Xosé Filgueira Valverde Biblioteca Xeral Da Universidade De Santiago De Compostela
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Xosé Filgueira Valverde (1906- 2015 1996) Biblioteca Cronoloxía e Xeral da bibliografía das Universidade obras existentes de Santiago na BUSC de Compostela Letras Galegas 2015 – Xosé Filgueira Valverde Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago de Compostela ÍNDICE CRONOLOXÍA DE FILGUEIRA VALVERDE (1906-1996) ......................................................... 2 BIBLIOGRAFÍA DE FILGUEIRA VALVERDE NA BUSC .............................................................. 6 Libros e separatas ............................................................................................................................ 6 Obras en colaboración .................................................................................................................. 25 Traballos como editor literario, compilador, ... .................................................................. 36 Prólogos e presentacións ............................................................................................................ 39 Partes de libros ............................................................................................................................... 54 Artigos ................................................................................................................................................ 72 Ir a Iacobus... Páxina 1 Letras Galegas 2015 – Xosé Filgueira Valverde Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago de Compostela CRONOLOXÍA DE FILGUEIRA VALVERDE (1906-1996) 1906 Nace en Pontevedra o 28 de outubro na que será sempre a súa casa na praza do Peirao 1922 Inicia a carreira de Filosofía e Letras na Universidade de Santiago 1923 Principia a carreira de Dereito que levará simultaneamente ca de Filosofía e Letras. Publica o seu primeiro artigo, sobre Xelmírez, nunha revista escolar compostelá, Renovación. Participa moi activamente no proceso fundacional do Seminario de Estudos Galegos. O seu discurso de ingreso, Festas composteláns na canonización de San Pio V publicarase en 1929 na revista do organismo. Galicia e a súa cultura entendida esta no sentido máis amplo, serán a partir de entón o eixo principal da súa actividade. 1925 Edita en Pontevedra a súa primeira obra de creación literaria, Os nenos con ilustracións de Luís Pintos Fonseca. E tamén a primeira publicación auspiciada polo Seminario de Estudos Galegos. 1927 Licénciase en Filosofía e Letras na Universidade de Zaragoza, sección de Ciencias Históricas. 1928 Conclúe con Premio Extraordinario os estudios de Dereito na Universidade de Santiago de Compostela. E nomeado axudante interino da Sección de Letras do Instituto de Pontevedra. Pon en marcha, no Seminario de Estudos Galegos unha ambiciosa iniciativa: a Catalogación Arqueolóxica e Artística de Galicia. 1929 Simultaneamente ao desenvolvemento da súa carreira docente, e nomeado secretario fundacional do Museo de Pontevedra ao que permanecerá unido durante toda a súa vida. 1931 Comeza a desenvolver unha intensa actividade política tanto en Pontevedra como en Compostela como secretario técnico do Partido Galeguista centrado nas discusións sobre o Estatuto de Galicia. Xunto con Risco, Cabanillas, Otero Pedrayo, Claudio Losada entre outros, firma o manifesto Afirmación católica d’un Grupo de Nacionalistas. 1932 Nomeado Correspondente da Real Academia de la Historia. 1933 Continua a actividade política como secretario de Labor Galeguista en Pontevedra. No Seminario de Estudos Galegos e nomeado director da sección de Historia da Literatura e encargado do servizo de prensa. 1934 Con Sebastián González García-Paz publica a compilación de traballos e actividades levados a cabo polo Seminario de Estudos Galegos dende a súa fundación. Eles dous xunto con Xesús Carro García publican a memoria dos traballos realizados polo Seminario sobre arqueoloxía relixiosa de Terra de Deza, iniciado seis anos antes. 1935 Rompe co Partido Galeguista incorporándose a Dereita Galeguista. Defende na Universidad de Madrid a tese de doutoramento dirixida por Armando Cotarelo Valledor sobre a Cantiga CIII : noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval. Tamén neste ano gaña por oposición a Cátedra de Lingua e Literatura Española do Instituto “Balmes” de Barcelona (axiña trasladarase a Melilla, despois a Lugo e finalmente a Pontevedra). Ir a Iacobus... Páxina 2 Letras Galegas 2015 – Xosé Filgueira Valverde Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago de Compostela 1936 Continua a actividade política en Dereita Galeguista centrada tanto na preparación de asembleas, como no relacionado ca posición fronte ao Estatuto e a oposición aos partidos do Frente Popular. Neste ano publica a súa tese en Santiago e a obra teatral para nenos Agromar en Lugo co pseudónimo J. Acuña. Tamén publica, a finais deste ano, o manual en tres volumes, Lengua y literatura Española, en colaboración con Evaristo Correa Calderón. 1937 Nomeado vocal da “Junta de Cultura Histórica y del Tesoro Artístico de la Provincia de Lugo”. Publica regularmente en Azul de Lugo co pseudónimo Martín Valerio. 1938 Casa con María Teresa Iglesias de Oscáriz . Nomeado “Agente del Servicio de Defensa del Patrimonio Artístico Nacional”. 1939 Finalmente, acada o traslado ao Instituto de Pontevedra onde permanecerá ata a súa xubilación en 1976. 1941 Toma posesión como membro numerario da Real Academia Galega. O seu discurso de ingreso “Da épica na Galicia medieval” non se publicará ata 1973. Neste ano tamén publica no n. 7 da revista Albor, 6 canciones de mar “in modo antico”. 1942 Iníciase a publicación da Revista do Museo de Pontevedra e publica o Cancioneiro Musical de Galicia a partir da colección da Sociedad Arqueológica reunida por Casto Sampedro y Folgar. 1944 Constitúese formalmente o Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos en cuxa preparación desenvolve un papel moi activo. Farase cargo da sección de Arte. A nova institución inicia a publicación de Cuadernos de Estudios Gallegos co traballo de Filgueira La iconografía de Santiago y el grabado compostelano. O ano seguinte iniciará nesta publicación a ambiciosa Bibliografía de Galicia que prepara no Museo de Pontevedra. 1946 Publica Archivo de Mareantes, unha das súas obras mais coñecidas. 1948 Neste ano destaca a creación da Editorial de los Bibliofilos Gallegos, na que participa e da que chegará a ser presidente e continua a publicación de traballos en Cuadernos de Estudios Gallegos e Revista de Filología Española. Tamén publica La imprenta compostelana: Libros y folletos hasta 1868 e unha historia de Compostela titulada El Libro de Santiago. 1949 Recibe o premio “Antonio de Nebrija” do Consejo Superior de Investigaciones Científicas, pola obra La primitiva lírica de Galicia y Portugal. Unha versión deste traballo publicarase no v. 1 da Historia General de las Literaturas Hispánicas, co título Lírica medieva gallega y portuguesa. 1950 Dirixe a primeira excavación que se leva a cabo no xacemento da Lanzada en Sanxenxo, Pontevedra e publica Grabados compostelanos. Iconografía del Apóstol. Grabadores de Compostela. Estampas de tema santiagués. 1951 Nomeado Comisario Provincial de Escavacións de Pontevedra e vocal da Xunta Provincial de Turismo. 1953 Nomeado correspondente da Real Academia Española. Publica La Artesanía en Galicia 1959 Continúa durante todos estes anos a intensa actividade tanto no que se refire a publicacións como a traballo no Instituto de Pontevedra. Tamén e intensa a súa actividade como conferenciante e mantedor e organizador de eventos de todo tipo. Neste ano, ademais, e nomeado alcalde de Pontevedra. Ir a Iacobus... Páxina 3 Letras Galegas 2015 – Xosé Filgueira Valverde Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago de Compostela 1962 Neste ano consolidase en Lourizán, tras unha longa e pouco clara tramitación administrativa, a factoría da Empresa Nacional de Celulosas. 1964 Continua como alcalde ao fronte dunha nova Corporación municipal e realiza a súa primeira viaxe a Arxentina. A parte da actividade de goberno municipal , continua publicando traballos como un novo manual para bacharelato titulado Arte Literario : Lengua española e, na colección “España en Paz”, o libro dedicado a Pontevedra. 1965 E un ano destacado pola actividade tanto no ámbito municipal (urbanización do Campo do Boi e da Xunqueira,...), como no Instituto, onde continua sendo director, ou no Museo de Pontevedra ca conclusión dos traballos de construción do Edificio Fernández López. 1967 Elixido procurador en Cortes, continua a desenvolver unha intensa actividade como alcalde e recibe por segunda vez a visita de Franco á cidade. No ano seguinte cesará no cargo a petición propia. 1970 Intervén activamente nos traballos preparatorios da Ley General de Educación, rematada este ano, destacando a súa defensa do bilingüismo. Nestes últimos anos destacan entre as publicacións o seu Cancioneiriño novo de Compostela no ámbito da creación literaria, no da edición Armas y Triunfos de Galicia de Felipe de la Gándara, e Historias de Compostela, libro que recolle artigos moitos deles xa publicados anteriormente. 1971 Participa na creación do Instituto da Lingua Galega na Universidade de Santiago participando nas discusións para acadar unha normativa ortográfica do galego. Publica a súa derradeira obra de creación literaria: Quintana Viva. No ano seguinte recibirá o nomeamento oficial de director do Instituto “Padre Sarmiento” como sucesor de Francisco Javier Sánchez Cantón. 1972 Participa como relator (“Os Luisiadas” em si mesmos como monumento”) na I Reunión Internacional de Camonistas celebrada en Lisboa para conmemorar o IV centenario