Letras Galegas 19
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Biblioteca Provincial BBTK INFANTIL Casamento de pulga LETRAS GALEGAS 2019 Unha pulga e unha mosca trataron de se casar fixeron as bolas xuntos e faltáballes o pan. Saíu a formiga do seu formigueiro. -Se queredes pan eu son panadeiro. -Agora meniña panciño xa temos fáltanos o viño onde o toparemos? (...) Antón Fraguas Fraguas (Cantiga popular recollida no (1905 – 1999) "Cantigueiro de Cotobade" de Antón Fraguas) Quen foi homenaxeado? Rosalía de Castro (1963), Castelao, Eduardo Pondal, Francisco Añón Paz, Curros Enríquez, López Cuevillas, Antonio Noriega Varela, Valladares Núñez, Gonzalo López Abente, Valentín Lamas Carvajal, Manuel Lago González, Viqueira Cortón, Manuel Pintos Villar, Ramón Cabanillas, Antón Vilar Ponte, Antonio López O Plenario da Real Academia Galega, reunido en sesión Ferreiro, Manuel Antonio, Alfonso X O Sabio, Vicente Risco, Luís ordinaria o día 7 de xullo de 2018, acordou dedicar o Día das Amado Carballo, Manuel Leiras Pulpeiro, Cotarelo Valledor, Antón Letras Galegas de 2019 ao antropólogo, xeógrafo e historiador Losada Diéguez, Aquilino Iglesia Alvariño, Francisca H. Garrido, Antonio Fraguas Fraguas (Cotobade, 1905 – Santiago de Ramón Otero Pedrayo, Celso Emilio Ferreiro, Luís Pimentel, Compostela, 1999). Álvaro Cunqueiro, Fermín Bouza-Brey, Blanco-Amor, Luís Seoane, Rafael Dieste, Xesús Ferro Couselo, Ánxel Fole, Martín Códax, O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, destacou que Roberto Blanco Torres, Manuel Murguía, Eladio Rodríguez, Frei Antonio Fraguas "abre para todos nós a explicación profunda da Martín Sarmiento, Antón Avilés de Taramancos, Xaquín Lorenzo nosa identidade: o tesouro inmenso da cultura popular", o que Fernández, Xesús Varela Vázquez, Manuel Lugrís, María Mariño, "servirá para que as novas xeracións saiban un pouco máis de Xosé Mª Álvarez Blázquez, Ramón Piñeiro, Uxío Novoneyra, Lois onde vimos, quen somos, por que estamos aquí". Pereiro e Valentín Paz Andrade, Roberto Vidal Bolaño, Xosé María Díaz Castro, Xosé Filgueira Valverde, Manuel María, Carlos Casares, Mª Victoria Moreno Márquez, Antón Fraguas Fraguas (2019). Por que Antón Fraguas Fraguas? Porque Antonio Fraguas dedicou a súa vida ao estudo das raíces, a esencia patrimonial do que somos. Ameno divulgador que escribiu e falou dos máis variados Por que o 17 de maio? temas ao longo da súa vida, con profundo coñecemento da realidade galega e dos fondos arquivísticos e bibliográficos, Antonio Fraguas, O 20 de marzo de 1963 Manuel Gómez Román, Xesús realizou unha intensa actividade investigadora que o levou a deixarnos Ferro Couselo e Francisco Fernández del Riego, membros da por escrito un retrato pormenorizado de Galicia, tanto da súa RAG, presentaron nesta institución que se declarase o 17 de maio xeografía, natureza, paisaxe e historia, como dos costumes e de cada ano “Día das Letras Galegas” como data para recoller o tradicións, das crenzas, das celebracións, dos traballos e do modo de latexo material da actividade intelectual galega. gozar do ocio dos seus habitantes. Porque, aínda con todo, compaxinou a ensinanza coa investigación, e antes de historiador, Ese ano celebrábase o centenario da publicación dos xeógrafo, biógrafo, etnógrafo, antropólogo,… foi mestre, e a pesar das “Cantares Gallegos” de Rosalía de Castro, considerada a primeira moitas ocupacións, a faceta de profesor foi sempre a súa prioridade. obra mestra coa que contou a literatura galega contemporánea. Pola súa bonhomía, sabedoría e amabilidade. Porque o seu traballo, desde mozo, foi desinteresado, silencioso, constante,... Propúxose o 17 de maio, ao ignorarse a data de sempre a favor da nosa cultura, e sen agardar nada a cambio. Polo seu publicación do libro, por ser nese día cando Rosalía llo dedicou á amor tan grande e desinteresado a nosa terra. poeta Fernán Caballero. Por todo isto, Antonio Fraguas é un dos persoeiros máis queridos e respectados de Compostela, e a el dedícaselle este ano o Día das Letras Galegas. Quen é Antón Fraguas Fraguas? Con que obras conta? Antón Fraguas Fraguas, fillo de María Teresa Fraguas e Manuel Fraguas, nace o 28 de decembro de 1905 en Loureiro de Cotobade. Antón Fraguas, conta cunha frutífera produción impresa, recollida Aprende as primeiras letras na casa e logo irá á escola pública, con tanto en numerosas publicacións, moitas veces como colaboracións en intervalos de clases particulares impartidas polo párroco ou dun mestre na revistas ou obras colectivas, como de monografías. Por outra banda, tamén aldea de Famelga. Estuda o bacharelato no Instituto de Pontevedra, onde terá foi un ameno e inesgotable conferenciante. como mestres a Castelao, Losada Diéguez e Sobrino Buhigas, e fundará cuns compañeiros a Sociedade da Lingua para a defensa do galego e a redacción Entre as súas publicacións podemos destacar, por exemplo: as dun dicionario. de carácter etnográfico e folclórico : Aportacións ó cancioneiro de Matricularase na Facultade de Filosofía e Letras da Universidade de Cotobade (1985 ), Romarías e santuarios (1988), Do Entroido (1994), A Compostela, relacionándose, neste tempo, con algúns membros do Seminario festa popular en Galicia (1995),… As de carácter histórico : Historia del de Estudos Galegos, no que ingresa como socio en 1928 co estudo “O castro Colegio de Fonseca (1956) (tese doutoramento), La iglesia de Santa María de Soutolongo (Lalín)”. Formará parte do seu equipo directivo, primeiro de Janza (1951), Apuntes sobre la iglesia de Santiago de Loureiro (1960),… como secretario de actas e logo como bibliotecario. É nestes anos, máis As de carácter xeográfico : Geografía de Galicia (1953), Geografía de un felices, cando traba amizade con compañeiros de tarefas como: Castelao, lugar (1978), Galicia. A terra e o mar: A xeografía (1980),… Otero Pedrayo, Cuevillas, Filgueira Valverde, Risco, Bouza-Brey, Xaquín e Xurxo Lorenzo,… Tamén, é nesta época, cando fai o servizo militar, imparte Recoñecementos clases como profesor auxiliar na Facultade de Filosofía e Letras e se afília ás Irmandades da Fala. Os recoñecementos cos que conta son numerosos polo que, ao igual Nos anos 30, casa con Teresa Martínez Magariños e empeza a que fixemos coa súa obra, soamente presentaremos unha pequena escolma traballar no instituto da Estrada, asemade, será un dos asinantes do Manifesto deles: Membro numerario do Seminario de Estudos Galegos (1928), de Ezquerda Galeguista e tomará parte activa na campaña de referendo do bibliotecario do Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos (1944), Estatuto de Autonomía. Co golpe de Estado, a Comisión de Depuración de membro fundador do Padroado Rosalía de Castro (1947), académico de Enseñanza de Pontevedra ordena a súa separación do ensino público. En número da Real Academia Galega (1951), director do Museo Municipal de 1950 volve aprobar a oposición a cátedras de instituto, e exercerá no Santiago, pontevedrés do ano e membro fundador da Academia Galega de masculino de Lugo e no Rosalía de Castro de Santiago, no que se xubilará en Ciencias (1973), director do Museo do Pobo Galego (1976), membro do 1975. Entrementres, a RAG noméao membro correspondente en 1942 e de Consello da Cultura Galega (1983), medalla de prata ao mérito cultural do número en 1951, onde ocupará a cadeira de Castelao. Concello de Santiago, fillo predilecto do Concello de Cotobade e insignia de Ademais, foi xefe da sección de Etnografía e Folclore e secretario do ouro do Museo do Pobo Galego (1984), medalla Castelao da Xunta de Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos, membro fundador e tesoureiro Galicia (1985), premio de investigación da Xunta de Galicia (1988), do Padroado Rosalía de Castro, participou na creación do Museo do Pobo vicepresidente da sección de Matemáticas, Física e Física do Cosmos da Galego, do que foi director e presidente, e foi membro e coordinador da Academia Galega de Ciencias (1990), premio das Letra e das Artes da sección de Antropoloxía Cultural do Consello da Cultura Galega. Xunta de Galicia (1995) e presidente en funcións da Real Academia Galega Tras o pasamento da súa muller en 1996, o antropólogo, xeógrafo, (1997), entre moitos outros. historiador, divulgador e profesor Antonio Fraguas, falece en Santiago de Compostela o 5 de novembro de 1999 con case 94 anos. .