Vrijetijdsagenda Achterhoek 2016-2019 Recreatie En Toerisme in De Achterhoek Versterken Door Betere Kwaliteit
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Vrijetijdsagenda Achterhoek 2016-2019 Recreatie en Toerisme in de Achterhoek versterken door betere kwaliteit 1 VOORWOORD Portefeuillehouders Vrijetijdseconomie en Vrijetijdsondernemers in de Achterhoek hebben gezamenlijk geconstateerd dat het voor de komende periode van belang is om een vernieuwingsslag te maken binnen de sector. Deze vernieuwing is noodzakelijk om de ontwikkelingen in de markt te volgen en te beïnvloeden. Vernieuwing komt tot stand door samen te werken en het aanbod, arrangementen en innovatieve ideeën met elkaar te verbinden. En door elkaars kennis te delen. Wij hebben met de sector de handen ineengeslagen en gezamenlijk het proces gestart om te komen tot deze nota. Wat vooraf ging Sinds 2006 hebben de 8 gemeenten die zijn aangesloten bij de Regio Achterhoek en de gemeenten Zutphen en Lochem samengewerkt aan het opstellen en uitvoeren van een toeristisch-recreatief ontwikkelingsplan voor de Achterhoek (TROP Achterhoek). De belangrijkste onderdelen hierin zijn: De identiteit van de Achterhoek is in beeld gebracht; De toeristische organisatiestructuur is de afgelopen jaren gewijzigd na het faillissement van zowel Achterhoeks Bureau voor Toerisme (ABT) als VVV Achterhoek: o Stichting Achterhoek Toerisme (AT) is opgericht voor regionale toeristische marketing. o Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) is ontmanteld waarbij taken zijn herverdeeld: . Eigendom/beheer fietspaden terug naar gemeenten . Routebureau overgeheveld naar AT . Eigendom/beheer recreatieplassen naar Leisurelands (voorheen RGV). Er is gewerkt aan investeringsprogramma’s met concrete projecten: In de periode 2008-2011 zijn via het Regiocontract de volgende projecten uitgevoerd: o Landelijke promotiecampagne (ABT) o Achterhoek Spektakel Toer (Stichting Achterhoek Spektakel Toer) o Infozuilen o Aanpassen website en database o Uniformering toeristische objectbewegwijzering en fietsknooppuntensysteem (RAL). In de periode van 2012-2015 zijn via het Regiocontract tot stand gekomen: o Landelijke promotiecampagne (Achterhoek Toerisme) o Rivierenconcept o Wandelnetwerk. Alle gemeenten hebben hiertoe bijgedragen via het Meerjaren Investerings Programma (MIP) T&R. Provincie Gelderland heeft via het Regiocontract 50% cofinanciering geleverd. Al met al kunnen we na twee jaar Achterhoek Toerisme en acht jaren van investeringen constateren dat er een sterke basis ligt en ‘Vrijetijdseconomie’ als economische sector op de kaart staat. 2 Periode 2016-2020 Nu is het tijd om vervolgstappen te zetten en nieuwe ontwikkelingen binnen de sector tot stand te brengen en nieuwe producten te maken die in samenwerking tussen sectoren tot stand komen. Vanuit de wetenschap dat middelen schaarser zijn, hebben wij subsidioloog mw. Ineke de Boer opdracht gegeven om vanuit haar expertise deze nota op te stellen. Omdat er geen nieuw Regiocontract komt, is in de voorliggende Vrijetijdsagenda 2016 t/m 2019 aansluiting gezocht op de Gebiedsopgave Achterhoek. Daarnaast wordt ingezet op het creëren van een financiële infrastructuur waarin concrete projecten kunnen worden gefinancierd. Om deze financiële infrastructuur goed neer te zetten moeten ondernemers, maatschappelijke organisaties en overheid samen optrekken. De gemeenten* faciliteren dit proces middels het aanstellen van een kennismakelaar. Deze is verantwoordelijk voor de uitvoering van deze vrijetijdsagenda en fungeert als de spin in het web tussen ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties. Daarnaast stellen de gemeenten via het Meerjaren Investerings Programma (MIP) cofinanciering beschikbaar voor concrete projecten die uit de nota voortvloeien. Met de inzet van deze middelen, de daarmee uitgelokte investeringen en subsidies kan volgens de subsidioloog een multiplier van 11 worden bereikt. Wij gaan die uitdaging graag aan, maar kunnen dit niet alleen. De VE-ondernemers, verenigd binnen het VOA**, hebben ingestemd met de Vrijetijdsagenda en onderstrepen daarmee de gedeelde ambitie. Zij zijn daarmee ook aan zet om deze ambitie mede waar te maken en substantieel te financieren. De ondernemers hebben in de werkwijze binnen Achterhoek Toerisme getoond dat zij in concrete projecten bereid zijn ook financieel te participeren. Dit geeft ons het vertrouwen dat ondernemers, organisaties en overheden in de komende periode daadwerkelijk vorm geven aan het versterken van recreatie in de toerisme in de Achterhoek. Borculo, juli 2016 Marijke van Haaren Voorzitter regionaal portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie *Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk, Zutphen ** Vrijetijds Ondernemers Achterhoek (Recron, St. Plattelandstoerisme Achterhoek, Horeca Nederland) Auteur: mw. I. de Boer, Maxmo subsidie advies + projectmanagement (Eind)redactie: ambtelijk overleg Vrijetijdseconomie 3 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1: INLEIDING HOOFDSTUK 2: BELANG VRIJETIJDSECONOMIE 2.1 Economisch belang 2.2 Maatschappelijk belang 2.3 Belang voor Achterhoek 2020 HOOFDSTUK 3: VINDEN 3.1 Weet de gast de ondernemer te vinden 3.2 Weet de ondernemer de gast te vinden HOOFDSTUK 4: VERRASSEN 4.1 Aanbod 4.2 Investeringen om de kwaliteit te verhogen 4.3 Innovatie van producten en businessmodellen 4.4 Investeren in mensen HOOFDSTUK 5: VERBINDEN 5.1 Slimme verbindingen tussen ondernemers 5.2 Slimme verbindingen tussen de arrangementen 5.3 Slim samenwerken regionaal/grensoverschrijdend HOOFDSTUK 6: VRIJETIJDSAGENDA 6.1 Achterhoek 2020 6.2 Inzet kennismakelaar 6.3 Gebruik maken van Leader Achterhoek 6.4 Achterhoeks Recreatie Investeringsfonds 6.5 Achterhoekse streekrekening 6.6 Regionale marketing, promotie en monitoring 6.7 Productinnovatie met crossovers uit de topsectoren 6.8 Gastheerschap bevorderen 6.9 Duitse Grenzen beslechten met een investeringsfonds 6.10 Goede infrastructuur blijven beleven BIJLAGE 1: SWOT ANALYSE ACHTERHOEK BIJLAGE 2: SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN BIJLAGE 3: PROGRAMMAFORMATS WERKEN-CROSSOVER VRIJETIJDSECONOMIE 4 HOOFDSTUK 1: INLEIDING De Achterhoek staat voor majeure opgaven, zij moet anticiperen op de gevolgen van de bevolkingsdaling en op de veranderingen in de samenstelling van de bevolking. De bevolkingsdaling heeft gevolgen voor de economische vitaliteit en de leefbaarheid in de kleine kernen en op het platteland. Aan het afnemende voorzieningenniveau (bijvoorbeeld winkels, bibliotheek) is dit als eerste te merken. Daarnaast neemt de leegstand in de kernen en het buitengebied zichtbaar toe. De economische vitaliteit is gericht op het bieden van voldoende werkgelegenheid voor de aanwezige beroepsbevolking. Hierbij is nieuwe werkgelegenheid noodzakelijk om het verlies aan werkgelegenheid van de afgelopen jaren (in agrarische sectoren) op te vangen. De Achterhoek met zijn relatief grote maaksector zet in op Smart Industry als thema om wederom een sterke maaksector te ontwikkelen. Vernieuwing in deze sector is gericht op een verdere digitalisering van de productie, te beginnen bij de bedrijven die de energie hebben om hiermee aan de slag te gaan. Vernieuwing is ook nodig voor de vrijetijdseconomie. Het decor voor de vrijetijdseconomie in de Achterhoek vormt het coulissenlandschap, de natuur, kleine kernen, landgoederen en kastelen. Het maakt de Achterhoek tot een aantrekkelijk gebied voor wandelaars, fietsers, kampeerders en rustzoekers. De sector vrijetijdseconomie draagt substantieel, 3,9% 1 of 6,1% als horeca volledig wordt toegerekend aan de vrijetijdseconomie, bij aan de werkgelegenheid in de Achterhoek waarbij de sector gestaag groeit. Naast werkgelegenheid draagt de sector, meer dan andere economische sectoren, bij aan een betere leefbaarheid op het platteland en in de kernen. Uitdagingen waar de vrijetijdssector voor staat zijn: Het veelal kleinschalige en diverse aanbod van dag- en verblijfstoerisme te bundelen in een aantal thema’s Het inlopen van ongeveer 5 jaar (crisis) van nieuwe investeringen op bedrijfsniveau, waardoor het kwaliteitsniveau van het toeristisch en recreatief aanbod achterloopt Veranderende wetgeving voor agrariërs en natuurbeheerders waardoor het een uitdaging wordt om het mooie cultureel erfgoed en de routenetwerken in stand te houden Snel veranderende belevingsconcepten voor recreanten Nieuwe technische mogelijkheden voor vooral nieuwe ICT toepassingen Groei van bestedingen komt van senioren en emerging markten. Deze ontwikkelingen confronteren ondernemers met een uitdagende realiteit. Doordat de sector niet op zichzelf staat, maar nauw verbonden is met andere thema’s zoals landschap en leefbaarheid, is het een collectieve opgave van de Achterhoek om de gunst van de gast te winnen en de algehele waardering van de bestemming Achterhoek op te waarderen. 1 Regio Rapport Achterhoek, POA maart 2013 5 De 10 gemeenten in de Achterhoek beamen dit economische en maatschappelijke belang en werken samen met Achterhoek Toerisme en de ondernemers aan een sterke en toekomstbestendige toeristisch-recreatieve sector in de Achterhoek. Zij hebben dan ook in het najaar van 2014 en voorjaar 2015 het initiatief genomen om wensen en ideeën van de vrijetijds ondernemers te inventariseren. Zo zijn onderzoeken uitgevoerd en interviews gehouden met de keyspelers uit de vrijetijdseconomie om inzicht te krijgen in de wensen en ideeën die zij hebben, kijkende naar de vrijetijdssector van de Achterhoek. De uitkomsten zijn in een sessie gedeeld met de overheidsbestuurders. Dit document borduurt verder op dit proces om de ideeën en wensen om te bouwen naar een vernieuwde strategie met vernieuwende ideeën en projecten. Dit resulteert in een vrijetijdsagenda