Letras Galegas 17
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Load more
Recommended publications
-
Breaking Boundaries and Dislocating Myths in Álvaro
BREAKING BOUNDARIES AND DISLOCATING MYTHS IN ÁLVARO CUNQUEIRO’S “FUNCIÓN DE ROMEO E XULIETA, FAMOSOS NAMORADOS” (1956): A GALICIAN ADAPTATION OF SHAKESPEARE’S ROMEO AND JULIET IN THE 20TH CENTURY73 Rubén Jarazo Álvarez Universidad de A Coruña Elena Domínguez Romero Universidad Complutense de Madrid Abstract Resumen Álvaro Cunqueiro’s treatment of El tratamiento del espacio en Álvaro space is subtler than critics have until Cunqueiro siempre ha sido más sutil de lo very recently believed it to be. que la crítica ha reconocido hasta hace muy Creating a mythical Atlantic realm, poco. La creación de una esfera mítica where Galicia is placed at the same atlántica, en la que Galicia se sitúa al mismo level as Brittany or Ireland, has nivel que la Bretaña Francesa o Irlanda, ha proved of great importance to demostrado ser de gran importancia para intellectuals, including Cunqueiro, aquellos intelectuales que se han who stand opposed to the cultural posicionado contra la dominación cultural 73 This article has been possible thanks to “Rede de lingua e literatura inglesa e identidade” (2007/000145-0) in accordance with the Xunta de Galicia and the European Regional Development Fund (ERDF), as well as the research projects “Música y literatura irlandesa y su correlato en la cultura gallega” (PGIDIT07PXIB159223PR), “Teatro isabelino en Galicia: Recepción Cultural y Literaria en Álvaro Cunqueiro” (Deputación da Coruña), and Programa Ángeles Alvariño 2009 (Programa de Recursos Humanos) in accordance with the Xunta de Galicia. All of the aforementioned are hereby formally acknowledged. Submission: 11/01/2011- Acceptance: 20/02//2011 ES 32 (2011): 179-201 180 RUBÉN JARAZO AND ELENA DOMÍNGUEZ domination of the Mediterranean. -
Año 5 Número 22
Proyecto2:Maquetación 1 29/04/11 12:32 Página 1 AÑO 5 NÚMERO 22 Proyecto2:Maquetación 1 29/04/11 12:32 Página 2 EDITORIAL MAGDALENA DEL AMO FERNÁNDEZ Directora [email protected] esde su primera edición, Ourense Siglo XXI ha ido jalonando sus páginas con fotos y textos alusivos a las sobradas bellezas, potencialidades y recursos turísticos de la provincia. Así, vestigios prehistóricos representados en mámoas y petroglifos, como en Maus de Salas y PresPres- queira; restos romanos de calzadas, mansiones, miliarios y puentes, en Portoquintela, Lovios, San Xoan de Río y Trives; iglesias románicas y góticas impregnadas de oraciones y plegarias; cruceiros y petos de ánimas representativos del sentir de Galicia; monasterios con notas can- tarinas en sus coros, como Santa María de Oseira; viñedos y bolos graníticos; y manantiales termales emanando sin parar sus vapores mágicos, en Laias, Baños de Molgas, Arnoia y las charcas al lado del Miño. Pero Ourense, aparte de la visibilidad de lo enunciado, tiene además un componente profun- do, llamémosle intelectual-artístico-espiritual que se sustancia en un elenco de mentes avanza- das que han sabido combinar lo cercano y próximo con todo un universo de lejanos horizontes. El halagüeño título de La Atenas de Galicia del que hacen gala quienes practican el deporte de la ourensanía se debe a este panel de hombres y mujeres que han destacado en los ámbitos más importantes de la cultura. La gaita y la zanfona de Faustino Santalices, los discursos de Otero Pedrayo, los grabados de Prieto Nespereira, los oleos de Quessada, las películas de Velo o los textos de Cuevillas son sólo una muestra de este mosaico ourensano de arte e intelectualidad. -
La Poesía Gallega De Postguerra
LA POES~AGALLEGA DE POSTGUERRA EXPLICACIÓN PREVIA Este humilde servidor tiene escritos muchos artículos sobre la poesía gallega de postguerra. Y tuvo, en varias ocasiones, que negarse a escribir otros sobre el mismo tema. En esta ocasión no ve la forma de eludir el com- promiso de escribir, una vez más, sobre nuestra poesía de la postguerra. Y lo hace reproduciendo, más o menos, un artículo publicado en O COMERCIO de Porto (Portugal) el 24 de febrero de 1970. Pocas cosas hay tan desagra- dables como plagiarse a uno mismo. Pero a veces no queda otro remedio. LOS POETAS EMIGRADOS La guerra civil española supuso entre nosotros muchas cosas. De- masiadas cosas y muy dolorosas. Entre ellas el silencio, en nuestra propia tierra, de la poesía gallega. Los emigrantes y exilados, sobre todo los de Buenos Aires, mantuvieron viva, más allá del Atlántico separador, la lla- ma viva de nuestra poesia. En Buenos Aires hubo -y afortunadamente aún hay- una actividad editorial importante de libros gallegos. Entre los más importantes poetas gallegos del exilio destacan Luis Seoaiie, iia&C eii lJlO -y jOLeiiZ"'"Tai-&, ilacit eii 1917, La obra poética de Luis Seoane está reunida en los libros "Fardel de eisilado", "Na brétema, Sant-Iago" y "As cicatrices". La obra en gallego de Lorenzo Var~laestá piddirda en lnc lihrnr "Lnnu~"y "María Pita e tres retratos medioevás". Los libros de ambos poetas fueron editados en Bue- nos Aires. Su obra, de claro testimonio social, enraizada en lo más profun- do del drama gallego, pudo ser fecunda y renovadora de haber llegado a Galicia en la época en que fue publicada. -
Carlos Casares. Cadro De Antón Pulido O Roteiro Carlos Casares En Ourense
Carlos Casares. Cadro de Antón Pulido O Roteiro Carlos Casares en Ourense Afonso Vázquez-Monxardín Catedrático de lingua galega Presentación cun percorrido a pé desde a Alameda de Santiago ata a casa da Matanza en Pardón. Nela participa- Os roteiros preséntansenos na actualidade como ron moitos dos galeguistas activos da época e foi unha forma de achegamento á realidade do patrimo- recollida nunha película artesanal con guión de nio -sexa este natural, arqueolóxico, histórico, arqui- Celso Emilio Ferreiro e foi recuperada, comenta- tectónico, literario, etc.- que funciona dun xeito lú- da e montada en 2001 co apoio da Caixa Galicia e dico e participativo todo ao longo de Occidente. En dos xornais El Progreso e Faro de Vigo. Máis alá, Galicia moitos son os concellos e institucións públi- tamén as míticas “Pelerinaxes” de Ourense a San cas e privadas que ofrecen estas posibilidades de ocu- Andrés de Teixido, en 1929 de Otero, Risco e Ben pación de ocio, e mesmo hai webs e apps especializa- Cho Shey, pode ser considerada tamén un roteiro das que nos guían por estes espazos de confluencia amplo, como, dalgún xeito o foron tamén moitas entre o paseo, a cultura e o turismo. Especial men- das “xeiras” dos galeguistas no seo do Seminario de ción merecen arestora os roteiros nos que están invo- Estudos Galegos ou as promovidas polos Ultreyas lucrados alumnos e profesores, maiormente de tipo tamén en tempos de antes da guerra. Incluso temos natural e literario. un escrito, simpático e de case imposible realiza- ción, redactado por Otero Pedrayo para o seu ami- En Galicia existe unha certa tradición de roteiros go Silvio Santiago na segunda metade dos sesenta, desde hai tempo. -
Licenciado En Filoloxía Galego
XOSÉ GREGORIO FERREIRO FENTE do seu labor á figura do poeta ca o Día das Letras Galegas de monterrosino Lorenzo Varela, sobre 2005. Castelao, Ánxel Fole, Xosé R. Licenciado en Filoloxía Galego- o que publicou traballos de divul- Otero Espasandín ou Valentín Paz- portuguesa e profesor de ensino gación, edicións literarias da súa Andrade son outros escritores aos secundario da materia de Lingua obra e ensaios especializados. Así que Gregorio Ferreiro Fente, como e Literatura Galega. Como inves- mesmo, é autor de dous libros estudoso do feito literario galego, tigador, dedicou parte importante sobre o escritor ao que se lle dedi- lles prestou tamén atención. Homenaxe a Lorenzo Varela Xosé Gregorio Ferreiro Fente pasado 25 de novembro de 2003 cum- de Homenaxe. Sesenta e seis escritores falan de príronse 25 anos da morte de Lorenzo Lorenzo Varela (florilexio de textos sobre a vida, Varela. Con tal motivo, mes e medio antes a obra e o home) e presentaríase en Monterroso Odesta data, diversas persoas decidimos constituír, o sábado 29 de novembro, día no que, finalmente, a iniciativa do profesor Xesús Alonso Montero, tería lugar a citada xornada de homenaxe a Lorenzo unha comisión que tivese por obxecto organi- Varela. Seguramente que ningunha das persoas asis- zar unha xornada de homenaxe ao ilustre poeta tentes aos actos daquel día sabía que meses despois galego. Postos xa ao traballo, nunha das reunións a Real Academia Galega acabaría tomando o acor- preparatorias xurdiu a iniciativa de elaborar unha do de dedicarlle ao poeta galego o Día das Letras pequena publicación que servise a un tempo de Galegas correspondente ao ano 2005. -
RACISMO NACIONALISTA EN LA LITERATURA GALLEGUISTA DE LOS SIGLOS XIX Y XX
RACISMO NACIONALISTA EN LA LITERATURA GALLEGUISTA DE LOS SIGLOS XIX y XX Miguel Salas Díaz (Universidad de Lenguas Extranjeras de Dalian, China) Resumen: La raza es uno de los conceptos principales de la teoría política nacionalista. Tanto en tiempos en los que la superioridad racial era algo relativamente aceptado como teoría antropológica como en momentos en los que se rechazaba completamente tal idea, el nacionalismo ha hecho uso del racismo para justificar sus aspiraciones políticas. La intención de este trabajo es analizar la idea de superioridad racial en la obra de los principales autores galleguistas del siglo XIX (Manuel Murguía, Alfredo Brañas y Eduardo Pondal, autor de la letra del himno gallego oficial) y del siglo XX (Alfonso Castelao y Vicente Risco). Abstract: Race is one of the main concepts in nationalist political theory. In times when racial supremacy was accepted as an athropological theory as well as in times when it was absolutely rejected, nationalism used racism to justify their political aspirations. This article aims to analyze the idea of racial supremacy in the main galician nationalist authors’ works in XIXth (Manuel Murguía, Alfedo Brañas and Eduardo Pondal, author of the current Galician anthem) and XX century (Alfonso Castelao y Vicente Risco). Palabras clave: Nacionalismo, Galleguismo, Raza, Racismo, Literatura gallega, siglo XIX, siglo XX, Manuel Murguía, Alfredo Brañas, Eduardo Pondal, Alfonso Castelao, Vicente Risco. Keywords: Galician Nationalism, Race, Racism, Galician Literature, XIXth Century, XXth Century, Manuel Murguía, Alfredo Brañas, Eduardo Pondal, Alfonso Castelao, Vicente Risco. Introducción Si se duda de la raza, ¿qué confianza queda en el resto de la vida? (Otero Pedrayo, 1991, p. -
Novas Penzol
NOVAS PENZOL Número 15 - febreiro de 2017 CARLOS CASARES Carlos Casares Mouriño (Ourense, 1941 – Nigrán, 2002) é unha figura fundamental na Galicia da segunda metade do século XX. Vinculado dende novo co mundo da cultura e co galeguismo, asiste en Ourense ao faladoiro de Vicente Risco e como estudante en Santiago, nos anos sesenta, forma parte do círculo de Ramón Piñeiro. Compaxinou o seu traballo profesional de profesor de ensinanza secundaria co de escritor, dinamizador cultural, editor e político, deixando unha pegada significada en todos eses campos. Como escritor ten un papel esencial na renovación da narrativa galega, mais tamén é un precursor da literatura infantil e xuvenil galega. Poeta, narrador, dramaturgo, ensaísta, biógrafo, crítico literario, columnista, a súa actividade literaria abarcou todos os xéneros. Tivo unha constante participación no mundo cultural, foi membro da Real Academia Galega e desenvolveu funcións como a de Presidente do Consello da Cultura Galega, padroeiro da Fundación Penzol, membro fundador e presidente do Pen Club Galicia, director da revista Grial, etc. Tamén destacou no seu labor como editor, dirixindo a Editorial Galaxia. Como político, foi membro do grupo Realidade Galega e presentouse, como independente polo PSdeG, e foi elexido deputado nas eleccións autonómicas de 1981, sendo membro, polo tanto, da primeira lexislatura do Parlamento de Galicia. A Real Academia Galega acordou dedicarlle a Carlos Casares, no décimo quinto aniversario do seu pasamento, o Día das Letras Galegas do ano 2017. Con este número 15 de Novas Penzol sumámonos ao recoñecemento da súa persoa e da súa obra e damos a coñecer os fondos que del e sobre el dispón a Biblioteca e o Arquivo Penzol e a Biblioteca e o Arquivo Fernández del Riego. -
La Temática Homérica En La Poesía Gallega
(‘FC:egi 7 (1997> La temática homérica en la poesía gallega Fernando LILLO R.EDONET Su mmary In this paper we study the use of homene topics in galician poetry. By an anthology of poems sse prove that Homer and hís characters are included in thc personal poetrv of each poet. 1. Poesía gallega y temas homéricos La poesía en lengua gallega, a pesar de su relativa juventud, tiene una fértil relación con los temas de la literatura clásica. Los poetas gallegos han reinterpretado con su arte los temas y las ideas de la literatura antigua, pero sólo unos pocos han tenido un contacto seguro de primera mano con las obras en lengua original. Y es que, como afirma Vicente Cristóbal, es mucho más sencillo acceder a los temas y a las ideas que a la lengua y al estilo de los autores grecolatinos: “Sólo median ¡e un largo aprendizaje, que no a rodos se les brinda, y mediante un considerable c.¶fuerzo. al que no todos están dispuestos, se puede dar el salto desde el hoy al ayer remoto paro acceder a la literatura clásica de una manera más plena, es decir, en su forma, en su expresión genuina y no sólo en su tema y en sus ideas, mas fáciles de transmitir por vio indirecta”’. En nuestro caso la facilidad para acceder a la temática homérica se muestra clara, por cuanto de las obras del ciego de Quíos se han extraido unos prototipos y unos símbolo:; comunes a la tradición literaria occidental. Muchas veces para recrear o deformar esos símbolos no es ‘V. -
Texto Completo
Frei M. Sarmiento por José Vicente Cousiño. XOSÉ LUÍS BARREIRO BARREIRO Dúas Igrexas-Forcarei, Pontevedra Catedrático de Filosofía.Facultade de Filosofía. Universidade de Santiago. Realiza estudios de Humanidades e Filosofía en Santiago, Salamanca, Roma e Madrid.É Doutor en Filosofía M. Sarmiento, xa polas Universidades de S.Tomé desde neno, mamou en Galiza, apalpou (Roma) e Complutense (Madrid). Galiza, sentiu Galiza, Decano da Facultade de Filosofía e comezou a pensar e Ciencias da Educación (Universidade pensou realmente en, de Santiago) desde 1986 ata 1995. sobre e para Galiza. E no marco omnipresen- Director, na actualidade, do te de Galiza hai como Departamento de Filosofía e catro eixes ou refe- Antropoloxía Social. rencias fundamentais Coordinou e publicou, entre outros, encol das que se pode os seguintes traballos: Mundo, hom- vertebrar toda a súa actividade verbo da bre y conocimiento en Amor mesma: a súa Xente, Ruibal, filósofo gallego (1978). “El a súa Terra, a súa Tractatus logico-philosophicus de Lingua e a súa Cultura L.Wittgenstein: una alternativa técni- co-ética” (1981). O Pensamento Galego na Historia –Aproximación da razón (Coord.,1997,1999). “El (2000).“El concepto de Galicia como crítica– (Coord.1990,1992). Indale- proyecto fenomenológico-marxista realidad histórica” (2000).“A palabra cio Armesto –filósofo, republicano, de Enzo Paci” (1998). ”Ilustración y e o silencio (I). De ilustrados e fideis- masón- (1991). “Filosofía e Ilustra- fideismo. La polémica Jacobi-Lessing tas” (2001). Ilustración e Moder- ción en Galicia” (1992). Discusiones y su repercusión posterior” (1999).A nidade. Os avatares da razón sobre la Metafísica, de I. Armesto Antoniana Margarita, de Gómez (Coord..,2001). -
QUEN É VICENTE RISCO? Edita: Fundación Vicente Risco
QUEN É VICENTE RISCO? Edita: Fundación Vicente Risco. Maquetación: visualq. Imprime: Helbagraf DL: OU 53-2013 Todos os dereitos reservados. Membros institucionais: Xunta de Galicia, Consellería de Cultura Deputación Provincial de Ourense Câmara Municipal de Amarante Concello de Allariz Concello de Castro Caldelas Concello de Ourense Universidade de Santiago de Compostela Universidade da Coruña Universidade de Vigo Quen é Vicente Risco? A vida Vicente Martínez-Risco Agüero, coñecido literariamente como Vi- cente Risco, naceu o 30 de setembro de 1884 en Ourense no piso 1º da rúa da Paz, antiga rúa dos Zapateiros. Os seus devanceiros son naturais das terras de Castro Calde- las, onde asentaron a partir do XVIII procedentes de terras manchegas como administradores da Casa de Alba cando esta herdou os dominios da Casa de Lemos. Alí, na vila, patrimonio un día dos Condes de Lemos, pasou longas horas da nenez; tamén na idade madura fecundas tempa- das en contacto coa clara paisaxe. Casa en 1922 coa alaricana María del Carmen Fernández. Na vila de Allariz nacerán os seus fillos, na casa onde está a sede da Fundación que leva o seu nome. Academicamente, foi bacharel en Ourense. Estudou dereito en San- tiago, onde se licenciou no 1907. Despois, mestre de ensino primario, tras un frustrante paso pola administración de facenda. Ingresou na Escola Su- perior do Maxisterio en Madrid. Aprobou a cátedra de Historia e a súa Me- todoloxía, que impartiu na Normal de Ourense, proxectando a súa docen- 5 Quen é Vicente Risco? cia sobre sucesivas xeracións dende 1917 a 1945. Polos anos 30, sacou a licenciatura de Filosofía en Santiago. -
Body, Emotion, and Sound in the Contemporary Galician Poetry Performance
Thamyris/Intersecting No. 24 (2011) 111–132 Politics of Sound: Body, Emotion, and Sound in the Contemporary Galician Poetry Performance María do Cebreiro Rábade Villar The Middle Ages were considered to be the golden age of Galician literature. After this, literary production in Galician was for centuries predominantly oral. During the second half of the nineteenth century the cultural and political movement known as the Rexurdimento (Renaissance) led to a radical transformation of this situation. Authors such as Rosalía de Castro, Manuel Curros Enríquez, and Eduardo Pondal – the canonical trio of the Rexurdimento – began to forge a new linguistic and literary model. The recognition of Galicia as a political entity was fostered, in large part, by Romantic sensibilities towards oral and popular cultural traditions. Throughout the first half of the twentieth century, several groups and poetic waves would follow – some of these notably influenced by the historic avant-garde. The generational suc- cession was severed by the outbreak of the Spanish Civil War (1936–1939). Like Basque and Catalan literatures, Galician culture also faced harsh repression during the reign of Franco and it was only with the arrival of democracy that something approaching cultural normality could be reestablished.1 In the 1980s the inclusion of the Galician language into the teaching system ushered in a new era for the Galician culture. From the 1980s, Galician poetry begins to move through new avenues such as poetry performance. The poetic discourse and generational controversy that find their precedents in the avant-garde run parallel to this. The clash between the “poets of the eighties” and the “poets of the nineties” has been much remarked upon, even though the most recent critical approaches tend to relativize the opposition between the two groups.2 This essay aims to explore what the commitment to orality of Galician poets and performers since the 1990s has meant for both Galicia’s poetry and the performance of poetry in general. -
Cuadernos Hispanoamericanos
CUADERNOS HISPANOAMERICANOS 599 mayo 2000 DOSSIER: Literatura gallega actual Julien Gracq Capitulares Gustavo Guerrero La novela hispanoamericana de los noventa Centenario de Roberto Arlt Cartas de Inglaterra y Nueva York Notas sobre Wordsworth, Ronald Reagan y Adolf Hitler CUADERNOS HIS PAÑO AMERICANOS DIRECTOR: BLAS MATAMORO REDACTOR JEFE: JUAN MALPARTIDA SECRETARIA DE REDACCIÓN: MARÍA ANTONIA JIMÉNEZ ADMINISTRADOR: MAXIMILIANO JURADO AGENCIA ESPAÑOLA DE COOPERACIÓN INTERNACIONAL Cuadernos Hispanoamericanos: Avda. Reyes Católicos, 4 28040 Madrid. Teléis: 91 5838399 - 91 5838400 / 01 Fax: 91 5838310/11/13 e-mail: [email protected] Imprime: Gráficas VARONA Polígono «El Montalvo», parcela 49 - 37008 Salamanca Depósito Legal: M. 3875/1958 - ISSN: 1131-6438 - ÑIPO: 028-98-001-6 * No se mantiene correspondencia sobre trabajos no solicitados 599 ÍNDICE DOSSIER Literatura gallega actual XESÚS GONZÁLEZ GÓMEZ Veinte años de novela gallega (1979-1998) 7 NOEMÍ PAZO Y DOLORES VILAVEDRA El teatro gallego después de 1975 21 LUCIANO RODRÍGUEZ Casi un cuarto de siglo de poesía gallega 39 L.R. Antología poética 53 PUNTOS DE VISTA GUSTAVO GUERRERO La novela hispanoamericana en los años noventa: apuntes para un paisaje inacabado 71 JORDI DOCE Los noventa años de Julien Gracq 89 JULIEN GRACQ Capitulares 93 CALLEJERO ALVARO ABÓS Los últimos mil días de Roberto Arlt 107 JORDI DOCE Carta desde Inglaterra. Verdad y ficción 127 4 JOSÉ ANTONIO DE ORY Carta de Nueva York. 75 años de The New Yorker 133 BIBLIOTECA JORDI DOCE Viaje a las fuentes