<<

MASTER NEGA IV

. 91-8004, c MICROFILMED 1991 COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES/NEW YORK

as part of the "Foundations of Westem Civilization Preservation Project

Funded by the NATIONAL ENDOWMENT FOR THE HUMANITIES

Reproductions may not be made without permission from Columbia University Library COPYRIGHT STATEMENT

The copyright law of the United States - Title 17, United "s Code - concems the making of photocopies or other reproductions of copyrighted material...

Co. - ^ia University Library reserves the right to refuse to accept a copy order if, in its judgement, fulfillment of the order Id involve violation of the copyright law. . ",.,.^ .%

.'fe-i- .t.•, -^ ^ HORUS

.%

^3*^^

¥, '. > ^,"'.• ,^ PHORI BLEM^; t (*'':; RICULUM VITAF

f / : )

Master Negative # 1--- COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES PRESERVATION DEPARTMENT

BIBLIOGRAPHIC MICROFORM TARGET

Original Material as Filmed - Existing Bibliographic Record

,.^^ ' mipa^ ,d89N52 Works 1896

iIE96 Nicepliorus Blemmydas. / Nicephori Blemmydae curriculum vitae et nunc primum edidit Au^. lieo.nenberf^. PraecedH : dinsertatio de vita et scriptis Nicephori Blem- raydac. Lipsiae, in aedihus D. G. Teubneri, 1R96, cx, 136 p. 17 cm. (Bibliotheca scr.lptorum j Graecorum et Romanorura Teubneriana•

210G00

Restrictions on Use:

TECHNICAL MICROFORM DATA

FILM SIZE: .^^^ REDUCTION RATIO:__ il IMAGEPLACEMENT: IIB - ,5 r\ t DATE FILMED: .^/ \(}\\ INITIALS \^__ HLMEDBY: RESEARCH . INC WOODBRIDGE. CT

'^^-^ — ia-^.-«-Arfife..a3ai -• iiir ^tfatii liii "'''•''''""'^•^iMiiiiliTrWi^'*^'*'^''^ iaaaaifiiiaiiiiti "^-•"--ii niiw iiiMili iii iMiriiMftiinl BIBLIOGRAPHIC IRREGULARITIES

MAIN

ENTRY; A/,>

Bibliographic Irregularities in the Original Document List voluines and pages affected; include name of institution if filming borrowed text.

Page(s) missing/not available:

Voliimes(s) missing/not available:.

j/_Illegible pa^I - f^/^^r -^ 2 n^c^^/:Z e/^L ' and/or damaged page(s): />./V paq^^ ^^j ^rfpAuCS Ajo-h //^(^>^ f^cti Page(s) or volumes(s) misnumbered:

^Bound out of sequence:

Page(s) or illustration(s) filmed from copy borrowed from:.

Other: . ^^ AYAILABL^ C

Association for Information and image Management

^'SvX 1100 Wayne Avenue, Suite 1100 Silver Spring, Maryland 20910 301/587-8202

Centimeter 11 12 13 14 15 mm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

lU lllllmilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH llllllllllinlllll UilL iiliinliiiiii

11 11 I I I I I I m I

Inches lll^ 2.8 2.5 .0 III 1" |•2 2.2 1*3 ~ 3.6 2.0

.. tiil^u. 1.8

1.25 1.4 1.6

MRNUFfiCTURED flllM STRNDPRDS flPPLIED IMnCE» INC.

iiiiii^i^liSiKitmiimsimiii^ BIBLIOTIIECA SCRIPTORUM GBAKCORUM ET ROMiNOIiUM ; teubnp:rtana

3i

*!^ -• -'•...•.- .*•* .'-»* .; • -i". siS

R.V'" 11

C

LIBRARY

13^

9*7*" ~,

I

^"^i *

'^^y^ t^^-;M:^ -^ e---; —

j•*' 'rf ir-n

Verlag von . G. Teubner in und .

Tortrage und Aufsatze. Von H. Usener. [[V u. 259-Joy S.]s.j gr. 8. 1907 5. geh. c/^. — , in Leinwand gel». JC 6. —

Aus den noch nicht verdffentlichten kleineren Schrifteu Useners iet hier eine Aut wahl vou Vortragen und Aufsiitzen zusammenpcsetzt, die fur einen weiten Lust;rkrei bestimmt sind. Sie sollen ,,denen, die fur geschichtlichc Wiesensichaft Verstaiiduis uu< Teilnahme habeu, insbesondere aber jungen Philulogen Aurtguiig uiid Erhpbuug briugci nnd ihiien ein Eild geben von der Holie uud Woite dfr wissenschaftlichen Ziele diese groBen dahingegangenen Meistors und dieser Philologie". Deii Inhalt bildeu die Al haiidluugen: Philologie uiid (ioschichtswisseuschaft, Mythologie, Urgauisatiou der wisscii schaftlicheu Arbeit, tlber vergkichende Sitteu- uud Ktchtsgeschichte, (ii-burt und Kiudhii Christi; Pelagia, die Perle (aus der Geschichte eiues Bildea). Als Auhaug beicefiigt i^ die Novelle „Die Flucht vor dcm AVeibe", die als Bearbeitung eiuer altchristliehe! Legende sich ungezwungen anschlieflt.

OriiudriB der Geschichte der klassisehen Philoloirie. Von Prof. Di A. Gudeman. [VI u. 224 S.] gr. 8. 1907. geh.M 4.80, iu Leiii wand geb. JC 5.20. ,.»;*

Dieses Kompendium ist eine vollig umgearbtdtete und bedeutend erwtiterte Ausgal von des Verfassers Outlines of the History of Philology (5. Aufl. 190i). Hauptzwcck dt Biiches iat, als Vademekum fttr UriiversitiitsTorlesuugeu zu dienen; doch dUrft<• fh eic uiclit minder zum Selbststudiuin empfehlen. In engem Eabnun iind tiborsiclitlioher Fonu gibt das Biich nach dcn einleitendt" Abschnitten tiber Begrirt und Einteiliuig der Philologii'. sowie dor vericbiedenftu \ii bandiungsuictboden eincn tjbcrblick iiber die bodpiitendsteu Vertroter der •\ wissenschaft und ihrer AVerke nebst reicbhaltigen , aber sorgialtig gesicbtoten Litoratur angabcn. Das Buch hilft einejn wirklichen Bedurfnis ab» d.i eiue das ga ; (ibi< ximfassende Darstellung der Gescliichte der klassischen Philologie ttberhaupt noch nich• vorhHiiden ist.

AbriB der jrriechischeu Metrik. ^ Prof. Dr. P. Masqueray. Il Deutsche iibersetzt von Dr. Br. Presler. [XII u. 243 S.] 8.' 1907 geh. JC. 4.40, in Leimvand geb. J{. 5.

Der vorliegende AbriB fuhrt sofort iu medias res und erkliirt praktisch an di Hand geschickt ausgewahlter Stellen da:s VersmaB uiid den Vers- und Stroi)henbau, von. Leiehteron zum Scliwereii fortschreitend, dauiit aucb der Anfariger sich leiclitvr iii d;i-l scbwierige Gebiet einarheiten kann. Die notweiuli^en tbeoretiscbcn Austulirungen ' klar und verstandlicb, wobei der A^erfasser geschkkt abwiigi-nd auf die Theorieu der^ Alten zurOckgeht. Die das AVerk auszeichneudt' sachliche Kiiizi; uud Klarheit lieflen e- vor allem wuusohenswert erscheinen, den AbriB iu deutscher riprache weitereu KreiseiJ zuganglich zu macheu.

Vergils epische Techuik. Von Rich. Heinze. [VIII u. 487 S.] gr. 8j 1903. geh. 12.—, in Halbfranz geb. U.—

„ Aber auch die wissenschaftUchen Kontroversen neuerer Zeit, die eich uin Vergil und was mit ibm zusammenhangt, bewegten, haben deutlich gezeigt, daB k''iii Aufgabe dringlicber war ais die in diesem Buch gelOste. Wenn dae Urteil Uber der literarischen WeltgroBeu wieder einmal echwaukend gewordon ist, ao beweieen dieee GroBen immer, dafl sie erstauulich fest auf ihren FUflen stoben, aber daniii Urteil nicht umfalle, mtlesen die Bedingungen, aus deuen daa Werk eelbst hervorgeK.r iet, die persoalicben, nationalen, die ira Zusamraenhang der geistigen Bewegung ^"' neu unteraucht werden; danu werden die reicbereu Mittel der Zoit dae Verstandui- Werkee gegenuber der Bewunderung frUherer Zeiten fester begriiiiden. Nicht imme zeugt die wissenachaftliche Beweguug das Buch, auf das eie hindraDgt; in diesera ist es gescbehen Das Buch ist, eoweit ich die Literatim kcnne, das Beate bisber uber Vergil geechrieben worden ist. Es bat aber auch^flB^|i^ABedeutuii diirchgeftihrtes Beispiel der Analyee uiid wieeenechaftlichen ]flH^^^|^B^^ ^^^ S' literarischen Kunstwerke." (F. Leo i.^^H^^^^^B teratur/ V erlag von B. G. Teubner in Leipzig und Berlin.

iiik. iii iienigebe Enltnr. Dargestellt von Fritz Baum^arten, Franz Poland, Richard Wagner. 2. Auflage. Mit 7 farbigen Tafeln, 2 Karten und gegen 400 Abbildungen im Text und auf 2 Doppel- tafeln. [X u. 491 S.] gr. 8. 1907. geh. JL 10.—, in Leinwand geb. J(i 12.— Dem Bedtlrfnis nach einer sasaminenfaBBeiiden Darstellung der griechiechen und (in einem zweiten^ in Vorbereitiing berindlichen Tiande) der runiiHchen Kultur in weiterem Umfanjie, als eie bisher vorliegt, dies Work Rechnuug tragen. Die Verfasser, die eamtlich im praktischen Schuldienet stehen, haben es als ilxre Aufgabe angeeehen, die gesicherten Ergtibnieee der neueren Forschung in einer flir jeden Oe- bildeten fafilichen and lesbaren Form darzubieten, uuter besonderer Be- ruckeichtigncg dcr Bedilrfnisse und der Ergebniese des Unterrichte in den Oberklassen uneerer hoheren Schulen. liem geechriebcnen Wort tritt erganzend und weiterftihrend ein reichhaltiger Bilderechmaok eur 8eite, der um eo weniger fehlen durfte, je lebendiger gerade das Kalturleben dee Altertame udb durch scine Denkmaler veranechaulicht wird. „Ein Buch, dae, ohne niit Gelehrgamkeit zu prahlen, die wieeenschaftliche Tuchtigkeit der Verfaseer be/eugt. Uberall sind auch, bei der Behaudluug der Kunst wie der dee Sclirifttume und der pulitischen Verhaltnisee, die neueeteu Funde eingehend beriicksichtigt Die DarsteUang iet meiet knapp, aber inhaltreich, verstandlich und gefiillig. Trefllich iat glcich der kurze Abfichnitt Uber Sprache und Beligion in der £inleitiuig. Ganz meititer- haft echeint mir die Behandluug der Kuust. Nirgends blo£e Kedeusarten, aelteu Urteile, die fiir den Leeer in der Luft ychwebcn, weil ihm die Anschauangen fehlen. Wae zu sat

^ fs. i lerkopfeauhder antikenLiteratnr. Von Prof. Dr.Ed.Schwartz. Funt Vortrdge: 1. Hesiod und Pindar; 2. Thukydidea und Euripides; 3. Sokrates und Plato; 4. Polybios und Poseidonios; 5. Cicero. 2. Aufi. ^YI u. 125 S.] gr. 8. 1906. geh. JK 2.— , in Leinwand geb. JL 2 60.

„Die Vortrage enthalten Termftge eiuer ganz ungewohnlichen Eineiclit in dae Staata- und Geieteeleben der Griechen, vennOge einer seeliecben Feinfuhligkeit iii dHx Lnterpretation, -wie eie etwa Bnrkhardt beeeesen hat, hietorisch-peycliologische Analyeen jvon groBem Keiz und etellenweiee geradezn erhabener Wirkxmg. . . . Die Verinnerlichimg, 'die Sch-wart» anf dieee Weiee eeinen Geetalten zu geben vereteht, ist m. W. bieher niclit erreicht, nnd dle gedankenschwere Eraft eeijier Sprache tritt dabei 80 frei, ungesucht uud einfach daher, dafl man oft kaum weifl, ob die ernete Schunheit des AuBdracks oder ." die Tiefe dee Gedankeus hOhere Bewnndernng verdient. . . (JabreBbericht Uber dae hOhexe Sohnlweeen. 1903.)

<, f.H; h' hte des hellenietlschen Zeitalters. Von Juliue Kaerst. ^..nd: Die Gnindlegung dea HelleaismuB. [X u. 433 S.] gr. 8. 1901. h. 12. JL — , in Halbfranz geb. Jt \^.— „Kaer8t geht cirgende einer Schwierigkelt aue dem Wege, nmsichtig hat er Entecheidving etets die Mttglichkeiten erwogen. Dafi eein Werk ganz ausgereift igt mit am deutlichsten eein Maehalten. Ee iet ein gef&hrliches Gebiet, die Ge- re Alexanders, ^so jeder leicht zeigen kaim, wa• er nicht kann; mit dem Mute der i ist ' Kaergt ai. - Aufgabe gegangen, um in der Kraft der Mannesjahre sie tM ,*i» Urt'Ml « jk Werk, das voUig hat aaereifeii k&unen, darf einen hohen klai- schichte Alexacdere enttanscht aach die Leser nicht, die .^ and Daretellung, uach Form tind Inhalt ist die be- ^te eeit J. O. Droysen." (Liter. Zentralblatt 1903. Nr. 31.) »

NICEPHORI BLEMMYDAE

>

CURRICITLUM VITAE ET CARMIFA

^'UNC PRIxMUM EDTDIT

AUG. HEISENBERG.

PRAECEDIT DISSEKTATIO DE VITA ET SCRIPTIS NICEPHORI BLEMMYDAE.

LIPSIAE

IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI. MDCCCXOVl. s^ \

-^

GYMNASIO SENATORIO OSNABEUGENSI

ET HENRICO RUNGE

NUPER EIUS DIRECTORI MEOQUE PER PLURES ANNOS PRAECEPTORI CARISSIMO

- - // GRATO ANIMO

HOC OPUSCULUM

/- DEDICAVI.

LIPSIAi: TTPIS B. O. TKUBNKRI INDEX.

pag. . De vita auctoris —XXV . De autobiographia XXV—XXXI III. De testamento XXXII—XXXIII IV. De epistulis —XXXVI . De libris ayCov XXXVI—LIV VI. De libro , , LIV—LVI VII. De encomio in S. loannem evange- listam LVI—LIX . De libris geographicis LIX—LXIV IX. De libro qui inscribitur - LXIV—LXVII . De libris pliilosophicis LXVin-LXXXII a. De epitome logica LX VIII—LXXVIII b. De epitome physica LXXVm-LXXXn XI. De libris et LXXXIII—LXXXIV . De libris medicis LXXXV—LXXXIX

XIII. De explanationibus psalterii . . . LXXXIX—XCIV XIV. De carminibus XCIV—CVIII XV. Supplementa varia CVIII—CX / PKOLEGOMENA. VII

reliquias coUegit, apte et commode disposuit, recte quoad

fieri poterat illustravit, optima denique instrumenta, si quis eis operam suani studiumque navare velit, usui dedit. Sed reliquiis litterarum Byzantinarum tecto conservatis maxima pars laboris absolvenda restat. neque enim ita false

illi viri docti iudicabant, cum omnia fragmenta eadem specie esse dicebant. haec vero falsa erat, nam vera PROLEGOMENA. sub sordibus latebat, quibus sublatis proprietates et lit- terarum et scriptorum denuo apparebunt. atque de non- nuUis eorum velut AJichaele Acominato et Michaele Psello Etiamsi iure a viris doctis postulatur, ne satis habeant hac opera ab aliis suscepta KrumViacher ipse nuper Mi- singulas disciplinae cuius studio sese dediderunt i^artes chaelis Glycae, exemplo demonstravit, quantus fnictus pervestigare sed , ut ea, quae hic illic cognoverunt, talibus singulis studiis effici posset. nos igitur Nicepho- universa una imagine depingant, qua spatium progressionis rum Blemmydam e mortuis revocare conati sumus. ingenii humani repraesentari possit, tamen, ut hoc munere Pauca sunt, quae usque adhuc de hoc viro nota fuere, maximo atque praeclarissimo fungantur, evocari ei non nec satis constitit^ quando floruerit quantumque in litteris debent, priusquam singula perscrutari potuerint. veterum Byzantinis valuerit. ^j quidV quod ne Krumbacher quidem Graeconim et fiomanorum historia, ut exemplum ajBferam, laudem qnae debetiir ei tribuit.^) equidem cum in stiidiis tam accurate perquisita est, ut hodie facultate data viro- de Georgii Acropolitae vita et scriptis versarer, in dies nam doctorum esse debeat eam enarrare et quae nostri magis vidi Blemmydam, Acropolitae magistrum, certe haud populi animum movent comparata aetate vetusta et minore observatione dignuni esae quam discipulum; quam- illustrare et quando oporteat corrigere. studia Byzantina obrem summo gaudio repletus sum, quod in bibliotheca ahter iudicanda sunt. nam mores, artes, litterae, omnia regia Monacensi Blemmydae autobiographiam repperi. qua denique Byzantinorum propria ob solam eam causam ad- perlecta admiratione commotus studia de Georgio Acro- huc parum nota sunt aut fallacibus iudiciis videntur, quod polita in tempus posterum differre et primum Nicephori singulis partibus nondum cognitis de toto eorum cultu Bleramydae vitam et scripta pertractare constitui. quid atqiie bumanitate malevole iudicavenmt et legibus ali- profecerim haec prolegomena demonstrent. praeterea vitain unde sumptis res Byzantinas aestimaverunt. quin etiam Blemmydae nunc primum edidi, non solum aptam ad multi eorum, qui ut aedificia sua exstruerent praeclara saxa a Byzantinis mutuati sunt, ea quae relinquebant ob- ^) Postquam ei scriptores, de quibus infra in capite V. servatione non dignantes iterum atque iterum famam di- plura dicpmus, nonnulla de Blemmydae vita narraverunt, pri- ', vulgavenint litterarum mus A. Demetracopulus in . Byzantinarum vasta fragmenta in- &- AeL^Loc 1866 f'sq. totam eius vitam breviter nec raro digna esse, quae singulatim pertractarentur, quoniam omnia perperam descripsit. silentio autem is praeteriit se cuncta e sine uUa delectatione eandem speciem praeberent. quae Blemmydae autobiographia hausisse, quam codice nostro Mo- opmio praeiudicata quod hodie tandem evanescere coepit, nacensi anno 1866. Lipsiam sibi misso perlegeiat. de scriptis praecipue Carolo Blemmydae v. Fabricius, Bibl. Gr. (ed. Harl.) VII 670 sq. et Krumbacher tribuendura est. summa saepius. *) K. Krumbacher, Geschichte der byz. Litteratur. enim diligentia is libro, quem de litteris Byzantinis scripsit, Munchen 1891 p. 159 sq. ,i

VIll PKOLEGOMENA. i

inores ipsius auctoris sed etiam ad res et homines illius aetatis cognoscendos. nec me fefellit multis me parum caute fecisse videri, quod maximam partem uno illo co- dice Monacensi adhibito hoc opus in publicum edere ausus Ya(j >]iiev ovitott toig

sum. sed quamvis // intente quaesiverim, nonnullis frag- ovos .{)(\ ovoh iv mentis exceptis, quibus diligenter usus nnattnv {9• sum, integrum co- 60. dicem nusquam u!tiQo/al;, P• repperi. quare eo minus cunctari me debere I. existimavi, quod codice Monacensi contextus tam paucis mendis corruptus praebetur, ut raro emendationi- DE VITA AUCTORIS. bus opus sit. addidi carmina nonnulla Blemmydae, ut difficultatibus uullis prohibitos in via nostra pro- recte iudicari possit, quid is in ea Ne arte effecerit, quam manu- ab eo alienam gredi nos posse opinemur, in ipso introitu codicibus fuisse iisque adhuc putavemnt. plura de praebentibus formam nominis codicibus infra exposui. scriptis admonemur variam de quo disserere coepimus. praenomen Nice- Nunc denique opere peracto Carolo Krumbacher eius viri, et autem nominis Nicolao Festa amicis pliori quidem semper idem traditur, ipsius meis gratias maxiraas agere debeo, formis velut quod consilio et auxilio me in permultis ^, scribendo adiuverimt, nec , ^aliis in dubitationem - silentio praeterire, quantum Georgii Laubmann, praefecti ,, existimemus. attamen quia in bibhothecae camur, quam praeferendam regiae Monacensis, obvia comitas rnihi pro- k vocatur, fuerit. vetustissimo quoque codice auctor noster Georgius Scripsi Osnabrugae quod nomen etiam in optimis annalium, quos anno MDCCCVC. a. d. XVII. Kal. Nov., Acropolites seripsit, libris manuscriptis legitur, a veritate quo die ante trecentos annos schola praeclarissima eiim appel- condita est, cui non aberrare nobis videmiir, cum himc librum sacrum esse volui. lamus, etiamsi in Acropolitae operis editione Bonnensi Immaniiel Bekker parum magna diligentia pro hac forma substituit. ^) praeterea et in historia a Nice- phoro Gregora scripta^), quam Ludovicus Scliopen curavit, inter patres corporis Bonnensis scriptorum historiae By- zantinae laude dignissimus, et in Gregorii Cyprii de vita sua narratione^) a B. de Rubeis edita Nicephori nostri I nomen semper scnptum legimus. qiias ob causas*) nisi differendum iudicium putaveris, quoad lapi-

1836. 1) Georgii Acropolitae annales rec. I. Bekker, Bonnae voU., «) Nicephori Gregorae historia ed. L. Schopen, 2 Bonnae 1829—30. 3) Migne, Patrolog. Graec. 142 (1865) 1 sq. I. Bekker cura- *) Quod Georgii PachjTnerae editionem ab tam (Bonnae 1835), ubi alio loco alio le- respeximus, certe nemo,vituperaverit. gitur, non

ai^>a7lMiifiriiiilltliiiiiiiririliitftfliiiiiiiiiiTiii PROLEGOMENA. DE VITA AUCTOEIS. XI

dum inscriptiones vermu clamaverint, Nicephorum Blem- incoluines servavit. ^) Graeci igitur cum vidissent illum non mydam auctorem nostnim vocare tibi licuerit. contentum esse, quod sibi ipsi libertatem recuperavisset, sed Is anno miUesimo centesimo nonagesimo septimo Con- ad imperium restituendum intendisse, statim eum stantinopoli aDimum natus') una cum quattuor sororibus fratri- in maiore honore habere coeperunt quam ceteros principes^ busque inter quos ipse secundus erat^), in domo patris qui in Graecia, Epiro, Thessalia, Trapezunte resederant; qm medici artem exercebat^), iucundiesimam pueritiam huc cum accessisset quod novus patriarcha, qiii illo tem- exegit. sed hmus spatii et urbis recordationem memo- pore 'electus erat, postquam superior monachi vestem in- namque sibi retinere non potuit, quod nonnullis annis duit, sedem patriarchatus Nicaeam esse voluerat, omnes postquam lucem aspexit cum suis caput imperii in per- Theodorum Lascarem veriim successorem imperatoruin petuum reliquit. anno enim 1204. Latini urbem expu.ina- existimaverunt. itaque Kicaeam optimus quisque advenit, verunt et gente imperatoria partim pulsa partim exstincta praesertim cmii Latini multo inconsideratiores quam duo- in rmms ems imperii, ubi nutu atque arbitrio Graeci Ro- unius omnia bus saeculis postea Turci postulavissent , ut cohikta erant patriam imitati regem instituerunt, cuius manorum fidei ritimmque leges acciperent. potentia per plures principes ooerceretur, qui suis legibus Anno 1205. Nicepbori quoque pater in Asiam trans- «tebantm•; praeterea in extremis finibus imperii pristini iit.^) hic igitur filius nunquam procul ab aula regia remotus adolevit, labores et victorias Byzantinorum aspexit, hbertatem .bi vmd.caverunt. quae cum ita essent Graeci quam maxime speraverat expulsionem Latinorum vidit, in aiitiqui status rerum studiosi paulisper nesciebant, quo urbem ipsam nunquam rediit. ac lirimiim quidem cum oculos oowcere possent. brevi autem Theodoms quod oppidum hodie Brussam vo- Alexu La^caris, pater Prusae babitaret, Angeh gener, qui illo anno in Asiam egressus cant, ibidem filius disciplina grammatica a Monasteriota •ecuperare coeperat, bona spe animos instmctus est, quem nonnibil in studiis valuisse '"™complevit quodam ao pnmum quidem non magis quam ceteris perspicimus, quod postea episcopns Ephesi electus est.^) fortuna eo e: favit, nam ipsi Nicaeni, potentissiL Aske "i- nec mirum est, quod Nicephori magister clericus fuit; VI as, portas ei clauserunt.-) sed qna erat yirtute brevi tum enim omnes fere pueri ab hominibus ecclesiasticis ^«P*^''trionalem Asiae i„ urbe capta musis- suamulr f potestatem instrui solebant, quod scbolae publicae redegitiT et summa prudentia clericos Byzantio ex- que fugatis initio nusquam erant. sed etiam postea, cum pulsos amicos sibi reddidit. omnes enim institutiones republica optime meriti academias condidis- sanctas Lascares de Constantinopoli Nicaearr,, quod oppidum brev sent et sapientissimum quemque ut munus docendi susci- domuerat, transtulit ibique extra eoclesiim huius >4 peret prudentia atque liberalitate adducerent, primae puerorum eruditioni clerici praefuisse videntur. atque Blem- ') .p"''"™'i yitae suae priorem mydes, postqiiam per quattuor annos elementis gramma- dumA«m partem Blemmvdes eecun btulum codice Monacensi sese contulit, ut rhetoricam traditum (cf. 1) auem rnr" ticis instructus est*), Nicaeam disceret.^) huic enim studio, cuius fundamenta praeter et Aphthonii prae- egerat (p. i), coiligere Isocratis leges praecipue Hermogenis possumua eum annis 1197 aut 11Q«

ibid. 15, 7 et ira 3,2sq. ') V. infra 6, 29 sq. *) ibid. 55, 7. *) Qeorg. Acrop. ed. . 12, 11 sq. 55, 7sq. *) ibid. 2, 10. *) ibid. 55, 8.

£HUS-.•^ «»»8»1!>» XII PROLEGOMENA. DE VITA AUCTORIS. xm 4 cepta antiquo more Theodorum Lascarem, posita erant^), non solum ei se dare 1214. facta regio illa inter eum et solebant, qui ille Troadis postea inter rhetores et oratores excellere quocum bellum gesserat, ita distributa est, ut cupiebant, Latini sed quicunque ampliorem scientiam petebant dominationein sibi retineret^); anno denique 1225. ea, quae qui Con- ingenium Graecorum per tot saecula creaverat e tota Asia expulsi sunt angulo illo excepto, hoc ex fonte haurire studebant. rhetorica autem absoluta stantinopolim vergit. ^) Nicephorus artem per imum an- logicam adiit et primum Nicaeae, iude ab Prodromo igitur magistro Blemmydes

anno 1213. Smyrnae geometricam , optica, cat- Demetrio Caryce duce, qui titulo Dum ut artes arithmeticam, inprimis in logicis pro- ornatiis erat, eam discere coepit.^) optrica, astronomiam didicit, ita sed priusquam praestanti eius elementa ut voces et praedicainenta gressus est.^) de ipso autem magistro, quem plane pertractavisset, cum conicimus, niliil accuratius tradi- magister, quem ne postea qui- litterarum scientia fuisse dem laudavit, ei displiceret, ratio aut necessitas inter deserto litterarum studio tum habemus nec certum est, quae patris exemplo medici officium intercedat, qui viris doctis suscepit. quamobrem intra eum et illos duos Prodromos annos 1215. et si quid conicere liceat, 1221/22. per septem fere annos medici iam diu noti fuere.^) mihi tamen, artem tum Ephesi tum certe niaiorem partem il- Smyrnae versatus primum didicit veri simile videtur nisi omnia deinde etiam publice exercuit.^) et grammaticorum, quo- attamen veri non simile lorum scriptorum et rhetoricorum est eum iam illo tempore libros illum auctorem fuisse plerique de rebus inedicis scri- rum Ptochoprodromum psisse, qui codicibus non ab eo sed nobis asservati sunt. nam macris virorum doctorum usque adhuc putaverunt, Venus quam Minerva eius composita esse. aniinum rexisse videtur^) nec ab altero quodam Prodromo scio an neque feminas adeo in fines Byzanti- oderit atque contempserit ut Anno nondum peracto Blemmydes postea neque de vita sua ea laude di,-nus norum revertit et Smyrnae cum Demetrio Caryce, a quo faerit, quam ^5 aetate confectus et abbatis logicis disputavit; digDitate ornatus sibi vindicavit. antea instructus erat, de quaestionibus Postremo a puella, quam amabat, desertus Blemmydes' tanta autem simultas inter eos exstitit, ut Blemmydes ut denuo litterarum studio postquam aliquamdiu in se daret, Nymphaeiim ad au' brevi illinc discederet.^) deinde lam regiam sese Joannes contulit, ibique breviter moratus maioris aula regia Nymphaei versatus est, ubi iinperator eruditionis adipiscendae saepissime causa anno 1223. scholara Pro- Vatatzes, gener Theodori anno 1222. defuncti, dromi cuiusdam frequentare coepit, qui ad Scamandrum habitare solebat, anno 1223. exeunte Nicaeae clero magnae flumen m oppido eiusdem statimque die nominis habitabat.'^) uec sine ecclesiae patriae siiae aggregatus periculis Nicephorus noster ad natali Christi Epiphaniis anni^1224. eum pervenit, quod impe- lesu - rator , Scamandri regione qui patri- sub Latinorum dicionem redacta nominatus est.^) Germanus enim, tum Graecos emigrare vetuerat et fines utrimque custodieban- archatu fungebatur, eum dilexit et cotidie secum vivere tur. postquam enim Henricus praeclara eruditione Flandriae comes brevi post voluit. ac re vera Blemmydes tam urbem captaiu ad homines Abydum oppidum classe appulsus totam et doctrina ornatus erat, ut plerosque sui ordinis tere septentrionalem Asiam Graecis eripuit^), pace anno multo superaret. cum autem, quod tam celeriter ad su-

*) ibid. 2, 25. ») ibid. 55, 12. ibid. 3 3sa *) ibid ') ibid. p. 296. *) ibid. p. 304. ^) v. infra 4 sq. Minor. London 1890 Mtinchen p. 154 et tab. p. 178. Q Finlav *) cf. K. Krumbacher, Geschichte der byz. Litteratur. History of ^' Greece III. Qxford 1877 286 sq 1891, p. 359 sq. ^) v. infra 55 sq. ^) ibid. 6 sq.

&^^^&•!^4^ XIV PROLEGOMENA. DE VITA AUCTORIS. XV

periores dignitatis gradus ascenderat tantumque in patri- gica, quae quidem semper ei maxiinae curae fuerant, summa archae favorem venerat, a multis ei invideretur, clam pri- diligentia amplexus est; quo factum est ut, quemadmodum mum, deinde palara fallaciae in eum componi coeptae hodie quisquis veterum studium dilexit desiderio capitur sunt. quas smgulatim enumerare atque enarrare loDcrum praeclarisFima et quasi sacra eorum loca visendi, Delphos, videtur, quia nihil aliud Blemmydes passus est nisi qliod Acropolim, Olympiam, ita Blemmydes summo ardore in- diligentissimus quisque et studiosissimus semper toleravit• citaretur in Palaestinam, patriam fidei christianae, pro- homines enim minoris ingenii studiique eum in gloriae' ficiscendi, ut in ipsis locis sanctis Christum veneraretur. spatio retardare conantur et omni spe falsi alas celeres quamobrem autumno anni 1233. monasterio relicto pri- caeno incessunt, ut vim atque impetum impediant po- mum Rhodum navigavit. ^) iinde ne statim iter pergeret stremo autem noster omnes has turpitudines vicit et anno et iniquitate temporis imbres ac tempestates denuntiantis 1227. patriarclia, qui ipse calumniis illis permotus aU- et eius, qui tum insulam regebat, liberali atque amico quantum eius usum neglexerat, tanta fiducia iterum eum hospitio impeditus est. quo viro auctore in monasterio amplexus est, ut Manichaeorum seu Paulicianorum haeresin quodam ad Adramyttium moiitem sito consedit et in stu- exstirpandam ei mandaret.^) quo munere Blemmydes ut diis omne otiosum tempus contrivit. cum autem vere rehgionem suam ad furorem fanaticum auxit ita occa- appropinquante iter continuaturus esset, perturbationibus sionem nactus est homines tutelae suae commissos ab publicis retardatus est. nam Joannes Vatatzes, quem insidiis eorum, penes quos in civitate Nicaena summa po- Leo Gabalas, dominus Rhodi, ne imperatorem agnosceret testas erat efficaciter defendere. breW post, cum idem recusaverat, illo anno classem Cantacuzeno duce Khodiim Njmphaei facere iussus esset, ibidem pro episcopo eccle- misit et brevi insulam subiecit. a militibus autem ter- siam administravit.^) ram ubique vastantibus Blemii)ydes quoque in monasterio Postremo tantas molestias et labores in dies macris vexatus Ephesum redire coactus est, priusquam Palaesti- pertaesus precibus suis omni munere solutus est et "in nam vidisset. ^) insulam Lesbum sese contulit, ut perturbationibus liber Paulo post acerrimus Graecorum fidei defensor contra totum se studiis dare posset. statim autem a patriarcha Latinos is publice exstitit. Vatatzes enim, qui ipse res revocatus, qui eius officiis carere nolebat, aliquantum rursus dogmaticas nihil curabat nisi ut aliquam utilitatem publi- Nicaeae versatus est.«) tamen neque dignitatis accessio- cam inde caperet, et qui Frederico II papae Romani in- nibus promissis neque patriarchae amicitia intima commo- imicissimo amicissimus erat, recuperationem Constantino- veri potmt ut in ordine clericorum remaneret, sed post- polis, quam omnes Graeci summo ardore desiderabant, quam haud ita diu in monasterio ^ in Latro papa adiuvante celerius se perfecturum sperabat quam vi monte sito habitavit et consilium vitae monachicae ge- armorum ac virtute bellica fieri posset. ab eo igitur rendae confirmavit, anno 1233. Manasse episcopo Ephesi pontifex maximus spe dissensionis ecclesiarum sedandae adinvante monachi vestem primum in duos annos secun- impletus anno 1234. duos fratres ordinis S. Franeisci et dum regulas mduit.*) duos S. Dominici Nicaeam misit, qui de azymis et de Tunc denique quietem et otium nactus studia theolo- processione spiritus sancti, quae quidem dogmata prae- cipue in controversia erant, cum theologis Graecis dispu- ^) ibid. 16 sq. *) ibid. 19 sq. 3) ibid. 21 et *) ibid. 22. 60. 1) ibid. 61 sq. -) ibid. 62 sq. cf. G. Finlay 1. c. 305. \

XVI PROLEGOMENA. DE ^ AUCTOKIS. xvn tarent. sed quamvis magnam operam imperator daret, ut pa- enim erat cur homines Christiani vererentur, ne a Turcis cem et concordiam conciliaret, tamen, cum neque Latini neque quicquam sibi accideret, quod Hierosolyma tum Latino- Graeci a sententia sua digitum usquam discedere vellent, rum erant; duobus quidem annis post cum omnium Chri- conatus in irritum cecidit. quibus colloquiis Blemmydes stianorum ira ac dolore rursus ab hostibus expugnata sunt. quasi Graecorum propugnator interfuit; itaque ea, quae in in Asiam reverso imperator ipse honorificum munus Blem- curriculo vitae de illis disceptationibus nobis tradidit^), eo mydae detulit. familiam enim eius iam diu noverat neque digniora sunt qiiae legantur, quod omnes, qui usque oblitus erat, quanto in favore is apud patriarcham fuisset ad haec tempora de illo conatu separationem ecclesiarum et quanta doctrina atque scientia contra Latinos Graecorum finiendi scripserunt, solis e fontibus Romanis haurire po- partes defendisset. nec vero miuus inter tuerunt. monachos nostri virtutem et eruditionem comprobatas esse eo cognoscimus, Quibus disputationibus theologicis Blemmydes cum quod interea archimandrites monasterii S. Gregorii electus magis magisque adduceretur, ut libros sacros et scripta erat. quamobrem anno 1238. Vatatzes quinque adole- patrum ecclesiasticorum diligentissime perlegeret, otium \j scentes in eius scholam misit, inter quos ille fuit, quem ad hoc necessarium nisi in monasterio se nancisci non scimus postea et in litteris et in rebus publicis inter posse arbitratus anno 1235. ordini monachorum in per- primos praestitisse, Georgium dico Acropolitam. ^) iussu petuum accessit^); brevi postea parentes, qui interea igitur imperatoris, certe non sua sponte, quamquam ille Nymphaei habitaverant, exemplum iilii secuti siint, nam omnem victum necessarium liberaliter dabat magnumque omnes eorum praeter Nicephorum liberi ante eos de vita praemium regaliter promiserat, Blemmydes omnibus libera- decesserant. ^) praeceptis autem monachicis Blemmydes libus doctrinis atque ingenuis discipulos illos instruere summa gravitate ac severitate se subiecit. quamobrem quae coepit. indulgenter autem eis iisus non est neque omnium loca Epheso circuuiiaceiit ut coenobiis referta parum se- eorum amicitiam sibi peperit. severius enim de vita sen- creta ratus ad Idam monteni sese recepit, ut vitam qiiam tiebat, quam ut sententias ac voluntates adolescentium illo- maxime solitariam ageret. sed ad episcopi Ephesii vo- rum perspiceret recteque aestimaret, qui nobilissimis fa- luntatem reversus in parvum monastermm Paxamadimn miliis Nicaenis orti sese coercere semperque sine ulla excep- nomine iniit, quod ante portas Ephesi situm erat; neque tione oboedire neque consueverant neque volebant. postremo quisquam solitudinis socius erat nisi Petrus puer et servus, igitur duo ex eis, Romanus et Craterus, spe adducti se- quem Cosmam appellat. brevi autem postea, cum minister vera magistri disciplina se liberatum iri, cum eius inimicis omnium quae a domino acceperat beneficiorum immemor societatem imerunt, ut eum e favore imperatoris demo- noctu gladio eiim aggressiis esset, in alterum coenobium verent. atque primus Craterus, cum Manasses arcbiepisco- frequentissime habitatum transmigravit, quod S. Gregorio Thauinaturgo sacrum erat.*) ibid. 73. ^ ibid. 29. cf. Georg. Acrop. ed. Bonn. Anno 1237. is iter in Palaestinam quod iam 54 et 68, praeterea , diu Theodorus Ducas Lascaris in encomio in animo intenderat, tandem ingressus est nec usquam pro- Acropolitae laudem composito haec scripsit (cod. Paris. Graec. 3048 fol. 45''): hibitus summa veneratione loca illa sancta visit.^) neque - ^, -- i) ' ibid. 63 sq. cf. p. XL sq. ») ibid. 70. ibid. , ^ ' 6^", 71 sq. , *) ibid. 23 sq. ") ibid. 28 et 72. ' ,', .'. Blbmmtdes, ed. Heisenberg. b XVIII PROLEGOMENA. DE VITA AUCTORIS. XIX pusEphesi, qui semper amicissimus Blemmydae fuerat, mor- tatis et desiderio patriae probibitus negotiis feliciter per- interea Constantinus Claudio- tims esset, magistrum suum accusavit, quod e divitiis ab actis Ephesum rediit. ubi cum monachi vestem induisset, illo relictis nonnihil furto subdiixisset. poena quidem af- polites, ut supra memoravimus, est, iit in archiepiscopi locum siicce- fectus est, qui caliimnias in medium protulerat, nihilose- Blemmydes invitatus monacbi ordinem deserere cius autem qui invenerant perrexere insidiari, maxime deret. sed quia ne tum quidem quidani, primns diaconus inter sacerdotes prae ceteris Constantinus Claudiopolites, qui defuncti loco voluit, Nicephorus archiepiscopiEpbesii ornatus est, fami- archiepiscopus creatus erat, et Leo Adralestus, cui satrapis Nicaeenses, dignitate erat etiam tempore futuro nomine imperator dominationem illius regionis commiserat. liarissime idem iit antea solitus hic autem intra muros monasterii riir- nihil autem ei nocuere, nam quae brevi post Romanus Blemmyda usus.^) instruere coepit, qiiorum ad contumeliose disit, quod Blemmydes et imperatori raale- sus adolescentes nonmiUos quoque Lascaris, filius im- dixisset et de rebus fidei false sentiret, pariter mera numerum anno 1240. Theodorus mendacia-apparuerunt.M quae quod imperator non audi- peratoris, accessit.^) qui quantum Blemmydam dilexerit nobis testantur, nec alio verat, carniine a nobis infra edito noster ei gratias egit.^j permagnus numerus epistularmn eo perspicitur, quod attamen omnibus his perpetuis mimicitiis denique com- animo magistrum in discipnlum fuisse illius permotus complures libros scripsit, de quibus motus est, iit monasterio suo exiret et Samum in coeno- amore bium, quod vocabatur, transmigraret.^) infra plura dicenda erunt. Vatatzes^vere amicum sese praestitit: chryso- Honores tamen varios saepiusque oblatos Blemmydes tum aiitem quia verebatur, ne studiis bullo eniiD eum in abbatis dignitatem restituit, qua re non solum idcirco aspernatus est, a rebus divinis alienos commotus archiepiscopus a negotiis ecclesiasticis sua sponte non satis se dare posset, sed quod illa aetate cum alii principes sese removit."*) eos putabat. nam tales erant BlemiDydes autem, prmsquam administrationem mona- monachorQm tum Blemmydes noster, \it qua superbia in- specie modestiae atque humilitatis sterii S. Gregorii Thaumaturgi denuo susciperet, iussu im- flammati essent sub existimarent, quam peratoris in Thraciam, Macedoniam, Thessaliam sese con- abderent, ciim re vera meliores sese curas sibi imponi vellent. certe tulit, ut libros sanetos et profanos perlegeret atque si fieri ut rerum humanarum quidquid agebant deum posset colligeret.''') Vatatzes enim, cui maximae quidem enim magis quam ceteri bomines obtinere et prae curae militia erat, tamen qiiantum poterat etiam artes respicere soliti primas apud eum sese igitur litterasque adiuvit.^) ab eo igitur litteris commendatu< omnibus aliis ab eo se diligi opinabantur. illos Blemmydes omnibus principibus carus exspectatusque venit viros praeclaros, qui pristinis temporibus cum omnium nec minns in eis regionibus, quae sub dicione imperatoris ^) ibid. 38. ^) ita enim verba (39, 12) non erant, ob scientiam suam ubique notam ab omnibus Trccidayroymv interpretanda puto. quamobrein illud - benignis vultibus exceptus est. cuius rei testimonio est, non videtur, ^ (ibid. 1. 15) ' accepimus' significare quod clerici Achridenses episcopi dignitatem ei obtulerunt.' sed potius 'gratum non accepimus'. nam etiam Georgius Acro- magistrum quam quidem quominus acciperet noster et amore tranquilli- polites (ed. Bonn. 112, 17) Blemmydam Theodori fuisse tradidit et Theodorue ipse in epistulis ad Blemmydam scriptis (cf. p. XXXIII sq.) saepissime eum appella- -vit. in ipsius libris componendis-Blemmydae idem ^) v.infra 30 sq. ^) ibid. 100 sq. ^) ibid. 30 sq. ^) ibid. 33. quomodo sententias respexerit atque secutus sit alio loco disseremus. ') ibid. 35 sq. ^) Interpolator Acropolitae. C. Sathas, Bibl. cf. J.Draeseke, Theodoros Laskaris. Byz. Z. III (1894) 498-513. Gr. medii aevi YII (1894) 507. ') . infra 37. b*

^^-^^--^ ThAWn: XX PROLEGOMENA. DE VITA AUCTORIS. XXI admiratione res ecclesiasticas sua voluntate direxerant, imi- imi)eratore erat, dirupta est. neque enim solum cum tabantur sectabanturque et id maxime studebant, ut per- nescio qaibus de causis Vatatzes aliquamdiu cura Theo- petuam sui memoriam posteris relinquerent. qiiare qiiod doro filio in simultate esset, cum hoc stetisse videtur, deo et sanctis ecclesias monasteriaque innumerabilia aedi- sed ipsum animum imperatoris laesit. nam hic Irene ficabant Goetheaniini illud respiciendum videtur: uxore anno 1241. mortua Annain, filiam Frederici II, in matrimonium duxerat. sed fortuna dira illa atrocitate Ja, wer eure Verehrung nicht kennte, a poetis veteribus depicta omnes liberos magnamini illius Euch, nicht ibm baut ihr Monumente. principis persecuta ne banc quidem vitam beatam in aula sivit^) nara paucos post annos coniux Itemque Blemmydes prope Ephesum in ea regione, Byzantina degere obiit neque unquam Theodorus privignus inter quae Emathia vocabatur, monasterium exstruxit, quod - ipse mortem educatus novercae suae, quae sacrum voluit.^J ipse autem intra annos 1241. monachos adultns absque eis Manfredis fortis ac strenui et Enzionis musarum — 1248., dum aedificium finiretur, monasterio S. Gregorii quidem omnibus Thauinaturgi ut antea praefuit. amici soror erat, amicitiam sibi parere potuit. Michaele VIII Palaeologo Tum vero necessitudines, quibus Blemmydes impera- denique necessariis mortuis cum a quam dolo ac vi tori coniunctiis erat, remisisse videntur. quaraquam enim id praecipue studioso iit dominationem, iure se obtinere probaret, in matrimonium Germanus patriarcha, qui anno 1240. niortims erat, eum usurpaverat, conditione repudiata ab boc in patriam remissa imperatori commendaverat, hic eiiis animum durum atque peterelur, similia sunt, quae Anna passa est, sorti Mar- praefractum veritus Methodium quendam patriarcbam creari est. profecto reginae, qiiam poeta Britannicus in scenam induxit. maluerat. qiio post tres menses defuncto et sede patri- garetae diu quidem, quoad coniux inter vivos florebat, archali per quattuor fere annos vacua relicta anno 1244., sed ne tam marchesina quaedam noiuine Frigga^), cimi denuo qui ecclesiam administraret eligendus esset fortuna ei arrisit. nam Italia Nicaeam secuta erat, pulcbritudine multiqiie Blemmydam proponerent, itemm imperator sen- quae reginam ex corporis animiqiie virtutibus imperatorem brevi ita irre- tentia sua de Bleminydae moribus nondum mutata (|iio- omniiim bononim ira ac do- ininus patriarcba is fieret obstitit.^) hac quidem com- tivit, ut ab eo publice cum maxinio pensatione usus est, ut per Manuelem novum patriarcham lore anteferretur. iam saepius igitur a Blemmyda laces- Blemmydam interrogaret, nuui summis honoribus atque odio in adulteram inflammato et verbis et litteris monasterium con- praemiis donatus scholam Nicaeae brevi ante conditam sita erat. quondam autem brevi ante Gregorii missam cele- regere vellet. sed noster iniuriarum memor, quas per Cra- ditum cum noster in ecclesia S. intravit, ut terum et Romanum passus erat, epistula ad patriarcham braret, marchesina multis comitata subito vidisset abbas statim monachos missa, qiiani codices nobis servarunt, humauiter illud sacris adesset. quam cum exire munus deprecatus est.^) saciOrum finem facere et illam ut sceleratam fano iussit; sanctitate loci ab impetu comitum illius de- Aliis quoque rebus amicitia, quae Bleminydae cuiii sola fensus est. pudore igitur et furore incitata illa ab im-

Bonii. ^) V. infra 72 sq. Georg. Pacliym. ed. Bonn. II 342. Blem- ^) Georg. Acrop. ed. Bonn. 110. Georg. Pachym. ed. '^) e mydes ipse in compluribus libris velut Migne, I 181 sq. Niceph. Gregor. ed. Bonn. I 45. hoc nomen Patr. Gr. , iv- 142, 585 hoc coenobium commemoravir. cf L et Blemmydae verbis (infra 40, 26): nal LIV. . infra 39. ') cf. p. XXXVI. colligimus.

f XXII PROLEGOMENA. DE AUCTORIS. XXIII

quamvis eius doctrinam admiraretur, peratore postulavit, ut hominem audacem poenis severis- morem audivit, ut, desisteret. ^) simis afficeret; quo timore Blemmydam ipsum liberuni consilio ipsius visendi Blemmydes ex otio suo excitatus est. cum non fuisse eo perspicuum est, quod sui purgandi causa Raro igitur 1254. Joannes Vatatzes. postquam viginti litteras bibliotheca Vaticana asservatas circum omnia coe- autem anno gloriose regnavit, eodemque anno Manuel pa- nobia sibi subdita dimisit.^j sed imperator sceleris sui duos annos essent, Theodorus novus imperator, qui adeo conscius fuit^ ut eum punire non auderet; eo maiore triarcha mortui occidentalibus imperii finibus ortis res eccle- tamen odio ex illo tempore in eiiin impletus erat.-) periculis in compositas novumque patriarcbam electum Brevi postea aedificio finito Blemmydes cum magna siasticas bene ad seditionem sedandam Asiam relin- manu monachorum in coenobium suum transmisrravit. voluit, priusquam omnium penes qiios ius creandi erat qiiamquam aiitem ibi otio frui et in litteris versari se queret, Blemmydae dignitatem obtulit.-) is tainen hunc bonorem posse speraverat, tamen fidei orthodoxae periculis denuo consensu banc neque enim expetendam summam ecclesine in publicum evocatus est. anno enim 1250. iterum papa non accepit. ducebat, uisi simul plenam ac liberam pote- legatos ad aulam regiarn iiiisit, qui de ecclesiae con- dignitatem iubendi baberet. hanc vero imjiera- cordia cum Graecis agerent. his igitur disputationibus, statem et agendi et concedere noluit. nam ex temporibus Theodori quas infra accuratius pertractabimus, etiam noster inter- tor ei qui postremus ecclesiam liberain facere fuit tantoque successu Graecomm partes defendit, ut im- illius Studitae, in oriente aliter atque in occidente peratoris ipsius animum sibi reconciliaret.^) frustra conatus erat, imperatores ecclesiam vicerant neque unquara patriarchas Tum ultimum Blemmydes res publicas attigit. ex illo erant, quin sibi utique parerent. ne Theodorus enim tempore in coenobio versatus ita totum studiis fieri passi quia ipse rerum sacrarum peritissimus atqiie eruditioni discipulorum sese dedidit, ut quae antea quidem, fortasse potestatem imperatoriam quidquam diminui voluit. ei minimae curae fuerant res civiles tum odio et con- erat, ipsis rebus divinis et dogmaticis siimmum temptioDi ei esse inciperent. id quoque temporis multa, quidV quod de quamobrem, postquam Blem- quae docebat, discipulis scripta dedit, quorum nonnulla iudicium sibi vindicavit. ^) dignitatem illam recusavit, Arsenium quendam, velut geographica, logica, physica, alia, ut erudiendo orta mydes patnarcbam fecit, quem semper sibi erant, ita fundamenta eruditionis ponebantur. parva enim simplicem monacbura, manus adolescentium apud eum convenerant, qui summa dicto audientem babuit. neque imperator amicitiam Blemmydae perdere admiratione ac veneratione magistrura prosecuti id quoque Tamen voluit, sed brevi post eum oravit, ut omnibus totius eius exempliim imitati sunt, ut ab aliorum hominum iisu imperii monasteriis praeesset^), neque bic, quamquam ob omnino sese excluderent. Georgius enim Cyprius, qui boc qiiidem munus accepit, familiarita- postea ad patriarchae dignitatem ascendit, cum anno 1259. easdem causas ue tis pristinae oblitus est. complures enim libros, quos Ephesum venisset, ut Blemmydam videret et si fieri pos- Theodoro regnante scripsit, velut et set eius scholam frequentaret, a monachis illius urbis ^) de . asperitate magistri et de superbia discipulorum taleni ru-

*) Georg. Cyprius de vita sua Migne 1. c. 24. -) v. in- ^) ed. Leo AUatius de consensu ecclesiae 717 et in notis proces- ad Georg. fra 41 sq. et 88. ^) Theodorus Ducas Lascaris De Acrop. annales ed. Bonn. 260 sq. Migne 1. c. 605 sq. sq. *) V. sione spiritus sancti ed. H. B. Swete, Londini 1875, p. 20 infra 39 eq. Niceph. Gregor. I 46. ») v. infra 41 et V. infra 88. ^) cf. LXIV sq. 74 sq. cf. p. XLIIIsq. p.

WfrffiiiftnifiJM^rlllfeiTfiiiiiiiiii XXIV PROLEGOMENA. DE AUTOBIOGRAPHIA. XXV

libellum de processione spiritus sancti^) imperatori dedi- quidquid enim monasterium Blemmydae valebat, soli eius cavit. sed quanta esset Blemmydes duritia ac severitate qui praeerat virtuti ascribendum erat. cum igitur circa Theodorus cum supremum diem videret iterum sensit, annum 1272. Blemmydes vita defunctus esset^), a paucis nam peccatorum veniam ab eo impetrare non potuit.^) amatus, multis offensus, a nullo non plurimi aestimatus, Quae postea in imperio Byzantino gesta sunt tran- Michael opes ab eo relictas magnae ecclesiae Byzantii dedit, quillam Blemmydae vitam non perturbarunt. nam Michael cuius membrum is quondam fuerat, monasterium ipsum Palaeologus, qui Theodoro anno 1258. mortuo rerum po- nomine raetochii alteri cuidam coenobio prope in Galesio titiis est, ne modico quidem usu nostrum attigit. scien- monte sito adiunxit.^) postea aut Tamerlani illius furore tiam vero atque doctrinam Blemmjdae plurimi aestima- aut vi roborum subterraneorum deletum est. tota eniin visse videtur, nam cum anno 1261. Constantinopoli capta illa regio, ubi ex innumerabilibus mouasteriis cotidie tuui solemniter introiturus esset, preces nonnullas, quae inter preces ad caelum mittebantur, liodie deserta et inculta triumphum publice pronuntiarentur, ab illo componi vo- est, sedes latronum et ferarum. monumentum coenobii luit. in mutuam tamen ) reverentiam eum non incli- situ perennius Blemmydes libris suis exegit. navit. an quod gubernaciila reipublicae vi ac nece capes- siverat, quod immensas opes ab eis qui antea regna- verant diligentissime coUectas prodige effundebat atque II. consuinebat, quod denique loannem Tbeodori filium crude- lissime vexaverat DE AUTOBIOGRAPHIA. et postremo turpi morte aflfecerat. Blem- mydae se probare potuit? quas ob causas noster facul- Plerumque in vita Nicephori Blemmydae scribenda tate illum impediendi non data postremis annis monasterio ipsius narrationem secuti sumus. eam cum titulo Nly.t]- suo administrando et litterarum studio contentus vitam soli- oiai , tariam degit. , brevi autem priusquam moreretur losephum integram uno codice Monacensi patriarcham vidit, qui, cum contra Arsenii sectatores pugna- 225 traditam babemus, cuius descriptionem hic addimus. ret, benevolentiam nostri, ut qui potentissimus omnium in cod. Monacensis Graec. 225 (M) chartaceus est sine signis Asia monachorum erat, sibi parere studuit.^) sed Blem- aquariis, partim initio, partim secundo dimidio saeculi XIV. mydes rerum publicarum plane neglegens nec curans scriptus, constans foliis 373 exaratis, pluribus partibus utnim Josephus an Arsenius patriarcha esset, neque ob- compositus, quas diversae manus scripserunt, vestitus est oedienter neque familiariter eum audivit. tamen sola ligno, folia singula 0,24 m alta, 0,16 m lata, lineae monasterii cura occupatus Josephum iure patriarchatum scriptae 0,19 m altae, 0,12 m latae sunt. obtinere iudicavit, quod hic se ab imperatore bullam aure- 1. fol. 1"^ |/; am impetraturum esse promiserat, qua testamentum ab .1 Sl - illo factum sanciretur et monasterium semper immune ^ ac liberum probaretur. et . patriarcha quod pollicitus erat inc. . . praeshtit, imperator quae sanxerat more siio neglexit. ^) certe iam anno 1273. mortuus erat. cf. Georg. Metoch. ed. G. Cozza in A. Mai, Nova Patrum Biblioth. VIII 39; Jose- ""^- ') i^fra ^• 47 sq. Georg. Acrop. eura venisse videtur. ^*) Georg. 4N rl^ % ^^^^'f ^ 195. phus autem anno 1271. ad Georg. Pachym. 1 338 sq. Pacbyni. I 342.

ais^aife^a88Eaaaja£ri XXVI PROLEGOMENA. DE AUTOBIOGRAPHIA. XXVII

Sequuiitur usque ad fol. 38^ compluria scripta minora 8. fol. 237'': ' - S. Maximi Confessoris, quae singula hic enumeremus eo - minus necesse est, quod cuucta apud Hardtium, catal. , codd. , mss. ^ . Graec. Monac. II 462 sq. descripta , sunt. inc: & . 2. fol. Sd^—AO^ canon paschalis incerti cuius- 253': xat dam auctoris expl. fol. (cf. p. CVIII). . folia 41'— 9. fol. 253': 203^ alia manu exarata et quaternionibus , distributa siint; continent epitomen logicam et physicam ^ , Blemmydae. ', ^' . fol. 41'": inc: . 3. ^ expl. fol. 262': , , se- . quitur index capitum , 10. fol. 262': XL. . inc. fol. 41'': rj . . expl. fol. 117': inc: . vmI . ^ & 4. fol. 117': expl. fol. 281": , 7 , folia 282'— 352'' item alia .manu scripta et quater- sequitur index capitiim . . nionibQS distributa sunt. inc. fol. 117'': . 11. fol. 282': expl. fol. 203'': '&. '.

folia 281'' : ^ 204'— alia manii inc. 7; . scripta et inde a folio 216 ^^ quaterniouibus distributa sunt. expl. fol. 352'': , . 5. fol. 204': Inde a fol. 353. usque ad finem quartam partem sae- & -- culo XIV. exeunte scriptam legimus. -. 12. fol. 353': inc, . . expl. fol. 205'': inc: . 206': 6. . . . fol. 359": . 13. fol. 359": . ^. inc: } . inc: . . fol. 369": expl ]fol. 216'^! ^) . 14. fol. 369" (in.margiDe '): 7. , fol. 217'; • -. - , , ^ - fol. 370" (in marg. &'): , \ <:} , - ^''. . fol. 372' (in marg. '): inc. . expl. fol. 237"": . . fol, 372" (in marg. '): -

^iSi^idamiS^aii PROLEGOMENA. DE AUTOBIOGRAPHIA. XXIX |a? ^ reXeLa^a, , ^ eivac iv inc: . fol. 252: expl. fol. 373": expl. . saec. XVII . 5. cod. Mosq. Graec. 250 Mirabundos audio c,ui fol. 315: - legunt quaerentes, nun, solo lioc codice Monacensi Blemmydae opus nobis traditum sit . totum certe quamvis bibliothecas inc: . perscrutatus sim, nus- quam aibi .d repperi neque uUum expl. fol. 319: e codicibus, nui cmi- . dem catalog.s enumemti codicem Laurentianum Nic. Festa contulit, Marcianum suBt, me eflFugisse peAuasL mih, habeo tam eiigui numeri C. Castellani conferendum curavit. eausas si cognoscere veli« praeter multa alia, quae semper afferri solent, id ZL• Anno millesirao ducentesimo sexagesimo quarto liber prior huius narrationis scriptus est; neque enim habemus, sterio statim post eius mortem alteri subiuncto brevi inter ciir inscriptionem codice Monacensi fol. 217' praebitam fortasse non ab ipso auctore obruta est quamquam falsain esse ducamus, quae ut ig,tur libri eius iterum terum atcme praefixa ita certe non ab ignaro quodam addita est. idem per ecti sunt, tamen neque ei qui legerunt de iudicandum videtur. neque auotons vita ac de titulo rebus gestis u«quam quaesiverunr nec eniui annales Blemmydes scribere voluit, qui a quovis lit- ''^'°™ ^"'"'^'^ GraecaeVidquan. vX Tta" pos e terarum amico legerentur, sed consilio adductus ^^^ nairatione iv - co loquiorum cum Latinis factoram complevit ' ^ ^^P^^^^-I- -b- tradita ' est. hl e' ^ narrationem verbis praeterea docemur Blemmydae iragmenta hodie asservantur (. 1). his in genere litterarum numerandam esse, quod vitas sanc- 2 cod Laur. Graec. eo ~ plut. VI 12 saec. XIV (L) generis loj. torum appellare solemus. atque plurima huius 215 : ' ^-^ opera, quae novissimis temporibus optimo iure in dies magis ' ///// auctorum inc: . attento studio digna existimantur, ex eodem " consilio videntur orta esse. unus enim e monachis coe- expl. fol. 218^: ' , nobii cuiusdam, saepissime ex eis, qui ipsi conditorem ^^ '* '^^' . ^^^ ~^' ^- ^^' 2^ ^^i^ionis nostrae gestas in eius q cod. Marc. ) cognoverant oculisque viderant, res ab eo . Graec. 154 saec XIV (V) honorem et in posterorum imitationeni atque observantiam memoriae tradidit. Blemmydes autem, quasi suspicatus inc: . esset monasterium a se exstructum haud diu liberum expl.: mansuram esse, munus vitae suae litteris mandandae posteris relinquere noluit. quorum se inter scribendiim ^^ '^ 74, 19-80, editioms 20 nostrae.) habuisse ipse his verbis testatur: - ^tt^M^^^l'cod. ^ summam rationem 4. Mosq. Graec. 240 saec. XIV ' itaque in hoc libro fol. 249: (. 1). ^ ' -^'' componendo exempla vetera eiusdem generis ad imitan- . res miras, quae dum sibi proposuit. quod igitur quasdam wr XXX PEOLEGOMENA. DE ALTOBIOGRAPHIA. XXXI I sibi aecidissent, memoriae prodidit, iUa exemnla secutus addere coepit, cum non- genus narrandi mydes anno 1265.^) alterum imitatus est, et „t rerum veritatem dum Tnte"- nulla antea non consulto omissa absolutionis causa ad- parum respexit ita nusquam consilio eam neglexit suorum magis quam prodigia vero icienda essent. itaque monachorum seu „,era mendacia tradere non ausus satis habendi occasionem nactus habmt narrare ia libro priore fecerat rationem nonnunquam se mirifice e periculis ser- logica doceret disputationem illam, qnam cum De- vatum esse saepius ut eos autem se ipsius dei subito interventu metrio Caryce habuerat, tam accurate narravit, ut caput a rebus adversis custoditum esse quin kter scribendum persuasum '<="''«"''"'» quoddam libri, quem de logicis scripsit, legere videamur, sibi habuerit quis dubitaverit^ Latinis verbosius perscripsit, ut discipu- S.mphci dictione et colloquia cum usus Blemmydes in nanando rum anno- los et fratres suos quaestionibus dogmaticis instrueret. cursum secutus est. atque id maxime ourans ut genere dicendi afferre .psius Titae Nonnulla nunc de Blemmydae memoriam posteris relinqueret, res publicas maximo quidem mihi gaudio esset. quod autem, ut fructus praeterut n.s: quibus ipse interfuit. quod igiturtamen omnia quaecunque noster pemulta legimus, tanto labore dignus percipiatur, quae ad bistoriam imperU Byzantin" scripsit respicienda sunl, hanc operam in tempus postemm differendam putavi. hoc unum addere mihi liceat lectoris apud aequales valuisse. nec difficile est ad iudicandum memoriam saepius in Homeri carmina revocari, e quibiis num vera ea fideque digna babenda sint. certe res S non solum singulae voces, sed integri versus velut pubhcas ab eo traditas re vera ita gestas esse si^ avcc d^vfibv & translati simt. (. 46, 3). commutaret. et saepe quae nanavit aliunde confirmantur Maior pars narratioiiis Blemmydae usque adhuc ignola conciliis cum La- ben fuit, nam tantum ea, quae auctor de debent. qu.a enim praecepto illo sine ira ac studio tinis habitis nobis tradidit (ed. nostr. 63, 6 — 70, 19 et scnbend. neglecto et odio et amore r„aximeq„e iUo 19 primus A. Demetracopulus codice Mo- ductus a^ 74, — 80, 20), eomm qnibus usus est mores depinxit, rebus iudi- nacensi adhibito edidit in . . catis ^- laterdum eius sententiam corrigamus oportet de 1866 . 380—395.^ Arsenio autem ut exemplum \} afferamus, etiam alii scrip-

ve.unt, nec ven sim.le 1) cod. Monac. 225 fol. 237^. est huius opus iUi notum porro fuisse quod narrationem compluribus locis exornavit nec rn.rand„m nec repreherdendum videtur; quisnam scripto- nim et illorum et vtterum temporum aliter quidem fecit' certe Blemmydes, cum patriarchae dignitatem a se rei- ceret al.ter cum imperatore locutus est ac nobis narravit ^p. 44j; eadem vero eum tum cogitavisse onae tanta elat.one atque altitudine orationis "postea ^cii'^ qS est qm dubitaverit? ' ^ Priore libro narrationis de vita sua peracto Blem- :

XXXII PROLEGOMENA. DE TESTAMENTO. DE EPISTULIS. XXXIII

tertium decimum idoneum est. nam etiamsi et ipse car- composuit, quae diebus festis ecclesiae a sacerdotibus in. mina cantari poterant, et eodem loco (p. 98) concessit nonnihil DE TESTAMENTO.') musicam in ecclesia valere ad animos hominum movendos tollendos, tamen solam severitatein Curriculum vitae siiae Blemmydes quasi testamentum et ad caelestia mona- monachis chos decere arbitratus suos canere vetuit. (cf. p. XCV sq.) suis reliquit, ut exemplum haberent, qiio vitas ac mores regere nec mirum: gaudia enim humana animae perniciem afferre possent. praeterea id quoque viros illos sanctos qui piitabat, atque illud monasteria condiderant imitatus est, quod re- gulas certas et (. 97) certe potius libri sacri memoria leges composuit, secundum quas victus '; cotidianus quam sua ipsius natura adductus scripsit. monachorum suorum dirigeretur. omnes fere quidem monachi Byzantini S. Basilii regulam sequebantur, ita tamen ut singulis, qui coenobia exstruebant, commis- siim esset, utrum maiore an minore diligentia et austeri- tate eam a monachis suis observari vellent. in mona- IV. sterio igitur Blemmydae legibus Basilii summa severitate DE EPISTULIS. obtemperatum esse neque quisquam miretur, qui mores eius Quamquam epistulae Byzantinorum non potius docu- cognoverit, et reliquiis testamenti satis indicatur. neque enim raenta ad vitam eius qui scripsit illustraudam quam genus totum id reliquiim est, sed quattuor capita nobis servata sunt, quoddam litterarum existimandae sunt, tamen nunc de quorum tria infra (p. 93 — 99) edidimus; quartum, epistulis Nicephori Blemmydae dicendum esse nobis vide- quia a ceteris, quae interciderunt, disiunctum mi- noris tur, qiiia, etiamsi res privatae pleramque per cubicularium momenti est, typis exprimere nos debere non putavi- mus. maior qui vocatur nuntiari solebant, interdum aliquid de eo ipso, pars testamenti periit, nam cum brevi post Blem- mydae qui epistiilam misit, additum est. permagnus autem nu- mortem monachi alteri regiilae oboedire coacti essent, pristinam illam merus epistularum nobis traditus est, quarum pars a memoriae prodere nullius interfuit. capita quartum, Blemmyda ipso ad alios homines, pars ab aliis ad eum nonum, undecimum, tertmm decimum nescio quo casu ab missae sunt. has breviter tractabimus. oblivione vindicata sunt. asservantur ea hodie ac primum 1. cod. Codice Laur.Graec. plut. LXXXVII16 saec.XIII(?) Monac. Graec. 225 saec. XIV (v. p. XXVII) 64"^ 65^" 2. foll. — asservatur „ Matrit. „ 59 „ XIV/XV iLo (Bandini inc. in editione nostra I ) facienda 1 solo codice Monacensi usi .is qui ^ •6 . Sabas sumu3. fuerit ignoramus, quod epistulam non legimus. fortasse Cetera capita quid continuerint ignoramus, his quat- idem fuit, quem Acropolites imperatoris Theodori I adversa- tuor auctor et de aliis rebus egit et de ratione, qua pueri rium fuisse narravit (ed. Bonn. 14). multo autem maioris ad vitam monasticam allicerentur recteque educarentur. momenti epistulae Theodori II simt, quas priusquam patri maxime aute m ad Blemmydae animum illustrandum caput successisset ad diversos aequales scripsit. primuin locum inter eas codice Laur. Graec. plut. LIX 35 saec. XIV ') cf. Waldemar Nissen, Die Diataxis des Michael Atta- leiates von 1077. Jena 1891. asservatas una et quadraginta ad Nicephorum Blemmydam Blbmmtdes, ed. HeiBenberg. C XXXIV PROLEGOMENA. DE EPISTULIS. XXXV

datae obtinent, quae in folio 41^^ ita inscriptae sunt: - meiis Florentinus, qiii animo promptissimo exemplum mihi vlov ^- concessit, eas typis mandare sibi proposuit. / y.vqov Magis autem nobis eae epistulae respiciendae sunt, - quas Blemmydes ipse ad alios misit. ac primum quidem . (Bandini ) '- ea commemoretur, quae in codiceBarocc. 131 saec. XIV ] ^- fol. 170''' cmn hoc titulo legitur: ^- inc: Ty ?! {?) hic etiam . esse mihi JovKav. . Blemmydae eam quidem certum in titulis litterarum ad alios homines missarum'nominatur, videtur, quod inter alia quaedam scripta auctoris nostri velut in foliis 124, 143 etc. (cf. Bandini, Catal. codd. Graec. interposita est. veri simile autem piito hunc Michaelem bibl. Laur. II 555 s(j.) certe idem est atque ille Bertholdus dominiim illum urbis Thessalouicensium fuisse, quem Blem- de Hohenbiirg, ^marchio dilectus consangiiiDeus et fainiliaris' mydes ab imperatoris iniiiriis vehementissime defendit

Frederici II, qui aliquamdiu munere capitanei Cumarum (p. 45). hanc epistulam qiiia videre non potuimiis eo maiore functus est. nomen huius intimi amici imperatoris etiam gaudio affecti sumus, quod per Nicolaum Festam duodetri- in multis documentis illis temporibiis scrij^tis reperitur ginta litteras cognovimus, quas Blemmydes ad Theodorum (cf. Huillard-BrehoUeu, Historia diplomatica Frederici II). scripsit. asservantur hodie codiceVindob. Phil. Graee.

qui quo anno legatiis a Frederico ad Vatatzem missiis 321 fol. 115'^sq. et eodem ordine observato sed aliis scriptis sit, nescimus, sed conicere licet id tum factum esse, cum intercalatis in tres partes distributae codice Barocc. 131 Vatatzes Annam, Frederici filiam, uxorem diiceret, et mar- saec. XIV foll. 171^ 353—356, 357^—358^. nec vero chesinam illam, de qua supra diximiis (p. XXI sq.), necessi- ut Theodori ad Blemmydam epistulae, quas modo com- tate quadam cum hoc marchione coniunctam fuisse. certe memoravimus, antequam is rex fieret, sed id quod ex eis, autem ante annum 1250. Nicaeam venit, nam Frederico qiiae litteris continentur, et hoc titulo codice Vindobonensi imperatori nullus iisus principi- mortuo Joanni iam cum tradito : , bus occidentalibus restitit. itaque non casu accidisse vi- satis ap- detur, quod in litteris publicis Frederici II inter annos paret, post initium regni scriptae sunt. quamquam igitur 1242. et 1247. conceptis nomen illius viri nusquam le- Blemmydes, cura patriarchae dignitatem non acciperet, gitur, cum et antea et postea saepissime inveniatur. prae- imperatoris animum vehementissime offenderat, necessitu- terea quod et post Theodori ad Blemmydam epistulas inde dines eorum diruptae non sunt. sed Theodori salutem Blem- a folio 95 complures aliae ad Georgium Acropolitam ante mydam summa cura tuitum eiusqiie laetitia aeque ac sua marchionis adventiim missae sequuntur, quas anno 1245. ipsius laetatum esse epistulae saepissime testantur. etiam de scriptas esse alio loco demonstrabimus, et omnes Theodori libris suis, quos illo tempore scripsit, Blemmydes saepius im- epistulae a Georgio Acropolita anno 1251. ordine tem- peratorem certiorem facit. in nona enim et tertia decima epi- pomm servato in piiblicum editae sunt, colligere possu- stula, ut exemplum aiferam, libellum quem - mus illum marchionem anno 1246. aiit 1247. Nicaeam appellavit (cf. p. LXIV), et in undetricesima encommm venisse et Theodorum litteras illas ad Blemmydam intra illud in S. Joannem evangelistam commemorat (cf. p. LVI).^) annos 1240.— 1244. dedisse. plura de eis hic proferre eo minus necessarium putavi, quod Nicolaus Festa amicus ^) maiorem partem huius epistulae scriptorum Byzanti- XXXVI PROLEGOMENA. DE LIBRIS . . XXXVII Inter has autem epistulas ad Theodorum datas errore plus ducentis scriptoribus nominatos esse, qui singulis vel librarii una inserta est et alio tempore et ad alium ho- compluribus libris Latinorum dogma refutare tentaverunt. mmem scripta. vicesima enim prima, quae et in codice huc accedit permagnus numerus eorum, quos Demetraco- Laur. conv. soppr. 627 saec. XIV legitur, a Blemmyda pulus silentio praeteriit, quia plus minusve prope ad La- ad Manuelem patriarcham missa est, qui ab Joanne im- tinorum dogma accesserunt. neque enim tacendum est peratore iussus eum rogaverat, ut scholae publicae Nicaeae fuisse quoddam tempus, cum ardore disputandi mitigato conditae praeesse vellet. hac igitur epistula Blemmydes exsisterent, qiii vel de multis quaestionibus cum Latinis tranquillitatis cupidus atque Romaai et Crateri iniuriariim consentirent et quae dubia essent nihil valere existimarent, memor honorem oblatum recusavit (cf. p. XX). prae- vel etiam ut imionem ecclesianim perficerent operam da- terea in codice illo Vindobonensi inter epistulam septimam rent et omnino in Latinorum partes transirent. maxime decimam et duodevicesimam carmen iambicum a nobis autem Graeci schisma componere studuerunt, quoties- infra editum (p. 110) interpositum est, quo Blemmydes cumque rebus publicis adducebantur, ut auxilium papae Joanni tum nato Theodori filio gratulatur (cf. p. CVII). peterent. quamobrem de unione paciscenda diligentis- sime saecnlo tertio decimo cnm Romanis egerunt, cum Constantinopolis recuperanda et deinde imperio i'estituto a Carolo rege Neapolitano defendenda esset, atque idem V. saeculo quinto decimo fecerunt, cum auxilio regum occi- DE LIBRIS IIEPl TOT dentalium Tiircarum impetu se liberari posse sperarent. itaque in concilio Lugdunensi anno 1274. habito et in ^ litteris constitiita est, re vera illo Florentino bis unio De nulla re Graeci. e Photii temporibus usque ad hos nimquam exstitit. Constantinopoli denique anno 1453. dies tam multa vel potius tam saepe scripserunt quam expugnata Graeci omni spe amissa unquam Turcos ex- de processione spiritus sancti. haec enim paulatim summa pulsum iri deniio, quantum inter ipsoriim et Latinorum illius controversiae facta est, qua gravissimae illae inimi- dogma interesset, in dies acrius praedicaverunt. citiae inter Graecos et Latinos evaserunt, multo vehe- His quattuor ab iirbe capta saeculis unionem de quae- mentiores et ad toUendum difficiliores quam quae inter stionibus dubiis Latini raro, Graeci nunquam perficere r Komani pontificis et Lutheri sectatores intercedunt, quia conati sunt. hi autein, dum paribus semper argumentis ecclesia Graeca, iam diu inanibus formis obstupefacta, allatis in sententia sua pertinaciter perseverant, simul solo Latinorum odio vires deficientes reficere et fulcire disserere coeperunt, quantum maiores cum Latinis con- conatur. quanta autem sit copia librorum de hac re eensissent. quare praeclarissimus quisque eorum maxime scriptorum perspicere poteris, cum considerabis in De- in controversia fuit et utrique infestissimis aDimis ac ve- metracopuli libro, qui & inscriptus est^), ritate saepius consulto neglecta eiim a se stetisse demon- strare tentavenint. etiam de Nicephoro Blemmyda ita factum dorum consuetudine nuper saepius cognita postea in narratione ne vita sua iteravit (ed. nostr. 84, 27 — est. quamobrem cum neque Graecorum neque Latinorum 87, 4 ). de rebus dogmaticis sententias sequamur, quid Blemmydes *) ', . . de processione spiritus sancti crediderit eius scriptis duci- -1872. , bus sine ira ac studio explorare conabimur. quod eo facilius XXXVIII PROLEGOMENA. DE LIBRIS . . XXXIX facere posse nobis videmur, quia cum Georgio Acropolita qui ecclesiam Romanam deseriierat, ut legem Lutberanam perseverasse consentimus theologicas aequalium suorum controversias sequeretur, Blemmydam semper in patrum fide sed in- his verbis questo: ^ scripsit. idem Casimims Oudinus^) iudicaverat. -^^ .... . - terea inter Graecos ipsos complures adversarii AUatii ex- . ^^ d-- stiterant, inter quos primi Dositbeus"), patriarcha Hiero- ^.^) solymitaiuis, et Meletius^), episcopiis Atheniensis, fuerunt. aceiTimus ille Sed priusquam in librorum ipsorum studium insistamiis, vehementissime autem Eugenius Bulgaris'^j, contra Allatium pauca de controversia dicenda videntiir, quae de Blem- defensor ecclesiae Graecae, saeculo XVJll de mydae sententiis tbeologicis Leonis Allatii aetate exorta puguavit. ampliore enim opere quid Blemraydes libros eius est. qui ardore desertoris ecclesiam Graecam perse- iinione ecclesiae cogitavisset disseruit et conatus est. ita- cutus egregios eius homines, quos permultum valuisse diligentissime pertractare primus recte de- negare non poterat, Latinorum dogmatis favisse sagacitate que facile repperit eum nunquam Latinomm dogmata extra terminos veri- magna probare studuit. atque in libro, quem perpetuam fendisse. sed nimio studio ^ Graecorum de consensionera ecclesiariun inscripsit^), copiose disseruit, tatis egressus est, quandoquidem nemo posse videtur. quid Blemmjdes de processione spiritus sancti sensis- rebus dogmaticis sine ira ac studio iudicare pe- set, et variis argumentis ostendere voluit eum La- praeterea rerum Blemmydae aetate gestarum parum interfuisse ignoravit tinorum assectatorem et re vera fuisse et ab aequali- ritiis eum synodis ciim Latiuis factis est, quod Balgaris dis- bus habitum esse. quid? quod eius libros, qui nullo (cf. p. XV et XXII). tamen dolendum est, ut Hugonem modo cum Latinorum dogmate consentiunt, non a nostro sertatio in occidente adeo non pervulgata eiusque de hac sed ab altero quodam Blemmyda statuit scriptos aut ab Laemmer, qui ultimus de Blemmyda scripsit effugere potuerit. quam- anonymo quodam confectos nostri nomine subditos esse. quaestione scripta edidit, plaue sententiara Allatii deinde auctoritate coramoti plerique eoriim, qui obrem hic vir doctus Bulgare neglecto Allatii Blemmy- inter Latinos de scbismate ecclesiarum scripseruat velut secutus est•^), cum A. Demetracopulus qmdquam Petavius^), du Cangius''), B. de Rubeis''), Maimbourgius^) dam cum Latinis consensisse summa vi negaverit.^) alii Blemraydam a Graecis defecisse iiidicaveriint. Itaque quaestione nondum soluta nos demonstremus Caveus ') Graeci et Latini autem Anglus causam incertam reliquit et Georgius VValch^), necesse est, quomodo illis temporibus scbisma componere conati sint, ut recte perspiciatur, quan-

^) Georg. Acropol. in oratione contra Latinos habita ed. anti- A. Demetracopulus ^) Cas. Oudini Commentarius de scriptt. ecclesiae , ^- . iv ' ^) Dositheus, 1866. . 397. *) Leo AUatius, De ecclesiae occidentalis quis. Lipsiae 1722. p. 1221. , 1. infra c. 331. ^) cf. atque orientalis perpetua consensione libri tres. Colon. Agripp. Jassiae 1694. cf. Eugenius Bulgaris p. ibid. ^) Eugenius Bulgaris, 1648. p. 712 sq. eadem pluribus aliis locis iudicavit. ^) Pe- Eugenius Bulgaris 1784. . 307—405. tavius, Theol. Dogm. de trinitate, 1644. lib, VI. cap. 1 § 5. *) in notis ad Niceph. *) Laemmer, .scriptt. Graeciae orthodoxae bibliotheca Gregor. ed. Bonn. 1159. 1176. ^) Hugo% Dis- Brisg. 1864. p. 96 sq. cf. Haneberg, Theol. Litbl. sertatio de Gregorii Cyprii vita ed. Migne, Patr. Gr. 142 p. 36 selecta I Frib. ^) Demetracopulus, et 59. ^) Louis Maimbourg, Histoire du schisme des Grecs I 773 775. Andr. -'- ', 1866 xf'sq. 1682. II 41. ') Guil. Caveus, Scriptt. eccl. hist. liter. Basil . . 1741. II sq. «) 1867 50 sq. Idem, ', 303 J. G. Walch, bibl. . theol. selecta. Jenae ' ,' 1757. I 633. iv, 1872 46 sq. ' .

i XL PROLEGOxMENA. DE LIBRIS . TOT . XLI tum Bleirimydes inter interfuerit et quid ipse de dogmatis illis \ ipsis autem disceptationibus iudicaverit. illa coUoquia habitis non dubie docemur Blemmydam certe Theodoro I Lascare regnante Bjzantini magnam par- tum et Latinorum dogmati, non dicimus unioni ecclesia- tem imperii pristini recuperaverunt, uain tota fere Asia rum, vehementissime adversatum esse nec quicquam a fide septentrionali sub eorum dicionem redacta Latini tantum patrum Graecorum discessisse. ceterum in illo concilio in Europa et in insulis dominationem retiniieriint. sed eum principem Graecorum fuisse atque ita de quaestio- ibi quoque et Graeci et Bulgari per legatos Nicaenos in- nibus divinis cogitavisse testimonio optimo autobiographia^) citati multum eis nocuerunt. quae cum ita essent reges nobis est, qiiam perlegere omnium, qui in studio historiae occidentales, ut auxilium sibi contra Byzantinos ferrent, ecclesiasticae versantur, eo pluris interest, quod solis e implorare coeperunt. tum anno 1222. Theodoro mortuo fontibus Latinis haurire adhuc coacti nunc demum illud Joannes Vatatzes Nicaeae rerum potitus est. qui qua erat ^andiatur et altera pars' observare possunt. peritia militari non dubitavit, quin Latinos solos, qui re- Certe quod triginta fere annis postquam conciliura ginam urbium obtinerent, vincere posset, caute tamen veri- illud congregratum erat Blenmiydes curriculum vitae suae tus est, ne occidentis viribus par non foret. quamobrem composuit, dubium videri potest, num postea eadem sen- remedio usus, quod postea iterum atque iterum adhibitum serit et scripserit atque antea. sed si ea, quae noster nar- est, pontifici Komano se unionem ecclesiae perfecturura ravit, ciini eis comparamus, quae legati papae renimtiave- esse pollicitiis est, spe commotus illum hac conditione rimt, satis intellegimus eiim nihil aliud scripsisse nisi quae exercitus Italicos domi retenturum esse. quae spes eiim re vera tum dissemerat, nam nonnullis locis utraque re- non fefellit. nam papae iussu anno 1234.^), ut supra latio paene verbo tenus consentit. Blemmydes enim, ut XVI) (p. narravimus, Hugo et Petrus ordinis S. Dominici exemplum aiferam, primum Demetrium Carycem, qui ti- et Haimo et Radulfus ordinis S. Francisci Nicaearn vene- tulo ornatus erat, cum Latinis runt ibique de quibusdam quaestionibus dogmaticis cum colloquentein et eos buic respondentes facit^): ort Graecis coUociiti simt. deinde domum reversi omnem dis- , 6 putationem accurate papae renimtiaverunt. quorum re- VLOVj \ 6 latio quamqiiam iam diu nota fuit^) et ab omnibus, qui , res illis temporibus & gejstas narraverunt, imprimis adhibita , , est, tamen usque adhuc ignotum fuit papae haec narrant^j: Nicephonim Blem- ' . legati autem mydam illis dispiitationibus non solum interfuisse, verum ^Unde congregatis partibus utrisque surrexit quidam etiam prae ceteris inter Graecos tum praestitisse. nam magnus philosophus etc.', cui unum e Latinis ita ad- etiam Eugenius Bulgaris 'ov ' inquit^) versatum esse: 'cum venerit spiritus veritatis, do- ' (. 1233)*^) - cebit vos omnem veritatem' et adiecisse ^cum dixit - & , spiritus veritatis, dixit quod spiritus sanctus a - veritate procedit, et hoc voluimus probare'.*) i neque illud inter Blemmydam et legatos papae discrepat *) C. J. Hefele, Conciliengeschichte, 2. Aufl. V (1886) 1042 sq. ^) J. Mansi, Sacror. conciliorum nova et amplissima collectio t. XXVII (Venet. ^) 1. c. 1779) 277 sq. ^) ]. c. 322. *) re ') infra 63 sqq. *) infra 63, 18 sqq. Mansi vera synodus anno 1234. Nicaeam congregata est. cf. Hefele l.c. 282 D. ') ibid. 284 C.

I

^ihsgsiii&tii XLll rKOLEGOMENA. TOT 10 XLIII DE LIBRIS . . nemo ne- Carycem his argumentis perturbatum a colloquio desti- hanc sententiam minime cum Latiuis consentire est, quod tisse. ^lntroduxerunt' pergimt deinde legati^) 'ibi quen- gaverit. inprimis igitur Blemmydae tribiiendum tamen iam dam philosophum causa respondendi, iit nostras im- illud concilium in irritum cecidit. hoc unum viov pediret hoc modo'. hic quidam philosophus certe nemo nunc dicendum videtur Blemmydam saepissime alius est nisi Blemmydes noster, qui de ordine quaestio- vel vel vel similia, enim ante unin, quae disputatione procedente tractatae sunt, eadem nunquam docuisse. hoc Blemmydes quae legati nobis Iradidit. id quidem mirum non est, quod oculos habeas necesse est, ut quae postea utrique superiores evasibse sibi videutiir. postremo coUo- crediderit recte iudicare possis. reliquerimt, quio peracto Graeci scriptum dederaut, quid de processione Postquam legati papae re infecta Asiam controversiam spiritus sancti et de azymis crederent. hoc scriptum a nihilominus per litteras publicas utrique Latinos Blemmyda compositum-) et Latine versum in remmtia- continuaverunt. Blemmydes quoque tum contra Bul- tione legatorum papae nobis traditum est.^) quare quod scripsisse videtur, nam in libello ad archiepiscopum brevi ea, quae Latini referunt, cum eis consentiunt, quae Blem- gariae misso, de quo statim infra dicendum erit, se in publi- mydes in narratione vitae siiae tradidit, pro certo babere ante tres epistulas de processione spiritus sancti autem interea debemus eum in hac parte curriculi scribenda illo scripto cum edidisse commemorat. ^) imperator aflFecerat tan- usum esse, quod triginta annis ante patriarchae et patrum Latinos gravibus et gravibus magis cladibus Latini Graecorum iiissu composuerat. tumque in re militari profecerat, ut quin postremo Habemiis igitiir certum testimonium ad iudicaudum, Constantinopoli pellerentur dubium non iam esset. quam- auctore iterum quid de processione spiritus sancti Blemmydes senserit: obrem potiiis Innocentio IV quam Vatatze Grae- Latinis, qui spiritum tjanctum ex patre filioque procedere anno 1250. Nymphaeum concilium Latinomm et dogma dicebant, vehementissime adversatus est. spiritum enim corum convocatum est. etiam tum Blemmydes ut putat solo ex patre procedere, apparere vel praeberi per Latinum perspicuis verbis improbavit. ait enim'^), filium. ^ ait"*), ov exemplum afferam: ' 6 vLog^ ol' ov et,alio loco^) ' ^ , et ^ -utoO , -/. ^ ] , . alio loco^): , - . quae auteni ratio inter filium et &perliicida eademqiie aptissima intercederet his verbis exposuit*): , comparatione, quam spiritum quidem nescio num ipse invenerit, alio loco utitur^): ' - , vide- ^,,, ' , ne- mus igitur eum neque dixisse quamquam ,&, &-. que oinnino vocem & admisisse, Lriemmer 110. ^) De processione spiritus sancti ed. Hugo ») ibid. D. ^) 8. ') infra 80, 4. *) mfra 284 infra 64, 2. ^) Mansi 1. c. 285. Migne 1. c. 536 A. =) infra 79, *) infra 67, 6. ^) infra 65, 27. infra 70, 14. 80, 12. XLV XLIV PROLEGOMENA. DE LIBRIS . TOT . Bulgariae archiepiscopum misit, non significasse certe magnum interesset inter illud ot' Jacobum et eo apparet, quod multa argumenta in libello ad Theodo- € quod solum verum esse Latini rum allata in illo desiderantur. quidquid id est, hunc arbitrabantur.^nec mirum est, quod etiam tum Latinos esse ne AUatius coUoquia vana fuere. quoque tertium libmm contra quidem negavit, qui opinionis suae praeiudicatae defen- Hae partes autobiographiae, quibus Blemmydes de dis- deudae causa eum aut ab altero quodam Blemmyda com- putationibus illis narravit, postea separatim exscriptae sunt posituin aut nostro ab anonymo quodam suppositum esse (cf. p. XXVIII). quariim alteram, qnae singularis liber et inconsulte opinatus est. nescio qiia de causa ad Chrysolanum quendam scripta verbis autem Blemmydae modo a nobis allatis fuisse putabatur, cum legisset Allatius ipse eam nullo satis perspicuiun est dubitari non posse, quin ea, quae modo cum dogmate Latino consentire concessit. ait enim^): imperatorem Joannem dato contineDtur, plane con- ^'et sane scriptum Blemmidae quod incipit libro ad gruant cum libellis ad Theodorum et ad Jacobum missis, 6 vlov tan- miran- tum contra, quibus de eadem re eadem docentur. quo magis Chrysolanum, quem nullo modo nominat, sed Lati- contra est, quod Allatius ut illo ad Joannem scripto opinionem Latinorum est'. hic aiitem liber Blem- dum dogma reici concessit ita e libris Theodoro et mydae illa pars autobiographiae est, quae narrationem norum de Jacobo dedicatis sententiam traxit Blemmydam dogma concilio anno 1250. habito continet, et verba ab Allatio Latinum defendisse. quin etiam alterum ita inscripsit: laudata in editionis nostrae pagina 75, 7 leguntur.^) tertium quoque librum a Blemmyda in Latinos script.um Allatius commemoravit, cuins initium hoc esse ^& dixit: . qui titulus quamquam re vera in non- ,- Laur. Graec. plut. codicibus manuscriptis velut in cod. missum eum esse ad imperatorem Joannem. ignoro nullis (cf. XLIX) legitur, tamen iure mireris, quod equidem himc libellum neque in ullo scriptorum Blem- VIII 26 p. mydae Allatius hanc inscnptionem falsam et postea additam esse haec verba reperire potui. attamen nisi forte hic aut non viderit aut consulto silentio praeterierit. liber idem est atque narratio de priore cum Latinis cum ita sint libros ipsos pertractemus necesse disputatione et verba illa a scriba quodam, ne prooemium Quae est. ac primum quidem de priore ad Jacobiim Bulgariae desideraretur, addita sunt, veri haud ita dissimile mihi archiepiscopum scripto dicemus. qui cum Blemmydae epi- videtur hoc scriptum genuinum et re vera a Blem- myda stulam acciperet, in Atbo monte iam diu ab officii negotiis compositum esse. nam in libro ad Theodorum II misso, tranquillam vitam monachicam degit. ^) eo autem de quo infra plura afferemus, inquit^j, remotus - unione , iterum de tempore hunc libmm confectum esse, quo 6ot - ; ecclesiae agere utrique coeperant, ex his verbis Blemrny- ^ (?) ^ dae conicere possumus^): vvv - ^. Blemmydam his verbis libellum, quem ad <>

') de perp. consens. 722. codicem igitur Laurentia- orat. II ed. Leo nmn VI ^) Joh. Vecciis, De iniusta sui depositione 12 (L) (cf. p. XXVllI) vel eius archetypum vel alterum 1. c. 150 inde transscnptum Allatius, Graecia orthodoxa 43. ^) Laemmer AUatius legisse videtur. cf. p. 70 annot ' ') Migne 1. c. 560 B. Laemmer 1. c. 165. Migne 1. c. 569 D. ^

TOT IINETM. XLVII XLVl PROLEGOMENA. DE LIBRIS . rerum divinarum perito boc libro disserere sibi proposuit, KVOaa^ca - ^ , ,' - -^ ' ' ' ^) qui- ^ iliud plurimos patres ecclesiae, hoc ne unum ^ atque 7] 67. itaque neque } antem post schisma exortum dem credidisse. quicimque ante annnm 1250. hiinc libruni scriptnm esse colligimus, contra Latinos scripsissent solmn illiid quod Blenimydes hic aliam sententiam protulit atque in illiid ' improbavisse. nihil tamen concilio illo anno convocato enuntiaverat, neqiie post an- , voluisse his eius verbis per- Blemmydam Latinis concedere num 1254., qiiod Theodoro II regno potito nemo Grae- spicimm est^): illud ausus est. , unionem agitare corum Latinos suae sententiae nunquam antea qiiod S. Cyrilliis quondam dixisset, Demonstravimus supra Blemmydam publica respondere mentitos esse, nam in ipsa coUectione per filium sed semper spiritiira sanctum &, vocat — sacrorum — quam sirailia dixisse. postremis autem librorum ^ idem esse ^^ esse illud &, dictum expressis verbis Theodorus II regnare coepisset, duae annis priusquam desideraretur. quod quia si ita esset copula et partes inter Graecos ipsos exstitisse videntur, quarum , ut solam ob eam causam illud ' additum esse, altera illud ' rectum declararetur. putabat, altera, nt infesta vox plane tolleretur, spiritum Magis etiam perspicue Blemmydes idem exposuit libro sanctum ' ,' '^ imperatorem misso, a quo quid de hoc - ad Theodorum docebat. atque hoc Theodorus C^aL^ ver- dogmate cogitaret rogatus erat. summam enim his ipse credidit,^nam in libello parvo, quem post annum 1254. bis dedit^): %6 ad episcopum quendam Cotronae misit, meris verbis sen- '- ^& ' tentiara suam ita expressit^): % %- ? , ^ yioivov ] &. &^. hoc unum quidem etiam tum utrique Grae- &' ol• - coriim consenserunt, Latinorum dogma ' %al & , ir. -^ | viov plane reiciendum esse. Blem- '.' ' mydes autem scriptis patrum ecclesiasticorum diligentis- ^ y.al ^ illud ' ' , sime pertractatis , ' - his ad Jacobum et ad Theodorum libris fortitei• defendit. ,, sententiam pauci Graecorum secuti snnt, nec & tamen eius , Blemraydes Latinorum. contra eos igitiir Graecorum, an sohis omnium in ea permanserit. nam, id qiiod scio reiciendiim pu- pugnavit, qui illud in exordio epistolae ad Jacobum scripsit, cum multitudine libri iterum taverant; suam ipsius sententiam.ad finem hominum indoctorum, quid te hac re sentiret, communi- verbis repetivit^): graviter dubitavit, his , care & .'^) solo Jacobo iudice iit viro i^. ') Laemmer 1. 109 sq. Migne 1. c. 533 spir. sancti, ^) Laemmer c. ^) Theod. Duc. Lascar. Junior, De process. sq. ') Laemmer 1. c. 162. 1. c. 112 sq. Migne 1. c. 536 C B. Swete, Londini 1875, p. 2. *) Laemmer 1. c. 109. ed. H. c. 180. Migne 1. 584 D. Migne 1. c. 563 D. ^) Laeramer 1. Migne 1. c. 533 A. TOT XLIX DE LIBRIS . XLVIII PKOLEGOMENA. . Bulgariae archi- Veri simile est librum ad Jacobum ' ovv tiqlvelv ^^ quam eum, quem ad im- , episcopum prius scriptum esse fa- misit, nam consiha de unione * peratorem Theodorum , - ^]6 commemorantur, Theodoro regnante , ? in illo cienda, quae (. animo volutabantur. sed brevi ante a nuUo Graecorum id praedicandum est Blemmydam La- Joannes Quare maxime esse videtur, nam cum tale quoddam gestum tinorum dogma neque accepisse neque defendisse. immo profectun erant, quo moreretur, legatl papae Nicaeam vero neque pro Latinis neque contra eos hos duos libros Macedoma a Georgio priu.quam pervenissent iam in scripsit sed contra eam partem Graecorum, qui nimio odio sunt.O ergo epistula Acropolita Theodori iussu remissi in Latinos inflammati fidei leges a patribus observatas 1253. composita est. praeterea ad Jacobum circiter anno omnibus eis additamentis purgari volebant, quae ne cum etiam codicibus confirmatur, vetustiorem bunc librum esse docrmate Romano consentire viderentur metuebant. sed uterque continetnr hic pnorem nam in omnibus eis, quibus quod patrum libris diligentissime perlectis ne id quidem, hoc vel simili titulo: Tovjv - locum obtinet. oum Blemmydes verum esse sibi persuaserat, unquam unionis A.«Wf9<>" Tpdwoig x«i ^ ecclesiarum fundamentum fieri poterat, quod noster solum patrem, Latini patrem et filium fontem spiritus esse ex- asservatur: Bovlya^U, ', his codicibus .;Jo»ov istimabant. attamen negari non potest vocem - 1115 • tum etiam a Blemmyda concessam esse. neque ipse 1 cod. Vatic. Graeo. „ 1455 ignoravit se propius ad Latinos accessisse quam ceteros 2 11 saec. XIV Laur. „ Plut. VIII 26 Graecos, a quibus hac quoque ratione differt, quod t ;; 2. a.V Scoriac. .. ii—IV— .. unionem optandam esse et perfici posse putavit, dum- 4. „ 11 1303 11 Paris. 11 modo Latini ipsorum opinione remissa suam accipere vel- 5. 11 ^ quae in- lent. amoena enim imagine usus inquit^) imperatorem Theodorum missa, - altera epistula ad est: iv - '; scripta vlov ^ ^ , ^ ^,^ ^ ' . Joa3m. ^ ,-- , ^ , legitiir in 1 cod. Vatic. Graec. 1115 - 1455 , 11 2 saec. XlV 3'. Laur. „ plut. VIII 26 & ;; ^V 4. „ Scoriac. „ -1-15 „ , " sed spes ei ^ " ^IV/XV ;; „ 6. „ Paris. 1303 praecisa est: neque Latiai quidquam;concesserunt nec XV 7. „ Monac. „ 207 11 Blemmydes propius ad eos accedere potuit quam fecerat.

1) Georg. Acrop. 149. ^) Laemmer 1. c. 136. Migne 1. c. 549 C. Blxmmtdes. ed. Heisenberp.

iafifiiiiiirtfc'^''^•^^^^ L PROLEGOMENA. DE LIBRIS ^ . LI 8. cod. Barocc. Graec. 71 saec. XV Scoriac. Graec. —III— 19 saec. XIV 3. cod. plut. LXXXVII 16 saec. XIH? 9. „ „ „111 „ XV 4 „ Laur. „ XXVII) 5". Monac. „ 225 saec. XIV (v. supra p. ceterum hos titulos non ab ipso auctore praefixos esse eo l Vindob. Theol. Graec. 245 saec. XV perspicimus, quod Theodoius imperator Constantinopoli- 6. „ Oxon. Laud. „ 21 „ XIV tanus appellatur. typis expressi hi libri primum a Leone 7. ., coll. B. Mar. Magd. Graec. 16 saec. XIV Allatio editi sunt in Graecia Orthodoxa tom. II — 60 g , 9 " Athen. Graec. 375 saec. XIII? Romae 1652. quae editio cum Allatii interpretatione Patmiac. „ 378 „ XVI Latina iterata est apud Migne, Patrol. Graec. tom. 142, 10. !, Graec. 149 hoc scriptum sub 533 — 584. ab Allatio autera uno tantum codice Vati- etiam in cod. Vindob. Phil. delitescere suspicamur. primum id editum cano adhibito Hugo Laemmer et utroque Vaticano et Lau- titulo patriarcha Hierosolymitano in - rentiano illo iisus Jibros typis expressit in Scriptorum Grae- est a Dositheo 494-501-0 inde editores patro- ciae orthodoxae bibliotheca selecta, vol. I 96 — 186, Frib. (Jassiae 1698) 585-606 typis expresse- Brisg. 1864, et ipse Latine vertit. looiae Graecae id tom. 142, editionis non a Blemmyda scii- Ea quae ad Jacobum archiepiscopura scripserat Blem- runt. finis autem huius additus est. praeterea hic liber re- mjdes solum a viris doctis (cf. p. XLVI), non ita a quo- ptus, sed a Dositheo Lipsiensi operum complurium Blem- vis clerico vel a vulgo profano legi voluit. nec vero iu- peritur in editione est: - dicium publicum veritus est neque rogi fumum tam caute mydae, quae inscripta vitare studuit quam Erasmus, sed clericorum animos, qui ' , ^ num satis JovKi perspicerent quid vellet iure dubitabat, pertiir- ' h bare noluit. ob eandem causam etiam in libro, quem ' , ' ultimum de fide paucis annis priusquam moreretur testa- &, & ' menti loco monachorum suorum gratia composuit ^), '' ^ ^ omnes has quaestiones dogmaticas nuUo verbo commemo- ' , - ravit. haec tantum de processione spiritus sancti dixit"'^): ^ ^ iKTtoQEvea&ai - , amov alio loco'): xai - , , - ne illud & . quidem seu , codicibus edi- ^'. de seu tale quoddan] legitur, nedum ol' 2;/ reperiatur: ad summam Blemmydes niinquam in hoc libro tores nihil annotaverunt. quid Blemmydes de scripsit. Consulto ut certe cognosceremus, solos ipsius libros re- inscriptum hoc opusculum quaestionibus dogmaticis sensisset, hodie asservatur verba addidit: h 1) Dositheus titulo libri haec 1. cod. Paris. Graec. 1121 saec. XIV , nescio equidem, qmd volu- ^ opusculum pars 2. Matrit. potest, quin hoc „ „ 59 „ XIV/XV erit. neque enim dubium esse libellum una cum aliis maioris cuiusdam non fuerit. an hunc sigmficavit? ') Migne 1. c. 585 A. ') ibid. 589 A. ^ ibid. 588 B. quibusdam tertium librum Blemmydae d* LII PROLEGOMENA. DE LIBRIS . TOT . LIII ratione spicere nec testimoniis aequalium uti voluimus. nunc vero bunc ad modum vincere non potuisset Michael alia certa cognitione parta reliquum Nicepborus Gregoras nobis habemus ut quaeramus, usus est. cognovisse enim eum num Blemraydam e libris eadem quae nos etiam homines illius aetatis iudica- tradidit^) Joanne Vatatze regnante verint. quae ciim dogmate atque anno 1274. iu concilio Lugdunensi legati sanctis multa testimonia collegisse, complures libros Michaelis Vm unionem ecclesiarum iureiurando consti- Latino coDsentire viderentur, et de ea re tuerunt et imperator ipse quae iuraverat usque ad Slcc {,', mor- scripsisse, ^ postquam tem fide insolita observavit. vix autem Andronicus eius ' ^ . quos libros ut patrum filius gubernacula reipublicae capessiverat, cum unio sub- ,imperator Vecco misisset, eum commotum esse, lata, Blemmydes testi- Theodora Michaelis uxor eam abiurare coacta, Joannes scripta diligenter perlegeret, e quibus Veccus patriarcha a raunere remotus et carcere inclusus monia illa excerpsisset. est. nisi ex ipso addita- ^) parera sortem Georgius Metochites diaconus passus Hi libri Blemmydae qui fuerint, colligere est. qui ut sese defenderent et demonstrarent, quomodo mento facfum esset, ut Latinorum Pacbymere satis doce- partes sequerentur, compluria possemus (cf. . XLVl), a Georgio Blemmydae scripta in publicum ediderunt, quarum historia dogmatica mur. qui Veccum tradidit'0 in duos libros a Metochita scripta ut Theodorum scri- omnino fere ignota ita maxime incidisse, quorum alter ad imperatorem digna est legatur/'^) quae atque inter alia auctor narra- ita inciperet: iv ov |3 ptus Bulgariae missus vit^) se brevi priusquam iinio perfecta esset cum Jo- ^, alter ad Jacobnm arcbiepiscopum sepbo, qui tum patriarcha fuisset, casu convenisse. ad- hoc 'initmm haberet: ^ ' com- dendum est hunc Josepbum non ex animi sui sententia , quibus scriptis perlectis Veccum unionis fuisse « diligentisbiina manu adversmum sed e voluntate Eulogiae, so- motTim esse, ut libros sanctos denuo roris Michaelis, Latinorum dogma quae tum dux omnium fidei Romanae versaret. Blemmydam autem his libris tradiderunt inimicorum fiiit et ipsi fratri difficultates moliri conata defndi^se neque Pachymeres neque Gregoras de quibus est. cura igitur Metochites ex illo quaesivisset, quid de nec tradere potuerunt, nam eidem libri sunt, unione sentiret, eum respondisse se non dubitare, quin supra copiose disseruimus. secundo complures egregii viri, quos cognovisset, si etiam tum in Sed Veccum ipsum tandem audiamus. in aperte vivis essent, consensioni ecclesiarum faverent, et inter alios enim librorum, quos de ipsius dimissione scripsit, Latinorum partes Blemmydara quoque nominaYisse. praeterea nos supra recte narravit, quomodo factum esset, ut in iudicavisse non solum Josephi verum etiam alterius prae- transiret. Tbv inquit^) ' ., clarioris viri testimonio confirmatur. nam Joannes Vecciis, ; ,, ol• ^ qui post concilium illud Lugdunense unionem fortissime %1 ^ ^ , defendit, antea & eam tam vehementer reiecerat, ut ab im- ^^ peratore carcere includeretur. cuius invitum animum cum ^^, ^ ? "% ') J. Draeseke, Der Kircheneinigimgsversuch des Kaisers %^ - Michael VIII , Palaeologos. Zeitsdir. f. wiss. Theol. XXXIV 325— 356. -) Georgii Metochitae Diaconi hist. dogmat. libri II. ed. G. Cozza in Ang. Mai, ') Georg. Pachym. NovaPatiumBibliothecaVIII 1) Nicephor. Gregoras 128 sq. Romae 1871. ibid. 39. Orthodosa II 43. ^ p. 477. ^) Leo Allatius, Graecia LIV PROLEGOMENA. DE LIBRO ^. LV • scriptum commemoravit. utrumque , siiorum gratia composuit, et qua ra- - - enim monacborum primis biiius verbis ' .. tione inter se ei contineantur , ipse ') '6 ita declaravit: " } 7}6^^, - & &. ,^ ^ iure Veccus ex bis verbis collegit Blemmydam.ea ad Ja- ^ cobum scripturum non fuisse, nisi i^ersuasum sibi habuisset eum eadem esse , sententia. num autem nostrum uon so- - lum unioni ecclesiarum - sed etiam dogmati Romano favisse , Veccus existimaverit ex verbis modo laudatis non apparet. ^ alio tamen loco^J dictum quoddam, quo illud - ' initium fecit quattuor virtutibus continetur, e Blemmydae ad Jaco- . atque - bum libro declarandis, qua- repetivit^) et de auctore nostro atque aliis, , , secundum ipsius qui idem sensissent, baec addidit^): rum ultima,oranes alias complecteretur et Lips. 125). de bac igi- ^(hoc est verba (ed. . sequuntur ' ) ^ tur et primo loco et copiosissime disseruit. memoria /,,' deinde nonnulla de ceteris virtutibus, quorum - diguissima ea sunt, quae de iustitia in rebus publicis ad- autem quae vitia yitanda . Blemmydes igitur, id quod Veccus ipse concessit, hibenda scripsit. postremo modice viverent, additamentum illud uunquam probavit. cum essent exposuit fratresque admonuit, ut alienissimos homines sincero autem propius quam plurimi aequalium ad Latinos acces- pauperum misererentur , vel quod sola mo- sisset, quasi viam demonstravit, qua ingressus Veccus ad amore complecterentur. nec mirum est, contra uuUa dogma Romanum et ad unionem pervenit. certe tamen nacbi vita usque quaque laudanda, clerici vitam, postquam longissima via fuit, nam secundum Blemmydam pater laude digni ei videntur, nam per totam in eos gessit. solus est origo, filius medium procedendi, secundum Vec- sacerdotis ordinem deseruit, vehemens odmm tanta simultas cum et Latinos pater filiusque origo sunt spiritus. Praeterea semper in oriente cbristiano inter ordines sanctos fuit, quanta in occidente nunquam instituta ec- orta est. ibi enim, postquam Gregorius VII legum clesiastica funditus correxit et eraendavit, plurimis VI. a monacbis observatarum clerici quoque obstringebantur, DE LIBRO praecipue caelibatu, cum in oriente, ut exemplum aflfe- ^. esset. mo- ram, solis monacbis matrimonium vetitum Una cum ilio libro qiiem supra per- , nacborum ordines denique apud Graecos neque ecclesiae tractavimus, Blemmydes in autobiograpbia^J alterum neque patriarcbae unquam servi fuerunt.

Leo Allatius, 1. c. II 62. ^) Laemmer 1. c. 134. Migne 1. c. 548 C. ^) Leo AUatius 1. c. 45. ^) x. infra 87. EVAKGELIST. SCRIPTO. LVII LVI PROLEGOMENA. DE ENCOMIO IN S. lOANNEM

qui quidein et omnium monachorum praestan- Hic liber asservatur nemo eum, tissimus esset et ab ipso imperatore protegeretur, poena 1. cod. Monac. Graec. 225 saec. XIV (cf. p. XXVII) afficere ausus est. 2. „ Matrit. „ 59 „ XIV/XV Hic liber, qui inscriptus est: - et primum in editione Lipsiensi (cf. p. LI) typis ex- . pressus est. ^, legitur iii

1. cod. Monac. Graec. 225 saec. XIV (cf. p. XXVI) 2. „ Paris. „ 1225 „ XVI 3. Barocc. „ 131 „ XIV VII. „ 4. „ Ottobon. „ 117 „ XVI Graec. saec. XIII DE ENCOMIO 5. „ Reg. Suec. et Pii PP. II 15 (?) Borbon. Graec. II. B. 8 saec. XIII/XIV IN S. JOANNEM EVANGELISTAM SCRIPTO. 6. „ XIV 7. „ Athoo 1040 17 de vita sua componenda Blemmydes, ut In narratione 3697 51 XVII 8. 1i 1? supra demonstravimus , vitas sanctorum prioribiis tempo- 3762 XV 9. •>•) 11 11 ribus scriptas imitatus est. nec vero solum eas diligenter Hierosolym. I 377 XVII 10. ,f „ 11 perlegerat, sed etiam ipse in hoc genere litterarum ver- adhuc hoc opusculum nunquam expressiim est. satus erat. Theodoro enim regnante^) cum forte nescio typis usque MoDacensi Graeco 225 fol. 204^—205^ quo casu in quodam monasterio S. Joannis evangelistae Iii eodem codice exiguus tractatus praecedit, qui ita in- sacro habitaret^), encomium in eum scripsit. satis tamen hoc encomium diversum id est a plurimis huius generis scriptis. nam scriptus est: -- auctor, postquam quae libris sacris de vita Joannis tra- quid contineatur,• titulo satis quo dita sunt breviter enarravit, maxime se evangelistam lau- , neque vero hoc opusculum destinatum est, ut daturum ratus si, quae ille docuisset, recte et pure ex- perspicitur. Joannis recitaretur, sed ut cui- poneret, de evangelio Joannis copiosiorem dissertationem solum ante hoc encomium S. praefationi esset. quamobrem dogmaticam addidit, cuius summa est vis eiusdem generis scripto Joannis nulla ratione attingitur, sed vulgaribus . e. ^,. hac encomio S. talium praefationum praemissis ei, Blemmydae sententia auditione et fama cognita principes sententiis de pretio ut animos attendant admonentur. atque eius- ecclesiae, qui Graecorum dogma nimis diligenter observa- qui audiunt, prooemia, quae una cum narratione vitae beati cuius- bant (cf. p. XLVI), tanta libertate atque audacia laesi ab modi eius die lecta esse arbitramur, saepius apud eo postulaverunt, ut a crimine alienam fidei formulam dam hominis fuisse videntur. alterum enim exemplum tuendi sese defenderet. quod cum per litteras fecisset^), Byzantinos usui condito prae- illo carmine a Blemmyda in S. Demetrium (cf. CVsq.). tales *) Epistula undetricesima (cf. p. XXXV) ad Theodorum im- betur, de quo infra plura dicemus p. peratorem data Blemmydes se hoc opusculura confecisse amico autem praefationes non solum scriptas verum etiam reci- nuntiavit. -) v. infra 83, 27 sq.: iv &- una cum - ^'- tatas esse eo cognoscimus, quod hoc opus Philae prae- Blemmydae in S. Joannem encoraio traditum est. ^. ^) . infra 84 sq. LVIII PROLEGOMENA. DE LIBRIS GEOGRAPHICIS. LIX terea cum nihil sit, cur auctorem '^-^ allerum esse de rebus gestis non solum S. Pauli sed oranium hominuin existimemus atque illum Manuelem Philam, qui circa praeclariorum tradita est, qui in illo monte floruerunt, et illo scripta annos 1280. — 1350. floruit, hoc opusculum oratione soluta haec re vera a Nicephoro Blemmyda tempore scriptum ob eam quoque causam memorabile est, quod est, cum ibi habitaret. alteram autem vitam S. Pauli usque adhuc viri docti Philam nihil nisi carmina compo- Jimioris, quara Hippolytus Delehaye edidit, Leo AUatius acce- suisse arbitrati sunt. ^) fortasse ne cognovit quidem, certe non dixit. huc Fortasse autem Blemmydes aliorum quoque sanctorum dit, quod in cod. Barocc. 133 saec. XIV post compluria catalogum virorum vitas depinxit. Allatius enim in notis ad annales Blemmydae scripta foU. 112—113 secundum hoc igitur Georgii Acropolitae scriptis, postqnam alia nostri opera Coxii notitia brevis de vita S. Pauli legitur. parvulum partem narrationis a Bleramyda enumeravit, haec annotavit: „penes me sunt . . . historia fragmentum perlegimus valde de Sancto Paulo et aliis Patribus qui in Latro monte scriptae esse suspjcamur, quam quod non solitariam vitam egerunt, elegantissime et ad antiquum dolemus. succum conscripta."'") praeterea codice Parisino Graeco 1 195 saec. XIV/XV foll. 204^—234^ Vita S. Pauli Latrensis auctore Nicephoro Bleramida' tradita est eademque nescio VIII. an inde transscripta in codice Bruxellensi 8232 —33 DE LTBRIS GEOGRAPHICIS. saec. XVII foll. 112'" — 146'' legitur. haec autem narratio codicibus asser- siue noraine auctoris etiam compluribus Scientia Nicephori Blemmydae pluribus quam solis exarati sunt. quibus vatur, qui iam saeculo undecimo theologicis studiis ornata fuit. id enim noster a multis nomine omisso et usus Hippolytus Delehaye Blemmydae ordinis sui viris differt, quod in cella sua contemplatione addita titulo Vitae Latina versioue Jacobi Sirmondi eam cum reriim divinarura frui satis non habuit. nam etiamsi rebus edidit (Bruxelles S. Pauli Junioris iu monte Latro' primum publicis interesse noluit, tamen id semper studuit, ut 1892). qui idem in praefatione libri sui Blemmydam aliorum animos quacumque posset ratione commoveret et esse satis demonstravit. huius quidem vitae auctorem non regeret. itaque magistri officia subiit. in schola tamen causis vero ab eo allatis haec suprema addi potest aucto- publica quominus doceret semper recusavit; ibi enim scie- louge alio genere scribendi ac Blemmy- rem huius vitae bat discipulos non a se solo educatum iri, sed varietatem fieri potuit, ut huic dam usum esse. quomodo igitur vitae urbanae saepissime consiliis suis diversam fore. hanc praefigeretur? praeterea ne leviter narrationi nomen nostri ob causam uonnisi intra fines monasterii discipulos eru- ipse narravit se iudicemus eo impediinur, quod Blemmydes diebat, ubi idem et magister eorum et abbas esset. peri- aliquamdiu in Latro monte versatum esse.^) quod uUum tissimum autem eum erudiendi fuisse et ex Gregorii Cyprii scribam alicunde scivisse cum veri dissimile sit, res ita ipse in testa- narratione^) et ex eis cognoscimus , quae AUatio laudato, quem se habuerit. illo codice Vaticano ab mento suo de liberis educandis exposuit.^) praeterea hoc oculis vidimus, brevis narratio neque Delehaye neque nos docendi munere adductus est, ut complures libros scribe- ret, de qiiibus nunc copiosius nobis est disserendum. I ^) Karl Krumbacher, Gesch. der byz. Litt. p. 376. Migne Patrol, Gr. t. 142 ') Georgii Acropolitae annales ed. Leo AUatius Paris. 1651. 1) Gregor. Cyprius De vita sua. - *) infra 93 sq. p. 244. ^*) infra 22 cf. p. XIV. p. 19 30. V.

..•.-:.2i'j DE LIBRIS GEOGRAPHICIS. LXI LX PROLEGOMENA. ^ sive ^" libri geographici Blemmydae nobis ' Atque primum duo , ^' aliaque eiusmodi in ipso libello accurate traditi sunt. quorum in minore quae de forma, natiira, exscripsit. mirum quidem est quod auctor semper unuin magnitudine, motibus terrae et de ratione inter eam et discipulum videtur ante oculos habuisse. quam ob causam cetera astra intercedente breviter exposuit cum eis con- etiam hoc opus Blemmydam eo tempore confecisse existi- gmunt, quae postea capitibus XXVIII. et XXIX. libri de phy- mamus, cum iraperator Joannes Theodorum filium in eius sicis (cf. p. LXXVIII sq.) explanavit. cum autem ibi de eis, scholam dederat. interdum porro magistrum dicentem audi- quae antea viri caeli ac siderum periti docueraot, ratione et mns: . imagine igitur adhibita ea, quae docebat, disciplina severe observata disseruerit, deinde suam ipsius clarius illustrare conatus est. nec vero tabulis formas sententiam diligentissimo studio ortam declaraverit, hoc teiTarum accurate demonstrantibus sed liueamentis sine libello geographico res simplicissimas tam populariter et ad labore atque industria in pariete seu ligno creta pictis usus sensum puerilem accomodate tractavit, jit nemo dubitare esse videtuv, quorum exeraplum codicibus nobis asservatum possit, qiiin hoc opusculum solis a discipulis legi voluerit. et in editionibiis operis typis expressum est. neque igitur cuiquam hoc consideranti mirum videri posse lam diu viri docti animadverterunt et Blemmydae cri- existimamus, quod ut exemplum afferam argumentum illud mini turpissimo dederunt, quod hoc opuscnlum geograplii- notissimum globosae formae terrae etiam hodie in omnibus cum niliil esset nisi circumlocutio oratione soluta scripta eiusmodi libris iteratum in hoc libello elementorum comme-- illius libri Dionysii Periegetae. atque re vera Blemmydes moratur. iuscriptio autem ^ ipse nihil addidit. quare autem eidem existimaverint non huic opusculo praefixa est. quam non ab ipso auctore ad- Periegetae ipsius libellum sed quandam eius paraphrasin ditam esse eo efficitur, quod non legimiis, quisnam is rex Dostrum transscripsisse ^), haud intellegimus. neque enim fuerit. quis porro unquam tam exiguum scriptum regi solum ordo rerum idem est sed etiam eadem verba et ac domino dedicare ausus sit? minime quidem Byzanti- figurae, interdnm quoque formae quaedam poeticae in utro- nus. fortasse igitur Blemmydes hunc commentariolum, que libro reperiuntur^), quae transscriptioni subiecta plane cui tamen ne minimum quidem indicium inest, ad quem periissent. nam pauci eorum, qui in litteris versati erant, scriptus esse videatur, circa annum 1241. composuit, cum tam subtiles grammatici et eorum, quae antiquae linguae Theodorus Lascaris filius imperatoris Joannis eius scholam Graecae propria sunt, tam periti fuerant quara Blemmy- frequentare coepisset (cf. p. XX), certe autem ad alios des.^) tamen archetypi amoenitas fanditus abolita est. quoque discipulos instruendos postea eo iisus est. pro illis eniii], ut exemplo utamur, omni laude superiori- Idem de altero libro geographico Blemmydae factum bus versibus, qiiibus venustas feminarum Lydiarum prae- est, qui seu di- dicatur: (v. 839 sqq. ed. C. Mueller Geogr. Gr. min. II) citur. sed cum ]illum ad iisum puerorum destinavisset, hunc in schola adolescentium paulum aliquid ultra primas Ov , a'i litteras progressorum adhibuit, quo duce de situ terrarum d- , , et urbium eos instrueret. quem quanta diligentia per-

quod multa, quae magister ^) velut fecerit ex eo cognoscimus, ») C. Mueller, Geogr. Gr. min. II 458 ann. Mueller, 1. c. 104 inter erudiendum dicere solet, velut prima verba: ^Bov- pro Dion. Perieg. ed. C. Blemm. ibid. 458 linea 4. ^) cf. eius carnnna iv - vers. 2, Nic. 100 sq. ^ ' . sive p. LXII Q PROLEGOMENA. DE LIBRIS GEOGRAPHICIS. LXIIi

9. cod. Ambros. • , Graec. (Montfauc. Diar. Ital. 14) ^ 10. Taur. ' „ „ 234 b VI 14 saec. XVI ^ 11 .. 6VV 17 264 c I 18 .. XVI , ^, &^ ^ V » ^ de nonnullis codicibus partim bis partim aliis ' C. Mueller ' haec adnotavit^): „Opusculi huius" (sc. maiorisj „codicem Blemmydes nihil nisi hoc dictum breve atque aridiim Londinianum Salmasius (in Epist. lib. I 123 ed. Lugd. Bat. 1656, commemorat, e substituit ^) : 6 4) codice Bodleiano librum editurus erat Hudsonus (cf. . severissimo vultu indutum prae- G. Min. t. II p. 208). Bredovius vero ceptorem haec verba dictantem vel dicentem videmus. tum hoc tum alterum eiusdem Blemmidae opus- ipse enim ut monachus a gaudiis humanis abalienatus culum (jam olim illud an. 1605 a Wegelino Augustae muiieribus amicus non fuit et Theodorus, quem docebat, Vindelicorum editum) e codice Parisino 1414 exscripsit in patria illarum feminarum vixit regisque filius fuit. (V. Bredovii Epist. Paris. p. 43), ex Bredoviano autem totum autem locum quominus omitteret, verecundia poetae apographo edidit Spohnius (Lipsiae 1818. 4), sicut paullo aureae aetatis impeditus est. post ex Holsteniano codicis Vaticani apographo Manzius Quis igitur Blemmydam condemnaverit? nisi forte id exprimendum curavit (Romae 1819)." primum nescio quo reprehendendum tibi videtur, quod paraphrasin confecit, codice usus minus opusculum Wegelinus edidit Augustae quam ad erudiendiim aptiorem putavit quam exemplura Vindel. 1605. postea Fr, A. W. Sphon e codice Parisino primum. vituperandi contra ei sunt, qui hoc opusculo in 1414 utrumque libellum typis expressit cum titulo: Nice- usTim scholae scripto nec unquam ab auctore destinato, ut phori Blemmidae Duo opuscula geographica, e codice ms. in publicum ederetur, ad lucem protaxerunt et per ludi- Parisiensi nunc primum edidit, varias observationes et brium clamaverunt: ecce litteras Byzantinas! figuras geographicas adjecit Fridericus Aug. Guil. Spohn. Haec commentariola geographica, quorum maius in- Lipsiae 1818. idem cum multo nimium pretinm opuscu- scriptum est: lis tribueret, praefationem copiosam de quorundam viro- rainus: rum doctorum consiliis ea edendi praeinisit. anno inse- ^ quenti Blemmydae opus simul , cnm Dicaearchi et Hannonis his codicibus asservantur: libris a Guilelmo Manzio editum est (Romae 1819). hic & vir doctus, qui bibliothecae Barberinae praeerat, editione 1. cod. Cantabrig. Graec. Dd. VI 18, 19 saec. XVII Spohniana neglecta codice bibliothecae suae usus est. 2. „ Oxon. Laud. „ 52 V XVI XVI denique postquam Bernhardy maius opusculum editioni 3. „ Paris. „ 1414 ^l Dionysii Periegetae Lipsiae 1828 p. 404—426 addidit, 4. „ Coisl. „ 388 „ XVI C. Mueller, qui praeter Parisinum et Barberinum codicem 5. „ Scoriac. „ -IV—29 „ XVI quoque Scoriacensem et alterum Taurinensem adhibuit, 6. „ Borbon. „ 224 (IV 20) ,, XVI utrumque typis exprimendum curavit in Geogr. Gr. min. II 7. V„ Barber. Graec. a Manzio adhibito Paris. 1861 p. 459 — 470. 8. „ Ambros. „ (Montfauc. bibl. I 494)

') 1. c. XXXIX. ^) 1. c. p. 465. LXIV PROLEGOMENA. DE LIBRO QUI INSCRIBITUR . LXV recte igitur sentiens quid deceret IX. Blemmydes.imperatorem non aperte admonuit, ut hac ima- DE LIBRO QUI INSCRIBITUR gine regis ipse exemplo uteretur. certe tamen Theodorum hoc facere voluit, quamquam sine dubio in aliorum quo- . que regum usum ac solius Theodori hunc librum com- patriarchae Blemmydes quamquam imperatore invito posuit. qui exercitatio vilis rhetorica haberi non debet, munus recusaverat omnibusque dignitatibus tranquillitatem nam plurima quae eo continentur propria sunt et eius qui epistulis eius vitae monachicae posuerat ante, tamen, id quod scripsit et aetatis qua floruit. Krumbacher quidem Blem- ad Theodorum satis demonstratur, continuis necessitatibus mydam non ipsum invenisse quae scripsisset arbitra- rebus cum aula regia coniunctus fuit neque, etiamsi in tus ut auctores quaererentur, quibus noster in hoc opere nullius nisi siio publicis omni potentia careret, cum ille componendo usus esset, postulavit. ^) equidem non ignoro praeceptorem ipsius arbitrio regeretur, se imperatoris perutile fore omDia eius generis scripta et Graecorum ve- parvus ortus fuisse unquam oblitus est. itaque ille liber terum et Byzantinorum pertractare et comparare, sed titulum Blem- est, qui inscribitur. quem persuasum mihi habeo fore ut cognosceretur paulatim nona mydam ipsum invenisse eo efficitur, quod in epistula cum temporibus sententias quoque mutatas esse, an quis et XXXV): ad imperatorem scripsit (cf. pp. XXHI , etiamnunc opinatus sit aequabilitatem illam litterarum ' aoL -, Byzantinarum quidquam aliud esse nisi fabulam puerilem? }^^7]6. ^ Blemmydes deuiqiie quos auctores exscripserit, invenire ( .& , non potui. exempla enim, quibus sententiae singulae il- ,6( lustrantur, ut studio veterum scriptoruni cognita ita inter ipsiim laborem scribendi certe non coUecta sunt. himc , . deinde cura nec mifum est, quod multa, quae in omnibus huius ge- librum ad imperatorem mitteret epistiilam tertiam deci- neris libris repeti solent, huic quoque libro insunt, velut mam addidit. } inquit } - ne rex iracundia moveatur (cap. III.) neve assentatores . , secum habeat (cap. VI.) aliaque talia; omnium porro By- , , zantinorum scriptorum proprium est quod postulatur, ut ' rex primns sit philosophorum. plurima autem quae regem 7() . ^ - decere statuit Blemmydes et rerum aetate sua gestarum , et earum quas ipse viderat memoria adductus hoc libro _. exposuit. id enim tum Graeci maxime egerunt, ut Latini pellerentur et Constantinopolis recuperaretur. quare auctor - noster optavit, ut rex non solum et ad imperandum et , , ad pugnandum exercitatus omnique virtute bellica orna- tus esset (cap. VIII.), sed etiam, quia Veneti praecipue .xat ^^ - mari superiores erant, ut rei navalis parem peritiam ha- ,(cod. Vindob. , ) ') Karl KruiDbacher, Gesch. der byz. Litteratur, p. 159. , BLEMMYDEe, ed. Heisonborg. e LXVI PROLEGOMENA. DE LIBRO QUI INSCRIBITUK . LXVII beret (cap. IX.). in pace bellum parandum esse, nam perat." de Georgio Oenaeota nihil certi nobis traditum firmissima arma esse optimuni praesidium (cap. X.). satis est. ille autem Gemistus Oenaeotes, 6 - nihil quem Georgius nempe Blemmydes viderat per legatos et coUoquia , Pachymeres commemo- profici. ad haec alia scripsit, quae regi necessaria ravit^), fortasse postea monachi vestem induit et nomeu esse in vita ipse expertus erat. summa ira, ut supra de- Georgii accepit. certe haec paraphrasis saeculo XIV in- monstravimus (cf. p. XXI), commotus erat, quod impera- eunte composita est. tor Joannes nimis amori se dederat. itaque a rege po- Simul cum opere gemiino Angelus Maius eam in Script. poscit, ut hac ratione sese coerceret, et Vatatzis nomine, vet. nova coll. II (Romae 1827) 609 — 670 primum edidit ne filium laederet, silentio praetermisso eo severius de et Latine vertit. haec editio deinde iterata est apud pristinis imperatoribus iudicavit (cap. II.): degeneratos Migne, Patrol. Gr. 142, 609 — 674. sed cum in codice atque effeminatos urbis captae eos auctores fuisse. omnia Vaticano, quo solo Maius iisus est, tria ultima capita de- quidem regem ipsum curare non posse. iniuriarum me- sint, valde optandum est, ut hic liber etiamimnc prae mor, quas a praefectis passus erat, regem adhortatus est, multis dignus qui legatur integer typis exprimatiir. in- ut iustis et probis viris provincias administrandas traderet scribitur is hoc titulo: denique populum meliorem fieri opor- 77]& et asser- (cap. XI.). totum ^ , tere; neque de eo desperandum esse, nam satis virium ei vatur inesse, quae quidem colendae essent atqiie augendae (ibid.). 1. cod. Vatic. Graec. (ab A. Maio adbibito) posteris hic liber Blemmydae tanti aestimatus est, 2. „ Marc. „ 445 saec. XV ut communem sortem praeclarissimi cuiusque operis lit- paraphrasin, cuius inscriptio haec est: terarum Byzantiuarum eifugere non potuerit. septuaginta scriptus erat bono eonsilio et - enim fere annis postquam ^ ut emendaretur auctus est. cuius gene- - parva prudentia & ris emendationes si quis vehementissime reprehendere velit, , equidem non dissentiam. nam huic quoque libro omnia ea ^ his codicibus traditam habemus: vitia insunt, quibus talia opera affecta esse solent. quae- , Blemmydes breviter clare distincte expo- cunque enim 1. cod. Vatic.atic. Graec.l ^ • •.• [ab A. ji^-, atque turgent. opifices autem Maio adbibitis suerat, hic inflata sunt 2. ., operis vilis Georgius Galesiotes et Georgius Oenaeo- 3. huius „ Marc. 5» 505 saec. XIV dignitate tes titulis codicum norainantur. de illo, qui 4. „ Laur. „ plut. IX 32 saec. XIV oraatus fuit, Fabricius^) Wi 5. „ Vindob. Phil. Gr. 14 composuit oratiouem haec annotavit: „Georgius Galesiota 6. „ Paris. „ „ 3030 saec. XVI funebrem in Theodori Xanthopuli mortem. vivebat sub Andronico Palaeologo, Georgii Cyprii patriarchae adprime ^) Georg. Pachym. I 290. familiaris, auditor, ut ipse in eadem oratione fatetur, Theodori Xantbopuli, quem propterea laudandum susce-

') Fabricius, Biblioth. Gr. ed. Harl. XII 85. LXVIII PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICLS. LXIX

quid mirum? Aristotelis enim et Platonis opera cuncta X. semper eis nota fuere. an ob id ipsum, quod hac scientia DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. tam diu caruerunt, Latini virorum doctorum oculos in sese converterunt? a. Epitome logica. Quae cum ita sint eo magis dolemus, quod his pro- Plurima Nicephori Blemmydae opera paulatim biblio- legomenis parum spatii nobis conceditur, quam ut quem thecarum pulvere obruta sunt, epitome logica et physica locum intra philosophiam Graecam medii aevi logica et physica obtineant exponere possimus. tamen per tot saecula in litteris vivis manserunt et nomen Blemmydae extrinsecus assumptis ostendere conabimur, auctoris vere immortale reddidenmt. de his igitur libris testimoniis cogitationes doctrinis pauca nunc affeiTe ingredienti mihi ut opera dignum ita quam diu posterorum Blemmydae sint, qui leges aeternas disciplinarum illariim forma aliis relinquendum visum est, innumerabilem illam multi- motae tudinem commentatorum Aristotelis et Platonis e mortuis aetati suae accommodata aequalibus declaravit. logica initio a De- revocare. hoc unum tamen dicenduni est: scholasticos Ac primum Blemmydes Smyrnae Caryce, deinde Scamandri a Prodromo instructus illos, qui medio aevo in occidente floruerunt, viri docti metrio dignos putaverunt, quoruin opera diligentissime pertrac- est^), quorum uterque fortasse Pselli scholam frequenta- verant, etiamsi philosophum ipsiim non iam viderant. tarentur , et ab eis non easdem sententias semper duce tantiim profecit, ut repetitas sed certos gradus et quasi processus usque ad Prodromo autem postquam etiam cum Caryce disputare auderet^), postea ipse intra altitudinem , deinde paulatira decessus fuisse iam diu cognovenint, philosophos Byzantinos nemo unquam eadem monasterii miiros hanc disciplinam alios docnit. itaque in erudiendo expertus erat, in epitome logices diligentia perscrutatus est. nam cum totas litteras By- ea, quae fiiere. noster scri- zantinas tum hanc earum partem artissimo somno de- componenda ei utilitati quam quando vinctam fuisse praeiudicavenint. de plurimis quidem ge- pserit, etsi meris verbis traditum non habemus, tamen regnante id neribus hic error interiin refutatus est rariusque iam le- suspicari possumus. atque Joanne Vatatze Wegelinus rectissime vidit^), in gitur, de philosophis nemo fere liuic falsae opinioni obstitit. factum esse iam nam nam etiam Carolus Prantl^) unius Pselli libros diligentius capite XXVI, Blemmydes, ut quae statuerat exemplis illustraret, haec scripsit*): 6 perlegit et pemiultas eius doctrinas in philosophiam occi- ' ^ ^ dentalem permanavisse facile demonstravit, plurimorum ^ - 6 iurt ^praeterea in quidem commemoravit. . aliorum philosophorum ne nomina ^ narravit se ado- sensit autem potius quam cognovit in sapientia scholasti- prooemio auctor iam antea quondam corum multo plures doctrinas Graecas inesse, quam quae 4i lescentis aetate vix superata^) nonnulla de logicis - cunctae uni Psello ascribi possent. quarum qui essent scripta dedisse, quod certe non dixisset, nisi rex ille fuisset qui tum regnabat. id tamen auctores ne is quidem nescio an praeiudicio illo captus idem circa 1235. hunc cognoscere stiiduit. Byzantinos autem multo studiosius Wegelinus erravit, quod iam annum in philosophia versatos esse quam homines occidentales ^) cf. p. XIII sq. ^) cf. p. XIV. ^) in praef. editionis suae, Migne 1. c. 679/80. ^) Migne 1. c. 893 A. ^) Migne 1. c. 689A:

*) Carl Prantl, Gesch. der Logik im Abendlande. 1. Aufl. VEOL tzL ticcl 4 voll. Leipzig 1855—1870. haec exercitia in autobiographia . 6, 8 comniemoravit.. LXX PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXI librum compositum esse arbitratus est. ^) nam Blemmy- rum atque iterum fundamentum eruditionis facta est. nam des ipse omnem diibitationem siistulit cum scriberet^): permagnus numerus codicum non solum in Graecia verum etiam in occidente exaratorum testimonio nobis est plu- , ^ ^ rimi ubique eam aestimatam esse. quid? quod etiam ergo ante annum 1238. saeculo duodevicesimo in monasteriis Graecis certe non ad manum exercendam saepius transscripta est. indicem igi- hanc epitomen logicara,Blemmjdes non scripsit, tum enim primum discipulos instruere coepit (cf. p. XVIII). sin tur codicum, quos quidem noverimus, infra adiciemus, autem, id quod veri dissimile non videtur (cf. p. LV), ad- quamquam quin nonnuUi nos effugerint non dubitamus. ditamento illo simul significare voluit discicipu- sed mirabundos audio lectores qiiaerentes, cur tantam los in monasterio suo • sacro erudiri, dubiura copiam attulerim, cum ad textum emendandum nihil fere non est, quin intra annos 1249. — 1254. hic liber ortiis eo efficiatur. recte quidem dixerunt, tamen observandum sit. denique anno 1251. eum scriptum esse compertura est in litteris Byzantinis versantibus nobis saepius aliam habemus, quod in autobiograpliia p. 87, 17 sq. se statim rationem adhibendam esse atque in Graecis et Romanis. post disputationem anno 1250. cum Latinis factam epitoraas quisnam respexerit codices saeculo XVII. manu scriptos, logicorum et physicorum confecisse Blemmydes ipse narravit. quibus Sophoclis fabulae notae contineantur? nemo sane, Hoc libro praeter prooeinium ars logica qiiadraginta nam ad textum constituendum nihil novi inde doceri pos- sumus. an argumento egeamus Sophoclis opera semper capitibus divisa continetur: „. ... die ^ ''' Prantl iuqiiit^) „relativ eines der besseren Biicher dieser animos bominum movisse? at longe aliter de litteris Art, in welchem von der Definition und Eintheilung aus- Byzantinis res se babent. ad textum qiiidem genuinum gegangen, dann in verschiedenen Gesichtspunkten ttber restituendum ibi quoque nonnulli codices vetustissimi satis Philosophie tiberhaupt gehandelt iind bierauf der Haupt- essent, praeterea autem demonstrandum est iterum atqiie inbalt der Logik gegeben wird; zuerst steben sammtliche iterum librum quendam lectum et post multa qiioque Verhaltnisse der Homonymen u. dergl., dann erst folgt saecula in usu fuisse der Inhalt der Isagoge, hierauf jener der Kategorien, dann Atque liber, de quo nunc dicere coepimus, a Blem- die Lehre vom Urtheile ausfiihiiich in der Weise des myda inscripta est et his co- Porphyrius oder Ammonius, dann die Syllogistik gleich- dicibus manuscriptis hodie continetur: falls mit Aufnahme der bypothetischen Schlusse, hernach 1. cod. Monac. Graec. 180 saec. XV/XVI 2. 225 (v. ein Excerpt der Soph. El. imd zuletzt noch eine Zusammen- ,, „ „ „ XIV p. XXVI) stellung der Arten der Urtheile in Bezug auf ihren Werth 3. ., ., „ 516 „ XIV 4. fiir die Schlusse." bis verbis Prantl ut libro non satis ;, „ „ 520 „ XV 5. 543 „ XV magnam laudem tribuit ita argumentum maximam partem „ „ V„ 11 6. recte descripsit. „ „11 ^ 563 11„ XIV

7. ., Dresd. ,, „ XVI Quamquam foi-tasse anctore vivo epitome logices non- :i 532 11 8. „ Brem. „ c „ XIV nisi inter discipulos eius nota fuit, eo mortuo per totum 1t 11 8 11 imperium pervulgata nec solum lecta sed lectitata et ite- 9. Vindob. Hist. Graec. 28 10. Phil. 99 •,i 11 11

') II 11. 188 1) cf. p. LXIX ann. 3. ibid. 688 C. ^ 1. c. 295. '."i 11 LXXII PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXIII

12. cod. Vindob. PhiL Graec. 266 49. cod. Paris. Graec. 1999 saec. XVI

50. 2000 , , XVI 13. )1 71 77 ^^^ 77 71 75 >. 338 51. 17 >> 2001 , , XVI 14. » 77 „ „ 71

suppl. 52. 2099 , , XVI 15. 11 „ 111 77 7' 77

16. Mosq. Graec. 428 saec. XVII 53. 77 75 2100 , , XVI

XVII 54. 71 2102 , , XVI 17. 17 77 444 „ 77 71

„ XV 55. 17 2103 , , XVI 18. 1» »7 494 77 77

XV 56. •7 7' 7' 2104 , , XVI 19. 77 77 496 „ 57. suppl. gr. 238 saec. XV 497 XVII 77 20. ^1 17 „ 77

21. HieiOsolym. Graec. I 412 saec. XVIII 58. 77 71 77 „ 524 „ XVI

480 XVII 59. Barocc . Graeci, 83 „ XV 22. V 77 • XVII 60. 106 ., XV 23. 17 77 532 V (?) 77 77 71 II 61. 133 „ XIV 24. 11 Hierosolym. 71 533 17 XVII 17 71 coll. gd. Graec. 25. Athoo 343 xvni 62. 77 Oxon. Mar. Ma 11 « 71 2322 XVIII 26. 1) 77 »7 77 singulae partes libri separatim traditae sunt, velut frag- 27. 11 77 77 3874 17 XVIII mentum capitis VII. 28. Atheniens. 1174 XVIII J1 71 71 29. Patmiac. 405 xvin 11 77 77 63. cod. Barocc. Graec. 106 saec. XV 30. Borbon. III D 14 XV 11 77 77 31. III 27 XV titulo: )) 7' 77 cum 32. Palat. 306 XIII/XIV inc. 11 77 71 \ - 33. Reg. Suec. et Pii PP II Graec. 114 saec. XV , praeterea caput IX., est quod 11 . 34. Laur. Graec. plut. LXXI 8 „ XV separatim legitur in 17 ., 35. „ LXXXVII16 „ XIII? (Montfauc. bibl. bibl. I 64. cod. Monac. Graec. 400 saec. XVI 36. 11 Ambros. Graec. 494) „ Vindob. Phil. Graec. Marc. 264 saec. XIV 65. 17 99 37. 7) 77 66. 181 38. 333 „ XV 77 57 77 75 57 77 77 67. „ Athen. Graec. 1260 saec. XVII 39. 17 77 77 528 „ XIV Nanian. 256 „ XVI 58. „ Reg. Suec. et Pii PP II Graec. 113 saec. XV 40. V 17 Taur. 262 c I 16 saec. 41. 17 77 XVI capita XXX. XL. separatim asservantur Matrit. 59 — 42. 77 17 XIV/XV 43. Scoriac. R— III— 24 XVI 71 77 17 69. cod. Vindob. Phil. Graec. 328 II— 7 44. 17 77 77 — 71 XVI 45. X-I— 10 XV ^^ 17 77 77 caput XXXL cum inscriptione 46. X—II— 2 XVI ;7 17 77 '7 47. IV— 31 XVI 77 71 »7 — 57 Paris. 48. 7) 1998 77 XVI 70. cod. Mosq. Graec. 445 saec. XVII LXXIV PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXV caput XXXVIIL, quod inscriptum est - et genuiniim auctoris nomen praebent. ^ quamquam dubium non est, quin pluribus manuscriptis comparatis textus multis locis emendari possit. 71. cod. Monac. Graec. 399 saec. XVI Sed praeter hanc epitomen logicam Blemmydae ^ra- aliaque fragmenta ubique dispersa reperiuntiir. tionem de compendiaria arte disserendi' attribue- Hunc ad modum cunctos codices manuscriptos respi- runt. Fabrieius enim (Bibl. Gr. VII 670 annot.) haec cere omni ex parte variam habet utilitatem. magna enim scripsit: „Blemraidae .... ratio de compendiaria arte dis- copia codicum, qui in bibliothecis occidentalibus asser- serendi .... interprete Georgio Valla Venet. 1498." at- vantiir, quorum raulti sine dubio non solum eo collecti que re vera hic liber in collectione versionum Latinarum sed ibi etiam scripti sunt, diligentissime hunc librum in diversorum auctorum Graecorum exstat, quas Georgius occidente lectum esse satis demonstratur. atque hac ra- A^alla confecit et cum titulo ^Opus operiim diversorum tione pennagnus numerus codicum Parisiensium saeculo antiquissimorum autorum interprete Georgio Valla Venet. sexto decimo exaratoram maxime memorabiiis est. for- 1498' edidit. ibi opus illud ab Harlesio commemoratum tasse enim illis temporibus cives clarissimae illius acade- ^Nicephori insignis philosophi de arte disserendi miae Galliae Blemmjda diice studio logicorum se dedide- liber' inscribitur et primum locum obtinet; postea sae- runt. deinde postquara saeculo XVII ineunte AVegelinus pius separatim typis expressiim est velut Basileae 1529, hoc opus typis expriraendum curavit, in occidente viri docti 1542, 1558. sed hoc scriptum Blemmydae esse Georgius id non iam transscripserunt, monachi autem Graeci usqiie Valla non dixit, sed Fabricius opinatus est, quem Prantl^j ad nostra tempora id facere non desierunt. nescio qua de causa secutiis est. hunc autem librum ab Multo antequam totum opus a Wegelino editum esset epitome logica Blemmydae longe abesse iam diu coustitit. caput nonum, quod inscribitur , quare cum innumerabiles homines iiomine Nicephori fuerint, saepissime ut videtur lectum typis mandatum est. Jaco- quaestio difficilis fuit ad diiudicandum, quoad textus Grae- bus enim Foscarenus id una cum duobiis Pselli et Georgii cus latuit. neque quisquam usque adhuc inter Blemmy- Pachymeris eiusdem generis seriptis edidit Venetiis 1532 dae opera hanc ^rationem de compendiaria arte disserendi' et versionem Latinara adiecit. haec deinde a Joach. Pe- repperit, sed idem Wegelinus e codice Augustano anno rionio in editione Porphyrii institutionum appendicis loco 1600. compendiuin quoddam philosophicum cum titulo: repetita est Basileae 1542 p. 186 — 190. integra tandem - epitome logices a Joanne Wegelino Augustano Aug. Vin- Graece et Latine,edidit. atque hoc del. 1605 edita est, qui anno 1607. iaterpretationem La- idem est,'quod Georgius Valla Latine interpretatus est. tinam addidit; inde Graece et Latine iteratum est apud quod quo luculentius appareat initium et finem hic ad- Migne, Patrol. Gr. 142, 675—1004. quattuor autem dere mihi liceat. codices bibliothecae publicae civitatis Augustanae Wege- linus adhibuit, qui nunc* in bibliotheca regia Monacensi

asservantur et supra a nobis numeris 3. 4. 5. 6. signifi- ^) 1. c. II 295. cati sunt. solis igitur eis usus, qui praesto erant, Wege- linus a fortuna adiutus est, nam duos eorum in optimis numerandos esse ex eo apparet, quod et vetustissimi sunt

I Hiri-i ' LXXVI PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXVJI

Giaec. ex editione Lat. ex interpreta- Lat. ex interpreta- Irxitium libri Wegei. tione Wegel. tione Georgii Vallae Graec. ex editione Lat. ex interpreta- Lat. ex interpreta- y.ai - gium : ut qui valeat matus munietur, at Wegel. tione Wegel. tione Georgii Vallae infallibilibus et ne- subinde coelo caput , figet cessariis syllogismo- et terrae vesti- Quemadmodum qui Quemadmodum qni [ deductionibus gium quippe qui - et lecta rum , legunt primum qui- legendi - et compos est syllogis- omnem scientiam . ^- dem elementa di- recte sentiendi cal- \ pri- . artem investigare. morum haud qua- VOVGIV, scunt, ab elementis lem quaerunt, vero ad syllabas, de- mum quidem ele- quam vagis, sed ne- nique ad dictiones menta ac litteras cessitatem afFerenti- - bus ductibus, omnem : qui discunt, inde ad syl- VOVCLV , deveniunt ita philosophiae trac- labas transcendunt, scientiam neduni ar- tant instrumentum a syllabis ad dictio- tem investigare po- '- prae aliis ipsa decem nes perveniunt et tuerit. oratio- praedicamenta do- \ denique ad - Quamquam Georgius Valla non ad verbum transtulit, centur, ab his vero nem ipsam: ita qui tamen eius interpretatio satis cum exemplo Graeco con- , -- ad librum de inter- philosophiae instru- pretatione veniunt, mentum , hoc est sentit. quis igitur est ille auctor, qiiem Valla Nicephorum, , ac denique a libro disserendi artem, Wegelinus Gregorium 'aneponynum' noininavit? coniungas de interpretatione quam ,, haec duo nomina et Nicephorum Gregorium legas quaeso , figuras feruntur. Graeci vocant, ex- - ad petunt in praedica- vel potius Nicephonim Gregoram. ille scriptor Byzanti- mentis dinoscendis nus, qui annis 1295.— 1360. floruit, hoc breve compen- . imprimis erudiri de- dium philosophiae composuit. atque in inter- 1 bent, inde ad 1. cod. Monac. Graec. 499 saec. XV ! pretationem progre-

di , ab interpreta- olim Augustano, quo Wegelinus usus est, fol. 264^ ita

' tione ad figuras ferri. inscriptum est: eodem Finis libri. - . legitur in ^ cum titulo - ut qui quidem abs- Proinde qui circa que hac circa phi- philosophiam sepa- 2. cod. Monac. Graec. 384 saec. XV - losophiam institu- ratim per sese inci- 3. „ „ „ 545 „ XV - tione progrediuntur, tati versatique sunt, 4. „ Paris. „ 2992 „ XVI , 71 experientiam utique experientiam qui- 5. „ Vindob. Phil. Graec. 174 - non vero etiam scien- dem nacti, scientiam ' et fir- vero non prorsus ' ivv^^v tiam stabilem hoc in codice breviter inscriptum est: %% - mam acquisiverint: tutam assecuti sunt, - totum quidem Nicephori Gregorae velut nisi duce, atqui - qui vero hinc | hac in huic opusculo praefixum non inveni. e propugnaculo pro- huic tanquam ab iiomen ,codicibus j cedit, primo quidem aliquo commoti sti- Fabricius autem (Bibl. Graec. VII 635) inter libros a |

, parum turbetur, ! mulo ad capescen- scriptos opus quoddam cum titulo - Nicephoro Gregora postea vero in coelo das se accingit dis- | commemoravit et , caput et in terra ciplinas, Sensum pedis firmet vesti- quidem primo obar- catalogum bibliothecae Vaticanae, a Morellio confectum Lxxvm PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXIX typisque nondnm expressum, ^qui in bibliotheca regia dicus fuerat et filius ipse complures per annos non bolum asservatur', testem attulit. quamquam dubiam rem esse de rerum natura quaesiverat sed etiam medicinam exer- arbitratus caute addidit: ^non liquet an sit Nicephori cuerat. ^) praeterea in mathematicis rudis non fuit et ut Gregorae'. verum etiam in codice Scoriaceo X—1^16, rationes Chaldaicas contempsit ita diligens et peritus indice librorum manuscriptorum ante illud incendium coeli siderumque fuit spectator.^J (a. 1671) in bibliotheca Escorialensi asservatorum, quem Ni- Itaque hoc in libro Blemmydes, postquam uaturalia colaus de la Torre diligenter composuit, numero 291 ^Syn- principia et causas exposuit notionesque temporis ac spatii tagma philosophique de Nicephore Gr6goras' com- disseruit, elementa et quae in rerum natura iiunt accu- memoratum legimus. praeterea astrolabium illud, quod rate pertractavit; deinde extremo in libro partem quan- una cum hoc opere Georgius Valla edidit, Nicephori Gre- dam interpretationis posuit, quam in psalmum octavum gorae esse constat. quae autem ratio intercedat inter antea scripserat (cf. p. LXXXIXsq.). toto igitur mundo de- hoc opus Nicephori Gregorae et epitomen logices a Blem- scripto auctor modeste deum adorare voluit. myda nostro scriptam aliis ad disserendum relinquimus. Etiam hoc opus iterum atque iterum perlectum et saepissime transscriptum est. cuius rei testimoDU causa omnes huius libri codices manuscriptos, quos quidem b. Epitome physica. cognoverim, bic infra enumerentur quamquam multi , Epitome logica finita Blemmydes brevi post^) circa eorum, qui eidem epitomen logicam includunt, iam supra annum 1252. physicam capitibus duobus et triginta di- commemorati sunt. stributara addidit. nam postquam leges cogitandi demon- 1. cod. Monac. Graec. 225 saec. XIV (v. stravit, cum res divinas, ad quas adhibendae eae erant, p. XXVI; 2. 516 XIV describere necessarium non esset, reliquum habuit ut ea T> JJ n ') 3. 543 XV exponeret, quae in mundo oculis videntur. haec enim ut V ?1 '5 4. „ Dre^d. „ 532 „ XVI alii Byzantini et Blemmydes physica dixit, origines vero V :? 5' „ Vindob. Pbil. Graec. 99 rerum et modos legesque nascendi aut silentio praeteriit 6 R^9 aut breviter tractavit. dolemus sane, quod perscrutari Eon 7. Mosq. Graec. 445 saec. potuimus, quantum in libro ,, ^ Blemmydes hoc componendo 8. 494 XV vetustiores scriptores secutus sit, quantum ipse adiecerit. 11 V V

y. „ ,, 495 XV facile autem cognoscitur hanc epitomen physicam ratione „ :? 10. 496 XV ac scientia scriptam esse neque ullo modo fabulas illas 7) 1f V 11. „ Athous „ 3288 XVIII attingere, quae physiologo qui vocatur tractari solent. 11 12. „ PatmiPatmiac. „ 406 XVIII neque ob eam causam hic liber dignus est qui legatur, 11 13. Atben 475 „ XVI qiiod inde nova quaedam discere possimus, sed quod 11

14. iy „ 1296 „ XVI testimonio nobis est quantum in hac parte scientiae ho- V 15. „ Neapol. „ (bibl. S. loamiis de Carbon aria. mines illius aetatis eifecerint. nam quae eius aequales Montf. Diar. Ital. 310) sciebant Blemmydes certe non ignoravit. pater enim me-

') V. infra 87. ') V. iDfra 3 cf. p. XII. ^ v. iafra 5. —

.XX PROLEGOMENA. DE LIBRIS PHILOSOPHICIS. LXXXI

cod. Paris. Graec. 2100 saec. XVI 16. cod. Borboi]i. Graec. III D 14 saec. XV XXVII. 17. III 27 XV capita XXVI.— 55 1' „ 46. cod. Ottobon. 418 saec. XV/XVI 18. Laur. 5' plut. LXXI 8 saec. XV 19. saec. XIIIV caput XXX. 51 »5 55 „ LXXXVII 16 47. cod. Vindob. Phil. Graec. 110 20. Taur. I saec . 1) 55 261c 15 XVI 21. I caput XXXI. V '5 15 262c 16 XVI Graec. saec. XVI 22. Marc. 264 cod. Paris. 2099 U 55 XIV 23. 333 XV 55 55 Priusquam textus Graecus integer in publicum editus 24. 528 XIV ?7 55 15 esset, pars eius cuin versione Latina Blemmydae nomine 25. Matrit. 59 XIV/XV 51 praetermisso typis expressa erat. inter opera emin loannis 26. Scor. Y— III--22 XV 51 Damasceni (Parisiis 1603) lacobus Billius p. 399 — 419 27. II -7 XVI 7 55 55 Physica capitibus septendecim divisa ediderat, quorum non- 28. X I 10 XV '5 55 nisi caput primum Damasceni, reliqua sedecim Blemmydae 29. IV—31 55 5' — XVI esse iam Wegelinus recte cognovit. ^) ea quae sint haec 30. Paris. 1998 XVI 55 tabula demonstret. 31. 11 5' J> 1999 XVI Pseudo-Dam. capp. II —XIV Blemm. capp.I XIII 32. 55 15 2000 XVI 33. cap.XV cap. XX ») 55 15 2001 XVI 7> 55 55 34. 2099 capp.XVI—XVII capp. XVIII—XIX J) 55 55 XVI V 55 35. 2100 XVI 77 15 51 hic error lacobo Billio tribuendus eo videtur ortus esse, 36. » 55 55 2101 XVI quod in codice ab lioc viro docto in Damasceni libris suppl. gr. 37. » 5' 238 XV edendis adhibito mutilo operi Blemmydae caput tricesimum 38. XVI H 55 „ 524 sextum dialecticae a loanne Damasceno scriptae anteposi- 39. » Oxon. (jrraec. coll. B. Mar. Magd . 16 saec. XIV tum erat. 40. Barocc Graec . 94 saec. XV » Praeterea idem Georgius Valla, quem compendium illud 41. 106 „ XV 57 55 55 Nicephori Gregorae Latine versum edidisse supra vidimus, 42. 133 „ XIV 55 55 55 hanc epitomen physicam Blemmydae primus in occidente praeterea ut nonnulla capita epitomes logicae ita partes quae- notam fecit. sed cum illius libri auctoris saltem praenomen dam physicae separatim traditae sunt, velut caput XXIV. reliquisset, hunc se ipsum composuisse simulare non veritus est. inter eius enim opera (Venetiis 1501, tom. I cod. Paris. Graec. 1999 saec. XVI libb. XX— XXIII) physiologia quattuor libris divisa exstat, 2099 XVI 55 15 5, „ quorum tertius et quartus nihil aliud sunt nisi interpre- 43. „ Athoo „ 2108 ., XVIII tatio Latina epitomes physicae a nostro auctore scriptae. 44. ., „ „ 3758 „ XVI nihil sane ex suo addidit, nam quod Wegelinus dixit eum capita XXIV.—XXIX.

45. cod. Monac. Graec. 265 saec*. XVI capita XXIV.— XXXI. 1) Migne 1. c. 1019/20. k Blkmxydes, ed. Heiseuberg.

•''^'^-''^^'^TiideiBiiUiAiu LXXXII PROLEGOMENA. DE LIBKIS IIEPI ET ^. LXXXIII

duo capita de cometis et de coelo ipsnm composuisse^), ne hoc quidem concedi potest. quantopere enim Blemmydae XI. opus et interpretatio Vallae consentiant hic videas DE LIBRIS ET ^. ed. Lat. Georg. Vallae ed. Graec. Wegelini Mense Martio anni 1263.^) Nicephorus Blemmydes phjsiolog. lib. III librum confecit, quem inscripsit. voluntate capp. I— II eap. I monachorum suorum eum hoc opus suscepisse prooemio capp. Iir—XXIV capp. II— XXIII satis apparet. ubique Aristotelem, quem saepius lauda- lib. IV (capp. I — VIII) capp. XXIV—XXXI vit, ducem secutus primum originem vocis ^ decla- hunc in modiim Georgius Valla physiologiam, quam suam ravit, deinde de ratione, quae inter animam et corpus esse mentitus est, composuit, ultimum Blemmjdae libri intercedat, postea de variis facultatibus animae, quas tres caput, quo explicatio psalmi octavi continetur, prudenter esse arbitratur, ^^ ''^ &,^ tum de omisit. habemus igitur praeclarum exemplum, quanti animis bestiarum, postremo accuratissime de anima hu- viri docti illius aetatis in eis quae aliorum sunt respi- mana disseruit. varias vires ei inesse velut ', ini- ciendis iustitiam ac veritatem fecerint. nec dubito, quin ^, (^, ^ , '^ Georgius Valla ^ est, qiia non solus is fuerit, qui piratarum modo in alias. praeterea, id quod medii aevi proprium litteris versatus sit, sed pretio dignum mihi videtur per- ratione quattuor elementa cum anima humana coniuncta petuitate et constantia quaerere, quantum eorum, quae essent, copiosius exposuit et ad finem libri de iinmorta- Bjzantinonim hominum doctorum diligentia orta sunt, litate animae et de ultimo dei iudicio locutus est. itaque

operibus Italorum illorum clam insertum sit. fortasse in exitu libelli ut pie et probe viverent suos admonuit. non paucae illius gregis splendidae aves vellendae earum- Compluribus codicibus manuscriptis hic liber traditus est, que plumae pulcherrimae eis reddendae sunt, quae quia 1. cod. Monac. Graec. 225 saec. XIV (v. p. XXVII) implumes credebantur usque adhuc semper ludibrio fuere. 2. „ Lugd. Voss. Graec. 69 saec. XVI fortasse etiam apparebit illis temporibus viros doctos tan- 3. „ Barocc. „ 133 V.. XIV tum a nepotibus Byzantinis didicisse, quantum poetae de- „ XVI 4. 7 r ,, 212 bent eorum maioribus praeclarissimis. ^) XVI 5. „ Paris. „ 1999 1? Primum hic liber Blemmydae a Wegelino, qui duos 6. „ Scoriac. „ —II— 7 saec. XVI codices adhibuit (num. 3 et 4 indicis nostri), Graece cum 7. „ Reg. Suec. et Pii PP II Graec. 164 saec. XVI hoc titulo editus est: Nicephori Blemmydae Epitome phy- 8. „ Taur. Graec. 33 lc II 34 saec. XVI sica. Aug. Vindel. 1605. Anno insequenti idem versionem 9. „ Marc. „ 333 saec. XV Latinam addidit, quae una cum praefationibus et textu 10. „ Athen. ,. 375 „ XIII? Graeco apud Migne, Patrol. Graec. tom. 142, 1005—1320 11. „ Patm. „ 378 „ XVI iterum typis mandata est. editio Lipsiensis (cf. p. LI) 406 „ XVII 12. ?) 5) viros doctos omnino fere effugit. typis expressum hoc opusculum in editione illa Lipsiensi

') Migne 1. c. 1017/18. *) cf. K. Wotke, Uber den Ein- legitur (cf. p. LI). flufs der byz. Litteratur auf die alteren Humanisten Italiens. Verh. d. 42. Phil.-Vers. (Leipzig 1894) p. 290—93. ^) cf. inscriptionem cod. Monac. Gr. 225 fol. 257' (p. XXVII). 1^1 f* LXXXIV PROLEGOMENA. DE LIBRIS MEDICIS. LXXXV

Huic libro alter, qui dicitur, adiungendus XII. est, nam his verbis incipit: . qui ordo librorum etiam in DE LIBRIS MEDICIS. &codicibus manuscriptis observatus in editione Lipsiensi, ubi Ut miilta quidem dei Blemmydae praebuerunt, doc- opusculum priorem locum obtinet, ob eam trinam et scientiam amplissimam, iDgenium acutum, assi- causam diversus factiis esse videtur, quod in codice ibi ad- duitatem atque impigritatem , ita ad artem musicam et hibito prooemium huius libelli excidit. qui quo tempore aures et mentem omnino fere ei clauserunt. quare musice scriptus sit haud ita difficile est ad reperiendum. nam cum semper ab eo aliena fuit et difficile est indicatu, utrum post illum, qui inscribitiir, et secundum titulum ideo tam parvi eam dnxerit, ut apta ei videretur ad ho- codice Monacensi 225 fol. 262' (cf. p. XXVII) traditum in- mines probibendos ne somno vincirentur, quod omnes de- dictione decima compositus sit, anno 1267. eum scriptuin lectationes vitae amoenitatesque odit atque contempsit, an esse colligamus necesse est. atque hoc opere auctor, ob eam causam tanto taedio earum impletus fuerit, qiiia postquam iam in compendio pbysico saepius ut consen- musae nascentem eTim non circumsteterant. iam supra taneum de corpore dixit, philosopbe ea exposuit, quae enim illo Dionysii Periegetae carmine omnem splendorem cum medicinam exerceret usu expertus erat. ac primum poeticum eum penitus detersisse vidimus. pariter carmi- quidem pertractavit et nibus ecdesiasticis, summo illo Byzantinorum et vere quid quattuor elementis et quattuor anni spatiis com- immortali decore, sola inente, non anima motus esse mune esset enarravit, deinde perturbationes, quas corpora magnifici enim illi rhythmi et moduli nibil sane morbis patiuDtur, earumque remedia enumeravit, postremo videtur. apud eum valuerunt, nisi quod verba eo facilius memoriae quantum consuetudines bominum ad valetudinem aflferrent, infigi possent. quare mirum non est eum sine reverentia prudentissime exposuit. nec pauca de cibis, plura de eis usum esse ad res quaslibet infundendas, si quae me- quattuor gradibus aegrotandi et convalescendi, plurima moria dignae ei visae erant. solus quidem noster talia de febribus diebusque crisimis attulit. haec quidem astro- non fecit. sed quamquam multi ante eum rausarum donis logiam attingunt, quam Blemmydes alibi iririsit atque abusi bas illasque res rbythmis carminum ecclesiasticorum contempsit ^) eiusdem generis ea sunt, quae de ratione descripserant, tamen res medicas Blemmydes primus et valetudinis bumanae et siderum coelestium exposuit, quo- ni fallimur solus bunc in modum exposuit. rum de natura accuratius locutus est. Eius enim nomine quattuor opuscula medica partim Hoc opusculum, quod in eadem editione Lipsiensi typis soluta partim vincta oratione scripta significata sunt^), expressum est, his duobus codicibus asservatur: qiiorum canon de urinis qui vocatur praecipue memora- 1. cod. Monac. Graec. 225 saec. (v. XIV p. XXVII) bilis est. tamen adbuc diiudicatum non habemus, num re 2. Patmiac. „ „ 378 „ XVI vera Blemmydes ea confecerit. Pitra enim, qui primiis hanc quaestionem disseruit, inter alia haec scripsit'''): ^eo ') V. infra 5. usque insanuere, ut putidum de urinis canonem quendam ubivis exscripserint, qua de re adeo mirabundi, ut nunc

') Fabricius, Bibl. Gr. VII 670 *) Pitra, Analecta sacra I (1876) 441. cf. K. Knimbacher 1. c. 326. LXXXVI PROLEGOMENA. DE LIBRIS MEDICIS. LXXXVn Matthaeo illi Blastari, nimc Planudae, nunc Nice- ^ ^^ phoro Blemmydae, nunc demum Photio (teste Naniano , cod. 247) lurida illa ascribere ausi fuerint.' quos testes , , - secutus Pitra Matthaeo Blastari, qui saeculo XIV floruit ^), hoc opusculum attribuere voluerit, equidem nescio, nam 3. a. fol. .30^ (titulus deest): a\ in codicibus tale quoddam non repperi. quamobrem de Blastare virum illum doctissimum pariter . erravisse exi- inc: . continet tres strophas. stimo atque de Photio patriarcha. codice enim Naniano 247, expL: nunc Marc. Graec. 13 class. V, . opusculum quoddam de b. sequitur deinde canon octo odaram: , urinis traditum quidem est, hunc tamen titulum exhibet, ', quem C. Castellani comitate solita mihi exscripsit: inc: .. expl. fol. 34^ iol. 13' sq: c. fol. 34"^: '^^. . , ' inc. : ^^^ . . inc. . . expl. fol. 35': - '. Avicenna,igitur ille, Photius huius operis auctor est, 4. fol. 35': quod praeterea ab illo Blemmydae nomine tradito multum inc: differt. quae cum ita sint hoc tantum ad diiudicandum .. . relinquitur, utrum canon ille de urinis a Blemmyda an expl. fol. 84^: a Planude . compositus sit. difficilior autem et gravior quattuor igitur opuscula medica nostri auctoris nomine res eo fit, quod aJia quaedam scripta medica accedunt, inscripta hoc codice tradita babemus, quorum primum et quae utriusque auctoris nominibus inscripta sunt. in quartum oratione soluta, secundum et tertium vincta com- codice enim Vindob. Med. Graec. 45 saec. XIV haec posita sunt. haec duo ordine mutato etiam aliis codicibus opuscula exstant. asservantur. ac primum quidem in codiceVindob. Med. fol. 29"": - Graec. 32 saec. XV haec legimus: ' 35^: ,- 3. fol. ' , a. .. . &,, inc:. . continet tres stropbas. - expl.: . 29"" 1. fol. — 29'^(titulus deest): . h. fol. 36': / . . , ^ \ iv 2. 29'' , fol. (titulus deest): \ . inc. continet inc:. expl. fol. 37\ . tres strophas. . expl. fol. 30'": . infra haec legun- C. ibid.: ^^. . tur: , inc. : expl.: . . — " . . Lxxxvm PROLEGOMENA. DE EXPLICATIONE PSALTERII. LXXXIX

2. ibid.: bat, in usum discipulorum suorum conscripsit. et ipse |3'. . . narravit^) se, postquam Prodromi scholam frequentare de- inc: continet tres ^ . strophas. siisset, composuisse (cf. . XII). expl.: '. infra haec leguntiir: - ^ , ', (. supra) XIII. eadem carmina medica eodem ordine servato nonnullis quoque aliis codicibus tradita sunt, velut Paris. Graec. 2303 DE EXPLICATIONE PSALTERII.

saec. XV et Paris. suppl. grec 629 s. XIX: uno codice Postquam rhythmorum carminum ecclesiasticorum Vindob. Theol. Graec. 245 saec. XV/XVI fol. 312' Blemmydam gnarum fuisse vidimus, nunc reliquum est, hic titulus praebetur: / ut demonstremus eosdem non solum in rebus alienis scri- bendis sed in ipsis poematis sacris pangendis eum adhi- ^- buisse. ^' - priusquam aiitem eo progrediamur, de explica- ^ tione psalterii, quam noster veterum scriptorum exemplum . post carmina ipsa eadem verba reperis, quae ) secutus composuit, breviter nobis dicendum est. totum supra annotavimus, praeterquam quod ultima haec sunt: enim librum psalmoram una cum novem illis canticis sacris''^) Blemmydes enarravit. atque in plurimis codici- Duabus igitur classibns diversis hi codices assignandi . bus manuscriptis is ordo observatur, ut medio in folio sunt, quarum altera omnia quattuor, altera illa duo opuscula psalmi ipsi, in marginibus enarrationes versiculorum sin- versibus rhythmicis scripta complectitur. quamobrem cum guloriim legantur. quae ab aliis eius generis haud ita etiam in plurimis huius classis codicibus nomen Blemmydae diversae sunt, nam ut vitam probam degant fidemque cuin his libellis medicis coniungatur et codex ille, quo omnia rectam servent lectores eis admonentur. inscriptae eae quattuor continentur, aetate alios duos superet, non dubita- sunt vel vel '- mus, quin Blemmydes noster re vera haec quattuor opuscula et his codicibus asservantur: confecerit. eodem aliis causis adducimur. Maximus enim 1. cod. Vindob. Theol. Graec. 66 Planudes ^), quamvis in pluribus litterarum disciplinis more aetatis suae versaretur, neque res medicas quantum scimus 2. « » 304 3. Taur. Graec. c unquam enarravit neque rhythmos ecclesiasticos vel imi- 105 IV 25 saec. XVI 4 Paris. saec. tari vel ipse pangere conatus est. Blemmydes contra, „ 150 XVI ut infra accuratius demonstrabitur (cf.p. XCIVsq.), saepius 5. „ suppl. grec 602 saec. XVII carmina ecclesiastica ad rhythmos vetustiores condidit nec 6. Coisl. Graec. 102 saec. XVI 7. Oxon. bibl. solum per septem annos in medicinae studium incubuit, Canon. Graec. 104 saec. XVI 8. Athoo Graee. 725 saec. XVII sed etiam publice eam exercuit (cf. p. XIII). quare mirum non est, quod medica quoque nonnuUa, quoniam 9. Hierosolym. Graec. I 279 saec. XVII 10. Sinait. Graec. 79 saec. quaecumque mentem occupabant calamo confidere sole- XVII

') V. infra 6. ') cf. W. Christ, Anthol. Gr. carm. eccles. *) K, Krumbacher 1. c. 248 sq. Lipsiae 1871. LXIII. xc PROLEGOMENA. DE EXPLICATIONE PSALTERII. XCI

explicatio novem canticorum sacrorum praeterea legi- Postea cum monasterium suum, quod ' tur in sacrum esse voluerat, administrare coepisset (a. 1248.), 11. cod. Coisl. Graec. 208, 2 saec. XVI voluntate monachorum suorum et adolescentium scbolae suae prooemmm totius operis a reliqua parte separatum traditur instruendorum causa explanationem alteram confecit non omnium quidem psalmorum sed primorum decem, quarti 12. cod. Taur. Graec. 1 35 c IV 27 saec. XIV decimi, quinquagesimi, octogesimi tertii. cuius operis in 13. 11 Veron. 11 122 saec. XIV prooemio (Migne 1. c. 1326 CD) haec scripsit: 14. 123 XVI It >1 V ,1 ' 15. V 11 )1 124 „ XVIII

16. 11 Athen. 11 1391 „ XVIII ' . vica Hoc prooemium (Migne Patrol. Graec. 142, 1321 olOv — 1326 C) prae ceteris libri partibus summa observatione ^ ^'' ix, dignum est, nam Blemmydes de origine psalterii, & de arte cantandi temporibus antiquissimis usitata, de diversis in- ,' ^nccl ^)• terpretationibus Graecis clare et distincte diuseruit. tamen '^' 7] - hoc opusculum a nullo iisque adhuc viro docto respec- ^ , ' tum video, quamvis cognitio nostra de carminibus eccle- ' ^ siasticis varia ratione inde augeri possit. nam de origine Primum igitur hae duae explanationes.id differunt, vocis •^ ut exemplum afferam, Blemmydes sen- quod secunda non omnes psalmi pertractati sunt. prae- tentiam novam exposuit, quam ne a Guilelmo Christ^) terea autem diversa ratione explicandi auctor usus est, quidem, investigatore carminum ecclesiasticorum Byzan- nam illa ab homine in rebus divinis versato, haec a tinorum praeclarissimo, commemoratam inveni. quodam pbilosopbiae et naturae perito videtur esse compo- Hanc explicationem psalterii quo tempore Blemmjdes sita. exempli causa commemoramus ea, quae auctor capi- composuerit, omni dubio vacui diiudicare non poysumus. tibus XXXV. et XXXVI. compendii logici exposuerat, in certe vero prioribus vitae annis eam scripsit, nam postea, primi psalmi enarratione repetita itemque ea, quae in ut supra videbimus, cum coeuobio suo praeesset, iterum octavo psalmo declarando scripserat, iterum extremae parti psalmos enarravit. praeterea autem hoc opus in codice compendii physici adiecta esse. quae cum ita sint, veri Athoo 725 boc titulo inscriptum est: '- simile putamus banc psalmorum enarrationem post com- , (?) , pendium logicum et ante compendium physicum a Blem- - haec myda circa annum 1252. confectam esse.^) logica igitur ecclesia est Constanlinopolitana,. quam urbe et physica cum monacbos suos docere vellet Blemmydes capta Nicaeain translatam esse supra demonstravimus (cf. libris sacris iisus est, qui praeter Homeri carmina omnis p. XIII). fortasse igitur Blemmydes, qui intra annos eruditionis fundamentum habebantur. 1224. — 1233. inter clericos illius ecclesiae fuit, bunc li- Hic liber, qui ^^ ' inscrip- brum illo spatio temporis composuit. tus est, in duobus codicibus legitur

*) Christ 1. c. LVII de voce . *) nisi forte scribendum. ^) v. infra 18, 21 sq.

t^adirj&^^^He XCII PROLEGOMENA. DE EXPLICATIONE PSALTERII. xcni

scentes docendos destinata ea in ecclesia adhiberi non 1. cod. Monac. Graec. 225 saec. XIV (cf. p. XXVII) poterat. sed hymnos auctor dixit, qui, sacra fierent, 2. Paris. dum » » 810 'j XVI vel inter vel post psalmos ipsos recitatos declamarentur. praeterea pars quaedam enarrationis psalmi octavi repe- incertum quidem relinquendum est, utrum sonorum varie- ritur in tate neglecta numerisque solis observatis, quoniam mo- 3. cod. Scor. Graec. —III -11 saec. XIV/XV nachos suos canere vetuerat (cf. p. 98), hymnos in ecclesia pronuntiari an re vera secundum modulos certos cantari Neutra psalmoram enarratio integra edita est, utrius- voluerit; nam illam vocem verbo dicendos que pars quaedam apud Migne Patrol. Gr. 142, 1321 — in- terpretari necessarium non videtur. 1622 typis expressa est. *ex tribus' inquit qui edidit Atque in pluribiis codicibus opus quoddam Blemmydae (ibid. 1321/22) 'codd.Gr.Paris.Reg. 150,810 et Coislin.102 cum titalo nobis tra- nunc primum edita'. cum autem non vidisset aut negle- ditum est seu xisset diversa opera illis libris manuscriptis inesse, in % seu psalmis I — edendis codice i. X Parisino 810, e. maiore & -- enarratione, in ceteris minore usus est. atque priraum , & } seu locum illi prooemio explicationis omnium psalraorum tri- buit, (sc. ). itemque cum hoc libro certe non quod supra commemoravimus (Migne 1. c. 1321 eadem contineantur, quae illis duabus explanationibus in- — 26 C), deinde praefationem alterius operis addidit, quae sunt, a veritate non aberrare nobis videmur, cum Blem- incipit: ^H (1326 CD), tum decem ' mydam nonnullos vel complures hymnos composuisse ar- primorum psalmorum copiosiorem declarationem adiecit bitramur diebus festis anni recitandos, qui ad singulos (1326D — 137GB), postremo in reliquis edendis breviorem psalmorum versus pertinent. atque liaec nostra sententia librum. adhibuit (1376B— 1622 A). eo confirmari videtur, quod in uno codice hoc opus ita Praeterea Blemmydes illo loco autobiographiae, ubi de inscriptum est: asser- ceteris studiis suis et libris nonnuUa narravit, haec quo- . vatur autem hic liber bodie his codicibus: qiie tradidit (p. 87): ^- 1. cod. Hierosolym. Graec. I 404 saec. XIV '^ 2. V „ II 553 „ XVIII 3. Athen. 857 XIV ,quae,verba quamvis difficilia 77 17 4. Atboo . >i »7 166 71 XVIII sint ad interpretandum, tamen non dubito, quin psalmo- 5. 989 XVIII rum enarrationes in poeticos numeros redactae hymnis- « 77 1> 17 6. 1688 XVI que conceptae donotatae sint et ciim voce illa 77 V 7» 17

•7 1703 XVII ceterisque simul audiatur oporteat. vetustiorem 77 7» 71 8. 1714 XVII enim omnium psalmorum explicationem Blemmydam his 77 71 17 71 1723 XVI verbis non significasse eo perspicuum est, quod et - 77 77 77 77 10. 2896 XIX dixit et toto hoc loco studia commemoravit, 7> 71 17 77 11. 3091 XVII quibus post annum 1250. senectute ineunte se dedidit, et 77 17 77 11 12. 4026 XVII ad illaru alteram paucorura psalmorum explanationem 17 17 77 11 13. 77 4029 xvn haec verba non pertinere eo colligimus, quod ad adole- 17 77 77 XCIV PROLEGOMENA. DE CARMINIBUS. XCV solius igitur ut consentaneum ecclesiae Graecae mo- aliud autem carmen & - nachos et sacerdotes ad hoc opus animos advertisse vide- , cui hoc est initium: 6 - mus, nam ne unus quidem codex bibliothecis occidentali- , legitur in bus asservatur. simul autem cognoscimus etiam haec 5. cod. Hierosolym. Graec. II 700 saec. XVIII Blemmydae carmina usque ad nostra tempore apud Graecos et eadem aliaque nonnulla in usu fuisse. sed pluris ea aestimanda sunt, quae carmina inveniuntur in noster sua mente panxit. 6. cod. Athoo Graec. 2890 saec. XVII 7. „ Lincoln. „ 3 „ XVI 8. Britt. 51 add. mss. Graec. 28821 saec. XVI XIV. praeterea hoc in codice notae musicae additae sunt. DE CARMINIBUS. Compluria tamen nostri carmina ecclesiastica nos ipsi legimus Transimus nunc ad ea opera, ex quibus intellegitur et infra edidimus. quae communi vinculo con- iuncta sunt, nam omnibiis Blemmydam non solum inter viros doctos aetatis suae S. Gregorii Thaumaturgi laudes praedicantur, ut titulus ipse indicat: palmam tulisse, sed etiam inter poetas nonnihil valuisse. commemo- &itaque veri simile quamquam enim ea quoque scripta, quae modo &. est Blemmydam haec ravimus, testimonio nobis sunt Blemmydam in arte poetica carmina illo tempore panxisse, cura monasterio S. Gregorii versatura esse, tamen quantum in ea potuerit noster clarius Thaumaturgi sacro praeesset (a. 1240. 47.), et id spectavisse, ut compluribus aliis carminibus cognoscitur, quae a fortuna — ea die festo viri sancti, a. d. XV. Kal. benigna nobis servata nunc primum typis expressa in Dec^), postquam vita eius recitata esset, a monachis aut cantarentur aut recitarentur. publicum infra edidimus (p. 100—133). tamen in eis hoc enim non facile est ad pertractandis id non spectavimus, ut quae Guilelmus diiudicandiim. rectiiis autem ni fallimur iudices, si saltem auctore Christ, Guilelmus Meyer aliique carminum christianorum vivo haec carmina sine varietate sonorum pronuntiata medii aevi peritissimi de hac parte litterarum Byzantina- esse existimaveris. constat enim eum et monachos coenobii sui rum plurirais difficultatibus referta docuerunt aut con- canere vetuisse et ipsum novos numeros firmaremus aut corrigeremus, sed hac opera aliis delegata et sonos non invenisse, sed veteri- bus usum esse. atque haec sequentia id praecipue respeximus, ut imaginem Blemmydae nostri carminum in lau- dem S. quantum possemus expressam depingeremus. Gregorii uno cathismate, tribus carrainibus quae Atque priraum quidem nonnulla carmina memoranda vocantur, canone octo odarum, uno exaposteilario composita est. omnes porro canonis sunt, quae quod non legimus valde dolemus. clarissimo odae tres strophas quinorum versuum continent, quorum litterae initiales hanc emm illo carmine matutino / d- . acrostichida exemplo usus Blemmydes carmen panxit, quod verbis exhibent: • incipit et asservatur ,, , ^ Graec. saec. XIV , 1. cod. Mosq. 305 2. „ Hierosolym. Graec. I 227 saec. XV „ II 44 „ XVI 11 »» ^) . Buttler, Leben und Werke der Martyrer XVII 4. II 106 „ XVI (Mainz 1825) p. 31. 11 „ DE CARMINIBUS. XCVII XCVI PROLEGOMENA. ^systema quoddam precum et carminum certo 6v &ordine sese excipientium' intellegi voluit^), ordi- , , quodam ' . nem ipsum accuratius non explicavit. alque res eo magis obscuratur, quod ne hoc quidem exploratum est, utrum carminis illius secutus, quod Joannea numeros igitur haec Blemmydae acoluthia aliaeque eiusdem generis re diem natalem Jesu Christi cecmerat, Damascenus in vera a poetis destinatae fuerint, ut in ecclesiis certis die- hunc canonem panxit, atque cantores, si raodo Blemmydes bus inter sacra facienda cautarentur et ratione quadam poematis usos esse eo efficitur, cantabant, melodiis huius cum solemnibus celebrandis conmngerentur, an cum car- singularum stropharum canonis loannis Daiiia- quod initia mimbus ecclesiasticis nisi nomina et rhytbmos nibil singulis odis nostri canonis praefixa sceni cum nota commune habuerint. Blemmydam quidem rbytbmis poesis autem odam ' sunt ante quartam ecclesiasticae ad res alienas versibus pertraciandas abuti Guilelmus Christ id erravisse videtur, legimus. quamobrem non veritum esse iam supra vidimus (cf. p. LXXXVsq.). sed editione quartae odae tres, ter- quod in loannis carminis disserant. potius enim virorum doctorum oculos odae haec alii strophas tribuit. ultimam enim huius tiae quattuor in bas difficultates convertere quam ipsi de medio eas incipit, Blem- stropham, quae verbis: toUere voluimus. odae stropham putavit nec veri mydes primam quartae Questi sunt quidam, quod poemata posteris medii qui quidem saepius hoc carmen cantatum simile est eum, aevi saeculis pancta rebus dogmaticis referta essent. rectum esset oblitum esse vel neglexisse. audiverat, quid talia quidem etiam in bis Blemmydae carminibus sae- id quod etiam ex primis secundae praeterea duae strophae, pissime reperiri concedimus. attamen, dummodo ei qui intellegitur tam arto vinculo yerbis . , pangebant, ne in controversias inciderent, prudenter evi- & diversisque odis sunt, ut disiungi sententiaram coniunctae tarent, musae non habebaut quod poetam desererent. ceterum ne ullam stropham interpola- tribui non debeant. nam infima et sanctissima fidei cbristianae mysteria verae acrostichis ab loanue Damasceno pariter tam esse suspiceris poesis tam plena sunt, ut is, quem Melpomene nascentem sed de hoc carmine infra plura di- adhibita obstaculo est. placido lumine viderit, praeclarissima inde carmina semper totius acoluthiae locum breve car- cemus. ultimum denique haurire potuerit. quin etiam de rebus physicis Goethe quod appellatur. men eius generis obtinet, noster poemata immortalia cecinit. posteris Recte qmdem viri docti putaverunt saeculis Benignamne igitur spiritus venam Blemmydae a natura perpetuum usmn poetas certis carminibus liturgiae in datam esse existimamus? non ita. nam novos modos ipse liceret, impeditos destinatis, quibus nova addere non non invenit, sed vetustiores quosdam imitatus est vel canenda pangerent. esse, ne nova poemata in ecclesia prorsus transscripsit. ad boc e mente potius quam ex quendam sanc- attamen nihil obstitit, quominus in virum anima carmina profudisse videtur, nam formas magis qiiam etiamsi tum etiam postea ut antea carmina conderentur, sententias respexit et spiritu poetico non ita inflamma- diebus ab de- fortasse solas in ecclesias ei sacras et tus quam rhytbmorum antiquorum studio adductus non hac parte adhuc nominatis admitterentur. plurima vero id imprimis egit, ut ad animi sensa numeros quam aptis- vocabuli in dubio sunt, et significationein ipsius - simos applicaret, sed ut verba ita componeret, ne numeris nam neque de numero ^ pariter incognitam habemus. carminum in neque de genere constat aequabilitatem Antbol. LVII fuisse. etiam Christ, qm acoluthiis semper observatam BiiEMMYDBS, ed. Heisenberg, g :

XCVIII PROLEGOMENA. DE CARMINIBUS. XCIX vereciindia quasi observatis ulla ratione repugnarent. quod canone ne ulla qiiidem stropha aucto totidem litterae acro- ut recte iudicari posset codicibus provisum est, nam om- stichide continerentur. nibus poematis initia stropharum, quas Blemmydes secutus ut supra diximus, boc Blemmydae pariter,atque illud loannis inscriptum est, more vetere praefixa sunt. ac primum quidem in poema hi vero nostri auctoris versus ut dodecasyllabi ita non illo carmine pangendo, quod ^, inscripsit, ut est. rhythmos cantici incerti cuiusdam auctoris^) adhibuit, ita iambici sunt, nam discrimen longarum et brevium sylla- ut satis sententias et verba ipse invenit. seciindum autem carmen barum minime observatum videmus. quamobrem non eadem modestia condidit, sed e cantu, quem Andreas appareat, quantum bac parte carmina non congruant, en iambica scbe- quidam Pyrrhus''*) in Petri et Pauli apostolorum laudes primarum cuiusque primae odae stropbarum constructa. cecinerat^J, non solum rhythmos sed etiam fines et initia mato antiquo more stropharum aliquantum variata transtulit. tertium deinde lo. Dam. , . Bl. aj . poema quantum Blemmydae sit exeinplo nondum reperto ^±\jK}— ±\JJ. - (i \J nescimus, quartum in melismatis cuiusdam, quo S. Sabae gloria denuntiatur^), rhythmos fictum nihil aliud nisi prima et ultima verba singularum stropharum inde traxit. \j ± \j \3 - 1 \j J. - K) \J ± totius acoluthiae medium atque praecipuum locum amplius carmen octo mela complectens obtinet, cui in codice Lugdunensi titulus ante- loannis versus vel ad severissimas veterum leges exactos positus est. hoc in poemate pangendo inscriptionibus non reprehenderis, neque enim usquam poeta brevem pro exemplo usum odarum singularum apparet Blemmydam longa syllaba substituere ausus est. mirum quidem, quare in diem na- esse illo canone iambico loannis Damasceni omni varietate neglecta syllabas longas nunquam in duas pariter ac duos alios eiusdem talem lesu Christi, quem breves solverit. Blemmydam autem nonne vides non ceteris animadver- auctoris canones viri docti eximia prae minus quam septies contra leges metricas fecisse? non inde demonstratum sione dignum esse existimaverunt, quod igitur nibil prorsus in versibus procudendis eum potuisse constat videbatur loannem Damascenum, quem semper arbitremur necesse est? at cum alia poemata couderet, sua usitatas secutum esse, fere regulas poeticas aetate rbytbmos multo difficiliores accurate et recte imitatus quantitatem syllabarum interdum ad antiquum morem erat. an cantilenam illam iterum referamus Byzantinos observandi revertisse. atque Blemmydes id quoque poe- posterorum saeculorum trimetros iambicos antiquo more imitatns est, quod omnes versus tam illum clarissimum compositos se legere opinatos esse, dummodo versus duo- acrostichide litterarum initialium concatenavit, qua nomen decim syllabas complecterentur? mmime vero, immo ille acrostichide, ni fallimur, auctoris traditur. cum autem prorsus ita censemus quaerendum esse, num illi tres ut quartae poemate ipso prius composita coactus esset, et loannis Damasceni canones re vera carmina iambica ex- adiungeret, Blemmydes septimae odae strophas singulas istimandi sint recteque Krumbacber baec iudicaverit ^) dedit, ut quot versus minuta quadam accuratione operam ^Jobannes ist der einzige Melode, der das Princip der Quantitat fur die Kircbenpoesie wieder aufnabm.'

1) Christ, Anthol. 60 ibid. XLII ») ibid. 83 ^) 1. c. 320. *) ibid. 74 sq. g" !

c PROLEGOMENA. DE CARMINIBUS. CI Quicumque autem virorum doctomm hanc sententiam sunt, qui de loanne Da- tulenmt, unnm Suidam secuti lo. Dam. . Blemm. . masceno inter alia haec quoque tradidit: _/ \J 'U *-» J_ — \J w J. u X \j <0 '^ . — Kj KJ X "U X KJ 1 ^ i , ' & '

<^ \j \ X \J KJ KJ X , quidquam aliud nisi scriptoris 2 \j J. ^ JL ^ 2. u u 1 \J J_

_/ '^ inter viros 12 \j J. u J. \J J. ^

legerentur, inutile I

panxisset. sed \j \j fecisset, si re vera iambicos trimetros 10 2_ u

habuit, rectum su- / _/ \j KJ \J \j KJ X \J iam Christ, qui quidem Suidae fidem 15

^) Ergo infra p. 127 non sed scribendum est *) 1. c. CIl CIl PROLEGOMENA. DE CARMINIBUS. cin

1 Q 11 \J KJ J. KJ ^ J. \J J. KJ JL KJ Haec acoluthia in S. Gregormra duobus codicibus tra- 2 112^j.u\jz\j.u^s\j

3 8 13 ziuKjj.\jj.\j\ s \j s 'u 1. cod. Barocc. Graec. 131 saec. XIV 4 dl4:-L^

2 7 12 X \j 'U ± KJ \ \j ^ J. y^

3 S \S \j s \j s <

1"^ 4 ^J 14: S '^ J. ^ U JL 'U U

quomiims hoc quoque carmen in publicum ederem. inc. : <(o)>Tt icrtv . maiore igitur gaudio affectus sum, quod e codice expl. fol. 94^: . eo 94*": Lugdunensi, quem modo accurate descripsi, compluria 7. fol. ~ illo potui, quae Blemmydes certis (cf. pag. 119) alia poemata typis mandare . occasionibus datis partim sua sponte partim alio quodara inc: . atque primum quidem imperator loannes expl. fol. 95': . auctore panxit. oppidum mo- 8. fol. 95': Vatatzes nescio quo anno prope Magnesiam matri lesu &(cf. pag. nasterium nomine Sosandra condidit, quod -, 122) fanum inc: . Christi dedicavit et opulentissime exornavit. ^) quod cum consecrandum esset, Blemmydes imperatoris, ni fallimur, expl. fol. 99^: & ,. iambicis ver- folia 100, 101, 102 vacant. iussu duo carmina alterum heroicis alterum 112 typis ex- 9. fol. lOS'": sibus composuit, quae nos infra (p. — 119) '.- pressimus. atque imperatoris laudes eis praedicantur, qui aifecisset. metra autem quisquis inc.• ^^v . ecclesiam tot beneficiis elegan- expl. fol. 116': respexerit, facile videbit versus iambicos multo . tiores esse et lenius ad numeros profluere quam hexa- 10. fol. 116': ' - metros. ad antiquas vero leges poeta ne illos quidem r . aptare voluit, sed more Byzantino et numerum syllaba- inc: ' . in paeDultimo expl. fol. 130': mm et accentus verborum ita respexit, ut . videamus^), 11. fol. 130': quoque loco syllabam accentuatam collocatam . nisi forte etiam aliae leges latent. in hexametris contra inc: . consilium ac rationem poetae frustra quaesiveris. non- nulli enim versus, quibus satis apparet praecipue Homeri . fol. 130^: . nostrum diligentissime perlegisse, fortasse ne a 12. fol. 131': carmina Zoilo quidem vituperentur, alii secundum rhythmos et comme- inc: .. vocum sonos compositi sunt. praetereunti quasi post paucos expl. fol. 133': morare mihi liceat in monasterio Sosandrorum res atrocissimas gestas esse. cum enira imperator fol. 133': . annos . Theodorus II ut antea eius pater ibi sepultus esset^), inc: ) 66 . Georgius Muzalon, qui imperiura administrandum volun- susceperat, simul cum Theodoro et Andro- expl. fol. 134': . tate defuncti fani Micbaele Palaeologo 13. folia 134""— 137' res medicas posteriore aetate nico fratribus intra muros huius sibi scriptas continent. auctore necati sunt, qui hoc scelere viam ad regnum In eodem codice Barocciano 131 fol. 360' — 360^ patefecit. ^) 't*^i alter quoque Blemmydae in S. Gregorium canon exstat, *) Nic. Gregor. I 44 *) . 115 . et qui his verbis incipit: ausus sum. ^) Nic. Gregor. 1 50 , , , 6 - . 121 . 69 emendare 165 . nimiae tamen difficultates mihi obstiterunt, Georg. Acrop. 164 *) Nic. Gregor. I 64 Georg. Acrop. CVI PROLEGOMENA. DE CARMINIBUS. CVII

Aliud carmen Blemmydes in S. Demetrium condidit, Hic breve illud carmen commemorandum inihi vide- patronum divuin Thessalonicensium^), qui eum in iure tur, quo Blemmydes Theodoro II, cum loannes filius eius iurando invocare solebant.^) quod poema quin Blemmydes natus esset (anno 1246.)^), gratulationem fecit. neque anno 1240. panxerit, cura aliquamdiu in urbe Thessaloni- ulla alia causa commotus est, ut hos versus codice Vin- censium versaretur (cf.p. XVIII et 36 sq.), in dubium vocari dobonensi Phil. Gr. 321 inter epistulas ad Theodorum tra- non potest, nam auctor ipse destinavit, ut die festo S. De- ditos scriberet, nisi amicitia Theodori, quem inter disci- metrii, priusquam eius vita recitata esset, in ecclesia de- pulos suos habuerat. ^) igitur carmine clamaretur. venustissime hoc gratiam Vidimus supra Blemmydam, etiamsi unioneni ecclesia- rettulit, quod hospitaliter ibi exceptus erat, nam prae rum optandam esse arbitraretur, tamen semper in fide omnibus aliis poematis huic tantam suavitatem et verbo- patrum Graecorum perseveravisse neque unquam Latino- et sententiarum dedit, \\t neminem legendo non de- rum rum dogma accepisse. quin etiam saepius sententias lectari existimem. eorum refutare conatus est. quare consentaneum est in Imperatorem loannem, quocum intima familiaritate, ut summa apud eum gratia viros illos fuisse, a quibus contra vidimus, coniunctus fuit, Blemmydes saepius versi- supra Latinos pugnans adiuvabatur. unus ex eis Nicolaus iunior bus laudavit. cuin enim a Romano, quem erudiebat (cf. fuit episcopus Methonensis, cuius in laudem Blemmydes p.XVIIsq.), apud eum accusatus et ne cognita quidem caasa carmen illud breve composuit, quod infra p. 133 edidimus. absolutus esset, poetice gratias egit summisque laudibus atque re vera Blemmydae versus illos esse Leo Allatius eura extulit. quare hoc carmen in eo genere litterarum nobis auctor est, qui primus nescio quo codice usus typis Byzantinarum numerandum est, quod iterum atque iterum eos mandavit.^) nuper a Draeseke^) emendati iterum- reprehensionem movit et nomen Byzantinum mala illa que typis expressi sunt. Nicolaus, quem Blemmydes fama induit. sed haec carmina quamquam non usque qua- (v. 6) appellavit, ut a Nicolao illo Methoneiisi Ma- que laudanda tamen aliter iudicanda videntur atque si- nuelis I Comneni aequali discerneretur, secundum scriptum illa, saeculis XVII et XVIII poetae nostrates milia quibus quoddam Stephani Athoi raonacbi, quod Simonides legit^), principes adulari soliti sunt. hi enim re vera dignitatem intra annos 1224.— 1257. in oppido illo Messenio episco- abiecerunt et ad pedes potentium prostraverunt, Blem- patu fuDctus est. his igitur versibus, qui fortasse frag- tale quoddam nunquam nec fecisse nec cogita- mydam mentura carminis maioris putandi sunt, Nicolai de rebus tota eius vita testatur. eloquentiae vero arte Byzan- visse dogmaticis liber quidam conimendatur. porro quod poeta tini compensare cogebantur, qnodcumque ceteris artibus (v. 6) nec scripsit nescio an inde colligi exprimere natura eis negaverat. quamobrem non omnia ^ , quidem sed multa eorum carmina huius generis tapetibus

illis imaginibus variis rerum a principibus gloriose gesta- *) loannes anno 1254., cum pater moreretur, minor octo rum intextis comparaverim quibus domus regum ornari , annis natus fuit. Georg. Acrop. 164 ^) Leo Allatius, De solebant. eccl. occ. et orient. perp. cons. (Col. Agr. 1648) 628 cf. Fabn- cius, Bibl Gr. (ed. Hail.) XI 290 ') J. Draeseke, Zwei Be-

Arch. f. Gesch. d. Philos. IV (1891) 244 ^) De ecclesia S, Demetrii confer I. Laurent, Sur la date streiter des Proklos. des Eglises S* Dem^trius et S*® Sophie a Thessalonique. Byz. *) Simonides, . ' mentitum esse '') ', semper-istum Zeitschr. 420—435 Georg. Acrop. 88 ^) cf. (London 1859)-neque enim IV (1895) p. 119 annot. aibitramur. SUPPLEMENTA VARIA. CIX CVIII PROLEGOMENA. . sed quamquain quae sequuntur dilucide non possit Nicolaum brevi antea mortuum esse et nostrum cognovimus, tamen asseverare possumiis Blemmydae noinen non solum librum amici laudare sed etiam famam eius illo loco non inveniri. quod ut adderet Coxe ni fallimur elogio prorogare voluisse. ob eam causam adductus est, quia eodem codice compluria nostri auctoris scripta traduntur. Praeterea inter Blemmydae opera tractatum quendam de custodia cordis commemoratum legimus et codices XV. manuscriptos perscrutantes saepius velut in codd. Paris. 1140, 1145, Ottobon. Graec. 159, 459 aliis- SUPPLEMENTA VARIA. Graec. 1091, que eum repperimus. nec vero unquam Blemmydae nomen Pertractatis nunc Blemmydae libris restat ut leviora ei praefixum est, sed hic titulus praecedit: - quaedam expediamus. ac primum quidem apud Fabricium^) , perlecto denique hoc scripto confecerit, et Migne^) inter nostri opera canon paschalis eniimeratur. dubitare non potuimus, quin Blemmydes id non quibus tamen codicibus manuscriptis hoc opusculum as- cui ideo ascriptum esse videtur, quod re vera libellum servaretur, viri docti non rettulerunt. equidem tale quod- illum composuit, quem supra (p. LXXXIII) dam BlemriDydae nomine inscriptum nusquam repperi. accuratius pertractavimus. quamobrem Fabricium suspicor codicem Monacensem 225 Labbeus porro in bibliotheca nova mss. p. 111 Nice- in Gregorium Nazianzenum respexisse, quo fol. 39^ — 40^ (v. supra p. XXVI) ante phori Blemmydae encomium genuinos Blemmydae libros canon pabclialis traditur. ne- et expositionem eius carminum memoravit. attamen quia que tamen nostn nomen legitur et contextus alia manu codicibus mannscriptis nihil tale asservatum invenimus, infra et alio tempore exaratus est ac scripta sequentia nostri virum doctissimum acoluthiam illam a nobis p. 122 sq. auctoris. editara significavisse arbitramur. Pariter H. Coxe vir doctissimus erravit. in catalogo Blemmydes ut siipra vidimus per plures annos medi- et compluria scripta medica in enim codicum Baroccianorum tradidit cod. 131 foll. 484 cinae studio sese dedidit — 485 exstare ^formulas paroemiales supremarum tabu- usum discipulorum composuit. praeterea diligentissime larum, quarum tertia esset Nicephori Blemmydae et quarta eum in mundi leges et in corporum naturam inquisivisse Constantini Manassis, in transitu imperatoris'. atque Neu- liber ille testimonio nobis est, quem de rebus physicis conficiendo rationem bauer vir doctissimus imaginem folii illius radiis luminis scripsit. cum autem hoc in opere ex- expressam petentibus nobis praebiiit. difficillima quidem ac disciplinain nunquam neglexerit, tamen interdum verba sunt ad legendnm, quod multa in litura reperiuntur. perimentis illis alchymistarum allectus esse videtur, qui- ratione confusa insunt. taraen dubitandum non e.^t, quin re vera hoc folio for- bus sana insanaque mira quadam mulae supremarum tabularum tradantur, quarum quarta traditur enim codice Paris. Gr. 2329 et Paris. Gr. 2509 titulum ab Henrico Omont his verbis incipit: - opusculum breve, cuius . tertiae autera inscriptione atramento,oblita nihil comitate solita nobis descriptum hic legas: 6 nisi haec verba iegimus: ^Afx^vdog (?) %vqov y - ^ Tra^ayayov- ^) Fabricius 1. c. VII 670 sq. ') Migne, Patrol. Gr. 142 praef. opp. Blemmydae. cx PROLEGOMENA.

d^sov , ^ , . ea quae continentur accuratius disserere eo minus necessarium existimavi, quod nisi I alia eiusdem generis scripta simul comparantur nihil me- morabile inde effici posse videtur. hoc unum afferre mihi liceat solem Blemmydam putare eadem materia composi- tum esse atque auriim. Ad extremum commemoramus codice Bodleiano Canon. Graec. 23 fol. 136 fragmentum breve asservari, quod ita inscribitur: iv <^^7- , inc. : - . ciiius auctor qui fuerit nescimus nec conicere possumus. fortasse autem Theodorus II Lascaris hoc opusculo Blemraydae respondit, postquam librum illum NICEPHORI BLEMMYDAE qui inscribitur ab eo dedicatum accepit. CUEEICULUM VITAE ET CAEMINA. , - fol. 217'" ,,, . - \ '.

. '^, ^ ,-' — ' — - i^ov ,^, , , ^ - ^ hv «1 ' 0 . ' — 10 —^ & rt^fVat ^ {)(5, ./£6 15 roig ^^,- iv ^ ,^ ,,' -

10 ] Blemmydes ed. Heisenberg. Tor 3 2 1 ig ^ ^^£vog , ^^ , . ov6Yiq ^ , '

,^ ^ 5 ^ .III. « , " ^ - ^. ,& ^^^^, - II. , - .^ - , - ,- ^- ' ^^ , i , - ^^ ,^' & . , , / . 5 ' \ - , foi.217^ ^ ^ , , , ? d^da- ^ ^, , . ^ - , . ' 20 6 - ' 20 ,^ , - , ^ ' , ' , il•, ^ /, . , ' aaiv <^}, ^- foi.2i8' . , \ ,. - ^ 25 2 ^ } ^ & }, ^', i^ & ^. - ,, 6%^^ - ' 6 , fiftgorog , 20 2 |1 ' ' 15 | - || ] 7 ] ] &] 23 om. ' || (^ 29 -]- 4 5 xccl ^ ^ ytjg, ^. ^ 6 - «^/^ - , — "* . — , -6 5 IV. , - , ^ - 5 o^Ttxoigfoi.2i8^ , ^ ^ \ — , — , , , - 0 - 10 ' , , , ', ^' ^, ', <(roi))> - 15 , , , ^ — ,o^ot &, 5 — ' -' - ^, - , - ^- — — ^ (^/ ; , 2 - &,- ' 6» , ^, , ^, ^ 2'^ . 6 ', & ^ - , - 25 , VI. . V. SI . ' 6 ^ , - ^ - — -

4 | 12 om. 26 7 28 ] 1| ] || ] <> ] 29 II ]

1 7 a^)g — } ' , ] %' '\ 6 — ^ , ^, ^ - — ' — 5 7cbg , , 6 ^£ 5 . rag — - ' - . xAtj^oti^ ' ,, — ij ,- — — ; ^ 6 10 ^- , , ' rj ' — — %6 - 15 - — 6^ 5 foi.2i9'^«vra:ff ^ , \ %^, ' ^ •- ' , ^•o ^ ^ '' .-dto 20 . 20 VII. , - ^, ^ , ' , ^ - '. ,, , ^.6 ,\ 23 , , 0 - 25 ., - , . ,^ 9} - VIII. ^ ^' %^ ' - ,}6 ' , ^. 14 sq. ^ ayanjj] 19 || xarf|- 29 .|| 1 ]) <> om. ] 8 9 rovg ^'<^ , & .29^/ , 6 ^- ' . ud^ai ^ , ; * - , - ' - - 5 ' ^]v 5 , ' ' - ^. 6 , .- , —- , %- - — ^ ^ ^, , -. 10 - IX. ; ^ 6 ^,- , & & oi>rog - >6 ^, .^ - , - 5 15 ', ^^ ^ ^ ^ ' foi.22o' ^ ' , ,.' ' ^-' ^- 6 ' 7]- , ' . , ^- 6 - 20 ^ , — .' om^ - 20 (^ — - /'' ' ,' ' - /> ^ - ^. - , - 25 0"£ . 25 , - '' ' . , '% ^ ' , ', ." ' ^, , - 7) , ,

27 29 2 29 23 |1 ) |1 ] H ] ] ] ] 10 11 ^-. , }] 0(\.22^ ^-' -. . ^^^^^ /, " ^ , ^- 5 , ' ' - , . 5 ', 0L ' - , - ] ^. ') . '6• - ? ^, - ^afO•' ^ 6 , , '^ ' ' - ,. ^- ^' ?.^ ', ^'^ '.' — — - ' . ;) - 15 ' ^ &, - •/ ^, 6 ^ <> , 5 , , - ' ^ ^-, ^'^ , ' , 2 rotg , 2, <:} , ^ - , ^, ,^ ,- ? ?, , ^ ' '; 25 ^ ,^ , - 25 ^, 6 ^ 6 6 ; • . '' & \ , oAtyoi/ , , ? ^ , , ^ 14 || 20 om. 21 |1 15 8] <^}}] || 13 <> ^ 17 om. 11 ]] 12 13 iv ' & , 6 , , •' ^ , - &. - ^ ^^ovovvov. - , > 5 , , ^,, ] dta ^ - ^ ] , .222^7[66, — ' \ %^, %^ — - 10 . ' , - ^ ^ ^ ^at -222'^ ^\ ^^a ' 6 . . ' - . 6 . 15 6 - 5 , , - , - , 6 , ' , - • ot , , ^ - 20 XIII. . 20 ^.^•ov (}^•' , ^' &, - ^^' ^'/ ]- ', — , 25 — - 25 ^ ,- ^' ) - - — d' ,- 6 . 0^ 6

^"^ II ^.'^• ^''^'^^"] '- ^m^'- II 17 V?L^7 ¥ ]- 20 II ^}] om. 22 ] 14 15 — ' diaxovog rag . , . xvQLog ^/- . ^^ ,^ 9, - ' . ,' ' ^ 5 5 ^ , , 6 ;6 '^ - vo^vv |^- '^ ^ \ ' . ^ ^ 6 6Lg 6 10 ^ ^' ^ ^, - &. ' og^- , og g - ., ^ ;6Lg, ,ag g, - ' ^. 5 15 d- 6 vg ivog . %• ^6 ' og g . ' - \ '' XV. ' aoog ^6, . g ^ 6- , 20 2ooog ^ 6og ^|JOvg ' ^ otg ' g -/ aooag aag ' ^, , ' - foi 223' ^ LVog , \ ^ - . - rovfA£i/ov • , " 6 25 2 . - iv ^^^'/ ^, ^' ' ' rotg . ^- , ' , , j i , 18 , || 14 hi] 4 ^] ovvbql^ov |1 ~ 20 5 || ^] ] 17 16 r Ttaqa ^^ ' v^'. , — ^ — \ , ^ ^-' , ^ - . - , 5 , \.225^ \ ^ , , 6 - - ^ '^ ,. - ; . , ^ 10 -. . ^ XVIII. ^} — \ ^ ^- - '— - , — 5 — 15 77] ^, ^ . -' ^',^ ^, &, ^. ^ 6 Tc5foi.224^ . \ 20 6 , ^, ,, ' , ,#/2/ ,^6 ^ .- . 25 2 , ,. ^ ^ « -,,'- '^^ ^/?, , ., '^;' 12 , 1| 1 ] &] & 12 (^ocvTOvy om. 28 II ^^- &] Blkmmydes, ed. Heisenberfr. 9 18 19

(} ad-tpa ;^^'^^, - , ' & XIX. XX. . 5 6' ]6, ^, - 5 ^ ,, ^' - ' - ' ' \ .2 '.' " ^ . , , — '— - , ' , ^^' '. . 6 , i^,, ^ - , , - 15 ] 6 5 ,ik . om ^ &- ' . -'- ^,, - 6 &, ^. , & ? , Toi)ro 20 ad- . ^ 6 ' ,& . . lo voovftfiOV , , ,, , ,- ., -- 25 . , ^^,, - 25 , - , — ^, — , , - , & ^.- >& Siidqci 22 - 1 om. 10 '\ <7/> II 21 pr. m. || 23 rx ^], ]> ]j 20 21 XXI. & ^- . .?; - ^^ ovg , ', , v^'6^'aL. 6 - 5 , ' ? (,^y , 5 J ' . ; &, - XXII. ^' ^ r , , , ^ - 10 , ^- ^? — ' ^ ^ . ^-^ — ' - 6&'. ' ^ ) 15 ^ f- 5 aW- , ] ] ^ ' ^ jrdvotg , , - 9'? , - '. . -- 20 ' ^, ,^- , ^, ,, ](5 - ^ ^^^• 6-- - 22'\. \ , 6 • ,^, , 6 - 25 % .6 %^ , dtTTOg , - 25 - ,' . - ^ ,^-, , - XXIII. , ^ 6 - , \ 19 6 || 5 om. 24 27 -] ^ ] ^ II ] || ]

. u

99 23

. \ , olg 6- . o^ev , ^ . ' £'/£^ . , - ' \ 5 fie^' 5 ^- iifftoi^w^ufVot . ^-' ^, - ^ \ - ' , - .,6 ^ 6 .^ Bovvotg ' 10 ,' , 6 , ?^ . .226^ ^ \ ^ , &^ ' ' ^^- \ , ' ) . - , ,- ^ ^^ ., ^, ^ , % . ,.^ -- fi£^' \ - '^^ , — ^ 20 , , - 7(? - Q06cvo, ^? - ,d-veCav - / , , , ,^6 ? - , ^'vov ? , ' 2 25 ^cov '. . - . ' iV^iiag ] ?. ^ ?^ - .^. , 30 y.al - ,^ - ^M/og

19 26 ^ || ] 24 25

6 ig ^? ^^ iv ' 6 ? . - {) ^ ^-^ -^- 5 5 06 - . ' ^.. .^? XXV. ' - ^, , ' {,^ , ^^ 10 L• ^. , \ ' - 6 } ^^/? . . - ' — , — — - {^^? ' ^^ , ^'^ ,, , , ^ \ - 6 ' , , — ) ^ , )

20 20 iv '^^ ~ - .XXVI. ^, , ' ^, ' euot^f ^^ ^ ' ' ^ , foi.226Vro,^ \ oiyfj. \ \ \ 25 , ? , \ . 25 ' ' - , - ^ ^, , '. . ot^;ror' ,^ ' ,^ . ', - 30 12 (8'\ -, — -

1 1 27 26 ««.,<. ^,. r/«>)- «1 .£«?. ^. roAu,i^«TOS ^ «- , ? «1 ? «! »ift«S «1 ^^- ^? ^ „1 ^ovngofi '/3« « ; »?»•'' «^« .'< ^i^sC^iQ «»»«, ««. <«^ ro.s toe (5| «1 ^' «^^ £tg,oc , &.o:cuoevcov 5 ^ . ., t«s «p..^W^a., . aVrr-vy-^^Otxi.v. &, ^ «1 «*,;'!^-;/'"^- xo^- . ror ^ .«« « ., » ^. iiog Aoyo^ro.ov.uavot «vr« «.. ^ ro,. « . « %ol.Uvi ^odrJpov imcra,, ^ y.arnv^ro ^, vxx»uv. , ^.. _^.v.«^ ^^ ewaQ- ,;voueV<»v ;>«. ^. , xuq , . £,« ^«ixfi>£for, . ,« yvovTag ,J.v ^«« « .. - « Tors ('« ^- Uavns ,, . , ^.^ x«l ra,v , «. «*l ^^^^ «1 .^., ixxoovir«. «« ^Oival, |.- «.^ ^. &6,. oh, ., /^ , ^«. |«,)._«.., .5 ^^, ..«. 6 , ^^. ^

20 5^'^"] ^(

iaassa^^^i>:^s£%aia^a j 29 28 6, ^ '- ^^, ' ^' {>^odd^or rij? i^ , ' (5/ . ^. rotg 5 XXVIII. " ^- ,^ 5 ^ \ ^^ ^ Tofg , ^. , ' XXIX. ' ^'^, ? ^ ^^/ - '66 ' - , , ^^ ,, 10 . ^ , . - ] - ,- . , — 6 ', 5 \, (5' — - ; 15 ^ ' ^, ^ ' ^- '& . , \ \ - ^^- 1 , ^, . 20 6 ' 20 ^ ^^^ ^ ^ - . ^'- ^, ^ - ^, oAog , 25 . ^^- rtxov 66 ^ ^. 25 - XXX. AfAo^iifVot. \ «1 ^ ' ' 66 - ^ , .22^' \ , ^ ^ . 25 6 i]QSTL6a(i£^a] & 1| &] ^ 29 ''] * 31 30? , ? &?(-- , ^, wQOvrcxus, oirvo ccvcc- xdros ^ ^, ^ , »^ ^ « ,^^ ig ) 5 i£ ' «1 &mi ^ ^ — «1 ^?. « — ^ ; <..-^^ | ?, ? ?- . ] ? ?? ^ ^' , oi , owovg , ? ? ^ » %' tj & , , - , 10 , ' - 6 — ? ? . & . ^ — ^ ?^? - 6 ' \ ] 5 .,. ? oiv ? ^?; ? ^ ? ^ -. ? ? XXXII. ^- »; ? L•? ; ?; , ], &? Jfrt- foi. 229^ 96 9 ,^^^ \ , 9 ? ? ? ? ^ & 20 20 ? Spxortos

pr. m. 10 9 ovdsvi] ' |] '] 20 ] om. i 1 32 33

og ig , sg - , 6 amatg, ' ^ ^-, 0L ^ - 6 - <5, ' arofiarog . . 4 XXXIII. - . - 5 ] — — . ^' [ ^ XXXIV. , ^ 10 - , , ^^? , aag iv ^• ^, , , - rlg , . ^- ] , - ^ ,, «/0? 5 15 ^ - ] , '^ %-- ) ^ . ^ &,- - -- , 2 20 ' ^ 0^, - , ^/, ad- ' , - ;• -

25 25 . . ' XXXV. 6 ^ , - jrpoeUdiif^oi ^ , - 6 06 - , rtvag %^^ ;(? %- foi.229^xat , \ ' ' 22 ogog] ' 4 H ' 3 ^ || ] 3 Blemmydes, ed. Heisenberg.

«<*aAiBiiaiisaBtefafi^«MaaaBM^ 35 34 1 oAot ^^ - {, , -] ^,o^em«ov0i {, ' /^ ] ^- ,. d' r^v ^ , , «1 , ««^ 5s ? - ? ?? {,? 5 , ,^-?. ,? {,,,^, . ' ? tfj }($^ ^ , '» , '^ ^ «1 dipiag^ ?. * , ,^ ?»? ? ? ?inl 10 , \4 ^ ? - . 6 ? ^ ,? fo].2zo' 6 \ ? ^, »,? ?. ? ^/ ' , 9? ^ '' ^ r, , »0. ^ 15 - , XXXVII. ? ? ? , ,,-' ' ? ^ ? ,»' ,?, ? ] - ? ^^-^ ? ? '% . , ^ 20 . , . ^ ' .? & ' »? ?, - ' ? ffeodor ^ '^ \ ' -^.^ , - ? \ 2 ? ^ ,- ,&? ) ? ,iXiiv ? ? ? ' , ^ ^ ]6; ^ , %, , \ , ', ? , 29 »?«». || ««] 22 ^occiliy^oli] ««.^5 6 24 om. 27 $' ] || <>] | *] 3 36 37 ^ — . , -

5 . ^ - — - ig ' — . 231^' <^^ " ? \ } 6 . . XXXVIII. - 10 . - . - ^ — arciyatog — - ' - , ' . ^ , 15 ,^ i^ , ^0. ' ^i^^otg, | 6VV - '' .] , 20 , -' ] 6 , ] — - , ' 66 , \ - - , — - — , — ! -' 25 ' , — . - ,,- -— - or^ — - .

7 ]&\ om. 18 tQOLivo^\ ^

"^*'^ •»•• ' — •> • '^ = ^ ^-ahimiSia iiiim^-ve^mU!^!'• ^ >« ^^ 39 38 '£0 ^ ig , (XVTog laxiiQ , 6»1(?^^ - ' (^ ^^ ^' , ^,'6 • ^. ', «1 ^ 5 XXXIX. « - «.^^., ^ ' ^ ohv, , - ' ^;.^ ^805 m , - 9^6^ ,' ? 6\ , ^ ,\ ' ^^/,- , 6 10 , , ,^ — - , ; riiv , '^ , , \ - ' ^] — ' ] . ' , 5 15 ^^, , , ,- 6 ^ '^^^ foi.23i^/3/l£VorT£g . ' ' ^? ri^v ^. XLI - ? - >^, >.? - ?, , ^ , d-, ^ ^ - j 6 ' , 20 ^ ' '^.^;.^ \ . , utog 20 {., % - , il ) ^ , &, \ ;£^(>^ <^^} ^ , ^^,, \ ' ^ ' , .'(. foi.s- , \ , - ^ . 2. 25 ] '- , ^^.,; ,,, , ^.^^ 16, , . , \ - XL. , - .; - ^51.0.. 15 21 22 <.>>] . 3 j| U ] H ] /^] ] 4 ^^] ^%^

iiflmaiiitaawui! 41 40 100 £, , ^ - \^ .^ \ ^ , «1 - 6 .^ ' '^ 5 5 ^ .06 - ^, — , ] . TOig — , ' . 6 ' ^ ^' ^- , . ^, ^^ 10 , ^ ^£/^ ^ ^, ^. - 6 - 6 6 - ^^. ,f7rt£6- ,,,' , %•, , - 5 15 ' - ' ^- . ^-^ . 6 , ' XL11L , 6 \ - 2 6 20 , . , 7) ,-- , . - ? , - U — ^ —- 25 2 foi.232''ro /^? \ . \ XL11. ^ '- . - ^%•6, « - / 30 ' 22 ] ' , 43 42 - ^, iv {.23•' 6 '(? \ . ^iVtatoi; . ' , Tafoi.233^ ^ jtt^avoAoytat | ^'. ^, , 5 ' - ,, , \ ^ 6 -' ' '^. ^- .' ^^ ^ , , ^ - , ' - '< ^ 10 ^ - ' 6\ % - ^ -^ £:}^ ^ ^ [,. (?vro5og•^/ , ' , d- - 6 . ^ ' ^ 0 , 5 15 / - , '- ; , - , ^ d- - ?^ ^^ - ' ^ , 6 , ''^ ^ ^ '^^^ - ,^- , 6 ahov-t^ 20 /tag , '; , ^', - Adyo^ 6% - ^ - ^ - , ^,^ ^ ' ^ ' . <^ ' ^^^ ^ ^ 25 ; , ' 2 XLIV. ^ ^' . ^ ^ \, ' , — ^^, , , - — , ' ^

30 ' uovot ^ 001 |1 22 19 11 sq. ] II ] ] 24 . . - H <> 44 45

^•, ambg ngbg ' ^vvv 6 '. .^ ' -- XLV. ' inl . & ,

- 5 5 ^ '- ]• , ' ^ ' -^ ^^; ,^ - ' . ' , ; , 234' ' , \ %• uov ', . ; ' foi.isi' ^ -] ;\ ; ^. XLA^. 6 . , , - - - 6 ^ ' , , al•, , - . , - 15 - . ^ ^ ^- ^, - , ,, . ^ , , , .- , |^;^ / - ^ 0•;7/3|3(?0^6 ^ 2 20 ,, , , - - \ - ' ^,?^ 6, 6 , 2 2 , ^ • 6 ^,, - , ,, ?/?]?- , ^ , - ^ xat ^ ^ ,

1 7 29 ] ] ' II ]

rtitiWMtWf""'-»'" sueisieuemiuta 46 47 ^ ' ^. ! ' , 6 , ', " %', {oi.23b^ \ ,;. ^- ^ - 6 ^^^ -, \.25'^ . 6%%- - ' /?' - ;' ^,- . — - -^ ^; , 10 — 6 ^ , . XLVIII. . 'XLVII. - , ^^ - 7} - ^ ^^ -, ^^ ^t' , ^^ - ' - 5 % — % ^ . — ^ \ , ^ ^ £' , ,,- ' - ^^• ^^^. ,- ^ % , ^ ^^ ^- 2 — ^ £: ^, '^ 20 , , , - ';^ 6 , , ^ '^ — ^. , ^ 6 ^.' ^' - , ^ ^ \ , ^ 2> - 2 ^ ; '^' ' '^ ,, , - , ', , - ^. 6 , - ^', , 30 ';;^ ;6 14 ^] ^ 48 - ' ., 49 ' ,' ' . 6 - ' i^ , .' \ ^ , ' 5 '' 6 5 Tijg ^. - . ^ \ , , - , ^, . , 6 foi.sse^^at,, . 6 , , d- - ^ a^potiJftaTOg 6 10 &' - . - . ' ^ , 23"^ ' £(jrot- foi. '^,^, 4;^,6 ' oVro^, , \ ^/;^^ ^ 6 \ 5 15 ' - ' ' .^ 6 - . . - ' ^ ' «1- .' . \ ^ ' , 2 20 ^^a ^ ^. ^, -- ^; '' - — ^ - , ' ^-^^ - — ., - .' 6 2> 25 XLIX. fifVrot ^ -- , ' , ^ % \ ^^^-' , ^?,, , . , 30 ^ 16 ^ 24 vipmOQog ijnsQ ^ 30 2 ^] ] Bl£mmyues, ed. Hoisienberg. ^

51 ^^IKHOPOT 1 ^ . ' ri]v ^ ^ <^^ ^,' ^- ' , %' ' 5 (? - 5 . , ,^,' , ^, .^^ rjg .^' , & L. ig - ^ 10 10 '/ — } ^ ,,' '<3^6 , b^•v a(J^^6v ' ^ ^ ^ ^ ' - — -, ^, ^ ^'^ 15 - ^ ' (^ ;, , , d-a- ^ - ^ . - , ,^ ^ ] - ; ' - ^ \ . - ^ ^- 20 , ' -, 6 foi.23'-J — , , -.•6\' ' \ ^ ^^' ^^ - ; — - ,. ^ 2 25 ^. ^.£ ^ Li. ' - ,

20 \\ 7 ^]- |1 6] ^ ^ - 24 ] -

2 ™• ^^ \\ ^^ || 13 ] ,^] ] -^ H ] U 27 ] 55 54 , ^^ - , .259^ ^ \ ^, ^ ^ , ^ ) ovurig^ LC4QLg; , - ^^ ^ 5 - IV. . ^ § ^ ( foi.2a9' -- \ ] vaotg ^ ' ?- - ,}^;? - %' , 10 . , ,, 'III. Tavd•' ' - , . - ^. ^ ' ^ ^ - - 5 ' 6 . 6 ^, \ , & (^^? ^^^ •' , ' ^ -- ^ . ^ ^^? - . ' . so 20 (jo^tar , ^ , . , ^, ^^ 6 ^ , .,, - 25 23 ' ; - ' ^' 1 ,' . — ' 6\ ,^ — - ,,.^ 11 yQCi^J]v'\ ,, || 13 ] - 10 civvoioc] 21 |] £<] -, 56 57 V. ^^ ^ , avd- .- - ^ ; :;;^. , - ' 5 . 5 ^, - ^ ] - ' ,' ^ ^, .' foi.23i)'' , - \ ', - ^ ? , ; 6 ^. ', &. 6 VI. 10 & ] , ^, - ' ^ , - 0d-ai , 6' , \ -\^^^ . 6 ; - ^^ . •', «^ , 6 , ?. , 5 15 ' - ,^ . ,, - , , ^- :, ^- . ' 6 . ^(? '6 20 20 , ^] ] . £/? t^tog - , ^^^ , ' ^-. ' ,- . ^,, 2 ^ ] - }^'/ ' ^ ou^tar, - 25 %• - 6 ' yaj^ot , ^ & ^-. ' ,* ' - oi , 6 ^^6 '^ ^',- , , 5 sq. 11 . 9 ^- 28 ot II]] ^ 29 ^] 58 -59 ] ^ 6 - - ^^ - rotouro- , ^ dtavori(?a^£i^oi/ ^. '^ ' , 6 - ' 5 & , , ';'. ' , ^(?- . ' ' }^ ;' - ',' ' \, ' . , - '; . ' \ , ' j^ti^o(?z£t y) , ' , .' ' ,, ^ 10 ^ '^ovg . ^^ :/;' ' VJI. ' ;' ] ^- 6 - \ , ^, ,, , ^ ' ] -- 5 15 , . ^ \ . - 9^, , >'- ^]v , ^, - ' 6 ^ ^ ioi.iiii^-oveia, ^. . [] 2 ^^'^ - 2 m.ui^ , ^ ^ ..\ ^ , ' ' , . ' , ^ 6 %^- , i]v ^ ,, , 25 , ,' ^'/? ^> ^^/^ ^ .. ., ' , VIII. '} , - , . *2 ] 16 '\ 60 61 IX. svTsvd^ev; ( - . 60 , - -, ,^, av^ig g , ] ^ , , 5 5 , ? ^<- . ^^-, ^ ^ ^.' ^ -- , , ' ^), ^ , ^ ' 10 ' . - . ^- , -^ ^ — — ^ • ^ ^ •6 — — - , ; - 5 15 , ' , , ? , ^;, ,. . . - , -\.22^ 6 - , \ ^. ^u ro - 20 ' , , ,^, , . ' %•, . ^- fo\.2ii^ 0. - dctAtW - ^5 25 . " d-. — . , , o^'b — iv ] - & - ? , ' - ^ soray^ 6^•o ^^, ? - , - ^ . 62 G3 ] ^ ^ , -— — ] ,'. 6- TtXrfivg ^ ^^^ ] amijv ^^ ^ovg ^. .rotg ' 5 ^'' ^ . ^ - XIII. -- ^^ %^,^. ^- 10 . ^ - '. ^ ^ - %^. -- ' ^^ ' ^ 5 ^ — — — ' — '^^ %• ^- ^ . ^ . ' "^ ]. 242^ 6 \ ^' - / • ^ 2 20 ^ ot'Tot ^ , - fj , ,' , ) , .' ' ^i-foi.243^ , ] ?^ . \ rot^ , fj 66%'^ , , 25 25 \7} , - - .' '' ' - ^, - ^; ^ ,^ ^ ^ - .' '^ V 10 om. L 5 om. 9 tXXados || --] L |1 ^] ;| 21 TtaQakvGticcv^ 14 -] " L

jatMganMtfiMiaia^^ 65 64 ' ' ) , , ' ^ . ' ^ , ^\ , , foi.ais^ \ ." ^ XV. - 5 5 ^ \ ' ^, }. vlov , — \ - / ^ — . -, ' 10 XI . ^ , ^ tm/cc ' — 6 , , , . - — 6%^^ o,rt \ ^ , 6 . i^ 15 \ %^ ' 6 , - /^ , — , ^^' , — 6 ^ , ' 6 a/rtog, - , ? ^, 20 20 ^ ^ ' \ - - , , ^ , \ -. ' , 6 ^, ' ' , ,rotg 25 25 •' , ., ,^%' .^ , ] - . dta ^ 4 7 XiyiC^cii] Xiyi:C%'aL ^ || ] ] L 17 L j L 21 xat 22 V || V || |] oiii. 11 rr)s] ] ] ] 6 ,] || ] L 24 sq. /// L |1 ] V 28 sec. m. L || 5 ] BL•EMMYDBS, ed. Heisenberg. 67 66 100

inl , ^ '^^ ^ , " '' ^ '.^) ] XVI. ' '- ^ foi. — ' ' 24^ \ , ^ , %«' ' ^ , ^ ' ' b ^ , - — ^ ^ ^ , ' ^- 'jroTafio^ ' -- 10 , ' ^ ^ , ,. ^ TOVfoi.2u^ . , , — - — , , - 5 yfog ,^ , y- 15 , , . . ' , , - , 6 , ,; - 6. , moi> , , - • ? , 20 ^ - 80 6%^(5 , — ' _ , ^gf^y * - ' 6%•6 ' 6 ' ig . , , , 25 ' . ; , - XV1L ,V 11 om 7 '] d.L 8 || || || ] 3 ] L 22 L 16 ' || ,] ') om. L 12 om. || Joh. 80. ]II V ' ] ]

, 9 |1 13 V L 27 vavov]^ivvvL•\ ^ 1| 26 18 19 om. 21 sq. 23 ' \\ V || «—^] [| \ V \ ^' ] L | ..^ L ' V 24 yiccl L ^ \\ ] . .]•^ 68 69 ^ ' VLOV ' ^ ^\ , -' ^ ' ';'^) ' ' ^ - \ , <5(5 ^, ' ^^ oig acJrt, , - 5 ^ ' \ . - (. , .0' ) 10 , - ^ ^ 0.^^) , ', ' '''^) '' ^ , , .'^) , , xat %' ^ 06- , ' 15 ^ , '- 5 ^ '' ^) , ' 0'. -, / ^ , \ ^^ . -, ;- 20 . %\ , ^^ 2 -^ d-. .- , - , rj , 5 foi.24fy^ , , ' , ' \ . 2 ^ ; , 2^ ' ; , ') ' 1. Petr. 11 Phil. 19 ') Rom. VIII 9 *) 1. Cor. , - II 12. 16 1) 1. Cor. 11 L 4 j 1 L 3 om. L L 1| || || 4 L 3 viov] ] ] | ] L\\ ] 5 - 5 mvoixo] 12 || om. V || 14 ] -%] V U post dh L sq. || 16 II j| V 17 om. V 8 \ ]] || ] ] 22 £ d-] 12) L 18 \\ ^ MV !»6 ( H ] 24 ]| ] L 18 iv] V || [| V | om. 20 ] V || ] V ] om. L 26 II ] 71 70 TOr \ - ^^ ^ «- . , ^ ^^ - VLOv; ^, , - ^ , , , 5 5 6 viog - ^ ^-- ^ ^ ^, ^;^ ' ,'^, 10 ' - , - ,\ ' . ^<3 , vv^'o ' ^ ^£' ' ! ' . - rijv , foiiib"^^ \ , - 5 ., ' ' ,- ^ \ &,& ^ , iiv. ' ^ 9'6 , ' , //^^ . 20 20 . - ) - ^' \ £•• - . ,^ ^i , , d' - - ^ ,- , ? .2^^^ 2j ". ^, ?5(?6/ d' 0 - : «1 -(?.- , 0]^ \ ^;^£6 ,^^, ^ 3 '] - 3 7 L 13 om. V \\ 19 || ' ] L || ' ] L• 20 — S. 75, 6 " || ' — 18 ^'] . L 74, ] om V . 72 73 XIX. 0L ^ , ^ ' ' ^ - ,^ , ^^vov^ . - \ -.^ 5 ^. ^ - 7}. ^ 5 -ar - - ,^ £/'^ ^ . ' , 10 ^^o ,] 0^6, — , , — , ^ ^ ^^ .- 15 ' ' ^." , &^ ^-- ^•o6o; 5 ofto;t«pov ^ ', -, , ,^ - ]60%^. , XX. ^ ^^ 20 , 20 , , ^- ^ ' , , ^,, - ^,^, -- ' ^ ' , 6 6 ' 6, 2 . , , - 25 ,^, , ^-' ad- . ,^. & , dof(?j|Ltarog ^o 7 || 12 ] ^-" - ,^ « , , 74 75 xccl , ^- , , '- — vdatL. , ) -

, , 5 5 _ ^ g - , . d' &' ' , 6 ' ^ . - . - 6 . ^ , , \ .' V) , - & . ; , 6

-\ , .2^ )] ' , [, ' 15 ] , ' - ^ , rat , ^? ,]- ' ' ' ^ - ' ' ' ao \ 20 ^ ,.• , , XXI. - , . — , , i]v ' — 07> — 6 ^ , 25 25 6 - ' , ' ' • ' - & ?<. , (3'\.2 — — 17 sq. - 1| ^ 6 V V 15 cet. L 10 || ] om. |1 ] - ] '[| L 22 19 || 1 7 '^\\ V || . H ] ] 26 24 \\ ] V || 21 23 1 ^]] |! - ] - ] ''] ML V 22 • II ]- ] 77 76 ov6av , ^ 0£ iv ' , , ' . ^ ' ' . '.^ ^) , ^ , , ' 5 5 ., ' , , ) - ^' 6 , . 6- . 6 rtvog , ' - , ' 10 , « , ' , ^^', } , ^, ' ort * ^^. 6 , , \ . , ^ 5 15 '^ 7], - , ^ ^ , ', -- ., ^, - ^ ^ , .24^ 20 . — • ^ ^ XXII. ^ , — 6- ; 6 fiog ' , , - , 6- ^^ ^. ; 6- - 23 25 \ , &. ' , ' - \ atrtai , 2 Matth. 28 , |! - 1 ] L 10 L 9 || || ] 1 iv tv LV 2 * %^ || ] ] &\ om. 22 20 t^g] ]V || | om. 15 '-^ ] II ^? L |1 6 L 7 L 12 ] || [| L 26 om. V V 25 sq. || |j ] II ] L 15 '] ]V ! 16 sq. - V L 17 om. V 19 L 27 ] II || ]] [ ] ] - 22 om. 24 L jj ] 78 9

r^g ^ * '' 6 ^ - \^)' , '' ^ ' ' ., 5 ^^ , ., ^^ 5 ] , orro^ , - ' ^ ^ . .^") 10 - , - ., «1 foi.248^ ' , ^ \ ,. - 11. , . ^ , — J5 ], — «--. - — , 6 ; / — - !=; 20 , ' , ovtog; ^ 06 ' 20 , 6 ^ - — /'^) ' }- ' ^— - , , ' , ^ 6 ^ , ^ ^ - %'^) — .^ 25 — 6 - . 6 ?. ') Psalm. XXXVI 10 , , 6 -nccl L 7 om. jj L j ] ] '] - ') Joh. XIV 9 Joh. XVI L 9 llsq. 1| !| L ^' ] [| cog 1 ] 8 12 xai L 5 L !| || V 18 5 ] -] || - ,] L || V )! 19 L 20 L !] 10 || - ] ' • ] 6] ] - II //-)]II •7. L 991 \fT. , fdr;] MV L, 25 cpriaCv] «,^ 11 L !' 17 27 cm. V , MV || /, ] ' ML ,], ] ] 80 81 ^ dtjXovOTL . ^ , , ^^o ^ «ytog ^7] , - \ foi 2i9^' d- ^, - ^ 6 ; 6 - , 5 5 ;' ^ ^ ^ , ' itVat \ . - , - ' , ' 20 . ./ XXIV. ^. '•- \ , ^ ^ '' - ' 6 ^ 6•- 25 25 , - , , & , ,,' - )/ ^^ ^- , ^ \ ] -.' XVI1L ') Joh. 16 «) Joh. III 31, 32 6 d^vuiag - 30 1 6 L 7 av.ov6if\ V |1 '] [1 ] om. . 2 || 18 , V 11 10 \ V ] < BiiEMMYDES ed. Heisenber g. ^ b 82 83

d'sv , \ - ccQuig, ^, ^ ' ^- , 6 - , , , ^ , 5 5 . ' 6 ^ , ' ' 6 , 6 , 6 , - , - %' od,- %'6 - . ^ 10 ^ . , , ,, ', ,^',,, ^ , , \ - d' . \ . - .'^ 6 d- , , ^ 6 , - , — ^ , — ^' , 20 - '^/ — 20 , ', - , - — 6 , :6^ ,&, ^, ^', ^, - ^ foi. '" ','- \ - 2 25 - ,, . &- , 6. 6 ] , , , , .^- favroi) . ^ - , 30 %'- 30 , ' , ?.'^ - 8 23 ^ em. Demetracopoulos, ^ ^ 84 85 yoig ^ TOtg , ^ ' • , ^^'. - .)'^ ^ '''' , \ 6 5 . 6 , ^' ., , 6 6 5 ^, '' , 6 . , ' ^'- . 10 ^-, ^'-^ ^ '- (5' , ' ;' ^) ^ 6 ^^' TOtg ^ 15 , «^^/ ' . , , ' «^], 6 , , ^; - .' ^) , ^b , .' '^) & 6 , 2J ' ,1 - 20 , 6 , ^ , ^' ^ . 6 )^^ , - . 2' , 25 XX. - ^^, ^ - , ; , - , 6 ^^ - ; 6 ') Rom. II 16 2) joii jo ^ Joh. XIV 24

24 ^] 17 ^ 87 86 \ ^ ^^ - 1' , ' , , ' 6 , , xcd / ^ ^ ^, ^. 67} 5 5 ' ' 6 - ) , , ) ^ ai ^ - & ' ; ' ' 9 .. 10 ^- - & %' . ) - il•, ,- 6 ' - ' 6 ^ 6 U , ^^. 5 foi.roi'' .' \ ^ ^ ' , , ,. 6- , ' ^ (\ ^- 6 ^- 6 - ' , 20 ih, - 20 .'• , . ^ ^, , ^ ] ^^ 25 & , , — ; — - -, ^; ^/ , , '^ (^} 29 19 || ^ 18 |1 /] nmQ (- 03 30 ^ ]^ ,,\ - }] om. 89 88 - . , \ - fQ]. 251'' Toig ,\ ^ - ££ , ojcoiovg - . ] 5 5 , ^ ^ ' ^ ' ^ ' , , , ,(^^^ , , ,-] } ^. - 10 - , .252' - . \ 06 - . ^^^, XXII. , 3 . 6 - - 5 15 . 6 , , ^, ?)/ , 6 , ? , 6 , - 6 ^ . , ;, - XXIII. /3(?.- 2 20 . 6 , - roirro 6 , - , - — , , — i^ /SovAijiJtv fWr^iiOt. 2b 25 '-^. dtaxeVorg —^ ] ' ^, - — ^ , - 30 , ' ^ - 17 ] 91 90 - ^. ^' , ?? ^ ?; , ,^ - aig ^^ ^ }^? ot' , ? ^& ^ • ^ /- 5 ^ , -? .66 } }^}^ , ?6 ig - ", - , ^? ] - ^/ — (^^? ^ , ' ^ ^ 10 a6^^rvaL ;(5£ : - — /3(?£ ' £' . \ ' /3(?£ ,- ^>^££ . , . * c -> 15 - & , ' ^ ^

\ \ . fox.roi' \ - , ^ ^^? , - ^' , - > 20 2? ^ ,* / ^ ' ^/ - . , ' ? , . 2. ^ .- (?#/ , 25 XXI. , iox.mr ^} , 67] ^ /3£ 6\?^ , ,, 6 - ^ ^' ^ ^,- 30 ^- 24 ,, - 15 nHaeo&ai] & H ] 92 ot' ^. - ,rovg ol' ^^ ^ 5 . 6 ' , - NICEPHORI BLEMMYDAE TYP1C0 ,^ ^. CAPITA . 10 - . ' ^ . , ^ ' foi.iio" - ,- ^- . - , ' ]6' 6 b / %(5^ - ? - , ' ^ ?6 , ^.' 6 .? 5 foi.sii^ , \

6 sq. ] || 12 ]- 5

94 95 ««3(. xd incerriun^ ^^^, Ti]g ^' eQLV - &. ^ ' & & -^^ \ & «w- -, £ ^tolXns «vtoi-s 9^ ^?, foi. 71 ««t - «1 «1 ,- ^? nagQ^iav ? ^ 5 Seois ^^, 5 Aotg ^ 060V ^- «pcixorrai r; izovt«s rovg , <^^ ? ir , i,-moi.ras , , %6 ? Jtpos , ' iv ?, & ?? « ^ %, )] ,? , io ? 'aaxrfiiv, ^ - i^tVroror ^ ? Tcai ? ? , ? 0- ^ ^? ^?, & . ^ ? &?>- , ^ ?,, ? ?»?» ^^ - 15 .5 ? itaVrot ? »6 \ - ^ , , . ? i;t«9«T0g . , ?» ? ? -^ , - ? & /. . - 20 , 6;?,? - , &' - - -»?, ,^^ .0 ^ ?,? , {^ ^ - fior«^txoi) £ «1 ? , 25 ^,? ? (5 ? ? ^ .; h? \ , ? ? ,? 6\ ^ jrpo(?i'«(?ti/,^ -^ '? , ?, , , ?- , 30 30 ?, nW^ ^ ? ^ ^? ? ^,^,/ -" 94 9

dioio«y^ifOi, ^a%a7it9 « i%,6zin.nv ys ^ - HaiKQLVodg• ft£T« ' 6 . ' & ta Jtai- ^, - aitovg 9^ ?, «? mi - . ,«- ? ««*!•"'"" ''»? Serotg «^^, ,? ^ ^- 5 «9orixovr«i / mnXovi hovtai ^0*« ^ ^'^"^ ? ' iv , . , ? ? ,cm % , {,? ' iv ?, ? ^ ^^ , ] ? ? «1 ' ^ .0 ?,? , ',,., r^g ? ??,« ?9 ?-- ^ ^ . « ?? , ? »&?,- (^] ?,, ?»? « ^ ^^ ^ L• - , ?? 9 - ^ , , .uaWo^ 5 ( <^ ' (. ««Vo^s , ? . , &?& ? ? -^ , - ? . 20 ,£•;?,? ^ - , ^ -- ? -»? , , .0 ^ '?, « ?, - .,? ?9 , (?06 25 && ? ? . ? «1 ? ,6«. rofs ,? ^^ ,^ -^ ? , ?, , ? (/ :£.r£.o^, - , 30 «, ? ^ouAotrro G%n\^a ^, ?^ | ? ,^,^ - 97 96 ? - ?^ ^- , ^ ^, ? ' , - aL ^«, Totg roOro toi.372'ror , - - 5 5 {}0 ^ ^. ' - ^^ ?. ? ^ - •' ' ^ , -, , , \ ^^'' %6 6 ^ ] - 10 ? ^ & ,^. ^ ,. ' - \ . - ^ :^ - 5 " - ^^ 15 , ^ ^ ^foqpdii ? ' ^ ^., ^ ^ - roOro, , ^' &«' ^ ;- ^ , 2 ^ \ 20 ^-.«^^^^,- , ^ , d' ^ \ - . \ ' ,^ ^ . ^, '--, %^'- 25 25 , ^ , ^ - ^,,. -- ;«? . 11 5 ' H '] 13 om. ] || 2 <^)^ 1 ] .)'7]] [} 7 Blkmsitdes, ed. Heisenberg. 98 99 ^ . «1

'. ' ,'' slg d'6bv ^ -. - 5 '6 , ) ^ - ^ 6 / ^, %^ avrovg - %^ , 6- ^ ) \ &-xovg - ^^ ', ^ ^ , ^ ^ -^ ,, ^ 6 ^ foi.^ii' \ %• ^^, , 5 ^ ^- ^ • ^'- 10 ^,^ 7tl•,L^ , . - , - ,- %^ ,. \ ^^ , ,, .^^'^ — ^ ^^ 15 &, ^ 1 . ^ ^ . — ' \ - 20 67 %' £6 \ ]

11 3 -] || ]- ,

TOr 100 ^^ 101 ^, %' ,%)^ 20 14 ^ - - ^ foi. 87' iv , ^^ ^^ u - . foi, 87^ ^ . ^^^/ , *',' ,' ^ ^ ^ ,^ ^ 30 ^^ '%• ' ,, 5 ^ ' ^, ^ , 6,,,, , 35 6a^6vJ , ' ojcooovg 10 % ,, , i^^XQ^S , ^, ' . 40 ^ ,rotg ^, .1 ^^, \ l•, ^. ^^,-,, ^ 45 , ' ^,, Sub illo titulo rubro colore scripto hic alter legitur: ,, ots - 6 ' 29 L 42 - ' || ^aatito: - , . L• ] ] ,

102 TOr 103 , , ov6vv^'ov' 49 (^tby ^ , foi. 88' . , ^, , ^^^ 80 y> , 6 d , 6iiv - ' ' ag %'' ^ ';6 , ^ ' , -, 6 , 6 . 55 6 ^' ^ ,'^ , ' ^ , ,, (^^ -, 85 - ,,,,, ^., ' 60 ^ 6, ^, ' ' 90 ', . ,;' ,,%''6 , , ,' 65 ^ \ \ . ,, ' 6,' 95 6 , 6 ,, %•6, ' {) , ,,,,' 70 \ ^ , (joy . , ^'v ^' , -,, ,, - , , , , foi. 89»" 75 foi. ss^ , , • ,., 5 49 84 aeQog L 100 Om. L 74 || om. ,<^^ |j L ,] <(]> L ^] ,

104 : 105 & , 3 - ^, , 110 ' ) ,., ,,, 6•, ^' , 140 rj^og , ,,, ^', ,^, 115 -, ,'^^ £ ^ , .', 145 6 ^'ov , 6 ^, - , ,, ^^ovv, 120 , 6 ^,. , , ,, 6 , ,, ^ %• ,. ] ^,, fol. 90'' 125 -, 00, ' ,, ^, 6 15 89^ , , foi. , 6 , ' ' , , , , .' , 130 ' ', , ] ,^ ^'. ^^, ^ . 160 , ^'v , ' 6 d' %'. 119 L 126 ] || ] L , ott 163 106 107 TccTCSLvbg ^ rf] . 6 , 6, 8 6 , 6 , 6. ^ %^ 6 66 , ' \ 6 66 , 5 ^ . ,,, 6, 666%' , ^ ^, . 66 6, 6 , 6 6,6606, -, %•6 6 200 175 ^, ^^, ,, , , ,^^, , , 66 ,, foi. 90^ , 66 . 205 180 , '6 , foi. 9' \ " . ' 6. ' ,6 ^, 6 , , ^ 6^ ^'6o, ' ^'6 6 2 8 % 6 ^' .' \ ' 6 6.' ,, ,, ^^ 66 66.', ^ ^ 6 /> ^ ;;^/[4: 6 ) ' -, ^ ',, 25 1)0 , 6' , 6,, ,, 6 ^ ^ 166 . L 171 nisi forte ^'] '' || ] L ^6 ^^, versus excidit ntga L || 17 176 cvvTQLipsi ] || 198 215 svqj] L 217 L |j ] v^p7)'\ || ] ^^ pr. ' m. L pr, m. L || 178 oQyiXog] L 218 L ^] ^ || :.<( '} ] L 183 (j ^'] {'( L 219 ^7}\ ^ L ,

108 109 220 , %' 6 6 250 ^ ,&. , , 6. 6 , 6 ^, %^ ^'' 225 •, . ^ 6^ 6;^ .' , %^, 255 ^ , ) , , % ^ ^' , aa^' foi. 'j2' ^' ,, 6, 6,, 230 ^- , 6 foi. 91^ , , ^•o , , ^6 260 - d- 6. 6, , . 6 6, ., d-, 6 , ^/^ 23 6 6 6. , ^6 ^6 ' 6 , ', 265 6 ^', , 66 66. , , 6 6 6, 240 , ' , 6 a^•oal•,a, 270 06. 6 6,66 66 , ' a'6^'6v . 240 254 L 271 ^.' ' ] || ^ L 6 ^'6, — ,, 6 —

234 ] L 110 111 , 6 '^ , 20 ;(7;| i ' 6 ,, 6 /3ci(?tA£i;g ^ NICEPHORI BLEMMYDAE VERSUS AD , ,, '^ * ^^,. 3S FILIUM THEODORI LASCARIS 24 ] V .2^ ^ avd'SL, ubg ^ ., ^^ ', ^ 5 a^'vov^ 6,^6^,^66* 6 ^ ^' ,6 , 0 ^ ' ^,6,. 10 6, ' ' ,, ^. ' . 15 ,., foi. 121'^ , , , d' , «1 .

12 13 V '] V [| ]

1 112 113 ' OTCOGovg , 20 , ^ ^,, , '' ^,' , 25 foi.92^ ^ , 6Lg ,, , 66 ' , , ' ^', ' ^ av^ig, , 30 , ,^'^ ' . ', ^, ,', , , 5 ' -. , d- , , %^ &, ' (^) , , -, ^ ' , fol.93^ ' , ' , ' foi.92^Ti)i/ , , ,, . ' •^'roi ' , ^ . '. 40 ^^ Tf ', , , ^ ^ ^, ^^, . ' ] aval•,, %' , 6 d- 66 , ^, ' , ; ^- ^,. 45 ' 1%•, 6\

21 L \ L % , -] || 2 •' "^ 25 L 28 ''' ^ - || ] ^' L 32 L 33 11 L 38 ^] 1| ] |1 L 41 ^ ] L 7 om. L 11 || | L || 15 ' ] ' 8 L |- -] ] ] 42 L 43 rt L L [ 17 || L 19 ^] | ] \\ -] -] - - ] L 44 L | L L^ II & } ] ] ] BLEJtsiYDES, ed. Heisenberg. 8

Miaaa.iafa"-^'^-^•-"-^'*''••*^'^^ 114 11 8 [ ]^ av^'ovov , tJ ^ . 50 , d-vtuui ^ , foi. 93^ Tovg ' tj . . a^ccg^ %^ , fj ^' 6 6 , ^'oovg , ^ 55 [ , -, , rd^' ^, - , , , 5 /^^^ ' ' , ,. &^ . ^, , 60 '' ^ .- , ,, • ^ , ,, ^ ^^rj, ^. ' , 65 f^ - , ' * 5 \ , ^6 , 11 , , ,, ' ., 70 . , 47 L 52 || L )] ] | J L cc^ocg] ] | L 61 ^ || L ' ,IV' 65 L %^, 1| 67 ] •] ' ] L ,, ' " 25 8*

..-^.:.::-:^; ^-^-. iiilMiaiiBiai.iiaiite5ia&iii 116 117 ^ 6 , 6^ 6 - , 55 ^ ^ 6 ^ . ^ 6 %•6 30 , . 6^ ,,, 6,, , -^^ ' 6. C0 0• (5%'. 6'^ , 6 6 6 6 «-^ 35 , , ,^ 66^, 6, foi. 94^ iv , ^ , 66 6, 65 , 666 6 , 40 6, , 6'^ , 6 , ' , 6 , 6 6, , , ,6 6 l•,] ^ , \ , , 4 6 66,, 6 6, 66 , . 75 , ], ,, ,. 6 66 , 50 6 , 6 ' 6 6 6, . 6 , , 6 , S0 6fi ., 6, 28 , , ?. L 46 ] L ] L 75 7([}] L 69 &] ^- ][ -

aasal^siai^aiksaaaMa^i^g^^ ''^^^^'^^^iiiilSii^flshrii^iafif^l 118 119 OQog TtQog ^ . %^^ . , 85 U ^; , '' ' ^ 115 , dh ,', ^ d- ' ',. 6 •{; - }. , , ; , , ^*'?? 90 ^ , '' . ^ 120 ,;' ', ,, . ' 6,, ' . , ', %^ ,&, ^. ^ ^^^ «^ 0 ^ , 100 " 6 , foi. 94^ . 6 , ,, ^,, , &(?/^ , 105 , %^ , , 6 , . 10 ^ ^, ; -, L 116 tvaQoBl - , . 110 , vccw ^ , Titulo]pr. m. add. h .^. ^^ 6ya 6 ^ , oQ ^, %6^7\ ^, - , 91 L 100 ] '^ [[ ] L .

^Sf!iilmrt^1ri?fiS^a^^ 120 121 6 , ,) . ^vaC *tW ^ , ^)^ ^^^ , , , , '.', , . 45 6 ^. ' ,&, 20 , , ^ , , 6 6 , 50 ^^ , , 6 6 6 6 •6, , 25 , 6 6 6, ^ - . ^'66^6, ^. 55 ,,, - 06•, 6 <(> 6 t^;o^g, 30 , 6 6 . '^ ^i^i^^ftart , 60 ^ %', -6'' , 6 66 6 . ,. 6 ' 6 , 3 ^ , a^^^^, ' , 6 6 ' %^ , , 65 6 ^, ,, , foLdb'^ 06 , 40 ' dtaA£#£tg , 6 70 27 6. L 28 ] || L 30 6 L 36 || ] ?] ^-^-] .-& L 56 ••] L

tai^^imf^j!>i^i^^^^^Qi^iii^ 122 123

| ^ (^-^, 20

^ 95^^ €Lg 0-fo ' fol. . 6 6 ,. ^.. ^ VXog \ ']\ ^'ov; 25 ^ 6^nXoxatg - \ 30

5 \ , \ ^^ ]] ,^ (? , ^ "^ , 35 10 , . , 6 . II. ' ;^ ', . ^^'^^^^:^ ^ <> ' \ ^ 40 ^; \ , \ ^^ ^ d-, 15 ; ^}^5(? ^^(?' ^, 45 \ , , 13 ]^ L .

MteMJtawliMiiitilt !B>MiBUiii«yiiii'i|lri Cliiiilii i-ma^itlltA&tai/at^tditikt 124 125 ,- 75 III. . 7<^/ '. .

\ " \ " , \ , | , so 50 , .,

\ \ , \ \ , ,

\ , \ ', 85 55 ,

xcil \

,\ , . <^ } 6 VLos , , 9 60 ., ., foi. 96' \ 6, IV. \ - <> 65 , , ''. ,' , ,

6 | ,\ ,^ 95 , , \ \

\ ^ \ ^ 70 , -^ \ \ , \ ,\ , . om. L 78 L 88 <^ || ] U } 6 6 1)0 ^] L 126 127

100 6 , \ Qvl•,a, , ^ \ ' , V. , '^ &. ,^ , , ,' ^'£1 \ , ,, %' ^, .'^ \ -^, | , , , ' | \ & | -,, . 110 ' | '^" %'\ \ . ^- , " ', ', ^-, , , \ . / ^, , " . 5 \ \ , ' - | • ^ | -, 120 \ ,, , , . 10 \ , " , , \ - d - . ^ , ^ k 7 - 2 . \ . ,, '. "^ & . 15

L 3 L | 2 |1 ] ^] L 10 L || &]\\ ]] ] 15 pr. m. L. L || ^'9'ls] -' 128 129

iVoog . ^ \ . 40 ^ ^ (, ^ ft, ' '. '^^?, ^ 2^ f>A '^ %•6,^^, ^. ' 6 . 45 foi. 97^ ' v^'l 06 , ",,' ^ , ^ -^' \, foi.98' 25 6 ' . rofg , " ^' " , ^ , / , 50 "0• ^ " , '' 6 '., 6 . ^ '. -,, " ,, " , 55 ^ * , V 35 ^ "^^ , . " ,^;? *, d-, /3a^^t(?i. ^ ^ ^^ . ca 6 , L 44 || 43 '] L |1 ^] L 56 L 16 TtavcsL |1 L \ L 17 ] || ] 54 ] ] L 18 L II ] -] ^^ 9 Blbmmtdes, ed. Heisenberg. 131 130 ^ . ^\ , . 85 AtQBL ^ %^, )|^ , J/ , TCQog <0•£/, , ^ , }'. / 6 ' ^ £6 ^^ 6 %' , . , 90 . '\ foi. 98^ %• " ^'v & d fol. 99' ^ 6otg , (?^ , -, 70 , . ' ^' ^- ^ ^' . 95 '6 ^ ", ^ , 75 , ,

^ 100 ' . ^ '. . ' , , , , " ^- , , /, ' 6

,^ ^(i • \ , . 105 '^^ , ',, . ' \ ^, ^'ov 66 L || 72 L 74 ] ]'] || ^•] - L 77 II L 79 jjds] [j L 81 & || ] ' 102 "] L ^] L 9* 133 132 , 2 IUNIOREM METHONENSEM 'Huetg, 6 , , 1 NICOLAUM 110 6 . "6 ^•6 6, ^6 zijv 6, a^'v, ^6 ? "," ,, 6 6%•, , 6 6 6 115 / ^,, ^, . ^ ' , 66, foi. 99^ ^Sl ^, 6 jjv 6 , '^' , 6, 6 ' 6 \ 10 ^ 6 ^•v' ;? ^ 120 . ,^^« ^ , . 66 6 ^,6, 15 6 , '. AU. 8 Draes. ^ Draes. Ij 6\ 11 7 ^ ^norr^rp Allatius ^ ^ ^ 6 ,%• r Diaes. All. 14 , 6 1'2 6, Ityia Drae8 11 (^ 6 All. All. 15 Draes. Jv,Ulv, H ^ , , ' ^^.

6 dvvafit^, %^6' , *«» \ ^. 111 L VI. mel. L ] || ] 1

INDEX NOMINUM. 135

Ephesus urbs 12, 24. 29. 15, 6. Isaac 118 v. 113 6. 112 v. 7 22, 12 sq. 23, 12 sq. 38, 11. Itali 7, 1. 55, INDEX NOMINUM. 60,31. 63,4. 70,25. 72,3.15. oppidum 11 91, 8 Larissa 36, episcopi v. Chalamas, Claudi- Lascaris v. Ducas opolites, Lopadium, Manas- Latini 4, 16. 28 8 Abraam 118 v. 96 archiepiscopus Asiatidis 32, ses, Monasteriotes, Nicepho- Latrum mons 22, Gabalas Achria provincia 36, 28 26 sq. 33,8sq. 20sq. 35,23sq. rus, Nicolaus, Pepagomenus Leo V. Adralestus, Adralestns Leo diaconus 32, 38, 11 sq. Lesbus insula 21, 18 13 sq. Constantinopolis 6, 29 sq. 55, 6 Frigga'(?) paelex loannis Va- Lopadium 9, 19 Aegyptii 127 v. 2 Constantinus v. Claudiopolites tatzis 39, 20 3q. 74, 12 sq. 22 Agar 106 V. 181. 118 v. 100 Cosmas servus 23, 12 sq. 24 sq. 75, 3 Magnesia urbs 46, 9. 89, Alexander Macedo 102 v. 63 Craterus discipulus Blemmydae Manasses archiepiscopus Asia- Amalec 117 v. 58 29, 15 sq. 26 sq. 31, 17 sq. Gabalas Leo, dominus Rhodi tidis 22, 11 sq. 29, 20 sq. 1. 27 Anaea oppidum 31, 10 Creta insula 12, 8 61, 13 sq. 62, 11 sq. 32, 5 sq. 61, 70, Aphtlionii progymnasiae 2, 25 Cyzicus oppidum 8, 9 Gabriel monachus 90, 25 sq. Manichaei 16, 17 Archaeus miles 34, 6 sq. Galesium 34, 15 Manuel patriarcha (1244—54) Arius 123 v. 34 David 56, 26. 105 v. 152 Germanus patriarcha (1222— 39, 10. 41, 19. 74, 24 sq. 84, Arsenius patriarclia (1254 — 60 Demetrius v. Caryces 40) 6, 28 sq. 9, 10 sq. 12, 22 sq. 5. 88, 13 et 1261— 67) 45,2 sq. 46,2 8q. S. Demetrius 119 sq. 14, 25 sq. 16, 17 sq. 19, 5 sq. Melchisedec 109 v. 249 Artamytes mona Rhodius 62, Diophanti chresmologica 5,2 sq. 21, 12sq. 38, 29sq. 64, llsq. Methodius patriarcha (1240) Asiatis dioecesis 22, 10 Drimys 40, 3 sq. 50, 14 sq. 74, 24 39, 10. 74, 27 Assyrii 130 v. 77 Ducas loannes Lascaris, filius Graeci v. Hellenes Methone 133 v. 6 Athos mons 36, 7 Theodori Jl 110 sq. Graecia v. Hellas Michael v. Palaeologus Autoreianus v. Chaitas — loannes Vatatzes, gener Gregorius Nazianzenus 122 sq. Michael princeps Thessaliae Theodori I (r. 1222—54) 7, Gregorius IX papa (1227—41) 14, 19 sq. Thes- Babylon 106 v. 181 4 sq. 14, 18 sq. 23, 8. 29 sq. 64, 20 Michael iunior princeps Bithynia 55, 7. 63, 6 31, 23sq. 33, 17sq. 35, 18sq. saliae 45, 12 Byzantium v. Conutantinopolis 36, 17. 25. 38, 7 sq. 39, 1 sq. Hagar v. Agar monasteria v. Jvo Bovvol, Paxa- Byzas 7, 1 41, 8 sq. 19 sq. 62, 18 sq. Hellas 128 v. 18 , sq. madium, 63, 15 74, 23. 75, 11 sq. Hellenes 4, 17. 130 v. 82 &, Calothetus Theodotus prae- 88,13. 100.112V.4. 115v.lsq. Hermogenis rhetorica 2, 25 Sosandra, fectus 91, 9 Ducas Theodorus I Lascaris Hicanatua praefectus 30. 24sq. & , Cantacuzenus praefectus 34, (r. 1204-22) 4, 7. 13. 55, 13. Hierosolyma 28, 4 sq. 61, 4 Monasteriotes episcopusEphesi 4 sq. 60, 1 eq. Homeri carmina 2, 24 15, 6 sq. 1 Carmel mons 118 v. 89 — Theodorus II Lascaris, filius Horeb v. Choreb Moses 117 . 58. 61. 127 . Caryces Demetrius, loannis Vatatzis, (r. 1254 26. 12, 29 sq. 13, 29. —58) 38, 7sq. 39,12. 41,12. Ida mons 23, 4. 9 Nicaea caput Bithvniae 6, 55, 15 >q. 58, 27sq. 63, 13sq. 20sq. 45,9sq. 47,11 sq. 49sq. Innocentius IV papa (1243—54) 7, 2. 12, 6. 16, 19. 25. 21, 21. Cha'ita8 Autoreianus diaconus 88, 15. 89, 10 sq. 40, 27 39, 2. 42, 3. 55, 8. 63, 7. 70, 13, 28 sq. 14, 25 sq. /Jvo Bovvol monasterium 22, 9 loannes baptista 118 v. 91 25. 113 V. 22 Chalamas episcopus Cyzici 8, 9. loannes v. Ducas Nicaenus quidam 17, 4 sq. 10, 27 sq. Edem 67, 9 loannes evangelista 66,3. 84,1 Nicephorus episcopus Ephesi Clioreb mons 118 v. 90 Elias 118 v. 89 ^eoXoyov mona- 38, 17 Cilices 41, 4. 80, 21 sq. Elissaeus 28, 27 sterium 84, 1 Nicolaus episcopus Cretae et Claudiopolites Constantinus Emathia 72, 16 lordanes flumen 28, 25 Smyrnae 12, 8 sq.

**'"** MifliiB*wiw**"• 'ii fi i Jiiiaw ilii iii i iiliii i 1

136 INDEX NOMINUM.

Nicolaus iunior episcopus Me- Romais 80, 21 21 thonensis 133 Romani 64, 20. 85, 10. 107 v. discipulus Blemmy- Nicomachi arithmetica 5, 1 sq. Romanus 29, 14 sq. 31, 22 sq. Nicomedia 8, 8 dae Nymphaeum oppidum 6, 5. 100 ann. 7,6. 12,11. 19,4. 72,1. 75,1. 123 v. 34 113 V. 26 Sabellius Salomon 104 v. 117. 119. 105 Palaeologus Michael VIII (r. V. 155 16 1259—82) 89. 19. 91, 12 sq. Samuel 118 v. 16 Palaestina 72, 3 Samus insula 33, Sarra papa V. Gregorius, Innocentius Sarah v. v. 101 patriarcha v. Arsenius, Ger- Sarra 118 Troadis uianus, Manuel, Methodius Scamandrus oppidum 11 Paulus apostolus 13, 24. 68, 4, 10. 17. 6, 21. 55, 118 v. 97 10 sq. 69, 1. 85, 8 Scythae 12 Paxamadium monasterium 23, Smyrna 12, 4. 12. 26. 55, 17 Smyrnaei 12, 12 Pepagomenus episcopus Nico- Sosandra monasterium 112 sq. sq. mediae 8, 8. 10, 26 sq. 115 22 Petrus apostoliis 68, 8 ecclesia 22, Petrus puer 23, 20 sq. 26, 6sq. monaste- 30, 26 sq. 33,13. 35,24. Phenanne 128 v. 16 rium 27, 19sq. 29 Philippus Macedo 100 v. 63 39, 17. 73, 2. 74, 11. 91, Ducas Prodromus philosophus 4, 10. Theodorus v. v. Calothetus 27 sq. 6, 1. 21 Theodotus monasterium Prusa oppidum 6, 27. 55, 7 ^• Ptolemais 28, 21 . Emathia JJv^ayoQOv monasterium Thessali 14, 19 45, 12 33, 16 Thessalia Thessalonice 14,19. 36,9. 37,6. Rhenus flumen 100 v. 145 119 anii. imperator 107 v. 211 Rhodus insula 61, 7. 26 sq. Titus Tripolis urbs 28, 20 Roma 28, 6. 63, 18 sq. 74, 19 sq. urbs 28, 20 75, 1 sq. Tyrus

Errata

pag. 1 tit. leg. (^^ 23

. G. TEUBNER IN LEIPZIG UND BERLIN.

Januar 1909. Schriftstell A. Ausgaben griechischer und lateinischer

et Romaiiorii la. Bibliotheca scriptorum Oraecorum Teubneriana. [8] vorhaDdenen Erzeup\ Sammlung hat die Aufgabe, die geeamten noch oder der Schule >vUnschenswert Schen Boweit dC zugunBten der Wissenschaft jeweUs neuesteu Ergebni^sen der knti. Die Texte der Ausgaben beruheu auf den critica die sich teus m der prao. ^rrslh^g liber dle die beigefilgte adnotatio Die Sammlung wird ununterbr. teSs uZr' dem Text befindet, Auskunft gibt. erechienenen Bandeu durch neue, verbeeserte iJrtee^etzt Wen ^d in den frtlher Wieeenechaft Schritt zu haltea euchen. gabfn stets StSen Fortschritten der einnialigem Bezoge DieSamnilung umfaBt zurzelt gegen 650 Bande, die bei Mark gebunden z..m Vorzn^spreise ca. 13o0 > ca^ ISoTJlark *geheftet, 2050 bzw. 1600 Mark abgegeben trerden. in Leinwand gebunden kauflieh! Alle Ausgaben 8ind aach gleichmafiig

Textausgaben der griechischen und lateinischen Klassiker. NeuerBcheinuiigen der letzten Jahre. Die mit einem * bezeichneten Werke eind a. Griechische Schriftsteller. Anacreontis carmlna. Ed.V. Eoee. Ed. Aeliani de nat. aniiu. 11. XVII, var. hist., JL 1.— 1.40. eplstt., fragmm. Rec. R. Hercher. 7 < < 0. . Euclid. euppl. , . 20 Anaritins: VoL I. k - 5.50. Vol. . /i . Taria bistoria. Rec. R. Hercher. *Andocidl8 orationes. Ed. Fr. Blai ^1.50 1.90. _ Ed. . M. 1.40 1.80. ^, Kec. Aeneae commentarius polion etlcns. Annae Comnenae Alexias. Rec. A. Be i f f g A. Hug. 1 35 1.70. scheid. 2 voll. JC 7.50 8.60. Blass. 'Aeschinis orationes. Ed. Pr. Anonymne de iiicredibilibns: . Myth Ed. . miii. M. 2.80 8.30. graphi. Ed. maior (m. Index v. Anthologia Oraeca epigr. Palat. c. Pl: 9.20 D.bO. Preuse). M. „ ^ ., Ed. H. Stadtmueller. tragoediae. Iter. ed. H. Weil. AeMhyli VoL I: Pal. 1. I—VI (Plan. 1. V—VI JC 2.40 3.— 6.— 6.60. (Agamemnon. M. jede Tragodie (Plan. 1. 11 Emzeln Vol. . P. 1 : Pal. 1. VH Persae. Prome- Choephorae. Eumenidee. M. S.— 8.60. Supplices) 8eptem c. Th. 1. (Epp. 1— theus. *Vol. m. P. 1 : Pal. IX. JL —.40 — 70. Plan. 1. I) Ji S.— 8.60. * cantica. Dig. O. Schroeder. Edd. Th.B r k — ly rica s. lyr.Graec. rell. g M. 2.40 -2.80. E. Hiller, O. Crueiue. ^^ 3.— 3.60. r Persas. Rec. O. Diihn- ] Scholia In Antiphontle orationes et fragmenta. Ed hardt JC 3.60 4.20. Fr. BlaB. Ed. II. 2 10 2.50. Aesopicae fabulae. Rec. C. Halm. Antonini, M. Aurel., coinmentarr. 11. XII. ^ — .90 1.30. Bec. L Stich. Ed. . M. 2.40 2.80. Alclphronis Rhetoris epistalarnm lib.IY. Antoninne Llberalis: . Mythographi Ed. M. A. Schepers. M. 3.20 3.60. Apocalypeis Anaetaslae. Ed.RHomburg Alexandri Lyeopol. c. Manich. Ed. A. M. 1.20 1.60. Ed. R. Wagner: Brinkmann. JC 1. — 1.25. Apollodori bibliotheca. eiehe MythographL Vol. L Alypins: s. MueicL Exemplare. Die fetten Ziffern versteheu sich fur gebundene 1 . Aasgaben griechischeT und lateiiUBcher Schrifteteller. 1. Bibliotheca Bcriptorum Graecorum et Romanoruni Teiibneriaua

|i Pergaene. Ed. et Lat interpr. ArlHt«telie TJoktttia Ed. Fr DemostlieuiK oratiouoH. Bec. G. Dindorf. Dionvsi Halic. antiquitates Uonianae. Ed. L. Heiborg. 2 volL ^9.-10.— Blaee. Ed. IV. M..1.80 2.20. Ed.IV. cur. Fr. Blass. Ed. maior. [Mit C. Jacoby. 4 voU. '. I — IV. jo ioaii Rhodii Argonaotica. Rec. B. : B. a. Musici. adnot. crit] 3 voU. je ..^. 2.b0 3.20. Ed. Ji 4.— 4.60. icrkel. 1.90. [ ] ^DiTislones quae vulgo dicuntui ^1.50 minor. [Ohne dio adnot. crit.] 3 voU. je opuscula. Edd. H. Usener ot L. >ianihiHt. Bom. Ed.L.Mendelseohn. Arietoteleae. Ed. H. Matschmann. . 1.20. I. 6.— 0.60. Ji 1 . 80 2.20. 6 partes. je J(. — 90 Radormacher. Vol. JL loLL ^4.50 0.— Vol. . Ed. P. Vier- uH. 2.80 8.20. Vol. I. Pars 1. Olyutliiacae . Phi- ^. II. Fasc. I J(. 7 — 7.60. Ed. IL JC Q.— .. Arrlani Anabasis. Bec. Car. Abicht. lippica I. pace. Philippica . * Vol. . Fasc. . [In Vorb.] [z. Zt. vergr] -nedis opera omnla. Ed. I. L. Hei- De Halomieso. De Chersonoso. Phi- 18.— * qnae exstant omnia. Ed. A.6. Booe. Dioplianti opera oniiiia c. Gr. coinmentt. 3 voU. M. 19.80. lippicae . IV. Adversus PMlippi Vol. I. Ajiabaeie. Ed. maior. Mit 1 Tafel. Ed. P. Tannery. 2 voU. Ji: 10.— 11.— »« ad Philocratem epistola c. cet. epistolain. Philippi epistola. De con- 4.20. ore.LXXinterpr.teetim. Ed. P.Wend- ^3.60 tributione. De symmoriis. Be Kho- "Divisioues Aristotelcae, . Aristoteles. * ind. M. 4. — 4.50. Anabasis. Ed. A. O. Booe. Ed. min. diorum libertato. De Megalopolitis. Eclogac poetarum Graec. Ed. H. Stadt- itophanis comoediae. Ed. Th. Bergk. .: 1.80 2.20. De foedere Alexandri. Ji —.'JO 1.20. muoller. Jl 2.70 3.20. Ed. ^4.-0.— Bcripta minora. Edd. B. Hercher JvolL . — I. Pars 2. De corona. l)o falsa lega- Epicorniu Graec. fragnicnta. Ed. G. et A. Eberhard. Ed. . JC 1.80 2.20. I : Acham., Eqnites, Nubee, Vespae, tione. —.90 1.20. fVoL JC Kinkel. . L Ji 3 — 3.50. Pax. .fC 2 , 2.50. Athenaei dipnoeophistae 11. XT. Bec. G. — — II. Pars 1. Advorsus Leptinem. dissertationes ab Arriaiio dig. Rec. voll. Epicteti - : Ave3^y8i8trata,TheBinoph.^anae, Kaibel. 3 J/. 17.10 18.90. Andro- Goutra Midiani. Adversus H. Schenkl. Acc. fragmm., enchiridiou, Ecclee., Plutus. Ji2.— 2.60. Autolyei de sphaera quae moTetur 1., de Adversus Aristocratem. tionem. gnomolog. Epict., rell., indd. Ed. maior. Einzeln jedes Stttck Ji. —.&0 —.90. ortibos et occaeibns 11. II. Ed. Fr. .//. — .i)0 1.20. J(.10.— 10.80. Ed. minor. M.6.— 6.60. Htot«li8 de partib. anim. 11. lY. £d. Hultsch. JC 3 60 4.— — II. Pars 2. Adversus Timocratem. *Epistiilae privalao irraecae in pap. aet. Langkavel. JC 2.80 8.20. Babrii fabalae Aesopeae. Beo. O. Craaias. II. Adversus Adversus Aristogitonem Lagid. Bcrv. Ed. St. Witkowski. - de animaliam mota. Ed. Fr. Littig. Acc. fabtiL dactyl ot iamb. relL Ignatil et Aphobum III. Advorsus Ouetorem . J(. 3.20 3.60. al. testrast. iamb. rec. C. Fr. 1 Vorb.] a Mueller. In Zenothemin. In Apatiirium. In Eratosthenis catasterisnii : s. Mytho- - Ed. L. Ed. maior. ./^ 8.40 9.— Bec. O. Graeias. Pbormionem. In Lacritum. Pro Phor- de anlmalibag hietoria. Ditt- III. 1. Ed. minor. ^H. 4.— graphi eyr. Ji 6.— 6.60. 4.60. mione. In Pantaenetum. In Nausi- Ed. F. G. Schneidewin. machum. In Boeotuni de uomme. *EroticiscriptoresGraeci.Ed.A.MewaIdt. de arte poetica 1. Bec. W. Ghriet. —.60 1.— 1.20. [In A^orb.] JC —.60 —.90. JC In Boeotum de doto. Jl. — .!)0 Euclidis opera oiuuia. Edd. I. L. Heibcrg Bacrhius: b. Masici. — III. Pars 1. In Spudiam. In Phae- — physica. Rec. C. Prantl. [z. Zt. vergr.] Mengo. BacchylidiN carmina. Ed. Fr. Blass. nippiim. In Macartatum. In Leocha- et H. ethica Nicomachea. Rec. Fr. Suse- VoU. I-V. Elcmenta. Ed. ot Lat. interpr. Ed. m. Ji. 2.40 2.90. rem. In Stephanuin 11. In Euergum. mihl. Ed. alteram cor. O. Apelt. 27.60. In Olympiodorum. In Tiniotheum. 08t Heiborg. M. 24.60 Ji 2.40 2.80. Batrachomyomacliia: s. Hymni Home- triorarcMca. — VI. Dat a. Ed.H.M e g e. Ji 5 . — 5.60. Bio: 8. Bucolici. [ricL In Polyclein. Pro corona — de ooelo et de generatione et corrup- — VII. Optica. Opticor. rec. Theonie, In Callippuin. lu Nicostratum. Iii tlone. Bec. C. Prantl. ^1.80 2.20. Blemyomachia: b. Eudocia Augusta. Catoptrica, c. scholl. ant. Ed. Hei- Cononein. lu Camdem. , V — .00 1.20. quae feruntur de colorlbns, de aadibi• Bacollcoram Graccornni Theocriti, BioniB, borg. JiS.— 5.60. [Forts. in Vorb.] TTT. 2. Dionysodorum. In Moschi reliquiae. Boc. H. L. Ahrene. — Pars In libas, phjrKioguomonica. R«c.C. PrantL Supplem. : Anaritii comm. 1.— Eubulideiu. In Theocrinem. In JC —.60 90. Ed. II. Ji. —.60 CiOin. ed. M. Gurtzo. — Xeaeram. Oratio funebris. Amatoria. ex interpr. Gher. * *Caecilii Calactini fragmenta. Ed.B.Ofea-

polltica. Poet Fr. SaBemihlium ! Ji. 6.— 6.60. loch. Ji 6.— 6.60. Prooomia. Epistolae. Index historicua. rec. O. JtS. — 3.50. ImmiBch. .V. .'jo 1.20. : 8. a. Musici. Callinici de vita S. Hypatii 1. Edd. Sem. — magna moralia. Bec. Fr. Sasemihl. Augustae, Procli Lycii, Claudiaiii Philol. Bonn. eodalee. M. d.— 3.40. IMdyniUK de Demosthene. Recc•. H. Diele Eudociae '/ 1 20 1.60. I carnim. Graec. rell. Acc. Blemyomachiao Caseianns BaHSoe: s. Geoponica. et W. Schubart. Jl 1.20 1.50. 4.40. de aninia 11. III. Bec. UaiL BiehL C. Praechter. fragmm. Rec. A. Ludwich. Ji.A. — Cebetie tabula. £d. Oiiiarclii oratioiies adiectis Deniadis qui 1.20 1.60. —.90. violariuin. Rec.I.Flach. ^7.50 8.10. ^ — .60 fertur fiagmentis vnlo

- Eademia.] Endemi Rhodli ^. ' ethlra Chronica minora. Ed. G. Frick. Vol. L tragoediae. Rec. A. Nauck. Ed. Fr. Blass. Ed. . ^M. 1 — 1.40. Eurlpidis ethica. Adi. de Tirtatibag et 1. Acc. Hippolyti Bomani praeter Ganonem Ed. 3 voll. Ji. 7.80 9.30. »)iodori bibliotheca hist. Edd. Fr. Vo g 1 . c. Fr. Susemihl. M. 1.80 2.20. Paschalem fragmm. chronoL JC6.S0 7.40. ' Vol.I: Alcestis. Andromacha. Bacchae et C.Th.Fischer. (5 voU. Yoll. I—. je ars rhetorica. Ed A. Boemer. £d. II. Claadianicarmina: s. EudociaAugueta. Hecuba. Helena. Electra. HeracLidae Ji 6.— 6.60. Vol. IV. //. 6.80 7.40. - 3.60 4.— circulari corporani HerculeB furens. Supplices. Hippo- Cleomedis de mota Vol. V. Ji. 5.— 5.60. y 2.90. metaphyeica. Bec. OuiL Ghrist caelestinni II. II. Ed. H. Zlegler I lytus. Ji 2.40 r 5 voll. Vol. I u.n. — Ed. L. Dindorf. ' Ed. ^2.40 2.80. .K 2.70 3.20. — : Iphigenia AulidenBis. Iphigenia . Vol. III u. IV. je Ji. 3.— t [Vergr.] Medea. Orestes. qoi fereb. libror. fragmenta. ColL Collathas: s. Tryphiodorue. Taurica. lon. CyclopB. ^. V. . 3.75. V. . JC 4.50 6.— Cornuti theologlae Gra«cae compeudiuin. i Rhesus. Troades. PhoeniaBae. *Diogciiis Oenoandeneis fragineiitii. Ord. Ji 2.40 2.90. oe«onoinlca. Bec. Fr. SasemihL Bec. G. Lang. .: 1.50 2.— I poesis epicae Gra«cae ludi• et expl. J. William. JC 2.40 2.80. — Perditarum tragoediaruni frag- JC 1.60 1.90. Corpnscalam I : Ji. 3. 3.50. I menta. — — quae feruntur de plantis, de mirab. bondae. Edd.P. Brandt et C.Wache- Dionis Cassii Coccciani historia Bomaiia. 3. 8.50. G.60. Einzeln jede Tragodio J(. — .40 —.70. anscaltat.. meohanica, de linein liiNec, muth. 2 faacc. je JC — Ed.J.Melber. 5voU. VoLI. JiG— J

I opera. Rec. G. Dindorf. 4 voU. Tentomm sitas et uomina, de Melisso *Damaecii Tita Isidori. Ed. J. Hardy Vol.n. n Boor. Vol. I. II. uK 18 — 19.20. Lycnrgi or. iu Odjssea. Ed. Guil. Dindorf. Ed.Vcur. 'Ed. maior. M. —.90 1.30. Ed. luinor. Heliodori Aethioplc. 11. X. Ed. I. Bekker. : 8. a. Muaici 2 partes. [je Ji. — .75 1.10.] C.IIontzo. JC. —.60 —.90. Bec. Ji. 2.40 2.90. Noniii Dionysiacorum 11. XLVIII. [In 1 geb. JC2.—.] JC 1.50 2.20. Band Lydi 1. de ostentis et Calendaria Graeca *Hephae8tioni8 enchiridion. c. coinm. vet. A.Koechly. Voll. I u. . je ..^.6.— 6.6C. ' 13—24. Pars I: Od. 1—12. Pare : Od. Omnia. Ed. G. Wacbamuth. Ed. . ed. M. Conebruch. .fi. 8 — S.60. paraphrasls s. evangelii loannei. Ed Rec. A. Ludwich. 2 voll. Ed. JC 6.— 6.00. UeraclltQN: s. Mythographi. A. Scboindler. Ji. 4.50 5.— min. [je —.75 1.10.] Ji. 1.50 2.20. de mensibns 1. Ed. R Wtinscb. Hermippus, anon. christ. de astrologla J(. Plat. Phaedoii. Ed. W. 5.20 .80. *01ympiodori in dialogus. Edd. C. KroU et P. Vier- Hynini llonierici acc. epigrammatis et [In Vorb.] ; de magistratibue 1. Ed. R. Wtinech. Norviu. eck. Ji. 1.80 2.20. Batrachoinyoniachia. Roc. A. Bau- JC 5 — .60. Palaephatus : a. Mythographi. Herodiani ab exceRSu diri Marci 11. TIIl. meiator. M. — .75 1.10. Th. Thalhoim. Lysiae orationes. Rec. Partlieniue: s. Mytbographi. Ed. I. Bekkor. Jt 1.20 1.60. Hyperidis orationes. Ed. Fr. Blafl. Ed. maior. 8.— 3.60. Kd. minor. i Ed. M. noniina graece, Herodoti higtoriarnni 11. IX. Edd. Patrnni Nicaenornm m. .^2.10 2.60. Ji 1.20 1.60. arabice, armc• Dietsch - Kallenberg. 2 voll. [je latine, syriace, coptlce, Marci Diacoiii vita Porphyrii, episcopi 3.60. lambliclil protreplicne. Ed. H. Piatelli. niace. Edd.H. Golzor.H. Hilgenfeld, JC 1.35 1.80] ^.2.70 I sodalea. Oazeusie. Edd. aoc. philol. Bonn. 6.60. Vol. I: Lib. 1—4. Fasc. I: Lib. 1. 2. ! J(. 1.80 2.20. O. Cuntz. Jt 6 — M. 2.40 2.80. JC —.80 1.10. de commnni matli. ecientla 1. Ed. Maximi et Aminouis carnilnuin de actionum Faec. Lib. 3. 4. .H. - .80 1.10. 2.20. Pausaniae Graeciae'descriptio. Boc. Fr. : Fosta. jH. 1.80 ansplciis rell. Acc. anecdota astrologica. 9.— — : Lib. 5 — 9. Fasc. I: Lib. 5. 6. Spiro. Voll. I—. .^7.60 iii Nicomachl aritlim. introduct . 1. Ed. Rec. A. Ludwich. .^1.80 2.20. M. —.(iO —.90. PedlasimuR: a. Mytbographi. H. Piatelli. JC 2.40 2.80. Metrlci scriptores Oraeci. Ed. R. V9t- Fasc. : Lib. 7. JC — .45 —.70. rhetorica. Ed. S. S u d - * Tita Pythagorae. Ed. L. Deubner. phal. Vol. I: Hephaeation. .^s 2. 70 3.20. Plillodemi volumina Faec. : Lib. 8. 9. *: — .60 —.90. voU. u. Suppl. M. 11 — 12.60. [In Yorb.] Metrologlcorum scrlptorum reliqniae. Ed. haue. 2 *Herondae niiiuiambi. Acc. Phoenicle 11. Ed. I. Kempo s. Nicephorue. Vol. I: Scriptorea GraocL de masica Coronistae, Mattii mimiamb. fragmm. Ed. Ignatlus Diaconng: F. Hultach. JL2.'iO 8.20. [Vol. : Scriptorea Latini . 1.50 2.— O. Crueiue. Ed. IVmlnor. .:2.40 2.80. Inc. anct. ByzaBt. de re niilit. 1. Rec. Chr. Jeneen. 2.40 2.80.] 2 voU. Ji. 5.10 6.— * ji. olyovofda; lib. Ed. Ed. maior. [U. d. Pr.] R. V4ri. JC 2.40 2.80. M. Moschns: . Bucolici. 1 JC 2.40 2.80. Die ffetten Ziffern yerstehen sioh fiir gebundene Exemplare. Exemplare. Die ffetten Ziffern verstehen sioh fiir gebundene — — : . : a

Teubneriaua. 1. Bibliotheca scriptorura Graecoruin et Romanorum . Auegaben griechiecher und lateinieclier Schriftsteller. *Sophoclis cautica. Dig. 0. Schrocder. H Porphyrii opuscc. sul. Rec. A. Nauck. praem. Porphyrii de vita 1.40 l.SO. I Plotlni Knneades Ji Philoponi de opiflcio iuiiu«li 11. Rec. W. Bd. II. .H. 3.— 3.50. libollo. Plotini deque ordine librorum oiu8 iii S. tragoedias Tetera. Beichardt. .1'. 4 — 4.. tli [ ] Scholia 2 voU. .//.9 — 10.20. {)( (} ./^4.80 5.40. R. AOlkmann. . Ed. Ed. P. N. Papageorgioe. Retftrnitate muiidl c. Ed. Mommert. Jt. 1.10 1.80. de IVol.l. ,'^3.G0 4.20. Vol.II. Jl.5A0Q.—\ . . voii Taron. Edd. II. Gelzer ct Ed. H. Rabe. Jl 10 — 10.80. s Eudocia Stephaiius C. Sinte- Procli Lycii carmma: PlutarcliiTitae parallelae. Rec. A. Burckhardt. .//. 5.60 6.— Ed. C. L. Kayaer. . Phllo8trati(mai.>opera. [Vol. 1. Augusta. nie. .5 voll. Ed.IJ. .iM3. 60 10.10. 2 voll. M. 8.L'5 [z. Zt. vergr] < prlniaui Euclidis elc- Stobaei ilorilegiuni. Roc. A. Meinoke. Ji2.K0 3.30. Vol. II. Ji.3.40 4.— Voll. Procli Diadochi iu et 4 voU. [vergr.] imagiiieH. Recc. 0. Beundorf V. 2 40 nientorum librnm commentarii. Rec. je Ji. 2 . )0 3.—. Vol. JC . III—IV. voll. J/. 2.80 3.20. 6.75 7.30. eclogae. Rec. A. Meinoke. 2 C. Schenkl. 2.80. G. Friedlein. Ji IMiilostrati fniin.) imagiiies et Callistrati iii Platonis rem publicani comnieii• [z. Zt. vergr.l Aucb iii folgendeu eiuzolnen Abteilungou deecriptiones. Recc. C. Scbenkl et larii. Ed. G. Kroll. Vol. I. M. 5 — Strabonis i;cograpliica. Rec. A. Moinekc. Lycurgus et Aem. ReiRch. Ji 2.40 2.H0. Nr. 1. Tbeseua et Romulua, 5.60. Vol. II. M. 8.— 8.60. ^. I—LLI. jo Ji 3.60 4.20. 1.90. * coniiJienlaria. Physiognonionlci scriptores (Jraoci et Numa,SolonetPublicola../^1.50 iii Platonis Tiiiiaeuni *Syukellos. Ed. W. Reichardt. [U. d. Pr.] voU. Camillue, Periclea Ed. E. Diehl. Vol. I. Ji. 10 — 10.80. Latini. Rec. R. Foerster. 2 — 2. Tbomistoclos et Svriani in Hcrmogenem Ed. et Vol. M. 8 — S.60. Vol. III. .//: 12.— . I. II. Ji 14.— 10.20. Fabiua Maximua, Alcibiadea . Vol. et . Rabe. 2 voU. Ji. 3.20 4.10. Christ. Ed. II. : Coriolanus. Jl. 1.50 1.90. 12.80. Pindari carmina. Ed. W. rell. Ed. * iii Platoni.s Cratjlnui lonimiMitaria. Theniisiii parapliras. Aristotelis ^1.80 2.20. — 3. Timoleon ot Aemilius Paulus, Pelo- Ed. G. PaHquali. J/ 3.— 3.40. L. Spougel. 2 voll. Ji. 9.— 10.20. (> MarccUus. JC 1.20 1.60. r. 2 . .0 2.80. pidaa et * ed. O. S c h r a e JL ; *Piocopii Caesariensis opera omnia. Rec. Tlieocritus: s. Bucolici. Scholia vetera in Pindari carmina. — 4. Ariatides ot Cato, Philopoemcn [ ] I. II. je Jl 12.— 12.»0. Pyrrhus et Marius. I. Haury. VoU. Graec. affect. curatio. Rec. Vol. I. SchoUa in OljTnpionicas. Rec. et Flamininus, Theodoreti Vol. III 1. J(. 3.60 4.— 6.60. Drachmann. Ji. 8. 8.60. M. 1.40 1.80. ir. Raoder. JL G — A. B. — fabulosae. Edd. Cimon et Lu- *Prophetaruni vitae Platonis dialogi Becundum Thrasylli tetra- — . Lysandor et Sulla, 6.— Tbeodori Prortronii catoniyoniachia. Ed. G e 1 e et h. S c h e r ra u. J(.5. 60 logias dispositi. Ex recogn. C. F. Her- cuUus. .H. 1.20 1.60. B. Hercher. JC. —.50 —.75. Sertoriua et Ptoleiuaei opera. Vol. I. Syntaxia, ed. raanniet M.Wohlrab. 6 voll. Ji.li.— — G. Niciaa et Craseus, Sinyniaei 'xpositio rer. iiiathe• VI. Ji. 8.— Theonis V. VI. jo Ji. 2.40 1. 1.40. I. L. Heiberg. P. I. libri I— 17.50. [VoU. I. lU. IV. Eumones. Jt. — mat. ad lec. Platonein util. Roc. S.60. P. . libri XIIL 12 — 3.— Vol. II. M. 2.— 2.50.] 7. Agesilaue et Poinpeiua. Ji. 1 — — — E. Hiller. Ji. 3 — 3.50. 12.60. Auch in folgeuden einzelnon Abteilungen 1.40. Eresli opera. Rec. F. *Vol. . Op. astrou. min. M. 9. — 9.80. Theopbrasti — 8. AlexanderetCaesar. JLl — 1.40. vergr.] 1. Eutbjiihro. Apologia Socratis. Wimmer. 3 voll. [Vol. I. II. Nr. QuiiitiSiuyriiaeiPosthoinericorumll.XIV. Phaedo. Ji.—.10 1.— 9. Phocion ct Cato minor. Ji — .80 Vol. Ji. 2.10. Crito. — 4.20. . Rcc. A. Ziramormann. .,//.3.60 Ed. — 2. Cratylus Thcactetua. Ml.— 1.40. 1.10. Theophylacti Siinocattae historiae. zeUbnisst! — 10. Agis et Cleomenes, Tib. ot C. Uepertoiiiini grioch. Wurtervei Ji. 6.60. — 3. Sophista. Politicuii. JCl. — 1.40. K. de Boor. G.— I . 1,— Graccbi. oH. — 80 1.10. u.Speziallcxika V. H. S c h ne. Jl.— 80 Philebus. Ji .iJOl.SO. Thueydidis de bfillo Peloponuesiaco 11. — 4. Parmenides. — I — 11. Demosthenes et Cicero. Jt. — .80 KhetoreH Graeci. Rec. L. Spongel. 3 voll. Ed. malor. 2 voll. ! C. Hudo. — 5. Convivium. Pbaedrue. J/. — 70 YIII. Rec. 1.10. Vol. I. Ed. C. Hammer. JiA.20 4.80. 6.— Ed. minor. 1.— I [je Ji. 2.40 3.—] Ji 4.80 — 12. Demetriua et Autonius. JL — .80 [Voll. u. ni vergi•.] 1.80] Ji 2.40 3.60. — 6. Alcibiades I et II. Hipparchus. I 2 voll. [je .:>0 1.10. Scriptoreserotici.s.Eroticiscriptores. Erastae. Tbeages. Ji — .70 1. Trypbiodori et Colluthi carinm. Ed. G. — 13. Dio et Brutua. JC 1.20 1.60. metrici, siebe: Metrici scriptoros. I — 7. Charmidog. Lacbes. Lysis. Weinberger. Ji. 1 40 1.80. ct Aratus, Galba ct inetrologici, siehe: Metrologiei oH. —.70 1.— — 14. Artaxerxes Rec. W. scriptorea. ! Xviiophoutls expeditio €yri. Protacroras. »/<. — .70 Otho. Jl 1.10 1.80. — 8. Eutbydemiis. Gemoll. Ed. mai. Jf. 1.20 1.60. Ed. * Constaiitiiiopolit. Rec. ; 1.— Tnlialt von Nr. 1. 2 = Vol. I. originnm miu. M. —.80 1.10. I Gorgiaa. Mcno. Ji. 1. 1.40. Th. Preger. 2 Fascc. Jl 10— 11.20. — 9. — — 3— 5 = Vol. . historia Oraeca. Rec. O. Kellor. Menexenus. physiognonioiiici, siehe: Phyaio- 10. Hippias I et . lo. — 6— 8 = ^. . I Ed. min. Ji —.90 1.30. — .70 1. gnomonici scriptores. Clitopbon. Ji 9—12 Vol. IV. oll —.90. — = sacri et profani. Rec. L. Dindorf. — 11. Rei publicao libridocem. Ji.l.>^0 V. Ed. — 13. 14 ^ Vol. Fasc. I: s. Pbiloponus. institulio Cyri. Rec. A. Hug. 2.20. 1.30. * J.Mewaldt Fasc. B. PatrumNicaen. noium. raaiorJi,1.50 2.— Ed. minor J^- .90 Timaeus. Critias. Muios. Edd.Cl.Lindskog, : — 12. Rhotor. Ed. et K. Ziegler. 3 Bde. [Iii Vorb.] Fasc. : s. Zacharias commentarii. Rec W. Gilbert Ji 1— 1.40. Tiiron. Faac. IV: s. Stepbanus von maior JL i .— 1.40. Ed. minor J(.—Ab — 13. Legum libri XII. Epmomis. moralla. Rec. G. N. Bernardakis Faac. VrE.Gerland, QiieUen z. Gesch. .75. 5. 5.60. — JL 2.40 3.- 7 voll. je Ji. — 6. 6.60. d. Erzbist. Patras. Ji. — scripta minora. Rec. L. Dindorf. — 14. Platonis quae feruntur epistolao Polemouls declamaiioues diiae. Rec. H. Sereiii Antinoensis opiiscula. Ed. I. L. 2 fascc. M. 1.10 2.10. XVni. Acc. definitiones et soptem Hinck. Jl 1 — 1.40. Heiberg. Ji. 5. 5.50. Kirchengcschichte. spurii. Ji 1.20 1.00. — Zacharlas Khetor, dialogi strategcmaticou 11. VIII. Recc. Poljaeni V. b r u a u. G. ti . Platonica coutiuena Simeonis Sethi syntagina. Ed. B. Laug- Deutech hrsg. K. g 15. Appendix Woelfflin et. ,J. Melber. Ed. 11. E. 2.20. 10— 10.80. isagogas vitasque antiquas, scholia 8.— kavel. Ji 1.80 JL 7.50 historiaruni. Ed. L. glossar., indicee. Ji 2. — 2.40. tragoediae. Roc. Guil. Din- Zouarac cpitoiiie Timaei, voll. Sophoclls Polybii historlae. Rec. L.Dindorf. 5 Dindorf. 6 voll. Ju 27.20 30.80. von Nr. 1— S = Vol. I. dorf. Ed.VIcur. S. Meklor. Ed. maior. Iuhalt Ed. II cur. Th. Battner-Wobst. ^. I. _ 4— 6 = Vol. . JL 1.65 2.20. Ed. minor. M. 1.35 l.hO. IL je Jt. 4.40 5.— '. IV. Jlb.— _ 7_10 = Vol. . . Einzeln jede Tragodie (Aiax. Antigone. 5.00. Vol. V. .iC 2.40 3.— Novuui Testamenlum Uvaeee ed. Ph. u tt- — U. 12 = Vol. rv. Electra. Oedipue Col. Oedipus Tyr. Ed. IV. M. 2.25 2.75. _ 18 = Vol. V. Polystrati Epic. n. hloyav yata(p()ovt'ioew;. Philoctetcs. Trachiniae) .y^.- .30 — 60. raann. 1.20 1.60. — 14. 15 = Vol. VI. Ed. C.Wilke. M. Die ffetten Ziffern verstehen sich fur gebundene Exemplare. verstehen sich fiir gebundene Exeinplare. Die fetten Ziffeni j —: , .

Teubnoriana BibUotheca ecriptorum Graecorum et Romanorum und lateiniecher Sohrlfteteller. 1. 8 . AuBgaben griechiecher et et CictTOuis scripta. Edd. F. W. Mttller Clceronis scripta. Edd. F. W. Mtiller i G. Friedrich. b. liateinisclie Schrllteteller. G. Friedrich. de fato, ed j Nr. 33. Do divinatione, Orationee pro A. Cluentio Habito, Nr. 11. , Mfiller. —.70 1.— In Horatlum Calparni Flaccl declamatloiies. Kd. lege agr. tres, pro C Rabirio [Acro.] Peeudacronis scholia de — 34. De re publica, ed. Mttller. I. Lohnert. 140 1.80. reo, ed. <1 11 r. c^t — . 80 Tetastiora. Rec. O. Keller. Vol. G. M. perduellionie —.10 1.— 1. Ed. V. Roee II. .fC Felicis de niedlclna 1.10. ! JC 9.— 9.80. Vol. 12— 12.80 CaReii — 35. De legibuB, ed. Mttller. .^.—.70 Catilinam, pro . gest. rell. Bec. J{. 3 — 3.40. 12. Orationee in L. Ammiaiil Marcellini rer. , 1.— Mttller. JC. —.70 voU. [z. Zt. vergr] Rec. H. Keil. L. Muxena, ed. \ V. Gardthaueen. 2 Catonie de agri cultura 1. — 36. De officiis, ed. MilUer. Ji.—.10

eiehe: 1.— i Ampelius, ed.Woelffliii, Florue. Ji 1.— 1.40. » , , pro Archia — 13. Orationes pro P. Sulla, de eeuectuto, LaeliuB Anthimi deobgerTatione ciboramepistola. CatuUl farmina. Recene. L. Mueller. MtlUer. j 37. Cato Maior poeta, pro Flacco, cd. ed. Mttller. Ed. V. Roso. Ed. . 1 — .2. Ji — .40 — .75. j de amicitia, Paradoxa, J(. — .50 —.75. Anthologia Latina siye poesis Latina«> Ji. 50 -.75. caruilna. Rec. ': , Tibnlli, Fropertii in senatu li. Orationee post reditum von flDpplementam. L. Mueller. JC 2.70 3.20. luhalt post reditum ad Quiritoa habitae, vol. I. script. | Pare I : Carmm. in codd. rec. A. , et Nr. 1. 2 = Pare C. responso, ' 11. Ed. Daremberg. Bieso. 2 fascc. Ed. K. Jf. 8.80 10.— Celsi de niedicina de domo sua, de haruspicum | 3— 6 = Para vol. . —.70 1.— — : Carmin. epigraphica conl. Fr. J/. 8.— 3.50. od. Mttller. Ji. 7— 9 = Pars , vol. I. Fr. P• Buecheler. 2 fascc. .H. 9.2U 10.40. Censorini de die uatali 1. Rec. — 15. Orationea pro P. Seatio, in 10—14 = Pars , vol. U. J(. 1.20 1.60. Caelio, ed. Miiller. voi. m. Suppl. : 3. DamasuB. Hultsch. Vatlnium, pro M. 15—18 = Para Anthologie a. rom. Dichtern v. O. Mann. CicerouiH scrlpta. Edd. F. W. Mtiller et ji —.70 1.—: 19—23= Pare , Tol. I. —.90. coneula- 24 28 Para vol. . jc — G. Friodrich. 4 partes. lOvoIl. JC.26.20 16. Orationea de provinciia — = , IV, vol. I. *Apolei opera. Vol. I. Metamorphosee. Ed. 30.60. ribuB, pro L. Cornolio Balbo, in L. 29—31 = Para R. Helm Jia.— SAO. Vol. . Fasc. I. Pisonem, pro Cn. Plancio, 32—35 = Para IV, vol. IL Para I: Opera rhetorica, ed. Fried- Calpurnium JL 2.40 2.80. Fragm. = Para IV, vol.UI. Apologia. Rec. R.Helm. Rabirio Postumo , ed. MUUor. — 36. 37 u. rich. 2 voll. Vol. I. <.«; 160 2,— pro Vul. II. Fasc. II. Florida. Ed. R. Helm. orationes selectae XXI. Rec Vol. II. Jt 2.40 2.80. ^H. —.'JO 1.— Vol. III. Scr. philoa. Ed. 1111 r. 2 partea. JC 1.70 2.30. [U. d. Pr.] 17. Orationea pro T. Annio Miloiie, C. F. W. — : Orationes, ed. Mttller. 3 voU. Roscio Amorino, in P. Thomaa. uH. 4 — 4.40. pro Q. Ligario, pro Para I: Oratt. pro je Ji. 2.40 2.80. pro M. MarceUo, - florida. Ed. J.v.d.Vlieth. 11. IV et V, pro lege Manilia, in apologla et rege Deiotaro, ed. Mttller. Ji. —.50 Verrem — m: Epistulae, ed. MttUor. 2 voll. Muxona. —.80 1.10. Ji 4 — 4.60. —.75. Catilinam, pro I. 3.60 4.20. Vol. Augastlnl de cIt. dei 11. XXII. Rec. [Vol. M. . — : Oratt. pro Sulla, pro Archia, pro 18. Orationoa in M. Antonium Philip- II. 2 voll. Vol. I Lib. ^: 4.20 4.8.] Ji 7.80 9.— pro Plancio, pro Milone, pro B. Dombart. Ed. JiT.- .90 1.30. Seatio, picaeXIV,ed.Miillor. Deiotaro, I— [z. Zt. vergr.] Vol. II. Lib. XIV— — rV: Scripta philosophica, ed. Marcello, pro Ligarlo, pro . fam. 1. I — IV, ed. — 19. Epiatt. ad .«'. 1.20. XXII. Jt. 4 20 4.S0. Mttller. 3 voll. je M. 2.40 2.80. Philippicae I. . XIV. — .90 Mttller. J(. — 90 1.30. confessionum 11. XIII. Rec. P. — V: Indices. [Vergr., Neubearbeitnng orationes selectae XIX. Edd., indices . fam. 1. ed. JC 2.70 3.20. in Vorb.] — 20. Epiatt. ad V—', adiecc. A. Eberhard et C. Hiracli- comoedia. Ed. Mttllor. Ji —.90 1.30. 2.— 2.50. Aalnlaria eive Querolus Auch in folgondon einzelnen Abteilungen felder. Ed. . JL R. Peiper. JC 1.50 2.— — 21. Epiatt. ad fam. 1. IX—, od. Oratt. pro Roacio Amorino, in Verrem 11. Nr. 1. Rhotorica ad. Herennium, ed. Rec. R. Peiper. Adi. Ji. —.QO 1.30. imperio Pompei, in Catilinam Aasonii opnecala. —.80 1.10. Mttller. rV. V, de Friodrich. ,,. pro rege eet tabula. t/H. S. — 8.60. — 22. Epiatt. ad fam. 1. XVI, ed. IV, pro Murena, pro Ligario, 2. inventione, ed. Frledrich. — — De AyieniAratea. Ed.A.Brey8ig. Jill.— 1.40. Mtiller. Ji — 90 1.30. Deiotaro, in Antonium Philippicae L , 1.10. .H. —.80 in Caecilium. Benedicti regala monachorain. Rec — 23. Epiatulao ad Quintum fratrem, divinatio — 3. oratore, ed. Friedrich. De epistolae. Rec. A. S. Weeenborg. Ed. Woelfflin. .H. 1.60 2.— Q. Ciccronia de petitione ad M. .H. 1.10 1.50. Vol.II. ..: 8 — 3.60. Boetil de instit. arithmetica 11. II, de fratrem epistula eiuadem veraus 2 voll. [Vul. I vergr.] — 4. Brutus, ed. Friedrich. Ji. — .70 Ed. R. Dietsch. inetit. maeica 11. Y. Ed. G. Friedlein. quidam de aignis , ed. Mttller. epistolae selectae. 1.— 1.50 5.60. 2 partoa. [P. l.^H.\.— 1.40. P. . M. JC b.lO JC. —.50 jiL — .60 — 90. — 5. Orator, ed. Friedrich. iii 1. Aristotells neoi 2.—] Jt 2.50 3.40. commentarii Epiett. ad Att. 1. I — IV, ed- —.75. — 24. el lin g e r. iovtia;. Rec. C. 2 partes. * de virtut. 1. fr. Ed. H. Kno optimo genere oratorum, parti- MftUer. J{. 1 — 1.40. . — 6. De ju ^ 2.40. 8.70 9.70. VIII, ed. tiones et topica, ed. Friedrich. — 25. Epistt. ad Att. 1. V— Ciceroiiis orationis Bo- cum A. Hirti alioramque [ ] Schoiia In Caesaris comment. 1.40. ! Ji —.50 75. MttUer. Ji. 1.— 8.60. eupplementis. Rec. B. Kttblor. 3 voll. — biensia ed. P. i 1 d e b r a d t. ^W. 8.— — 7. Orationes pro P. Quinctio, pro Att. 1. IX— ed• bello tiallico. Ed. min. — 26. Epiatt. ad , Claudiani canulna. Rec. J.Koch. .^.3.60 Vol. I: de Sex. Boscio Amerino, pro Q. Rosclo 1.40. 1.10. Ed. mai.Ji 1.40 1.80. Mtlller. .H. 1 — 4.20. .—. ed. Mftller. uH. — .70 1. I comoedo, Epistt. ad Att. 1. XVI, ed. mulomedicina Chironie. — : de bello civili. Ed. min. ./ — . 60 — 27. — Claudii Hermeri 8. Divinatio in Q. Caecilium, actio Ji. 1 1.40. 12.— 12.80. — 90. Ed. mai. JC 1 — 1.40. Mtlller. — Ed. E. Oder. JL C.Verrem I, ed. Mtiller. —.50 — m. P. I: de b.Alex., de b. Afr. Rec. in 28. Epistt. ad Brutum et epiet. ad Conunodiani carmina. Rec. E. Ludwig —.75. —.90. E. Woelfflin. Ed. min. Ji —.70 Octavium, ed. tt 11 e r. Ji — . 60 2 partt. Jt 2.70 3.50. — 9a. Actionis in C. Verrem sive de C. Magno 1.— Ed. mai. Ji. 1.10 1.50. — 29. Academica, ed.Mtlller. M—.IO [Constantinns.] Inc. auct. II. HI, ed. MttUer. : I— — m. P. : de b. Hispan., fraginenta, accueationie 1.— eiuaque matro Helena libellue. Ed. JL 1.— 1.40. —.60 —.90. indlces. JC l.SO 1.90. — 30. De finibus, ed. MttUer. 1. — E. Heydenreich. ^H. — 9b. 11. IV. V, ed. Milller. Rec. B. Dinter. Aneg. in 1.40. Cornelius Nepos: . Nepoa. praefatio). J(.l.bOi.lO. Ji —.50 —.75. Alexandri Magni. Rec. 1 Bd. (ohno d. krit. -^- 31. Tueculanae disputationes , ed. *Curtii Rufl hist. 10 Orationea pro M. Tullio, pro de bello Galllco. Ed. minor. Mttller. M. —.80 1.10. Th. Vogel. [vcrgr.] Fonteio, pro A. Caecina, do imperio Ed- JC —.7b 1.10. M. ed.^Mtiller. * Ed. E.Hedicke. Ed. minor M\ 20 1 .60 . lege Manilia), ed. — 32. De natura deonim, de bello civill. Ed. minor. Cn. Pompeii (pro maior M. 3.60 4.20. —.50 —.75. M. —.70 1.— Ed. Ed.IL JC —.60 —.90. Mftller. Exemplare. Die fetten Ziffern verstelien sicli fur gebundene Die fetten Ziffern verstehen sich Inr gebundene Exemplare. — —

. AuBgaben griechischer und lateiniBcher Schriftsteller. 10 Teubuenana. l. Bibliotheca Bcriptorum Graecorum et Roinauonim 11 IlamaMi epigraniinata. Acc. Pseudodama- JL ..75 7.40. Ed. VI auct. ct emend. edd. naturalis historia. G voll. Ed. U. siana. Kec. M. Ihm. Adi. eet tabula. E. Seckel et «. Kiibler. Vol. I Ji.i.H) Nouii Marcelll de coupeudioea doctriua *Pliiii Mayhoff. Vol. I. Ji. 8.— 8.60. Jt 2.40 2.80. .— Indices ed. Fabricius. [vergr.] llbros XX. Ed. W. M. Lindsay. Vol. Rec. C. — Vol. .//. 3 — 3.50. Vol. lU. M. 4 DlctyH Crctensls ephem. belli Troiani Supplement : Bruchsttlcke a. Schrif- I—: lib. I—XX et ind. Jl 17 .20 19.— . 4.50. Voll. IV. V. je JL(S.— 6.60. Vol. VJ. 11. VI. Kec. . Meieter. [z. Zt. vergr] ten rum. Juriaten. Von E. Hiischke. Orosii hist. adv. paganos 11. VII. Rec. C. 1. (Index.) Ed. Jaii. .#. 3.— 3.50. Ji. — . 75 4. 4.50. Donati comm. Terenti. Ed. P.Wessner. I. Zangemeister. JL — aiitehadrianae quae 11. dubii sermoiiis VIII rcU. CoU. 1 .fClO — 10.80. VoLn. ./<:i2.— 12.80. Inrispradeutiau Ovidias Naso. Roc. R. Morkol. 3 tomi. Kupersant. Ed. F. P. Bremer. Pars I. W. Beck. Jl 1.40 1.80. *Vol.ni, 1. M. 8.— 8.50. M. 2.90 4.10. (inn.) epistulae. | vergr.] * Vergll. Ed. H. Georgii. „^5.— 5.60. ParsII. Sectio I. Ji H.— Epistulae. Interpretat. Tom. I: Ainores. Heroides. * 3.60. 8.60. II. Ji. 8.— S.80. roc. K. C. Kukula. JiS.— voU. .H. 21.— 26.— faciei fomineae. Ars 2 Medicamiiia Secundl quae fertur una cum liar- Ed. Fr. de Duhn. lustliiiaiii institntiones. Ed. Ph. Ed. Plinii Dracontii carnim. min. amatoria. Remedia amoris. Ed. Ed. V. Rose. Huschke. Ji 1 — 1.40. gilii Martialis uiedioina. Ji. 1.20 1.60. cur. R. Ehwald. M. 1.— 1.40. cpitoma hist. Philipp. Pompei JL 2.70 3.10. Eclogae poctar. Latin. Ed. S. Brandt. Instini Tom. : Metamorpboses. Ed. . Trogl ex rec. Fr. Ruehl. Acc. prologi Poctae Latini iiiiiiores. Rec. Aom. .H. 1 — 1.40. - Ed. . oit —.90 1.30. 23.40. in Pompeium Trogum ab A. de Gut- voll.[A^ol.VIvergr.] Ji.20.10 Eatropii breTlarium hist. Roni. Rec. Tom. Tristia. Ibis. Ex Ponto libri. . : s. rec. Ji. 1.60 2.20. Poinponins Mela: Mcla. Fr. Kuehl. M. — .45 — .75. schmid Fasti. Ed.ll. Jii.— \A(). 11. Rec. C. F. Her- Porpiiyrioiiis comuioutarii iii lioratiui». matheseos 11. TIII. Edd. laTenalis Ratlrarnm .75. Firmicl Materni tristium 11. V. Ji — .45 — 5.60. mann. cH. — .45 —.75. Rec.G. Meyer. Ji. b — W. Kroll et F. Skutech. Easc. I. fastorum 11. VI. JL —.60 —.90. 11. evangelicorum IV. Roc. Prisciani enporiKton 11. III. Ed.^Rosc. M. 4 — 4.60. Iu?enci delectus Siobolisi- metamorphoseon Acc. Vindkiaui Afri qiiao feruutur rcll. * de errore p^refan. rellg. Ed. C. Marold. M. 1.80 2.20. Mit Index. anus. Ed. Fr. PoUo. 7.S0. Lactantins Placldns: s. Statius. Vol. . Ji 7.20 K. Ziegler. .^.3.20 3.60. .H. —.70 1. Llvi ab nrbe condita libri. Recc. G. Propertii elogiao. Rec. L•. Mueller. Florl, L.. Annaei, epitoniae 11. II et P. Annii Palladii opus agricnlturae. Rcc. J. C. —.00 - .90. Vergilio. Ed. WeisBonborn et M. Mullor. 6 partes. Jt Flori fragmentum de Schtnitt. JL 5.20 5.60. * \lu \oTb.] Ji. 8.10 11.10. Pars I— je M. 1.20 Ed. K. Hosiue. O. RoBsbach. M. 2.80 3.20. Latini Xll. Ket• e lu. Panogyrici Pseudacroiiis scholia in Horatium. Ed. IV. Ed. G. 1.70. Pars ^—VI je Ji. 1.50 2.— Frontini strategematoii 11. Baehrens. Jt 3.60 4.20. 9.H0 vol. 11. Pars I—V auch in einzelnen Heften: O. C. Keller. Vol. I. ./f. 9.- ,.((. 1.50 1.90. la- Gundormann. Patrum Xicaenorum nomiua gnwce, 12.S0. I fasc. I: Lib. 1— 3. Ji.—.IO 1.10. .//. U'.— Falgentii, Fabii Plaucladis, opera. Acc. Pars syriace, coptice, arabice, arnie- tine, 11. XII. Rec fa8C. Lib. 4— 6. Jif. — .70 1.10. Qiiintiliaiii instit. orat. de aetatibus mundi et — I : * Gordiani Fulgontii niace. Edd. H. Gelzor, H. Hilgen- vorgr.] jc — fasc. I: Lib. 7—10 Ji:— .70 1.10. Ed. Bonnell. 2 voll. [vol. I homlnis et S. Fulgentii episcopi supor feld, O. Cuntz. Jt 6 — 6.60. II fasc.II: Lib.21—23 J^.— .70 1.10. Jt. 1.80 2.20. Thebaidon. Rec. R. Helm. Jf. 4. 4.50. — — Pelagonii ars veterinaria. Ed. M. Ihm d(H'inni8. Rec. C. Halm. commentt. qaattuor. — fasc. I: Lib.24—26 ./?.- .70 1.10. libev *Qai iiistitutiouani JC 2.40 2.S0. —.30 —.60. Ed. VII cur. — fasc.II: Lib.27—30 Ji— .70 1.10. JL Rec. Ph. Kd. Huschkr. Pcrsil satirarum 1. Rec. C. Hormann. P. I. fasc. I: Lib.31—35 1.2. Ed. L Radermacher. E. Seckel et B. Ktlbler Ji. 2 80 3.20. — IV Ji—.^h ^«1 —.30 —.60. 3.50. — IV fasc. : Lib. 36—38. .^.—.85 1.2.}. JL 3.— noctiam Attie. U. XX. Kec. C. 1 Phaedii fabulaeAesoniat•. Rcc. L. c 1 e r. declamationcs. Rcc. C. Rittor. — V fasc. : Lib. 3'J 40. — .85 1.2>. — Hoeius. 2 voU. Ji 6.80 8.— — . —.30 —.60. - Ed.Il ed. G.Heraeus. J{.—.V

erechlenene Auegaben uew. 2. SamTiilmig wleeenechaftl. Kommentare. 3. 13 12 . Aaegaben griechiecher and lateinischer Sohriftsteller. zu griechischeB Senecae (rhetoris) orstornBi et rhetomni [ ] SchoIiaTerentianA. Ed. Fr. Schlee. 2. Sammluiig wissenscliaftliclier Kommentare sententiae, diTisiones, colored. Ed. u 2 2.40. A. Kieseling. M. i.bO 5. TlbalUll. IV. Rec. L.Mu oller.^i-.30 -.60. nnd romischen Schriftstellern. [gr. 8.] 8idoniaRApoIIin.Bec.P.Mohr.>/M: 5.60 6.20. Vlpiani fragmenta. Ed. £. Haechke. Kommentare zu gTiechischen und rOmiechen Sili italicl Punlca. L. Ed. —.75 Mit der Sammlung wieeenschaftlicher £d. Bauor. 2 volL V JC 1.10. Bedttrfms zu Jege^en Literaturwerkon hofft die Verlagebucbhandlung einom vdrklichen je ^2.40 2.80. Taleri Maximi factorom et dictoriiiii Beechftftigmig eoU zu einer umfaseonderon und veretkndmsvoUeren Sorani gynaeciorum TetoN translatio meinorab. II. IX. Cum Inlii Paridis et Daa Unternchmen des antiken Literatur ale den vornehmeten AuBorungen Latina cum add. Graeci textus roll. Ed. lanuarii Nepotiani epitoniis. Rec. C. mit den Hauptwerken der anleiten. V. Roee. JC 4.80 0.40. Kempf. Ed. . 7.20 7.80. klaeeiachen Altertums auffordem iind Statlofi. Edd. A. Klotz et R. Jahnkc. Talerl Alexnndri Poletni res gestae Unter der Aetna. Von S. Sudhaue. JL 6.— 7.— : Vol. I : Silvae. Kec. A. 1 t z. *: 2 . — 2.0. Alexandri Macednnie. Rec. B. Kuebler. Lncretlos dc rer. nat. Bucli 111. Von Philostratus nfQi ,.;. Von — . Faec. : Achtlleie. Rec. . Klotz. JC 4 — 4.50. B. Heinze. ,^. 4.— 6.— Jttthner. ^1.20 1.60. Yaleril Flacci Argonantica. Rec. Aem. Yergilius Aeneis Bnch YI. Von E. Norden. *— Fasc.n: Thebaifl. Rec. A.Klotz. Baehrons. Jf. 1.50 2.— . u j2 13. In Vorbereitting: *n. 8. — 8.60. Varronls rer. rnstic. roll. Rec. H. Keil. Sophokies Elektra. Von G. Kaibel. Clemen8 Alcx. Paldagogos.Von Schwartz. — m : LactantiiPlacidi scholia in J/. 1 . 60 2.— M. 6.— 7.— Philopseudes. Von B. Wttnsch. AchiUeidem. Ed.R.J a h k e. uK 8.— 8.60. Vegeti Kenati digestornm artis mnlo• Lakian grlechische Apologeteii. Von J. ^Snetoni Tranqoilli opera. Rec. M. I h m. Ed. medicinae libri. Ed. E. Lommatzech. *1 Ovid Heroiden. Von R. Ehwald. Geffcken. M- 10.— 11.— minor. Vol. I. derita Caesarum libri VIII. .H. 6 — 6 60. Tacitne Oermania. Von G. Wieeowa *Catnlll Veronensis liber. VonG. Fried- Jt2 . 40 2.80. 2 Fasc. : Rec. C.L.R t h. Fasc.I epitoma rei milit. Rec. C. Lang. Von O. SchrOder. rlch. M. 12.- 13 Pindar Pythien. [yergr.] Fasc. II. de grammaticis et rhctori- Ed. . ofi. 3 90 4.40. bu3 ^ — .80 1.20. Tellei Patercall hist. Roman. rell. Ed. TaeitoH. Rec. C. Halm. Ed. IV. 2 tomi C. Halm. ^tt 1 — 1.40. Jt 20 3.20. Rec. Fr. Haaee. M. —.60 —.90. 3. Einzeln erschienene Ausgabeii. Tomns I. Libb. ab excessu divi Augusti. Tergili MaroniH opera. Rec. O. Ribbeck. JC 1.20 1.60. [Faec. I: Lib. I—VL Ed. . ^1.50 2.— [gr. 8, wenn nichts anderes bemerkt.] JC — .15 1.10. Faec.n: Lib.XI—XVL AeneiN. JC —.90 1.30. bostiramt, ^-ieeenechaft- JC —.75 1.10.] Bacolica et Oeorgica. Jt —.45 Die ineiBten der nachstebend aufgeftthrten Ausgaben Bind Ausnahmen den voUetkndigen — . Historiae et libb. minores. ^fC 1.20 —.75. licben Zwecken zu dienen. Sie enthalten daher mit wenigen wie diee dann in der 1.60. [Fasc. I: Historiae. JC —.90 Bncolica, Georgica, Aeneis. Rec. kritischen Apparat unter dem Texte; zura grofien TeO sind eie - exegetiecbera Kommentar vereehen. 1.30. Faec. : Germania. Agricola. O. Gttthling. 2 tomi. ^1.35 2.05. Titelangabe bemerkt ist — mit kritiachem und

Dialogue. JC — .45 — .75.] Tom. I : Bucolica. Georgica. JC —.45 —.76. Terenti comoediae. Rec. A. Fleckeisen. — II: Aeneis. JC —.90 1.30. a. Ciriechlsclie Schriftsteller. Ed. n. .^2.10 2.60. Yirgili Grammatici opera. Ed.J Huemer. Apollouins* von Kitinm illustr. KommeB- Jede8Sttlck(Adelphoe,Aiidria,Eunuchue, 2.40 2.80. Acta apostolorum : . Lucaa. 1 tar z. d. Hippokrat. Schrift n. &. Hauton Timorumenos, Hecyra, Phormio) VitrnTil de architectDra 11. X. EdV. Rose orationes. Ed., echolia adl. F. Aeschinis Hrsg. V. H. Schone. Mit 31 Tafeln in t^ — .45 — .70. Ed. . Jr 5 — 6.60. Schultz. JC 8.— I Licbtdr. 4. Jf, 10.— orat. in Ctesiphontem. Rec, expl. A. fabulae et fragmm. Eec. | Aristophanie Weidner. JC 3.60. — II). Bibliotheca scriptorum medii aevi Teubneriana. [8] G. Dindorf. 4. JC 6 Aeschyli Agamemnon. Ed. R.H. Klaueen. eqnitee. Rec. A. von Velaen. Ed.II. Alberti StadensiR Troilos. Ed. Th. Merz- Gailelmi Blesensis Aldae comoedia. Ed. Ed. alt. cur. R. Enger. M. 3.75. cur. K. Zacher. S. — ^ dorf. Ji 3 — 3.40. C. Lohraoyer. Jt —.80 1.20. u. doutech mit Platns. Rec. A. vonVeleen. JC2.— Agameninon. Grioch. | Veleen. Hlldegardis caosae et carae. Ed. P. Kai- — i Bec. A. von Amarcii Nermonnin II. IT. Ed. M. - Komm. von K. H. Keck. Ji 9. ecclesiazneae. eer. , 4.40 .— 2.40. . .tL2.2b 2.60. Orestle mit erklkrond. Aumerkungen Ji. '*'Horatli Bomani porcaria. Ed. M. Leh- Rec. A. von CaHabatzae in Dionyeiam Halic. comin. von N. Weckloin. Ji 6 — thesmophoriaznsae. nerdt. 1.20 1.60. Velaen. Ed. II. 2 — Ed. M. Lehnerdt. ^. 1.80 2.20. Daraua einzeln je Ji 2. — *Hrot8Titae opera. Ed. K. Strecker. | * pax. Rec. K. Zacher. [U. d. Pr.] Christns patiens. Tragoedia Gregorio I. Agamemnon. Jt 4 — 4.60. Aristotelis ars rhet. cum adnotatione Nazianzeno faleo attributa. Bec. L G. n. Die Choephoren. Latina. Odonis abbatig Clnniacensis occnpatio. L. S e g 1. Acc. vet. tranelatio Brarabs. ./i 2.40 2.80. m, Die Eumeniden. ; Ed. A. Swoboda. Jf. 4.— 4.60. 2 voU. Ji. 16.— Rec. G. Dindorf. Comoediae Horatianae tres.Ed. R. J ah k e. Thiofridi EpternacensiR Tita Willlbrordi fabulae et fragmm. politica cum vet. tranalatione G. de .: 1.20 1.60. metrica. Ed.K.Bo88berg. <^ 1.80 2.20. 4. JC 4.— Moerbeka. Rec. Fr. Suaemihl. .^18.— Rit- *£gidii CorbolienelR Tlaticos de signia et Titae Ranctorani noTem metrlcae. Ed. Septem ad Thebas. 3—Eec. Fr. ethica Nieomachea. Ed. et comment. eympt. aegritud. ed. V. R s e. ^ 2 . 80 3.20. Guil. Harster. JC 3 — 3.60. ecbeliua. Ed. . JC inatr. G. Ramsauer. Adi. eet Fr. Suee- | Aleiphronls rhet. epistolae. Ed. A. Mei- miblii epist. crit. M.12. — | neke. Ji 4. '• Arteinldorl onirocritica. Rec. R. Hercher. lc. Bibliotheca scriptornm Latinorum recentioris aetatis. // rTjg Dae ABC der , g '; Adonidis. Ed. H. L Liebe. E. Sammlung.rhod. Liebealieder. Bionis epitaphius Edidit losephus Frey. [8.] Hreg. V. W. Wagner. Ji 2.40. Ahrena. Ji. 150. Planndeae appendix Barbe- Bacolicorum Graec. Theocriti, Bionis et Epistolae sel. Tiror. clar. aaec. XVl. XTII. Moretl scrlpta sel. Ed. L Frey. 2 voU. Anthologiae , reliquiae. Ed. H. L. Ahrene. Ed. E. Weber. JC 2.40 2.80. JC 2.m 3.20. rino-Vaticana. Rec. L. Sternbach. Moschi 2 tomL 21.60. riiB-tii, Panli. epifitalae sel. Ed. M. Bnhnkenii elogiam Tlb. Hemsterhiieii. JC 4.— . kelecherer .:1.50 2.— Ed. I. Frey M. — 45 —.70. Exemplare. Die fetten Ziffern verstehen sicli fiir gebundene feltfcn geisijndefie — — — — — — — — —— — — — —

Einzeln erscliienene Ansgabeii. a. Griechiscbe Scbrifteteller. 15 griechischer und lateinischer Rchriftsteller. 14 . Auegaben Lexicographi Graeci recogniti ot apparatu et llerodois 11. Buch m. sachl. Erlaut. brsg. Earipidis fabulae. Edd. . Prinz Bande. gr. 8. Callimachee. Ed. O. Schneidor. L' volL 12. critico instructi. Etwa 10 46.60 V. A. Wiedemann. Ji. N. Wecklein. Ji. [In Vorbereitung.] Ji. 2.40. u il . . Vol. II. — V. Herculos. tu I. Hymni cuin scholiie vet. .-w. 11 (G. VoL — ; I. Lexika zu den zebn Rednern 22. _ — VI. Iphigeuia Auliden- ::•. . 10 II. Fragmenta. Indices. Ji. 2.80. "Wontzel). Ed. G. Wag- eis. .«: quae for. carmiiia. Rec. R. Rzach. Caruiina uraeca medii aevi. Hesiodi Dionysius, Pausa- — I. Andromacha. J/.2.40. 18. Phryoichus, Acliua 9. Ul. Acc. Homeri et Hesiodi certaraen. M. . ner. iM . . (L. Cobn). — III. — Hippolytus. Ji. 2.80. nias und and. Atticisten popularia (iraeciae rccentions. ^d. . Rec. A. Kochly, lect. var. subscr. Orestee. JL2.S0. (A. Ludwicb). 14. — . — . — . Homcrlexika A. Passow. M. .^2.80. G. Kinkel. Pars 1. Jl. 5 Antholoi?ia Graeca. . — IV. Phoenissae. IV. Stepbanus von Byzanz. Chrietianor. carmni. [Fortsotziing orscbeint nicht.] Ji. 2.m. et M. Paranikas. — . — V. Troades. Bachraannsches Lexikon und Edd. W. Christ oettling. Ed. III. V. Cyrill, _ III. — VI. Rhesus. Ji. 3 60. Rec. et ill. C.G Bibelglossaro •^ 10 — Verwandtes, insbesond. Pflugk-Klotz- cur. I. Flach. JL 6.60. Comicoi um Atticorum tragmeiita. iid. tragoediae. Edd. (G. AVentzel.) Hesiodi- Kominentar.) Scholien zur , Th. Kock. ' voll. M. 4«. Wecklein. (Mit latein. [ ] (Jlossen und VI. Pbotios. UI. Ji .'. — Hecuba. Theogonio mit Prolegomena von Vol. I. Antiquac coraoediae fragmenta. Medea. Ed. schen | Ed. Vn. Suidas (G. Wentzel). Ed. UI. M. 1 . 20. — Andxomacha. . J. Flach. Ji 8.— JC 18.— Hesych. lleraclidae. Ed. Jl. Jil. 20. rell. Ed. I. VIII. II. Novae comoediae fragmenta. o4i 1 . 20. — Hesychii Milesii ononiatologi Alcestis. PoUux. Ed. E. Bethe Fasc. I. Ji. 1 . 20. — IX. Pars I. M^ 14.— — Helena. Ed. . F 1 a c h. Acc. appemlix Pseudohesychiana, Hercules furene. — M. 14.— III. Jiovae comoediae fragineuta. Ed. . olL 1.20. — mdd., spec. photolitbogr. cod. A. Ji.'d. Ed. IL Spezialglossare, na- 1 . 80. — Phoemssae. Verschiedeno P. II. Comic. inc. aet. fragm. Fratiia. Ed. . oH. Hipparcli^ geograph. Fragmeute, hrsg. von X. Ipbigenia medi- cH. 1 . 20. — botani8che,cbemi8cbe, poet. Indicea. Suppl. Ji. 16. Ji. 2 . 25. — Orestee. H. Berger. Jt 2.40. mentlich quae est dgl. . Iphigenia (orpuM medicorura (iraecoruiu. Vol. XI, i. Taurica. J{. 1 -0. — Rec.A.Ludwich. Parsl. zinische u. *Homericarmina. 1897 devenenatis animalibus eorum- Aulide. Ji. 1.20. II. [Nahere8 s. Teubners Mitteilungon Philumeni llias. 2voll. Vol.I. .///. 16.— 1«.— Vol. u. J(. 2 80. Dionysii reniediis ed. M. W e 11 m a . Kusebii canouum epitoine ex voll. Jio. 1 S. 2.] que j^^>0.— 23.— . ParsII. Odyssea. 2 Phalerei de eloeutione libellus. Tolmabareusis chronico petita. Verterimt apostolonim. Ed. P. Blafi. Demetrii Ji. 16.— 20.— [Lucas.] Acta h. — Siegfried et Ed. L. Raderiuacher. Ji. uotisque iliustrarunt C. Ji. 2.— Odysseu. Ed. I. La Roche. 2 partt. oratt. de corona et de falsa Gelzer. 4. Ji. &.— Ed. Demostheuis H. [ ] ETangelium sec. Lncani. argumentis Graece et Platouis. Ji 13.— legatione. Cum Galeni de placitis Hippocratis et F. BlaB. Jt 4 — — partt. I. Th. Voemelius. JllG Prolegg., text. * Ilias. Ed. I. La Rocho. 2 Latino ed. Rec. I. Mttller. Vol. I. Lykophroii'8 Alexandra. Hrsg., ubers. u. Leptinem. Cum argvimentie Lat. ,/fi 20. 22 — orat. adv. Graec, adnot. crit., vere. M. v. Holzinger. M. 15.— Voemelius. erkiart von C. Graece et Latine ed. I. Th. Sexti Pythagorici, Clitarchi, Iliadis carmina seiuncta, discreta, Guoniica I. [Lyrik.] Auswahl aus der griech. Lyrik Enagrii Pontici eentontiae. Ed. A. 1 1 r. emendata, prolegg. et app. crit. instructa schol. cd. von A. Grofimann. Zuin Gebraucb bei de coroua oratio. In usurn Chriet. 2 partt. JL 16.— gr. 4. M. 2.40. od. G. Horaz. Oden. Jt —.15. Lipsius. Ed. Ji. 1.60. der Erklarung I. H. . sententiae. hrsg. u. erl. v. B. II. EpictetietMoschiouis [ ] D. llonier. Hyinaen funcbris. Ed. sqI d exccrptum ed. [Lysias.] Pseudol. oratio Ed. A. Elter. gr. 4. M. 1 60. A. Gemoll. Ji. 6.80. Schneidor. JC — .60. M. Erdmann. Ji. — .80. Ed. tiraminatici Graecl rocogniti et apparatu Batrachoniachia des Chalcentcri fragmenta. [ ] D. Homer. [Mattliaeos.] Evangeliuin sec.Matthaeuin. Didymi voll. Lex.-S. critico instructi. 8 partes. 15 Scholien u. Paraphrase hrsg. — Pigres nebst ] 60. M. Schinidt. Ji. D Ed. . 1 a . Ji 3 . Vol. I. Dionysii Tbracis are 20. Dionysii Thracis ars grammatica. Ed. Pars I. u. erl. V. A. Ludwicli. Jl. Epicurei fragnienta colL, scrlpt. Ed. G. Uhlig. JCS. — Metrodori Uhlig. Ji 8.- grammatica. auctoris epitoiue reruni gestarum moralem eubi. G. . " Incerti inc. Epicurei commeiit. , , in Dionysii rtfQi Pars I. Vol. . Scholia O. t, ivov '^. Magiii. Ed. Waguer. *J J Rec. Alexaudri A. Koerte. Ji. 2.40. O. lahn. Thracis artem grammaticam. De eublimitate libellus. Ed. .K 3.— tibera. Hilgard. M. :i6.— Musaos, Hero 11. Leander. Eingel. u. Tert. ed.1. Vahlen. 1905. Ji 2. 80 3.20. A. Dyscoli quae Inscriptionos (iraocae metricae ex scrip- V. H. Oelschlagor. 16. Jt\.— Pars . Vol. I. Apollonii H. a e ne r (Anast. ^^euduck.) collectae. Epicurea. Ed. U Ed. R. Schneider und toribus praoter Anthologiam Nicandrea theriaca et alexipharmaca. 1«.-. Bupereunt. — .«: 12- . 26.— Ed. Th. Preger. Ji 8 Schneider. Acc. scbolia. JC^. — ,, , Disp. G. Uhlig. 2 Faec. Jt Rec. O. Eratosthenis carminum reliquiao. ApoUonius. Ed. A. Holdor. Vol. . Syntax dee IiiTeutio sanctae crucis. ' (oi nai^v)r excerpta ed. R. Scbneider. E. Hiller. JL 3 — Pare . ot expl. Ed. d. Pr.] [U. JL 2.80. I rragmente, hrsg. von Ed. G. Uhlig. jl —.80. geographische Herodiani technici reli- Para UI. Vol. I. [loliaiines.] Evangelium sec. loliaiiiiein. magica mua. Lugd. Bat. a C. 8.40. i Papyvus Berger. JC I. JC. 20 — Rec. quiae. Ed. A. Lentz. Ed. Blass. M. 5.60. Leemans ed. denuo ed. A. Dieterich. Euripidis fabulae et fragmenta. l . j Pars Vol. . Herodiani technici reli- : s. Scrip- 2.— — . Christianos I M. G. Dindorf. 4. .H. 9 Inliaiii U. contra 2 Fasc. M3i. — et N. Wecklein. quiae. Graecorum e. q. s. *[Papyrusurkuiiden.l Mitteis, L., und Edd. R. Prinz canones et torum Pare rV. Vol. I. Theodoeii Cbrestomathie griechischer 46.60. deutsch V. J. e u m a n. JL\. — U. Wilckeu. scholia in canones norai- I .,^£.40. Choeroboaci d. Pr.] Vol I. Pars I. Medoa. Ed. . I Papyrusurkundeu. [U. nales. M. \i. — Kosiiias iind Dainiaii. Texte uiid Eiuleitung I. — Alce8tis.Ed.n.^«:i.80. Philodeiiii Epicurei de ira 1. Ed. Th. . Choerobosci scholia in 8. 9.— 1 ./«:2.4. Pars IV. Vol. . von L. Deubner. c/' — I. — IH. Hecuba.Ed.n. Gomperz. Lex.-8. Jt. 10.80. etSopbroniiexcerpta ] — canonee verbales rilios, d. b. Theodosios :8. Theodosios. I. — IV. Electra. ^K 2 Ky Lllfragmm. Ed. commentario. M. 22. 1 TliQL 2.80. Characis sacrao e titulis coll. >) L — V. lon. JC Leges Graecorum

16 . Auegaben grietihiecher uad lateinittcher Schrifteteller. Sohriftsteller. 3. Emzeln eruchienene Auegaben. b. Lateiniache 17

Plndarl carmina rec. O. Scbroeder. (Poet. Porphjrrii quaeett. Homer. ad lliadem Eec. Xenophontie opera omnla, receusita et lyr. Tragicorum Graecorum fragnieuta. Graec. colL Th. Bergk. Ed. quinta. pertin. rell. Ed. H. Schrader. 2 fascc. ^fi 26.— commentariie instructa. I, 1.) JC 14 — A. Nauck. Ed. . gT. Lox.-S. ^H. 16 — De Cyri Minoria oxpeditione IL VII 3.60. Slegeslleder, erkL v. Fr. Mezgor. ad Odysseam pertin. rell. Ed. *urkuuden, griecbische, d.Papyrnssamm- (Anabaaia), rec. E. Ktthner. JC H. Schrader. gr. Lex.-S. ^H. 10.— lang za Leipzig. I. Band. Mit Beitragen Oeconomicua, rec. L. Breitenbach. carmina prologomeiiis et Ptolemaei /Zfoi vonU.Wilckenberauag. vunL. Mitteie. Ji 1.50. commeutariJa xai .— matructa ed. W. Chriet. lib. Mit 2 Tafeln in Lichtdruck. 4. 1906. ^H. 28 Hellenica, rec. L. Breitenbach. JC 14 — 16.— Eec. Fr. Hanow. gr. 4.;^H. 1. — partt. JC 6.60. versezetei kritikai [Scylax.] Anonynii yulgo Scylacia 2 Matryarazo jogy- Caryan- Xenokrates. Darstellg. d. Lebre u. Sammlg. Ed. M. 1.80 densia Pars I. Libri I et . . zetekiel kladta 6 m a Otto. I. Kotet. periplus luarls intcrni cum appen- Hoinze. Ji 5.60. d. Fragmente. V. R. — . Libri VH. M. 4.80. >>fC i. dice. Roc. B. — — [Ohne Forteetzung.] Fabriciua. Ed. . J<:i.20 Mendela- hist.Graeca. Eoc u.Koller. Zosimi historia nova. Ed. L. Platonis opera oinnla. Scriptorum Graecornm qui chriat. impugn. Xenophontis Rec, prolegg. et aohn. Ji. 10. relig. quae aupcra. Ed. maior. J(. 10. commentt. inatr. G. Stallbaum. 10 voll. Fasc. III: laliani linp. contra (31 eectionee.) (Mit latein. Kommentar.) Christianoa quae aupers. Ed. C. I. Neumann. Inaunt Cjrllll Alex. Die nicht aufgefiihrten Schriften sind Lateinische ScUriftsteller. fragmm. Syriaca ab E. Neetle edita. b. vergrlffeii. — 6 11. Apologia Socratis et Crito. Ed. cur. Hagen. Cornlflci rhetoricorum ad C. Herennium V Sophoclls Aiiecdota Helvetica. Eec. H. M. Wohlrab. tragoediae et fragmm. Rec. G Eec. et inierpret. est C. L. Kayaer. ^^2.40. — Protagoras. Lex.-8. .fC 19.— TIII. Dindorf. 4. uft 5.— Ed. rVcur. I. S. Kroechel. Ji-j.iO.— i/H. 8. — Aareliilmp. epistt.: s. Fronto, od. Naber. Phaednis. Eecc. et explanu. G. Loewo Ed. IL JC 2 . 40. — Menexenua, Wunderue- Corpus glossarior. Latiiior. a .VTerrois paraphrasis in 1. poeticae Aristo- Lyeie, Hippias uterque, lo. Wecklein. 2 voU. Ji 10.80. auepiciis Sociotatis litterarum Ed. . Ji. 2 . 70. incohatum tells. Ed.F.Heidenhain. Ed.n. .— Pbiloctetea. Ed. IV. Ji. 1 . 50. t z. — Laches, Charmides, Alcibiadea I. II — Oedipua regiae Saxouicao comp., rec, ed. G. G Ed. Eex. Ed. V. .fil.bO. — Oedipua Colo- Ariani fabulae. Ed. G. Froehner. gr. 12. .H. 2 . 70. . — *Cratylu8. Ji. 2 . 70. — 8 voll. Lex.-8. neua. et Ed. V. JC i . 80. — Antigona. Ed. .fi. 1.20. MeDO Eutbypbro itemque incerti acrip- V. Vol. K. Gloaaae Latinograecae et Graeco- Ji.l. 50. Electra. Polionls de b. Africo comm.: toria — Ed. IV. .fC 1 . — [(^aesar.] Theagee, Eraetae et Hipparchus. 80. latinao. Edd.G.Goetz etG.Gunder- Ed. cur. A. R. Fritzache. Aiax. Ed. . ^H. 1.20. — Trachiniae. 8. Polio. utriusque linguae . ^H. &.— metris m a n. Acc. minora — Theaotetue. Ed. Ed. ./i 1.50. Caesii Bassi, Atilii Fortunatiaul de , . M. Wo h 1 r a b. Ed. IL glusaaria. Adioctao aunt 3 tabb. photo- ^fC a.60. Koiiig Oidipos. 11. Roc. H. Keil. gr. 4. Ji 160. — Sophieta. Ed. II cur. O. Grlechiach u. doutacb typ. J{. 20.— re ruat. quae ex- I m. Kommentar praeter libr. de Apelt. ^H. 5.60. — Politicue et incerti vou F. Eittor. Ji 5. — Catonis —. Hermenoumata Paeudodoaitheana. auctoria Minoe. tant. Eec. H. Jordan. M. 5. ^fi 2.70. — Philebue. Antigone. Griech. u. deutsch hreg. v. Ed. G. Goetz. Acc. honnenoumata .H. 2.70. — Legee. 3 A. cult. 1., Varronis rer. rust. voU. [je .H. 3.60.1 BOckb. Nebst 2 Abhandl. ab. dieee de agri medicobotanica vetuatiora. •/« 22. .K 10.80. [Vol. I. Lib. I—IV. Vol Tragodie. (Mit Portriit 11. III. Eec. H. Keil. 3 voll. ^H. 33.40. Aug. BOckhe.) IV. Glossae codicum Vaticani 3321, Lib. V—Vrn. VoL Lib. IX — 2. Aufl. .4i 4.40. I. Cato. Ji2.iO. Vol. I. Faac. Sangallenaia 912, Leideusia 67 F. Ed. et Epinoraie.] StaatsTertrage I. — Varro. Ji 6.— des Altertuma. Hrag. v. — . G. Goetz. JL 20.— ;- — — Tiinaeus interpreto Chalcidio cxim E. von Scala. I. Teil. JC 8.— II. — I. Comm. in Cat. ^H.6. — — V. Placidi liber gloaaaruiu, gloaaaria eiuadein commentario. Ed. I. WrobeL '^Stoicorum — II. — II. Comin. inVarr. JCS. Teternni fragmenta. Ed. J. v. reliqua. Ed. G. Goetz. .,/t 22. Ji 11.20. I. Ind. in Cat. Ji. 3.— Arnim. Vol. I. _ . — JL%.— Vol. . JC. U — — Tlieaaurua gloaaarum emenda- Vol. m. — n. Ind. in Varr. ^H. S. — VL Plutarclii de iiiueica. Ed. R Volkmann. . Ji. 12— Vol. IV. Indicea. faacc. je . G. e t z. 2 I tarum. Conf G 1. Recensuit et interprotatus est .H. 3.60. [In Vorb.] Catulli j 18.— Aem. Baehrena. 2 voU. Ji. 16.40. .H. de proverbiie Alexaudrinoruni. Rec. *Terentil comoediae. Hrag. v. M. Wa r r e , gloaa. emendatarum. Vol. I. Ed.ncur.K.P. Schulze. ^/t.4.— VII. Tbesaurua 0. Crueiue. Faac. I. 4. . Hauler u. Kauer. [In .fC 2.80. I . Vorb.] Heraeua. — . Commontariua. 2 faacc. J(. 12.40. Contf. G. Goetz et G. Faac. Tbeodoros, der b. Tbeodoeioa: a. ^itl2.— . Commentariua. 4. Theo- 11. XVI. Faac. I. Ji 24 — Faac. . doaioa. CicerODls, M. Tullii, epistularum Ed. L. Mendolaeohn. Acc. tabulae Dialtictorum Itallcaram aevi vetuat. exem- —- Themlgtokles. FUr quellenkritische [Theodo8i08.] D. heil. Theodoeioe. Schrif- chronolog. ab Aem. Koernero et O. pla eel. Ed. E. Schneider. Lrbungen ten d. comm. u. hrag. v. A. Bauer. Theodoroa n. Kyrillua, hrag. von JC 12. E. Schmidtio confectao. Vol. I. Dialecti Lat. priac. et Faliac. v/i 2.— H. Uaener. ^H. i. — ad M. Brut. orator. Rec. F. Heer- exempla. Para I. 3.60. t6 iv JeX(poU E. Ed. G. N. Theophaiiis chronographla. Rec. C. de Ber- degen. Ji 3.20. Didascallae apostolorum fragmentaYero- nardakia. .^^ 1.50. Boor. 2 voll. JC 50.— * Paradoxa Stoicor., acadeinic. uensia Latina. Acc. canonum qui dic. * Theophrasts Charaktere. Hrag. v. ^itae parallelae AgesUul etPoinpeii. d. rel. cuni Lucullo,Tiniaeiis. de uat.deor., apoatolorum et Aegyptioruin reliquiae. Bec. Cl. Philol. Geaellschaft zu Leipzig. 6. Lindskog. JC 3.60 4.40. J(. do dlvinat., de fato. Rec. O. Plaaberg. Prim. ed. E. Hauler. Faac, I. Prae- Poetae lyrlei (iraeci. Ed. V. 2 voU. Thucydidis hietoriae. Eecena. C. Hude. Faec. I. JC S.— fatio, fragmcnta. Mit 2 Tafeln. ^fC i — VoL I. 1. Pindari carmina. Tom. I: Libri I—IV. 10 — [ Hereuuium 11. YI: a. Cornifi- Receas. ] ad *Eiinianae poesis reliquiae. Bec.LVahleu. 0. SchrOder. M. 14.— — : LibriV— Indicea. .«12.— ciua und [Herenniue]. . II. .fi. 16.— Ed. ; — II. Poetae eleg. et de bello Peloponneslaco 11. Tullii, rell. Eec. Fr. Buecheler. iambogr. , Rec. (J. Epltome. Hrag. v.G.Land- . i Exnperautiue, 0. Cruaiua. [In Vorb.J Explann. E. F. Poppo et I. M. StabL 1.60. graf u. C. Weyman- — .60. Poetaram 4 voll. [8 sectionea.] 22.80. Claodianl carmina. Rec. L. Jeep. 2 voU. ! eeenicorani Graecorura AeHchyll, iureflsci. Ed.P.Krueger. Lib. 1. Ed. m. ^K 4.50. Fragmentam de Sophoclls, Eurlpldis et Aristopbanls — Lib. 2. Ji 20.40. Ed. Jf. .fi 1.60. fabulae et fragmenta. m. 3 — . — Lib. 3. Ed. IL.H.2. 40. notarumTironianaruni. Cum Eec. Guil. Din- Comnientarii epietulae. ' — Lib. 4. Ed. Ji. 2.70. Lib. 5. FrontoniH et M. Aurelll linp. dorf. Ed. V. 4. JC 20.— . — prologg., adnott. crit. et exeget. notarumque Ed.n. .: 2.40. — Lib. 6. Ed. Ji2.40. Eec. 8. A. Naber. 8.— Pollacis . indice alphabet. Ed. Guil. Sohmitz. ODOmasticon. Eec. E. Bethe. Lib. 7. vou — Ed. IL Ji 70. Lib. 8. Folio. In Mappe Gedlchte, unedierte lateiniache, brag. (Lexicograpbi Graecl [132 autograph. Tafeln.] IX) Faea L ^: 14.— i Ed. IL .fC 2.70. .^^ 1.20. .H. 40.— E. Baebrena. Die fetten Ziffern verstehen Bioh iur gebundene Exemplare. — — — —— — — —

latcinieclKr Schriftsteller. 3. Kinzeln orschioneue Ausgabon. b. Lateiiiieclie Schriftatellor. IS . Ausgaben griecbiachor und 19

rec. Keilii. Orestis tra^oedia. Ed. I. Maehly. 16. Plauti coinoediae. uominuiii. Ed. G. Loe\ve. Acc. (lirammatici Latini ex Ex rec. et cum app. GlOHsae ofC 1.20. crit. F. R i 1 8 c h 1 i i. glossographica coU. a 2. Aiidacis do Scauri ot [Vergriffon axiBer :] eitisdem opuscula Vol.Vn. Fasc. Ovidii ex Ponto II. Ed. O. Korn. Jr. 5.— Tomus I. Pars 3. JL 6 — Palladii librie excerpta, Dosithei ara Bacchides. Ji. 3 — G. Goetz. Elegieu der Licbc. Doutsch *— Messii exempla elo- . Para 1. Persa. MZ.— Latini ex rec. H. Keilii. graram., Arusiani tiramniatici . Oelschlager. 2. Auli. Min.-Ausg. — Pare 2. cutionum, Cornelii Frontoais Hber de . Mercator. ^ft: 3.— 7 voll. Lex.-«. Ji 139.20. Ji. 2.40, eleg. geb. 3.20. fragmonta graram., indcx Scholarum in uaum rec. F. Rit- differontiis, Porsius, siehe: Fasc. 1. Charisii ara graram. ex Satura, v. Bltimner. schelius. [Vergr. aufler:] Vol. I. Ji. 11.20. | scriptorum. rhaedri fabulae rec. H. Keilii. [Vergr.] Aesoplae. Ed. L. Mullpr. Bacchidos, Stichus, Psoudolus, Persa, j Mor- Supplementum continens anecdota Hel- Ji. 3.— Dioinedis ars gramm. cator. Einzolii je ^U. — .50. — I. Fasc. 2. rec. H. Hageni. Lex.-8 Placldi vetica ex glossao. Rec. et ilUistr. A. Beuer- miles gloriosus. Ed. O. oxcerpta rec. : Ribbeck. Charisii arte gramm. — ling. — Ji. 19 JC. 2.80. .H. 2.80. H. Keilii. Ji. 10 Plauti ' [llerenniHS.] Incerti auctoris de rationc comoediao. Eecensuit, instrumento PoleiniiSilviilaterciilns. Ed. Th.Momm- — II. Fasc. 1 et2.Pri8ciani institutionos critico dicendl ad C. H. 11. lY. [M. Tulli Cice- et prologomenis auxit F. Rit- aen. Lex.-8. Ji — .80. gramm. ex rec. M. r t i i. Vol. I. echeliue ronia ad Hereuniuni libri VI.] Recens. Bociie oporao adsumptis G. Polionis de bello Afrlco comiu. Edd. E. [Vergr.1 Loewo, G. F. Marx. Jt 14 — Goetz, F. Schoell. 4 torai. Wulfflin et A. Miodonaki. Adi. est III. Fasc. 1. Prisciani institutiones M. 92.20. ^nistoricorum Uomanorum rellqulae. Ed. tab. photolithograph. JL 6.80. i i. Vol. II. gramm. ex rec. M. t Tomi I fasc. I. Trinumnius. Eec. F. H.Peter. Vol.I. Ji:i6 — Vol.II. ^12.— [Probns.] Die Appendix Probi. Hrsg. v. Jl 12.— Ritschl. Ed. lU cur. F. Schoell. W. Heraeus. JL 1.20. Ilovatii opera. Recensuerunt O. Keller et — III. Fasc. 2. Prisciani de figuris Ji. 5.60. Propertiielegiae.Rec.A.Baehren8...^5.60. A. Holder. 2 voU. gr. .s. de metris Terentii, do Tomi I fasc. II. Epidicus. Rec. G.Goetz. Psjilterium, das tironischc, der numerorum, I. Carmina, epodi, carmen saec. Wolfen- Vol. Ed. II. praeexorcitamentis rhetoricis libri, J(. 4.— biltcelor Bibliotbek. Hrag. v. Iterum rec. O. Keller. Ji. 12. Kgl. Steno- nomine ct pronomine et — I fasc. in. Curculio. Eoe. G. Gootz. graph. Institut zu institutio de — . Serinones, opistulae, de arte poet. Dresden. Mit Einleitung verbo, partitiones duodecira versuum Ji: 2.40. und tTbei-tragung dea tiron. 10.— j Textes von .H. — I fasc. , accedit Pri- IV Asinaria. Recc. G. Goetz principaLium ! O. — Aeneidos Editio mmor. Ji. 4. Lehmann. JLIQ. et G. sciani qui dic. liber de accentibus ex Loowe. Ji 3.60. (jiiintiliatii iiistitntionis orator. 11. carmiua. Rec L. Mueller. 16. I XII. 7. — I fasc. V. Trucxilentus. Rec. F. PtGC. C. rec. H. Koilii. J(^ ! Halm. 2 partea. [Pars I vergr.l oU. 2.40, eleg. geb. m. Goldschnitt Jl 3.60. Schoell. .U. 4.80. Pars II: Libb. VII— Fasc. 1. Probi catholica, insti- j . JL^.— IV. Satiren. Kritisch hergestellt, metriscli — II fasc. I. Aulularia. Rec. G. G e t z. Rliitorcs Latini niinorcs. Ed. excerpta, de I C. Halni. tuta artium, de nomine tiborsetzt u. mit Kommentar versehen von Jc. 2.40. Lex.-8. JL 17. ultimis syllabis liber ad Caelestinum 2 voll. C. Kirchner u. W. S. Teuffel. — II fasc. 11. Amphitruo. Recc. later- G. Saliariain canninum rell. Ed.B.Mauren- ex rec. H. Keilii. — Notarum Ji 16.40. — Goetz et G. Loowc. Ji. 3. 60. brocber. JL \. — culi edente Th. Mommson. ^^^11. Lat. u. deutsch m. Erlanter. von — II fasc. . Morcator. Rec. F. Sallusti Crispl qnae .supcrsunt. Rec. Fasc. 2. Donati ars graramatica, L. Dodorlein. JC 7 — — IV. Ritschl. Ed. II cur. G. Goetz. Rud. Diotach. 2 voll. [Vol. I vergr.] Marii Servii Honorati commentarius siehe auch: Satura, v. Blttmner. Ji 3.60. Vol. II: Hiatoriarum rell. Index. Ji. 7.20. in artem Donati, Je finalibus, de Episteln. Lat. u. deutsch m. ErlSLut. — fasc. IV. Stichus. Rec.F.Ritschl. historiaruiii fragmenta. Ed. F r. do inetris Horatii, von L. Dodorloin. [B. I vergr.] B. . centum motris, Ed. cur. G. Goetz. Ji 3.60. Kritzius. JL 9. littera, de syllaba, de podi- JC 3.— Sergii de — fasc. V. Poeuulus. Recc. F. Rit- historiarnin rell. Ed. B. Mauren- bu3, de accentibus, do distiiictioue «ricfe, im 5>er^maH ber UricfirtTt toer- schelii schodis adliibitis G. Goetz brecher. it. , explanationes artis oon ^2i. 5Jacmetitev O. lieUer. commentariuB bcuticf)t et G. . Loewe. JL — Fasc. I. Prolcgomena. M. 2.— idiomatibue ex roc. H. 8. ^2.40 3.20. Donati, de — fasc. I. Bacchide». Rec. F. Faac. . Fragraenta argumentia, com- Keilii. JC 8.— et regularum inrlsRomani Ritschl. *Institutionuiii Ed.IIcur.G.Goetz. .— mentariis,' apparatu crit. inatructa. 5 20. Ed. R. e i s t. Ed. II. JL . — fasc. — V. Fasc. 1. Cledonii ara gramm., syntagana. G . Captivi. Rec. F. S c h 1 1. Acc. iudices. Ji ^. — Juristen 4.— Pompoii commontum artis Donati, [luris consulti.] Kalb.W., Roms . Satnra. Ausgew. Satiren d. Horaz, Peraius 4. — fasc. excerpta ox commentariis in Dona- nach ihror Sprache. Ji. . Rudens. Rec. F. II. Juvonal in froior metr. Ubertragung von Schoell. tmn cx rec. H. Keilii. JL . — laveiialis saturae. Erkl. v. A. Weidner. Ji. 5.60. H. BlttDiner. Ji. 5.— 5.80. 4.40. — fasc. IV. Pseudolus. Rec. F. Sc:i»'nlcae Romaiiornin — 2. Consentiue, Phocas, Euty- 2. Aufl. Jl poesis fragmenta. , V. Fasc. siehe auch: Satura, v. Elumnor. Ritschl. Ed.Hcur.G.Goetz. M.om. Rec. O. Ribbeck. 2 voU. Ed. M.-23.— ches, Augtxstinus , Palaemon, Asper, — in fase. V. Mouaechnii. Rec. F Vol. I. Traiiicorum de nomine et pronomine, de dubiis [Lacanns.] Scholia in L. bellum civile fragmenta. Ji.9.— Ritschl. Ed. II cnr. F. Sch(»en• 11. Coniicorum nominibus, Macrobii excerpta ex rec. ed. H. Usener. Pars I. JC. 8.— [Fort- — fragmenta. Ji 14. J{. 5.60. H. Keilii. 10.— setzung erscheint nicht.] Servii gritmmatici qui fer. in Yergilii — IV fatiu. I. Casina. Rec. F. Schoell. cannina coiinaentarii. Recc. Maxi- Lacilli carminuiM reliquiae. Kec.F.Marx. G. Tbilo — VI. Fasc. 1. Marius Victorinus, ^H. 5.60. et rel., H. Hagen. 3 voU. : Proleg., testim., fasti L., carm. mus Victorinus, Caesius Bassua, Ati- Vol. I. — IV fasc. II. Miles gloriosus. Rec. Vol. I faac. I. In Aon. I — comm. ex rec. H. Keilii. indicee, tab. geogr. M. H. — 10.60. lius Fortanatianue F. Ritschl. Ed. cur. G. Goetz. Rec. G. Thilo. 14.— II. (Komment.) ..: 14.— 17.— Ji — ^. .H. 6.— JL 9 — I faac. II. In Aen. IV—V comm. Nepotis quae sapersunt. Ed. C. Halm. Fasc. 2. Terentianus Maunis, — IV fasc. . Porsa. Rec, F. Rit.sch]. Rec. G. Thilo. — VI. Ji. 10.— .H. 2.40. Ed. cur. F. Marius Plotius Sacerdos, Kufinus, Schooll. M. 5.(iO. — II fasc. I. In Aeu. VI— comm. doctrlna. Mallius Theodoms, fragmenta et ex- Xonii Marcelli compendiosa — IV faec. IV. Mostellaria. Rec. F, Rec. G. Thilo. Ji 10.— L. Mueller. 2 partee. cerpta metrica ex rec. H. KeiliL Eniend. et adnot. Ritschl. Ed. II cur. F. Schoell. — II fasc. II. In Aen. IX— comra.

uK. 6 . — JC 14 — Jt 32.— Rec. G. Thilo. Ji. 10.— rv fasc. V. Noratians epist. de cibis ladalcis. Hrsg. — Cistellaria. Rec. F. — fasc. I. In Buc. et G^org. — VH. Fasc. 1. Scriptores de ortho- comm. u. C. Weyman. „«11.20. Schoell. Acc. deperditarum fabula- graphia Terentius Scaurus, VeUus v.G.Landgraf Roc. G. Thilo. M. 10.40. L. rum fragmenta a 6. G t recensita. Longue, Caper, Agroecius, Cassiodo- Optatiani Porfyrii carmina. Rec. — fasc. IL App. Serviana. Ji20 — J(. 5.60. vUii T^tv'iu,Beda,Albinua. Ji 10. MuoUer. ^H. 3.60. L— fasc. (ludicea) in Vorb.] Die fetten ZifferTi verstehen sich fur D^ frti cf! Ziffern verstehen sich fiir iieliMfnlene Exemplare. gebundene Exemplare, —— —.

20 . Ausgaben grieohiecher und lateiuiBclier Sohriiteteller. Schulausgaben mit deutscheu erkl&renden Anmerkungeii 21

StaAtSTertrage des Altertums. Ureg. v. Yarronie eatararam Menippearuui r«ll. E. von Scala. I. TeiL M. 8 — Eec. A. Rieee. JC 6. — Statii eilTae. Hreg. von Fr. Vollmer. reroni rutiticaram II. III, rec. Keil, lateinischer 0. B. 6. Teubners Schulausgabeu griechischer und uK 16 — eiehe: Cato. antiqultatum rer. diriu. 11. I. XIV. [gr. 8.] Thebais et Achilleis cum echoliie. Klassiker mit deutscheu erklarenden Aninerknngeii. XV. XVI. Praemiesae sunt quaostt. Varr. Bec. O. MttUer. VoL I: Thebaidoa 11. Ed. E. Agahd. Ji. 9.20. VI. .«18.— Bedurfni.s 1— Eekaimtlich zeichnen dleae Auagaben aicli dadiirch aua, dafl aie daa * de lingua latioa. Edd. G. Gotz et der Wieaenachaf ui»• ^Soetoni Tranqailli opera. Bec. M. Ihm. der Schule ina Auge fassen, ohne dabei die Anaprttche t Fr. Schull. [In Yorb.] fast alle inSchulen geleseneii 3 voll. Vol I: de vita Caeearum libri VIII. berackeichtigt zu laasen. Die Sammlung enthalt [Mit 3 TafeLo.] ^ft 12.— .— Yergilii Maronis opera app. crit. in artius Werke der klaaaiechen Schrif teteller. contracto iterum rec.O. Bibbeck. IV voll. Symmachi relationes. Bec. Gail. Meyer. Ji 22.40. JC 1.60. Vol. I. BucolJca et Georgica. c-H. 5. a. Griechische Schriftsteller. ../il Syri gententiae. Bec. G i 1. r. 2 . 40. y — U. Aeneidos Ubri I—VI. M. 7.20. ausgewahlte Tregodieu. Von Kec. E. Woelfflin. JC 3.60. — . AeneidoeUbriVn—XII. JCT. 20. Aeschylus' Agamemnon. Von B. Enger. Earipide8' N. Wecklein. Vergiliana. ^H. 3. 3. Aufl., von Th. Plftfl. Ji 2.25 2.7. Tacltl d« orlgine et sito Geruianoruni I. — rv. Appendix I. Bdch. Medea. 3. Aufl. Ji 1.80 2.2«. — S. Teuffel. 4. Aufl., A. Holder. .fC :; auiler:] Perser. Von W. Rec. Ed. I. [Vcrgriffen Bdch. Iphigenia im Tanrierland. Wecklein. .«:i.50 2.— II. von N. ; dialogas de oratoribue. Rec. Aem. Vol. ILI. Aeneidos lib.VU—XIL MH.— 3. Auil. JC l.&O 2.10. N. Wecklein Baehrene. Ji 2. — — rv. Appendix Vergiliana. JC 5. PrometheoB. Von III. Bdch. Dle Bacchen. 2. Aull 3. Aufl. JC 1.80 2.20. Ji 1.60 2.10. |Tiro.] Comm. not Tir. ed. Schuiitz, [ ] Scholia Berneusia ad Vergilii Buc. • 80 Von L. Schmidt. .H. 120. IV. Bdch. HippolytOB. 2. Auf 1. J(. 1 siehe: CommentariL et Georg. £d. H. Hagen. JC 6.— 2.20. dle Sieben geg. Theben. Von N. 2.2. [ Dae tixou. Pealteriuui, eiehe: Peal- VulnHii Maecianl di8tributio partiuiu. Bdch. PhOnieeen. ./^. 180 ] Wecklein. Ji 1.20 .. V. t eriunL• Ed. Th. Mommaen. JL —.30• *VI. Bdch. Eloctra. Ji. 1.40 1.80. dle Schutzflehenden. VonN. Weck- *VII. Bdoh. Orestea. ^ 1.60 2.— 2.— 2.— . JC. 1.60 *Vin. Bdch. Helena. J^. 1.60 Orestie. Von N. Wecklein. .fC 6.— Herodotos. Von K. Abicht. 5 B&nde II. Daraua einzeln: I. Agamemnon. Die i JC 12.50 le.— III. Die Bumemden. Choephoren. Band I. Heft 1. Buch I nebst Ein- je Jt 2.— leitung u. tTbereicht tiber den Dialekt. Aristophanes' Wolken. VonW.S.TeuffeL 5. Aufl. Ji. 2.40 2.90. Oriecheii in kommeutierten 3.A. .fi. 1.50 2.— 4. Meisterwerke der und Romer 2. Aufl., von O. Kaehler. Ji 2.70 3.20. Band I. Heft 2. .. .ft: 1 2.— Heft 1. B. UI. 3. A. . 50 * VonO.Kaehler. [InVorber.] — . Wespen. 1 2.— Ausgabeii. Igr. 8.J — . Hoft 2. B. IV. 3. A. M. . 50 Aristoteles, der Staat der Athener. Dor *— . B.V u.VL 4. A. JC2.— 2. I XLI). 1 2. 30 Die Auagaben beabsichtigen, nicht nur don Schiilern der oberen GymnaBialklassen, hietoriacho Hauptteil (Kap. — — IV. .. . 2 . 4. . . . 80 sondem auch angehenden Philologen sowie Freundeu des klaesischon Von Hude. . — .CO —.80. — V. Buch U. IX. Mit 2 Kartec Altertums, /uu&chet zu Zwecken privater Lekttlre, vorlitBliche und die noueston Fort- ArrlansAnabasie. VonK.Ablcht. 2Hefte 4. Aufl. .^1.80 2.30. philologiechen Forechung verwertendo Texte und Kommentare griechiecher Bochu. Bjhritte der [I. Heft. M. Karte. ^1.80 2.2. II. Heft. Honiers Ilias, erklart von J. La , Gymuaeiallekttlre aelteu oder gar niubt be- uad lateisischer tou der . 2.25 2.75.] .. 4.05 .— 6 Teile. rackaichtlgter Meiaterwerke darzubieten. 2.— I. Gee. 1— 4. 3. Aufl. ./^i: 1 . 50 Demostlienee' ausgewahlte Keden. Von Teil I — IL Gee. 5— 8. 3.Aufl. */:1.50 2.— C. Behdantz u. Fr. BlaB. 2 Teile. ' Gea. 9—12. S.Aufl. ^1.50 2.— Eurlpides, Ipliigenle iii Aulis, von — . I. AlRchyloe* Pereer, vou H. Juronka. VII 6.60 8.. 2.— — IV. Gea.l3— 16. 3. Aufl. ^ 1 . 50 2 Hefte. .H. 1.40. K. Busche. 2 Hefte. JC l.H). : Beden . Teil. . u. d. . IX Philipp. — V. Gee.l7—20. 2.Aufl. [Vergr.] £L Idokrates' Panegyrikos, von J. Meak. VIII. Euripldes, Kyklope, v. N. Wookloin. 2 Hefte. 4.50 .9. — VI. Gea.21—24. 2.Aufl. [Vergr.] 2 Hefte. Ji 1.40. 2 Hefte. ./i 1.— Heft I: I—. Olynthische Beden. VonK. Fr. Ameis u. C. Hentze. ' ILL Auswahla. d. rom. Lyrlkern (m. grioch. IV. Erete Bede geg. Philippoa. 8. Aufl., IX. Brlefe des Jfiugorcu Pllnias, von 2 Bande zu je 4 Heften. Parallel.), v. H. J u r k a. 2 Hft. JC. 1 . 60. 1.70. von Fr. BlaB. Ji. 1.20 1. Gea. 1— 3. 6. A. ^«: 1.20 1.70 B. C. Kukula. 2 Heft€. .fi 2.20. Band L H. aiid Frieden. 1 1.80 IV. Lysla^' Beden geg. Eratoethenes — . Abt. 1 : V. Bede ttber den — I. H. 2. Gea. 4— 6. 6. A. JC . 40 Sb. d. olbaum, . S e w e r a. 2 Uefto. X. Lykargos' Bede gegeii Leokraten, VL Zweite Bede gegen Philippoa. — I. H. 1/2 zuaammen 1 Band M. 3.— .fC 1.20. von E. Sofer. 2 Hefte. .H. 1.80. Vn. Hogesippos' Rode ttber Halonnes. — I. H.3. Gea. 7— 9. .. J.l.60 2.— V. Aaegenahlte Briefe Clceros, Vni. Bede tiber die Angelegenheiten *— I. H.4. Gea.lO— 12. 5.A ./fi. 1.20 1.70 XI. Plutarche^BlographledesAristeldeN. 3.3U . Gschwiud. 2 Uaite. »€1.80. im Cherronea. IX. Dritte Bede gegen I. H. 8 4 zueainmen in 1 Band Jt von J. Simon. 2 Hefte. *«,1.60. Fr. Blafl. 1 . 1.70 VI. Amor and Pgyche, ein Harchen des Philippoa. 6. Aufl., von *— . H. 1. Gea. IS—15. 4. A. .«: 20 ./«1.40 1.80 Apaleios, von F. Norden. 2 Hefte. XII TacltuH* Bednerdlalog, v. B.Dieuel. .: 1.50 2.— — .2. Gea. 16— 18. 4.A. 2.— Auil., von zuaammen in 1 Band M. 3. .tt 1.40. 2 Ilefte. .H. — . Abt. 2: Indicee. 4. , — . H. 1/2 Fr. Blafl. .K 1.80 2.2. *_ . H.3. Ge8.19— 21. 4.A. ^1.20 1.70 1 2.20 ! *_ 4. Gee. 22—24. 4. A. .«: . 60 II. Teil. Dle Bede vom Kranze. Von . H. 1 Band JC Fr. Blafl. 2.10 2.0. n. H. 3/4 zueammen in 8. Exemplare. Die fetten Ziffern verstelien sioh fiir gebundene . — — . .

Anmerkungen. SchrifteteUer. Schulausgaben mit deutscheu orklareiiden 23 . Auegaben griechiecher uud lateiniechcr H. Froh- Iseue ^XuHOphoiisAiiabasis. VonF.VoIlbrooht. uml Lysiae' auegew. Reden. Von Tostanieutum iiovuni Graece. Das iliaH. Von K. Fr. Ameis Bande. B. IV. Text u.Komineutar getreiint. HomerH GroBere Ausgabe. 3 TeHtaiuent. Von Fr. Zelle. I— berger. — .90 1.20. C. Hentze. F r. Text. M. e. Ubersichtskarte..^/. u vergr.] I. Evangeliuin d. Matthaus. " Anhang: [Bd. II Mit Ilolzschnitteu und Eratoethenes, Agoratoa- 1.80 2.25. Kommeutar. Aufl M. 2 10 2.60 I Bd. R. geg. Zello 1.80. Ges. 1— 3. 3. ' Figurentafeln. Ji. 1.35 Heft 1. geg. die Anklage weg• IV. Evangelium d. Johanues. Von B. 2.Aufl. Ji. 1.50 2.— Verteidigung Breitenbach. _ 2. Ges. 4— 6. Aufl., Kyropadie. Von L. d. Verfaesung. 2. AVohlfahrt. Ji 1.50 2.— Aufl Ji. 1.80 2.30 Umsturzes 3.— 4.— _ 8. Go8. 7— 9. 2. B. AVolil- 2 Hefte. [jo oli 1.50 2.—] M. G. Gebauer. ..*i 4.50. ''. Apostelgeschichte. Von 10— 12. 2. Aufl JL 1.20 1.70 von Buch I— 4. Auflage, von _ 4. Ges. fahrt. .^1.80 2.25. I. Heft. ^ 13—15. i. Aufl Ji. 1.80 2.30 _ 5. Ges. Platonsauegew.Schriften.VonOhr.Cron, Thukydldes. Von G. Bohme u. S. \V_id- B. Btichsenschtitz. 18. 2. Aufl. Ji2.10 2.e0 6. Ges.ie— u. a. [je Ji. 120 1.70.1 _ liuch Vni. 3. Aull. 2.— ,1, Deuschle mann. 9 Bandchen. XI. V— _ 7 Ges. 19—21. Ji 1.50 d. Sokratea. 1 ToU. DieVerteidigungsredo .11 10.80 15.30. gnecli.GeschiGhte.VonB.BttchBcn- 2.30 1 _ 8. Gee.22—24. ..^<: 180 Cron. H• Aufl., Auflage. Kritou. Von Chr. 1. Biindchen. 1. Buch. 6. schutz. 2 Hefte. Odyssee. Vou K. Fr. Ameis und 1•10. 2.— vou H. Uhle. JL 1 — •j 2. — 6. — I Heft. Buch I—IV. 6. Aufl. Ji. 1.50 -J Bande. C. Hentze. „ . .,» Gorgias. Von J. Deuschle. 3! — 3. — 5. — ^II. — r.ucliV-Vn. 5.Aufi.Ji.l.80 2.20. >i0 2.30 II TeU. 1. Ges^. 1-6. 12. A. Ji. 1 Band I. H. r. r n. Ji- 2 10 2.60. _ 4. — 5. — 4. Aufl., von C h C 4. MemorabiHen. ^ Raph.Kuhner. 11..\. Jn. 80 2.30 _ I. H.2. Ge8.7-12. Chr. 5. 5. 2.20. 1. Heft. Lachea. Von 5. — — — Aufl., vonRud. Ktthuer. .K 1.60 zusammengeb. uH. 3.45 III Teil. 6. I. H. 1/2 1.20. — 6. — 6. — Cron. 5. Aufl. — 75 6. Age8ilaos.A'onO.Guthling.Jil.50 2.- — H.l. Ges. 13— 1^S. s.A. ^fi 1.35 1.80 EL Von M. 7. — 7. - 5. - ^H. 1 1.80 Teil. 2. Heft. Euthyphron. u. Helleiiika in Ausw. Mit — II. H. 2. Gee. 19—24. 9. A. . 40 . Anabasis .90. 8. — S. — 5. — 3.35 4. Aufl. ./. — .60 — Text 1/2 zueammengeb. JC Wohlrab. 5. Autl. Eiuleitung,Karten,Planenu.Abbild. . H. 9. Bdchn. Einleituiig u. Register. Protagoraa. Von J. Deuschle Kommentar. \OnG. Sorof. 2 Bdchn. Anhang: IV Teil *Xenophon8 Anabasls. ^ F.Vo 11 b r e c h t. und 2.— 5. v. E. Bochtn ann. Anab. Buch 1 —1. Gea. 1— 6. 4. Aufl. JC 150 | u. Vhr. Cron. ., I. Bdchn. Heftl. 10. (bzw. 9., 8., 7.) Aufl. , ^, 1.20 l.<0 -r * Text. M. 1.20 1.50. _ Gea 7—12. 3. Aufl. J^ Ji. 1.20 1.70. Komnientar unter d. lext. Ausgabe m. 1.50. 18. 3.Aufl. Jt 1 20 1.70 2. Aufl. [3. Aufl. vou Koninientar. J/. 1.20 — l'. Ges.lS— V, Teil. Symposion. B. I. M. 2 Figurentaf. I Bdchn. . u. Hellenika. :•.. Aufl. Jf. 2 10 2.60 — Anab. Buch 5-7 _ 4. Go8. 19—24. Schonc 11. d. Pr.] u. 1 Karte. .«.1.40 2.— II VonO.u.M. Wohlrab. Text. Ji2.— 2.20. Ieokrate8'auegewahlteRedon. Teil. Phaedon. Von M. — B. III. IV. Ji. —.90 1.20. VI 1 3.95. m in e t a r. ,.(?: 1 . 40 M). Schneider. 2 Bandchen. Ji. S. — i Aufl. JCI.^0 2.10. — B. ^—VII. Ji. l.CO 2.— Demonicue, i<'.uagora8, Von M. I. Bandchen. Vn. TeU. Der Staat. I. Buch. Areopasiticus. 3. Aufl., v. M. Schnei- Ji — 60 —.90. Wohlrab. Scliriftsteller. der. Ji 1 20 1.70. maior. Ed.W. ill s. b. liateinische Philippus. Vni.Teil. Hippias II Bandchen. Panegyricus u. Vorb.] r. ic b t r. [In Cicero div. iii Caeciliuiu. V R e 8. Aufl. ^«L 1.80 2.26. Caesarig belli Uallici libri Vll und Hirtn Ji. 45 —. 80 Von 2. Aufl., vou A. b e r h a r d. — . ansgewahlte Schriften. Von Plutarchs ansgew. Biographien. UberYlIl. Von A. Doberenz. 9. Aull., Lacians B&ndchen. Redeu gegeii Verres. IV. Biich. Von 3 Bandchen. ^H. 3.60. und Er. Blafl. 6 B. Diuter. 3 Hefte. J(. 2.55 4.— C Jacobitz. O. Siefort von Aufl., von A. Eber- u. Karte Fr. Richtor. 3. Traum.Timon.Prometheus. 9.60. I. Heft Buch I— . Einleit. I Bandchen. 6.90 . . . M. 1.50 2.— von K. Btirger. u. Flamini- Gallien. M. —.90 1.40. hard. Ji. Charon. t. Aufl., I B&ndchen. Philopoeraen T. Fr. Richter. von 1.20. V. Buch. '^ Ji 1.50 2.— "nus. . Siefert. 2. Aufl., . — Buch IV—. Ji. —.75 ' '> Ji. 1.20 1.70. Aufl., von A. Eberhard. Leokrates. Von JC. 90 1.30. — Buch VII u. VIII u. Anhang. " Lykurgos' Rede gegen Fr. Blafl. — . Redeiib.d.Imperium d.Cn.Ponipejus 2.25 2.7o. u. Pyrrhos. Von JL —.90 1.40. C. Rehdantz. J(. II Bandchen. Timoleon VonFr. Richter. 5.Aiifl., von A. Eber- Lyr. von Fr. BlaB. commeutarii de bello civili. Vou iLYriker.l Anthologie «. d. griech. Siefert. 2. Aufl., hard. jr —.75 1.20. o.20. A. Doberenz. 5. Aufl., von B. Dinter. l' Bdchn. Ji. 4.20 2.— Ricbter VonE.Buchholz. .«: 1.50 Redeii g. Catiliua. ^ Fr. u. lambographen. u. Perikles. JC 2.40 2.90. . 1.40. I. Bandchen. Elegiker in Bandchen. Themistokles Aufl-, vou A. Eberhard. Jc.\ — Cicero de oratorc. ' . W. Pidorit. 6. von R. Peppmttller. 2. Aufl. Ji.i.b0'2.— Kocb. 5, Aufl., VonFr. Blafl. Hefte. — Rede . Muveua. ' . . 6. Auli. , von O. Haruecker. 3 ^H. 2.10 2.60. Aristides u. Cato. Von '> Landgraf. M. — 90 1.30. IV Bandchen. 6.25. Aufl., vonG. melischen und cho- M. 4.80 , ,, II. Bandchen. Die 2. Aufl. .H. 120 1.70. f. Pr. Richter. Fr. BlaB. I. 2.2o. — Kede SuUa. \ Emleit. u. Bucli JCl.SO Dichter. 4. Aufl., von J. Sitz- I Heft. 1.20. riBchen Agis u. Kleomones. Von 2 Axifl.jVonG.Landgraf. Jl—.l^ ! B&ndchen. 1.50 2.— 2.60. V II. — Buch II. M. ler. Ji. 2.10 -90 1.30. — Rede f. Sestius. Von H. A. Koch Fr. Blafl. JC — IXI. Buch M. Indices u. Rogister I . H. Froh- 1 1.40. Lyeias' ausgew. Beden. Von 2. 2. Auil., von A. Eberhard. J(. — /.. Annierkungen. Jl 1 50 ' d. Aiisg. 2 Hefte. histor., zur alten Geschichte. berger. Kleinere Oaelleiibuch, besonders abgedruckt: — Rcde f. Plaiicius. ^ . KOpke. R- gegen Geschichte. Von Aus Heft III I. Heft. Prolegomena. — I Abt Griechische vonG.Landgraf. Ji. 1.20 1.70. — Baumeister. Erkl&r. Indices u. Registor d. Anmerkgii. 3. Aiifl., Eratoethenee. — B. geg. Agoratos. W Herbst und A. Redef.Milo.V.Fr.Richteru.A.Eber- Heft. Ji. 180 JC —.45. Verteidigunif geg. die Anklage wogen S.Auti. 1. Heft [Vergr.] 2. 5.Auii., von Fr. Tli. Adler. hard. S.Aufl., vonH.Nohl. ^i. 1.20 1.60 Umsturzee der demokratischen Ver- 2.30. Ji. 4.50. Rede. Von H. A. c h. Mantitheos. R. In 1 Band. I. u. II. Philipp. faeeung. — R. f. — Von 1.70. Sophokles. Von G. Wolff undL. Beller- Brutus de claris oratoribns. S.Aufl., V. . Eborhard. M. 1.20 geg. PhUon. 3. Aufl., v. Th. Thal- K. W.Piderit. 3. Aufl., von W. Fried- Philipp. Kede. Von heim. JL l.SO 2.25. m a n. I.. lY. u. XIV. 1.50 2.— rich. Ji. 2.25 2.75. .90. Redon gegen Alkibiados. — I Teil. Aiaa. 5. Aufl. Ji. E. RGast. Ji. — .60 — II. Heft. Piderit. 2. Aufl. 4. Aufl. J(. 1.50 2.— orator. Von K. W. Ligarius u. Nikomachos. — R. tlb. d. Ver- . — Elektra. Redeu f. Marcellus, f. R. geg. 2. 2.00. R. ilb. d. Antigone. 6. Aufl. ^. Ji 2.— Von Fr. Richter. 1. Aufl., mOgen d. Aristophanee. — XXI. Von K. W. f. Delotarus. 5. Aufl. Jil.60 2.— partitioues oratoriae. 1.70. Olbaum. — R. geg. die Kornhandler. IV. — Konig Oidipus. von A. Eberhard. Ji!: 1.20 [Vergr] Piderit. .H. 1 — 1.40. Theomnestoa. — R• f• d. V. — OidipuB auf Kolonos. Archias. Von Fr. Ricbter H. geg. * Von Fr.Richter Bede f. Diogoiton. Rede f. S. Roscias. Nohl. GebrechUchen. — R. geg. Von C. u. A. Eberhard. 5. Auil., vonH. Supplementum lect. Graecae. u. A-Fleckoison. 4. Aufl., von G. - Th. Thalheim. 2. Auflaga, von 2.— Ji. — 50 —.80. J. Hoffmann. Ji 150 . 1. — 1.40. 1 2.2. . .H. > Exemplare. Exemplare. Ziffern verstelien sich fiir gebundene Ziffern verstehen sich fiir gebundene Die ffetten t — —

Schultexte. 25 Bchrifteteller. 6. 24 iu Auegaben griechiecher iind lateiniecher X. Von Tacitus. Agricola. Von A. Draeger. LiTiae, ab arbe condita libri. Quintiliaiii institnt. orat. Uber ficerOjBedef. Flaccus. Von A.duMesnil. e.Aufl.,' von W. Heraeue. J(.—.SO 1.20. T.A.Krager. 3. Aufl., von G.Kr ftger. . 20 1.70. G. M. 8.60 4.10. Lib. 7. Von F. L u t rb a c h r. ^ 1 dialogns de oratoribue. VonG. An- Lib. S.VonF.Lnterbacher. .^<:i.20l.70. JC \.— 1.40. -— aaegew. Brlefe. Von J. Frey. 6. Aufl. ^^ dreeen. 3. Anfl. M. — 90 1.30. | Sallnsti Crispi bell. Catil., bell. lugurth., rb a c h r. t/^i 1 . 20 1.70. 2.20 3.— Lib. 9. Von F. L u * Oermania. Von E. Wolff. 2. Aufl. »^1.201.70. oratt. et epist. ex hietorlis excerptae. Von 0. Lib. 10. VonF.Luterbacher. 1.40 1.80. Tuecnlanae disputatlones. Th. Opitz. 3 Hefte. ^2.05 3.20. M. Llb.21. VonE.Wolfflin. 5.Aufl. ^1.20 Von Komodien. Von Heine. 2 Hefte. Catilinae. M—.GOl.— Terentius, ausgewahlte 1.70. I. Heft: Bellum 1 1.70. Dziatzko. I. Heft. Buch I. . 4. Aufl. M. .20 — Bellum lugurthinum. JCl — C. L•ib.22. VonE.Wolfflin. 4.Anfl. Ji.i.20 n. Aufi., von n. — Buchin—V. 4.Aufl.. Demosthenee» nenn Philipp. Reden. Von Erlaut. ftlr den Ji —.55. V. O.WeifienfelB. ^H.2.25 2.7b. aoRgew. Gedichte m. Thalheim. M. l.— 16. Aufl., 2.— Th. ,^„ .« RedefurArchias.VonC.F.W.Mttller. t h e r. 1 . 50 griech. Lyrik z. Gebrauch Schulgebr. Von H. G . *HerodotB.l—IT.VonA.FritBCh.Ji2.40. [ ] Answahl a. d. —.40. — Von A. Fritech. JC 2.— M. ^ ^ b. d. Erkl&rg. Horaz. Oden, von Groi- Phaedri fabalae. Von J. Siebelie und B. V—IX. G. Land- Von Th. Thal- Bede fiir Eoscins. Von ,,. — .15. Ecketein. 6. Aufl., v. Fr. Pollo. Lysias' ausgew. Beden. manii. F. A. graf. Jt. —.60. heim. M. 1. Satiren und Episteln. Von G. T. M. — 75 1.20. _ .^^. , Beden geg. Verres. IT. V. Von C. . Thukydides B. I—III. Von S. Widmann. A.Krtiger. 2 Abteilungen. Plaatus' auegewahlte Koraodien. Vod W. Mttller.' M. 1.— JC 1.80. LAbt. Satiren. 15. Aufl-, v.G. KrUger. E. J. Brix. 4 Bdchn. _ . ^ , Kruger. ^K 1.80. Buch I, Buch LL je M. 1•— Horaz. Von G. ^1.80 2.80. TrinummuB. 5. Aufl., von I. Bdchn. : Von S. Widmann. Liviiie Buch I n. H (n. AuswaUl a. Buch TI—VIII. IL — Epiateln. 15. Aufl., v.G. Krtiger M.Niemeyer...^l.60 2.— |B. III V). Von Heraeue. JC 2.— 1.40. . II. — Captivi. 5. Aufl. JCl. — W. GemolL M.Muller. von Xenophons Anabasis. Von Buch XXI—XXIII. Von Sermonen. Von A. Th. Frltzeche. m. — Menaochmi. 4. Auflage, 3. Aufl. JC 1.60. M.miemeyer.JCl. — 1.40. .V , ,ft 2 Bande. ^4.40 5.40. * Buch I—IV. 2. Aufl. JC 1.10. Orids Metamorphosen in Auewahl. von 2.90. rv. — Miles glorioeue. 3. Auflage. I. Bd. Der Sermonen Buch LJi2A0 Memorabllieii.VonW.G i 1 b r t ./fil.lO. O. Stange. Jt 2.— — Sermonen Buch il.Ji.2—2.bO. M. 1.80 2.30. Von IL Der Von Sallusts Catilinar. Yerschwornng. Pllniue' d. J. auegewahlte Briefe. Gallico.Von J. H. S ch m alz. LiTlas, ab urbe condita Ubri. Caesar de bello Th. Opitz. Ji. —.55. A. Kreuser. .^1.50 2,— 2.Aufl.v:l.502.— Jagarthin. Krieg. Von Th. Opitr, Llb. l.VonM.Mttller. C. F. W. 2.— «Qnellenbuch, hietor., zur alten Geechichte. Clceros Catilinar. Eeden. Von Lib. 2. Von M. Mflller JC 1.50 Von ffC —.80. Abt. EOmlBche Geschichte. Mttller. Ji. —.55. Jl. l.aU. r b c h r. .^ 1 . 20 1. 70. U. zueammengeb. Lib. 3. Von F. L u t a des Cn. Pom- Beides .^1.201.70. Weidner. 2.Aufl. l.KettJCl.SQ Bede iib. d. Oberbefehl 2.— Lib. 4. Von F.Luterbacher. .^—.56. Vergils Aneide. Von 0. Gttthling. . 2.80. 2. Heft .^.2.40 3.— 3. Heft. peins. Von C. F. W. Mtiller. Lib. 5. Von F.Luterbacher. .1.201.70. 8.80. Lib. 6. Von F. L u t rb a c h e r. *: 1 . 20 1.70. ^2.70 Exemplare. Exemplare. Ziffeni verstehen sicli fftr gebundene leti Ziffern verstehen sicli filr gebundene Die fetten ; — — — -

27 7. Schulerauegaben. 26 . AuBgaben griechiecher und lateiuischor Schriftsteller. Conradt. Philosophen. Sopliokles' Tragoditm. Von C. *Ari8toleles (Auswahli, s.: Auflagg. Mit politische Reden. 1. Text: 1. Antigoue. 2. Ileinosthenes, ausgew. Koiiig Odipus. Verschiedene Titelbild. Jt. — 70. II. Aus^aben fiir deu Schiilgebrauch. . Reich. Toxt ^ JL -.80. . Aias. Jt -.80. *1. 2. Auii. JL 1.20. Opitz, Th., u. A. Weinhold, Chrestoniathie aus Schriftstellern der sugeuannten silbcruon Text. I u. II zus.-geb. JL 1.10. oH. 1.- Latinitat. Jt t.m :i.40. 2. lulfsheft. 2. Hilfsheft. 2. Aiifi. Ji. —.<0. .. 2.A. M. — • ' 0• Auch in 5 Heften: I. Heft Ji 1.40. II.—V. Heft je Jt —.60 1.— 3. Kommentar. Erklaruugen. 3. Konimentar.; I. Autigone. I. eteifgeh.je./fi.— .80. 2. Aufl. —.h«. Heft. Suetonius, Velleius und Florus. . Heft. Plinius d. A. und Vitruviua. JL 2.20. *II. Konig Odipus. Bd. geb. II• — Tacitu8,Iu8tinus,Curtiu8,Valerius IV. — Seneca und Celsus. ZuB. in 1 III. Aias. Jt -.80. 1.40. Kommentar Maximus und Pliniue d. J. V. — giiiutilianus. Jt. 2/3. Erklaruiigen (HiKshcft u. Epikiir (Auswahl), siehe: Philo 1.60. Tirociniuin poeticom. Erstee Lesebuch aas lateinischen Dichtern. *Epiktet, I u. II zus.-geb.). Jl Zusammengestellt n. (Auswahl), . : h i 1 s h und mit kurzen Erlauterung^a versehon von Johannes Siebelie. IS. Auflage, sopheu. *Theophrast Von K. Abicht. i. Ausw. Von E. Lange. von Otto Stange. Ji. 1.20. Mit Worterbuch voii A. Schaubach. M. 1.60. Herodot iii Au8w:ihl. Thukydides Aufl. Mit Titelbild u. 3 Karteu. *1. Text. 3. Aufl. M. Karte u. 4 Planon 1. Text. 2. ' im Text. JL 1.80. Jt. 2.40. i 2. Ullfs^. Abb. i. (Siceroe )ibtl0)o|iM(^e 2. Ililfsh. M. Abb "i Jlit , .^ «tiirtfien. ilueumi)! f. b. Cicfrutj Jiliilojoptiii^c St^riften. ^ Kiklar,n;g.n. .«w. • -, ©c^ule nciift —.80. 2 3. Erkliiruiigeii. Text. Jl. — ctner (iinleitunti iit iie Sri^rirt' 6. .s>eir.• lie uatura deonim libri III Text. Jl """'• i.Aufl. M. 2.40. 3.Koinment..i!;.1.60. ) itencrei CSicerog unb in fcie altc ^iiiloiopijic uitb de finibus bonorum et malorum 3. Komiiient. Ausgabe in 2 Teilen: Don iirofeiior Dr. C. SJieiReitfcl^v mW 1, —21. iart. Jt —.30. 1.80. Ji. 1.60. b Koni- 3.Aufl.^/i.2.-— I. B.I—V. a. Text. iitelbilb. J(. 2.— 2.60. 7. .i>cft: De publica. *Text >. MitEinleitung. tait. M. —.30. II 1. -'. Aufl. Ji 1.80. meutar. Ji iu cimeiucn mit SBorbenicv' rfictorifdjc Srtjnften. 2iu§iiint)i Dazn Komiiientar. f. b. Vni. a. Text. Jt. 1.10. timgen uito. Derfeliencn Von O. Henke. II. B. VI— iieften: ©c^ule nebft eiiileitunfl u. aiorbemcrfunfleit Homer. I: Odyssee. 1. b. ji oiQ raentar. uH. 1. .t>eft: (itnleitung in bte ©dirtftitellerci uoii Dr. 15. 1—12. t. Aufl. «liroT. C. SB e i e it c l §. .«. l . 80 2.40. *1. Text. 2 Bdchu: Karten, z. III Zeittafol, Namenverz. u. Gicerog unb bie alte iihiloiovI)te. 9Xitt Autt. Mit 3 Karten. je iu ciu^eliieii mit 2Jorbemci-= P, is—'?-! 1. Aufl. Jl —-50. 3.20. beid. Teil. 2. iitelbtib. lort. M. —.90. tuiigen ufiu. ecriel^eiicn i>efien: l.CO. - B. 1—24 iu 1 Band Ji. 2.H0. JL Text B. Mit Eiiileit. 2. Aufl. M. 2. .^ieft: De officiie libri 1. Mit zablr. Abb. ii . tatl. .Oeft: (iinleitung in bie ri)eiori)ci)en ft 2. Hilfslieft. 3. Aiifl. M- 1.60. .H. —.60. Dazu Kommfiitar. ©irificn eicero^ ncbft einem 9Ibrifi ^ 2, 3. XenophonsAuabasisi.Ausw.VonG.Sorof. .^eft: Cato Maior de senectute. fart. bcr 3if)eicrif. .'< i.Aufl. 2Hefte. steif gob. fart. i.— *3.Kommentai•. Auti. Mit Karte u. Pl&nen Ji. —.30. *-.— 1. Toxt. G. 2. ^icft: De oratore iiiib Brutus. 1.20. Zus. in 1 Bd. geb. Jl 5iu» ie Ji. im Text. M. 1.80. 4. .i»cii: Laelius de amicitia. tort. iiemalilt, mit SSorbcmcrfunacn unb Inhaltstibersicht (mir direkt) ^K. — 05. JL —.30. 2. Hilfsheft. 2. Aufl. \ Slnaliiieit. iart. Ji l.— 11: Ilias. VonO. Henke. ^V Mit Abb im Text. \ . Jpcft: Tusculanarum dieputationiim 3. .ttett: Orator. SJoaftonbiger — Krklaningen. Xejt nebft 3. Aiiil. 2 Bdchn.: B. 1— 13. '', 1. Tcxt. -.80. ) libri fart Jt —.60. M. fl ^^^ 1,80. fari. c^: —.60. Mit 3 Karteu. je JL 2,— 2 ^ . *B. 14—24. 3. Komment. 5. Aufl. 1 Band Ji. 4. 7?. 1 —24 in Jl. 1.40. ) , ^ ,, „ 2.— f.. 2. Aufl. Mit zahlr. Abb. JL Mit Einleit. Aufl. 2. Hilfsheft. *ji Text B. M.f'— Aufl. JC 1.40. 2. Aufl. 2 Hefte. steif geh. Dazu Rommentai•. 1. 7. B. G. Teubners Schuleraus^abeu griech. u. lat. Scliriftsteller. 3. Kommentar. Zii>?ainmeii in 1 Bd. Jl. 1.20. . 1.60 u. Ji. 1.20. ; Wurtorbnch. ^ Ji. Auswahl., Von^^ G.^, borof. [gr. 8. geb.] gob. M. 2.40. Helltuika iii Auil. Mit Karte u. Planen «Liician (Auswahl), siehe: Philosophen• *1. Text. 3. Text. Ji. 1.80. Jedee Bandchen Zurfallt iii 3 Hefte: (AuswaUl), siehe: Pbilo- *im Marcus Aurelins Einleitung. 2. AuH. 2;3. Kominentar. Mit 1. Text enthalt dieson Ln tlbersichtliclier Gliederuug, mit luhalteangaben aophen. tlber den Hauptabschnitteu a. d. griech. Phil. und am Kande, nobst den Karten und Planen; *[Philo80plien.] Auswahl Wmorabilien in Auswalil. Von Plato. Von O. 2. Hilfsheft enthalt die : Auswahl aus Zusammenstellungen, die die A'^erwertung der I. Teil F. Rdsiger. Lektttre unterstatzeu soUen, nebst den erlauternden Weifionfols. Skizzen und Abbildungon 1. Text. Ji. 1.— 2. Auii. Ji.1.80. Ausgabe A. Text. oM,. —.«. 3. Kommentar enthalt die fortlaufenden Erlauterungen,diedieA'orbereituDg 3. Kominentar. steif geh. orleichtern solleu. Komnioiitar. Ji. 1.60. (obne Apologic, Knton F.Fagner. 2/3. els Erklarnngen auch zusammengobunden erhaltUcb. Ausgabe Cat^sars (Jallischer Krieg. Von Protagoras). Text. JL 1.40. 8o\yie und 1. Text. 7. Aufl. Alit 3 Karten, Die Sammlung eoll wirkliche „Schttleransgaben" bringeu, die den 1.40. Bc- Kommuutar. Ji. 3 Abh. im Text. JL 1.80. dUrfniseen *.S Planen u. der Schule in dieser Richtuug in der Einrichtuug wie dor Aus- Aristoteles uud den : Auswabl aue stattung ontgegenkommeix k *II. Teil *2. Hilfsheft. 5. Aufl. woUen, in der Gestaltung des ,, Textes", wie der Fassung (Aristoteles, nachfolgenden Pbilosophen irn Text der „Erklarungen'•, die sowohl Mit Abb. 2/3. Erklaruiigen. Anmerkungen als Zueam menf assungen Marcns Aurelins, Kpiknr, Theo- 1. bieten, feruer durch das Verstandnis fOrdornde Epiktet, JL 1.20. M. 2.40. Reigaben, wie Karten und Plutarch, Liician). Tcxt. J/i.l.2u. Aufl Plane, Abbildungen und Skizzen. phrast, :i- Kommeut. 6. Koninieiitai*. JL 1.20. M. 1.60. Das Charakteristische der Sammluug ist das zielbowuBte Streben nacb Abschn. Heft iBucli 1—4) organischem Piatons Apologie u. Kritou nebst Auch in 2 Hefteu. 1. Aufbau der Lektttre durch alle Klassen imd nach Hebung und s i e r. .bO. a.d.Phaidon u.Symposion. Von F.E g 2. Heft (Buch 5—7). je Jt — Verwertung der Lektttre nach der inbaltlichen 2.— und sprachlichen i?eiteliin, durch Einleitg. 7. Aufl. Ji. 1. Text. steif geh. Jt — .SO. Text B. M. Einheit der Leitung, Einmtttigkeit der iin il Herausgeber ganzeu bei allor Kommentar. 5. Auti. Jl. 1.60. 2. Hilfslieft. Ji: 1.— ) .j Dazu Selbstandigkeit im einzelnen, wie sie derc i ErklUruiigen. Namen verbiirgen, vmd ernstes Be- "' Von F. F tt g r Komiiientar. eteif > — Burgerkrieg. mtthen, wirklich Gutee zu bieten, aeitens des Verlegers. 3. JC. 1.00. 1. Text. Mit 2 Karton. ./f£1.60. geh. —.80. I ZielundZweck derAusgaben eind, oowohl den Fortscliritt derLektttro Gall. Krieg. siebe :Philo8ophen. 2. Hilfslien: siehe durcb Wegraumung dor zeitraubenden und mitzlosen Hindemi?se zu * ] AuBwabl a. Pl., erleichtern, :Philo6ophen. 3. Kommcntar. M- 1.20. ale die Erreichung dee Endzieles dur<.b Einheitlicbkeit der Methode und Plutarcli (Auswahl), siehe planm&flige Verwertung der Ergebniese zu aicheru. gebundene Exemplare. Die fetten Ziffern verstehen sicli fiir Dii jffern verstehen sich fiir gebundene Exemplare. — — — — ,-

Auiwahl. B. Zu den grieohiachen imd lateinieohen Scbriftetellern. 29 28 . AuBgaben griechiecher and luteinieoher Schrifteteller.

Cicerog Catilinar. Beden u. Bede de iiii• >'epo8'Lehen8be8chreibungen iii AuKnahl. perlo. Von C. Stegmann. Von F. Fttgner. Scliriftstelleni. 1. Text. 5. Auflage. Mit Titelbild u. griechisclieu und lateinisclien 1. Text. 5. Aufl. M-3Karten. .H .— B. Zu den 3 Karten. ^H. 1.10. 2. Hilf8heft. . Aufl. *2. Hllfsheft. 3 Aafl Auswahl. Mit Abbild. i. Text. ^fC 1.20. '. Erklarnii^eii. 2/3. Erklarangeii. [2, Ji 1.— *3. Komnientar. Ji l.HO. M. 1.40. griecliischeii Schriftstellem. 3. Kominent. 1. Aufi. 1. Zn den 1. Aufl. .H. —.90. JC —.90. Text B. M. Einleit 5. Aufl. .fi 1.3. II AeBchylus. Uomer U8. Dazu Kommentar. S Aufl. M. —.80. Einheit der Odyeaee. Ovids Metamorphosen iu Ansnahl. Von Guil., lexicon Aeschyleum. Kammer, E., die llede ffir Dindorf, S. Bo8cin8 nnd Rede fiir M. Fickelscherer. 8. 1873. 16.— Lex.-8. 1873. Ji. 1.— gr. Archia8. Yon H. H&nsel. die Homeriache Textkritik ini *1. Text. 5. Auflage. 1.20. Bichter, P., zur Dramaturgie des A. gr. 8. La Boche, J., *1. Text. 2. Aufl. JC. —.80. 10.— 6.50. Altertiim. gr. 8. 186*5. ofC *2 3. *2. Hilfsheft. S.Aufl. 1892. M. Komnientar. Mit Emleitung. M—-.eo. ] ed. H. Ebeling. R., Proleg. z. A.' TragOdien. Lexicon Homericum, * Abbild. Text. I We8tphal, —- Koden fur Q. Ligarias uiid fiir deu M. Im n,n m.i~ 42 Erklarungeii. 2 voU. Lex.-8. 1874/1885. Vol. I. JL . — y^^^' gr. 8. 18G9. M. 5.— Kuaig Deiotaru8. Von C. ^1.20 Stegmanu. JL 2.20. Vol. ^H. 18.— 3. Koniment. 5. Aufi. riatarchus. . 1. ext. .H. -.60. TiUdwich, ., die Homervidgata ale vor- *3. .H. 1.40. Ludwich, ., Ar.'8 Honier. Textkritik. KoDinientar. Mit Einleitxmg. cK. — .60. alexandriniach erwieaen. gr. 8. 1898. 2 Teile. gr. 8. 1884/85. Jf. 28.— Cato maior de senectute. Von Worterbuch. 4. Aufl. eteif geh. ..; — .50 6.— . WeiBenfels. Ariatophanes. gr. 8. *|| TextB. M. Einleitg. 5. Aufl. ^1.35. Noack, F., Homeriache Palaste. 1. Text. eteif geh. J(. —.50. Muller-Strubing, Ar. u. d. hietor. Kritik. 1903. Ji. 2.80 3.80. 5. •). Dazu Komiueutar. Aufl. JC 1.40. gr. 8. 1873. JL 16.— Kommentar. steif geh. —.50. Nutzhorn, F., die Entetehungaw. d. Hora. Philosoph. Schriften in AasivHlii. Boenier, ., Studien z. Ar. u. den alten Er- — Sallnets Catiliuar. TcrschTroraug. Vou Gedichte. gr. 8. 1869. Ji.h-- O. WeiBenfels. klarerndess. I.Teil. gr.8. 1902. JiH.— Von C. yolkmauii,B., dieWolfachen Prolegomena. Stegmanu. u. KlaBsen *1. Text. 2. Aufl. ^H. .. Zaclier, K., die Handachriften 8.— 1. Text. 2. Aufl. Mit Karte. Jl —.81». gr. 8. 1874. JL 2. Hilfsh. .H. —.60. dor Ariatophanesscholien. gr. 8. 1889. -/^• Erklarungeu. laocratea. 3. Komment. 2 Anfl' \ 2/8. Erklarangen. 2. Aufl. M. —.60. Ji 6.— ^°°( M. 1.60. PreuB, S., index Isocrateus. gr. 8. 1904. t/rL 1. * Ariatotelea. hin . Krleg. C. t n. — Jagart Von S g m a /. 8 . Terrinen. BuchIVu.V. VonC.Bardt. Heitz, E., die verlorenen Schriften dea Ar. *Text. Mit Karte. ufC —.80. liuciau. 1. Text. .K 1.20. gr. 8. 1865. Ji. 6.— Helni, K., L. und Menipp. gr. ?s. J906. 3. Koinmentar. ^fi 1.40. ^Konimentar. Ji. 1. Bucolici. Jt 10.— 13.— Au8ge\v. Briefe aas Ciceroiiigcher Hiller, E., Beitrage z. Textgeach. d. gr. Jl Tacitos' Annalen i. Au8vr. u. d. BataTer• Oratorea. t. Von 0. Bardt. Bukoliker. gr. 8. 1888. Ji 3.20. aufgtand ont.CiTiliH. Von C.Stegmann. BlaB.Fr.jdie attiacheBeredaainkeit. 3 Abt 1. Text. 2. Aufl. Mit Karte. M. 1.80. Demoathenes. 2. Aufl. gr. 8. I. 1887. .: 14.— 16.- 2. HilfHheft. steif geh. Ji. —.60. *1. Mit 4 ii. Text. Karten 1 Stammtafel. "W., die Kranzredo d. D., m. Rucksicht Fox, 1892. .; 14. — 16.- 1. 1893. 3. Konimentar (vorktlrzteAueg.). 20. 2. Aufl. 2.40. analysiert u. . a. d. Anklage d. Aachinea 1898. .«112.— Kommentar (erw-eiterte Ausgabe). Mit .#.16.— 18.— 2. 2. Hllfsheft. .Hl.SO. gr. 8. 1880. 5.60. \ 2/8.Erklarniigen. gewtirdigt. 14.— Emleitung. gr. 8. . 3. Koinment. J^1.40. / J^ 2.80. PreuB, S., index Demosthemcua. I. Heft: Brief 1—61. 1.80 2.20. Pindarua. 1892. M. 10.— Ausgabe in 2 Teilen; Pindaricum. gr. 8. U. Heft: Brief 62—114. Ji. 1.60 2.— Rumpel, J , lexion Schaefer, ., D. und seine Zeit. 2. Auag. Horatius, Gedichte. Yon G. Schimmel- *I. Ann. B. 1 — 6. a) Text. 2. Aufl. 1883. Ji. 12.— Bande. gr. 8. 1885—1887. JC iO.— I pfeng. 3 JC 1.20. b) Kommentar. JC 1. Etymologica. Photios. 1. Text. 2. Anfl. Mit Karte u. Plan. . 2.— Beltzenstein,»., Der Anfang desLexikons II. Ann. B. 11—16. Hietorien B. IV/V. Beitzenstein, R., Geacliichte d. griech. E. *2. Hilfsheft. [InVorb] dea Photioa. Mit 2 Tafeln in Lichtdruck. a. Text. JC. —.80. b. Komraentar. gr. 8. 1896. J(. 18.— *8. Kommentar. 2. Anfl. JC 1.80. 8. 1907. M. 1.— M. —.80. Herondas. gr. .. LlTias, Bdmische Oeechlchte Im Ausznge. Crusius, O., Untera. z. d. Mimiamben d. H. Plato. Von F. Fttgner. III. Zeittafel, Namenverz. u. Kart., z. beid. Platon und die ariatotelieche gr. 8. 1892. Ji 6.— Finsler, G., 1. Der zweite panieche Krieg. Teileu. ^H. —.80. Heeiodua. Poetik. gr. 8. 1900. Ji. 6.— 1. 3. Aufl. Text. Mlt 4 Karten. ^H. 2.— O., philologische Studien zu Pl. Agricola. Von O. Altenbnrg. Dimitrijevi{, M. E,., atudia Heaiodea. gr. b. Iinmisch, 2. Hllfsheft (zu I u. II). JL 2.— — I. Heft. Axiochua. gr. 8. 1896. Jii.— 1900. ^H. (o *3. Kommentar. 2 Hefte. 1. Text. Ji —.60. Platon. praesidiia Steitz, Aug., dieWerke und Tage d. H. nach II. Heft. De recena. L Heft: Buch 21—22. S.Aufl. .K 1.20. 2/3. Erklarungen. eteif geh. rationibua. gr. 8. 1903. ..^3.60. — .80 ihrer Kompoaition. gr. 8. 1869. ..— atque IL Heft: Buch 2 5— 30. 2.Aufl. Ji 1.40. HomeruB. *Ba«der, H., Pl.'a philoaophiache Entwickl. . Answahl aas der 1. Dekade. Germania. Von O. Altenburg. Worterbuch zu denHomer. gr. 8. 1905. oH. S.— 10.— *1. AutenriethjG., Text. 2. Aufl. JC 1.60. Pl. Geaetze. Daratellung des 1. Text. JC -.60. Gedichten. 11. Aufl., von a e g i. gr. 8. Bitter, C, 2. Hilfeheft (zu I u. .fC 2.— ). Inhalta. 8. 1896. ^3.20. Kommentar 2/3. Erklarungen. steif geh. —.80 1908. 3.60. 3. KommeQtar. Bach l— 10. Ji 1.60. JC 10. Frohwein. E., verbum Homericum. gr. 8. zum griech. Text. Jt Yerktlrzte Aaewahl aas der 1. u. Kommentar zu Vergils Aeneide i. Aa8n. Von M. Fickel- 1881. Jl 3.60. Schmidt, H., kritiecher 3. Oekade. 4:.— Bcherer. Gehring, ., index Hom. Lex.-8. 1891. P. Theatet. gr. 8. 1877. JL 1. Text. 3. Aufl. JC 2.20. Theatet. JC 16.— exegetiacher Komment. z. P. 2. Hllfsheft. JC 2.— 1. Text mit Einleitnng. 3. Aafl. Mit 1880. ..H. 3 '. Karte. JC 1.40. Glad8tone's, W. E., Homerieche Studien, gr. 8. 3. Kommentar. LHeft. Buch ] — lU. J^1.40. ttber Pl. 8. frei bearbeitet von A. S c h u s t r. gr. 8. Wohlrab, M., vier \ortrage IL Heft. Buoh 21—30. JC 1.60. *3. Kommentar. 3. Aufl. ^fC 1.80. 1863. Ji 9— 1879. ^1.60.

Die ffetten Ziffern verstehen sioli fiir gebundene Exemplare. Dlfc !% Ziffern verstehen sioli flr gebundene Exemplare. -

Schriftstellern. Auawahl. 30 . Zu deu griechiechen und lateiniscbeu . Wichtige TTandbiicher und neuere Ereehpiinmgen. 31 Poet ae comici. Thucydid8. und Ziellnski, Th., Gliederung der altattisch. HerbHt, L., zu Th. Erklarungen I. Keihe. Buch I Komodie. gr. H. 1»8. JL 10.— AViederheretellungeii. bis IV. gr. s. l«i)2. .^2.80. IJ. Reihe. S h c l e s. Aualegung BnchV—VUI. gr. 8. 1893. Ji. ^.m. , Th., S.' Elektra. Eiiie grammaticae ad gr. 8. 1891. '.— Stalil, I. M., (luaestionee Th. pertinentes. Auctas et correctas h e c r i t u . edidit St. gr. 8. 1886. J(.\M. Theocriteum. gr. 8. itorum Knnipel, J , lexicon 1870. .(i: 8.— C. Wichtige HaudbUcher und neuere Erscheiiiuiigeii aus dem Gebiete der klassiseheu Philologie.

2. Zii (len lateinischen Schriftstellern. Die auf einzelne Schriftsteller (oder Literaturgattungen) beziiglicUen

vidius. • Caeaar, C lulius. Schiiften s. o. S. 13 ff. ^oflc, ij>otterbuc^ sii '. SDieta Kbeliiii^, H., Schulworterbuch zu Caeaar. Sif beUiJ morpt)oien. Qt->'. 1893. .«[4. 40 4.80. 6. Aufl. gr. 8. 1907. ^H. 1.80. .^. Aicbiv fur Papyriisiorschung und ver- bucb. 12. Aufl., bearb. von A. Kaegi. Caesarianum. Ziawcj, £., rieineS SBiJrterbuc^ 311 C'§ Wtta Menge et PreuB. lexicon wandte Gebiete, hrsg. von U. '^^'^^- 2.00. Wilcken. Ji 6.75 S.— 11. Teil. Deutech-griechisches Lex.-8. Is^oOO. M. 18.— morvi)oie«- flt- ^• "^^ Jahrlich 4 Hefte. JL 24 — Schulworterbuch. 5. lage, Tolklehn, J., quaest. ad. Heroides O. apect. Auf bearb. von Tullius. K. Schonkl. JL i^.— li\.Oi). Cicero, M. gr. 8. 1888. Ji. 2.>0. Archiv fiir RcligionswiNseuschait. Xach O. E., der Briefwechsel des V. Schinidt, ! Birt, Th., die Buclirolle Plautua. A. Dietorich. Herausg. vfin Ricli ;i rd iu der Kuust. pr. 8. 1893. JL 12.— Plautinuiii conecripsit Gonzalez Archaol.-antiquar. Lexicon W 8 c h. Jahrl. 4 Hefte. J(. 16.— Untersuchungeu zuni der Jahrhunderte. Zleliii8ki,C..im Wandel Lodge. gr.8. 1. 1. Fasc. 1-5 jeJ/. 7.20. antiken Bucliwcseu. Mit 1'.» Abbildungen X.— Npue .lalirbiicher 8. 2. Aufl. 1907 M.1.— Uitschl, Er., prolegomena de rationibus ffir das klijssiiiclio Alter- Ji 12.— 15.- emendationia Plautinae. gr.8. 1880. JC 4.— tuui, iitsu}i>' Litoratiir Horatius. F., die attiscbe Berevisamkeit. uiid ffir Pjidiigogik. ilrag. voii .T.llberg , 3 Abt Friedrichs,J.G.,Q.Horatiu8Elaccu8. Phil. Tacitus. 2. Aufl. Ji. 56.— 64.— iiber Syntax und Stll des T. und B. Gerth. Preis fiir den Jahrgang Untere. gr. 8. 1894. Ji.G.~ Draegor, ., 1. Abteil. Von Gorgiaa von 10 Heften Jl. 30.— bia zu Lysias. Teile. 3. Autl. gr. 8. 1882. ^H. 2.80. Keller, O., Epilegomena zu H. 3 Jl. 14. 16. II. Abtftil. Isokrates inid Lex.-8 1'. — — I. Teil. Oerber et Orecf, lexicon Taciteum. liyzantinische Zoitschrift. gT. 8. (je JL 8.—) Ji. 24.— Uater - leaos. Jal4.— 16— III.Abteil. l.Abschu. 1877—1903. Ji. 64.— wirknng 1.S79. II. u. UL Teil. 1880. vieler Fachgenossen hrsg. vuii DeniogtJienes. JL\&.— Vf^.— 111. Abteil. Vergiliua. K. Muller, L., Q. Horatiua Flaccus. 8. 1880. KruiJibacher. Preis fur den Baud 2. Abschu. Demosthenes' Genossen uud gr. 8. ('omparetti. V. im Mittelalter. von jjihrlich 4 2.10. Heiten M. 2l>.— Gejiner. .U.. 12.— .H. 6.— 14 Th., Horazttudien. Alte und neue 1875. Ji. 2.AuH. nie griechische uud lateiiiiscbe iiitenilur Jlliimner, i L., Tecbuologie und Terminologie , n. Chr. Mit 114 Fig. und Religlouswissenechaft, die hellenische Kultur. 2. «eechOhte, Sprache uiid Littratur, Philosophie, Auf lage." Mit 1 lithogr. Tafel. 3. Aufl. (. 24.— 26.— Rechts. nnd Staats- 7 Tafeln u. 1 Karte Volkerkunde, Volkswirtschaftslehre, in Mehrfarbendruck, i Lander- und Coiiniioittarii notarum Tironiauarum ed. wissengchaften, Cni?er8itats and Unterrichtsireeeu, Illustrierter Anhang) 2 Doppeltafeln in Schwarzdruck, 2 Karton W. S c h m i t z. Mit l.)2Taf. In Mappe. //. 40.— und gegen 400 Abbildungen iiu Text. I illustriertem Anhang, enthaltend Ji. 10.— 12.— Croucrt, Guil., Menioria Gracca Herculanen- Neue Ausgabe 1907 mit ! sis, cum titiilorum Acgypti papyrorum Altertums- Renden H., GrundriB klaHsischen der I eine reiche Auswahl von Werken der Lite- codicum deuique testimoniis comparatam raturgeachichte fiir Gymnasieu. IlI.Tei]. '• Besprechungen, proposuit G. C. ./;. 12.— mit ausfiihrlichen Inhaltsangaben, 2. Aufl. wissenschaft oH. 1.— i den Werken selbst Cumoiit, F., die Mysterien des Mithra. Eiu vielfach auch Probeabschnitteii ans Renseler, G. E., und K. Schenkl, griechiach- ; Beitrag z. ReligionsgescMchte der rouiiscli. deatsches und Verlag. deutsch-griecliisches Schul- Kaiserzeit. Autor. deutsche Ausgabe voii postfrei vom wOrterbucli. I Umsonst und 2 Teile. G. Gehrich. Mit 9 Abbild. im Text und Teil. 1. Griechiach-deutsches Schulworter- auf 2 Tafeln sowie 1 Karte. Ji^o.— 5.60.

Die fetten Ziffern verstehen sich liir gebundene Exemplare. , — — — — ———— — — .- MXU01.1J vciobcucu aiuu lur yenunnene JL•xemplae.

('. Wichtige Hanrtbttcher uud neuere Ersoheinungen. 32 C. Wichtige Handbftober und neuere Ergcheinungen. 33

Keller. O./lateinischeYolksctjTnologiu und Moininseii, A,, Dlelg, H., Elementum. Eine Vorarbeit : Feste der Stadt Athen im zum Oudeman, ., GrundriB der Verwandtee. Ji. 10. j Geschichte der Altertum, griech. u. latein. Theeaunxe. 3 geordnet nach attlechem Ka- JL — I klaseiechen Philologie. JL I Dleterlch, Nekyia. 4.80 5.20. klotz, Eeinh., Handbuch rlor lateinischen lender. Umarbeitung der 1864 erechiene- ., Beitr. zur Erklfirung Hagen, H., gradus ; ad criticen. Fttr philo- Stilistik. Nach deg Tode herausgeg. nen Heortologie. d. neuentdeckten \&. I ..V 16. Petrusapokalypse. Ji. . — 6 logische Seminarien und zum von Eicli. eine Mithrasliturgie. Selbst- Klotz. Ji. 4.80. Mntzbauer, C, die Grundbedeutung M. 6. — 7. gebrauch. JC 2.80. des Mntter Erde. j Rich., Grundztige altromiBcher Metrik. Konjunktiv und Ein Vereuch tiber Volke- Helnlchen, Fr. Optativ im Griecbiechen i ., lateinisch-deutschee religion. JL 3 20 3.80. und Ji. 12.— JC 8,— 9.— deutsch-latem. Schulworterbuch. 2 Teile. Dzlatzko, K., Untereuchungen Krnmbacbor, K,, die Photogrupljie i. Dienete Nilsson. M. P., griechische tiber aus- I. Teil. Latemisch-deutsches SchulwOrter- Feste von reli- gew&hlte Kapitel dee antiken der Geisteswiesenschaften, Mit 15 Tafeln, gioBcr Bedeutung niit Buchwesens buch. Aufl., I AusbcIiIuB der Jt 6.— 8. bearb. vou C. Wagener JL 3.60. I attischen. J(. 12. — 16. ca. cfC 6.30 ca. 7.50. II. TeU. Deutech^ i?*"^'"' -fOincr. lieliniauii, K,, die Angriffe der drei Barkideu Noack, ., Ovalhaus ^' (iriauterungen. Ji. 6.— latemischee Schulw6rterbuch. 5.Aufl., be- und Palaet in Kreta. <.40. arb. aiif Italien. Drei quellenkritisch-kriegs- Ein Beitrag zur Frtihgeecbichte von C. Wagener. Ji. 5.25 6.50. des Hanees Oardthausen, V., Auguetus und seine I geschichtliche Untersuch. Mit 4 Karten, M. 2,40 8.20. Zeit. Helblg, "W., Fuhrer durch die OffentUchon 2 Teile. 5 Planen und 6 Abbild. JL 10.— 18.— I Norden, Ed., Samralungen der klaseiechen Altertttmer die antike Kunstprosa vom 1. TeU. I. Band. JLIQ.— n.Band. Ji.12.— in Rom. 2 Biinde. lielirs, K., populare Aufsutze aus dem Alter- TI. Jahrhundert v. Chr. Mb in die Zeit III.Band. 2. Aufl. geb. J<: 15.— J(.S.— Zusammengeb. Jif. 32 — [Die Bande eind nur zusammen tum, vorzugBweise zur Etliik und Reli- der EenaiBsance. 2 Bande. (Einzeln jeder lI.Teil. (Anmerk.) I. Band. .— k&uflich.] J(. 6 II. Band. pion der Griechen. 2. iiand ^H. 14,— 16.—) 7 aif extradiinnes Papier Anfl. JL II.— ^28.— 32.— Ji. 9.— in.Band. Ji 7.— ' gednickt Zueammen- und mit Otto, W., Prieeter und Tempel geb. ^24.— Schreibpapier durchschoasen, zum Ijeo, Fr., die griechisch-romischeBiogTaphie im helle- Handgebrauch I nietischen Agypten. Ein ftir Fachgelebrte. nach ihrer literarischen Form. Jt 7. Beitrag , zur Griechiecho Palaographie. Mit 12 Tafeln geb. Ji 17. I Kulturgeschicbte des HelleniemuR u. vielen IlluBtrationen liexikon, ausfuhrlicbes, im Text. Jl 18.40. dergriechiBchenund 2Bandc je JC 14.— 17.— Herkenrath, E., der Enoplioe. Ein rftmischen Wrjrfcn, 3-, bai grierfiii^e 2)ramo. Bei- Mythologie. lui Verein mit 9iid)t)Io?, trag zur griechisch. I Pcter, H., die geschichtliche Literatur tiber Metrik. ^6.-8 vielen Gelehrten hrsg. vou W. H. c r, ®oi)i)oflc8, SuripibeS. mit einem Oilane. R h e die romische Kaieerzeit bie TheodosiuB I. I HerEOg, E., .ii. l.GO 2.20. Geechichte und System der Mit zahlreichen Abbildungon, 3 Biinde, . und ihre Quellen. 2 Biinde. fitaatsTerfaesung. 2 Bande. l,Baiii (A— H,) M/ii.— ILBand. (I—M.) je Ji. 12.— Oelzer, H., auagewahlte kleine Schriften. JC S3.— Mit I. Band. der Brief in der romiBchen Literatur. I KOnigszeit u. JL 38.— III. einem Portrat Gelzers. Republik. Jilb.— Band. 37.-57. Lieferung. ,. 5.- C— LitoraturgeschichtlicheUntersuchungen u. II. Band. Die Kaiserzeit von der Diktatur Jede Lieferung Ji. 2. — Suppleraente: iierckejA.,u. Ed. Norden, Einleitung ZusainmenfaBsungen. — in die Cfisare Mb zura Kegierungsantritt I. Bruchmann, epitbeta Ji. &. j Dioklc- deorura quae klasBische Pliilologie u. Poland, F., Altertumewissen- tians. I. Abt. apud poetae Geschichte des griechischen I Geschichtliche Graecos leguntur. 10. ichaft. Unter Mitwirkung Ubereicht. Ji. "ereinswe8en8. von E. e t h e — II, Abt. II. Carter, JG XXXVIII. [U. d. Pr] .. Syetem der Verfassnne epitheta deoram. Jt . — J. L. Heiberg, B.Keil, P. Kibbeck, O., Friedrich Wilhelm Kretzech- I der Kaiserzeit. Ritechl, Ein raer, 8.— , Berger, mythische Koemograpbie J. Neumann, E. Pernice, Beitrag zur Geechichte der Philologie. Hoffmann, M., August Boockh. der Griechen. M. 1.80. P. Wendland, S. Lebens- 2 B&nde. Wide, Fr. Winter beachreibung 19.20. heraueg. und Auswahl aus seuiem Simtn aicaUei-iion be« — von A. Gercke u. E. Norden. flaf). SlltcrtumS tiit — Eeden und Vortrage, Ji. 6. — 8. i wiesenechaftlichen B&nde. Briefwechsel ErmiiB iMDittiiaiien. 7. »erb. 2 geb. je ca. 10.— [U. d. Pr.] Sluflage, ^eroii^gefleben Kicsc, ., das rheinische Germanien in der I Preis. M. .— 9.— eilbert. G., Handbnch der tjon Grlcr. mn sat)Irci(|eu SlObilbuiiaen. antiken Literatar. Jt 14. griech. Staata- Briefwechsel 1 zwischen August M. 14,— 16.50. alterttlmer. 2 Bftnde. Jf. IH.60. Bockh Koebach, ., und E. WeRtphal, Theorie der und Ludolf Diesen, I. Band. Der Staat der ; Pmdar und anderes Lndwicli, ., Aristarchs Homerische Texl- musiBchen KtinBte der Hellenen. (Als Lakedaimonier und I betrefifend. .//. 5.— der j 0.— kritik nach den Fragmenten 3. - Athener. 2. Aufl. JC H.— . Band ' des Didymos Auflage der Eoflbach Westphalschen Imhoof.Blnraer, F., dargestellt Ji 5.60. PortratkOpfe v. rdmisch. und benrteilt. Nebst Beilagen. Metrik.) ?> Bande. M. 86.— MOnzen der Republik 2 Teile. 28.— O., Geschichte und und der Kaiserzoit. M. I. Band. Griechieche Ehythmik von We t - Topographie der , FOr den Schulgebrauch [L TeU. JL 12.— II. Stadt Kom im Altertum. 3 Abt. M.24 —\ herausgeg. [Mit Teil. M. 16.—] phal. JC. 7.20, II. Band, Griecbieche I. AbteD. 4 Lichtdrucktafeln. 2. Aufl. kart. iHasqneray,P., Harmonik und ^K 6.— . AbteU. jr 8 — ./^ 3 . 20. AbriB der griechisch. Metrik. von WeBtphal. Abteil. .: ;• PortratkOpfe auf AuB dem Ji&.m. Band. I. Abt. . 10.— I antiken Mtlnzen helle- Franzesiachen ubersetzt von m. AUgemeine niecher die meteorologischen Theorien dee und hellenieierter VOLker. Mit Br. PreBler. Jl 4.40 5.— Theorie der griechiBch. Metrik von WeBt- Zeittafeln griechischen Altertums. Mit 12 Fitniren der Dynastien des Altertums Man, G., die Eeligionsphilosophie Kaiscr phal und Qleditech. M. 8.— IL Abt. im nach ihren Text. 20.— 22.50. Mttnzen. Mit 296 Bildnieeeu Julians in eeinen Reden auf Kunig Helios Griechische Metrlk mit beBondorer EOck- in Lichtdruck. eicht auf die Grammatik, hietorieche, der lateiniscben kart. J{. 10. nnd die Gottermutter. Mit einer Uber- Strophengattnngon und die Sprache. nnd O. Keller, eetzung iibrigen melischen Metra Eofibacb Unter Mitwirktmg von H. 1 a e Tier- und Pflanzenbilder der beiden Reden. Ji %.— 7,— A. Dittmar, auf antiken Mtinzen u. und Weetphal. M. 14.— J. Golling, G. Herbig, Gemmen. 26 Licht- Mayeer, E., Grammatik der griechischen C. F. W. Mttller, drucktafeln mit 1352 Abbild. Schaefer, ., DoTnostheiiea und eeine Zeit. J. H. Schmalz, Fr n. 178 Seiten Papyri aus der Ptolemiierzeit. Mit Ein- Stolz, J. erlantemdem Text. 2., rev. Auagabo. 3 Bande. Ji. 30. ThUseing und A. Weinold, geb. Ji 24,— schluB der gleichzeitigen OBtraka und der ! hreg. von G. Landgraf. Immigch, O., die Schmarsow, ., Grundbegrifife der Kunst- In mehreren innere Entwicklung" dee in Agypton verfaBten Inschriften. Laut- j wiaaenechaft. M. 9, 10. B&ndeD. gr. 8. griechischen Epoe, Ein Baustein — zu einer und Wortlehre. M. 14.— I 17.— Scliinidt, J, H. H., I. Band. VonFr I. hietoriechen Synonymik der griechieoh. Stolz. Halfte : Ein- Poetik. Ji. i._ leitung und Mlsch, G., GeBchiechte der Autobiograpliie. Sprache. 4 Bande. JLb\. — Lautlehre. II. Halfte: Stamm- Kaerst, J., Geechichte des hellenistiechen I. Band: Das Altertum. bildangalelire. JC 8.— 10.— I Handbuch der lateiniachen und griechi- 1894. 1895. je Jf. 7.— Zeitaltere. In 3 Bandcn. Bchen Synonymik. JL 12, . Band. Syntax dee einfachen Satzes. I, Band. Die Mitieis, L., Eoichsrecht und Volksrecht in Grundleguug dee Hellenie- [ I. Heft: Sfhneider, A,, das alte Eom, Entwicklung Einleitung, Literatur, Tempora muB. ,. 12,— 14.— den 58tlichen Provinzen des rOmischcn I eeines und Modi, Genera Verbi. Kaiaerreichs. JC lA. — GrundriaBee und Geechichte eeiner 1903. JC 8 — . Band. 1. Halfte. DasWesen des [Fortsetzung Helle- Bauten. Auf 12 Karten tind 14 Tafela n. d. Pr.] niBmuB. ^H. 12.— 14.— zur Geechichte der Erbpacht Supplement: im Alter- dargestellt. geb. ^H 16,— Muller, ' C. . W., Syndax dle antike Idee der Okumene tnm. AGWp/i.XX. 2.— des Nominative und Akkneativi in Ihrer die 12 Plftne auf festem Papier apart. im Latei- politischen und ktilturellen au8 d. griech. nieoUen. Bedeutunj? Papyrusurkunden. M. 1 . 20. *Wl 6. JC .— Ji 1.20. uie fetten Die fetten Ziffern verstehen sich fiir gebundene Exemplare. Ziffern verstehen sich fur gebundene Exemplare. — — —— —— —

Erscheinnngen. C. Wichtige Handbucher und neuere 34 Verlag von B. G. Teubner in L•eipzig und Berlin Thosaurns linguae Lntinae. Index librorum Schroeder, 0.. Vorarbeiten zur griech. scriptorum inscriptionum ex quibus Veregeechichte. J( h. — ^• cxempla ;it]foruiit«r. .If. 7.20. O. Th., Kaiserhaus der Antonine Schulz, Einbanddecke ,H. 5. und der letzte Historiker Roms. Nebst JAHKBUCHER H., Pharos, Antike, lelam und NEUE Thiorsch, Bcigabe: das Geschichtewerk des einer Occident. IMit 9 Tafeln, 2 Beilagen und Anonymus. Quellenanalysen uiid grie- ALTERTUM, QESCHICHTE *^.— 455 Abbildungen. geb. M. FUR DAS KLASSISCHE chische Untersuchungen. Jt «.— 2rocIgiSmiti, .•bimmcl^bilb unb iilcltauf^oumifl aus dcr antiktn Solmartz.E., Charakterkopfe ^eiten. Seutirl) uoii 2. 33 di, FUR PADAGOGIK Hesiod und im ii>anbel ber UND DEUTSCHE LITERATUE UND I.iteraUir. Fiinf Vortrage : 1. 2. iiutlagc flcD ./^ 5 Euripidi^s, Pindar, 2. Thiikydides und t'seiier,H.^'ortrageu.Auf8atze. J/.. — .— HERAUSGEGEBEN VON Plato. 4. Polybios und 3. Sokrates xind derheiligoTychon. (Sonderbare Ileilige. Aiifl. 2 2.«». Poseidonios, 5. Cicero. 2. JL . — 0.— Toxte II. Untersucliungen L) M.l•. — JOHANNES ILBERG UND BERNHARD GERTH Griechen und Sittl, K., die Gebiirden der Vnhleiii, I., opuscula academica. 2 partes. Abbild. Ji 10.— Jahrlich 10 Hefte. Preis: M. 30.— Romer. Mit zahlreich. Pars I. Prooemia indicibus lectioniini Xn. Jahrgang. 1909. der griechischen Literatur- praemissa 1—XXXIII ab a. MDCCCLXXA' Sitzler, J., AbriB Jahrbucher" will lur die drei ereten im Titel Bis zum Tode Jt 12.-14.50. Die erete Abteilung der „Neuen geschichte. I. Band: ad. a. MDCCCLXXXXI. miteinander verbundcn die ^enannten WieeenBchaftegebiete , die dnrch zalilloee F&den Alexanders des GroBen. JC \. — Pars II. [U. d. Pr.] Prooemia indicibus unaerer historischen BUdung im weiteren nnd tieferen Sinne ausmachen, einem der kleinasiatibchen lectionum praemissa XXXIV — LXIII ab Grundlage Stahelin, F., Geschichte Ausdehnung aller Forschiingezweige immer dringender werden- ad. a. MDCCCCVl. bei der zunehmenden 2. Aufl. ,//.4.80 5.60. H. MDr( CLXXXXIl auf kleinem Ge- Galater. den Bedtlrfnie dienen. Dem einzelnen, der uberhaupt nicht odor nur der horazi- JL 14 — 16.50. St^^mplinger, Ed., das Fortleben eelbetfor•— Vaiiicek, etyniologisches WOrterbuch der biete schen Lyrik seit der Renaise. M. ». — ., WissenBchaft auf den ihm durch den Beruf und eigene Studien nahe- Aufl. Jl. 6. FortBchritten der 3lltcrlum§. lateinischen Sprache. 2. 2toll, ., t»ie Sagen be^ namic^cu liegenden Gebieten zu folgen. griechisch-lateiuisches etymologisches c. ^ « 1' e r. 2 95ant>e. vielfach gefahrdeten Zueammen- »;. «luTl• 9ieu bcarb. ODit i>. m Inebeeondere dient eie der Aufrechterhaltung dee Wiirterbuch. 2 Bande. J/. 2i.— ^ //.«».— an ihrem Teile. Wenn sie ^Jiit 79 3ibb. flcb. je./i^.S.eo, in ^-8) hangee zwischen Wifieensohaft und Schule nach Kriiften und J/ 10.— II. Band. .//.14.—] flaffifc^en 3iltertuin§. [l. Band. und Vertiefmig der Erkenntais wiedergeben bie ®Dttcr bcS Versamiuluug auoh nur in groBen Ztigen die Erweitertmg 9Jht Verhaudlniiiieu der 19.-49. httheren Unterricht direkt 8. 3tufi. 9icu bearb. oou ^. Samev. kann, eo berucksichtigt sie dooh nicht etwa nnr das fttr den deutscher Philologen und Schulmanner. 92 «ibbilbungen. M. 4.. Brauchbare; der Lehrer boU eine freie wiseenechaftliche Personlicbkeit eein und bleiben. (Einzeln kii.uflich.) Padagogik Stndniczka, F,, die Siegesgottin. Eutwurf Die zweite Abteilung will Fragen der thooretischen und praktischen Yolkiiiaiin, E., (ieschichte und Kritik der der Geachichte einer antiken Idealgestalt. aa hoheren Schulen erortem und der Erforechnng ihrer Geachichte dienen. Wolfschen Prolegomena zu Homer. .9<.~- Mit 12 Tafeln. JC. 2.— die Rhetorik dor Griechen und EOmer Susemihl, F., Geschichte der griechischen systeinat. Ubersicht dargestellt. 2., ver- Literaturin derAlexandrinerzeit. 2Bauae. iu Auflage. Jt. 12. Jt 16.— 1«.— II.Band. J(. 14.— besserte 1, Band. Athen im Alter- BYZANTINISCHE ZEITSCHRIFT 1«.— Wachsmutli, C, die Stadt Jt . ^ 20.— romischen tum. I. Band. Mit 2 Karteu. JL HERAUSGEGEBEN VON Teufffl, W. S., Geechichte der UNTER MITWrRKUNG ZAHLREICHEB FACHGENOSSEN II. Band. 1. Abteil. J/ 12.— [2, AbteiJ. Literatur. 5. Aufl., von L. Schwabe. Xeubearb. in Yorb.] in .] KARL KRUMBACHER 2 Biinde. [Vergr. der Seelenvogel in der alten Studien und Charakteristiken zur Weit-kiT, G., O. 0. PBOFBSSOB AN DEB UNIVKRSITAT MUNCnEN und Kunst. Eine mythologisch- griechischen und romisclieu Literatur- Literatur 20.-1 archaologisLlie Untersucliung. Mit 103 Ab- Baiid. 1909. Vierteljahrlich ein Heft. Preis einee Bandes: M. geschichte. 2. Auflage. IVlit einem Ltbens- XVIII. bildungea iin Text. .^28.- abriB des Verfassers. Jl. 12. Gbatalieriiiif ber Iotcintid)enSi)rad}e. Generalregister zn Band I—XII, 1892 — 1903j Thesiiuras linguae Latlnae editus axictori- iHuciif, C Soeben erschien: Vi8UceiiUN, W. Hilfsbuch fur Historiker, Archaologeu von Paiil Marc. [VIII u. .592 S.] gr Lipeiensis, Mouacensis, Vindobonensis. Ein Wissenschaften ausgearbeitet Vol. II. und Astronomen. J(. 5. 1900—1908. Vol. I. ./74.— S2.— 1909. Geh. M. 24.— Witte, C, Singular und Plural. Forscliuiigfu 82.— ftO.— VoU. III. fasc. 1. aufblilhendt j, und GescMchte der griechischen Dae internationale Zcntralorgan fttr die gegenwartig so machtig je J'. 7.20. Vol, 1^ uber Form ji. 7.fiO. fasc. 2 u. 3 die von Kmiuh.'ii'her (Miinchen) unter Mitwirkung zah Poesie. J^. 8.— 9.— byzantimschen Studien bildct K. 1—5. je 7.20. der i. fasc. reicher Fachgenossen eeit 1892 herauegegebene Byzantinische Zeitschrlft von Uber alle Fort mehr 17 eUttliche Bande vorliegen. Sie aieht ihie Aufgabe darin, Sprache, welche die moderne Erforachung der byzantiniechen Geechichte, Literatur, Eeligion, Epigraphik, Numismatik uew. aufzuweieen hat, wie auch ttber alle fttti5« ? Vorkommnisee auf dem Gebiete zn orientieren und so den weiteren Auabau der Diazii zu fOrdem. Dies geechieht einmal durch selbetundige Aufe&tze, dann durch ausfuhrhc eino mttglichet vollst&ndi Besprechungen wichtiger Neuerecheinungen , endUch durch yom Herausgeber unter standiger Mitwlrkung mehrerer Fachgcnosden bearbeitete Blb!j Gebiete. Der BenJ graphie ttber alle in das Programm der Zeitechrilt einschlagendcn die ganze nersi beracksichtigt gleichmftflig alle Sprachen und verzeichnet jedeamal Promptheit, die Literatui bie etwa 2—3 Monate vor dem Erecheinen dea Heftee, eine j umfaaaenj keiner anderen mlt Inhalteangaben Yersehenen. eine ganze Dieziplin sov- BibUographie erreicht wird. Den geaamten Inhalt dex ersten 13 Bftnde, und zwar unalysiert da?« der Atifaatze und Beeprechtingen als der bibliographLschoii Notizen P. Marc auegearbeitete Generalreglster. L•eipzig imd Berlin ^ . . Tenbner in ARCHIV m RELIGIONSWISSENSCHAFi NACH ALBRBCHT DEETERICH UNTER MITWIRKUNG VON H. OLDENBERa, C. BEZOLD, K. TH. FREUS^ IN VERBINDUNG MIT L. DEUBNER HERAUSGEGEBEN VON RICHARD WtJNSCH

XII. Jahrgang. 1908/09. Jahrlich 4 Hefte. Preis: M. 16-

Das „Archiv fiir ReligionswiBsenschaft" will auch fernt znr LOsung der nachsten und wichtigsten auf diesem Gebiete bestehei den Aufgaben, der Erforschung des allgemein ethnischeii Untei grundes aller Religionen wie der Genesis unserer Religior dee Untergangs der antiken Religion und desWerdens dee Christei tums, insbesondere die verschiedeuen Philologien, Volkerkund und Volkskunde und die wissenBchaftlicbe Theologie vereiniger Die Forderung vorbereitender Arbeit, wie sie eine Zeitschrift leisten kani ist hier zum gegenwartigen Zeitpunkt in besonderem MaBe berechtig^ Der Aufgabe der Vennittlung zwischen den verschiedenartigen Forschung gebieten soll die Einrichtung der Zeitsclinft besonders entsprechei Neben der I. Abteiliing, die wiBsenscbaftliche Abhandluiigen enthal sollen als II. Abteilung Berichte stehen, in denen von Verti-etern einzolneD Gebiete kurz, ohne irgendwic Vollstandigkeit anzustreben, di hauptaachlichsten Forschungen und Foi-tschritte religionegeschich licher Art in ihrem besonderen Arbeitsbereiche hervorgehoben und b* -teilt werden. Regebnafiig sollen in fester Verteilung auf drei Jah zusammenfassende Berichte iiber wichti^ : e wiederkehren der Religion: ..^ aeinungen auf den verschiedenen Gebieten issenschaft, so fiir semitische ReligioDswissenschaft (C. Bezol• r.Schwally; Islam: C.H.Becker), fiir agyptische(A.Wiedeinanri ndische (H. Oldenberg und W. Caland), iranische (Geiger lassische (L. Deubner, A. v. Domaszewski, G. Karo, R. Wunscb hristliche (H. Holtzmann), germanische (F.Kauffmann), fern- AiT die Religion Chinas (0. Franke) und Japans (Riess), der Natn nlker (Afrika C. Meinhoff, Amerika K. Th. PreuB, Au8tralieL V. Foy, Indonesien H. H. Juynbolt, Sibirien L. Sternberg). lele^entlich sollen in zwangloser Auswahl und Aufeinanderfolge Berichte ber^andere Gebiete ihre Stelle finden, so uber neugriechische Yolksreligion G. Politis und Bernh. Schmidt), iiber slawische und russiscbe ~^^'csreligion (L. Deubner), iiber die Religion in der Geschichte des jlalters und der Neuzeit (A. Werminghoff), in der Medizin soU f 1 e r) mid der Jurisprudenz A. e 1 1 w i g) Die III. Abteilung liieihmgen und Hinweise bringen, durch die wichtige Entdeckungen, enere Erscheinnngen, auch abgelegenere und vergessene Publika- gebracht werden r u iriiherer Jahre in kurzen Nachrichten zur Kenntnis VoUstandigkeit angestrebt wurde. . n, ohne daB auch hier irgendwie —

DIE KULTUR DER GEGEn IHRE ENTWICKLUNG UND IHRE ZIELE

HERAUSGEGEBEN VON PROF. PAUL HINNEBERG

In 4 Teilen. Lex.-8. Jeder Teil zerfallt in einzelne inhaltlich vollstandig in sich abgeschlossene und einzeln kaufliche Biinde (Abteiluiigen.)

Teii I: Die geisteswissenschaft- Teii III: naturwissenschaft- lichen Kulturgebiete. i. Haifte. lichen Kuiturgebiete. MaUiematik, Keli^Mon und Philosophie, Literatur, Anorganische und organische Natur- Musik und Kunst (mit vorangehender wissenschaften, Medi/.in. Einleitung zu dem Gesamtvverki. Tcii IV: Die technischen Kuitur- gebiete. Bauteclmik, Maschinen- Teii II: Die geisteswissenschaft- teclinik, iiidustrielle Teclinik, Land- lichen Kulturgebiete. 2. Haifte. staat wirtschaftliche Technik, Handels- und und Gesellsclialt, Kecht und Wirtschaft. Verkebrstechnik,

Die „Kultur der Gegen.vart" soU eine systematisch aufgebaute, geschicht- lich begrijndete Gesamtdarstellunfi.unserer heutigen Kultur darbieten, iudi m sie die Fundamentalergebnisse der inzclnen Kulturgebiete nach ihrer Bedeutung fur die gesamtc Kiiltiir der Gcgcnwart und fiir dcrcn Weiterentwicklung in groBen Zugen zur Darstcllmig bringt. Das Werk vereinigt eine Zahl erster Namen aus allen Gebieten der Wissenschaft und Praxis und bietet Darstellungen der einzelneu Gebiete jc\vcil.s aus der Feder des dazii lierufensten in gemein- verstandlicher, kunstlerisch gewahlter Sprache auf knappstem Raume.

„Teubners gelehrtes Samiuelwerk ist laiigst in allen Handen, Tausende von Privatleuten nennen seine Bilnde ihr eigen; in allen groBeren Bibliotheken ist es zu finden. Die GroBziigigkeit und Einheitlichkeit seiner Aiilage , die Zahl und der Ruf seiner Alitarbciter machen es einzigartig un^ notigen auch dem^ jenigen Anerkennung ab, der in dem Uberwuchern einer enzyklopadischen Literatur nicht die erfreulichste Seite unseres Bildungslebens sieht. Wer aber das vorliegende Verk in die Hand nimmt, das schon durch seine fiirstliche Ausstattung eine Art von GenuB gewahrt, wird den gewaltigen Bildungsgehalt eines solchen Buches umsomehr empfinden, je naher er dem Arbeitsgebiet jener Autoren steht. Eine ungcheure Summe von geistiger Kraft ist es, die hier iii einer Anzahl kleiner, fast im Plaudertoa niedergelegter Skizzen ihren .SchluB- stein findet." (Berliner Tageblatt.

.-»i

^^«^ ^'^ einzeinen I . uiiuiieft und Spezial-Prospekte —————— Abteilungen (mit Auszug aus dem Vorwort des ^ Herausgebers , der Inhaltsiibersicht des Gesamtwerkes, dera Autoren-Verzeichnis und mit Probestucken aus dem Werke) werden auf Wunsch umsonst und postfiei vom Verlag versandt. —— — —: -,: — .

COLUMBIA ONIVERSlTV LIBPARir- KULTUR DER GEGENWART. Df kJLTUR ?T. 0021 061815 Von Teil und Teil II sind erschienen: on Teil I und l. i^v- Abt i: , Die allgemeinen Grundlagen derKultur der Gegenwart. <: ^ tematiSChe Rechtswissenschaft. Inhall: Wesen des Inhalt: Das Weseu der Kultur: W. Lexis. — Das modenie Bildungswesen l<' I :htswissenschaft: R. Stammler. — Die einzelnen Teil- Kr. Paulsen. — Die wichtigsten Bildungsraittel. A. Schulen und Hochschulen. Burgerliches Recht: R. Sohm. - Handels- und Wechsel- I )as Volksschulwesen : G. t - Schoppa. Das hdhere Knabenschulwesen : A. a Versicherungsrecht: V. Ehrenberg. — Internationales ihias. Das hohere Madchenschulwesen: H. Gaudig. Das Fach- und Fort- ar. — ZivilprozeUrecht: L. v. Seuffert. — Slrafrechl und 'jUdungsschulwesen: G. Kerschensteiner. Die geisteswissenschaftliche Hoch- « V. Liszl. — Kirchenrecht: W. Kahl. — Staatsrechl: chiilausbildung: Fr.Paulsea. Die ^ -f^^S^^M^^^^"' naturwissenschaftliche Hochschulausbildung: vallungsrecht. Justiz und Verwallung: G. Anschu tz. , *"^-iS«afVS!e--fe»i^,i.^p5^^^ W, V. Dyck. B. Museen. Kunst- und 5^5»S^>-i , Kunstgewerbe-Museen: L. Pallat. Natur- Kditu pflege: E. Bernalzik. — Volkerrechl: F. v. Martitz. — , vissenschaftlich-technische Museen: K. Kraepelio. C. Ausstellungen. Kunst- iufgaben des Rechtes und der Rechtswissenschaft: R. Stammler md Kunstgewerbe-Ausstellungen : J. Lessing. Naturwissenschaftlich-technische : S.j 1906. Preis geh. M. 14.—, in Leinwand geb. JL 16.— Vusstellungeu; O. N. Witt. D. Die Musik: G. Gohler. E. Das Theater: 1'. Schlenther. F. Das Zeitungsweseo: K. Bucher. G. Das Buch: R. Pietschmann. H. Die Bibliotheken : F. Milkau. — Die Organisation ler WisaeQSchaft: H. Diels. [XV u. 671 S.] 1906. Preia geb. M. 16 — In 2., vermehrter und verbesserter Auflage erschien: \n Leinwand geb. i8.

reil I, I Abt 3, : OnentaliSChen Religionen. Inhalt: Die Anfange TEIL I, ABT. 8 ler Religion uad die R. der primitiven Volker: Ed. Lehmann.— Die S^yp- ische R.: A. Erman. — Die asiatischen R.: Die babylonisch-assyrische R.: C. Bezold. — Die indische R.: H. Oldenberg. — Die iranische R.: H. DIE GRIECHISCHE UND LATEINISCHE Oldenberg. — Die R. des Islams: J. Goldziher. — Der Lamaismus: .. GriinwedeL — Die R. der Chinesea: M. de Groot — Die R. der J. J. LITERATUR UND SPRACHE iapaaer: a) Der Sbintoismus : K. FIoreQX, b) Der Buddhismus: H. Haas. Vn u. S.] 1906. 267 Preis geh. JC 7. — , in Leinwand geb. Ji 9. BEARBEITET VON U. VON WILAMOWITZ - MOELLENDORFF. reai, Abt. 4: Die christliche Religion mit EinschluB der israelitisch• K. KRUMBACHER. J. WACKERNAGEL. FR. LEO. E. NORDEN. jiidiSChen ReligiOn. Inhalt: Die israe.Htisch-judischo Religion: J. Well- i .sen. — Die R. Jesu und die Anfange des Christeutums bis zum Nicae- F. SKUTSCH. mm (325): A. Julicher. — Kirche und Staat bis zur Griindang der Staats- ^irche: [Vniu.494S.l Lex.-8. A.Harnack. — Griechisch-ortbodoxes Chr. und Kirche in Mittelalter 1907. geh. M.IO.— , inLeiw.geb.M.12.- lad Neuzeit: N. Bonwetsch. — Chr. und Kircbe Westeuropas im Mittelalter:

tv. Miiller. — Katholisches Cbr. in l•^ und Kirche der^ euzeit : F. X. Funk. Inhalt: I. Die griechische Literatur t*rotestantisches Chr. und Kirrhe in der Neuzeit: E. Troeltsch, — Wesea und Sprache. Die ler Religion uad der Religionswisseiischaft: E. Troeltscb. — Christl.-kathol. griechische Literatur des Altertums: U. v. Wilamowitz-Moellen- Dograatik: Pohle. — Christl.-kathol. Ethik: — Christl.-kathol. dorff. J. J. Mausbach. — Die griechische Literatur des Mittelalters: K. irakt. Krum- Theologie: C. Krieg. — Christl.-protest. : Dogmatik W. Herrmann. bacher. — Die griechische Christl.-protest. Ethile: R. Seeberg. — CbristL-protest. praktische Theolosie: Sprache: J. Wackernagel. — II. Die W. Faber. — Die Zukuaftsaufgaben der Religion und der Religionswissenschaft: lateinische Literatur und Sprache. Die romische Literatur des tl. Holtzmann. [XI u. S.] 1906. Preis geh. 16. , in Leinwand J, 752 JC — Altertums: Fr. Leo. — Die lateinische Literatur im UbQrg^ang: ^'eb. JL 18. — Auch in 2 Halften: i. Geschichte der christlichen Religion, geh. vom Altertum zum Mittelalter: E. Norden. — ^L 9.60, geb. M. 11.— 2. Systera.-cbristL Theologie. geh. JC 6.60, geb. M. 8.— Die lateinische Sprache: F. Skutsch. reil I, Abt. 6: SyStematiSChe PhilOSOphie. Inbalt: Das Wesen derPhUo- groBen Zugen wird ophie: W. Dilthey, — Logik und Erkenntnistheorie: A. Riebl. — Met^hysik: ,, uns dte griechisch - romische Kultur als eine kon- vV. tmuierliche Entwicklung vorgefuhrt, die uns Wundt. — Natiirphilosophie : W. Ostwald. — Psychologie: H. Ebbing- zu den Grundlagen der modcrnen Kultur fuhrt. Hellemstische :aus. — Philosophie der Geschicbte: R. Eucken. — Ethik: Fr. Paulsen. und christliche, mittelgriechische und mittel- :'adagogik: W. Miinch. — Asthetik: Tb. Lipps. — Die Zukunftsaufgabea latemische Literatur erscheinen als Gheder dieser groOen Entwicklung und die Sprachgeschichle eroffnet ier Philosophie: Fr, Paulsen. [VIII u. 432 S.] 1907. Preis geb. ^tt xo.-~, uns einen Blick in die ungeheuren Weiteii die ruckwarts durch die Leinwaad geb. JC i2. vergleichende Sprachwissenschaft, vorwSrts durch die tJetrachlung des Fortlebens der antiken \ teill, Abt.7: Sprachen im Mittel- und Neugriechischen Die OrientaiiSChen Llteraturen. Inbalt:Die Anfangeder und in den romanischen Sprachen erschlossen sind." (Deutsche Liieraturzlg.) i.iteratur und die L. der primitiven Volker E. Schraidt. — Die agyptische . . Wir erhallen hier die L.: A. Erman. — Die babylonisch-assyrische L.: C. Bezold. — Die israeli- „ . Summe der literarischen und sprachlichen Forschune ische L. unserer Zeit, in der Darstellung gleich ausgezeichnet : H. Giinkel. — Die aramaische L. : Tb. Noldeke. — Die atbio- durch die Weite des Ge- w sichtskreises wie durch die Fulle und Originalitat ische L. : Th, Noldeke. — Die arabiscbe L. : M. de Goeje. — Die in- der leitenden Gesichtspuiikle J. Die Eigenart der Darstellung lische L. R. Pischel. — Die altpersische L.: K. Geldner. — Die mittel- ist darin begrundet, dafi sie von philologischem ersische L. P. De ail ganzlich absehend nur die Triebkrafte des : Horn. — Die neupersische L.: P. Horn. — Die tiirkische L. geistigen Lebens und ihre '. bntwicklung yerfolgt und mit Horn. — Die annenische L.: F. N. Finck — Die georgische L.: F. N. besonderer Liebe bei der allgemeinen Charakteristik der hervortretenden • " inck. — Die chiaesische L.: W. Grube. — Die japanische L.: K. Personhchkeilen verweill (Literarische Rundschau Florenz. ) S."' (' IX u. ) iao6. Prois ^'^, . m — in T.^>invv-lnd geb. JK. 12.

wimmM^.m&mmiiSi