GOKǪ̀ GHA GONEÈ HOHŁÈ, HOTI WEXÒEDI AKǪ TS’Ǫ̀: IDA GOGHA EDZANÈK’E GHA HOTI EDEXÈ SEGOTS’EHɁĮ Standing Committee wegodı Ładı̨ Nèk’e gha eyıts’ǫ Eyı-le Nèk’e Sı̀ı Edàgot’ı̨ Wek’e Eghàlats’eda

Michael Levitt, Dàechı̨ K’e Wheda

SANÈK’Ǫ̀A ZAÀ 2019 42nd ŁEGEHDIKǪ̀DEÈ, st1 ŁEGEHDÌ Łegehdıkǫ̀deè weghà łegehdıdǫ elı ̨ sıı,̀ dıı̀ nıhtł̨ ’è wets’ǫ̀ hęɂę dıı̀ t’à nıhtł̨ ’è hòlı ̨

WEGHÀ ŁEGEHDIDǪ HĘɁĘ DÌI

Łegehdıkǫ̀deè łegehdı weghà nèyàetı sıı̀ eyıts’ǫ wets’ǫ Commıttee t’ala ghǫ łegehdı ̀ nıdę̀ dǫne t’ala kǫ̀ta dıı̀ nıhtł̨ ’è gıghàgeèda gha whela hǫt’e. Łegehdıkǫ̀deè t’aànı ̀ łegehdı sıı̀ wegodı edàgele gha gıts’ǫ̀ hòelı ̨ eyıts’ǫ łegehdı ̀ nıdę̀ dǫne t’ala gogehkw’ǫ ha sıı̀ gıts’ǫ̀ hòelı ̨ hǫt’e eyıts’ǫ wegodı hazhǫ wek’èhòedı neè. Eyıts’ǫ wegodı hazhǫ gıts’ǫ hǫt’e t’à edàanı ̀ wegodı wet’àget’ı ̨ gıxòehdı.

Achı ̨ dıı̀ łegehdıkǫ̀deè łegehdı weghà nèyàetı sıı̀ eyıts’ǫ wets’ǫ Commıttee t’ala ghǫ łegehdı ̀ nıdę̀ dǫne t’ala kǫ̀ta dıı̀ nıhtł̨ ’è gıghàgeèda gha whela hanı-̀ le dè wegodı mǫhdaà eyıts’ǫ asıı̀ t’ala tanı whela sıı̀ weghǫ nıhtł̨ ’è nàhòełe haàlè, hanık̀ ò weghǫ nıhtł̨ ’è gehtsı ̨ ha dılè wegodı deghà dek’ètł’è nıdę̀ eyıts’ǫ hot’ałǫ̀ wegodı hǫt’e hodı t’à hohłè haàle. Dıı̀ nıhtł̨ ’è wets’ǫ̀ hęɂę gedı hò achı ̨wegodı hohłè haàle xè, dǫne t’ala nıhtł̨ ’è gıghàts’eèlèa-le hanı-̀ le dè wet’à sǫǫ̀mba hohłè gha wet’aàt’ıą haadı.̀ Achı ̨ wegodı nàhohłè hanı-̀ le dè dıı̀ wets’ǫ̀ hęɂę hodı t’à weèɂǫ̀ ts’ǫ wet’àhòet’ıa-̨ le hanı-̀ le dè wegodı hazhǫ gıts’ǫ hǫt’e t’à edàanı ̀ wegodı wet’àget’ı ̨ gıxòehdı, nàowo nàgızh̨̀ ı ̀ dè eyıı̀ gha nàowo gohłı ̨ sıı̀ nàgızh̨̀ ı ̀ gha nàetà ha. Dǫne t’ala dıı̀ wegodı gıw̨ ǫ dè Łegehdıkò ̨̀deè gha dàechı ̨ k’e wheda elı ̨ sıı̀ wets’ǫ̀ geètł’è t’à geèke ha dıle.̀

Achı ̨ dıı̀ nıhtł̨ ’è wegodı nàhohłè ha gedı hò Łegehdıkò ̨̀deè gıts’ǫ hǫt’e neèt’à dıı̀ weghǫ nıhtł̨ ’è ahtsı ̨ haàdè gıts’ǫ hòelı.̨ Dıı̀ nàowo hǫt’ıı ̀ weghà Łegehdıkò ̨̀deè gınıhtł̨ ’ekǫ̀ dıı̀ nıhtł̨ ’è wets’ǫ̀ hęɂę gedı t’à nıhtł̨ ’è nàhohłè ha dè gıts’ǫ̀ hòelı ̨ ha. Dıı̀ wegodı Standıng Commıttee ts’ǫ Łegehdıkò ̨̀deè wegodı nàgehtsı ̨ ha dè wegodı hazhǫ gıts’ǫ hǫt’e weghà amıı̀ dıı̀ nıhtł̨ ’è yehtsı ̨ sıı̀ yıts’ǫ̀ hęɂę dııt̀ ’à ha.

Dıı̀ wets’ǫ̀ hęɂę gedı ılę̀ sıı̀ nàowo nàgııch̀ ıa-̀ le hanı-̀ le dè ıdı̨ edàanı ̀ wet’à eghàlada ılę̀ sıı̀ wet’aɂà-le adle haàlè, asıı̀ ts’ǫ̀ k’ageèdè, wexòedı ha eyıts’ǫ Łegehdıkǫ̀deè łegehdı weghà nèyàetı sıı̀ eyıts’ǫ wets’ǫ Commıttee sıı.̀ Deèɂǫ̀ wek’ejǫ ha dè, asıı̀ wech’àet’ǫ dè weghǫ nèyàetı hodı haà-le dè, edàanı ̀ Łegehdıkǫ̀deè łegehdı eyıts’ǫ nèyàetıkǫ̀ eyıts’ǫ asıı̀ ładı ̨ sıı̀ weghǫ daɂeèkèa-le. Łegehdıkǫ̀deè łegehdı yàgıl̨ ı ̨ dıı̀ wegodı dagogehke leèt’ıı ̀ weghǫ nıhtł̨ ’è gehtsı ̨ nıdè dedı ̨ edàanı ̀ weghàlada ha sıı̀ gıts’ǫ̀ hòelı ̨ hǫt’e, nàowo weghà eghàlada zǫ t’à ha.

Eyıts’ǫ Łegehdıkǫ̀deè Łegehdı gıts’ǫ satsǫ̀ wet’à Ets’eètł’è gıts’ǫ̀ gogede ha dılè jǫ: www.ourcommons.ca GOKǪ ̀ GHA GONEÈ HOHŁÈ, HOTI WEXÒEDI AKǪ TS’Ǫ ̀ : IDA GOGHA EDZANÈK’E GHA HOTI EDEXÈ SEGOTS’EHɁĮ

Standing Committee wegodı Ładı̨ Nèk’e gha eyıts’ǫ Eyı-le Nèk’e Sı̀ı Edàgot’ı̨ Wek’e Eghàlats’eda

Michael Levitt Dàechı̨ K’e Wheda

SANÈK’ǪA ̀ ZAÀ 2019

42nd ŁEGEHDIKǪ ̀ DEÈ, 1st ŁEGEHDÌ

AMÌI DÌI NĮHTŁ’È K’E YAHTI SÌI WEGHA

Commıttee dıı̀ nıhtł̨ ’è weghǫ nàgıt̨̀ ’e t’à Łegehdıkǫ̀deè ts’ǫ̀ negıhch̨ ı ̀

Łegehdık̀ ǫ̀deè dıı̀ hanı nıhtł̨ ’è negehchı ̀ dè, ayıı̀ wegodı wegògıhɂ̨ ǫ dǫne t’ala gıghàda ha eyıts’ǫ edàanı ̀ weghàlada nıd̨ è nezıą gedı t’à weghǫ nàowo gehtsı.̨ Ayıı̀ edàatłǫ wegodı łǫ wegogıhɂǫ xè edàanı ̀ weghàlada wegodı hazhǫ deghà weghǫgııkẁ ’ǫ dek’ètł’è, committee edàanı ̀ weghàlada dè nezıą gedı t’à weghǫ nàowo gehtsı,̨ eyıxè edàanıgh̀ ǫ dıı̀ hanı ̀ nàowo gehtsı ̨ xè weghǫ nıhtł̨ ’è gehtsı.̨ STANDING COMMITTEE WEGODI ŁADĮ NÈK’E GHA EYITS’Ǫ EYÌLE NÈK’E SÌI EDÀGOT’Į WEK’E EGHÀLATS’EDA

DÀECHĮ K’E WHEDA Michael Levitt

DÀECHĮ K’E WHEDAT’Ǫ ̀ Ǫ ̀ Hon. Erin O’Toole Guy Caron

DǪNE YIK’EKW’E Ziad Aboultaif Leona Alleslev Frank Baylis Pamela Goldsmith-Jones (Łegehdıkǫ̀deè gha nıhtł̨ ’èk’èdıà — Ek’ètehtso ehtsı-̨ le hò wheda) Kamal Khera (Łegehdıkǫ̀deè gha nıhtł̨ ’èk’èdıà — Ek’ètehtso ehtsı-̨ le hò wheda) Hon. Andrew Leslie (Łegehdıkǫ̀deè gha nıhtł̨ ’èk’èdıà — Ek’ètehtso ehtsı-̨ le hò wheda) Raj Saini Jati Sidhu Anita Vandenbeld Borys Wrzesnewskyj

DǪNE MǪHDAÀ ŁEGEHDIKǪ ̀ DEÈ TS’Ǫ GOXÈAGÈAT’Į Dean Allison Vance Badawey Daniel Blaikie David de Burgh Graham Peter Fonseca Garnett Genuis Angelo lacono Linda Lapointe Hélène Laverdıère

iii Hon. Robert D. Nault Robert-Falcon Ouellette Blake Richards Adam Vaughan Salma Zahıd

COMMITTEE GHA NĮHTŁ’ÈK’ÈDÌA Erica Pereira

NĮHTŁ’ÈKǪ ̀ DEÈ GHA NĮHTŁ’È SĮĮ̀WHǪ Nı̨htł’èkǫ ̀ deè gha godı k’endı̀ eyıts’ǫ ası̀ı yıdanaàgeeta Allison Goody, Nądą Asıı̀ Hatadǫ Brian Hermon, Nądą Asıı̀ Hatadǫ Scott McTaggart, Nądą Asıı̀ Hatadǫ

iv Dıı̀ wegodı hǫ̀t’ıı ̀ Kwet’ıı̨ ̨̀ eyıts’ǫ Mǫ̀la yatı k’è dahwhǫ dè Commıttee wets’ǫ satsǫ̀ wet’à ets’eètł’è k’e wegahɂa ha dılè website, hanı-̀ le dè Commıttee gha nıhtł̨ ’èk’edıà wets’ǫ̀ gahde ha dılè [email protected] hanı-̀ le dè (613) 996-1540 ts’ǫ̀ gahde.

NĮHTŁ’È NEK’Ǫ̀A T’À ÀTŁ’È

Łegehdıkǫ̀deè Łegehdı ts’ǫ Commıttee Ładı ̨ nèk’e gha eghàlagıdedǫ̀ eyıts’ǫ dıı̀ nèk’e k’e hazhǫ gha eghàlagıdedǫ̀ sıı̀ dıı̀ Canada wek’èzhı ̀ nezı ̨ wedànàgetǫ, eyıts’ǫ mǫhdaà nèk’e sıı,̀ mǫhdaà neè asıı̀ ładı ̨ łǫ gıts’ǫ̀ hagot’ıı̨ .̨̀ Tǫdeè hazhǫ edzanèk’e k’e teè whehchı ̀ ılę̀ sıı̀ ındeę̀ anàde gedı eyıts’ǫ ełetazhı ̀ gedı. Įda whagots’ǫ̀ gha nıdę̀ edàanı ̀ ndè wets’ǫ̀ ats’et’ı ̨ gha wexàta. Eyıt’à adı ̨ elàcho nàotł’ò nıdę̀ wet’aɂà ha hǫnı gedı t’à wexàgeta, eyıxè sıı̀ Łıdıɂehtsı̀ dǫ̨ gınèk’e sıı.̀

Tıchodeè k’e ładı ̨ adade hazhǫ nèk’e sıı̀ ełexè ładı ̨ adaàde hazhǫ ndè tsııwı̀ ladade. Russıa nèk’e gınèk’e nàtso adaàde eyıts’ǫ gıts’ǫ aghǫdǫ satsǫ̀ wet’à eghàlats’ıdè sıı̀ t’à dǫne hoghàdegetǫ eyıts’ǫ eyılè nèk’e sıı̀ nàowo edàot’ı ̨ ts’ııtǫ̀ sıı̀ t’à gogehdzà ha dè hagele ha dılè gedı. Asıı̀ t’ahsı ̀ t’a, kwıchodeè t’à deèɂǫ̀ hotı nezı ̨weghàlageda ajà, Russıa ts’ǫ ts’et’aà eyıts’ǫ elacho teè k’eèdè t’à, goıwą̀ hò dıı̀ elàcho teè k’eèdè t’à asıı̀ goıwą̀ hò gıhk’èa ha dıle,̀ Behchonèk’e ts’ǫ adı ̨ kwıchodeè t’à gehk’e ha dılè xè yat’a ts’ǫ eyıt’sǫ teè ts’ǫ ładı ̨ nèk’e ts’ǫ̀ kwıchodeè gehk’e ha dıle.̀ North Atlantıc Treaty gha eghàlagıdedǫ̀ ts’ǫ dıı̀ hawoòdech’à gha gıghǫ nàdagehde zǫ t’à ha. Įneè whagots’ǫ dıı̀ nèk’e wexòedı nàowo whagots’ǫ weghàgeda whılè t’à achı ̨ wet’ànàget’ı ̨ ha hoıwo.

Hanıkò, ası ̀ wexègıhdzà hò eyıts’ǫ asıı̀ senàdla neèhò edzanèk’e asıı̀ edàatłǫ goxè wek’e eghàlagıdè mǫhdaà goıdı̨̀ nıle.̨ Goxı ̨ gonèk’e esagòdèa-le gha goxè hotı hoɂǫ gha eyıts’ǫ hotı ̀ goxè nezı ̨ eghàlagıdè gha gedı ılè,̨ eyıle nèk’e gıxè gots’edı hòɂǫ neèhò goxı ̨ edzanèk’e nàts’èdè goteè hòewı. Gonèk’e asıı̀ wedanàgeta ghà, tıchodeè k’e esagòdech’à gha ats’ǫ wexòedı eyıts’ǫ ndè k’e sıı̀ wexòedı, dıı̀ hanı ̀ ıłą ıdą gogha wek’e eghàlats’ıdè zǫ t’à ha, ats’ǫ lanı ̀ gha. Canada ayıı̀ ehkw’ı sıı̀ yıghàlada zǫ t’à ha xè goxè esagǫ̀ndech’à gha sıı̀ wexòedı ha.

Dıı̀ la mǫhdaà wek’è eghàlagıdà ts’edı t’à dek’ènèts’ıtł̨̀ ’è sıı̀ government dııt̀ ’ıı ̀ weghàlageda ha gets’ıhwhǫ̨ hǫt’e eyıxè ıdą whagots’ǫ weghà eghàlageda ha gets’ıhwhǫ,̨ denahk’e nezı ̨eyıts’ǫ Canada k’ezhı ̀gıts’ǫ tı wets’ǫ̀ k’agedè ha eyıts’ǫ gonèk’e gots’ǫ hǫt’e wek’èjǫ, nàowo ghà, gots’ǫ hǫt’e nèe t’à eyıts’ǫ weghǫ nàdats’ehdè ghà, hazhǫ wet’à ełexè eghàlats’ıdè ha dıle,̀ dǫne hazhǫ edzanèk’e nàdè gıxè nàowo ts’ehtsı ̨ t’à hohłè ha dıle.̀

Canada edzanèk’e esawòdech’à wexòedı gha zǫ-le hò wıı̨ dı̨̀ -le. Eyıxè sıı̀ kǫ̀ta yàgòla sıı̀ asıı̀ łǫ hagot’ı ̨ xè esagıdesò ̨̀ ts’ıwǫ.̨ Eyıxè, Canada wets’ǫ edzanèk’e sıı̀ asıı̀ nechà hohłè ha dè wıı̨ dıkl̨̀ -le. Įła asıı̀ łǫ gıwǫ̨ eyıts’ǫ dǫne łǫ gık’èzhǫ. Asıı̀ nechà łǫ hohłè-le t’à edzanèk’e wet’à sǫǫ̀mba hohłè-le lanı,̀ akı ̀ whacho edets’eda lanı,̀ eyıts’ǫ asıı̀ hazhǫ goxè sıı̀ ̀ deètı ̀ xè asıı̀ goghǫ wech’àot’ǫ lanı.̀ Ładı ̨nèk’e gha eghàlagıdedǫ̀ yàgılı̨ ̨sıı̀ wek’e eghàlagıdè neèhò, dǫne edzanèk’e nàdè eyıts’ǫ dǫne sǫłı ̨ ełak’adagede lanı ̀ amıı̀ seè edzanèk’e ts’ǫ̀ k’agede

1 ha hǫnı gedı lanı ̀ ełak’adagedè. Dıı̀ nıhtł̨ ’è akwełǫ̀ hòlı ̨ hò, nıhtł̨ ’è akwełǫ̀ whechı ̀sıı̀ weghà wek’ejǫ, ładı ̨nèk’e wexòedı eyıts’ǫ dıı̀ nıhtł̨ ’è wenàowo hanı ̀ nıle,̨ dedı ̨ whacho deghà nıle.̨ Eyıı̀ hanı ̀ eghàlahoda ha nıdę̀ edàanı ̀ gokǫ̀ hohłè lanı ̀ adle ha, edàanı ̀ denahk’e nezı ̨ ełexè eghàlats’ıdą̀ lıı̀ ̀ ts’edı k’è seèdle ha.

2 WEGHÀ EGHÀLAHÒEDÀ LA

Łegehdıkǫ̀deè Łegehdı gha hanı-̀ le dè Government gha dıı̀ hanı ̀ eghàlats’ıdà gedı t’à gıgha amıı̀ seè dıı̀ la k’e gehkw’e sıı̀ gıgha wegodı nıhtł̨ ’è gehtsı ̨t’à łegehdıkǫ̀ weghǫ gogede ha. Asıı̀ hazhǫ dıı̀ hanı ̀ wek’e eghàlats’ıdà gedı t’à jǫ ızh̨ ı ̀ dek’ètł’è.

Dǫne Sǫłı ̨ hazhǫ edzanèk’e nàgede sıı̀ hotı nezı ̨gıxè eghàlats’ıdè ha Weghà Eghàlahòeda La 10 Canada gha Government eyıts’ǫ edzanèk’e gots’ǫ Hotenda gòet’ıı̨ ̨̀ ełexè edàanı ̀ hòezıdeè tı hazhǫ gohłı ̨sıı̀ wexòegıhdı gha ełǫhk’e wek’e eghàlagıdè ha weghǫ nıhtł̨ ’è weghà eghàlagıdè gha gehtsı ̨ dè nezıa,̨ eyıts’ǫ hazhǫ la kaɂa gohłı ̨ sıı̀ ełexè nııdè ha eyıts’ǫ Federa eyıts’ǫ Edzanèk’e ts’ǫ government gıts’ǫ kǫ̀a wetąt’e hazhǫ ełexè tı hazhǫ wexòedı ade ha, eyıxè sıı̀ dǫne sǫłı ̨ hazhǫ edexè segògılad̨̀ ǫ eyıts’ǫ Hotenda nèk’e ts’ǫ tı xòehdıdǫ yagıl̨̀ ı ̨ sıı̀ hazhǫ tı wets’ǫ̀ k’agede ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 9 Hòezıdeè k’e Tıchodeè wexòedı la wek’è eghàlada ha dè akǫ nèk’e dǫne la wegoò hohłè ha, Canada gha Government dıı̀ hanı ̀ eghàlageda dè nezıa,̨ Hotenda gıxè eyıts’ǫ gıkǫ̀ta yàgola xè segogele ha, wet’à Hotenda Canadıan Coast Guard xè eghàlagıdè xè gııla netłǫgǫǫ̀ adle dè nezıą eyıts’ǫ Canadıan Arctıc hòezıdeè k’e gıı̨ tł̨̀ ǫgǫǫ̀ akǫ nèk’e k’eèdè gha hǫwǫ.

Weghà Eghàlahòeda La 19 Canada gha Government edzanèk’e ts’ǫ governments, dǫne sǫłı ̨ eyıts’ǫ kǫ̀ta gha dets’ǫ k’agededǫ hotı nezı ̨ tłeh detı-̀ le xè edzanèk’e hazhǫ ts’àdı ade ha hazhǫ ełexè eghàlagıdè dè ełèts’àgedı ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 20 Canada gha Government edzanèk’e gha nàowo yàgıhtsı ̨ dè, wet’à sǫǫ̀mba hohłè nàowo ts’ǫhk’e Edzanèk’e ts’ǫ government eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı ̨ ts’ǫ government dagogehke ghà nàowodeè gehtsı ̨ dè nezıą eyıxè ıdą gogha sıı̀ gınèk’e tł’ehdoò eyıts’ǫ tłeh weghǫ sıı̀ dǫne dagogehke nıd̨ è nezıa.̨

3 Weghà Eghàlahòeda La 23 Edzanèk’e ts’ǫ government eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı ̨ ts’ǫ government, kǫ̀ta gots’ǫ sǫǫ̀mba degetsı ̨ gınıhtł̨ ’èkǫ̀ eyıts’ǫ Federal governement hazhǫ ełexè eghàlagıdè xè asıı̀ nechà hohłè nàowo wek’e ełexè eghàlagıdè nıd̨ è wet’à dǫne hazhǫ edzanèk’e nàdè eyıts’ǫ ıdą sazhı ̨ ts’ǫhk’e dǫne sǫłı ̨nàdè hazhǫ ełexè asııdè è k’e eghàlagıdè nıd̨ è nezıa,̨ dıı̀ hanı, tıl̨ ıdę è ełèts’ǫ̀ nıı̨ ɂą̀ nàowo ts’ǫhk’e eyıts’ǫ asıı̀ kǫ̀ta k’ezheè nàowo. Dǫne gok’edàedı yàgıl̨ ı ̨ sıı̀ sǫǫ̀mba geèkè t’à hazhǫ nèk’e ełexè eghàlaede ha federal government sǫǫ̀mba t’à dǫne ts’àgedı nıd̨ è nezıą wet’à ełegha nàdats’ehdè ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 24 Hòezıdeè nèk’e wexòedı ha asıı̀ nechà hohłè ha wets’ǫ̀ sǫǫ̀mba nıızhè nıd̨ è, Canada gha Government akǫ nèk’e eyıı̀ la wemǫǫ̀ dǫne nàdè ayıı̀ gıw̨ ǫ gogedı t’à dagogehke nıd̨ è nezıą wet’à edàanı ̀ kǫ̀ta yàgolà deèɂǫ̀ denahk’e akǫ nèk’e wexòedı ha akǫ kǫ̀ta dǫne deèɂǫ̀ gıts’àdıà ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 28 Canada gha Government Łegehdıkǫ̀deè gha xo tąt’e nıhtł̨ ’è gehtsı ̨ nıd̨ è nezıa,̨ edàanı ̀ Edzanèk’e wexòedı la, nàowo wexòedı gha sǫǫ̀mba nıızhà ne, eyıts’ǫ ayıı̀ asıı̀ edàatłǫ wet’àhǫgıhɂą sıı̀ Edzanèk’e ts’ǫ government eyıxè dǫne sǫłı ̨ gha eghàlagıded̀ ǫ sıı̀ hazhǫ ełexè ayıı̀ wek’e eghàlagıdè haıl̨̀ è sıı̀ hagıl̨̀ à.

Aghǫdǫ, Esagǫ̀dech’à Wexòedı eyıts’ǫ Asıı̀ Wexòegıhdıdǫ Weghà Eghàlahòeda La 11 Canada gha Government aghǫdǫ tǫdeè naàzhı gha elàcho t’à eghàlagıdè sıı̀ wegoò agılą̀ nıd̨ è nezıą wet’à dǫne hazhǫ Canada nàgedè hotı nezı ̨ wexòegıhdı ade ha, hanı ̀ nıd̨ è tıchodeè k’e edàanı ̀ weghàlada haıl̨̀ è sıı̀ ıłą hanı ̀ wek’e eghàlagıdè ha eyıts’ǫ adı ̨ neè wexòedı haıl̨̀ è sıı̀ wek’èjǫ ha, ndè wegodı nàgehtsı ̨ gha, hanı-̀ le dè asıı̀ wedanàgeta gha eyıts’ǫ dǫne ats’ǫ geèdè nıd̨ è wexageèta gha nezı ̨ ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 12 Canada gha government ndè nıhtł̨ ’è sıı̀ segele nıd̨ è nezıa,̨ dıı̀ dzęè ̨ k’e edàanı ̀ goxè hòɂǫ ghà, Hòezıdeè k’e adı ̨ elàcho tıl̨ ı ̨ goòla ghà segeèle nıd̨ è nezıa.̨

4 Weghà Eghàlahòeda La 13 Canada gha Government aghǫdǫ gonèk’e yat’a wexòegıhdı gha sǫǫ̀mba deèɂǫ̀ whela agılą̀ nıd̨ è nezıą wet’à ats’ǫ edzanèk’e ndè nechàgǫǫ̀ wexòegıhdı ha. Eyıxè federal government asıı̀ wexòedı goht’ǫ sıı̀ wegoò nàgehdı nıd̨ è nezıą eyıts’ǫ ts’et’aa ładı ̨ adle ha nıd̨ è sıı̀ wegoò nàgehdı dè nezıa.̨

Weghà Eghàlahòeda La 14 Canada gha Government teè gotł’a ts’ǫ̀ esagot’ı ̨ nıd̨ è nezı ̨ wexòegıhdı gha wet’à eghàlada goht’ǫ deèɂǫ̀ nezı ̨ wet’à eghàlada ha ładı ̨ agılą̀ nıd̨ è nezıą wet’à gonèk’e dǫne ładı ̨ akǫ at’ı ̨ dè gık’èzhǫ ha hanı-̀ le dè hòezıdeè k’e dǫne ładı ̨ akǫ at’ı ̨ dè gık’èzhǫ xè wexòegıhdı gha, eyıxè Behchonèk’e NORAD goxè hotı nezı ̨ eghàlagıdè nıd̨ è wet’à nezı ̨ ełexè eghàlagıdè ade ha.

Weghà Eghàlahòeda La 15 Canada gha Government dǫne ats’ǫgeèdè eyıts’ǫ gıxaata ha ats’ǫ dǫne gha ts’àtà gehkw’e nıd̨ è nezıą eyıts’ǫ edzanèk’e dǫne eghàlagıdè goxè ahsı ̨̀ ts’et’aàt’ı ̨ edzanèk’e wexòegıhdı gha ats’ǫ akǫ eghàlagıdè ha àdlà dè edàanı ̀ ha hǫnı. Ahsı ̨̀ dıı̀ hanı ts’ıw̨ ǫ nıı̀ ̀ gha haxodı ha eyıts’ǫ edzanèk’e hanı ̀ ts’ıw̨ ǫ nıı̀ ,̀ government aghǫdǫ dǫne ats’ǫgeèdè nıd̨ è dǫne gıxata gha sǫǫ̀mba deèɂǫ̀ negılą̀ dè nezıą eyıts’ǫ ıdą nèk’e sıı̀ ats’ǫ aghǫdǫ akǫ nèk’e wexòdı gha sıı̀ ats’ǫ hanı gohłı ̨ ha.

Weghà Eghàlahòeda La 16 Canada gha Government aghǫdǫ ts’àgedıdǫ eyıts’ǫ chekoa aghǫdǫ ts’àgedıdǫ yàgıl̨ ı ̨ sıı̀ hotı nezı ̨ hoghàgeètǫ dè nezıą eyıts’ǫ Edzanèk’e nıhtł̨ ’èchı ̀ ts’ehchı ̀ t’à yat’a k’et’a ats’ehɂı ̨ hanı ̀ t’à chekoa sıı̀ hoghàgeètǫ dè nezıa.̨ Eyıı̀ hanı la wet’aɂà wek’ejǫ dè, government eyıı̀ hanı la gha sǫǫ̀mba negele t’à gotagele, wet’àhòet’ı ̨ha eyıts’ǫ hanı goht’ǫ naàtǫ dè segele ha sıı̀ hoghàgetǫ ha eyıxè aghǫdǫ wet’à ełets’ǫ̀ gots’ede goht’ǫ deèɂǫ̀ nezı ̨ agele ha.

Weghà Eghàlahòeda La 17 Canada gha Government Edzanèk’e Wexòedı Kǫ̀ Yàgòla sıı̀ ıdą whagots’ǫ̀ hanı gha sǫǫ̀mba nègele xè ładı ̨ agılą̀ dè nezıą , Behchonèk’e goxè aghǫdǫ NORAD deèɂǫ̀ nezı ̨edzanèk’e xogıhdı gha asıı̀ hazhǫ dıı̀ dzęè ̨ goxè edàagǫ̀t’e ts’ǫ̀ seèdla dè nezı.̨

5 Weghà Eghàlahòeda La 18 Canada gha Government aghǫdǫ gıts’ǫ ts’et’aa wet’à łegegǫǫ̀ sıı̀ adı ̨ whela sıı̀ ładı ̨agele ha weghǫnànègıdè nıd̨ è nezıą eyıx̀ è ahsı ̨̀ wet’à eghàlagıdè goht’ǫ wegoò gıw̨ ǫ nıı̀ ̀ gha wek’ahòeta ha eyıts’ǫ akǫ gehkw’e wek’èjǫ gha adle ha eyıts’ǫ ahsı ̨̀Canada edzanèk’e hòezıdeè k’e kǫ̀ wegoò hohłè ha nıı̀ ,̀ eyıts’ǫ ıdǫ ò goıwą̀ ts’ǫ̀ sıı̀ adle ha nıı̀ ̀ wek’ataa.

Weghà Eghàlahòeda La 21 Canada gha Government dıı̀ Edzanèk’e wexòedı goht’ǫ nàowo wets’ǫ satsǫ̀ wet’à eghàlats’eda goht’ǫ sıı̀ dıı̀ dzęè ̨ k’e asıı̀ hazhǫ goxè ładı ̨ àt’ı ̨ neèt’à ładı ̨ àdlà dè nezıa,̨ dıı̀ goht’ǫ wet’à goneè wexòedı, eyıts’ǫ ahsı ̨̀Global Affaırs Canada gıts’ǫ nıhtł̨ ’èkǫ̀ dıı̀ la dǫne nıhtł̨ ’è geèke nıd̨ è dǫne ghàgele eyıts’ǫ nàowo weghà eghàlagıdè la wets’ǫ̀ k’agede xè gıtł’a wheɂǫ dè nezı ̨ nıı̀ .̀ Dıı̀ la wek’e eghàlats’ıdè ghà, federal government dıı̀ nàowo 2012 eyıts’ǫ 2017 xo k’e hòlı ̨ıl̨ è sıı̀ weghǫ nànègıdè nıd̨ è nezıa,̨ eyıı̀ nàowo weghǫ̀geèda dè nezıa.̨

Ładı ̨Neè Gınàowo Weghà Eghàlahòeda La 1 North Atlantıc goxè Treaty hòlı ̨ neèt’à eyıts’ǫ Canada gha Government goxè edzanèk’e akǫ dǫne at’ıch̨ ’à eyıts’ǫ akǫ nèk’e wek’edats’eèdı ha Canada edàanı ̀ North Atlantıc Councıl goxè eghàlagıdè neèt’à edàanı ̀ Russıa gıts’ǫ aghǫdǫ eghàlageda weghǫ hoghàdegetǫ dè edàanı ̀ gıghàlada ha gık’èjǫ ade xè hǫtsa gıghǫ asıı̀ hats’ele ha dè wek’ejǫ ha.

Weghà Eghàlahòeda La 3 Canada gha Government eyıts’ǫ Lıdıɂehts̀ ıd̨ ǫ goxè gogede t’à edàanı ̀ edzanèk’e weghǫ nànègıdè nàowo ełexè gogedo dè nezıa.̨

Edzanèk’e Wenàowo eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı ̨ Nàowo Gııt̀ ǫ Weghà Eghàlahòeda La 2 Canada gha Government ıłą Russıa xè eghàlada dè nezıa,̨ gıgha hòɂǫ dè, Edzanèk’e gha dǫne dehkw’e gıghà, eyılè nèk’e ts’ǫ sıı̀ dǫne xè, wet’à ndè wegodı nàts’ehtsı ̨ eyıts’ǫ eyıı̀ hanı nàowo gha sıı̀ eyıts’ǫ ndè hotı wexòedı ha, esawòdesǫ̀ sıı̀ gha, asıı̀ kǫ̀ta k’ezhe gha, eyıts’ǫ dǫne hotı nezı ̨ gıxè hoɂǫ gha sıı.̀

6 Weghà Eghàlahòeda La 4 Canada gha Government mǫhdaà neè edzanèk’e gıts’ǫ-le hò goneè edàagot’ı ̨ gıghǫnànègıdè t’à eyıxè gıxè tı k’e asıı̀ k’egele t’à gıxè łegehdı dè nezıa,̨ ıdą gogha asıı̀ tı k’e asıı̀ k’eèzhe dè esawǫ̀dech’à gha wexòedı ha eyıxè gokǫ̀ta esagǫ̀de sǫ gha hanı-̀ le dè Canada gha nàowodeè gııt̀ ǫ gha, nàowo eyıts’ǫ edzanèk’e weghà eghàlada nàowo, Canada wets’ǫ edzanèk’e esawǫ̀dech’à gha wexòedı gha sıı.̀

Weghà Eghàlahòeda La 5 Canada gha Government eyılè nèk’e edzanèk’e wexòegıhdı yàgıl̨̀ ı ̨ sıı̀ goxè gogede dè nezıa,̨ dıı̀ hanı nèk’e Denmark, Norway, Russıa eyıts’ǫ Behchonèk’e, Behchonèk’e tıchodeè weghǫ nàowo gohłı ̨ weghà ełexè gogede ha eyıts’ǫ 2008 Ilulissat nàowodeè hòlı ̨ ıl̨ è sıı̀ eyıts’ǫ edàanı ̀ goneè hazhǫ wexòedı ha hodı t’à weghǫ nàowo ts’ııt̀ ǫ eyıts’ǫ edàanı ̀ ełets’àts’edı ha ts’edı ıl̨ è sıı̀ hotı nezı ̨ goxè hòɂǫ xè Canada edàanı ̀ goneè hazhǫ wexòedı ha ts’edı ıl̨ è weghà eghàlats’eda ha.

Weghà Eghàlahòeda La 6 Canada gha Government edàanı ̀ dǫne sǫłı ̨ nàowo gııt̀ ǫ sıı̀ nàgıhtà dè nezıa,̨ Nàowodeè Unıted Natıons gehtsı ̨ ıl̨ è sıı̀ weghà dǫne sǫłı ̨ xè eghàlagıdè ha, gıneè weghǫ gıxè gots’ede xè gıxè segots’ele ha wets’ehdzà dè dıı̀ nàowo ts’ııt̀ ǫ t’à wet’àts’eèt’ı ̨ ha eyıts’ǫ dıı̀ nàowo tıchodeè nàowo weghà Unıted Natıons goxè weghǫ ełexè gots’ede ha.

Weghà Eghàlahòeda La 7 Canada gha Government Arctıc Councıl ıdą whagots’ǫ̀ wet’à eghàlagıdè gha sǫǫ̀mba gıgha whela nıd̨ è nezıa.̨

Weghà Eghàlahòeda La 8 Achı ̨ ıdą nıd̨ è Canada gha Government Arctıc Councıl gha dàechı ̨ k’e wheda elı ̨ dè, weghà łegehdı nıhtł̨ ’è wet’à ayıı̀ ası ̀ edàatłǫ weghǫ gogede ha ıdą nàke xo ts’ǫ̀ ayıı̀ edàatłǫ dek’ehtł’è ha dǫne hazhǫ edàatłǫ goxè aget’ı ̨ goxè dıı̀ nıhtł̨ ’è segılą̀ dè nezıa.̨

7 Goneè Ładı ̨Adade, Ndè eyıts’ǫ Dǫne Nàowo Weghà Eghàlahòeda La 22 Canada gha Government asıı̀ t’ala edzanèk’e asıı̀ hohłè ha nıd̨ è, gonèk’e ładı ̨ adade nàowo weghà edzanèk’e asıı̀ hohłè dè nezıa.̨

Weghà Eghàlahòeda La 25 Canada gha Government dǫne t’ala edzanèk’e asıı̀ wedànàgeta ha akǫ eghàlagıdè ha nıd̨ è, kǫ̀ta yàgòla gots’ǫ dǫne sǫłı ̨ deghà dagogehke ha eyıts’ǫ dǫne edzanèk’e nàgèdè xè akǫ nèk’e weghǫ asıı̀ wedànàgetadǫ yàgıl̨ ı ̨ sıı̀ dedı ̨ ayı ̀ wek’e eghàlagıdè wexogıhdı ha.

Weghà Eghàlahòeda La 26 Canada gha Government dǫne sǫłı ̨ yàgıl̨̀ ı ̨ dıı̀ hanı la wek’e eghàlagıdè nıd̨ è gok’edageedı dè nezıą dǫne nàowo wegodı nàgehtsı,̨ wek’agehta eyıts’ǫ edzanèk’e ts’ǫ dǫne nàowo weghà edàanı ̀ dıı̀ hanı wegodı nàgehtsı ̨ dè nezıą hodı t’à weghàgeda ha.

Weghà Eghàlahòeda La 27 Canada gha Government dıı̀ hanı kǫ̀ gehtsı ̨ dè nezıą Polar Knowledge tł’a Canadıan Antarctıc Research la gehtsı ̨ t’à akǫ eghàlagıdè t’à edzanèk’e wegodı eyılè nèk’e eghàlagıdech̀ ’à dıı̀ la hohłe ha.

8 GOVERNMENT EDÀGEDI HA WEK’ENÀHÒEɁĮ

Nàowo whehchı ̀ ghà nıhtł̨ ’è 109, Committee government yàgıl̨ ı ̨ dıı̀ nıhtł̨ ’è whehchı ̀ wek’e hotı nezı ̨ wek’e hayagehtı ha gogıhwh̨ ǫ.

Edàanı ̀ dıı̀ nıhtł̨ ’è weghǫ łegèadı ̀ wegodı hòlı ̨ sıı̀ wexèt’e gehtsı ̨ t’à weghàgeda ha (Łegèadı ̀ Nos. 103, 105, 107, 109, 111, 116, 123, 124, 128, 132) nègıhch̨ ı.̀

Hotı Nèts’ıhch̨ ı,̀

Michael Levitt Dàechı ̨ K’e Whedadǫ

9