Projekt Herbu, Flagi I Pieczęci UCHWAŁA
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
UCHWAŁA Nr XXXI/200/2013 RADY GMINY BIELSK PODLASKI z dnia 27 wrze śnia 2013 r. w sprawie przyj ęcia projektu herbu, flagi i piecz ęci Gminy Bielsk Podlaski Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (Dz.U. z 2013 r. poz. 594) oraz art. 3 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz.U. Nr 31, poz. 130, zm. Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1126, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 123, poz. 1353 i z 2009 r. Nr 92, poz. 753), uchwala si ę, co nast ępuje: § 1. Przyjmuje si ę projekt herbu, flagi i piecz ęci Gminy Bielsk Podlaski okre ślony wraz z opisem w zał ączniku Nr 1 do niniejszej uchwały. § 2. Zobowiązuje si ę Wójta Gminy Bielsk Podlaski do wyst ąpienia do Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji w celu zaopiniowania wzorów symboli Gminy Bielsk Podlaski, o których mowa w § 1. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzi ęcia. Przewodnicz ący Rady mgr in ż. Walenty Gałuszewski dr Gerard Kucharski Zał ącznik Nr 1 Instytut Kultury Europejskiej do uchwały Nr XXXI/200/2013 Uniwersytet im. A. Mickiewicza Rady Gminy Bielsk Podlaski w Poznaniu z dnia 27 wrze śnia 2013 roku HERB GMINY BIELSK PODLASKI (zarys historyczny i podstawa prawna ) Ekspertyza heraldyczno-weksylologiczna Pozna ń 2013 Wst ęp Gmina Bielsk Podlaski nale ży do tej grupy gmin polskich, które do dnia dzisiejszego nie posiadaj ą własnego herbu oraz innych atrybutów władzy samorządowej. W 2013 r. Pani Wójt Gminy Bielsk Podlaski mgr Raisa Rajecka wyszła z inicjatyw ą przyj ęcia herbu samorz ądowego. Realizacja koncepcji heraldycznej dla Gminy została powierzona dr Gerardowi Kucharskiemu z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Gmina Bielsk Podlaski, podobnie jak spora liczba gmin województwa podlaskiego, nie legitymuje si ę własn ą tradycj ą heraldyczn ą. Taki stan rzeczy powoduje, że nale ży zaproponowa ć nowy herb. Opracowanie nowego projektu herbu powinno uwzgl ędnia ć podstawowe kryteria poprawno ści, na które składaj ą si ę cztery podstawowe czynno ści, a mianowicie: 1) zachowanie zgodno ści z prawidłami sztuki heraldycznej; 2) respektowanie zasad tworzenia staropolskich herbów samorz ądu terytorialnego; 3) uwzgl ędnienie tradycji heraldycznej terytorium wchodz ącego w skład danej gminy; 4) zachowanie kanonów współczesnej estetyki w zakresie stylizacji ikonograficznej. I. Podstawa prawna Współczesna samorz ądowa symbolika gminna swoje podstawy prawne czerpie z trzech ustaw i jednego rozporz ądzenia Rady Ministrów. S ą to w kolejno ści chronologicznej: 1. Ustawa o odznakach i mundurach z 21 grudnia 1978 r., 2. Ustawa o samorz ądzie terytorialnym z 8 marca 1990 r., 3. Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zwi ązku z wdro żeniem reformy ustrojowej pa ństwa z 29 grudnia 1998 r., 4. Rozporz ądzenie Rady Ministrów w sprawie Komisji Heraldycznej z 27 lipca 1999 r. Regulacje prawne dotycz ące posiadania herbów przez gminy współcze śnie reguluje Ustawa o samorz ądzie terytorialnym z 8 marca 1990 r., która w rozdziale 3, art. 18, punkt 13 stanowi, że do wył ącznej wła ściwo ści gminy (rozumianej w prawnej wykładni, jako wspólnot ę samorz ądow ą, któr ą stanowi ą gminy) nale ży „podejmowanie uchwał w sprawie herbu gminy”. Wprawdzie ustawa ta nie wzmiankuje nic o prawie gmin do posiadania flagi, to jednak wytworzony ju ż zwyczaj przyjmowania ich przez gminy stał si ę powszechno ści ą, co jeszcze bardziej nadało gminom odr ębnego, donio ślejszego charakteru. Bardziej precyzyjnie ujmuje powy ższ ą kwesti ę Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zwi ązku z wdro żeniem reformy ustrojowej pa ństwa z 29 grudnia 1998 r., która dokonała m.in. nowelizacji Ustawy o odznakach i mundurach z 21 grudnia 1978 r. Artykuł 3.1 rzeczonej ustawy podaje: „Jednostki samorz ądu terytorialnego mog ą ustanawia ć, w drodze uchwały organu stanowi ącego danej jednostki, własne herby, flagi, emblematy oraz insygnia i inne symbole”. Okre ślona w ustawie „jednostka samorz ądu terytorialnego” odnosi si ę równie ż do gminy, jako „wspólnoty samorz ądowej”. Wykładnia taka zgodna jest z wytycznymi Komisji Heraldycznej. W my śl woli ustawodawcy jednym z symboli samorz ądu powinna by ć piecz ęć . Ustawa z 29 grudnia 1998 r. stanowi, i ż gmina ma prawo do u żywania piecz ęci ze swoim herbem, „zawieraj ącej po środku, zamiast orła […] herb gminy”. Symbol ten ma silne zakorzenienie w staropolskiej tradycji. II. Dzieje i przynale żno ść administracyjna Gminy Bielsk Podlaski Gmina Wiejska Bielsk Podlaski poło żona jest w województwie podlaskim, w powiecie bielskim i rozci ąga si ę na powierzchni prawie 430 km², z czego 74% tej przestrzeni zajmuj ą u żytki rolne, a 19% tereny le śne. Gmina poło żona jest na Równinie Bielskiej. Od północy okala j ą Dolina Górnej Narwi, za ś od wschodu Puszcza Białowieska. Cz ęść Gminy poło żona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Dolina Narwi”, oraz „Ostoi w Dolinie Górnej Narwi" tworz ące jednolit ą sie ć Natura 2000. W ramach europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 powstał tak że Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Murawy w Ha ćkach”. Utworzony ze względu na bogactwo szaty ro ślinnej terenu, o czym świadczy wyst ępowanie na niewielkiej powierzchni ostoi, a ż 5 typów siedlisk. Najcenniejszym składnikiem ro ślinno ści tego obszaru s ą murawy kserotermiczne. Malowniczo ści krajobrazowi dodaj ą szachownice pól uprawnych, drobnych powierzchni leśnych i licznych zadrzewie ń śródpolowych. Na terenie gminy znajduj ą si ę cenne obiekty przyrodnicze z bogat ą flor ą i faun ą. Na północy granic ę gminy stanowi dolina rzeki Narwi, na północnym- wschodzie - rzeka Łoknica, a na północnym-zachodzie rzeka Strabelka. Przez gmin ę przepływa te ż rzeka Orlanka, Bronka. Od północy gmina graniczy z gmin ą Juchnowiec Ko ścielny i gmin ą Zabłudów, od zachodu z gmin ą Narew i Czy że, od południa z gmin ą Orla i Bo ćki, od zachodu z gmin ą Bra ńsk, Wyszki. Gmina Bielsk Podlaski s ąsiaduje te ż z miastem Bielsk Podlaski bowiem otacza swoim terytorium obszar miasta. O środek gminy znajduje si ę mie ście Bielsk Podlaski. Gmina liczy obecnie 7142 mieszka ńców i administracyjnie podzielona jest na 61 jednostek osadniczych w tym 52 sołectwa (Augustowo, Ba ńki, Bolesty, Brze ścianka, Chraboły, Deniski, Dubia żyn Podbiele, Grabowiec, Ha ćki, Hołody, Hryniewicze Du że, Hryniewicze Małe - Rzepniewo, Husaki, Knorozy, Knorydy, Kotły Biała Orlanka, Kozły Rajki, Ko żyno Stupniki, Krzywa, Lewki, Łoknica, Łubin Ko ścielny, Łubin Rudołty, Malinowo, Mi ękisze, Mokre, Nałogi, Ogrodniki, Orzechowicze, Parcewo, Pasynki, Pietrzykowo-Goł ąbki - Pietrzykowo-Wyszki, Piliki Dobromil, Pilipki, Ploski, Plutycze Jacewicze, Proniewicze, Rajsk, Saki, Sierakowizna, Skrzypki Du że, Skrzypki Małe, Sobótka, Stołowacz, Stryki, Szastały, Treszczotki, Truski, Widowo, Woronie, Zawady, Zubowo). Gmina poło żona jest na styku kultury białoruskiej, polskiej i ukrai ńskiej. Ta ró żnorodno ść przejawia si ę w folklorze, architekturze i wyznaniu religijnym zamieszkuj ącej tu społeczno ści. Gmina z administracyjnego punktu widzenia to wspólnota samorz ądowa mieszka ńców na danym terenie, do zakresu działania której nale żą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym i w której jej mieszka ńcy uczestnicz ą w sprawowaniu władzy. Pocz ątki gmin, jako jednostek podziału administracyjnego i samorz ądu terytorialnego si ęgaj ą w dziejach ustroju Polski pierwszych lat XIX w. Moc ą dekretu z 23 lutego 1809 r. w Ksi ęstwie Warszawskim wprowadzono gmin ę wiejsk ą, na której czele stał powoływany przez prefekta wójt (z uprawnieniami administracyjnymi i porz ądkowymi) oraz rad ę wiejsk ą posiadaj ącą ograniczone prawa samorz ądowe. Gminy funkcjonowały tak że w na ziemiach polskich wł ączonych bezpo średnio do Imperium Rosyjskiego, b ędąc zasadniczymi jednostkami podziału administracyjnego. Tworzono je z maj ątków ziemskich prywatnych oraz rz ądowych. Moc ą kolejnej reformy administracyjnej władz rosyjskich z 1843 r. dokonano zmian w zakresie liczby okr ęgów i obwodów (powiatów), miast i gmin. Funkcjonuj ące namiastki samorz ądu terytorialnego w postaci rad wojewódzkich (gubernialnych), do których przedstawicieli wybierały m.in. zgromadzenia gminne, nie były rozwi ązaniami nosz ącymi znamiona nowoczesnego samorz ądu terytorialnego. W my śl ukazów carskich z lat sze ść dziesi ątych XIX w., gminy obejmowały okre ślon ą liczb ę wsi (gromad), osady i obszary dworskie. Na czele gminy stał wójt z ławnikami wybieranymi przez zebrania gminne. Oni te ż sprawowali władz ę wykonawcz ą w gminie. Wójtowi pomagał sołtys posiadaj ący władz ę w gromadach i wybierany przez zgromadzenie gromadzkie. Uchwał w sprawach gminy, a tak że wyboru urz ędników administracji gminnej w tym urz ędników s ądowych, dokonywano na zebraniach gminnych, które były swoistymi organami samorz ądowymi. Taki system administracyjny przetrwał do 1915 r. W wyniku wydarze ń zbrojnych I wojny światowej północno-wschodnie terytorium dawnej Polski znalazło si ę pod okupacja niemieck ą. Nowe władze okupacyjne w 1916 r. utworzyły tzw. „ Verwaltungsgebiet Bialystok ”, podległy Niemieckiemu Zarz ądowi w Obwodzie Główno-Komenderuj ącego na Wschodzie (w skrócie zwany „ Ober-Ostem ”). Nowa jednostka administracyjna zachowała podział na powiaty. W zakresie organizacji samorz ądu terytorialnego utrzymano samorz ąd gminny, który nadzorowany był przez niemieckie władze okupacyjne. Wprowadzono te ż samorz ąd miejski i gminy miejskie uzyskały osobowo ść prawn ą. Rady miejskie wyłaniane były systemem kurialnym lub/ i w trybie nominacji władz okupacyjnych. W sumie w latach 1916-1918 stworzono podwaliny nowoczesnej polskiej pa ństwowo ści, a dorobek organizacyjny i projektodawczy w sporej mierze wykorzystany został przez władze odrodzonej Polski tak że w zakresie administracji publicznej. Okupacja niemiecka zako ńczyła si ę na tym obszarze w połowie lutego 1919 r. W odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona w 1921 r. Konstytucja wprowadziła gminy miejskie i wiejskie, jako najni ższe jednostki samorz ądu terytorialnego, co potwierdziły kolejne akty normatywne z 1928 i 1933 r. Od 1933 r. gromady i osady weszły w skład gmin zbiorowych.