Artikel 26-27

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Artikel 26-27 KUNSTENAARSATELIERS DOSSIER Nr026-027 April 2018 | Nr 026027 Dossier KUNSTENAARSATELIERS Varia INTERIEURINRICHTING VAN HET KIK GESPREKKEN OVER IMMATERIEEL ERFGOED DE KUNST EEN KUNSTENAAR TE ZIJN DE 19DE-EEUWSE DOSSIER KUNSTENAARSATELIERS IN BRUSSEL LINDA VAN SANTVOORT PROFESSOR AAN DE UNIVERSITEIT GENT Gevel van de atelierwoning van schilder Albert Cortvriendt (1900), Nancystraat 6-8 te Brussel, arch. L. Sneyers (A. de Ville de Goyet, 2018 © BUP/BSE). BRUSSEL KENT IN DE LOOP VAN DE 19DE EEUW, ALS HOOFDSTAD VAN EEN JONGE NATIE, EEN STERKE ECONOMISCHE EN CULTURELE BLOEI. VOOR KUNSTENAARS WAS DE ARTISTIEKE HOOGCONJUNCTUUR DE REDEN OM ZICH IN BRUSSEL TE KOMEN VESTIGEN EN DE ARTISTIEKE DYNAMIEK MEE AAN TE WAKKEREN. In de belle époque werden enkele spectaculaire kunstenaarswoningen gerealiseerd – waaronder de atelierwoonst van Emile Wouters (1874) en de villa van Fernand Khnopff (1900) – die de vergelijking met internationaal gerenommeerde voorbeelden konden doorstaan. De 19de-eeuwse kunstenaarsateliers die vandaag nog bestaan in Brussel zijn slechts een fractie van wat de stad als kunstmetropool ooit betekende. In deze bijdrage, gebaseerd op het doctoraatsonderzoek van de auteur, gaat de aandacht uit naar kunstenaarswoningen en/of ateliers die gebouwd zijn door en voor kunstenaars1. Zodoende komt de klemtoon op architectuur te liggen en op de specificiteit van het architecturale programma. Dit artikel wil het beeld van die rijkdom oproepen en een kader schetsen voor het erfgoed dat nog bewaard is. "Il y a deux manières d’être artiste “Il m’avait donc fallu traverser le hall kunstenaar een bezienswaardig- chez soi…. La seconde consiste à imposant, l’escalier monumental et heid, waar zowel de burgerij als bin- demander conseil à un architecte les grands salons du palais où habitait nen- en buitenlandse kunstenaars ayant du goût, mais la première con- l’illustre artiste pour contempler cette over de vloer kwamen. Fernand siste à en avoir soi-même."2 minuscule chose. Je ne me rendais pas Khnopff was als correspondent bij De ateliercultuur is eigen aan de compte que cette disproportion n’exis- het tijdschrift The Studio zeer ver- 19de-eeuwse artistieke bloeiperiode. tait que pour moi et non pour ceux qui trouwd met de Londense kunst- Belangrijke kunstmetropolen zoals accordaient à un tableau de Meissonier, scène. Hij bezocht er Leighton Parijs, Londen, München en Wenen quel qu’en fût le format, l’importance House maar was vooral onder de zetten de toon. Parijs werkte voor des plus vastes toiles des plus grands indruk van de atelierwoonst van de Belgische kunstenaars als een artistes des siècles précédents.”4 in Londen verblijvende Friese kun- magneet. Een bezoek aan de Franse stenaar Lawrence Alma Tadema. In hoofdstad was voor hen een zo goed De luxe van de ateliers in Londen5 een reeks lezingen voor de Académie als verplicht onderdeel in hun vor- was zowaar nog groter dan die van Royale des Beaux-Arts in Brussel ming en daar hoorden ook bezoeken Parijs. Rond Holland Park ontstond getuigt Khnopff over diens huis: “Ce aan huizen van kunstenaars bij. De een kunstenaarskolonie waar kun- qui charmait surtout, c’était l’harmonie nog jonge Henry van de Velde bracht stenaars als Frederic Leighton en de l’ensemble et ce sentiment de com- in 1884 een bezoek aan het onover- vele anderen resideerden. Hier position qui se remarque chez l’artiste troffen en spectaculaire atelier3 van ging architectuur hand in hand met autant pour l’arrangement des objets de Franse kunstenaar Jean-Louis een artistieke way of life. Het huis familiers que pour le choix des élé- Ernest Meissonier, waar hij zich ver- van Leighton – gebouwd en ver- ments de ses œuvres. Ce sentiment de 7 baasde over de wanverhouding tus- bouwd naar de plannen van George la parfaite mise-en-scène.” 2018 APRIL - NR026-027 sen het minuscule werk van de kun- Aitchison6 – combineerde het atelier Khnopff voelde zich aangesproken stenaar en de enorme omvang van met een ontvangstprogramma. Als door de mise-en-scène die zo eigen diens atelier. Van de Velde uitte zijn kers op de taart werd de Arab hall is aan de ateliercultuur en die hij ook verontwaardiging daarover in zijn bijgebouwd, waar Leightons verza- in zijn eigen huis, naar een ontwerp memoires en plaatste meteen ook meling tegels werd geïntegreerd, van architect Edouard Pelseneer, tot vraagtekens bij wat hij de exces- naar een ontwerp van Walter Crane. een hoogtepunt bracht8. Maar toch sen van de ateliercultuur noemde. Het huis was ook bij leven van de was Khnopff vooral geïnspireerd BRUSSEL ERFGOED 007 DE KUNST eeN kuNSteNaaR te zijN Afb.1a en 1b Ateliervilla van kunstschilder Fernand Khnopff (1900 - afgebroken in 1938), hoek van de Jeannelaan met de Wedrennenlaan - Brussel Uitbreiding Zuid (oorspronkelijk adres), arch. E. Pelseneer. Afb.1a: gevel (L’Émulation, 1927, nr. 3, p.39 ) en afb.1b: interieur (uit: Hélène LAILLET, The home of an artist: M. Fernand Khnopffs villa at Brussels, in The Studio, vol. 57 n° 237, 1912, p.205). door de villa van de Münchense kun- nord; le soleil ne doit pas pénétrer pour werkte of onafgewerkte doeken en stenaar Franz von Stuck, van wie hij éviter les reflets et les taches de lumi- gipsmodellen, een kleine (soms ook zelf een kunstwerk bezat dat in zijn ère.”10 Licht en ruimte zijn inderdaad grote) tentoonstellingsruimte waar atelier stond opgesteld. Khnopffs de belangrijkste uitgangspunten bij bezoekers en klanten het kunstwerk eigen huis bracht een symbiose van de bouw van een kunstenaarswerk- in alle sereniteit konden bewonde- al die impressies en was architec- plaats11. De manier echter waarop ren. In de late 19de eeuw beschikten turaal gesproken zeer schatplichtig een atelier wordt georganiseerd en sommige kunstenaars over een don- aan de Wiener Secession en het werk ingericht, wordt bepaald door de kere kamer omdat ze gebruik maak- van architect Josef Hoffmann, voor kunst die er wordt beoefend. Er is ten van fotografie als ‘hulpmiddel’ in wie hij een grote bewondering koes- een aantoonbaar verschil tussen de het creatieproces. terde9 (afb.1a en 1b). ateliers van schilders en beeldhou- wers. De laatsten worden geplaatst Het atelier werd op die manier tot voor grotere uitdagingen inzake toe- een volledig programma uitge- DE TYPOLOGIE VAN HET gankelijkheid, aanvoer van materi- bouwd. De combinatie van werken KUNSTENAARSATELIER alen en organisatie. Beeldhouwers en wonen was daarbij een bekom- gingen om die reden noodgedwon- mernis die zeker in de late 19de eeuw Jacques Lethève geeft in een stu- gen hun atelier onderbrengen op een een grote rol speelde: kunstenaars die over het dagelijkse leven van de gelijkvloerse ruimte, die vaak van het zochten naar een evenwicht tussen Franse kunstenaar in de 19de eeuw wonen werd gescheiden. Schilders het private en publieke leven en gin- een typering van het atelier dat over- daarentegen kozen vaker voor een gen heel bewust om met die – soms eenkomt met het beeld dat wij er ons atelier dat werd gecombineerd met dunne – grens. De sociale status van vaak spontaan van vormen: "L’atelier en zelfs geïntegreerd in het woon- de kunstenaar groeide en de mythe est une grande pièce rectangulaire, au programma. In de 19de-eeuwse ate- van het creatieve genie werd in stand plafond beaucoup plus élevé que dans liers was het meer dan gebruikelijk gehouden, zelfs in scène gezet12. un logis ordinaire. L’éclairage y vient om rondom de eigenlijke werkplek Het onderzoek naar de architectuur de fenêtres hautes, situés d’un seul een aantal nevenfuncties te voorzien, van kunstenaarswoningen en ate- côté ou encore d’une verrière obli- zoals een toiletruimte voor de model- liers moet rekening houden met die que d’où tombe le jour froid venu du len, extra bergruimte voor afge- drang naar representatie die in de 008 NR026-027 - APRIL 2018 APRIL - NR026-027 Afb.2 Société Palladio, wedstrijdontwerp voor een kunstenaarswoning (1844), arch. Fr. Vander Rit (© SAB, Plannen Portefeuille 2214). BRUSSEL ERFGOED 009 DE KUNST eeN kuNSteNaaR te zijN Afb.4 Woning van beeldhouwer Louis Jéhotte (1840, afgebroken), Kunstlaan 51 te Afb.3 Sint-Joost-ten-Node, arch. E. Lavergne (© Gemeentearchief Sint-Joost-ten-Node, Atelierwoning van kunstschilder François-Joseph Navez (1824 - afgebroken 1874), Dienst Stedenbouw, stedenbouwkundige Koningsstraat 35 te Brussel, arch. T.-Fr. Suys (© SAB, OW 20815). vergunning nr. 28, 1840). iconografische bronnen – atelier- van de kunstenaarswoning op een dit als ondergeschikt aan de woning schilderijen en foto’s – een grote rol ‘academische’ manier werd bena- beschouwde. Er bestaat geen twijfel speelt. De bouwplannen, die een lou- derd. Niet gehinderd door budget- over het feit dat al deze ontwerpen ter administratieve functie hebben taire of andere restricties gingen de een ideaal neoclassicistisch concept maar helaas niet steeds voorhanden jonge ontwerpers voluit in hun voor- nastreefden waarvan de omvang en zijn, leggen daarentegen de ware stellen. De woning (aan de straat- afwerking ver verwijderd stonden toedracht van de organisatie van zijde) werd in alle gevallen gekoppeld van de realiteit (afb. 2). de ateliers en het woonprogramma aan een atelier in de tuin (achter- bloot en zijn in deze van onschatbare zijde van het perceel). Er was veel Dat Tilman-François Suys het initi- waarde. aandacht voor de verbinding tussen atief nam tot een wedstrijd rond het woning en atelier. Het atelier – soms programma van een kunstenaars- meer dan één – werd in de voor- woning is niet verwonderlijk. Twintig EEN ACADEMISCHE AANPAK stellen omringd door verschillende jaar eerder, in 1824, bouwde hij aan IN DE EERSTE HELFT nevenfuncties zoals een vestiaire, de Koningsstraat een woning en ate- VAN DE 19DE EEUW een bibliotheek, een tentoonstel- lier in neoclassicistische stijl voor lingsruimte, een bergruimte, etce- François-Joseph Navez. Het huis In 1842 stichtte Tilman-François tera. In geen enkel ontwerp was er en atelier van Navez werden door Suys de Société Palladio, bedoeld in de gevel een duidelijke verwijzing architect Jean-Pierre Cluysenaar voor zijn leerlingen van de Brusselse naar de artistieke bewoner te vinden.
Recommended publications
  • Tournai: Architecture and Planning Through the Ages of a Former Leading Urban Centre, and Current Provincial Historic City, of the Low Countries
    17th IPHS Conference, Delft 2016 | HISTORY URBANISM RESILIENCE | VOLUME 03 Change and Responsive Planning | Man-made and Natural Disasters | Long Term- Adaptation to- Changes TOURNAI: ARCHITECTURE AND pLANNING THROUGH THE AGES OF A FORMER LEADING URBAN CENTRE, AND CURRENT pROVINCIAL HISTORIC CITY, OF THE LOW COUNTRIES Peter Martyn Instytut Sztuki PAN Home to one of the first Netherlandish urban communities to secure municipal autonomy, Tournai boasts an illustrious past and wealth of historic buildings of comparable importance to Bruges. Despite prolonged post-mediaeval decline, the city remained a self-contained urban entity, with its own unique identity, well into the 20th century. This brief, summary text seeks to remind contemporary town planners and architects that cities of the pre-industrial ages benefitted both from place-specific forms of architecture and urban works that ranged in scale from the straightening and laying out of new streets, bridge building or planning river embankments to defence walls capable of embracing populous urban centres. Moreover, compared to the mediaeval, early-modern or industrial ages, the kind of stylistic guidelines currently dictating what goes up in the urban environment (as well as down; excluding listed buildings), may often seem ill-conceived. Largely preserved and further embellished during the 19th and first decades of the 20th century, the urban qualities and built aesthetics of Tournai were gradually undermined thereafter. By the 1980s and 1990s, much of the moderately wealthy city centre predating World War II was gradually falling into disrepair. Today, Tournai could be on the verge of far-reaching change. The potentially disastrous effects on the still extensively retained urban-architectural heritage remain unclear.
    [Show full text]
  • Francis TOURNEUR Faculté D'architecture De L'université De
    ART NOUVEAU & ECOLOGY: Historical lab 5_Raw Materials and Art Nouveau ART NOUVEAU & ECOLOGIE: Laboratoire historique 5_Matières premières et Art Nouveau Aveiro - I 2013 Francis TOURNEUR Faculté d’Architecture de l’Université de Liège Centre européen R. Lemaire pour la conservation du patrimoine à la K.U.Leuven LES PIERRES ET LES MARBRES DANS LES ŒUVRES « ART NOUVEAU »DE L’ARCHITECTE VICTOR HORTA. Resumé L’œuvre de Victor Horta avant la première guerre mondiale présente de multiples facettes, déclinée en constructions urbaines, publiques ou privées, voire commerciales, et en bâtisses plus rurales, en des contextes donc fort diversifiés. Les matériaux pierreux sont omniprésents, utilisés pour les façades, très fréquemment en pierres avec un emploi très limité de la brique apparente, et pour les intérieurs – ces applications marbrières se déclinant en sols, escaliers, lambris, mais aussi en mosaïques ou en sols de type « granito ». Ces vastes gammes d’usages vont être rapidement passées en revue, évidemment sans souci d’exhaustivité. Les façades des constructions urbaines Les constructions urbaines de Victor Horta sont pour la plupart localisées à Bruxelles ou dans les communes de la Région bruxelloise. Elles s’inscrivent dans un paysage bâti où la pierre joue depuis longtemps un rôle important. Aux côtés de la brique, deux types principaux de pierres participent surtout à l’élaboration des façades des maisons bruxelloises : des calcaires compacts, issus des terrains anciens du substrat de la Belgique, caractérisés par leur teinte sombre en cassure fraîche et nommés couramment « pierres bleues », par opposition à des calcaires moins compactés, de patine plus claire, baptisés « pierres blanches ». Ces dernières, d’abord brabançonnes (Bruxelles même, Balegem à l’Ouest et Gobertange à l’Est), sont ensuite importées fréquemment de France, dès le milieu du XIXe siècle.
    [Show full text]
  • PB 006-NL-BAT.Indd 119 3/05/13 12:14 -PB 006-NL-BAT.Indd 120 3/05/13 12:14 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 121
    EXTRA - NUMMER 2013 Een publicatie van het Brussels EXTRA NUMMER Hoofdstedelijk Gewest 2013 HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS Een publicatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ERFGOEDBRUSSEL € 25 ISBN : 978-2-930457-94-9 -PB 006 Couv BAT.indd 3 20/03/15 10:32 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 119 BRUSSEL, METROPOOLVAN DETRIOMFERENDE BURGERIJ BOUW VAN EEN HOOFDSTAD -PB 006-NL-BAT.indd 119 3/05/13 12:14 -PB 006-NL-BAT.indd 120 3/05/13 12:14 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 121 De openbare gebouwen in de 19de eeuw BENOÎT MIHAIL Conservator van het Museum van de geïntegreerde politie “Je crois que notre siècle, à raison du caractère sten speelden een stuwende rol omdat même de notre civilisation éclectique et ze over de nodige financiële middelen beschikten en niet gehinderd wer - cosmopolite, est impuissant à créer un style qui den door administratieve of politieke lui soit propre, car ce style, pour refléter son bezwaren. De stad Brussel kon bijvoor- beeld niet optreden buiten haar gren- époque, devra être cosmopolite comme elle. Il zen, terwijl de staat zich ervoor hoedde manquera par conséquent de cette unité, de om één bepaalde gemeente – het mocht dan nog de eerste van het land zijn – te cette harmonie, de cet ensemble organique bevoordelen ten koste van een andere. qui constitue le caractère des styles des belles Enkel de inzet en volharding van een époques de l’art. Mais je pense que les tentatives handvol sterke persoonlijkheden brachten de zaken in beweging, zowel individuelles pourraient réussir, en prenant les wat betre de uitbouw van het wegen- styles anciens pour point de départ, à créer net en de nodige infrastructuur als het bouwen van prestigeprojecten.
    [Show full text]
  • GLASMALEREI PETERS STUDIOS België • Nederland • Frankrijk
    GLASMALEREI PETERS STUDIOS België • Nederland • Frankrijk 1 Tim Costima Master in de opleiding conservatie restauratie Academie voor schone kunsten, 2006 Actief bij Glasmalerei Peters sinds 2010 Contactgegevens: Tel: +32 (0) 495 321 718 e-mail: [email protected] 2 Voorwoord Uw historisch- en hedendaags glas is bij ons in goede handen De zorg en het behoud van historische beglazingen en (gebrandschilderde)glas-in-loodramen is voor ons het allerbe- langrijkste. Wij conserveren en behandelen gebrandschilderd glas-in-lood of historisch mondgeblazen glas met dezelfde zorg als de meer hedendaagse beglazingen. Ook is de afgelopen eeuw zeer interessant gebleken door de komst van nieuwe technieken (bv. glas-in-beton) en experimenten van glaskunstenaars. Deze laatsten maken het conserveren van glaskunstwerken een bekwaamheid die steeds in ontwikkeling zal blijven. In de hedendaagse glaskunst staan we u graag bij om uw ideeën te verwezelijken. Glasmalerei Peters heeft een zeer breed spectrum van technieken en materialen. U kan rekenen op een professionele bijstand vanaf de eerste stappen tot het eindresultaat. We handelen snel en zorgen voor duurzaamheid In de restauratie is ons doel is om het glasraam door middel van preventieve conservering, conservatieve –en restauratie- ve ingrepen en wederkerende controles in zijn waardevolle, oorspronkelijke staat te behouden. De juiste zorg is essentieel voor historisch glas. Wij bieden hulp bij complexe problemen, staan u graag bij wat betreft uw individuele wensen en dit steeds volgens de regels van de kunst en de laatste, heersende richtlijnen. Wij verwezenlijken conservatieconcepten om het voortbestaan van uw cultureel erfgoed te garanderen. De door ons uitgevoerde projecten zijn altijd in nauwe samenwerking met de daarvoor bevoegde diensten monumentenzorg, Kerkfa- brieken, architecten en wetenschappers.
    [Show full text]
  • Heritage Days 14 & 15 Sept
    HERITAGE DAYS 14 & 15 SEPT. 2019 A PLACE FOR ART 2 ⁄ HERITAGE DAYS Info Featured pictograms Organisation of Heritage Days in Brussels-Capital Region: Urban.brussels (Regional Public Service Brussels Urbanism and Heritage) Clock Opening hours and Department of Cultural Heritage dates Arcadia – Mont des Arts/Kunstberg 10-13 – 1000 Brussels Telephone helpline open on 14 and 15 September from 10h00 to 17h00: Map-marker-alt Place of activity 02/432.85.13 – www.heritagedays.brussels – [email protected] or starting point #jdpomd – Bruxelles Patrimoines – Erfgoed Brussel The times given for buildings are opening and closing times. The organisers M Metro lines and stops reserve the right to close doors earlier in case of large crowds in order to finish at the planned time. Specific measures may be taken by those in charge of the sites. T Trams Smoking is prohibited during tours and the managers of certain sites may also prohibit the taking of photographs. To facilitate entry, you are asked to not B Busses bring rucksacks or large bags. “Listed” at the end of notices indicates the date on which the property described info-circle Important was listed or registered on the list of protected buildings or sites. information The coordinates indicated in bold beside addresses refer to a map of the Region. A free copy of this map can be requested by writing to the Department sign-language Guided tours in sign of Cultural Heritage. language Please note that advance bookings are essential for certain tours (mention indicated below the notice). This measure has been implemented for the sole Projects “Heritage purpose of accommodating the public under the best possible conditions and that’s us!” ensuring that there are sufficient guides available.
    [Show full text]
  • Ontstaan Van Een Monument
    Bijbank Antwerpen Ontstaan van een monument Nationale Bank van België n.v. de Berlaimontlaan 14 1000 Brussel www.nbb.be [email protected] Ondernemingsnummer : 0203.201.340 RPR Brussel VOORWOORD Ieder monument heeft zijn geschiedenis, zo ook het prachtige gebouw op de Frankrijklei dat, in opdracht van de Nationale Bank van België, door architect Hendrik Beyaert werd ontworpen. Van bij de eerste pennentrek op de bouwplannen in 1872 tot de laatste lik verf diende Beyaert een voortdurende strijd te leveren om de budgettaire voorschriften van de Bank te verzoenen met de bouwtechnische mogelijkheden en de stedenbouwkundige richtlijnen van het Stadsbestuur. Een strijd ook om binnen het keurslijf van instructies en moeizame onderhandelingen zijn hoge architectonische aspiraties waar te kunnen maken. Beyaert is daar evenwel meesterlijk in geslaagd en in 1879 kon de Bijbank Antwerpen officieel in het nieuwe gebouw intrekken. Eminente auteurs en deskundigen op het vlak van architectuur en cultuurgeschiedenis hebben er menig artikel aan gewijd, waarin ieder van hen bepaalde facetten van dit veelzijdige kunstwerk belichtte. Deze waardevolle informatie werd samengebundeld tot één brochure, waarin werd getracht de zuiver geschiedkundige achtergronden van het ontstaan van de Bijbank, het vorderen van de bouwwerken, het leven en werk van de architect, de sociaal-culturele context en de historische uitstraling van het gebouw met elkaar in verband te brengen. Wij hopen U met dit historisch overzicht wegwijs te maken in het fascinerende bouwavontuur van onze Bijbank ... Bijbank Antwerpen Augustus 2012 1 2 INHOUDSTAFEL A. DE BIJBANK VÓÓR 1879 1. De eerste vestigingsplaats in Antwerpen 5 2. Noodzaak tot uitbreiding en aankoop van de bouwgrond 7 3.
    [Show full text]
  • Heritagedays.Urban.Brussels NL 2 / MEETING POINTS / Heritage Days
    heritagedays.urban.brussels NL 2 / MEETING POINTS / heritage days Reserveren, hoe werkt het? Om de Heritage Days veilig en in de beste omstandigheden te laten verlopen kun- nen de bezoeken aan de locaties en de deelname aan de activiteiten, tenzij anders aangegeven, enkel na reservatie. Reserveren kan vanaf 1 september 2021 op de website heritagedays.urban.brussels. Een bezoek binnen kan ofwel zonder gids plaatsvinden (vrije toegang / beperkte duur) ofwel met rondleidingen (gelieve onder de beschrijvingen bij de uren te kijken welke taal hierbij gebruikt wordt). U moet een tijdslot reserveren (bezoek zonder gids) of een tijdstip van bezoek (rondleiding). Gelieve deze tijdstippen strikt te respecteren. Eenmaal een bezoek begonnen is, kunt u er niet meer aan deelnemen. Op sommige locaties kunnen er wachttijden zijn (15 minuten). Voor de buitenactiviteiten (wandelingen, fietstochten, rally, bustocht…) volstaat het om een aanvangsuur te kiezen. Bij elk bezoek breng je de bevestiging van je reservatie mee die je ter plaatse moet laten zien. Kom bij voorkeur tien minuutjes vóór het gekozen tijdstip en hou je tijdens het wachten aan de afstandsregels. Bezoek aan de locaties en deelname aan de activiteiten zijn enkel gegarandeerd voor wie een reservatie heeft. Graag de volgende afspraken in acht nemen, om optimaal en in alle veiligheid te genieten van de Heritage Days: head-side-mask vergeet uw mondmasker niet; people-arrows respecteer zo veel mogelijk de afstandsregels; hands-wash uw handen te ontsmetten met de handgel die u ter beschikking wordt gesteld aan de ingang; comment volg de specifieke instructies van de gidsen en de organisatoren ter plaatse. De informatie in deze brochure kan nog wijzigingen ondergaan.
    [Show full text]
  • Journées Du Patrimoine 2014 À Bruxelles
    HISTOIRE Le marché aux livres ! JOURNÉES DU PATRIMOINE ET MÉMOIRE Ces 20 et 21 septembre (de 10h à 17h), précipitez-vous aux 20 & 21 SEPT. 2014 Halles Saint-Géry pour visiter le marché aux livres de la Direction des Monuments et des Sites de la Région de Bruxelles-Capitale. À cette occasion, bénéficiez des promotions spéciales « Journées du Patrimoine » sur de nombreux titres ! be heritage (CIDEP © Patrimoine & Culture) be . brussels Informations Pictogrammes utilisés DÉCOUVREZ Organisation des Journées du Patrimoine en Région de Bruxelles-Capitale : Service public régional de Bruxelles/Bruxelles Développement urbain Horaires et dates Direction des Monuments et des Sites a LE PATRIMOINE DE BRUXELLES CCN – rue du Progrès 80 – 1035 Bruxelles Permanences téléphoniques les 20 et 21 septembre 2014, de 10h à 17h : M Lignes et stations Lancée en 2011, la revue Bruxelles Patri- 02/204.17.69 – fax : 02/204.15.22 – www.journeesdupatrimoinebruxelles.be de métro [email protected] – @jdpomd – Bruxelles Patrimoines moines s’adresse à tous les passionnés du Les heures indiquées pour les bâtiments sont celles d’ouverture et de ferme- T Trams patrimoine, qu’ils soient bruxellois ou non, ture. Les organisateurs se réservent le droit de fermer les portes plus tôt en cas de forte affluence afin de terminer à l’heure prévue. et ambitionne de montrer les diverses fa- N°011- 012 Il est interdit de fumer, de manger et de boire lors des visites. Il se peut également B Bus Numéro spécial Journées du patrimoine région que certains responsables des lieux interdisent la prise de photographies. cettes des monuments et sites de la Région de Bruxelles-capitale Les mentions CL et SV, à la fin des notices, indiquent la date de classement DOSSIER Histoire et mémoire PLUS g Promenade/Activité de Bruxelles-Capitale.
    [Show full text]
  • De Ornamentele Beeldhouwkunst Van Georges Etienne Houtstont (Parijs,1832 – Sint-Gillis, 1912)
    doi: 10.2143/GBI.36.0.2131153 DE ORNAMENTELE BEELDHOUWKUNST VAN GEORGES ETIENNE HOUTSTONT (PARIJS,1832 – SINT-GILLIS, 1912) DE SYNERGIE VAN KUNST(AMBACHT) EN ARCHITECTUUR LINDA VAN SANTVOORT Je veux dire qu’il faut que les artistes se pénètrent bien de kunnen. De decoratieve behandeling van de architectuur l’effet que leur œuvre doit produire, de la mission qui leur est kaderde ook in het veel ruimere concept van de stadsver- échue de l’harmonie générale du monument qu’ils ont à déco- fraaiing, waarbij de artistieke en esthetische betekenis van rer. (…) Il faut, en un mot, qu’ils s’identifient avec l’architec- het stadsbeeld voorrang kreeg. Het pittoreske en zelfs ver- ture dont ils feront partie, car l’œuvre, pour être parfaitement halende karakter van het stadsbeeld werd bepaald door het décorative, doit avoir des vertus collectives (Charles Garnier, streven naar variatie in de stijlen, door het contrast in de A travers les arts, 1869).1 gebruikte materialen en de verscheidenheid in de orna- menten.7 De rol van het sculpturale ornament in de 19de-eeuwse De Parijse Opera van architect Charles Garnier (1825- architectuur 1898) geldt als hét voorbeeld van de kruisbestuiving tussen kunst en architectuur. Voor Garnier bestond er geen twijfel De architectuur van de tweede helft van de 19de eeuw werd over de relatie tussen architectuur en sculptuur en over de gekenmerkt door wat weleens het ‘horror vacuüm’ wordt sturende rol van de architect daarin: L’architecte, pour genoemd. De architectuur maakte zich los van het sobere conserver l’harmonie générale et pour donner à chacune de ses neoclassicistische schoonheidsideaal.
    [Show full text]
  • Tournée Zennerale
    Tournée Zennerale 1 2 Een biertour rond de Zenne België is het land met de meeste biersoorten of ‘bierstijlen’ ter wereld. Brussel en om- streken onderscheiden zich doordat de oudste bierstijl er nog geproduceerd wordt: de ‘lambiekbieren’ van spontane gisting. Verder is Brussel ook de stad van de drinkende Hertog Jan I, van Wiel’s en Belle-Vue, van tal van legendarische cafés en ‘stameneis’, van het Brouwershuis op de Grote Markt... Veel vragen dringen zich echter op. Hoe haalden de Brusselse brouwers hun water uit de Zenne? Wat gebeurde er met de tientallen Brusselse brouwerijen? Wat heeft het Quick-restaurant aan de Anspachlaan met bier te maken? Waar brouwt, verkoopt en verbruikt men vandaag het lekkerste bier? De antwoorden vindt u in deze geïllustreerde gids die uit twee delen bestaat. Het eerste deel bevat een algemene inleiding over de geschiedenis, de ingrediënten, de productie, de varianten en de rol van bier, met specifieke aandacht voor de Brusselse situatie. Het tweede deel bevat de tekst én het plattegrond voor een wandeling die u zelf kan maken op de oevers van de verdwenen Zenne in het centrum van Brussel. Want al telt de hoofdstad vandaag nog slechts twee brouwerijen - Cantillon en Brasserie de la Senne - van het rijke Brusselse brouwers- en bierverleden zijn nog voldoende getuigen overgebleven. Deze publicatie is er gekomen op initiatief van het Cultureel Erfgoedforum Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie in het kader van ‘Brussel aan het Werk’, een projectreeks waarbij voor elke eeuw vanaf de 15e eeuw typerende economische activiteiten worden geschetst. 1 Tournée Voorproeven 1. Bier in Europa, België en Brussel P 4 Zennerale 2.
    [Show full text]
  • De Louizalaan En Aanpalende Straten
    Inleidende teksten De Louizalaan en aanpalende straten Geschiedkundige, stedenbouwkundige en architecturale beschouwingen De Louizalaan op het kruispunt met de Mercelisstraat. Verzameling postkaarten Dexia Bank. Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, Brussel Uitbreiding-Zuid www.irismonument.be/nl.Brussel_Uitbreiding-Zuid.html Inhoud Geschiedkundige en stedenbouwkundige beschouwingen . 3 De Louizalaan, ontstaansgeschiedenis van het project . .3 Een bewogen verwezenlijking . .7 De aanpalende straten . .8 De Louizalaan - uitbreiding of de ‘Bossquare’ . .9 Mobiliteitwijzigingen door het autoverkeer . .11 Aanplanting . .13 Architecturale beschouwingen . 14 Onderzoek en redactie Eerste bouwfase (1864-1914) Isabelle Douillet Een prestigieuze laan . .14 en Cécile Schaack, vzw Chronologie . .14 Vertaling Straatbeeld van de laan en haar bouwreglementen . .14 Hilde Pauwels Voornaamste typologieën . .15 Herlezing Architecturale stijlen . .18 Christophe Deschaumes en - Laat-neoclassicisme . .18 Tom Verhofstadt - Eclecticisme en neostijlen . .20 © Ministerie van het Brussels - Invloeden van de neo-Vlaamse renaissance Hoofdstedelijk Gewest, en neo-Franse renaissance . 20 Directie Monumenten en - Art nouveau . .21 Landschappen, - Beaux-Arts . .23 CCN – Vooruitgangstraat, 80 1035 Brussel De architecten van de laan . .25 Speculatie en architecturale gehelen . .25 Verantwoordelijke uitgever: P. Crahay Tweede bouwfase (1930-1970) Appartementsgebouwen en handelspanden . .26 Appartementsgebouwen . .26 Interbellum: de modernistische droom . .26 Van 1945 tot
    [Show full text]
  • OPEN MONUMENTENDAGEN Boekenverkoop! STIJLEN GERECYCLEERD Op 17 En 18 September, Tussen 10U En 19U, Organiseert De Directie 17 & 18 SEPT
    OPEN MONUMENTENDAGEN Boekenverkoop! STIJLEN GERECYCLEERD Op 17 en 18 september, tussen 10u en 19u, organiseert de Directie 17 & 18 SEPT. 2016 Monumenten en Landschappen een boekenverkoop in de Sint- Gorikshallen. Ter gelegenheid van de Open Monumentendagen zullen vele titels aan promotieprijzen worden aangeboden. Haast u dus om erbij te zijn! Informatie Gebruikte pictogrammen ONTDEK Organisatie van de Open Monumentendagen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Gewestelijke Overheidsdienst Brussel/Brussel Stedelijke Ontwikkeling Openingsuren en data Directie Monumenten en Landschappen – CCN – Vooruitgangstraat 80 – a HET ERFGOED VAN BRUSSEL 1035 Brussel M Metrolijnen en haltes Infolijn op 17 en 18 september 2016, van 10u tot 17u: 02/204.17.69 – fax: Sinds 2011, richt het tijdschriftErfgoed 02/204.15.22 – www.openmonumentendagen.brussels – e-mail: jdp-omd@ gob.brussels – #jdpomd – Bruxelles Patrimoines-Erfgoed Brussel T Trams Brussel zich tot al wie een passie heeft voor De uren die vermeld worden bij de gebouwen, verwijzen naar het openings- erfgoed, zowel Brusselaars als niet-Brus- en sluitingsuur. De organisatoren behouden zich het recht voor de deuren B Bus vroeger te sluiten bij een grote toeloop, zodat ze toch op het afgesproken selaars, en wil de diverse facetten van uur kunnen eindigen. g Wandeling/Activiteit Ter plaatse kunnen speciale maatregelen worden opgelegd voor de te be- de monumenten en landschappen in het zoeken gebouwen. h Tentoonstelling/Lezing Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan bod Het is verboden te roken en te eten tijdens de bezoeken. Het is ook mogelijk dat de verantwoordelijken het maken van foto’s niet toestaan. Voor een vlotte Fietstocht laten komen. toegang wordt gevraagd om rugzakken of grote tassen te vermijden.
    [Show full text]