Tournée Zennerale

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Tournée Zennerale Tournée Zennerale 1 2 Een biertour rond de Zenne België is het land met de meeste biersoorten of ‘bierstijlen’ ter wereld. Brussel en om- streken onderscheiden zich doordat de oudste bierstijl er nog geproduceerd wordt: de ‘lambiekbieren’ van spontane gisting. Verder is Brussel ook de stad van de drinkende Hertog Jan I, van Wiel’s en Belle-Vue, van tal van legendarische cafés en ‘stameneis’, van het Brouwershuis op de Grote Markt... Veel vragen dringen zich echter op. Hoe haalden de Brusselse brouwers hun water uit de Zenne? Wat gebeurde er met de tientallen Brusselse brouwerijen? Wat heeft het Quick-restaurant aan de Anspachlaan met bier te maken? Waar brouwt, verkoopt en verbruikt men vandaag het lekkerste bier? De antwoorden vindt u in deze geïllustreerde gids die uit twee delen bestaat. Het eerste deel bevat een algemene inleiding over de geschiedenis, de ingrediënten, de productie, de varianten en de rol van bier, met specifieke aandacht voor de Brusselse situatie. Het tweede deel bevat de tekst én het plattegrond voor een wandeling die u zelf kan maken op de oevers van de verdwenen Zenne in het centrum van Brussel. Want al telt de hoofdstad vandaag nog slechts twee brouwerijen - Cantillon en Brasserie de la Senne - van het rijke Brusselse brouwers- en bierverleden zijn nog voldoende getuigen overgebleven. Deze publicatie is er gekomen op initiatief van het Cultureel Erfgoedforum Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie in het kader van ‘Brussel aan het Werk’, een projectreeks waarbij voor elke eeuw vanaf de 15e eeuw typerende economische activiteiten worden geschetst. 1 Tournée Voorproeven 1. Bier in Europa, België en Brussel P 4 Zennerale 2. Bierstijlen in België en Brussel P 7 3. Bierproductie P 8 4. Bieren uit Brussel en het Pajottenland P 10 5. Brusselse brouwerijen P 17 Op Tournée 1. Het Beursplein P 22 2. Grote Markt P 30 3. Sint-Hubertusgalerijen P 35 4. Delirium nabij P 37 5. Brouckèreplein P 39 6. Vlaamsesteenweg, Vlaamse cafés P 41 7. Vismarkt en kanaalzone P 42 8. Belle-Vue P 44 9. Bloemenhof P 47 10. Sint-Gorikslplein P 50 11. Naar Moeder Lambic P 54 Elders in het gewest 2 Voorproeven 3 1. Bier in Europa, België en Brussel Waarom drinkt een mens bier? In de eerste plaats omdat hij dorst heeft. En vroeger had hij nog meer dorst, omwille van het vele zout dat in zijn eten zat om het langer te kunnen bewaren. In de tweede plaats speelden gezondheidsredenen. Zuiver drinkwater (en melk, koffie of thee) bleef tot in de zestiende eeuw immers vrij schaars. Het brouwproces had als belangrijk neveneffect dat het de bacteriën in het water doodde. Bier is dus altijd een volksdrank geweest. Al lag het alcoholpercentage ervan vroeger lager. België ligt op de grens tussen de traditionele wijnlanden en bierlanden in Europa. De productie van wijn ontstond tussen 8000 en 4000 voor Christus in Mesopotamië en verspreidde zich snel naar het Middellandse Zeegebied. Met de komst van de Romeinen schoof de wijngrens op naar het noorden. Ook in onze contreien werd wijn geproduceerd - vooral in kloosters. In het wapenschild van Sint-Joost-ten-Node is ondermeer een druiventros te zien, een verwijzing naar de wijngaarden die in de gemeente te vinden waren. Ook in Schaarbeek, Sint-Gillis en Vorst werd wijn verbouwd. Namen als Wijngaardstraat, Wijnoogstdreef, Wijnpersdreef in Vorst getuigen daar nog van. Ook op de Brusselse Coudenberg stonden druiven. Natuurlijk was er ook veel invoer uit bijvoorbeeld de Bourgogne- of de Rijnstreek. Wijn was vooral een luxeproduct. Bier is net als wijn afkomstig uit Mesopotamië (7000 à 4000 voor Christus). Via de Sumeriërs, de oudste beschaving in het zuiden van Mesopotamië, kwam de kennis bij de Babyloniërs en de Egyptenaren. Al dan niet onafhankelijk daarvan brouwden in de laatste eeuwen voor Christus ook de Kelten en de Galliërs hun cervisia, een woord dat is afgeleid van Ceres, de naam van de godin van de oogst. Zythos is dan weer het Griekse woord voor het bier dat uit Egypte kwam. Over de etymologie van het woord ‘bier’ is nauwelijks iets geweten. Romeinen vonden dat primitief goedje van spontaan gistend graan minderwaardig. Omwille van de gist ging het brouwen van bier van oudsher vaak samen met het bakken van brood. Zo is brouwen ook lang een activiteit geweest die vrouwen voor hun rekening namen. In de tijd van Karel de Grote (circa 800) werd het een echt ambacht en brouwde men ook veel bier in abdijen. Sint-Arnoldus (1040-1087), patroonheilige van de brouwers, was een ridder-monnik uit Tiegem bij Oudenaarde. Hij werd Benedic- tijn en stichtte de abdij van Sint-Pieter in Oudenburg. Naast de Benedictijnen (Affligem) lieten ook de Cisterciënzers (waaruit de Trappisten afsplitsten) en de Norbertijnen (Grimbergen. Leffe, Postel, Tongerlo,...) zich niet onbetuigd. Vanaf de tiende eeuw werd bier meer en meer een bron van inkomsten voor de heren. Dat kwam vooral door heffingen, bijvoorbeeld via het systeem van banmolens of banbrouwerijen. Op vorstelijk gezag - het zogenaamde bannum - waren de brouwers verplicht die banmolen te gebruiken tegen een vergoeding, een systeem dat op het platteland is blijven bestaan tot het einde van het Ancien Régime. 4 Ook het gruitrecht was voor vorsten een manier om een graantje mee te pikken. Dat monopolie op de levering van bewarende krui- den (hoofdzakelijk gagel) werd toegekend aan één persoon of familie. In het gruithuis werden de kruiden met de mout vermengd. Soms was er maar één stad met gruitrecht in de hele regio. Gruit diende om bier beter te conserveren, maar was zoeterig, dik en troebel. In de veertiende eeuw begonnen de gehopte bieren uit Noord-Duitsland aan hun veroveringstocht. Zij stonden garant voor een betere smaak, betere bewaring, en een gezonder en klaarder bier. In het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie werd het zogenaamde Reinheitsgebot van de Beierse hertog Wilhelm IV uit 1516 onrecht- streeks zelfs een protectionistische maatregel. Het voorschrift bepaalde dat water, gerst en hop de enige ingrediënten mochten zijn in bier. Zo werd de import van anderssoortige, buitenlandse bieren onmogelijk gemaakt. Pas in 1987 kwam er, onder druk van Europa, weer invoer uit het buitenland. In Brabant en Vlaanderen was er aanvankelijk veel invoer, ook uit Nederlandse steden. In 1365 werd in Brussel de gilde van de Brouwers gesticht en die zou gestaag opgang maken. Vooral in Brabant kwam het in de vijftiende eeuw tot een hoge productie van bier voor de eigen, snel aangroeiende bevolking. Leuven, Brussel, Hoegaarden, Antwerpen en Mechelen waren allemaal brouwers- centra. Brabant beschikte dan ook over veel rivieren, en over voldoende kwaliteitsvolle tarwe om naast de voedingsindustrie ook de bierproductie op een hoog peil te houden: het witbier uit Hoegaarden-Leuven en de lambiekbieren uit de regio rond Brussel zijn dan ook typische tarwebieren. Het moet gezegd dat vooral het Leuvens bier begin 17de eeuw een goede reputatie had. De andere steden gebruikten wel hoge invoerbelastingen om de eigen industrie te beschermen. Brusselse brouwerijen hadden sowieso een grote afzetmarkt bij de deur. De wijnbouw verdween in die periode ook stilaan uit onze gewesten. De Franse revolutie had ingrijpende gevolgen voor de biersector. Niet alleen werden de gilden afgeschaft (1792-1794) ten voordele van het privé-initiatief, ook werden er veel kloosters gesloten en het verbruik van wijn en champagne steeg weer. Patricia Quintens schrijft in Bier en Brouwerijen te Brussel dat begin achttiende eeuw nog 120 artisanale brouwerijen werkzaam waren in de Brusselse binnenstad. In 1806 waren dat er nog 29. Veertien daarvan bleven nog tot aan overwelving van de Zenne en de aanleg van de centrale lanen rond 1866 aanwezig. Ook de opheffing van het octrooirecht in 1860, waardoor steden niet langer invoerbelastingen hieven aan hun poorten, werkten een verhuis in de hand. De laatste brouwerijen die aan de Zenne overbleven waren Den Valck (tot 1891), en Den Baert, gelegen in de Baardgang naast het huidige ACOD-gebouw op het Fontainasplein (tot 1949). Industriële brouwerijen ontstonden vooral voor in Molenbeek, Anderlecht, Koekelberg, Vorst en Elsene. In 1903 waren er nog 3387 brouwerijen in België, en de Brusselse faro en lambiek waren toen nog zeer gekend. Maar de Duitse (Beierse) en Boheemse pils zouden voor een nieuwe omwenteling zorgen. Pils is een bier van lage gisting. Het procédé van lage 5 gisting verliep trager omdat het ook om een lagere temperatuur vroeg, maar omdat de gist op de bodem lag, was het bier wel beter te klaren. Het product was bovendien beter houdbaar en door de lagere temperatuur was er ook minder kans op schadelijke bac- teriën. De Beierse brouwer Josef Groll brouwde in 1842 dergelijk bier in de Tsjechische brouwerij Pilsner Urquell. De naam Pilsener bier werd in 1859 officieel gebruikt voor een licht-goudkleurig, gehopt bier van lage gisting. In België was het aanvankelijk nog wachten op veranderingen. De trappist- en ab- dijbieren kwamen op de markt op het moment dat de abdijen in het jonge België heropgestart werden, die zich van middelen moesten voorzien met hun oude brouw- activiteiten. De afzet van de brouwers bleef ook automatisch hoog door de stijgende bevolking en koopkracht na 1860. Brouwerijen als De Koninck, Rodenbach en Wielemans (1868) zagen rond die tijd het licht. In 1889 telde België nog 1 herberg per 38 inwoners (een wildgroei die vanaf dan zelfs wettelijk en fiscaal aan banden moest worden gelegd). Maar op de Wereldtentoonstelling van 1880 in Brussel vielen het Duitse bock-bier en de donkerdere Münchener op. In 1877 brouwde de Belgisch-Nederlandse Brasserie Bavaro-Belge in Anderlecht een Beiers bier. Wielemans-Ceuppens volgde met bier van lage gisting in 1887, Artois in 1892, Haacht in 1902. Artois ontstond toen de Leuvense brouwerij Den Hoorn uit 1366, in 1717 werd overgenomen door Sébastien Artois.
Recommended publications
  • Tournai: Architecture and Planning Through the Ages of a Former Leading Urban Centre, and Current Provincial Historic City, of the Low Countries
    17th IPHS Conference, Delft 2016 | HISTORY URBANISM RESILIENCE | VOLUME 03 Change and Responsive Planning | Man-made and Natural Disasters | Long Term- Adaptation to- Changes TOURNAI: ARCHITECTURE AND pLANNING THROUGH THE AGES OF A FORMER LEADING URBAN CENTRE, AND CURRENT pROVINCIAL HISTORIC CITY, OF THE LOW COUNTRIES Peter Martyn Instytut Sztuki PAN Home to one of the first Netherlandish urban communities to secure municipal autonomy, Tournai boasts an illustrious past and wealth of historic buildings of comparable importance to Bruges. Despite prolonged post-mediaeval decline, the city remained a self-contained urban entity, with its own unique identity, well into the 20th century. This brief, summary text seeks to remind contemporary town planners and architects that cities of the pre-industrial ages benefitted both from place-specific forms of architecture and urban works that ranged in scale from the straightening and laying out of new streets, bridge building or planning river embankments to defence walls capable of embracing populous urban centres. Moreover, compared to the mediaeval, early-modern or industrial ages, the kind of stylistic guidelines currently dictating what goes up in the urban environment (as well as down; excluding listed buildings), may often seem ill-conceived. Largely preserved and further embellished during the 19th and first decades of the 20th century, the urban qualities and built aesthetics of Tournai were gradually undermined thereafter. By the 1980s and 1990s, much of the moderately wealthy city centre predating World War II was gradually falling into disrepair. Today, Tournai could be on the verge of far-reaching change. The potentially disastrous effects on the still extensively retained urban-architectural heritage remain unclear.
    [Show full text]
  • Francis TOURNEUR Faculté D'architecture De L'université De
    ART NOUVEAU & ECOLOGY: Historical lab 5_Raw Materials and Art Nouveau ART NOUVEAU & ECOLOGIE: Laboratoire historique 5_Matières premières et Art Nouveau Aveiro - I 2013 Francis TOURNEUR Faculté d’Architecture de l’Université de Liège Centre européen R. Lemaire pour la conservation du patrimoine à la K.U.Leuven LES PIERRES ET LES MARBRES DANS LES ŒUVRES « ART NOUVEAU »DE L’ARCHITECTE VICTOR HORTA. Resumé L’œuvre de Victor Horta avant la première guerre mondiale présente de multiples facettes, déclinée en constructions urbaines, publiques ou privées, voire commerciales, et en bâtisses plus rurales, en des contextes donc fort diversifiés. Les matériaux pierreux sont omniprésents, utilisés pour les façades, très fréquemment en pierres avec un emploi très limité de la brique apparente, et pour les intérieurs – ces applications marbrières se déclinant en sols, escaliers, lambris, mais aussi en mosaïques ou en sols de type « granito ». Ces vastes gammes d’usages vont être rapidement passées en revue, évidemment sans souci d’exhaustivité. Les façades des constructions urbaines Les constructions urbaines de Victor Horta sont pour la plupart localisées à Bruxelles ou dans les communes de la Région bruxelloise. Elles s’inscrivent dans un paysage bâti où la pierre joue depuis longtemps un rôle important. Aux côtés de la brique, deux types principaux de pierres participent surtout à l’élaboration des façades des maisons bruxelloises : des calcaires compacts, issus des terrains anciens du substrat de la Belgique, caractérisés par leur teinte sombre en cassure fraîche et nommés couramment « pierres bleues », par opposition à des calcaires moins compactés, de patine plus claire, baptisés « pierres blanches ». Ces dernières, d’abord brabançonnes (Bruxelles même, Balegem à l’Ouest et Gobertange à l’Est), sont ensuite importées fréquemment de France, dès le milieu du XIXe siècle.
    [Show full text]
  • PB 006-NL-BAT.Indd 119 3/05/13 12:14 -PB 006-NL-BAT.Indd 120 3/05/13 12:14 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 121
    EXTRA - NUMMER 2013 Een publicatie van het Brussels EXTRA NUMMER Hoofdstedelijk Gewest 2013 HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS Een publicatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ERFGOEDBRUSSEL € 25 ISBN : 978-2-930457-94-9 -PB 006 Couv BAT.indd 3 20/03/15 10:32 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 119 BRUSSEL, METROPOOLVAN DETRIOMFERENDE BURGERIJ BOUW VAN EEN HOOFDSTAD -PB 006-NL-BAT.indd 119 3/05/13 12:14 -PB 006-NL-BAT.indd 120 3/05/13 12:14 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 121 De openbare gebouwen in de 19de eeuw BENOÎT MIHAIL Conservator van het Museum van de geïntegreerde politie “Je crois que notre siècle, à raison du caractère sten speelden een stuwende rol omdat même de notre civilisation éclectique et ze over de nodige financiële middelen beschikten en niet gehinderd wer - cosmopolite, est impuissant à créer un style qui den door administratieve of politieke lui soit propre, car ce style, pour refléter son bezwaren. De stad Brussel kon bijvoor- beeld niet optreden buiten haar gren- époque, devra être cosmopolite comme elle. Il zen, terwijl de staat zich ervoor hoedde manquera par conséquent de cette unité, de om één bepaalde gemeente – het mocht dan nog de eerste van het land zijn – te cette harmonie, de cet ensemble organique bevoordelen ten koste van een andere. qui constitue le caractère des styles des belles Enkel de inzet en volharding van een époques de l’art. Mais je pense que les tentatives handvol sterke persoonlijkheden brachten de zaken in beweging, zowel individuelles pourraient réussir, en prenant les wat betre de uitbouw van het wegen- styles anciens pour point de départ, à créer net en de nodige infrastructuur als het bouwen van prestigeprojecten.
    [Show full text]
  • GLASMALEREI PETERS STUDIOS België • Nederland • Frankrijk
    GLASMALEREI PETERS STUDIOS België • Nederland • Frankrijk 1 Tim Costima Master in de opleiding conservatie restauratie Academie voor schone kunsten, 2006 Actief bij Glasmalerei Peters sinds 2010 Contactgegevens: Tel: +32 (0) 495 321 718 e-mail: [email protected] 2 Voorwoord Uw historisch- en hedendaags glas is bij ons in goede handen De zorg en het behoud van historische beglazingen en (gebrandschilderde)glas-in-loodramen is voor ons het allerbe- langrijkste. Wij conserveren en behandelen gebrandschilderd glas-in-lood of historisch mondgeblazen glas met dezelfde zorg als de meer hedendaagse beglazingen. Ook is de afgelopen eeuw zeer interessant gebleken door de komst van nieuwe technieken (bv. glas-in-beton) en experimenten van glaskunstenaars. Deze laatsten maken het conserveren van glaskunstwerken een bekwaamheid die steeds in ontwikkeling zal blijven. In de hedendaagse glaskunst staan we u graag bij om uw ideeën te verwezelijken. Glasmalerei Peters heeft een zeer breed spectrum van technieken en materialen. U kan rekenen op een professionele bijstand vanaf de eerste stappen tot het eindresultaat. We handelen snel en zorgen voor duurzaamheid In de restauratie is ons doel is om het glasraam door middel van preventieve conservering, conservatieve –en restauratie- ve ingrepen en wederkerende controles in zijn waardevolle, oorspronkelijke staat te behouden. De juiste zorg is essentieel voor historisch glas. Wij bieden hulp bij complexe problemen, staan u graag bij wat betreft uw individuele wensen en dit steeds volgens de regels van de kunst en de laatste, heersende richtlijnen. Wij verwezenlijken conservatieconcepten om het voortbestaan van uw cultureel erfgoed te garanderen. De door ons uitgevoerde projecten zijn altijd in nauwe samenwerking met de daarvoor bevoegde diensten monumentenzorg, Kerkfa- brieken, architecten en wetenschappers.
    [Show full text]
  • Heritage Days 14 & 15 Sept
    HERITAGE DAYS 14 & 15 SEPT. 2019 A PLACE FOR ART 2 ⁄ HERITAGE DAYS Info Featured pictograms Organisation of Heritage Days in Brussels-Capital Region: Urban.brussels (Regional Public Service Brussels Urbanism and Heritage) Clock Opening hours and Department of Cultural Heritage dates Arcadia – Mont des Arts/Kunstberg 10-13 – 1000 Brussels Telephone helpline open on 14 and 15 September from 10h00 to 17h00: Map-marker-alt Place of activity 02/432.85.13 – www.heritagedays.brussels – [email protected] or starting point #jdpomd – Bruxelles Patrimoines – Erfgoed Brussel The times given for buildings are opening and closing times. The organisers M Metro lines and stops reserve the right to close doors earlier in case of large crowds in order to finish at the planned time. Specific measures may be taken by those in charge of the sites. T Trams Smoking is prohibited during tours and the managers of certain sites may also prohibit the taking of photographs. To facilitate entry, you are asked to not B Busses bring rucksacks or large bags. “Listed” at the end of notices indicates the date on which the property described info-circle Important was listed or registered on the list of protected buildings or sites. information The coordinates indicated in bold beside addresses refer to a map of the Region. A free copy of this map can be requested by writing to the Department sign-language Guided tours in sign of Cultural Heritage. language Please note that advance bookings are essential for certain tours (mention indicated below the notice). This measure has been implemented for the sole Projects “Heritage purpose of accommodating the public under the best possible conditions and that’s us!” ensuring that there are sufficient guides available.
    [Show full text]
  • Ontstaan Van Een Monument
    Bijbank Antwerpen Ontstaan van een monument Nationale Bank van België n.v. de Berlaimontlaan 14 1000 Brussel www.nbb.be [email protected] Ondernemingsnummer : 0203.201.340 RPR Brussel VOORWOORD Ieder monument heeft zijn geschiedenis, zo ook het prachtige gebouw op de Frankrijklei dat, in opdracht van de Nationale Bank van België, door architect Hendrik Beyaert werd ontworpen. Van bij de eerste pennentrek op de bouwplannen in 1872 tot de laatste lik verf diende Beyaert een voortdurende strijd te leveren om de budgettaire voorschriften van de Bank te verzoenen met de bouwtechnische mogelijkheden en de stedenbouwkundige richtlijnen van het Stadsbestuur. Een strijd ook om binnen het keurslijf van instructies en moeizame onderhandelingen zijn hoge architectonische aspiraties waar te kunnen maken. Beyaert is daar evenwel meesterlijk in geslaagd en in 1879 kon de Bijbank Antwerpen officieel in het nieuwe gebouw intrekken. Eminente auteurs en deskundigen op het vlak van architectuur en cultuurgeschiedenis hebben er menig artikel aan gewijd, waarin ieder van hen bepaalde facetten van dit veelzijdige kunstwerk belichtte. Deze waardevolle informatie werd samengebundeld tot één brochure, waarin werd getracht de zuiver geschiedkundige achtergronden van het ontstaan van de Bijbank, het vorderen van de bouwwerken, het leven en werk van de architect, de sociaal-culturele context en de historische uitstraling van het gebouw met elkaar in verband te brengen. Wij hopen U met dit historisch overzicht wegwijs te maken in het fascinerende bouwavontuur van onze Bijbank ... Bijbank Antwerpen Augustus 2012 1 2 INHOUDSTAFEL A. DE BIJBANK VÓÓR 1879 1. De eerste vestigingsplaats in Antwerpen 5 2. Noodzaak tot uitbreiding en aankoop van de bouwgrond 7 3.
    [Show full text]
  • Heritagedays.Urban.Brussels NL 2 / MEETING POINTS / Heritage Days
    heritagedays.urban.brussels NL 2 / MEETING POINTS / heritage days Reserveren, hoe werkt het? Om de Heritage Days veilig en in de beste omstandigheden te laten verlopen kun- nen de bezoeken aan de locaties en de deelname aan de activiteiten, tenzij anders aangegeven, enkel na reservatie. Reserveren kan vanaf 1 september 2021 op de website heritagedays.urban.brussels. Een bezoek binnen kan ofwel zonder gids plaatsvinden (vrije toegang / beperkte duur) ofwel met rondleidingen (gelieve onder de beschrijvingen bij de uren te kijken welke taal hierbij gebruikt wordt). U moet een tijdslot reserveren (bezoek zonder gids) of een tijdstip van bezoek (rondleiding). Gelieve deze tijdstippen strikt te respecteren. Eenmaal een bezoek begonnen is, kunt u er niet meer aan deelnemen. Op sommige locaties kunnen er wachttijden zijn (15 minuten). Voor de buitenactiviteiten (wandelingen, fietstochten, rally, bustocht…) volstaat het om een aanvangsuur te kiezen. Bij elk bezoek breng je de bevestiging van je reservatie mee die je ter plaatse moet laten zien. Kom bij voorkeur tien minuutjes vóór het gekozen tijdstip en hou je tijdens het wachten aan de afstandsregels. Bezoek aan de locaties en deelname aan de activiteiten zijn enkel gegarandeerd voor wie een reservatie heeft. Graag de volgende afspraken in acht nemen, om optimaal en in alle veiligheid te genieten van de Heritage Days: head-side-mask vergeet uw mondmasker niet; people-arrows respecteer zo veel mogelijk de afstandsregels; hands-wash uw handen te ontsmetten met de handgel die u ter beschikking wordt gesteld aan de ingang; comment volg de specifieke instructies van de gidsen en de organisatoren ter plaatse. De informatie in deze brochure kan nog wijzigingen ondergaan.
    [Show full text]
  • Journées Du Patrimoine 2014 À Bruxelles
    HISTOIRE Le marché aux livres ! JOURNÉES DU PATRIMOINE ET MÉMOIRE Ces 20 et 21 septembre (de 10h à 17h), précipitez-vous aux 20 & 21 SEPT. 2014 Halles Saint-Géry pour visiter le marché aux livres de la Direction des Monuments et des Sites de la Région de Bruxelles-Capitale. À cette occasion, bénéficiez des promotions spéciales « Journées du Patrimoine » sur de nombreux titres ! be heritage (CIDEP © Patrimoine & Culture) be . brussels Informations Pictogrammes utilisés DÉCOUVREZ Organisation des Journées du Patrimoine en Région de Bruxelles-Capitale : Service public régional de Bruxelles/Bruxelles Développement urbain Horaires et dates Direction des Monuments et des Sites a LE PATRIMOINE DE BRUXELLES CCN – rue du Progrès 80 – 1035 Bruxelles Permanences téléphoniques les 20 et 21 septembre 2014, de 10h à 17h : M Lignes et stations Lancée en 2011, la revue Bruxelles Patri- 02/204.17.69 – fax : 02/204.15.22 – www.journeesdupatrimoinebruxelles.be de métro [email protected] – @jdpomd – Bruxelles Patrimoines moines s’adresse à tous les passionnés du Les heures indiquées pour les bâtiments sont celles d’ouverture et de ferme- T Trams patrimoine, qu’ils soient bruxellois ou non, ture. Les organisateurs se réservent le droit de fermer les portes plus tôt en cas de forte affluence afin de terminer à l’heure prévue. et ambitionne de montrer les diverses fa- N°011- 012 Il est interdit de fumer, de manger et de boire lors des visites. Il se peut également B Bus Numéro spécial Journées du patrimoine région que certains responsables des lieux interdisent la prise de photographies. cettes des monuments et sites de la Région de Bruxelles-capitale Les mentions CL et SV, à la fin des notices, indiquent la date de classement DOSSIER Histoire et mémoire PLUS g Promenade/Activité de Bruxelles-Capitale.
    [Show full text]
  • De Ornamentele Beeldhouwkunst Van Georges Etienne Houtstont (Parijs,1832 – Sint-Gillis, 1912)
    doi: 10.2143/GBI.36.0.2131153 DE ORNAMENTELE BEELDHOUWKUNST VAN GEORGES ETIENNE HOUTSTONT (PARIJS,1832 – SINT-GILLIS, 1912) DE SYNERGIE VAN KUNST(AMBACHT) EN ARCHITECTUUR LINDA VAN SANTVOORT Je veux dire qu’il faut que les artistes se pénètrent bien de kunnen. De decoratieve behandeling van de architectuur l’effet que leur œuvre doit produire, de la mission qui leur est kaderde ook in het veel ruimere concept van de stadsver- échue de l’harmonie générale du monument qu’ils ont à déco- fraaiing, waarbij de artistieke en esthetische betekenis van rer. (…) Il faut, en un mot, qu’ils s’identifient avec l’architec- het stadsbeeld voorrang kreeg. Het pittoreske en zelfs ver- ture dont ils feront partie, car l’œuvre, pour être parfaitement halende karakter van het stadsbeeld werd bepaald door het décorative, doit avoir des vertus collectives (Charles Garnier, streven naar variatie in de stijlen, door het contrast in de A travers les arts, 1869).1 gebruikte materialen en de verscheidenheid in de orna- menten.7 De rol van het sculpturale ornament in de 19de-eeuwse De Parijse Opera van architect Charles Garnier (1825- architectuur 1898) geldt als hét voorbeeld van de kruisbestuiving tussen kunst en architectuur. Voor Garnier bestond er geen twijfel De architectuur van de tweede helft van de 19de eeuw werd over de relatie tussen architectuur en sculptuur en over de gekenmerkt door wat weleens het ‘horror vacuüm’ wordt sturende rol van de architect daarin: L’architecte, pour genoemd. De architectuur maakte zich los van het sobere conserver l’harmonie générale et pour donner à chacune de ses neoclassicistische schoonheidsideaal.
    [Show full text]
  • De Louizalaan En Aanpalende Straten
    Inleidende teksten De Louizalaan en aanpalende straten Geschiedkundige, stedenbouwkundige en architecturale beschouwingen De Louizalaan op het kruispunt met de Mercelisstraat. Verzameling postkaarten Dexia Bank. Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, Brussel Uitbreiding-Zuid www.irismonument.be/nl.Brussel_Uitbreiding-Zuid.html Inhoud Geschiedkundige en stedenbouwkundige beschouwingen . 3 De Louizalaan, ontstaansgeschiedenis van het project . .3 Een bewogen verwezenlijking . .7 De aanpalende straten . .8 De Louizalaan - uitbreiding of de ‘Bossquare’ . .9 Mobiliteitwijzigingen door het autoverkeer . .11 Aanplanting . .13 Architecturale beschouwingen . 14 Onderzoek en redactie Eerste bouwfase (1864-1914) Isabelle Douillet Een prestigieuze laan . .14 en Cécile Schaack, vzw Chronologie . .14 Vertaling Straatbeeld van de laan en haar bouwreglementen . .14 Hilde Pauwels Voornaamste typologieën . .15 Herlezing Architecturale stijlen . .18 Christophe Deschaumes en - Laat-neoclassicisme . .18 Tom Verhofstadt - Eclecticisme en neostijlen . .20 © Ministerie van het Brussels - Invloeden van de neo-Vlaamse renaissance Hoofdstedelijk Gewest, en neo-Franse renaissance . 20 Directie Monumenten en - Art nouveau . .21 Landschappen, - Beaux-Arts . .23 CCN – Vooruitgangstraat, 80 1035 Brussel De architecten van de laan . .25 Speculatie en architecturale gehelen . .25 Verantwoordelijke uitgever: P. Crahay Tweede bouwfase (1930-1970) Appartementsgebouwen en handelspanden . .26 Appartementsgebouwen . .26 Interbellum: de modernistische droom . .26 Van 1945 tot
    [Show full text]
  • OPEN MONUMENTENDAGEN Boekenverkoop! STIJLEN GERECYCLEERD Op 17 En 18 September, Tussen 10U En 19U, Organiseert De Directie 17 & 18 SEPT
    OPEN MONUMENTENDAGEN Boekenverkoop! STIJLEN GERECYCLEERD Op 17 en 18 september, tussen 10u en 19u, organiseert de Directie 17 & 18 SEPT. 2016 Monumenten en Landschappen een boekenverkoop in de Sint- Gorikshallen. Ter gelegenheid van de Open Monumentendagen zullen vele titels aan promotieprijzen worden aangeboden. Haast u dus om erbij te zijn! Informatie Gebruikte pictogrammen ONTDEK Organisatie van de Open Monumentendagen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Gewestelijke Overheidsdienst Brussel/Brussel Stedelijke Ontwikkeling Openingsuren en data Directie Monumenten en Landschappen – CCN – Vooruitgangstraat 80 – a HET ERFGOED VAN BRUSSEL 1035 Brussel M Metrolijnen en haltes Infolijn op 17 en 18 september 2016, van 10u tot 17u: 02/204.17.69 – fax: Sinds 2011, richt het tijdschriftErfgoed 02/204.15.22 – www.openmonumentendagen.brussels – e-mail: jdp-omd@ gob.brussels – #jdpomd – Bruxelles Patrimoines-Erfgoed Brussel T Trams Brussel zich tot al wie een passie heeft voor De uren die vermeld worden bij de gebouwen, verwijzen naar het openings- erfgoed, zowel Brusselaars als niet-Brus- en sluitingsuur. De organisatoren behouden zich het recht voor de deuren B Bus vroeger te sluiten bij een grote toeloop, zodat ze toch op het afgesproken selaars, en wil de diverse facetten van uur kunnen eindigen. g Wandeling/Activiteit Ter plaatse kunnen speciale maatregelen worden opgelegd voor de te be- de monumenten en landschappen in het zoeken gebouwen. h Tentoonstelling/Lezing Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan bod Het is verboden te roken en te eten tijdens de bezoeken. Het is ook mogelijk dat de verantwoordelijken het maken van foto’s niet toestaan. Voor een vlotte Fietstocht laten komen. toegang wordt gevraagd om rugzakken of grote tassen te vermijden.
    [Show full text]
  • Artikel EN-8
    EXTRA - NUMMER 2013 Een publicatie van het Brussels EXTRA NUMMER Hoofdstedelijk Gewest 2013 HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS HETERFGOEDSCHRIJFT ONZEGESCHIEDENIS Een publicatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ERFGOEDBRUSSEL € 25 ISBN : 978-2-930457-94-9 -PB 006 Couv BAT.indd 3 20/03/15 10:32 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 119 BRUSSEL, METROPOOLVAN DETRIOMFERENDE BURGERIJ BOUW VAN EEN HOOFDSTAD -PB 006-NL-BAT.indd 119 3/05/13 12:14 -PB 006-NL-BAT.indd 140 3/05/13 12:15 BOUW VAN EEN HOOFDSTAD 1860 – 1914 141 Brusselse woon- huisarchitectuur PROF. DR. LINDA VAN SANTVOORT Universiteit Gent e “Si le XIX siècle n’a pas un style d’architecture n het midden van de 19de eeuw qui lui soit propre, si l’éclectisme paraît de plus publiceerde de Luikse architect Auguste Castermans een rijk geïl- en plus conquérir les sympathies des artistes, lustreerd dubbelalbum onder de comme il a longtemps possédé celles des Ititel Parallèle des maisons de Bruxelles 1 littérateurs et des philosophes, les hommes de et des principales villes de la Belgique . Castermans wilde aantonen dat het goût reconnaîtront cependant que d’immenses jonge België een eigen autonome archi- progrès ont été accomplis depuis 1830, tant sous tectuur ontwikkelde. Onder het moo “l’agréable n’est jamais l’ennemi de l’utile”2 le rapport du plan général et de la distribution, presenteerde hij een reeks gebouwen, que sous le rapport de l’ornementation et des zowel publieke als private, die als een stand van zaken in de architectuur détails, dans les constructions publiques et dans konden gelden.
    [Show full text]