DOCSLIB.ORG

Informator O Zbiorach Archiwalnych Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Informator O Zbiorach Archiwalnych Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej INFORMATOR O ZBIORACH ARCHIWALNYCH FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ GUIDE TO THE COLLECTIONS OF THE ARCHIVE OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELŻBIETA ZAWACKA Biblioteka Fundacji „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej” w Toruniu Tom LXX The Library of the Foundation “Pomeranian Archives of the Home Army” in Toruń Volume LXX KOMITET REDAKCYJNY FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ EDITORIAL COMMITTEE OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELZBIETA ZAWACKA Przewodniczący / Head JAN SZILING Członkowie / Members BOGDAN CHRZANOWSKI, KATARZYNA MINCZYKOWSKA Sekretarz / Secretary SYLWIA GROCHOWINA Publikacja Informator z zbiorach Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek jest finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2012–2017 (umowa nr 0052/NPRH2/H11/81/2012) Publication GUIDE TO THE COLLECTIONS OF THE ARCHIVE OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELŻBIETA ZAWACKA: Pomeranian Archives and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women is financed as part of the programme of the Ministry of Science and Higher Education under the name of the National Programmme for the Development of the Humanities in the years 2012–1017 (contract no. 0052/NPRH2/H11/81/2012) INFORMATOR O ZBIORACH ARCHIWALNYCH FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ. ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK GUIDE TO THE COLLECTIONS OF THE ARCHIVE OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELŻBIETA ZAWACKA. POMERANIAN ARCHIVES AND MUSEUM OF THE HOME ARMY AND THE MILITARY SERVICE OF POLISH WOMEN pod redakcją Katarzyny Minczykowskiej Translated by Agnieszka Chabros Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej Toruń 2017 Opracowanie / Preparation of texts: Katarzyna Minczykowska (K.M.), Barbara Rojek (B.R.), Anna Rojewska (A.R.), Elżbieta Skerska (E.S.), Dorota Zawacka-Wakarecy (D.W.) Publikacje Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej recenzują The publications of the Foundation of General Elżbieta Zawacka are rewieved by: prof. dr hab. Grzegorz Berendt, prof. dr hab. Józef Borzyszkowski, prof. dr hab. Bogdan Chrzanowski, prof. dr hab. Andrzej Gąsiorowski, prof. dr hab. Mirosław Golon, dr hab. Sylwia Grochowina, prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow, prof. dr hab. Waldemar Rezmer, prof. dr hab. Stanisław Salmonowicz i prof. dr hab. Jan Sziling Projekt okładki i opracowanie graficzne / Design of the cover ZUZANNA FILARSKA Redaktor prowadzący / Chief Editor KATARZYNA MINCZYKOWSKA Adiustacja i korekty / Markup and corrections ANETA DĄBROWSKA-KORZUS KATARZYNA MINCZYKOWSKA Indeksy / Indices BARTOSZ DRZEWIECKI Printed in Poland © Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek © Foundation of General Elżbieta Zawacka Pomeranian Archive and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women Toruń 2017 ISBN 978–83–88693–79–3 Druk / Print Wąbrzeskie Zakłady Graficzne www.wzg.com.pl SPIS TREŚCI Przedmowa (D.W.) ..................................................................................... 9 Wstęp (K.M.) .............................................................................................. 23 Wykaz skrótów ............................................................................................ 26 I. Archiwum Pomorskie Armii Krajowej (K.M. i E.S.) .......................... 29 1. Akta Okręgu Pomorskiego ZWZ–AK z lat 1939–1945/–1975/ ... 29 2. Akta Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” ................... 33 3. Akta osobowe (teczki osobowe) konspiratorów pomorskich ....... 33 Inspektorat Brodnica ........................................................................ 35 Inspektorat Bydgoszcz ...................................................................... 42 Inspektorat Chojnice ........................................................................ 50 Inspektorat Gdańsk .......................................................................... 57 Inspektorat Gdynia ........................................................................... 59 Inspektorat Grudziądz ..................................................................... 68 Inspektorat Tczew ............................................................................. 73 Inspektorat Toruń ............................................................................. 78 Inspektorat Włocławek .................................................................... 87 Komenda Okręgu i szefostwo innych organizacji ........................ 99 Okręgowa Delegatura Rządu ........................................................... 102 Pomorscy partyzanci – dowódcy .................................................... 103 Pomorscy Cichociemni .................................................................... 104 Pomorzanie w konspiracji poza Pomorzem .................................. 105 4. Kolekcje i spuścizny............................................................................ 113 II. Archiwum Wojennej Służby Kobiet (B.R. i A.R.) ............................. 115 1. Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet ........................ 115 2. Akta osobowe (teczki osobowe) kobiet żołnierzy .......................... 116 III. Archiwum Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej ZWZ–AK „Zagroda” (K.M. i P.S.) .................................................... 242 1. Akta osobowe (teczki osobowe) kurierów ...................................... 243 Bibliografia .................................................................................................. 249 TABLE OF CONTENTS Foreword (D.W.) ........................................................................................ 15 Introduction (K.M.) .................................................................................. 24 List of abbreviations .................................................................................. 27 I. The Pomeranian Archives of the Home Army (K.M. and E.S.) ....... 29 1. Files of the Pomeranian District ZWZ–AK from 1939–1945/– –1975/ ............................................................................................... 31 2. Files of the Secret Military Organization „Gryf Pomorski” ......... 33 3. Personal files of Pomeranian conspirators ..................................... 34 Inspectorate Brodnica ....................................................................... 35 Inspectorate Bydgoszcz ..................................................................... 42 Inspectorate Chojnice ........................................................................ 50 Inspectorate Gdańsk .......................................................................... 57 Inspectorate Gdynia .......................................................................... 59 Inspectorate Grudziądz ..................................................................... 68 Inspectorate Tczew ............................................................................. 73 Inspectorate Toruń ............................................................................. 78 Inspectorate Włocławek .................................................................... 87 District Headquarters and the heads of other organizations ....... 99 District Government Delegation ..................................................... 102 Pomeranian partisans – commanders ............................................. 103 Pomeranian Silent Unseen ................................................................ 104 Pomeranians involved in conspiracy outside Pomerania ............. 105 4. Collections and legacies .................................................................... 114 II. Archive of the Wartime Service of Women (B.R. and A.R.) ........ 115 1. Organization of the Military Training of Women ..................... 115 2. Personal files of female soldiers ................................................... 116 III. Archive of the Foreign Communication Department of the Headquarters of the Union of Armed Struggle – the Home Army “Zagroda” / ZWZ–AK „Zagroda” (K.M. and P.S.) ........................ 242 1. Personal files of couriers ............................................................... 243 Bibliography ............................................................................................... 249 PRZEDMOWA Powstanie i działalność Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu Dla Fundacji najważniejszą osobą była, jest i będzie Elżbieta Zawacka – jej twórczyni i założycielka. Można o niej napisać książkę albo powie- dzieć krótko, cytując tekst tablicy przy rzeźbie pomnikowej: „Generał bry- gady, profesor, doktor habilitowana »Zelma«, »Sulica«, »Zo« żyła w latach 1909–2009, Honorowa Obywatelka Torunia, jedyna kobieta wśród Cicho- ciemnych, oficer Armii Krajowej, więzień polityczny w latach 1951–1955, nauczycielka, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego i Uniwersyte- tu Mikołaja Kopernika w Toruniu, współzałożycielka Światowego Związku Żołnierzy AK i »Fundacji Archiwum Pomorskie AK«. Odznaczona m.in. dwukrotnie Orderem Wojennym Virtuti Militari i Orderem Orła Białego, Kustosz Pamięci Narodowej”. W latach sześćdziesiątych Elżbieta Zawacka rozpoczęła gromadzenie materiałów źródłowych do trzech tematów: dzieje Wojskowej Służby Kobiet, dzieje konspiracji na Pomorzu w latach 1939–1945 oraz dzieje „Zagrody” – Wydziału Łączności Zagranicznej KG AK. W 1987 r. doprowadziła do po- wstania zajmującego się działaniem AK na Pomorzu Klubu Historycznego przy Toruńskim Oddziale Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, by
Load more

Recommended publications
  • Oświadczenia Majątkowe Sędziów 2019
    OŚWIADCZENIA MAJĄTKOWE SĘDZIÓW 2019 Oświadczenia majątkowe sędziów apelacji poznańskiej za 2019 zgodnie z porządkiem alfabetycznym 1. Adamczak Maciej 381. Łuczak Antoni 2. Adamczewska Agata 382. Łukaszewska-Niewrzęda Marzena 3. Adamczuk Andrzej 383. Łukomska-Kurek Katarzyna 4. Adamczyk Daniel 384. Łysa Sylwia 5. Adamiec Magdalena 385. Łysakowski Grzegorz 6. Adamska Beata 386. Macholak Robert 7. Agaciński Rafał 387. Maciejewska-Papież Dorota 8. Agaciński Maciej 388. Macur Daniel 9. Aleksandrowicz Małgorzata 389. Macur Anna 10. Aleksandrowicz Marek 390. Maćkowski Marcin 11. Andrzejak-Kruk Joanna 391. Madajczak Grzegorz 12. Andrzejczak Justyna 392. Maj Dariusz 13. Andrzejewski Jerzy 393. Majchrzak Piotr 14. Antecka Maria 394. Majer Roman 15. Antkowiak Leszek 395. Majewska Elżbieta 16. Antkowiak Kamil 396. Major Mirosław 17. Antoszewski Jacek 397. Makuch Jakub 18. Augustynowicz Beata 398. Malcher Andrzej 19. Augustynowicz Rafał 399. Malicki Tomasz 20. Bagiński Piotr 400. Małasiak Monika 21. Banach Stanisław 401. Małecka Małgorzata 22. Baraniak Bożena 402. Małecki Ryszard 23. Baranowska Alicja 403. Małecki Dariusz 24. Barczyk Magdalena 404. Małłek-Napierała Justyna 25. Barecka Natalia 405. Mamet Joanna 26. Barquilla-Kruczyńska Anna 406. Mańczak Justyna 27. Bartela Edmund 407. Marchwiak Krystian 28. Bartkowiak Hanna 408. Marchwicki Ryszard 29. Bartlitz Agnieszka 409. Marciniak Piotr 30. Bartłomiejczak Magdalena 410. Marciniak Renata 31. Bartniak Jan 411. Marczewski Jarosław 32. Bartosiewicz Adrian 412. Marek Agnieszka 33. Bartoszek Mateusz 413. Markowicz Ewa 34. Basińska-Skokowska Justyna 414. Markowicz Andrzej 35. Baszak Jerzy 415. Marszałek Agata 36. Bąk Waldemar 416. Maślanka Ewa 37. Bąk-Machowiak Sylwia 417. Mataczyńska Joanna 38. Bebejewski Tomasz 418. Matusiewicz Małgorzata 39. Begier Anna 419. Matuszak Anna 40. Belamri Katarzyna 420.
    [Show full text]
  • Istituto Tecnico Tecnologico Baracca Kaszubskie Liceum
    ONLINE EXCHANGE BRESCIA & BRUSY Istituto Tecnico Tecnologico Baracca Kaszubskie Liceum Ogólnokształcące w Brusach 2021 Elisa Lacagnina Thanks to the Etwinning platform I had the possibility to know Ms. Alicja Frymark, English teacher from Kashubian Secondary School (Kaszubskie Liceum Ogólnokształcące) in Brusy, Poland. Since our first online meeting on Skype, we have kept talking, most of all, of our school project called “Online exchange - Brescia & Brusy”. To start, we decided to assign our students a partner to make them work in pairs. Their task was to exchange emails with their friend about the topic given and then, with the information, to write a short article in English. We assigned different topics like Covid 19 and lockdown; traditional food; language uses; interesting facts about the city, the country and the region; school; local tradition. The first part of the project went really well and I was satisfied with the work done. My 5th-year students are enthusiastic about having a “virtual” foreign partner. I decided to start an online exchange because my students felt the need to improve their English speaking and writing skills, as we have only 3 hour English a week. According to me, these opportunities are not only useful to improve the language skills but also to expand your knowledge, to meet new people, to know about the uses and the customs of different countries. Moreover, it was the right moment to start a project of this kind precisely in this difficult period. We have been experiencing a different life, due to Covid 19 home–schooling, restrictions, curfews, prohibitions etc.
    [Show full text]
  • 75Th Anniversary of the “Freedom and Independence” Association, with a Face Value of 10 Złoty
    On 27 August 2020, Narodowy Bank Polski is putting into circulation a silver coin of the series “The Enduring Soldiers Accursed by the Communists” – 75th Anniversary of the “Freedom and Independence” Association, with a face value of 10 złoty. 75th Anniversary of the “Freedom and Independence” Association The reverse of the coin carries the images of the WiN cross and white-and-red flag with the symbol of Fighting Poland, and the inscription: 2 IX 1945. The “Freedom and Independence” Association (full Initially, WiN’s goal was to prevent the electoral name: the Resistance Movement without War and victory of communists in Poland by political means, Sabotage “Freedom and Independence”), better known keeping the free world informed of their crimes, lies, for its Polish acronym WiN, was a successor of the Polish frauds and deception; however, the mounting Soviet terror Home Army in its ideas and activity. WiN was mostly forced the organisation to continue its armed struggle made up of Home Army soldiers and it also took over as well. Guerrilla units defended civilians against the From spring 1948, the its organisational structures. As opposed to the Home occupier, forcibly entered into prisons freeing the prisoners, association was under the control of the so-called 5th Army, it was civilian in principle, yet there were also attacked the headquarters of the Department of Security WiN Headquarters, which proved to be a set-up by the numerous military units among its ranks, particularly in and the Citizens’ Militia, fought with the Internal Security Department of Security, as a consequence of which the Białystok, Lublin and Warsaw districts.
    [Show full text]
  • ZA WARSZAWĘ! Nieznane Karty Historii Powstania Z 1944 Roku
    www.polska-zbrojna.pl NR 8 (868) SIERPIEŃ 2018 INDEKS 337 374 ISSN 0867-4523 CENA 6,50 ZŁ (W TYM 8% VAT) ZA WARSZAWĘ! Nieznane karty historii powstania z 1944 roku ADRENALINA, PRĘDKOŚĆ I DU- ŁowcyMA, CZYLI TAJNIKI SŁUŻBY PILOTÓW marzeń MYŚLIWCÓW Wszystkie oblicza lotnictwa – F-16, MiG-29, casa,ISSN 08674523 hercules i Mi-24 na polskim niebie ISSN 08674523 Z SZEREGU WYSTĄP IZABELA BORAŃSKA- -CHMIELEWSKA WIELKA PASJA, ODWAGA I MIŁOŚĆ DO LATANIA – TO NIEZMIENNIE OD STU LAT PRZYMIOTY POLSKICH PILOTÓW WOJSKOWYCH. echami wspólnymi wszystkich pilotów, zarówno myśliwców, jak i śmigłowców, są: Cbłysk w oku, kiedy opowiadają o swej pracy, duma z bycia lotnikiem i całkowite odda- nie misji oraz celowi, którym jest sumienne wykonanie zadania. Polscy piloci mają też wspaniałe wzory – bohaterów lotnictwa, którzy podczas II wojny światowej odwagą iumie - jętnościami pokazali, czym jest honor i umiłowanie ojczyzny. W bieżącym numerze przed- stawiamy Państwu naszych podniebnych asów, przybliżamy ich codzienną służbę i szko- lenia. W rozmowie z Ryszardem Kornickim, synem płk. Franciszka Kornickiego, przenosi- my się do lat młodości jednego z najlepszych polskich pilotów. Rozmawiamy także z żyjącymi legendami – jedną z nich jest niewątpliwie ostatni pilot myśliwca, weteran II wojny, mjr pil. Jerzy Główczewski, uczestnik bitwy nad Gandawą. Jesteśmy wdzięczni Panu Jerzemu, że mimo przeszkód i odległości, która dzieli Warszawę od Nowego Jorku, gdzie teraz mieszka, zgodził się opowiedzieć nam o swoich doświadczeniach i wojennych losach. Gorąco zapraszamy do lektury. Świętujmy razem stulecie lotnictwa! Kiedy zapytaliśmy por. Juliusza Kuleszę, ostatniego żyjącego żołnierza PWB17/S z załogi Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, co czuje szesnastoletni chłopak, który idzie do walki w powstaniu warszawskim, odpowiedział: „naczytałem się o insurekcji kościusz- kowskiej, powstaniach, a jednocześnie byłem świadomy, że to jest dla mnie abstrakcja.
    [Show full text]
  • Generate PDF of This Page
    Institute of National Remembrance https://ipn.gov.pl/en/news/4529,quotFreedom-and-Independencequot-WiN.html 2021-09-25, 23:43 04.09.2020 "Freedom and Independence" (WiN) What Molotov and Ribbentrop signed on 23 August 1939 immediately translated into war, enslavement and extermination, and the Poles were the first victims of all three. Yet, they fought back against the allied occupation regimes of Hitler and Stalin, then they fought against the former when he attacked the latter, and carried on when the Soviet Union prevailed over Germany and started the second occupation of Poland. The embodiment of that fight was WiN – Freedom and Independence. The taking of Poland by the Red Army, the Soviet terror and building of state structures by the Polish communists subordinate to the USSR, forced the underground army to change its forms of activities. The words the soldiers of the Home Army [AK – Armia Krajowa] heard after they swore their oath did not come to fruition: “Victory will be your reward”. There was no victory and the last commander, gen. Leopold Okulicki codename “Niedźwiadek” thought the Home Army to be too big of an organisation and too compromised to base further activities aiming to bring back Poland’s sovereignty on it. On January 19th 1945, the Home Army was disbanded. In the last order, the soldiers heard that they were to continue to fight for independence, but on new terms, each was to be their own commander. Okulicki’s decision probably saved many soldiers of the Home Army from repressions, but it also introduced chaos by depriving them of clear instructions on what to do next.
    [Show full text]
  • GMINA DZIEMIANY 4 Lipusz Ul
    LIPUSZ Blisko połowa powierzchni gminy REKOMENDOWANE OBIEKTY NOCLEOGOWE KOŚCIERZYNA Dziemiany leży na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. W związku z tym, ORAZ GASTRONOMICZNE: zwiedzając gminę napotkać można wiele tablic edukacyjnych. Najciekawsze Domki letniskowe “Wakacje na Kaszubach” 5 rejony Parku poznawać można w czasie Dziemiany ul. Leśna 6, tel. 889 131 961 Kalisz Schodno wędrówek licznymi, oznakowanymi www.wakacjenakaszubach.pl Dywan 2 szlakami turystycznymi i ścieżkami przy- rodniczymi. Na początku każdej trasy znaj- duje się tablica z zaproszeniem na ścieżkę oraz OBIEKTY ODDALONE O 10-20KM OD CENTRUM GMINY: mapą WPK. Natomiast na trasach umiejscowione są tab- 1 Piechowice lice informacyjne, a także ławki i wiaty, gdzie można Gospodarstwo agroturystyczne "Zielony Kot" Dziemiany odpocząć i podziwiać krajobraz. GMINA DZIEMIANY 4 Lipusz ul. Derdowskiego 4, tel. 605 045 544 Rezerwat Przyrody 3 Lipno-Lipienko www.zielonykot.net Agroturystyka "Ranczo Maszera" WARTO ZOBACZYĆ! Płocice 7A, tel. 509 435 577, Czarne www.ranchomaszera.com Raduń Młyn w Dywanie, 7 km na zachód Leśna Izba Patriotyzmu, od centrum Dziemian Las Dywański Bar "Pod Dobrymi Skrzydłami" Korne 172, tel. 792 300 772 BRUSY Bunkier Żołnierzy AK, ok. 4,5 km od centrum Dziemian, drogą Kościół pw. Świętego Rocha, Osada Grzybowski Młyn KARSIN w kierunku wsi Dywan Kalisz ul. ks. Jutrzenki Grzybowski Młyn 10A, tel. 725 600 008 Trzebiatowskiego 14 www.grzybowskimlyn.pl Pomnik Poległych Żołnierzy Geocaching w Dziamianch, przy skrzyżowaniu Ośrodek Wypoczynkowy eFKa Wiele - szukaj skrzynek w kierunku Bytowa w sercu Kaszub! Grób Żołnierzy w Trawicach, Piątkowo 2, tel. 58 687 34 65 30 min. rowerem z Dziemian www.ea-wiele.pl 1 Jezioro Rzuno i kąpielisko w kierunku Trawic Dziemiany Abisynia Kaszubska Domki Letniskowe Pomnik Sophienwalde przy Urzędzie Gminy w Dziemianach Abisynia 4B, tel.
    [Show full text]
  • Gmina Dziemiany Położona Jest W Powiecie Kościerskim, W Południowej Części Województwa Pomorskiego
    Obowiązek sporządzenia raportu o stanie gminy wynika z art. 28aa ustawy o samorządzie gminnym. Raport obejmuje podsumowanie działalności Wójta Gminy Dziemiany w roku 2018. Ogólna charakterystyka gminy Dziemiany Gmina Dziemiany położona jest w powiecie kościerskim, w południowej części województwa pomorskiego. Sąsiaduje z gminami Lipusz, Kościerzyna, Karsin (powiat kościerski), Studzienice (powiat bytowski) oraz z miastem Brusy (powiat chojnicki). Gmina ma charakter rolniczo-turystyczny. Prawie połowa gminy znajduje się na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Przez gminę przebiega droga wojewódzka nr 235 łącząca Korne z Chojnicami, droga powiatowa łącząca Dziemiany z Bytowem oraz linia kolejowa Kościerzyna - Chojnice. Gminę zamieszkuję 4407 osób (stan na 31.12.2018 r.). Największym sołectwami są Dziemiany liczące 1971 mieszkańców (44,72% ludności gminy) oraz Kalisz – 994 (22,56% ludności gminy) mieszkańców. Zdecydowana większość mieszkańców gminy posiada kaszubskie korzenie. Kultura kaszubska podtrzymywana jest przez miejscowy Oddział Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego w Dziemianach, Koło Gospodyń Wiejskich w Dziemianach oraz uczniów, którzy uczą się języka kaszubskiego w szkołach. Na terenie całej gminy ustawione są dwujęzyczne polsko-kaszubskie tablice wjazdowe i kierunkowe. Powierzchnia całkowita gminy obejmuje obszar 125 km2. Gęstość zaludnienia gminy wynosi 35,26 os./km² Teren gminy podzielony jest na 8 sołectw: Dziemiany, Jastrzębie Dziemiańskie, Kalisz, Piechowice, Płęsy, Schodno, Raduń i Trzebuń. Dziemiany, będące siedzibą
    [Show full text]
  • "Witold Pilecki. Confronting the Legend of the "Volunteer to Auschwitz""
    Ewa Cuber-Strutyńska Witold Pilecki. Confronting the legend of the “volunteer to Auschwitz” Death had many opportunities to prematurely end the life of Witold Pilecki, who participated in the ight for independence during the war against the Bolsheviks and fought in World War II. Despite the risk he took, he managed to avoid death when he was at the front, when he found himself in the Auschwitz concentration camp and when he took part in the Warsaw Uprising. That it reached him in seemingly independent Poland and that it happened owing to, among others, his old brothers in arms should be considered a tragic paradox. Pilecki became a victim of the Communist regime, which brought death to him twice. The irst death, with a bullet in the back of his head, came on 25 May 1948; the second, symbolic one, involved killing the memory of Pilecki by censoring it for several dozen years. The memory of Pilecki was liberated and he was rehabilitated only after the fall of the regime that had brought death upon him. In the 1990s, we witnessed the publication of the irst biographies of Pilecki, which led to his return to the history of Poland and placed him in the pantheon of Poles who served their homeland to the greatest extent. Moreover, the past several years have shown a growing interest in Pilecki. His igure is now popularised by not only academic publications (which after all reach a rather small audience) but also various kinds of activities undertaken by state institutions, non-governmental organisations as well as football club fans.1 Among the increasing number of initiatives intended to honour Pilecki was even the idea to make an attempt at his beatiication.2 1 During a match between Śląsk Wrocław and Jagiellonia Białystok that took place on 3 May 2012, the supporters of Śląsk Wrocław prepared a setting including Pilecki’s portrait with a caption “Volunteer to Auschwitz” and the quote “Because compared with them Auschwitz was just a trile”.
    [Show full text]
  • Cichociemni – Elita Polski Podziemnej
    CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI PODZIEMNEJ QUIZ POWTÓRZENIOWY 1. Spośród dróg, którymi przyszli cichociemni dążyli z ziem polskich na Zachód, najczęściej wykorzystywany był szlak wiodący przez: a/ Ukrainę, Turcję i Egipt b/ Czechy, Austrię i Szwajcarię c/ Węgry, Jugosławię i Włochy 2. Głównym inicjatorem rozpoczęcia szkolenia oficerów dla potrzeb konspiracji w kraju, a następnie przerzucania ich drogą lotniczą do Polski, był: a/ gen. Władysław Anders b/ kpt. Maciej Kalenkiewicz c/ gen. Kazimierz Sosnkowski 1. Quiz powtórzeniowy CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI PODZIEMNEJ 3. Nazwa cichociemny wywodzi się stąd, że: a/ przyszłych skoczków uczono cichego, potajemnego zabijania wrogów b/ przyszłych skoczków uczono cichego poruszania się w ciemności c/ oficerowie, którzy zostali zakwalifikowani na kurs spadochronowy, opuszczali swe macierzyste jednostki dyskretnie, zachowując cel w ścisłej tajemnicy 4. Mianem „małpiego gaju” określano: a/ miejsce zrzutu spadochronowego skoczków, ponieważ nigdy nie było do końca wiadomo, co może ich spotkać na miejscu b/ teren ćwiczeń sprawnościowych podczas kursu dywersji c/ gęsto zalesiony rejon w Puszczy Białowieskiej, w którym grupa cichociemnych stoczyła dwudniową bitwę z Niemcami 5. Znany polski artysta grafik, Marian Walentynowicz, który zaprojektował znak cichociemnych, zasłynął przed wojną jako autor ilustracji do: a/ Przygód Koziołka Matołka Kornela Makuszyńskiego b/ Krzyżaków Henryka Sienkiewicza c/ Przedwiośnia Stefana Żeromskiego 6. Typowe szkolenie cichociemnych obejmowało między innymi: a/ naukę języków
    [Show full text]
  • Title: Nazwiska Odimienne Mieszkańców Cieszyna W XIX Wieku
    Title: Nazwiska odimienne mieszkańców Cieszyna w XIX wieku Author: Izabela Łuc Citation style: Łuc Izabela. (2010). Nazwiska odimienne mieszkańców Cieszyna w XIX wieku. W: W. Korzeniowska, U. Szuścik, A. Murzyn (red.), "Przemiany kulturowo- oświatowe i społeczne na pograniczu : studia, materiały i szkice - w 100-lecie "Zarania Śląskiego"" (S. 160-170). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. IZABELA ŁUC Nazwiska odimienne mieszkańców Cieszyna w XIX wieku „Nazwiska są czułym sejsmografem zjawisk i przemian, które wchodzą w zakres kultury. Stanowią [...] ich odbicie i są przez nie determinowane w zakresie budowy językowej i pierwotne- go znaczenia oraz społecznego funkcjonowania i [...] pełnią funkcję kulturotwórczą, gdyż są nośnikami określonych treści i wartości związanych z danym człowiekiem [...]”1. Pojęcie „nazwisko” powstało w kulturze polskiej wcześniej niż wyraz ten wykształcił znaczenie, choć to było oddawane (zastępowane) innym terminem2. We współczesnym polskim systemie nazywania ludzi nazwisko charakteryzuje się takimi cechami, jak: dziedziczność, niezmienność, obowiązkowość i po- wszechność3. Tak rozumiane nazwisko, pojawiło się w Polsce dopiero w wieku XIX. Współcześnie nazwisko to „znak reprezentujący człowieka, etykieta jego osoby”, będące jednocześnie „symbolem rodziny, jego cechą zewnętrzną, łącznikiem wszystkich jej członków”4. W kontekście diachronicznych rozważań dotyczących nazwisk warto przy- wołać stanowisko K. Rymuta, który podkreślał: „Na nazwisko trzeba patrzeć jak na swoisty proces historyczny. Podobnie sam termin »nazwisko« trzeba traktować historycznie, gdyż jego zakres pojęciowy ulegał zmianom w ciągu wieków”5. 1 Z. KALETA: Nazwisko w kulturze polskiej. „Prace Slawistyczne”, nr 107. Warszawa 1998, s. 183. 2 EADEM: Nazwisko w kulturze polskiej: powstanie pojęcia i funkcji nośnika wartości.W: Onomastyka i leksykologia. Red. H. POPOWSKA-TAMBORSKA,J.DUMA. Warszawa 1997, s. 145.
    [Show full text]
  • Przekazuję Do Państwa Dyspozycji Kolejną Edycję Biuletynu
    Przekazuję do Państwa dyspozycji kolejną edycję Biuletynu Informacyjnego Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Chojnicach, zawierającego podsumowanie zadań realizowanych w 2017 roku. W przygotowanej publikacji przedstawione zostały najważniejsze aspekty działalności naszej Komendy w minionym roku. Mam nadzieję, że przygotowany materiał poglądowy w znacznym stopniu przybliży Państwu zagadnienia dotyczące charakterystyki realizowanych zadań w zakresie ochrony przeciwpożarowej na terenie powiatu chojnickiego. Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Chojnicach st. kpt. Błażej Chamier Cieminski Komenda Powiatowa Państwowej Straży pożarnej w Chojnicach Materiał zawarty w biuletynie opracowano w oparciu o dane z poszczególnych komórek organizacyjnych Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Chojnicach. Materiały do biuletynu opracowali: mł. bryg. Alicja Kaźmierczak st. kpt. Marcin Wróblewski st. kpt. Rafał Buszek st. kpt. Błażej Chamier Cieminski mł. ogn. Wojciech Chamier Cieminski sekc. Joanna Kowalczyk sekc. Monika Ostrowska Aleksandra Marszałkowska Wykaz ważniejszych skrótów użytych w opracowaniu: JRG – Jednostka Ratowniczo – Gaśnicza; SKKP – Stanowisko Kierowania Komendanta Powiatowego OSP – Ochotnicza Straż Pożarna; PRM – Państwowe Ratownictwo Medyczne; ZRM – Zespół Ratownictwa Medycznego; KPP – Kwalifikowana Pierwsza Pomoc SIS – Siły i Środki KDR – Kierujący Działaniem Ratowniczym Autor zdjęcia na okładce biuletynu – Daniel Frymark Strona 2 Komenda Powiatowa Państwowej Straży pożarnej w Chojnicach Spis
    [Show full text]
  • Felicjan Pawlak
    Felicjan Pawlak Felicjan Pawlak Z Oflagu do Tobruku i w nieznane Diariusz 1939–1943 Opracował i wstępem opatrzył Karol Łopatecki Copyright © Felicjan Pawlak & spadkobiercy, Karol Łopatecki 2019 Copyright © Wydawnictwo inforteditions 2019 Wszelkie prawa zastrzeżone/All rights reserved/ Alle Rechte vorbehalten/Tous les droits reserves www.inforteditions.com.pl | [email protected] ISBN 978-83-65982-36-0 Wydawnictwo inforteditions ul. Cicha 3, 42-690 Połomia tel. +48 32/272 84 96 Redakcja: Witold Grzelak (redaktor serii), Anna Grzelak Redakcja techniczna: Bogusław Nikonowicz Indeks osobowy: Karol Łopatecki Zdjęcia wykorzystane w książce – zbiory Witolda Pawlaka Recenzenci: dr hab. Sławomir Presnarowicz, prof. UwB prof. dr hab. Aleksander Smoliński Zabrze – Tarnowskie Góry 2019 PRZEDMOWA Norman Davies 9 WSTĘP Karol Łopatecki 11 Felicjan Pawlak Z OFLAGU DO TOBRUKU I W NIEZNANE. DIARIUSZ 1939-1943 42 Rozdział I WOJNA OBRONNA (17 IX 1939 – 5 X 1939) 43 Rozdział II NIEWOLA I POBYT W OFLAGU II B ARNSWALDE (6 X 1939 – 5 II 1940) 53 Rozdział III PRÓBA UCIECZKI I PRZEWIEZIENIE DO OFLAGU VIII B SIL- BERBERG (6 II 1940 – 4 V 1940) 78 Rozdział IV UCIECZKA KU WOLNOŚCI (5 V 1940 – 31 V 1940) 91 Rozdział V BUDAPESZT I OBÓZ W LENTI (1 VI 1940 – 17 VI 1940) 122 Rozdział VI W DRODZE NA BLISKI WSCHÓD (18 VI 1940 – 18 VIII 1940) 135 Rozdział VII W SAMODZIELNEJ BRYGADZIE STRZELCÓW KARPACKICH (19 VIII 1940 – 6 I 1941) 157 Rozdział VIII OBRONA TOBRUKU (17 VIII 1941 – 9 XII 1941) 213 Rozdział IX BITWA POD GAZALĄ (10 XII 1941 – 29 XII 1941) 245 Rozdział X
    [Show full text]