir al castellano la casi totalidad de los textos literarios albaneses que se han publicado por aquí, sino también de intentar convencer a editores y periodistas literarios de la existencia de un universo vital y estético como poco relevante en la lengua albanesa.
    [Show full text]
  • Freedom and Chaos Contemporary Albanian Literature
    FREEDOM AND CHAOS CONTEMPORARY ALBANIAN LITERATURE Robert Elsie Never in Albanian history have there been so many books on the market and never has so much Albanian literature, prose, poetry and other genres, been produced and published. Never has freedom of thought and creativity reigned throughout the Albanian world as it does today. And yet, it is often said that Albanian literature still finds itself in an age of profound crisis, of loss of identity and of disintegration. From the 1980s, when I first started to take an interest in Albanian literature, and up until the end of the 20th century, it was always possible to keep abreast of Albanian-language publications, to know what had been published, virtually every book, and to know what Albanian intellectuals thought of the works and authors in question. The Stalinist dictatorship imploded in 1991 and the Albanians, after forty-five years of total isolation from the rest of the world, as if they had been living on a different planet, found themselves robbed of any chance they might have had at keeping up with the rest of Europe. In material terms, they had been deprived of all but the barest essentials needed to stay alive. It is difficult for the foreign observer to appreciate what the people of Albania went through when the only world they knew, i.e. the awesome political system set up by the communist aristocracy, and the economy and social order which arose with it, collapsed and was initially replaced by... nothing. For writers and intellectuals it was a period of relief, of joy and of apprehension.
    [Show full text]
  • Autori Shqiptar Është Jetim!
    E DIEL 10 shtator 2017 e-mail: [email protected] DR. ARIAN LEKA egjithëse sugjero het mirëkuptim në përdorimin e Mngushtë të ter- mave “letërsi të vogla” / “letër- si e margjinave” / “gjuhë të mëdha” / “gjuhë minore” apo “kulturë / gjuhë e shkrimtar periferish”1, sa herë që përkufizojmë nocionin letërsi e gjuhëve të vogla jemi thua- jse në një mendjeje se në kuadrin e “kulturës globale” krijimtaria letrare e këtyre gjuhëve e humbet autonom- inë, duke u bërë e varur nga përkthimet, përkthyesit dhe nga shtëpitë botuese. Pjesë e kësaj vartësie është edhe letër- sia shqiptare. Përmes këtyre termave studiuesi Theo D’haen rik- then në kritikën letrare kon- ceptin e një “perspektive botërore” në të vështruarit e letërsisë. Përveç këtyre, kërko- het marrëveshje edhe në për- dorimin e përkufizimeve “kul- turë / gjuhë e shkrimtar per- iferish” apo “kultura të vog- la”2 dhe “letërsi e margji- Autori shqiptar është jetim! nave”3 Në punimin e saj Not Small. Minor4 studiuesja Jana Buk- sore ndaj letërsive më të vogla. dhe iniciativave të përbashkëta demike, sistemi i vlerësimit, i nx- rohet vetëm shkrimi dhe botimi ova mbështet mendimin se të Thënë me fjalët e studiueses, kjo mes institucioneve publike të itjes së leximeve publike, i krijimtarisë letrare, por jo edhe përkthyerit e librave prej parasheh futjen në fokusin e kulturës, autorëve, përkthyesve qarkullimi i energjisë së krijuar mbartja e saj përtej kufijve kul- “letërsive të vogla” drejt gju- shikimit të small literatures drejt letrarë. në medie dhe në jetën universi- turorë e gjuhësorë. Elementet e hëve kryesore është një akt që major languages.
    [Show full text]
  • Muştu’Nun Onbirinci Sayısı Ile Selamlıyoruz
    M E K T U P Arnavutluk Müslüman Forum Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatına Arnavutluk’taki İslâmofobi ve ﺑِﺴۡﻢِ ٱﷲِ ٱﻟﺮﱠﺣۡﻤَـٰﻦِ ٱﻟﺮﱠﺣِﯿﻢِ ırkçılığa karşı mücadelede yardım için başvurur. Sizleri, Müslüman Arnavutluk’un haftalık bülteni Muştu’nun onbirinci sayısı ile selamlıyoruz. Bültenimize Arnavutluk’taki Sosyalist Partinin önde gelen isimlerinden Ben Blushi’nin Peygamber Aleyhisselâma yönelik hakaretlerini Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gündemine taşıyan Arnavutluk Müslüman Forumunun konuya ilişkin 3 Haziran 2008 mektubunu yayımlayarak başlıyoruz. Saygıdeğer Elçi Robert Bosch AGİT Arnavutluk Misyon Şefi Arnavut edebiyatını inceleyen “Ana Hatlarıyla Arnavut Edebiyatı” isimli yazımız bu hafta Sayın Elçi, altıncı bölümüyle devam ediyor. Yine Üsküp Müslümanları hakkında hazırlanmış bir tez Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı çalışmasının dördüncü bölümünü sunuyoruz Başkanlığının Avrupadaki şefi Miguel sizlere. Bulgaristan’daki Türklerin sosyal Angel Moratinos’un 10 Ekim 2007 tarihli haklarını ele alan çalışma ise bu hafta son buluyor. Cordova Deklarasyonu ile AGİT Bakanlar Kurulunun olduğu kadar diğer Çameria bölümünde 1913 yılında konferansların da ilke kararları temelinde, Arnavutluk’un hâlini tasvir eden bir karikatür ki organizasyonunuz Müslümanlara karşı ile Çameria için söylenen bir türkü hoşgörüsüzlük ve ayrımcılık hakkında bulacaksınız. endişelerini açıkça seslendirmişti, bu mektubu Arnavutluk’taki tansiyonu Son sayfamızda ise geçtiğimiz hafta Rahman’a yükselten ve tartışmaları ateşleyen, yazılı uğurladığımız üstad
    [Show full text]
  • Giuseppe Schirò (Di Maggio)
    GIUSEPPE SCHIRÒ (DI MAGGIO) È nato l’11 gennaio 1944 a Piana degli Albanesi (Palermo), dove vive e opera. Per evitare omonimie più o meno illustri, ha aggiunto al proprio cognome quello materno “Di Maggio”. Ha frequentato le medie nel Seminario Diocesano di Piana degli Albanesi e le scuole superiori nel Seminario italo-greco “Benedetto XV” presso la Badia greca di Grottaferrata. Si è laureato in lettere classiche all’Università di Palermo con un lavoro sul “Këthimi” (Il Ritorno) di Giuseppe Schirò (1965- 1927), relatore il prof. P. Giuseppe Valentini, titolare della cattedra di Lingua e letteratura albanese. Ha conseguito le abilitazioni all’insegnamento di Italiano, Latino, Greco e Materie Letterarie. Ha iniziato a insegnare in provincia di Torino, ma è tornato in Sicilia per dedicarsi ai giovanissimi compaesani con l’insegnamento, nella SMS “Dhimitër Kamarda” di Piana degli Albanesi, oltre che delle materie curriculari, anche della lingua albanese, sfruttando le leggi apposite per la tutela delle minoranze linguistiche. Coniugato dal settembre 1969 con l’insegnante e poetessa Margherita Scilippa, non hanno figli, ma numerosi nipoti. Iscritto dal 1982 all’Ordine dei giornalisti di Sicilia - Elenco speciale, è stato direttore di “MONDO ALBANESE” (1975/1989) e di “new MONDO ALBANESE i ri” (2003/2007). Ha fondato il gruppo facebook “Shkruanj Urtësisht Përgjithmonë Arbërisht” (scrivo saggiamente ogni volta in albanese), per mantenere viva tra i membri del gruppo la scrittura arbëreshe in via di estinzione. La sua pagina facebook è: Zef Schirò Di Maggio. Scrive su Katundi ynë (Paese nostro), Biblos, Jeta arbëreshe (Mondo Italo-albanese) e occasionalmente su altre riviste.
    [Show full text]
  • Kalendari I Aktiviteteve Te Muajit Tetor
    Leximi i librave është, in primis, kënaqësi dhe kënaqësia nuk ka nevojë për detyrim. Ndaj dhe Fushatën për nxitje të Leximit e nisim me dëshirën për t’u sjellë në vëmendje brezave të rinj kënaqësinë e të lexuarit libra. TAKOHEMI PËR NJË LIBËR me miq të vjetër e të rinj, në kafene, teatro, librari, biblioteka, shkolla e parqe për të rrëfyer historitë që na kanë formuar dhe frymëzuar, histori të trilluara që na ndriçojnë mendjen në realitetin e përditshëm. Takim me Librin ku Ministria e Kulturës ju fton të merrni pjesë këtë vit me dëshirën për ta kthyer në një takim të përvitshëm. Ta nxjerrim librin nga biblioteka dhe ta bëjmë një objekt të përditshmërisë: projekte leximi në rrjetet sociale, performanca mbi romanet në rrugë e parqe, minibiblioteka në hapësirat publike, lexime në shkolla, kafene, lulishte, bashkëbisedime për dhe me shkrimtarë e përkthyes do të jenë pjesëtarë të maratonës së Leximeve që nis në muajin Tetor. Ftojmë që askush të mos mungojë në këtë takim të hareshëm me Dijen. Entuziazmi me të cilin partnerët dhe bashkëpunëtorët tanë iu përgjigjën Ftesës sonë, është dëshmi që Libri dhe Kultura janë hapësira pa kufi ku të gjithë jemi të mirëpritur. Përshëndetje miqësore, Mirela Kumbaro Furxhi Ministre e Kulturës Shqipëria do të përfshihet në Tetor në një Fushatë Kombëtare në nxitje të leximit. Me nismën e Ministrisë së Kulturës në bashkëpunim me partnerë të ndryshëm do të realizohen këto projekte: “Little Free Library në Shqipëri” - Ngri një bibliotekë të vogël për të gjithë, fito një bibliotekë të madhe për vete. Konkurs mbarëkombëtar që nxit përhapjen në Shqipëri të Minibibliotekave Kreative.
    [Show full text]
  • Studia Albanica
    ACADÉMIE DES SCIENCES D’ALBANIE SECTION DES SCIENCES SOCIALES STUDIA ALBANICA 2 Numéro spécial consacré à la Séance solennelle de l’Académie des Sciences à l’occasion du Centenaire de l’Indépendance de l’Albanie Tirana, le 26 novembre 2012 XLIXe Année 2012 STUDIA ALBANICA _______ Conseil de Rédaction : Seit MANSAKU (Rédacteur en chef) Muzafer KORKUTI (Rédacteur en chef adjoint) Arben LESKAJ (Secrétaire scientifique) Francesco ALTIMARI Jorgo BULO Emin RIZA Shaban SINANI Marenglen VERLI Pëllumb XHUFI © 2012, Académie des Sciences d’Albanie ISSN 0585-5047 Académie des Sciences d’Albanie Section des Sciences sociales 7, place Fan S. Noli AL-1000 Tirana STUDIA ALBANICA 2012/2 ALLOCUTION D’OUVERTURE DU PROF. GUDAR BEQIRAJ, PRÉSIDENT DE L’ACADÉMIE DES SCIENCES D’ALBANIE L’Académie des Sciences d’Albanie organise cette séance solennelle sous le signe du centenaire de la proclamation de l’indépendance de l’Albanie. À cette occasion, permettez-moi de vous saluer et de vous remercier de votre présence, avec une profonde reconnaissance pour les historiens qui se sont engagés par des discours académiques et tout particulièrement pour les scientifiques venus du Kosovo, de la Macédoine, des États-Unis, de l’Allemagne et de l’Italie, qui nous honorent par leur participation. La proclamation de l’indépendance de l’Albanie à Vlora, le 28 novembre 1912, est un évènement majeur dans la vie des Albanais. Cependant, cet acte n’a été ni inattendu, ni séparé de notre histoire nationale. Au contraire, la proclamation de l’indépendance était le résultat d’une longue évolution historique, d’un effort incessant de toutes les régions et les forces vives de la nation en vue de réaliser leur aspiration séculaire à vivre libres sur leurs propres territoires, à occuper la place qui appartenait aux Albanais, comme l’un des peuples les plus anciens de la péninsule balkanique, dans la famille des nations européennes.
    [Show full text]
  • Akademia Shqiptare Si Projekt I Një Zonje Të Madhe Nga Aurel Plasari
    ISSN 2708-4876 E PËRJAVSHME LETRARE KULTURORE Themelues ♦ Kryeredaktor BUJAR HUDHRI E SHTUNË, 14 NËNTOR 2020. NUMËR 105. VITI II I BOTIMIT. ÇMIMI 50 LEKË. WWW.EXLIBRIS.AL EMAIL: [email protected] BOTIM I ONUFRI SHPK Zonja e madhe rezulton e para që të ketë shtruar nevojën e themelimit të një Akademie shqiptare. Madje të ketë përvijuar edhe projektin e organizmit të saj. Ecuria e projektit për një akademi të tillë mund të ndiqet në letërkëmbimin e saj të gjerë, më së shumti edhe të dalë në dritë, sidomos në 105 letrat në këmbim me De Radën, që ruhen në AQSh në origjinalin frëngjisht dhe në një variant të përkthyer shqip. Për fat të keq - në të vërtetë për mungesë nismash hulumtuese - letrat këmbyese të De Radës për Dora d’Istrian nuk janë gjetur ende se ku ndodhen. Akademia shqiptare si projekt i një zonje të madhe nga Aurel Plasari SUKSESE PANAIRIT TË(fq. 23- 2) TË TË LIBRIT NË TIRANË, 12-15 NËNTOR 2020 LIBRAT E RINJ TË AUTORËVE SHQIPTARË NË STENDËN "ONUFRI" LULJETA LLESHANAKU MIRA MEKSI MEHMET KRAJA (fq. 5) ERVIN HATIBI (fq. 9) Poezi të zgjedhura (fq. 10) Mallkimi i priftëreshave Sëmundja e ëndrrave Transkript nga krevati • të Ilirisë • tjetër ROLAND GJOZA (fq. 11) • EQREM BASHA (fq. 6) • Edhe Noe kishte frikë nga RUDOLF MARKU Hije në grila LIRIDON MULAJ vdekja Rrathë të brendashkruar • Mos harro të më kujtosh • • Ardian Ndreca (fq. 7) • TIMO FLLOKO (fq. 12) ANI WILMS Pa pikë pa presje NURIE EMRULLAI (fq. 14) Trup e shpirt Pritje të bukura • Vargmale nën dhé • • VIRION GRAÇI (fq.
    [Show full text]