Jilid I $$$$$ . Hari Rabu Bit. 27 14hb Ogos, 1983

PENYATA RASMI PARLIMEN PARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN NEGARA SENATE

PARLIMEN KEENAM Sixth Parliament

PENGGAL PERTAMA First Session

KANDUNGANNYA

JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAG! PERTANYAAN-PERTANYAAN [Ruangan 3537]

RANG UNDANG-UNDANG:

Rang Undang-undang Perlembagaan (Pindaan) [Ruangan 36.101

USUL: Waktu Mesyuarat dan Urusan yang dibebaskan daripada Peraturan Mesyuarat [Ruangan 3661] MALAYSIA

PARLIMEN KEENAM-DEWAN NEGARA Penyata Rasmi Parlimen

PENGGAL YANG PERTAMA

AHLI-AHLI DEWAN NEGARA

Yang Berhormat Tuan Yang Dipertua, TAN SRI ISMAIL KHAN , P . S . M ., P . N . B . S ., B . K . T., P . P . T. (Dilantik) .

„ Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO HA]I MOHAM ED BIN NASIR , S. P . M . K ., J . M .N., J . P . ( Kelantan).

„ Timbalan Yang Dipertua, DATO SULAIMAN BI N NIN AM SHAH , S. P . M . J ., S.S. I .J., J . M . N ., B .S. I ., P . I .S., j.P. (Dilantik).

„ TURN HAJI ABD UL JA LIL BIN ABDUL RAHMAN ( D1Ia17tl k).

„ TUAN ABDUL RAZAK BIN HAJI ABU SAMAH, A.M.N., P.J.K. (Dilantik).

„ TAN SRI DATO HAJI ABDUL RAZAK BIN HAJI HUSAIN, P.S.M., D.S.W., D . S.A.P., J.S.M., S.M.P. (Dilantik).

„ TUAN HAJI ABDUL WAHAB BIN HAJI ABU BAKAR, A.M.N. (Dilantik).

„ TUAN ABDULLAH BIN SALLEH (Perlis).

TOH MUDA DR ABDULLAH FADZIL BIN CHE WAN (Dilantik).

„ TUAN ALEXANDER Y. L. LEE ( Dilantik).

„ TUAN HAJI ARIFFIN BIN HAJI SALLEH , K. M . N . , S. M . K. (Dilantik).

„ TUAN BASHARON BIN HANAPIAH (Dilantik).

„ DATO CHIN KIM YOONG , D.P.C.M ., A.M.P., P.P.T, (Perak).

„ DATUK CHOO. CHING HWA, D.P.M.T, K.M.N., P.J.K., P.P.N., P.M.K., J.P. (Dilantik).

„ DATUK CHUA SONG LIM, S.P.M.J., S . S.I.J., D.P.M.J., J.M.N., P.I.S., B.S.I., J .P. (Johor).

„ TUAN HAJI FADZIL BIN AHMAD, A.M.N. (Kedah).

„ TUAN FADZIL BIN MAHMOOD, A.M.N., P.P.N., P.J.K. (Perlis).

„ DATO S. GOVINDARAJ , D.P.M.S . (Dilantik).

„ PUAN HAFSAH BINTI OTHMAN (Dilantik).

„ PUAN HASNAH BINTI HAJI MOHD. KASIM alias HASNAH FATIMAH BINTI HAJI MOHD. KASIM, A.M.N., P.P.N., P.J.K. (Terengganu).

„ TUAN HANG HUNG YONG (Dilantik). 3531 10 OGOS 1983 3532

Yang Berhormat TUAN HAJI IBRAHIM BIN ABDULLAH, A.M.N., P . J.K. (Dilantik).

„ TUAN ISHAK BIN ABDUL RAHMAN, A.M.N., P.J.K. (Pulau Pinang).

„ DATO ISMAIL BIN HASHIM , D.P.S.M ., K.M.N., A . M.N., P.B . M., J.P. (Melaka).

„ TUAN JAAFAR BIN HARUN (Dllantlk).

„ DATUK JAMES BERNARD WILLIE, P.G.D.K . (Sabah).

„ PUAN SRI JANAKI ATHI NAHAPPAN (Dilantik). „ TUAN R. M. JASNI , B.K. (Dilantik).

„ DATO KAM WOON WAH, D . I . M . P. , J . P. (Dilantik).

„ TUAN SYED KAMARULZAMAN BIN SYED BAHALDIN ALJAMLUD, K.M.N., A . M.N. (Selangor).

„ TUAN KEE YONG WEE (Dilantik).

„ TUAN KENNETH KANYAN ANAK TEMENGGONG KOH, K . M.N., J.B.S. (Sarawak).

„ DATO KHOO KAY POR , D . M . P. N . , J . M . N . , i . e. (Pulau Pinang).

TUAN K. KUMARAN , K.M.N., P.M.P., P.P.T., J.P. (Dilantik).

TUAN HAJI LATIP BIN HAM DRIS ( Dllantlk).

TUAN LOH KEE PENG , P.J.K., J . P. (Melaka).

TUAN LOO SWEE MOK, A.M . N., P.P.N . ( Pahang).

TUAN HAJI MOHAMED BIN YAHYA , P.I.S., B . S.I., A.M.N. (Johor).

DATIN HAJJAH MAHIMON BINTI HAJI HARUN, S. M . P. , A . M . N . , J . P. (Pahang).

DATO HAJI MAHMOUD alias MAHMOUD SALIM BIN HAJI MOHAMAD , D.P.M.T ., S.M.T., A. M.N., P.J.K. (Terengganu) .

DATUK HAJI MOHD. DIN BIN JAAFAR , P.G. D. K . , A.D.K., B.K. (Dilantik).

DATO HAJI MOHD . NOR MOHAMAD, D.P.M.S ., J.M.N., S.M.T., S.M.S., P . J.K. (Dilantik).

TUAN M. K. MUTHUSAMY, K.M.N., A . M.N., P.I.S., B.S.I. (Dilantik).

PUAN NEN ABIDAH BINTI ABDULLAH ( Dllantlk).

„ TUAN HAJI NORDIN BIN PESAH , K.M.N., A.M . N., P.J.K., J.P. (Negeri Sembilan).

DATO HAJI OTHMAN BIN HAJI ABDULLAH , D.P.M.J., P.C.M. (Dilantik).

TUAN PARAMJIT SINGH ( Dllantlk).

DATO G. PASAMANICKAM, S.P.M.J ., D.P.M.J ., D.S.I.J., P.I.S., B.S.I. J.S.M., A . M.N., J.P. (Dilantik). 3533 10 OGOS 1983 3534

Yang Berhormat PUAN RAGAYAH BINTI ARIFF, A.M.N., P. P. N . , P.J. K. , (Dilantik).

PUAN ROKIAH alias MAIMUN BINTI ZAINUDDIN (Dllantlk).

TUAN HAJI SHAHAROM BIN MAASOM ( Dilantik).

TAN SRI DATUK DR C. SINNADURAI , P.S.M., P . S.D., P.N.B.S., D.P.M.P ., J.M.N., S . M.K., C.M.B., P.J.K . (Dilantik).

TUAN STEPHEN TIMOLTHY WAN ULLOK (Dilantik).

„ TUAN TAN CHANG SOONG, A.M.N. (Dilantik).

TUAN TING MING HIA alias TING MING HOI (Sarawak).

TUAN D. P. VIJANDRAN (Dilantik).

TUAN WONG KIE NAI (Dilantik).

DATO WONG SENG CHOW, A.M.N., J.P. (Negeri Sembilan).

TUAN HAJI TUAN YAACOB BIN HAJI ENGKU YUNUS, P.P.N. (Kelantan).

DATO YAP PENG alias YAP PIANG TAU, D.P.M.S. (Selangor).

TAN SRI DATUK YEH PAO TSU, P.S.M., P.G.D.K., A.M.N. (Sabah).

TAN SRI ZAITON IBRAHIM BIN AHMAD, P.S.M. (Dilantik). 3535 10 OGOS 1983 3536

DEWAN NEGARA

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Negara: Haji Ahmad Hasmuni bin Haji Hussein. Ketua Penolong Setiausaha: Haji Mohd. Salleh bin Abu Bakar. Penolong Setiausaha: Ghazali bin Haji Abdul Hamid. Penolong Setiausaha: Abdullah bin Abdul Wahab.

BAHAGIAN PENYATA RASMI PARLIMEN

Penyunting Kanan: Yahya Manap. Penyunting: P.B. Menon. Penyunting: Haji Osman bin Sidik.

Pemberita-pemberita. N. Ramaswamy. Louis Yeoh Sim Ngoh. Abdul Rahman bin Haji Abu Samah. Suhor bin Husin. Amran bin Ahmad. Mohd. Saleh bin Mohd. Yusof. Margaret Chye Kim Lian. Puan Kong Yooi Thong. Juliah binti Awam. Supiah binti Dewak. Ismail bin Hassan. Shamsiah binti Mohd. Yusof. Ha j j ah Kalsom binti Ghazali .

BENTARA MESYUARAT

Mejar (B ) Mohd. Kassim bin Hashim. 3537 10 OGOS 1983 3538

MALAYSIA DEWAN NEGARA

Rabu, lOhb ogos, 1983

(Yuan Yang Dipertua mem- Darn segi kemasukan pelajar-pelajar pengerusikan Mesyuarat) ke j urusan kejuruteraan Universiti Malaya, bilangan pelajar-pelajar Bumiputera adalah hertambah dari JAWAPAN-JAWAPAN setahun ke setahun. Pada peringkat MULUT BAGI awal penubuhan fakulti tersebut kekurangan bilangan pelajar-pelajar PERTANYAAN- Bumiputera adalah sangat ketara jika PERTANYAAN dibandingkan dengan kemasukan pelajar-pelajar bukan Bumiputera. Keadaan ini telah herubah dan PENUNTUT BUMIPUTERA LULUS peraturan-peraturan pelajar-pelajar DARI FAKULTI KEJURUTERAAN Bumiputera dibandingkan dengan UNIVERSITI MALAYA yang lain telah bertamhah baik mulai dari tahun 1973 sehinggalah sekarang. 1. Tuan Haji Ibrahim bin Abdullah minta Menteri Pelajaran menyatakan Bagi menjawab bahagian (a), sama ada benar hanya 81 orang sahaja sebab-sebab mengapa pelajar-pelajar penuntut Bumiputera yang lulus dari Bumiputera gagal dalam pengajian ini, fakulti kejuruteraan Universiti Malaya saya ingin menjelaskan hahawa pada sejak 25 tahun dahulu: jika benar peringkat awal fakulti ini dituhuhkan nyatakan: asas kelulusan yang diterima masuk ke (a) sebab-sebab mengapa universiti dalam jurusan kejuruteraan Bumiputera gagal dalam adalah berdasarkan prestasi calun pengajian ini; dan dalam peperiksaan Sijil Tinggi Pela jaran (HSC). Kelulusan (b) sama ada taraf pelajaran Ilmu matapelajaran yang dipertimbangkan Kejuruteraan di Universiti ialah matematik dan sains tulip. Pada Malaya terlalu tinggi untuk masa tersebut adalah diakui memang penuntut-penuntut Bumiputera. benar calun-calun Bumiputera yang mempunyai kelulusan rains adalah Timbalan Menteri Pelajaran (Dato terlalu kurang dan inilah yang Mohamed Khalil Yaakob): Tuan Yang menyebabkan calun-calun yang layak Dipertua, saya mohon izin menjawab untuk masuk ke fakulti kejuruteraan agak panjang sedikit. juga adalah sangat kurang. Di samping itu dalam masa yang sama ramai juga Untuk makluman Ahli Yang pelajar Bumiputera yang mempunyai Berhormat bilangan keluaran siswazah kelulusan dalam bidang rains dihantar Bumiputera atau bilangan siswazah untuk melanjutkan pelajaran ke luar Bumiputera yang lulus dari Fakulti negeri. Kejuruteraan Universiti Malaya sejak kursus kejuruteraan ditawarkan pada Memandangkan keadaan tersebut tahun 1958 sehinggalah kepada sessi dan untuk mengatasi masalah yang 1982/83 adalah seramai 124 orang dan dihadapi, dalam tahun 1971 kursus pra- bukan 81 orang. kejuruteraan di Universiti Malaya 3539 10 OOOS 1983 3540 telah diperkenalkan bagi tujuan Bumiputera di peringkat tahun I dan ke menambahkan bilangan pelajar- II. Mengikut kajian yang telah dibuat pelajar Bumiputera untuk mengikuti sebab utama kegagalan ini ialah kerana kursus dalam hidang kejuruteraan. pelajar-pelajar yang memasuki Oleh kerana pendekatan secara ini peringkat pusat asasi sains sudah pun menunjukkan tanda-tanda kemajuan mempunyai kelemahan dalam bidang bagi mengatasi masalah yang mata pelajaran matematik dan fizik. dimaksudkan, rancangan ini telah Maksud diadakan pusat asasi sains diperluaskan lagi dengan ialah untuk meningkatkan kebolehan memperkenalkan kursus asasi sains pencapaian dalam mata pelajaran- dalam tahun 1977. Melalui kursus ini, mata pelajaran seperti tersebut. persediaan awal bukan sahaja Dengan itu tuition khas telah dikhaskan untuk calun-calun disediakan bagi pelajar-pelajar ini memasuki fakulti kejuruteraan, namun kelemahan dalam mata sehaliknya program ini menyediakan pelajaran tersebut masih berkekalan. calun-calun untuk meneruskan pelajaran mereka dalam semua disiplin (b) Mengenai kenyataan bahawa termasuklah bidang perubatan, taraf pelajaran kejuruteraan di pergigian, sains tulin yang memerlukan Universiti Malaya terlalu tinggi untuk pengetahuan asasdalam bidang sains di pelajar-pelajar Bumiputera, suka saya Universiti Malaya. jelaskan di sini hahawa dari segi kandungan kursus fakulti itu sendiri, Dengan adanya pendekatan seperti tidak ada perbezaan taraf jika disebutkan tadi dilaksanakan, bilangan dibandingkan dengan kursus-kursus pelajar-pelajar Bumiputera yang yang sama di lain-lain Universiti. mi diterima masuk ke fakulti kejuruteraan adalah kerana kandungan kursus yang hertambah banyak bilangannya, maka diadakan di Universiti Malaya seperti dengan sendirinya jumlah kegagalan juga dengan kursus-kursus yang juga •hertambah ramai jika bilangan diadakan di lain-lain Universiti adalah diambil kira. Tetapi jika dilihat dari dinilai oleh sistem pemeriksa luar yang segi peratusan , kegagalan adalah tidak mempunyai kriteria-kriteria yang membimbangkan . Jika berdasarkan standard bagi semua Universiti- dari kiraan lulusan peperiksaan tahun universiti untuk memenuhi syarat- akhir sahaja , bilangan kegagalan syarat kejuruteraan. pelajar Bumiputera tidak dianggap terlalu tinggi . Umpamanya pada sessi Kandungan kursus-kursus 1970/71, hanya seorang pelajar kejuruteraan di Universiti Malaya Bumiputera telah menduduki seperti juga dengan kursus-kursus lain peperi ksaan tahun akhir kejuruteraan di Universiti Malaya dan di lain-lain dan telah lulus , begitu juga pada sessi Universiti adalah ditetapkan oleh 1975/76 seramai 5 orang pelajar Lembaga Pengajian iaitu sebuah Bumiputera yang menduduki Jawatankuasa Kecil kepada Senate peperiksaan tahun akhir dan semuanya Universiti. Kandungan kursus-kursus telah lulus , sementara pada sessi 1982/ yang disyorkan oleh Lebaga Pengajian 83 pula daripada seramai 37 orang ini adalah dirujuk juga kepada pelajar Bumiputera yang menduduki pemeriksa-pemeriksa luar (external peperiksaan tahun akhir , 34 orang examiners). telah lulus. Berkaitan dengan masalah ini Walau bagaimanapun ingin saya sukacita saya maklumkan iaitu , Senate menyatakan, sebenarnya yang Universiti Malaya sendiri menyedari menimbulkan masalah ialah mengenai tentang kadar ketinggalan kegagalan jumlah kegagalan pelajar-pelajar pelajar-pelajar Bumiputera di fakulti 3541 10 OGOS 1983 3542 kejuruteraan, jika dibandingkan Tetapi saya hairan sekali 10 tahun dengan pelajar-pelajar lain. Oleh itu, 15 tahun begini punya rendah, begini ke arah mencari satu keadaan yang punya mengaibkan negara kita. sewajar pihak Senate. Unvversiti telah Bagaimana tidak disedari di atas menubuhkan suatu Jawatankuasa perkara ini! Saya hairan, semasa saya untuk mengkaji masalah-masalah yang melawat pelajar-pelajar di England dihadapi oleh pelajar-pelajar baru-baru ini, tidak sampai 2 bukan Bumiputera dengan tujuan selain yang sudah, saya memerhatikan fasal daripada, menentukan kedudukan jurutera sebab saya berfikir jurutera di sebenar adalah juga untuk tanahair saya begini hebat bumiputera, menyelesaikan masalah-masalah di saya dapati di sana boleh berjaya, mana yang boleh diselesaikan dan juga ramai penuntut-penuntut jurutera kita sebagai tambahan kepada langkah- boleh berjaya dan boleh dibanggakan, langkah yang telah diambil hingga mengapa di dalam universiti negaranya sekarang. sendiri begini punya hebat, 15 tahun. Kalau hitung pan jang mengikut Yang Tuan Haji Ibrahim bin Abdullah: Berhormat Timbalan Menteri 124 Soalan tambahan, Tuan Yang orang. Saya dapati daripada angka Dipertua. Sekarang fahamlah kita yang tidak tegas, secara langsung, bagaimana kedudukan pelajar-pelajar sebagaimana yang diterangkan tadi 25 j urutera bumiputera di tanahairnya tahun 81 orang. Baiklah, 124 kalau kita sendiri.. Yang Berhormat Timbalan bahagi 15 tahun cukup bangga agak Menteri tadi menyebutkan hal-hal ini saya, 8%. Kalau diberilah tanahair kita dengan kenyataan yang pasti, sekarang yang kita kehendaki kononnya yang saya . suka bertanya 15 tahun Fakulti begitu bersemangat, begitu Ke j uruteraan diadakan di tanahair kita membangun, yang begitu kita hendak mulai daripada 1958, tetapi Yang ilmu pengetahuan, jatuh satu Berhormat memberi keterangan pengetahuan yang amat penting di sekarang di Dewan ini tahun 1970-71 negara kita pada hari mi. (mulai pada tahun 1958) baru serang bumiputera di tanahairnya berjaya Saya hendak bertanya Yang dalam peperiksaan dan berikut pula Berhormat Timbalan Menteri, saya disebutkan pada tahun 1975 sangat tidak marah Yang Berhormat bagus 5 orang tanahairku yang Timbalan Menteri ini, bukan masa dia. menelurkan jurutera. Negara kita Kalau dia menahankan pun bukan mahu pakar-pakar jurutera dan masa dia, dia Baru menjadi Timbalan technician di zaman yang dikatakan Menteri ini, tetapi tidak adil kalau saya Malaysia moden sebagaimana yang menekan. Tetapi sebenarnya soalan- dikehendaki oleh Perdana Menteri kita soalan ini bukan hendak menekan untuk bangun. Itu dia 5 orang pada Timbalan Menteri tetapi ialah hendak tahun 1975. Akhirnya, dalam tahu di mana dia titik-titik yang keterangan ini j.uga tegas pada tahun sebenarnya ketinggalan-ketinggalan 1982-83 barulah kita alhamdulillah, yang begitu menjolok mata di tanahair daripada 37 students, baru diberitahu kita sendiri? ramai students yang masuk periksa, yang lulus seorang tadi saya tidak tahu berapa banyak yang masuk periksa. Saya suka hendak bertanya, adakah Pada tahun 1982-83 Baru Yang 5 buah universiti di tanahair kita Berhormat Timbalan Menteri sekarang supaya mengatasi perkara menerangkan ramai yang masuk yang penting ini dibuka,apa takut? periksa, 37 orang, alhamdulilah lulus Perkara penting ini hendak diadakan di 34 orang. Saya hendak mengucapkan sebuah universiti sahajakah? 5 syabas tahun 1982-83. universiti ini saya hendak bertanya bila 3543 10 OGOS 1983 3544 hendak buka Fakulti Kejuruteraan, Menteri kita mengisytiharkan dasar atau tidak boleh dibuka? Kalau tidak kita adakah dasar terbuka. Kita boleh saya hendak mengusulkan 5 sebutkan adakah sebab Fakulti ini universiti ini dibuka berkenaan dipengaruhi oleh apa-apa ataupun kejuruteraan dalam negeri ini, tidak adakah sebab pengajar-pengajarnya ada fasal kita tidak boleh buka. Ini bagaimana atau adakah perkara yang penting dalam zaman sebab ....saya tidak tahu apa lagi! industri hendak membangun, hendak buat motokar sendiri dalam Malaysia Ini dua perkara, Tuan Yang tidak ada jurutera buat apa? Takkan Dipertua. hendak ambit orang Jepun, orang Korea saha ja, tidak ada fasal. Kita Dato' Mohamed Khalil Yaacob: mahu orang-orang kita sendiri holeh Tan Yang Dipertua, saya mohon izin. huat. Saya cuba hendak memisahkan antara pandangan-pandangan, benda yang Satu, saya hendak bertanya hendak marah dengan soalan-soalan. bolehkah 5 universiti kita ini walaupun dia kata 2 soalan, saya cuba mengadakan Fakulti Kejuruteraan menyusun berapakah sebenarnya kerana mengekori kejatuhan yang soalan-soalan yang perlu dijelaskan. memalukan Malaysia tanahairku yang Jadi, sekiranya dalam rangka saya tercinta hanya menelurkan seorang men j awab tak kena dengan susunan, jurutera (passed) dalam tahun 1970-71. saya harap Yang Berhormat itu boleh bangun bertanya semula. Itu situ soalan. Tuan Yang Dipertua tidak marah bukan? Timbalan Yang Yang pertama , saya melihat Dipertua itu selalu dia marah wujudnya kebimbangan daripada Ahli (Ketawa). Yang Berhormat bahawa oleh kerana Kedua, apkah yang sebenarnya, masalah ini berada di Fakulti tiap-tiap henda dalam dunia ini apa Kejuruteraan Universiti Malaya, is juga kalau kita analisa apa yang seolah-olah menggambarkan satu berlaku ada masalah-masalah, kebimbangan besar bahawa kita ini bolehkah kita berterus-terang pela j ar-pela i ar bumiputera tidak menyatakan apa masalah yang telah cukup mengikuti kursus-kursus terjadi begini? Saya tida percaya yang ke j uruteraan. bumiputera ini otaknya bodoh sangat tidak boleh masuk dalam ilmu Untuk makluman Ahli Yang kejuruteraan, bahkan saya rasa kalau Berhormat , kita memang sedar dilatih ke angkasa pun bumiputera keadaan awal seperti yang saya boleh pergi, kalau orang lain botch katakan , segala kelemahan sehingga pergi. pelajar-pelajar kita tidak dapat mengikuti kursus-kursus berbentuk Bolehkah saya dapat tahu satu, apa teknikal . Jadi , Kerajaan sendiri, sebab-musabab mengapa begini yang Kementerian sebelum saya berada di sebenarnya berlaku, adakah ada main situ pun sudah pun mengambil "kong-kali-kong" di belakang dalam langkah-langkah untuk mengatasi keadaan pelajaran tanahair kita ini keadaan mi. Satu daripadanya kita atau sebenarnya apa yang j uga mewu j udkan Fakulti menyebabkan yang demikian? Tolong Kejuruteraan di Universiti Teknologi Yang Berhormat Timbalan Menteri Malaysia (UTM). Di situ terdapat berkata terus-terang, di dalam zaman kursus bercorak diploma, bercorak tanahair kita hendak membangun ini ijazah . Kita juga mengadakan kursus kita tidak boleh sembunyi-sembunyi, kejuruteraan di ITM di peringkat sebagaimana juga kita mahu Perdana diploma. 3545 10 OGOS 1983 3546

Mengenai apa yang dikatakan oleh "National Service" selama 2 tahun, Ahli Yang Berhormat sebagai maksud sebelum mereka menjalankan tugas- "kong-kali-kong" saya terpaksa tugas yang lain, dengan tujuan agar menyebut perkataan Ahli Yang mereka mempelajari Disiplin dan juga Berhormat tadi saya pun tak faham tanggungjawab terhadap Negara di apa sebenarnya kong-kali-kong. Jika samping menyedarkan mereka dimaksudkan is sebagai kaedah daripada memasuki kumpulan jahat diskriminasi, ini saya hendak jelaskan ataupun menghisap dadah dan tidak berlaku, tidak ada tanda-tanda sebagainya. yang menunjukkan satu-satu pensyarah boleh menunjukkan Timbalan Menteri Pertahanan diskriminasi terhadap seseorang (Abang Abu Bakar bin Datu Bandar pelajar. Yang pertama, oleh kerana Abang Haji Mustapha): Tuan Yang kita mempunyai kepercayaan penuh Dipertua, perkara yang dibangkitkan kepada kewibawaan seseorang oleh Ahli Yang Berhormat sudah pensyarah itu. beberapa kali dijawab dan dibincangkan di Dewan yang mulia ini Yang kedua, sistem pemeriksaan itu semasa persidangan-persidangan yang sendiri tidak membenarkan wujudnya lepas, dan Tanya bukanlah merupakan masalah diskriminasi. Kalau satu isu yang baru. umpamanya timbul keadaan keraguan satu-satu kertas peperiksaan, is boleh Walau bagaimanapun di sini suka diperiksa semula umpamanya oleh saya nyatakan sekali lagi bahawa Dekan itu sendiri, begitu juga is boleh pendirian Kerajaan dalam hal ini disemak oleh pemeriksa luar. Jadi adalah tidak berubah, iaitu dalam keadaan sistem yang wujud ini, Perkhidmatan Negara atau "National saya hendak menyatakan kepada Ahli Service" masih tidak perlu dan belum Yang Berhormat, masalah kong-kali- sesuai lagi untuk diamalkan di negara kong ini tak timbul dan saya suka mi. sangkalkan. Struktur tentera sukarela yang Selain daripada itu saya terlupa dibina berasaskan atas pertimbangan barangkali soalan-soalan lain, kerana bahawa rakyat boleh menyumbangkan dia merupakan pandangan-pandangan tenaga di dalam soal pertahanan yang tak mungkin perlu saya jawab, negara dengan secara sukarela adalah sekiranya ada yang belum saya jawab, lebih berkesan. seperti saya katakan tadi jawapan saya pun pan j ang, soalan dan Sistem perkhidmatan sukarela pandangannya itu pun pan j ang, j adi adalah satu sistem yang terbaik untuk sama-samalah diharap kita memupuk perasaan cinta kepada tanah menganggapkan j awapan saya ini air dan semangat rela berkorban. sebagai mencukupi. Walau bagaimanapun pandangan Ahli Yang Berhormat iaitu melalui "National Service" ini bertujuan agar NATIONAL SERVICE- warganegara Malaysia mempelajari MEWAJIBKAN LATIHAN disiplin dan juga tanggungjawab terhadap negara mungkin boleh 2. Tuan Abdul Razak bin Abu Samah dipertimbangkan kalau keadaan minta Menteri Pertahanan memerlukan tetapi saya percaya untuk menyatakan tidaklah ada cadangan membentuk warganegara yang Kerajaan mewajibkan seluruh berdisiplin, pendidikan moral dan warganegara Malaysia yang berumur pelajaran adalah lebih bersesuaian dari 18 tahun ke atas menjalankan latihan "National Service". 3547 10 OGOS 1983 3548

AWAL PUASA DAN HARI- Mohor Raja-raja Melayu tidak perlu RAYA PENENTUAN diisytiharkan mealui akhbar, TV dan Radio cuma dia bertanggungjawab 3. Tuan Ishak bin Abdul Rahman bukan sahaja kepada umat Islam tetapi minta Perdana Menteri menyatakan kepada Allah j uga dia apakah usaha-usaha yang sedang dan bertanggungjawab. Kalau kita sudah akan dijalankan supaya umat Islam di yakin anak bulan itu ada, isytiharkan: seluruh negara dapat berpuasa dan esok anak bulan ada dan esok mulai menyambut Hari Raya dengan puasa, hari raya pun begitu. Jadi semua serentak di seluruh negara. serentak tetapi kalau dipanjang- pan j angkan maka pan j anglah j uga Timbalan Menteri di Jabatan ceritanya. Boleh atau tidak dibuat Perdana Menteri (Tuan Radzi bin pengisytiharan seringkas-ringkasnya Sheikh Ahmad): Tuan Yang Dipertua, dan tidak menimbulkan keraguan? penetapan tarikh awal puasa dan hari raya adalah berdasarkan kepada Tuan Radzi bin Sheikh Ahmad: Tuan peraturan yang telah pun dipersetujui Yang Dipertua, saya ucapkan ribuan oleh Majlis Raja-raja dalam mesyuarat terima kasih kepada Ahli Yang yang ke 125 yang diadakan pada 14hb Berhormat dan cadangan Ahli Yang Oktober, 1982. Peraturan yang telah Berhormat akan dikemukakan kepada dipersetujui adalah seperti berikut: Penyimpan Mohor Raja-raja. "Anak bulan Ramadhan dan Syawal sekiranya tidak kelihatan Tuan Basharon bin Hanapiah: Tuan kerana terlindung oleh keadaan Yang . Dipertua, soalan tambahan. cuaca pada halnya mengikut kiraan Dalam jawapan Timbalan Menteri tadi ahli-ahli falak anak bulan itu tetap mengatakan tarikh memulakan puasa ada dan boleh nampak, maka kiraan telah diputuskan oleh Majlis Raja-raja ahli-ahli falak boleh digunakan." tetapi mengapa ada negeri-negeri yang tidak mematuhi keputusan itu? Peraturan yang sedia wujud itu adalah lengkap dan memadai bagi Tuan Radzi bin Sheikh Ahmad: Tuan membolehkan umat Islam mulai Yang Dipertua, sebagaimana yang kita berpuasa dan berhari raya dengan semua sedia maklum bahawa perkara- serentak di seluruh negara. Sebarang perkara yang bersabit dengan agama kelemahan, jika ada dalam peraturan Islam bagi negeri-negeri yang beraja sekarang ini seperti percanggahan yang adalah terletak di bawah bidang kuasa timbul baru-baru ini, maka ianya perlu Raja Negeri itu sendiri dan bagi negeri- difikirkan dan dikaji dengan teliti oleh negeri yang tidak beraja, terletak di Majlis Raja-raja. bawah bidang kuasa Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda Yang di- Pertuan Agong. Hak mutlak ini telah Dato Haji Othman bin Haji pun termaktub di dalam Perlembagaan Abdullah : Soalan tambahan. Bolehkah kita. Saya fikir tidak seorang pun Ahli atau tidak Penyimpan Mohor Raja- di Dewan yang mulia ini ingin melihat raja mengisytiharkan nampak atau hak mutlak itu ditarik balik ataupun tidak anak bulan itu dengan ringkas dikurangkan. sahaja, misalnya: "Penyimpan Mohor Raja-raja Melayu dengan mengisytihakan umat Islam mula berpuasa esok," dengan tidak INDUSTRI-INDUSTRI KECIL n'enyebutkan anak bulan nampak atau tidak, sebab ini urusan pentadbiran 4. Tuan Tan Chang Soong minta yang hendak dibuat oleh Penyimpan Menteri Perdagangan dan 3549 10 OGOS 1983 3550

Perindustrian menyatakan me- kecil. Sementara itu Bank mandangkan mesyuarat baru atas Negara telah pun mengarahkan perkembangan industri-industri kecil bank-bank perdagangan untuk (small-scale industries). memberikan pinjaman khas kepada pengusaha-pengusaha (a) apakah kelemahan-kelemahan kecil di mana sekurang- yang telah didapati; kurangnya 12% daripada (b) apakah langkah-langkah yang jumlah pinjaman yang belum akan diambil oleh Kerajaan dijelaskan hendaklah diberi supaya mengatasi kelemahan- kepada pengusaha-pengusaha kelemahan ini; dan kecil. Kemudahan-kemudahan (c) sama ada Kerajaan telah kewangan juga diberikan merumuskan satu program melalui Skim Pinjaman Jaminan komprehensif supaya Kredit di mana dua skim memperkemhangkan industri- jaminan diberikan iaitu: industri kecil yang memain satu (i) Skim Jaminan Am; peranan penting dalam dasar industrialisasi keseluruhan (ii) Skim Pinjaman Khas. Kerajaan itu. Di bawah Skim Jaminan Am, pinjaman maksima yang dibenarkan ialah Timbalan Menteri Perdagangan dan $200,000/- kepada Bumiputera dan Perindustrian (Tuan Muhyiddin bin $100,000/- kepada Bukan Bumiputera Haji Mohd . Yassin): Tuan Yang dengan dikenakan kadar faedah 8.5% Dipertua, setahun. Di bawah Skim Pinjaman khas, pinjaman diberikan tanpa (a) Kelemahan-kelemahan yang cagaran sehingga jumlah $50,000/-. didapati di kalangan pengusaha- Kadar faedah yang dikenakan ialah pengusaha kecil bolehlah 7.5% setahun. dirumuskan sebagai: Untuk mengatasi kelemahan di (i) Kesukaran untuk men- bidang pengurusan pula, Kerajaan dapatkan punca kewangan; melalui agensi-agensi yang ada seperti (ii) Kelemahan di bidang Pusat Daya Pengeluaran Negara, Bank pengurusan; Pembangunan, MARA dan (iii) Kelemahan di bidang sebagainya mengadakan kursus-kursus teknikal dan teknologi; dan untuk mempertingkatkan kebolehan pengurusan di kalangan pengusaha- (iv) Kelemahan di bidang pengusaha kecil. Khidmat nasihat juga pemasaran. diberikan kepada pengusaha- pengusaha kecil yang memerlukan (b) Kerajaan telah pun membuat khidmat di bidang ini di mana pegawai- program-program dan pegawai khas dihantar ke kilang-kilang perancangan-perancangan .ataupun syarikat-syarikat perusahaan untuk mengatasi kelemahan- kecil untuk memberikan nasihat di kelemahan di atas. Dari segi bidang-bidang tertentu. mendapatkan punca kewangan, institusi-institusi pinjaman Di bidang teknikal dan teknologi Kerajaan seperti MARA, Bank pula, agensi-agensi Kerajaan seperti Pembangunan, MIDF dan lain- SIRIM, MARDI dan RRI senantiasa lain lagi sedang mempergiatkan mengadakan perkhidmatan- aktiviti-aktiviti mereka bagi perkhidmatan yang memberi nasihat memenuhi keperluan pinjaman dan tunjuk ajar kepada pengusaha- daripada pengusaha-pengusaha pengusaha kecil yang mempunyai 3551 10 OGOS 1983 3552 masalah di bidang ini. Sementara itu kecil yang melibatkan soal-soal Kementerian saya telah pun kewangan, teknikal dan menubuhkan Pusat Pamiran dan teknologi, pengurusan dan Rujukan Teknologi yang mana fungsi pemasaran diberikan kepada utamanya ialah untuk memberikan pengusaha-pengusaha kecil tunjuk ajar, khidmat nasihat dan lain- sebagai satu "package". Dengan lain aspek yang berkaitan dengan yang demikian pengusaha- keperluan teknologi di kalangan pengusaha kecil akan dibimbing pengusaha-pengusaha kecil. dari peringkat awal sebelum memulakan aktiviti-aktiviti Di bidang pemasaran pula, beberapa hinggalah ke peringkat pengusaha-pengusaha program telah pemasaran di mana barang- pun disediakan oleh Kerajaan untuk barang keluarannya dipasarkan. menentukan pengusaha-pengusaha Penerangan yang telah pun saya kecil dapat memasarkan barang- nyatakan kepada soalan (b) barang keluaran mereka di pasaran adalah merupakan program- tempatan mahupun di luar negeri. Di program yang tergulung di dalam kontek ini Kerajaan sedang bawah sistem bersepadu mi. meneliti Sistem Pembelian Kerajaan untuk membolehkannya menampung Kerajaan juga sedang mengada- lebih banyak lagi keluaran-keluaran kan rancangan untuk membangunkan oleh pengusaha-pengusaha kecil. kawasan-kawasan perindustrian kecil Begitu juga satu pusat akan yang sangat diperlukan untuk ditubuhkan di Kementerian saya untuk menampung keperluan-keperluan mengendalikan perkara-perkara yang tapak kilang oleh pengusaha- berhubung dengan "subcontracting" di pengusaha kecil yang pada masa ini mana pengusaha-pengusaha besar kebanyakkannya terdiri di kawasan- akan menggalakkan untuk membeli kawasan yang bukan dikhaskan untuk bahan-bahan komponen dan bahan- perusahaan. Lain-lain galakan seperti bahan lain yang diperlukan untuk Galakan Cukai adalah juga disediakan pengeluaran mereka daripada untuk membolehkan pengusaha- pengusaha-pengusaha kecil. pengusaha kecil menikmatinya supaya Kementerian saya juga sedang meneliti mereka dapat bertanding dan menjadi kemungkinan mengadakan satu Sistem lebih "efficient" di pasaran. Pemasaran Bersepadu untuk pengeluar-pengeluar makanan Dato Haji Mohd . Nor Mohamad: Bumiputera yang akan dilaksanakan Soalan tambahan, Tuan Yang dengan kerjasama FIMA. Pusat Dipertua. Berbangkit dengan perkara Eksport Malaysia (MEXPO) di perkembangan industri-industri kecil, Kementerian saya pula giat berusaha di negara Jepun boleh dikatakan semua untuk menggalakkan pengeksportan pergerakan production di negeri itu barang-barang keluaran pengusaha- adalah bergantung kepada pengusaha kecil keluar negeri. perusahaan-perusahaan kecil dan satu kajian telah dibuat oleh Massachusetts (c) Usaha-usaha yang dilakukan Institute of Technology di Amerika oleh Kerajaan untuk mengatakan di dunia akan datang, menentukan perkembangan perusahaan-perusahaan kecillah akan industri-industri kecil ialah membawa keuntungan kepada sesuatu dengan mengadakan satu negara. Pertanyaan saya, seperti yang pendekatan yang bersepadu di disebutkan tadi oleh Yang Berhormat mana semua komponen- Timbalan Menteri, punca pertama komponen yang diperlukan adalah punca kewangan untuk untuk pembangunan perusahaan menolong pengusaha-pengusaha kecil. 3553 10 OGOS 1983 3554

Punca kewangan adalah punca yang disyorkan oleh Yang Berhormat teramat rumit sekali. Di negara Britain supaya pinjaman itu diberikan tanpa Baru-baru ini selepas keruntuhan faedah, tetapi kita sedang berbincang perusahaan besi waja, Kerajaan British dengan beberapa pihak sekarang ini telah memandang dengan secara untuk memikirkan cara-cara galakan ratanya bahawa perusahaan kecil perlu yang lebih mudah di samping dibantu dengan Wang sekurang- mengenakan pinjaman ataupun kurangnya selama 5 tahun tanpa dikenakan faedah di atas pinjaman itu, meminta apa-apa cagaran atas wang itu galakan-galakan yang lain supaya dan juga tanpa mengenakan faedah dengan cara itu perusahaan kecil ini atas wang-wang itu. mi adalah seperti dapat berkembang sebagaimana yang zaman-zaman dahulu pengusaha- kita harapkan. Jadi setakat ini pengusaha kecil itu bila dia hendak belumlah ada rancangan begitu, tetapi membuat sesuatu perusahaan, dia kalau kita bandingkan dengan berjumpa bapa saudaranya meminta kemudahan yang diberikan kepada wang, 5 tahun akan datang bila untung, pengusaha-pengusaha kecil dengan bahagilah dua; begitu caranya. perusahaan-perusahaan yang lain Kembali kepada teori yang asal, boleh dikatakan tawaran yang pertanyaan says, Tuan Yang Dipertua, diberikan itu adalah suatu yang boleh bolehkah Kerajaan kita mengadakan dikatakan berpatutan iaitu kadar yang skim seperti itu untuk menolong dikenakan adalah kadar yang masih pengusaha-pengusaha pengeluaran rendah. industri-industri kecil. Dato Haji Mohd. Nor Mohamad: Tuan Muhyiddin bin Haji Mohd. Tuan Yang Dipertua, barangkali Yang Yassin: Tuan Yang Dipertua, ada dua Berhormat Timbalan Menteri salah perkara yang disebutkan oleh Yang sangka. Pertanyaan saya bukanlah Berhormat itu tadi berkenaan dengan untuk memberi pinjaman tanpa masalah kewangan ; iaitu soalnya sama faedah. Pertanyaan saya sama ada ada boleh diadakan ataupun pembayaran faedah itu botch diwujudkan satu skim di mana ditundakan dalam tempoh 5 tahun pengusaha-pengusaha kecil diberikan sebelum pembayaran faedah itu dibuat kemudahan kewangan dengan cara kerana selalunya pengusaha- yang percuma, itu maksudnya, iaitu pengusaha kecil ini susah hendak pertama tidak diperlukan apa-apa menjalankan perusahaan pada bentuk cagaran dan keduanya tidak permulaannya dengan teething dikenakan apa-apa faedah iaitu troubles, tidak dapat woksyop, tidak pinjaman dengan secara yang habis dapat rumah, tetapi bayaran faedah ini mudah. kena dibuat. Jadi pada masa itu perniagaan belum lagi bermula, faedah sudah diminta menjadi terlalu sempit. Saya ingin menjelaskan bahawa Pertanyaan saya, bolehkah perkara ini walaupun tidak secara keseluruhan dikaji, bahawa pembayaran pokok dan tetapi sebahagian daripada rancangan pembayaran faedah itu botch ini sedang pun dijalankan di bawah dikebelakangkan tempoh sekurang- skim yang sedia ada iaitu menerusi kurangnya 5 tahun baru kita mulakan agensi seperti MARA umpamanya dan pembayaran itu. Terima kasih. juga Bank Pembangunan dan juga di bawah -Skim Jaminan. Kredit ili mana pengusaha-pengusaha diberikan Tuan Muhyiddin bin Haji Mohd. pinjaman tanpa cagaran, tetapi Yassin: Tuan Yang Dipertua, syor Ahli dikenakan faedah. Sehingga ini belum Yang Berhormat itu akan diambil lagi ada cadangan, sebagaimana yang perhatian. 3555 10 OGOS 1983 3556

MAS-PENERBANGAN TERUS Dato Haji Mohd . Nor Mohamed: KUALA TERENGGANU-JOHOR Soalan tambahan, Tuan Yang BAHRU Dipertua. Saya ingin sedikit penjelasan jika seseorang itu meninggal dunia 5. Puan Hasanah binti Mohd. Kassim meninggalkan isterinya, anaknya dan minta Menteri Pengangkutan sebuah rumah, rumah ini berharga menyatakan sama ada Kementerian lebih daripada $300,000; ini adalah akan mengadakan Perkhidmatan bermakna famili itu akan menjual Penerbangan MAS terus dari Kuala rumah itu dan membayar cukai-cukai Terengganu ke Johor Bahru dan Johor mati (Death Duty). Kemudian apakah Bahru ke Kuala Terengganu. jadi kepada famili itu, isterinya dan anak buahnya tiada bumbung untuk Menteri Pengangkutan (Tan Sri perlindungan. Jadi pada pendapat saya Chong Hon Nyan): Tuan Yang $300,000 ini amatlah kecil supaya sama Dipertua, pada masa ini MAS tidak banding dengan apa yang dibuat di ada cadangan untuk mengadakan Singapura tetapi angka-angka perkhidmatan penerbangan terus di Singapura itu datang ke kepala kita antara Kuala Terengganu dan Johor bahawa di Singapura sekurang- Bahru kerana tiada terdapat kurangnya $350,000 atau $1,000,000 permintaan pasaran untuknya. atau sekurang-kurangnya sebuah Bagaimanapun, MAS akan terus rumah tanpa nilai harga supaya famili mengkaji keperluan pasaran pada itu ada bumbung untuk berlindung. sektor ini dari masa ke semasa dan Jadi pertanyaan saya begini, Tuan sekiranya didapati ada permintaan Yang Dipertua, mengapakah tidak trafik yang cukup bagi sektor ini, MAS boleh Kerajaan kajikan kedudukan bersedia menimbang kemungkinan sekarang yang kurang baik? mengadakan perkhidmatan terus tersebut. Dato' Dr Ling Liong Sik : Tuan Yang Dipertua, saya ingin mengucapkan terima kasih di atas hujah-hujah yang HARTA PESAKA-PENAMBAHAN baru diberi oleh Ahli Yang Berhormat NILAI POKOK itu, Beberapa sebab-sebab lain yang dihadapi yang menggambarkan 6. Dato' Wong Seng Chow minta kesusahan atau kesulitan yang sedang Menteri Kewangan menyatakan sama dihadapi oleh rakyat jelata juga baru- ada beliau akan menambah nilai pokok baru ini dikemukakan kepada harta pesaka untuk maksud duti harta Kementerian Kewangan melalui majlis pesaka sehingga ke M$1,000,000 dialog Belanjawan tiap-tiap tahun itu sebelum mengenakan kadar-kadar duti dan oleh kerana kajian untuk harta pesaka di dalam kes di mana menyediakan Belanjawan bagi tahun orang yang meninggal dunia itu 1984 sedang dijalankan, saya tidak bermastautin di Malaysia. ingin membuat apa-apa pengumuman Timbalan Menteri Kewangan (Dato' pada ketika ini sama ada hujah-hujah Dr Ling Liong Sik): Tuan Yang itu akan diterima atau akan ditolak Dipertua, buat masa ini pihak sahaja. Kerajaan tidak bercadang untuk menambah nilai pokok harta pesaka bagi maksud duti harta pesaka MENTERI/AHLI KERAJAAN sehingga ke $1,000,000. Kadar NEGERI/PEGAWAI KERAJAAN $300,000 yang dikuatkuasakan TERLIBAT DALAM PERRNIAGAAN sekarang ini Baru sahaja dipinda pada akhir tahun 1979 yang lalu dan dikira 7. Tuan Basharon bin Hanafiah minta masih wa j ar digunakan. Perdana Menteri menyatakan bahawa 3557 10 OGOS 1983 3558 setelah beliau memberi arahan supaya membahayakan. Jadi apakah langkah Menteri-menteri, Ahli-ahli Majlis Yang Berhormat Menteri di atas mesyuarat Kerajaan Negeri dan perkara yang tersebut? pegawai-pegawai Keraj aan j angan melibatkan diri di dalam perniagaan, Datuk Dr James P. Ongkili : Terima se j auh manakah arahan beliau itu telah kasih Ahli Yang Berhormat. Tuan dipatuhi sehingga sekarang mi. Yang Dipertua, dasar Kerajaan mengenai dengan perkara ini adalah Menteri di Jabatan Perdana Menteri tegas, seperti yang telah pun (Datuk Dr James P. Ongkili): Tuan dihuraikan oleh Yang Berhormat Yang Dipertua, sepan j ang yang Perdana Menteri sendiri dan juga diketahui tidak ada Menteri-menteri Jemaah Menteri Persekutuan kita iaitu dan Ahli-ahli Majlis Mesyuarat berdasarkan kepada maklumat- Kerajaan Negeri yang terlibat dalam maklumat dan bukti-bukti yang kegiatan perniagaan. Pada terdapat mengenai sebarang keseluruhannya pegawai-pegawai dan kepincangan ataupun penglibatan di kakitangan Kerajaan adalah mematuhi dalam perkara ini ataupun mengenai arahan tersebut. sebarang kesalahan ataupun soal tidak mematuhi perkara ini, Kerajaan Dato' Haji Mohd. Nor Mohamad: memanglah akan mengambil tindakan Tuan Yang Dipertua, minta maaf, saya dengan tidak teragak-agak. tidak ingin sentuh hal ini tetapi nampaknya jwapan tadi itu susah Tuan Basharon bin Hanapiah: Tuan hendak difikirkan betul fasal kita tahu Yang Dipertua, soalan tambahan. di masa ini bahawa ada ramai, bukan Kerajaan tidak membenarkan seorang dua sahaja Ahli-ahli Exco yang Menteri-menteri dan Ahli-ahli Exco bukan berniaga secara langsung tetapi untuk menjalankan perniagaan tetapi memegang j awatan seperti ahli-ahli adakah Keraj aan sedar ada orang- Lembaga Pengarah di sektor swasta, orang yang kedudukannya lebih tinggi bukan sahaja di dalam syarikat- dari Menteri sedang melibatkan diri syarikat kepunyaan Kerajaan tetapi di mereka dalam perniagaan dan dalam syarikat-syarikat kepunyaan meminta Menteri-menteri pula supaya swasta. Untuk penerangan sahaja, memberi satu-satu rancangan kepada Tuan Yang Dipertua. mereka?

Datuk Dr James P. Ongkili : Seperti Datuk Dr James P. Ongkili: Tuan yang dikatakan oleh Ahli Yang Yang Dipertua, sepatutnya Menteri- Berhormat, itu untuk penerangan menteri dan Ahli-ahli Exco tidak harus sahaja, tidak ada soalan tambahan, menerima sebarang arahan dari sesiapa j adi saya tidak ada j awapan . melainkan mereka men j alankan kewajipan-kewajipan dan tugas-tugas Tuan Haji Ibrahim bin Abdullah: mereka. Tuan Yang Dipertua, soalan tambahan. Adakah perkara ini memang benar seluruh rakyat pun tahu LADANG GETAH/KELAPA hal ini memang ada, tetapi saya suka SAWIT KEKURANGAN PEKERJA bertanya kepada Yang Berhormat Menteri, apakah tindakan yang 8. Tuan K Kumaran minta Menteri diambil di atas sikap yang sedemikian Buruh menyatakan sama ada beliau itu sebab ada pepatah menyebut: sedar bahawa sektor perladangan Kalau lulus jarum, lulus kelindan. sedang menghadapi kekurangan Perkara-perkara kecil ataupun yang pekerja di ladang-ladang getah dan telah berlaku yang telah kita tegah, kita kelapa sawit dan menyatakan apakah biarkan, kita tidak lekas atasi, dia akan sebab-sebabnya bagi kekurangan 3559 10 OGOS 1983 3560 pekerja di sektor perladangan ini Tuan Abdul Razak bin Haji Abu apakah tindakan yang diambil oleh Samah: Soalan tambahan, Tuan Yang Kementerian untuk mengatasi masalah Dipertua. Saya ingin bertanya apakah mi. langkah-langkah Kerajaan supaya dapat mengatasi kekurangan pekerja- Timbalan Menteri Buruh (Dato' Haji pekerja di ladang-ladang ini kerana Zakaria bin Haji Abdul Rahman): rakyat kita tidak berminat dan mereka Tuan Yang Dipertua, daripada kajian- ini pergi ke bandar-bandar? Tidakkah kajian yang dijalankan oleh beberapa ada rancangan untuk mengambil agensi swasta dan Kerajaan termasuk pekerja-pekerja dari negara-negara Kementerian saya sendiri, didapati jiran kita seperti Indonesia, Thailand, memang berlaku kekurangan tenaga Filipina dan sebagainya? pekerja di ladang-ladang seperti ladang-ladang getah dan kelapa sawit. Dato' Haji Zakaria bin Haji Abdul Antara sebab-sebab berlakunya Rahman : Tuan Yang Dipertua, seperti kekurangan ini ialah pembangunan yang kita ketahui pada masa ini pesat di sektor-sektor perkilangan dan memang dibenarkan pekerja-pekerja pembinaan yang mana telah menarik yang bukan warganegara bekerja di sebahagian besar daripada tenaga negara kita ini di ladang-ladang pekerja oleh kerana mereka sekiranya mereka itu memperolehi pas menganggap bekerja di sektor-sektor kerja yang dikeluarkan oleh Jabatan tersebut adalah lebih selesa daripada Imigeresen. Sukacita juga saya bekerja di ladang-ladang. Kekurangan memaklumkan untuk pengetahuan tenaga pekerja di ladang-ladang itu Ahli Yang Berhormat, langkah- adalah juga akibat dari penghi j rahan langkah untuk mendapat tenaga generasi muda ke bandar-bandar dan pekerja secara besar-besaran daripada perpindahan tenaga pekerja ke negara-negara jiran masih di dalam rancangan-rancangan tanah Kerajaan kajian dan masih di dalam rundingan yang mana mereka diberi peluang dengan pihak-pihak yang berkenaan memiliki tanah. dan faktor-faktor semasa perlulah diperhatikan sebelum keputusan Tuan Yang Dipertua, keadaan ini muktamad dibuat. memang biasa berlaku di negara- negara yang sedang membangun dan Tuan Haji Shahrom bin Maasom: menjalani perubahan sektor ekonomi Soalan tambahan. Kalau kita di mana sektor perindustrian mendapat memerlukan tenaga buruh daripada perhatian dan pembahagian yang lebih negara jiran, bagaimana pula buruh- besar jika dibandingkan dengan masa- buruh kita pula pergi ke negeri jiran? masa yang lalu. Sebagai langkah untuk Adakah kerana layanan kepada buruh mengatasi keadaan kekurangan tenaga dalam negeri kita ini tidak pekerja di ladang-ladang, memuaskan? Kita hendak ambil orang Kementerian saya telah dan sedang punya kta punya pergi ke tempat berusaha untuk meningkatkan lagi orang. Minta jawapannya itu. kemudahan-kemudahan dan keselisaan tempat pekerjaan serta Dato' Haji Zakaria bin Haji Abdul penambahan pendapatan para pekerja Rahman: Tuan Yang Dipertua, negara supaya mereka dapat menikmati taraf kita memang mengamalkan dasar hidup yang lebih sempurna. Di pekerjaan yang bebas. Rakyat kita samping itu Kerajaan j uga pada amnya boleh bekerja di mana-manapun sedang berusaha untuk menstabilkan negara asing asalkan tidak melanggar harga getah dan kelapa sawit dan ini peraturan-peraturan atau undang- sudah pasti akan dapat membantu ke undang yang ditentukan dan Kerajaan arah mencapai matlamat tersebut. j uga tidak menganggap penghi j rahan 3561 10 OGOS 1983 3562 pekerja-pekerja , rakyat kita bekerja di Pada masa sekarang ini Kementerian negara asing sebagai kerugian semata- saya juga sedang merancangkan mata kepada negara , kerana ianya juga sebuah skim bekalan air yang Baru dipertimbangkan dengan teliti ada untuk bekalan di kawasan Arau/ kemungkinan kita juga memperolehi Kangar bagi memenuhi keperluan keuntungan daripada pemergian sehingga tahun 1990. rakyat kita bekerja di negara-negara asing sama ada dari segi perolehan kemahiran atau juga dari segi PELABUHAN KECIL pertukaran wang asing. KEMASIN, KELANTAN Berhubung degan kemasukan 10. Tuan Haji Ariffin bin Haji Salleh pekerj a-pekerj a asing ke negara kita minta Menteri Pengangkutan telah pun saya j elaskan tadi dan ini menyatakan sama ada benar bahawa tidaklah mestinya mempunyai kaitan pro j ek pelabuhan kecil Kemasin, yang rapat di antara pemergian tenaga Bachok , Kelantan telah dibekukan pekerja kita ke luar negeri dan oleh kerana kemelesetan ekonomi kemasukan pekerja luar negeri ke dunia, j ika tidak nyatakan bila pro j ek negara kita kerana sebagaimana yang ini akan dimulakan dan berapa pula saya jelaskan tadi kita mengamalkan kosnya. dasar yang bebas dalam perkara mi. Menteri pengangkutan (Tan Sri Chong Hon Nyan): Tuan Yang Dipertua, pembinaan pelabuhan kecil BEKALAN AIR-PERTOLONGAN Kemasin , Bachok , Kelantan terpaksa KEPADA NEGERI dilewatkan selama kira-kira setahun 9. Tuan Fadzil bin Mahmood minta dari j adual asalnya kerana beberapa Menteri Kerjaraya menyatakan kajian tambahan mengenai tanah, apakah usaha-usaha Kementerian hydrographic dan model test perlu untuk menolong Kerajaan-kerajaan diadakan dahulu. Tujuan kajian ini negeri seperti di Negeri Perlis bagi dijalankan adalah bagi membolehkan mengatasi kekurangan bekalan air. pihak Kerajaan mendapatkan maklumat-maklumat yang lebih Timbalan Menteri Kerjaraya (Dato' lengkap dalam menyiapkan Dr Nik Hussain bin Abdul Rahman): rekabentuk pelabuhan dan Tuan Yang Dipertua, sungguhpun kemudahan-kemudahan asas dalam bekalan air adalah tanggungjawab projek ini. Kos projek ini apabila Kerajaan Negeri masing-masing, dilaksanakan adalah di dalam Kerajaan Persekutuan memberi semua lingkungan $100 juta. pertolongan dari segi kewangan dan bantuan teknik termasuk juga merancang dan mereka bentuk skim- UNDANG-UNDANG MENGAWAL skim bekalan air. Untuk negeri Perlis ALAM SEKITAR-PINDAAN Kementerian saya telah merancang menyelarskan pembinaan skim air di 11. Puan Sri Datin Ati Nahappan Arau. Lo j i ini yang mempunyai minta Menteri Sains, Teknologi dan kapasiti sebanyak 7 juta gelen ataupun Alam Sekitar menyatakan sama ada 14 juts liter sehari telah slap dibina beliau berpuashati dengan undang- undang yang ada sekarang untuk dalam tahun 1979. mengawal alam sekitar dari dicemar Kementerian saya juga telah atau beliau bercadang untuk membantu Kerajaan Perlis menambahkan kuasanya bagi melaksanakan kajian air bawah tanah memastikan alam sekitar itu sentiasa dan menggali 50 buah perigi di Perlis. bersih. 3563 10 OGOS 1983 3564

Menteri Sains , Teknologi dan Alam Jemaah Menteri, Rang Undang- Sekitar ( Datuk Amar Stephen Yong undang Kualiti Alam Sekeliling Kuet Tze): Tuan Yang Dipertua, (Pindaan) akan dibentangkan di herasaskan kepada pengalaman di Parlimen dalam satu sesi yang dalam perlaksanaan dan akan datang. menguatkuasakan Akta Kualiti Tuan Fadzil bin Mahmood: Tuan Sekeliling 1974 dan Peraturan- Yang Dipertua, Kementerian yang peraturan dibawanya adalah didapati berkenaan telah pun mewujudkan hahawa terdapatnya beberapa Undang-undang Kecemaran Air, kekurangan kepada Akta yang sedia Udara dan sebagainya. Adakah ada dan oleh kerana itu Kementerian Kementerian yang berkenaan saya bercadang membuat pindaan bercadang untuk mewujudkan kepada Akta tersebut yang bertujuan Undang-undang Kecemaran Suara, hagi menambah bidang kuasa Menteri seperti suara bunyi-bunyi jentera dan dan Ketua Pengarah Kualiti Alam sebagainya yang boleh mengganggu Sekeliling serta pegawai-pegawai bagi ketenteraman penduduk-penduduk di memelihara kualiti clam sekeliling sekitar kawasan yang berkenaan? dengan lebih berkesan. Pindaan- pindaan itu akan juga termasuk: Datuk Amar Stephen Yong Kuet Tze: Tuan Yang Dipertua, cadangan ini (1) mengadakan peruntukan untuk akan diambil perhatian (Ketawa. Saya menentukan kaed`ah dan cara ucapkan terima kasih kepada Ahli bayaran imbuhan kepada pihak- Yang Berhormat sebab ini satu perkara pihak yang mengalami kesan- yang akan ditimbangkan. kesan kecemaran; Tuan Haji Shahrom bin Maasom: (2) menambahkan komposisi keahlian Majlis Kualiti Alam Tuan Yang Dipertua, soalan yang Sekeliling untuk menentukan termasuk pencemaran suara tadi perseimbangan perwakilan di adakah termasuk suara azan seperti antara golongan wakil Kerajaan yang timbul baru-baru ini mengganggu dan bukan Kerajaan; ketenteraman awam? (3) menentukan atau memelihara Tuan Yang Dipertua : Tidak payah clam sekitar yang teratur dan j awab . kemas supaya pihak-pihak pemaju projek yang tertentu Tuan Haji Ibrahim bin Abdullah: akan disyaratkan untuk Tuan Yang Dipertua, soalan menyediakan kajian penilaian tambahan. Saya sebenarnya apabila kesan-kesan alam sekitar disebut alam sekitar yang sentiasa (environment impact assessment bersih, alam sekitar tanahair kita study) sebelum projek-projek seluruhnya, saya hendak bertanya ini dipertimbang dan kepada Menteri yang berkenaan tetapi dilaksanakan. mi adalah saya tengok Menteri ini perlahan- berasaskan kepada kesukaran perlahan sahaja menjawab, saya pun mendapat pihak-pihak susah hati hendak tanya dia banyak. berkenaan yang terlibat untuk Saya ini cakap panjang tetapi saya menyiapkan kajian tersebut. pendekkan. Dengan sebab bertambahnya kilang-kilang balk (4) mengadakan peruntukan bagi getah, papan, kayu-kayu di tanahair mengawal kecemaran di taut kita berselerak sekarang dan keadaan dengan lebih sempurna. enjin-enjin yang kita semua tahu khususnya di -Kuala Lumpur dan asap- Tuan Yang Dipertua, asap yang keluar. , daripada j entera- tertakluk kepada pertimbangan jentera di seluruh tanahair kita yang 3565 10 OG OS 1983 3566 hendak membangun ini, sebenarnya sebagai bahasa pengantar yang tanahair kita sekarang adakah terjamin mengakibatkan ramai peserta-peserta kebersihan sekitar alam kita ini Bumiputera dari sekolah-sekolah ataupun sebenarnya kita sudah masuk kebangsaan gagal dalam peperiksaan dalam satu pancaroba kekotoran, ilmu perbidanan; jika sedar apa kecemaran yang membahayakan tindakan beliau bercadang hendak penduduk-penduduk khususnya di ambil untuk membetulkan keadaan Kuala Lumpur ini. Pada pendapat saya yang bertentangan dengan dasar ini, alam sekeliling di Kuala Lumpur ini penggunaan Bahasa Malaysia di juga sekarang sudah banyak tercemar, kalangan kakitangan Kerajaan mi. daripada hawa-hawanya, daripada jentera-jenteranya, daripada asap- Menteri Kesihatan (Dato Chin Hon asapnya yang berkepul di udara kita Ngian ): Dalam Kursus perhidanan mi. Saya tidak tahu Menteri hendak Bahagian I di Hospital Bersalin Kuala hantar ke mana asap dan kekotoran Lumpur, beberapa matapelajaran di yang banyak ini. Bolehkah Yang ajar dalam bahasa Malaysia. Berhormat Menteri menerangkan Penggunaan Bahasa Inggeris masih bahawa mengikut Kementerian Sains diteruskan di sebahagian Kursus itu dan Teknologi bahawa kecemaran memandangkan kehanyakan pengajar- alam di Tanah Melayu ini tidak pengajar tidak begitu fasih untuk merbahaya dan diawasi. Barangkali memberi kuliah dalam Bahasa ada satu kuasa ghaib kekotoran- Malaysia. Di samping itu, kehanyakan kekotoran ini dihantarkan balik ke buku-buku rujukan penting adalah udara, ke atas ataupun macam mana? ditulis dalam Bahasa Inggeris. Untuk Saya percaya Menteri Sains dan makluman Yang Berhormat peserta- Teknologi pun tidak ada kuasa ghaib peserta yang mengikuti kursus apa-apa. Jadi, saya hendak bertanya perbidanan Bahagian I di Hospital bagaimana sekarang. Bersalin Kuala Lumpur adalah terdiri daripada peserta-peserta yang terlatih Datuk Amar Stephen Yong Kuet Tze: yang mempunyai pengalaman tidak Tuan Speaker, untuk makluman Ahli kurang dari 5 tahun serta boleh Yang Berhormat, jika dibandingkan bertutur dalam Bahasa Inggeris. dengan negara lain, dalam negara kita Adalah tidak benar ramai peserta- pada keseluruhannya keadaan peserta Bumiputera dari sekolah- pencemaran alam sekitar adalah sekolah kebangsaan gagal dalam terkawal (Ketawa). peperiksaan perbidanan Bahagian I. Tuan Yang Dipertua: Ahli-ahli Yang Atas kesedaran terhadap penggunaan Berhormat, waktu sudah cukup. Bahasa Malaysia di kalangan kakitangan kerajaan, Kementerian ini (Masa untuk Pertanyaan bagi Jawab telah pun melaksanakan penggunaan Mulut telah cukup dan Ja wapan Bagi Bahasa Malaysia bagi kursus-kursus Pertanyaan No. 12 hingga 56 adalah basik dan sedang merancang untuk diberi di bawah ii). menggunakan Bahasa Malaysia hagi kursus pos-basik seperti kursus Perbidanan Bahagian I secara KURSUS PERBIDANAN berperingkat-peringkat.

Dato Chin Kim Yoong minta Menteri Kesihatan menyatakan sama ada PELATIH-PELATIH KE beliau sedar bahawa masih ada JEPUN/KOREA pengajar-pengajar kursus perbidanan di Hospital Bersalin Kuala Lumpur 13. Dato' S. Govinda Raj rninta yang menggunakan Bahasa Inggeris Perdana Menteri menyatakan jumlah 3567 10 OGOS 1983 3568 bilangan mengikut kaum pelatih- sama ada pihak Kerajaan menyedari pelatih yang telah dihantar berlatih hakikat ini; jika ya apakah tindakan diluar negeri dalam dasar `Pandang Ke yang diambii olehnya; dan adakah Timur' dan juga menyatakan sama ada pihak Kementerian berkenaan beliau berpuashati dengan hasil bermaksud penyelidik bagi ke j ayaan pelatih-pelatih ini setelah menghapuskan penyelewengan mi. kembali. Menteri Perumahan dan Kerajaan Datuk Dr James P. Ongkili: Se j ak Tempatan (Dato ' Dr Neo Yee Pan): pelaksanaan Dasar Pandang Ke Timur, Saya sedar bahawa ada beberapa Kerajaan telah menghantar sejumlah pemaju perumahan yang dilesen oleh 484 pelatih untuk menjalani latihan Kementerian telah menggunakan dalam beberapa bidang tertentu di bahan-bahan yang kurang bermutu dan negeri Jepun dan Republik Korea. berlainan dari spesifikasi yang terdapat Pelatih-pelatih itu terdiri daripada 449 di surat perjanjian dalam pembinaan Bumiputera, 19 China dan 16 India. rumah-rumah murah dan menjalankan kerja-kerja pembinaan yang tidak Kerajaan telah pun membuat kajian memuaskan. Dalam kes-kes peringkat awal ke atas pelatih-pelatih penyelewengan yang dikesan oleh `in-plant' Kumpulan Pertama yang Kementerian ini, Kementerian telah telah balik ke Malaysia setelah mengadakan perundingan di antara menjalani kursus selama 6 bulan di pihak pemaju dan pembeli-pembeli negeri Jepun. Kajian tersebut untuk menyelesaikan masalah menunjukkan bahawa pelatih-pelatih tersebut. Kes-kes penyelewengan yang mengakui bahawa pengetahuan dan telah diambil tindakan oleh kemahiran yang didapati daripada Kementerian adalah seperti berikut: latihan di negeri Jepun adalah memberi (i) Meminta pemaju membayar faedah dan boleh digunakan dalam balik kepada para pembeli tugas-tugas mereka sekarang. Lebih perbezaan harga barang- 96% dari pelatih-pelatih menyatakan barang mengikut mutu yang bahawa mereka berminat untuk ditetapkan mengikut surat mengikuti latihan lanjutan di masa perjanjian dengan harga yang akan datang. barang-barang yang tidak bermutu yang diberikan di Berasaskan kepada kajian itu, saya skim perumahan yang terlibat. adalah berpuashati dengan ke j ayaan yang dicapai setakat mi. (ii) Meminta pemaju menukarkan barang-barang yang tidak mengikut spesifikasi dan rendah mutunya berdasarkan RUMAH MURAH KOS kepada surat perjanjian yang RENDAH telah ditandatangani.

14. Dato' G. Pasamanickam minta (iii) Atas arahan Kementerian, Menteri Perumahan dan Kerajaan pemaju-pemaju telah dapat Tempatan menyatakan sama ada menyelesaikan masalah mutu projek perumahan bagi rumah-rumah barang-barang yang diberikan murah kos rendah sedang pesat oleh mereka kepada pembeli- di j alankan tetapi yang pembeli melalui perundingan. mendukacitakan ialah pemaju-pemaju perumahan rumah jenis ini telah Adalah menjadi dasar Kementerian menggunakan barang-barang yang tidak akan membiarkan amalan dan kurang baik dan tidak bermutu dan perbuatan yang tidak diingini mi. Di 3569 10 OGOS 1983 3570 antara tindakan-tindakan dan langkah- dicadangkan untuk pusat-pusat langkah yang diambil supaya perkara Latihan dan Maktab Polis. ini tidak berulang lagi ialah: Abang Abu Bakar bin Datu Bandar (1) Dengan segera menyiasat Abang Haji Mustapha : Sebenarnya segala aduan-aduan yang Pelajaran Tamadun Islam dalam dikemukakan ke Kementerian Angkatan Tentera telah pun jika terdapat ada pemaju- dilaksanakan sejak bulan Januari 1983 pemaju yang tidak di semua pusat Latihan Tentera Darat menggunakan bahan-bahan sebagai peringkat permulaan. pembinaan yang tidak Pada peringkat pertama sukatan bermutu. mata pelajaran ini adalah bagi anggota (ii) Pegawai-pegawai teknikal dari yang beragama Islam, bagi anggota Kementerian dari masa ke yang bukan beragama Islam mereka semasa membuat lawatan dikehendaki mempelajari Tamaddun mengejut ke tapak-tapak Islam apabila sukatan pelajaran yang kawasan projek. telah dilaksanakan sekarang dapat (iii) Berhubung rapat dengan diubahsuaikan. penguasa-penguasa tempatan Mata pelajaran ini adalah dan memohon kerjasama sebahagian daripada kurikulum kursus mereka mengawasi yang dijalankan di Institut tersebut dan perkembangan sesuatu projek bukanlah hanya sebagai mata perumahan yang dijalankan di pelajaran tambahan sebagaimana yang kawasan penguasa-penguasa dinyatakan oleh Ahli Yang Berhormat. tempatan yang berkenaan. (iv) Sentiasa berhubung rapat dengan pemaju-pemaju TAMBAK JOHOR BAHRU perumahan dan dengan itu SINGAPURA akan dapat menyelesaikan masalah-masalah yang mereka 16. Tuan M. K. Muthusamy minta hadapi berhubung dengan Menteri Kerja raya menyatakan sama pembinaan perumahan. ada Kementeriannya mempunyai apa- apa cadangan untuk membina satu lagi (v) Mengambil tindakan-tindakan Tambak (Cause Way) dari Johor yang wajar seperti memberi Bahru ke Singapura memandangkan amaran dan menyenaraikan Kesesakan lalu lintas yang amat teruk nama-nama mereka dalam di situ pada masa mi. senarai buku berdaftar `Black list' Kementerian ini jika Dato' Dr Nik Hussain bin Abdul didapati mereka ini Rahman: Untuk Makluman Ahli Yang menyeleweng. Berhormat, Kementerian ini tidak ada apa-apa cadangan untuk membina satu lagi tambak dari Johor Bahru ke PELAJARAN TAMADDUN ISLAM Singapura. DALAM ANGKATAN TENTERA

15. Puan Rogayah Ariff minta Menteri PERSATUAN IBUBAPA DAN Pertahanan menyatakan sama ada GURU (PIBG)-KUTIPAN Kementerian berkenaan bercadang WANG untuk menganjurkan juga kursus Tamadun Islam di Pusat-pusat Latihan 17. Tuan D. P. Vijandran minta Tentera dengan menjadikan salah satu Menteri Pelajaran sama ada beliau mata pelajaran tambahan seperti yang sedar bahawa kebanyakan PIBG 3571 10 OGOS 1983 3572

adalah giat dengan mengutip wang tuduhan mengedar dadah sekolah-sekolah mereka sahaja dan semenjak pindaan kepada dengan berbuat demikian tidak Ordinan Dadah Merbahaya; memenuhi tujuan-tujuan PIBG yang dan sebenarnya. (c) mengapakah ada kelewatan Dato Mohamed Khalil Yaakob: dalam enakmen Undang-undang Pihak Kementerian sedar bahawa yang memberi kuasa bagi setengah-setengah Persatuan Ibubapa rampasan harta-benda bagi dan Guru (PIBG) adalah giat dengan pengedardadah. mengutip wang untuk membantu sekolahnya bagi menambahkan lagi Timbalan Perdana Menteri dan kemudahan-kemudahan dan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri perbuatan ini tidaklah bercanggah (Dato' Musa bin Hitam): dengan tujuan-tujuan PIBG yang (a) Kerajaan telah membuat sebenarnya, kerana memungut wang beberapa pindaan ke atas Akta untuk membantu sekolah adalah satu Dadah Berbahaya dalam Sidang daripada tujuan-tujuan PIBG yang Parlimen yang lepas dan penting bagi menentukan kecukupan pindaan-pindaan itu telah sumber-sumber yang perlu. dikuatkuasakan mulai 16hb Di samping itu PIBG juga April, 1983. Perundangan dan menjalankan usaha-usaha lain seperti: penguatkuasaan pindaan telah dibuat untuk memberatkan lagi (a) Mengadakan sesuatu foram dan hukuman ke atas pengedar- perkhidmatan bagi kebajikan pengedar dadah. Ke j ayaan yang dan kemajuan murid-murid di membanggakan telah dicapai sekolah atau institusi pelajaran; dalam usaha-usaha (b) Membolehkan ibubapa-ibubapa membenteras dadah hasil dari dan guru-guru di sekolah atau peningkatan langkah-langkah institusi pelajaran bertukar- penguatkuasaan. tukar fikiran dan maklumat Kini bekalan dadah adalah mengenai pelajaran pads sukar didapati, harganya telah amnya; meningkat dan mutunya (c) Memberi peluang kepada guru- menurun, Pengedar-pengedar, guru dan ibubapa di sekolah atau penjual-penjual dan juga institusi pelajaran berunding penagih-penagih telah mula antara satu dengan lain menghilangkan diri untuk berkenaan dengan cars mengelak dari tangkapan pihak membaiki taraf pelajaran anak- berkuasa. anak mereka pada amnya. Dalam bidang rawatan dan pemulihan pula, Kerajaan telah DADAH-HUKUMAN ATAS menggubal satu undang-undang PENGEDAR bare yang dipanggil Akta Penagih Dadah (Rawatan dan 18. Tuan Paramjit Singh minta Pemulihan) 1983 dan Perdana Menteri menyatakan: memindahkan tanggungjawab (a) kesan-kesan hasil dari pindaan mengenai bidang ini kepada Akta Dadah Merbahaya dalam Kementerian Dalam Negeri negara kits. kerana Tanya merupakan masalah keselamatan. Selaras (b) berapakah jumlah orang dan dengan ini sebuah Pusat Seranti siapakah yang diberkas kerana pemulihan dadah telah 3573 10 OGOS 1983 3574

ditubuhkan pada 18-4-1983 di Antaranya ialah: Pulau Sebang, Melaka dengan Rancangan Sungai Batu keupayaan memulih 1,000 orang bernilai $42 juta. Projek ini penagih pada satu-satu masa. adalah hampir siap. Walau Kini seramai 260 orang telah bagaimanapun, pada masa ini dimasukkan ke Pusat ini untuk air daripada logi ini akan menjalani pemulihan. menambahkan bekalan air Keupayaan pemulihan di Pusat- sebanyak 25 juta gelen sehari pusat Pemulihan Dadah Bukit atau 114 juta litres sehari. Mertajam, Tampoi dan Besut telah ditingkatkan daripada 430 (ii) Rancangan Sungai Semenyih orang penghuni, kepada 730. bernilai $408 juta. Sehingga (b) Sejumlah 181 pengedar- sekarang kerja atas projek ini pengedar dadah telah diberkas telah slap sebanyak 15%. di antara 16hb April hingga 31 hb Rancangan ini yang akan siap Julai, 1983. dalam tahun 1986 dan akan memberi pertambahan (c) Kuasa merampas harta-benda bekalan air sebanyak 122 j uta seseorang itu adalah satu gelen sehari atau 545 juta litres perkara yang `serious' kerana ianya menyentuh hak asasi sehari. Dengan ini, kawasan di Wilayah Persekutuan akan manusia. Oleh yang demikian, kajian yang teliti dan mendalam mendapati bekalan air yang dari semua aspek perlu mencukupi sehingga tahun dijalankan semoga keadilan 1992. dapat dipraktik dengan saksamanya. Untuk memenuhi keperluan selepas tahun 1992, Kerajaan Negeri Selangor akan mempunyai rancangan untuk BEKALAN AIR MINUM melaksanakan satu lagi projek bekalan air yang melibatkan Sungai Selangor. 19. Dato' Yap Peng minta Menteri Kerja Raya menyatakan sama ada beliau sedar kekurangan air minum masih terdapat di beberapa tempat di PENSYARAH UNIVERSITI Kuala Lumpur dan jika sedar nyatakan KEBANGSAAN LETAK JAWATAN rancangan jangka pendek dan jangka 20. Tuan Haji Abdul Wahab bin Abu panjang untuk mengatasi perkara mi. Bakar minta Menteri Pelajaran Dato' Dr Nik Hussain bin Abdul menyatakan sebab-sebab dan punca- Rahman: Tidak ada kawasan-kawasan punca yang menyebabkan 9 orang yang kurang mendapat bekalan air tenaga profesional di Universiti minuman di Kuala Lumpur. Akan Kebangsaan Malaysia, Bangi telah tetapi sekali sekala seteng-setengah meletakkan jawatan mereka. kawasan telah mengalani gangguan bekalan air disebabkan oleh kerosakan Dato Mohamed Khalil Yaakob: pam-pam air atau pecahnya paip air. Sebenarnya 9 orang tenaga pengajar Gangguan-gangguan ini hanyalah dari Fakulti Pengajian Islam itu bukan untuk sementara waktu sahaja. Untuk meletakkan jawatan mereka sebagai memenuhi kehendak-kehendak Pensyarah di Universiti itu. Mereka bekalan air yang kian bertambah di cuma meletakkan jawatan pentadbiran Kuala Lumpur, Kerajaan Selangor sebagai Dekan, Timbalan-timbalan sedang melaksanakan sekim bekalan Dekan dan Ketua-ketua Jabatan air yang besar-besar. sahaja. 3575 10 OGOS 1983 3576

Mereka meletakkan jawatan itu MARA dan lain-lain pengusaha has kerana tidak puas hati bahawa ekspres yang telah menjual tiket has perkhidmatan seorang tenaga pengajar mereka sehulan atau lebih sebelum daripada Jabatan Syariah, Fakulti perjalanan dibuat dan nyatakan sama Pengajian Islam yang telah genap umur ada kerajaan holeh mengawal 55 tahun, tidak disambungkan. Pihak peniualan tiket-tiket has ini, iaitu tiket- pentadbiran Universiti tidak tiket dijual pada hari perjalanan atau menyambungkan perkhidmatan beliau seminggu sahaja sehelum perjalanan kerana Jabatan Syariah telah dihuat. mempunyai tenaga pengajar yang mencukupi. Tan Sri Chong Hon Nyan: Saya sukalah memaklumkan kepada Ahli Yang Berhormat bahawa pihak JAMBATAN SUNGAI SIMPANG pengusaha-pengusaha has ekspres, KIRI BATU PAHAT termasuk Ekspres MARA yang menjual tiket-tiket mereka sebulan 21. Tuan Haji Shahrom bin Haji atau lehih sehelum perjalanan dibuat Maasom minty Menteri Kerja Raya adalah herhuat demikian herdasarkan menyatakan sama ada beliau sedar kepada lunar-lungs perniagaan. bahawa Jambatan menyeherangi Sungai Simpang Kiri Batu Pahat di Kerajaan tidak herniat untuk Pekan Seri Medan telah terlalu tua dan rengawal pen jualan tiket-tiket has merhahaya kepada penduduk- ekspres dengan cara menetapkan tiket- penduduk yang ramai tiket dijual ban vu pada hari perjalanan menggunakannya, jika sedar nyatakan atau dalam masa seminggu sahaja tindakan yang akan dan telah diambil sehelum sesuatu perjalanan dihuat. oleh Kementerianya untuk mengganti jambatan mi. INDUSTRI KECIL Dato Dr Nik Hussain bin Abdul TANPA LESEN Rahman: Jambatan menyeberangi Sungai Simpang Kiri Batu Pahat di 23. "Tuan Kee Yong Wee minta Menteri Pekan Seri Medan adalah terletak di Wilayah Persekutuan menyatakan bawah Kuasa Kerajaan Negeri sebagai sama ada suatu dasar menyeluruh akan Jalan Negeri dan bukan jalan digubal untuk menempatkan semula Persekutuan. Saya telah difahamkan pengusaha-pengusaha kecil yang bahawa pembaikan jambatan sedang men jalankan kegiatan industri mereka dilaksanakan sekarang oleh Kerajaan di sekitar Wilayah Persekutuan tanpa Negeri. Di samping itu tindakan lesen dan bukan pada tapak yang sedang diambil untuk menggantikan sesuai. jambatan ini dengan yang baru dan buat masa ini rekabentuk untuk Menteri Wilayah Persekutuan (Dato' ): Sebahagian jambatan ini sedang disediakan dan Sharir bin Abdul Samad hesar pengusaha-pengusaha kecil yang dijangka slap pada akhir tahun mi. menjalankan industri mereka di sekitar Wilayah Persekutuan ini adalah BAS EKSPRES-JUALAN bercorak perkhidmatan untuk TIKET memenuhi keperluan tampatan seperti hengkel melehur logam, membaiki 22. Dato' Haji Mahmoud Salim bin alit-alat kenderaan dan alat-alat letrik. Haji Mohamad minty Menteri Industri-industri kecil yang terletak di Pengangkutan menyatakan tindakan kawasan perindustrian sememangnya yang holeh diambil oleh Kerajaan diheri lesen, manakala yang terletak di terhadap pengusaha has ekspres kawasan-kawasan yang tidak 3577 10 OGOS 1983 3578 mempunyai pelan `lay-out' yang telah sama ada Kera jaan akan menubuhkan diluluskan ataupun di kawasan- satu Badan atau Lembaga kawasan perdagangan diberi pula lesen Penyelidikan dan Pemasaran khas hagi sementara bagi tempoh di antara 1 sagu untuk mengatasi masalah yang hingga 3 tahun asal saha ja kegiatan- dihadapi sekarang memandangkan kegiatan itu memenuhi syarat-syarat cara pemasaran sagu dari Sarawak tertentu misalnya dari segi kesihatan adalah tidak memuaskan. dan juga tidak menimbulkan kecau ganggu. Lesen-lesen tidak diluluskan Menteri Pertanian (Dato' Abdul sama sekali kepada pengusaha- Manan bin Othman ): Buat masa ini pengusaha yang menjalani industri Kerajaan tidak bercadang secara haram di kawasan-kawasan menuhuhkan sebuah Badan atau yang telah dizonkan untuk kegunaan Lemhaga Penyelidikan dan Pemasaran tertentu seperti di kawasan perumahan khas bagi tanaman sagu kerana dan di kawasan-kawasan yang keadaan tidak memerlukan langkah- dikhaskan untuk perniagaan. langkah sedemikian diambil. Kerja- kerja penyelidikan meliputi aspek- Kebanyakan industri-industri kecil aspek pengeluaran, agronomi, amalan di Wilayah Persekutuan selalunya kultura, kawalan penyakit dan mempunyai kencenderungan untuk pemulihan sedang giat dilaksanakan tumbuh di sekitar kawasan perusahaan oleh Jabatan Pertanian Sarawak. yang sedia ada dan di kawasan- MARDI ada menjalankan kawasan yang mempunyai penduduk penyelidikan dalam aspek-aspek yang padat. Adalah menjadi dasar pemerosesan. Kementerian saya selaras dengan strategi pembangunan perindustrian Berhuhung dengan pemasaran Tanya Wilayah Persekutuan keseluruhannya hergantung kepada permintaan inginkan supaya terutamanya industri pasaran dunia dan akin dikesani dari besar dan yang mengakihatkan masa ke semasa. pencemaran ditempatkan di luar Wilayah Persekutuan. Tindakan telah BIL TELEFON RUNGUTAN pun diambil melalui bancian untuk mengenal pasti kawasan yang tidak 25. Tuan Ibrahim bin Salleh minta digalakkan supaya mereka berpindah Menteri Tenaga, Telekom dan Pos keluar dari Wilayah Persekutuan. menyatakan langkah-langkah yang Kementerian saya juga mempunyai telah diambil di atas rungutan- rancangan untuk menempatkan rungutan orang ramai tentang semula industri-industri kecil ke pembayaran bil telefon amat tinggi dan kawasan-kawasan perindustrian yang bolehkah Kementerian ini memberi lebih sesuai. Ini akan dilakukan sejajar jaminan supaya perkara seperti ini dengan pembangunan pusat-pusat tidak berlaku lagi dimasa yang akan bandar yang telah dikelaskan dalam datang. peringkat-peringkat tertentu, di mana Menteri Tenaga , Telekom dan Pos kawasan-kawasan perindustrian akan (Datuk Leo Moggie anak Irok ): Ingin dikenal pasti. Pengeluaran lesen saya maklumkan kepada Ahli Yang perniagaan akan menyusul setelah Berhormat bahawa Kementerian saya tapak-tapak perindustrian ditentukan. memandang berat terhadap segala rungutan mengenai perkhidmatan LEMBAGA PENYELIDIKAN telefon yang diterima dari pelanggan, DAN PEMASARAN termasuk tentang pembayaran bil telefon. Dalam menghadapi masalah 24. Tuan Haji Latip bin Haji Dris ini, Jabatan Telekom telah mengambil minta Menteri Pertanian menyatakan beberapa langkah untuk mengatasi 3579 10 OGOS 1983 3580 masalah-masalah tersebut. Abang Abu Bakar bin Datu Bandar Diantaranya, adalah untuk Abang Haji Mustapha: Saya sudahpun menjalankan siasatan dan men j awab soalan yang sama dengan penyelidikan yang rapi ke atas semua soalan ini ketika menjawab pertanyaan peralatan dan talian pelanggan di Ibu daripada Y. B . Tuan Kee Yong Wee Sawat. Jika penyiasatan berkenaan pada 8hb Ogos, 1983, dan saya tidak menunjukkan bukti-bukti yang tepat bercadang untuk menambah apa-apa sebagaimana yang diadukan maka kepada jawapan saya itu. penyelarasan kredit diberikan kepada pelanggan. Sekiranya aduan tersebut didapati tidak benar, maka bayaran DISIPLIN ANGGOTA kepada pelanggan akan dikekalkan ANGKATAN TENTERA dan pihak Jabatan Telekom akan memberikan satu kenyataan bertulis 27. Tuan Abdul Razak bin Haji Abu kepada pelanggan menyatakan Samah minta Menteri Pertahanan kedudukan sebenar dari siasatan yang menyatakan apakah sebab, dan apakah di j alan kan . langkah Kerajaan, kerana kebelakangan ini banyak berlaku Selain daripada ini, Jabatan askar-askar kita yang sudah berani Telekom juga mempunyai rancangan merompak, memukul dan main judi untuk memperkenalkan pendidikan dan juga yang naik berang di antara pelanggan kepada pelanggan- mereka sendiri menyebabkan tembak- pelanggan telefon melalui berbagai alat menembak berlaku, untuk meningkat mass media yang terdapat di negara mi. dan menjaga mutu disiplin. Di dalam rancangan ini, pelanggan- pelanggan akan diberi penerangan 28. Tuan Loh Kee Peng minta Menteri yang lebih lanjut mengenai Pertahanan menyatakan iaitu penggunaan telefon melalui memandangkan kebelakangan ini "brochures", risalah dan sebagainya. beberapa insiden-insiden tembak- menembak yang telah berlaku di dalam Juga keadaan dan perjalanan meter kern-kern angkatan tentera dan sentiasa diawasi supaya ianya berada di mengakibatkan beberapa kes kematian dalam keadaan yang memuaskan. dan kecederaan anggota-anggota tentera, sama ada beliau bercadang supaya mengetatkan lagi mutu disiplin KAPAL PENGANGKUT di kalangan anggota-anggota angkatan ANGKATAN LAUT RUSSIA tentera bagi mengelakkan kejadian DI SELAT MELAKA yang telah mencemarkan nama baik angkatan tentera kita. 26. Tuan Haji Ibrahim Abdullah minta Menteri Pertahanan menyatakan sama 41. Tuan Haji Latip bin Haji Dris ada benar bahawa kapal pengangkut minta Menteri Pertahanan terbesar Angkatan Laut Russia, menyatakan sama ada beliau sedar Minsk, dilaporkan berada di perairan, bahawa baru-baru ini semakin Selat Melaka, Melaka,jika benar menjadi-jadi perkara-perkara yang nyatakan : tidak diingini di kalangan tentera, seperti rompak dengan menggunakan (a) implikasi kehadiran kapal itu senjata dalam kern sendiri, dan jika dirantau ini dan tindakan yang sedar apakah tindakan beliau akan boleh diambil oleh Malaysia ambil untuk menjaga nama baik mengenainya dan tentera kita. (b) tindakan yang telah diambil oleh ketumbukan ketujuh Angkatan 43. Dato' Chin Kim Yoong minta Laut Amerika Syarikat. Menteri Pertahanan menyatakan sama 3581 10 OGOS 1983 3582 ada beliau sedar bahawa displin dan TANAH SIMPANAN MELAYU tatatertib secara umum adalah kurang memuaskan dan sama ada beliau akan 29. Tuan Haji Ariffin bin Haji Salleh mengadakan perkhidmatan nasional minta Menteri Kemajuan Tanah dan (National Service) untuk memperbaiki Kemajuan Wilayah menyatakan sama displin dan sikap pekerja-pekerja. ada kajian dan ,penyiasatan mengenai tanah Simpanan Melayu yang terlepas Abang Abu Bakar bin Datu Bandar ke tangan bukan Bumiputera melalui Abang Haji Mustapha : Saya mohon projek perumahan kos rendah telah izin untuk menjawab soalan ini siap di buat; jika sudah nti atakan bersama-sama soalan nombor 28 tindakan Kerajaan untuk daripada Y. B. Tuan Loh Kee Peng, menyelamatkan tanah Simpanan soalan nombor 41 daripada Y. B. Tuar1 Melayu mi. Haji Latip bin Haji Dris dan soalan Menteri Kema j uan Tanah dan nombor 43 daripada Y. B. Dato' Chin Kemajuan Wilayah (Dato' Rais Yatim): Kim Yoong kerana keempat-empat Kajian dan penyiasatan mengenai soalan ini adalah atas perkara yang tanah Simpanan Melayu yang terkeluar sama. ke tangan bukan Melayu melalui projek perumahan kos rendah belum Kementerian saya sedar tentang dibuat lagi. Walau bagaimanapun, beberapa kejadian yang tidak diingini Kementerian ini telah menasihatkan telah berlaku di kalangan anggota negeri-negeri yang terlibat dengan pasukan tentera. Kejadian seperti itu keadaan sedemikian supaya adalah satu insiden yang dilakukan memberhentikan (mengeluarkan) oleh segelintir sahaja dan ini bukanlah tanah berkenaan dari tanah Simpanan mencerminkan kemerosotan disiplin Melayu, tetapi diganti dengan mana- anggota tentera seluruhnya. Kejadian mana tanah yang serupa jenisnya dan seperti ini boleh berlaku di mana-mana sama luasnya dengan tanah itu. pertubuhan dan bukan dalam pasukan angkatan tentera sahaja. Janganlah kerana kelakuan sebilangan yang SISTEM SELINDAR GAS sangat kecil ini mensabitkan keseluruhan anggota tentera kita. 30. Puan Sri Datin Athi Nahappan minta Menteri Perdagangan dan Angkatan tentera memang Perindustrian menyatakan sama ada berkehendakkan taraf disiplin yang beliau sedar bahawa Kementerian tinggi dikalangan anggotanya. Saya telah membuat keputusan untuk sedar anggota-anggota tentera yang mengadakan seragam tong-tong gas kurang disiplin akan menimbulkan dapur supaya memudahkan semua gejala yang kurang baik kepada pengguna dapat menggunakan apa jua negara. Oleh hal yang demikian, untuk `gas dapur' tetapi sehingga hari ini mempastikan mutu serta ime j pasukan tidak dilaksanakan. tentera kita sentiasa terjaga, pihak- pihak Angkatan Tentera sentiasa Tuan Muhyiddin bin Haji Mohd. mengawasi anggota-anggotanya dari Yassin : Untuk makluman Ahli Yang melanggar peraturan-peraturan yang Berhormat, sistem selinder gas yang telah sedaa ada dalam undang-undang dipiawai bagi kegunaan rumahtangga tentera. telah pun dilaksanakan mulai l 3 anuari 1983. Dalam sistem ini, semua Tindakan tatatertib dan hukuman `regulators' dan `valves' pada akhirnya keras mengikut undang-undang mempunyai piawaian yang sama untuk Tentera akan dikenakan kepada memudahkan pengguna-pengguna mereka yang bersalah. menukar pembekal-pembekal gas 3583 10 OGOS 1983 3584 mereka. Walau hagaimanapun, saya pelaksanaan aktiviti Majlis Sukan ingin menjelaskan hahawa penukaran Negara Malaysia, mulai tahun 1982. kepada sistem yang dipiawaikan perlu Majlis ini telah diherikan tugas dan dilaksanakan secara heransur-ansur tanggungjawab khas bagi untuk mengelakkan bekalan kepada mempertingkatkan mutu sukan pengguna-pengguna te'rjejas. peringkat kebangsaan dan antarabangsa. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat juga, syarikat-syarikat Program-program Latihan-latihan minyak tempatan sedang berusaha Pusat bagi para athlit dan pasukan untuk mempiawaikan selinder-selinder kebangsaan untuk kejohanan gas lama masing-masing. Syarikat- antarabangsa telah disusun semula dan syarikat Esso dan BP telah pun dipertingkatkan. mempiawaikan sehahagian daripada Termasuk dalam rancangan ini, selinder-selinder mereka, manakala adalah pendedahan dan penyertaan syarikat-syarikat Shell dan Mobil para athlit dan jurulatih-jurulatih di dijangka akan mempiawaikan selinder- peringkat antarahangsa. selinder mereka tidak berapa lama lagi. Selinder-selinder gas kepunyaan Satu Skim yang dinamakan Skim Petronas sedia mempunyai `valves' dan Peransang Ahli Sukan telah `regulators' yang mematuhi piawaian dilancarkan bagi memberi bantuan yang telah dipersetu j ui . kewangan kepada athlit-athlit yang telah mencapai sesuatu tahap di ke johanan antarabangsa dan juga SUKAN NEGARA MUTU kepada athlit-athlit yang mempunyai DAN TARAF potensi. Bantuan-bantuan ini akan membantu mereka mempertingkatkan 31. Dato' Chin Kim Yoongminta persediaan dan latihan mereka. Menteri Kebudayaan Belia dan Sukan menyatakan sama ada beliau sedar Kita akan memberikan tekanan bahawa mutu dan taraf sukan negara menyediakan satu kumpulan ahli kita kurang memuaskan dan jika sedar sukan yang telah mencapai mutu yang apakah tindakan beliau akan ambil tinggi melalui latihan-latihan yang untuk memperbaiki mutu dan taraf istimewa. Perhatian juga diherikan sukan negara. dalam melatih athlit-athlit dan Menteri Kebudayaan Belia dan pasukan-pasukan pelapis. Sukan (Tuan Anwar bin Ibrahim): Ya, Kerajaan telah mengambil Kerajaan memang sedar. Kerajaan keputusan bagi menubuhkan Institiut sedang mengambil langkah-langkah Sukan Negara yang akan menjadi pusat tertentu hagi memperbaiki dan pengajaran dan latihan serta meninggikan mutu sukan kita serta penyelidikan sukan. merancang beberapa tindakan baru ke arah pencapaian matlamat yang dicita- Kerajaan juga sedar akan citakan. Dalam usaha-usaha ini ajensi- pentingnya kemudahan-kemudahan ajensi kerajaan akan bekerjasama sukan dalam meninggikan mutu sukan rapat dengan persatuan-persatuan negara dan oleh kerana itu, beberapa sukan di negara ini, samhil stadium dan pusat sukan telah memberikan segala bantuan dan diperbaiki. Kemudahan-kemudahan sokongan, supaya usaha-usaha ke arah itu ialah seperti Stadium Negara, tercapainya mutu sukan yang tinggi, Stadium Merdeka, Stadium Jalan Raja dapat dijalankan. Dan hubungan Muda, Stadium Tun Razak dan Pusat derigan ini Kerajaan telah mula Institiut Sukan. Perancangan stadium- menyusun semula pengurusan dan stadium lain bertaraf antarabangsa 3585 10 OGOS 1983 3586 adalah dalam peringkat pelaksanaan dilaksanakan oleh Kementerian saya dibeberapa buah negeri. Di samping dan juga kepada kedudukan kewangan itu Kerajaan juga telah membantu negara. dalam penyedaaan kemudahan- kemudahan diperingkat kampung, mukim dan daerah. KEMPEN ANTI DADAH

33. Toh Muda Dr Abdullah Fadzil bin JAWATAN KOSONG Che Wan minty Menteri Hal Ehwal DI JABATAN KERJA RAYA Dalam Negeri menyenaraikan kesan- kesan daripada Kempen Anti Dadah 32. Dato S . Govinda Raj minta yang dibuat secara besar-besaran oleh Menteri Kerja Raya menyatakan Kerajaan mulai awal tahun mi. kekosongan jawatan dalam Jabatan- jabatan di bawah Kementerian Kerja Dato Musa Hitam : Sejak Kempen Raya, terutama dalam perkhidmatan Anti Dadah peringkat kebangsaan teknikal- daripada jawatan Juruteknik dilancarkan pada 19 Februari 1983, ke atas dan bilakah beliau bercadang Kerajaan telah memperhebatkan untuk memenuhi kekosongan- usaha-usaha memerangi ancaman kekosongan mi. dadah di seluruh negara dengan berterusan. Setakat ini usaha-usaha Dato' Dr Nik Hussain bin Abdul Kerajaan ini telah memperlihatkan Rahman : Daripada 13,702 jawatan di kemajuan dan kesan-kesan positif yang Kementerian dan Jabatan Kerja Raya sangat menggalakkan berbanding Semenanjung Malaysia terdapat 2,461 dengan waktu sebelum kempen ini jawatan kosong pada 1-7-1983. dilancarkan.

Jawatan-jawatan yang wujud ini Berikutan dengan kempen-kempen termasuklah sebanyak 6,933 jawatan ini, Bilik-bilik Gerakan Anti Dadah di teknikal dari peringkat Juruteknik ke peringkat persekutuan dan di atas. Daripadanya, sebanyak 783 peringkat-peringkat negeri telah jawatan adalah kosong pada 1-7-83. dibuka semenjak 15-3-1983. Sambutan orang ramai terhadap Bilik-bilik Berhubung dengan langkah-langkah Gerakan ini sangat menggalakkan untuk memenuhi kekosongan jawatan- dengan penerimaan sebanyak 3,081 jawatan tersebut, sukacitalah saya panggilan telefon yang meliputi menyatakan bahawa bagi Kumpulan A maklumat mengenai pengedaran dan B iaitu peringkat iktisas dan Para dadah dan kes-kes penagih-penagih iktisas, ialah dengan mengadakan yang ingin mendapat rawatan dan urusan pengambilan yang senantiasa pemulihan secara sukarela. Banyak di dibuat apabila ada colon-calon yang antara maklumat yang diterima telah layak memohon dari masa ke semasa. menghasilkan tangkapan terhadap pengedar-pengedar dan rampasan Patut juga saya sebutkan di sini berbagai jenis dadah. Ramai ibubapa bahawa oleh kerana adanya perletakan dan keluarga yang telah menyerahkan jawatan dari Kumpulan ini, maka sendiri sanak saudara mereka untuk senantiasalah timbul kekosongan. menjalani pemulihan.

Mengenai kumpulan C dan D pula Kejayaan yang membanggakan telah langkah-langkah pengisian terkandung dicapai dalam usaha membenteras kepada keperluan sebenar teknik pengedaran dadah hasil dari berkenaan dan ini adalah berdasarkan peningkatan langkah-langkah kepada adanya projek-projek penguatkuasaan. Seramai 119 pembangunan yang dilulus dan -pengedar telah ditangkap dalam 3587 10 OGOS 1983 3588

tempoh bulan Mac hingga Jun, 1983. mengembeling tenaga semua pihak Bilangan tangkapan ini merupakan Kerajaan, swasta dan semua lapisan pertambahan 24 peratus berbanding masyarakat umum supaya memberi dengan tangkapan bagi tempoh 4 bulan sumbangan masing-masing ke arah sebelum kempen ini dilancar. matlamat membasmi ancaman dadah Rampasan-rampasan dadah jenis di negara ini. heroin ialah sebanyak 93.642 kilogram, candu mentah 98.394 kilogram dan gan ja 188.229 kilogram, masing- PEMAJU RUMAH masing merupakan 418.3 peratus, PENIPUAN 573.7 peratus dan 222.3 peratus rampasan dalam tempoh 4 bulan 34. Puan Ragayah Ariff minta Menteri sebelumnya. Sebanyak 4 buah makmal Perumahan dan Kerajaan Tempatan haram yang menjadi punca bekalan menyatakan sama ada benar bahawa dadah dalam negara telah juga berlaku penipuan dari pemaju-pemaju dibongkar. perumahan terhadap pembeli-pembeli rumah yang telah membayar wang Kini bekalan dadah adalah sukar pendahuluan, tetapi akhirnya hilang didapati, harganya telah meningkat begitu sahaja kalau benar nyatakan dan mutunya menurun. Pengedar- langkah yang telah dan akan diambil pengedar, pen j ual-pen j ual dan j uga oleh Kementerian untuk menyekat penagih-penagih telah mula supaya perkara begini tidak berlaku menghilangkan diri untuk mengelak lagi. dari tangkapan pihak berkuasa. Dato' Dr Neo Yee Pan: Ada Selaras dengan kempen-kempen kemungkinan bahawa pemaju-pemaju anjuran Kerajaan, badan-badan politik perumahan yang tidak berlesen sahaja dan sukarela seperti Wanita UMNO, yang berlaku serong terhadap pembeli- Pergerakan Pemuda MCA dan MIC pembeli rumah dengan Cara mengutip dan PEMADAM juga turut wang pendahuluan dan sebagainya. melancarkan kempen anti dadah di Mengikut pengetahuan Kementerian, peringkat masing-masing bagi belum.pernah terjadi kes-kes serupa ini menyedar dan melibatkan orang ramai terhadap pemaju-pemaju yang dilesen dan ahli-ahli mereka dalam usaha oleh Kementerian. Jika sekiranya memerangi ancaman dadah. Kini belaku penipuan serupa ini di kalangan Kementerian Pelajaran pula telah pemaju-pemaju yang tidak berlesen, melancar Kempen Anti Dadah pada pembeli-pembeli adalah dinasihatkan 23-7-1983 khusus untuk murid-murid untuk melaporkan kes-kes tersebut sekolah. kepada pihak polis supaya tindakan- tindakan yang wajar dapat diambil. Sebagai sebahagian dari kempen anti Oleh yang demikian, untuk dadah Y. A . B . Timbalan Perdana menyekat supaya perkara ini tidak Menteri telah mengadakan berlaku lagi Kementerian selalu perjumpaan-perjumpaan dengan menasihatkan pembeli-pembeli rumah wartawan-wartawan semua akhbar supaya berwaspada dan berhati-hati tempatan dan wakil-wakil akhbar serta membuat pertanyaan-pertanyaan asing; pertubuhan-pertubuhan kepada Kementerian untuk termasuk parti-parti politik, mempastikan bahawa pemaju itu pertubuhan agama, belia dan badan- adalah berlesen sebelum pembelian badan sukarela; dan ketua-ketua rumah dibuat. Kementerian juga dari Kementerian, Jabatan dan Badan- masa ke semasa berhubung rapat badan Kerajaan. Tujuan perjumpaan- dengan pihak RTM, akhbar-akhbar perjumpaan ini ialah untuk dan lain lain agensi media massa untuk 3589 10 OGOS 1983 3590 menyampaikan maklumat-aklumat RANCANGAN MAKANAN mengenai perumahan dari masa ke TAMBAHAN DI SEKOLAH semasa untuk pengetahuan rakyat. 36. Tuan D. P. Vijandran minta Menteri Pelajaran menyatakan sama MAS-TAMBANG KHAS ada Kementerian bercadang PENUNTUT memulakan semula rancangan makanan tambahan untuk sekolah- 35. Tuan M . K. Muthusamy minta sekolah rendah. Menteri Pengangkutan menyatakan sama ada tambang khas yang Dato' Mohamed Khalil Yaakob: Y a . dicadangkan oleh MAS bagi penuntut Kementerian Pelajaran akan kita yang belajar di Amerika Syarikat mengadakan Rancangan Makanan itu akan dilanjutkan kepada penuntut- Tambahan di Sekolah-sekolah Rendah penuntut kita yang belajar di lain-lain mulai Penggal Tiga Persekolahan 1983, negara asing. dengan menggunakan suatu tragedi baru. Strategi baru ini melibatkan satu Tan Sri Chong Hon Nyan: Projek Susu Sekolah Skim Bayaran di Kementerian Pengangkutan bersama Sekolah-sekolah di kawasan-kawasan dengan Sistem Penerbangan Malaysia terpilih yang mudah dihubungi oleh (MAS) sentiasa mengawasi keperluan pihak-pihak pembekal susu. Susu kemudahan-kemudahan perjalanan perasa coklat akan di j ual kepada bagi penuntut-penuntut kita yang murid-murid dengan harga yang paling belajar di luar negeri. Biasanya MAS rendah. Murid-murid yang miskin akan akan berusaha mewujudkan tambang- menyertai Projek Susu Skim Percuma. tambang murah khas untuk penuntut- Projek Susu Sekolah akan penuntut ini, iaitu seperti Tambang diperluaskan ke seluruh Malaysia Penuntut bagi perjalanan di antara berperingkat-peringkat. Amerika Syarikat ke Malaysia dan sebaliknya yang telah dilaksanakan Di sekolah-sekolah Rendah yang mulai fhb Mac 1983. Tambang kecil yang tidak dapat dihubungi secara Penuntut telah diadakan juga bagi mudah oleh pembekal-pembekal susu, perjalanan di antara Malaysia dan iaitu kebanyakannya sekolah-sekolah United Kingdom dan juga sebaliknya bilangan muridnya kurang daripada mulai 14hb April 1982. Potongan 200 orang, suatu Rancangan Makanan diskaun yang terdapat dalam Tambang Tambahan dengan menggunakan Penuntut ini ialah antara 51% dan 68% bahan-bahan makanan selain daripada mengikut sektor-sektor perjalanan susu akan diadakan secara percuma, yang berkenaan. Selain daripada seperti pada masa-masa lepas. Amerika Syarikat dan United Kingdom. MAS juga telah membuat permohonan kepada negara-negara lain seperti Australia, Mesir dan KWSP DAN BANK SIMPANAN Kanada di mana terdapat ramai NASIONAL-PENAMA penuntut-penuntut Malaysia, untuk mewujudkan tambang-tambang murah 37. Puan Haj jah Hafsah Osman minta khas untuk penuntut-penuntut mi. Menteri Kewangan menyatakan sama ada beliau sedar bahawa peraturan- Bagaimanapun, perlulah saya peraturan bagi membolehkan penama maklumkan bahawa tambang-tambang dalam simpanan KWSP atau Bank khan seperti ini perlulah dirunding dan Nasional adalah tidak tepat dengan mendapat kelulusan daripada pihak hukum Islam, jika sedar nyatakan bila negara yang berkenaan itu sebelum Kerajaan bercadang untuk meminda ianya boleh dilaksanakan. peraturan-peraturan tersebut. 3591 10 OGOS 1983 3592

Timbalan Menteri Kewangan (Tuan (iii) Surat Pekeliling Iktisas Bil. 3/ Sabbaruddin Chik): Untuk makluman 1979 bertarikh 2hb Mei, 1979. Ahli Yang Berhormat, saya sedar Falsafah yang terkandung di dalam bahawa peraturan-peraturan sistem panduan pakaian guru adalah penama dalam KWSP dan Bank kesopanan dan kesusilaan. Baru-baru Simpanan Nasional adalah kurang ini (2-7-1983) satu lagi surat siaran memuaskan dan peraturan-peraturan mengenai perkara ini telah dikeluarkan sekarang adalah diwujud sebagai oleh pihak Kementerian. Walaupun is mengikut amalan biasa untuk hendak mengingatkan pihak-pihak yang menyegerakan pembahagian kepada berkenaan akan pekeliling-pekeliling waris-waris. Walau bagaimanapun, yang dikeluarkan dalam tahun 1968, kajian yang mendalam telah dan 1969 dan 1979, namun is menyentuh sedang dijalankan untuk mengambil juga tentang larangan guru-guru kira hukum Islam dalam soal ini . Hasil perempuan memakai seluar pendek kajian itu akan dijadikan panduan sewaktu mengajar Pendidikan untuk menentukan pembahagian Jasmani. kepada si waris mengikut hukum faraid. PROJEK PERUMAHAN KELEWATAN PENYERAHAN PAKAIAN GURU 39. Tuan Haji Shahrom bin Haji minta Menteri 38. Dato' Yap Peng Maasom minta Menteri Perumahan Pelajaran menyatakan sama ada beliau dan Kerajaan Tempatan menyatakan sedar bahawa ramai guru-guru yang sebab-sebab mengapa masih banyak tidak puas hati dengan arahan projek perumahan usahasama mengenai pakaian-pakaian guru dan Kerajaan dan swasta yang sudah lama sama ada beliau akan mengkaji siap dibina tetapi masih belum perkara-perkara ini dan seterusnya diberikan kepada rakyat dan nyatakan mengeluarkan satu arahan untuk sama ada keadaan ini dapat meliputi pakaian guru-guru di seluruh dipercepatkan lagi. negara dan tidak seperti keadaan yang ada sekarang. Dato' Dr Neo Yee Pan: Walaupun pada zahirnya rumah-rumah yang Dato' Mohamed Khalil Yaakob: dimaksudkan oleh Yang Berhormat itu Selama ini, pihak Kementerian mungkin telah siap dibina, tetapi ianya Pelajaran tidak menerima apa-apa tidak boleh diduduki dan diberikan rungutan daripada pihak guru kepada rakyat jika sekiranya Sijil mengenai panduan pakaian guru yang Kelayakan Menduduki rumah belum telah dikeluarkan oleh pihak diperolehi dan lain-lain kemudahan Kementerian. 3 surat siaran mengenai seperti bekalan air, bekalan letrik serta panduan pakaian guru yang telah kemudahan-kemudahan asas seperti dikeluarkan, dan masih lagi jalan-jalan masih belum berkuatkuasa, iaitu: disempurnakan dan disiapkan oleh (i) Surat Pekeliling pihak pemaju. ``Professional" Kementerian Walau bagaimanapun, perkara ini Pelajaran Bil 11/68 bertarikh bukanlah sengaja dilambat-lambatkan. 25hb September, 1968. Semua pemaju-pemaju rumah ingin (ii) Surat Pekeliling menyiapkan sesebuah skim perumahan "Professional" Kementerian itu dengan seberapa cepat yang boleh. Pelajaran Bil. 13/69 bertarikh Dengan penyiapan sesebuah projek 26hb Disember, 1969. itu, mereka akan dapat modal pusingan 3593 10 OGOS 1983 3594 dan j uga keuntungan dengan lebih menjadi-jadi perkara-perkara yang cepat jika sesuatu skim perumahan itu tidak diingini di kalangan tentera, dapat disiapkan mengikut jadual. seperti rompak dengan menggunakan senjata dalam kern sendiri, dan jika Memanglah menjadi dasar sedar apakah tindakan heliau akan Kementerian untuk mempastikan ambil untuk menjaga nama balk bahawa semua pemaju-pemaju akan tentera kita. dapat menyiapkan skim perumahan mereka mengikut jadual yang telah (Sila lihat Jawapan Soalan No. 27) ditetapkan dan seterusnya menyerahkan rumah-rumah tersehut kepada yang herkenaan. SUBSIDI PADI-- PENYELEWENGAV RANCANGAN LATIHAN 42. Tuan Basharon Hanafiah m i n to PEKERJA BINAAN Menteri Perusahaan Awam 40. Tuan Kee Yong Wee minta Menteri menyatakan sama ada heliau sedar Buruh dan Tenaga Rakyat menyatakan hahawa penyelewengan telah pun sama ada heliau bercadang berlaku di dalam pemberian subsidi melancarkan satu Rancangan Latihan padi kepada petani-petani, yang mana untuk pekerja-pekerja binaan secara akibatnya Kerajaan telah mengalarni besar-besaran agar negara kita tidak kerugian yang banyak; jika sedar berterusan bergantung kepada apakah tindakan yang telah diamhil pekerja-pekerja asing dalam oleh Kerajaan terhadap penyeleweng- perusahaan pembinaan. penyeleweng yang tersehut dan apakah cadangan Kerajaan supaya Dato' Haji Zakaria bin Haji Abdul penyelewengan seperti itu tidak akan Rahman : Buat masa ini Kementerian berulang lagi. saya belum bercadang untuk melancarkan satu lagi Rancangan Menteri Perusahaan Awam (Datin Latihan secara besar-besaran hagi Paduka Rafidah Aziz): Sebagai satu pekerja-pekerja binaan, sekim subsidi yang melihatkan memandangkan program yang ada pembayaran wang tunai, sekarang ini baru bermula pada_ bulan penyelewengan adalah merupakan Mac, 1981 dan sedang berjalan dengan satu-satunya masalah lancar. Walau bagaimanapun, perlaksanaannya . Bagi tahun 1981182, Kementerian saya akan memberi jumlah kes-kes yang disyaki pertimbangan untuk melancarkan melakukan penyelewengan yang Rancangan Latihan ini secara besar- melihatkan pengilang, petani dan besaran jika didapati program yang kakitangan Lembaga Padi dan Beras sedang berjalan sekarang tidak dapat Negara (LPN) ialah sebanyak 55 kes. mengeluarkan bilangan pekerja- Setakat ini bilangan yang dapat dikesan pekerja mahir yang mencukupi bagi bagi tahun 1983 ialah sebanyak 22 kes. menampung keperluan tenaga mahir dalam sektor pembinaan. Dari sejumlah 55 kes di atas bagi tahun 1981/1982, sebanyak 31 kes telah DISIPLIN ANGGOTA selesai disiasat oleh Lembaga Padi dan ANGKATAN TENTERA Beras Negara (LPN) di mana 5 kes dituduh di bawah akta LPN. kes 41. Tuan Haji Latip bin Haji Dris ditutup kerana tidak cukup hukti dan minta Menteri Pertahanan 18 kes dilaporkan kepada pihak polls menyatakan sama ada heliau sedar dan Badan Pencegah Rasuah untuk bahawa baru-baru ini semakin tindakan lanjut mereka. Sejumlah 46 3595 10 OGOS 1983 3596 kes iaitu baki dari kes tahun 1981/1982 DISIPLIN ANGGOTA ANGKATAN dan kes yang telah dikesan bagi tahun TENTERA 1983 adalah masih dalam siasatan Lembaga Padi Beras Negara (LPN). 43. Dato ' Chin Kim Yoong minta Menteri Pertahanan menyatakan sama Beberapa langkah pembaikan ada beliau sedar bahawa disiplin dan sedang diambil, antaranya ialah tatatertib secara umum adalah kurang cadangan Pendaftaran Petani dan memuaskan dan sama ada beliau akan Penggunaan Buku Pas. Dengan cara mengadakan perkhidmatan nasional pendaftaran rujukan akan sentiasa (National Service) untuk memperbaiki dapat dibuat sama ada yang menerima disiplin dan sikap pekerja-pekerja. subsidi tersebut adalah petani-petani (Sila lihat Jawapan Soalan No. 27) atau tidak. Sebagai projek percubaan, sistem pendaftaran ini sedang dilaksanakan di dua kawasan tanaman padi utama iaitu Mukim Sungai Baru, POLITEKNIK UNGKU OMAR Kuala Kedah, Kedah dan Mukim Cherang Rotan, Pasir Putih, Kelantan. 44. Toh Muda Dr Abdullah Fadzil bin Di bawah projek percubaan ini seramai Che Wan minta. Menteri Pelajaran 3,000 orang petani adalah terlibat. memyatakan sama ada pihak Sekiranya hasil kajian ini didapati Kementerian beliau akan menaikkan sesuai, pendaftaran petani dan taraf dan menukar Politeknik Ungku penggunaan buku pas akan digunakan Omar kepada taraf Universiti oleh di seluruh negara. kerana Negeri Perak belum mempunyai sebuah Universiti. Kajian-kajian bagi membaiki beberapa aspek lain perlaksanaan Dato' Mohamed Khalil Yaakob: sekim ini juga sedang dibuat. Buat masa ini Kementerian Pelajaran Antaranya ialah sistem membahagikan tidak bercadang menaikkan taraf pembeli-pembeli padi serta petani Politeknik Ungku Omar, Ipoh kepada mengikut zon di mana petani hanya sebuah universiti. Kementerian juga boleh menjual padi dan pembeli padi di sedar bahawa belum lagi ada setakat ini dalam satu kawasan tertentu sahaja. sebuah universiti di negeri Perak. Dengan cara ini akan dapat dikawal Namun begitu, pihak Kementerian pergerakan pembeli dan petani dari belumlah lagi bercadang hendak satu kawasan kepada satu kawasan di mewujudkan sebuah universiti yang samping mengurangkan kemungkinan baru di negeri itu, ataupun dengan penyelewengan. menaikkan status Politeknik Ungku Omar ke taraf universiti seperti yang Dari segi pentadbiran, langkah- ditimbulkan oleh ahli Yang langkah tegas sentiasa diambil bagi Berhormat. mencegah penyelewengan. Di antara langkah-langkah tersebut ialah pemeriksaan mengejut di premis- HARGA GULA premis perniagaan padi - dan hari-hari kelepasan, membuat pemerikasaan 45. Dato ' G. Pasamanickam minta audit pusat-pusat belian padi, Menteri Perdagangan dan mengadakan kerj a-kerj a `extension'/ Perindustrian menyatakan bahawa penerangan kepada wakil-wakil walaupun pengeluaran gula telah -pertani termasuk melalui Khutbah mencukupi tetapi harganya masih di. Jumaat dan siasatan kes penerima- peringkat maksima dan mengapakah penerima subsidi yang tinggi dan tidak Kerajaan tidak menurunkan harga munasabah. barang tersebut. 3597 10 OGOS 1983 3598

Tuan Muhyiddin bin Haji Mohd. (ii) latihan akademik dan teknik di Yassin: Harga runcit bertapis di negara kolej-kolej dan universiti- ini adalah dikira berasaskan tiga faktor universiti; dan utama iaitu: (iii) latihan Pengurusan Amali hagi (a) kuantiti dan harga gula mentah Pegawai-pegawai Eksekutif. yang diimport di bawah Di hawah rancangan-rancangan itu. Kontrek-kontrek Jangka- Kerajaan akan menghantar pelatih- pan j ang; pelatih yang terdiri dari kaum (b) kuantiti dan harga gula mentah Bumiputera dan bukan Bunlihutera. yang diimport dari pasaran bebas; dan PENAGIH DADAH DI PUSAT (c) kos pengeluaran dan SERENTI TAMPIN pengedaran gula oleh syarikat- syarikat penapis gula tempatan. 47. Tuan Loh Kee Peng minty Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri menyatakan Berasaskan itu Kerajaan telah pun apakah hasil siasatan yang telah menurunkan harga gula bertapis mulai diperolehi oleh Kementerian heliau 6hb Januari 1983 daripada $1.40 atas tuduhan-tuduhan penagih- sekilogram kepada $1.30 sekilogram di penagih dadah terhadap tindakan Semenanjung Malaysia dan dari $1.55 kekerasan yang dilakukan oleh kepada $1.45 di Sabah dan Sarawak. pegawai-pegawai kepada penagih- Kerajaan senantiasa mengawasi penagih yang dirawati dalam Pusat faktor-faktor asas yang saya sebutkan Serenti, Pulau Sebang, Melaka haru- untuk menetapkan harga runcit gula baru mi. negara. Datuk Musa Hitam : Siasatan terhadap tuduhan-tuduhan yang dihuat BUMIPUTERA DAN BUKAN oleh penghuni-penghuni mengenai kekerasan ke atas mereka oleh BUMIPUTERA KE JEPUN/ pegawai-pegawai di Pusat Serenti KOREA-LATIHAN Tampin adalah masih lagi dijalankan 46. Tuan M . K. Muthusamy minta dan oleh itu hasilnya belum diketahui Perdana Menteri menyatakan sama lagi. ada Kerajaan mempunyai apa-apa rancangan untuk menghantar kaum bukan Bumiputera ke Jepun atau LESEN SENJATA Korea untuk mendapatkan latihan dalam rancangan yang dibuat untuk 48. Toh Muda Dr Abdullah Fadzil bin melaksanakan konsep `Pandang ke Che Wan minta Menteri Dalam Negeri Timur'. menyatakan jumlah lesen-lesen senjatapi yang telah dikeluarkan kepada individu-individu, syarikat- Datuk Dr James P. Ongkili: Di syarikat dan pertubuhan-pertubuhan bawah Dasar Pandang ke Timur. serta berikan juga pecahan lesen-lesen Kerajaan mempunyai beberapa tersebut. rancangan untuk menghantar pelatih- pelatih Malaysia menjalani latihan di Dato' negeri Jepun dan Republik Korea. Di Musa Hitam: U ntuk antara rancangan-rancangan itu ialah: makluman Ahli Yang Berhormat, jumlah senjatapi yang telah (i) latihan `in-plant' di firma- dikeluarkan kepada individu-individu firma; ialah 115,577 pucuk dan untuk 3599 10 OGOS 1983 3600 syarikat-syarikat dan pertubuhan- mati dan seorang cedera kerana pertubuhan berjumlah 13,370 pucuk. membakar mercun semasa Dari segi pecahan lesen tersebut ialah menyambut hari perayaan itu, dan seperti berikut: seramai 18 orang telah didakwa dan dihukum di Mahkamah kerana Jen is Jumlah melakukan kesalahan tersebut. 1. Pistol/Revolver 7,449 2. Shotgun 112,616 3. Rifle 4,158 LAWATAN PERDANA MENTERI 4. Carbine 100 KE BANGLADESH/SRI LANKA/ MALDIVES 5. Air Rifle 1,636 6. Air Pistol 174 50. Tuan Jaafar bin Harun minta 7. Fastening Tools 1,801 Menteri Luar Negeri menyatakan hasil 8. Spear Gun 460 lawatan beliau ke Bangladesh, Sri Lanka dan Kepulauan Maldives 9. Jenis-jenis lain 553 beberapa bulan yang lalu dari segi 128,947 politik, ekonomi dan kebudayaan dan Jadi jumlah semua jenis-jenis nyatakan sama ada negara-negara itu senjatapi yang dilesenkan kepada menyokong Kerajaan kita berkaitan individu-individu , syarikat-syarikat dengan masalah Kampuchea. dan pertubuhan-pertubuhan ialah 128,947 pucuk. Menteri Luar Negeri (Tan Sri Haji Muhammed Ghazali bin Shafie): Lawatan rasmi Y . A . B . Perdana KESALAHAN MENJUAL MERCUN Menteri ke Bangladesh, Sri Lanka dan Maldives dalam bulan April 1983, telah 49. Tuan Haji Abdul Jalil bin Abdul membolehkan beliau bertemu dan Rahman minta Menteri Hal Ehwal berbincang serta bertukar-tukar Dalam Negeri menyatakan bilangan pendapat dengan ketua-ketua negara orang-orang yang telah: tersebut dalam konteks merapatkan serta memperkukuhkan lagi hubungan (i) ditangkap kerana melakukan dua hala antara Malaysia dan negara- kesalahan menjual mercun, negara tersebut, terutamanya dalam bungapi merbahaya semasa bidang kerjasama ekonomi dan politik. menyambut perayaan Hari Di samping itu, beliau juga berpeluang Raya Puasa yang baru lalu; untuk memajukan konsep kerjasama (ii) mendapat kecederaan atau antara negara-negara yang sedang mati disebabkan membakar membangun (Dialog Selatan-selatan) mercun atau bungapi semasa dan membincang isu-isu serantau dan menyambut perayaan Hari antarabangsa. Raya itu juga; dan (iii) dihukum atau didenda kerana Dalam perjumpaan rasmi dengan melakukan kesalahan pemimpin-pemimpin negara yang tersebut. dilawati itu, beliau telah membincangkan pelbagai aspek Dato' Musa Hitam: Untuk hubungan dua hala, khususnya bidang makluman Ahli Yang Berhormat, pelajaran, kebudayaan, tenaga semasa menyambut perayaan Hari manusia, pertanian, perindustrian, Raya Puasa yang lepas, bilangan orang perdagangan, pelaburan serta yang - ditangkap kerana_ kesalahan kerjasama teknikal dan usahasama. menjual mercun dan bungapi yang Pada keseluruhannya perbincangan "dilarang" ialah 23 orang. Seorang hubungan dua-hala ini tertumpu 3601 10 OGOS 1983 3602 kepada usaha-usaha mem- Pihak kita juga memberi penerangan pertingkatkan perhubungan dan dan tawaran kepada pihak Bangladesh, kerjasama ekonomi antara negara- Sri Lanka dan Maldives berkenaan negara tersebut dengan Malaysia. dengan Program Kerjasama Teknikal Dalam hubungan ini terdapat wakil- Malaysia (MTCP). Pemimpin- wakil dari sektor swasta yang turut pemimpin Bangladesh, Sri Lanka dan mengikuti lawatan beliau ketiga-tiga Maldives telah merakamkan negara tersebut. penghargaan terhadap tawaran dari Malaysia. Dalam rangka lawatan itu, pihak kita telah menandatangani Perjanjian Semasa lawatan ke negara-negara Pengangkutan Laut dan Perjanjian itu, Y . A . B . Perdana Menteri dan Mengelakkan Cukai Dua Kali dengan pemimpin-pemimpin Bangladesh, Sri pihak Bangladesh, dan Perjanjian Lanka dan Maldives telah mengadakan Kebudayaan dengan pihak Sri Lanka. perbincangan mengenai isu-isu serantau dan antarabangsa mengenai Untuk merapatkan serta memberi Kampuchea, Afghanistan, Timur makna kepada hubungan dua hala, Tengah, Perang Iran-Iraq, Konsep Malaysia telah bersetuju untuk Kawasan Damai di Lautan India, mengkaji kemungkinan mengadakan ZOPFAN, Antartica dan lain-lain. Perjanjian Kerjasama Ekonomi dan Pemimpin-pemimpin negara-negara Teknikal dengan Maldives dan Sri tersebut telah memberi sokongan Lanka. Malaysia dan Bangladesh mereka terhadap pendirian Malaysia sudahpun menandatangani perjanjian mengenai Kampuchea, ZOPFAN dan yang sama dan dalam rangka lawatan Antartica, di samping mempunyai tersebut telah bersetuju untuk pendapat yang sama mengenai isu-isu mengadakan mesyuarat Jawatankuasa serantau dan antarabangsa yang lain. Ekonomi Bersama sebelum akhir tahun mi. PENDATANG HARAM VIETNAM Y. A. B . Perdana Menteri dan pemimpin-pemimpin negara yang 51. Dato' Wong Seng Chow minta dilawati bersetuju untuk Perdana Menteri menyatakan: meningkatkan perdagangan dua-hala (a) Jumlah orang pelarian Vietnam dan mewujudkan perdagangan terus di Malaysia setakat bulan Jun antara Malaysia dengan ketiga-tiga 1983; negara tersebut, antara lain, melalui (b) Apakah kadar di mana orang- sistem "counter-trading" yang akan orang pelarian ini ditempatkan juga melibatkan pihak swasta. semula di negara-negara ketiga Berkaitan dengan ini, pihak kita dan dalam 3 tahun kebelakangan ini; Sri Lanka bersetuju untuk mempertimbangkan kemungkinan (c) Sama ada pihak Kera j aan menandatangani Perjanjian berpuashati dengan kerjasama Pengangkutan Laut. yang diterima sejauh ini daripada negara-negara ketiga; Ketiga-tiga pemimpin Bangladesh, dan Sri Lanka dan Maldives menawarkan (d) Sama ada pihak Kerajaan akan kepada pengusaha-pengusaha dari bercadang mengadakan undang- Malaysia supaya membuat pelaburan undang untuk mengawasi modal di kawasan Bebas Cukai di masalah orang pelarian mi. negara masing-masing serta mewujudkan pro j ek-pro j ek usaha- Dato' Musa bin Hitam : Jumlah sama. Pendatang Haram Vietnam yang ada di 3603 10 OGOS 1983 3604

Malaysia pada hujung hulan Jun 83 jumlah pengedar yang ditahan dalam ialah seramai 11,591 orang. tempoh masa ini dan tindakan yang diambil terhadap mereka. Jumlah pendatang haram Vietnam yang telah dipindahkan ke negara- Dato' Musa Hitam: Perkhidmatan negara ketiga dari tahun 1980 hingga Rawatan dan Pemulihan Penagih tahun 1982 ialah seramai 83,599 orang Dadah telah diletakkan di bawah dan kadar tahunannya ialah seperti Kementerian Dalam Negeri mulai 1 hb herikut: Mei, 1983.

1980 41.350 Uran Di antara 1 hb Mei hingga 15hb Julai, 981 25,595 .. 1983 seramai 1,692 orang penagih 1982 16,654 „ dadah telah diberkas dan seramai 582 orang penagih dadah telah menyerah Dari Januari hingga Jun tahun ini diri secara sukarela untuk (1983) seramai 4,221 orang sahaja telah mendapatkan rawatan dan pemulihan. dipindah ke negara-negara ketiga. Sehelum ini Kerajaan berpuashati Dalam tempoh yang sama seramai dengan kerjasama yang telah diberikan 595 orang penagih dadah telah oleh Negara-negara ketiga. Tetapi oleh dimasukkan ke Pusat-pusat Pemulihan kerana terdapat kelewatan dan Dadah. kekurangan bilangan orang-orang yang telah dipindahkan pada tahun ini, di Kementerian Dalam Negeri mana kurang dari 1,000 orang dipindah mentadbirkan 2 jenis Pusat Pemulihan dalam sebulan, maka kita perlu iaitu Pusat Serenti dan Pusat ruengingatkan negara-negara ketiga Pemulihan Dadah. atas masalah mi. (a) Di Pusat Serenti Tampin disediakan kemudahan Dalam biding pengawasan pula, penentuan untuk mempastikan Kerajaan tidak bercadang untuk sama ada seseorang itu adalah mengadakan undang-undang khas bagi penagih dadah dengan cara mengawal Pendatang Haram Vietnam pemeriksaan air kencing kerana dari pengalaman kita, dan pemerhatian Pegawai semenjak tahun 1975, undang-undang Perubatan; kemudahan yang ada adalah memadai untuk detoksifikasi untuk menge- mengawal Pendatang Haram Vietnam luarkan dadah dari tubuh yang mendarat di negara mi. seseorang penagih; kemudahan mendapatkan perintah Mahkamah dengan mengada- PUSAT PEMULIHAN DADAH kan perkhidmatan seorang Magistrate menjalankan 52. Tuan K. Kumaran minta Menteri tugasnya di dalam Pusat dan Hal Ehwal Dalam Negeri menyatakan berbagai aktiviti pemulihan yang jumlah penagih-penagih dadah yang terdiri dari latihan ala-tentera, diberkas dan dirawat di pusat-pusat kaunseling, bimbingan agama pemulihan semenjak penyalahgunaan dan tatanegara, latihan dadah diletak di hawah bidangkuasa pertanian dan terapi kerja serta Kementerian Dalam Negeri dan rekreasi. nyatakan kemudahan-kemudahan yang terdapat di pusat-pusat (b) Di Pusat-pusat Pemulihan pemulihan mi dan tindakan-tindakan Dadah Bukit Mertajam, Tampoi yang diambil untuk memulih penagih- dan Besut disediakan penagih dadah ini dan nyatakan juga kemudahan pemulihan yang 3605 10 OGOS 1983 3606

terdiri dari latihan jasmani, Kebanyakan ajensi-ajensi yang kaunseling, pelajaran dewasa, berkenaan mentadbir berhagai jenis rekreasi, bimbingan agama dan perkhidmatan termasuk pencegahan moral dan latihan vokasional penagihan dadah. Peruntukan dalam bidang pertukangan kewangan yang diberi kepada sesehuah kayu, kimpalan, jahitan, ajensi adalah untuk semua pertanian, gunting rambut, perkhidmatan dan tidak diasingkan membuat perabot rotan dan khusus untuk pencegahan penagihan membuat batu-bata. dadah. Yang demikian adalah sukar untuk mengetahui perbelanjaan Jumlah pengedar yang ditahan di sebenarnya yang dilakukan ke atas antara lhb Mei hingga 15hb Julai, 1983 pencegahan penagihan dadah, kaki adalah seramai 117 orang. Mereka botol atau samsu haram. sedang dihadapkan ke Mahkamah untuk diambil tindakan mengikut Rancangan-rancangan anti-dadah undang-undang. yang dilaksanakan ialah: (a) penguatkuasaan undang-undang bagi menangkap dan mendakwa PENAGIH DADAH pengedar-pengedar dan penjual- PENCEGAHAN penjual dadah: 53. Tuan D. P. Vijandran minta (b) penahanan dalam jagaan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri (custody) dan galakan hagi menyatakan: penagih-penagih dadah tampil ke hadapan secara sukarela (i) berapakah banyaknya wang untuk diberi rawatan dan dibelanjakan untuk mencegah pemulihan: penagihan dadah; (c) kempen terhadap hahava (ii) berapa banyak dari wang ini melalui perjumpaan seminar dan yang telah dibelanjakan untuk ceramah serta penveharan mencegah (a) kaki botol penerangan melalui media (alkohol); (b) samsu haram; massa; dan (d) kempen meningkatkan (iii) apakah rancangan-rancangan penyertaan semua lapisan anti-dadah yang kini masyarkat dalam usaha-usaha dilaksanakan. atau kegiaan-kegiatan untuk mengatasi masalah dadah. Dato' Musa Hitam : Penagih dadah merupakan masalah yang kompleks KAPAL SELAM ASING dan pencegahannya adalah suatu DI PELABUHAN KELANG perkara yang rumit. Usaha-usaha pencegahan perlu dilaksanakan secara 54. Dato' Yap Peng minta Menteri menyeluruh supaya berkesan dan ini Pertahanan menyatakan sama ada memerlukan sumber-sumber yang beliau sedar bahawa baru-baru ini banyak. Untuk tujuan ini Kerajaan timbul perkara kapal selam dekat menggunakan dengan maksima segala dengan Pelabuhan Kelang dan jika sumber dan sumbangan beberapa huah sedar nyatakan negara manakah yang ajensi dan pertubuhan-pertubuhan di terlibat dan tindakan yang beliau telah antaranya, Jabatan Polis, Jabatan dan akan ambil untuk menjaga Kastam, Kementerian Kesihatan, keselamatan negara mi. Kementerian Dalam Negeri, Kementerian Pelajaran, Kementerian Abang Abu Bakar bin Datu Bandar Penerangan. Abang Haji Mustapha : Saya sudahpun 3607 10 OGOS 1983 3608

men jawab soalan yang sama dengan Pusat Muatan Bilangan pertanyaan ini ketika menjawab Pen ghuni pertanyaan daripada Y. B. Tuan Kee Pusat Pemulihan 300 255 Yong Wee pada Shb Ogos, 1983. Saya Dadah Tamped tidak bercadang untuk menambah apa- Pusat Pcrnulihan 130 101 apa kepada jawapan saya itu. Dadah Besut Pusat Serenti 300 248 Tampin PUSAT PEMULIHAN PENAGIH DADAH Pusat Tahanan dan 800 32 Pemulihan Dadah 55. Tuan Haji Shahrom bin Haji Kuching Maasom minta Menteri Hal Ehwal Jurnlah 1.830 876 Dalam Negeri menyatakan perkara- perkara berikut: Kelima-lima huah Pusat Pemulihan (a) jumlah pusat pemulihan penagih Dadah yang ada telah diwujudkan dadah yang sudah siap dan dengan mengubahsuai bangunan- didiami; bangunan yang pada mula-mulanya digunakan hagi tujuan-tujuan lain. (h) jumlah penghuni pusat-pusat ini; dan (i) Pusat Pemulihan Dadah Bukit Mertajam dahulunya adalah (c) jumlah perbelanjaan untuk Rumah Pesakit Melarat yang mendirikan pusat-pusat ini dan ditadbirkan oleh Kementerian perbelanjaan untuk me- Kebajikan Masyarakat. Kos ngendalikan tiap-tiap pusat bagi pembinaannya ialah sebanyak tiap-tiap tahun. $1,030,510,00. Dato' Musa Hitam: Pada masa ini (ii) Pusat Pemulihan Dadah terdapat 5 buah pusat-pusat pemulihan Tampoi dahulunya adalah dadah yang ditadbirkan oleh Kerajaan. Rumah Pesakit Melarat yang Pusat-pusat ini ialah; ditadbirkan oleh Kementerian (i) Pusat Pemulihan Dadah, Kebajikan Masyarakat. Kos Bukit Mertajam Seberang pembinaannya ialah sebanyak Prai. $1,105 , 430.00. ( i) Pusat Pemulihan Dadah (iii) Pusat Pemulihan Dadah Besut Tamp+oi'Johor. dahulunya adalah Hospital Daerah Besut yang (iii) Pusat Pemulihan Dadah ditadbirkan oleh Kementerian Besut, Terengganu. Kesihatan. Oleh kerana (iv) Pusat Serenti Tampin, pembinaan hospital tersebut Melaka. telah dilaksanakan pada masa yang sangat lama dahulu, (v) Pusat Tahanan dan Pemulihan maka kos pembinaannya tidak Dadah, Kuching, Sarawak. dapat dikesan. Jumlah penghuni-penghuni di Pusat- (iv) Pusat Serenti Tampin adalah pusat ini pada 26 Julai 1983 ialah sebahagian dari Kern Pasukan seramai 876 orang seperti pecahan Ketu j uh Polis Hutan yang berikut: telah diberi oleh pihak Polis Pusat Muatan Bilangan untuk digunakan sebagai Penghuni Pusat Serenti. Kos pembinaan Pusat Pemulihan 300 240 bagi bahagian yang digunakan Dadah Bukit sebagai Pusat Serenti tidak Mertajam dapat ditentukan. 3609 10 OGOS 1983 3610

(v) Pusat Tahanan dan Pemulihan pula mengalu-alukan niat Keraj aan Dadah, Kuching Sarawak Brunei tersebut. Pada waktu itu dahulunya adalah sebuah ASEAN akan memberikan j awapan Penjara yang digunakan bagi rasminya pula untuk menerima kes-kes di bawah keanggotaan Brunei di dalam ASEAN. "Preservation of Public Sebagai negara jiran yang Security Regulation" yang mempunyai hubungan tradisional yang ditadbirkan oleh Jabatan amat rapat, Malaysia menerima dan Pen j ara. Kos pembinaannya menyokong kemasukan Brunei di ialah sebanyak $6.5 juta. dalam ASEAN. Kita yakin bahawa Perbelanjaan mentadbir dan penyertaan Brunei itu akan menguruskan Pusat-pusat tersebut mendatangkan faedah bersama kepada bagi tahun 1982 adalah seperti berikut: Brunei dan anggota-anggota ASEAN semuanya. Malaysia telah membuat Dadah $327,775.OO Pusat Pemulihan penjelasan yang demikian kepada Bukit Mertajam negara-negara ASEAN yang lain dan Dadah $352,945.(() Pusat Pemulihan telah mendapat pengertian daripada Tampoi. mereka. Pusat Pemulihan Dadah $637,920.00 Besut. Pusat Serenti Tampin $986,320.00 (Peruntukan 1983-Pusat RANG UNDANG-UNDANG dihuka pada 18-4-83). Pusat Tahanan dan $3.6 juta RANG UNDANG-UNDANG Pemulihan Dadah, PERLEMBAGAAN (PINDAAN) Kuching. Bacaan Kali Yang Kedua

BRUNEI MENGANGGOTAI ASEAN Aturan urusan Mesyuarat dibacakan bagi menyambung semula perbahasan 56. Tuan Kee Yong Wee minta Menteri yang ditangguhkan atas masalah, Luar Negeri menyatakan sama ada "Bahawa Rang Undang-undang keinginan Brunei untuk menganggotai dibacakan kali yang kedua sekarang." ASEAN telah ditetapkan serta (9hb Ogos, 1983). peranan Malaysia dalam usaha untuk Tuan Yang Dipertua: Ahli-ahli Yang meyakinkan negara ASEAN yang lain Berhormat, saya suka hendak untuk menerima keanggotaan Brunei memberitahu iaitu Rang Undang- dalam ASEAN. undang Perlembagaan kena diluluskan Tan Sri Haji Muhammad Ghazali bin pada hari mi. Oleh kerana masa sangat Shafie: Bagi menjawab soalan Ahli singkat dan ramai ahli-ahli yang Yang Berhormat, sukalah saya hendak berucap tidak lebih daripada 10 memberitahu bahawa Kerajaan Brunei minit. telah menyatakan keinginan mereka 3.33 ptg. untuk menj adi anggota ASEAN. Perdana Wazir Brunei telah Dato Haji Othman bin Haji memberitahu Mesyuarat ke-16 Abdullah: Tuan Yang Dipertua, saya Menteri-menteri ASEAN yang suka menyambung ucapan saya berlangsung dalam bulan Jun yang lalu kelmarin yang saya tangguhkan dalam bahawa perutusan rasmi berkenaan masa saya menarik perhatian Yang dengan hat ini akan disampaikan Amat Berhormat Timbalan Perdana kepada ASEAN sebaik sahaja Brunei Menteri kepada masa-masa hadapan mencapai kemerdekaan penuhnya negeri-negeri di negara kita ini dalam bulan Januari 1984. ASEAN termasuklah negeri Perlis. Walaupun 3611 10 OGOS 1983 3612 negeri Perlis itu pada masa ini kecil dan yang asal di negara kita ini, ahli Dewan hanya mempunyai dua kawasan Negara pada mulanya terbahagi pilihanraya Parlimen , tetapi sudah kepada dua pasukan . Pasukan yang beberapa kali pengulangan kaji pertama , dilantik untuk selama 6 tahun tentang kawasan -kawasan Parlimen dan pasukan yang kedua dilantik untuk maka negeri Perlis telah dibekukan, selama 3 tahun dan kemudian bergilir- cukuplah sebanyak dua sahaja. gilir dilantik selama 6 tahun tiap- tiapnya dengan to j uan supaya setiap Pada pandangan saya patut pada kali perlantikan anggota Dewan masa yang akan datang walaupun pada Negara yang baru kita mempunyai ahli- peringkat sekarang ini mungkin ahli yang senior di dalam Dewan agaknya negeri Perlis tertinggal Negara. daripada dibincangkan. Tetapi patut pada masa yang akan datang negeri Beberapa tahun sesudah merdeka Perlis diberikan satu tambahan kerusi kita memandang ini mungkin tidak bagi kawasan Parlimen supaya negeri perlu dan oleh kerana itu kita telah itu lebih mendapat perwakilan yang merubah Perlembagaan, merubah memadai bagi rakyat negeri Perlis oleh Perlembagaan yang menyebutkan di kerana rakyat negeri Perlis lebih dalam Fasal 45 (3) : merupakan daerah -daerah pertanian di 45 (3) "Tertakluk kepada mana Dasar Ekonomi Baru kita peruntukan Jadual Ketujuh, tertumpu di daerah-daerah seperti di tempoh jawatan seseorang negeri Perlis itu dan ini memerlukan ahli Dewan Negara perwakilan-perwakilan yang benar- ialah ....." benar berjuang untuk mendapatkan kemudahan-kemudahan bagi rakyat dulu 6 tahun sekarang sudah dipinda seperti negeri Perlis. kepada 3 tahun. Mungkin sekarang saya katakan ... dan tempoh ini tidaklah bahawa negeri Perlis tidak perlu untuk tercatat oleh pembubaran mendapatkan lebih kerusi Parlimen Parlimen." tetapi mungkin sekali lagi kita menimbangkan sekurang-kurangnya Jadi, di dalam pindaan 10 tahun yang akan datang patut negeri Perlembagaan kita yang sebelum ini Perlis itu diberikan peruntukan yang kita telah meletakkan had masa lebih. seseorang ahli Dewan Negara itu hanya 3 tahun sekali lantik, cukuplah begitu, Tuan Yang Dipertua, menyentuh Tuan Yang Dipertua , tetapi ada soal perkara Fasal 5 yang bertujuan peruntukan yang lain yang menyatakan untuk meminda Perkara 46 bahawa seseorang ahli Dewan Negara Perlembagaan untuk membentuk itu tidak boleh memegang jawatarm atau mengenai pertambahan ini, tidaklah menjadi ahli lebih daripada dua termasuk Dewan Negara. Dewan penggal, ertinya 6 tahun. Negara ini rasanya telah dibuat pindaan di dalam pindaan Pada faham saya , pada waktu Perlembagaan kita yang lalu tetapi dipinda Perlembagaan itu mungkin ada pindaan Perlembagaan tentang Beberapa political pressure ataupun keanggotaan Dewan Negara ini di tekanan-tekanan politik yang samping menambah jumlah ahli menyebabkan terpaksa dipinda supaya Dewan Negara , tetapi mengurangi lebih banyak orang-orang yang kita kedudukan had masa yang katakan ahli-ahli politik dapat diperuntukkan kepada ahli Dewan diserapkan masuk menjadi anggota Negara mengikut Perlembagaan yang Parlimen melalui pintu Dewan Negara. asal bagi negara kita . Perlembagaan Tetapi fungsi ini , kalau ini asasnya 3613 10 OGOS 1983 3614 maka asas yang seperti ini saya kata begitu. Oleh kerana sebelum pindaan tidak sihat. Sebab saya katakan tidak ini telah meletakkan Dewan Negara ini sihat tujuan daripada wujudnya Dewan rendah, sehingga kedudukannya hanya Negara bukanlah untuk memberi kedudukan jangan tidak melepaskan sesuatu pekerjaan atau menyenangkan batuk ditangga supaya awak j angan hati orang yang tidak senang, tetapi susah hati tiga tahun aku lantik awak wujudnya Dewan Negara merupakan lepas itu awak dapat pencen. Kalau sebagai suatu daripada dasar dasar ini, Tuan Yang Dipertua, hendak demokrasi kita setelah dia kita tekankan untuk mencapai sesuatu dibincangkan dengan begitu hebat, kemajuan negara yang lebih pada masa begitu hangat di dalam Dewan Rakyat yang akan datang maka kita akan di mana Dewan Rakyat itu mempunyai merupakan keciwa di dalamnya. anggota-anggota pembangkang, maka pangs di situ. Maka supaya Undang- Apa yang saya hendak tekankan undang itu dapat ditapis sekali lagi dalam soal ini pada masa yang akan maka disampaikan kepada Dewan datang bukan orang yang macam saya Negara untuk dibahaskan. ini hendak duduk di dalam Dewan Negara tetapi orang yang akan duduk Pada pandangan saya, Tuan Yang dalam Dewan Negara iaitu orang- Dipertua, kalau saya tidak faham orang yang tidak ada berfikir terlalu tujuan Dewan Negara ini asalnya ialah mirip kepentingan politik melainkan untuk meletakkan orang-orang yang kepentingan negara. Orang ini tidak professional di dalam Dewan Negara sanggup ataupun tidak mampu untuk ini yang lebih dihormati oleh bukan memasukkan atau mendedahkan sahaja negara kita tetapi oleh negara- dirinya di dalam parti politik, di dalam negara luar, tetapi oleh kerana negara pemilihan umum seperti profesor- kita waktu itu baharu mencapai profesor, doktor-doktor yang tinggi- kemerdekaan maka kita mencuba- tinggi kelayakan seperti profesion- cuba melantik orang-orang yang kita profesion yang tinggi yang mereka itu anggap boleh menjadi Ahli Dewan kalau tidak men j adi Ahli Dewan Negara. Kemudian, keadaannya sudah Rakyat pun mereka sanggup hidup berubah daripada bentuk yang saya lumayan tetapi fikiran, pandangan, katakan tadi kepada tujuan mengisi kelayakan profesion mereka itu kekosongan-kekosongan di dalam diperlukan oleh negara. Di mana kita sudut politik maka tujuannya sudah hendak letakkan mereka. Kalau kita lari. Oleh kerana itu pada pandangan hendak suruh dia menjadi Ahli Dewan saya Dewan Negara ini, pada saat Rakyat, masuk pilihanraya, orang sekarang ini tidak disentuh untuk tujah dia, orang hentam dia, dia tidak meminda beberapa peruntukan sanggup tetapi fikirannya, baginya, tetapi bagi fahaman saya pandangannya, pendapatnya penting hendaklah dikekalkan Dewan Negara untuk negara. ini merupakan satu badan yang tertinggi di dalam Dewan atau Majlis Seperti misalnya Profesor Diraja Parlimen ini sebutannya pun tinggi, Ungku Abdul Aziz. Profesor Diraja disebut dahulu Dewan Negara baharu Ungku Abdul Aziz satu masa kita Dewan Rakyat. Disebut dahulu Yang perlu, bukan satu masa saha j a, Dipertua Dewan Negara baharu sekarang kita memerlukan fikirannya. disebut Yang Dipertua Dewan Rakyat. Satu masa dahulu Profesor Diraja Maknanya dalam protokolnya Dewan Ungku Abdul Aziz ini pernah Negara ini lebih selangkah ke atas mengemukakan satu pandangan di luar daripada Dewan Rakyat, bukan Dewan bukan Ahli Dewan Rakyat, bermakna kita ini orang kayangan, bukan Ahli Dewan Negara tentang tidak, tetapi kedudukan Perlembagaan masalah, kenapa umat Islam patut 3615 10 OGOS 1983 3616

menggadaikan tanah, menjual kerbau, pandangan Yang Dipertuan Agong, kambing, menjual rumah-tangga untuk ada satu golongan yang perlu juga kits ke Mekah. Kenapa tidak dibuat satu ambil perhatian iaitu golongan ulamak. perbadanan untuk menolong umat Golongan ulamak yang sekarang ini Islam dalam jangka panjang dan saya mendengar dalam berita-berita berbentuk ekonomi sehingga mereka suratkhabar, `tolonglah kami beri boleh menunaikan fardhu Haji di tempat', dia hendak masuk pilihanraya samping itu meninggikan taraf tidak boleh dapat, dia masuk parti ekonomi orang Islam. politikpun tidak, tetapi apa salahnya dengan kemurahan hati Yang Amat Tuan Yang Dipertua : Masa sudah Berhormat Perdana Menteri atau Yang cukup ! Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri memilih seorang yang benar- Dato Haji Othman bin Haji benar ulamak. Ulamak mengikut Abdullah : Tuan Yang Dipertua, saya istilah Perdana Menteri iaitu seorang minta maaf, saya ada perkara yang pakar, seorang yang pakar di dalam penting yang saya hendak sebutkan. agama. Lantik mereka itu duduk di Saya minta maaf. Saya minta izin, Tuan dalam Dewan Negara seorang ataupun Yang Dipertua. mi satu contoh, saya berdua untuk mengemukakan rasakan penting kerana bagi saya pandangannya di dalam soal-soal inilah akhirnya hendak bercakap. Saya hukum dan undang-undang yang minta maaf, Tuan Yang Dipertua. hendak dikemukakan setelah Penting begini sehingga fikiran Ungku dilepaskan oleh Dewan Rakyat ke Abdul Aziz itu diterima dan akhirnya man, apa pandangan ulamak tentang mendapat kejayaan. Jadi, kepada undang-undang itu. Apa pandangan pemimpin yang akan datang, terutama dia tentang masalah-masalah yang golongan muda yang akan menjadi seperti ini. Kalau terlepas pun tidak Perdana Menteri yang akan datang, apa tetapi fikirannya akan dapat saya harap ataupun kita mengharapkan menolong kita pada membuat undang- Dewan Negara ini biarlah berbentuk undang atau rang undang-undang pada begitu, ahli-ahli yang profesion duduk masa yang akan datang berdasarkan di sini, kepala-kepala yang botak- pada pandangan-pandangan ulamak. botak itu duduk di sini , memikirkan masalah negara. Kita hendak lawan Tuan Yang Dipertua, kits Eropah dalam soal teknik, hendak perhatikan tadi, misalnya, oleh kerana lawan dunia dalam soal semua bidang, tidak ada menyebut ketentuan kalau di dalam Dewan Negara tidak menentukan hari raya, hari puasa ada orang-orang yang botak kepala maka kita telah bercanggah di antara memikirkan ini tentulah kita tidak satu dengan lain. Oleh kerana itu, saya dapat memberikan sokongan ataupun minta supaya ulamak ini patut sumbangan yang lebih kepada mempunyai wakil kalau dia pun pembangunan negara pada masa yang dikatakan golongan kecil (minority) di akan datang. dalam negara kita ini mengikut Perlembagaan, golongan minoriti Tuan Yang Dipertua, saya ringkas boleh diwakili seperti orang Ceylon, pendek-pendekkan. Agaknya maka ulamak ini katalah minoriti Kerajaan telah memikirkan masak, orangnya, seorang berdua duduk di cukuplah tiga tahun, alhamdulillah. dalam Dewan. Tetapi dalam bentuknya yang ada sekarang, bentuk Dewan Negara ini Tuan Yang Dipertua, satu lagi yang patut ada yang mewakili selain akhirnya patut di dalam pindaan daripada orang-orang tertentu di Perlembagaan ini, saya menarik dalam Perlembagaan ini mengikut perhatian Yang Amat Berhormat 3617 10 OGOS 1983 3618

Timbalan Perdana Menteri patut di Tuan Yang Dipertua: Yang dalam masa hendak membuat pindaan Berhormat sudah lan j ut masa, ada lain- pada fahaman saya difikirkan juga dua lain Yang Berhormat lagi. fasal yang penting. Fasal yang penting, yang pertama tentang kedudukan Dato Haji Othman bin Haji Rukunegara yang lebih popular Abdullah: Ya, sedikit lagi. daripada Perlembagaan di negara kita Yang keduanya, kedudukan agama mi. Di mana letaknya Rukunegara di Islam itu hendaklah dikawal melalui dalam Perlembagaan kita. Perlembagaan dan beberapa pindaan perlu dibuat untuk pengawalannya. Kalau orang mencabar apakah Rukunegara tuan-tuan ini berdasarkan Akhirnya, Tuan Yang Dipertua, kepada Perlembagaan, fasal manakah saya mengucapkan tahniah kepada yang tercatat di dalam Perlembagaan Kerajaan kerana pindaan ini dan ini yang menyebutkan ada malangnya oleh kerana masa ini terhad Rukunegara. Kalau soal it diserahkan kerana saya ada banyak yang hendak kepada saya, saya yang bodoh mi. saya sebutkan di sini, tetapi terhad Tuan Yang Dipertua, saya tidak dapat sangat, iaitu perkara-perkara luput/ j awab . Sebab setelah saya balik-balik hilang kelayakan dan sebagainya, Perlembagaan ini memang tidak ada tanah pesaka dan sebagainya, ada saya Rukunegara. Apa salahnya ini catatkan di sini, tetapi mudah- difikirkan oleh Kerajaan pada masa mudahan Kerajaan akan dapat yang akan datang di dalam hendak mempertahankan semua hak-hak meminda Perlembagaan setelah Fasal 3 Perlembagaan dan rakyat negara ini. Agama bagi Persekutuan. Fasal 3 (1) Akhirnya, saya menyokong Rang (2), (3) dan (4) sebelum masuk Fasal 4, Undang-undang ini dan mengharapkan masukkan Fasal 4 yang baharu iaitu supaya Keraj aan dapat membekalkan haluan negara atau Rukunegara, Rang Undang-undang Perlembagaan masukkan Rukunegara di situ. Apa yang baru kepada setiap Ahli Dewan pun Rukunegara Malaysia ini begini, Negara dan Dewan Rakyat yang ada begini, ada istilahnya, ada sekarang ini. Terima kasih. keterangannya, ada sebabnya, ada itunya, ada ininya segala macam yang 3.52 ptg. boleh setiap warganegara menumpukan perhatiannya kepada Tuan Haji Latip bin Haji Dris: Tuan haluan negara ini. Inilah idealogi Yang Dipertua , saya bangun turut negara dan idealogi negara ini akan sama menyokong pindaan tertakluk di bawah suatu agama yang Perlembagaan 1983. dirasmikan iaitu agama Islam. Jadi alangkah indah Perlembagaan kita ini Walaupun ramai Ahli-ahli Yang kalau ini pun sudah mendapat Berhormat telah memberi berbagai perhatian oleh Kerajaan di dalam pandangan serta memberi sokongan pindaan-pindaan Perlembagaan, tetapi yang tidak berbelah - bahagi atas -kali ini tertinggal Kalaulah pada masa pindaan yang dikehendaki oleh Rang Undang- yang akan datang kita akan undang di hadapan Dewan. sekarang , mendengarnya pindaan yang seperti kepada saya sesuatu pindaan ini, kalau dapat dikemukakan di dalam yang membina kepada Perlembagaan adalah perkara yang sangat Dewan ini saya rasa akan mendapat -sangat diperlukan oleh rakyat dan negara bagi perhatian. menjamin sebuah Kerajaan yang dipilih oleh rakyat untuk melindungi Kemudian, Tuan Yang Dipertua, ini rakyat daripada segala ancaman yang penting sangat ..... tidak sihat . Dari itu sudah tentulah 3619 10 OGOS 1983 3620

Yang Amat Berhormat Perdana Rakyat pada keseluruhannya yakin Menteri yang bertanggungjawab dan percaya kepada kepimpinan 2M berserta Ahli Kabinetnya sentiasa sekarang ini tidak ada fiat untuk mengkaji dari masa ke masa atas segala menyalahgunakan kuasa untuk perkara yang berkaitan dengan meminda Perlembagaan seperti ini Perlembagaan demi kebaikan negara bagi tujuan yang tidak baik. Oleh itu, dan rakyat seluruhnya supaya segala saya rasa tidak ada sebab mengapa kita yang bersangkutan dengan tadbiran takut kepada perkara yang dipinda negara boleh berjalan dengan lancar dalam Akta mi. lagi. Dengan itulah Perkara 150 Tuan Yang Dipertua, menyentuh Perlembagaan memberi kuasa kepada berkaitan dengan seseorang yang Perdana Menteri untuk menasihatkan dipilih menjadi Timbalan Yang Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Dipertua Dewan yang mulia ini, Baginda Yang di-Pertuan Agong dengan kelulusan Rang Undang- sebagai lambang kedaulatan dan Raja undang ini ianya boleh bergiat dalam Negara atas segala perkara yang urusan perniagaan tanpa sekatan lagi. diperlukan oleh negara bagi yang Saya rasa ini adalah satu perkara yang tertentu. sewajarnya dan saya mengucap syabas kepada pindaan ini. Tuan Yang Dipertua, dengan keadaan yang demikian, saya Bagi kami rakyat di Negeri Sarawak berpendapat memang wajarlah Yang berterima kasih kepada Kerajaan Amat Berhormat Perdana Menteri Pusat kerana segala sesuatu bagi menasihatkan Yang di-Pertuan Agong kepentingan rakyat, khususnya dalam perkara-perkara yang perlu oleh bumiputera telah termaktub dalam negara dan rakyat, misalnya, dalam Perlembagaan. Walaupun demikian, masa darurat dan perubahan sistem kami juga berharap kepada Kerajaan atau perubahan dasar Kerajaan bagi Pusat supaya meneliti lagi perkara- kebaikan rakyat dan negara perkara yang patut dipinda bagi seluruhnya. Saya tidak nampak memperkuatkan dan meninggikan lagi seseorang Perdana Menteri dalam taraf kehidupan di dalam berbagai negara kita ini yang dahulu mahupun bidang. Sekarang genaplah 20 tahun yang ada sekarang membuat keputusan Negeri Sarawak merdeka dalam tanpa memikir segala sesuatu Malaysia. Di bawah Perlembagaan akkbatnya. Apa-apa yang telah dibuat yang ada sekarang dalam tempoh masa oleh Perdana Menteri adalah perkara 20 tahun itu Negeri Sarawak dan yang disokong oleh segolongan besar rakyatnya telah jauh lebih maju dan rakyat di seluruh Malaysia. Oleh itu, hubungan muhibbah di antara rakyat di saya yakin rakyat yang benar-benar Semenanjung dan Sarawak kian cintakan bangsa dan negara tidak bertambah erat lagi. merasa bimbang dan takut atas segala pindaan Perlembagaan yang dibuat Tuan Yang Dipertua, mengenai oleh pihak Keraj aan seperti Rang Perkara 46 bagi penentuan sempadan Undang-undang mi. kawasan-kawasan pilihanraya, hampir 10 tahun sudah baru dibuat perubahan Kita tidak hairanlah jika pihak sekarang. Dalam tempoh masa 10 Pembangkang seperti dalam Dewan tahun itu tentulah bilangan pengundi Rakyat tidak bersetuju dengan telah bertambah begitu banyak. Bagi pindaan yang dikehendaki oleh Rang kawasan daerah-daerah luar bandar Undang-undang ini kerana _mereka walaupun bilangan pengundi tidak sebagai Pembangkang memang begitu ramai j ika dibanding dengan selalunya membangkang apa sahaja kawasan bandar, tetapi masalah yang dibuat-atau disyor oleh Kerajaan. kawasan yang begitu luas sukar bagi 3621 10 OGOS 1983 3622

Wakil-wakil Rakyat untuk pergi Melayu dan bumiputera di seluruh menemui rakyat di kawasan seperti itu. negara dapat dipertahankan oleh Jika keadaan kawasan di bandar Perlembagaan sepertimana yang walaupun bilangan pengundi lebih terdapat sekarang ini. Inilah menjadi ramai, lebih-lebih lagi bagi kawasan harapan seluruh rakyat dalam negara pilihanraya di Negeri Sarawak, ini bagi menjamin perpaduan yang kawasan-kawasan luar bandar begitu berkekalan tanpa diubahsuaikan lagi. luas dan sukar bagi seseorang Wakil Rakyat untuk memberi khidmat Bagi mematuhi permintaan, Tuan kepada pengundi-pengundi di tempat Yang Dipertua, akhirnya sekali lagi yang tertentu disebabkan masalah saya menyokong sepenuhnya Rang perhubungan dan lain-lain lagi. Oleh Undang-undang mi. itu, saya berpendapat bagi kawasan pilihanraya luar bandar di mana 4.00 ptg. terdapat begitu besar kawasannya Tuan K. Kumaran: Tuan Yang walaupun bilangan pengundi tidak Dipertua, saya berdiri menyokong ramai hendaklah diambil perhatian Rang Undang-undang Perlembagaan oleh Suruhanjaya Pilihanraya supaya (Pindaan) yang dikemukakan oleh Wakil-wakil Rakyat dapat memberi Yang Amat Berhormat Timbalan khidmat lebih baik lagi. Saya yakin Perdana Menteri di Dewan yang mulia walaupun penentuan sempadan ini . Perlembagaan adalah satu kawasan-kawasan pilihanraya kali ini dokumen yang paling penting dalam tidak melibatkan Negeri Sarawak, apa sebuah negara dan harus dipandang yang kami harapkan apabila sampai dari dua segi. masanya pihak berkenaan hendaklah meneliti keadaan kawasan-kawasan Yang Pertama, Perlembagaan pilihanraya Parlimen dan Dewan haruslah kekal dalam fasal-fasalnya Undangan Negeri di Sarawak supaya khasnya dalam hak-hak asasi yang kepentingan dan kebaikan untuk diperuntukkan di dalamnya bagi rakyat di luar bandar dapat diambil menjamin kepada rakyat bahawa perhatian dan tindakan oleh Wakil- mereka bolehlah hidup dan wakil Rakyat di situ. menjalinkan perhubungan antara satu sama lain dalam satu suasana di mana Tuan Yang Dipertua, mengenai hak dan harta mereka adalah perkara bagi menggantikan sebutan- terselamat. Tidak ada siapa pun yang sebutan mengenai `Mahkamah boleh merampas hak dan harta mereka Persekutuan' dengan sebutan secara lain daripada apa yang ada "Mahkamah Agung", pada pandangan dalam Perlembagaan dan undang- saya adalah sesuai sekali kerana negara undangnya. ini sudah merdeka begitu lama. Mana- mana sebutan yang difikir kurang tepat Yang kedua, Perlembagaan itu harus hendaklah diganti dengan sebutan juga tidak begitu rigid atau ketat yang yang lebih sesuai dan tepat bagi satu- tidak-- mengambil kira dan menyerap satu mahkamah, mahupun perkara- unsur-unsur dan perubahan dalam perkara yang lain lagi. -Apa yang kami suasana yang sentiasa beralih dan harapkan segala urusan Mahkamah mewujudkan keperluan-keperluan Rendah mahupun Mahkamah Tinggi di yang baru. Jika terlalu ketat seperti itu seluruh negara menggunakan Bahasa sudah tentu bahawa hak seorang rakyat Kebangsaan se j aj ar dengan atau segolongannya ataupun Perlembagaan Negara, kedaulatan perhubungan antara mereka akan Raja-raja Melayu mahupun agama terjejas dan syarat-syarat yang rasmi dan hak-hak asasi, lebih-lebih dikenakan itu tidak sejajar dengan lagi hak-hak istimewa orang-orang keperluan-keperluan dalam konteks 3623 10 OGOS 1983 3624 rangkap politik, keselamatan dan Umpamanya walaupun rakyat kemajuan yang sentiasa berubah. Malaysia keturunan India menjadi Dengan keperluan seperti itulah saya 10% daripada jumlah penduduk merasa bahawa pindaan-pindaan yang negara ini, tidak ada satu kawasan pun dibawa ini adalah wajar dan di mana mereka adalah dalam mojoriti dikehendaki. atau dalam jumlahnya yang cukup besar untuk keturunan mereka akan Tiada siapa pun yang boleh dapat dicalonkan. mengatakan bahawa penambahan kawasan pilihanraya sebanyak 22 Di peringkat kawasan Dewan kawasan Dewan Rakyat dan 60 Undangan Negeri, sempadan- kawasan Dewan Undangan Negeri sempadan kawasan ditetapkan di tidaklah perlu. Kita semua tahu banyak negeri yang difragmentkan bahawa pada masa ini terdapat atau memecahkan kedudukan mereka setengah kawasan yang terlalu besar kerana itu rakyat kaum India terpaksa dari segi luasnya dan Wakil Rakyat selalu bergantung kepada budi bicara yang dipilih itu tidak dapat melakukan dan murah hati orang yang lain, lama ke merata kawasan dalam beberapa kelamaan suara mereka mungkin tidak hari pun. Setengah kawasan pula dapat kedengaran di Parlimen ataupun mempunyai pengundi yang begitu di Dewan-dewan Undangan Negeri. ramai, kadangkala sepuluh kali ganda Saya mintalah bahawa faktor ini harus lebih daripada kawasan-kawasan yang diberi pertimbangan yang secukup- lain. Walaupun keperluan luas sebuah cukupnya oleh Suruhan j aya kawasan terpaksa dipertimbangkan Pilihanraya nanti apabila Parlimen dengan jumlah pengundi adalah tidak telah meluluskan pindaan untuk lagi realistik jika setengah kawasan menambah kawasan-kawasan Parlimen itu mempunyai pengundi pilihanraya itu. berjumlah lebih daripada 120,000.

Ada juga kawasan-kawasan Dewan Yang kedua, selama kita rasa Undangan Negeri yang mempunyai bahawa kita haruslah pengundi seramai 70,000 atau lebih bertanggungjawab penuh ke atas nasib walhal kawasan yang lain hanya kita sendiri dari semua aspek. mempunyai pengundi seramai 5,000 Walaupun kita telah merdeka selama atau 6,000 sahaja. Kejadian ramainya 26 tahun, dalam bidang kehakiman kita pengundi membawa beban yang besar masih bergantung kepada Privy kepada Wakil Rakyat yang dipilih itu Council di London sebagai peringkat kerana Wakil Rakyat itu tidak dapat kemuncak dalam proses kehakiman. memberi khidmat yang cukup kepada Tidak banyak negara lagi yang kawasannya dan pada zaman ini bergantung seperti itu kepada bekas perkhidmatan kepada pengundi di penjajahnya untuk menghakimkan hak kawasan adalah amat didesakkan oleh rakyat yang sudah merdeka. Undang- pengundi-pengundi dan juga oleh undang dalam sesebuah negara adalah parti-parti seperti Barisan Nasional. unik untuk keperluan negara-negara itu. Tidaklah wajar dari segi Dalam menambah kawasan kedaulatan Parlimen kita ataupun dari Pilihanraya ini saya hanya hendak segi keperluan masyarakat dan negara menegaskan bahawa Suruhanjaya kita sendiri jika kita terus Pilihanraya haruslah menentukan membenarkan hakim-hakim atau bahawa sempadan kawasan-kawasan sistem judicial sebuah negara lain yang ini hendaklah ditentukan secara mempunyai sistem perundangan dan seimbang dalam keperluan semua peruntukan undang-undang, suasana kawasan dan semua keturunan rakyat yang berlainan untuk menentukan Malaysia adalah terjamin. nasib kirta dalam satu-satu perbicaraan. 3625 10 OGOS 1983 3626

Pihak-pihak di London yang tidak semasa. Akan tetapi apa yang percaya bahawa subversion komunis mustahak khusus dalam sebuah masih terdapat di negara kita dan masyarakat yang berbilang kaum keselamatan negara kita sentiasa seperti Malaysia adalah nyata bahawa terancam oleh anasir-anasir itu. sebarang pindaan kepada Mereka tidak faham apakah sebabnya Perlembagaan perlu dibuat dengan kita tidak dapat menghalalkan berhati-hati dan penuh pertimbangan. kepunyaan senapang-senapang ataupun hendak menghukumkan mati Perlembagaan Malaysia adalah satu mereka itu ataupun mereka yang kontrek di antara berbagai-bagai kaum mengedar dadah. Mereka tidak di dalam negara kita keteguhannya seperasaan dengan kita. Jadi mereka terletak di dalam pengiktirafan bahawa memandang kepada undang-undang masyarakat Malaysia adalah satu kita sebagai satu yang ganjil dan masyarakat yang berbilang kaum. keterlaluan. Hakikat ini perlu ditekankan dan ditegaskan demi kepentingan j angka Pemansuhan rayuan ke Privy panjang negara kita , keteguhan ini Council dalam konteks dan kemajuan bukan sahaja perlu dikekalkan bahkan bidang kehakiman dalam negara kita juga perlu dikuatkan lagi. Sungguhpun adalah satu yang patut dan wajar. Kita kita perlu menghadapi kenyataan- mempunyai peguam-peguam yang kenyataan di dalam negara , kita perlu cukup berpengalaman untuk dilantik menentukan bahawa asas rasional dan ke Mahkamah Agong kita sendiri persefahaman di antara berbagai kaum untuk menentukan keadilan kepada dikekalkan setiap waktu. Saya percaya semua. Nama hakim-hakim dan pemimpin-pemimpin kita sedar mahkamah-mahkamah kita memang tentang perkara mi. sudah harum se j auh ini kerana Saya membangkitkan fasal ini dalam kematangan mereka dan kebolehan Dewan yang mulia ini bukan seolah- hakim-hakim kita . Saya harap dengan olahnya untuk mengulang -ulang sahaja mewu j uukan Mahkamah Agung untuk akan tetapi adalah dibuat untuk mengganti Mahkamah Persekutuan mengingatkan kita bahawa kita perlu pada masa ini bahawa lebih ramai lagi menganggap Perlembagaan negara hakim-hakim yang berkelayakan akan sebagai satu dokumen berdaulat yang dapat dilantik, dengan itu kits boleh mengikatkan hak-hak asasi rakyat menentukan bahawa kes-kes tidak Malaysia. Undang-undang agong ini akan sangat lambat untuk kedengaran. perlu dihormati.

Dengan ini, Tuan Yang Dipertua, Tuan Yang Dipertua, kita telah pun saya mohon menyokong. diberitahu bahawa Pindaan-pindaan yang telah dicadangkan adalah perlu 4.10 ptg. untuk menentukan bahawa pentadbiran negara dapat dijalankan Tuan Tan Chang Soong: Tuan Yang dengan licin. Saya percaya bahawa ini Dipertua, saya bangun untuk adalah dilakukan atas sebab-sebab mengambil bahagian dalam yang lebih baik supaya negara kita perbahasan Rang Undang-undang dapat terns maju untuk mencapai untuk meminda Perlembagaan Negara kejayaan yang lebih tinggi lagi. Saya dalam Dewan yang mulia mi. juga percaya terdapat beberapa ketegangan-ketegangan yang tidak Saya percaya bahawa Perlembagaan dapat kita elakkan sungguhpun kita negara harus menjadi satu dokumen mempunyai niat yang baik serta suci semasa dan prinsip-prinsip asasnya sekali. Akan tetapi walau apa juga boleh sesuaikan kepada perubahan ketegangan-ketegangan itu kita perlu 3627 10 OGOS 1983 3628 sentiasa dipandu oleh unsur-unsur keahliannya kepada 176 Ahli. Seksyen berbilang kaum negara kita. kecil (2) Artikel tersebut juga membekal dengan jelasnya. Kita tidak menyaksikan bahawa Perlembagaan negara kita telah pun Dengan izin, Tuan Yang dipinda beberapa kali pada masa yang Dipertua, saya petik: "the Election lampau akan tetapi dalam prosesnya commission shall, as soon as may be kita tidak harus membenarkan practicable after the publication of persefahaman asas di antara berbagai this Act in the Gazette, undertake kaum di negara kita ini dilemahkan. the review reffered to in that Clause or, if any such review had already Tuan Yang Dipertua, sebahagian commenced before such daripada pindaan kepada publication, continue with the Perlembagaan mencadangkan bahawa review, and recommend such keanggotaan Dewan Rakyat kita akan changes as they think necessary in ditambah kepada 176 Ahli yang order to comply with the provisions dibahagikan kepada negeri-negeri di of Article 46 of the Constitution, as Malaysia termasuk Wilayah amended by this section, and of the Persekutuan. Thirteenth Schedule to the Constitution". Penyusunan semula kawasan- kawasan Parlimen di dalam negara kita Tuan Yang Dipertua, tujuan saya perlu dibuat dengan berhati-hati untuk adalah untuk menimbulkan soal menentukan bahawa terdapat bagaimana angka 22 ini boleh gambaran yang adil dari segi saiz, diperolehi. Saya percaya bahawa demografi dan topografi kawasan- angka ini adalah diperolehi dari satu kawasan termasuk laluan yang asas yang rasional. mencukupi. Dalam sistem demokrasi, Terdapat beberapa negeri di dalam prinsip kepentingan setiap undi perlu negara kita telah mendapat tambahan sama. Ini bererti bahawa undi yang bilangan kerusi, sebagaimana dilakukan di dalam sesuatu kawasan dibekalkan dalam seksyen kecil (2) tidak harus berbeza daripada undi lain Artikel 46, proviso-proviso telah yang dilakukan dalam kawasan yang diperuntukkan untuk membolehkan lain, akan tetapi walau apapun faktor- kajian semula perubahan-perubahan faktornya untuk menentukan yang difikirkan perlu oleh penyusunan semula kawasan-kawasan Suruhanjaya Pilihanraya selepas Akta itu, kita perlu berusaha untuk ini dicetak. menentukan bahawa tidak terdapat ketidakseimbangan sehingga keadilan Di sini, Tuan Yang Dipertua, penyusunan semula ini menjadi suatu timbullah keperluan untuk persoalan. Saya berasa bangga bahawa memberitahu kepada orang ramai latar Suruhanjaya Pilihanraya sebagai satu belakang bagaimana angka 22 kerusi Suruhanjaya yang bebas tidak akan ini diperolehi ataupun siapakah yang mengenepikan keperluan untuk menentukan tambahan bilangan ini mengambil perhatian yang mencukupi pada keseluruhannya. supaya tidak menimbulkan spekulasi- spekulasi terhadap cara-cara sempadan Kita telah diberitahu bahwa bilangan pilihanraya disusun semula. pengundi-pengundi telah bertambah. Oleh yang demikian, kita perlu Tuan Yang Dipertua, tambahan menambahkan bilangan kerusi. Ini yang dicadangkan kepada Artikel 46 hanya menerangkan sebahagian sahaja Persekutuan memohon- untuk daripada keperluan tambahan ini, akan menambahkan 22 Ahli kepada Dewan tetapi terdapat juga beberapa soalan- Rakyat dengan menambahkan soalan yang lain seperti di manakah 3629 10 OGOS 1983 3630 tambahan ini akan berlaku dan di oleh pihak pucuk pimpinan kita adalah negeri manakah tambahan akan dibuat satu perkara yang wa j ar dan kita patut dan mengapakah hanya jumlah begitu bertimbang rasa , kerana mereka ini banyak tempat ditambah dan mengapa bukanlah satu kuasa ghaib untuk kawasan-kawasan tersebut sahaj a . membuat sesuatu pindaan undang- undang ini, bukanlah mereka ini Tuan Yang Dipertua , negara kita menerima wahyu dari Allah s.w.t. mengalami sistem demokrasi dan satu seperti mana Nabi Muhammad s.a.w. Kerajaan perwakilan . Marilah kita Oleh kerana mereka ir^i juga orang memperkekalkan kepercayaan ini baru sepertimana kita juga maka dengan menanam keyakinan ke dalam tentulah ada kekurangan yang mana fikiran rakyat kita terhadap proses telah dirancangkan oleh pihak pucuk pilihanraya kita . Kita telah mencapai pimpinan kita. Jadi saya rasa perkara- kemajuan yang cemerlang dalam perkara ini bagi pihak diri saya sendiri, beberapa tahun kebelakangan, akan saya menyokong penuh Rang Undang- tetapi kita boleh lagi mencapai undang ini kerana saya rasa Rang ke j ayaan yang lebih memuaskan untuk Undng-undang ini adalah satu Rang memperkekalkan prinsip demokrasi Undang-undang yang adil , yang dapat yang kita percaya. Oleh yang demikian kita menjalankan Kerajaan kita untuk kita perlu menentukan keanggotaan memajukan negara kita khasnya. yang adil di dalam tiap-tiap kawasan pilihanraya di dalam negara kita. Saya Tuan Yang Dipertua, menyentuh percaya bahawa kita perlu mengenai dengan pindaan menambah mengurangkan ketidak seimbangan itu bilangan anggota Dewan daripada 154 di antara kawasan-kawasan pilihanraya kepada 176, Yang Berhormat sekalian dari segi bilangan pengundi setakat telah pun mengetahui bahawa negeri mana yang boleh. Perlis tidak langsung terlibat. Bagi saya, saya tidak sedikit pun berasa Dengan ini, saya ingin menyokong kesal ataupun berasa jauh hati di atas Rang Undang-undang untuk meminda perkara ini kerana kami negeri Perlis Perlembagaan negara . Sekian dan adalah sebuah negeri yang kecil, kalau terima kasih. pun ditambah kawasan Parlimen lagi maka mungkin masalah akan timbul 4.18 ptg. bagi kami dari segi strateji politik. Jadi saya ucapkan syabas kepada pihak Tuan Haji Fadzil bin Ahmad: Tuan yang berkenaan kerana tidak Yang Dipertua , saya bangun untuk menambah bilangan kerusi di negeri turut menyokong Rang Undang- Perlis mi. undang bernama Suatu Akta untuk meminda Perlembagaan yang Tuan Yang Dipertua, sepertimana dibentangkan oleh Yang Amat Yang Berhormat sedia maklum di Berhormat Timbalan Perdana Menteri negeri Perlis ini cuma ada dua kawasan semalam. Parlimen, tetapi bagi saya, saya ucapkan berbanyak-banyak terima Tuan Yang Dipertua , rasa saya kasih dan perasaan bangga saya kepada ramai rakan-rakan saya telah pun pucuk pimpinan kerana dua-dua orang bercakap megenai pindaan Rang Ahli Dewan Rakyat kami ini telah pun Undang-undang ini. Dalam catatan ditempatkan di satu tempat yang saya beberapa perkara yang akan istimewa. Jadi dalam kiraan saya iaitu dibuat pmdaan lebih kurang 12 perkara 100% Ahli Dewan Rakyat kami telah tetapi rasa saya tak payahlah saya pun ditempatkan dalam satu-satu untuk menghuraikan satu persatu tempat yang begitu istimewa sekali, ataupun untuk mempertikaikan, saya sekali lagi ucapkan terima kasih kerana saya rasa apa yang telah dibuat kepada pihak pucuk pimpinan kita. 3631 10 OGOS 1983 3632

Tuan Yang Dipertua, pindaan Rang untuk tidak melibatkan pindaan Undang-undang ini mungkin adalah Perlembagaan ini ada jalan tengah lagi, sesuai pada masa sekarang ini, tetapi jadi saya rasa kepada pihak yang pada satu masa nanti mungkin Rang tertentu melihat frustrasi yang ada Undang-undang ini akan berlaku pada Ahli-ahli Dewan Negara, maka pindaan lagi yang akin dilakukan oleh pada masa tibanya pilihanraya dapat pucuk pimpinan kita, mungkin pada pihak-pihak atasan atau pihak-pihak situ ketika nanti atau 10 tahun lagi pucuk pimpinan kita dapat memberi mungkin Yang Amat Berhormat Dato kerusi juga kepada Ahli-ahli Dewan Musa Hitam akan membuat pindaan Negara untuk bertanding di peringkat Perlembagaan pada masa akan datang, Dewan Rakyat dan juga di peringkat tetapi bagi saya pindaan Rang Undang- Dewan Negeri. mi adalah satu jalan undang Pelembagaan pada masa ini tengah untuk memberi ganjaran adalah cukup sesuai. ataupun peluang yang lebih kepada Ahli-ahli Dewan Negara. Inilah satu Tuan Yang Dipertua, oleh kerana jalan tengah yang tidak payah melibat negeri Perlis tidak ada tambahan pindaan Perlembagaan ini. Jadi saya kerusi, saya rasa untuk memberi rasa pihak pucuk pimpinan kita boleh sesuatu yang lebih adil kepada negeri memberi peluang ini kepada Ahli-ahli Perlis, ada satu jalan tengah yang boleh Dewan Negara yang menunjukkan kita lakukan. potensi yang baik untuk memimpin Tuan Yang Dipertua, sekarang ini negara ini atau untuk memberi negeri Perlis ada dua orang Ahli khidmat kepada rakyat. Dewan Negara, oleh kerana mengikut dalam pindaan Perlembagaan ini Tuan Yang Dipertua, mengenai negeri Perlis tidak termasuk dalam memberi kuasa kepada Setiausaha pertambahan kerusi Dewan Rakyat, Parlimen dan juga Timbalan-timbalan tetapi saya berharap pucuk pimpinan Menteri, saya rasa ini adalah satu sama ada Yang Amat Berhormat perkara yang wajar dan dengan Perdana Menteri ataupun Yang Amat pindaan ini, maka dapatlah Behormat Timbalan Perdana Menteri meringankan sedikit sebanyak tugas- patut memberi satu kerusi yang tugas Menteri-menteri dan juga dilantik oleh Yang Di-pertuan Agong Timbalan Menteri. Pada masa iaitu kerusi Dewan Negara bagi kepada sekarang ini kita tengok Setiausaha- wanita di negeri Perlis, kerana setiausaha Parlimen tidak boleh sepanjang yang saya tahu negeri-negeri membentangkan sesuatu dalam Dewan dalam Persekutuan Tanah Melayu ini, Negara, dengan terpindanya negeri Perlis sahaja yang tidak ada Perlembagaan ini maka Setiausaha- wakil Dewan Negara iaitu terdiri setiausaha Parlimen dapat daripada wanita. Jadi saya rasa membentangkan sesuatu ataupun kekosongan itu masih ada lagi dalam Rang Undang-undang di dalam Dewan ingatan saya iaitu kerusi Dewan Negara mi. Jadi saya rasa dengan ini Negara yang boleh dilantik oleh Yang dapat pucuk pimpinan melatih di-Pertuan Agong. Setiausaha-setiausaha Parlimen ini yang bakal menggantikan tempat Tuan Yang Dipertua, banyak rakan- Menteri-menteri yang ada sekarang rakan saya menyebut berkenaan ini.. dengan kedudukan Ahli Dewan Negara. Jadi ada yang mengatakan Saya rasa, saya telah pun berjanji supaya Ahli Dewan Negara ini tidak tidak akan mempertikaikan banyak payah dikirakan termnya, tidak payah berkenaan dengan Rang Undang- dikirakan 3 tahun sampai dua "term" 6 undang ini dan apa yang telah tahun patut disambung lagi. Tetapi digubalkan, apa yang telah difikirkan 3633 10 OGOS 1983 3634

oleh pucuk pimpinan kita ini adalah pindaan kawasan Dewan Rakyat wajar sekali dan tidaklah payah kita diperuntukkan oleh Perlembagaan kita banyak mempertikaikan dalam dalam tempoh 8-10 tahun, maka masalah Perlembagaan ini, dan dengan Perlembagaan bolehlah dibuat pindaan ini, Tuan Yang Dipertua, saya sekali dari masa ke satu masa dan juga masa lagi menyokong sepenuh-penuhnya sekarang ini tempoh itu adalah tempoh pindaan Rang Undang-undang yang sesuai sekali. Perlembagaan mi. Timbalan Yang Dipertua 4.28 ptg. mempengerusikan Mesyuarat

Tuan Ishak bin Abdul Rahman: Saya suka menarik perhatian kepada Tuan Yang Dipertua, terlebih dahulu Suruhanjaya Pilihanraya atau saya mengucapkan berbanyak terima Kerajaan sendiri bahawa pemecahan kasih di atas peluang yang diberi oleh dan penambahan kerusi bagi Dewan Tuan Yang Dipertua untuk saya Parlimen ini hendaklah juga diambil menyampaikan sedikit sebanyak kira, selain daripada diambil kira mengenai dengan Rang Undang- tentang penambahan bilangan undang Perlembagaan (Pindaan) 1983 pengundi-pengundinya, maka mi. keluasan kawasan juga patutlah diambil kira bagi satu-satu kawasan Tuan Yang Dipertua, saya bangun pilihanraya Parlimen kerana keadaan menyokong sepenuhnya pindaan sekarang kita dapati ada di antara Perlembagaan 1983 ini sepertimana kawasan-kawasan pilihanraya itu yang yang telah dinyatakan oleh Ahli Yang Wakil-wakil Rakyat tidak sempat Berhormat sebentar tadi dan membuat lawatan berjumpa dengan memandangkan keadaan sekarang ini pengundi-pengundinya, berjumpa iaitu di bawah pimpinan `2M' yang dengan rakyatnya dan melaksanakan matlamatnya kepada "Bersih, Cekap projek-projek pembangunan yang dan Amanah" dan mengikut suasana sepatutnya. Kita tidak dapat nafikan keadaan perkembangan politik dan bahawa masih ada kawasan-kawasan suasana perkembangan negara kita pilihanraya kita yang masih belum ada pada masa ini, maka amat sesuai sekali kemudahan-kemudahan asas, yang pindaan ini dikemukakan dan masih terdapat jalan-jalan tanah merah sepatutnyalah kita semua memberi dan masih kebelakangan dari segi sokongan dan meluluskan pindaan- pembangunan, kemudahan- pindaan yang dikemukakan pada hari kemudahan kesihatan, pelajaran dan ini, semoga dengan pindaan-pindaan sebagainya. ini akan banyak memberi faedah kepada Kerajaan dan kepada seluruh Jadi, saya suka menekankan dalam rakyat di negara mi. masa yang pendek ini supaya diambil kira kawasan-kawasan yang luas Oleh sebab telah banyak bersama selain daripada diambil kira diperkatakan oleh Yang Berhormat- penambahan pengundi-pengundi. Yang Berhormat rakan saya sebentar Kalau diambil kira di segi penambahan tadi dan pada petting semalam, maka pengundi sahaja harus tumpuan akan saya tidak menyentuh banyak perkara, diberi di kawasan-kawasan bandar hanya saya suka menyentuh berkenaan padahal pada kawasan-kawasan Perkara 46 iaitu penambahan kerusi bandar ini telah sedia ada Dewan Rakyat dan juga Dewan kemajuannya, kemudahan asasnya dan Undangan Negeri yang berjumlah mudah sekali untuk Wakil Rakyat sebanyak 176 kawasan dan berikut membuat pertemuan antara Wakil dengan ini anggota-anggota Dewan Rakyat dengan pengundi-pengundi juga akan bertambah. Oleh sebab dan sebagainya. Jadi hal-hal ini ada 3635 10 OGOS 1983 3636 kaitannya dengan pembangunan dan sewajarnyalah kita lakukan yang mana mengenai dengan dasar Kerajaan kita saya fikir sudah sepatutnya lebih di bawah pimpinan 2M ini iaitu untuk dahulu lagi kita jaiankan kerana Rang menggembelingkan tenaga rakyat Undang-undang ini bertujuan untuk bekerja lebih kuat supaya Wakil membuat beberapa pindaan-pindaan Rakyat akan menjadi satu tenaga tertentu kepada Perlembagaan negara penggerak kepada Kerajaan kita kerana ianya menjelaskan membantu Menteri-menteri yang kedudukan negeri-negeri terutama berkenaan untuk rakyat lebih bekerja Wilayah Persekutuan dengan negeri kuat dan rakyat berubah sikap dari satu Selangor. masa ke satu masa sampai ke matlamat yang segera dan yang dihajati oleh Rang Undang-undang pemimpin-pemimpin kita. Perlembagaan (Pindaan) ini juga bertujuan memberi kuasa kepada Seterusnya mengenai dengan Timbalan-timbalan Menteri kita, pindaan Perkara 43A dan 43B Setiausaha-setiausaha Parlimen kita begitulah juga adalah diharap dengan bagi menjalankan kewajipan masing- pindaan ini Setiausaha Parlimen dan masing membantu Menteri-menteri Timbalan Menteri akan dapat memberi yang berkenaan dalam masa-masa tenaga yang lebih berkesan, akan yang tertentu. Dengan itu juga, Tuan membantu Menteri-menteri masing- Yang Dipertua, pentadbiran Kerajaan masing dalam usaha semua segi, semua kita sama ada dari segi dasar dan lapangan dan janganlah pula melebihi sebagainya dapat kita j alankan dengan batasan yang sedia ada. Dengan cara lebih lancar lagi sesuai di bawah pucuk ini kita akan dapat melahirkan pimpinan kita Yang Amat Berhormat pemimpin-pemimpin lapisan dari satu Dato' Seri Dr Mahathir melaksanakan masa ke satu masa. dasar Bersih, Cekap dan Amanah.

Tuan Yang Dipertua, oleh sebab Tuan Yang Dipertua, saya tidak saya akan memberi peluang kepada menyentuh banyak dalam pindaan kawan-kawan saya sebentar lagi, sekali Perlembagaan ini kerana ramai rakan- lagi saya dengan sukacitanya rakan yang telah bercakap dan ada lagi menyokong penuh Rang Undang- yang akan bercakap sementelahan pula undang Perlembagaan (Pindaan) 1983 masanya terhad. Menyentuh pindaan mi. Perkara 46-"Keanggotaan Dewan Rakyat" di bawah Fasal 5 (1), Rang Sekian, Terima Kasih. Undang-undang ini bertujuan meminda Perkara 46 Perlembagaan 4.34 ptg. mengenai pertambahan kerusi dalam Tuan Jaafar bin Harun : Tuan Yang anggota Dewan Rakyat dan berikutan Dipertua, saya bangun mohon izin dengan itu juga peruntukan bercakap sepatah dua untuk pertambahan kerusi dalam anggota mengambil bahagian menyokong Dewan Negeri dalam negeri-negeri di dalam Rang Undang-undang yang negara kita ini juga diadakan. Perkara bernama Suatu Akta untuk meminda ini juga memang sudah sepatutnya kita Perlembagaan yang telah lakukan kerana memandangkan dibentangkan oleh Yang Amat pertambahan bilangan penduduk- Berhormat Timbalan Perdana Menteri penduduk di negara kita ini telah kita pada hari semalam. bertambah-tambah ramainya dan begitu berkembang sekali dari setahun Tuan Yang Dipertua, Rang Undang- ke setahun. Jadi Kerajaan kita yang undang untuk meminda Perlembagaan demokrasi ini sentiasa memberi ini pada pendapat saya memang sudah peluang yang liberal kepada rakyatnya 3637 10 OGOS 1983 3638 yang berbilang bangsa dalam negara menyeru ataupun saya berharap kita ini bersama-sama mentadbirkan kepada Kerajaan pula supaya meneliti Kerajaan. dan mengambil kira pula akan bilangan anggota-anggota Dewan Negara kita Jika pada tahun 1974 dahulu kita sama ada pertambahan kerusinya mempunyai Ahli Dewan Rakyat dapat diperhitungkan untuk seramai 154 orang tetapi dengan diselaraskan dengan keanggotaan pindaan Perkara 46 di bawah Fasal 5 Dewan Rakyat. mi juga akan memberi (1) ini keanggotaan ahli Dewan Rakyat peluang lagi kepada rakyat dalam men j adi seramai 176 orang iaitu negara kita supaya tampil bersama- merangkumi semua negeri-negeri sama dalam Kerajaan kita mi. kecuali negeri Perlis dan negeri Sarawak iaitu bertambah seramai 22 Oleh itu, Tuan Yang Dipertua, saya orang. Oleh itu dengan bertambahnya menyokong Rang Undang- undang ini beberapa buah kerusi lagi dalam diluluskan. anggota Dewan Rakyat ini, ini menambah jelaskan lagi kepada rakyat 4.39 ptg. dalam negara kita ini untuk memberi peluang kepadanya bersama-sama Dato' Haji Mahmoud Salim bin Haji mentadbirkan negara kita ini melalui Mohamed : Tuan Yang Dipertua saya pilihanraya. Rakyat memang sudah juga ingin mengeluarkan sedikit sepatutnyalah dan tidak ragu-ragu lagi pendapat dalam perkara pindaan untuk mengucapkan terima kasih Perlembagaan Persekutuan Tanah kepada pucuk pimpinan Kerajaan kita, Melayu. khasnya Yang Amat Berhormat Dato' Seri Dr Mahathir dan Yang Amat Tuan Yang Dipertua, yang pertama Berhormat Dato' Musa, Timbalan sekali saya mengucapkan tahniah Perdana Menteri kita. kepada pihak Kerajaan ataupun kepada Peguam Negara yang telah Tuan Yang Dipertua, saya sebagai membuat satu perubahan di dalam daripada kawasan Parlimen Jelebu, pindaan Undang-undang pada kali mi. Negeri Sembilan, bersyukurlah kepada Undang-undang pada kali ini telah Tuhan dan mengucapkan setinggi- dikatakan naskah sahihnya ialah tinggi terima kasih kepada Kerajaan bahasa Inggeris, yang bererti kita kerana telah dapat Perlembagaan Malaysia kita ini ialah memperuntukkan sebanyak satu kerusi diakui dalam bahasa Inggeris, tidak tambahan lagi dalam keanggotaan dalam Bahasa Malaysia. Maka segala Dewan Rakyat dalam Negeri perkara-perkara yang hendak dipinda Sembilan, kerana buat masa sekarang itu jika diikut pindaan-pindaan yang ini Negeri Sembilan mengandungi 6 lepas, maka digunakanlah ayat-ayat daerah iaitu terdiri daripada 6 orang dalam bahasa Inggeris yang hendak anggota Dewan Rakyat tetapi pada dipinda. Tetapi pada kali ini hari ini Negeri Sembilan telah nampaknya sudah dibuat berlainan mewujudkan sebuah daerah baru, sekali. Benda yang hendak dipinda itu maka saya fikir tentu sekali ataupun dengan syarahan-syarahannya semua memang wajarlah ditambah satu kerusi di dalam Bahasa Malaysia. Saya anggota Dewan Rakyat bagi Negeri ucapkan tahniah. Saya percaya ini satu itu, mungkin barangkali sebagai daripada kebolehan Kerajaan kita daerah baru, daerah Jempol. sekarang ini membuat begitu dan saya berharap pada masa yang akan datang Tuan Yang Dipertua, maka dengan langkah ini patut dijalankan terus bertambahnya anggota Dewan Rakyat tidaklah sebagaimana yang lepas- itu pada pendapat saya dan saya lepas. 3639 10 OGOS 1983 3640

Kalau sekiranya menurut yang lepas- Perkara hendak meminda undang- lepas, saya baca seumpama pindaan, undang hendaklah ditetapkan katakanlah Fasal 9. Dalam Fasal 9 masanya , seumpama sepuluh tahun yakni dikatakan: sekalikah . Tetapi ini tidak , nampaknya dipinda selalu sahaja dengan tidak ada `(1) Perkara 57 Perlembagaan dihad dan banyak perkara-perkara adalah dipinda yang patut dipinda lagi bukan 12 (a) dengan menggantikan perkara ini, sebagaimana yang kita perenggan (b) Fasal (1) selalu baca dalam surat -suratkhabar dengan perenggan (b), yang dikemukakan beberapa perkara yang berikut: patut dikemukakan dipinda. Tetapi nampaknya tidak ada. Satu daripada "(b) dua orang Timbalan perkaranya sebagaimana yang Yang Dipertua dari disuarakan oleh bekas Perdana kalangan anggota Menteri kita Yang Amat Mulia Tunku Dewan;";' Abdul Rahman dalam perkara hal mi yang dibuat sekarang mi. Itu yang agama . Apabila pertelingkahan telah saya katakan syabas. Kalau menurut berlaku berkenaan dengan Puasa dan dahulu dia tidak begitu. Kalau berkenaan Hariraya maka Yang Amat pindaan -pindaan yang lepas nanti dia Mulia Tunku Abdul Rahman telah kata dengan menggunakan perenggan memberi pandangannya patut (h) Fasal 1 dengan Perenggan (b) yang Perlembagaan Malaysia ini dipinda. berikut . Tidak disebut dengan bahasa Tetapi dalam pindaan kali ini tidak ada Melayu , disebut dalam bahasa dalam perkara agama. Saya juga telah Inggeris: mengemukakan beberapa kali di dalam Dewan yang mulia ini supaya perkara- ` ``(b) Two Deputy Speakers from perkara yang seumpama ini dipinda. among members of the House;";' Yang biasa diguna begitulah biasanya. Tetapi pada kali ini berlainan. Seumpama menambah kuasa Saya yang pertama sekali kepada Mahkamah-mahkamah mengucnpkan tahniah di atas Syariah. Walaupun di dalam jadual ke perubahan yang dibuat ini dan saya 9, kuasa Negeri itu, perkara kuasa berharap Kerajaan akan turut denai ini agama itu terletak dalam negeri tetapi sampai bila-bila supaya orang-orang Mahkamah-mahkamah Syariah yang yang seperti saya yang tidak dapat ditubuhkan di dalam negeri itu men guasai bahasa Inggeris ini dapat hendaklah kuasanya itu ditetapkan mengikuti pindaan-pindaan itu. oleh Parlimen . Ketetapan yang diberi Adapun pindaan-pindaan yang lepas sekarang ini tidak memuaskan kepada saya tidak dapat mengikut dengan orang-orang Islam dalam negara ini. sepenuhnya kerana saya tidak Mereka itu mengemukakan mengerti Bahasa Inggeris. bermacam-macam perkara dan saya berpendapat Cara ini patutlah Parlimen Dalam pindaan-pindaan yang dibuat ini kalau hendak membuat pindaan ini, walaupun perkaranya lebih kurang pindalah menyeluruh termasuk sebanyak 12 perkara telah dipinda, pindaan-pindaan seumpama itu. tetapi saya biasa mengemukakan di Tidaklah lagi sebagaimana yang ada dalam Dewan yang mulia ini pindaan sekarang ini memalukan kuasa-kuasa, Perlembagaan tidaklah boleh dibuat hukum denda dan bicara itu kepada sebagaimana pindaan kepada undang- Mahkamah Syariah tidak dipinda di undang yang biasa kerana dalam Perlembagaan kita. Begitulah Perlembagaan ini adalah jiwa kepada j uga saya nampak perkara-perkara negara itu. yang berhubung dengan orang Islam 3641 10 OGOS 1983 3642 dalam men jalankan hal-hal agama Kedua , berkenaan dengan perkara Islam. hal agama. Perkara ini patut tidak ditinggalkan dan saya berharap walaupun perkara itu kalau hendak pindaan yang akan datang termasuk dipinda dibawa di dalam Parlimen iaitu perkara ini semua sekali. di Dewan Rakyat dan Dewan Negara Sekianlah dan dengan ini saya tetapi kedua-dua Dewan ini sokong pindaan yang ada ini. mempunyai ahli-ahlinya yang beragama Islam dan bukan beragama 4.49 ptg. Islam. Pada pendapat saya patut dibuat kajian yang halus adakah undang- Puan Nen Abidah binti Abdullah: undang yang khusus kepada orang- Tuan Yang Dipertua, saya bangun orang Islam untuk dilakukan oleh untuk menyokong pindaan orang Islam sendiri itu patut dibawa di Perlembagaan yang dibincangkan dalam Dewan ini dan pengundiannya dengan panjang lebar dalam Dewan ini keseluruhan kepada ahli-ahli Dewan? bermula dari semalam lagi. Pada pendapat saya ini tidak kena. Saya bangun untuk mengucapkan Perkara-perkara yang khas kepada setinggi-tinggi terima kasih kepada orang Islam menurut agama Islam iaitu Yang Amat Berhormat Perdana agama yang dikatakan agama negara Menteri yang telah memandang berat maka kalau hendak dijalankan ke atas terhadap Perlembagaan negara ini dan orang Islam sahaja sepatutnya undi- di atas keberaniannya itu sekali lagi undi yang berhubung dengannya di diucapkan setinggi tahniah dan terima dalam kedua-dua dewan ini sepatutnya kasih. Kuasa membuat undang-undang kepada orang Islam sahaja dan kalau adalah hak Parlimen maka sudah tentu dibuat begitu, ini berhajat kepada Yang Amat Berhormat sebagai perubahan di dalam perlembagaan. Perdana Menteri telah membawa Perkara ini telah ditinggalkan. perkara ini dalam Dewan Rakyat. Pindaan ini juga dibuat sudah tentu Banyak perkara-perkara yang lain dapat mengambil langkah-langkah lagi yang herhubung perkara ini. Sebab yang bijak dan wajar bagi memperbaiki itu saya f kir, Perlembagaan ini saya lagi keadaan-keadaan yang ada yang sokong kerana perkara yang telah tersedia dalam Perlembagaan dikemukakan oleh Kerajaan ini bagus, Persekutuan. molek tetapi ada perkara-perkara lain Saya suka membawa perhatian lagi yang patut diberi perhatian oleh Dewan yang mula-mula ialah Kerajaan dengan jalan lantikan keanggotaan Dewan Rakyat, pindaan Jawatan-jawatan itu untuk melicinnya Perkara 46 (1). Dewan Rakyat ataupun sebagainya. Saya tidak tahu hendaklah terdiri daripada 176 anggota Cara-cara hendak buat itu. Dewan Rakyat yang dipilih. Dalam bilangan 176 anggota, 23 orang sahaja Perkara-perkara yang lain, dari negeri Perak yakni hanya walaupun saya boleh mengemukakan, bertambah dua daripada masa-masa saya fikir untuk memendekkan masa yang lalu. Pertambahan dua orang memadai dua perkara yang saya daripada negeri Perak adalah sangat kemukakan di sini, iaitu satu, sedikit oleh kerana Yang Amat berkenaan terjemahan undang-undang Berhormat Timbalan Perdana Menteri ini iaitu walaupun bahasa sahihnya faham bahawa negeri Perak ialah satu bahasa Inggeris tetapi digunakan negeri yang luas dan jugs penduduk- bahasa Melayu dalam menggunakan penduduknya bertambah dari semasa ayat-ayat (wordingnya) itu. Saya harap ke semasa, maka adalah wajar bagi perkara ini akan berkekalan. Perlembagaan yang akan diluluskan ini 3643 10 OGOS 1983 3644 menambahkan lagi bilangan sehingga Begitu juga kawasan Menglembu empat orang lagi yakni bilangan sampai masuk kepada kawasan-kawasan Batu 27 kerusi. Gaj ah, Kinta sebahagiannya masuk kepada Menglembu. Ini menyusahkan Saya faham perkara seperti yang Wakil Rakyat dan juga menyusahkan demikian memandangkan negeri Perak kita berhubung dengan ahli-ahli penduduk-penduduknya bertambah UMNO yang terpaksa berlainan dari satu masa ke satu masa, contohnya bahagian dan juga lain Wakil Rakyat. ada kawasan-kawasan yang terdiri daripada satu kawasan pilihanraya, Dari segi pentadbiran, misalnya tetapi diawasi oleh dua orang Pegawai Jabatan Air, Telekom, JKR termasuk Daerah. Ini adalah menyusahkan pula kepada bahagian yang lain. Wakil Rakyat dan Pegawai-pegawai Kadang-kadang terputus bekalan air, Daerah yang hendak menjalankan susah hendak dicari di mana Jabatan ini tugas mereka. Wakil-wakil Rakyat boleh membetulkan bekalan air yang dikehendaki menemui pengundi- ataupun bekalan api dan sebagainya. pengundinya adalah menjadi satu Jika pertambahan kawasan yang baru masalah yang besar, satu perkara yang ini dilaksanakan dan pertambahan mustahil boleh Wakil-wakil Rakyat ini yang lebih sedikit maka bolehlah diberi menemui pengundi-pengundinya ke kepada kuota wanita kerana wanita semua sekali. Jadi, kita nampak tugas- selalunya beralah. Ada kalanya orang tugas Wakil Rakyat adalah berat. lelaki lebih, ertinya lebih kuat sedikit, Pernah seorang Wakil Rakyat yang pergi berjumpa itu pergi berjumpa tidak boleh balik langsung satu hari ke orang ini lebih dapat dan wanita tidak rumahnya kerana menghadiri majlis- dapat maka eloklah kawasan yang Baru majlis yang diadakan oleh rakyat dan itu diberikan kepada kuota wanita dan sekiranya mereka tidak hadir maka dilebihkan kawasan-kawasan luar rakyat akan mengutuk, inilah Wakil bandar. Rakyat yang kita pilih, dan dia kita panggil pun tidak datang. Selain daripada itu jika kawasan Jadi, oleh kerana pada masa-masa pilihanraya ditambah maka tidaklah yang lalu Suruhanjaya , Pilihanraya ada halangan pula, bilangan ahli dalam masalah menentukan kawasan Dewan Negara juga ditambah. Dan juga mengenepikan fikiran ketua- saya mahu juga supaya bilangan ketua parti, umpamanya ketua-ketua Dewan Negara terdiri daripada ramai parti amat mengetahui kawasan- sedikit wanita. Pada hari ini kita juga kawasan yang akan masuk dalam mengucapkan terima kasih kerana kawasan mereka atau di luar kawasan bertambah seorang lagi wanita dan mereka, sekalipun Suruhanjaya baru sebentar tadi wakil dari Perlis Pilihanraya ini tidak terikat ataupun telah menyuarakan juga supaya Perlis bebas dari mana-mana parti. Saya ada wakil wanita. Terima kasih, kerana berharap Suruhanjaya sebanyak baru seorang sahaja kita mendengar sedikit mestilah mengambil kira supaya hendak membela hak wanita. Jadi, fikiran daripada ketua parti tidak saya menekankan juga bila bilangan diketepikan. Dewan Negara ini ditambah saya mohon supaya Perdana Menteri dan Kawasan-kawasan yang kita Timbalan Perdana Menteri mengambil pandang luas, Tuan Yang Dipertua, ingatan dan perhatian iaitu Timbalan seperti kawasan pilihanraya Pant, Yang Dipertua Dewan Negaa juga Menglembu dan Kinta, Pant sampai hendaklah dilantik dari seorang kepada Pusing masuk kepada Gunung wanita. Sebab saya menekankan Hiiau dan mengiring, ertinya ditengah- suoaya wujudnya Timbalan Yang tengahnya dimasuki oleh kawasan lain. Dipertua Dewan Negara dari wanita 3645 10 OOOS 1983 3646

kerana pandangan saya tugas yang Pada masa itu, pada masa yang lebih di j alankan oleh Timbalan Yang daripada 10 tahun itu kalau dikirakan Dipertua tidaklah begitu berat, wanita barangkali tidaklah pembangunan boleh buat, berilah peluang ini kepada yang begitu banyak, umpamanya biasa wanita. tempat-tempat membuang undi ini sekolah-sekolah. Dalam masa 10 tahun Timbalan Yang Dipertua : Betul. yang lampau itu barangkali tidak banyak sekolah-sekolah maka Puan Nen Abidah binti Abdullah: ditetapkan oleh Suruhanjaya Baru-baru ini, dalam Persidangan Pilihanraya satu kampung rakyat atau Mengenai Palestin yang diadakan di penduduk di situ terpaksa keluar Malaysia, Pengerusinya juga adalah mengundi ke sekolah yang ada pada seorang wanita. Ini adalah persidangan masa itu yang kira-kira 4-5 batu peringkat dunia yang diadakan di jauhnya dari kampung mereka. Malaysia, ini pula seperti kita di Malaysia ini . Ini menun j ukkan bahawa Tetapi dengan keadaan sekarang ini, di masa kini wanita sudah boleh pembangunan yang begitu pesat, membuat kerja sebagaimana yang sekolah baik, dewan orang ramai dan dibuat oleh orang lelaki. sebagainya telah pun kita buat, Oleh itu, Tuan Yang Dipertua, saya Kerajaan telah adakan maka tempat- menyokong pindaan Perlembagaan mi. tempat mengundi ini atadpun daerah- Sekian, terima kasih. daerah mengundi ini perlulah dikaji semula dan saya kira dalam masa Timbalan Yang Dipertua: Yang Suruhan j aya Pilihanraya hendak Berhormat Tuan Haji Ariffin Haji menentukan kawasan-kawasan Salleh. pilihanraya dan hendak menetapkan dan hendak diluluskan oleh Dewan 4.56 ptg. Rakyat yang akan datang dan Suruhanjaya Pilihanraya barangkali Tuan Haji Ariffin bin Haji Salleh: hendak gazette tempat-tempat Tuan Yang Dipertua, terima kasih atas ataupun nama-nama daerah mengundi peluang yang diberikan kepada saya. seluruh negara kita ini, maka patutlah Saya tur ut bersama-sama dengan perkara ini dikaji selalu dan rakan-rakan yang lain untuk diubahsuaikan selalu dalam masa menyokong Rang Undang-undang pindaan yang akan datang ini . Saya Perlembagaan (Pindaan) yang ada yakin perkara ini sudah t pun disebut dihadapan kita sekarang mi. oleh pihak rakyat atau pihak kepada Sukalah saya menyentuh dua tiga Suruhan j aya Pilihanraya tetapi saya perkara sahaja. Pertama, mengenai kira tidak menyeluruh, barangkali tambahan kawasan-kawasan yang diberi satu kes, dibuatlah atau pilihanraya. Saya tidak hendak dikaji satu kes. Tetapi dengan adanya huraikan apa lagi sebab banyak telah pindaan kawasan menyeluruh ini dikatakan oleh rakan-rakan saya eloklah sekali lalu dikaji secara mengenai penambahan kawasan ini. menyeluruh dan diubahsuaikan Cuma dalam masa Suruhan j aya tempat-tempat membuang undi ini Pilihanraya hendak menetapkan atau daerah-daerah mengundi yang kawasan-kawasan pilihanraya yang ada di seluruh negara kita mi. barn ini, saya sukalah hendak mengesyorkan satu perkara yang pada Saya juga sebagaimana rakan-rakan hernat saya amat mustahak iaitu yang lain turut menyokong sekiranya daerah-daerah mengundi yang ada anggota-anggota Dewan Rakyat sekarang ini ialah yang dibuat lebih sekarang ini akan bertambah menjadi daripada 10 tahun yang lampau. 176 orang maka sudah tentulah 3647 10 OGOS 1983 3648 barangkali Ahli Dewan Negara juga Kerajaan tetapi oleh sebab undang- tidak seharusnya kekal angka 64 orang undang terikat , undang-undang seperti yang ada sekarang ini. Kalau ikatkan kita sendiri atau undang- terpaksa barangkali di Dewan Rakyat undang terpaksa ikatkan Perdana menambahkan kerusi tempat duduk Menteri kita sendiri maka mahu tidak Wakil Rakyat akan datang, apa mahu terpaksa ditamatkan salahnya Dewan Negara pun berbuat perkhidmatan Datuk Mustapha Jabar demikian sambung, sambunglah sebagai seorang Ahli Dewan Negara satu, dua, tiga kerusi lagi untuk walaupun beliau masih menjadi menseimbangkan keadaan Dewan kita Setiausaha Agong UMNO. Jadi, pada ini. Kalau di Dewan Rakyat kita pendapat saya , kita tidak perlu tambah maka tidaklah menasabah menghadkan sedemikian . Apa yang sangat jika kita tidak tambah di Dewan patut , apa yang difikirkan oleh Negara. Saya fahamlah dalam pindaan Kerajaan atau Perdana Menteri atau Perlembagaan sekarang ini tidak dapat Timbalan Perdana Menteri kita sesiapa hendak ditambah tetapi pihak yang layak bolehlah dilantik, Kerajaan atau Yang Amat Berhormat diteruskan dan sesiapa yang tidak Perdana Menteri atau Yang Amat layak, cukup tempohnya tiga tahun Berhormat Timbalan Perdana Menteri atau berapa tahun, berhentikan dia. pada bila-bila masa boleh mencadangkan perkara ini dibuat Saya mendapat khabar-khabar angin pindaan supaya anggota Dewan masa hendak kita pinda Perlembagaan Negara juga ditambah dari semasa ke dahulu, apa sebab hendak ditetapkan semasa. satu term tiga tahun dengan satu alasan katanya takut ataupun tidak tahan Saya juga suka hendak menyentuh kena lobi ataupun didatangi oleh walaupun semalam disebutkan oleh orang-orang yang hendak jadi Senator rakan saya berkenaan dengan itu ke rumah Perdana Menteri atau kedudukan Ahli Dewan Negara. Timbalan Perdana Menteri, Dahulu memanglah tidak dihadkan umpamanya. Saya rasa ini pun, pergi seseorang boleh dilantik men j adi Ahli memang pergilah sebagai seorang Ahli Dewan Negara, terpulanglah kepada parti barangkali dia pergi tetapi kalau kuasa atau kehendak Perdana Menteri dia pergi sekali, kalau dijawab, saya kalau dia merasakan hendak lantik tidak boleh lantik awak, dia tidak akan seseorang itu duduk sampai 9 tahun pergi kali yang kedua, dia tidak akan atau sampai 12 tahun, boleh dilantik pergi. Dan barangkali kalau ada pun tetapi sekarang ini dengan pindaan keadaan sedemikian tidak berapa Perlembagaan yang lalu yang telah ramai. Tetapi dengan pindaan undang- sama-sama kita terpaksa luluskan pada undang yang ada sekarang ini, dengan satu ketika dahulu menjadikan satu Perlembagaan yang ada sekarang term tiga tahun, kalau ada kasihan dengan sendirinya terikat Perdana betas, ditambah lagi tiga tahun sampai Menteri kita, Timbalan Perdana enam tahun walaupun kesihan betas Menteri kita tidak boleh berbuat apa- ada lagi, tetapi hendak ditambah tidak apa. Jadi, baik-baik kuasa yang ada di boleh. tangan kita pergi lambat sehingga menyebabkan seolah-olah kita tidak Saya menyebutkan perkara ini, ada berkuasa. Saya merayu kalau kerana saya ambil contoh seorang dapat ditimbangkan semula supaya daripada Ahli Dewan Negara kita pada pindaan Perlembagaan mengenai masa dahulu iaitu Datuk Mustapha dengan keanggotaan Ahli Dewan Jabar umpamanya. Beliau memegang Negara ini dibawa semula pindaan jawatan sebagai Setiausaha Agong Perlembagaannya dalam sidang-sidang Parti UMNO, parti yang mendukung yang akan datang. 3649 10 OGOS 1983 3650

Tuan Yang Dipertua, satu perkara Yang kedua, dalam Perkara 56 lagi saya suka hendak sentuh juga berkenaan dengan Timbalan Yang berkenaan dengan Perkara 56 Dipertua lagi, saya suka hendak Perlembagaan iaitu mengenai dengan mendapat penjelasan daripada Yang Timbalan-timbalan Yang Dipertua, Amat Berhormat Timbalan Perdana Dewan. Walaupun banyak saya dengar Menteri yang telah membentangkan telah disentuh oleh rakan-rakan saya, pindaan Perlembagaan semalam. kalau dewan rakyat boleh diadakan Dengan pindaan Perlembagaan yang dua orang Timbalan, kenapa Dewan ada di hadapan kita hari ini, adakah Negara tidak boleh dilantik sampai dua terlibat Timbalan Yang Dipertua orang itupun memang satu perkara Dewan Negara hari ini, kerana beliau yang adil dan satu perkara yang sudah dilantik menjadi Timbalan Yang kena pada tempatnya. Kalau kita Dipertua, sebelum daripada pindaan adakan pun Timbalan Yang Dipertua, ini dan barangkali mengikut Dewan Negara ini dua orang, saya rasa Perlembagaan yang ada kalau tidak kalau melibatkan kewangan pun tidak dipinda Perlembagaan masanya pun banyak. Kalau kewangan negara barangkali tidak berapa lama lagi. Jadi meleset barangkali boleh dibuat pada saya kurang jelas sama ada dengan tidak diberi pula tambahan Timbalan Yang Dipertua yang ada elaun kepada Timbalan-timbalan Yang sekarang ini terlibat dengan pindaan ini Dipertua, Dewan Negara misalnya. ataupun tidak terlibat. Ini saya harap Tetapi kalau dihitongkan dari segi mendapat penjelasan daripada Yang masa persidangan Dewan Rakyat Amat Berhormat Timbalan Perdana dengan Dewan Negara ini sama sahaja, Menteri dalam masa jawapannya Dewan Rakyat pun mula 2.30 habis kemudian. pukul 6.30-Dewan Negara pun mula 2.30 habis 6.30 kadang-kadang kita Satu perkara juga dari segi lebih teruk, kadang-kadang habis kedudukannya pula. Kadang-kadang sampai pukul 10.00--11.00 malam kita ini tidak begitu mengambil berat kerana limit masa yang diberi kepada sangat. Saya juga kurang mendapat kita terlalu sedikit. Ahli-ahli Dewan penjelasan apakah kedudukan Negara inipun yang datang daripada Timbalan Yang Dipertua Dewan tiap-tiap negeri mewakili Kerajaan- Rakyat dan Dewan Negara setaraf kerajaan Negeri dan juga yang dilantik dengan Timbalan-timbalan Menteri oleh Yang Dipertuan Agong juga ataupun di bawah daripada Setiausaha- hendak mereka bercakap, hendak juga setiausaha Parlimen yang ada. Ini pun mereka mengeluarkan buah fikiran di juga saya harap mendapat jawapan dalam Dewan yang mulia mi. Jadi, saya daripada Kerajaan. Kalau Timbalan- kira menasabah kalau di Dewan timbalan Yang Dipertua ini saya rasa Rakyat ada dua Timbalan Yang kalau taraf kedudukannya di bawah Dipertua maka biarlah Dewan Negara daripada Setiausaha-setiausaha juga ada dua orang Timbalan Yang Parlimen, pada pendapat saya- adalah Dipertua. Saya- tidak tahu kalau pihak tidak wajar, baik di Dewan ataupun di Kerajaan memandang Dewan Negara Ma j lis apa juga pun kerana tiap-tiap ini satu Dewan yang rendah tetapi apa seorang yang kita lantik men j adi yang saya fikirkan ini biarlah sesuai Timbalan Yang Dipertua, Dewan dengan kits ada Dewan Rakyat, ada Rakyat dan Dewan Negara adalah Dewan Negara dan kits ada Dewan merupakan Dewan yang maha besar, Undangan Negeri, jadi Perlembagaan Dewan yang mulia, Dewan yang kita ini_ mengikut juga-negara-negara melulus dan membuat segala undang- lain, jadi biarlah negara-negara lain undang bagi negara kita ini . Jadi saya pun pandang kepada kita ini berjalan rasa biarlah seimbang dengan apa yang mengikut sebagaimana negara-negara kita perkatakan di Dewan yang mulia lain juga. mi. 3651 10 OGOS 1983 3652

Satu perkara yang akhir, Tuan Yang untuk menyokong bagi Dipertua, pindaan kepada Perkara 66. keseluruhannya Akta untuk meminda Saya tidak hendak menyentuh Perkara Perlembagaan yang telah 66 ini dengan panjang lebar, tinggal dibentangkan oleh Yang Amat lagi saya sendiri penuh yakin sebelum Berhormat Timbalan Perdana Menteri Rang Undang-undang Perlembagaan dan saya tidak akan menyentuh lebih (Pindaan) ini hendak dikemukakan panjang tetapi sebagai seorang anggota ataupun hendak dipersetujui oleh daripada Sabah, saya ingin mengucap Kabinet, saya yakin bahawa Yang rasa terima kasih kepada Kerajaan Amat Berhormat Perdana Menteri kita kerana telah memberikan tambahan telah berbincang dan telah mendapat sebanyak 4 kerusi Dewan Rakyat bagi keampunan daripada Kebawah Duli Negeri Sabah. Maka saya percaya Yang Maha Mulia Seri Paduka dengan pertambahan 4 kerusi ini Sabah Baginda Yang di-Pertuan Agong. Saya akan dapat mempunyai kawasan- menyebutkan itu kerana dalam kawasan pilihanraya yang akan suratkhabar ada Ahli-ahli diwakili oleh wakil-wakil daripada Pembangkang dalam Dewan Rakyat negeri itu dan menurut perkembangan- telah memainkan peranan hendak cuba perkembangan yang pesat di negeri melaga-lagakan Perdana Menteri kita tersebut. atau Keraj aan dengan Yang Dipertuan Agong atau dengan Raja-raja. Jadi Di antaranya, Tuan Yang Dipertua, mereka ini sengaja mencari jalan saya suka ingin menyentuh mengen ai hendak melagakan itu, mudah- satu kawasan pilihanraya yang mudahan kalau Kerajaan dengan dinamakan kawasan Hilir Padas yang Kebawah Duli Yang Dipertuan Agong mana kawasan ini adalah dua daripada dan Raja-raja telah berselisih faham, kawasan Pilihanraya Negeri di dalam maka barangkali Ahli-ahli daerah pedalaman dan satu dalam Pembangkang amat sukahati kerana daerah Labuan yang mana sebuah negara ini akan jadi huru-hara. Jadi pulau yang dipisahkan oleh lebih saya berharap Kerajaan tidak boleh kurang 20 km lautan. Daripada se j arah membenarkan sesiapa pun memainkan pilihanraya Parlimen bagi ketiga-tiga isu ini kerana jika isu ini dipermainkan, kawasan pilihanraya ini tadi tidak huru-hara akan berlaku. pernah seorang daripada calon-calon pilihanraya yang dipilih daripada Pulau Timbalan Yang Dipertua: Masa Labuan melainkan daripada daerah sudah cukup. pedalaman antara Lumadan dan Klias.

Tuan Haji Ariffin bin Haji Salleh: Saya rnelalui Dewan--yang mulia ini Tuan Yang Dipertua, saya tidak bermaksud untuk mempengaruhi menghormati larangan Tuan Yang Suruhanjaya Pilihanraya supaya Dipertua, walaupun saya ada satu kawasan pilihanraya di Hilir Padas ini perkara lagi. dipecahkan, iaitu Pulau Labuan mempunyai satu kawasan Akhirnya saya menyokong pindaan pilihanrayanya yang tersendiri kerana Perlembagaan yang ada di hadapan memandangkan pulau itu berkembang kita mi. pesat dalam bidang industri dan Timbalan Yang Dipertua: Datuk mempunyai kemajuan yang setapak Haji Mohd. Din. lebih daripada kawasan-kawasan yang bersatu dalam kawasan pilihanraya 5.16 ptg. Parlimen mi.

Datuk Haji Mohd. Din bin Jaafar: Sepan j ang pengetahuan saya, Tuan Tuan Yang Dipertua, saya bangun Yang Dipertua, Wakil-wakil Rakyat 3653 10 OGOS 1983 3654 yang dipilih daripada kawasan- Dipertua, dengan adanya perubahan- kawasan ini mereka diberikan perubahan kawasan pilihanraya yang peruntukan $100,000 untuk kawasan akan diadakan ini nanti, mudah- Ahli-ahli Parlimen bagi membuat mudahan Kerajaan di bawah pimpinan projek-projek kecil dalam kawasan 2M ini juga akan mempunyai mereka dan kekurangan Ahli-ahli kekukuhan di dalam Dewn Rakyat dan Dewan Rakyat ini hanya memberikan mempunyai kuasa yang berlanjutan. peruntukan ini di kampung halaman mereka sendiri dan kedua-dua Dengan itu, Tuan Yang Dipertua, kawasan yang lain tidak mendapat apa- saya mengucapkan terima kasih dan apa peruntukan. Maka inilah satu- menyokong keseluruhannya pindaan satunya peluang bagi saya untuk Perlembagaan mi. menyarankan supaya kawasan Hilir Padas ini dapat diubahsuaikan ke Timbalan Yang Dipertua: Yang kawasan pilihanrayanya supaya Pulau Berhormat Puan Hafsah binti Othman. Labuan mempunyai kawasannya yang tersendiri. 5.22 ptg. Puan Hafsah binti Othman: Tuan Tuan Yang Dipertua, saya telah Yang Dipertua, saya bangun turut mengikuti beberapa kali sejak Wakil- menyokong Akta untuk meminda wakil Rakyat dipilih dripada kedua- Perlembagaan yang telah dicadangkan dua kawasan ini tadi iaitu N35, 36 oleh Yang Amat Berhormat Timbalan daripada bahagian pendalaman. Bila Perdana Menteri. Saya juga tidak mereka melawat ke Labuan bukan mengambil bahagian yang lama kerana kerana melawat constituency, kawasan memandangkan masa tidak pilihanrayanya tetapi hanya untuk mengizinkan dan juga ramai kawan- membeli-belah sahaja, balik penuh kawan saya telah pun mengemukakan dengan barang sebab kawasan itu berbagai-bagai kata. pelabuhan bebas. Itu sahaja yang saya tahu. Untuk mempunyai seorang Sokongan saya berdasarkan kepada Wakil Rakyat yang benar-benar pindaan beberapa fasal dalam bertanggungjawab kepada kawasan- Perlembagaan ini adalah penting dan kawasan yang baru di Sabah ini nanti, mustahak demi kemajuan dan saya percaya mereka akan dapat dipilih kebajikan rakyat seluruhnya. Pada daripada wakil-wakil yang benar-benar pendapat saya oleh kerana perkara- mewakili kepentingan rakyat di perkara yang tersebut ini mustahak kawasan masing-masing tanpa maka ianya dikemukakan sebagai memikirkan kepentingan kawasan atau pindaan. Suatu perubahan tidak kampung daripada mana Wakil Rakyat sengaja dilakukan jikalau• ianya tidak itu berada. memberikan kebaikan. Berkenaan dengan pindaan Perkara- Tuan Yang Dipertua, ini juga saya perkara 43A dan 43B ini adalah fikir semata-mata untuk mengelakkan peruntukan yang dapat melicinkan lagi daripada kehendak politik (political urusan pentadbiran Kerajaan. will) mungkin kerana calon yang dipilih Perkara-perkara positif yang dijangka irli hendak mera j uk atau- hendak- buat dapat memberi faedah ialah rombakan satu pasukan, kumpulan menentang sempadan akan dapat diseimbangkan jika mereka tidak terpilih maka mahu bilangan pengundi-pengundi dan tidak mahu mereka ini dipilih untuk diharap dapatlah perbezaan besar dijadikan calon tetapi kesudahannya bilangan pengundi-pengundi di antara rakyat di kawasan yang diwakili ini kawasan bandar dan luar bandar dapat nanti akan sia-sia. Inilah, Tuan Yang dikurangkan. 3655 10 OGOS 1983 3656

Tuan Yang Dipertua, penentuan sebagai Bandar-bandar Baru, kawasan semula sempadan-sempadan yang perumahan yang tumbuh bagai kedudukannya sehingga menjadi yang cendawan lepas hujan, sambungan menasabah akan banyak menolong lebuhraya baru yang telah rakyat dan Wakil-wakil Rakyat. Ini menambahkan lagi kepada akan dapat mengelakkan satu-satu kemudahan-kemudahan asas, kawasan Parlimen masuk di dalam pembukaan rancangan-rancangan pentadbiran dua ataupun tiga daerah tanah dan bertambahnya lagi kampus- pentadbiran. kampus pengajian tinggi di luar Kuala Lumpur. Dengan wujudnya Dengan bertambahnya bilangan pelabuhan-pelabuhan Baru, Kerusi-kerusi Dewan Rakyat dan terbukanya kawasan-kawasan industri Dewan Negara yang besar kecil, besar dan ringan maka ini bilangannya, maka saya juga semuanya faktor yang menyokong memohon kepada Yang Amat kepada pindaan Perlembagaan ini Berhormat Perdana Menteri dan dibuat di dalam beberapa fasal Timbalan Perdana Menteri agar dapat terutama di dalam Perkara 46. menimbangkan penyertaan wanita Tuan Yang Dipertua, di luar Dewan yang lebih ramai bagi menduduki di hari ini fasal-fasal yang lain tidak dalam Dewan Parlimen dan Dewan menjadi perbualan hangat tetapi Undangan Negeri. Perkara 46 tambahan kepada sebanyak 22 kerusi Dewan Rakyat men j adi Dengan ini juga memadailah ucapan berbagai ramalan , menjadi berbagai saya ini dan saya menyokong pindaan Perlembagaan yang dibentangkan tajuk perbualan kepada mereka yang minat dalam pergolakan politik di semalam. Sekian, terima kasih. dalam negara kita mi.

Timbalan Yang Dipertua: Yang Tuan Yang Dipertua , saya ingin Berhormat Tuan Haji Shahrom. mengambil sedikit perbahasan ini mengenai Perkara 46 pertambahan 5.25 ptg. kawasan kerusi Dewan Rakyat men- j adi 176. Ini ialah kerana di dalam Tuan Haji Shahrom bin Maasom: perkara 46 ini ada golongan-golongan Tuan Yang Dipertua, saya mengambil mereka yang tidak senang dengan peluang berdiri untuk sama-sama bertambahnya 22 kerusi ini , tohmahan- membahaskan Akta Perlembagaan tohmahan di timbulkan kononnya (Pindaan) dan mengucapkan banyak petambahan kerusi ini semata-mata terima kasih kepada. Pemangku untuk menambah kerusi satu kaum Perdana Menteri kerana sahaja , untuk menambahkan kerusi membentangkan Rang Undang- kepada jumlah satu parti sahaja untuk undang ini pada hari semalam. lebih kekal berkuasa dan memerintah.

Tuan Yang Dipertua, Tuan Yang Dipertua, golongan ini memandangkan kepada tarikh terakhir mendesak supaya jumlah kawasan pindaan Perlembagaan pada beberapa tambahan ini mengikut komposisi tahun yang lalu maka pada tahun 1983 kaum 60: 30: 10. Ini pada pandangan ini pindaan dibuat di dalam beberapa saya ialah satu pendapat yang bahaya, fasal memang kena pada masanya satu pandangan dan satu tohmahan kerana memandangkan kepada yang bahaya kerana ini akan lebih beberapa perubahan pesat dalam menyemarakkan lagi perasaan bidang-bidang pertumbuhan ekonomi, perkauman. Kita hendak merapatkan pelajaran, sosial, pembangunan dan jurang perbezaan kaum ini, baik di luar pembukaan kawasan-kawasan baru bandar, baik dalam bandar, semua 3657 10 OGOS 1983 3658 kaum ada duduk sama, jadi kita tidak Tenggaroh sampai ke Telok khuatir kalau penambahan 22 kerusi ini Pengerang , Tanjong Surat sempadan akan lebih satu kaum sahaja. Singapura . Saya tahu tempat itu, jadi tempat itu patut dibelah dua. Kalau mengikut saya, Tuan Yang Dipertua, saya mahu semua 22 Timbalan Yang Dipertua : Jangan kawasan ini untuk luar Bandar kerana selalu sebut Panti (Ketawa ) saya tengok dalam peta pilihanraya kawasan-kawasan yang luas satu-satu kawasan Dewan Rakyat ialah Kangar, Tuan Haji Shahrom bin Maasom: Arau, Kubang Pasu, Padang Terap, Yang ketiga, kawsan di luar Bandar, Hulu Muda, Jerlun-Langkawai, Hulu kelambatan rakyat menerima sesuatu Kelantan, Hulu Terengganu, perubahan sungguhpun media massa Kemaman, Balik Pulau, Gerik, kita, radio, televisyen ada, tetapi orang Jerantut, Pekan, Lipis, Hulu Selangor, luar bandar menganggap radio-TV ini Jelebu, Tampin, Kuala Pilah, Jerai, alat hiburan sahaja. Saranan mengenai Alor Gajah, Tenggaroh, Panti Buku Hijau yang telah dibuat oleh (kawasan Pemangku Perdana Yang Amat Berhormat Timbalan Menteri), Kinabatangan, kawasan Perdana Menteri di Negeri Sembilan Silam, kawasan Keningau, ini kawasan beberapa tahun lalu sehingga hari ini yang cukup luas. belum ada perubahan pesat di luar bandar. Ini menunjukkan penerimaan Di dalam satu -satu kawasan ini ada kemajuan rakyat di kawasan luar 200 kampung, berpuluh-puluh tempat bandar itu perlu diperhebatkan ialah membuang undi . Jadi, kawasan ini dengan menambahkan lagi kawasan kalau pada saya sepatutnya ditambah pilihanraya keraa dengan 22 kerusi . Kawasan yang ramai bertambahnya Wakil Rakyat di pengundiannya hanya pada 5 atau 8 kawasan luar bandar akan merupakan sahaja pada fikiran saya iaitu Selayang, pemimpin yang rapat dengan rakyat. Petaling , Shah Alam, Kepong, Orang luar Bandar walau macam mina Setapak , Damansara , Kuala Lumpur pun datang orang bijak pandai tetapi Bandar , Sungai Besi. Ini pun sudah kalau tok wakil tak ada, kalau Yang ditambah , Kuala Lumpur akan tambah Berhormat tak ada, kami belum yakin dua. Di Selangor , Selayang , Petaling, katanya. Sebab bagi orang luar bandar, Shah Alam akan tambah tiga. Jadi benih mempelam pun minta Yang maknanya daripada 22 tambahan ini Berhormat menyampaikan, anak memang patut dan saya menyokong lembu atau kambing pun Yang seboleh-bolehnya pembesaran Berhormat menyampaikan baru diakui kawasan ini diberikan kepada sah, ini Kerajaan Barisan Nasional kawasan -kawasan luar bandar untuk ben, kalau tidak, tak mahu ini ada dibanyakkan lagi kerusi-kerusi Dewan kepentingan kata dia. Rakyat di luar bandar dengan alasan kawasan Dewan Rakyat di luar bandar Yang kelima, di kawasan beratus batu persegi . Kawasan Lipis pendalaman, kawasan-kawasan Orang sahaja hendak pergi ke satu kawasan di Ash, seumpama Baram dan Ulu Cameron Highlands kena pergi melalui Rajang di Sarawak, ini kawasan cukup negeri Perak , nasib baik Wakil Rakyat susah tetapi kawasan Baram dan Ulu Lipis ada satu kapal terbang kecil, Rajang ini tak terlibat dalam pindaan kalau tidak, dia tak boleh sampai Perlembagaan ini, mungkin di masa hendak kempen ke situ. Kawasan depan kelak, tetapi ini kawasan yang Jerantut melalui beberapa skim saya biasa sampai, kawasan ini yang FELDA. Kawasan Panti 28 skim saya biasa tidur di rumah panjang. Jadi FELDA daripada sempadan kawasan kawasan rumah panjang umpamanya 3659 10 OGOS 1983 3660 kawasan Lambir, di situ ada 68 rumah Tuan Haji Shahrom bin Maasom: panjang, macam mana rakyat hendak Terima kasih. Kalau dapat sambung berhubung dengan Wakil Rakyat. Jadi satu term lagi terima kasih (Ketawa). kawasan pilihanraya semacam ini patut Tuan Yang Dipertua, lain dengan ditambah dan kawasan luar bandar kawasan bandar; keadaan bandar yang patut ditambah. Di daerah-daerah ulu, disebutkan Selayang itu pun banyak kampung-kampung dan di pos-pos kampung di dalamnya. Petaling itu pun Orang Asli yang hanya sekali sekala banyak kampung di dalamnya, dapat dilawati oleh pemimpin, itu pun kampung-kampung rumah haram. kalau berlaku misalnya ada jerangkap Shah Alam pun banyak kampung- samar yang melibatkan nyawa kampung setinggan. Kepong, Setapak, terkorban, barulah pemimpin besar Damansara itu sekalipun kawasan- kita dapat pergi ke sana menemui kawasan itu setiap kawasan jumlah rakyat. Kampung-kampung kecil yang pengundinya menjangkau lebih berselerak di sepanj ang-panj ang 100,000 tetapi perhubungan mudah. sungai di kiri-kanan lereng-lereng, Kawasan Kuala Lumpur Bandar, bukit-bukau, itu juga perlu dilawati, kawasan Setapak, Kepong cuma antara perlu diselami hati nurani rakyatnya satu lorong dengan satu lorong, dan dilihat keadaan hidupnya. Jadi berjalan dalam 5 minit daripada hujung inilah semua faktor-faktor yang saya Pudu boleh sampai ke Jalan Tuanku menyokong penambahan kerusi luar Abdul Rahman, boleh buat 3-4 kali bandar ini di beberapa puluh kawasan perjumpaan, ceramah dan mesyuarat, yang luas. mi bukan mencerminkan tetapi di kawasan luar bandar daripada untuk faedah satu golongan kerana satu cawangan hendak pergi ke satu walau siapa pun yang menjadi Wakil cawangan kalau tak sampai meletup Rakyat di kawasan luar bandar, setiap tayar kereta, itu pun sudah eloklah. projek yang dibuat faedahnya untuk Kawasan luar bandar satu kawasan Seri semua, bukan untuk satu kaum, Gading namanya, merangkumi kepada faedahnya untuk semua pengundi, 3 daerah terlibat dengan daerah yang bukan pengundi pun akan dapat Kluang, Batu Pahat dan daerah Kecil sama. Kecuali kalau masjid untuk Rengit. Jadi satu Wakil Rakyat prang Islam, tokong untuk orang berhadapan dengan 3 Pegawai Daerah, Buddhist, kuil untuk orang beragama rakyatnya atau pengundinya bercelaru. Hindu. Itu tak boleh campur. Yang lain Jadi ini semua patut dibetulkan dan kalau Wakil Rakyat dari UMNO buat dengan adanya penambahan 22 kerusi/ j alan, yang bukan UMNO pun kawasan untuk Dewan Rakyat ini gunakan jalan itu. sudah cukup baik untuk membetulkan, untuk melicinkan lagi pentadbiran Sebaliknya, Tuan Yang Dipertua, di negara, untuk melicinkan lagi kawasan luar bandar ini bukan semata- pentadbiran Keraj aan dengan rakyat, mata untuk satu parti sahaj a atau satu dengan pengundi untuk memberi kaum saya bercakap terus terang peluang kepada rakyat menemui Wakil ada kawasan luar bandar yang kawasan Rakyat Iebih rancak, lebih kerap lagi. majoritinya orang Melayu, kita Sekarang ini peruntukan Wakil Rakyat letakkan calon daripada MCA sudah tak ada, jadi perjumpaan menang Batu Berendam. Tetapi diadakan selalu, kalau hendak jumpa kalau kawasan itu kawasan bukan selalu kawasan kena kecilkan supaya Melayu atau bangsa lain sama banyak senang. Dahalu tak jumpa pun tak apa, kita letak calon UMNO kalah. Saya peruntukan pembangunan sampai. sendiri kalah di Batu Laut. Sekarang tak boleh.

Timbalan Yang Dipertua : Nasib baik Timbalan Yang Dipertua: Masa dapat masuk ke sini (Ketawa). sudah cukup. 3661 10 OGOS 1983 3662

Tuan Haji Shahrom bin Maasom: 5.38 ptg. Terima kasih, Tuan Yang Dipertua. Dengan itu, saya menyokong Dato Ismail bin Hashim : Tuan Yang sepenuhnya pindaan Perlembagaan di Dipertua, saya bangun menyokong dalam semua fasal, semua bab dan saya Rang Undang-undang bernama suatu tidak dapat menjelaskan satu persatu Akta untuk meminda Perlembagaan kerana kepada saya Perkara 46 ini yang telah dikemukakan di dalam menyinggung perasaan satu-satu Dewan ini oleh Yang Berhormat kaum. Jadi saya menekankan dan saya Timbalan Perdana Menteri pada hari terangkan tadi tidak akan semalam. Oleh sebab banyak perkara menimbulkan masalah kepada satu- telah dipertikaikan oleh rakan-rakan satu puak. kita di dalam Dewan ini dan untuk menjimatkan masa yang telah Dengan ini, Tuan Yang Dipertua, diperuntukkan, sukalah saya saya menyokong di atas pindaan mi. menyentuh satu dua perkara di Dewan yang mulia mi. USUL Pertama, walaupun Melaka diperuntukkan satu sahaja tambahan kerusi Dewan Rakyat maka kita berharap perkara ini akan diberi WAKTU MESYUARAT peluang lagi di masa hadapan. DAN URUSAN YANG Keduanya, ialah masalah DIBEBASKAN DARIPADA "pemindah milik" tanah. Dalam PERATURAN MESYUARAT huraian ini menyatakan : 13. Fasal 13 Rang Undang- Menteri di Jabatan Perdana Menteri undang bertujuan meminda Perkara (Datuk Dr James P. Ongkili): Tuan 90 Perlembagaan dengan Yang Dipertua, saya mohon memasukkan ke dalamnya suatu mencadangkan: Fasal baru (1A) supaya Bahawa walau apa pun membolehkan sekatan-sekatan yang peruntukan Peraturan Mesyuarat boleh dikenakan oleh undang- II (1), Dewan ini tidak akan undang ke atas pemindahmilik atau ditangguhkan hari ini sehingga pajakan tanah adat dalam Negeri Rang Undang-undang Sembilan atau Negeri Melaka. Perlembagaan (Pindaan) 1983 Selain daripada itu, Tuan Yang telah selesai dipertimbangkan. Dipertua, saya sukalah mengingatkan Timbalan Menteri di Jabatan kepada Kerajaan kita masalah tanah Perdana Menteri (Tuan Radzi bin yang berleluasa sekarang dari segi Sheikh Ahmad): Tuan Yang Dipertua, pemilikan tanah yang dimiliki oleh saya mohon menyokong. bukan warganegara di dalam negara kita ini, yang mana mereka mempunyai Usul dikemuka bagi diputuskan, dan wang yang begitu banyak dan ada disetujukan. `kaki-kaki' mereka di dalam negara kita ini supaya membolehkan mereka Disetujukan, itu mendapatkan tanah-tanah yang Bahawa walau apa pun peruntukan tertentu dan menjadikan tanah-tanah Peraturan Mesyuarat 11(1), Dewan ini dalam negara dihakmilik, oleh bukan tidak akan ditangguhkan hari ini warganegara atau warganegara asing. sehingga Rang Undang-undang Jadi tidak menjadi masalah kalau Perlembagaan (Pindaan), 1983 telah tanah-tanah itu dihakmiliki oleh rakyat selesai dipertimbangkan. warganegara kita seterusnya. 3663 10 OGOS 1983 3664

Selain daripada itu, Tuan Yang memahami dari segi apakah isi Dipertua, dalam masalah kandungan Perlembagaan negara yang Perlembagaan , Perlembagaan adalah menjadi tonggak kepada mereka, yang satu perkara yang penting bagi negara menjadi tonggak kepada Kerajaan kita kita , bahkan bagi tiap -tiap rakyat yang memerintah pada ketika mi. dalam negara kita mi. Perlembagaan itulah yang menentukan dari satu sudut Saya percaya dengan kebijaksanaan ke satu sudut agar rakyat jelata dapat pemimpin-pemimpin yang ada memahami Perlembagaan yang telah ditambah pula pemimpin yang baru dibuat oleh Kerajaan untuk dilantik oleh rakyat iaitu pemimpin memerintah, untuk memberikan yang dikenal dengan pemimpin `2M' sesuatu kepada rakyat jelata telah banyak membuktikan kepada sepertimana yang kita pastikan bahawa rakyat memberikan sokongan yang Keraj aan kita adalah Keraj aan yang tidak berbelah bahagi. berjiwa rakyat dan Kerajaan yang diberi mandat oleh rakyat. Dalam masalah-masalah yang tertentu juga, Tuan Yang Dipertua, Dalam masalah Perlembagaan ini terpaksa juga kita mengambil kira adalah waj ar kita pastikan supaya dalam masalah membolehkan sesuatu perkataan-perkataan di dalam negeri yang tidak adil. Walaupun di Perlembagaan ini dipermudahkan dalam Akta ini masalah negeri -negeri supaya dapat rakyat jelata memahami, yang diperbantu oleh Kerajaan tidak sebagaimana yang kita pastikan Persekutuan supaya dapat menitik- kadang-kadang kita terpaksa membaca beratkan pembantuan -pembantuan dua tiga kali baru kita pastikan ayat- yang sewajarnya diberi kepada negeri- ayat yang tertentu yang dapat kita negeri khususnya sebagai negeri -negeri fahami apakah kehendak sesuatu Akta yang tidak ada sumber alam, seperti ataupun Rang yang dibentangkan di negeri Melaka yang saya datang dalam Dewan Rakyat atau di dalam daripada negeri Melaka , memang tidak Dewan Senate mi. ada sumber alam di dalamnya, hanya sumber yang ada ialah sumber sejarah. Lagi satu , Tuan Yang Dipertua, Jadi dengan adanya sumber sejarah itu ialah masalah mencemarkan bahasa, rasa saya dapatlah pihak Kerajaan Bahasa Inggeris dimasukkan juga di Negeri mempastikan supaya hak yang dalam Perlembagaan ataupun undang- tertentu ataupun perkara-perkara yang undang yang tertentu yang dibawa di boleh membangunkan negeri yang dalam Parlimen ini untuk diluluskan bersejarah itu dapat dibangunkan sebagaimana- yang kita telah pastikan sebagaimana negeri-negeri di dalam Rang Undang-undang Paten Semenanjung termasuk Sabah dan pindaan yang mana dapat kita pastikan Sarawak dan khususnya Wilayah banyak daripada rangkaian -rangkaian Persekutuan yang mana telah juga kita kata itu diterjemahkan ataupun diberi untuk membahaskan bahawa diperkatakan dari segi bahasa Inggeris Wilayah Persekutuan dijadikan sebuah `mengawatkan ', dan banyak perkara- daripada Wilayah dalam negara kita perkara yang dibawa daripada Bahasa mi. Inggeris bukan - ditranslitkan bahkan diperkatakan untuk kegunaan di dalam Selain daripada itu saga ingin Bahasa Malaysia ataupun bahasa yang menyentuh dalam masalah penerapan digunakan oleh Perlembagaan kita. pemerintah kita dari segi keagamaan. Saya pastikan misalnya untuk Tuan Yang Dipertua, bagi rakyat memperingati Hari Pahlawan. Hari jelata , rakyat yang taat setia kepada Pahlawan saya tidak tahulah dari mana pemerintah mereka ini hendak datangnya, adakah bekas penjajah 3665 10 OGOS 1983 3666 yang kita sama-sama menuruti sampai Undang-undang Perlembagaan ke hari ini, setelah kita merdeka 26 (Pindaan) 1983 yang telah tahun iaitu bilamana kita dibentangkan oleh Yang Amat memperingati pahlawan atau perajurit Berhormat Timbalan Perdana Menteri kita, maka kita akan pergi ke Tugu- pada hari semalam. tugu Pahlawan dengan membawakan Sebenarnya se j ak tadi saya sudah kalungan-kalungan bunga yang cuba kira-kira 7-8 kali bangun untuk tertentu untuk memperingati jasa-jasa hendak berucap, malangnya tidak pahlawan kita yang terkorban. Apa dapat perhatian atau keizinan daripada salahnya Tuan Yang Dipertua, dalam Tuan Yang Dipertua. Walau masalah ini kita mengadakan satu bagaimanapun, saya berpegang majlis doa selamat secara agama kita, kepada falsafah peribahasa Melayu, oleh sebab agama Islam adalah agama satu ungkapan yang mengatakan rasmi negara kita dan sebagaimana "Orang muda merendam kasih, orang yang kita pastikan bahawa ad ilah tua menahan ragam". Jadi disebabkan menjadi satu perkara yang saya fikirkan perkara yang luar biasa bagi saya menahan ragam saya bersabar dan kemungkinan ini barangkali saya orang kita untuk memperingat pahlawan- pahlawan negara kita dengan yang terakhir bercakap. Jadi walau bagaimanapun, saya akan menghadiri sedikit masa di Tugu-tugu Pahlawan dengan menyampaikan atau menggunakan masa dengan seberapa jimat sebagaimana yang telah memberikan sumbangan kalungan diperuntukkan. bunga dan bertafakur serta memberikan fatihah bagi orang Islam. Timbalan Yang Dipertua : Menahan ragam tidak apa, jangan buat ragam! Saya percaya kalau sekiranya kita (Keta wa) . hendak menerapkan keagamaan Islam sebagaimana dikehendaki dalam Tuan Haji Abdul Jalil bin Abdul Perlembagaan kita dan tidak kita Rahman : Bagi menyokong pindaan menyinggung agama-agama yang lain, Rang Undang-undang ini saya kita memang beri peluang kepada menyatakan bersyukur ke hadrat Allah mereka, bagi kita haruslah memikirkan s.w.t. dan merakamkan setinggi-tinggi dalam masalah memperingatkan penghargaan kepada pucuk pimpinan pahlawan-pahlawan negara kita ini Kerajaan kita di bawah pimpinan Yang selain daripada apa yang telah kita Amat Berhormat Dato Seri Dr turuti daripada pihak pen j a j ah se j ak 26 Mahathir Mohamad perdana Menteri tahun kita mencapai kemerdekaan. dan juga Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri Dato Seri Akhirnya Tuan Yang Dipertua, saya Musa Hitam di atas kebijaksanaannya menyokong dengan sepenuh- menyesuaikan Perlembagaan negara penuhnya Rang Undang-undang mengikut perkembangan dan keadaan bernama suatu Akta untuk meminda yang senantiasa berubah dan keadaan Perlembagaan sebagaimana yang telah hakiki yang sebenarnya, sesuai dengan dibentangkan oleh Yang Amat apa yang termaktub dalam Berhormat Timbalan Perdana Rukunegara Keluhuran Perlembagaan Menteri. dan Kedaulatan Undang-undang. Sampailah masa dan ketikanya 5.47 ptg. mengikut keadaan yang perlu maka pindaan Perlembagaan juga perlu Tuan Haji Abdul Jalil bin Abdul dibuat bagi memperkemas dan Rahman: Tuan Yang Dipertua, saya memperteguhkan Undang-undang agar bangun untuk mengambil bahagian negara senantiasa di dalam keadaan dalam perbahasan mengenai Rang mantap dan teguh. 3667 10 OGOS 1983 3668

Di dalam memperkatakan Fasal 5 dan pinta agar tidak pula menjadi (1), Perkara 46 dalam Perlembagaan rebutan dari Ahli-ahli Yang Berhormat menyatakan penambahan kerusi nanti. Dewan Rakyat kepada 176 kerusi Satu perkara yang patut diambl daripada 154 iaitu bertambah 22 kerusi perhatian mengenai hal Wilayah Dewan Rakyat. Ini membuktikan Persekutuan, sebagaimana telah bahawa Kerajaan sekarang lebih disentuh oleh seorang Ahli Yang demokrasi dan berjiwa rakyat dengan Berhormat semasa membahaskan memberi peluang menambah Rang Undang-undang ini semalam. perwakilan dan suara rakyat dalam Saya berpendapat Wilayah Kerajaan berparlimen. Dan lebih Persekutuan adalah salah satu unit ketara lagi bagi tujuan dalam negeri-negeri yang ada dalam memperkuatkan kedudukan Kerajaan Persekutuan. Tarafnya sama sebagai buat beberapa masa lagi akan datang negeri-negeri lain seperti Selangor, agar lebih teguh dan stabil. Sebuah Negeri Sembilan, Melaka, Pulau Kerajaan yang teguh dan kekal akan Pinang, Kedah, Perlis dan lain-lainnya, menjadikan negara bertambah-tambah hanya is tidak berfungsi seperti negeri- ma j u membangun, rakyat dapat hidup negeri lain itu kerana is tidak ada dengan aman dan makmur. Dewan Negeri Sendiri; yang ada ialah Dewan Bandaraya, tidak ada Menteri Tuan Yang Dipertua, menyentuh Besar atau Ketua Menteri, tidak ada berkenaan Fasal 6 pindaan kepada Exco. Ia hanya ada Menteri dan Perkara 48 Perlembagaan, seorang Timbalan Menteri Wilayah. Kalau Ahli Parlimen lucut kelayakannya Wilayah Persekutuan sebagai satu unit selepas 14 hari is disabitkan dalam Persekutuan is ada mempunyai kesalahannya, kekosongan dapat seorang Mufti Wilayah, negeri-negeri diganti lebih cepat, •tidak lagi lain juga ada Mufti tiap-tiap negeri tertunggu-tunggu lama dan kerusi yang saya kira sama tarafnya. Kalau Dewan dapat dipenuhkan segera, seorang Mufti negeri-negeri dengan ini perwakilan rakyat dapat mengeluarkan fatwa atau surat diteruskan dengan tiada kelompangan pekeliling, saya berpendapat itu adalah masa yang jauh demi untuk berkenaan untuk negeri masing- kepentingan rakyat dan negara. masing. Begitulah pula dengan Mufti Wilayah untuk wilayahnya. Menyentuh berkenaan pindaan yang membolehkan seorang Timbalan Yang Apa yang saya hendak jelaskan di Dipertua, Dewan memasuki menjadi sini kerana baru-baru ini ada berlaku ahli Lembaga di dalam sebarang apa sedikit kekecohan berhubungan j ua pertubuhan atau agensi-agensi dan dengan fatwa atau surat pekeliling yang menjjalankan apa-apa juga jenis dikeluarkan oleh Mufti dari salah satu perniagaan, ini saya sifatkan sebagai unit negeri tersebut telah satu hadiah istimewa yang diberi oleh membabitkan kewibawaan pucuk pimpinan negara kita yang pentadbiran agama negeri-negeri lain. budiman dan patut diberi sanjungan Ini saya fikirkan tidaklah selayaknya tinggi. Dengan ini juga saya percaya berlaku pertelingkahan yang seperti itu pada masa hadapan Yang Amat pada masa yang akan datang. Satu Berhormat Perdana Menteri tidak lagi penyelarasan pentadbiran hal agama bersusah payah hendak mencari orang perlu diperbuat oleh pihak Majlis bagi dilantik menjadi Timbalan Yang Agama di Jabatan Perdana Menteri, Dipertua, Dewan. Saya percaya akan semoga agama Islam yang mulia dan lebih ramai calon-calon yang akan suci itu agara dapat diperkemas dan tampil ke hadapan untuk menjawat diselaraskan di semua negeri -negeri jawatan tersebut. Apa yang saya harap dalam Malaysia mi. 3669 10 OGOS 1983 3670

Tuan Yang Dipertua, dengan ini Dengan sebab itu sesuailah saya mengakhiri bahasan saya dan pertambahan-pertambahan kerusi ini memberi sokongan yang penuh kepada dan seterusnya kita tidaklah berniat Rang Undang-undang untuk meminda untuk tidak menghormati akan Perlembagaan. kebebasan yang ada kepada pihak Suruhan j aya Pilihanraya yang Timbalan Yang Dipertua: Saya diamanahkan nanti untuk jemput Yang Berhormat Tuan Haji mengulangkaji dan seterusnya Abdul Wahab, pendek sahaja. meminda sempadan-sempadan garisan kawasan pilihanraya ini . Sepatutnya 5.55 ptg. Suruhanjaya Pilihanraya ini meneliti Tuan Haji Abdul Wahab bin Haji beberapa faktor yang sangat mustahak Abu Bakar: Tuan Yang Dipertua, saya kerana pengalaman menunjukkan ada mengucapkan berbanyak terima kasih kawasan-kawasan pilihanraya ini yang di atas kesempatan yang diberikan sangat janggal kedudukannya sehingga untuk turut serta di dalam kadang-kadang terdapat beberapa membahaskan Rang Undang-undang anomali, kesukaran kepada pihak Perlembagaan (Pindaan) mi. pentadbiran daerah-daerah dan juga untuk disesuaikan dengan pentadbiran Saya terlebih dahulu mengucapkan kawasan-kawasan pilihanraya tahniah kepada pihak Kerajaan kerana Parlimen mi. Kadang-kadal g ada telah dengan bijaksananya di atas termasuk 3 atau 4 pentadbiran daerah keperluan masa dan juga faktor-faktor di dalam satu kawasan Parlimen di pembangunan serta berpendudukan mana bucu-bucu daerah itu telah negara kita ini yang telah berubah dilingkungkan di dalam satu kawasan sejak beberapa tahun kebelakangan ini Parlimen. dengan rancaknya memerlukan pindaan-pindaan dan juga seterusnya Kita pun faham akan kandungan beberapa pindaan yang dianggap yang tersirat di dalam pindaan-pindaan sangat penting dilaksanakan dengan kawasan-kawasan Parlimen tertentu segera. yang telah lalu ini tetapi, Tuan Yang Dipertua, ada beberapa keganjilan lagi Saya ingin terus memperkatakan yang terdapat di dalam menentukan tentang cadangan pindaan kepada Polling District atau Polling Station. Perkara 46 iaitu pindaan kawasan- Kadang-kadang kawasan pendalaman kawasan pilihanraya Parlimen dan juga seperti kawasan-kawasan pendudukan seterusnya menambah beberapa kerusi pengundi-pengundi Orang Asli lagi dan saya menyokong rakan-rakan umpamanya di Batang Padang, ada saya dari Perak tadi. Kita memandang kawasan Polling Station tidak sampai 3 bahawa negeri Perak sepatutnya rantai daripada tempat kediaman bukanlah 2 kerusi saha j a tetapi pengundi-pengundi Orang Asli ini patutlah dipertimbangkan lebih sedikit tetapi entah bagaimana adunan kerana memandangkan negeri Perak kawasan pilihanraya ini ditetapkan ini terletak di satu kawasan yang boleh oleh Suruhan j aya Pilihanraya maka dikatakan "security-prone area" pada mereka ini didapati terpaksa satu ketika dan hingga sampai kepada membuang undi 17 hingga 18 batu hari ini negeri Perak dianggap sebagai jauhnya daripada tempat pintu masuk yang paling penting kediamannya. Jadi, keganjilan- kepada unsur-unsur komunis daripada keganjilan yang telah berlaku ini utara yang sangat strategik untuk dengan pindaan kawasan yang baru dipertahankan sebelum men j alar ke yang dibentangkan pada kali ini kita bumi Semenan j ung yang lain arah ke berharap kesempurnaan, kelicinan selatan. berdasarkan konsep Bersih, Cekap dan 3671 10 OGOS 1983 3672

Amanah itu dimasukkan juga atau semata-mata untuk mendapat diperkarakan di dalam membereskan kelulusan di dalam perkhidmatan kawasan-kawasan pilihanraya kita ini ataupun kelulusan di dalam peringkat kerana ini menyebabkan kadang- pengajian di universiti sahaja. kadang pengundi-pengundi kita di kawasan Parlimen ini daripada satu Timbalan Yang Dipertua: Masa masa ke satu masa telah bertambah sudah cukup. manja, bertambah manja lagi dan calon-calon pada masa itu pun kalau Tuan Haji Abdul Wahab bin Haji boleh menatang lebih daripada Abu Bakar: Saya mohon ikhsan menatang minyak yang penuh kepada terakhir satu faktor lagi, Tuan Yang pengundi-pengundi. Dengan sebab itu Dipertua, dengan izin, iaitu sekiranya keselesaan, kesempurnaan dan ada pindaan-pindaan pada masa akan kesenangan serta kemudahan datang haraplah juga pihak Kerajaan pengundi-pengundi patut diambil kira mempertimbangkan tentang perkara di dalam memperbetulkan dan agama Islam sebagai agama mengulangkaji kawasan-kawasan Persekutuan ini iaitu kalau boleh pilihanraya mi. kerana perkara agama ini adalah perkara yang sangat menyentuh Tuan Yang Dipertua, seperkara lagi kepada tiap-tiap warganegara kita yang patut diambil kira oleh pihak maka kalau boleh ditambahkan satu Kerajaan. Perlembagaan ini adalah fasal lagi kepada Fasal (1) dalam satu sumber utama yang penting bagi Perkara 3 itu. Maksud saya, pada undang-undang tubuh negara kita. pandangan saya Islam sebagai agama Tetapi sayangnya pelajaran memahami Persekutuan kita tamatkan di situ. Perlembagaan ini secara mudah sejak Kemudian ada satu fasal yang lain di daripada bangku sekolah saya kira bawah itu, adapun agama-agama lain belum pernah dimasukkan. boleh diamalkan dengan aman, Umpamanya sejak daripada sekolah se j ahtera dan demikian, demikian. rendah hingga sampai kepada Dengan cara ini kita tidak peringkat tinggi jarang-jarang menyamatarafkan dalam satu fasal diperkatakan soal memahami sahaja agama-agama lain. Perlembagaan mi. Di dalam Matapelajaran Tatarakyat Pada masa ini pengalaman 26 tahun umpamanya tidak disisipkan unsur- setelah Perlembagaan ini diwujudkan unsur yang mudah kepada kalangan kita mengucapkan tahniah dan generasi muda kita untuk sedikit demi berterima kasih di atas keharmonian sedikit hingga sampai ke tahap yang semua kaum kita dan juga di atas tinggi memahami akan selok belok isi kebijaksanaan Kerajaan kita dapat dan maksud Perlembagaan mi. membendung perasaan-perasaan Perlembagaan ini satu yang mudah jika sensitif tiap-tiap agama ini tetapi mana kita anggap dia mudah tetapi satu kita tahu perkembangan pada masa perkara yang sangat tinggi dan sukar akan datang dengan unsur-unsur yang difahami jika langsung tidak diambil subversif, unsur-unsur extremist dan kira dan tidak diambil indah. berbagai-bagai lagi maka kita tidak Dengan sebab itu dari segi dapat mengawal keadaan-keadaan matapelajaran patutlah disisipkan yang berlaku. memahami Perlembagaan mi. Janganlah bila sampai ke tahap Dengan sebab itu beberapa pindaan universiti dan juga di dalam dan juga Akta-akta yang perlu supaya perkhidmatan pentadbir awam barulah tidak perkara cabar mencabar atau kita paksa mereka ini, pegawai- menyayat sesuatu perasaan agama- pegawai tinggi kita memahami bagi agama lain berlaku dan sebelum 3673 10 OGOS 1983 3674 perkara ini berlaku, sebelum hujan Monarchy' atau sistem `Raja baiklah kita sediakan payung. Berpelembagaan'. Ini bermakna Sekianlah, terima kasih. bahawa terpulanglah kepada rakyat jelata untuk menentukan parti politik Timbalan Yang Dipertua : Jemput manakah atau kumpulan manakah Yang Amat Berhormat Timbalan yang difikirkan wajar mewakili rakyat Perdana Menteri menjawab. jelata sendiri dan mana-mana parti politik yang mendapat majoriti di Timbalan Perdana Menteri (Dato dalam sistem pilihanraya yang ada di Musa Hitam): Tuan Yang Dipertua, dalam Perlembagaan kita, maka parti terlebih dahulu saya suka politik itulah berhak untuk mewakili menghcapkan ribuan terima kasih rakyat dan memegang tera j u Kera j aan . kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah sudi mengambil bahagian di Apa yang perlu ditegaskan di sini dalam perbahasan untuk kita ialah bahawa di dalam sistem ini kita meluluskan Rang Undang-undang menerima kedudukan Raja-raja, lebih- yang sedang dibincangkan. lebih lagi di dalam Perlembagaan Persekutuan. Kedudukan Duli Yang Seramai 24 orang Ahli-ahli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda Berhormat telah mengambil bahagian Yang Dipertuan Agong jelas di dalam perbahasan dan oleh sebab dipastikan di dalam Perlembagaan di begitu ramai Ahli-ahli Yang mana sesiapa juga mengka j i Berhormat yang telah mengambil Perlembagaan yang ada di dalam bahagian di dalam perbahasan ini maka negara kita ini dengan telitinya akan tidaklah dapat saya menyenaraikan memahami bahawa tiap-tiap langkah tiap-tiap satu nama Ahli-ahli Yang dan keputusan yang dibuat atas nama Berhormat dan juga menyenaraikan Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka tiap-tiap satu perkara yang Baginda Yang di-Pertuan Agong dibangkitkan oleh Ahli-ahli Yang hakikatnya dan dengan sebenarnya Berhormat di dalam ucapan masing- ialah atas nama Kerajaan yang diberi masing. mandat oleh Rakyat. Ini bermakna Ada empat lima perkara sahaja yang bahawa sebenarnya di dalam cadangan saya fikir perlu saya ambil kesempatan pindaan kita di dalam Rang Undang- untuk menghuraikan sebelum Undang- undang ini kita tidak lari daripada undang ini dapat diputuskan. hakikat ini. Apa yang ditekankan dan apa yang kita mengambil kesempatan Perkara yang pertama yang saya untuk menegaskan di dalam pindaan suka mengambil kesempatan Rang Undang-undang ini ialah semata- menghuraikan ialah perkara yang telah mata untuk memperketatkan dan disentuh dengan panjang lebarnya oleh memberi fahaman yang tegas dan tidak Yang Berhormat Dato Haji Mohd. Nor memberi peluang kepada apa juga Mohamad berhubung dengan Perkara- tafsiran yang mungkin dipertikaikan perkara 66 (5) dan 150. Saya telah sekiranya atau kalau keadaan muncul tertarik hati di atas hu j ah-hu j ah yang di mana soal tafsiran dan pertikaian itu dikemukakan oleh Yang Berhormat akan menimbulkan keadaan serba Dato Haji Mohd. Nor dan sukalah saya salah, kurang faham dengan akibatnya menarik perhatian Dewan yang mulia kacau bilau. Jadi tidak payahlah kita ini bahawa sistem Kerajaan yang berasa khuatir atas kedudukan dan dianuti oleh Kerajaan kita pada masa kedaulatan Duli Yang Maha Mulia Seri ini yang tertera dengan jelasnya di Paduka Baginda Yang di-Pertuan dalam Perlembagaan kita ialah sistem Agong lebih-lebih lagi kalau kita yang dikenali di dalam bahasa Inggeris menerima hakikat sepe_rti saya sebagai sistem `Constitutional huraikan tadi. Dan saya suka 3675 10 OGOS 1983 3676 menekankan di sini juga bahawa pendapat rakyat jelata yang sesuai dan Perlembagaan negara yang digubal yang bertanggungjawab dapat oleh kita sendiri sebagai Wakil-wakil memenuhi hasrat rakyat jelata untuk Rakyat mengikut sistem demokrasi kepentingan mereka pada masa ini dan berparlimen di negara kita ini ialah untuk kepentingan mereka pads masa merupakan Perlembagaan yang ini dan untuk kepentingan mereka neutral, yang tidak mengambil belah pada masa-masa yang akan datang. bahagi pihak mana pun, puak mana pun, kaum mana pun di dalam apa juga Tuan Yang Dipertua, perkara yang soal yang ada kaftan dengan kedua, yang saya nampak begitu pentadbiran keseluruhannya. popular dibangkitkan oleh begitu ramai Ahli-ahli Yang Berhormat ialah Perlembagaan ialah kepunyaan perkara berhubung dengan kedudukan rakyat, Perlembagaan ialah mewakili Senate iaitu dewan yang mulia inf. Saya rakyat dan terpulanglah kepada Wakil- sangat tertarik hati dengan hujah wakil Rakyat yang terpilih atas nama hujah, cadangan-cadangan dan syor- rakyat menentukan corak syor yang dikemukakan oleh Ahli-ahli Perlembagaan itu di mana asas-asas Yang Berhormat. Yang habis popular Perlembagaan begitu jelas tertera di sekali ialah begaimana Dewan yang dalam Perlembagaan yang kita terima mulia ini patut diperbesarkan dan dan kita gunakan sebagai amalan bagi bagaimana keahliannya patut pentadbiran negara kita pada diperbaiki dan oleh sebab barangkali keseluruhannya. mereka sentiasa sedar bahawa Tuan Yang Dipertua yang sedang menjadi Saya tidak ingin untuk berbahas atau Pengerusi ataupun mempengerusikan menyebut sesuatu spekulasi di atas Majlis ini ialah juga begitu teruk kedudukan negara kita kalau bekerj a sungguh pun memegang dikatakan apalah jadi kalau parti ini jawatan Timbalan Yang Dipertua, soal menang, atau kalau parti itu menang. Timbalan Yang Dipertua dibangkitkan Atau ditanyakan, apa jadi kalau parti juga begitu ramai oleh Ahli-ahli Yang Pembangkang itu menang, atau perti Berhormat. Pembangkang ini menang. Saya tidak suka menekankan perkara ini oleh Ada Ahli-ahli Yang Berhormat telah sebab kepada saya rakyat jelata dan berkali-kali menyebutkan inilah kali pengundi-pengundi di negara kita ini penghabisan mereka bercakap. Jadi sudah matang dan apabila dan tiap-tiap ada farewell speech yang diberikan kali kita mengadakan pilihanraya kepada mereka dan oleh sebab mereka umum, rakyat jelata akan memikirkan memberi farewell speech dapatlah segala aspek dan satu daripada aspek mereka membuat saranan-saranan asas yang harus diambil kira oleh mengapakah orang-orang lain rakyat jelata ialah apabila mereka daripada Ahli-ahli Yang Berhormat memilih Wakil-wakil Rakyat mereka yang sudah pun ditentukan asas itu dan apabila sesuatu Kerajaan itu pemilihannya dipilih pada masa-masa ditubuhkan maka Keraj aan itu pasti akan datang. Alhamdulillah, dia pun berkuasa untuk mengambil tindakan hendak keluar. Minta maaf, ini saya berhubung dengan semua aspek bergurau sahaja, Tuan Yang Dipertua. Keraj aan termasuklah penggubalan undang-undang ataupun pindaan Tetapi saya suka menyatakan di sini kepada sesuatu Perlembagaan pada bahawa status, nama baik Dewan sesuatu masa. Rakyat jelata sudah Negara ini bukan bergantung kepada menentukan, alhamdulillah, selama ini kuantiti berapa ramai, bukan bahawa Keraj aan yang ada bergantung kepada hak-hak atau elaun sekaranglah nampaknya pada ataupun berapa lama dia boleh 3677 10 OGOS 1983 3678

memegang jawatan itu. Statusnya memperkecilkan Dewan Negara? dikira dari segi kualiti, dikira dari segi Jawabnya tidak. Kenyataan keperluan sistem pentadbiran kita menunjukkan memang benar bahawa dimana kita berharap bahawa di dalam Dewan Negara bermesyuarat kalau Dewan Negara inilah terkandung di mengikut waktu jam sehari-hari sama dalamnya, dengan izin, the best dengan Dewan Rakyat tetapi dari segi collection of wise men, diluar daripada tempoh hari, barangkali lebih pan j ang Wakil-wakil Rakyat di Dewan Rakyat lagi di Dewan Rakyat daripada Dewan yang terpilih dan bertanding. Diteliti Negara. Oleh sebab anggotanya seperti keahliannya dengan benar-benar, ditarik perhatian oleh Ahli-ahli Yang dengan tujuan bahawa kalaulah di Berhormat bahawa angka di Dewan itu peringkat Dewan Rakyat sesuatu tidak sebesar Dewan Rakyat, maka keputusan itu diambil dan diputuskan itulah sebabnya di Dewan Negara tidak maka apabila tiba di Dewan Negara diperuntukkan Timbalan Yang perkara-perkara yang dilupakan atau Dipertua yang kedua. terlupa atau perkara-perkara yang harus ditarik perhatian kepada Berhubung dengan kedudukan Kerajaan akan dapat ditimbulkan oleh Timbalan Yang Dipertua yang ada kebanyakan daripada ahli-ahli yang sekarang apa jadi kepadanya saya suka difikirkan layak berasaskan kepada menyatakan bahawa kedudukan ini pengalaman-pengalaman dan latar akan ditentukan dengan cara belakang profesion mereka sebagai pentadbiran setelah diteliti tafsiran satu sistem untuk kita membuat satu yang tertentu dan peruntukan- lapisan lagi sebelum sesuatu keputusan peruntukan yang ada di dalam muktamad itu dibuat. Perlembagaan.

Pada saya, Tuan Yang Dipertua, Tuan Yang Dipertua, perkara yang apabila saga menghadiri mesyuarat- ketiga yang nampak saya lebih popular mesyuarat Dewan Negara, bukan lagi dan lebih ramai lagi yang Dewan Senget atau Dewan Senate, menyentuhnya ialah berhubung apabila saya mendengar ucapan- dengan soal penentuan sempadan ucapan pada pendapat saya, ucapan- keahlian dan jugs perwakilan kawasan- ucapan ini bernas dan sebenarnya kawasan pilihanraya umum yang menggambarkan bagaimana Ahli-ahli hendak ditentukan angka di dalam Dewan Negara mewakili masyarakat pindaan Perlembagaan ini. Sayogia berbagai-bagai lapisan. Itulah saya menyatakan di sini bahawa sebabnya keahliannya kalau nampak keputusan di atas semua soal ini dan diteliti dengan mendalam kita tertakluk kepada Suruhanjaya nampak bagaimana dari berbagai- Pilihanraya dan saya tentulah akan bagai profesion, berbagai-bagai pihak menyampaikan pendapat-pendapat, kita atau Kerajaan atas nama Yang pandangan-pandangan serta hujah- Dipertuan Agong ataupun Kerajaan- hujah Ahli-ahli Yang Berhormat, kerajaan Negeri ataupun Kerajaan tetapi sukalah saya nyatakan di sini Pusat telah melantik Ahli-ahli Dewan seperti ditegaskan oleh Yang Amat Negara ini sendiri. Berhormat Perdana Menteri kita iaitu (Tuan Yang Dipertua mem- kalau hendak ikut hati kecenderungan pengerusikan Mesyuarat) politik kita sesuatu seberapa boleh lebih banyak lagi kerusi-kerusi harus Dan Berhubung dengan kedudukan diwujudkan oleh sebab yang menjadi Timbalan Yang Dipertua, ada yang aspirant ataupun yang ingin hendak bertanya, mengapa tidak diadakan dua menjadi Wakil Rakyat ataupun calon orang sama dengan Dewan Rakyat. begitu ramai, lebih-lebih lagi kalau Adakah ini bermakna Kerajaan saya tidak mennyebutkan 3679 10 OGOS 1983 3680 kemungkinan kita menukarkan oleh beberapa orang Ahli Yang perutukan-peruntukan tiga tahun dan Berhormat yang perlu saya jelaskan di enam tahun itu dan akan dikekalkan sini iaitu yang pertama ialah berhubung ada juga peluang Ahli-ahli Yang dengan soal Mahkamah Rayuan yang Berhormat agaknya terpelesong dibangkitkan oleh Yang Berhormat ataupun terpilih sebagai calon di dalam Tuan D. P. Vi j andran, Yang pilihanraya yang akan datang. Berhormat Dato Wong Seng Chow. Sebenarnya, soal sama ada harus Tuan Yang Dipertua, saya sangat- diwujudkan dua lapis atau satu lapis sangat bersetu j u dengan hu j ah Ahli- Mahkamah Rayuan Muktamat telah ahli Yang Berhormat yang telah pun diteliti dan dikaji oleh Kerajaan menggariskan prinsip-prinsip dan dibahas dengan sehalus-halusnya. penentuan kawasan pilihanraya di Kerajaan berpendapat bahawa lapisan mana pada masa sekarang prinsipnya satu di mana Mahkamah Agung ialah berasas kepada kawasan-kawasan merupakan mahkamah muktamat yang lebih memerlukan perwakilan memadai dan sesuai serta tepat dengan tidak semestinya berasaskan kepada keadaan masa memandangkan ramai pengundi tetapi berbagai-bagai kepercayaan penuh Kerajaan di atas faktor lain seperti tumpuan kepada judiciary system ataupun sistem masalah-masalah di luar bandar yang kehakiman yang telah pun ditekankan apabila sempadan- membuktikan kepada kita bagaimana sempadan itu ditentukan. ianya mampu membuat keputusan- Saya tidak dapat bersetuju dengan keputusan yang boleh diterima sebagai syor seorang daripada Ahli Yang keputusan yang adil mengikut sistem Berhormat yang berkehendakkan satu pengadilan yang tidak dapat dicabar kaum diberi satu quota yang tertentu di oleh sesiapa sebagai sistem yang boleh dalam sistem pilihanraya kita bukan diterima sebagai demoktarik atau saya kerana negatif tetapi saya benar-benar menepati kehendak berpendapat bahawa sistem yang ada masyarakat dan sistem Kerajaan kita sekarang--cara yang ada sekarang yang ada sekarang. mencukupi dan memadai malahan Tanya ialah merupakan satu perkara Soalan yang kedua dibangkitkan yang harus kita berasa bangga bahawa oleh Yang Berhormat Tan Sri Dato misalnya satu kaum itu cuma Haji Abdul Razak bin Haji Husain, merupakan kaum yang 10% saha j a saya suka mengucapkan ribuan terima anggota masyarakat di negara kita ini kasih di atas coal yang dikemukakan dan tidak tertumpu kepada satu iaitu soal kedudukan Peguam Negara. kawasan tetapi ada juga ahli-ahli yang Saya sendiri pun tertanya-tanya di menjadi calon dan menang di dalam dalam pemikiran saya apabila soal ini pilihanraya yang menekankan dibangkitkan dan saya pula telah bagaimana sistem pilihanraya di dalam bertanya kepada pegawai-pegawai negara kita ini merupakan sistem yang berkenaan dan adalah perlu saya demokrasi yang berkesan yang berasas menarik perhatian Dewan yang mulia kepada masyarakat majmuk berbilang ini bahawa peranan Peguam Negara di keturunan yang memilih wakil- dalam Lembaga Pengampunan ialah wakilnya tidak mengira keturunan bagi menasihat Lembaga di dalam soal- tetapi mengira dari segi kepercayaan soal undang-undang sahaja dan sebagai politik dan saya penuh percaya bahawa penasihat undang-undang sahaja, tidak rakyat jelata di negara kita ini akan ada faktor-faktor lain yang diambil. terus menganuti kepercayaan ini. Dengan hadirnya Peguam Negara di dalam Lembaga Pengampunan maka Tuan Yang Dipertua, ada dua tiga apa juga soal undang-undang, (purely perkara-perkara yang dibangkitkan legal matters) yang timbul maka 3681 10 OGOS 1983 3682

Peguam Negara akan dapat memberi kita banyak salah boleh didapati nasihat kepada Lembaga bergantung kepada latar pelajaran dan Pengampunan yang berkenaan. pendedahan orang yang mencari salah itu. Bahasa Malaysia ialah bahasa yang Perkara keempat ialah soal hidup, bahasa yang dinamis, bahasa kedudukan Wilayah Persekutuan yang yang sentiasa istilah-istilahnya dibangkitkan oleh Ahli-ahli Yang dimasukkan istilah baharu di dalam Berhormat Tuan Abdul Razak bin Haji bahasa kita. Dengan itu sahajalah Abu Samah dan Datuk Haji Othman bahasaa kita akan mencapai taraf bin Haji Abdullah, saya suka kekayaan, taraf kemampuan ianya menyatakan di sini bahawa dari segi digunakan di dalam segala aspek pentadbiran dan undang-undang pentadbiran moden. Wilayah Persekutuan dianggap sebagai satu daripada negeri-negeri tetapi Jadi kita haruslah menerima hakikat ianya tidak diwujudkan sistem ini dan cuba sentiasa mempelajari dan Kerajaan seperti di dalam negeri- meneliti, sentiasa membaca oleh sebab negeri yang ada sekarang. Mengikut saya sendiri kalau tak membaca sistem pentadbiran yang ada sekarang seminggu atau sebulan akhbar Wilayah Persekutuan ialah ditadbir misalnya, saya mendapati ada istilah- dengan secara terus-menerus oleh istilah baru yang saya sendiri tidak Kerajaan Pusat. Oleh sebab itulah memahami tetapi lama kelamaan diwujudkan seorang Menteri khas dengan cara penggunaannya (usage) untuk men j aga hal-ehwal Wilayah maka Bahasa itu akan menjadi Bahasa Persekutuan. Sebenarnya, kedudukan kita, wal hal kalau kita memahami sebegini bukanlah merupakan suatu bahasa kita sendiri, bahasa Melayu kedudukan yang gan j it di dalam sistem sendiri yang asalnya bahasa Melayu Kerajaan Persekutuan di dunia mi. yang penuh dengan istilah-istilah Arab, Ada banyak negara-negara yang Portugis dan berbagai-bagai bahasa menganuti sistem, yang sama Amerika lain. Saya tidak mahu membesarkan Syarikat misalnya dengan Washington perkara ini tetapi saya fikir harus saya D. C. nya Australia dengan mengambil kesempatan untuk Canberranya Brazil dengan Brasilia menjelaskan kedudukan bahasa kita di sebagai contoh dan adalah difikirkan dalam sistem perundangan supaya kita memadai dengan penambahan Wakil- dapat menerimanaya dengan positif wakil Rakyat Dewan Rakyat daripada bagi masa-masa yang akan datang. 5 kepada 7 maka rakyat jelata di kawasan Wilayah Persekutuan tidak akan tertinggal di dalam proses Tuan Yang Dipertua, sekali lagi saya pembangunan pada keseluruhannya. mengucapkan ribuan terima kasih dan saya percaya bahawa dengan sokongan Akhir sekali, soal penggunaan yang telah diberi oleh Dewan yang Bahasa Kebangsaan di dalam mulia ini kepada pindaan Rang Perlembagaan yang disentuh oleh Undang-undang ini, innya Allah Yang Berhormat Dato' Haji Mahmoud Kerajaan akan dapat mentadbirkan Salim bin Mohamad dan Yang negara kita dengan saksama, dengan Berhormat Dato Ismail bin Hashin1.. adil bagi akepentingan kita bersama Saya tentulah berasa sukacita di atas dan generasi-generasi yang akan pujian Dato Haji Mahmood Salim atas datang. Sekian, terima kasih (Tepuk). penggunaan Bahasa Kebangsaan. Tetapi sukalah saya menarik perhatian Tuan Yang Dipertua: Ahli-ahli Yang Ahli-ahli Yang Berhormat bahawa Berhormat, saya kemukakan masalah kalau hendak dicari salah penggunaan atas Rang Undang-undang ini untuk istilah-istilah- di dalam undang-undang bacaan kali yang kedua. Bagi maksud 3683 10 OGOS 1983 3684 ini Majlis akan mengadakan belah- 25. Dato' Haji Mahmoud Salim bahagian mengikut syarat-syarat Fasal Mohamad. 3 dalam Perkara 159 Perlembagaan. 26. Dato' Ismail Hashim. Penghitung-penghitung undi diminta 27. Haji Nordin Pesah. mengambil tempat masing-masing. 28. Dato' Yap Peng. 29. Datuk Chua Song Lim. Loceng dibunyikan. 30. Dato' Haji Mohamed bin Nasir. Usul dikemuka bagi diputuskan. 31. Haji Fadzil Ahmad. Dewan berbelah-bahagi: Yang 32. Abdul Razak Abu Samah. Bersetuju, 58; Yang Tidak Bersetuju, 33. Ishak Abdul Rahman. Tiada; Yang Tidak Mengundi, Tiada. 34. Fadzil Mahmood. YANG BERSETUJU 35. Abdul Wahab Abu Bakar. 36. Param j it Singh. 1. Dato' Sulaiman Ninam Shah. 37. M. K. Muthusamy. 2. Tan Sri Dato' Hj. Abdul Razak Haji Hussain. 38. Kenneth Kanyan anak Temenggong Koh. 3. Dato' Haji Othman bin Haji Abdullah. 39. Datuk James Willie. 4. Dato' Kam Woon Wah. 40. Loo Swee Mok. 5. Tan Sri Dato ' (Dr) C. Sinnadurai. 41. Dato' Chin Kim Yoong. 6. Wong Kie Nai. 42. Hasanah Haji Mohd. Kassim. 7. Dato' Choo Ching Hwa. 43. Loh Kee Peng. 8. Haji Latip Haji Dris. 44. Dato' Wong Seng Chow. 9. Datuk Haji Mohd . Din Jaafar. 45. Syed Kamarulzaman Syed Bahaldin Aljamlud. 10. Ibrahim Salleh. 46. Haji Mohamed Yahya. 11. Dato' Haji Mohd. Nor Mohamed. 47. Kee Yong Wee. 12. Tan Chang Soong. 48. Dato' S. Govindaraj. 13. Dato' G. Pasamanickam. 49. Hafsah Othman. 14. Alexander Y. L. Lee. 50. Puan Sri Janaki Athi Nahappan. 15. K. Kumaran. 51. Haji Abdul Jalil Abdul Rahman. 16. Haji Ariffin Haji Salleh. 52. D. P. Vijandran. 17. Ragayah Ariff. 53. Toh Muda Dr Abdullah Fadzil Che Wan. 18. Tan Sri Zaiton Ibrahim Ahmad. 54. Haji Shalirom Maasom. 19. Basharon Hanapiah. 55. Nen Abidah Abdullah. 20. R M . Jasni. 56. Jaafar Harun. 21. Ting Ming Hia. 57. Stephen Timothy Wan Ullok. 22. Tan Sri Datuk Yeh Pao Tzu. 58. Rokiah Zainuddin. 23. Datin Haj jah Mahimon Haji Haron. YANG TIDAK_ BERSETUJU 24. Haji Ibrahim Abdullah. Tiada 3685 10 OGOS 1983 3686

YANG TIDAK MENGUNDI Dewan berbelah-bahagi : Yang Tiada. Bersetuju, 58; Yang Tidak Bersetuju, Tiada; Yang Tidak Mengundi, Tiada. Tuan Yang Dipertua : Ahli-ahli Yang Berhormat, keputusan undi ialah: YANG BERSETUJU Yang Bersetuju, 58: Yang Tidak Bersetuju, Tiada; Yang Tidak 1. Dato' Sulaiman Ninam Shah. mengundi, Tiada. Bersetuju sebulat 2. Tan Sri Dato ' Haji Abdul Razak suara. Rang Undang-undang ini Haji Husain. dibacakan kali yang kedua sekarang. 3. Dato' Haji Othman bin Haji Dewan bersidang sebagai Abdullah. Jawatankuasa. 4. Dato' Kam Woon Wah. Rang Undang-undang di- 5. Tan Sri Dato' (Dr) C. Sinnadurai. timbangkan dalam Jawatankuasa. 6. Wong Kie Nai. (Yuan Yang Dipertua mem- 7. Dato' Choo Ching Hwa. pengerusikan Jawatankuasa) 8. Haji Latip Haji Dris. Fasal 1 hingga 22 diperintahkan 9. Datuk Haji Mohd . Din Jaafar. menjadi sebahagian daripada Rang Undang-undang. 10. Ibrahim Salleh. Majlis Mesyuarat bersidang semula. 11. Dato ' Haji Mohd. Nor Mohamed. Bacaan Kali Yang Ketiga 12. Tan Chang Soong. Dato' Musa Hitam : Tuan Yang 13. Dato' G. Pasamanickam. Dipertua, saya mohon memaklumkan 14. Alexander Y. L. Lee. bahawa Rang Undang-undang yang bernama Suatu Akta untuk meminda 15. K. Kumaran. Perlembagaan telah ditimbangkan 16. Haji Ariffin Haji Salleh. dalam Jawatankuasa dan telah 17. Ragayah Ariff. dipersetujukan tanpa pindaan. Saya mohon mencadangkan iaitu Rang 18. Tan Sri Zaiton Ibrahim Ahmad. Undang-undang ini dibacakan kali 19. Basharon Hanapiah. yang ketiga dan diluluskan sekarang. 20. R. M. Jasni. Timbalan Menteri Kesihatan (Dato' 21. Ting Ming Hia. K. Pathmanaban): Tuan Yang 22. Tan Sri Datuk Yeh Pao Tzu. Dipertua, saya mohon menyokong. 23. Datin Hajjah Mahimon Haji Tuan Yang Dipertua : Ahli-ahli Yang Haron. Berhormat, saya kemukakan masalah 24. Haji Ibrahim Abdullah. atas Rang Undang-undang ini untuk bacaan kali yang ketiga. Bagi maksud 25. Dato ' Haji Mahmoud Salim ini Majlis akan mengadakan belah- Mohamad. bahagian mengikut syarat-syarat Fasal 26. Dato' Ismail Hashim. 3 dalam Perkara 159 Perlembagaan. 27. Haji Nordin Pesah. Penghitung-penghitung undi diminta 28. Dato ' Yap Peng. mengambil tempat masing-masing. 29. Datuk Chua Song Lim. Loceng dibunyikan. 30. Dato' Haji Mohamed bin Nasir. Usul dikemuka bagi diputuskan. 31. Haji Fadzil Ahmad. 3687 10 OGOS 1983 3688

32. Abdul Razak Abu Samah. 54. Haji Shahrom Maasom. 33. Ishak Abdul Rahman. 55. Nen Abidah Abdullah. 34. Fadzil Mahmood. 56. Jaafar Harun. 35. Abdul Wahab Abu Bakar. 57. Stephen Timothy Wan Ullok. 36. Param j it Singh. 58. Rokiah Zainuddin. 37. M. K. Muthusamy. YANG TIDAK BERSETUJU 38. Kenneth Kanyan anak Temenggong Koh. Tiada 39. Datuk James Willie. TIDAK MENGUNDI 40. Loo Swee Mok. YANG 41. Dato' Chin Kim Yoong. Tiada 42. Hasanah Haji Mohd. Kassim. Tuan Yang Dipertua : Ahli-ahli Yang 43. Loh Kee Peng. Berhormat, keputusan undi ialah: 44. Data' Wong Seng Chow. Yang Bersetujul 58; Yang Tidak 45. Syed Kamarulzaman Syed Bersetuju, Tiada; Yang Tidak Bahaldin Aljamlud. Mengundi, Tiada. Bersetuju dengan sebulat suara. 46. Haji Mohamed Yahya. 47. Kee Yong Wee. Rang Undang-undang ini dibacakan 48. Dato' S. Govindaraj. kali yang ketiga dan diluluskan (Tepuk). 49. Hafsah Othman. 50. Puan Sri Janaki Athi Nahappan. Tuan Yang Dipertua : Ahli-ahli Yang 51. Haji Abdul Jalil Abdul Berhormat, Mesyuarat ditangguhkan Rahman. sekarang sehingga pukul 2.30 petang hari esok. 52. D. P. Vijandran. 53. Toh Muda Dr Abdullah Fadzil Dewan ditangguhkan pada pukul Che Wan. 6.45 petang.