Número 75 Do Xornal O Provisional

O Provisional

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento" Ano XXVI - Número 75 Viveiro, 19 de xuño de 2020

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORES PRÁCTICAS EDUCATIVAS - CURSO 2003-04 Sen apenas actividadevidade lectiva presencialesencial Dende a súa fundación, no ano 1932, o noso centro nunca detivera a súa actividade presencial agás durante períodos da Guerra Civíl. Recuperado o padroado xestor no 1941, cun plantel de só 6 profesores, mantivé- ronse as ensinanzas nunha quenda vespertina durante toda a posguerra. Todo isto lévanos a pensar que vivimos unha etapa histórica cuxas consecuencias sociais están aínda moi lonxe de coñecerse; o ámbito educativo é particularmente sensible polo que se deberán - Alumnado do CM de Electromecánica do Vehículo nunha das clases voluntarias de recuperación - avaliar obxectivamente para a toma de decisións. A crise sanitaria provocada pola sos dos bacharelatos e dos ciclos for- SARS-Cov2, coa necesidade de illamento mativos e cunhas medidas extraordina- social, fixo que a actividade lectiva pre- rias de seguridade sanitaria coma o uso sencial se suspendera ao longo deste úl- de máscaras, pantallas e a toma aleato- timo trimestre do curso 2019/2020. ria de temperatura aos implicados na Só, a partir do 26 de maio, se recupe- vida docente. raron mínimamente as clases presenciais Na práctica, só asistiu ás clases o 30% co alumnado voluntario dos últimos cur- do alumnado convocado.

TRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATO Elena Rios Rodríguez, Tania Aguiar Fernández e Manuel Fernández Peláez S U M A R I O acadaron senllas matrículas de honra no Bacharelato (páxina 11) -Xubilación: b v José Díaz López -Entrevista: Aprazados os cambios na dirección Cristian Vale Varela Prorróganse os equipos directivos un ano. Por iso, a intención da nosa -Carbalho Calero directora, Helena Pérez Inés, de deixar o cargo en xuño queda en suspenso. Se -Na busca dun mundo mellor todo vai ben, os cambios previstos serán efectivos o 30 de xuño de 2021. -Oferta educativa 2020/21 Páxina 2 O Provisional 19 de xuño de 2020

EDITORIAL Xubilación: Encaramos este curso cunha visión opti- mista da vida escolar reflictida nuns obxec- JOSÉ DÍAZ LÓPEZ tivos educativos que incluían varias viaxes a países europeos, excursións, visitas, plans Máis coñecido como específicos de formación, etc. Polos moti- Galleiro, comezou a súa vos coñecidos por todos, o forte desa ex- carreira docente en outu- tensa programación que se desenvolve bro de 1978 como pro- maioritariamente no terceiro trimestre non fesor interino de Debuxo se puido leva a cabo. no Instituto de FP de Vi- Ninguén pensaba tampouco que tivera- veiro; logo de aprobar a mos que traballar un trimestre enteiro de for- oposición, obtivo desti- ma telemática o que, a pesar de que o noso no no IFP de Carballo centro ten sobrada experiencia no uso dos onde estivo dous anos, reincorporándose defini- novos medios e constitúe unha das súas po- tivamente ao IES María tencialidades, supuxo un esforzo adicional Sarmiento. para todos: profesorado, alumnado e fami- Durante máis de catro lias, difícil de valorar nestes momentos. décadas, impartiu docencia de Debuxo, Delineación Indus- Como diciamos, moitas actividades foron trial, Construción e Educación Plástica e Visual. aprazadas; xa relacionabamos no número A finais do curso 1995/96, por concurso oposición, ad- anterior unhas cantas; pero ademais das quiriu a condición de Catedrático de Debuxo. viaxes a Florencia e Roma había progra- Foi impulsor desta mesma publicación escolar, do xornal madas excursións de 1º e 2º da ESO a Man- local Badal (1982) e da editorial Estabañón. zaneda e Cangas de Onís; visitas e charlas Dende o 1 de maio pasou á situción de xubilado, polo cal de escritores: Francisco Castro da Editorial lle desexamos moita sorte nesta nova etapa vital. Galaxia ou a autora de Media vida, Care Santos. Tamén se suspenderon varios obra- doiros, o plan de formación interna do profesorado, o remate do programa Voz Natu- NÚMEROS ra, o curso AFD, ademais de todas as visi- DÍA DO ANTERIORES tas complementarias que desenvolven os diferentes departamentos das familias profe- LIBRO sionais implicadas e os cambios no equipo O Provisional directivo. Respecto á parte curricular facemos nes- 23 de abril Podes consultar os núme- te número un breve recadro da afectación: ros anteriores no enderezo módulo de FCT, selectividade, etc. web do IES María Sarmien- Ánimo e, por favor, gardade as normas to, apartado REVISTA ESCOLAR que nos indican as autoridades sanitarias! 19 de xuño de 2020 O Provisional Páxina 3

* FOTO ÁLBUM * Alumnos da antiga ESCOLA DE MESTRÍA INDUSTRIAL - Ano 1967 De esquerda a dereita están: Chupi ?, Xosé Manuel Cociña Regal, Francisco Fernández Campo, ?, Francisco Ferreiro, Francisco Pernas Coldeira e Joaquín Méndez Bouza

afectación: alternativas para a superación do módulo de FCT

O módulo de formación en centros totais ata os mínimos previstos nos quenda a este módulo: de traballo (FCT) desenvólvese, no reais decretos (220 horas no caso de - 18 optaron por facer un traballo, período ordinario, de abril a xuño. ciclos de grao medio e de grao supe- particularmente é alumnado que ne- Debido á pandemia, ofrecéuselle ao rior, e 130 horas nos ciclos de grao cesita titular agora en xuño para con- alumnado as seguintes posibildades: profesional básico). tinuar estudos. -Substituir a FCT por un traballo, -Retrasar o módulo pero rematán- - 6 retrasan a outro momento. segundo as indicacións da Conselle- doas antes de o 31 de agosto - 2 validan pola práctica laboral (un ría de Educación. -Retrasar a outro momento. ano mínimo de experiencia nun posto -Realizar a FCT reducindo as horas Dos 66 alumnos que accederon nesta afín á familia profesional). - Os restantes estano a facer xa.

5 de xuño Establecido pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas na súa resolución do DÍA DO MEDIO 15 de decembro de 1972; celébrase dende 1973 o 5 de xuño de cada ano, AMBIENTE data coa que se deu inicio á Conferencia de Estocolmo (1972) Páxina 4O Provisional 19 de xuño de 2020

ENTREVISTA: Cristian Vale Varela Natural de Celeiro (Viveiro), estudou a ESO e o bacharelato no IES María Sarmiento, é Médico residente de Medicina Familiar e Comunitaria. Dende fai 3 anos traballa no Hospital Universitario de Fuenlabrada e no Centro de Saúde Panaderas, da mesma cidade.

• En primeiro lugar, como viviches o teu paso polo IES María Sarmiento? O paso polo instituto supuxo o paso da xuventude dos primeiros anos á maduración e vida adulta dos 18 anos cos que saín del. Síntome privilexiado pola xeración coa que me tocou ir avanzando curso tras curso e os profesores dos que aprendimos non só en coñecementos, senón tamén en calidade humana e xenerosidade. Non podería mencionar a unha persoa sen mencionalos a todos eles, sobre todo aos mestres e compañeiros de curso de Bacharelato, tal vez porque os recordos son máis recentes e polo tanto máis intensos, se ben non me olvido daqueles que se foron marchando durante o meu paso polo instituto.

• Lembras algunha anécdota, ou referencia salientable? Do meu paso levo experiencias importantes, e a nivel persoal sobre todo o paso pola Liga de terra, así como con excompañeiros de clase. Se ben, hai uns anos Debate e a Olimpiada de Química, que foron dúas experiencias era un contacto máis próximo, nestes dous últimos, a voráxine do que me permitiron descubrir que o estudo diario pode traer logros traballo tenme bastante absorbido. tras de si. Tampouco me esquezo das clases extra dos recreos e de fóra de clase de Matemáticas, Física ou Química, das pequenas • Aínda que non fai moito tempo, como ves os cambios habidos reunións do que actualmente chamamos coaching que faciamos dende que fuches alumno do noso centro? en Educación Física, das saídas de senderismo e en kayak Afortunadamente, teño una visión indirecta do funcionamento extraescolares, ou das ceas de celebración de Nadal ou fin de actual do centro a través de familiares. Dende que non estou por curso. Estas últimas espero se recuperen pronto, cando a situación alí, xa hai máis de 10 anos, tivestedes tempo de facer unha o permita, para facer algunha na que poñernos ao día todas as ampliación, unha reorganización das materias, renovación persoas daqueles tempos. xeracional de mestres, … pero a esencia do instituto co compoñente humano e de voluntade do profesorado por lograr o bienestar e a • Continúas mantendo contactos coa comunidade educativa progresión do seu alumnado seguen vixentes, o cal me xenera do centro? moita alegría. Os principais contactos que manteño a día de hoxe é con algún mestre ou mestra cos que me reencontro cando volvo á miña • A túa carreira estivo sempre enfocada ao ámbito sanitario,

ENTREVISTADOS ANTERIORMENTE: David González Pigueiras, Andreea Daniela Moisa, Sara Isabel Méndez Toriza, Diana Fernández Gómez, Diana Fernández Gómez e David Díaz Díaz, Andrés López Chao, Lorena Piñón López, Yolanda Fernández López, Susana Quintela Díaz, Jessica Lash, Catalina Rivera López, Ramón Martínez Pego, Helena Pérez Inés, David e Valeria Fernández, Atilio Díaz Luaces, 19 de xuño de 2020 O Provisional Páxina 5

como comezou a túa vocación? mellor atención á poboación. Aínda que cando comecei a ESO a miña Por outra banda, supón unha ruptura co aspiración era ser mestre de Matemáticas, noso comportamento social habitual, co paso dos anos foi collendo forza a caracterizado pola linguaxe non verbal de necesidade de buscar unha saída profesional bicos e apertas, e o gusto polas reunións e que me permitise axudar aos demais. Por celebracions colectivas. Todo isto estará moi outra banda, aínda que inconscientemente, limitado nos próximos anos, se ben creo creo que tivo tamén unha influencia que pasado un tempo, volveremos á importante a miña avoa materna, que estivo normalidade anterior á pandemia. enferma durante moitos anos, e deixou una E xa por último, non esquecer as espiniña clavada de non poder axudala implicacións económicas e sociales que activamente. traerá proximamente, xa que calquera crise sanitaria se acompaña tras de si dunha • Agora mesmo formas parte do equipo situación de crise económica. do Centro de Saúde e da Urxencia Hospitalaria. Cómo é o teu traballo diario? • Que crees que se pode facer dendo o O meu traballo diario cambiou re- mundo educativo, por exemplo dende a cientemente dada a situación actual de Facendo unha práctica no laboratorio de Química educación para a saúde? pandemia, pero espero que pronto podamos do IES María Sarmiento cando cursaba 2º de A educación para a saúde é unha materia retomar a actividade normal. Por un lado, bacharelato (2009) que en todos os colectivos sanitarios temos no centro de saúde damos atención á como obxectivo, pero que realmente está poboación en diferentes aspectos: a prevención de enfermedades moi pouco traballado. A actividade laboral destinada á atención á e promoción da saúde, o seguimento da poboación con maior parte da poboación lamentablemente déixaa de lado, cando enfermedades crónicas e con múltiples medicacións para se a levásemos a cabo, reduciriamos moitas dudas e enfermidades conseguir que se atopen nunha situación de estabilidade, e a na poboación. atención ás demandas da poboación en materia de asistencia A propia situación actual xa serve de ensinanza, pero debería sanitaria. Ademais, facemos procedementos como a crioterapia, reforzarse a necesidade das medidas hixiénicas, a coidarse na ciruxía menor, ecografía e temos sesións científicas de alimentación e fisicamente e ao mesmo tempo, coidar dos demais. actualización do coñecemento do momento. O coronavirus é unha realidade que está amosando o que No ámbito da urxencia, damos atención á patoloxía aguda, acontece cando non se poñen en marcha estas medidas, mais urxente da poboacion, do cal en ocasións depende a súa vida. existen outras moitas enfermedades moi dependentes da nosa conducta social: as enfermedades de transmisión sexual, o VIH, • Dende o teu traballo, como valoras a crise sanitaria que … incluso outras non tan graves como a mononucleose, a varicela, estamos vivindo? o sarampión, mesmo una simple gastroenterite, que fan a A situación actual estanos amosando que as crenzas e realidade necesidade de crear estratexias de promoción da vacunación, de que estabamos a vivir non eran as reales. Se ben en Galicia, reforzar a necesidade de aislamento na casa ante a enfermidade, a afortunadamente non se viveu tan intensamente; aquí en Madrid, fiebre, … co obxectivo de evitar a transmisión da enfermidade. foi unha vivenza moi intensa da situación, moi similar a una película ou serie de ciencia ficción. Certo é o dito de que a realidade • Respecto ao esforzo e constancia no logro dos obxectivos, supera a ficción. que lle dirías aos estudantes actuais? A situación supón unha quebra do sistema sanitario que Diríalles que conseguir os obxectivos que nos temos propostos coñecemos ata agora, e rompe a crenza de que temos un dos non é un camiño fácil, de aí o valor que lles damos, pero iso non mellores do mundo. Amosou que a realidade é que contamos con é escusa para esforzarse día a día . É moi importante ir poñendo un sistema de moi bos profesionales pero que carece de recursos logros intermedios, estudando e formándose continuamente, e económicos, de arquitectura e humanos, e que deberían empregar dando a mellor versión de nós mesmos, sendo sobre todo boas máis recursos en reforzala. O realmente valioso da mesma e que persoas. Di o refrán que “ Roma non se construiu nun día”, que os profesionales sacaron a súa vocación adiante facendo turnos no instituto poderiamos resumir en “o curso académico non se inhumanos de traballo continuado, algún superando as 100 horas aprendeu nunha noite”. Por ese motivo: estudiade e esforzádevos semanas e sen descanso, poñendo en xogo a súa propia saúde día a día por mellorar. Deste xeito, cando vos deades conta, xa pola falta de material de protección, todo co obxectivo de dar a estaredes disfrutando daquilo polo que loitástedes. -REDACCIÓN-

Alicia Figueiras Icasuriaga, Narciso Pillo Guerreiro, Uxío Rodríguez García, Patricia Amigo Caruncho, Óscar Rolle Calvo, Javier Mariño Chao, Adrián Ben Montenegro, Juan A. Menéndez Rocha, Eric Rodríguez Wolpers, Manuel Mira Martínez, Manuel Fernández López, Gonzalo Dablanca Blanco, Rebeca Bermudez Ramudo, Ángel Rodríguez Vázquez, Patricia Mariño Bouza, José Rodríguez Costa, Pedro Álvarez Expósito, Dolores Núñez Estévez, Francisco Basanta Barro, Euloxio Xesús Rubert Méndez Páxina 6O Provisional 19 de xuño de 2020

LETRASLETRAS GALEGASGALEGAS

Filólogo, escritor, profesor, alma máter do movemento reintegracionista. Membro da Real Academia Galega, foi o primeiro catedrático de Lingüística e Literatura Galega da USC. Partici- pou na creación do Partido Gale- guista e no anteproxecto do Esta- tuto do 1936 sendo represaliado polo franquismo. Ten escrito en revistas litera- rias coma A Nosa Terra, Ga- liza ou Nós, e na súa obra destacan "Pretérito imperfec- to", na obra poética "Futuro condicional", na narrativa "Scorpio" ou, no ensaio, a "Historia da literatura galega contemporánea". 22 00 22 Ricardo Carbalho Calero 00 Ferrol, 1910 - Santiago de Compostela, 1990 19 de xuño de 2020 O Provisional Páxina 7

PERSOEIROS AOS QUE SE LLES TEN ADICADO O DÍA DAS LETRAS GALEGAS Ricardo Carballo Calero, 2020 Antón Fraguas Fraguas, 2019 Mª Victoria Moreno Márquez, 2018 Carlos Casares Mouriño, 2017 Manuel María Fdez. Teixeiro, 2016 Xosé F. Filgueira Valverde, 2015 Xosé María Díaz Castro, 2014 Roberto Vidal Bolaño, 2013 Valentín Paz Andrade, 2012 Lois Pereiro, 2011 Uxío Novoneyra, 2010 Ramón Piñeiro López, 2009 Xosé María Álvarez Blázquez, 2008 María Mariño 2007 Manuel Lugrís, 2006 Xesús Lorenzo Varela Vázquez, 2005 Xaquín Lorenzo Fdez. "Xocas", 2004 Antón Avilés Taramancos, 2003 Frei Martín Sarmiento, 2002 Eladio Rodríguez González, 2001 Manuel Murguía, 2000 Roberto Blanco Torres, 1999 Martín Códax, Johan de Cangas e Mendinho, 1998 Ánxel Fole Sánchez, 1997 Xesús Ferro Couselo, 1996 Rafael Dieste, 1995 Luis Seoane, 1994 Eduardo Blanco-Amor, 1993 Fermín Bouza-Brey, 1992 Álvaro Cunqueiro Mora, 1991 Luis Pimentel, 1990 Celso Emilio Ferreiro, 1989 Ramón Otero Pedrayo, 1988 Francisca Herrero Garrido, 1987 Aquilino Iglesia Alvariño, 1986 Antón Losada Diéguez, 1985 Armando Cotarelo Valledor, 1984 Manuel Leiras Pulpeiro, 1983 Luis Amado Carballo, 1982 Vicente Martínez Risco, 1981 Alfonso X "O Sabio", 1980 Manuel Antonio Pérez, 1979 Antonio López Ferreiro, 1978 Antón Vilar Ponte, 1977 Ramón Cabanillas Enríquez, 1976 Xoán Manuel Pintos Villar, 1975 Xoán Vicente Viqueira Cortón, 1974 Manuel Lago González, 1973 Valentín Lamas Carvajal, 1972 Gonzalo López Abente, 1971 Marcial Valladares Núñez, 1970 Antonio Noriega Varela, 1969 Florentino López Cuevillas, 1968 Manuel Curros Enríquez, 1967 Francisco Añón Paz, 1966 Eduardo Pondal, 1965 Castelao, 1964 Rosalía de Castro, 1963 Páxina 8O Provisional 19 de xuño de 2020

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Nº 3, publicado o 23-06-1995 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678SUMARIO: 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678 Aprobado o Proxecto Curricular de Centro, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Xubilación de Isabel Cruz Chaves, Biocombusti- 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678bles, Os novos bacharelatos, Julieta, Salvamento 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678marítimo, Enerxía eólica, O noso profesor: Juan 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Luís Otero, Carmela, Competicións e resultados 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Nº 18, publicación: 23-06-00 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678EDITORIAL: 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678SUMARIO: 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678 Intercambios con Elx e Lannion, Charla de Jesús 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Rábade, O pozo da Ferida, Semana da prensa, 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678A auga como recurso, Murguía o precursor, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Viveiro de cine, IV Xornadas Informativas, 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Nº 18, publicación: 23-06-00 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Así, imos a menos 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678 Intercambios con Elx e Lannion, Charla de Jesús 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Rábade, O pozo da Ferida, Semana da prensa, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678A auga como recurso, Murguía o precursor, 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Viveiro de cine, IV Xornadas Informativas, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Comisión Pedagóxica 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678fai 10 anos 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Nº 48, publicación: 23-06-2010 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678SUMARIO: 8 de xuño: folga, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Entrevista a Gonzalo Dablanca, Viaxes e excur- 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678sións, Fotoalbum da viaxe a París, Traxedia da 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678fragata Magdalena e do bergantín Palomo 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678(II Parte), Planificación de estudos, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678O cine Basanta de Celeiro, 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Ventá aberta aos libros, Junior Wells, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678A min non me vai pasar 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678fai 5 anos 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678Nº 60, publicación: 23-06-2015 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678SUMARIO: Responsables de educación de Turquía 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678no noso centro, Entrevista a Atilio Díaz Luaces, 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678A Educación en España (VII), Escola de Maestría, 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 O Provisional 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678ano un, cine para a reflexión "El club de los 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678emperadores", Planificación de estudos 9 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678para o 2015/16 9

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 19 de xuño de 2020 O Provisional Páxina 9

Ventá aberta aos libros X. Cabana

Poderiamos comezar sendo críticos e dicir que non drew, un home de negocios que comezou a ter problemas foron moi espléndidas as editoriais durante o confina- de saúde. Cos aforros que tiñan mercaron unha granxa, ao mento e explícome: coido que non suporía ningún de- comezo íalles moi ben con ela. Isto cambia cando Andrew sastre económico amosar en aberto algúns dos seus li- Mcgill se converte en escritor tras o éxito da súa novela, O bros dixitais nunha situación de confinamento coma a paraíso recuperado, onde retrata algúns dos tipos que os que vivimos; non obstante, descoñecemos os medios téc- visitan cada ano. Helen descobre que seu irmán está pre- nicos e económicos de cada unha para o poder facer. E a parando un novo libro que o levaría a viaxar dun lugar a Administración? A Administración podía ofrecer algun- outro e a deixaría de novo a ela soa con todos os labores ha plataforma e axuda económica para que a cultura ga- da casa e da granxa. A chegada dun vendedor ambulante lega non estivera tan “confinada”, pero se alguén conta de libros, o señor Mifflin, que vén coa intención de ven- con ela a estas alturas estaría a ser moi inxenuo, e estes derlle a súa librería ambulante ao irmán de Helen, vaille dar a non son tempos para inxenuos. oportunidade á muller de vivir a aventura da súa vida, cóm- Aínda así non todo foi deserto e silencio, ao igual ca pralle a caravana xunto co térrier irlandés e o cabalo para algúns animais foron ocupando os espazos que deixaron marchar na procura da felicidade, e abofé que o consegue. os humanos, tamén durante o confinamento se fixeron Unha novela amena e de lectura rápida que representa unha visibles algunhas ofertas na rede que foron substituíndo divertida e marabillosa homenaxe á literatura e á lectura. o presencial, entre as que cómpre destacar BIVIR, a Bi- Para concluír, achamos o portal educativo Aulas Gale- blioteca Virtual de Literatura Universal en Galego, da Aso- gas, que podemos definir como o proxecto sen ánimo de ciación de Tradutores Galegos, que ofreceu numerosas lucro que realizaron con agarimo polo que fan un grupo de obras que se podían ler de balde. Así, os lectores tiveron profesores e profesoras ante a situación de illamento. Este (e seguen a ter) a oportunidade de se achegar aos contos portal ofreceu materiais moi diversos que combinan o di- de medo e terror de Edgar Allan Poe, á Lenda de Sleepy dáctico e o lúdico e dirixidos a un destinatario moi diverso, Hollow, ás obras fantásticas de Marcel Schwob ou a no- dende o alumnado de infantil (de 0 a 3 anos) ata os de velas máis longas e tan coñecidas como A máquina do bacharelato e os ciclos de FP. Na páxina pódense atopar tempo de H.G. Wells, O viaxeiro austral de Jack London dende contos ata contidos máis didácticos relacionados ou Lord Jim de Joseph Conrad. coa literatura galega e tamén coa universal.

Pola súa banda, a Biblioteca Virtual Galega, máis ra- PALABRAS DE OPOTÓN O VELLO ñenta, amosa en aberto e de xeito gratuíto para a rapaza- de Avel-Lí Artís-Gener da unha novela completa, O misterio das badaladas, de Opotón o Vello recolle por escrito a his- Xabier P. Docampo, e logo relatos soltos e fragmentos toria da navegación dos aztecas á Penínsu- de obras máis longas, coma Un reguiño na Terra Chá, de la Ibérica aló polo 1489, antes de que eles Paco Martín, o fragmento da Biblioteca da Iguana de Xosé foran “descubertos” polos españois. Des- Miranda, algún relato de Un millón de vacas de Manuel pois dunha viaxe en seis grandes canoas Rivas, O enigma do menhir de Agustín Fernández Paz, A desembarcan en Vilanovadalousa, Galicia. máscara de Xabier P. Docampo ou os relatos titulados Ao encontro co seu deus, desprázanse ata Santiago coma Primeira cita e Dareicho todo de Antón Riveiro Coello, se fosen uns peregrinos máis, pero o deus non se manifes- entre outros. ta, entón proseguen a viaxe pola costa galega: non son ben recibidos en Muros e logo van cara á Coruña. A partir de aí Para continuar, a editorial pontevedresa Rinoceronte, continúan a procura do lugar onde coidan que o seu deus especializada en traducións da distintas literaturas do mun- os agarda. Chegan á conclusión de que ese lugar se atopa do e das máis diversas obras da historia da literatura uni- en Euskadi, pero a viaxe ata alí non vai ser doada, e aínda versal, ofreceunos ao lectores as súas propostas para os que eles van en son de paz, os casteláns atácanos sen de- días de reclusión por corentena, entre as que figuraba a clararlles a guerra. A vida do escritor catalán de Avel-Lí seguinte novela: Artís-Gener xa é de por si unha interesante historia, e tre- mendamente real: tivera que exiliarse en México cando se O parnaso sobre rodas de Christopher produciu o golpe franquista e nese país, ademais de namo- Morley rarse da cultura precolombina, coñeceu a varios galegos, algo que debeu influír na selección dos espazos onde trans- Helen Mcgill, a protagonista, traballara corre a súa novela máis coñecida e unha das máis sorpren- como institutriz na zona rica de New York, dentes e orixinais da literatura catalá, agora vertida á nosa pero retírase ao campo co seu irmán, An- lingua por Eduard Velasco. Páxina 10O Provisional 19 de xuño de 2020

NA BÚSCA DUN MUNDO MELLOR

Olalla, Borja e Eva, alumnos de 2º da ESO no curso 2000/2001, reflexionaban así sobre a posibilidade dun mundo mellor...

Os homes de hoxe non Ás veces pensamos que vemos máis alá dos nosos non hai problemas no mun- narices, non nos damos do porque quizais non se conta de que temos a solu- produzan no noso contor- ción para que o mundo no no. Pero no mundo hai que vivimos funcione moitos problemas: guerras, como todos desexamos. A pobreza, desastres ambien- “receita máxica para un tais... mundo mellor” é tan Para axudar a estas cau- sinxela que non a vemos sas, as asociacións de porque insistimos en buscar solucións moito máis persoas organizan campa- complicadas e difíciles. ñas para enviar ás persoas Por que non deixamos de afectadas comida, menci- crer que somos mellores ñas, roupa, etc. A receita que outros, por que non ideal para estas cousas deixamos de arrepentirnos sería que todos participe- de nós mesmos e lamentarnos e lamentar- Por desgraza, o mundo no que vivimos mos nestas campañas axudando en todo o nos cando temos problemas. non é exactamente o que moitos nos que estea ao noso alcance, que aínda que Na actualidade, as drogas ou a fame gustaría xa que hai moitas cousas que o problema non se solucionará dun xeito nos países pobres son os maiores proble- cambiaríamos: violencia, pobreza, sexis- total, axudouse a moitas familias a curar, mas. Os homes e as mulleres do futuro mo ... etc. Creo que é culpa da TV, a a non pasar fame ou frío ... Podemos deben dicir non ás drogas, non só polo maioría das películas teñen demasiada pensar que o problema está lonxe, pero é seu benestar, senón tamén pola felicidade violencia e é inútil poñer un cadrado cun unha realidade que nos pode chegar en dos seus amigos, familiares e persoas que número na parte superior da pantalla. calquera momento. os aman. Tamén hai cousas que deben cambiar, Os problemas e as túas preocupacións como a distribución da riqueza. Pregún- * * * non desaparecerán, ao contrario, aumenta- tome: como pode haber xente que teña rán. Creo que debemos loitar valentemen- miles de millóns de pesetas mentres que outras non teñen nada que comer? Pero te pola nosa propia felicidade e axudar Foi a tarde do sábado e decidín dar un aos demais a conseguilo, dándonos conta as cousas son así e dubido que van cam- paseo pola cidade. Cando cheguei á casa de que hai persoas que teñen moito máis biar. Hai outra cousa que tamén é impor- problemas e máis importantes que o noso: tante: o machismo. Por que os homes e decateime do gran problema do mundo: a persoas que sen telo elixido tiveron que as mulleres non poden ter o mesmo trato contaminación. Había que atopar unha vivir a través dunha guerra ou unha tor- laboral e social? Isto debe preguntarse ás solución a este gran problema. Despois menta que levou todas as súas pertenzas e persoas que cren que os homes e as mu- de moito pensar durante a noite decidín o máis importante que levaron aos seus lleres non son iguais. Cando se trata, as reunir os meus amigos e saír con pancar- seres queridos. Deixemos de poñer fron- tarefas do fogar sempre son responsabili- tas. A xente tiña que darse conta de como teiras de razas, sexo ou relixión porque dade feminina e deportiva como o fútbol trataba este gran problema. Como as esas fronteiras só existen na nosa mente. e o home. Teño unha receita que pode pancartas non funcionaron decidimos Deixemos de odiar e de envexar aos de- servir para que as cousas cambien: paz, facer unha receita máxica para que o mais polo que teñen e vexamos primeiro un pouco de comprensión, caridade e mundo funcione mellor. Tivemos que o que temos. Axudemos ao resto das moito amor; remexemos ben estes ingre- explicar o importante que era reciclar. persoas e a nós mesmos a atopar a felici- dientes, deixamos pasar un longo período dade, deixemos de poñer barreiras entre de tempo e obteremos un bo anaco de Decidimos crear máquinas de reciclaxe e nós xa que todos somos iguais e todos felicidade que é o que necesitamos para distribuír estas máquinas á xente de bal- temos as mesmas responsabilidades e que o mundo cambie. Os ingredientes de. Agora o mundo funciona moito me- dereitos. Este é o sinxelo; pero ao mesmo non son fáciles de atopar no mundo no llor, a xente recicla cada vez máis. Enten- tempo difícil de cumprir, receita máxica que vivimos, pero se todos o esforzamos deron o importante que era o reciclado. para un mundo mellor. podemos preparar a receita. Agora podo camiñar tranquilo. 19 de xuño de 2020 O Provisional Páxina 11

MATRÍCULAS DE HONRA O Provisional NO BACHARELATO

Rúa: Misericordia, 58 27850 - VIVEIRO (Lugo) ¡NOVO! Teléf.: 982.870916 ¡NOVO! Fax: 982.870933 Móbil 606.54.11.55 e 615.396.604 [email protected] https://www.edu.xunta.gal/centros/ iesmariasarmiento/ Impreso, en papel reciclado, en PUBLILAR - Magazos - Viveiro Depósito Legal: LU - 402-1994 Elena Ríos Rodríguez do bacharelato Científico/Tecnolóxico, Viveiro, 19 de xuño de 2020 ANO XXVI, NÚMERO 75 xunto con Tania Aguiar Fernández e Manuel Fernández Peláez de TIRADA 825 EXEMPLARES Humanidades, acadaron cadansúas matrículas de honra cos DISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos e mellores expedientes do Bacharelato do noso centro. Parabéns. profesores: 800 exemplares, por correo a antigos profesores, institucións, centros e medios de comunicación: 25 “El éxito depende del esfuerzo” SUBVENCIONA: (Sófocles) EQUIPO DE DINAMIZACIÓN DA LINGUA GALEGA DO IES MARÍA SARMIENTO COLABORAN NESTE NÚMERO:

ALUMNADO 2º de ESO (curso 2000-01) PROFESORES afectación: Xosé Cabana EX-PROFESORES Probas de acceso á José María Leal López, Sabela Barcón DISTRIBUCIÓN, Universidade COMUNICACIÓN E ARQUIVO (ABAU) José López Peña, Lucía Lage de Pol CURIOSO Antonio González da Torre Javier Caneda González A primeira consecuencia da si- COORDINACIÓN E MAQUETACIÓN Na reanudación da tuación sanitaria é o traslado das Néstor Timiraos Labaen actividade, despois da datas da convocatoria ordinaria Guerra Civíl, sendo aínda para os días 7, 8 e 9 de xullo. escola de obreiros e ofi- cios, o noso centro contaba As cualificacións provisionais cun claustro de só seis profesores: coñeceranse o 16 de xullo, a partir das 8 da tarde. Mentres, o 23 Jesús Arosa Fernández sairán as notas definitivas. (Debuxo) Modificáronse os horarios co José Otero Gorrita obxecto de evitar aglomeracións (Carpintería) de persoas. Eduardo Abril Carnicero (Matemáticas) Tamén se flexibilizou a elec- Jesús Oroza Casas ción das opcións durante o pro- (Albanelería e fontanería) pio exame chegando a poder José Eiroa Albariño elixir 5 cuestións de 8 posibles. (?) A CIUG, en función da si- Honorina Ibáñez Rodríguez tuación sanitaria do momento (Corte e confección) Francisco Yáñez Martínez dará instrucións sobre os re- (Metal) quirimentos que debe cumprir o alumnado para acceder aos luga- 85 A MS17 220132 res de exame. Páxina 12O Provisional 19 de xuño de 2020

Planificación de estudos no IES María Sarmiento para o curso 2020/2021 (Réxime Ordinario)

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

v 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678UNIVERSIDADE 123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678http://ciug.cesga.es/index.html 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234v

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 1234567890123456789012344

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678 123456789012345678901234 v 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678v 123456789012345678901234

123456789012345678901234

123456789012345678901234v

1234567890123456789012343

123456789012345678901234 idade de referencia (sen repetir)

123456789012345678901234

2º CURSO DE CICLOS DE 123456789012345678901234

123456789012345678901234

GRAO SUPERIOR: 123456789012345678901234

123456789012345678901234

SIST. ELECTROTÉC. E AUTOMATIZ. 123456789012345678901234

123456789012345678901234

ADMINISTRACIÓN E FINANZAS 123456789012345678901234

123456789012345678901234

123456789012345678901234 AUTOMOCIÓNv

123456789012345678901234

123456789012345678901234 1º CURSO DE CICLOS DE 123456789012345678901234 123456789012345678901234

123456789012345678901234 8 19 GRAO SUPERIOR: 123456789012345678901234 SIST. ELECTROTÉC. E AUTOMATIZ. 123456789012345678901234 123456789012345678901234

123456789012345678901234nivel de cualificación (ABAU) v ADMINISTRACIÓN E FINANZAS 123456789012345678901234

AVALIACIÓN DO BACHARELATO AUTOMOCIÓN 123456789012345678901234 v vv 123456789012345678901234 PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE 123456789012345678901234

123456789012345678901234 v ACCESO INDIRECTO 123456789012345678901234 123456789012345678901234

123456789012345678901234

v 1234567890123456789012342

123456789012345678901234

123456789012345678901234 2º CURSO DE CICLOS 123456789012345678901234 123456789012345678901234 2º BACHARELATO: GRAO MEDIO: 123456789012345678901234 123456789012345678901234 HUMANIDADES e ELECTROMECÁNICA 123456789012345678901234 123456789012345678901234 CIENCIAS SOCIAIS I. ELECTROTÉCNICAS E AUTOMAT. 123456789012345678901234 123456789012345678901234

123456789012345678901234

CIENCIAS e TECNOLOXÍA SOLDADURA -XESTIÓN ADMINIST. 123456789012345678901234 v v 123456789012345678901234

123456789012345678901234 MUNDO LABORAL

123456789012345678901234

123456789012345678901234 1º CURSO DE CICLOS 123456789012345678901234v 1º BACHARELATO: 1234567890123456789012341 GRAO MEDIO 123456789012345678901234 123456789012345678901234 HUMANID. e CC SOCIAIS ELECTROMECÁNICA 123456789012345678901234 123456789012345678901234

CIENCIAS e TECNOLOXÍA I. ELECTROTÉCNICAS E AUTOMAT. 123456789012345678901234 123456789012345678901234

123456789012345678901234

v SOLDADURA- XESTIÓN ADMINIST. v v v v v

PROBA AVALIACIÓN FINAL (Titulaciónv ESO)

ACCESO INDIRECTO 12345678

12345678

4º DE ESO12345678 12345678 2º CURSO C.F. DE

ENSINANZAS12345678

ACADÉMICAS/APLICADAS12345678 v F.P. BÁSICA

12345678

v v

(Mark van Doren)

v 1º CURSO C.F. DE

3º DE ESO v 2º PMAR

F.P. BÁSICA asistir al descubrimiento-

v v

ALUMNOS CON PROBLEMAS ESPECÍFICOS DE -El arte de la enseñanza es el arte de APRENDIZAXE E RISCO DE ABANDONO ESCOLAR SEN TITULACIÓN ACADÉMICA.

2º DE ESO v 1º PMAR CON 15 ANOS DE IDADE, TENDO CURSADO

3º DE ESO (EXCEPCIONALMENTE 2º DE ESO)

http://www.edu.xunta.es/centros/iesmariasarmiento

v v

Réxime de Ensinanzas de Adultos: (excepción) 1º DE ESO • EDUCACIÓN SECUNDARIA PARA ADULTOS (ESA) PROGR. DE MELLORA DA • BACHARELATOS: HUMANID. e CC. SOCIAIS - CIENCIAS e TECNOLOXÍA

APRENDIZAXE E DO v RENDEMENTO • CICLO MEDIO DE XESTIÓN ADMINISTRATIVA (oferta modular)

6º 12 13 14 15 16 17 1 DE EDUCACIÓN PRIMARIA