NOVAS PENZOL

Número 22 - xaneiro de 2020

CARVALHO CALERO: MESTRE E ESCRITOR

Ricardo Carvalho Calero (Ferrol, 1910 – , 1990). Persoa comprometida coa causa de , especialmente no eido da lingua. Membro dende novo do Seminario de Estudos Galegos, do que foi secretario, participa na fundación do Partido Galeguista, colabora activamente no Estatuto de Autonomía e publica os seus primeiros títulos. Combatente nas milicias republicanas é condenado a prisión e inhabilitado para empregos públicos pola ditadura. Na década dos cincuenta, asentado en Lugo, onde dirixe o Colexio Fingoi, retoma a súa actividade literaria e participa na creación da Editorial Galaxia e da revista Grial, da que forma parte do Consello de Redacción e entra na Real Academia Galega. Foi o primeiro profesor e catedrático de Lingüística e Literatura Galega na Universidade de Santiago. O seu labor resultou fundamental para o coñecemento da lingua e da literatura galegas, con obras tan decisivas como Historia da Literatura Galega Contemporánea e Gramática elemental del gallego común. Cultivou todos os xéneros literarios, narrativa, poesía, teatro, ensaio e mantivo un labor divulgador permanente coas súas colaboracións en revistas e xornais. Na súa última etapa, ante a cuestión da normativización do galego, defendeu o achegamento á lingua portuguesa, sendo o principal impulsor do reintegracionismo. A RAG acordou dedicarlle o Día das Letras Galegas 2020 e neste boletín Novas Penzol queremos participar de tan merecido tributo, dando a coñecer os fondos que da súa obra e sobre a súa obra dispón a Biblioteca e o Arquivo Penzol e a Biblioteca e o Arquivo Fernández del Riego.

Agradezo a colaboración do persoal da Fundación Penzol na elaboración deste boletín. Silvestre Gómez Xurxo Responsábel de Novas Penzol

FUNDACIÓN PENZOL * Casa Galega da Cultura * Praza da Princesa, 2 * 36202 VIGO. Teléfono: 986 226459 * Fax: 986229081 * correo-e: [email protected]. Horario público: luns a venres: 9:00 a 14:00 h. - 17:00 a 20:00 * 15 de xuño ao 15 setembro: abre só polas mañás

BIBLIOTECA PENZOL E BIBLIOTECA FERNÁNDEZ DEL RIEGO RICARDO CARVALHO CALERO, AUTOR monografías

-Trinitarias : poesías / R. Carballo Calero. Ferrol : Talleres tipográficos el Correo Gallego, 1928. Sign.: 20/38.

-Unamuno, os estudantes e a Galiza / Calero. Nós. Suplemento. , 1930. Sign.: C-486/28(2). -Discurso leído en la apertura del Curso de 1930 a 1931 / por el señor Ricardo Carballo Calero. Santiago, 1930 (Imprenta Paredes). Sign.: C-101/13. -La fuerza pública en la Universidad de Santiago (29-I-31) : datos y documentos / por Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Federación Universitaria Escolar Gallega, 1931. Sign.: 15/118. -Vieiros / Ricardo Carballo Calero. A Cruña : Editorial Nós, 1931. Sign.: 20/140. -La soledad confusa : (1929-1930) / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela, 1932 (Imp. Nós). Sign.: 20/137. -Do libro Vieiros, de Ricardo Carballo Calero / Ricardo Carballo Calero. Nós. Suplemento. Santiago : Nós, 1932. Sign.: C-486/39. -Segunda Asambreia do Partido Galeguista: Santiago, días 10 e 11 de Nadal 1932 : propostas que fai o Consello do Partido, 1932. Sign.: 404/65. -O silenzo axionllado : (1931-1934) / Ricardo Carballo Calero. Santiago : Nós, 1934. Sign.: 20/136. -Historia da amendoíña segundo Andersen / Ricardo Carballo Calero. Mondoñedo (Álvaro Cunqueiro), entre 1933 e 1935. Sign.: C-256/20.

-Anxo de terra / Ricardo Carballo Calero. Pontevedra. 1950 (Gráficas Torres). Benito Soto. Sign.: C-82/23. -A Xente da Barreira : novela / por Ricardo Carballo Calero ; ilustraciones de A. Portela Paz. Santiago de Compostela : Bibliófilos Gallegos, 1951. Sign.: 16/79. -Presencia de Curros y Dª Emilia / Ricardo Carballo Calero... et alii. Vigo : Galaxia, 1951. Sign.: 39/57. -Poemas pendurados de un cabelo / por Ricardo Carballo Calero. Lugo : Palacios, 1952. Sign.: C-82/4. -Arredor de Rosalía / Ricardo Carballo Calero. En 7 ensayos sobre Rosalía / Luis Pimentel... et alii. Vigo : Galaxia, 1952. P. 17-39. Sign.: 39/63. -Verdor / Ricardo Carballo Calero. En Ferias y fiestas de San Froilán, ano 1955. Lugo : Comisión Municipal Permanente de Fiestas, 1955. Sign.: C-507/07. -La Poesía gallega del siglo XX: conferencia, 10 diciembre 1954 / Ricardo Carballo Calero. : Facultad de Filosofía y Letras, 1955. Sign.: C-5/13. -Aportaciones a la literatura gallega contemporánea / Ricardo Carballo Calero. Madrid : Editorial Gredos, cop. 1955. Sign.: 18/112. -Sete poetas galegos : Rosalía de Castro, , Manuel Curros Enríquez, Antonio Noriega Varela, Ramón Cabanillas, Luis Amado Carballo, Manuel Antonio / Ricardo Carballo Calero ; il. Maside e Xohán Ledo. Vigo : Galaxia, 1955. Sign.: 39/29. -Carballo / Ricardo Carballo Calero. En Diez poetas gallegos / sel. por Miguel González Garcés. Montevideo, 1956 (Imp. Libertad). Cuadernos Julio Herrera y Reissig. P. 6. Sign.: C-92/26. -Rosalía y otros / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1957. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, fasc. XXXVII (1957). Sign.: C-298/24. -Otero fala i escribe / Por Ricardo Carballo Calero. En Ramón Otero Pedrayo : a súa vida e a súa obra : homaxe da Galicia Universal. Caracas : Centro Galego, 1958. P. 45-46. Sign.: 39/60. -Visión de la vida en la lírica de Rosalía de Castro / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1958. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, fasc. XL (1958). Sign.: C-298/28.

NOVAS PENZOL, N. 22 2

-Ramón, príncipe de Aquitania / por Ricardo Carballo Calero. En Homaxe a Ramón Otero Pedrayo no LXX aniversario do seu nacimento. Vigo : Galaxia, 1958. P. 27-45. Sign.: C-491/34. -Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía : discurso de ingreso na Real Academia Galega lido o día 17 de maio de 1958 seguido da resposta de Ramón Otero Pedrayo / Ricardo Carballo Calero. Lugo : Ediciones Celta, 1959. Sign.: 18/137. -La poesía narrativa en la literatura gallega contemporánea / Ricardo Carballo Calero. Ourense (La Popular), 1957-1959. Separata do Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Orense, T. XIX (1957-1959). Sign.: FR-69/29.

-Un motivo común a Castelao y Flaubert / R. Carballo Calero. Lugo : Comisión de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo, 1960-1961. Separata de: Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo, t. 7, n. 53-56 (1960-1961) ; p. 52-57. Sign.: C-184/9. -Historia da literatura galega contemporánea / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1962. Sign.: 39/59. -Salterio de Fingoy / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Salnés, 1961 (Talleres gráficos Faro de Vigo). Sign.: 39/151. -Referencias a Rosalía en cartas de sus contemporáneos / Ricardo Carballo Calero. Madrid, 1963. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, fasc. 61 (1963). Sign.: C-117/12. -O conto popular na provincia de Lugo : contos de animás, ciclo do raposo / por Ricardo Carvalho Calero. Lisboa : Junta de Investigações do Ultramar, 1965. Separata de: Actas do Congresso Internacional de Etnografía, promovido pela Câmara Municipal de Santo Tirso, de 10 a 18 de julho de 1963. Sign.: C-496/06. -Eduardo Pondal / R. Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1965. Sign.: C-325/3. -Un verso de Rosalía : "donde estraña me alomean" / R. Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1965. Separata de: Cuadernos de estudios gallegos, t. XX, fasc. 60 (1965) ; p. 124-126. Sign.: C-298/26. -Gramática elemental del gallego común / Ricardo Carballo Calero. 1ª ed. Vigo : Galaxia, 1966. Sign.: 42/73. -Breviario antológico de la literatura gallega / Ricardo Carballo Calero. A Coruña : Real Academia Gallega, 1966. Sign.: 18/106. -Alomear en Rosalía / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1966. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXI, fasc. 64 (1966). Sign.: C-298/37. -Algunhas pegadas de Guerra Junqueiro nas literaturas hispánicas : Curros Enríquez, García Ferreiro, Rey Soto, Cabanillas, Eduardo Marquina, Ramón de Basterra, Juana de Ibarbouro / Ricardo Carballo Calero. En Asamblea Lusitano-Gallega (1ª. 1955. Braga). Primera y segunda asambleas lusitano-gallega : actas y comunicaciones. Madrid : Editora Nacional, 1967. P. 211-221. Sign.: 33/48. -Comparación de un fragmento conservado del original de un poema de Rosalía con el texto impreso en 1909; y nota sobre “Alomear” / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1967. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXII, fasc. 67 (1967). Sign.: C-298/18. -Diálogo de J.A. / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1967. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXII, fasc. 68 (1967). Sign.: C-298/17. -Nótulas rosalianas / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1968. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXII, fasc. 69 (1968). Sign.: C-298/15. -A miña cantiga (F. Fernández Casas) / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1968. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXII, fasc. 70 (1968). Sign.: C-298/16. -Versos iñorados ou esquecidos de Eduardo Pondal: “A América descuberta” / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1968. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXIII (1968), Sign.: C-298/27. -Un manuscrito de D. Mariano Cubí y Soler: observaciones sobre el gallego y otras curiosidades lingüísticas / Ricardo Carballo Calero. Madrid, 1969. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXIV, fasc. 72, 73, 74 (1969). Sign.: C-166/7. -Sobre os dialectos do galego / Ricardo Carballo Calero. Vigo, 1969. Separata de Grial, n. 23 (1969). Sign.: C-136/20. -El traje regional gallego: 22ª exposición con motivo del centenario del nacimiento de Noriega Varela / NOVAS PENZOL, N. 22 3

Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos ; texto de Juan Naya Pérez, Ricardo Carballo Calero, A. Fraguas Fraguas. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1969. Sign.: C-229/18.

-O Señor de Vilancosta : loubanza de don Marcial Valladares Núñez no Día das Letras Galegas / Ricardo Carballo Calero. Santiago : Universidad de Santiago, 1970. Sign.: C-184/48. -Textos y documentos / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1970. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXV, fasc. 76 (1970). Sign.: C-298/25. -Auto do prisioneiro / R. Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1970. Separata de Grial, n. 28 (1970). Sign.: C-184/45. -Sobre língua e literatura galega / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1971. Sign.: 32/290. -Lembranza de Don Gonzalo López Abente no Día das Letras Galegas / Ricardo Carballo Calero. Santiago : Universidad, Secretariado de Publicaciones, 1971. Sign.: C-191/12. -Catro Pezas / Ricardo Carballo Calero ; il. Xohán Ledo. Vigo : Galaxia, 1971. Sign.: 39/263. -A liña do galego literario / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1972. Separata de Grial, n. 36 (1972). Sign.: C-193/6. -Particularidades morfológicas del lenguaje de Rosalía de Castro / Ricardo Carballo Calero. Santiago : Secretariado de Publicaciones de la Universidad, 1972. Sign.: 36/206. -Lembranza de don Valentín Lamas Carvajal no Día das Letras Galegas / Ricardo Carballo Calero. Santiago : Universidad, Secretariado de Publicaciones, 1972. Sign.: C-191/27. -No centenario de Said Armesto / Ricardo Carballo Calero. Pontevedra : Museo de Pontevedra, 1972. Separata de El Museo de Pontevedra, t. XXVI (1972). Sign.: C-205/17. -Del homenaje a la memoria de Sánchez Cantón: mi deuda / Ricardo Carballo Calero. Pontevedra : Museo de Pontevedra, 1973. Separata de El Museo de Pontevedra, t. XXVII (1973). Sign.: C-205/22. -Rosalía actriz / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, 1973. Separata de Cuadernos de Estudios Gallegos, t. XXVIII, fasc. 86 (1973) Sign.: C-298/14. -Un País e unha cultura : a idea de Galicia nos nosos escritores / Discuro lido na sua recepción pública, por D. Francisco Fernández del Riego e resposta de D. Ricardo Carballo Calero. A Coruña : Academia Gallega, 1973. Sign.: 38/69. -La novela gallega actual / Ricardo Carballo Calero. Madrid, 1975. Separata de Revista de la Universidad Complutense, vol. XXIV, n. 99 (1975). Sign.: C-199/25. -Xerundio galego con desinencias persoais / von R. Carballo Calero. En Filología y didáctica hispánica : homenaje al profesor Hans-Karl Schneider / editado por José María Navarro ... et alii. Hamburg : Helmut Buske, 1975. P. 29-31. Sign.: C-284/42. -Castelao / Xesús Alonso Montero ...et alii . Textos de Xesús Alonso Montero, Alfonso Alvarez Gándara, Xosé M. Beiras, Ricardo Carballo Calero, Isaac Díaz Pardo, Manuel Lourenzo, Ramón Otero Pedrayo. Madrid : Editorial Cuadernos para el Diálogo, 1975. Suplementos. Sign.: C-249/31. -Sobre el uso literario de la palabra esgrevio / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Universidad, 1976. Separata de Verba, vol. 3 (1976). Sign.: C-211/18. -Historia de la literatura gallega contemporánea / Ricardo Carballo Calero ; trad., Luis Castro Nogueira. Madrid : Editora Nacional. 1976. Sign.: 28/39. -De Castelao escritor / R. Carballo Calero. En Homenaxe a Castelao / Universidade de Santiago de Compostela. Santiago : Universidad, Secretaría de Publicacións, 1976. P. 36-38. Sign.: 36/275. -O que son as cousas / por Ricardo Carballo Calero. Pontevedra : Museo de Pontevedra, 1976. Separata de: El Museo de Pontevedra, T. XXX (1976) ; p. 13-24. Sign.: FR-C-25/53. -Profesionalidad y popularidad en la prosa de Castelao / comentario del Sr. Ricardo Carballo Calero sobre una tesis doctoral leida en la Universidad de Madrid en 1954 / Ricardo Carballo Calero. Pontevedra : Centro Asociado de la Universidad Nacional de Educación a Distancia en Pontevedra, 1976. Sign.: C-219/17. -Historia de las literaturas hispánicas : unidad didáctica 1 / preparada por Ricardo Carballo Calero. Madrid : UNED, 1977. Sign.: FR-89/29. -Bibliografía rosaliana / R. Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1977. Separata de Grial, n.58 (1977). Sign.: 212/33. -O Motivo do retrato en dous contos de "Retrincos" / Ricardo Carballo Calero. En Castelao e Bóveda irmáns!! / coord. Cesáreo Sánchez... el alii ; colab., Isaac Díaz Pardo... et alii. Vigo : , 1977. Extra. N. 5/6; p. 31-32. Sign.: C-400/3.

NOVAS PENZOL, N. 22 4

-Testemuñas e perspectivas en homenaxe ao Seminario de Estudos Galegos / Ricardo Carballo Calero Sada : Ediciós do Castro, 1978. Cuadernos do Laboratorio de Formas de Galicia, 5. Sign.: 151/226. -O Idioma / Ricardo Carballo Calero. En Testemuñas e perspectivas en homenaxe ao Seminario de Estudos Galegos / Ricardo Carballo Calero... et alii. Sada: Ediciós do Castro, 1978. P. 11-19. Sign.: 151/226. -El teatro gallego actual / Ricardo Carballo Calero. Madrid : Universidad Complutense, 1978. Separata de El teatro actual I, vol. 27, n.3 (1978). Sign.: C-263/24. -Testemunhos gráficos do galego “decer” “dizer” / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Universidade, 1978. Separata de Verba, vol. 5 (1978). Sign.: C-217/5. -Manuel Antonio / R. Carballo Calero. En Homenaxe a Manuel Antonio / Departamento de Filoloxía Galega. Santiago : Universidade de Santiago de Compostela, Departamento de Filoloxía Galega, 1979. P. 9-20. Sign.: C-258/2. -Estudos rosalianos : aspectos da vida e da obra de Rosalía de Castro / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1979. Sign.: 39/284.

-Novos testemunhos gráficos do galego “decer” “dizer” / Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Universidade, 1980. Separata de Verba, vol. 7 (1980). Sign.: C-290/19. -Pretérito imperfeito : (1927-1961) / Ricardo Carballo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1980. Sign.: 31/30. -Sobre a nosa lingua / Ricardo Carballo Calero. En Evolución cultural de Galicia : Ciclo de conferencias pronunciadas en el auditorio de Caixa de Aforros de Vigo en el año 1980 / por Ramón Piñeiro López...et alii. Vigo : Caja de Ahorros de Vigo, 1980. Sign.: 28/278. -Sobre as fontes de “Os vellos non deben de namorarse” / Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1980. Separata de Grial, n. 67 (1980). Sign.: C-217/42. -Galicia, un pobo, unha lingua: pola lingua cara a liberdade / Ramón Varela Puñal ; colaboracións especiais de Ricardo Carballo Calero... et alii. Santiago : Follas Novas, 1980. Sign.: 146/166. -A Fortuna histórica do galego / Ricardo Carballo Calero. En Problemática das linguas sen normalizar, situación do galego e alternativas / Lluis V. Aracil... et alii ; promociona ASPG. Santiago : Xistral, 1980. Sign.: 26/279. -A "Fabula Palliata" na literatura galega / Ricardo Carballo Calero. En Primera Reunión Gallega de Estudios Clásicos: ponencias y comunicaciones / Ed. de M.C. Díaz y Díaz. Santiago de Compostela : Universidad, Secretariado de Publicaciones, 1981. P. 396-401. Sign.: 36/289. -A gente da Barreira e outras histórias / Ricardo Carballo Calero. 2ª ed. corr. e aum. Santiago de Compostela : Follas Novas, 1982. Sign.: 34/54. -Futuro condicional : (1961-1980) / Ricardo Carballo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1982. Sign.: 31/31. -Libros e autores galegos / Ricardo Carballo Calero. A Coruña : Fundación Pedro Barrié de la Maza, Conde de Fenosa, Real Academia Galega, 1979-1982. Sign.: RPL-1237. -Teatro completo / Ricardo Carballo Calero. Sada, A Coruña : Ediciós do Castro, 1982. Sign.: 31/74. -Da fala e da escrita / Ricardo Carvalho Calero. Ourense : Galiza, 1983. Colecçom universitária ; nº 1. Promociona: Asociaçom Sócio-Pedagógica Galega. Sign.: MRL-103. -Letras galegas / Ricardo Carvalho Calero. Ourense : Associaçom Galega da Lingua, 1984. Sign.: 138/236. -Narrativa completa / Ricardo Carballo Calero. Sada : Edicións do Castro, 1984. Sign.: 31/217. -A Meninha gaiteira e o bom bergantinhám : cen anos despois / Ricardo Carballo Calero. En Rosalía viva / coord. Fernando Cuñarro Pintos... et alii. Vigo : A Nosa Terra, 1984. Extra, n.1 ; p. 41-44. Sign.: C-393/1. -Castelao : (contra a manipulación) / Francisco Carballo, Ricardo Carballo Calero, Pilar García Negro, Eduardo Gutiérrez, Francisco Rodríguez, Siro. Santiago de Compostela : Xistral, 1984. Sign.: 27/180. -Teatro en Castelao / Ricardo Carballo Calero. En Castelao : (contra a manipulación) / Francisco Carballo... et alii. Santiago de Compostela : Xistral, 1984. P. 35-57. Sign.: 27/180. -Influéncias portuguesas no primeiro Aquilino / por R. Carballo Calero. En Actas del II Coloquio Galaico- Minhoto / organizado por Instituto Cultural Galaico-Minhoto. Volumen II. Santiago : Consellería de Educación e Cultura, 1985. P. 327-334. Sign.: 36/110. -Núcleos significativos do legado de Rosalía / por Ricardo Carballo Calero. En Rosalía de Castro, unha obra non asumida / Ana António Souto ... et alii ; promove, Asociación Cultural da Coruña Alexandre Bóveda. Santiago de Compostela : Edicións Xistral, 1985. P. 11-28. Sign.: 144/168. -Luis Seoane: compromiso e paixón criadora / coord. Francisco Pillado, Cesáreo Sánchez ; colab., Ricardo Carballo Calero ...et alii. Vigo : A Nosa Terra, 1985. Sign.: C-393/5. NOVAS PENZOL, N. 22 5

-Eduardo Pondal: home libre, libre terra / coord. Cesáreo Sánchez... et alii; colab., Ricardo Carballo Calero... et alii. Vigo : A Nosa Terra, 1986. Extra, n. 7. Sign.: C-393/6. -Sobre o helenismo de Pondal / Ricardo Carballo Calero. En Eduardo Pondal: home libre, libre terra / coord. Cesáreo Sánchez... et alii; colab., Ricardo Carballo Calero... et alii. Vigo : A Nosa Terra, 1986. Extra, n. 7 ; p. 49-52. Sign.: C-393/6. -Cantigas de amigo e outros poemas : (1980-1985) / Ricardo Carvalho Calero. A Coruña : Associaçom galega da língua, 1986. Sign.: 132/222. -Rosalía : umha rosa de cen folhas / Ricardo Carvalho Calero. En Actas do Congreso Internacional de estudos sobre Rosalía de Castro e o seu tempo. Santiago de Compostela : Consello da Cultura Galega, 1986. P. 77-87. Sign.: 37/47. -Discurso do Prof. Dr. Ricardo Carvalho Calero / Ricardo Carvalho Calero. En Actas I Congresso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, Ourense, 20-24 setembro 1984 ; organizado pola Associaçom Galega da Língua. Ourense : Associaçom Galega da Língua, 1986. P. 19-21. Sign.: 138/225. -Conjecturas sobre a autoria dos diálogos compostelanos de príncipios do século XIX (1812-1836) / Ricardo Carvalho Calero. En Actas I Congresso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, Ourense, 20-24 setembro 1984 ; organizado pola Associaçom Galega da Língua. Ourense : Associaçom Galega da Língua, 1986. P. 721-730. Sign.: 138/225. -Agência de sangue / Ricardo Carvalho Calero. En Curros Enríquez: crebar as liras / coord., Cesáreo Sánchez... et alii ; colab., Felipe Senén... et alii. Vigo : A Nosa terra. A nosa cultura. N. 9, 1987 ; p. 26-37. Sign.: C-393/7. -Conversas en Compostela con Carballo Calero / Ricardo Carballo Calero, M-A. Fernán-Vello, F. Pillado Mayor. Barcelona : Sotelo Blanco, 1986. Sign.: 34/49. -La Fuerza pública en la Universidad de Santiago : y otros escritos escolares : (1930-1933) / Ricardo Carballo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1987. Sign.: 30/42. -Scórpio / Ricardo Carvalho Calero. Santiago de Compostela : Sotelo Blanco, 1987. Sign.: 27/52. -Fernando Pessoa : no centenario do seu nascimento / escriben Ricardo Carvalho Calero... et alii. Sada : Ediciós do Castro, 1988. Sign.: 36/34. -Fernando Pessoa entre nós / por Ricardo Carvalho Calero. En Fernando Pessoa : no centenario do seu nascimento / escriben Ricardo Carvalho Calero... et alii. Sada : Ediciós do Castro, 1988. P. 5 -7. Sign.: 36/34. -Introducción á literatura galega / Ricardo Carballo Calero. En A nosa Literatura : unha interpretación para hoxe. I / Ricardo Carballo Calero... et alii. A Coruña : Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, 1988. P. 9-21. Sign.: 144/167. -Um Breviário de amor : (A Rosa de Cen Follas) / Ricardo Carvalho Calero. En Ramón Cabanillas: camiño adiante / coord., Xan Carballa... et alii ; colab., Xesús Alonso Montero... et alii. Vigo : A Nosa terra. A nosa cultura, N. 10, 1988 ; p. 42-43. Sign.: C-393/9. -Conversas con Ricardo Carballo Calero / Ricardo Carballo Calero, . Vigo : Galaxia, 1989. Sign.: 39/307. -Escritos sobre Castelao / Ricardo Carvalho Calero. Barcelona : Sotelo Blanco, 1989. Sign.: 149/43. -Estudos e ensaios sobre literatura galega / Ricardo Carvallo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1989. Sign.: 32/112. -Bilingüismo e reintegracionismo nas cartas cruzadas entre Castelao e Sánchez-Albornoz / Ricardo Carvalho Calero. En Congresso Internacional da Lingua Galego- Portuguesa na Galiza (2º), 1987. Santiago de Compostela Ourense). Actas / II Congresso Internacional da Lingua Galego-Portuguesa na Galiza ; organizador Associaçom Galega da Língua. Ourense : AGAL, 1989. P. 887-900. Sign.: 138/226. -Castelao agora e sempre / Ricardo Carvalho Calero. En Actas Congreso Castelao : (Santiago de Compostela, 24-29 novembro 1986) / Justo G. Beramendi e Ramón Villares, eds. Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións, 1989. V. 1, p. 9-19. Sign.: 152/13.

-Otero Pedraio, das irmandades ao seminario / Ricardo Carbalho Calero. En O Pensamento galego na historia : (aproximación crítica) / coord., X.L. Barreiro Barreiro ; G. Pereira... et alii. Santiago de Compostela : Universidade, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 1990. P. 339-346. Sign.: 36/282. -Do galego e da Galiza / Ricardo Carvalho Calero. Barcelona : Sotelo Blanco, 1990. Sign.: 149/55. -Reticências : (1986-1989) / Ricardo Carvalho Calero. Barcelona : Sotelo Blanco, 1990. Sign.: 149/56. NOVAS PENZOL, N. 22 6

-Presencia de Curros y Dª Emilia / Ricardo Carballo Calero. Edición facsimilar. Vigo : Galaxia, 1991. Sign.: 40/4(3). -Fillo de Eva : (88 poemas de Ricardo Carvalho Calero) / Ricardo Carvalho Calero ; edición a cargo de Pilar Pallarés. Ferrol : Sociedad de Cultura Valle-Inclán, 1992. Sign.:143/7. -Umha voz na Galiza : artigos de jornal, 1933-1989 / Ricardo Carvalho Calero ; presentación de Carmen Blanco. Barcelona : Sotelo Blanco, 1992. Sign.: 149/57. -Um enfoque intertextual ou comparado : um motivo comum a Castelao e Flaubert / por Ricardo Carvalho Calero. En Comentarios de textos contemporáneos / edición de Claudio Rodríguez Fer. Vigo : Edicións Xerais de Galicia, 1992. P. 174-181. Sign.: 45/32. -Poesía perdida / Ricardo Carballo Calero ; edición de Claudio Rodríguez Fer. Sada : Ediciós do Castro, 1993. Sign.: 30/102. -Algo sobre / Ricardo Carballo Calero. En Luis Seoane: compromiso e paixón criadora / coord. Francisco Pillado, Cesáreo Sánchez ; colab., Ricardo Carballo Calero ...et alii. Vigo : A Nosa Terra, A nosa cultura. N.4 (2ª ed.),1994 ; p.17-20. Sign.: C-393/5. -O Idioma galego no "Seminario de Estudos Galegos" / Ricardo Carballo Calero. En Pr'o catálogo da léngoa galega : Homenaxe ó 70 aniversario do Seminario de Estudos Galegos / . Santiago de Compostela : Consello da Cultura Galega, 1993. P. 9-12. Sign.: 28/190. -Galicia polo mundo : Galician Programme No. 19 / by Ricardo Carballo Calero. En Galicia desde Londres : Galicia, Gran Bretaña e Irlanda nos programas galegos da BBC, 1947-1956 / edición e introdución de Antonio Raúl de Toro Santos ; presentación de F. Fernández del Riego ; debuxos de Conde Corbal. Oleiros: Tambre ; Santiago de Compostela : Dirección Xeral de Política Lingüística, 1994. P. 149-153. Sign.: 33/277. -Poesías paralelas : Galician Programme No. 35 / Ricardo Carballo Calero. En Galicia desde Londres : Galicia, Gran Bretaña e Irlanda nos programas galegos da BBC, 1947-1956 / edición e introdución de Antonio Raúl de Toro Santos ; presentación de F. Fernández del Riego ; debuxos de Conde Corbal. Oleiros : Tambre ; Santiago de Compostela : Dirección Xeral de Política Lingüística, 1994.P. 238-240. Sign.: 33/277. - no novecentismo / Ricardo Carballo Calero. En Rafael Dieste, un creador total / D. García- Sabell...et alii. Vigo : Galaxia, 1995. P. 27-40. Sign.: 40/122. -Scórpio / Ricardo Carvalho Calero. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. Sign.: 29/81. -A Gente da barreira / Ricardo Carvalho Calero. Teatro / Jenaro Marinhas del Valle ; edición de Maria Pilar Garcia Negro. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. Sign.: 29/344. -Binlingüísmo e bigámia / Ricardo Carballo Calero. En Ensaio sociolingüístico : antoloxía / edición de Gonzalo Constenla Bergueiro. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. P. 205-208. Sign.: 29/92. -Diálogo entre A e B / Ricardo Carballo Calero. En Ensaio sociolingüístico : antoloxía / edición de Gonzalo Constenla Bergueiro. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. P. 209-210. Sign.: 29/92. -Oficialidade subalterna / Ricardo Carballo Calero. En Ensaio sociolingüístico : antoloxía / edición de Gonzalo Constenla Bergueiro. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. P. 211-213. Sign.: 29/92. -Un Galego non rendível / Ricardo Carballo Calero. Ensaio sociolingüístico : antoloxía / edición de Gonzalo Constenla Bergueiro. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1997. P. 215-218. Sign.: 29/92.

-Escritos sobre teatro / Ricardo Carvalho Calero ; edición de Laura Tato Fontaíña. A Coruña : Biblioteca- Arquivo Teatral "Francisco Pillado Mayor", 2000. Sign.: 149/263. -A Xente da Barreira / Ricardo Carballo Calero. A Coruña : La Voz de Galicia, 2002. Sign.: 52/177. -Epistolario a Francisco Fernández del Riego / Ricardo Carballo Calero ; transcrición e edición, Dolores Vilavedra e Montserrat Pena. Vigo : Galaxia, 2006. Sign.: 9/168. -Parque (Lugo) = Parque (Lugo) / Ricardo Carballo Calero. Texto en galego e tradución ó castelán. En Poetas en Lugo / recolleita e traducións de Darío Xohán Cabana = compilación y traducciones de Darío Xohán Cabana. Lugo : Concello de Lugo, Concellería de Cultura e Turismo, 2007. P. 144-145. Sign.: 132/152. -Os Ancares dende Fingoi = Los Ancares desde Fingoi / Ricardo Carballo Calero. Texto en galego e tradución ó castelán. En Poetas en Lugo / recolleita e traducións de Darío Xohán Cabana = compilación y traducciones de Darío Xohán Cabana. Lugo : Concello de Lugo, Concellería de Cultura e Turismo, 2007. P. 146-147. Sign.: 132/152. -Poesía / Ricado Carvalho Calero. En Os papeis de ouro de Xosé María Alvarez Blázquez / edición, X. Enrique Acuña. Vigo : A Nosa Terra, 2008. P. 23. Sign.: C-428/1. NOVAS PENZOL, N. 22 7

-Demasiado duro es pra contigo = You're too hard on yourself / Ricardo Carballo Calero. Texto en galego e inglés. En Breogán's lighthouse : an anthology of Galician literature / edited by Antonio Raúl de Toro Santos. London : Francis Boutle, cop. 2010. P. 347-348. Sign.: 143/157. -Elexía veneciana = Venetian elegy / Ricardo Carballo Calero. Texto en galego e inglés. En Breogán's lighthouse : an anthology of Galician literature / edited by Antonio Raúl de Toro Santos. London : Francis Boutle, cop. 2010. P. 349-350. Sign.: 143/157. -Penzol entra nunha libraría / Ricardo Carballo Calero. En Fermín Penzol : unha obra para un país / edición, María Dolores Cabrera, Henrique Monteagudo. Vigo : Galaxia : Fundación Penzol, 2010. P. 30-31. Sign.: 138/122. -Ferrol na cultura galega: discurso do Ateneu Ferrolano, 20 junho 1983 / Ricardo Carvalho Calero. Separata de Carvalho Calero, de Ferrol para o mundo / Encontros Carvalho Calero. Ferrol : Concello de Ferrol, 2011. P. 171-174. Sign.: C-456/4. -Francisco Añón / Ricardo Carballo Calero. En Poesías galegas / de Francisco Añón Paz ; limiar de Xosé Mª Alvarez Blázquez. 2ª edición facsimilar. Outes : Concello de Outes, 2012. P. 137-141. Sign.: 142/222. -Epistolario Ricardo Carballo Calero, Ramón Piñeiro : (historial dun libro) / edición de, Luís Alonso Girgado, Luís Cochón, Nuria Rouco Aneiros, Xurxo Martínez González ; ilustración da cuberta, Xulio García Rivas. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia, Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2015. Cadernos Ramón Piñeiro, 33. Sign.: 150/211. -Castelao y su lengua / Ricardo Carballo Calero ; traducción del gallego, Silvia Díaz Iglesias. En Castelao grafista : pinturas, dibujos, estampas : catálogo de la exposición en la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, 29 septiembre-26 noviembre de 2017 / textos,Valeriano Bozal... et al.. Madrid : Real Academia de Bellas Artes de San Fernando : Fundación MAPFRE ; Santiago Compostela : Fundación Gonzalo Torrente Ballester, 2017. P. 45-47. Sign.: 151/180. -Como o que lonxe dos seus eidos erra : a Silviña Santiago / R. Carballo Calero. En Ofrenda lírica á nena Silvia Santiago Conde no día da sua primeira comunión : 7 de setembro, 1960 / Alfonso Vázquez-Monxardín Fernández, Patricia Arias Chachero, editores ; limiares, Ramón Villares, Silvia Santiago. Santiago de Compostela : Consello da Cultura Galega, 2017. P. 21. Sign.: 152/59.

.

BIBLIOTECA PENZOL E BIBLIOTECA FERNÁNDEZ DEL RIEGO RICARDO CARVALHO CALERO, AUTOR

prólogos, introducións, coordinacións

-Barros, Tomás Gárgolas / Tomás Barros ; prólogo de R. Carballo Calero. Pontevedra : 1950, (Gráficas Torres). Benito Soto. Sign.: C-1/124. -Torres, Xohana Do sulco / Xohana Torres ; prol. Rocardo Carballo Calero. Vigo . Galaxia, 1957. Sign.: 39/115. -Cabanillas, Ramón Obra completa / Ramón Cabanillas ; rec. F.F. del R. ; notas sobor da obra de Ramón Cabanillas por Ricardo Carballo Calero ; lengua e estilo de Cabanillas por Aquilino Iglesia Alvariño . Buenos Aires : Ediciones Galicia del Centro Gallego de Buenos Aires, 1959. Sign.:21/67. Escolma de poemas / Ramón Cabanillas ; edición ao coidado de R.Carballo Calero. A Cruña : Real Academia Gallega, 1976. Sign.: 33/112. Na noite estrelecida : Sagas / Ramón Cabanillas ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Santiago : Universidad, Secretariado de Publicaciones, 1976. Sign.: C-211/10. -Pondal, Eduardo Versos iñorados ou esquecidos de Eduardo Pondal / Eduardo Pondal ; reunidos, prologados e anotados por Ricardo

NOVAS PENZOL, N. 22 8

Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1960. Sign.: 39/215. -Centro de Estudos Fingoy Contos populares da provincia de Lugo / Centro de Estudos Fingoy ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1963. Sign.: 39/35. -Castro, Rosalía de Cantares gallegos / Rosalía de Castro ; introducción y notas de Ricardo Carballo Calero. Salamanca. Anaya, 1964. Sign.: 19/211. Poesías / Rosalía de Castro ; edición ao cuidado de Ricardo Carballo Calero e Lydia Fontoira Surís. 3ª ed. Padrón : Patronato Rosalía de Castro, 1982. Sign.: 26/9. -Breviario antológico de la literatura gallega / rec., R.Carballo Calero. A Coruña : Real Academia Gallega, 1966. Sign.: 18/106. -Noriega Varela, Antonio D'o ermo : (escolma da edición luguesa) / Antonio Noriega Varela ; verbas limiares, por R. Otero Pedrayo ; epílogo, por R. Carballo Calero. A Cruña : Real Academia Gallega, 1969. Sign.: 33/106. -Rolán, Feliciano Obras poéticas / Feliciano Rolán ; introdución de R. Carballo Calero. Vigo : Castrelos, 1970. Sign.: 26/197. -Valladares, Marcial Maxina ou A filla espúrea / Marcial Valladares Núñez ; limiar, R. Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1970. Sign.: 39/264. -Viqueira, Xan Vicente Xan Vicente Viqueira : escolma de prosa e verso / Xan Vicente Viqueira ; limiar de R. Carballo Calero. Santiago : Universidad, 1974. Sign.: FR-79/13(10). -Mato, Miguel A.; Pena, X. Ramón; Salinas Portugal, F. Alén / Miguel A.Mato, X.Ramón Pena, F.Salinas Portugal ; limiar Ricardo Carballo Calero. Santiago : Follas Novas, 1977. Sign.: 26/19. -López Ferreiro, Antonio Escolma de Prosa Galega / Antonio López Ferreiro ; edición ao coidado de R. Carballo Calero. A Cruña : Real Academia Galega, 1978. Sign.: 33/113. O Castelo de Pambre / Antonio López Ferreiro ; edición, introdución e notas de Aurora Marco ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1981. Sign.:31/195. -Equipo de Lingua da Agrupación Cultural O Facho O Galego hoxe : curso de lingua publicado en La Voz de Galicia / Equipo de Lingua da Agrupación Cultural O Facho ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. A Coruña : La Voz de Galicia, 1978. Sign.: 35/49. O Galego hoxe : curso de lingua : adaptado ás “Normas Ortográficas” da Comisión de Lingüística da Xunta de Galicia / Equipo de Lingua da Agrupación Cultural O Facho ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. A Coruña : La Voz de Galicia, 1980. Sign.: 35/150. -Risco, Vicente; Otero Pedrayo, Ramón; Castelao Teatro Nós / O bufón del Rei / Vicente Risco ; A Lagarada / Ramón Otero Pedrayo ; Os vellos non deben de namorarse / Castelao ; ed. Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Follas Novas, 1979. Sign.: 26/153. Teatro Nós / ed. de Ricardo Carballo Calero ; revisión e ampliación de Teresa Monteagudo. Ed. non venal. Santiago de Compostela : Follas Novas, 2002. Sign.: 43/379. -Varela Puñal, Ramón Galiza, un pobo, unha lingua : pola lingua cara a libertade /Ramón Varela Puñal ; colaboracións especiais de Carballo Calero, Ricardo, García Sabell, Domingo, Casares, Carlos, Piñeiro López, Ramón, Torres Queiruga, Andrés, Rodríguez, Francisco, Santamarina, Antón, Cebrián Franco, Juan José.Santiago : Follas Novas, 1980. Sign.: 146/166. -Cotarelo Valledor, Armando Teatro histórico e mariñeiro : Hostia, Beiramar e Mourenza /Armando Cotarelo Valledor ; edición, introdución e notas de Araceli Herrero Figueroa ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1981. Sign.: 31/70. -Vilariño Pintos, Daría; Pardo Gómez, María Virtudes O Libro galego onte e hoxe : Catálogo da Exposición Bibliográfica : Santiago, maio-xuño 1979 / Daría Vilariño Pintos, María Virtudes Pardo Gómez ; prólogo Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela : Universidade, Secretariado de Publicacións, 1981. Sign.: BIB-6. NOVAS PENZOL, N. 22 9

-Discursos leídos el día 28 de enero de 1980, en el solemne acto académico de investidura de los doctores “honoris causa” D. Camilo José Cela, D. Álvaro Cunqueiro, D. Joseph M. Piel. Santiago de Compostela : Universidade, 1981. Sign.: C-323/10. -Afonso X, O Sábio Cantigas de amor, de escarño e de louvor / Afonso X, O Sábio ; edición ao coidado de Ricardo Carballo Calero e Carmen García Rodríguez. Sada, A Coruña : Ediciós do Castro, 1983. Sign.: 31/35. -Alonso Estravís, Isaac Diccionário galego ilustrado “Nós” / sob a direczón de Isaac Alonso Estravís ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. A Coruña : Nós, 1983. Sign.: 38/84. -Sande, Miguel Fi AL fi MA fi DE fi MAR / Miguel Sande. Contén: Paixom e Morte dum condenado / Henrique Manuel Rabunhal Corgo ; proemio, R. Carvalho Calero. Sada : Ediciós do Castro, 1984. Sign.: 26/80. -Leiras Pulpeiro, Manuel Poesía galega completa / Manuel Leiras Pulpeiro ; estudo preliminar, edizón e notas de Ramón Reimunde Noreña ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Barcelona : Sotelo Blanco, 1984. Sign.: 28/167. -Alcalá, Xavier A Nosa cinza/ Xavier Alcalá ; prólogo Ricardo Carballo Calero. Vigo : Galaxia, 1987. Sign.: 41/87. -Fernán-Vello, Miguel-Anxo Entre agua e fogo: (Cantos da terra posuída) / Miguel-Anxo Fernán-Vello ; prólogo de Ricardo Carballo Calero. Barcelona : Sotelo Blanco, 1987. Sign.: 34/263. -Siro Xente na brétema / Siro ; prólogo por R. Carballo Calero. Ferrol : Axuntamento, 1989. Sign.: C-268/10. -La embriaguez de los Ulates y otras andanzas de Cú Chulainn / traducidos del irlandés antiguo, presentados y comentados por Pilar Ortiz y Juan Renales ; con una invitación de Ricardo Carballo Calero. Madrid : Torre Manrique : La Piedra Angular, 1989. Sign.: FR-87/28. -Risco, Vicente Pr’o catálogo da léngoa galega / Vicente Risco ; limiar por Xosé Filgueira Valverde, Ricardo Carballo Calero, Antón Santamarina. Santiago de Compostela : Consello da Cultura Galega, 1993. Sign.: 28/190.

BIBLIOTECA PENZOL E BIBLIOTECA FERNÁNDEZ DEL RIEGO RICARDO CARVALHO CALERO, AUTOR artigos en revistas

En AGALIA. Sign.: RG-392 -Cantigas de amigo. N. 1 (1985) ; p. 71-79. -O problema ortográfico. N. 2 (1985) ; p. 127-134. -Um romance histórico : Amantia. N. 4 (1985) ; p. 375-383. -Silêncio! : umha nova leitura de um texto rosaliano. N. 6 (1986) ; p. 191-196. -Situaçom presente e orientaçom futura dos problemas gerais da nossa lingua. N. 7 (1986) ; p. 251-260. -Pedro Madruga no teatro galego. N. 10 (1987) ; p. 197-205. -A posiçom dos clíticos em galego-portugués. N. 12 (1987) ; p. 421-426. -Reticências. N. 12 (1987) ; p. 457-469. -A ideia da Galiza em Otero Pedrayo. N. 16 (1988) ; p. 425-435. -Discurso político e discurso poético na literatura galega moderna. N. 19 (out. 1989) ; p. 291-301. -Ensaios sobre narrativa galega de após-guerra. N. 20 (inv. 1989) ; p. 419-432. -Política lingüística. N. 21 (pri. 1989) ; p. 57-63. -A biblioteca do burocrata. N. 24 (inv. 1990) ; p. 445-446. -Constança Mozart. N. 65/66 (2001) ; p. 83.

NOVAS PENZOL, N. 22 10

En ALBA : Ed. facs. Sign.: SL-R-99 -Egloga do verde e azul. N. 4. -Soneto de los cinco sentidos. N. 4. -La lucha con el demonio. N. 4. -Sueño. N. 4. -Os Tumbos. N. 5.

En ARQUIVOS DO SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS. Sign.: SL-R-104 -Como vía a Aristóteles o Pai Feijóo. T. 5 (1930) ; p. 237-259.

En ATURUXO: Ed. facs. Sign.: SL-R-37 -Canción. N. 1 (1952) ; p. 15. -O páxaro na boca. N. 1 (1952) ; p. 20. -Muller dormida. N. 2 ; p. 11. -Diálogo. N. 3 (1953) ; p. 8. -Soneto. N. 3 (1953) ; p. 8. -Romance de los tres camellos de Oriente. N. 4 (1954) ; p. 13. -Morta na mar. N. 4 (1954) ; p. 16-17. -Poema. N. 5 (1954) ; p. 24. -Esquezo. N. 6 (1955) ; p. 18. -En avión. N. 7/8 (1956) ; p. 8. -Un Bico. N. 7/8 (1956) ; p. 24. -Soño. Aturuxo. N. 9 (1958) ; p. 10-11. -In memoriam. n. 10 ; p. 12-13. -Torso. N. 10 ; p. 21-23. -Praia de Coruxo. N. 11 ; p. 6-7.

En BOLETIN AURIENSE. Sign.: SL-R-12

-Sobre o Escarño de Malonda. T. 5 (1975) ; p. 307-322.

En BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA. Sign.: SL-R-4B -Un rasgo peculiar da versificación de Carré Aldao. T. 29, n. 333-338 (1959) ; p. 17-23. -Los sonetos de Noriega Varela. T. 31, n. 355 (1973) ; p. 21-30. -Esquema argumental de "Os vellos non deben de namorarse". T. 32, n. 357 (1975) ; p. 15-20. -Castelao e a súa língua. Vol. 32, n. 357 (1975) ; p. 151-157. -Victoriano Taibo García. T. 32, n.358 (1976) ; p. 123-128. -Fermín Bouza Brey. T. 32, n.359 (1977) ; p. 344-346.

En BOLETÍN DE LA COMISIÓN PROVINCIAL DE MONUMENTOS HISTÓRICOS Y ARTÍSTICOS DE LUGO. Sign.: RG-16 -Datos y fuentes para una biografía de D. Augusto Ulloa. T. 4, n. 36 (1951) ; p. 289- 292. -Poetas lugueses : José Crecente Vega. T. 5, n. 39 (1953) ; p. 134-136. -Primeras armas parlamentarias de D. Augusto Ulloa. T. 5, n. 40 (1953) ; p. 277- 282. -Don Augusto Ulloa, Diputado por Fonsagrada en los Diarios de Sesiones del Congreso correspondientes a las legislaturas 1858-1859 y 1860. T. 6, n. 41-44 (1954-1955) ; p. 30-32. -Un motivo común a Castelao y a Flaubert. T. 7, n. 53-56 (1960-1961) ; p. 52-57. NOVAS PENZOL, N. 22 11

-Benito Vicetto, crítico de Rosalía de Castro. T.7, n. 59-60 (1963) ; p.183-186.

En BOLETÍN DE LA COMISIÓN PROVINCIAL DE MONUMENTOS HISTÓRICOS Y ARTÍSTICOS DE OURENSE. Sign.: RG-22 -Catálogo de la métrica de Curros Enríquez como poeta en gallego. T. 17, fasc. 4 (en.-dic. 1952) ; p.351-358. -La Poesía narrativa en la literatura gallega contemporánea. T. 19, fasc. 1-4 (1957-1958) ; p. 53- 68. -Rosalía de Castro i Eduarda Pondal. T. 20, fasc. 1-4 (1959-1960) ; p. 117-125.

En CADERNOS DA ESCOLA DRAMÁTICA GALEGA. Sign.: RG-490 -Farsa das zocas : dous actos. N. 27 (maio 1982) ; p. 1-16. -Sobre Os vellos non deben de namorar-se. N. 33 (feb. 1983) ; p. 1-12. -Sobre o seu teatro. N. 56 (set. 1985) ; p. 1-11.

En CASAHAMLET. Sign.: RG-434. -Pedro Madruga no teatro galego. N. 8 (maio 2006) ; p. 98-103.

En CHAN. Sign.: RG-195 -Poesía total e poesía parcial. N. 34 (1971) ; p. 49.

En COLÓQUIO LETRAS. Sign.: RP-239

-Quatro poemas / R. Carvalho Calero. N. 59 (jan. 1981) ; p. 55-56. -Sobre as fontes literárias de "Os Velhos" de Castelao. N. 64 (nov. 1981) ; p. 71-75.

En COMPOSTELLANUM. Sign.: SL-R-14 -A presenza dos seminarios da igreja na literatura galega. V. 26, n. 1-4 (1981) ; p. 267- 279.

En CUADERNOS DE ESTUDIOS GALLEGOS. Sign.: SL-R-2

-Rosalía y otros. T. 12 (1957) ; p. 196-212. -Visión de la lírica de Rosalía de Castro. T. 13 (1958) ; p. 209-241. -Visión de la vida en la lírica de Rosalía de Castro. Vol. 13 (1958) ; p. 202-241 -Rosalía en Italia : un texto crítica de 1885. T. 14 (1959) ; p. 349-353. -Referencias a Rosalía en cartas de sus contemporáneos. T. 18 (1963) ; p. 303-313. -Algunos testimonios gallegos sobre el galleguismo de Valle-Inclán. T. 21, fasc. 65 (1966) ; p. 304-325. -Diálogo de J.A. Vol. 22 (1967) ; p. 342-345. -Notulas rosalianas. Vol. 23 (1968) ; p. 120-124. -Versos iñorados ou esquecidos de Eduardo Pondal : "A América descuberta". T. 23, fasc.71 (1968) ; p. 296-312. -Un manuscrito de D. Mariano Cubí y Soler : (observaciones sobre el gallego y otras curiosidades linguísticas). T. 24, 72-74 (1969) ; p. 275-289. -Escolios valleinclanescos. T. 25, fasc 75 (1970) ; p. 89-100. -Cubí en Galicia. Vol. 25 (1970) ; p. 235-243. -Rosalía actriz. Vol. 28, fasc. 86 (1973) ; p. 353-356. -Una descripción poética del Combate Naval de Rande (1702) : el panegírico al "Rey Philipo Quinto". T. 30 (1976 -1977) ; p. 157-164.

NOVAS PENZOL, N. 22 12

En ENCRUCILLADA. Sign.: SL-R-21 -Os límites do galego. Vol. 5, n. 21 (xan.-feb. 1981) ; p. 15-24.

En ESCRITOS LUGO. Sign.: RG-300/14 -Saudade . Mayo (1959) ; p. 12. -Ternura . Mayo (1959) ; p. 12.

En GALICIA (Buenos Aires). Sign.: RG-439 -Cousas / por R. Carballo Calero. N. 604 (1975) ; p. 110-111.

En GALICIA (Caracas, 1952-1954). Ed. facs. Sign.: SL-R-76 -As pitas baixo a choiva . N. 3 (1952) ; p. 22.

En GALICIA EMIGRANTE. Ed. facs. Sign.: SL-R-44.

-Castelao escritor. Año 1, n. 4 (sept. 1954) ; p. 18-19, 28.. -Luz Pozo Garza. Año 2, n. 11 (abr.-mayo 1955); p. 19, 31. -A Fala con Carballo Calero, sobre temas da nosa cultura : Entrevista / Por Salvador Lorenzana. Año 2, n. 16 (dic. 1955) ; p. 4-5. -Negra sombra. Año 4, n. 26 (en.-feb. 1957) ; p. 18-19, 37. -Los Motivos gallegos en la poesía de Rubén Darío. Año 4, n. 28 (mayo 1957) ; p. 19-20.

En GALICIA EN MADRID. Sign.: RG-440.

-Pasado meio século. Año 4, n. 13 (abr.-jun. 1985); p. 15-16.

En GALIZA (Mondoñedo). Ed. facs. Sign.: SL-R-30.

-Cançon das lavandeiras. N. 1 (Santiago, 1930) ; p. 2. -Medra a lúa. N. 2 (Santiago, 1931) ; p. 1. -Aperta. N. 3 (25 do Santiago do 1932) ; p. 2.

En GRIAL. Sign.: SL-R-3

-Farsa das zocas. N. 1 (xul.-set. 1963) ; p. 67-79. -A temática galega na obra de Valle-Inclán. N. 3 (xan.-mar. 1964) ; p. 1-15. -Feixó e a razón borbónica. T. 2, n. 6 (out.-dec. 1964) ; p. 409-417. -BIbliografía rosaliana. N. 9 (1965) ; p. 365-366. -El Ruedo Ibérico en el espejo plano. N. 13 (xul.-set. 1966) ; p. 303-313. -O conto popular na provincia de Lugo. N. 15 (1967) ; p. 8-21. -Sobre os dialectos do galego. N. 23 (1969) ; p. 1-15. NOVAS PENZOL, N. 22 13

-Centenario de Noriega Varela. N. 25 (1969) ; p. 341-346. -Il canzoniere di Don Lopo Liáns. N. 27 (1970) ; p. 75-78. -A liña do galego literario. N. 36 (1972) ; p. 129-135. -Unha Ducia de poemas. N. 39 (1973) ; p. 60-68. -Na morte de Fermín Bouza Brey. N. 41 (1973) ; p. 351-353. -Figuras representativas da literatura galega actual. N. 45 (1974) ; p. 269-279. -Aspectos de "Os vellos no deben de namorarse". T. 13, n. 47 (xan.-mar. 1975) ; p. 24-32. -No galego de Rianxo esiste un xerundio flesional. T. 13, n. 50 (out.-dec. 1975) ; p. 497- 499. -Murguía contra Valera. T. 15, n. 55 (xan.-mar. 1977) ; p. 102- 105. -Otero Pedrayo : unha visión de Galicia. T. 15, n. 56 (abr.-xuñ. 1977) ; p. 133-141. -Uso e abuso do galego. T. 15, n. 56 (abr.-xuño 1977) ; p. 213- 215. -Media ducia de poemas. T. 15, n. 57 (xul.-set. 1977) ; p. 335- 343. -Sobre a nosa língua. N. 64 (1979) ; p. 140-152. -Lembranzas de Luís Seoane. N. 65 (1979) ; p. 274-280. -Sobre as fontes de "Os vellos non deben de namorarse". N. 67 (1980) ; p. 1-10. -Para o doutor Cunqueiro. N. 72 (abr.-xuño 1981) ; p. 133-136. -Rafael Dieste no novecentismo. N. 78 (out.-dec. 1982) ; p. 401-409. -Algunhas notas para lembranza de Salvador Mosteiro. T. 21, n. 80 (abr.-xuño 1983) ; p. 220- 224.

En ÍNSULA. Sign.: RF-191 ; FR-R-159 -Personalidad literaria de Otero Pedrayo. N. 152-153 (jul.-ag. 1959) ; p. 3. -Rondel do anxo / Texto en galago e tradución ao español. N. 152-153 (jul.-ag. 1959) ; p. 11. -Centenario de los "Cantares gallegos" . N. 200-201 (jul.-ag. 1963) ; p. 20. -Machado desde Rosalía . N. 212-213 (jul.-ag. 1964) ; p. 12. -Don Ramón ante el 68 . N. 236-237 (jul.-ag. 1966) ; p. 26.

En LA NOCHE: SUPLEMENTO DEL SÁBADO. Ed. facs. Sign.: PLA-02/044 -Grandal. N. 1 (1949) ; p. 3. -Rolda das cidades. N. 3 (1949) ; p. 9. -El motivo del clavo en la literatura española : la influencia de Rosalía en Antonio y Manuel Machado. N. 5 (1949) ; p. 4. -La plaza vieja, cerca del mar. N. 8 (1949) ; p. 3. -Una línea poética : Rosalía, Rubén, Juán Ramón. N. 10 (1949) ; p. 1-2. -Nadal, o pegureiro. N. 11 (1949) ; p. 2. -Los problemas de la poesía gallega en 1949. N. 12 (1949) ; p. 3 e 7. -El trebol de cuatro hojas. N. 14 (1950) ; p. 4. -Lengua dialectal y lengua común. N. 14 (1950) ; p. 4.

En LAR (Buenos Aires). Sign.: RG-143 -A poesía de Amado Carballo.N. 213 (1951) ; p. 19-22. -As pitas baixo a choiva. N. 224-225 (1952) ; p. 35- 64 -Pantocrator : na Catedral de Lugo. N. 236-237 (1953) ; p. 19. -A poesía de Manuel Antonio. N. 260-262 (1955) ; p. 13-16. -Xelmírez. N. 272-274 (1956) ; p. 17-18 -Requiem por un home. N. 284-286 (1957) ; p. 11. -Rosalía. N. 296-298 (1958) ; p. 28. -Un vello amigo. N. 302 (1959) ; p. 11.

NOVAS PENZOL, N. 22 14

En LITORAL. Sign.: RG-453 -Elegía veneciana. N. 209/210 (1996) ; p. 13.

En LUZES DE GALIZA. Sign.: RG-272 -As Bengalas brancas. N. 2 (marzo 1986) ; p. 27.

En MENSAJES DE POESÍA. Sign.: RG-300/5 -Canción. N. 4 (1949).

En O MONO DA TINTA. Sign.: PLA-02/112 -Constança Mozart . N. 1 (Primavera 1987) ; p. 6. -A água : tema mono-gráfico/litérario deste mono (enxurrada para ser emitida por ondas de rádio) ... / ideia e guiom de rádio do Cártel Mono da Tinta ; contributos geniais do Colectivo Ronseltz (Miki Montes ... (et al.)) ; e ademais Andreas Brauer, Eliza Simas de Acevedo e Ricardo Carvalho Calero]. N. 4 (inverno 1991) ; p. 8-29.

En MUSEO DE PONTEVEDRA. Sign.: SL-R-4A -No centenario de Said Armesto.. T. 26 (1972) ; p. 37-39. - O que son as cousas. T. 30 (1976) ; p. 67-78.

En NÓ. Sign.: RG-229/3 -Dous poemas inéditos de Ricardo Carvalho Calero. N. 2 (inverno 1987) ; p. 54.

En NORDÉS. Sign.: RG-444 -Maniquí negra. N. 1 (1975) ; p. 10. -Auletés. N. 4 (1976) ; p. 19.

En NÓS: BOLETÍN MENSUAL DA CULTURA GALEGA. Ed. facs. Sign.: SL-R-57 -Deus. Ano 10, n. 49 (1928) ; p. 1. -Mañá de outono. Ano 10, n. 55 (1928) ; p. 123. - [Teño unha dor que me canta no peito...]. Ano 11, n. 61 (1929) ; p. 1. -Cançon das lavandeiras. Ano 12, n. 76 (15 abr. 1930) ; p. 70. -Ollada encol da poesía lírica galega contemporánea. Ano 13, n. 87 (1931) ; p. 52-59. -Epitalamio. Ano 13, n. 91 (1931) -Santa Cecilia da soidade. Ano 13, n. 96 (1931) ; p. 235. - Ó vir a primadeira. Ano 14, n. 100 (1932) ; p. 53. -Cossante. Ano 14, n. 101 (1932) ; p. 89. -Robert Burns e o diaño. Ano 14, n. 105 (1932) ; p. 163-164. -Semellas ser soamente. Ano 14, n. 106 (1932) ; p. 177. -Balance e inventario da nosa literatura. Ano 14, n. 108 (1932) ; p. 222-223. -Naces na primadeira. Ano 15, n. 115 (1933) ; p. 106-107. -Codio. Ano 15, n. 118 (1933) ; p. 203.

NOVAS PENZOL, N. 22 15

-[Ti apareciches...]. Ano 16, n. 123 (1934) ; p. 41-42. -Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey. Ano 16, n. 130 (1934) ; p. 146-147. -A Xeneración de Risco. Ano 16, n. 131-132 (1934) ; p. 182-184. -Choiva. Ano 17, n. 137-38 (1935) ; p. 84. -"Nós" onte, hoxe e mañá. Ano 50, n. 145 (1970) ; p. 26-27.

En NÓS : revista internacional galaicoportuguesa de cultura. Sign.: RG-247 -Concerto / por Ricardo Carvalho Calero. N. 7-12 (abril-dez. 1988) ; p. 297-298.

En NÓS: SUPLEMENTO. Ed. facs. Sign.: SL-R-58 -Unamuno, os estudantes e a Galiza. Fasículo 20 (Día de Galicia 1930) ; 13-16. -Do libro Vieiros. Fasc. 40 (marzal 1932).

En NOVA RENASCENÇA. Sign.: RP-043 -Falta um capítulo em El caballero de las botas azules. Vol. 19, n. 72/73 (1999) ; p. 13-20.

En O ENSINO. Sign.: RG-497 -Evoluçom histórica da língua galega . N. 7-10 (1984) ; p. 189-194. -Entrevista com o professor Dr. Ricardo Carvalo Calero / por Ramom Reimunde. N. 18-22 (1987) ; p. 11-19.

En ORENSE. Sign.: RG-359/5 -A Obra literaria de Vicente Risco. Año 2, n. extraordinario ; p.13-22.

En PEÑA LABRA. Sign.: RPL-R-13 -Madrigal a Rosalía / Ricardo Carballo Calero. N. 55 (verano 1985) ; p. 3.

En RESOL. Sign.:SL-R-31 -Romance de noite e mar. N. 3 (jul. 1932). -Elexía / Reynold Radiguet ; tradución de R. Carballo Calero. N. 3 (jul. 1932).

En REVISTA MONOGRAFICA DE CULTURA. Sign.: RG-243/16 -Homenage a Cotarelo. N. 1 (maio 1984) ; p. 11-12.

En TERRA E TEMPO. Sign.: RG-565. -Entrevista radiofónica a Carvalho Calero : transcrición da entrevista realizada o 17 de agosto de 1980 no programa "Gallegos de hoy" do Centro de emisión del noroeste de Radio Nacional de España. N. 155/158 (xul./xuño 2010/2011) ; p. 128-133. -Carvalho Calero, a palabra viva dun intelectual inmorrente : entrevista publicada en "La Voz de Galicia" o 1 de abril de 1990. N. 155/158 (xul./xuño 2010/2011) ; p. 134-138. -Aos escolares, aos universitarios, aos galegos / manifesto dos escolares universitarios de Galiza publicado en "El Pueblo Gallego" o 15 de marzo de 1933 e asinado en primeiro lugar por Carvalho Calero. N. 155/158 (xul./xuño

NOVAS PENZOL, N. 22 16

2010/2011) ; p. 124-127.

En UNIVERSITARIOS. Ed. facs. Sign.:SL-R-95. -Á maruxa Abad : pol-os seus bucles mortos. N. 1 (marzo 1932) ; pp. 17-18. -Pedra alume. N. 2 (enero 1933) ; p. 5.

En VERBA. Sign.: SL-R-6 -La constitución del gallego como lengua escrita. Vol. 1 (1974) ; p. 31-40. -Sobre el uso literario de la palabra "esgrevio". Vol. 3 (1976) ; p. 35-43. -Testemunhos gráficos do galego "decer" "dizer". Vol. 5 (1978) ; p. 101-112. -Novos testemunhos gráficos do galego "decer" "dizer" . Vol. 7 (1980) ; p. 203-207.

En VIEIROS. Ed. facs. Sign.: SL-R-66 -Poesías paralelas. T. 1 (1959). -A Crítica : a maldita cortesía. N. 3 (1962). -Consello de Administración. T. 3 (1965) -A maldita cortesía. T. 3 (1965).

BIBLIOTECA PENZOL E BIBLIOTECA FERNÁNDEZ DEL RIEGO OBRAS SOBRE RICARDO CARVALHO CALERO monografías

-Homenagem ao prof. Ricardo Carballo Calero e ao Dr. Fernando de Castro Pires de Lima na Casa de Rosalía de Castro / M.C. Pires de Lima. Porto : Junta Distrital, 1967. Separata de : Revista de etnografía, nº 19, Museo de Etnografía e história. Sig.: C-173/15. -Solemne entrega do “Pedrón de Ouro 1967” : a R. Carballo Calero (de la Real Academia Gallega) e a D. Fernando de Castro Pires de Lima (Direitor do Museu de Etnografía de Porto-Portugal): 21 de maio de 1967. Padrón : Pedrón de Ouro, 1967. Sign.: C-132/29. -A lingua e a obra de Carballo Calero / Salvador Lorenzana. Vigo : Galaxia, 1980. Separata de Grial, n. 70 (1980). Sign.: C-221/33. -A procura da transcendéncia en “Salterio de Fingoi” / Araceli Herrero Figueroa. Vigo : Galaxia, 1981. Separata de Grial, n 74 (1981). Sign.: C-225/31. -Homenaxe a Carballo Calero / X.Mª Dobarro Paz et alii) A Coruña : Sociedade Cultural "Medulio", 1982. Sign.: C-324/1. -A figura feminina na poesía de preguerra de Ricardo Carballo Calero / Kathleen N. March. Vigo : Galaxia, 1982. Separata de Grial, n. 75 (!982). Sign.: C-276/42. -A crítica literaria de Carballo Calero / Carmen Blanco García. Vigo : Galaxia, 1984. Separata de: Revista Grial, n. 84 (1984). Sign.: C-231/16. -A linguage teatral em " A farsa das çocas" / Aurora Marco. En Actas II Congresso Internacional da lingua galego- portuguesa na Galiza ; [organizador] Associaçom Galega da Língua. Ourense : AGAL, 1989. P. 361-371. Sign.: 138/226. -O cine na obra de Carballo Calero / Claudio Rodríguez Fer. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco, 1990. NOVAS PENZOL, N. 22 17

Separata de: A trabe de ouro, T. 2, ano 1, n. 2 (1990). Sign.: C-354/2. -Atas do I Congresso Internacional de Literaturas Lusófonas : em homenagem aos professores Rodrigues Lapa, Celso Cunha e Carvalho Calero : Faculdade de Ciências Económicas da Universidade de Santiago de Compostela, 19-21 setembro 1991 / presidência do congresso José Luís Fontenla, Jenaro Marinhas del Valhe. Pontevedra ; Braga : da Galiza e Portugal, 1991. Sign.: MRL-46. -Ricardo Carvalho Calero : a razón da esperanza / coord.: Xan Carballa... et alii ; col.: Miguel-Anxo Fernán- Vello... et alii. Vigo : A Nosa Terra, 1991. Sign.: C-394/2. -La Colección de Benito Soto : Poesía / Sabino Torres Ferrer, Emilio A. Negreira. Pontevedra : Deputación Provincial, Departamento de Publicacións, 1991. Sign.: 34/284. -Carballo Calero : política e cultura / Carmen Blanco. Sada, A Coruña : Ediciós do Castro, 1991. Sign.: 30/87. -Carballo Calero / M.A. Fernán-Vello, Francisco Pillado Mayor. (Ed. non venal). Santiago de Compostela : Editorial Compostela, 1992. Sign.: C-367/16. -Foula e Ronsel : os anos xuvenis de Carvalho Calero, 1910-1941 / Aurora Marco. A Coruña : Fundación Caixa Galicia, 1992. Sign.: FR-65/30. -Actas III Congresso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, 1990, Vigo, 27, 28 e 29 de setembro, no Auditório do Centro Cultural Caixavigo, Ourense, 30 de setembro e 1 de outubro, na Facultade de Humanidades. En homenagem ao professor Carvalho Calero / Mª do Carmo Henríquez Salido, editora. Ourense : AGAL, 1992. Sign.: 33/220. -Carvalho Calero e a súa obra / José-Martinho Montero Santalha. Santiago de Compostela : Edicións Laiovento, 1993. Sign.: 35/11. -Christina G. Rossetti, Ricardo Carvalho Calero, traduçom ou paráfrase? / Ramón Reimunde Norenha. En Simpósio Internacional Muller e Cultura, 1992. Santiago de Compostela / Coord., Aurora Marco ; organizado polo Departamento de Didáctica da Lingua e a Literatura da Universidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela : Universidade, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 1993. P. 153-160. Sign.: 36/303. -Sobre Luis Pimentel, Alvaro Cunqueiro e Carballo Calero : apontamentos de filoloxía, crítica e didáctica da literatura / Araceli Herrero Figueroa. Sada, A Coruña : Ediciós do Castro, 1994. Sign.: 30/207. -Os anos em Lugo do professor Carvalho Calero /Ramom Reimunde Norenha. En Actas do IV Congresso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, 1993 / M.ª do Carmo Henríquez Salido, editora. Ourense : AGAL, 1996. P. 333-344. Sign.: 138/227. -O Silencio interior (1940-1950) / Sindo Villamayor. En Historia da literatura galega / dir., Alberte Ansede Estraviz, Cesáreo Sánchez Iglesias ; col.: Xosé Mª Alvarez Cáccamo...et alii. Vigo : Asociación Socio-Pedagóxica Galega, 1996. Vol.4, p. 1026-1056. Sign.: LIT-GAL-20. -Estudos dedicados a Ricardo Carvalho Calero / reunidos e editados por José Luís Rodríguez. Santiago de Compostela : Parlamento de Galicia : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 2000. Sign.: 46/45. -Conhecermos Carvalho Calero : umha vida polo galego e a Galiza. Ferrol : Fundaçom Artabria, 2000. Sign.: 155/151. -Homenaxe a Carvalho Calero / coord.: Laura Tato Fontaíña ; col.: X. Mª Dobarro Paz... et alii ; organiza: Sociedade Cultural Medulio. Ferrol : Concello, 2000. Sign.: 139/25. -Memoria do Século: Actas do Simposio Ricardo Carvalho Calero / ed. de Teresa López e Francisco Salinas. A Coruña : Departamento de Galego- Portugués, Francés e Lingüística da Universidade da Coruña : Asociación Sócio-Pedagóxica Galega, 2002. Sign.: 49/100. -Desde a miña fiestra : 13 figuras da cultura galega contemporánea / Francisco Fernández del Riego. Vigo : Concello, 2002. Sign.: DIR-4. -Crítica e autores : artigos e entrevistas publicados en La Voz de Galicia. A Coruña : La Voz de Galicia, 2002. Sign.: 10/187. Contén: -Lembranza / Delia Vázquez. P. 114-116. -A Primeira novela da posguerra / Xosé María Dobarro. P. 116-117. -Criar prosa en galego / Aurora Marco. P. 117-118. -Cartas de Ramón Piñeiro a Ricardo Carballo Calero / ed. de, Luís Alonso Girgado, María Cuquejo Enríquez, Carmen Fariña Miranda. Santiago de Compostela : Dirección Xeral de Política Lingüística : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2004. Sign.: 53/204. -Carvalho Calero e "O divino sainete" / Anxo Angueira. En Actas do I Congreso Internacional "Curros Enríquez e o NOVAS PENZOL, N. 22 18

seu tempo" : (Celanova, 13-15 de setembro do 2001) / ed.: Xesús Alonso Montero, Henrique Monteagudo, Begoña Tajes Marcote. Santiago de Compostela : Consello da Cultura Galega, 2004. Vol. 2, p. 275-289. Sign.: 53/97.

-Elucidacións na sombra : análise e interpretación de dúas pezas teatrais de Carvalho Calero / Manuel Castelao. Ames : Edicións Laiovento, 2010. Sign.: 153/109. -Unha guerra real nunha realidade ficticia : estudo d'Os Xefes de Ricardo Carvalho Calero / Xohán Xabier Baldomir Cabanas. En Estudos galego-brasileiros 4 : lingua, literatura, identidade / eds.: Mª Amparo Tavares Maleval, Laura Tato Fontaiña. A Coruña : Universidade da Coruña, 2010. P. 47-67. Sign.: 137/137. -Ricardo Carvalho Calero : ciencia, literatura e nación / coordinación editorial de Carlos Caetano Biscainho Fernandes, Xosé Manuel Sánchez Rei. A Coruña : Universidade da Coruña, Servizo de Publicacións, 2011. Sign.: 140/164. -Encontros con don Ricardo Carvalho Calero, 1910-2010 : Carvalho Calero, de Ferrol para o mundo / Coord. da ed. Emilia Seoane Pérez. Ferrol : Concello de Ferrol, 2011. Sign.: 141/170. -Homenaxe a Ferrol vello / coord.: J.J. Burgoa e Guillermo Llorca. Ferrol : Edicións Embora, 2015. Sign.: 148/55. -Hei de entrar no meu povo : reivindacarmos Carvalho Calero / Victoria Carballo-Calero Ramos ... et alii. Ferrol : Embora, 2019. Sign.: 155/266.

BIBLIOTECA PENZOL E BIBLIOTECA FERNÁNDEZ DEL RIEGO ARTIGOS SOBRE RICARDO CARVALHO CALERO revistas

En AGALIA. Sign.: RG-392 -Carvalho Calero : a voz que nom cessa / Francisco Salinas Portugal. N. 10 (1987) ; p. 206-215. -Mito e historia na poesía de Carvalho Calero / Claudio Rodríguez Fer. N. 11 (1987) ; p. 293-319. -Imagens de mulher : (a representaçom do feminino nalguns poemas de Carvalho Calero) / Elvira Souto Presedo. N. 18 (1989) ; p. 139-153. -Um Grande da Galiza / Silvio Elia. N. 18 (1989) ; p. 155-162. -Salgueiro, a voz de um autor de ficçom / Concepción Delgado Corral. N. 19 (1989) ; p. 331-341. -Dom Ricardo Carvalho Calero na vida da "Associaçom Galega da Língua"/ María Carmo Enríquez Salido. N. 29 (1992) ; p. 25-60. -Apontamentos para a 4a. ediçom da "Historia da literatura galega contemporánea" de Ricardo Carvalho Calero / Xosé Mª Monterroso Devesa. N. 29 (1992) ; p.103-114. -Meu pai na lembrança / María Victoria Carballo Calero Ramos. N. 29 (1992) ; p. 115-118. -Dedicados e intonsos / Jenaro Marinhas del Valhe. N. 29 (1992) ; p. 119-122. -A Obra musical del Ricardo Carvalho Calero / Xan Guisán Seixas. N. 36 (1993) ; p. 455-460 -Ricardo coraçom de Carvalho / Xan Guisán Seixas. N. 41 (1995) ; p. 19-31.. -A estandardizaçom reintegracionista em Ricardo Carvalho Calero (1981-1990) / José Manuel Outeiro García. N. 59 (1999) ; p. 351-359. -Defendendo D. Ricardo / Luís Gonçales Blasco. N. 73/74 (2003) ; p. 189-202.

En BOLETÍN DA ACADEMIA GALEGA DE LINGUA PORTUGUESA. Sign.: RG-816

-Apontamentos para uma galeguística : (segundo textos de Carvalho Calero) / António Gil Hernández. N. 4 (2011) ; p. 165-181.

NOVAS PENZOL, N. 22 19

En BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA. Sign.: SL-R-4B -Ricardo Carballo Calero / Francisco Fernández del Riego. N. 361 (2000) ; p. 302.

En BOLETÍN GALEGO DE LITERATURA. Sign.: SL-R-20 -Ricardo Carballo Calero na historia do rosalianismo : Unha aproximación bibliográfica / Andrés Pociña e Aurora López. N. 15/16 (1996) ; p. 179-191. -A poesía de Ricardo Carvalho Calero en "Futuro condicional (1961-1980)" / Xohán Xabier Baldomir Cabanas. N. 36-37 (2006-2007) ; p. 7-36.

En ENCRUCILLADA. Sign.: SL-R-21 -Carvalho Calero/ Aurora Marco. Vol. 14, n. 67 (marzo-abr. 1990) ; p. 184-186.

En FERROL ANÁLISIS. Sign.: RG-503

-Carvalho Calero e Ferrol / José-Martinho Montero Santalha. N. 4 (feb. 1993) ; p. 12-17. -A peripecia bélica de Ricardo Carballo Calero / Claudio Rodíguez Fer. N. 14 (1999) ; p. 76-81. -Carvalho Calero e os xornalistas ferroláns / Germán Castro Tomé. N. 16 (2001) ; pp. 109-111. -Sobre a erótica alxebraica / Claudio Rodríguez Fer. N. 16 (2001) ; pp. 112-113. -Madeira de carballo / Carmen Blanco García. N. 16 (2001) ; pp. 114-117. -A Poesía galega de Carvalho Calero / Miro Villar. N. 16 (2001) ; pp. 118-125. -Pactos de lectura e conciencia histórica en Scórpio / Inmaculada López Silva. N. 16 (2001) ; pp. 126-131. -Sobre o teatro de Carvalho Calero / Euloxio R. Ruibal. N. 16 (2001) ; pp. 132-139. -Carvalho Calero militante da F.U.E. / Ernesto Vazquez Souza. N. 16 (2001) ; pp. 140-153. -O Exemplo de Carvalho Calero / Borobó. N. 16 (2001) ; pp. 154-157. -Os Inicios dun escritor / Xosé Mª Dobarro Paz. N. 16 (2001) ; pp. 158-174. -Díaz Castro e Carballo Calero / Armando Requeixo Cuba. N. 29 (2015) ; p. 46-55.

En FESTA DA PALABRA SILENCIADA. Sign.: RG-480 -Ricardo Carvalho Calero / María Xosé Queizán. N. 29 (2013) ; p. 52-55.

En GALEGOS. Sign.: RG-631 -Moitos seguimos a chamarlle mestre / Vicente Araguas. N. 9 (2010) ; p. 122-126.

En GALICIA EN MADRID. Sign.: RG-440 -Na morte de Ricardo, cas lembranzas dos tempos do "Seminario de Estudos" / Xosé Filgueira Valverde. Año 9, n. 32 (1990) ; p. 4-5. -Acto literario "in memoriam" de R. Carballo Calero. Año 9, n. 34 (1990) ; p. 4-7. -Mestre de la Galicia utópica / Victoria Armesto. Año 9, n. 34 (1990) ; p. 8-14. -Lenguaje y poesía en Ricardo Carballo Calero / Manuel Mourelle de Lema. Ano 9, n. 34 (1990) ; p. 15-19.

En GRIAL. Sign.: SL-R-3 -A propósito de la gramática gallega de Carballo Calero / Pilar Vázquez Cuesta. Grial. N. 16 (1967) ; p. 192-196. -A Figura e a obra de Carballo Calero / Salvador Lorenzana (Francisco Fernández del Riego). N. 70 (1980) ; p. 441-452 -A Procura da transcendéncia en "Saltério de Fingoi" / Araceli Herrero Figueroa. N. 74 (1981) ; p. 480-489. -A Figura femenina na poesía de preguerra de Ricardo Carballo Calero / Kathleen N. March. N. 75 (1982) ; p. 18-34. -Sobre "A xente da Barreira" : breve aproximación a leitura dunha novela / Areceli Herrero Figueroa. T. 21, n. 81 (1983) ; p. 368- 376. -A crítica literaria de Carballo Calero / Carmen Blanco García. T. 22, n. 84 (1984) ; p. 172- 185.. -Carvalho Calero poeta, narrador, dramaturgo / Laura Tato Fontaíña. N. 147 (2000) ; p. 441-460. -O Ideal de lingua na "Gramática" de Carballo Calero / Serafín Alonso Pintos. N. 147 (2000) ; p. 461-474.

NOVAS PENZOL, N. 22 20

En INSULA. Sign.: RF-191 ; FR-R-159 -Carvalho Calero o la nostalgia del Edén / Carmen Blanco García. N. 530 (feb. 1991) ; p. 25-27.

En LAR (Buenos Aires) Sign.: RG-143 -Carballo Calero, intérprete da nosa lingua / Ramón Piñeiro. N. 272-274 (1956) ; p. 32.

En MADRYGAL. Sign.: RG-578 -Algunhas observacións sobre a "Gramática elemental del gallego común" de Ricardo Carvalho Calero / Xosé Manuel Sánchez Rei. Vol. 11 (2008) ; p. 101-112.

En NOVA RENASCENÇA. Sign.: RP-043 -Ricardo Carvalho Calero : achegas bio-bibliográficas / Tareixa Roca. Vol. 19, n. 72/73 (1999) ; p. 21-32. -O professor Carvalho Calero, humanista e lingüísta / María do Carmo Henríquez Salido. Vol. 19, n. 72/73 (1999) ; p. 33-43.

En O ENSINO. Sign.: RG-497 -A ata de batismo de Carvalho Calero / por José-Martinho Montero Santalha. N. 18-22 (1987) ; p. 21-25. -Pseudonimos empregados por Carvalho Calero / por José-Martinho Montero Santalha. N. 18-22 (1987) ; p. 27-28. -Uma leitura de Futuro condicional / por Henrique Manuel Rabunhal Corgo. N. 18-22 (1987) ; p. 287-291. -O mito do enxebrismo / por Jenaro Marinhas del Valle. N. 18-22 (1987) ; p. 301-308.

En OLGA. Sign.: RG-814/2 -Mestre Ricardo Carvalho Calero / Asociación Cultural Río Xuvia, 2018. N. 5. Con fotografías de Moncho Rama, Fundación Otero Pedraio e Secundino Pereira Valcárcel.

En POESIA GALICIA. Sign.:RG-519 -Lembranza do egrexio amigo Ricardo Carballo Calero / José Leyra Domínguez. N. 8 (1990) ; p. 27-28.

En TEMPOS NOVOS. Sign.: RG-783 -Ricardo Carvalho Calero, silencioso e silenciado / María Pilar García Negro. N. 163 (2010) ; p. 64-67. -Por fim, as "Letras" para Carvalho Calero / Ramom Reimunde Norenha. N. 267 (2019) ; p. 32-35.

En TERRA E TEMPO. Sign.: RG-565. -Unha lembranza en tres tempos / Pilar Pallarés. N. 155/158 (xul./xuño 2010/2011) ; p. 116-117.

En A TRABE DE OURO. Sign.: SL-R-19 ; FR-R-243 -Romulianos e Sabinos ou "O segredo de Rafael" / Elvira Souto Presedo. Ano 1, n. 2 (abr.-xuño 1990) ; p. 231-246. -O Cine na obra de Carballo Calero / Claudio Rodríguez Fer. Ano 1, n. 2 (1990) ; p. 279-285. -Ricardo Carvalho Calero : do galego e da Galiza / Francisco Fernández Rei. Ano 2, n. 1 (1991) ; p.119-121. -Carballo Calero : Poeta hispánico / Araceli Herrero Figueroa. T. 3, n. 23 (1995) ;p. 431-435.

En VERBA. Sign.: SL-R-6 -Ricardo Carballo Calero / Carlos Folgar Fariña. Vol. 17 (1990) ; p. 525-527.

NOVAS PENZOL, N. 22 21

ARQUIVO PENZOL E ARQUIVO FERNÁNDEZ DEL RIEGO materiais de arquivo de Ricardo Carvalho Calero

FONDO OTERO PEDRAYO.

Correspondencia con D. Ramón Otero Pedrayo: Sign.: CA-6004/24 e 25 -Consta de 82 unidades, das que a maioría son manuscritos, datadas entre 1949 e 1974.

Fotografías: Sign.: 0006/04 ; 0008/031

-2 fotografías.

FONDO RAMÓN PIÑEIRO

Correspondencia de RCC a Ramón Piñeiro : Sign.: CA-342/2 -Contén 103 unidades, maioritariamente manuscritas, datadas entre 1951 e 1965. Recollida no libro, Epistolario Ricardo Carballo Calero, Ramón Piñeiro : (historial dun libro) / edición de, Luís Alonso Girgado, Luís Cochón, Nuria Rouco Aneiros, Xurxo Martínez González ; ilustración da cuberta, Xulio García Rivas. Santiago de Compostela : Xunta de Galicia, Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2015. Cadernos Ramón Piñeiro, 33. Sign.: 150/211.

-Carta de RCC a Ramón Piñeiro do 07/10/1982 na que aborda a cuestión isolacionismo/reintegracionismo. Sign.: CA-251/30.

FONDO MARTÍNEZ LÓPEZ

Correspondencia con D. Ramón Martínez López: Sign.: CA-0144/37 -Carta do 01/09/1980.

FONDO ÁLVARO CUNQUEIRO MORA

Correspondencia de RCC con A. Cunqueiro : Ref.: Caixa-1

-2 cartas mecanografadas de 1935 e 1972.

FONDO FERNÁNDEZ DEL RIEGO

Correspondencia con F. Fernández del Riego. Sign.: FR-CA-005. -Consiste en 412 orixinais manuscritos e mecanografados, datados entre 1939 e 1984. Por décadas ten a seguinte distribución: NOVAS PENZOL, N. 22 22

-1932-1939: 18 unidades; 1940-1949: 44; 1950-1959: 100. -1960-1969: 174; 1970-1979: 69; 1980-1984: 7. Esta correspondencia está publicada no libro: -Epistolario a Francisco Fernández del Riego / Ricardo Carballo Calero ; transcrición e edición, Dolores Vilavedra e Montserrat Pena. Vigo : Galaxia, 2006. Sign.: 9/168.

Outros materiais de arquivo: -“As doce badaladas van caíndo”: poema mecanoscrito de RCC que forma parte do conxunto Textos de diversos autores dirixidos á colectividade galega en Arxentina. Sign.: FR-CA-072/021. -Manuscrito de RCC do 26/11/1949 referente á Exposición do grupo de pintores “Altamira” no Círculo Mercantil de Ferrol. Sign.: FR-CA-075/005/002.

-“Arredor de Rosalía”, manuscrito de RCC, datado en 1952. Sign.: FR-CA-077/006. -“Discurso de Benvida a Francisco Fernández del Riego na Academia Galega a cargo de Ricardo Carballo Calero: mecanoscrito con correccións, con data 26/11/1960. Sign.: FR-CA-114/007. -Escrito de Ricardo Carballo Calero, García Sabell e Fernández del Riego, con data de 01/02/1967, ao Presidente da RAG coa proposta de que se solicite oficialmente ante o Ministerio de Educación e Ciencia o ensino do galego en todos os niveis educativos. Acompañan un borrador para a solicitude. Sign.: FR-CA- 114/018. -Proposta de Francisco Fernández del Riego, de xuño de 2006, para dedicar o Día das Letras Galegas a RCC. Sign.: FR-CA-119/031.

-[“Te non améi. Agora sinto perto / o adeus.]. Poema manuscrito de RCC. Sign.: FR-CA-205/078.

-Traballos de RCC (Sign.: FR-CA-212/001): Colección de manuscritos e mecanoscritos: “Celtas e Románs cantan en galego”, “ Verdad y amor”, “Onte hoxe e mañá”. Manuscritos e mecanoscritos de poemas de diversos libros de RCC. Mecanoscrito sobre a Personalidade literaria de Ramón Otero Pedrayo. Mecanoscrito de “Algo sobor da poesía de Curros”

-Recensións sobre obras de Galaxia. Orixinais de 1960-1971; 7 pezas. Sign.: FR-CA-212/002 : Mecanoscrito da recención sobre “Si o vello Sinbad volvese ás illas” de A. Cunqueiro, 1961. Mecanoscrito de recensión sobre a 3ª ed. de “Cousas” de Castelao, 1962. Sobre a tradución de Vicente Risco da novela “A Familia de Pascual Duarte” de CJC, 1962. Manuscrito da recensión de “Vinte mil pesos crime” de Bernardino Graña, 1962.

-Retallos de prensa sobre RCC. Sign.: FR-CA-212/001 e 002

-Manuscrito de traballo de RCC sobre Castelao; 3 páxinas. Sign.: FR-CA-215. -“Valentín Lamas Carvajal (1849-1906)” : manuscrito de RCC que forma parte do conxunto Traballos sobre Valentín Lamas Carvajal. Sign.: FR-CA-226/006.

-Orixinal manuscrito de RCC, de 1967, sobre o ingreso de Ramón Piñeiro na RAG. Sign.: FR-CA-236/001. -Carta do 28/07/1958, de RCC a Ramón Cabanillas na que lle fala da “Obra completa de Ramón Cabanillas”. Sign.: FR-CA-244/003/033.

NOVAS PENZOL, N. 22 23

-Ratallos de prensa de e sobre RCC. Sign.: FR-CA-258.

Fotografías: -9 fotografías:

-RCC con A. Cunqueiro e FFR (1931-1936): Sign.: FR-ALB-1/47.

-RCC con FRR na Alameda de Santiago de Compostela (xullo, 1932): Sign.: FR-ALB-1/48. -En Trasalba (08/06/1958) na entrega dun libro de homenaxe a D. Ramón Otero Pedrayo: Sign.: FR-ALB-3/22, 23, 24

-Nunha xuntanza do Consello de Galaxia: Sign.: FR-ALB-3/84 e 86.

-No ingreso de FFR na RAG : Sign.: FR-ALB-4/32

-No Congresso Internacional de Etnografia de Santo Tirxo (10-16/07/1963): Sign.: FR-ALB-4/58.

NOVAS PENZOL, N. 22 24