DOCSLIB.ORG

(XXXI) Quíxose Con Primor E Feitura

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
(XXXI) Quíxose Con Primor E Feitura CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (XXXI) FILGUEIRA VALVERDE HOMENAXE Quíxose con primor e feitura CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (XXXI) FILGUEIRA VALVERDE HOMENAXE Quíxose con primor e feitura Edición de Luís Cochón Laura Mariño Taibo CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (Cadernos galegos de pensamento e cultura) Directores: Luís Alonso Girgado Xosé Luís Cochón Touriño Ramón López Vázquez Consello asesor: Xesús Ferro Ruibal Anxo González Fernández Ramón López Vázquez Segundo Pérez López Manuel Quintáns Suárez Anxo Tarrío Varela Andrés Torres Queiruga Edita: Xunta de Galicia Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades Secretario Xeral de Política Lingüística: Valentín García Gómez Coordinador científico: Manuel González González Director Técnico de Literatura: Anxo Tarrío Varela © Textos: dos autores © Edición, miscelánea introdutoria e notas: Luís Cochón © Debuxo da cuberta: Xaime Quessada Maquetación e impresión: Grafisant, S.L. ISBN: 978-84-453-5188-8 Depósito legal: C 730-2015 ÍNDICE Mester de louvor (Arcadio López-Casanova) .................................. 7 Miscelánea introdutoria (Luís Cochón) ......................................... 11 Nota de edición ............................................................................. 29 ARTIGOS ACUÑA, Ana: Xosé Filgueira Valverde e O Gaiteiro de Lugo ......... 35 ALONSO MONTERO, Xesús: A miña relación persoal e literaria con Xosé Filgueira Valverde ........................................................... 51 ANGUEIRA, Anxo: A Rosalía de Filgueira Valverde ..................... 71 BARREIRO FERNÁNDEZ, Xosé Ramón: Filgueira Valverde e a reformulación da identidade galega ............................................... 85 BERAMENDI, Xusto: A xeira nacionalista de Filgueira Valverde (1920-1936) .................................................................................. 103 BLANCO FREIJEIRO, Antonio: O bruar do mar da Lanzada ..... 131 BREA, Mercedes; GUIADANES, Antonio; RON, Xabier: Filgueira investigador e divulgador do feito trobadoresco ............................. 133 CASAS, Arturo: Agromar. Farsa para rapaces (1936), a tentativa teatral de Filgueira Valverde ........................................................... 149 CERVIÑO GONZÁLEZ, Francisco: Filgueira Valverde. Literatura e política ....................................................................................... 171 CHACÓN, Rafael: Pontevedra e os seus nomes ............................ 177 CORRAL DÍAZ, Esther: Don Xosé Filgueira Valverde e os estudos da épica galego-portuguesa medieval ............................................. 187 DASILVA, Xosé Manuel: A actividade de Filgueira Valverde como camonista ...................................................................................... 197 5 DÍAZ-FIERROS VIQUEIRA, Francisco: Filgueira, tamén na ciencia galega ............................................................................................ 217 DOPORTO REGUEIRA, Cecilia; DOCOBO MARTÍNEZ, José Ángel: A relación epistolar de Filgueira co astrónomo e matemático Ramón María Aller ........................................................................ 233 FIDALGO, Elvira: Filgueira Valverde e as Cantigas de Santa María 249 FORCADELA, Manuel: A Compostela de Filgueira ..................... 267 GARCÍA MARTÍNEZ, Carlos: Filgueira no “Padre Sarmiento” .... 273 GONÇALVES, Elsa: Don Xosé Filgueira Valverde e a lírica trovadoresca galego-portuguesa...................................................... 291 JIMÉNEZ CASAS, Cipriano Luís: Día das Letras Galegas 2015 (Xosé Fernando Filgueira Valverde) ............................................... 305 LAVAUD-FAGE, Éliane: Don José ............................................... 313 LÓPEZ CASANOVA, Arcadio: Poética e poesía das 6 canciones de mar in modo antico ........................................................................ 317 LOPO, Antón: O baúl de don Xosé. Os Adral, a nostalxia e a infancia en Filgueira Valverde ..................................................................... 335 LOSADA, Basilio: Adral ................................................................ 345 MILLÁN GONZÁLEZ-PARDO, Isidoro: Orixes de Compostela 353 OTERO URTAZA, Fernando: Un legado de Filgueira: os cantores do Instituto .............................................................................................. 357 REGUEIRO TENREIRO, Manuel: Filgueira Valverde, procurador en Cortes ....................................................................................... 379 SAAVEDRA, Pegerto: Xosé Filgueira Valverde, camiñando polos vieiros abertos por Feijoo e Sarmiento ........................................... 405 VALLE PÉREZ, X.C. : Xosé Filgueira Valverde (1906-1996) e a historia da arte galega .................................................................... 417 VILLARES, Ramón: A creación do Consello da Cultura Galega. O papel de Xosé Filgueira Valverde .................................................... 445 6 MESTER DE LOUVOR Dicir mester quixera de louvor e lembranza. Xosé Filgueira amigo, meu señor da palabra, da flor do Tempo soubo dar froito e máis anada, home bo que foi sempre, vida a súa granada. Xose Filgueira amigo e mestre de favor, da que din a Boa Vila seu sentido amador; coa Compostela eterna no adral do corazón , ourive foi de obra luída con fervor. Pontevedra a súa Casa, tan querido fogar e as ribeiras do Lérez namoro seu no ollar; a Compostela en pedra e choiva de anainar ben mozo engaiolouno, deunos dela o cantar. Xosé Filgueira o mestre, aberto e xeneroso, no sentimento seu Galicia foi o soño; amar amou a Terra e amou a voz do pobo; do Cantábrico ó Trega todo o viviu con gozo. Dicir mester quixera de lembranza e louvor, Xosé Filgueira amigo, o bo mestre e señor; aquel da obra cumprida, aquel dun labor á vida súa afeita e feita con amor. Xosé Filgueira mestre, amigo e home bo, por vós o mester trobo de lembranza e louvor! Arcadio López-Casanova 7 MISCELÁNEA INTRODUTORIA LUÍS COCHÓN I. Fixo don Xosé Filgueira para a Gran Enciclopedia Gallega, en castelán, 23 entradas, sub nomine ou sub voce (non se falaba aínda de ítem) ben a requirimento ben por iniciativa propia, membro do Consello consultivo, pensando en voces que non podían faltar no elenco enciclopédico desta petita patria (a formulación é de Salvador Espriu, cando fala da súa) que chamamos Galicia e mesmo Galiza (véxase sub verba, a nota de prodixiosa erudición de Isidoro Millán González-Pardo, tan esclarecedora, na colección), Galicia/Galiza de dupla lección dende o fondo das idades. Tales achegas, ó saber e entender de quen as asina, declaran unha escolla doada no bo facer do autor, na fasquía, na tonalidade, tamén da extensión acorde, no tino, na capacidade de síntese e de alta divulgación, que veñen aquí consontes, disciplinares, trivio e cuadrivio: semper docuit... Tense dito de Sarmiento, frade bieito a quen don Xosé (así era invocado polos seus alumnos, sen máis adherencia) tivo como guieiro, Padre Mestre na súa orde, Sarmiento, Filgueira foino, semper docuit, asemade, na que tivo de seu, no século, mestre insigne da paideia de noso, quimera docente que veu ser o máis alto timbre gratulatorio no seu labor de educador, sempre, e mais despois. Provén Filgueira da magna estirpe dos ilustrados do setecentos, da sabia erudición do XVIII, da xenia de Feijoo e Sarmiento: cartas, críticas, ditames debeladores ortodoxos, de erros comúns e supersticiosos, na diversa Hispania de Ambos Mundos (non en van, foi Sarmiento o derradeiro Cronista de Indias). Pódese inventariar, autorizar e prodigar, tan só así, os innúmeros saberes cos que o meu mestre ten estrado os nove libros de ADRAL, nova enciclopedia revisada, aumentada, posta ó día e corrixida, e en galego. ADRAL (os nove adrais, cada un co seu número ordinal, romano ou en letra) configura as nosas etimoloxías, como pobo que somos verdadeiramente (`étimo´ e `verdadeiro´ o mesmo ten). Quen asina estas 22 entradas (non vaian ser 23), ensinou moito e equivocouse pouco, na palabra e na escrita. Dito sexa na súa honra. Non terá que cantar a palinodia, que outros si que por aí se andan. Non. Sabía o que tiña que saber, competente, docto e capaz no plinto dos mellores, 11 dotado dese plus carismático que, soamente en grandes educadores como el, que o foi a sabor, darse pode. Está por estudar a faceta americanista de JFV, innúmeras achegas de corte biográfico, as máis: como mostra, a entrada Sarmiento de Gamboa, Pedro. As corrigenda non eran do seu gusto nin sentaban á súa mesa. Non estaba Filgueira afeito á critica contra el, e aínda á autocrítica. Por iso –coido que única mostra– (in gurgite vasto) no artigo1 admirable que envía para a homenaxe a Rodríguez-Moñino (outro príncipe das Letras, compañeiro de oposición) fai acordo de si propio e do seu amigo: “y [me] corregía constantemente las concesiones de mi eclecticismo galaico o la tendencia a la generalización. Era el rigor del bibliófilo frente a la improvisación [mía]”. “Confieso que ante su primera y seca admonición, me sentí confuso, aunque venía acostumbrado a las no menos tajantes de Sampedro [y Folgar] y de Sánchez Cantón”. II. Filgueira na clase e fóra dela O primeiro labor de Filgueira é o de profesor, sempre. Semper docuit. Na aula e fóra da aula, no Instituto e no Museo, nas clases maxistrais en tódolos foros: o de conferenciante, por miles. Nunca se negou a ir cando o chamaron: na Universidade, na Academia, no Padre Sarmiento, as institucións, os ateneos, as casas de cultura, as asociacións culturais, ou mesmo as asociacións
Load more

Recommended publications
  • El Celtismo Galaico En La Historiografía Gallega De Los Ss
    2008, pp. 21-61 MINIUS XVI 21 EL CELTISMO GALAICO EN LA HISTORIOGRAFÍA GALLEGA DE LOS SS. XIX y XX*1. Milagros Cavada Nieto Oscar Núñez García Universidade de Vigo Palabras Clave: Historiografía gallega; celtismo; corrientes ideológicas siglos XIX y XX Key Words: Galician historiography; celtism; ideological currents XIXth and XXth century Resumen: Tratamos de analizar la evolución histórica del problema del celtismo en los principales escritores gallegos de los siglos XIX y XX y las corrientes filosófico-ideológicas a las que, por medio de sus trabajos, pueden ser adscritos. Del siglo XIX hacemos principal hincapié en Vicceto y Murguía, mientras que del siglo XX serán los hombres de la Generación “Nós” los que centren nuestro trabajo, si bien no dejamos de lado otras figuras como pueden ser Maciñeira o Barros Sivelo. Summary: We try to analyze the historical evolution of the problem of the Celtism in the principal Galician writers of the XIXth and XXth century and the philosophical - ideological currents to which, by means of your works, they can be assigned. Of the 19th century we do principal support in Vicceto and Murguía, whereas of the 20th century they will be the men of the Genración “Nós” those who centre our work, though we do not leave of side other figures like they can be Maciñeira or Barros Sivelo. 1*Este artículo es una pequeña parte del Capítulo I de la Historia de Galicia en la Antigüedad que está a punto de entrar en prensa. En la bibliografía no se incluyen los artículos de F. Pereira González referidos, el primero a: “Primeiras referencias a os celtas na historiografía galega”, Gallaecia, 22, 2003, pp.
    [Show full text]
  • Liña Do Tempo
    Documento distribuído por Álbum de mulleres Liña do tempo http://culturagalega.org/album/linhadotempo.php 11ª versión (13/02/2017) Comisión de Igualdade Pazo de Raxoi, 2º andar. 15705 Santiago de Compostela (Galicia) Tfno.: 981957202 / Fax: 981957205 / [email protected] GALICIA MEDIEVO - No mundo medieval, as posibilidades que se ofrecen ás mulleres de escoller o marco en que han de desenvolver o seu proxecto de vida persoal son fundamentalmente tres: matrimonio, convento ou marxinalidade. - O matrimonio é a base das relacións de parentesco e a clave das relacións sociais. Os ritos do matrimonio son instituídos para asegurar un sistema ordenado de repartimento de mulleres entre os homes e para socializar a procreación. Designando quen son os pais engádese outra filiación á única e evidente filiación materna. Distinguindo as unións lícitas das demais, as crianzas nacidas delas obteñen o estatuto de herdeiras. - Século IV: Exeria percorre Occidente, á par de recoller datos e escribir libros de viaxes. - Ata o século X danse casos de comunidades monásticas mixtas rexidas por abade ou abadesa. - Entre os séculos IX e X destacan as actividades de catro mulleres da nobreza galega (Ilduara Eriz, Paterna, Guntroda e Aragonta), que fan delas as principais e máis cualificadas aristócratas galegas destes séculos. - Entre os séculos IX e XII chégase á alianza matrimonial en igualdade de condicións, posto que o sistema de herdanza non distingue entre homes e mulleres; o matrimonio funciona máis como instrumento asociativo capaz de crear relacións amplas entre grupos familiares coexistentes que como medio que permite relacións de control ou protección de carácter vertical. - Século X: Desde mediados de século, as mulleres non poden testificar nos xuízos e nos documentos déixase de facer referencia a elas.
    [Show full text]
  • Galiza, Primeira Potencia Europea Na Acuicultura
    Nº 1.240 Do 19 ao 25 de outubro do 2006 As mafias Ano XXIX - IV Xeira O Nobel galegas da Pamuk e as emigración identidades FUNDADO EN 1907 (Páx. 17) (Páx. 24) 1,75 euros A prensa marcou a pauta dos veciños Vivir unha semana en Arcade coa detención de Ana María Ríos A metade das concesións foron dadas (Páx. 10) en espazos protexidos As divisións nos Todos contra o últimos tres anos conselleiro penalizaron o BNG Méndez Romeu (Páx. 7) (Páx. 8) GALIZA É UNHA POTENCIA. PRIMEIRO FOINO EN PRESAS hidroeléctricas que anegaron os nosos mellores vales. Agora estao a ser nas instalacións eólicas e, sobre todo, na acuicultura. Non é causalidade. Forma parte do papel que nos asignan no espazo eco- nómico europeo e que os gobernos español e galego aplicaron até o de agora con toda zuna coa receita das políticas neoliberais en voga. Puxeron por enriba de calquera outra consideración a lóxica de acumulación do capital, cunha desregulación ambiental adobia- da cos postos de traballo que crean esas industrias, aínda que des- trúan moitos máis e hipotequen o futuro. Non hai máis que com- probar que a metade das concesións de acuicultura outorgadas po- lo Goberno Fraga se concedesen en espazos protexidos, mentres se esquilman os nosos caladoiros naturais de pesca. Unha defensa a ultranza dun modelo que dilapida os nosos recursos naturais e pro- duce unha altísima contaminación; ocupación dos espazos sensí- Galiza, primeira beis da costa para a construción, industria ou acuicultura (recheos a esgalla); política forestal ao servizo das celulosas que impón mo- nocultivos arbóreos, que conducen a prezos por debaixo de limiar de rendibilidade e, aos conseguintes incendios..
    [Show full text]
  • Número 75 Do Xornal O Provisional
    O Provisional Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento" Ano XXVI - Número 75 Viveiro, 19 de xuño de 2020 PREMIO NACIONAL ÁS MELLORES PRÁCTICAS EDUCATIVAS - CURSO 2003-04 Sen apenas actividadevidade lectiva presencialesencial Dende a súa fundación, no ano 1932, o noso centro nunca detivera a súa activida- de presencial agás durante períodos da Guerra Civíl. Recuperado o padroado xestor no 1941, cun plantel de só 6 profesores, mantivé- ronse as ensinanzas nunha quenda vespertina durante toda a posguerra. Todo isto lévanos a pensar que vivimos unha etapa histórica cuxas consecuencias sociais están aínda moi lonxe de coñecerse; o ámbito educativo é particularmente sensible polo que se deberán - Alumnado do CM de Electromecánica do Vehículo nunha das clases voluntarias de recuperación - avaliar obxectivamente para a toma de decisións. A crise sanitaria provocada pola sos dos bacharelatos e dos ciclos for- SARS-Cov2, coa necesidade de illamento mativos e cunhas medidas extraordina- social, fixo que a actividade lectiva pre- rias de seguridade sanitaria coma o uso sencial se suspendera ao longo deste úl- de máscaras, pantallas e a toma aleato- timo trimestre do curso 2019/2020. ria de temperatura aos implicados na Só, a partir do 26 de maio, se recupe- vida docente. raron mínimamente as clases presenciais Na práctica, só asistiu ás clases o 30% co alumnado voluntario dos últimos cur- do alumnado convocado. TRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATO Elena Rios Rodríguez, Tania Aguiar Fernández e Manuel Fernández Peláez S U M A R I O acadaron senllas matrículas de honra no Bacharelato (páxina 11) -Xubilación: b v José Díaz López -Entrevista: Aprazados os cambios na dirección Cristian Vale Varela Prorróganse os equipos directivos un ano.
    [Show full text]
  • Voces Termando Da Paisaxe Galega Marilar Aleixandre Fina Casalderrey
    Real Academia Galega Rúa Tabernas, 11 Voces termando 15001 A Coruña da paisaxe galega Tlf. 981 207 308 Fax 981 216 467 ISBN 978-84-946005-3-1 [email protected] Discurso lido o día 14 de xaneiro www.academia.gal de 2017 no acto da súa recepción, pola ilustrísima señora dona Marilar Aleixandre e resposta da excelentísima señora dona Fina Casalderrey Voces termando da paisaxe galega O solemne acto académico no que foron lidos os dous discursos recolleitos no presente volume celebrouse o 14 de xaneiro de 2017 no Paraninfo da Universidade de Santiago de Compostela. Edita Real Academia Galega ISBN: 978-84-946005-3-1 Depósito legal: C 2316-2016 © Marilar Aleixandre, 2017 © Fina Casalderrey, 2017 © Real Academia Galega, 2017 Maquetación e coordinación da edición Mazaira grafismo, sl Deseño da colección Grupo Revisión Deseño Impresión Alva Servicios Gráficos Voces termando da paisaxe galega A Coruña 2017 Discurso da ilustrísima señora dona Marilar Aleixandre Excelentísimo señor Presidente da Real Academia Galega, señoras e señores académicos, amigas e amigos: Dezaoito de agosto de 1936. O Pozo da Revolta, parroquia de Mogor, Ma- rín. Na luz borrallenta da madrugada un mariñeiro de dezasete anos prepara a súa barca. Xurdindo da brétema unha visión estarrecedora. A muller ía descalza e levaba o camisón manchado de sangue. Tamén as mans, e talvez por iso puido virlle á cabeza o día, había dous anos, no que o congro lle arrincara os dedos. Mais o sangue fluía do peito, dun ombro, a muller tiña todos os dedos nas mans que retorcía ansiosamente. Un encontro lembrado, setenta anos despois, polo seu curmán para o entre- vistador de Nomes e Voces, Andrés Domínguez Almansa: Auxilios, auxilios, auxilios! Era un chaval, era de noite e xa se sabía o..
    [Show full text]
  • El Referéndum Del Estatuto De Autonomía De 1936 En La
    Pérez Pena, M.S. Universidad de Santiago de Compostela El referéndum del Estatuto de Autonomía de 1936 en la prensa gallega: Puntos en común y diferencias con el proceso estatutario de 1979-1980 El 28 de junio de 1936 el pueblo gallego aprobó masivamente en referéndum el Estatuto de Autonomía de Galicia, en lo que constituyó el último gran acto político antes del alzamiento militar contra el Gobierno legalmente constituido de la República. El ambiente durante la campaña electoral fue de vivo entusiasmo, con un fervor autonomista como nunca se había producido en Galicia, impulsado por el Partido Galeguista y apoyado por el resto de las fuerzas del Frente Popular, el centro de Portela Valladares, y por la Dereita Galeguista. La actitud de los periódicos fue muy diversa, actuando cada medio en función de sus afinidades políticas, muy marcadas en aquel momento, encontrando desde prensa galleguista hasta medios controlados por Calvo Sotelo o la Iglesia Católica. El texto estatutario llegó a ser debatido en las Cortes de Montserrat en 1938, pero nunca fue aprobado; sin embargo, durante la elaboración de la Constitución de 1978, el hecho de haber superado el referéndum fue la clave para que Galicia fuese considerada una nacionalidad histórica, al amparo de la Disposición Transitoria Segunda. Esta investigación intenta contrastar los discursos elaborados por la prensa gallega en 1936 sobre el Estatuto y la Autonomía Gallega, con los que conformó 43 y 44 años después, durante la negociación, redacción y aprobación del Estatuto de 1980, refrendado en un ambiente de escasa participación popular y nulo entusiasmo. The Statute of Autonomy referendum in 1936 in Galician press: Common features and differences with the autonomy process in 1979-1980 The 28 of June in 1936, Galician people approved massively in a referendum the Galician Statute of Autonomy, what was the last great political act before the coup d’etat against the legally constituent republican government.
    [Show full text]
  • Lugar Y Política: El Apoyo Electoral Al Bloque Nacionalista Galego (1977-2002): Los Casos De Allariz Y Fene
    UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID FACULTAD DE CIENCIAS POLÍTICAS Y SOCIOLOGÍA Departamento de Ciencia Política y de la Administración III (Teorías y Formas Políticas y Geografía Humana) LUGAR Y POLÍTICA: EL APOYO ELECTORAL AL BLOQUE NACIONALISTA GALEGO (1977-2002): LOS CASOS DE ALLARIZ Y FENE MEMORIA PARA OPTAR AL GRADO DE DOCTOR PRESENTADA POR María Dolores Lois Barrio Bajo la dirección del doctor Heriberto Cairo Carou Madrid, 2007 • ISBN: 978-84-692-1019-2 TESIS DOCTORAL: Lugar y Política: el apoyo electoral al Bloque Nacionalista Galego (1977- 2002). Los casos de Allariz y Fene. DEPARTAMENTO DE CIENCIA POLÍTICA III (TEORÍAS Y FORMAS POLÍTICAS Y GEOGRAFÍA HUMANA) Facultad de Ciencias Políticas y Sociología. Universidad Complutense de Madrid. DIRECTOR: Dr. Heriberto Cairo Carou PRESENTADA POR: María D. Lois Barrio AGRADECIMIENTOS Hay múltiples adjetivos con los que será calificado este trabajo; pero, sin embargo, si hay una palabra que abarca toda su amplitud es el sustantivo proceso. La tesis doctoral se convirtió en un camino que partió de la curiosidad, que se acabó revelando como el mejor remedio para combatir los demonios con los que me enfrenté a la hora de formalizar la investigación. En ese camino, han estado conmigo, en tiempo y forma, los compañeros del departamento de Ciencia Política III (Teorías y Formas Políticas y Geografía Humana) de la facultad de Ciencias Políticas y Sociología de la Universidad Complutense de Madrid; en especial, deseo expresar mi agradecimiento a Heriberto Cairo, director de esta investigación, y que va más allá de lo que pueda materializarse en esta tesis. También quiero expresar mi gratitud a los miembros anónimos de la fundación Segundo Gil Dávila quienes me concedieron, durante dos años consecutivos, una Ayuda a la Investigación, así como a la propia Universidad Complutense, a través de la que conseguí una beca para realizar una Estancia de Investigación en el departamento de Geografía de la Universidad de California en Los Ángeles (UCLA), bajo la supervisión de John Agnew.
    [Show full text]
  • Texto Completo
    ‘Día llegará en que de esta mujer hablarán las canciones’: género, nacionalismo y literatura ENCARNA ALONSO VALERO1 Universidad de Granada ABSTRACT This paper analyzes the construction of national feminine myths in Spain, studying their similarities and contrasts, and giving a detailed overview about the utilization of music and literature as effective resources to conform those miths. Keywords: Nationalism, Genre, Rosalía De Castro, Galicia. RéSUMÉ Cet article a pour objet d’étude les mythes nationaux féminins qui ont pris corps tout au long du XXe siècle au sein des divers nationalismes existant en Espagne, nous permettant ainsi d’entrer dans l’analyse des points de convergence mais aussi des différences entre ceux-ci. Nous analyserons également comment la littérature, dans ces circonstances, a pu se mettre au service de la création du mythe. Mots-clés : Nationalismes, Genre, Rosalía De Castro, Galice. RESUMEN En este artículo nos proponemos estudiar algunos de los mitos nacio- nales femeninos que se han desarrollado a lo largo del siglo XX en los distintos nacionalismos existentes en España, con lo que queremos analizar las coincidencias y contrastes. Insistiremos también en cómo la literatura se ha puesto en estos casos al servicio de la creación del mito. Palabras-clave: Nacionalismos, Género, Rosalía De Castro, Galicia. l llamado Rexurdimento es una etapa de reivindicación y revitalización del gallego como lengua literaria, social y cultural. Este movimiento, paralelo al de la ERenaixença en Cataluña, se enmarca en un conjunto de ‘renacimientos’ lingüís- ticos, literarios y culturales que, dentro de un ideario marcadamente romántico, prolife- 1 Líneas de investigación: poesía española contemporánea, estudios de género.
    [Show full text]
  • Estudo Comparativo De Aspectos Semânticos Do Sufixo -Ista No Português E No Galego
    UNIVERSIDADE DE SÃO PAULO FACULDADE DE FILOSOFIA, LETRAS E CIÊNCIAS HUMANAS DEPARTAMENTO DE LETRAS CLÁSSICAS E VERNÁCULAS PROGRAMA DE PÓS-GRADUAÇÃO EM FILOLOGIA E LÍNGUA PORTUGUESA ESTUDO COMPARATIVO DE ASPECTOS SEMÂNTICOS DO SUFIXO -ISTA NO PORTUGUÊS E NO GALEGO Nilsa Areán García Dissertação apresentada ao Programa de Pós-Graduação em Filologia e Língua Portuguesa, do Departamento de Letras Clássicas e Vernáculas da Faculdade de Filosofia, Letras e Ciências Humanas da Universidade de São Paulo, para obtenção do título de Mestre em Letras . Orientador: Prof. Dr. Mário Eduardo Viaro VOL. II São Paulo 2007 UNIVERSIDADE DE SÃO PAULO FACULDADE DE FILOSOFIA, LETRAS E CIÊNCIAS HUMANAS DEPARTAMENTO DE LETRAS CLÁSSICAS E VERNÁCULAS PROGRAMA DE FILOLOGIA E LÍNGUA PORTUGUESA ESTUDO COMPARATIVO DE ASPECTOS SEMÂNTICOS DO SUFIXO -ISTA NO PORTUGUÊS E NO GALEGO Nilsa Areán García VOL. II São Paulo 2007 ANEXOS O espírito continuava insatisfeito; A alma andava inquieta; O coração não se sentia saciado. (Hermann Hesse) Introdução Nesta parte do trabalho, procura-se oferecer ao leitor os aspectos mais detalhados que envolveram a pesquisa como um todo. Assim, o Anexo I refere-se diretamente ao capítulo quatro da dissertação e descreve o corpora utilizado do galego, do português lusitano e do português brasileiro, do século XIX e do século XX, para uma verificação das ocorrências de palavras formadas com o sufixo -ista , bem como apresentar as classificações semânticas dessas ocorrências. Já o Anexo II refere-se diretamente ao capítulo cinco da dissertação e descreve o corpora do galego e do português utilizado para elaborar-se as classificações propostas e discutidas no capítulo.
    [Show full text]
  • Cuadernos Hispanoamericanos
    CUADERNOS HISPANOAMERICANOS 599 mayo 2000 DOSSIER: Literatura gallega actual Julien Gracq Capitulares Gustavo Guerrero La novela hispanoamericana de los noventa Centenario de Roberto Arlt Cartas de Inglaterra y Nueva York Notas sobre Wordsworth, Ronald Reagan y Adolf Hitler CUADERNOS HIS PAÑO AMERICANOS DIRECTOR: BLAS MATAMORO REDACTOR JEFE: JUAN MALPARTIDA SECRETARIA DE REDACCIÓN: MARÍA ANTONIA JIMÉNEZ ADMINISTRADOR: MAXIMILIANO JURADO AGENCIA ESPAÑOLA DE COOPERACIÓN INTERNACIONAL Cuadernos Hispanoamericanos: Avda. Reyes Católicos, 4 28040 Madrid. Teléis: 91 5838399 - 91 5838400 / 01 Fax: 91 5838310/11/13 e-mail: [email protected] Imprime: Gráficas VARONA Polígono «El Montalvo», parcela 49 - 37008 Salamanca Depósito Legal: M. 3875/1958 - ISSN: 1131-6438 - ÑIPO: 028-98-001-6 * No se mantiene correspondencia sobre trabajos no solicitados 599 ÍNDICE DOSSIER Literatura gallega actual XESÚS GONZÁLEZ GÓMEZ Veinte años de novela gallega (1979-1998) 7 NOEMÍ PAZO Y DOLORES VILAVEDRA El teatro gallego después de 1975 21 LUCIANO RODRÍGUEZ Casi un cuarto de siglo de poesía gallega 39 L.R. Antología poética 53 PUNTOS DE VISTA GUSTAVO GUERRERO La novela hispanoamericana en los años noventa: apuntes para un paisaje inacabado 71 JORDI DOCE Los noventa años de Julien Gracq 89 JULIEN GRACQ Capitulares 93 CALLEJERO ALVARO ABÓS Los últimos mil días de Roberto Arlt 107 JORDI DOCE Carta desde Inglaterra. Verdad y ficción 127 4 JOSÉ ANTONIO DE ORY Carta de Nueva York. 75 años de The New Yorker 133 BIBLIOTECA JORDI DOCE Viaje a las fuentes
    [Show full text]
  • (Profana) Galego-Portuguesa (II)*
    Rev Gal Filo, 2017, 18: 11-47 DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2017.18.0.3178 Edición e edicións: a propósito de crítica textual e lírica medieval (profana) galego-portuguesa (II)* Mariña Arbor Aldea** Universidade de Santiago de Compostela Data de recepción: 04/09/2017 | Data de aceptación: 11/10/2017 Cando quero vivir digo Moraima. Digo Moraima cando semento a espranza. Digo Moraima e ponse azul a alba. (Celso Emilio Ferreiro) A papá, in memoriam Resumo: Este artigo constitúe unha revisión histórica e crítica do labor ecdótico realizado no ámbito da lírica profana galego-portuguesa desde a década de 1960, momento en que a denominada “escola italiana” comeza os seus traballos. O estudo contempla as edicións preparadas polas denominadas escolas “pisana”, “barese” e “romana”, ademais de por diversos investigadores independentes en Italia, para despois analizar os traballos preparados no Brasil e para centrarse, finalmente, na Península Ibérica, que se converte, con Galicia á cabeza, e a partir da década dos ’80, no baricentro da actividade editorial en materia de lírica profana galego-portuguesa. Palabras chave: edición crítica; lírica profana galego-portuguesa. Sumario: I. “Premessa”. II. O Renacemento: Italia. III. Efervescencia. IV. A Romania nova: Brasil. V. A Iberia lusitana: Portugal. VI. A Iberia castelá e o Finisterrae. VII. Ler ou interpretar (dubidando?). VIII. O presente tecnolóxico. IX. Desideratum. * Este traballo inscríbese nos estudos que se realizan no marco do proxecto de investigación Glosario crítico da poesía medieval galego-portuguesa. III. Edición crítica dixital das cantigas de amor (FFI2015-63523-P), que está financiado polo Ministerio de Economía y Competitividad.
    [Show full text]
  • Novas Penzol
    NOVAS PENZOL Número 22 - xaneiro de 2020 CARVALHO CALERO: MESTRE E ESCRITOR Ricardo Carvalho Calero (Ferrol, 1910 – Santiago de Compostela, 1990). Persoa comprometida coa causa de Galicia, especialmente no eido da lingua. Membro dende novo do Seminario de Estudos Galegos, do que foi secretario, participa na fundación do Partido Galeguista, colabora activamente no Estatuto de Autonomía e publica os seus primeiros títulos. Combatente nas milicias republicanas é condenado a prisión e inhabilitado para empregos públicos pola ditadura. Na década dos cincuenta, asentado en Lugo, onde dirixe o Colexio Fingoi, retoma a súa actividade literaria e participa na creación da Editorial Galaxia e da revista Grial, da que forma parte do Consello de Redacción e entra na Real Academia Galega. Foi o primeiro profesor e catedrático de Lingüística e Literatura Galega na Universidade de Santiago. O seu labor resultou fundamental para o coñecemento da lingua e da literatura galegas, con obras tan decisivas como Historia da Literatura Galega Contemporánea e Gramática elemental del gallego común. Cultivou todos os xéneros literarios, narrativa, poesía, teatro, ensaio e mantivo un labor divulgador permanente coas súas colaboracións en revistas e xornais. Na súa última etapa, ante a cuestión da normativización do galego, defendeu o achegamento á lingua portuguesa, sendo o principal impulsor do reintegracionismo. A RAG acordou dedicarlle o Día das Letras Galegas 2020 e neste boletín Novas Penzol queremos participar de tan merecido tributo, dando a coñecer os fondos que da súa obra e sobre a súa obra dispón a Biblioteca e o Arquivo Penzol e a Biblioteca e o Arquivo Fernández del Riego.
    [Show full text]