Bibliotheca Nostra

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Bibliotheca Nostra BiBlioteka Główna akademii wychowania FizyczneGo im. JerzeGo kukuczki w katowicach BiBlioteka uniwersytetu ŚląskieGo wydział humanistyczny uniwersytetu ŚląskieGo w katowicach BIBLIOTHECA NOSTRA RADA NAUKOWA antoni BarCiak (Uniwersytet Śląski), elżBieta gondek (Uniwersytet Śląski), janusz iskra (Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach), maria anna jankowska (UCLA Library, Los Angeles), zBigniew kadłuBek (Biblioteka Śląska), dariusz paweleC (Uniwersytet Śląski), irena soCha (Uniwersytet Śląski), wojCieCh ŚwiątkiewiCz (Uniwersytet Śląski) REDAKCJA katarzyna tałuć – redaktor naczelny (Wydział Humanistyczny UŚ), maria kyCler – redaktor (Biblioteka UŚ), mariusz paCha – redaktor (Biblioteka Główna AWF), katarzyna Baran – sekretarz (Biblioteka Główna AWF) joanna starzak (Biblioteka Główna AWF), marta kuniCka, Bogumiła warząChowska (Biblioteka UŚ), hanna langer, izaBela swoBoda, luCyna sadzikowska (Wydział Humanistyczny UŚ), monika moszCzyńska-głowaCka (Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej), izaBela jurCzak (Biblioteka Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu), hanna Batorowska (Instytut Nauk o Bezpieczeństwie Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie), damian ziółkowski (Katowice), małgorzata wieCzorek-tomaszewska (Kraków) Czasopismo powstaje przy współudziale sekCji BiBliotek szkół wyższyCh stowarzyszenia BiBliotekarzy polskiCh przy zarządzie okręgu w katowiCaCh Czasopismo ukazuje się w wersji elektroniCznej BiBlioteka Główna akademii wychowania FizyczneGo im. JerzeGo kukuczki w katowicach BiBlioteka uniwersytetu ŚląskieGo wydział humanistyczny uniwersytetu ŚląskieGo w katowicach BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 WYDAWNICTWA, KOLEKCJE UNIKATOWE, cenne, wyjątkowe KATOWICE 2020 REDAKTORZY TEMATYCZNI Lucyna SadzikowSka, Bogumiła warząchowSka REDAKCJA JĘZYKOWA Katarzyna Tałuć (język polski), Marzena Żurawska (język angielski) REDAKCJA ABSTRAKTÓW Marzena Żurawska (język angielski) REDAKCJA BIBLIOGRAFICZNA Izabela Swoboda KOREKTA Izabela Jurczak WYDAWCA Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach © Copyright by Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach 2020 ADRES REDAKCJI Biblioteka Główna Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ul. Mikołowska 72 A, 40-065 Katowice, tel. 32 207 51 35 http://www.bibliothecanostra.awf.katowice.pl Czasopismo dostępne jest na licencji CC-BY-SA 3.0 Polska REDAKCJA TECHNICZNA, SKŁAD I ŁAMANIE Firma Usługowa „VIOLETPRESS” Zapraszamy zainteresowane instytucje do zamieszczania informacji o swojej ofercie na łamach Bibliotheca Nostra. Kontakt: tel. 32 207 51 35, e-mail: [email protected] e-ISSN 2084-5464 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 5 SPIS TREŚCI WydaWnictWa, kolekcje unikatoWe, cenne, WyjątkoWe artykuły • 9 Jolanta Białkowska, Jakub Maria Kowalski Wybrane kolekcje specjalne wchodzące w skład księgozbioru Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego • 10 Zofia Klimaniec Komiks w działalności edukacyjnej na przykładzie Instytutu Pamięci Narodowej • 32 Barbara Maresz Kolekcje Biblioteki Śląskiej w Narodowym Zasobie Bibliotecznym • 43 Danuta Rebech, Marta Wójtowicz-Kowalska Dział J7. w zbiorach Biblioteki Głównej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie dedykowany św. Janowi Pawłowi II • 52 Lucyna Sadzikowska Zbiór listów dzieci i młodzieży w zasobach Muzeum Zofii Kossak- Szatkowskiej w Górkach Wielkich • 70 Barbara Zezula Szlacheckie rody ze Śląska i ich księgozbiory przedstawione na podstawie wybranych niemieckojęzycznych książek z XIX i pierwszej połowy XX wieku przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie • 85 RECENZJE I OMÓWIENIA • 119 Głosy z „Ostatniego kręgu”. Korespondencja z Konzentrationslager Auschwitz Józefa Kreta i Zofii Hoszowskiej-Kretowej/ oprac. Krystyna Heska-Kwaśniewicz i Lucyna Sadzikowska (Ks. Henryk Olszar) • 120 SPRAWOZDANIA • 125 Renata Sowada XVI Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego - sprawozdanie • 126 Gabriela Rymarczyk Wykład prof. Bożeny Shallcross „Przybysze z zaświatów. Narracje z Chełmna nad Renem” (online) • 130 Natalie Grochowicki XIV Ogólnopolska Studencko-Doktorancka Konferencja Kół Naukowych „Świat danych: słowo - obraz - dostęp” • 134 6 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 WYDARZENIA • 140 recenzenci Współpracujący z redakcją W 2020 roku • 146 BIBLIOTEKA AWF W KATOWICACH Materiały • zbiory • Wydarzenia INFORMACJE • 148 Zestawienie prac doktorskich obronionych w 2020 roku w Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 149 Aktualny wykaz czasopism dostępnych w Bibliotece Głównej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 151 Bazy danych dostępne w Bibliotece Głównej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 155 noWości W zbiorach • 156 Wykaz książek zarejestrowanych w Bibliotece Głównej AWF w Katowicach w II półroczu 2020 roku • 157 WYDAWNICTWA AWF • 208 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 7 CONTENTS UNIQUE, VALUABLE WORKS AND COLLECTIONS artykuły • 9 Jolanta Białkowska, Jakub Maria Kowalski Selected special collections at the Main Library of the Cardinal Stefan Wyszyński University • 10 Zofia Klimaniec Comic book in educational activities on the example of the Institute of National Remembrance • 32 Barbara Maresz Collections of The Silesian Library in the National Library of Poland • 43 Danuta Rebech, Marta Wójtowicz-Kowalska Department J7. in the collection of the Main Library of the Pontifical University of John Paul II in Krakow dedicated to St. John Paul II • 52 Lucyna Sadzikowska Zbiór listów dzieci i młodzieży w zasobach Muzeum Zofii Kossak- Szatkowskiej w Górkach Wielkich • 70 Barbara Zezula Noble families from Silesia and their book collections based on selected German-language books from the 19th and first half of the 20th century held at the University Library of the John Paul II Catholic University of Lublin • 85 REVIEWS AND DISCUSSIONS • 119 The voices of the ‘Last Circle’. Correspondence of Józef Kret and Zofia Hoszowska-Kretowa from Konzentrationslager Auschwitz, ed. by Krystyna Heska-Kwaśniewicz and Lucyna Sadzikowska (Ks. Henryk Olszar) • 120 REPORTS • 125 Renata Sowada XVI Forum of Librarians of the Silesian Voivodeship – report • 126 Gabriela Rymarczyk Lecture by Prof. Bożena Shallcross ‘Visitors from the other world. Narratives from Chełmno on the Rhine’ (online) • 130 Natalie Grochowicki XIV National Student and Doctoral Conference of Research Groups ‘The world of data: word – image – access’ • 134 8 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 EVENTS • 140 revieWers collaborating With the editorial office in 2020 • 146 LIBRARY OF THE ACADEMY OF PHYSICAL EDUCATION (AWF) IN KATOWICE Materials • collections • events INFORMATION • 148 Summary of doctoral theses defended in 2020 at the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 149 A current register of periodicals available at the Main Library of the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 151 Databases available at the Main Library of the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 155 NEWS IN THE COLLECTION • 156 Books registered in the Main Library of The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice (Biblioteka Główna AWF) in the second half of 2020 • 157 AWF’S PUBLISHING NEWS • 208 artykuły BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020, S. 10–31 Jolanta Białkowska1 JakuB maria kowalski2 WYBRANE KOLEKCJE SPECJALNE WCHODZĄCE W SKŁAD KSIĘGOZBIORU BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO 1 2 Wprowadzenie Biblioteki posiadają w swoich księgozbiorach zasoby, które są cenne ze względu na ich pochodzenie lub wartość historyczną. Zbiory Biblio- teki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w grudniu 2019 r. liczyły 456697 woluminów. W bibliotece znajdują się głównie publikacje z dziedziny nauk teologicznych, filozoficznych, prawa kanonicznego i historii Kościoła, co wynika z faktu, że od 1954 do 1999 r. na uczelni (noszącej wcześniej nazwę Akademii Teologii Katolickiej) kształ- cono studentów na kierunkach z zakresu nauk teologicznych, filozoficz- nych i historii Kościoła. Po przekształceniu Akademii w Uniwersytet Kar- dynała Stefana Wyszyńskiego w 1999 r. i powstaniu nowych kierunków biblioteka rozpoczęła gromadzenie także innych materiałów, aby umożliwić kadrze naukowej i studentom dostęp do literatury z ich dyscyplin3. Wśród zasobów wyróżnić można zasoby główne (zawierające materiały służące do kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów) i zbiory specjalne, do których zaliczane są: starodruki, tzw. księgozbiór krakowsko-warszawski, rękopisy, dokumenty kartograficzne, muzykalia, a także prace doktorskie, magisterskie i licencjackie obronione na ATK i UKSW. 1 Biblioteka UKSW. 2 Biblioteka UKSW. 3 Historię Biblioteki ATK/UKSW można odnaleźć między innymi w opracowaniach: Ba- ran, C., Murawiec, W. (1976). Biblioteka Główna. W: XX lat Akademii Teologii Katolickiej. Księ- ga Pamiątkowa 1954–1974 (s. 398–418). Warszawa: Wydawnictwo ATK.; Mandziuk, J. (1999). Dzieje Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie 1954–1999. Warszawa: Wydawnictwo ATK.; Latawiec, P. (2012). Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w War- szawie. Forum Bibliotek Medycznych, 5(2), 137–149. Artykuły 11 Ogólna charakterystyka zbiorów specjalnych Biblioteki UKSW Starodruki Biblioteka posiada ok. 1000 starych druków, wśród których znajdują się dwa inkunabuły: Fortalitium fidei contra iudaeos, saracenom, alio- sque christianae fidei inimicos (Norymbergae, impensis Antonii Kolberger, 1494 r.) oraz Jacobi Magni de Parisiis zophologium (Strasburg, Adolf Rouge, ok.
Recommended publications
  • Wydawnictwa Drugiego Obiegu W Zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej W Toruniu
    Wydawnictwa drugiego obiegu w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu Lista druków zwartych, wydanych w latach 1976-1990 poza kontrolą władz cenzorskich PRL dostępnych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu. Podstawę księgozbioru stanowiły trzy biblioteki niezależnych instytucji: Toruńskiej Oficyny, Toruńskiego Klubu Książki Nieocenzurowanej oraz Niezależnej Biblioteki i Archiwum w Toruniu. Zostały one uzupełnione o liczne dary krajowych instytucji naukowych, a przede wszystkim książki od osób prywatnych, często związanych z działalnością opozycyjną lat 1981-1989. Kolekcja obejmuje całokształt polskiej niezależnej produkcji wydawniczej poza kontrolą władz PRL. Dokumentuje zarówno dzieje podziemnego ruchu wydawniczego po 1976 roku, jak również reprezentuje całą gamę tematyczną ówczesnego niezależnego życia intelektualnego kraju. Wydawnictwa drugiego obiegu wydawniczego udostępniane są na miejscu w Czytelni Głównej. Stan na 21.11.2018 roku. 11 listopada 1918-1988. [Wrocław] : Wolni i Solidarni : Solidarność Walcząca, [1988]. (Wrocław 1. : druk: Agencja Informacyjna Solidarności Walczącej). 11 Listopada 1918. Wkład Chełmszczyzny w dzieło Niepodległości. Śpiewnik pieśni patriotycznej i legionowej / Komisja Zakładowa Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ 2. "Solidarność" Regionu Chełmskiego. Chełm : Komitet Organizacyjny Obchodów Święta Niepodległości, 1981. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznej. [Warszawa : Biblioteka Historyczna i 3. Literacka], 1979. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznych. Warszawa ; Gdańsk : Biblioteka Historyczno- 4. Literacka, 1981. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznych. Warszawa ; Gdańsk : Biblioteka Historyczno- 5. Literacka, 1981. 6. 12 lat katorgi / Adolf Popławski. [Toruń] : Kwadrat, 1988. 13. Brygada Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego / Adam Walczak ps. "Nietoperz". [S.l. : 7. s.l., ca 1985]. 8. 13 dni nadziei / Sandor Kopacsi. [S.l. : s. n., 1981]. 13 dni nadziei : Węgry 1956 / Sandor Kopăcsi. [Warszawa] : Oficyna Wydawnicza Post 9. Scriptum, [1983]. 13 dni nadziei : Węgry 1956 / Sandor Kopăcsi.
    [Show full text]
  • Przewodnik Miejsc Spoczynku Żołnierzy Armii Krajowej Na Nowogródczyźnie I Grodzieńszczyźnie
    PRZEWODNIK MIEJSC SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ NA NOWOGRÓDCZYŹNIE I GRODZIEŃSZCZYŹNIE PRZEWODNIK MIEJSC SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ NA NOWOGRÓDCZYŹNIE I GRODZIEŃSZCZYŹNIE KAZIMIERZ KRAJEWSKI ZWIĄZEK WALKI ZBROJNEJ I ARMIA KRAJOWA NA GRODZIEŃSZCZYŹNIE I NOWOGRÓDCZYŹNIE NOWOGRÓDZKI OKRĘG ZWZ-AK © Copyright by Fundacja Pomocy i Więzi Polskiej „Kresy RP” Podziemna praca niepodległościowa na Ziemi Nowogródzkiej rozpoczęła się w okresie pierwszej Warszawa 2020 okupacji sowieckiej 1939-1941. Powstało wówczas kilka działających równolegle organizacji, stop- Autor: dr Kazimierz Krajewski niowo wchłanianych przez ZWZ. Były to m.in. Związek Patriotów Polskich (Lida), Polska Organizacja Redakcja: Aneta Hoffmann, Denis Zwonik Wojskowa (Baranowicze), organizacja Kleofasa Piaseckiego i Polski Sztab Autonomiczny oraz szereg Projekt graficzny: Daniel Górnicki Brand mniejszych grupek podziemnych. Straty poniesione w wyniku działalności NKWD były ogromne, znaczna część struktur podziemnych została rozbita lub uległa dezorganizacji. Należy odnotować też, Str. I okładki: cmentarz poległych żołnierzy AK w Surkontach i ppłk Maciej Kalenkiewicz na koniu (fotomontaż) że na Nowogródczyźnie działała polska partyzantka zwalczająca sowiecki aparat represyjny i admini- stracyjny (grupy partyzanckie działały m.in. w Puszczy Nalibockiej oraz w lasach powiatów lidzkiego Wydawca: i szczuczyńskiego). Większość z nich została rozbita już w połowie 1940 r., jednak kilka dotrwało do Fundacja Pomocy i Więzi Polskiej „Kresy RP” wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 r. ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa http://akfundacjakresy.pl/ email: [email protected] Zadanie odbudowy polskiej konspiracji niepodległościowej na Nowogródczyźnie przypadło mjr./ ppłk Januszowi Szulcowi vel Szlaskiemu „Prawdzicowi”, „Borsukowi”, który sprawował tę funkcję w okre- Druk: Marka Krzysztof Gąsior sie od października 1941 do 12 czerwca 1944 r. Do grona jego najbliższych współpracowników należeli kpt.
    [Show full text]
  • Communisttakeove545503unit Bw.Pdf
    rfr Bi cJVp *9335.4A?70 Given By Charles J. Kersten 4&~ SPECIAL REPORTS OF U,5 ( —* SSL3CT ca.lIITTBB ON Caa:UNI ST AGGRESSI ON TAKEOVER AM) OCCUPATION COMMUNIST - mi mm*iii miBiKi if — r7 </o pts • 1-16 UNITED STATES GOVERNT-ENT PRINTING OFFICE WASHINGTON: 195U-1955 * • o> / CONTENTS No. 26814., pts. 1-16. Special reports of Select Com- mittee on Communist Aggression. Pfc. 1. Communist takeover and occupation of Latvia. 2 • Communist takeover and occupation of Albania. 3» Communist takeover and occupation of Poland. U» Appendix to Committee report on communist takeover and occupation of Poland. 5« Treatment of Jews under communism. 6. Communist takeover and occupation of Estonia. 7. Communist takeover and occupation of Ukraine. 8. Communist takeover and occupation of Armenia. 9» Communist takeover and occupation of Georgia* 10. Communist takeover and occupation of Bulgaria. 11. Communist takeover and occupation of Byelorussia. 12. Communist takeover and occupation of Hungary. 13* Communist takeover and occupation of Lithuania. lU. Communist takeover and occupation of Czechoslovakia. „ 15* Communist takeover and occupation of Rumania. 16. Summary report of Select Committee on Communist Aggression. / Union Calendar No. C29 j ~~d Congress, 2d Session - House Report No. 2684, Part 3 COMMUNIST TAKEOVER AND OCCUPATION OF POLAND U.S. SPECIAL REPORT NO. 1 OP THE SELECT COMMITTEE ON COMMUNIST AGGRESSION HOUSE OF REPRESENTATIVES EIGHTY-THIRD CONGRESS SECOND SESSION UNDER AUTHORITY OP H. Res. 346 and H. Res. 438 December 31, 1954.—Committed to the Committee of the Whole House on the State of the Union and ordered to be printed UNITED STATES GOVERNMENT PRINTING OFFICE 65929 WASHINGTON : 1955 ^-~~ 7 \, H« HOUSE SELECT COMMITTEE TO INVESTIGATE COMMUNIST AGGRESSION AND THE FORCED INCORPORATION OF THE BALTIC STATES INTO THE U.
    [Show full text]
  • Krzysztof A. Tochman
    Krzysztof A. Tochman . Michał Fijałka urodził się 5 października 1915 r. w Izdeb- kach, pow. brzozowski, w rodzinie chłopskiej Józefa i Marii z d. Hućko. W latach 1922–1927 ukończył pięć klas szkoły powszechnej w Izdebkach, następnie rozpoczął naukę w dru- giej klasie gimnazjum w Brzozowie. Od 1930 r. uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie został przyjęty do klasy czwartej. Egzamin dojrzałości złożył w 1935 r. Przez rok był zatrudniony jako robotnik fi- zyczny w kopalni nafty „Paula” w Mokrem k. Sanoka. Od 20 września 1936 do 20 września 1937 r. kształcił się na kur- sie podchorążych rezerwy piechoty przy 5. Pułku Strzelców Podhalańskich 22. DP Górskiej. Po wyjściu z wojska praco- wał w Związku Szlachty Zagrodowej, najpierw w Zarządzie Głównym w Przemyślu, a następnie jako instruktor oświatowy Związku Szlachty Zagrodowej w powiatach Turka n. Stryjem i Dobromil. Zmobilizowany w lipcu 1939 r. do WP, kampanię wrześniową 1939 r. odbył jako sierżant podchorąży, dowodząc plutonem w szeregach 5. Pułku Strzelców Podhalań- skich w armii „Kraków”, na szlaku od Trzebini przez Miechów i Busko. Po rozbiciu jednostki przez Niemców w okolicach Kolbuszowej (18 września) udał się do rodzin- nych Izdebek, jak głosi legenda – „na koniu i w pełnym oporządzeniu”. 20 października 1939 r. przeszedł granicę polsko-węgierską w okolicach Wetliny i został internowany w obozie dla osób cywilnych w miejscowości Szob nad Dunajem k. Esztergom. 6 listopada wyjechał do Budapesztu i na podstawie wyrobionego w kon- sulacie RP paszportu udał się pociągiem przez Jugosławię i Włochy do Francji. 17 listopada 1939 r. w punkcie zbornym w paryskich koszarach Bessières wstą- pił do Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem francuskim i skierowany został do .
    [Show full text]
  • Drapieżne Ptaszki
    Drapieżne ptaszki yło ich zaledwie 316, ale zadanie mieli ambitne. nold von Lückner. Porozmawiał z Niemcem o froncie Jak się wyraził Winston Churchill – „podpalić Eu- wschodnim, po czym pozwolił się odwieźć na dwo- Bropę”. A w każdym razie okupowaną Polskę: tak rzec jego własną limuzyną. skutecznie poprowadzić działania dywersyjne, żeby Niemcy przestali się tu czuć bezpiecznie. Odpowiadamy na pytanie, co ukształtowało tych ludzi. Z jakich środowisk pochodzili, jak wyglądało Cichociemni, spadochroniarze Armii Krajowej, ich wychowanie i edukacja w II Rzeczpospolitej. Opi- byli świetnie wyszkolonymi żołnierzami polskich sujemy szkolenie w Wielkiej Brytanii. Rysujemy pano- wojsk na Zachodzie. Wyselekcjonowani w Wielkiej ramę Polskiego Państwa Podziemnego, którego byli Brytanii, przeszli specjalistyczne kursy. Musieli być ważną częścią. wszechstronni; nie tylko skoczyć ze spadochronem w nocy w nieznanym terenie, ale i działać w obcym Losów wszystkich nie sposób opisać, toteż wybra- mieście, opracować zamachy na funkcjonariuszy liśmy kilkanaście postaci, aby za ich pośrednictwem III Rzeszy, zaplanować rozbicie niemieckiego więzie- pokazać różnorodność dróg wojennych i powojen- nia, opanowanie miasta, wysadzić most czy tory ko- nych całego pokolenia. lejowe, perfekcyjnie sfałszować dokumenty, strzelać z biodra jak rewolwerowcy, a w razie potrzeby nadać Po 1945 r. niektórzy cichociemni pozostanie wiadomość radiotelegraficzną. I mieli nauczyć, ile się w kraju przypłacili życiem, inni wtopili się w tłum z tego da, żołnierzy Armii Krajowej. i przetrwali, jeszcze inni wybrali emigrację. O kilku słuch zaginął, nie wiadomo, czy jeszcze żyją. Ich por - Cichociemnych spadochroniarzy ochrzczono tret zbiorowy kreślimy w 75. rocznicę pierwszego sko- mianem ptaszków, ale były to ptaszki drapieżne. ku do Polski. Na tę zresztą okoliczność 2016 r. został Słynęli z zachowania zimnej krwi w najtrudniej- ogłoszony przez Sejm RP Rokiem Cichociemnych Spa- szych sytuacjach.
    [Show full text]
  • Z Kart Historii
    Z KART HISTORII Szymon Niedziela AKCJA BURZA1 1944 NA OBSZARZE WILEŃSKO-NOWOGRÓDZKIM AK Idea powstania powszechnego i wzmożonej akcji sabotażowo-dywersyjnej Celem działalności politycznych i wojskowych struktur Polskiego Pań- stwa Podziemnego było wzniecenie we właściwym momencie powstania powszechnego przeciwko Niemcom. Początkowo ogromne nadzieje pokładano we Francji. Jak pisał Stanisław Dygat w ,,Jeziorze Bodeńskim” – nad Wisłą bardziej wierzono w sukces armii francuskiej niż nad Sekwaną. W powieści Kazimierza Brandysa ,,Miasto niepokonane” czytamy, iż w Warszawie czeka- no oraz tęskniono za Marną, Sommą, Verdun oraz triumfującym marszałkiem Philippem Pétain. Spodziewano się ofensywy na wiosnę 1940 r., co byłoby sprzężone z uaktywnieniem organizacji konspiracyjnych w okupowanym kraju. Na ulicach miast mówiono z radością – ,,im słoneczko wyżej, tym Sikorski bliżej”. Każde polskie serce przepełnione było nadzieją, że Francuzi przyjdą razem z naszymi oddziałami, a w kraju wybuchnie ogólnonarodowe powstanie. Podobnie było w 1806 r. gdy Napoleon wkraczał do Wielkopolski, przywitał go bohaterski zryw niepodległościowy Wielkopolan. Pamiętano również powrót Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera. Niestety klęska armii francuskiej rozwiała 1 Akcja Burza w historiografii nazywana jest również Operacją Burza i Planem Burza. W depeszy premiera Stanisława Mikołajczyka do Delegata Rządu na Kraj z 4 VII 1944 r. pojawia się też określenie ,,powstanie” – ,,Ponieważ walka i tak rozgo- rzała na wschodzie, czy nie warto by już tego nazwać powstaniem?”. Za: T. Strzembosz, Rzeczpospolita Podziemna Społeczeństwa polskie a państwo podziemne 1939–1945, Warszawa 2000, s. 259 oraz Armia Krajowa w Dokumentach 1939–45, T. III kwiecień 1943–lipiec 1944, s. 496. 112 te nadzieje. Nie sprawdziły się zapewnienia gen. Sikorskiego, że ,,prędzej Alpy się rozstąpią niż Francja przegra”.
    [Show full text]
  • 31. Cichociemni
    CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI WALCZĄCEJ (Materiały z konferencji 10 maja 2016 r.) Zespoły senackie, zeszyt 31/2016 Kancelaria Senatu CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI WALCZĄCEJ (Materiały z konferencji 10 maja 2016 r.) Kancelaria Senatu 2016 Opracowanie, redakcja: Biuro Spraw Senatorskich (Piotr Świątecki, Dorota Wojucka, Piotr Bożym) Projekt okładki : Krzysztof Korneluk Zeszyty zespołów senackich Zeszyt 31/2016 Redaktor serii – Piotr Świątecki Druk: Biuro Informatyki Dział Edycji i Poligrafii Warszawa 2016 r. Nakład 200 egz. 2 SPIS TREŚCI Od redakcji………………………………………………………….…4 Cichociemni prekursorzy współczesnych sił operacji specjalnych prof. dr hab. Hubert Królikowski, Uniwersytet Jagielloński………………………………...…..…7 Cichociemni - zarys historii formacji dr Agnieszka Polończyk, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie…………………...….52 Ojcowie idei Cichociemnych mgr Tomasz Jasionek, Muzeum Wojska Polskiego, Fundacja im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej………………………….…69 Monografia ojca, Romana Wiszniowskiego, Cichociemnego ps. Harcerz dr Jan Wiszniowski…………………………………………...88 Jak upamiętniamy pamięć o Cichociemnych dr Bogdan Rowiński, Fundacja im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej ……………………………99 Publikacje przygotowane przez Biuro Spraw Senatorskich…………..116 3 Od redakcji 10 maja 2016 r. w Senacie odbyła się konferencja Cichociemni – Elita Polski Walczącej, zorganizowana przez Parlamentarny Zespół Miłośników Historii oraz Fundację im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Wzięli w niej udział m.in. prof. Wojciech Fałkowski, wiceminister
    [Show full text]
  • Show Publication Content!
    E x L i b r i s MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ DEPARTAMENT WYCHOWANIA I PROMOCJI OBRONNOŚCI CENTRALNA BIBLIOTEKA WOJSKOWA KRAJOWY ZWIĄZEK BYŁYCH ŻOŁNIERZY POLSKICH SIŁ ZBROJNYCH NA ZACHODZIE KAMPANIA WRZEŚNIOWA 1939 BIBLIOGRAFIA TOM II WARSZAWA 2002 Wstęp pik dr hab. Krzysztof Komorowski Opracowanie Izabela Kowalska, Irena Sawicka; współpraca: Władysław Henzel, Katarzyna Świerczyńska Redakcja Irena Sawicka Konsultacja naukowa pik dr hab. Krzysztof Komorowski prof dr hab. Paweł P. Wieczorkiewicz Przygotowanie edycyjne Barbara Chmielewska, Robert Kopacki Na okładce zdj ęcie z „ The War Illustrated” z 23.09.1939 r. Wydawnictwo dofinansowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej © Copyright by Centralna Biblioteka Wojskowa ISBN 83-916429-3-3 Wydawca Centralna Biblioteka Wojskowa SPIS TREŚCI TOM II I. BIOGRAFIE ....................................................................................................................... 3 INDEKS ALFABETYCZNY ......................................................................................... 363 INDEKS GEOGRAFICZNY ......................................................................................... 390 INDEKS JEDNOSTEK, ODDZIAŁÓW, INSTYTUCJI I ORGANIZACJI WOJSKO­ WYCH ................................................................................................................................ 393 BIOGRAFIE 1. Abraham Roman 4. Abraham Roman KOSK Henryk P. LASKOWSKI Leszek Generalicja polska : po pularny słownik Roman Abraham : losy dowódcy / Leszek biograficzny. T. 1: A-Ł / Henryk Piotr Laskowski.
    [Show full text]
  • Rok XII-Nr-39-40(3-4)-2002
    / ZWIĄZKU POWSTAŃCÓW WARSZAWSKICH Rok XII-Nr-39-40(3-4)-2002 ZWIĄZKU POWSTAŃCÓW WARSZAWSKICH Rok XII-Nr-39-40(3-4)-2002 Redaguje zespół: Jolanta Kolczyńska - red. nacz. Pola Kowalska - z-ca red. nacz. Zbigniew Klein, Zbigniew Łakomski Opracowanie graficzne art. plastyk Marian Gostyński Wydawca Związek Powstańców Warszawskich Warszawa, ul. Długa 22 ISBN 9025/2 Niniejszy numer został wydany dzięki częściowej pomocy finansowej Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. BARYKADA Serca biją na trwogę. Oddech nocy twardy Wdycha niebezpieczeństwo, jak zwierz wśród obławy. Idą w karnym szeregu rydle i oskardy, Wyje w nocy na alarm syrena Warszawy. U wylotu ulicy kamienie ożyły, Wzdęły się jako tama, protest, meta w rejdzie, Asfalt pierś czarną rozwarł i pruje rur żyły, Głazy będą się bronić. Bruk wrzasnął: nie przejdzie! Oni stali zmęczeni, od trudu sczerniali, Padali dumnie w poprzek, niby w lesie buki, Gdy kamienie pryskały, rażone od stali, Poległymi ciałami wypełniali luki. Chociaż czołgi przegrzmiały, choć bomby przewyły I śmierć z dymem pożarów nad miastem się przędzie - Wróg nie przeszedł, nie zwalczył, nie posiadł tej siły, Barykady nie zdobył i jej nie zdobędzie! Autor nieznany, rok 1944 NIE MA INNEJ DROGI Obchodziliśmy niedawno 58 rocznicą Powstania Warszawskie­ go. Oddaliśmy najgłębszy pokłon tym wszystkim, którzy pełni najwspanialszych uczuć walczyli o wolność na barykadach naszej Stolicy. Przekazywaliśmy prawdą o tamtych bohaterskich dniach i nocach nowym pokoleniom, które żyją w niepodległej ojczyźnie w innych warunkach i w perspektywie znalezienia sią w Unii Eu­ ropejskiej. Nie wchodząc w polityczne rozważania, należy spojrzeć w sposób rozsądny na niektóre sprawy weteranów wojny w państwach NATO. Problem weteranów jest w zasadzie jednolicie rozwiązany.
    [Show full text]
  • The Polish Research Institute in Lund (Polski Instytut Zrodlowy W Lund, PIZ)
    Lund University Library Archival description The Polish Research Institute in Lund (Polski Instytut Zrodlowy w Lund, PIZ) Volume Series 1- 20 Testimonies 21-23 Transport lists 24 Material relating to testimonies, accounts and transports 25-26 Material on concentration camps 27-31 Material from concentration camps 32 Other material regarding the occupation and issues from concentration camps 33 Correspondence between private individuals during and after the war 34-35 List of Polish citizens that came to Sweden from German concentration camps in 1945 36 Material on concentration camp ex-prisoners´ journey and first time in Sweden, 1945 37-38 Material on the Ravensbrück trial in Hamburg, 1946-1947 39 Poetry and other literary works from the time of the occupation and concentration camps 40-41 Photographs 42 Sketches and drawings from the war and the post-war years 43 PIZ and Zygmunt Lakocinski. Miscellaneous documents 44 Documents on work at PIZ, 1944-1972 45 Documents on financial matters at PIZ, 1945-1967 46-47 Letters and documents exchanged between PIZ and authorities, institutions and organisations 48-50 Correspondence between PIZ and private individuals 51 Lists of keepsakes and other objects 52 Printing blocks, glass plates and negatives 53 Books 54 Documents lent to Kulturen (Museum of Cultural History in Lund) in December 2004 1 Volumes 1-20. Testimonies 1. Numerical and alphabetical registers of testimonies 1- 498 Card index Two notebooks 2-12. Handwritten testimonies no. 1-514 (in Polish) 13. Handwritten and typed copies of previously classified testimonies no. 1-16 (in Polish) 14-18. Typed copies of testimonies no.
    [Show full text]
  • 2Lt. Kazimierz Grenda Ppor. Kazimierz Grenda
    PPOR. KAZIMIERZ GRENDA 2LT. KAZIMIERZ GRENDA Pseudonim Granica – urodzony Codename Granica – born in 1906, w 1906, absolwent Uniwersytetu graduate of Poznań University. Poznańskiego. Od 1937 harcmistrz. Since 1937 a scoutmaster. In the W konspiracji pełni służbę w Kwa- underground serves in the Head- terze Głównej „Szarych Szeregów” quarters of the Grey Ranks – – „Pasiece”, wizytując chorągwie „Pasieka” is an inspector of scout harcerskie. W Powstaniu należy do regiments. During the Rising among inicjatorów i organizatorów Harcer- the initiators and organizers of the skiej Poczty Polowej oraz I Oddziału Scout Postal Service as well as the Poczty Polowej, współorganizuje First Division of the Postal Service, „Mafeking”. Po wojnie kontynu- co-organizes “Mafeking”. After the uje działalność niepodległościową, działając war continues his pro-independence activities, w tajnej organizacji „Wolność i Niezawisłość”, involved in a secret organization “Freedom od września 1945 jako prezes Okręgu Łódzkiego and Independence”; since September, 1945 is WiN. Aresztowany przez UB w listopadzie 1946. a chief of the Łódź Area of the organisation. W 1947 skazany na śmierć. Kara zostaje zamie- Arrested by the communist secret police niona na 15 lat ciężkiego więzienia. W 1955, in November, 1946. In 1947 sentenced to death na skutek nasilającej się choroby, zostaje zwol- with the sentence subsequently changed to niony, a w dwa lata później zrehabilitowany. 15 years in a maximum security prison. In 1955, Odznaczony Krzyżem Walecznych. Umiera due to deteriorating health, released and rehabili- w 1959 w Poznaniu. tated two years later. Awarded the Cross of Valour. Dies in Poznań in 1959. PPOR. PRZEMYSŁAW 2LT. PRZEMYSŁAW MIECZYSŁAW GÓRECKI MIECZYSŁAW GÓRECKI Pseudonim Kuropatwa – uro- Codename Kuropatwa - born dzony w 1921, harcmistrz od 1943.
    [Show full text]
  • Tymczasowa Witryna Światowego Związku Śołnierzy Armii Krajowej
    TYMCZASOWA WITRYNA ŚWIATOWEGO ZWI ĄZKU śOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ADRES: http://www.cieciura.net/ak Warszawa, 18 sierpnia 2010 r. SPIS TRE ŚCI CZ ĘŚĆ 1 STRONA GŁÓWNA TYMCZASOWA WITRYNA ŚWIATOWEGO ZWI ĄZKU śOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ...........................................................................................5 CZ ĘŚĆ 2 ARMIA KRAJOWA 1. INFORMACJE WPROWADZAJ ĄCE .................................................7 INFORMACJE WST ĘPNE ...............................................................................7 KOLEJNE ETAPY ROZWOJU ........................................................................8 STRUKTURA ORGANIZACYJNA AK ..........................................................8 KOMENDANCI ARMII KRAJOWEJ ............................................................11 AKCJA "BURZA" ...........................................................................................11 POWSTANIE WARSZAWSKIE....................................................................12 2. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE .....................................................14 OKR ĘGI SAMODZIELNE ............................................................................................................ 14 OKR ĘG BIAŁYSTOK ARMII KRAJOWEJ ..................................................14 OKR ĘG KRAKÓW ARMII KRAJOWEJ ......................................................18 OKR ĘG LUBLIN ARMII KRAJOWEJ .........................................................20 OKR ĘG ŁÓD Ź ARMII KRAJOWEJ.............................................................22
    [Show full text]